Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe

2018/2019 Voorgraadse fakulteitsbrosjure Laat vandag tel www.up.ac.za

ii

Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2018/19

Boodskap van die Dekaan Die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe is een van die grootste en mees diverse fakulteite van sy soort in die land. Die Fakulteit streef daarna om ‘n leidende navorsingsintensiewe fakulteit in Afrika te wees wat internasionale erkenning geniet vir sy kwaliteit, relevansie en impak, ontwikkeling van mense, kennisskepping en die maak van ‘n verskil plaaslik en oor die wêreld heen.

Prof Jean Lubuma Dekaan: Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe

Die Fakulteit huisves verskeie dissiplines binne die breër veld van die biologiese, wiskundige en fisiese wetenskappe. Dit bied graadprogramme aan wat nie net op die voorpunt van die dissiplines is nie, maar wat graduandi ook toerus om leiers en probleemoplossers in hulle gekose beroepe te wees.

Die sleutel tot die Fakulteit se sukses is die hoë premie wat dit op kernbesigheid plaas, te wete kwaliteit onderrig, navorsing en innovasie, en gemeenskapsbetrokkenheid. Dit word vergestalt in die Fakulteit se benadering tot onderrig, leer en navorsing.

Die Fakulteit ondersteun die Universiteit se pas aanvaarde gemengdeonderrigmodel wat ‘n optimale mengsel van kontak-, virtuele en alternatiewe onderrigen leermetodes vir studente is. Eenvoudig gestel gebruik hierdie model tradisionele, klaskamergebaseerde leerinstrumente wat aangevul word met aanlyn- en tegnologie-ondersteunde aktiwiteite.

Studentesukses is belangrik en dis ‘n prioriteit om jou studie betyds te voltooi, soos gereflekteer in die FLY@UP-veldtog (kort vir the Finish Line is Yours – FLY).

Met hierdie veldtog moedig ons studente aan om verantwoordelikheid vir hulle eie ‘eindstrepe’ te neem en op die beplande tyd te gradueer.

Die Universiteit van Pretoria streef daarna om tegelykertyd internasionaal kompeterend en plaaslik relevant te wees.

Dit het ‘n lang tradisie van die vorming van sterk internasionale vennootskappe oor die wêreld heen en het tans vele aktiewe vennootskappe. Plaaslike relevansie word verseker deur noue samewerking en medewerking met die industrie, die openbare en privaatsektore, sowel as nie-regeringsorganisasies.

Die Innovation Hub – geleë naby die Universiteit se Proefplaas – huisves die navorsings- en ontwikkelingslaboratoria van sommige van die wêreld se voorste hoëtegnologiefirmas. In hierdie Fakulteit kyk ons ook na die wetenskap wat die landbou onderlê, aangesien voedselsekuriteit, en dus die behoefte om kapasiteit op hierdie gebied te ontwikkel, tans die fokuspunt van nasionale en internasionale belangstelling is.

Die Fakulteit is ernstig daaroor om te verseker dat die markwaarde van die

grade wat deur hulle toegeken word altyd vir studente ‘n kompeterende voordeel sal bied. Die Fakulteit voeg waarde toe tot sy grade en het ‘n goeie markreputasie wat sy studente baie gesog maak.

Toegang en diversiteit is hoë prioriteite vir die Fakulteit. Ons graadprogramme is nou vir almal toeganklik. Byvoorbeeld, die BSc – Verlengde programme is ontwerp met die oog op studente wat die potensiaal het om te slaag maar nie akademies goed voorbereid is nie. Die BSc – Verlengde programme word hoofsaaklik op die Mamelodi-kampus aangebied waar die Fakulteit by ‘n aantal uitreikprogramme in die Wiskundige en Fisiese Wetenskappe betrokke is.

Verdienstelike studente word bygestaan met beurse en lenings deur finansiëlehulpskemas wat deur die Universiteit geadministreer word.

Leerders met ‘n voorliefde vir die onbekende, ‘n leergierige gees en die wil om hard te werk is welkom by hierdie Fakulteit.

E-pos

dean.nas@up.ac.za

Universiteit van Pretoria

iii

Inhoud Boodskap van die Dekaan.....................................................................................................................................................................................................................ii Inleiding.....................................................................................................................................................................................................................................................1 Voorgraadse programme.....................................................................................................................................................................................................................2 Woordelys van Akronieme...................................................................................................................................................................................................................7 BSc – Verlengde programme............................................................................................................................................................................................................10 Biologiese Wetenskappe....................................................................................................................................................................................................................10

Anatomie (Mediese Wetenskappe)..........................................................................................................................................................................................10

Biochemie, Genetika en Mikrobiologie...................................................................................................................................................................................10

Mensfisiologie................................................................................................................................................................................................................................13

Plant- en Grondwetenskappe (Ekologie en Plantkunde)...................................................................................................................................................13

Dierkunde en Entomologie........................................................................................................................................................................................................14

Landbou- en Voedselwetenskappe.................................................................................................................................................................................................14

Landbou-ekonomie, Voorligting en Landelike Ontwikkeling............................................................................................................................................14

Vee- en Wildkunde........................................................................................................................................................................................................................15

Verbruikers- en Voedselwetenskap.........................................................................................................................................................................................15

Plant- en Grondwetenskappe (Plantpatologie en Toegepaste Plant- en Grondwetenskappe).............................................................................18

Fisiese Wetenskappe...........................................................................................................................................................................................................................19 Chemie.............................................................................................................................................................................................................................................19

Geologie...........................................................................................................................................................................................................................................19

Geografie, Geoinformatika en Meteorologie........................................................................................................................................................................20

Fisika.................................................................................................................................................................................................................................................21 Wiskundige Wetenskappe..................................................................................................................................................................................................................22

Aktuariële Wetenskap..................................................................................................................................................................................................................22

Wiskunde en Toegepaste Wiskunde.......................................................................................................................................................................................22

Statistiek..........................................................................................................................................................................................................................................23 Gemeenskapsontwikkelingsinisiatiewe..........................................................................................................................................................................................23

Sci-Enza............................................................................................................................................................................................................................................23

Algemene inligting................................................................................................................................................................................................................................23 UP-taalbeleid..........................................................................................................................................................................................................................................23

Uitgegee deur die Departement Toelating en Studenteadministrasie in Desember 2017.

Kommentaar en navrae kan gerig word aan ssc@up.ac.za of tel: +27 (0)12 420 3111.

Vrywaring: Hierdie publikasie bevat inligting oor reëls, beleide, onderriggelde, kurrikula en programme van die Universiteit van Pretoria soos van toepassing ten tye van die druk daarvan. Wysigings aan of bywerking van die inligting in hierdie publikasie mag van tyd tot tyd sonder vooraf kennisgewing geskied. Die akkuraatheid, betroubaarheid of geldigheid van die inligting vervat in hierdie publikasie word derhalwe nie deur die Universiteit op enige gegewe tydstip gewaarborg nie en is onderhewig aan verifiëring. Die gebruiker word versoek om deurgaans die korrektheid van die gepubliseerde inligting met die Universiteit te bevestig. Versuim om dit te doen, sal nie aanleiding gee tot enige eis of aksie van enige aard teen die Universiteit deur enige party hoegenaamd nie.

1

Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2018/19

Inleiding Die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe is ‘n baie diverse fakulteit. Dit bestaan uit 13 departemente wat ondersteun word deur meer as 20 sentra en institute. Meer as 5 000 studente, van wie 70% voorgraads en 30% nagraads is, registreer jaarliks by hierdie fakulteit.

Alle graadprogramme is ontwerp om individue op te lei wat probleme kan oplos, maklik by veranderende omstandighede kan aanpas en leiding neem in hulle gekose spesialiseringsrigtings. Die kwalifikasies wat toegeken word, is van wêreldgehalte en bied toegang tot ‘n groot verskeidenheid beroepsmoontlikhede vir dinamiese en kreatiewe persone. Sommige van die Fakulteit se graadprogramme is uniek aan die Universiteit van Pretoria, terwyl ander ook deur ‘n aantal ander instellings aangebied word.

Grade word voorgraads en nagraads in die volgende vakgebiede aangebied: Biologiese Wetenskappe (BSc)

Landbou- en Voedselwetenskappe (BSc en BScAgric)

Landbou-ekonomie en Agribesigheidsbestuur Veekunde

Biochemie Biotegnologie Dierkunde Ekologie Entomologie Genetika Mediese Wetenskappe (Anatomie) Mensfisiologie Mensfisiologie, genetika en sielkunde Mensgenetika Mikrobiologie Plantkunde

Kulinêre Wetenskap * Voedselwetenskap Voeding Plant- en Grondwetenskappe Plantpatologie Natuurlewebestuur (Nagraads)

Fisiese Wetenskappe (BSc)

Wiskundige Wetenskappe (BSc)

Chemie Fisika Geografie Geoinformatika Geologie Ingenieurs- en Omgewingsgeologie Meteorologie Omgewingswetenskappe

Aktuariële en Finansiële Wiskunde Toegepaste Wiskunde Wiskunde Wiskundige Statistiek

Verbruikerswetenskap (BVerbrwet)

BSc – Verlengde programme

Gasvryheidsbestuur Kledingkleinhandelbestuur Voedselkleinhandelbestuur

Vakgebiede in die BSc – Verlengde programme Biologiese en Landbouwetenskappe Fisiese Wetenskappe Wiskundige Wetenskappe

* Vervang BSc (Voedselbestuur) vanaf 2017

Unieke programme in die Fakulteit BSc (Voeding)

BSc (Meteorologie)

MSc (Toegepaste Mineralogie)

BSc (Voeding) is ‘n interfakulteitsgraad wat gesamentlik deur Voedselwetenskap (Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe) en Menslike Voeding (Fakulteit Gesondheidswetenskappe) aangebied word.

Hierdie is die enigste graad van sy soort wat in sub-Sahara Afrika aangebied word en dit kan opgevolg word deur ‘n nagraadse kwalifikasie.

In Suid-Afrika, word hierdie nagraadse kwalifikasie slegs by die Universiteit van Pretoria aangebied.

Universiteit van Pretoria

2

Voorgraadse programme Belangrike inligting met betrekking tot voorgraadse programme vir 2019 Die volgende persone sal vir toelating oorweeg word: ‘n kandidaat wat oor ‘n sertifikaat beskik wat deur die Universiteit as gelykstaande aan die vereiste Graad 12-sertifikaat met toelating vir graaddoeleindes aanvaar word; ‘n kandidaat wat ‘n gegradueerde van ‘n ander tersiêre instelling is of die status van ‘n gegradueerde van so ‘n instelling geniet; en ‘n kandidaat wat ‘n gegradueerde van ‘n ander fakulteit van die Universiteit van Pretoria is.

Lewensoriëntering word uitgesluit by die berekening van die Toelatingspunttelling (TPT).

Graad 11-uitslae word gebruik vir die voorwaardelike toelating van voornemende studente. Finale toelating word gebaseer op Graad 12-uitslae.

Universiteit van Pretoria-webwerf Nasionale Normtoets (National Benchmark Test)-webwerf

www.up.ac.za/nas www.nbt.ac.za Minimum vereistes vir 2019

Programme

BIOLOGIESE WETENSKAPPE

BSc (Biochemie) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

Prestasievlak* Engels Huistaal of Engels Eerste Addisionele Taal

Wiskunde

Fisiese Wetenskap

NSS/IEB

AS-Level

NSS/IEB

AS-Level

NSS/IEB

AS-Level

5

C

5

C

5

C

TPT

30

Beroepe: Biochemie bied baie geleenthede vir opwindende en uitdagende loopbane in die voedsel-, farmaseutiese, fyn chemikalieë en afvalverwerkingsbedrywe.

Loopbaangeleenthede is moontlik by navorsingsrade, soos die Mediese Navorsingsraad (MNR), die Landbounavorsingsraad (LNR), die Kankervereniging van Suid-Afrika (KANSA) en die Waternavorsingskommissie (WNK), sowel as akademiese instellings, soos die Wetenskaplike en Nywerheidsnavorsingsraad (WNNR), en forensiese en patologielaboratoriums. Verder is beroepe soos navorser, onderwyser, dosent en mediese verteenwoordiger ook opsies. Gegradueerdes is gemaklik in werksomgewings soos universiteite, navorsingsinstitute, farmaseutiese maatskappye, biotegnologiese maatskappye en verwante bedryfsektore.

BSc (Biologiese Wetenskappe) Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

30

Hierdie is ‘n generiese eerstejaarsprogram in Biologiese Wetenskappe. Studente wat onseker is oor watter spesialiseringsgraadprogram om te kies, kan vir hierdie program aansoek doen. Studente wat aansoek wil doen om toelating tot een van die MBChB- of BChD-plekke wat in die tweede semester beskikbaar word, mag registreer vir BSc (Biologiese Wetenskappe) in die eerste semester en mag vir die modules Wêreldbeelde (FIL 155), Mense en hul Omgewing (MGW 112) en Mediese Terminologie (MTL 180) in die plek van Wiskunde (WTW 134) registreer, op voorwaarde dat hierdie studente, indien hulle nie gekeur word nie en met een van die Biologiese Wetenskappe-programme wil voortgaan, Wiskunde (WTW 134) in die tweede semester van die eerste jaar moet voltooi.

Let wel: Die toelatingsvereistes vir MGW 112 is ‘n TPT van 34 en ‘n minimum van 70% vir Graad 12-Wiskunde.

BSc (Biotegnologie) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

30

Beroepe: Gegradueerdes bekom werk as laboratoriumgebaseerde navorsers of bio-entrepreneurs wat gebruik maak van mediese, dierkundige, plant- of mikrogebaseerde tegnologieë om produkte en dienste te ontwikkel. Indien studente biotegnologie kombineer met addisionele kwalifikasies soos regte, sal hulle toegerus wees vir sukses in beroepe soos patentereg, farmaseutiese verkope en bemarking, projekbestuur, rekenaarprogrammering (natuurlike verwerking) en wetenskapsjoernalistiek. Neem asseblief kennis dat die vlak van opleiding en kwalifikasie ‘n belangrike rol speel in die bepaling van die tipe werk waarby ‘n gekwalifiseerde biotegnikus betrokke kan raak.

BSc (Ekologie) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

30

Beroepe: Gegradueerdes bekom werk by omgewingsgebaseerde statutêre en private bewaringsorganisasies, organisasies wat betrokke is by die direkte of indirekte benutting van natuurlike hulpbronne, en akademiese en opleidingsinstansies.

BSc (Dierkunde) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

30

Beroepe: Gegradueerdes kan na ‘n verskeidenheid opwindende beroepsgeleenthede uitsien. Hulle word by natuurbewaringsinstansies, omgewingskonsultasiefirmas, bewaringsbeplanningsagentskappe, mediese en veeartsenykundige navorsingsinstansies, in die biochemiese en biotegnologiese bedryf, by opvoedkundige instellings, in rekenaarverwante sektore en in die sakesektor aangestel. Beroepsgeleenthede sluit al die potensiële aktiwiteite in wat deel uitmaak van moderne navorsing, ontwikkeling en opleiding. Dit kan van heeltydse deelname in die veld of laboratorium tot heeltydse opleidingsaktiwiteite wissel en sluit gewoonlik ‘n stimulerende kombinasie van analitiese werk en veldwerk in, asook werk wat met menslike hulpbronne te doen het.

BSc (Entomologie) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

30

Beroepe: Gegradueerdes kan by natuurreservate, omgewingskonsultasiefirmas, bewaringsbeplanningsagentskappe, mediese en veeartsenykundige navorsingsinstansies, museums en opvoedkundige instellings, plaagbeheer, kwarantyn- en inspeksiedienste, in biochemiese en biotegnologiese nywerhede, in IT-verwante gebiede en in die korporatiewe sektor in diens geneem word. Gegradueerdes met kundigheid in entomologie is besonder gesog in die landbousektor as insekbeheerkundiges of -navorsers. * Cambridge A-level-kandidate wat ten minste ‘n D in die vereiste vakke behaal het, sal oorweeg word vir toelating. International Baccalaureate (IB) HL-kandidate wat ten minste ‘n 4 in die vereiste vakke behaal het, sal oorweeg word vir toelating.

