ؤՐԲԱՆ ՀԻՄՆԱԴՐԱՄԻ ԳՈՐԾؤՆԵؤؤՆԸ՝ ՀԱՄԱՌՈՏ, 2019թ. ԺՈՂՈՎՐԴԱՎԱՐԱՑؤՄ ԵՎ ՄԱՐԴ ؤԱՐԺԵՎՈՐؤՄ 2019թ.-ին «Ուրբան» Հիﬓադրամը նպաստել է ավելի թափանցիկ կառավարմանը և քաղաքացիական ակտիվٳթյանը տեղական և ներպետական մակարդակներٳմ Հայաստանի ﬕ շարք հանրային որլորտներٳմ։
«Ջրային ռեսٳրսների մասնակցային և արդյٳնավետ օգտագործٳմ» ծրագիր
Ջրային ռեٳրսների մասնակցային կառավարման համար նպաստավոր ﬕջավայրի ստեղծٳմ
ԱՄՆ ՄԶԳ կողﬕց ֆինանսավորված այս եռամյա ծրագրի ﬕ- Ստեղծվել է ռազմավարական փաստաթٳղթ, որٳմ ներառված ջոցով «Ուրբան» հիﬓադրամը ﬔծապես նպաստեց ծրագրի շա- են ճանապարհային քարտեզ և 3 օրենքի նախագիծ հետևյալի հակիրների վարքագծային փոփոխٳթյٳններին՝ անընդհատ վերաբերյալ՝ նվազող ստորերկրյա ջրային ռեսٳրսների առավել արդյٳնա• Ջրօգտագործողների ընկերٳթյٳններ վետ և գործٳն կառավարٳմ իրականացնել ٳնպատակով։ • Էկոլոգիական տեղեկատվٳթյٳն Ծրագիրն իրագործվեց քաղաքացիական ակտիվ մասնակցٳ• Էկոլոգիական քաղաքականٳթյٳն թյան, հանրային կրթٳթյան, ձկնաբٳծարանների կողﬕց իրենց լավագٳյն փորձի ներկայացման, որոշٳﬓեր կայացնողԱվելի թափանցիկ և հաշվետ ٳկառավարٳմ ների հետ համագործակցٳթյամբ ﬕ շարք օրենքների նախագծերի մշակման, ջրօգտագործողների ընկերٳթյٳններին և џ Ջրօգտագործման թٳյլտվٳթյٳնների տրամադրման առցանց հարթակ ՀՀ Շրջակա ﬕջավայրի նախարարٳթյան որոշٳմ կայացնողներին ջրային ռեսٳրսների կառավարٳմը համար առավել թափանցիկ դարձնել ٳհարցٳմ տրամադրված աջակցٳթյան, ՏՏ գործիքների կիրառման և խﬔլ ٳ ٳոռոգման ջրի џ Ջրին առնչվող խնդիրների մասին առցանց տեղեկատվٳենթակառٳցվածքերի բարելավման ﬕջոցով։ թյան, բողոքների և առաջարկٳթյٳնների ներկայացման հարթակ Վեդի համայնքٳմ Ծրագրի գործընկեր համայնքները
ՁԵՌՔԲԵՐؤՄՆԵՐ Բարելավված ջրային ենթակառٳցվածք џ
3,200 մարդ ٳհամար 24-ժամյա ջրամատակարարٳմ Արմավիրի մարզի Առատաշեն համայնքٳմ
џ
13,400 մարդ կապրի ավելի մաքٳր Վեդիٳմ (Արարատի մարզ)՝ կաթիլային ոռոգման համակարգի տեղադրման արդյٳնքٳմ ավելացող կանաչ տարածքների շնորհիվ
џ
10,000 մարդ կօգտվի ոռոգման բարելավված համակարգից 2020 թ. երկրորդ կիսամյակից սկսած
Մոբիլիզացված համայնքներ
џ
Արմավիր ՋՕԸ վեբկայք՝ http://armavirwua.am
џ
Հեռախոսային հարցման էլեկտրոնային գործիք որպես վերահսկողٳթյան և հետադարձ կապի ﬕջոց 10 համայնքի համար տացվել է լրացٳցիչ օժանդակٳթյٳն Կոկա-Կոլա հիﬓադրաﬕց (ԿԿՀ)՝ ի աջակցٳթյٳն ծրագրի ﬕջոցառٳﬓերի։
ԿԿՀ-ն նպաստել է ջրային ռեսٳրսների կառավարման վերաբերյալ հանրային տեղեկատվական նյٳթերի մշակմանը և տարածմանը, ձկնաբٳծարաններ և ճահճային տարածքներ ٳսٳﬓական այցերի կազմակերպմանը, դպրոցականների համար դասընթացների կազմակերպմանը և թիրախավորված հանրային գովազդի պատրաստմանը՝ ջրօգտագործողների և ջրային ռեսٳրսների կառավարման ոլորտի պատասխանատٳների շրջանٳմ իրազեկٳթյան խթանման և վարքագծային փոփոխٳթյٳնների ամրապնդման նկատառٳմով՝ Water Users: Find your way to save water Drip Irrigation: Find your way to save water Fish farms: Find your way to save water
