ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
40/07 Τρίτη, 2 Οκτωβρίου 2007
• • •
ΑΜΕΣΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΣΥΜΦΩΝΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΣΤΟ ΑΣΥΛΟ ΖΗΤΑ Η ΥΠΑΤΗ ΑΡΜΟΣΤΕΙΑ
ΣΑΜΟΣ - «Οι συνθήκες που επικρατούν στο κέντρο διοικητικής κράτησης αλλοδαπών στη Σάµο, προσβάλλουν κάθε έννοια ανθρώπινης αξιοπρέπειας, από πλευράς διαβίωσης, υγιεινής και κτιριακού εξοπλισµού, εκθέτουν την εικόνα της Ελλάδας διεθνώς και αποτελούν κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωµάτων», τόνισε ο Γιώργος Τσαρµπόπουλος, Επικεφαλής του Γραφείου της Ύπατης Αρµοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα (Υ.Α.). Με αφορµή τη νέα της επίσκεψη στη Σάµο – στo πλαίσιο των αποστολών της στα σηµεία εισόδου της ελληνικής επικράτειας - η Υ.Α. καλεί και πάλι την Πολιτεία, και ιδιαίτερα το ενιαίο πια Υπουργείο Εσωτερικών και Δηµόσιας Τάξης, να προβεί σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για το άµεσο κλείσιµο του κέντρου. Παράλληλα, ζητά να διατεθούν χωρίς την παραµικρή καθυστέρηση τα αναγκαία κονδύλια για την πρόσληψη του αναγκαίου προσωπικού στελέχωσης του νέου κέντρου κράτησης, καθώς και για τον απαραίτητο εξοπλισµό του, ώστε η έναρξη της λειτουργίας του να σηµάνει µια ουσιαστική πρόοδο στις συνθήκες κράτησης. Στο µεταξύ, και δεδοµένης της αφόρητης κατάστασης συνωστισµού 391 ανθρώπων στο υπάρχον κέντρο, µεταξύ των οποίων πολλές γυναίκες µε µωρά παιδιά - τη στιγµή που η χωρητικότητά του είναι για 120 άτοµα -, η Υ.Α. καλεί το αρµόδιο Υπουργείο και την τοπική Αστυνοµική Διεύθυνση να προβούν στις αναγκαίες ενέργειες για την άµεση αποσυµφόρηση του κέντρου. Το κλιµάκιο της Υ.Α. επισήµανε επίσης ειδικότερα προβλήµατα που αφορούν τους πρόσφυγες και το δικαίωµα στο άσυλο. «Για να µπορέσει να ζητήσει άσυλο ο κυνηγηµένος συνάνθρωπός µας, που έφυγε από τη χώρα του για να αποφύγει διώξεις εξαιτίας των ιδεών του, της καταγωγής του ή της θρησκείας του, πρέπει να έχει απέναντί του ανθρώπους προετοιµασµένους και διατεθειµένους να τον ακούσουν, πριν τον οδηγήσουν στα κρατητήρια ή στην απέλαση», τόνισε ο κ. Τσαρµπόπουλος. Το ίδιο ισχύει και για όσους αναγκάζονται να ξεριζωθούν λόγω της ανεξέλεγκτης βίας και των µαζικών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, όπως είναι η περίπτωση των 2,2 εκατοµµυρίων Ιρακινών που έφυγαν από τη χώρα τους. Για όλους αυτούς, η Σύµβαση της Γενεύης για τους Πρόσφυγες, η Ευρωπαϊκή Σύµβαση των Ανθρωπίνων Δικαιωµάτων, αλλά και η ελληνική νοµοθεσία, προβλέπουν το Τοµέας Ενηµέρωσης ‘Υπατη Αρµοστεία ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες Γραφείο στην Ελλάδα