3

Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2018/19

Voorgraadse programme Minimum vereistes vir 2019

Programme

BIOLOGIESE WETENSKAPPE

BSc (Genetika) BSc (Mensgenetika) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

Prestasievlak* Engels Huistaal of Engels Eerste Addisionele Taal

Wiskunde

Fisiese Wetenskap

NSS/IEB

AS-Level

NSS/IEB

AS-Level

NSS/IEB

AS-Level

5

C

5

C

5

C

TPT

30

Beroepe: Gegradueerdes word dikwels molekulêre bioloë, mediese of kliniese genetici, sitogenetici, biotegnoloë, landbouwetenskaplikes, molekulêre ekoloë, forensiese wetenskaplikes, genetiese raadgewers, bio-informatici en berekeningsontleders, veeartsenykundige wetenskaplikes, onderwysers en dosente by verskeie instellings en in biowetenskapverwante bedrywe. Indien hulle genetika kombineer met addisionele kwalifikasies soos regte, sal hulle toegerus word vir suksesvolle loopbane in patentereg, farmaseutiese verkope en bemarking, projekbestuur, rekenaarprogrammering (natuurlike verwerking) en wetenskapsjoernalistiek. Neem kennis dat die vlak van opleiding en kwalifikasie ‘n baie belangrike rol speel in die bepaling van die tipe werk waarby ‘n gekwalifiseerde genetikus betrokke kan raak.

BSc (Mensfisiologie) BSc (Mensfisiologie, Genetika en Sielkunde) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

30

Beroepe: Navorsing word gedoen in samewerking met mediese spanne in privaat- en regeringsnavorsingslaboratoriums (soos die WNNR en die MNR), die SuidAfrikaanse Buro vir Standaarde (SABS), farmaseutiese firmas, universiteite, veeartsenykundige en industriële instansies, en staatsdepartemente (byvoorbeeld die Departement Gesondheid). Fisioloë word ook aangetref op verskeie ander gebiede soos die onderwys (onderwysers, dosente en instrukteurs), sportfisiologie, biostatistiek, bio-ingenieurswese, industriële higiëne, joernalistiek, mediese tegnologie en in die bedryf as verteenwoordigers van farmaseutiese firmas. Gegradueerdes met genetika en sielkunde as vakke het ook toegang tot die nagraadse programme wat deur die Departement Genetika en die Departement Sielkunde (in die Fakulteit Geesteswetenskappe) aangebied word.

BSc (Mediese Wetenskappe) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

30

Beroepe: Nagraadse studies word sterk aanbeveel en honneurs-, meesters- en doktorsgrade kan verwerf word in enige van die subdissiplines van anatomie: neuroanatomie, kliniese anatomie, selbiologie, fisiese en forensiese antropologie, histologie en embriologie. Studente met hierdie graad kan ook nagraadse studies doen in Fisiologie, Genetika en Farmakologie. Loopbaanmoontlikhede sluit navorsing in enige van die subdissiplines van anatomie, in die akademie, in forensiese wetenskap en in die gesondheidswetenskapbedryf in. Ander loopbane wat oorweeg kan word, is in sportwetenskappe, virologie, chemiese patologie, immunologie, gesondheidsadministrasie of ergonomie. Tegniese loopbane, byvoorbeeld in universiteite se anatomie- of fisiologiedepartemente, is ook moontlik. Slegs 72 plekke is beskikbaar in die eerste studiejaar van die BSc (Mediese Wetenskappe). Studente wat voor 30 September aansoek doen vir die BSc (Mediese Wetenskappe)-graad as hulle eerste keuse en aan die minimum toelatingsvereistes voldoen, sal toegelaat word totdat al die plekke gevul is.

BSc (Mikrobiologie) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

30

Beroepe: Mikrobioloë kan ‘n wye verskeidenheid beroepe, van basiese navorsing tot praktiese toepassings volg. Daar is loopbaangeleenthede in die voedsel-, suiwel-, bierbrou-, wynmaak- en bakkersgisbedrywe, in die fermentasiebedryf, by myne met betrekking tot korrosiebeheer, as mediese of veeartsenykundige mikrobioloë, as navorsers by instansies soos die WNNR, LNR of MNR, of as dosente en navorsers by verskeie akademiese instellings.

BSc (Plantkunde) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

30

Beroepe: Beroepe wissel van laboratoriumnavorsing tot die bestudering van plante in hul natuurlike omgewing. Daar is werksgeleenthede by biotegnologiese en farmaseutiese firmas, by Suid-Afrikaanse Nasionale Parke, private ekologiese maatskappye, en navorsingsinstellings soos die WNNR, LNR en die Suid-Afrikaanse Nasionale Biodiversiteitsinstituut (SANBI).

Kandidate wat nie aan die minimum toelatingsvereistes van die bogenoemde Biologiese Wetenskappe-programme voldoen nie, mag oorweeg word vir toelating tot die BSc – Verlengde program vir die Biologiese en Landbouwetenskappe. Dit neem ‘n jaar langer as die normale programme om te voltooi.

BSc – Verlengde program vir die Biologiese en Landbouwetenskappe

4

D

4

D

4

D

24

* Cambridge A-level-kandidate wat ten minste ‘n D in die vereiste vakke behaal het, sal oorweeg word vir toelating. International Baccalaureate (IB) HL-kandidate wat ten minste ‘n 4 in die vereiste vakke behaal het, sal oorweeg word vir toelating.

Universiteit van Pretoria

4

Voorgraadse programme Minimum vereistes vir 2019

Programme

LANDBOU- EN VOEDSELWETENSKAPPE

BSc (Kulinêre Wetenskap)* [4 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

Prestasievlak* Engels Huistaal of Engels Eerste Addisionele Taal

Wiskunde

Fisiese Wetenskap

NSS/IEB

AS-Level

NSS/IEB

AS-Level

NSS/IEB

AS-Level

5

C

5

C

5

C

TPT

30

*Vervang BSc (Voedselbestuur) vanaf 2017 Beroepe: Gegradueerdes kan as kulinêre wetenskaplikes, kulinoloë, sintuiglike analiste, voedselnavorsers, voedselprodukontwikkelaars, voedselveiligheid- en kwaliteitsversekeringbestuurders, en voedseldiensbestuurders aangestel word.

BSc (Voedselwetenskap) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

30

Beroepe: Voedselwetenskaplikes met hoogs bemarkbare opleiding en professionele vaardighede werk as voedselrisikobepalers, kwaliteit- en veiligheidsversekeringbestuurders, voedselchemici, voedselmikrobioloë of -biotegnoloë, verpakking en raklewespesialiste, veiligheidsouditeurs, produk- en prosesontwikkelingsbestuurders, tegniese verkope- en bemarkingsadviseurs, sintuiglike wetenskaplikes, voedselbiowetenskaplikes (byvoorbeeld broumeesters of geurontwikkelingspesialiste) in die voedsel-, agroprosessering en verwante bedrywe. Die werksomgewing van voedselwetenskaplikes sluit laboratoriums, voedselproduksieaanlegte, besigheidspersele, opleidingslokale, die klein- en groothandel, staatsinstellings en navorsingsorganisasies in. Voedselwetenskaplikes is ook werksaam in nywerhede en maatskappye wat materiale (byvoorbeeld verpakking en voedselbyvoegings, soos kleur- en geurmiddels) vir die voedselbedryf vervaardig of sekondêr by voedselproduksie en -verkope betrokke is.

BSc (Voeding) [4 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

30

BSc (Voeding) is ‘n interfakulteitsgraad wat gesamentlik deur Voedselwetenskap (Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe) en Menslike Voeding (Fakulteit Gesondheidswetenskappe) aangebied word.

Beroepe: Die behoefte aan gegradueerdes met opleiding in voeding word gedryf deur die wêreldwye erkenning dat voedsel nie net aan ons basiese voedingsvereistes voldoen nie, maar dat dit ook ‘n belangrike rol speel in die bevordering en handhawing van ons langtermyngesondheid. Loopbaangeleenthede sluit werksgeleenthede in die voedsel en verwante bedryfsektore (soos farmaseutiese maatskappye), regeringsdepartemente, internasionale organisasies (soos die Verenigde Nasies se Voedsel en Landbou-organisasie [FAO] en die Wêreldgesondheidsorganisasie [WHO]) of navorsingsinstellings in, en as rekeningbestuurders en adviseurs in die voedsel, gesondheid en verbruikersektore.

BScAgric (Landbou-ekonomie en Agribesigheidsbestuur) [4 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

30

Beroepe: Landbou-ekonome is betrokke by baie verskillende sektore van die ekonomie. Party is betrokke by die ontleding en begrip van verbruikers se gedrag ten opsigte van hulle behoeftes en bereidwilligheid om vir voedsel en klere te betaal. Ander is weer betrokke by omgewingsbestuur en hulpverlening aan die regering en besighede om die volhoubare gebruik van skaars hulpbronne soos water en bewerkbare grond te verseker. Sommige landbou-ekonome dryf handel op wêreldwye finansiële markte en werk by die Johannesburgse Effektebeurs in Sandton of by Wall Street in New York. Ander werk vir banke en in finansies, by voedselverwerkers soos bakkers en brouerye, of as adviseurs vir boere en verskeie ander landboubesighede. Sommige landbou-ekonome werk vir die regering en adviseer die regering oor hoe om te verseker dat daar genoeg kos is vir al die mense in die land, en sommiges werk by handelsbanke waar hulle kliënte en bestuurders adviseer oor hoe om finansiële, risiko- en kommoditeitsmarkte te bestuur. Verder speel landbou-ekonome ‘n noodsaaklike rol in navorsing en ontwikkeling in die landbousektor. Hulle reis baie en ontmoet interessante mense. Hulle reis gereeld plaaslik en na ander dele van die wêreld, soos Afrika, Australië, China, Europa, Suid-Amerika en die VSA. ‘n Landbou-ekonoom is dus iemand wat belangstel in mense en hul kulture, in die natuur en in besigheid en bestuur. Hy of sy moet goeie interaksie met mense kan hê, maar moet ook statistiek en wiskunde gebruik om die interaksie tussen mense, die natuur en die ekonomie te verstaan.

BScAgric (Veekunde) [4 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

30

Beroepe: Veekunde is ‘n loopbaan wat ‘n belangrike bydrae tot die landboubedryf in Suid-Afrika maak. Hierdie loopbaan fokus op die toepassing van die wetenskaplike aspekte van diereproduksie en die gehaltebeheer van produkte ten einde verbruikerstevredenheid te verseker. Dit is ‘n wetenskaplike gebied, en is onderworpe aan die mees onlangse navorsing. Dit is ook gemik op die bevrediging van die behoeftes van sowel diere as die mens, omdat dit op die hele dier- en natuurleweproduksiewaardeketting, van konsep tot verbruik, fokus. Daar is verskeie loopbaangeleenthede vir vee- en natuurlewekundiges in navorsing, kommersiële boerdery en die openbare sektor, sowel as vir professionele persone in die veekundebedryf. Veekundiges kan op verskillende vlakke in hierdie sektore werk, van navorsers, dierevoedings- of veeteeltkonsultante, tegniese verteenwoordigers, bestuurders van intensiewe en uitgebreide veeproduksie-stelsels, tot natuurlewebestuurders en beleidmakers. Die BScAgric (Veekunde)-graad word kragtens Wet 106 van 1993 deur die SARNAP erken as ‘n professionele kwalifikasie, en word ook internasionaal erken. Dit beteken dat gegradueerdes as professionele veekundiges kan registreer. * Cambridge A-level-kandidate wat ten minste ‘n D in die vereiste vakke behaal het, sal oorweeg word vir toelating. International Baccalaureate (IB) HL-kandidate wat ten minste ‘n 4 in die vereiste vakke behaal het, sal oorweeg word vir toelating.

5

Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2018/19

Voorgraadse programme Minimum vereistes vir 2019

Programme

LANDBOU- EN VOEDSELWETENSKAPPE

BScAgric (Plantpatologie) [4 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

Prestasievlak* Engels Huistaal of Engels Eerste Addisionele Taal

Wiskunde

Fisiese Wetenskap

TPT

NSS/IEB

AS-Level

NSS/IEB

AS-Level

NSS/IEB

AS-Level

5

C

5

C

5

C

30

C

5

C

30

Beroepe: Gegradueerdes kan as saadkwekers, boere, navorsers, dosente en konsultante aangestel word.

BScAgric (Toegepaste Plant- en Grondwetenskappe) [4 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

Beroepe: Gegradueerdes kan as onderwysers en dosente by skole en akademiese instellings aangestel word. Hulle kan ook as navorsers en bestuurders by verskeie openbare en privaat instellings werk: Openbare sektor: Die LNR, Departement Waterwese en Sanitasie, Departement Omgewingsake, Departement Toerisme, Departement Landbou, Bosbou en Visserye, Departement Minerale Hulpbronne, Departement Energie, die WNNR, provinsiale landbou- en natuurbewaringsafdelings, SANBI, stadsrade, SuidAfrikaanse Nasionale Parke, nasionale landbou- en voedselprosesseringsagentskappe.

Privaat sektor: Maatskappye betrokke by saad-, kunsmis- en plantbeskermingsnavorsing en -ontwikkeling, omgewingsbestuur en -beplanning, kwekerye, groente-, vrugte-, sierplant- en snyblomprodusente en besproeiing.

Voorligtingsdienste vir kennisoordrag: Natuurbewaring, nasionale en provinsiale landbou- en omgewingsdepartemente, omgewingsbestuur en -rehabilitasie, kwekerye, gewasse, turfgras- en onkruidbestuur, en privaat maatskappye vir dienslewering in veldgewas-, groente-, medisinale en aromatiese plant-, vrugte-, sierplant- en snyblomproduksie.

Entrepreneurs: Konsultante in gewasse-, weidings-, groente-, medisinale en aromatiese plant-, sierplant- en snyblomproduksiestelsels en landskapsontwerpondernemings, die bedryf van eie plase en kwekerye vir uitgebreide (veld) of intensiewe (tonnel/kweekhuis) produksie van verskeie gewasse en die bestuur van maatskappye wat spesialiseer in besproeiing en grondherwinning en -bewaring.

Kandidate wat nie aan die minimum toelatingsvereistes van die bogenoemde Landbou- en Voedselwetenskappe-programme voldoen nie, mag oorweeg word vir toelating tot die BSc – Verlengde program vir die Biologiese en Landbouwetenskappe. Dit neem ‘n jaar langer as die normale programme om te voltooi.

BSc – Verlengde program vir die Biologiese en Landbouwetenskappe

4

D

4

D

BVerbrwet (Kledingkleinhandelbestuur) [4 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

D

24

Minimum vereistes vir 2019

Programme

VERBRUIKERSWETENSKAP

4

Prestasievlak* Engels Huistaal of Engels Eerste Addisionele Taal

TPT

Wiskunde

NSS/IEB

AS-Level

NSS/IEB

AS-Level

5

C

4

D

28

Beroepe: Gegradueerdes kan in kleinhandelbestuur as handelsmerkbestuurders, kledingaankopers- en beplanners, modeontwerpers, modebemarkers, modeprodukontwikkelaars, kwaliteitsbeheer- en versekeringbestuurders, winkelbestuurders, voorkomskonsultante, tekstieltegnoloë, visuelehandelswarebeplanners, patroontegnoloë en entrepreneurs aangestel word.

BVerbrwet (Voedselkleinhandelbestuur) [4 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

4

D

28

Beroepe: Gegradueerdes kan as handelsmerkbestuurders, verkoopsbestuurders of winkelbestuurders, voedsel- en drankaankopers en -beplanners, voedselstiliste, voedseljoernaliste, voedselprodukbemarkers, visuele handelswarebeplanners, verbruikerskonsultante en entrepreneurs aangestel word.

BVerbrwet (Gasvryheidsbestuur) [4 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

4

D

28

Beroepe: Gegradueerdes kan as voedsel- en drankbestuurders, voedseldiensbestuurders, kulinêre spesialiste, funksiekoördineerders, entrepreneurs, voedselproduken spyskaartontwikkelaars, voedseljoernaliste, voedselveiligheids- en kwaliteitsverskeringbestuurders, en voedselstiliste aangestel word. * Cambridge A-level-kandidate wat ten minste ‘n D in die vereiste vakke behaal het, sal oorweeg word vir toelating. International Baccalaureate (IB) HL-kandidate wat ten minste ‘n 4 in die vereiste vakke behaal het, sal oorweeg word vir toelating.

