Dr. Hidayet Nuho¤lu
Benden önce konuflan oturum baflkan›m›z›n, Mehmet Bey ve Ayten Han›m’›n sözlerine aynen ifltirak ediyorum. ‹fltirak etmemek mümkün de¤il. Bu tür organizasyonlar yapm›fl ve içinde bulunmufl biri olarak söyleyeyim çok baflar›l› bir organizasyon. Bu kadar bilim adam› bu kadar tebli¤, bunlar› muntazam bir flekilde ortaya koyabilmek az fley de¤il. Ama mekân konusunda çekti¤imiz s›k›nt›lar var. Ona da iflaret etmek isterim. Ayakta kalanlar oldu. Giremeyenler oldu. Saat konusunda s›k›nt›lar oldu. Mehmet Bey'in ifade etti¤i gibi bundan sonra ifltirakçilere bunun bir tebli¤ oldu¤u hat›rlat›ls›n. Söylenecek fleylerin mutlaka süresi içinde bitirilmesi gerekti¤i ifade edilsin. Bu temin edilebilirse dinleyiciler aç›s›ndan da istifade daha çok olacakt›r. As›l mühim olan› burada bir müessesenin meydana gelmesidir. Ayten Han›m’›n dedi¤i gibi üniversite deyin, ne derseniz deyin; Üsküdar sempozyumlar› bir müessese haline geldi. Bu müessese bir ilmî müessesedir. Üsküdar'da ‹SAM'dan sonra meydana gelmifl ikinci müessesedir. Bu müessesenin devam›n› sa¤layacak tedbirlerin al›nmas› laz›md›r. O yüzden reddedilecek tebli¤ler reddedilsin, o ayr› mesele. Zaman konusunda hassas davran›ls›n. Müessesenin selameti bak›m›ndan gücenen gücensin ona da dar›lmayal›m. Çok takdir edilecek bir husus da bu tebli¤lerin zaman›nda yay›mlanm›fl olmas›. Söyleyece¤im birkaç fley var. Birincisi yay›mlanan tebli¤lerden herkesin istifade etmesi laz›m. ‹kinci nokta, baz› tebli¤ler 3 tanesi 10 tanesi bir araya geldi¤inde konu itibariyle müstakil kitap olabilecek halde. Bunlar›n planlanmas›nda fayda var. Biz Üsküdar Belediyesi'nden yay›nevi gibi hizmet görmesini bekleyemeyiz, ama bunlar› yay›nlayacak yay›nevleri bulunabilir. Müflterek yay›n olabilir. Mesela en basitinden söyleyeyim. Bu güne kadar bu alt› sempozyumda Üsküdarl› olarak bahsedilen flah›slar herhalde onlarca kifliyi buldu. Bunlar›n hepsi topland›¤› zaman güzel kitaplar olur. Bir çok fley için bu durum geçerli. Belediyeye yard›mc› olacak pek çok yay›nc›n›n bulundu¤u kanaatindeyim. Bunun hem belediye taraf›ndan, hem bilim kurulu taraf›ndan dikkate al›naca¤›n› umar›m. Baflka bir fleye daha dikkat etmek istiyorum. Bilim kuruluna gelen tebli¤ler
Ü S K Ü D A R
S E M P O Z Y U M U
V I
yan›nda baz› konular bizzat bu ilim heyeti taraf›ndan yetkili isimlere siparifl edilebilir. Meselâ fetihten önceki Üsküdar nas›ld›? Bugüne kadar pek aç›k flekilde ortaya konmad›. Bir kaç tane var ama kâfi mi? Mezarl›klar konusu da öyle. Geçen hafta bir dipnotta gördü¤üm bilgi dikkatimi çekti. Darülfünun Antropoloji fiubesi kuruldu¤u zaman Üsküdar'da Karacaahmet Mezarl›¤›'ndan bir miktar kafatas› götürülüyor. Bunlar inceleniyor. Netice birkaç say›da neflrediliyor. Üsküdar için çok detayda kalan bir fley olabilir ama Üsküdar tarihinin bir parças›d›r bu. Meselâ, 1840'larda olacak, memlekette ilk uzun menzilli balon uçuflu Haydarpafla civar›nda bir yerden bafllat›l›yor. ‹znik'e kadar galiba devam ediyor. Onu da bir dipnot olarak hat›rlat›yorum. Bunlar Üsküdar co¤rafyas›n› ilgilendiren konular. Bu co¤rafya yani Üsküdar co¤rafyas› dedi¤imiz zaman bu günkü belediye s›n›rlar› anlafl›lmas›n. Ben flark meselesi diye siyasi bir meselenin üstünde çok fazla duran, olan› biteni ö¤renmek isteyen biriyim. Baz› tarihçiler flark meselesini XIII-XIV. yüzy›la kadar götürüyorlar. Ceneviz-Venedik rekabeti onlar›n Bizans üstündeki tesirleri, Sultan Beyaz›t'›n Bizans üstündeki tesiri… Bunlar› hep birbirine ba¤layan, flark siyasetinin temelini ortaya koyan yay›nlar var bat›da. Fetihten önceki ‹stanbul neydi? Üsküdar'la alâkas› ne idi? Ceneviz-Venedik rekabetinin Üsküdar ile ilgisi ne idi? Herhalde araflt›r›lmas›nda fayda umulan konulard›r bunlar. Ben, özellikle belediye baflkan›m›z Mehmet Çak›r'a çok teflekkür ediyorum. Çok güzel bir çal›flma yapt›, çok güzel hizmetlerde bulundu. Ayr›ca bilim kuruluna, belediye çal›flanlar›na, emek verenlere bu güzel ev sahipliklerinden dolay› teflekkür ediyorum.
662