Ταϋγέτου 23 Π. Ψυχικό 154 52 Αθήνα
Tel. 210 6726462-3 Fax. 210 6756800 E-mail. great@unhcr.org Website: www.unhcr.gr
δικαίωµα στο άσυλο και απαγορεύουν ρητά την απέλαση ή επαναπροώθηση που θα έθετε σε κίνδυνο τη ζωή των ανθρώπων. Τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου γνώρισαν τη φετινή χρονιά κατακόρυφη αύξηση στις αφίξεις των µεταναστευτικών ρευµάτων, µεταξύ των οποίων και άτοµα που ενδέχεται να εµπίπτουν στον ορισµό του πρόσφυγα. Μόνο στη Σάµο, συνελήφθησαν µέχρι τα τέλη Σεπτεµβρίου 2007, 3.549 παράνοµα εισελθόντες αλλοδαποί, ενώ για όλο το 2006 ο αριθµός ήταν 1.580 άτοµα. Αύξηση σηµείωσαν επίσης τα τραγικά περιστατικά θανάτων στις ελληνικές θάλασσες: από τους 9 πνιγµούς και 10 αγνοούµενους του 2006, έχουµε σήµερα (µέχρι τέλος Σεπτεµβρίου 2007) 44 νεκρούς και 54 αγνοούµενους, µε τη θαλάσσια περιοχή της Σάµου να έχει τον τραγικότερο απολογισµό - 36 νεκροί και 34 αγνοούµενοι. Μέσα σε αυτό το ιδιαίτερα βεβαρηµένο τοπίο, καλούνται οι επιφορτισµένες µε τη φύλαξη των συνόρων και την αποτροπή της παράνοµης µετανάστευσης αρχές (στην περίπτωση των Ελληνικών νησιών, το Λιµενικό και η Αστυνοµία), να καταβάλουν όλες τις αναγκαίες προσπάθειες, ώστε να έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου τα άτοµα εκείνα που δικαιούνται διεθνούς προστασίας. Πράγµα που γίνεται ακόµα πιο δύσκολο, όταν οι πρόσφυγες ακολουθούν τους ίδιους δρόµους και µεθόδους εισόδου στην ελληνική επικράτεια, µε τους λοιπούς µετανάστες. Γι’ αυτό και θα πρέπει να υπάρχουν εκείνες οι υποδοµές υποδοχής των παράνοµα εισερχοµένων αλλοδαπών, που θα επιτρέπουν τον έγκαιρο εντοπισµό των ατόµων που επιθυµούν να ζητήσουν άσυλο, καθώς και άλλων ευάλωτων οµάδων που έχουν ανάγκη ιδιαίτερης µεταχείρισης, όπως είναι τα ασυνόδευτα παιδιά, τα θύµατα εµπορίας ανθρώπων, οι ασθενείς, τα θύµατα βασανιστηρίων ή οι υπερήλικες. Μια τέτοια υποδοµή υποδοχής προϋποθέτει να γίνεται ενηµέρωση στους αλλοδαπούς για τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις τους, ειδικότερα για το δικαίωµα στο άσυλο, στη γλώσσα τους και µε τη βοήθεια διερµηνέων, να τους παρέχεται η κατάλληλη νοµική συνδροµή, καθώς επίσης και ιατροφαρµακευτική περίθαλψη και ενδεχοµένως ψυχολογική υποστήριξη. Η Υ.Α. έχει διαπιστώσει σοβαρές ελλείψεις σε όλα τα σηµεία εισόδου, όσον αφορά στα ζητήµατα ενηµέρωσης, διερµηνείας και νοµικής συνδροµής των αλλοδαπών, που αποτελούν προϋποθέσεις για την άσκηση του δικαιώµατος στο άσυλο. Ιδιαίτερα προβληµατική είναι η κατάσταση µε τους διερµηνείς, αφού ούτε επαρκούν σε αριθµό αλλά ούτε και καλύπτουν όλες τις βασικές γλώσσες των ατόµων που ενδεχοµένως έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας. Η Υ.