Universiteit van Pretoria

6

Voorgraadse programme Minimum vereistes vir 2019

Programme

FISIESE WETENSKAPPE

BSc (Chemie) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

Prestasievlak* Engels Huistaal of Engels Eerste Addisionele Taal

Wiskunde

Fisiese Wetenskap

NSS/IEB

AS-Level

NSS/IEB

AS-Level

NSS/IEB

AS-Level

5

C

5

C

5

C

TPT

32

Beroepe: Gegradueerdes word deur ‘n groot aantal tegnologiegebaseerde instansies in diens geneem en werk in ‘n laboratoriumomgewing as deel van ‘n industriële-, navorsings- of akademiese instelling. ‘n Chemikus moet in staat wees om in ‘n span te werk in ‘n multidissiplinêre milieu in ‘n verskeidenheid ondernemings in sowel die privaat as die openbare sektor. Dit is belangrik om daarop te let dat die aard van die werk wat vir ‘n gegradueerde in chemie beskikbaar is, afhang van die vlak van die kwalifikasie wat behaal is. Gevorderde kwalifikasies lei uiteindelik tot aanstellings in navorsings- en/of produksiebestuur en vereis bestuursvaardighede en finansiële beplanningsvaardighede. Daar is talle beroepsgeleenthede in die onderwys, navorsing, joernalistiek, omgewingsbeskerming, voedsel en drank, energie, water, gesondheid, sport, die farmaseutiese en kosmetiese bedryf, geologie, mynbou en wetstoepassing. Dit behels onder meer die bekende beroepe van sintetiese chemikus, materiaalwetenskaplike, chemiese patoloog, forensiese chemikus, analitiese chemikus, medikasieanalis, patenteprokureur, omgewingschemikus, geochemikus, voedselchemikus, polimeerchemikus en grondchemikus.

BSc (Fisika) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

32

Beroepe: Gegradueerdes kan aangestel word as akademici by universiteite, wie se pligte klasgee, navorsing en studieleiding aan nagraadse studente insluit, navorsers by nasionale laboratoriums soos die Suid-Afrikaanse Kernenergiekorporasie, die Suid-Afrikaanse Sterrewag en iThemba LABS (Laboratorium vir Versnellergebaseerde Wetenskappe), navorsers in die bedryf soos by die WNNR of Element Six, wetenskaplike raadgewers vir nie-regeringsorganisasies, die bedryf of die regering, stralingsfisici, mediese wetenskaplikes en biofisici, atmosferiese wetenskaplikes en klimatoloë, ontwikkelaars van hernubare energiebronne, geofisici, innoveerders, entrepreneurs en berekeningswetenskaplikes. Samewerking met internasionale deskundiges vind ook plaas.

BSc (Geografie) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

32

Beroepe: Daar is hoofsaaklik drie loopbaanrigtings vir geograwe: onderwys, navorsing en die toepassing van geografiese kennis en vaardighede in die praktyk.

Geograwe kan fokus op omgewingsbestuur, stedelike aangeleenthede soos plakkery, streeks- en landelike ontwikkeling, of omgewingsake, waaronder besoedeling en die vernietiging van ekosisteme deur aktiwiteite soos mynbou, landbou en toerisme. Geograwe in die privaat sektor staan meestal in diens van eiendoms-, beplannings-, argitektuur- en ingenieursfirmas, die bankwese, toerisme-organisasies, omgewingsbewaringsorganisasies en die bedryf. Staatsdepartemente wat verantwoordelik is vir bosbou-, water- en grondsake, die omgewing, toerisme en onderwys neem ook geograwe in diens. Semistaatsorganisasies soos die SABS en die WNNR bied ook loopbaangeleenthede in gespesialiseerde vakgebiede verwant aan aard- en omgewingswetenskappe. Baie geograwe bedryf hul eie besighede en is betrokke by bemarking, beplanning, ontwikkeling, toerisme, kartografie, geografiese inligtingstelsels (GIS), afstandswaarneming, omgewingsevaluering en omgewingsouditering. Gegradueerdes kan ook akademiese loopbane volg.

BSc (Geoinformatika) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

32

Beroepe: Gegradueerdes word onder andere aangestel in landbou, mineraaleksplorasie, ingenieurswese, bosbou, waterhulpbronbestuur, weervoorspelling, omgewingsimpakstudies (EIA), grondgebruiksbeplanning, grondontwikkeling, landelike gemeenskapontwikkeling, vervoerbeplanning, toerisme, marknavorsing, misdaadvoorkoming, voertuigopsporing en kartografie, GIS-tegnologie, omgewingsbeplanning en -analise, en ramp- en omgewingsbestuur. Gegradueerdes kan aansoek doen om professionele registrasie as GIS-tegnoloë by die Suid-Afrikaanse Geomatikaraad (SAGR).

BSc (Geologie) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

32

Beroepe: Groot internasionale mynmaatskappye is belangrike werkverskaffers vir geoloë en ander aardwetenskaplikes in navorsing, eksplorasie en mynbouprojekte.

Kleiner entrepreneursfirmas (‘juniors’) verskaf egter al hoe meer werk vir persone in hierdie beroepe. Die Raad vir Geowetenskappe, die WNNR, die Raad vir Mineraaltegnologie (MINTEK), die Departement Waterwese en Sanitasie, museums, ingenieursfirmas en raadgewende maatskappye bied interessante loopbaanmoontlikhede. Gegradueerdes kan ook hul eie firmas stig en konsultasiewerk doen. Laboratoriumspesialiste, soos mineraloë, identifiseer en ondersoek minerale met behulp van gesofistikeerde instrumente en analitiese toerusting. Omgewings- en ingenieursgeoloë bestudeer die wisselwerking tussen menslike aktiwiteite en die geologiese omgewing, soos die besoedeling van grond en grondwater. Hulle bestudeer die geologiese struktuur en grondeienskappe, asook rotseienskappe by konstruksieterreine, byvoorbeeld, damme, tonnels en myne, om sodoende waardevolle inligting beskikbaar te stel voordat konstruksie ‘n aanvang neem. Hulle soek en evalueer ook geskikte konstruksiemateriale. Hidrogeoloë is betrokke by die opsporing, ontginning en bewaring van grondwater. * Cambridge A-level-kandidate wat ten minste ‘n D in die vereiste vakke behaal het, sal oorweeg word vir toelating. International Baccalaureate (IB) HL-kandidate wat ten minste ‘n 4 in die vereiste vakke behaal het, sal oorweeg word vir toelating.

7

Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2018/19

Voorgraadse programme Minimum vereistes vir 2019

Programme

Prestasievlak*

FISIESE WETENSKAPPE

BSc (Meteorologie) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

Engels Huistaal of Engels Eerste Addisionele Taal

Wiskunde

Fisiese Wetenskap

NSS/IEB

AS-Level

NSS/IEB

AS-Level

NSS/IEB

AS-Level

5

C

5

C

5

C

TPT

32

Beroepe: Meteoroloë word aangestel by instansies wat betrokke is by die studie, interpretasie en voorspelling van weerstoestande en klimaatverwante verskynsels.

Die Suid-Afrikaanse Weerdiens (SAWD), die WNNR, sekere universiteite, landbou-instellings en algemene bedryfsektore stel meteoroloë aan wat hoofsaaklik op die volgende gebiede spesialiseer: Navorsers: Hulle bestudeer alle aspekte van die weer en klimaat om atmosferiese verskynsels beter te kan verstaan. Atmosferiese modelleerders gebruik gespesialiseerde rekenaartegnologie om ingewikkelde vloeidinamikaberekenings met betrekking tot die atmosfeer op te los. Die monitering van luggehalte en die modellering van die impak van lugbesoedeling op die gemeenskap is twee belangrike aspekte wat aandag moet ontvang. Navorsing oor klimaatsverandering word al meer beklemtoon.

Weervoorspellers: Dit is die weervoorspeller se verantwoordelikheid om data te ontleed en die weer te voorspel met behulp van modelle op superrekenaars.

Weervoorspellings word in verskeie tydskale gedoen, van korttermynvoorspellings tot langtermynvoorspellings wat vir maande vooruit geldig is, sowel as seisoenale voorspellings. Daar is wel poste in die privaat sektor, soos die aanbied van die weervoorspelling op televisie.

Klimatoloë: Hulle bestuur belangrike datastelle wat groot volumes inligting bevat wat deur die SAWD en ander organisasies ingesamel word.

Konsultante: Hulle kan in die privaat sektor werk en kan waardevolle gespesialiseerde dienste en navorsingsinsette by universiteite lewer.

Dosente: Enkele akademiese poste vir meteoroloë en klimatoloë bestaan by Suid-Afrikaanse universiteite. Hierdie dosente verseker dat meteoroloë se opleiding aan internasionale standaarde voldoen.

BSc (Omgewingswetenskappe) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

32

Beroepe: Gegradueerdes kan as omgewingskonsultante, luggehaltespesialiste, omgewingsimpakanaliste, omgewingsbewaringsagente, spesialiste op die gebied van skadelike afvalmateriaal, openbaregesondheidsvoorligters, navorsers, watergehalte-spesialiste, natuurlikehulpbronbestuurders, risikobestuurders, omgewingsopvoedkundiges, vleilandwetenskaplikes, wildbewaarders, omgewingsbeplanners en -analiste, watersuiweringspesialiste, program- en projekbestuurders, natuurlike hulpbronspesialiste en navorsers aangestel word.

BSc (Ingenieurs- en Omgewingsgeologie) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

5

C

5

C

32

Beroepe: Gegradueerdes kan as geoloë, mineraloë, ekstraksiemetallurge, ekonomiese geoloë, geochemici, omgewings- en ingenieursgeoloë, geohidroloë, laboratoriumspesialiste en konsultante aangestel word.

Kandidate wat nie aan die minimum toelatingsvereistes van die bogenoemde Fisiese Wetenskappe-programme voldoen nie, mag oorweeg word vir toelating tot die BSc – Verlengde program vir die Fisiese Wetenskappe. Dit neem ‘n jaar langer as die normale programme om te voltooi.

BSc – Verlengde program vir die Fisiese Wetenskappe

4

D

4

D

4

D

26

* Cambridge A-level-kandidate wat ten minste ‘n D in die vereiste vakke behaal het, sal oorweeg word vir toelating. International Baccalaureate (IB) HL-kandidate wat ten minste ‘n 4 in die vereiste vakke behaal het, sal oorweeg word vir toelating.

Woordelys van Akronieme AECI GIS GISc KANSA LNR MNR NECSA NNS SAGR RGN SABS SANBI SANSA SARNAP SAWD WNK WNNR

African Explosives and Chemical Industries Geografiese inligtingstelsel Geografiese inligtingswetenskap Kankervereniging van Suid-Afrika Landbounavorsingsraad Mediese Navorsingsraad Suid-Afrikaanse Atoomenergie Korporasie Nasionale Navorsingstigting Suid-Afrikaanse Geomatikaraad Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing Suid-Afrikaanse Buro vir Standaarde Suid-Afrikaanse Nasionale Biodiversiteitsinstituut Suid-Afrikaanse Nasionale Ruimte-agentskap Suid-Afrikaanse Raad vir Natuurwetenskaplike Professies Suid-Afrikaanse Weerdiens Waternavorsingskommissie Wetenskaplike en Nywerheidnavorsingsraad

Universiteit van Pretoria

8

Voorgraadse programme Minimum vereistes vir 2019

Programme

WISKUNDIGE WETENSKAPPE

BSc (Aktuariële en Finansiële Wiskunde) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

Prestasievlak* Engels Huistaal of Engels Eerste Addisionele Taal

TPT

Wiskunde

NSS/IEB

AS-Level

NSS/IEB

AS-Level

5

C

7

A

34

Beroepe: Aktuariële en finansiële wiskunde is ‘n gewilde dissipline, met loopbaanmoontlikhede in die besigheidsmark en by beleggingsinstellings soos banke en versekeringsmaatskappye. Wiskundiges se vaardighede is noodsaaklik in portefeuljebestuur en die modellering van finansiële risiko. Die program berei die student voor vir ‘n professionele loopbaan as ‘n aktuaris of ‘n finansiële ingenieur. ‘n Aktuaris of aktuariële tegnikus se aktiwiteite behels onder meer langtermynkapitaalprojekte, die ontwerp van mediese skemas se voordele, die bestuur van pensioenfondse, die vasstelling van bydraes en die finansiële bestuur daarvan op ‘n stabiele langtermyngrondslag, die evaluering van beleggings in aandele, eiendom en ander transaksies en die vasstelling van premies en reserwes vir uitstaande eise van versekeraars. Finansiële ingenieurs word in diens geneem deur banke en finansiële instellings, makelaarsfirmas en beleggingsinstansies. Hul wiskundige vaardighede is noodsaaklik in portefeulje- en risikobestuur. Aktiwiteite sluit die volgende in: batebestuur (handel in effekte, termynkontrakte en afgeleide instrumente, soos opsies), die ontwerp van nuwe finansiële produkte en die ontwikkeling van strategieë om kredietrisiko te beheer.

BSc (Wiskunde) BSc (Toegepaste Wiskunde) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

6

B

32

Beroepe: Gegradueerdes in wiskunde en toegepaste wiskunde word in diens geneem deur navorsingsinstansies, opvoedkundige instellings (universiteite en skole), die openbare sektor (staatsdiens en mediese instellings) en die privaat sektor (ingenieursfirmas, finansiële instellings en die rekenaarbedryf). Gegradueerdes se opleiding in abstrakte, analitiese en berekeningskundige denkwyses gee hulle die agtergrond om maklik aan te pas by veranderende omstandighede in die beroepsomgewing en om wiskundige modelle van natuurlike, tegnologiese en finansiële verskynsels te konstrueer. Wiskundiges en toegepaste wiskundiges pas bestaande probleemoplossingstegnieke toe, evalueer en pas hulle aan of ontwikkel nuwe tegnieke om probleme op te los.

BSc (Wiskundige Statistiek) [3 jaar] Sluitingsdatums: SA – 30 September Nie-SA – 31 Augustus

5

C

6

B

32

Beroepe: Statistici word in baie professionele beroepe, soos aktuarisse, ekonome, bioloë, ingenieurs en bemarkingbestuursbeamptes, benodig. ‘n Paar van die beroepsmoontlikhede is: Die analitiese komponent van Google gebruik statistiek om internetgebruikers te volg en leidrade vir hulle aanbevole soekenjins op te stel.

Bewegingsinligting wat deur selfone vasgelê word, word deur statistiese voorspellende modelle gebruik om verkeersopeenhoping te voorspel en vinniger roetes voor te stel.

Statistici gebruik statistiese metodes om bedrog op te spoor, hulp te verleen met kredietverwante portefeuljes en ook finansiële ekonomiese tendense te voorspel.

Kleinhandelmaatskappye bestudeer die tevredenheidsvlakke en ervaring van hulle klante deur van statistiese metodes gebruik te maak.

Ruimtelike statistiek kan nuttige inligting oor klimaatsverandering, misdaadgevaarpunte en vir geografiese kaarte van renosterstropery verskaf.

Statistici adviseer dierewetenskaplikes oor faktore wat dierevoeding en genetiese voortplantingspatrone beïnvloed.

Die regering neem statistici in diens om beter te verstaan hoe bevolkingsdemografie, gesondheidsrisiko’s en ander faktore volhoubare ontwikkelingsprogramme beïnvloed.

Kandidate wat nie aan die minimum toelatingsvereistes van die bogenoemde Wiskundige Wetenskappe-programme voldoen nie, mag oorweeg word vir toelating tot die BSc – Verlengde program vir die Wiskundige Wetenskappe. Dit neem ‘n jaar langer as die normale programme om te voltooi.

BSc – Verlengde program vir die Wiskundige Wetenskappe

4

D

5

C

26

BSc (Aktuariële en Finansiële Wiskunde) Oorskakelings vanaf die BSc – Verlengde program na die BSc (Aktuariële en Finansiële Wiskunde)-program sal slegs oorweeg word indien die studente al hul eerstejaarmodules slaag met ‘n gemiddelde persentasie van ten minste 60% en ook ‘n minimum persentasie van 60% behaal vir WTW 143 en WTW 153. * Cambridge A-level-kandidate wat ten minste ‘n D in die vereiste vakke behaal het, sal oorweeg word vir toelating. International Baccalaureate (IB) HL-kandidate wat ten minste ‘n 4 in die vereiste vakke behaal het, sal oorweeg word vir toelating.

9

Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2018/19

‘Waarvan ek in Biochemie hou, is dat dit ‘n interessante, praktiese veld is en dat die teorie wat in die klas geleer word, in die laboratorium toegepas kan word. Dit is ‘n veld wat die heeltyd verander met nuwe ontdekkings wat voortdurend gemaak word.

