DUY DAN CHU NGHIA

GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT CHỦ

NGHĨA DUY DÂN

Thái Thư

Dân tộc điêu linh, nhân loại lầm than và chiến tranh tiêu diệt đang tiếp diễn. Làm sao giải phóng được dân tộc và cứu vớt lấy loài người?

Chẳng có một thế lực, một phép lạ nào thực hiện được công việc cứu vớt lớn lao này ngoài sự tự lực của chính con người. Con người phải tìm ra con đường để giải quyết những vấn đề sống còn của chính mình.

Loài người mơ ước gì?

Phải chăng ước mơ của con người rút lại chỉ là bát cơm đầy, manh áo ấm, cuộc sống vui, vận hòa bình và bước tiến hóa. Ước mơ thực hiện được hay không cũng là do ở con người.

Áo, cơm là đạo Cả Nên, hư bởi tại người. Giáo sư Nguyễn Thư Khoa (Thái Dịch LÝ ĐÔNG A)

Thực hiện ước mơ là Nhân Đạo của người. Bởi lẽ đó mà chủ nghĩa Duy Dân ra đời. Chủ Nghĩa Duy Dân, kết tinh của 5.000 năm lịch sử Việt, ra đời là chỉ đạo đúng đắn, dẫn dắt con người trong việc kiến thiết và cứu vớt nhân loại hầu mong thực hiện những ước mơ căn bản của con người.

Chủ nghĩa Duy Dân xuất hiện là để:

Ổn định Nhân Đạo cho nhân loại,

Giác ngộ loài người,

Cứu vớt nòi giống Việt,

Phục hưng lại nòi giống Việt bị điêu linh,

Thiết lập một nền văn hóa mới cho nước Việt,

Thiết lập thể hệ sinh mệnh cho nòi Việt,

Cứu vớt các nòi giống nhỏ yếu.

Chủ nghĩa Duy Dân được hình thành là kết quả của một công trình tung hợp mọi Sự Học và Sự Hiểu của loài người, tập đại thành các ngành ngọn Trí Thức của nhân loại để thiết lập một thể hệ triết học trọn vẹn, hiện thực và sáng tạo.

Dựa trên thể hệ triết học này, chủ nghĩa Duy Dân đề ra các phương án kiến thiết con người và ổn định nhân loại.

Tài liệu này nhằm vào mục tiêu giới thiệu sơ khởi tư tưởng triết học Duy Dân, biện chứng pháp Duy Dân (công cụ lý luận) cùng 9 chỉ nam Nhân Chủ làm nền tảng cho chủ trương kiến thiết con người của chủ nghĩa Duy Dân.

Chân Ngôn

“Chỉ có nan hành khổ hạnh mới có thể cứu sống được đời. Chỉ có trở về đời sống dân chúng mới có thể phục hưng được dân tộc. Chỉ có lòng nhân ái vô biên của Phật lý tưởng mới có thể an ủi và tế độ được mọi chúng sinh. ”

Lý Đông A/Huyết Hoa/trang 241

1 Cuốn Huyết Hoa bao gồm các tiểu luận của Lý Đông A nằm trong bộ Nhã do Nhà Xuất bản Gió Đáy thực hiện năm 1969 tại miền Nam Việt Nam. Gió Đáy sử dụng tên của một trong những tiểu luận làm tựa sách. Ngoài ra, tập thơ Đạo Trường Ngâm do nhà xuất bản này phát hành cũng có bài thơ của Lý Đông A tên Huyết Hoa. Trên trang Thắng Nghĩa Lý Đông A, mục Tuyển Tập, cuốn Huyết Hoa trước đây mang tên Tiểu Luận Thắng Nghĩa. Câu trích dẫn trên nằm trong bài Thánh Hùng, trang 30.

PHẦN I

CHỦ NGHĨA DUY DÂN

Có thể nói chiến tranh xảy ra và còn đang tiếp diễn, chứng tỏ sự thất bại của các chủ nghĩa chính trị trong mục đích kiến thiết con người và mưu cầu hạnh phúc cho nhân loại.

Cuộc chiến tranh thế giới nếu không ngăn chận được sẽ làm sụp đổ tất cả các kiến trúc của con người và có thể đưa nhân loại tới diệt vong.

Bởi lẽ đó loài người đang cần có một hệ thống tư tưởng chính trị, một chủ nghĩa chính trị đúng đắn, có hiệu năng trong mục tiêu duy trì an ninh hòa bình thế giới và thực hiện hạnh phúc cho con người.

Muốn đạt được các mục tiêu đó, chủ nghĩa chính trị mới phải đề ra được các phương án xây dựng con người căn cứ trên các đặc tính căn bản của chính con người, tức là căn cứ trên nhân tính.

Nhưng trước hết con người là gì?

Phải chăng con người cũng như muôn vật có một bản lai, gốc gác là Thần nên làm chủ đời sống con người là phần tâm linh, phần vật chất chỉ là phụ thuộc như môn phái Duy Tâm chủ trương? Hoặc giả vật chất là vạn năng, con người từ bản chất còn chứng tích của loài vật, chỉ còn biết có vật chất như môn phái Duy Vật chủ trương? Hay con người chỉ đơn giản là một “sinh thể”, trong sự sống luôn luôn bị thôi thúc bởi luật sinh tồn như môn phái Duy Sinh đề xướng?

Mỗi câu vấn nạn trên chỉ phản ảnh được một khía cạnh của cuộc sống mà chẳng thể bao gồm được toàn thể sự sống của con người.

Sự thiên lệch về các mặt Tâm, Vật và Sinh của các môn phái trên khiến các chủ nghĩa chính trị của họ chỉ đáp ứng được phần nào mục đích kiến thiết con người.

Con người vì vậy được kiến thiết một cách mất quân bình và chiến tranh là hậu quả của các chủ nghĩa chính trị thiên lệch nầy.

Sự thật con người không phải thuần túy là Tâm, là Vật hay là Sinh. Trong sự sống của con người từng giây, từng phút là thể hiện cả 3 mặt Tâm-Vật-Sinh.

Nói rằng trong tiến trình kiến thiết con người cần phải căn cứ vào các đặc tính căn bản của con người nghĩa là phải lấy chính con người làm “đối tượng” cho sự kiến thiết: Người đi tìm Nhân Đạo cho chính người. Người đã là đối tượng cho sự kiến thiết thì một sự tổng hợp Duy Tâm, Duy Vật, Duy Sinh là cần thiết trong việc tạo dựng chủ nghĩa chính trị nhằm phục vụ cho chính con người.

Nhiều triết gia, nhiều nhà tư tưởng đã nói đến sự tổng hợp nầy nhưng vì không tìm ra được những luật tắc căn bản làm nền tảng nên sự tổng hợp chỉ có tính cách chắp vá và phiến diện.

Nhìn lại con người từ bản thân bao gồm Tâm Sinh Vật để thấy con người từ khi xuất hiện là người tới nay có những gì được gọi là đặc tính căn bản? Đó là mấu chốt của vấn đề trong việc lập thuyết để cứu vớt nhân loại.

Chủ nghĩa Duy Dân với lập trường gốc là người, đã giải quyết vấn đề này bằng cách nêu rõ những gì là đặc tính căn bản của con người. Hãy lấy người là khởi điểm.

XÃ HỘI TỰ TÍNH

*Con người từ khởi thủy, còn ăn lông ở lỗ, đã hòa mình sống trong vũ trụ thiên nhiên. Vũ trụ thiên nhiên vừa là bối cảnh cung cấp sự sống cho chính con người vừa bao gồm sức mạnh tàn bạo đe dọa tàn sát con người: Con người phải lo chống trả với thiên nhiên để mưu cầu sự sống. Do đó nhu cầu Tự Vệ Tính là một đặc tính căn bản của con người.

*Con người ngoài tự vệ tính còn có nhu cầu vật chất nuôi dưỡng bản thân, duy trì sự sống: nhu cầu ăn, mặc v.v... Do đó mà có Nhu-Yếu-Tính.

*Con người bị lôi cuốn bởi Sắc Tính (nam nữ): Con người có nhu cầu chung đụng nam nữ và sinh con đẻ cái. Đó là nhu cầu thành vợ, thành chồng hay còn gọi là Sắc Tính của con người.

*Con người do những nhu cầu liệt kê trên, còn thấy xuất hiện một nhu cầu kế tiếp là nhu cầu sống hợp đoàn để sự thực hiện chính các nhu cầu trên được dễ dàng hơn. Nhu cầu sau chót này là Xã Hội Tính.

Vậy 4 đặc tính trên là những đặc tính căn bản cùng với các đặc tính riêng biệt của con người gọi chung là Nhân Tính. Từ những nhân tính trên mà xã hội loài người được thành lập: Trung tâm sinh hoạt của nhân loại được thành hình từ đây.

Những điều quan trọng là loài người thành lập xã hội không phải để tạo ra cảnh người thống trị người, người bóc lột người, mà để theo đuổi mục đích: sống với nhau hòa thuận (Hòa), thụ hưởng với nhau đồng đều (Bình) và thể hiện sắc tính riêng biệt (Trinh).

Cái trung tâm sinh hoạt (xã hội) đơn giản nhưng căn bản đó được chủ nghĩa Duy Dân tìm tòi và khai sáng gọi là Xã Hội Tự Tính.

Xã Hội Tự Tính được thành hình nhằm đạt 3 mục tiêu: Trinh, Bình, Hòa.

Cần phải phân biệt Xã Hội Tự Tính này với hình thái xã hội điển hình của chủ nghĩa cộng sản, tức là xã hội Cộng Sản Nguyên Thủy. Cộng sản nguyên thủy do MARX định nghĩa, hãy còn tranh chấp, cướp bóc lẫn nhau nên không thể và không phải là Xã Hội Tự Tính mà con người hoài bão.

Với 3 mục tiêu Trinh, Bình, Hòa, Xã Hội Tự Tính là tổ chức có nhân tính, vạch ra Nhân-Đạo cho con người.

Câu hỏi được đặt ra là mầm mống nhân đạo đã có ngay từ khi xã hội loài người được thành lập, tại sao mầm mống nầy không đâm chồi, nẩy lộc để con người được hạnh phúc, mà mãi mãi con người vẫn bị chìm đắm trong niềm khổ đau?

Đó là vì dục vọng.

Con người chưa điều lý được nhân tính nên con người xa lìa Xã Hội Tự Tính. Vì vậy mà nhân quyền bị tước đoạt, hưởng thụ chênh lệch và trai gái loạn dâm.

Cũng vì vậy, cái ý nghĩa, cái lý do thành lập xã hội đã phai mờ đi: Loài người muốn hạ mình ngang loài dã thú, tranh chấp cướp bóc lẫn nhau, áp dụng luật mạnh được yếu thua, giai cấp đấu tranh, khiến nhân loại đổ máu mà không tăng tiến được.

Chủ nghĩa Duy Dân ra đời là để cứu vớt nhân loại, kiến thiết con người và dẫn dắt con người quay về với Xã Hội Tự Tính với 3 mục tiêu của nó là Trinh, Bình, Hòa.

Với chủ nghĩa Duy Dân, con người sẽ tự điều chỉnh lấy mình trong nhân đạo, vẫn duy trì lấy những tiến bộ kỹ thuật với những tiện ích con người đang hưởng nhưng phải phá bỏ được hết các đồi bại của thời đại để thăng tiến.

Chủ nghĩa Duy Dân ra đời để chấm dứt những áp bức, đè nén bóc lột, chiến tranh, hầu mang lại cho người dân bát cơm đầy, manh áo ấm, cuộc sống vui, vận hòa bình và bước tiến hóa.

Chủ nghĩa Duy Dân là biểu hiệu cho đóa hoa Nhân Ái tỏa ngát tình người.  Ý NGHĨA

DUY DÂN

Hai chữ Duy Dân đã biểu hiệu tính chất đặc biệt của một nền triết học mới:

Người Dân, trên mục tiêu chính trị, được coi là đối tượng kiến thiết của chủ nghĩa.

Trên phương diện lịch sử, quan niệm đề cao người dân đã được Mạnh Tử khởi xướng với khẩu hiệu “Dân Vi Quí”, cùng một quan niệm với Tuân Tử. Đó cũng là quan niệm dân chủ của Tây Phương sau này.

Nhưng trên quan niệm triết lý, hai chữ Duy Dân còn chuyên chở một ý nghĩa sâu sắc hơn nhiều với lời phát biểu của nhà Cách Mạng Phan Bội Châu: “Dân chẳng Duy Tâm, chẳng Duy Vật, dân chỉ Duy Dân”.

Bởi một lẽ thật đơn giản, tất cả nền móng kiến thiết con người cũng chỉ là để kiến thiết cho người dân.

Trên đây là tìm hiểu về ý nghĩa và xuất xứ của hai chữ Duy Dân mà lãnh tụ Thái Dịch Lý Đông A dùng làm tên cho chủ nghĩa;

còn nói về nền tảng triết học thì chủ nghĩa Duy Dân chia ra làm 3 tầng triết lý: A- Tầng Duy Nhiên

Tầng nầy là phần hình như thượng của chủ nghĩa, nhằm giải quyết những vấn đề cứu cánh nguyên thủy của vũ trụ. Cũng trong tầng Duy Nhiên nầy, bản chất của các luật tắc tự nhiên chi phối vũ trụ thiên nhiên được mang ra nghiên cứu.

Chủ nghĩa Duy Dân quan niệm rằng một sự vật gì trong vũ trụ thiên nhiên thường có hai mục đích (1):

-Mục đích khách quan là có tính chất đương nhiên của sự vật: Thí dụ như mưa là mưa.

Mục đích chủ quan là căn cứ trên cái công hiệu thực dụng cho con người. Thí dụ: Cách người xử dụng nước, hay cách nước tác dụng vào người.

Căn cứ trên tiêu chuẩn của hai mục đích khách và chủ quan nầy thì vũ trụ thiên nhiên trong mục đích khách quan là con số không, tự nó không có mục đích gì, tự nó tự khởi, tự nó diễn biến bằng những nguyên nhân và phương thức khác nhau đưa đến các kết quả khác nhau: Tức là Vô Nguyên. Nói cách khác, bản thể của vũ trụ là vô hạn duyên khởi, vô hạn cứu cánh, vô hạn lượng tính, vô hạn phương trình thức. Vũ trụ thiên nhiên trong mục đích khách quan là sự hiện hữu tự nhiên và các quy luật hay luật tắc chi phối vũ trụ thiên nhiên là các luật tắc vật chất tự nhiên. Đó chính là những luật tắc khoa học của vật chất, có tính cách khách quan. Các luật tắc khoa học khách quan khi được con người khám phá chỉ đúng và chỉ áp dụng cho chính vũ trụ khách quan thiên nhiên. Con người khai

thác quy luật khách quan thiên nhiên để phục vụ cho con người. Con người nắm được các luật tắc thiên nhiên tức là con người đóng vai trò làm chủ vũ trụ vật chất khách quan.

B- Tầng Duy Nhân

Con người với bản tính tự nhiên (Nhân Tính) bao gồm nhu yếu tính, sắc tính, tự vệ tính, và xã hội tính mà kết đoàn thành xã hội. Xã hội tự tính cuả con người nhằm theo đuổi 3 mục tiêu: Trinh, Bình, Hòa. (Triết Học Chính Thống).