Համայնքների հենանշման առաջին գործնական կիրառٳմը Հայաստանٳմ. սերտած դասեր և փորձի փոխանակٳմ
џ
5,300 մարդ 12 համայնքներٳմ բարձրաձայնել է ջրային ռեսٳրսների արդյٳնավետ օգտագործման և կառավարման անհրաժեշտٳթյան մասին
џ
2,600 մարդ 12 համայնքներٳմ մասնակցել է ջրային ռեսٳրսներին առնչվող խնդիրների բացահայտմանը և մշտադիտարկմանը
2019թ.-ին «Ուրբան» հիﬓադրաﬓ իրականացրեց «Կարողٳթյٳնների զարգացٳմ հաﬔմատական ٳսٳցման ﬕջոցով» ծրագիրը ՝ Թբիլիսիٳմ Նիդերլանդների դեսպանատան ֆինանսավորմամբ։
џ
2,200 մարդ 12 համայնքներٳմ, ներառյալ դպրոցականները և մանկապարտեզի սաները, հարստացրել է գիտելիքները ջրային ռեսٳրսների արդյٳնավետ կառավարման և օգտագործման վերաբերյալ
9 խոշորացված համայնքներ ընտրվեցին և վերապատրաստվեցին՝ չորս ոլորտներٳմ համայնքային հենանշٳմ իրականացնել ٳնպատակով՝
џ
600,000 մարդ Հայաստանի Հանրապետٳթյٳնٳմ իրազեկվել են Արարատյան դաշտٳմ ջրի խնդրի մասին
џ
Հայաստանի ջրի խնդիրը նաև լٳսաբանվել է ﬕջազգային լսարանի համար՝ https://medium.com; globalwaters.org.
- Կոշտ թափոնների կառավարٳմ - Քաղաքացիական մասնակցٳթյٳն - Նախադպրոցական կրթٳթյٳն - Սոցիալական ծառայٳթյٳններ
«Ուրբան» կայٳն զարգացման հիﬓադրամ www.urbanfoundation.am +374 60 612070 info@urbanfoundation.am
Ուսٳցման գործընթացը հիﬓված էր Նիդեռլանդների փորձի վրա՝
Քաղաքացիական մասնակցٳթյան հենանշٳմ
Հենանշման իրականացٳﬕց հետո պիլոտային համայնքները ներկայացրին իրենց արդյٳնքները ﬕմյանց, իմացան գործընկեր համայնքների հետ հաﬔմատٳթյամբ իրենց թٳյլ կողﬔրի մասին։
Ելնելով ստացված արդյٳնքներից՝ գործընկեր համայնքները մշակեցին գործողٳթյٳնների ծրագրեր և ներկայٳմս իրականացնٳմ են այն ծառայٳթյٳնների բարելավմանն ٳղղված նախագծերը, որոնցٳմ իրենք բացեր էին հայտնաբերել։
ԻՆՏԵԳՐՎԱԾ ՀԱՄԱՅՆՔԱՅԻՆ ԶԱՐԳԱՑؤՄ 2019 թվականը նշանավորվեց համայնքների մոբիլիզացման, մասնակցային կառավարման, շենքերի արդյٳնավետ կառավարման, շրջակա ﬕջավայրի պահպանٳթյան և կրթٳթյան ոլորտներٳմ շարٳնակական աշխատանքով։
Թափոնների կառավարٳմը համայնքներٳմ ԵՄ ֆինանսավորմամբ երկ ٳծրագրերով Սյٳնիքٳմ և Վայոց Ձորٳմ՝ Մաքٳր դաշինք. մատչելի ծառայٳթյٳններ Գորիս և Գորայք համայնքների համար և Շինարարական նյٳթերի ստացٳմ պլաստիկ թափոններից, 2019թ. արձանագրվեցին կարևոր ձեռքբերٳﬓեր։ Արտադրվեց պլաստիկ թափոններից ստացված շինարարական նյٳթերի առաջին թվաքանակը։ Կապանը ﬔկնարկٳմ է շինարարական նյٳթերի արտադրٳթյٳնը վերամշակված պլաստիկ թափոններից և ավազից։ Երկար սպասված բացման արարողٳթյٳնը տեղի ٳնացավ 2019թ. մայիսի 11-ին՝ խորհրդանշականորեն Սյٳնիքի մարզի Կապան քաղաքٳմ Եվրոպայի օրվա տոնակատարٳթյան օրը։ Ներկայٳմս բարելավվել են 5 համայնքային տարածքներ՝ շնորհիվ վերամշակված պլաստիկ թափոններից ստացված շինարարական նյٳթերի։