Die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe bied ‘n uiteenlopende reeks studiemoontlikhede wat dit moontlik maak om in ons belangstellingsareas te spesialiseer. Die dosente en tutors is entoesiasties, kundig en altyd bereid om te help as dit nodig is. Hulle toeganklikheid het dit vir my moontlik gemaak om die vak beter te verstaan en dit is bevredigend en aangenaam.

Ek was die beste tweedejaarbiochemiestudent in 2016 en ek is ‘n lid van die Golden Key International Honour Society wat vir my waardevolle geleenthede sal bied om my loopbaan in die wetenskap te bevorder. My droom is om eendag ‘n waardevolle bydrae tot die biochemieveld te maak.’

Tayla Rabie – BSc (Biochemie)

Universiteit van Pretoria

10

BSc – Verlengde programme/Biologiese Wetenskappe BSc – Verlengde programme Die BSc – Verlengde programme is ontwerp vir studente wat die potensiaal het om suksesvol te wees, maar wat akademies nie goed voorbereid is nie. Die programme het laer toelatingsvereistes en sluit ‘n addisionele studiejaar in wat studente se basiese kennis en vaardighede verbeter.

Hierdie programme bied ‘n deurgang na wetenskaplike en wetenskapsgebaseerde studierigtings. Studente wat toegelaat word tot hierdie programme woon lesings op die Mamelodikampus by gedurende hulle eerste jaar. Verblyf is beskikbaar by Tuks Naledi-koshuis op die Savannah-landgoed wat naby aan die Mamelodi-kampus geleë is. Studente wat hulle eerste jaar suksesvol voltooi, sal vir hulle daaropvolgende studiejare lesings op die Hatfieldkampus bywoon.

Die programme bestaan uit twee fases. Die eerste fase bestaan uit 18 maande (drie semesters). Tydens hierdie fase word studente akademies en sielkundig opgelei en ontwikkel vir verdere studies. Studente wat hierdie fase suksesvol afhandel, sal krediete verdien wat gelykstaande is aan ‘n eerste semester van die eerste jaar van die BSc- of BScAgric-programme, en mag dan registreer vir die tweede semester van hulle gekose BSc- of

BScAgric-studierigting. Vordering na die tweede jaar van hierdie spesifieke BSc- of BScAgric-programme sal tydens die derde jaar van registrasie plaasvind.

Kenmerke van die BSc – Verlengde programme

Tydens die eerste fase word die akademiese inhoud teen ‘n stadiger pas aangebied as die gewone graadprogramme.

Ekstra modules en ondersteuning word aangebied om studente te help met hulle aanpassing by die universiteitslewe.

Die leerproses vind oorwegend in kleiner groepe plaas. ‘n Verskeidenheid metodes word gebruik om vakkennis oor te dra om moontlike gapings in basiese kennis aan te spreek.

Vakgebiede in die BSc – Verlengde programme

Wiskundige Wetenskappe Biologiese- en Landbouwetenskappe Fisiese Wetenskappe

Studente wat ‘n loopbaan in ingenieurswese wil volg, moet aansoek doen vir die BSc – Verlengde program vir die Fisiese Wetenskappe en studente wat loopbane in die gesondheidswetenskappe of veeartsenykunde wil volg, moet aansoek doen vir die BSc – Verlengde program vir die Biologieseen Landbouwetenskappe.

Biologiese Wetenskappe Anatomie (Mediese Wetenskappe) Die Departement Anatomie vorm deel van die Skool vir Geneeskunde in die Fakulteit Gesondheidswetenskappe en bied ‘n BSc-graad in Mediese Wetenskappe binne die Fakulteit Natuuren Landbouwetenskappe aan. Die doel van hierdie graad is om studente op te lei in die basiese mediese wetenskappe en dit sluit kliniese anatomie, fisiese en forensiese antropologie, histologie en selbiologie, asook embriologie in. Studente kan hierdie vakke met keusemodules kombineer soos fisiologie, farmakologie en genetika.

Beroepsgeleenthede

Gegradueerdes word gewerf deur instellings in die akademiese, regerings- en private sektore. In hierdie sektore word gegradueerdes in diens geneem as dosente, navorsers, mediese en forensiese wetenskaplikes, en verkoopsverteenwoordigers in die mediese en farmakologiese bedrywe. Verskeie van ons gegradueerdes gaan voort met hulle nagraadse studies by navorsingsfasiliteite in Noord-Amerika en Europa.

Biochemie, Genetika en Mikrobiologie Biochemie Lewe op die sellulêre en molekulêre vlak hang af van die spesifieke wisselwerking en samewerking van talle biomolekules.

Ten einde lewe op ‘n fundamentele vlak te verstaan, bestudeer biochemici die rol van individuele biomolekules en die verwantskap tussen hierdie funksie en biomolekules se unieke struktuur. Deur die gebruik van vloeisitometrie, selsortering, biofisiese analise, proteïenkristallografie, genoomanalise, die bepaling van selektiewe geenuitdrukking en metaboliese profiele, is uitdagings van wêreldwye omvang aangespreek, soos MIV/VIGS, malaria, tuberkulose en ander mens- en dieresiektes. Biochemici kan hul kennis toepas in die gebiede van geneeskunde, veeartsenykunde, landbou, en die voedsel- en farmaseutiese bedryfsektore, onder andere.

Beskrywing van die program

Gedurende die eerste jaar van studie, word studente blootgestel aan ‘n wye verskeidenheid van onderwerpe in die biologiese en landbouwetenskappe om ‘n vaste wetenskaplike grondslag te verseker. In die tweede en derde jaar, spesialiseer hulle in biochemie, en hul fundamentele kennis word aangevul deur toepaslike praktiese studies wat hulle die geleentheid gee om die beginsels en metodiek van navorsing te leer. In die derde jaar, bestudeer studente die genoom, transkriptoom, proteoom en lipidoom van lewendige selle. Proteoomanalise, kristallografie, xeno-biochemie, ensiemologie en immunologie word toegepas om die molekulêre basis van die siekte te verstaan. Betekenisvolle vakkombinasies met biochemie sluit in chemie, mikrobiologie, mensgenetika, fisiologie en voedselwetenskap. Alle vakke sluit teoretiese en praktiese aspekte in. Studente word die geleentheid gebied om keusemodules van belangstelling in die program in te sluit.

Nagraadse studies in Biochemie sluit honneurs-, meesters- en doktorsgrade in. Die eenjaar-honneursgraad is oop vir studente van die biologiese en chemiese wetenskappe en sluit in die algemeen ‘n sterk selfstudie komponent, blootstelling aan ‘n verskeidenheid van toepassingstegnologie en ‘n navorsingsprojek in. Op meesters- en doktorale graadvlak word daar van studente verwag om navorsingsprojekte te kies in een van die navorsingsgebiede soos MIV/VIGS, malaria, tuberkulose, bosluisverwantedieresiektes en plantmedisyne.

Beroepsgeleenthede

Biochemie en Bioinformatika bied baie geleenthede vir opwindende en uitdagende loopbane in die fyn chemikalieë, voedsel en farmaseutiese bedrywe en afvalverwerkingsmaatskappye, sowel as by navorsingsrade, soos die MNR, LNR, KANSA en WNK. Daar is geleenthede by akademiese instellings soos die WNNR en forensiese en patologiese laboratoriums.

Gegradueerdes kan ook navorsers, onderwysers, dosente en mediese verteenwoordigers wees. Hulle is gemaklik in werksomgewings soos universiteite, navorsingsinstitute, farmaseutiese maatskappye, biotegnologiese maatskappye en verwante bedrywe.

11

Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2018/19

‘Biotegnologie het gehelp om ons lewens meer gemaklik, ons omgewing skoner, ons kos lekkerder en ons liggame gesonder te maak. Die kombinasie van wetenskap en tegnologie om lewens te verbeter en die omgewing te bewaar, inspireer my en is vir my opwindend.

Die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe bied oneindig baie geleenthede aan studente en ‘n platform wat hulle in staat stel om die immer groeiende veld van die wetenskap te bemeester.

Ek was bevoorreg om ‘n Woud-Molekulêre Genetikaprogrambeurs vir my voorgraadse studies te kry, asook om deel te wees van die Woud-Molekulêre Genetika-mentorskapprogram wat my in staat stel om nou saam met nagraadse studente te werk en waardevolle praktiese ondervinding en insig in hierdie fassinerende studieveld op te doen.’

Medha Sood – BSc (Biotegnologie)

‘Genetika het my van my hoërskooldae af geïnteresseer en, omdat ek vandat ek 16 is presies geweet het wat ek wil doen, het ek hoë verwagtinge gekoester. Die Departement Genetika by die Universiteit van Pretoria het my nie teleurgestel nie en my verwagtinge vervul.

Genetika is ‘n veld wat handel oor die mikroskopiese basis van lewe op aarde en alles wat daarom wentel. Die broosheid van gene is iets waarvoor ek nuwe respek gekry het en ook vir hoe die geringste veranderinge ‘n reuse-impak kan hê. My doelwit met genetika is om ‘n invloed op die omgewing deur die genetiese modifisering van bome te hê. By UP weet ek dat my doelwitte verwesenlik sal word en ek het ongelooflik gegroei deur die diepgaande kennis van my dosente en alle ander persone in die Fakulteit. Hulle het my geleer om buite die kassie met inagname van al die wonderlike moontlikhede daar buite te dink, terwyl ek steeds op detail fokus.

Ek het verlede jaar vyfde gestaan onder die eerstejaarstudente van Jasmyn-koshuis met ‘n onderskeiding vir my algehele gemiddeld. Hierdie jaar het ek ‘n internskap in die Woud- Molekulêre Genetika-program gekry waar navorsing in noue samewerking met Mondi en Sappi gedoen word. Ek hou baie daarvan om gementor te word deur ‘n meesterstudent wat op die effek van fungi op bloekombome werk. Die Fakulteit het vir my baie geleenthede gebied en die ervaring wat ek opgedoen het, is ongelooflik.’

Ruby May Ebbeling – BSc (Genetika) dubbele hoofvak in Plantwetenskappe

Universiteit van Pretoria

12

Biologiese Wetenskappe Genetika Genetika en Mensgenetika

Genetika is die studie van hoe die genetiese materiaal in die selle van alle lewende organismes oorgedra word van ouer na kind oor geslagte, en hoe die genetiese materiaal gekodeer en gedekodeer word, om die bloudruk van alle lewe op aarde te gee.

Hierdie baanbrekerdissipline is aan die kern van die biologiese, landbou-, veeartsenykundige en mediese wetenskappe en is deesdae noodsaaklik in velde so uiteenlopend soos virologie en epidemiologie, die bewaring van biodiversiteit, en volhoubare landbou. Die bestaande navorsingstrategieë word verryk deur ‘n toenemende verskeidenheid nuwe tegnologieë. Dit maak dinamiese interdissiplinêre samewerking moontlik, nie net binne die lewenswetenskappe nie, maar ook in velde soos informatika en wiskunde. Oor die afgelope paar jaar is die genome van verskeie diere, plante en patogene, sowel as dié van die mens, gedekodeer. Hierdie vooruitgang het aanleiding gegee tot die ontwikkeling van nuwe, insiggewende metodes vir die bestudering van geeninteraksies op verskeie sellulêre vlakke. Berekeningsmodellering is van onskatbare waarde in die ontdekking van nuwe gene, asook om insig te bied in die oorsprong en verspreiding van nuwe ontluikende virusse soos die H1N1-virus.

Beskrywing van die program

Die Departement Genetika is aktief op die internasionale wetenskaplike gebied en bied internasionaal-erkende voor- en nagraadse kwalifikasies aan. Hierdie grade is navorsingsgerig, en die ontwikkeling van analitiese vaardighede word beklemtoon. Die Departement Genetika bied beide enkel- en dubbelhoofvakopsies aan in sy Genetika- en Mensgenetika-programme. Dit gee studente die keuse om te spesialiseer in genetika as ‘n enkele hoofvak, of om hul genetika-vakke te kombineer met ‘n tweede multidissiplinêre hoofvak, soos biochemie, mikrobiologie, plantkunde of dierkunde, sowel as mensfisiologie in die Mensgenetika-program.

Op voorgraadse vlak word studente ‘n deeglike agtergrond gegee in die beginsels van genetika, sowel as die toepassing van hierdie beginsels in velde so uiteenlopend soos genomika, planten dierbiotegnologie, diagnostiek en risikobepaling, bio-etiek, bewaringsekologie, asook bevolkings-, gedrags- en evolusionêre studies, wat almal ook onderwerpe is vir verdere navorsing.

Biotegnologie

Molekulêre biotegnologie behels die gebruik van in vitro-genetiese manipulasie en rekombinante DNA-metodes om plante, diere en mikrobes geneties te verander vir kommersiële gewin. Molekulêre biotegnoloë streef daarna om spesifieke genetiese eienskappe in hul teikenorganismes te herstel, te modifiseer, te verbeter of te benut vir ‘n wye verskeidenheid van praktiese toepassings. Dit sluit in verbeterde voedselproduksie, siektebehandeling, bewaring en bioremediëring. Biotegnologie gaan ‘n deurslaggewende rol speel in die toekoms van die geneeskundige, landbou-, veeartsenykundige en ekologiese wetenskappe.

Beskrywing van die program

Die Biotegnologieprogram is ‘n interdepartementele program wat daarop gemik is om studente te bemagtig om hul belangstelling in biotegnologie na te streef met spesifieke klem op die molekulêre biologie. Voorgraadse opleiding sluit in blootstelling aan aspekte van biochemie, genetika en mikrobiologie, benewens studente se ander keusevakke. Studente word aangemoedig om tydens hul voorgraadse studies te besluit oor hul nagraadse navorsingsrigtings en om hulle keusevakke dienooreenkomstig te kies.

Beroepsgeleenthede

Gegradueerdes ontwikkel vaardighede in gesyferdheid, analitiese en kritiese denke, asook kreatiewe probleemoplossing en datahantering, wat hulle toerus vir sukses in beide wetenskaplike en nie-wetenskaplike loopbane.

Biotegnoloë funksioneer in beide die wetenskaplike en die besigheidsfere sodat gegradueerdes ‘n mededingende voordeel het in die biologiese bedrywe. Daar is ‘n toenemende aantal geleenthede beskikbaar in private biotegnologielaboratoriums wat spesialiseer in kontrakwerk. Gegradueerdes word egter aangemoedig om hul studies te bevorder deur honneurs-, meesters- en doktorsgrade in genetika of biotegnologie, siende dat sodanige grade gewoonlik noodsaaklik is in wetenskaplike loopbane.

Mikrobiologie Mikrobiologie bied ‘n groot verskeidenheid interessante studiemoontlikhede. Mikro-organismes (virusse, bakterieë en fungi) is ‘n onontbeerlike komponent van ons leefwêreld en studente word opgelei om hulle funksie en rol te bestudeer, asook hoe die mikrobes in ons daaglikse lewe benut of beheer kan word.

Mikro-organismes is van groot belang in gesondheid en landbou weens siektes wat deur hulle veroorsaak word. In hierdie opsig bestudeer mikrobioloë die patogene wat verantwoordelik is vir die ernstige oordraagbare siektes van mense, vee, wild en plante, om hulle te beheer en te bestry. Mikrobiologie fokus ook op die gebruik van nuttige mikro-organismes vir voedselproduksie, watersuiwering en ander industriële toepassings.

Beskrywing van die program

‘n Mikrobioloog se basiese opleiding is ‘n driejaar BSc-graad.

Buiten blootstelling aan ‘n verskeidenheid vakke in die biologiese wetenskappe word daar ook gefokus op gespesialiseerde mikrobiologiese onderwerpe soos mikologie, virologie, bakteriologie, mikrobe-ekologie, kliniese mikrobiologie, plantpatologie, molekulêre mikrobiologie, mikrobe-interaksies en voedselmikrobiologie. Studente kan twee hoofvakke, soos mikrobiologie met genetika, plantkunde, dierkunde of biochemie, kombineer, as deel van ‘n graad met twee hoofvakke.

Nagraadse studies is noodsaaklik vir ‘n loopbaan as navorser.

Die Universiteit van Pretoria het verskeie internasionaal-erkende navorsingsprogramme waarvan nagraadse studente ‘n integrale deel vorm. Op molekulêre en sellulêre vlak word daar gefokus op onderwerpe soos die ontwikkeling van nuwe entstowwe, die verstaan van patogenisiteit en die ontwikkeling van nuwe metodes om mikrobes vinniger op te spoor en te identifiseer. Daar is ook ‘n fokus op die ontdekking en beskrywing van nuwe mikroorganismes, en om hulle evolusie en diversiteit beter te verstaan.