Xã hội loài người được thành lập là để theo đuổi những mục đích chủ quan căn cứ trên cái công hiệu thực dụng cho chính con người, căn cứ trên nhân tính chung của nhân loại. Có cùng nhân tính, con người trong xã hội là một thể hay nói cách khác, bản thể con người là Nhất Nguyên.

Như vậy ở tầng Duy Nhiên thì chân lý là vô nguyên, ở tầng Duy Nhân chân lý là nhất nguyên.

Con người đứng trước thiên nhiên, bị chi phối bởi các luật tắc thiên nhiên, xét về phương diện tuyệt đối khách quan, nhưng con người ngược lại, có thể tìm tòi, nắm giữ và vận dụng các quy luật nầy phục vụ cho chính con người xét về phương diện mục đích chủ quan. Khi con người vận dụng được các luật tắc tự nhiên tức là con người đã đổi thay các luật tắc đó cho thích nghi với lợi ích của mình. Luật tắc tự nhiên đã mang tính chất chủ quan của con người, không còn tính chất khách quan vô nhân tính. Ngoài ra, khi xã hội người được thành hình, những qui luật nhân văn mang tính người, hay những qui luật xã hội cũng xuất hiện làm nền tảng sinh hoạt cho con người.

Như vậy không thể mang những luật tắc tự nhiên của vật chất khách quan áp dụng một cách máy móc cho con người. (Đó là điều sai lầm lớn lao của chủ nghĩa “Duy Vật”).

Con người trong Xã Hội Tự Tính, theo đuổi 3 mục tiêu: Trinh, Bình, Hòa là đã và đang làm chủ vật chất thiên nhiên và làm chủ chính mình. Con người đang trên đường tiến tới Nhân Chủ.

C- Tầng Duy Dân

“

Loài người là một nhưng dân tộc là nhiều. ”

“

Loài người trên toàn thể nhân loại là nhất tính, nhất nguyên (giống nhau, dù da vàng, đen, trắng, đỏ) nhưng tùy theo chủng tộc, văn hóa, tập quán, hoàn cảnh lịch sử và trung tâm sống còn (quốc gia) mà hình thành các dân tộc”.

Như vậy xã hội loài người được thành lập là do các nhân tính căn bản (nhu yếu tính, sắc tính, tự vệ tính, xã hội tính) nhưng xã hội người tiến hóa lại bị hạn định và chi phối bởi khí hậu, điều kiện phân bổ, kinh nghiệm lịch sử tích lũy v.v... mà mang những hình thái khác nhau. Những hình thái khác nhau của xã hội người này đã làm thành các dân tộc.

Đứng trên lập trường nhân loại, người là một thể đưa tới chân lý nhất nguyên. Đứng trên lập trường dân tộc, dân tộc là nhiều, đưa tới chân lý đa nguyên.

Mỗi dân tộc khi hình thành, ngoài những luật tắc nhân văn xã hội áp dụng chung cho con người, còn có những luật tắc riêng biệt áp dụng cho chính dân tộc đó. Những luật tắc này có thể đúng cho dân tộc này mà hoàn toàn sai lạc cho dân tộc khác. Đó là tính cách tương đối chủ quan của các luật tắc nhân văn của các dân tộc.

Sắc thái riêng biệt của mỗi dân tộc phải được tôn trọng để giữ cho loài người sự phong phú về tư tưởng và sinh hoạt.

Một chủ nghĩa chính trị muốn xóa bỏ biên giới các dân tộc, đúc khuôn con người vào một mẫu mực duy nhất là phi dân tộc, hơn nữa là ảo tưởng phi thực tế.

Một chủ nghĩa chính trị muốn biến con người thành vật chất trong phòng thí nghiệm, muốn áp dụng một cách máy móc các luật tắc tự nhiên vào đời sống con người là phi nhân loại, vô nhân đạo. Chủ nghĩa Duy Dân chia rành rẽ 3 tầng triết lý (Duy Nhiên, Duy Nhân, Duy Dân) là để làm nổi bật sự khác biệt: -Giữa các luật tắc vật chất tự nhiên với các luật tắc xã hội nhân văn (Duy Nhiên-Duy Nhân).

Giữa các luật tắc xã hội nhân văn của loài người nói chung với các luật tắc xã hội nhân văn của các dân tộc (Duy Nhân Duy Dân).

Hậu quả là các luật tắc trên khi đem áp dụng cho con người phải được thay đổi một cách thích nghi mới mưu cầu hạnh phúc cho con người được.

Như vậy, chủ nghĩa Duy Dân đã định sự liên hệ giữa thiên nhiên và con người, giữa loài người và các dân tộc. Để có một thí dụ dễ hiểu, ta có thể lấy luật mâu thuẫn của Karl Marx làm điển hình: Marx cho rằng vũ trụ vạn vật luôn luôn diễn tiến theo luật mâu thuẫn (nho giáo quan niệm là ÂmDương). Theo cách nhìn của chủ nghĩa Duy Dân, luật mâu thuẫn trong vũ trụ (thuộc tầng Duy Nhiên) khi áp dụng vào loài người (thuộc tầng Duy Nhân) biến thành kết hợp: đàn ông (dương), đàn bà (âm), kết hợp để có nhân loại.

Vậy luật tắc mâu thuẫn của Duy Nhiên trở thành luật tắc kết hợp của Duy Nhân.

Sang tới tầng Duy Dân, xã hội loài người tiến bộ và các dân tộc phát triển những năng khiếu, khả năng và quyền lợi chống đối lẫn nhau nên có thể nói luật tắc mâu thuẫn đã chi phối các dân tộc. Nhưng nhân loại ngày một giác ngộ, các dân tộc tùy theo năng khiếu, điều kiện chủ quan và khách quan mà phát triển để bồi bổ cho nhau. Các dân tộc nhờ vào giác ngộ Nhân Chủ mà điều hợp được tất cả những xung đột quyền lợi, chế ngự được luật tắc mâu thuẫn để trở lại với 3 mục đích: Trinh, Bình, Hòa. Vậy luật tắc mâu thuẫn của tầng Duy Dân cũng theo với đà giác ngộ của nhân loại mà trở về với luật tắc kết hợp của tầng Duy Nhân. Tóm lại, luật tắc mâu thuẫn của Marx chỉ đúng cho phần vũ trụ vật chất khách quan, không thể mang áp dụng một cách máy móc cho nhân loại và các dân tộc.

Chân Ngôn

“Tất cả những tài năng đạo đức chỉ là hương thơm của đóa hoa nhân ái nở mãi không tàn. Nhân ái một khi được sáng suốt, viễn kiến, chế độ hóa, thực tiễn hóa, quy củ hóa, mới chân thực là nhân ái có thực hiển thực thể cho loài người và vũ trụ.”

Lý Đông A/Huyết Hoa/trang 51

“Bây giờ đây, người Việt ta phải hiểu thấu cái đề uẩn tối thiêng liêng của nòi mình, cái lý niệm tối thực tại của tiên với rồng, cái tinh thần tượng trưng đó đã diễn tiến theo biện chứng pháp ra một cái quá trình lịch sử của chúng ta, khi hưng, khi vong, khi ẩn, khi phục, khi triển khai. Căn cứ vào cái tinh thần lý tắc ấy, và lý tắc lịch sử đó, ta đoán định nhất quyết là thời đại trước mắt ta đây, chính là buổi rạng đông của văn minh cao khiết mới, một sứ mệnh vĩ đại mới, và một sự nghiệp hùng tráng khai quang của dân tộc Việt” Lý Đông A/Huyết Hoa/trang 16

BIỆN CHỨNG PHÁP DUY DÂN VÀ BẢN VỊ HỌC THUYẾT

Biện chứng pháp là phần công cụ lý luận của một chủ nghĩa. Công cụ lý luận tiêu biểu trong phái Duy Tâm là Tam Đoạn Luận (còn gọi là biện chứng HEGEL), trong phái Duy Vật là Duy Vật Biện chứng.

Công cụ lý luận thường bao gồm những phạm trù tư tưởng hay phạm trù liễu giải và những tư tưởng qui nạp để nắm giữ luật tắc cỗi gốc của vũ trụ.

Công cụ lý luận của chủ nghĩa Duy Dân là Biện chứng pháp Duy Dân bao gồm Bản Vị Học Thuyết và các Quy Luật Biện Chứng.

Bản Vị Học Thuyết và các Quy Luật Biện Chứng là phần tim óc của chủ nghĩa Duy Dân, cho phép giải thích mọi sự hình thành của sự vật từ nguyên thủy (uyên nguyên hình thành), sự vận động, kết hợp và phát triển của các sự vật trong vũ trụ dựa trên các quy luật biện chứng.

Bản vị là một đơn vị cơ bản, tự nó có thể tồn tại và có khả năng tác động vào các thể khác.

Các bản vị cơ bản đó vận động, kết hợp mà thành tựu các bản vị lớn hơn.

Như vậy, một bản vị luôn luôn đóng hai vai trò: bản vị cơ bản và bản vị thành phần của một bản vị lớn hơn.

sau:

Một bản vị được thành hình là do các quy luật biện chứng

*Đạo Kỷ: Tự Kỷ Nguyên Nhân

Các bản vị cơ bản do các cực chất trong vũ trụ mà hình thành, phát triển do bản thể “vô trình thức, vô trình diễn, vô cùng duyên khởi và vô cùng cứu cánh”. Nghĩa là hình thức hình thành, diễn tiến hình thành, nguyên nhân hình thành, cứu cánh hình thành, thật vô cùng tận. Sự khám phá của khoa học ngày nay cho thấy các cực chất như phân tử, lượng tử, nguyên tử v.v... đã kết hợp thành vạn vật trong vũ trụ, từ các bản vị thật nhỏ tới các bản vị thật lớn lao.

*Vận Động Kết Hợp Hỗ Tương Nguyên nhân

Một bản vị sau khi đã thành hình, tự nó có một số đặc tính riêng nhưng luôn luôn có hai lực: Một lực hướng tâm và một lực ly tâm (hướng nội và hướng ngoại).

Sự vận động giữa hai lực hướng tâm và ly tâm của một bản vị tác động lẫn nhau khiến các bản vị phát triển. Sự hỗ tương tác động tạo thành tình trạng đối lập và thống nhất.

Do đó có quy luật vận động, kết hợp là hỗ tương nguyên nhân.

*Bản Vị và Cơ Năng: Hỗ Tương Nguyên Nhân

Một bản vị trong tiến trình vận động kết hợp với các bản vị khác để tạo thành một bản vị mới lớn hơn, thì nó trở thành một thành phần cơ năng trong bản vị mới. Bản vị mới và cơ năng thành phần hỗ tương vận động trong tiến trình kết hợp. Trong bản vị mới, cơ năng thành phần vẫn duy trì sức hướng tâm (sức

đối lập) và sức ly tâm (sức hướng ngoại) để đi tới kết hợp và thống nhất.

Do đó có quy luật: Bản Vị và Cơ Năng Hỗ Tương Nguyên Nhân.

*Hỗ Tương Nguyên Nhân: Tự Kỷ Nguyên Nhân

Từ bản thể mỗi bản vị, trong quá trình vận động kết hợp của các thành phần cơ năng thành một bản vị mới đã có sẵn quy luật hỗ tương nguyên nhân. Do đó Hỗ Tương Nguyên Nhân là Tự Kỷ Nguyên Nhân.

*Tự Kỷ-Ỷ Tha, Hỗ Tương Vận Động Và Kết Hợp

Diễn tiến biện chứng Tự Kỷ-Ỷ Tha, Hỗ Tương Vận Động và Kết Hợp ấy cứ tiếp nối mãi không ngừng. Do đó mà vạn vật sinh sinh hóa hóa.

Biện chứng pháp Duy Dân và 3 tầng triết lý (Duy Nhiên, Duy Nhân, và Duy dân) kết hợp lại trở thành căn bản tư tưởng cho vũtrụ quan của chủ nghĩa Duy Dân.

A- Phần Duy Nhiên

Căn cứ trên các quy luật biện chứng trên thì trong phần Duy Nhiên bao gồm các biện chứng hay luật tắc trong tự nhiên học (Sciences naturelles) với các định luật như đối lập thống nhất, chất lượng hỗ biến luật, phủ định luật.

Xét theo quan điểm của chủ nghĩa Duy Dân thì những tiền đề của chủ nghĩa Duy Dân như “vạn vật mâu thuẫn”, “vạn vật tương quan” và biện chứng chính đề phản đề hợp đề hãy còn khiếm khuyết. Thực sự vạn vật không mâu thuẫn mà đối lập thống nhất. Cái tương quan giữa vạn vật chịu sự chi phối của quy

luật “Vận Động và Kết Hợp là Hỗ Tương Nguyên Nhân” càng được thực chứng. B- Phần Duy Nhân và Duy Dân

Trong tầng Duy Nhân và Duy Dân, mọi cá nhân là một bản vị cơ bản. Các bản vị cơ bản (bao gồm nam, nữ) chịu quy luật Tự Kỷ Ỷ Tha Hỗ Tương vận Động Kết Hợp mà thành một bản vị lớn hơn: Gia đình. Các gia đình cũng theo quy luật biện chứng nầy mà phát triển thành bản vị dân tộc. Các dân tộc sau đó hợp thành nhân loại cũng trên nền tảng của các qui luật này.

Quy luật biện chứng “Tự Kỷ Ỷ Tha, Hỗ Tương Vận Động Kết Hợp” giải thích cách hình thành các đơn vị cơ bản: cá nhân, gia đình, dân tộc, nhân loại.

Nhưng các luật tắc chi phối, ảnh hưởng vào cá nhân, gia đình, dân tộc và nhân loại lại là các luật tắc, xã hội nhân văn hàm ngụ nhân tính khác hẳn các luật tắc thiên nhiên (thuộc khoa học tự nhiên).

Điểm sai lầm của chủ nghĩa Duy Vật là đem những khám phá thô sơ như quy luật vạn vật mâu thuẫn, vạn vật động, vạn vật tương quan của tầng Duy Nhiên rồi vận dụng biện chứng chính đề-phản đề-hợp đề mà áp dụng thẳng những quy luật nầy vào xã hội con người, biến con người thành vật chất trong phòng thí nghiệm. Chủ nghĩa Duy Vật đã bỏ qua hẳn nhân tính bao gồm: Nhu yếu tính, sắc tính, tự vệ tính, và xã hội tính và không nhận chân được các cứu cánh cơ bản của con người: Trinh, Bình, Hòa.

KẾT

PHẦN BIỆN CHỨNG PHÁP DUY DÂN VÀ BẢN VỊ HỌC THUYẾT

LUẬN VỀ

Biện chứng pháp Duy Dân được vận dụng tùy theo bản vị, tùy theo sự việc trong cả 3 tầng Duy Nhiên, Duy Nhân, Duy Dân. Mọi vật thể, sự việc là một biện chứng pháp. Trong vũ trụ thiên nhiên và xã hội loài người có vô cùng vật thể, sự việc mà mỗi vật thể, mỗi sự việc là một biện chứng nên kết quả là:

A Biện chứng pháp Duy Dân rất là vô cùng biện chứng pháp.

B Biện chứng pháp Duy Dân bao gồm toàn thể, toàn trình, và toàn diện thành nhiều thể hệ biện chứng.