Α. ελπίζει η κατάσταση να βελτιωθεί µε τη δηµιουργία του ειδικού φυλλαδίου για το δικαίωµα και τη διαδικασία του ασύλου – που ετοιµάστηκε και µε δική της συνδροµή - σε έξι ξένες γλώσσες, και στάλθηκε από το Υπουργείο (πρώην) Δηµόσιας Τάξης σε όλες τις αστυνοµικές διευθύνσεις της χώρας, για διανοµή στους νεοαφιχθέντες αλλοδαπούς. Αξίζει πάντως να σηµειωθεί, ότι στην περίπτωση της Σάµου (αλλά, τελευταία, και της Μυτιλήνης) έχουν γίνει σηµαντικά βήµατα, όσον αφορά στην
2
ενηµέρωση και τη νοµική συνδροµή των µεταναστών και προσφύγων, κι αυτό χάρη στις προσπάθειες της Νοµαρχίας (µε την οποία συνεργάζεται η Υ.Α., στο πλαίσιο ενός προγράµµατος EQUAL χρηµατοδοτούµενου από την Ε.Ε.) και στη δραστηριοποίηση της τοπικής κοινωνίας. Η «Πλατφόρµα Διαλόγου» που λειτουργεί για την υποδοχή και αντιµετώπιση των αναγκών των αλλοδαπών, αποτελεί «καλή πρακτική» που πρέπει να επεκταθεί και σε άλλα σηµεία εισόδου. Τέλος, για την ουσιαστική βελτίωση των συνθηκών υποδοχής των παράνοµα εισερχοµένων αλλοδαπών, που θα κατοχυρώνουν και τα δικαιώµατα των προσφύγων στο άσυλο, η Υ.Α. συνεργάστηκε µε τις Νοµαρχίες Σάµου, Χίου και Λέσβου, καθώς και µε τα Υπουργεία Δηµόσιας Τάξης και Εµπορικής Ναυτιλίας, στην επεξεργασία ενός ειδικού Προγράµµατος Υποδοχής και Διαχείρισης των µικτών µεταναστευτικών ρευµάτων. Η σχετική πρόταση υποβλήθηκε ήδη από τη Νοµαρχία Σάµου (η οποία θα είναι και ο φορέας υλοποίησης του προγράµµατος) στην Ε.Ε. για χρηµατοδότηση. Με την ευκαιρία αυτή, η Υ.Α. θέλει να συγχαρεί το Νοµάρχη Σάµου για τη στήριξη και προώθηση του σηµαντικού αυτού εγχειρήµατος. «Όσο δεν αντιµετωπίζονται στη ρίζα τους τα φαινόµενα που γεννούν στρατιές ξεριζωµένων ανθρώπων, όσο η άνιση κατανοµή του παγκόσµιου πλούτου και οι ένοπλες συγκρούσεις γονατίζουν τις φτωχές χώρες της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Ασίας, κανένα αποτρεπτικό µέτρο, κανένα τείχος, δεν είναι ικανό να ανακόψει τους ξέφρενους ρυθµούς της παγκόσµιας µετανάστευσης», κατέληξε ο κ. Τσαρµπόπουλος. Είναι ηθικό χρέος κάθε δηµοκρατικής κοινωνίας, αλλά και νοµική υποχρέωση κάθε Κράτους που έχει υπογράψει τη Σύµβαση της Γενεύης για τους Πρόσφυγες, να εξασφαλίζει συνθήκες υποδοχής που να επιτρέπουν, µεταξύ άλλων, την απρόσκοπτη άσκηση του δικαιώµατος στο άσυλο. ΤΕΛΟΣ Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε µε: Καίτη Κεχαγιόγλου, Υπεύθυνη Τοµέα Ενηµέρωσης, e-mail: kehayioy@unhcr.org Ιστοσελίδα:
www.unhcr.org (Αγγλικά) www.unhcr.gr (Ελληνικά)
3