Beroepsgeleenthede

Mikrobioloë kan ‘n wye verskeidenheid beroepe volg, van basiese navorsing tot praktiese toepassings. Daar is loopbaangeleenthede in die mediese of veeartsenykundige sektore, sowel as op die gebiede van voedsel, fermentasie, landbou, omgewing en water.

Navorsing kan onderneem word by instansies soos die WNNR, LNR en MNR. Mikrobioloë word ook aangestel as dosente en navorsers by verskeie akademiese instellings.

13

Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2018/19

Biologiese Wetenskappe Mensfisiologie Fisioloë bestudeer die meganismes wat die liggaam laat funksioneer – vanaf molekulêre en sellulêre vlak deur progressiewe differensiasie tot weefsels, organe, stelsels en uiteindelik tot die geïntegreerde wisselwerking en beheer van liggaamsfunksies. Kennis word in navorsingsondersoeke van normale en abnormale lewensprosesse toegepas. Basiese en kliniese navorsing kan op verskeie vlakke, naamlik molekulêre, sellulêre, strukturele en diagnostiese vlakke, ‘n aanvang neem.

Mensfisiologie is ‘n hoofvak vir twee graadprogramme in die biologiese wetenskappe: BSc (Mensfisiologie) en BSc (Mensfisiologie, Genetika en Sielkunde). Gespesialiseerde fisiologiemodules vorm deel van die studenteopleiding in geneeskunde, tandheelkunde, verpleging, dieetkunde, biokinetika, kommunikasiepatologie, voedselwetenskap, arbeidsterapie, fisioterapie, radiografie en sommige verbruikerswetenskapkursusse.

Beskrywing van die program

Gedurende die eerste studiejaar vir BSc (Mensfisiologie) word studente aan ‘n algemene, basiese verskeidenheid van vakke in die biologiese en landbouwetenskappe blootgestel. In die tweede jaar word fisiologiese stelsels (neurofisiologie, hematologie, kardiovaskulêre fisiologie, pulmonale fisiologie, renale fisiologie, voeding en verteringsfisiologie, endokrinologie, en voortplantingfisiologie) bestudeer, met biochemie as ‘n verpligte vak. Die program word in die derde jaar voltooi met ‘n keuse van geïntegreerde fisiologiemodules, naamlik sportfisiologie, voeding en ontwikkeling, psigoneuro-immunologie en selfisiologie, asook industriële fisiologie. Op derdejaarsvlak kan studente keusemodules kies. Sielkunde en genetika is verpligte vakke in al drie studiejare vir BSc (Mensfisiologie, Genetika en Sielkunde).

Beroepsgeleenthede

Navorsing word gedoen in samewerking met mediese spanne in privaat- en regeringsnavorsingslaboratoriums soos die WNNR, MNR, SABS, farmaseutiese maatskappye, universiteite, veeartsenykundige en industriële instansies, staatsdepartemente (byvoorbeeld die Departement Gesondheid) en gesondheidsoorde.

Fisioloë werk ook in ander velde soos die onderwys (onderwysers, dosente en instrukteurs), sportfisiologie, biostatistiek, bioingenieurswese, industriële higiëne, joernalistiek, mediese tegnologie en in die bedryf as verteenwoordigers van farmaseutiese firmas. Gegradueerdes met genetika en sielkunde as vakke het ook toegang tot die nagraadse programme wat deur die Departement Genetika en die Departement Sielkunde (Fakulteit Geesteswetenskappe) aangebied word.

Plant- en Grondwetenskappe BSc (Ekologie) BSc (Plantkunde) Plante is merkwaardige organismes en ons weet heeltemal te min van hulle en hulle gebruiksmoontlikhede. Ons weet egter reeds dat plante die wêreld se beste fabrieke vir die sintese van waardevolle natuurlike produkte is. Die Departement Plant- en Grondwetenskappe is ‘n groot departement wat die BSc- en BScAgric-grade aanbied. (Inligting oor die BScAgric-graad verskyn later in hierdie dokument.)

Die Departement is dinamies, innoverend, modern en toepaslik.

Personeellede doen wêreldklasnavorsing en 70% van hulle is deur die NNS gegradeer. Baie van dié navorsing is toegepaste navorsing en dra by tot die verbetering van landbougewasse en -metodes, plantsiektes, die gebruik van verbindings wat afkomstig is van plante, biodiversiteit en biotegnologie.

In medisinale plantwetenskap sal studente ‘n oorsig kry oor die ontdekking en gebruik van plantmedisyne en belangrike fitogeneeskundige molekules wat deur plante geproduseer word. In plantbiotegnologie word die gebruik van modelplante en molekulêre metodes bespreek vir die ondersoek van algehele plantfisiologie. Geen- en promoter-identifisering en oordragtegnieke vir plantverbetering, asook planttranskriptome vir plantverbetering deur die gebruik van mikrorangskikkings, word bestudeer. In plantdiversiteit en -ekologie leer studente oor Suid-Afrika se ryk en diverse plantegroei, en hoe om bewaring- en bestuurstrategieë te fasiliteer, sodat die nageslag daarby kan baat.

Beskrywing van die program

In die eerste twee studiejare word studente aan ‘n verskeidenheid vakke in die biologiese wetenskappe blootgestel. Spesialisering vind eers in die derde jaar plaas. Die Departement spesialiseer in plantdiversiteit en ekologie, plantbiotegnologie en medisinale plantwetenskap. Gedurende die derde jaar kry studente die geleentheid om plante tydens verskeie praktiese sessies en veldekskursies te bestudeer. Nagraadse studie in hierdie program is ook moontlik. Die eenjaar-voltydse en tweejaardeeltydse internetgebaseerde honneursgraad behels ‘n navorsingsprojek en ‘n aantal teoretiese modules. Op meesters- en doktorale graadvlakke word daar van studente verwag om navorsingsprojekte in een van die Departement se navorsingsgebiede te voltooi.

Beroepsgeleenthede

Beroepsmoontlikhede wissel van laboratoriumnavorsing tot die bestudering van plante in hul natuurlike omgewing. Daar is werksgeleenthede in die biotegnologiese en farmaseutiese bedrywe, by Suid-Afrikaanse Nasionale Parke, private-ekologiese maatskappye, navorsingsinstellings soos die WNNR, LNR en SANBI, en universiteite.

Die hooffokus van die voorgraadse en nagraadse programme is die bestudering van organismes wat plantsiektes veroorsaak, hoe plante geaffekteer word en hoe die siektes beheer kan word.

Op nagraadse vlak het studente die geleentheid om in gebiede soos na-oespatologie, voedselveiligheid en plantbeskerming te spesialiseer.

Universiteit van Pretoria

14

Biologiese Wetenskappe/Landbou- en Voedselwetenskappe Dierkunde en Entomologie Dierkunde is die wetenskaplike studie van diere. Die meerderheid diere in terme van individue en spesies, is insekte, en dit vorm die vakgebied van entomologie. Dierkunde en Entomologie inkorporeer vele gespesialiseerde dissiplines soos anatomie, gedrag, bewaringsbiologie, ekologie, evolusionêre biologie, genetika, fisiologie, die epidemiologie van natuurlewesiektes, en plant-insek interaksies. Dierkundiges en entomoloë werk nou saam met onder andere landboukundiges, ekonome, ingenieurs, wiskundiges, fisici, plantwetenskaplikes en veeartse.

Beskrywing van die programme

In die BSc-programme word studente blootgestel aan ‘n verskeidenheid van onderwerpe gedurende die eerste twee jaar van studie om ‘n stewige grondslag vir verdere studie te verskaf.

In die derde jaar neem studente gespesifiseerde modules om te kwalifiseer in dierkunde, entomologie of ekologie. Laboratoriumen veldgebaseerde praktiese ervaring in al ons modules bied geleenthede aan studente om vertroud te raak met die gebruik van metodes om nuwe kennis in dierkunde of entomologie te verkry. Hulle leer vaardighede wat benodig word in die werkplek en vir nagraadse studie.

Dierkunde as ‘n hoofvak is ideaal vir studente met ‘n passie vir biologie, diversiteit en die bewaring van wilde diere. Studente bestudeer onderwerpe soos fisiologie, gedrag, diversiteit en evolusie, bevolking en gemeenskapsekologie, en die bewaring van diere as gevolg van menslike versteuring en uitbuiting.

Entomologie as ‘n hoofvak word aanbeveel vir studente met ‘n belangstelling in insekte. Dit sluit die beheer van insekplae in landbou, bosbou en huishoudings, en die beperking van die

Landbou- en Voedselwetenskappe Landbou-ekonomie, Voorligting en Landelike Ontwikkeling Die steeds toenemende wêreldbevolking stel al hoër eise aan die landbou- en voedselbedryf wêreldwyd. Intussen word natuurlike hulpbronne soos grond en water, en menslike hulpbronne, al skaarser en styg die koste van produksie. Die groot uitdaging waarvoor landbou-ekonome te staan kom, is om oplossings te vind wat boere in staat sal stel om doeltreffender te boer en terselfdertyd kostes te besnoei ten einde die finansiële volhoubaarheid van boerderye en maatskappye in die landbou te verseker.

Landbou-ekonomie is, in breë trekke, die studie van hoe om beperkte hulpbronne aan te wend om ‘n steeds groeiende wêreldbevolking te voed. Landbou-ekonome bemoei hulle dus met die ekonomiese en finansiële kwessies wat verband hou met

oordrag van vektor-oordraagbare siektes in. Gegradueerdes kan, afhangend van hul persoonlike belangstellings, as forensiese entomoloë, kwarantynbeamptes, plaagbeheerspesialiste, kurators van entomologiese versamelings, insektetelers, laboratoriumtegnici sowel as omgewingskonsultante en -bestuurders spesialiseer.

Ekologie as ‘n hoofvak word aanbeveel vir studente wat die interaksie tussen diere en plante, en die natuurlike en menslike omgewing wil verstaan. Bykomend tot modules oor diere neem studente ‘n aantal modules oor plantdiversiteit en ekologie in die derde jaar.

Nagraadse studie in dierkunde of entomologie maak baie deure vir indiensneming oop en maak dit moontlik vir studente om ‘n passie vir dierebiologie en -bestuur na te streef. ‘n Honneursgraad is die minimum vereiste vir akkreditasie as ‘n praktiserende natuurwetenskaplike en om te werk as ‘n omgewingskonsultant in Suid-Afrika. Die Departement bied honneurs-, meesters- en doktorsgrade in Dierkunde of Entomologie aan.

Beroepsgeleenthede

Gegradueerdes kan uitsien na ‘n verskeidenheid opwindende loopbaanvooruitsigte. Hulle kan in diens geneem word in natuurbewaringsgebiede, as omgewingskonsultante, deur bewaringsbeplanningsagentskappe, mediese en veeartsenykundige navorsingsinstellings in biochemiese en biotegnologiese industrieë, by opvoedkundige instellings, in IT-verwante velde en in die korporatiewe sektor. Loopbaangeleenthede sluit alle potensiële aktiwiteite in die moderne navorsing, ontwikkeling en opleiding, en natuurlike hulpbronnebeleidsformulering in. Hierdie sluit gewoonlik ‘n stimulerende kombinasie van analitiese werk, laboratorium- of veldwerk, en menslike hulpbronbestuur in.

boerdery, landbouvoedselkettings en die prys van voedsel op die rak. Die subdissiplines van hierdie studieveld sluit in bemarking, finansiële bestuur, ekonomie, sakebestuur, beleidsformulering en rekeningkunde.

Beskrywing van die program

Die Departement bied die volgende twee voorgraadse programme aan: ‘n BScAgric (Landbou-ekonomie en Agribesigheidsbestuur)graad wat oor vier jaar strek en bedoel is vir studente met ‘n sterker belangstelling in landbou ‘n BCom (Agribesigheidsbestuur)-graad vir studente met ‘n belangstelling in agribesigheidbestuur en -bemarking Studente word aan die bogenoemde subdissiplines blootgestel, maar daar is ook ‘n sterk fokus op landbou en voedsel. Om te verseker dat ekonomiese en finansiële kwessies in die landboumilieu meer sin maak, moet studente ook vir vakke in die landbouwetenskappe (soos grondkunde, plantproduksie en veekunde) inskryf. Dit ontwikkel sakevernuf in landbou-ekonomie en graduandi se begrip van die finansiële en tegniese aspekte van voedselproduksie en -waardekettings.

15

Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2018/19

Landbou- en Voedselwetenskappe Beroepsgeleenthede

Die term ‘plaas na vurk’ verwys na die proses wat gevolg word om voedselprodukte vanaf waar dit geproduseer word tot op die verbruiker se bord te bring. Landbou-ekonome speel ‘n rol in elke stap van die proses. As gevolg van die uiteenlopende aard van potensiële beroepe in die vakrigting is dit moeilik om ‘n volledige lys van al die moontlike loopbane op te stel. Afhangende van die fokusgebied, werk landbou-ekonome in die volgende gebiede en maatskappye: Insetmaatskappye soos Omnia of Syngenta (as ‘n algemene bestuurder, verkoopsverteenwoordiger, bemarker of markontleder) Groot boerderye (as ‘n algemene of finansiële bestuurder) Landboubesighede (as ‘n markontleder, logistieke bestuurder of kommoditeitshandelaar) Handelsbanke en versekeringsmaatskappye (as ‘n agrispesialis in versekering en finansiering) Openbare sektor (verskeie posisies is beskikbaar, gewoonlik met ‘n sterk fokus op beleid- en markontleding)

Vee- en Wildkunde Die Departement Vee- en Wildkunde aan die Universiteit van Pretoria kan jou oplei om ‘n gesogte kwalifikasie in veekunde te behaal. Die Departement bied uitstekende en relevante akademiese graadprogramme en gepaste praktiese opleiding aan. Die Departement is trots op sy ryk tradisie van meer as 100 jaar, sy uitnemende akademiese personeel, navorsingsplase en ‘n nalatenskap van diens aan sy studente, alumni en die landboubedryf.

Vee- en Wildkunde is die wetenskap en praktyk waardeur produksiediere en natuurlewe tot die mens se voordeel benut word. Aangesien die mens van die natuur afhanklik is, het ons ‘n verantwoordelikheid om die omgewing as deel van ons natuurlike erfenis te bewaar. Die werkgebied van vee- en wildkunde strek vanaf primêre boerdery en wildboerdery tot by die voedingsproduksie en bemarking van diere en die verwerking van diereprodukte. In elke skakel van hierdie lang ketting kan persone opgelei word in vee- en wildkunde volgens hul eie belangstellings, behoeftes en persoonlikhede. SARNAP erken die graadprogramme wat deur die Departement aangebied word as professionele kwalifikasies kragtens Wet 106 van 1993, wat beteken dat hierdie kwalifikasies internasionaal erken word.

Beskrywing van die program

Produksiefisiologie, dierevoeding, diere-teling en genetika is die drie hoofdissiplines en word bestudeer in vakke soos groot- en kleinveekunde, vleiskunde, pluimveekunde (volstruise ingesluit) en natuurlewebestuur. Die programme verleen toegang tot studie vir ‘n MScAgric, ‘n BScHons (Natuurlewebestuur)-graad of ‘n MSc (Natuurlewebestuur)-graad.

Beroepsgeleenthede

Daar is verskeie loopbaangeleenthede vir vee- en wildkundiges in navorsing, kommersiële boerdery en die openbare sektor, sowel as vir professionele persone in die veekundebedryf.

Veekundiges kan op verskillende vlakke in hierdie sektore werk, waar beroepe wissel van dié van navorsers, dierevoedingsof veeteeltkonsultante, tegniese verteenwoordigers, natuurlewebestuurders en beleidmakers.

Verbruikers- en Voedselwetenskap Verbruikerswetenskap Verbruikerswetenskap bied spesialiseringsgeleenthede vir studente in verskeie belangstellingsvelde: kledingkleinhandelbestuur, voedselkleinhandelbestuur, gasvryheidsbestuur of kulinêre wetenskap*. Verbruikerswetenskap het ‘n gevestigde nagraadse en navorsingskultuur, en lok studente van oral in die land en die res van Afrika.

Beskrywing van die program

Al die voorgraadse programme behels vier jaar se voltydse studie.

UP is tans die enigste universiteit in Suid-Afrika wat grade in Verbruikerswetenskap met ‘n besondere fokus op die ekonomiese en bestuurswetenskaplike aspekte van die vakgebied aanbied.