CHỦ TRƯƠNG KIẾN THIẾT CỦA DUY DÂN

Triết lý chính trị của chủ nghĩa Duy Dân đặt định căn cứ tối cao là Nhân Bản, tiền đề tối định là Nhân Chủ và xuất phát tối sơ là Nhân Tính cho nên chủ trương kiến thiết của Duy Dân bao gồm 9 chỉ nam Nhân Chủ (phương án kiến thiết con người).

A- TÁN DỤC

Tán Dục: Tán Dục gọi tắt của 4 chữ “Tham Tán Hóa Dục” nghĩa là nâng đỡ công sinh dưỡng của tạo hóa mà tài bồi để cho người được hưởng.

Đó là vì sinh hoạt và đời sống của con người thường bị thiên nhiên hạn chế cho nên bình trị thiên nhiên là cần thiết.

B- KIẾN CHẾ

Kiến Chế là chính sách phân bổ lại cư trú của dân chúng theo các vùng duyên sơn, duyên giang, và duyên hải (dọc theo núi, sông, biển).

Kiến Chế còn có nghĩa là thành thị hóa nông thôn và tạo cơ hội phân phối điều hòa cho nhân dân.

C- CƯƠNG

THƯỜNG

Nghĩa của “cương thường” ở đây cần phải được phân biệt với ý nghĩa “tam cương ngũ thường” của Nho gia.

Cương thường là mối tương quan giữa người với người chứ không phải là những nguyên tắc luân lý đạo đức xưa.

Cương Thường của Duy Dân gồm 3 điểm:

*Nhân Bản: Người là nhất nguyên tính nên loài người phải tự do bình đẳng. Vì vậy không thể chấp nhận người bóc lột người, dân tộc này bóc lột dân tộc kia, thống trị dân tộc kia. Con người màu da có khác biệt nhưng rút lại vẫn chỉ là một bản vị giống nhau.

*Nhân Tính: Ngoài đặc tính riêng của con người, đặc tính chung là nhu yếu tính, sắc tính, tự vệ tính, xã hội tính. Sự đặt để cương thường tức là mối tương quan giữa người với người phải được đặt căn cứ trên nhân tính cùng 4 đặc tính trên. Chính vì vậy thiết lập cương thường cho con người chính là thiết lập Nhân Đạo, xây dựng Nhân Sinh và thành lập Nhân Cách cho con người.

*Nhân Chủ: “Nhân chủ là lấy loài người làm chủ đạo sinh hoạt cho loài người, lấy loài người làm chủ đạo sinh hoạt cho vũ trụ” (Chu Tri Lục, trang 155).

Như vậy, Nhân Chủ bao hàm ý nghĩa: Con người phải tự mình làm chủ lấy mình theo một chỉ đạo của chính mình. Nếu loài người tiến được tới trình độ hoàn toàn nhân chủ hóa thì dù có chính phủ hay không, tổ chức xã hội loài người cũng sẽ được tự động điều hợp: luật pháp và nhà tù không còn cần thiết. Đó mới thực là con người đã giác ngộ Nhân Chủ.

D- HÔN NHÂN BỘ MẸNG (hay tục hát trống quân)

Chủ nghĩa Duy Dân chủ trương hôn nhân cũng là yếu tố quan trọng trong việc kiến thiết con người nên phải có những nguyên tắc hướng dẫn bao gồm:

 Hôn nhân sinh hoạt tự do, bình đẳng: Trai gái được tự do tìm hiểu, giao thiệp và kết hôn.

 Hôn nhân không đặt căn bản trên lợi mà đặt căn bản trên tình cảm.

 Trinh trung được đề cao và bảo đảm.

E- BÌNH SẢN KINH TẾ

Xã hội là một tổ chức nhân tính theo đưổi 3 mục đích: Trinh, Bình, Hòa. Vấn đề là làm sao thực hiện được chữ BÌNH trên sự cấp dưỡng các nhu yếu của con người.

Như vậy một vấn đề triết học của kinh tế học, phải được xét nét lại thật nghiêm chỉnh: động cơ tâm lý của kinh tế là nhu yếu chứ không phải là dục vọng.

Tất cả chủ trương kinh tế của chủ nghĩa Duy Dân được bao gồm trong 4 nguyên tắc: Công Bản, Công Lao, Công Phối và Công Độ (tài nguyên quốc gia, lao động, phân phối và chi tiêu (xem Bình Sản kinh tế).

F- CƠ NĂNG CHÍNH TRỊ

Duy dân chủ trương chính trị là một cơ năng để điều hòa nhân tính.

Chính trị là điều lý nhân tính, vì vậy chính trị, kinh tế và văn hóa phải được tổ chức và điều hành trong tương quan lẫn nhau để con người được kiến thiết toàn diện, nâng cao giá trị con người.

G- KIỆN KHANG GIÁO PHÁP

Xây dựng luật pháp theo Duy Nhân Cương Thường để phục vụ hữu hiệu dân sinh sao cho người dân được bảo đảm sống theo nhân cách là Người.

H- SINH HOẠT GIÁO DỤC

Giáo dục của Duy Dân nhằm đào tạo con người phát triển về cả hai mặt: tinh thần và thể xác. Con người phải được giáo dục sao cho: Óc Sáng, Tim Trong, Mình Nhẹ, Tay Mạnh, Thận Vững.

Óc Sáng: Con người được minh mẫn, thông minh. Tim Trong: Đời sống tình cảm dồi dào, trong sạch. Mình Nhẹ: Nhanh nhẹn, tháo vát.

Tay Mạnh: Sức lực, khỏe mạnh. Thận vững: Thể chất vững vàng.

Duy Dân chủ trương đào tạo con người toàn diện: Đạo Đức, Tri-Thức, Tài Năng, và Khỏe Mạnh.

I- VẬN HỘI

Chủ nghĩa Duy Dân chủ trương phải tạo điều kiện để người dân tiến có trình tự và quy củ. Phải cho người dân nắm giữ những vận hội thuận tiện để thăng tiến.

Trên đây là những chỉ nam Nhân Chủ nhằm bảo chướng cho công cuộc kiến thiết của chủ nghĩa Duy Dân. Đó chỉ là những chỉ nam tổng quát. Các phương án kiến thiết của Duy Dân sẽ được trình bày trong các tài liệu kế tiếp.

THÁI THƯ

Ghi Chú: Thái Thư là bút hiệu của Giáo sư Nguyễn Thư Khoa, hiện đang cư ngụ tại Nam California. Bài này là Phụ Bản I, in trong sách Huyết Hoa, do Bình Minh Ấn Quán ở San José xuất bản và phát tại Hoa Kỳ năm 1986.

Lời giới thiệu cuốn Huyết Hoa

Huyết Hoa rút trong Bộ Nhã, một trong sáu bộ Duy Dân Chủ Nghĩa Quốc Sách Thảo Án Toàn Pho do Gió Đáy trong Duy Dân Học Xã xuất bản, giấy phép số 1964 BTT/NHK/PANT ngày 12 5 1969. Mọi trích dịch đều phải có sự đồng ý của nhà xuất bản.

LỜI NÓI ĐẦU

Những văn bản trong tuyển tập này thuộc loại tiểu luận rút trong bộ Nhã của Thư Ký Trưởng Duy Dân Đảng Lý Đông A viết trong khoảng thời gian 19401945, giữa lúc Đệ Nhị Thế Chiến đang tiếp diễn và các phong trào dân tộc vận động tự chủ đang lên cao.

Lịch sử nhân loại phát triển bắt đầu đi vào một chiều hướng mới. Những văn bản này xác định chiều hướng đó trong sự nhận định tình thế thế giới và thời đại với con mắt của một lịch sử tiến hóa sử quan và bằng một công cụ nhận thức là “Duy Dân biện chứng” (xem tập Xuân Thu).

Từ những nhận định đó, một sứ mạng dân tộc và thời đại được đề ra cho người Việt yêu nước và giàu lòng hy sinh lại vốn có truyền thống đấu tranh chống áp bức và chia rẽ.

Trên nền tảng của thời đại, làm công việc khơi dòng lịch sử, người Việt phải “sống tái sinh” trong một tinh thần mới, với nếp nghĩ và nếp làm mới (xem tập Bông Lau). Người Việt bước lên “bồn gột rửa”, trút bỏ mọi thành kiến, quay trở về kín gánh trong đáy hồn của lịch sử dân tộc sức sống và sức đấu tranh tâm lý (xem tiểu luận Thần Linh Học, Sử Hồn).

Người Việt làm cách mạng nghĩa là làm “công cuộc thay đổi thời đại” không thể không biết đến những thành bại của những cuộc cách mạng đã đánh dấu vào lịch sử tiến hóa của nhân loại, để rút lấy những bài học “máu” (xem tiểu luận Huyết Hoa). Bởi dân tộc là nhiều nhưng nhân loại là một, loài người xưa và nay vẫn “lướt mướt theo đuổi thực hiện một mẫu mực người lý tưởng trong một mẫu mực xã hội lý tưởng”. Mỗi bước tiến của nhân loại há chẳng là những bước Duy Dân đấy ư trên con đường phục hưng “con người”? Trong mỗi xã hội và ở mỗi thời đại riêng biệt? Những bài học máu còn là đảm bảo cho cuộc cách mạng Việt giữ được “nhân loại toàn tính”. Cách mạng Việt vì thế phải là một công cuộc có sáng tạo tính, khoa học tính, dân tộc tính, nhân đạo tính và biện chứng tính. Cách mạng Việt còn là cả

một thể hệ triết học đấu tranh, thống nhất khoa học, triết học và sử học, thống nhất lý luận và hành động. Nhưng ở đây, chúng tôi không làm công việc giới thiệu mà chỉ làm công việc trao truyền.

Mỗi bản văn trong tuyển tập tự nó đã có những giá trị mà bạn đọc tất nhận thấy.

Non ba mươi năm đã trôi qua sau khi những văn bản được viết ra, thời gian không làm mất giá trị thực tiễn của những bản văn đó đối với công cuộc cách mạng và mở thời đại của dân tộc chúng ta trên con đường sống còn và tiến hóa. Trái lại, thời gian với kinh nghiệm sống và tranh đấu càng làm nổi lên tính chất đúng xác và cần thiết của những công việc mà cách mạng phải làm, của con đường mà cách mạng phải đi với những phương thức và phương pháp mà cách mạng phải theo.

Nói như vậy không có nghĩa là những bản văn trong tập tuyển này đã chứa đựng toàn bộ một lý thuyết cách mạng với một chủ trương dân tộc và thời đại được vạch ra đầy đủ. Nhưng mà qua những dòng chữ là đã hàm súc những ý nghĩa căn bản thấm nhuần trong mỗi lời văn và mỗi danh từ được sử dụng.

Chúng ta càng nhận thức được sâu sắc bao nhiêu những ý nghĩa đó là đã tự mình tiếp nối được chắc chắn bấy nhiêu với một truyền thống của người Việt tranh đấu đời đời cho sự khơi nguồn và mở dòng sống của dân tộc.

Bởi qua những văn bản đó dào dạt tình yêu nước thương nòi và chan hòa lòng yêu thương nhân loại. Bởi đây là kết tinh của đau thương và tủi nhục. Dân tộc nào chịu đựng nhiều hơn và lâu hơn dân tộc Việt những tội ác của loài người? Và người Việt nào không từng cảm thấy trong lòng như ‘chết đau thương’ trước những đau khổ và tủi nhục của chính mình và đồng loại?

Hoa sen nở trong bùn và Chúa lên Câu Rút!

Đó là những điều kiện để hoa nhân ái nở trong lòng người Việt. Hoa nhân ái là hoa lý tưởng của cách mạng Việt.

Loài người đã làm cho thép nở hoa, hoa và nấm nguyên tử! Người Việt chúng ta quyết đem lại cho loài người đóa huyết hoa, đóa hoa máu còn gọi là “ái hoa” và “trí tuệ hoa”.

Sao cho yêu thương được chế độ hóa và thực tiễn hóa!

Sao cho toàn thể loài người được hưởng hương thơm của hoa nhân ái!

Đó là ý tưởng hiện thực trong việc làm của chúng ta trên đường phụng sự dân tộc và nhân loại.

Mùa hạ năm Kỷ Dậu

THÁI LĂNG NGHIÊM

Ghi chú:

Đây là Lời Nói Đầu cho cuốn Huyết Hoa - cũng là tên một tiểu luận và một bài thơ của Lý Đông A đã được Gió Đáy xuất bản tại Sài Gòn năm 1969. Học Hội Thắng Nghĩa lấy Lời Nói Đầu này để riêng ra, sau khi chuyển cuốn Huyết Hoa thành bản online với các tiểu luận được sắp xếp lại, theo vần A, B, C và đặt tên là Tiểu Luận Thắng Nghĩa.

Sinh thời, ông Nguyễn Xuân Phước từng mong muốn giới thiệu tập Huyết Hoa đến với độc giả khi chưa có trang nhà Thắng Nghĩa Lý Đông A, bằng cách trích lại Lời Nói Đầu này của ông Thái Lăng Nghiêm, tức Nghị sĩ Việt Nam Cộng Hoà Nguyễn Văn Tâm, đề tựa cho cuốn Huyết Hoa và một số tiểu luận của Lý tiên sinh để bình chú.

Độc giả có thể đọc lại tiểu luận Huyết Hoa với phần chú giải của Huỳnh Việt Lang trong Tiểu Luận Thắng Nghĩa, phần Tuyển tập Lý Đông A.

ÑINH KHANG HOAÏT

Tö Duy Khang Sinh quaùn: Ninh Bình, VN.

* Nguyeân giaûng-vieân:

- Chính Trò taïi Trung Taâm Bieät Chính/XDNT (1964-1967, Vuõng Taøu)

- Ban Cao Ñaúng Sö Phaïm Noâng - Laâm - Suùc (1971-1973)

- Thanh Tra Nha Hoïc Vuï Noâng Laâm Suùc, Saøigon, (1971-1973).

- Chöông trình GED thuoäc Ñaïi Hoïc Coäng Ñoàng Portland (PCC - 1994)

TAÙC PHAÅM ÑAÕ XUAÁT BAÛN :

- Vieät Söû Tröôøng Ca (1994).

- Vaán Ñeà Vaên Hoùa Vieät (Vieát chung vôùi Hoaøi Nguyeân, 1994).

- Tieáng Vieät , (1997).

- Tinh Hoa Söû Vieät, (1999).

- Ñieåm Saùch “Phaät Giaùo & Quoác Ñaïo Vieät Nam, 2002.

- Con Ñöôøng Caùch Maïng Vieät - I, (2003).

- Baøn veàø Thieân Chuùa Giaùo vaø Tam Giaùo, (2004).

- Con Ñöôøng Caùch Maïng Vieät - II, 2006 (Vieát chung trong Nhoùm Nghieân Cöùu Vaên Hoùa Vieät).

- Nhöõng Tính Toát & Xaáu cuûa Ngöôøi Vieät (vieát vôùi Ts. VoõQuí Haân, (2005).

- Tìm Hieåu Kinh Dòch, (2007).

- Hieåm Hoïa Xaâm Laêng & Ñoàng Hoùa cuûa Trung Quoác, (2008)

- Hai Doøng Vaên Chöông Vieät: Baùc Hoïc & Bình Daân, (vieát chung vôùi Ts. VoõQuí Haân, (2009)

- Teát (vieát chung vôùi Ñinh K. Thanh Haø, (2009).