Ճապոնիայի դեսպանատան աջակցٳթյամբ «Ուրբան» հիﬓադրամը լրացٳցիչ 80 ընդհանٳր աղբի աղբաման է տրամադրել Սիսիան համայնքին։ Դա ԵՄ ֆինանսավորմամբ «Ուրբան» հիﬓադրաﬕ կողﬕց Սյٳնիքٳմ իրականացվող՝ թափոնների կառավարման, տարանջատման և վերամշակման նախաձեռնٳթյٳններին արժեքավոր լրացٳմ էր։ Ծրագրով իրականացվել է կարողٳթյٳնների զգալի զարգացٳմ, ինչը հանգեցրել է երեք հարևան խոշորացված համայնքներٳմ՝ Գորիսٳմ, Սիսիանٳմ և Գորայքٳմ, թափոնների խիստ արդյٳնավետ կառավարման։ Շնորհիվ քաղաքացիների ٳժեղ մոբիլիզացման և հանրային կրթٳթյան արշաﬖերի, համայնքներٳմ տարանջատված և հավաքված պլաստիկ թափոնները ٳղարկվٳմ են Կապան՝ վերամշակման, կամ վաճառվٳմ են (ինչպես Գորիսի դեպքٳմ) շահավետ գնով՝ թափոնների կառավարման բյٳջեն համալրելٳ նպատակով։
Պլաստիկ թափոններից արժեքային շղթա ստեղծել ٳգաղափարը «Ուրբան» հիﬓադրաﬕ մոտ ծագել էր տարիներ առաջ, դեռ 2009 թվականին կենցաղային աղբից պլաստիկ թափոնների տարանջատման առաջին փորձը կատարելիս։ Այդ ժամանակից ի վեր տարբեր դոնորների աջակցٳթյամբ «Ուրբան» հիﬓադրամը ստեղծել է զգալի կարողٳթյٳններ Հայաստանի ավելի քան 20 համայնքներٳմ պլաստիկ թափոնների տարանջատման, սեղմման, պահպանման և փոխադրման համար։ «Մաքٳր դաշինք» ծրագիրը հասնٳմ է գագաթնակետին Մինչ պլաստիկ թափոնները Կապանٳմ նոր արժեք են ստանٳմ, ԵՄ ֆինանսավորմամբ ﬔկ այլ ծրագիր՝ Մաքٳր դաշինքը հասնٳմ է իր գագաթնակետին։
Կապան՝ նոր աղբահավաք ﬔքենան դատարկٳմ է նոր աղբամանٳմ հավաքված աղբը
Ընդհանٳր առմամբ 2 ծրագրերով ապահովվել է՝ џ
4 աղբահավաք ﬔքենա
џ
381 աղբաման ընդհանٳր աղբի համար
џ
455 աղբաման պլաստիկ թափոնների համար
џ
7 պլաստիկ թափոնի մամլիչ
Վերամշակված աղբի համար աղբահավաք ﬔքենաներ և աղբամաններ ձեռք բերով Կապանը, Գորիսը և Գորայքը այժմ լավ պատրաստված են թափոնների արդյٳնավետ կառավարٳմ իրականացնել ٳառٳմով։ Մաքٳր դաշինք ծրագիրը ավելի ﬔծ թափ ստացավ, երբ 2018 թվականին ծրագրին ﬕացավ Սիսիանի համայնքապետարանը։
Շենքերի թափանցիկ և արդյٳնավետ կառավարٳմ ՄԱԿ-ի զարգացման ծրագրի աջակցٳթյամբ «Ուրբան» հիﬓադրամը վերանայել և վերլٳծել է այն տվյալները, որոնք պետք է ներառվեն շենքերի անձնագրերի ձևանմٳշներٳմ։ Մեր փորձագետները մշակել են շենքերի ձևանմٳշներ և փորձարկել են դրանք հանրային և բազմաբնակարան շենքերٳմ։ Մենք նաև մշակել ենք շենքերի ինտերգրված կառավարման առցանց հարթակի ստեղծման առաջադրանքը։ Report: Sample building passports, ToR- building management online system, best practices
«Ուրբան» կայٳն զարգացման հիﬓադրամ www.urbanfoundation.am +374 60 612070 info@urbanfoundation.am