Studente is dus baie gesog in veral die kleinhandelomgewing. Elke program fokus op ‘n bepaalde produkkategorie en bestudeer produkeienskappe, gebruike, verbruikers se aankooppraktyke, produkbestuur en die ontwikkeling van nuwe produkte en dienste. Die kern van verbruikerswetenskap wentel om praktyke om verantwoordelike, ingeligte verbruikersbesluitneming en -tevredenheid aan te moedig, asook wyses waarop die behoeftes van mense in kleinsakeondernemings en die kleinhandel aangespreek kan word. Hierbenewens word ‘n BSc (Kulinêre Wetenskap)-graad*, wat veral op die kuns en wetenskap van voedsel fokus, aangebied.

Beroepsgeleenthede

Loopbaangeleenthede is baie divers en gegradueerdes se eindbestemming word grootliks deur hulle persoonlikhede en belangstellings bepaal. Studente word dus deur middel van verpligte praktykblootstelling tydens die studietermyn gelei om verskillende loopbaangeleenthede te ondersoek. In die vierde studiejaar doen studente ook ‘n skripsie wat hulle die geleentheid bied om aan ‘n formele navorsingsprojek deel te neem en om die moontlikheid van nagraadse studie te ondersoek. Die Departement het deur die jare goeie kontakte met werkgewers opgebou en studente wat goed vaar tydens praktykblootstelling, is dikwels van poste verseker voordat hulle die finale eksamens afgelê het.

Gegradueerdes met ‘n graad in kledingkleinhandelbestuur kan werk as ‘n handelsnaambestuurder, kledingaankoper- en -beplanner, tekstieltegnoloog, mode-ontwerper, modebemarker, produkontwikkelaar, gehaltebeheerder, winkelbestuurder, voorkomskonsultant, visuele handelswarebestuurder, patroontegnoloog of entrepreneur.

Gegradueerdes met ‘n graad in voedselkleinhandelbestuur kan werk as ‘n handelsmerk-, verkoops- of kleinhandelbestuurder, voedsel- en drankbestuurder en beplanner, voedselstilis, voedseljoernalis, bemarker, visuele-handelswarebeplanner, verbruikerskonsultant of entrepreneur.

Gegradueerdes met ‘n graad in gasvryheidsbestuur kan werk as ‘n voedsel- en drankbestuurder, voedseldiensbestuurder, kulinêre spesialis, funksiekoördineerder, entrepreneur, produk- en spyskaartontwikkelaar, voedseljoernalis, voedselveiligheidbestuurder of gehaltebeheerbestuurder.

Gegradueerdes wat in die onderwys belangstel kan dit oorweeg om gasvryheidstudies te onderrig, om opleiding te bied of om konsultasiewerk te doen in die gasvryheidbedryf.

Universiteit van Pretoria

16

Landbou- en Voedselwetenskappe Gegradueerdes met ‘n BSc (Kulinêre Wetenskap)-graad kan werk as ‘n kulinêre wetenskaplike, kulinoloog, verbruikerskonsultant, sintuiglike evalueerder, voedselnavorser, voedselprodukontwikkelaar, voedseldiensbetuurder, voedselveiligheidbestuurder of gehaltebeheerbestuurder. * Die BSc (Kulinêre Wetenskap)-graad vervang die BSc (Voedselbestuur)-graad vanaf 2017.

Voedselwetenskap BSc (Voedselwetenskap) (3 jaar) BSc (Voeding) (4 jaar) Ons bied relevante, wêreldklasopvoeding en opleiding vir toekomstige leiers in voedselwetenskap en voeding. Die Universiteit van Pretoria is die medegasheer van die nasionale Sentrum vir Uitnemendheid in Voedselsekuriteit. UP se Instituut vir Voedsel, Voeding en Welstand bied navorsingsleiding om die kritiese voedsel- en voedingsuitdagings van Suid Afrika aan te spreek.

Ons spog met ‘n internasionaal erkende nagraadse navorsingsprogram. Deelname aan nasionale en internasionale navorsingprojekte lok uitstekende studente van binne en buite Suid-Afrika. Navorsing fokus op voedselveiligheid, voedsel en drank eie aan Afrika wat voeding en gesondheid bevorder, plant biopolimêre, bioplastiese mikrostrukture en nanomateriale, asook sensoriese wetenskap.

Beskrywing van die programme

Voedselwetenskaplikes bestudeer die chemiese samestelling, struktuur en voedingswaarde van voedsel. Hulle monitor die chemiese, fisiese en biologiese veranderings in voedsel tydens verwerking, preservering en berging. Voeding teiken die mens se vereistes vir voedsel en die effek van voedsel op gesondheid en welstand. Die programme is akademies en prakties en berei studente voor vir ekonomies bevredigende loopbane.

BSc (Voeding) is ‘n interfakulteitsgraad wat gesamentlik deur Voedselwetenskap (Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe) en Menslike Voeding (Fakulteit Gesondheidswetenskappe) aangebied word.

Studente word ruim geleentheid gebied om loopbaangerigte blootstelling te kry tydens praktiese opleidingsessies, besoeke aan voedselmaatskappye, die bywoning van konferensies en geleenthede, en deelname aan kompetisies en mentorskapprogramme. Voedselwetenskap is aktief betrokke by die SuidAfrikaanse Vereniging vir Voedselwetenskap en -tegnologie (SAAVoT), die Voedingsvereninging van Suid Afrika asook bedryfsverenigings vir vleis, suiwel en grane. Studente reël aktiwiteite deur hul studentevereniging, TUKSFoST.

Beroepsgeleenthede

Die voedselbedryf is Suid-Afrika se grootste vervaardigingsbedryf.

Voedselwetenskaplikes word opgelei om voedselprodukte wat aan die dinamiese behoeftes van moderne verbruikers voldoen, te ontwikkel. Hulle lewer ‘n bydrae om hongersnood en wanvoeding te beveg deur die daarstel van veilige, bekostigbare, voedsame kossoorte. Gegradueerdes is wêreldwyd werksaam as voedselwetenskaplikes, voedselmikrobioloë of -biotegnoloë, voedsel- en voedingsanaliste, vervaardigingsoperasionele bestuurders, produk- en/of prosesontwikkelaars, gehalte- en veiligheidversekeringspesialiste, verpakking- of raklewe-spesialiste, akademici, sensoriese wetenskaplikes en sleutelkategoriebestuurders. Alle multinasionale en baie kleiner voedselmaatskappye neem graduandi in diens wat nutriëntsamestelling van produkte kwantifiseer, verseker dat produkte aan wetgewing voldoen en voedingsvoordele aan verbruikers kommunikeer. Hulle ontwikkel ook produkte en supplemente om aan die gespesialiseerde voeding- en gesondheidbehoeftes van spesifieke verbruikersgroepe te voldoen.

Ons graduandi maak ‘n verskil. Alle gegradueerdes mag by SARNAP as kandidaatnatuurwetenskaplikes registreer.

‘Met die voortdurende toename in voedselonsekerheid is ek trots daarop om een van vele jong mense te wees wat hierdie uitdaging aanspreek. Ek het voedselwetenskap en -tegnologie as hoofvak gekies omdat dit vir my belangrik is dat mense gesond leef en dat niemand honger bed toe moet gaan nie.

Ek kom in aanraking met soveel mense in die velde van voeding en landbou en hoor van hulle strategieë en oplossings vir voedselonsekerheid.

Ek kom van Uganda en is ‘n beurshouer van die MasterCardstigting. Dit is ‘n voorreg om deel te wees van een van die beste universiteite in Afrika. Die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe rus studente toe met kennis en praktiese vaardighede wat ons in staat stel om die lot van die mensdom te verbeter. Ek het my eerstejaar met ‘n gemiddeld van 81.41% afgesluit. Ek woon my lesings by en het ‘n goeie semesterpunt gehandhaaf.’

Lilian Kafuko – BScAgric (Voedselwetenskap en -tegnologie)

17

Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2018/19

‘Met die immer groeiende wêreldbevolking word voedsel al hoe skaarser en die verlies aan voedsel as gevolg van patogene kan tot voedselonsekerheid lei. Plantpatologie is ‘n multidissiplinêre veld wat op die gesondheid van plante fokus van saad na plant en dan na voedsel vir gebruiker. Plantpatologie is ‘n uitdagende veld aangesien dit die integrasie van verskillende dissiplines, waaronder plantbiologie, asook kennis van die omgewing, gesonde voedsel, die ekonomie, diere en mense behels.

Ek hou van plantpatologie omdat dit prakties is en dit vir my moontlik maak om die gaping tussen die boer en die verbruiker te oorbrug deur te verseker dat die voedsel wat verbruikers ontvang van goeie kwaliteit en veilig is vir hulle. Die pluspunt is dat ek hiervoor moet reis en kontak met internasionale kenners op die gebied het en sodoende my eie kennis vermeerder.

Ek het in my derde jaar ‘n lid van die Golden Key International Honours Society geword en ‘n toekenning verwerf vir die beste student in plantpatologie. In my vierde jaar het ek die toekenning vir die beste finalejaarstudent in plantpatologie verwerf. Ek het ‘n graad in BScAgric Plantpatologie verwerf.

Plantpatologie gaan nie net oor ‘n graad nie, maar ook oor groei. Ek is dus besig om te groei en nie net om ‘n graad te verwerf nie.’

Tintswalo Baloyi – MScAgric (Plantpatologie)

‘Ek kan aan niks lekkerder dink om te bestudeer as chemie nie. As ‘n klein dogtertjie het ek altyd daarvan gehou om die vraag ‘Hoekom?’ te vra. Chemie beantwoord al die vrae.

Chemie verklaar hoe die wêreld op ‘n klein skaal werk. Dit laat jou verbeelding leef en goed sien wat ‘n miljoen keer kleiner is as wat ek ooit gedink het moontlik is.

Ek is ‘n lid van die Golden Key International Honours Society en is toegelaat tot die Chemiementorskapprogram wat my die geleentheid bied om saam met een van my professore navorsing te doen. My droom is om ‘n kunsbewaarder te word en my chemiekennis te gebruik om die ryk kulturele erfenis van Suid-Afrika te bewaar.’

Loreley Cairns- BSc (Chemie)

Universiteit van Pretoria

18

Landbou- en Voedselwetenskappe Plant- en Grondwetenskappe BScAgric (Plantpatologie) BScAgric (Toegepaste Plant- en Grondwetenskappe) Plante is merkwaardige organismes en ons weet heeltemal te min van hulle en hulle gebruiksmoontlikhede. Ons weet egter reeds dat plante die wêreld se beste fabrieke vir die sintese van waardevolle natuurlike produkte is. Die Departement Plant- en Grondwetenskappe is ‘n groot departement wat die BSc- en BScAgric-grade aanbied. (Inligting oor die BSc-graad verskyn op bladsy 13 van hierdie brosjure).

Die Departement is dinamies, innoverend, modern en toepaslik.

Personeellede doen wêreldklasnavorsing en 70% van hulle is deur die NNS gegradeer. Baie van dié navorsing is toegepaste navorsing en dra by tot die verbetering van landbougewasse en -metodes, plantsiektes, die gebruik van verbindings wat afkomstig is van plante, biodiversiteit en biotegnologie.

Steeds-toenemende mensbevolkings en toenemende industrialisasie plaas druk op ons menslike hulpbronne. Van die grootste uitdagings in ontwikkelde en ontwikkelende lande om die wêreld hou verband met volhoubare voedselproduksie en grondgebruik, asook die beskerming en herwinning van grond en grondwaterhulpbronne. Hierdie uitdagings kan oorkom word deur ‘n breë begrip te ontwikkel van die wisselwerking tussen plante en die omgewing, en deur insig te bekom oor chemiese, fisiese en biologiese grondprosesse. Die landboukomponent van die Departement Plant- en Grondwetenskappe behels vyf breë dissiplines: agronomie, tuinboukunde, grondkunde, weidingkunde en bosboukunde.

Toegepaste Plant- en Grondwetenskappe Die BScAgric (Toegepaste Plant- en Grondwetenskappe)-program is ‘n voltydse graad wat vier jaar duur. Elke dissipline het spesifike fokusareas wat in baie gevalle navorsingsprojekte oor verskillende disipplines heen behels. Multidissiplinêre opleiding, sowel as spesialisasie in agronomie, tuinboukunde, weidingkunde en grondkunde, maak dit vir voorgraadse en nagraadse studente moontlik om ‘n diverse reeks loopbane op die terrein van die landbou sowel as die omgewing te betree.

Studente wat hul voorgraadse programme suksesvol voltooi het, het die opsie om vir ‘n voltydse eenjaar-honneursgraad te registreer.

Plantpatologie Plantpatologie is die studie van plantsiektes. Waar die mediese of veeartsenykundige beroepe toegespits is op die gesondheid van mense en diere, fokus plantpatoloë op plantgesondheid. Hulle sorg vir gesonde plante wat genoeg voedsel vir die toenemende bevolking kan voorsien. Die effek van klimaatverandering, chemiese oorblyfsels en ander giftige middels op plantgesondheid is ‘n belangrike aspek van plantpatologie. Voedselsekerheid en voedselveiligheid is ook belangrike fokuspunte in moderne plantpatologiestudies. Toonaangewende tegnologie, soos molekulêre biologie, word in plantpatologienavorsing aangewend om, byvoorbeeld, fitobiome en die interaksie tussen mikroorganismes en plante te bestudeer. Plantpatologie is ‘n vooruitstrewende studierigting wat verskeie vakrigtings, soos biotegnologie, mikriobiologie, molekulêre biologie, genetika, plantkunde en voedeselwetenskap, integreer.

Tydens die eerste twee studiejare van die BScAgric (Plantpatologie)-graad, word studente aan ‘n verskeidenheid vakke in die biologiese en landbouwetenskappe blootgestel wat basiese vakke insluit soos biochemie, genetika en biotegnologie, sowel as die meer toegepaste landbouvakke.

Studente spesialiseer in hul tweede studiejaar. Studente neem vakke soos plantbiotegnologie, mikrobiologie, genetika, plantproduksie, entomologie en plantpatologie. Gedurende die derde studiejaar kry studente die geleentheid om plantsiektes direk te bestudeer en verskeie produksiestelsels, sowel as besighede en plase te besoek waar hulle plantbeskerming regstreeks kan waarneem. Hierdie ervaring word tydens uitstappies en vakansiewerk opgedoen. In die finale studiejaar, voltooi studente ‘n navorsingsprojek en ‘n aantal teoriemodules.

Nagraadse studies in hierdie program sluit honneurs-, meestersen doktorsgrade in. Op meesters- en doktorsgraadvlak, word daar van studente verwag om ‘n navorsingsprojek in een van die Departement se navorsingsvelde te voltooi.

Die Departement bied die volgende nagraadse programme aan: BScAgricHons (Gewaskunde) BScHons (Omgewingsgrondkunde) MScAgric (Agronomie), MScAgric (Tuinboukunde), MScAgric (Weidingkunde), MScAgric (Grondkunde) MSc (Grondkunde), MSc (Biotegnologie), MSc (Bosboukunde), MSc (Bosboubestuur en die Omgewing) PhD (Agronomie), PhD (Tuinboukunde), PhD (Weidingkunde), PhD (Grondkunde), PhD (Bosboukunde), PhD (Biotegnologie)

Beroepsgeleenthede

Gegradueerdes van die Departement Plant- en Grondwetenskappe het die volgende loopbaangeleenthede: Onderwys en opleiding: Gegradueerdes kan by universiteite, kolleges en skole werk.

Plantpatoloë: Gegradueerdes is gesog in verskeie bedrywe.

Hulle kan as navorsers of praktisyne in laboratoriums, op kommersiële plase (wat veldwerk insluit) of in die voedselbedryf werk.

Navorsing en bestuur: Gegradueerdes word ook by navorsingsinstellings, regeringsdepartemente, saad-, komposen agro-chemiese maatskappye, sowel as munisipaliteite en in die mynboubedryf aangestel.

Uitbreidingsdienste vir die oordrag van tegnologie: Produsentverenigings, nasionale en provinsiale departemente van Landbou, Bosbou en Visserye, Omgewingsake, Toerisme, Minerale Hulpbronne, Energie, en Waterwese en Sanitasie stel ook gegradueerdes aan.

Entrepreneurskap: Gegradueerdes kan as konsultante of in produksie werk.