- Baûn Saéc Vieät Nam, (2010)

- Thôøi Cuoäc VieätNam & Theá Giôùi (Vieát chung trong Nhoùm Nghieân-Cöùu Vaên Hoùa Vieät), 2010.

- Ñaïo Soáng Vieät (Minh Trieát Vieät , (2011)

-Vaán Ñeà Vaên-Hoïc Daân Gian (Vieát chung vôùi Nhoùm Nghieân Cöùu Vaên Hoùa Vieät), 2011.

- Vaán Ñeà Vieät Ngöõ, vieát chung trong nhoùm Quan Taâm Vieät Ngöõ, (2013).

- Neàn Trieát Hoïc VieätNam, 2013).

- TÜÖng Quan Chûng T¶c v§i Ngôn Ng» (Vi‰t chung v§i nhóm quan tâm ViŒt Ng», (1916).

BAÙO CHÍ:

* Chuû Nhieäm: - Nguyeät San LUOÁNG CAØY (1963) - Nguyeät San CHÍNH KHÍ (1984)

* Chuû Buùt: Nguyeät San DAÂN YÙ (1995)

Thaùi Vieät, Thaùi Thaùi Vieät, Thaùi Thaùi Vieät, ñ ñ inh Khang-H inh Khang-H inh Khang-H inh Khang-H oåt oåt

Tái bän lÀn lÀn Tái bän lÀn lÀn I, I, I, I, I, có tu-chÌnh & b°-túc. có tu-chÌnh & b°-túc. có tu-chÌnh & b°-túc. có tu-chÌnh & b°-túc. có

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Kính Daâng Toå Quoác Vieät Nam. Kính Toå Quoác Vieät Nam. Kính ghi ôn caùc vò Anh Huøng Daân Toäc ghi Daân Toäc Kính ghi ôn caùc vò Anh Huøng Daân Toäc ghi Daân Toäc ñaõ Cöùu Nöôùc, Toàn Chuûng. Cöùu Nöôùc, Chuûng. ñaõ Cöùu Nöôùc, Toàn Chuûng. Cöùu Nöôùc, Chuûng. Cöùu Chuûng. Kính ghi ôn sinh thaønh cuûa Cha Meï Kính sinh thaønh cuûa Cha Meï Kính ghi ôn sinh thaønh cuûa Cha Meï Kính sinh thaønh cuûa Cha Meï cuûa ..

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

CHÖÔNG IV: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265

1/ 1/ 1/ XuÃt l¶ cho ñåi ViŒt .. . . . . . . . . . . . . . . . . . 267

2/ S¿ khác-biŒt gi»a hai nŠn væn-hóa

ViŒt - Hoa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .271

3/ Tåi sao phäi thoát TÀu / . . . . . . . . . . . . . . . . 281

4/ Làm th‰ nào Ç‹ dÙt TÀu? . . . . . . . . . . . . . . . 293

5/ Giäi-thích các tØ-ng» dùng trong sách . . . .309 Sách trích-dÅn và tham-khäo . . . . . . . . . . . . . .327

Tham-khäo sách ngoåi quÓc . . . . . . . . . .. . . . 329 *

Muïc Luïc

CHÖÔNG I : Tri‰t H†c

A/ Vai-trò tÜ-tܪng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 Nh»ng nét Ç¥ct hù cûa væn-nóa ViŒt. . . . . . . ..1

* HiŒn tåi v§i siêu-nhiên là m¶t.. . . . . . .5

* Nguyên-lš âm dÜÖng sihh-sinh hóa hóa.6

* VÛ-trø Çåi-ÇÒng. . . . . . . . . . . . . . . . . .7

* Tính không cÓ chÃp. . . . . . . . . . . . . . ..10

* Låc quan vŠ Ç©i sÓng. . . . . . . . . . . . . .11

* Lš tÜÖng-ǧi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

* Tình nam - n» gia Çình. . . . . . . . . . . . .14

* Tinh-thÀn bao-dung, nhân ái . . . . . . . 15

*Tính thæng-hoa . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .16

* Tình non nܧc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

* Tinh-thÀn tích-c¿c ÇÃu-tranh. .. . . . . .18

B/ Nhu-caàu cuûa Trieát Hoïc: . . . . . . . . . . . . . . .22 * Bieát veà nguyeân-thuûy. . . . . . . . . . . . . . . 23 * B i‰t vŠ cÙu-cánh . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 * Bieát veà chaân-töôùng. . . . . . . . . . . . . . . . . 24

C/ Ñònh nghóa cuûa Trieát Hoïc . . . . . . . . . . . . . .24

D/ BiŒn-chÙng pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27

ñ/Ti‰n trình hình thành tÜ-tܪng, h†c-t huaätHoïc thuyeát. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

E/ CÃu-trúc cûa tri‰t-h†c . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

F/ M¶t sÓ vÃn-ÇŠ trong tri‰t-hôc. . . . . . . . . . . . .32

G/ ñÒ-bi‹u cÃu-trúc cûa tri‰t-h†c . . . . . . . . . . .33 .H/ Các h†c thuy‰tb tri‰t-h†c. . . . . . . . . . . . . . .34

I/ VÛ-trø -quan (Hình nhi th Ü® ng) .. . . . . . . . . .41

- VÛ-trø quan cûa PhÆt giááo . . . . . . . . . . . .. 41 - VÛ-trø quan cûa phái Duy Tâm . . . . . . . . . . .42

* VÛ-trø quan cûa pháiDuy VÆt.. . . . . . . . . . ..44

* Duy Sinh phái . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45

CHÖÔNG II : Neàn Trieát Hoïc VieätNam . . . . . . . . . 49

A/ Nhân Bän Th¡ng Nghïa . . . . . . . . . . . . . . . .50

B/ Thiên - nhân tÜÖng d» . Tam Taøi ( Thieân - Ñòa - Nhaân ) , ThÖ ‘V Înh Tam Tài ’. . . . . . . . . . .55

C/ ñÃu-tranh cho lë sÓng còn . . . . . . . . . . . . . . 56.

D/ SÓng låc quan (C h‰t không có nghïa là h‰t ( sinh sinh chi vÎ dÎch). . . . . . . . . . . . . . . . . .65

ñ/ Nhân tính . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

E/ Bäng tóm-t¡t tính ngÜ©i trong các tÜ-tܪng, tri‰t h†c & tông-giáo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83

F/ Bäng t°ng-lÜ®c nŠn tri‰t-h†c ViŒt.Nam .. . . .89

G/ Bäng t°ng-lÜ®c VÛ-trø-quan Nhân-sinh quan, xã-h¶i quan trong nŠn tri‰t-h†c ViŒtNam. . . . .93

CHÖÔNG III: Tri‰t h†c Lš ñông A . . . . . . . . . . . . . .97

A/ 9 quan-Çi‹m chính-thÓng trongtri‰t-h†c.. . .97

B/ BÓi cänh phát-sinh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

C/ Chû trÜÖng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .103

D/T°ng cÜÖng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104

ñ/ Tài-liŒu tham khäo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104

E/ Ðng-døng tri‰t h†c Lš ñông A vào vÛ-trø-quan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107.

F/Giän ÇÒ tóm lÜ®c (VÛ-trø-quan) . . . . . . . . .111

G/ BiŒn-chÙng Duy Nhiên.. . . . . . . . . . . . . . . .112 Bài džc thêm ñåo TrÜ©ng Ngâm . . . . . . . ..133

H/ -ng-døng tri‰t h†c Lš ñông-A vào ‘nhân-sinh quan’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142

* Nhân bän. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147

* Nhân chû . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149

* Nhân tính . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

I/ -ng døng tri‰t h†c Lš ñông A vào xã-h¶i quan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .157

K/ BiŒn-chÙng Duy Dân . . . . . . . . . . . .. . . . . .160

L Ki‰n-thi‰t cûa Duy Dân. . . . . . . . . . . . . . . . .164

M/ Duy Dân h†c-thuÆt . . . . . . . . . . . . . . . . . . .167

* Bình sän kinh t‰ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .171

* Bän vÎ h†c thuy‰t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .175

* Tuyên-ngôn cûa Çäng Cách-mång Duy Dân . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183

* Thanh minh cùng các anh, chÎ, em dòng sÓng, Træm ViŒt trong cõi . . . . . . . . . . . . ..197

* Gió ñáy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .214

N/ Nh»ng chû-nghïa hiŒn Çåi . . . . . . . . . . . . . .217

1/ Phái Duy Tâm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .217 2/ Phái Duy VÆt Karl Max . . . . . . . . . . . . . ..217 3/ Phái Duy Sinh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .219 4/ LuÆn vŠ tri‰t h†c sº . . . . . . . . . . . . . . . . . .222 5/ Các nŠn tri‰t h†c Çã vi-phåm . . . . . . . . . . .223 6/ S¿ hình thành và cÃu-trúc cûa Ƕng-l¿c h†c Lš D0ông A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .224 7/ VÃn ÇŠ nhân-loåi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .224 8/ Tính chÃt và møc tiêu cûa š thÙc hŒ. . . . . .225 9/ VÃn ÇŠ chân-lš . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .226 10/ -ng-døng cûa thuy‰t toàn-diŒn . . . . . . . 227 11/ Nguyên-lš hܧng thÜ®ng . . . . . . . . . . . . .232 12/Nguyên lš cæn bän vŠ các trøc t†a-Ƕ . . . .235

O/ Nh»ng th‹ ch‰ c¿c quyŠn xâm-lÜ®c . . . . . .237 - TruyŠn thÓng xâm-læng . . . . . . . . . . .237

P/ Nh»ng måo-hóa và xjuyên-tåc. . . . . . . . . . . . . 249

Q/ L§p sÖn cÛa các tông-giáo ngoåi nhÆp. . . . . .255

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Thay Lôi Töïa

Hôn ba t-cö lu c na o, hie n nay nha n-loa i so ng trong sö ñe-do a, co the bò tie u-die t vì nhö ng pha t-minh vu khí ta n-ky !

* Khoa-ho c va ky -thua t tie n-bo mo t ca ch mau le , trong khi ño tie n-trình da n-chu va nha n-chu la i ìa ch nhö chie c xe bo la n tre n ñöô ng gio c ña go -ghe !

* Nhö ng tranh-cha p quo c-te ve quye n-lö c va quye n-lô i va n tie p-die n döô i nhie u hình-thö c!

* Con ngöô i va n co n la m-than, tho ng kho vì sö tie n-ho a nha n-loa i chöa ñi ño i vô i sö tö -gia c tröô c thô iña i, chöa pha n-tænh ve qua -khö , chöa pha n quang ño i vô i vu -tru , va mo t tie n-ho a ve töông-lai!

* Ngöô i da n va n chöa co cô-ho i ño ng ñe u ñe y thö c ñöô c quye n-lô i va nghóa-vu !

* Ne n kinh-te va n co n bò lu ng-ñoa n trong tay mo t ca -nha n hay be nho m!

* Ñô i so ng tinh-tha n cu a con ngöô i va n co n bò hoang-mang trong nhö ng lo ng chu p vu -tru -quan sie uhình, va bò lô i-du ng bô i ca c tay “phu thu y” ta m linh hoa n-vu !

* Trong khi ño , tha m thay: Nha n quye n”, “Da n quye n”, “Nha n ña o”, “Ba c a i” “Ho a bình”, “Thöông thuye t”, va bie t bao danh-tö hoa-my kha c la i ñöô c coño ng, ho -ha o a m-ó, tre n thö c-te chæ la nhö ng tie ng vang vo ng tö ña y vö c !

Ña ñe n lu c:

- Va t bo ñi nhö ng u y-mò, a o-ho a vong tha n ñe kho i-phu c ba n-vò “ Ngöô i ” sa nh cu ng Trô i - Ña t (Tam Ta i).

- Tö tu, tö ta o nhìn tha ng va o thô i-ña i vô i suo t ma t va ta p-ña i-tha nh ca c tö-töô ng ñe tha o gô nhö ng nu t bie n, khai-tho ng cho the -he töông-lai .

- Gia i-pho ng con ngöô i kho i tha n no -le , kho ng nhö ng trong lo i so ng, ma ngay trong lo i ca m nghó, le ra pha i thie t-la p ñöô c ne n nha n chu ngay trong ñô t ca m nghó - “ Ña o gia , phi thie n chi ña o, phi ñòa chi ña oNha n chu sô ña o da .” (Tua n Tö ), hoa c nhö Granet: “ Ni Dieu, ni loi ”, kho ng tha n-linh, kho ng lua t-pha p, vì he theo “nha n chu ” thì ña o so ng la y tie u-chua n nôi con NGÖÔ I .

- Gia c-ngo trie t-ñe ve “nha n chu ”; mo i kie n thie t ca n ña t tre n “nha n ba n” mô i co the ñem la i an bình cho nha n loa i.

- La y loa i ngöô i la m go c, la y xa -ho i ngöô i tre n tö tính la m go c thì mo i hie n-töô ng so ng ta o ra bô i ngöô i, vì ngöô i va cho ngöô i .

- Trô ve vô i “ Ña o So ng Vie t ” ñe phu c-ho i va ö ng-du ng ñie u “ thöông ngöô i nhö the thöông tha n ”, kho ng ñie u-kie n, kho ng gia o-ñie u, kho ng ly -thuye t xuo ng, thì cuo c so ng mô i thö c-sö an la nh, va thö c-sö thanh-bình.

Da n Vie t ña tra i qua nhie u ñau thöông cu a ca c thô i-ña i!

He t “Du Mu c Xa m La n” , tie p “ ñåi Hán Thie n Trie u Chu Nghóa”, ñe n “Xa m Löô c ño ng Ho a”, ro i “ Thö c Da n ñe Quoác”, ñeán “Xaõ Hoäi Chuû Nghóa”, “Daân Chuû Töï Do” ....

Taát caû chæ laø nhöõng lôùp sôn cuûa thôøi-ñaïi. Chuùng ñaõ laøm môø ñi nhöõng neùt son ñaùng giaù vaø ñích-thöïc trong neáp soáng nhaân baûn, traøn ñaày tình ngöôøi cûa dân ViŒt. Khôûi Ha,ï Canh Daàn, 2016. Caån ñeà, Ñinh Khang Hoaït

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Bình Tr†ng nhÖn-nhÖn gi» m¶t m¿c T¿a Lê Lai ngÀn-ngÆt xung chín lÀn... (LÜ«i GÜÖm ViŒt)

SÓng không nh»ng sÓng cho mình mà còn cho gia-Çình, quÓc-gia và dân-t ¶c. SÓng không chÌ cho hiŒn tåi, mà cÛng vì dï-vãng, và tÜÖng-lai.

Luât-t¡c khoa h†c Çã quy-ÇÎnh xã-h¶i chi-phÓi tØng ngÜ©i, ngÜ®c låi š-chí tØng ngÜ©i có th‹ chuy‹n bi‰n ÇÜ®c xã-h¶i, (nhân ÇÎnh th¡ng thiên) là th‰.

Có bi‰t ÇÜ®c Çåo h†c m§i hi‹u th‰ nào là nô-tài, nhân-tài và thiên-tài,...

SÓng chÌ có nghïa khi chính mình š-thÙc rõ vŠ mình, làm chû ÇÜ®c chính mình, cái ‘ ta ta ta ta ta’ phäi t¿ th¡ng, t¿ mình làm chû chính mình.

Cái ‘ Ta ’ ÇÜ®c tÒn tåi và thæng-hoa la nh© ª xãh¶i, nhân-loåi. Nhân-loåi coi nhÜ là m¶t bän-vÎ l§n, mà các cÖ-næng là ‘Dân T¶c’.

Ÿ ‘Dân T¶c’ là cä nh»ng gì g†i là ‘quÓc hÒn’, ‘quÓc túy, là hình-änh nh»ng ngày cuÓi næm, con dân lÛ lÜ®t v‰ quê æn t‰t,...Nhà giáo Lš Chánh Trung Çã ví: ‘ Dân t¶cvínhÜbi‹ncäiml¥ng,condânchÌlành¿ngÇ®tsóng nÓi ti‰p nhau rì-rào trong khoänh-kh¡c Ç‹ rÖi vào yên l¥ng. NhÜng Çó không phäi là yên l¥ng cûa s¿ ch‰t, mà chính là s¿ sÓng Çang l¥ng-lë vÜÖn lên xuyên qua lòng vÛ-trø. S¿ yên l¥ng cûa dân-t¶c tåo nên l©i nói cûa chúng ta, và n‰u có nh»ng ngÜ©i trong chúng ta không tin nÖi vïnh-cºu, thì dân-t¶c së là nguÒn an-ûi qúy báu nhÃt ÇÓi v§i h†, vì h† bi‰t r¢ng khi h† trª vŠ v§i im-l¥ng, nh»ng Ç®t sóng khác së nÓi ti‰p h† thì-thÀm nh»ng l§i nói cûa con ngÜ©i, con ngÜ©i ViŒt Nam và khi h† trª thành m¶t quá-khÙ không phäi là hÜ-vô, mà së ÇÜ®c gi» låi trong cái th¿c-tåi siêu-viŒt cûa dân t¶c cho ljn tÆn cùng lichsº...’

V§i con ngÜ©i, ngoài hai quy luÆt sinh-lš và vÆt lš, còn có quy luÆt tâm-lš. ñây là tính-chÃt Ç¥c-thù cûa

Chöông I

T T ri‰t H†c ri‰t H†c ri‰t H†c ri‰t H†c

A/V A/V A/Vai ai ai ai T T Trò tÜ tܪng. rò tܪng. rò tÜ tܪng. tܪng.

Danh töø “ chu ng sinh ” cuûa Phaät giaùo goò chung cho taát caû “ño ng va t”, go m ca con ngöô i .

Rieâng “ con ngöô i ”, ta phaûi noùi theâm laø “ Ño ng va t co tö töô ng ”. Coù tö töôûng laø coù suy nghó, nhöng neáu suy nghó chæ vuïn-vaët thì chæ taïo neân nhöõng haønhñoäng rôøi-raïc, noùi caùch khaùc chæ laø nhöõng ñoäng taùc, cöûchæ “kho ng ña u ”!

Suy nghó caàn roõ-raøng, keát-hôïp thaønh moät chöôngtrình. Chöông-trình caøng cao roäng, möùc-ñoä phoå-quaùt caøng lieân-heä ñeán nhieàu laõnh-vöïc trong cuoäc soáng. Thöïc-taïi cho ta thaáy hieän-töôïng soáng bao giôø cuõng ñöôïc saûn sinh ra bôûi ba phaïm-truø: Töï-nhieân, xaõhoäi vaø tö tuôûng. thöôøng-xuyeân vaän-ñoäng vaø keát-hôïp.

Do ñoù, luaät taéc cuûa ba phaïm-truø “töï nhieân”, “xaõ-hoäi” vaø “tö töôûng” coäng thoâng vôùi nhau laø moät söï vaän-ñoäng keát-hôïp vaø thoáng-nhaát . Töø nguyeân-lyù naøy, ruùt ra hai nguyeân-taéc: * Tö-töôûng - thieân-nhieân vaø xaõ-hoäi taùc-duïng hoãtöông.

* Khoâng theå taùch rôøi 3 phaïm-truø ñoù, ñeå chæ nghieân-cöùu ñoäc nhaát moät phaïm-truø.

Tö-töôûng, vuõ-truï vaø xaõ-hoäi thoáng nhaát, laø nguyeân-lyù thöù nhaát cuûa söï hoïc hieåu . Noù laø moät boå ñeà cuûa “nguyeân lyù toång th ‹ ”, moät trong nhöõng nguyeânlyù toång-quaùt cuûa khoa-hoïc trí-thöùc aùp-duïng vaøo vieäc hoïc, hieåu.

Tö-töôûng, vuõ-truï, xaõ-hoäi

{Chaân lyù = vuõ khí } (1)

[Coâng cuï tìm chaân ly ù]

Tö-töôûng:

- Vöøa laø phaûn-aûnh cuûa vuõ-truï vaø xaõ-hoäi;

- Vöøa laø coâng cuï vaø vuõ-khí tinh-thaàn; - Caáp-döôõng naêng-löïc cho loaøi ngöôøi trong quùa trình sinh-hoaït ñaáu-tranh.

- Tuyeät ñích coâng-taùc cuûa tö-töôûng laø tìm-toøi chaân lyù, maø nhu duïng laø chìa-khoùa Ç‹:

- Khai hóa, - Khám-phá nh»ng luÆt-t¡c cæn-bän mà ta cÀn n¡m gi» và vÆn-døng cho møc-Çích sinh-tÒn.

Quy-luÆt vŠ t¿-nhiên, ta thÃy chúng cung-cÃp công-cø tác-døng vào vÆt-chÃt; CuÓi l¶-trình cûa tÜ-tܪng là t°ng th‹. TÜ-tܪng tác-døng vào t°ng th‹, nâng tØ trång-thái thÃp lên trångthái cao hÖn. Do Çó chu-trình cûa tÜ-tܪng là m¶t vòng

1- Voâ Ngaõ Phaïm Khaéc Haøm, Baûn thaûo “Trieát Lyù Lyù-Ñoâng A”, naêm 1997.

tròn xoáy trôn Óc có nút t‰t (Nút t‰t là nút ch¥n, Ç‹ bܧc ti‰n hóa không bÎ tu¶t hÆu).

Nút t‰t Ç‹ không bÎ lùi låi

Vòng tròn xoáy trôn Óc có nút t‰t.

Cho nên ÇÙng trܧc cºa ngõ th©i-Çåi m§i, cÀn Çi ljn m¶t phán-Çoán tÓi hÆu: - ñem trí thÙc loài ngÜ©i ÇÓi chi‰u v§i s¿ th¿c b¶c l¶; - ñ‹ xác-ÇÎnh cái gi§i-hån cûa chân-lš.

Chính nh© có tÜ-tܪng mà con ngÜ©i khác v§i m†i Ç®ng-vÆt khác. ChÌ có loài ngÜ©i m§i tåo nên lÎch-sº, væn-hóa. Chính ª Çi‹m này, mà coi con ngÜ©i ÇÒng hång v§i m†i sinh-vÆt, hay coi con ngÜ©i là tôi m†i cûa m¶t thÀn tÜ®ng không tܪng, thì Çó là ÇiŠu hå nhøc vai-trò ngÜ©i n‰u không muÓn nói là ‘phi nhân ’.

Con ngÜ©i khác v§i các Ƕng vÆt ª nÖi con ngÜ©i có sáng-tåo tính, xã-h¶i tính và š-thÙc viŒc mình làm.

Có bi‰t th‰ nào là Çáng ch‰t, m§i hi‹u th‰ nào là Çáng sÓng. S¿ sÓng thÆt là qÙy, nhÜng bi‰t ch‰t nhiŠu khi còn cao qúy hÖn. Trong lÎch-sº có nhiŠu anh-hùng, dÛng tܧng ch†n cái ch‰t nhÃt th©i lÃy cái sÓng muôn thuª, nhÜ

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Ao-öô c ba y la u nay.

Kìa non non, nöô c nöô c, ma y ma y, Ñe nha t ño ng, ho i ra ng ña y co pha i?

Tho -the rö ng mai chim cu ng tra i, Lö ng-lô döô i nöô c, ca nghe kinh. Thoa ng be n tai mo t tie ng cha y kình

Kha ch tang ha i gia t mình trong gia c mo ng.

Na y suo i gia i oan, na y chu a Cö a Vo ng Na y am Pha t Tích, na y ño ng Cö u Quy nh Nha c tro ng le n, ai khe o ve hình Ña ngu sa c long-lanh nhö ga m de t. Tha m-tha m mo t ha ng lo ng bo ng nguye t Ga p ghe nh ma y lo i uo n thang ma y...

(Chu Ma nh Trinh)

Theo nhaän-ñònh cuûa trieát-gia kieâm toaùn lyù-hoùa Bertrand Russell: “Ba ñieàu maâu-thuaãn caên-baûn cuûa nhaânloaïi töø xöa ñeán nay laø söï maâu-thuaãn giöõa con ngöôøi vôùi thieân-nhieân, giöõa con ngöôøi vôùi con ngöôøi, vaø con ngöôøi ñoái vôùi chính mình.”

Thöïc ra, phaûi noùi la ba moái töông-quan giöõa con ngöôøi vôùi thieân nhieân, giöõa con ngöôøi vôùi xaõ-hoäi vaø vôùi chính mình. Tuy ba laø moät.

Laâu nay, AÂu Taây ñaõ ñaët naëng vaán-ñeà thieân-nhieân, AÙ Chaâu ñaõ chuû veà xaõ hoäi, vaø AÁn Ñoä ñaõ chuyeân veà vaán ñeà taâm lyù. Thaät ra, neáu nhìn theo töøng dieän thì coù 3 maët, nhöng nhìn toång-theå thì chæ laø moät vaán ñeà toaøn dieän cuûa con ngöôøi.

Noùi theo Vieät : “Vu-õtruï - xaõ-hoäi - Tö-töôûng thoáng nhaát ”, hay “Tam taì gæa, Thieân - Ñiaï - Nhaân”. Nhaø chí só Traàn Cao Vaân ñaõ toùm yù naøy trong baøi thô “Vònh Tam Taøi”:

Trôøi, Ñaát sinh ta coù yù khoâng? Chöa sinh trôøi, ñaát coù ta trong.

con ngܩi.

TØ nguyên lš vÛ-trø - xã-h‡i - tÜ-tܪng thÓng nhÃt ÇÜ®c th¿c chÙng trong xã-h¶i nôngnghiŒptrÒnglúanܧ nôngnghiŒptrÒnglúanܧ nôngnghiŒptrÒnglúanܧ nôngnghiŒptrÒnglúanܧ nôngnghiŒptrÒnglúanܧc, nên ta thÃy nh»ng nét Ç¥c-thù cûa væn-hóæ ViŒt:

* HiŒn tåi v§i siêu-nhiên là m¶t HiŒn tåi v§i m¶t HiŒn tåi v§i siêu-nhiên là m¶t HiŒn tåi v§i m¶t tåi m¶t.

Ngöôøi Vieät nhìn thieân-nhieân khoâng laáy gì laøm xa laï. Thieân-nhieân nhieàu khi coøn ñöôïc nhaân-caùch-hoùa. Tuïcngöõ Vieät thöôøng noùi: O ng Xanh, ba Nguye t, chu Cuo i, chò Ha ng,...

Ba c thang le n ho i o ng Trô i, Ba t ba Nguye t La o ña nh möô i ca ng tay. (Ca Dao)

hay : Cu a trô i, trô i la i la y ñi, Döông hai ma t e ch la m chi ñöô c trô i. (Ca Dao)

Trôøi trong tröôøng-hôïp ñöôïc nhaân-caùch-hoùa, töôïng-tröng cho thie n ly ña i ño ng, ba o-ve , nuo i-döô ng va n va t. Ñaïo Trôøi khoâng bieät-laäp, maø ñoàng-nhaát vôùi baûn tính tieân-thieân cuûa chuùng sinh.

YÙ-töôûng naøy ñaõ iên saâu vaøo taâm-hoàn ngöôøi daân Vieät, “ Cha me sinh con, Trô i sinh tính ”,

Lyù töï-nhieân goïi laø tính . Y theo tính maø khoâng traùi vôùi leõ töï-nhieân goïi laø “ ña o ”. Laáy söûa sang, vun troàng chaán-höng cho ñaïo, töùc laø “ gia o ”.

Chuùng ta thöôøng nghe noùi: Tho tha n, Ña t thie ng, ñòa linh nha n kie t, trô i chu ña t die t, trô i kho ng chòu ña t, ña t cha ng chòu trô i,... Ña t Bu t ñem ne m chim trô i Chim trô i bay ma t, ña t rôi xuo ng ña u. (Ca Dao)

hay: Em ve ngoa i Hue Möô n o ng thô mo c Ñu ñu c, ñu tra ng Ma n mo t ca i thang

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Ba möôi sa u na c

Ba c tö döô i ña t

Le n tô i tre n trô i Ho i tha m duye n nô ño i dô i ve ña u ? (Ca Dao) hoa c:

La m ra m kha n va i Pha t - Trô i. Xin cho cha me ô ñô i vô i con. (Ca Dao)

Thaùi-ñoä naøy laø moät quaù-trình thöïc-hieän, tieán-hoùa soáng ñoäng, chöù khoâng phaûi moät heä-thoáng suy-luaän ñoùng khung. Bôûi theá,ø töø vaät-chaát ñeán tinh-thaàn, töø thöïc-teá ñeán lyù-töôûng, laø caû moät quaù-trình vaän-ñoäng tieán tôùi uyeånchuyeån cuûa söï soáng hieän sinh, phaûi thích-öùng vôùi hoaøncaûnh chöù khoâng phaûi moät khaùi-nieäm hôïp lyù cuûa trí- thöùc. Bôûi theá, giaùo-só L. Cardieøre cho raèng: “ Ngöô i Vie t so ng kho ng Thöô ng ñe , nghóa la quan-nie m ve mo t ña ng to i cao kho ng ñöô c ho ñe y ù” ( la motion d’un E tre supre me lui e chappe )ø maø raát tín-ngöôõng.

Chính cuõng bôûi thaùi-ñoä phaûn trí-thöùc aáy maø hoï tieápthu,ï cuøng tieâu-hoùa moät caùch töï-nhieân , côûi-môû taát caû giaùo-lyù ñaõ du-nhaäp vaøo ñaát hoï. Ñaïo Laõo, ñaïo Nho, ñaïo Phaät, ñaïo Thieân Chuùa, ñaïo Toå Tieân, ñaïo Chö Vò, taát caû soáng chung beân caïnh nhau thaân-maät vaø cuøng nhau hoøahôïp hoã-töông nôi taâm-hoàn daân Vieät moät caùch deã-daøng, ít khi xung-ñoät...

* Nguye n-ly a m döông sinh-sinh ho a-ho a , bieåuhieän ra muoân hình vaïn traïng. Cho neân, tinh-thaàn tìm noái hieän-thöïc vôùi sieâu-nhieân coøn theå-hieän qua Hang, Ño ng. Hang ñoäng voán aâm-u, ñöôïc coi laø nôi vaõng lai cuûa thaàn tieân baát töû, moät theá-giôùi “ ta ng ö ma t ”. Hang ñoäng khoâng nhöõng ñöôïc nhaân-daân ñeán haønh höông, suøng-baùi, maø coøn laø ñeà-taøi baát taän cho vaên, thi-só. Caûnh thieân-nhieân cuûa hang ñoäng höôùng tôùi moät theá-giôùi sieâu-nhieân.