19

Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2018/19

Fisiese Wetenskappe Chemie Chemie is betrokke by alles rondom ons. Chemici erken die belangrike rol wat wetenskap in die ondersteuning van moderne leefstyle speel. Chemie is verantwoordelik vir baie aspekte van ons lewens. Die klere wat ons dra word van sintetiese materiaal gemaak, wat vervaardig word deur chemiese prosesse. Die medikasie wat gebruik word om verskeie siektes te genees, is die resultaat van intensiewe chemiese navorsing. Die papier waarop ons skryf, is die resultaat van ‘n chemiese proses, en die ink waarmee ons skryf, is ‘n samestelling van verskeie chemikalieë.

Chemie verseker die kwaliteit van die kos wat ons eet, die lug wat ons inasem en die water wat ons drink. Ons liggame is ‘n komplekse samestelling van chemiese verbindings. Chemiese beginsels is grondliggend aan ons begrip van die prosesse wat in alle lewende organismes plaasvind, asook die ontwikkeling van nuwe medikasie en materiale. Dit is die wisselwerking en samewerking van chemie met ander wetenskappe en ingenieurswese wat die toenemende eise van die moderne samelewing kan hanteer.

Chemie is al beskryf as die sentrale wetenskap omdat dit ‘n allesomvattende impak op ons lewens en die samelewing het.

Sedert 1901 is die Nobelprys vir Chemie aan 153 individue toegeken vir werk wat alle aspekte van die chemiese wetenskappe dek. Die konsepte van volhoubare groei, insluitende die vermindering van koolstofemissies, hernubare brandstowwe, standhoudende voedsel- en varswatervoorrade, die herwinning van materiale, omgewingsverantwoordelike vervaardiging en afvalverwydering, is gesetel in chemiese kundigheid. Chemie speel ook ‘n leidende rol in navorsing in biotegnologie, nanotegnologie en nuwe materiale wat benodig word vir vinniger rekenaars en verbeterde fotovoltaïese sonselle.

Beskrywing van die program

Hierdie program is gerig op die fundamentele aspekte van die dissipline met die doel om studente ‘n deeglike agtergrond in die chemiese wetenskappe te voorsien. Voorgraadse opleiding in hierdie program bied aan studente die geleentheid om chemie te kombineer met ander belangstellingsvelde soos fisika, geologie, wiskunde en rekenaarwetenskap, of vakke uit die biologiese wetenskappe, soos biochemie, mikrobiologie en plantkunde.

Studente word in die eerste studiejaar aan chemie bekendgestel, wat in die tweede en derde studiejaar gevolg word deur ‘n deegliker studie van analitiese, anorganiese, fisiese en organiese chemie. Alle vakke bestaan uit beide teoretiese en praktiese komponente.

Eerstejaarsmodules in wiskunde en fisika is verpligtend vir die BSc-graad in Chemie. Meer gevorderde modules in wiskunde en programmering word aanbeveel indien studente nagraadse studies in rekenaarmodellering, materiale of prosesse wil onderneem.

Nagraadse studies in ‘n chemiegebaseerde program is op navorsing gefokus. Die eenjaar-honneursgraad bestaan uit gevorderde modules in analitiese, anorganiese, fisiese en organiese chemie en sluit twee praktiese projekte by die departementele navorsingsgroepe van die student se keuse in. MSc- en PhD-studies bestaan uit navorsingsprojekte in die spesialisgebiede van organiese en organometaalsintese, elektrochemie, nanotegnologie, die rekenaarmodellering van verbindings en materiale, chemie-onderrig asook skeidingswetenskap, met die klem op industriële, omgewings-, voedsel-, forensiese en kliniese toepassings. Ervare navorsingsleiers en uitstekende navorsingsfasiliteite is beskikbaar om die internasionale navorsingsprofiel van die Departement

verder uit te bou en die studente bloot te stel aan die voorste navorsing in hulle vakgebiede.

Beroepsgeleenthede

Gegradueerdes word deur ‘n groot aantal tegnologiegebaseerde instansies in diens geneem en werk in ‘n laboratorium as deel van ‘n industriële-, navorsings- of akademiese instelling. ‘n Chemikus moet in staat wees om in ‘n span te werk in ‘n multidissiplinêre milieu in ‘n verskeidenheid van ondernemings in sowel die privaat as die openbare sektor. Dit is belangrik om daarop te let dat die aard van die werk wat in chemie beskikbaar is, afhang van die vlak van die kwalifikasie wat behaal is. Gevorderde kwalifikasies lei uiteindelik tot aanstellings in navorsings- en/of produksiebestuur en vereis bestuursvaardighede en finansiële beplanningsvaardighede. Daar is talle beroepsgeleenthede in die onderwys, navorsing, joernalistiek, omgewingsbeskerming, voedsel en drank, energie, water, gesondheid, sport, die farmaseutiese en kosmetiese bedryf, geologie en mynbou, en wetstoepassing. Dit behels onder meer die bekende beroepe van sintetiese chemikus, materiaalwetenskaplike, chemiese patoloog, forensiese chemikus, analitiese chemikus, medisyne-analis, patenteprokureur, chemiese ekoloog, geochemikus, voedselchemikus, polimeerchemikus en grondchemikus.

Geologie Geologie is die wetenskaplike studie van die dinamiese stelsel van die aarde, en sluit die atmosfeer, hidrosfeer, litosfeer en biosfeer in. Die studie van geologie integreer wiskundige en fisiese beginsels asook chemie en biologie in die bestudering van die geskiedenis en prosesse van die aarde. Die steeds groeiende menslike bevolking oefen voortdurend druk uit op die natuurlike hulpbronne, soos water, energie, minerale en boumateriaal wat nodig is om die basiese behoeftes van die mensdom te bevredig.

Beskrywing van die program

Die program word voltyds aangebied oor drie jaar. Dit bestaan uit beide teoretiese en praktiese komponente en lei tot verskillende spesialiseringsrigtings, soos mineralogie, stollingspetrologie, metamorfe-petrologie, sedimentologie, ingenieurs- en omgewingsgeologie, geochemie, hidrogeologie, ekonomiese geologie, struktuurgeologie, sowel as geofisika en geostatistiek.

Die studies is prakties en vereis ‘n groot aantal werk in die veld, in moeilik-begaanbare terrein, en in oopgroef- en skagmyne.

Studente wat hul voorgraadse graadprogram suksesvol voltooi, het die opsie om te registreer vir ‘n honneursgraad in geologie, ingenieursgeologie, of hidrogeologie. Die honneursgraad word voltyds oor een jaar aangebied en dien as ‘n minimum vereiste vir indiensneming en om te praktiseer as ‘n professionele geoloog.

Die Departement bied twee hoof-voorgraadse programme aan: BSc (Geologie) en BSc (Ingenieursgeologie en Hidrogeologie).

Geologie Tydens die voorgraadse studie word onder andere die diverse onderwerpe van belang vir ons daaglikse lewe en vir die algemene welstand van ons samelewing, soos die studie van minerale en gesteentes, mineraal- en energiebronne (soos yster, goud, steenkool, olie en gas), lopende water (soos riviere, strande, mere en gletsers), grondwater, vulkane, aardbewings, plaattektoniek, aardklimaatsveranderinge en die evolusie van die lewe, bestudeer.

Geoloë bestudeer die aarde se geskiedenis van 4.5 biljoen jaar om nuwe hulpbronne te ontdek en die planeet se hede, verlede en toekoms beter te verstaan.

Universiteit van Pretoria

20

Fisiese Wetenskappe Ingenieursgeologie en Hidrologie Ingenieursgeologie is die studie van geologiese strukture, asook grond- en rotseienskappe op konstruksieprojekte (soos damme, tonnels, myne, paaie, geboue en stadions) om akkurate inligting voor en tydens die oprigting van sulke strukture te voorsien.

Hidrogeologie is die studie van ondergrondse water en fokus op grondwater en grondvog, byvoorbeeld, die gehalte van water (besoedeling, mynwater), beskikbare grondwater vir onttrekking en die invloed van water op ingenieursprojekte.

Beroepsgeleenthede

Die honneursgraad is oor die algemeen ‘n minimum vereiste vir suksesvolle permanente werksgeleenthede in die bedryf en in die regering. Onafhanklike konsultasiewerk vereis meestal meestersen doktorsgrade en professionele erkenning.

Geoloë is betrokke by veldwerk, laboratoriumwerk, kantoorwerk, en rekenaarmodellering wat op GIS gebaseer is, en produseer skriftelike en/of mondelinge verslae oor die voltooide ondersoeke. Werksgeleenthede word gewoonlik verskaf deur klein eksplorasie- en groter mynmaatskappye, bykomend tot die regering, onafhanklike navorsingslaboratoriums, universiteite en ander tersiêre instellings. In die algemeen, kan geoloë werk as omgewingswetenskaplikes, mineraloë, geochemici en eksplorasiegeoloë. Hulle kan ook in myne werk (as produksie-geoloë), in die kusomgewing (as mariene geoloë), in rekenaarlaboratoriums (waar hulle werk met databasisse, GIS en drie-dimensionele modellering) en as konsultante.

Ingenieursgeoloë word tipies in diens geneem deur organisasies soos die Raad vir Geowetenskappe, die WNNR en mynmaatskappye, gewoonlik in die rotsmeganika-afdelings.

Raadgewende siviele ingenieursfirmas ontwerp damme, tonnels, paaie, brûe, spoorlyne en nywerheidsinfrastruktuur.

Gegradueerdes kan hul eie raadgewende praktyke bedryf waar algemene terreinondersoeke vir stedelike ontwikkeling en infrastruktuurkonstruksie ‘n groot deel van hul dagtaak sal insluit.

Hidrogeoloë word aangestel in die regering (Departement Waterwese en Sanitasie), die Raad vir Geowetenskappe, die WNNR en mynmaatskappye en raadgewende praktyke. Die vier groot fokusareas is waterhulpbronevaluasie, grondwater hulpbron-ontwikkeling, die modellering van mynwater en probleme met die vloei van besoedelstowwe. Raadgewende hidrogeoloë is gewoonlik betrokke by watervoorsiening, grondwatergehaltebepaling, monitering en remediëring, asook waterlisensie-aansoeke.

Geografie, Geoinformatika en Meteorologie Geografie en Omgewingswetenskappe Geografie, as oorbruggingswetenskap, vorm die skakel tussen die natuurlike en menslike komponente van ons omgewing.

Ligging en die ruimtelike verspreiding van nedersettings en ander menslike aktiwiteite, soos landbou en toerisme, asook die prosesse, patrone, probleme en moontlike antwoorde wat met hierdie handelinge gepaard gaan, word bestudeer. As ‘n beplannings- en bestuurswetenskap is geografie ingestel op die verbetering van die lewenskwaliteit van alle gemeenskappe.

Beskrywing van die program

Die BSc (Omgewingswetenskappe)-program bestudeer die vele interaksies tussen die lewende (insluitend die mens) en nie-lewende komponente van die aarde. As gevolg van bevolkingstoename en tegnologiese vooruitgang is die impak van die mens op die aarde (die omgewing) wydverspreid en skep dit komplekse uitdagings wat multidissiplinêr van aard is, byvoorbeeld die impak op ekosisteme, natuurlike hulpbronne, menslike gesondheid en welstand.

Beide die BSc (Geografie)- en BSc (Omgewingswetenskappe)programme sluit fundamentele modules in wat algemene vaardighede ontwikkel. Opleiding in ruimtelike analitiese tegnieke, soos GIS en afstandswaarneming, stel gegradueerdes in staat om ‘n verskeidenheid van omgewingskwessies te ontleed. Studente kan ook modules uit verskeie ander dissiplines kies.

Beroepsgeleenthede

‘n Geograaf en omgewingswetenskaplike werk hoofsaaklik in die onderwys, by navorsingsinstansies en met die toepassing van geografiese kennis en vaardighede in die praktyk.

Gegradueerdes word deur privaat maatskappye soos TomTom Suid-Afrika, die Omgewingstelselsnavorsingsinstituut (ESRI) Suid-Afrika, die WNNR, banke, die toerismebedryf en ander omgewingsbewaringsinstansies in diens geneem. As gevolg van die geograaf se holistiese opleiding is hy of sy geskik vir beleidmaking en die ontwikkeling van strategieë op talle bestuursvlakke soos by die departemente van Landbou, Bosbou en Visserye, Waterwese en Sanitasie, Omgewingsake, Statistiek Suid-Afrika (StatsSA), die Suid-Afrikaanse Nasionale Ruimte-agentskap (SANSA) en munisipaliteite. Talle geograwe en omgewingswetenskaplikes wat hul eie besighede bedryf is betrokke by omgewingsbeplanning en -evaluering, risiko- en impakanalise, omgewingsouditering, bemarking, ontwikkeling, toerisme, kartografie, GIS en afstandswaarneming. ‘n Akademiese loopbaan vereis ‘n meesters- of doktorsgraad.

Geoinformatika Geoinformatika of Geografiese Inligtingswetenskap integreer elemente van verskeie dissiplines wat met geografiese data te make het, naamlik geografie, kartografie, rekenaarwetenskap, geodesie, wiskunde, afstandswaarneming en statistiek.

Geoinformatika verskaf inligting oor hoe ons optredes die omgewing waarin ons woon en werk kan beïnvloed en oor hoe die omgewing ons welstand beïnvloed.

Beskrywing van die program

Op voorgraadse vlak is daar twee studierigtings. Die BSc (Geoinformatika)-graad fokus op die wetenskap van

21

Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2018/19

Fisiese Wetenskappe geografiese inligting waarvan die kern geografiese denke en ruimtelike analise is, terwyl die BSc (Inligting- en Kennisstelsels)graad meer klem lê op rekenaarwetenskap in GIS-toepassings.

Meer inligting kan verkry word by www.up.ac.za/ebit.

Studente kry teoretiese kennis en praktiese vaardighede in die vaslegging, stoor, verwerking, analise en visualisering van geografiese inligting, sowel as in toepassings wat geografiese inligting gebruik om sosiale en omgewingsprobleme op te los.

Gegradueerdes word opgelei om behoeftes te identifiseer en probleemoplossingsprosesse toe te pas.

Beroepsgeleenthede

Na suksesvolle voltooiing van die BSc (Geoinformatika)-graad, kan gegradueerdes aansoek doen vir registrasie as ‘n professionele GISc-tegnoloog by die Suid-Afrikaanse Geomatikaraad (SAGR). Daarna, met toepaslike werkservaring (‘workintegrated learning’) en bykomende SAGR-eksamens, kan kandidate aansoek doen vir registrasie as kandidaat GIScpraktisyn om dan uiteindelik as ‘n professionele GISc-praktisyn te kan kwalifiseer.

Gegradueerdes met die BSc (Geoinformatika)-graad kry geredelik werk by GIS-verskaffers (ESRI of Integraph) of organisasies soos die WNNR, GIS-konsultante (AfriGIS, GeoTerra lmage, GISCOE), siviele ingenieurskonsultante (Aurecon, SSI), SANSA, die SuidAfrikaanse Nasionale Kaart- en Geoinformasie-agentskap (NGA), of by enige munisipaliteit in die land. Talle staatsdepartemente (soos die Departement Omgewingsake, Wetenskap en Tegnologie, Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming, en Waterwese en Sanitasie) en Statistiek Suid-Afrika neem professionele GISc-wetenskaplikes in diens.

Meteorologie Die weer en klimaat is fundamenteel in die lewe van mense aangesien daaglikse aktiwiteite soos landbou, sport, reis en toerisme daardeur beïnvloed word. Die weer mag selfs oor die langtermyn bepaal of die mensdom oorleef of nie. Toenemende kommer heers dat menslike aktiwiteite die weer en klimaat onherroeplik sal verander, so ook lugbesoedeling. Weerkundiges en atmosferiese wetenskaplikes stel belang om te verstaan hoe die fisiese en dinamiese aspekte van die atmosfeer werk.

Beskrywing van die program

Voorgraadse modules sluit in fisika, calculus, atmosferiese struktuur en prosesse, die klimaat en weer van Suid-Afrika, fisiese weerkunde, afstandswaarneming, geografiese data-analise, dinamiese weerkunde, vektor-analise en ‘n weervoorspellingsmodule. Die praktiese komponent word aangebied deur professionele weerkundiges wat van gespesialiseerde programme gebruik maak. Bykomende keusemodules kan uit wiskunde, toegepaste wiskunde, fisika, statistiek, chemie, rekenaarwetenskap, geografie of geologie gekies word.