Sôn ba t ta i cao, hö u tie n ta c danh. ( Nu i no i tie ng la nhô co tie n, chö kho ng pha i ô cao ).

Nuùi vaø nöôùc laø hai yeáu-toá taïo neân hoàn khí trong thô vaên.

Theo giaùo- sö Nguyeãn Ñaêng Thuïc vieát trong “ Lòch Sö Tö Töô ng Vie t Nam ”:

“Ngöô i phöông Ño ng ñem ca i vo hình xuo ng cuo c ñô i ha ng nga y cu a ho , ho so ng vô i the -giô i tha n-bí a y. Nhô co nhö ng ca i gì ho tuô ng ña tha y ñöô c. Tra i la i, ngöô i A u Ta y so ng be n le ca i vo hình va kho ng tha n- ma t vô i no , phu -nha n no , vì kho ng bie t co no .

“Y thö c tha n-thoa i thuo c va o cô-ca u cu a sö nha nñònh vò-trí giö a ngöô i vô i vu -tru . Sö nha n-ñònh a y quye tñònh cho cuo c sinh to n cu a nha n-loa i trong hoa n-ca nh cu a no . Ngay tö buo i ña u, sau khi nha n ñònh vò-trí vô i hoa n ca nh, nha n loa i, ly khai ca nh ho n nha t, ma t ca nh thie n ñöô ng, thie n thai la c lo i (le paradis est perdu). Va chæ muo n nhô la i, muo n trô la i ca i thie n-ña ng nguye n lai ñe la i tha y ñöô c qua n bình cho ta m ho n ma co tha n-thoa i xua t-hie n ô ta t ca ca c xa -ho i bình-da n”.

“Tinh thaàn tìm noái hieän-thöïc vôùi sieâu- nhieân qua hang ñoäng nuùí non. Hang ñoäng ñaõ laøm nguoàn caûm-höùng cho ngheä-thuaät cho vaên-só Vieät Nam duøng myõ caûm kinhnghieäm ñeå thaêng-hoa tình caûm caù nhaân vaøo theá-giôùi sieâu-hình Boàng Lai, tieân caûnh, baát töû tröôøng sinh. Töø Thöùc vôùi Giaùng Tieân maø saân khaáu baét ñaàu töø haït Tieân Du, Baéc Ninh, nôi coù nhieàu coå m¶. Ño ng thie n, sôn thu y a nh-höô ng tha m sa u va o tö töô ng Vie t Nam, tö töô ng bình da n ô do ng Ña o No i la mo t thö Ña o gia o da n-to c, vì no ña no i tu c su ng-ba i anh-hu ng da n to c vô i su ng-ba i tha n tie n.”

* Vu -tru ña i ño ng :

Xöa nay, thi nhaân Vieät thöôøng du-ngoaïn nhöõng nôi coù phong caûnh ñeïp, ñeå deã daâng traøo yù thô.

Thu Höông Sôn

Ba u trô i ca nh bu t, thu Höông Sôn,

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

tin-töôûng vaøo voøng troøn xoaùy troân oác ngu yù thaâmtraàm veà trieát-lyù nhaân sinh cuûa vaên-hoùa ñoàng ruoâïng, vaên-hoùa thaûo moäc, laø theá-giôùi bieán-hoùa veà löôïng tính maø baát bieán veà phaåm tính.

Söï tin-töôûng naøy ñaõ mang vaøo tinh-thaàn daân toäc moät nieàm laïc-quan yeâu ñôøi, duø traûi bao thöû-thaùch. Nhôø tin-töôûng truyeàn-thoáng cuûa daân-toäc coù lai sinh neân qua caùc thôøi-ñaïi, gaëp caùc caûnh-ngoä eùo-le, caùc nhaø tö töôûng Vieät vaãn traøn ñaày hy-voïng. Hoaøng Quang, moät danh só thôøi leâ Maït, thôøi toái-taêm cuûa lòch-söû daân-toäc, trong baøi “Hoa i Nam khu c” ñaõ cao ngaâm: Ña i ha n chi ha u, ta t hö u döông xua n”, (Sau giaù reùt, aét xuaân sang).

Söï tuaàn-hoaøn cuûa thôøi tieát, “ xuaân sinh, haï tröôûng, thu lieãm, ñoâng taøn” (Xuaân sinh-soâi naûy-nôû, haï tröôûng thaønh, thu heùo, ñoâng taøn), ngay sau muøa ñoâng laø xuaân sang, neân môùi noùi “Xuaân baát taän, trôøi cho coù maõi.” hay “Xuaân khöù, xuaân lai xuaân baát taän.” Ñoù laø lyù-do tin töôûng vaøo nguoàn soáng tröôøng cöûu.

* Lyù töông-ñoái (Tö duy ñoái-öùng) :

AÂm - Döông tuy ñoái-laäp, nhöng thoáng-nhaát treân moät truïc, nhö hai cöïc Baéc - Nam treân ñiaï-baøn, nhö cha vôùi meï trong gia-ñình, laø lyù “ Thaùi hoøa ” trong trôøi ñaát,...

Söï soáng baét nguoàn töø nöôùc. Nöôùc caàn-thieát cho söï soáng cuûa con ngöôøi, nhöng nöôùc cuõng laø moái hieåmhoïa ñe-doïa con ngöôøi, naøo laø cheát ñuoái, ñaém thuyeàn, soùng thaàn, möa baõo, luõ luït. Nöôùc laø moät tai hoïa lôùn maø daân Vieät xöa ñaõ phaûi lo choáng ñôõ vaát-vaû. Naïn luõluït ôû ñoàng-baèng soâng Hoàng ñaõ phaûn-aûnh trong caâu chuyeän Sôn Tinh vaø Thuûy Tinh...

Töø kinh-nghieäm soáng cuï-theå cho thaáy nöôùc

Ta cuøng trôøi, ñaát, ba ngoâi saùnh

Trôøi ñaát cuøng ta moät chöõ ñoàng Ñaát nöùt ta ra, trôøi chuyeån ñoäng,

Ta thay trôøi môû ñaát meânh moâng.

Trôøi che, ñaùt chôû, ta thong-thaû,

Trôøi , ñaùt û, ta ñaây ñuû hoùa coâng.

Neàn-taûng cuûa ñaïo soáng Vieät phaùt-xuaát töø kinhnghieäm soáng hoøa-haøi qua ngheà troàng luùa nöôùc, qua caùi nhìn lieân-töôûng vaø töông-dung ñoái-öùng, noù hoùa-giaûi, ñieàu-hôïp caùc maâu-thuaãn giöõa hai ñaàu cöïc-ñoan cuûa caùi bieát phaân-bieät.

Caùi bieát phaân-bieät hai ñaàu cöïc-ñoan - coù khoâng, toát xaáu, thieän aùc, v.v... laø nguyeân-nhaân phaùt-sinh caùc tötöôûng “duy” ( duy taâm, duy vaät, duy sinh, duy lyù, duy thaàn,...) ñoái-nghòch nhau, tranh-chaáp moät maát moät coøn, gaây ra chieán-tranh trieàn-mieân khaép nôi. Noù cuõng laø nguyeân-nhaân phaùt-sinh ñoái nghòch, hoãn-loaïn, khuûnghoaûng, beá-taéc, laøm khoå-luïy con ngöôøi trong ñôøi soáng vaät-chaát vaø tinh-thaàn...

Xaõ-hoäi Vieät voán laø xaõ-hoäi noâng-nghieäp. Qua cheá-ñoä quaân ñieàn ( chia ñeàu ruoäng ñaát ), noâng daân naøo cuõng coù ruoäng ñeå caøy caáy, sinh nhai, trong khi ñoù nhieàu quoác gia, ngay caû ôû AÙ Chaâu, vì khoâng coù cheá-ñoä quaân ñieàn, hay boû cheá-ñoä ñoù maø noâng daân bieán thaønh noâng-noâ. Ngheà noâng gaén lieàn vôùi moâi-tröôøng thieânnhieân vaø xaõ-hoäi, neân tö töôûng cuûa noâng-daân laø haøihoøa, Ruû nhau ñi caáy ñi caøy.

Baây giôø khoù nhoïc, coù ngaøy phong löu.

Treân ñoàng caïn, döôùi ñoàng saâu

Choàng caøy, vôï caáy, con traâu ñi böøa” (Ca Dao)

Treân thöïc-teá cho thaáy ñôøi soáng con ngöôøi coù töông-quan chaët-cheõ vôùi vuõ-truï (töï nhieân), ñoàng thôøi

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

thöôøng haèng tieáp-xuùc vôùi tha nhaân trong xaõ-hoäi ôû moïi sinh-hoaït, vaø luoân-luoân nhôø tö-tuôûng daãn daét trong moïi hoaït-ñoäng. Vì th ‰ , thôøi Lyù, Traàn ñaõ hoøa-hôïp ñaïo lyù coå truyeàn (ñaïo Noäi ) vôùi tam giaùo (Phaät, Khoång, Laõo) laøm moät. Nhôø vaäy ñaõ ñem laïi gaàn 400 naêm thònh-ñaït.

* Tính khoâng cÓ cÓ chaáp (linh-ñoängï)

Va t-va t vô-vô cu ng nö c cöô i!

Ca m-ca m, cu i-cu i co hôn ai ?

Nay co n chò chò, anh anh ño ù, Mai ña o ng o ng, mu mu ro i. Co co , kho ng kho ng lo he t kie p Kho n kho n, da i da i, che t xong ñô i. Chi ba ng la o-la o, lô-lô va y Ngu ngu , a n a n, no i chuye n chôi.

(Vo Danh)

o

Nöôùc khoâng coá-chaáp ôû moät hình-thöùc naøo, thíchnghi vôùi moïi hoaøn-caûnh, ôû baàu thì troøn, ôû oáng thì daøi , ôû ao thì ngöng, ôû soâng thì chaûy. Thôøi-tieát laïnh ôû 32 F thì ñoïng laïi thaønh nöôùc ñaù. Trôøi bình-thöôøng ôû theå loûng, khi noùng böùc thì boác hôi. Muoái hay ñöôøng boû vaøo trong nöôùc ñeàu bò hoøa tan (deã-daøng dung hoùa) . Nöôùc dung-naïp taát-caû, nhöng vaãn giöõ ñöôïc baûn chaát nöôùc cuûa mình.

Chính ñöùc tính “ voâ chaáp ” ñaõ cho thaáy baûn-chaát baát ñònh hình, vaø baát ñònh the cuûa nöôùc; aûnh-höôûng ñeán tính khoâng chaáp-nhaët vaøo moät heä-thoáng tö-töôûng, moät tínngöôõng hay moät chuû-nghóa naøo . Chính vì theá maø NhoLaõo - Phaät toång-hôïp, hoøa-haøi döôùi thôøi Lyù - Traàn (Tam giaùo ñoàng quy).

Ñaïo cuûa Laõo Töû tuy xa vôøi thöïc-teá, nhöng lyùtöôûng thanh-thoaùt tuyeät vôøi cuûa Laõo hoïc ñaõ roïi roõ tínhchaát “traàn tuïc”, thoâ-keäch cuûa toå-chöùc xaõ-hoäi vôùi cöôngthöôøng traät-töï theo Khoång hoïc.

Cuøng moät chieàu höôùng vaø coøn maïnh hôn Laõo hoïc laø Phaät hoïc. Ñaëc-tính cuûa Phaät hoïc laø khoâng löu yù ñeán vaán-ñeà toå-chöùc vaø ñieàu-haønh xaõ-hoäi.

Töø ñoù, oâng cha cuõng yù thöùc ñöôïc raèng moïi haønhñoäng muoán ñaït keát-quaû toát phaûi bieát tuøy thôøi, tuøy choã, tuøy vieäc, tuøy ngöôøi , ( tuy thôøi chi nghóa ñaïi tai ).

Cuoäc ñôøi laø söï bieán-chuyeånkhoâng ngöøng. Vôùi taâm söï naøy, Khoång Töû khi ñöùng treân caàu, troâng nöôùc chaûy voäi than-thôû: “ Theä gæa nhö tö phuø, baát xa truù daï = Treân caàu, döôùi soâng, ngaøy ñem nöôùc chaûy khoâng ngöøng !”

Neân chaêng:

* Laïc quan veà ñôøi soáng : Kinh-nghieäm ñôøi soáng qua thôøi-gian lao taùc vôùi ñaát-ñai, vaø thôøi-tieát, ngöôøi noâng-daân nhaän thaáy muøa ñoâng khoâng bao giôø vónh-vieãn, maø ñöôïc keá tieáp baèng söï hoài-sinh cuûa thieân-nhieân, moät bieåu-hieän caùc traïngthaùi môùi, vaø voâ-haïn cuûa söï soáng . Khoâng coù gì cheát vónh-vieãn, taát-caû ñeàu quy vaøo ñieåm khôûi-thuûy ñeå môû ñaàu cho moät muøa xuaân töôi ñeïp.

Kinh-nghieäm naøy gaây neân tinh-thaàn laïc-quan vaø yeâu ñôøi, lieân-quan ñeán nguoàn soáng tröôøng-cöûu ( sinh sinh, ho a ho a) , nhaân loaïi xoa y theo hình tro n o c co nu t te t ( co nu t te t nghóa la co tie n bo , ma kho ng bò tu t la i tình tra ng cu ), sinh sinh chi vò dòch ) vaø söï tuaàn-hoaøn qua thôøi tieát ( xua n, ha , thu, ño ng ).

“ Eveything has sprung from immortal life and is vibrating with life, for life is immense ” (Mo i va t ñe u tö nguo n so ng tröô ng-cö u xua t-hie n va rung ño ng vô i nguo n so ng thì vo ha n, vo bie n. ) R. Tagore.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Chuùa Giaùo, vaø “Töø Bi” trong Phaät Giaùo ôû choã chu tro ng ve nha n sinh, so ng ño ng, so ng thö c, kho ng bò ño ng khung trong moät heä-thoáng suy luaän; khoâng buoäc theo moät ñieàu-kieän naøo.

Nha n trong Kho ng gia o ñi ño i vô i ly trí; ba c-a i trong Thie n Chu a gia o ñi ño i vô i la m ñe p lo ng Chu a, hay muo n ñöô c ban ôn phöô c, gia o da n pha i thô la y Thöô ng ñe , va con ngöô i chæ la nhö ng to i tô he n mo n cu a Thöô ng ñe ! Tö bi trong Pha t gia o ñi ro ng ñe n chu ng sinh (va n va t)...

* Tính thaêng hoa (boác hôi) :

Ngoaøi tính baát ñònh hình, baát ñònh theå, dung naïp, hoøa-tan, thích-nghi, töï-do, bình-ñaúng, v.v... nuôùc coøn coù tính boác hôi ( thoaùt xaùc ), döùt-boû taát-caû . Cho neân. ngoaøi oùc thöïc-teá, taâm hoàn ngöôøi Vieät coøn coù khuynhhöôùng döùt-boû danh lôïi ( nhö thaùnh Taûn Vieân, thaùnh Gioùng ), döùt-boû duïc-voïng thaáp heøn, höôùng tôùi chaânthieän - myõ, vöôn tôùi nhöõng giaù-trò tinh-thaàn sieâu-vieät vónh-cöûu.