Beroepsgeleenthede

Weerkundiges word in diens geneem deur instansies wat betrokke is by die studie, interpretasie en voorspelling van klimaatverwante atmosferiese verskynsels. Die SAWD, WNNR, sommige universiteite, landbou-instansies, en die bedryf neem weerkundiges in diens om te spesialiseer in die volgende dissiplines: Navorsers: Alle aspekte van die weer en klimaat word nagevors om atmosferiese verskynsels beter te verstaan. Navorsers bou atmosferiese modelle met behulp van superrekenaars om komplekse vloei-dinamiese vergelykings vir atmosferiese vloei te vereenvoudig en vir oplossings te soek. Die effek van lugkwaliteit en -besoedeling op gemeenskappe word deurgaans

gemonitor. Die impak van klimaatsverandering is ‘n sentrale tema.

Weervoorspellers: Hulle maak gebruik van numeriese modelle om weerdata te ontleed en te interpreteer om weervoorspellings oor ‘n verskeidenheid van tydskale uit te reik. Weer kan ‘n paar uur vooruit voorspel word, terwyl ander voorspellings vir maande en ook vir seisoene vooruit bepaal kan word. Daar is ‘n paar privaat weervoorspellingsposte soos by nuuskanale op televisie.

Klimatoloë: Hulle bestuur groot weerkundige datastelle wat deur die SAWD en ander instansies ingesamel word.

Weerkundiges: Hulle werk as gespesialiseerde navorsingskonsultante in die privaat sektor en by universiteite.

Akademiese poste: Hierdie poste is beskikbaar by sekere universiteite in Suid-Afrika nadat ‘n meesters- of doktorsgraad in Meteorologie voltooi is. Hierdie weerkundiges verseker wêreldgehalte opleiding.

Fisika Fisika behels die studie van natuurwette. Die beginsels daarvan vorm die grondslag van alle basiese wetenskappe soos sterrekunde, biologie, chemie en geologie. Fisika is ook die basis van die toegepaste wetenskappe en ingenieurswese wat tegnologie ontwikkel het, van die perdekar tot die supersoniese straler, van die kers tot die laserstraal, en van rookseine tot satellietuitsendings.

Beskrywing van die program

Fisika-studente se kreatiwiteit, vindingrykheid en probleemoplossingsvermoë word verskerp, wat hulle ook in staat sal stel om bestuursposte op alle bedryfsvlakke met welslae te beklee.

Die Departement Fisika beskik oor uitstekende fisici in ‘n wye verskeidenheid subdissiplines soos sterrekunde, biofisika, teoretiese fisika, materiaalwetenskap en fisika-onderrig. Materiale word bestudeer vir kerntoepassings en hulle eienskappe word ondersoek tydens bestraling. Materiale vir toepassings in sonselle, optoëlektroniese toestelle en koolstofgebaseerde magnetiese stelsels word ook ondersoek. Verder word aktiewe navorsing gedoen in biofisika, sterrekunde, wiskundige fisika, hoëenergie-teorie, kwantumteorie (resonansies en inligtingsteorie) en vastetoestandfisika, wat berekeningsfisika en die effek van simmetrieë insluit. Die Departement het hoë internasionale aansien en baie internasionale medewerkers.

Studente leer nuttige en oordraagbare vaardighede in eksperimentele-, teoretiese- en berekeningsfisika, wat hulle in staat stel om bedrewe fisici te word. Hulle kan ook hierdie vaardighede in ‘n verskeidenheid loopbane buite die akademie gebruik, byvoorbeeld in die handel en nywerheid.

Beroepsgeleenthede

Gegradueerdes kan as akademici by universiteite werk. Hulle pligte sluit klasgee, navorsing en studieleiding aan nagraadse studente in. Hulle kan ook as navorsers werk by nasionale laboratoriums soos die Suid-Afrikaanse Kernenergiekorporasie (NECSA), die Suid-Afrikaanse Sterrewag en iThemba LABS (Laboratorium vir Versnellergebaseerde Wetenskappe).

Gegradueerdes kan ook navorsers in die bedryf word, soos by die WNNR of Element Six, of wetenskaplike raadgewers vir nie-regeringsorganisasies, die bedryf of die regering. Loopbane as stralingsfisici, mediese navorsers en biofisici, atmosferiese wetenskaplikes, klimatoloë, ontwikkelaars van hernubare energiebronne, geofisici, innoveerders en entrepreneurs, en berekeningswetenskaplikes is ook moontlik. Vir meer inligting, besoek die Departement Fisika se webwerf by www.up.ac.za/ physics.

Universiteit van Pretoria

22

Wiskundige Wetenskappe Aktuariële Wetenskap Die Departement Aktuariële Wetenskap is trots op sy alumni, wat van die hoogste poste in die plaaslike en internasionale versekerings- en beleggingsektore beklee. Daar word nagestreef om die program mededingend te hou om studente die geleentheid te bied om die Universiteit te verlaat met die hoogste aantal vrystellings van die Aktuariële Genootskap van Suid-Afrika (ASSA) se eksamens. Die akademici is hoogs gekwalifiseerd en dien op verskeie komitees van ASSA.

Beskrywing van die program

Die moderne finansiële bedryf is ‘n vinnig veranderende wêreld. Hierdie veranderings skep ‘n toenemende behoefte aan gegradueerdes wat opgelei is in die finansiële modelle en kwantitatiewe tegnieke wat gebruik word in aktuariële en finansiële wiskundige toepassings. Studente wat ingeskryf is vir BSc (Aktuariële en Finansiële Wiskunde) kan hulle kursuswerk so beplan dat hulle òf ‘n aktuariële òf ‘n finansiële ingenieursweseopsie kan volg tydens die drie studiejare. Die program verskaf uitgebreide opleiding wat aan graduandi meer bied as wat gewoonlik van graduandi in hierdie dissiplines verwag word.

Die aktuariële program is so saamgestel dat dit ‘n voornemende aktuaris die geleentheid bied om in die kortste moontlike tyd aan die vereistes vir vrystellings van die ASSA-eksamens te voldoen. Om die maksimum vrystelling te verkry, word ‘n opvolghonneursgraad egter aanbeveel. Studente wat verkies om nie die aktuariële kwalifikasie te voltooi nie, sal goed toegerus wees om die finansiële bedryf te betree of om aansoek te doen vir ‘n aantal nagraadse opsies.

Die program sal aan voornemende finansiële ingenieurs diepte verleen en hulle vermoëns ontwikkel om finansiële produkte te ontwerp en te ontleed. Die analitiese tegnieke wat noodsaaklik is vir die modellering van die stogastiese gedrag van finansiële prosesse en die ontleding van die gevolglike effekte op beleggingsportefeuljes, word bestudeer.

Beroepsgeleenthede

Baie aktuarisse volg loopbane in die meer tradisionele versekerings- en aftreefondsrigtings. Tog maak aktuarisse vordering in ander velde as gevolg van die erkenning wat hulle geniet vir hul unieke analitiese vaardighede. Dit sluit gesondheidsorg, finansiële advies, risikobestuur en bankwese in.

Danksy hul unieke vaardighede, word baie aktuarisse aangestel in senior bestuursposte ná hul aanvanklike rol in die oplossing van probleme met wiskundige en statistiese berekeninge en modelle.

Finansiële ingenieurs word in diens geneem deur banke, finansiële instellings, makelaarsfirmas en beleggingsinstellings.

Hulle is noodsaaklik in portefeulje- en risikobestuur. Aktiwiteite sluit batebestuur (handel in effekte, termynkontrakte en afgeleide instrumente soos opsies), die ontwerp van nuwe finansiële produkte en strategieë om kredietrisiko te beheer, in.

Wiskunde en Toegepaste Wiskunde Wiskunde is die taal van wetenskap en tegnologie. Wiskunde, wat sy oorsprong het in rekenkunde en meetkunde, handel oor patroon en struktuur. Toegepaste wiskunde handel oor die modellering en hantering van probleme in die werklike lewe op ‘n verskeidenheid gebiede soos ingenieurswese, finansies, statistiek, fisika en biologie. Die krag van wiskunde en toegepaste wiskunde lê in die abstrakte, analitiese en berekeningsaard daarvan. Wiskunde is noodsaaklik in alle tegnologiese, finansiële en bestuursektore, wat die ruggraat van die Suid-Afrikaanse ekonomie vorm.

Die Departement Wiskunde en Toegepaste Wiskunde is nie net een van die grootstes op die Hatfieldkampus nie, maar ook een van die grootste wiskundedepartemente in die land, met ongeveer 21 000 studente wat ingeskryf is vir wiskundemodules.

Die Departement roem hom daarop dat hy uitblink in onderrigen navorsingsaktiwiteite, sowel as in gemeenskapsgebaseerde aktiwiteite.

Die diverse en bekwame personeelkorps beskik oor kundigheid in ‘n verskeidenheid dissiplines. Navorsers reis dikwels oorsee om kongresse by te woon of om navorsingsbesoeke te bring. Die Departement het 23 NNS-gegradeerde navorsers in dissiplines wat strek van die meer tradisionele abstrakte analise tot hedendaagse epidemiologie waar modellering van biologiese verskynsels tot opwindende opsies lei. Die Departement is dikwels die gasheer vir internasionale besoekers. ‘n Graad in Wiskunde lei studente op om bestaande probleemoplossingstegnieke toe te pas, te evalueer en aan te pas, en ook om nuwe wiskundige modelle te ontwikkel uit natuurlike, tegnologiese en finansiële verskynsels.

Die Departement bied twee voorgraadse programme aan: BSc (Wiskunde) en BSc (Toegepaste Wiskunde).

Beskrywing van die programme

BSc (Wiskunde): Verpligte vakke is analise, abstrakte algebra, meetkunde (derdejaarsvlak), calculus, lineêre algebra, differensiaalvergelykings, diskrete strukture (tweedejaarsvlak), wiskundige modellering, wiskundige statistiek, numeriese analise en dinamiese prosesse (eerstejaarsvlak).

BSc (Toegepaste Wiskunde): Verpligte vakke is analise, kontinuummeganika, numeriese analise, parsiële differensiaalvergelykings, dinamiese stelsels (derdejaarsvlak), calculus, lineêre algebra, diskrete strukture, differensiaalvergelykings (tweedejaarsvlak), wiskundige modellering, wiskundige statistiek en dinamiese prosesse (eerstejaarsvlak).

Beroepsgeleenthede

Gegradueerdes in Wiskunde en Toegepaste Wiskunde word in diens geneem deur navorsingsinstansies, opvoedkundige instellings (universiteite en skole), die openbare sektor (staatsdiens en mediese instellings) en die privaat sektor (ingenieursfirmas, finansiële instellings en die rekenaarbedryf).

Gegradueerdes se opleiding in abstrakte, analitiese en berekeningskundige denkwyses gee hulle die agtergrond om maklik aan te pas by veranderende omstandighede in die beroepsomgewing en om wiskundige modelle van natuurlike, tegnologiese en finansiële verskynsels te konstrueer.

Wiskundiges en toegepaste wiskundiges pas bestaande probleemoplossingstegnieke toe, evalueer en pas hulle aan of ontwikkel nuwe tegnieke om probleme op te los.

23

Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2018/19

Wiskundige Wetenskappe/Algemene inligting Statistiek Statistiek is die wetenskap van die insameling, analise en opsomming van data. Dit behels rekenaarprogrammeringsvaardighede, wiskundige denke en die vermoë om sin te maak van inligting. Statistici word in baie professionele beroepe, soos aktuarisse, ekonome, bioloë, ingenieurs en bemarkingbestuursbeamptes, benodig. Daar word gesê dat dit statistiek is wat inligting waardevol maak. Ons leuse is: ‘Statistiek is die toep vir alles’.

Daar word van studente verwag om ‘n aanleg vir probleemoplossing, met spesifieke klem op numeriese belangstelling en sagteware programmeringsvermoëns, te hê. Verbale en geskrewe kommunikasievaardighede is van ontsaglike waarde binne die veld. Statistiek is ‘n skaarsvaardigheidsberoep. Aansluiting by hierdie beroep bied toegang tot oneindige werksgeleenthede en beroepstevredenheid deur die oplos van probleme in die werklike lewe.

Gemeenskapsontwikkelingsinisiatiewe Sci-Enza Sci-Enza (voorheen die Eksploratorium) is ‘n wetenskapsentrum waar die algemene publiek, en veral groepe skoolkinders, eerstehandse ervaring van wetenskap en tegnologie kan opdoen.

Hier kan besoekers aan ‘n verskeidenheid interaktiewe uitstallings in fisika, plantkunde, dierkunde, wiskunde en ingenieurswese deelneem. Vir georganiseerde groepe word wetenskapvertonings, asook begeleide toere deur die botaniese tuin en na die Camera Obscura op die Hatfieldkampus aangebied. Besoekers mag ook die gewilde wetenskapboeke en -tydskrifte, sowel as videofasiliteite in die leeshoekie gebruik. Sci-Enza is gedurende gewone kantoorure op weeksdae oop.

Skakel +27 (0)12 420 2865/3767 vir meer inligting, of om ‘n besoek te reël.

Beskrywing van die program

Die BSc (Wiskundige Statistiek)-program word oor ‘n tydperk van drie jaar op ‘n voltydse basis aangebied. Studente wat hul voorgraadse program voltooi, het die opsie om te registreer vir ‘n honneursgraad in Wiskundige Statistiek. Daarna kan meesters- en doktorsgrade verwerf word.

Beroepsgeleenthede

Groot maatskappye benodig statistici en datawetenskaplikes om sin te maak van groot stelle verbruikersinligting ten einde hulle jaarlikse inkomste te verhoog en ingeligte besluite oor hulle klante te neem.

Die analitiese komponent van Google gebruik statistiek om internetgebruikers te volg en leidrade vir hulle aanbevole soekenjins op te stel.

Bewegingsinligting wat deur selfone vasgelê word, word deur statistiese voorspellende modelle gebruik om verkeersopeenhoping te voorspel en vinniger roetes voor te stel.

Statistici maak van statistiese metodes gebruik om bedrog op te spoor, hulp te verleen met kredietverwante portefeuljes en ook finansiële ekonomiese tendense te voorspel.

Gesondheidsversekeringsmaatskappye in Suid-Afrika neem statistici in diens om leefstylgedrag te bestudeer en gesondheidsorgplanne te verbeter.

Kleinhandelmaatskappye bestudeer die tevredenheidsvlakke en ervaring van hulle klante deur van statistiese metodes gebruik te maak.

Ruimtelike statistiek kan nuttige inligting oor klimaatsverandering, misdaadgevaarpunte en geografiese kaarte van renosterstropery verskaf.

Statistici adviseer dierewetenskaplikes oor faktore wat dierevoeding en genetiese voortplantingspatrone beïnvloed.

Die regering neem statistici in diens om beter te verstaan hoe bevolkingsdemografie, gesondheidsrisiko’s en ander faktore volhoubare ontwikkelingsprogramme beïnvloed.

Algemene inligting Besoek www.up.ac.za/toelatingsinligting vir inligting oor die volgende: Studie-inligting Bereken jou Toelatingspunttelling (TPT) Sluitingsdatums Fooie en befondsing Spesiale aanbod aan akademiese toppresteerders Doen aansoek by UP Wysig of voeg ‘n program by Nasionale Normtoets (National Benchmark Test – NBT) Aansoekstatus Berei voor om by UP te studeer Registrasie en aanvang van die akademiese jaar

UP-taalbeleid Vanaf 1 Januarie 2019 sal Engels die taal van onderrig en leer vir alle eerstejaar-programme wees. Die enigste uitsondering is waar studente ander tale bestudeer en in programme met beroepspesifieke taaluitkomste, onderhewig aan goedkeuring deur die Senaat. Engels sal ook op alle kampusse en in koshuise die taal van amptelike kommunikasie en administrasie wees.

Waar dit aangevra en haalbaar is, bestaan die moontlikheid dat administratiewe dienste in ander Suid-Afrikaanse tale gelewer kan word.

Studente wat voor 2019 geregistreer het, insluitende diegene wat in 2018 vir die eerste keer geregistreer het, sal steeds lesings, tutoriale, studiegidse en assesseringsmateriaal (vraestelle, werkopdragte ensovoorts) in Afrikaans ontvang vir daardie programme wat ten tye van registrasie in Afrikaans aangebied was, gegewe dat die grootte van die klas prakties haalbaar bly en dat dit akademies regverdigbaar is.

Waar assessering en vraestelle in Afrikaans aangebied word, sal studente wat tans geregistreer is, ook toegelaat word om in Afrikaans te antwoord.