Töï laéng trong, töï thanh-loïc, töï boác hôi, vöôïtthoaùt theå loûng trôû thaønh theå khí, gôïi leân hình-aûnh töï löïc, töï thaéng nhöõng yeáu heøn, thuù tính, ích-kyû, ñoá-kî,... coøn aån-taøng trong taâm trí. Noùi caùch khaùc, töï thaéng laø laøm chuû nhöõng caûm thuï, nhöõng xuùc-ñoäng, nhöõng tötöôûng heïp-hoøi, coá-chaáp. Töï thaéng laø tieán-trình daãn tôùi nhaân chuû . Ñoù laø ñieàu-kieän caàn vaø ñuû ñeå nhaân tính laøm chuû tö duy vaø haønh-ñoäng.

Baøn tôùi tinh thaàn “ tha ng hoa ” ( tö la ng, tö thanh lo c ) töùc laø noùi ñeán “ thanh danh ”, hay tinh thaàn töï troïng. Noùi ñeán “ thanh danh ” ( Danh thôm, Tie ng to t ), khaùc vôùi “ co tie ng ta m, co uy quye n ba t ngöô i kha c suy to n ”.

Söï soáng thaät laø quùy, nhöng bieát cheát nhieàu khi

coù theå chôû thuyeàn nhöng cuõng coù theå laøm cho ñaém thuyeàn. Trieát-lyù soáng ñoù ñöôïc huyeàn-thoaïi-hoùa vaø baùc-hoïc hoùa qua bieåu-töôïng toå keùp Tieân Roàng vôùi oùc töôûng-töôïng voâ cuøng phong-phuù, ñaày saùng-taïo treân neàn-taûng tö duy cuûa ñoái-öùng vôùi caùi nhìn lieân töôûng : Töôùng vaø duïng cuûa Roàng laø döông, nhöng theå cuûa Roàng laø aâm ( ôû döôùi nöôùc, tieàm phuïc ); töôùng vaø duïng cuûa Tieân laø aâm, nhöng theå laïi laø döông ( ôû treân nuùi, töôi saùng).

Bao-quaùt trong vuõ-truï, khoâng moät choán naøo, phuùt naøo khoâng coù aâm döông. Trong “aâm coù döông, trong döông coù aâm ”. Dieãn roäng ra: non - nöôùc, döông noùng - aâm laïnh, cöùng - meàm, ñoäng - tónh , ... tuy hai maët nhöng moät theå. Baát-cöù vaät gì cuõng coù “aâm vaø döông ”, caû hai laø moät, khoâng theå taùch rôøi nhau. Khoâng coù khí ( döông ) thì khoâng coù caùi sinh, khoâng coù aâm thì khoâng coù hình. Khi aâm cöïc thì döông baét ñaàu manh nha; ngöôïc laïi döông cöïc thì aâm naûy nguoàn (AÂm - döông tieâu tröôûng, phaûn phuïc tuaàn hoaøn ”, ñoù laø lyù vaän haønh cuûa trôøi ñaát. )

Coù leõ thaám-nhuaàn saâu xa quy-luaät naøy, neân cadao, tuïc-ngöõ Vieät coù nhöõng caâu nhö :

“ Cuøng taéc bieán”, “Cöïc laïc sinh bi ” laø trong tuyeät-ñoái ñaõ coù töông-ñoái vaäy.

Loái tö duy ñoái öùng laø tuï ñieåm hoùa-giaûi ñoái-laäp, vöôït-thoaùt maâu-thuaãn, ñöa ñeán toång-hôïp hoøa-haøi (ñoái laäp thoáng nhaát ). Thaàn toå keùp Tieân Roàng laø bieåutöôïng ñoái öùng, dieãn-ñaït quan-nieäm ñoái-laäp thoáng-nhaát trong tö duy ngöôøi Vieät .

Ñaây laø cô -sôû aûnh-höôûng söï hình thaønh tinh-thaàn toång-hôïp vaø dung-hoùa cuûa daân-toäc Vieät.

Baøn ñeán “leõ töông ñoái” ôû ñôøi, ta thöôøng nhôù ñeán truyeänù - “Naêm anh muø sôø voi ”. ÔÛ ñieåm naøy, ta thaáy

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

taâm tö ngöôøi Taây phöông thích-hôïp vôùi luaän-lyù ñôn thuaàn, hay laø hay, dôû laø dôû, khoâng coù caùi hay dôû cuøng chung trong moät theå duy nhaát. Hoï khoù töôûng-töôïng ñöôïc coù caùi bao goàm ñöôïc caû vuoâng troøn, ñaày vôi vaøo moät theå...

Chính theo leõ “töông ñoái” ôû ñôøi, maø ca-dao Vieät môùi coù caâu: Phaûi ngöôøi maø cuõng phaûi ta ”. Ñôøi soáng Vieät, neáp soáng Vieät haàu-nhö gaén lieàn vôùi nhöõng nguyeânlyù töông-ñoái, caân-baèng, trung chính:

Töông-ñoái ñoái-laäp giöõa caùc vaät theå, tö kyû lieânheä töông-ñoái vôùi nhau maø vaän-ñoäng cuøng ñi ñeán theá quaân-bình. ÔÛ ñôøi coù dò-bieät neân coù maâu-thuaãn. Song coù dò-bieät môùi coù keát-hôïp hoøa-haøi nhö hai cöïc töø tröôøng cuûa moät thoûi nam-chaâm . AÙp-duïng vaøo xaõ-hoäi, chínhtrò, coù chaáp-nhaän dò-bieät môùi coù töï-do daân-chu û.

* Tình nam nöõ vaø gia ñình: Tinh thaàn phoùngkhoaùng vaø bình-ñaúng : AÛnh-höôûng ngheà noâng, ngheà chaân laám tay buøn, gaàn-guõi thieân-nhieân, neân noâng daân Vieät giaøu tình-caûm, bình-dò vaø phoùng-khoaùng.

Coøn böùc tranh naøo hoøa-ñoàng giöõa con ngöôøi vôùi thieân-nhieân hôn: Gioù vaøo ve-vuoát maù ñaøo; Maù ñaøo quyeän gioù, loái naøo gioù ra? (Ca Dao )

Thieân-nhieân mang tình ngöôøi, loøng ngöôøi traûi roäng vaøo thieân-nhieân

Vì söông cho nuùi baïc ñaàu, Vì chöng gioù thoåi cho raàu-ró hoa! (Ca Dao)

Thieân-nhieân, caây-coû cuõng laây neùt laõng-maïn, tìnhtöù cuûa con ngöôøi:

Vì maây cho nuùi leân trôøi, Vì côn gioù thoaûng, hoa cöôøi vôùi traêng . hay Non xanh bao tuoåi non giaø?

Vì chöng söông tuyeát hoùa ra baïc ñaàu! (Ca Dao)

Ñeán vaät voâ-tri cuõng ñöôïm neùt nhaân sinh:

Khaên thöông nhôù ai, khaên rôi xuoáng ñaát?

Khaên thöông nhôù ai, khaên vaét treân vai?

Khaên thöông nhôù ai, khaên chuøi nöôùc maét?

Khaên thöông nhôù ai maø ñeøn khoâng taét?

Khaên thöông nhôù ai, maét nguû khoâng yeân? (Ca Dao)

Söï hoøa-haøi giöõa con ngöôøi vôùi thieân-nhieân ñöôïc theåhieän trong nhöõng ngaøy “Teát”, hoäi xuaân.

Caùc troø vui xuaân nhö “ ñaùnh goøn”, “baét chaïch trong chum ”,... ñuû chöùng-toû vaên hoùa Vieät khaùc vôùi vaên hoùa H án . ÔÛÛ T Àu cho ñeán ngaøy nay, vì coát-loõi tinh-thaàn goác du-muïc, neân “ troïng nam khinh nö ”.

Khi chöa coù taäp-quaùn Haùn Nho do boïn quan laïi Taøu du-nhaäp, aùp-ñaët thì treân döôùi xaõ-hoäi Vieät ñeàu troïng töï-do luyeán aùi ( truye n Tie n Dung va Chö Ño ng Tö û). . .

Nhö vaäy, Vieät hoïc laø moät söï-kieän coù thöïc, noäi dung khaùc-bieät vôùi moïi hoïc-thuaät ñaõ du-nhaäp vaø thoáng trò xaõ-hoäi Vieät. Töø nhöõng hocï- thuaät cuõ nhö Nho hoïc, Phaät hoïc,... ñeán nhöõng hoïc thuaät môùi nhö Christogrec-Latin, vaø Maùc-Xít - Leâ-Nin.

* Tinh thaàn bao-dung, nhaân aùi:

Nöôùc laø vaät coù theå thu nhaän taát caû, baát cöù thöù gì neùm vaøo nöôùc, dô hay saïch, muøi vò hay maàu saéc naøo cuõng maëc, ñeàu chaáp-nhaän caû.

Tình thöông yeâu cuûa daân Vieät khaùc vôùi loøng “ nha n ” trong Khoång giaùo, hay “ ba c a i ” trong Thieân

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

phía beân traùi toâi, anh Gaáu naèm ôû phía beân phaûi toâi, coøn anh Coïp chòu khoù naèm ñaèng sau toâi. Caùc anh coù nghe leänh cuûa toâi thì môùi maéng ñöôïc trôøi.

Taát caû ñeàu nghe leänh cuûa Coùc. Saép ñaët xong ñaâu ñaáy, Coùc môùi nhaûy leân maët troáng ñaùnh ba hoài aàm vang nhö saám ñoäng.

Ngoïc Hoaøng ñang nguû tröa moät caùch löôøi bieáng, bò tieáng troáng loâi ñình ñaùnh thöùc daäy neân böïc-töùc, baét thieân loâi ra xem coù chuyeän gì? Thieân Loâi löôøi bieáng voäi phuûi buïi vaø maïng nheän giaêng daây treân löôõi buùa taàm seùt, caém coå chaïy ra. Thieân Loâi ngaïc nhieân vì ôû ngoaøi cöûa thieân ñình chaúng thaáy coù moät ngöôøi naøo caû, chæ thaáy moãi moät con coùc xuø-xì xaáu-xí ñang ngoài cheãm-cheä treân maët troáng cuûa nhaø trôøi. Thieân Loâi heát nhìn con Coùc laïi nhìn löôõi buùa taàm seùt khoång loà cuûa mình, vaø thôû daøi vì caùi buùa to quaù maø Coùc nhoû quaù, ñaùnh chöa chaéc ñaõ truùng ñöôïc.

Thieân Loâi beøn caém coå vaøo taâu Ngoïc Hoaøng. Ngoïc Hoaøng nghe xong, böïc laém, beøn sai con Gaø trôøi bay ra moå cheát chuù Coùc hoãn xöôïc kia.

Gaø Trôøi vöøa hung-haêng bay ra thì Coùc ñaõ nghieán raêng ra hieäu, laäp töùc chaøng Caùo nhaûy ra caén coå gaø tha ñi maát. Coùc laïi ñaùnh troáng loâi ñình. Ngoïc Hoaøng caøng giaändöõ, sai choù nhaø trôøi xoå ra caén Caùo. Choù vöøa xoàng-xoäc chaïy ra thì Coùc laïi nghieán raêng ra hieäu. Laäp töùc anh Gaáu löøng-löõng xoå ra ñoùn ñöôøng taùt cho Choù moät ñoøn trôøi giaùng. Choù cheát töôi.

Coùc laïi thuùc troáng loâi-ñình, ñaùnh thöùc Ngoïc Hoaøng. Ngoïc Hoaøng beøn sai ThieânLoâi ra trò toäi gaáu.

Thieân Loâi laø vò thaàn trôøi coù löôõi taàm seùt, moãi laàn vung leân thì thaønh seùt ñaùnh ngang trôøi, thaønh saám ñoäng boán coõi. Söùc maïnh cuûa Thieân Loâi khoâng ai bì ñöôïc. Ngoïc Hoaøng yeân trí laàn naøy cöû ñeán oâng Thieân Loâi ra quaân thì caùi ñaùm Coùc, Caùo aét haún laø tan xaùc. Vì theá khi oâng Thieân Loâi vaùc löôõi taàm seùt ñi laø Ngoïc Hoaøng laïi co chaân naèm treân ngai vaøng maø nguû tieáp.

coøn cao quùy hôn. Trong lòch-söû ñaõ coù nhieàu anh-huøng, duõng töôùng choïn caùi cheát nhaát thôøi laáy caùi soáng muoân thuôû.

Soáng khoâng nhöõng soáng cho mình, maø coøn cho gia-ñình, quoác-gia vaø daân-toäc; soáng khoâng chæ cho hieän taïi, maø cuõng vì dó-vaõng, vaø töông-lai.

Cho neân, vì danh thôm (danh-dö ï), ngöôøi ta coù theå hy-sinh tính maïng ñeå baûo-toaøn.

Con co ma ñi a n ñe m Ña u pha i ca nh me m, lo n co xuo ng ao O ng ôi! O ng vô t to i nao To i co lo ng na o, o ng ha ng xa o ma ng Co xa o thì xa o nöô c trong Chô xa o nöô c ñu c ñau lo ng co con. (Ca Dao)

* Tình Non Nöôùc :

Noùi ñeán tình “non nöôùc ”, chuùng ta laïi nhôù ñeán baøi thô “Quoác keâu caûm höùng” cuûa nhaø thô Tam Nguyeân Yeân Ñoå:

Khaéc-khoaûi saàu ñöa gioïng löûng-lô, Ñaáy hoàn Thuïc Ñeá thaùc bao giôø?

Naêm canh maùu chaûy ñeâm heø vaéng, Saùu khaéc hoàn tan, boùng nguyeät môø.

Coù phaûi tieác xuaân maø ñöùng goïi, Hay laø nhôù nöôùc vaãn naèm mô?

Ban ñeâm roøng-raõ keâu ai ñoù? Giuïc khaùch giang hoà, daï ngaån-ngô.

Ñeán ñaây cuûng taïm ñu ñeå chuùng ta suy ngaãm nhöõng neùt ñeïp cuûa daân toäc ViŒt.

“

Caây coù goác môùi xanh caønh töôi ngoän, Nöôùc coù nguoàn môùi bieån caû soâng saâu.”.

M¶t th¿c th‹ nhân-loåi thÓng-nhÃt ngày nay Çang manh-nha cÀn phäi vÜ®t qua nhiŠu vÆn-Ƕng khó-khæn

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

m§i có th‹ trܪng-thành ljn sinh-hoåt hòa-ÇÒng, ÇÒng ti‰n. Ngay cä khi Çåt ÇÜ®c ljn tu°i trܪng-thành Ãy, thì sinh-hoåt hòa-ÇÒng cÛng là m¶t vÜ©n hoa træm s¡c, muôn hÜÖng chÙ không phäi m¶t s¡c, m¶t hÜÖng nào.

LÎch-sº nhân-loåi xÜa nay Çã có bi‰t bao nhiêu tÜ-tܪng. NhiŠu tÜ-tܪng Çã làm cæn-cÙ cho tông-giáo, làm nŠn-täng cho cÜÖng-thÜ©ng Çåo-lš, làm khuôn thܧc cho các t°-chÙc, Çoàn-th‹; làm cæn-bän, ÇÜ©ng-lÓi cho giao-t‰, vÆn-Ƕng, truyên-truyŠn... ñi‹n hình các hŒ tÜ-tܪng l§n nhÜ: Duy Tâm (Duy ThÀn), Duy VÆt, Duy Sinh, Duy ThÙc, v.v....Çã gây nên nh»ng bi‰n-cÓ vï-Çåi trong lÎch-sº nhân-loåi, nhÜng chÌ vì hiŠu sai hay chÜa rõ vŠ ‘ nhân tính tính nhân tính tính tính’, và ‘ nhân bän bän nhân bän bän bän’ nên con ÇÜ©ng xây-d¿ng cho nhân sinh cÕn g¥p nhiŠu tr¡ctrª.

* Tính-thaàn tích-cöïc ñaáu-tranh :

Tinh-thaàn tích-cöïc ñaáu-tranh ñaõ taïo neân söùc soáng kyø-dieäu cuûa daân-toäc. Neáu ngöôøi ta kinh sôï khaû naêng ñoàng hoùa cuûa noøi Hoa (Taøu), thì ngöôøi ta caøng boäi phuïc khaû-naêng “ ñeà khaùng ” cuûa daân-toäc Vieät. Tinh thaàn ñaáu tranh ñeå sinh toàn, ñeå baûo veä ñaát nöôùc, trong truyeän “ Coå Tích Nöôùc Nam ” coøn ñeå laïi caâu chuyeän ngoä-nghónh, vaø vui nhoän laø truyeän “ Coùc leân kieän oâng Trôøi ”:

“ Ngaøy xöûa ngaøy xöa, coùc vaãn saàn-suøi, xaáu-xí, nhöng coùc noåi tieáng giöõa muoân loaøi laø moät con vaät tuy beù nhoû, nhöng raát gan daï. Gan coùc tia maø laïi. Vaøo moät naêm, kh6ng roõ naêm naøo, trôøi laøm haïn haùn khuûng-khieáp! Naéng löûa heát thaùng naøy ñeán thaùng khaùc, thieâu chaùy caây coái, huùt caïn nöôùc soâng ngoùi, ñaàm hoà. Muoân loaøi khoâng coøn moät gioït nöôùc ñeå uoáng. Caùc con vaät to lôùn huøng maïnh xöa nay, taùc oai taùc quaùi trong röøng ñeàu naèm leø löôõi maø thôû ñeå chôø cheát, khoâng ai nghó ñöôïc

keá gì ñeå cöùu mình, cöùu muoân loaøi. Söùc maïnh cuûa chuùng chæ ñeå baét naït nhau, chöù ñaâu coù theå laøm gì noåi oâng trôøi. Duy coù anh chaøng Coùc Tía beù nhoû, xaáu xí kia maø coù gan to. Anh tính chuyeän leân thieân ñình kieän trôøi ñeå laøm möa cöùu muoân loaøi. . . .

Khôûi ñaàu, chæ coù moät mình, nhöng anh ñaâu coù naûn. Ñi qua moät vuõng ñaàm khoâ, Coùc Tía gaëp Cua Caøng. Cua hoûi Coùc ñi ñaâu? Coùc beøn keå roõ söï tình vaø ruû Cua cuøng ñi kieän trôøi. Ban ñaàu Cua ñònh baøn ngang. Thaø cheát ôû ñaây coøn hôn, chöù Trôøi xa theá, ñi sao tôùi maø kieän vôùi tuïng. Nhöng nhöõng con vaät ôû quanh Cua nghe Coùc noùi laïi tranh nhau maø baøn ngang baøn luøi, laøm cho Cua noåi giaän. Noùi ngang baøn ngang laø chuyeän cuûa Cua, theá maø hoï laïi daùm tranh maát caùi quyeàn aáy, caùi quyeàn ñöôïc pheùp “ngang nhö Cua” cô maø. Theá la Cua laøm ngöôïc laïi. Cua tình nguyeän cuøng ñi vôùi Coùc.

Ñi ñöôïc moät ñoaïn nöõa, Coùc gaëp coïp ñang naèm phôi buïng thôû thoi-thoùp. Gaáu ñang chaûy môõ roøngroøng vaø khaùt chaùy hoïng. Coùc ruû gaáu vaø coïp ñi kieän trôøi. Coïp coøn löôõng-löï thì gaáu ñaõ gaït ñi maø raèng: - Anh Coùc noùi coù lyù, chaúng coù leõ chuùng mình cöù naèm ôû ñaây ñôïi cheát khaùt caû ö . . .Ta theo anh Coùc thoâi. Ñeán ngang nhö anh Cua coøn theo anh Coùc ñöôïc thì taïi sao chuùnh mình khoâng theo.

Caû boïn nhaäp laïi thaønh ñoaøn Ñi theâm moät chaëng nöõa gaëp ñaøn ong ñang khoâ maät, vaø con Caùo bò löûa nöôùng chaùy xeùm loâng. Caû hai con vaät naøy cuõng haêng-haùi nhaäp vaøo ñoaøn loaøi vaät ñi kieän trôøi do Coùc caàm ñaàu. Coùc daãn caùc baïn ñi maõi, ñi maõi ñeán taän cöûa thieân ñình. Khi ñi treân ñöôøng, caû boïn ñeàu haêng-haùi, nhöng ñeán tröôùc cöûa Trôøi oai nghieâm, boïn coïp, gaáu, caùo, ong, cua ñeàu sôï, duy chæ coù Coùc laø gan lieàn, doõng-daïc ra leänh: - Baây giôø caùc anh phaûi nghe lôøi toâi. Kia laø chum nöôùc cuûa Trôøi, anh Cua vaøo naáp trong aáy. Anh Caùo naáp ôû

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

3- Bieát veà chaân töôùng :

* Chaân töôùng cuûa töï mình. Chuû ngaõ ôû nôi ñaâu? Laáy göông naøo maø soi toû ? * Chaân töôùng cuûa söï vaät: Xaõ-hoäi vôùi töï nhieân, thaät laø hoãn-mang, phöùctaïp !

* Chaân töôùng cuûa chaân-lyù: OÂi thoâi! Thaät laø mòt-muø, laáy ñaâu laøm tuyeät-ñoá i?. . .

Ñoâng, Taây, Kim, Coå: Nho thì baøn ñeán “ tính ”, “ meänh ” ; Phaät thì caàn “ minh taâm huaán tính ”, “ ñaïi giaùc ”, “ töï giaùc ”.

Laõo thì caàn hoïc “ tu tieân ”, “ tröôøng tho ï”ï, “ toàn chaân ” .

Gia To caàn “ thaùnh linh maëc-khaûi ”, theå nghieäm Chuùa Trôøi. - . . .

Roài ra, caùi bieát cuûa loaøi ngöôøi ñi töø tuyeätñoái luaän (dogmatisme) ñeán voâ-tri luaän (agnosticisme) cho ñeán kinh-nghieäm luaän (pragmatisme), hoaëc giaû voâ thaàn (atheùisme), höõu thaàn (theùisme), phaøm thaàn (pantheùisme), hoaëc duy taâm söû quan, duy vaät söû quan, duy sinh söû quan, ... ba -beø- baûy-moái! Thaät laø khoán-khoù khi muoán tìm caùi bieát, caùí soáng nôi minh...

C/ Ñònh-nghóa cuûa Trieát-hoïc :

Noùi ñeán “ trieát hoïc ” , thöïc-söï ôû Phöông Ñoâng, hai chöõ trieát-hoïc chæ môùi xuaát-hieän töø khi coù phong-traøo vaên-hoùa AÂu Taây du nhaäp. Tröôùc ñoù, ngöôøi ta thöôøng chæ baøn ñeán: Ñaïo hoïc, Taâm hoïc hay Lyù hoïc. . . Tuy nhieân, neáu nghieân-cöùu kyõÕ veà lòch-söû tö-töôûng vôùiø muïc-ñích hoaït-ñoäng cuûa tinh-

Thieân Loâi vöøa huøng-hoå vaùc buùa taàm seùt ra ñeán cöûa thieân ñình, thì Coùc ñaõ nghieán raêng ra leänh, laäp töùc chaøng Ong naáp treân caùnh cöûa bay vuø ra, vaø cöù nheø vaøo muõi Thieân Loâi maø ñoát. Noïc Ong ñoát ñau laém, muõi Thieân Loâi raùt nhö phaûi boûng. Nhôù laø ôû cöûa trôøi coù chum nöôùc. Thieân Loâi voäi-vaøng vöùt caû buùa taàm seùt, nhaûy uøm vaøo chum nöôùc chaïy troán. Naøo ngôø vöøa nhaûy uøm vaøo chum nöôùc, thì anh Cua Caøng naáp trong ñoù töø bao giôø, ñaõ chôø saün ñeå giöông ñoâi caøng nhö ñoâi goïng kìm, caép chaët laáy coå. Thieân Loâi ñau quaù, gaøo theùt, gaøo theùt vuøng-vaãy vôõ caû chum nöôùc nhaø trôøi. Thieân Loâi tìm ñöôøng chaïy troán thì Coùc Tía laïi nghieán raêng ra leänh. Laäp töùc Coïp naáp sau Coùc Tía nhaûy boå ra gaàm leân moät tieáng vang ñoäng xeù tan xaùc Thieân Loâi. Ngoïc Hoaøng thaáy theá sôï quaù beøn xin giaûng hoøa vôùi Coùc. Töø ñoù, heã Coùc nghieán raêng laø trôøi laäp-töùc ñoå möa, neân ñoàng dao coù caâu haùt raèng:

Con coùc laø caäu oâng Trôøi, Ai maø ñaùnh noù thì Trôøi ñaùnh cho. (Ca Dao)

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

B/ Nhu-cÀu cûa tri‰t-h†c; Nhu-cÀu cûa tri‰t-h†c; B/ Nhu-cÀu cûa tri‰t-h†c; Nhu-cÀu cûa tri‰t-h†c; Ngay tØ xa xÜa, bi‰t bao nhiêu vÃn-ÇŠ Çã nêu lên, nào là ông tr©i, bà ÇÃt (vÛ trø), nào là th‰ s¿, nào là than phÆn con ngÜ©i. ... Cùng m¶t câu hÕi, nhÜng tùy theo lÆp-trÜ©ng, chính-ki‰n, quan-Çi‹m,... mà có câu Çáp khác nhau.

Khi con ngÜ©i g¥p cÖn khÓn-khó, ngÄng nhìn lên tr©i, dÆm chân trên ÇÃt, t¿ hÕi phäi chæng tr©i, ÇÃt kia Çã gây nên?

Thuª tr©i ÇÃt n°i cÖn gió bøi, Khách má hÒng nhiŠu n‡i truân-chuyên. Xanh kia thæm-th£m tÀng trên, Vì ai gây d¿ng cho nên n‡i này!... (Chinh Phø Ngâm) Không thoát khÕi sÓ phÆn ai-oán, chÌ Çành th°nthÙc trong chÓn phòng không hiu-quånh: Cái quay búng s¤n trên tr©i, M©-m© nhân änh nhÜ ngÜ©i Çi Çêm.... (Cung Oán Ngâm Khúc) Coi cu¶c Ç©i nhÜ m¶ng äo, thúc-thû trܧc s¿ an bài cûa Tåo-hóa: Kìa th‰ cøc nhÜ in giÃc m¶ng Máy huyŠn vi mª Çóng khôn lÜ©ng, VÈ chi æn uÓng s¿ thÜ©ng CÛng còn tiŠn ÇÎnh khá thÜÖng l† là. ñòi nh»ng kÈ thiên ma bách chi‰t Hình thì còn, bøng ch‰t Çòi nau Thäo nào khi m§i chôn dau ñã mang ti‰ng khóc ban ÇÀu mà ra. (Cung Oán Ngâm Khúc)

Sâu-r¶ng, bao-quát hÖn: Moät voøng khoâng ñaùy, ñaùy sinh ngöôøi Ngaûnh laïi troâng ñi maáy vieät khôi

Thöôøng vaäy voâ danh vaêng-vaúng

Maø hay höõu thöïc bôøi-bôøi... (Thái DÎch)

TÃt cä nh»ng l©i vÃn, than trên ÇŠu là nh»ng vÃn-ÇŠ cûa Trieát Hoïc lÜu tâm t§i.

Trang Töû noùi: “Ñöôøng soáng coù bôø, ñöôøng bieát thì khoâng beán”. Cho neân tìm bieát laø tìm cheát. Nhöng töø xöa tôùi nay, coù bieát môùi soáng ñöôïc, bieát laø ñieàu caàn-thieát cuûa soáng. Soáng ñi ñoâi vôùi bieát. ..

Bieát laø caùi truïc cuûa soáng , Descartes noùi: “Je pense donc je suis = Toâi soáng vì toâi bieát”. Bieát laøcoâng-cuï cuûa ñôøi soáng, ñoàng-thôøi laø neàn-taûng vaø yeåm-trôï cuûa soáng.

Söï bieát cuûa loaøi ngöôøi coù theå chia lam ba phöôngdieän: 1- Bieát veà nguyeân-thuûy :

* Caùi caên-cô cuûa trôøi ñaát, töø ñaâu maø sinh ra, caùi “ toái thaùi sô ”, caùi tö kyû nguyeân-nhaân (la cause en soi), caùi lyù-taéc hoaøn-thaønh vuõ-tru ï. Bieát ñeán ñaâu, vuõ-truï coù teân ñeán ñoù. Bieát thaåm-thaáu töø caùi cöïc nhoû ñeán caùi cöïc lôùn, cho ñeán caû voâ cöïc.

* Caên-nguyeân cuûa söï vaät, ôû ñaâu maø ñeán ( laø lyù? laø taâm? laø löïc ?) 2- Söï bieát veà cöùu-caùnh:

* Cöùu-caùnh yù-nghóa cuûa nhaân sinh - Soáng ñeå laøm gì ?

* Cöùu-caùnh giaù-trò cuûa nhaân sinh - Soáng coù yù-vò gì ?

* Cöùu-caùnh y-quy cuûa nhaân sinh - Soáng göûi thaùc vŠ, bieát ñaâu laø queâ ô û?

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

töï noù trôû thaønh moät “ hieän ñeà ” môùi, roài maâu-thuaãn vôùi chính noù ñeå phaùt-hieän ra “ phaûn ñe à” môùi. Hai beân dung-hoøa vôùi nhau ñeå taïo thaønh “ hôïp ñe à”. Cöù nhö theá, bieän-chöùng phaùp laäp ñi laäp laïi. AÙp-duïng trong ñôøi soáng tinh-thaàn, vaên-hoïc, kinh-teá, chính-trò, bieän-chöùng phaùp taïo ra söï tieánboä, tinh-thaàn daân-chuû cuûa AÂu Myõ. Loøng caàu tieán, luoân ñoåi môùi, nhôø pheâ-bình, ñoái-laäp, tranh-luaän, ñeå tìm caùch dung-hoøa caùc laäp-tröôøng khaùc-bieät, maø tieán daàn ñeán söï hoaøn thieän, hoaøn-haûo, chöù khoâng khö-khö cho mình laø ñuùng, trong khi chöa nhìn ñöôïc toaøn dieän cuûa vaán-ñe à.

Baøn ñeán söï “ phie n-die n, hay nhìn mo t ma t ”, (thie u tính-ca ch “toa n die n”) , truyeän “ Na m anh mu sô voi ” keå laïi: “Mo t ho m co mo t ñoa n xie c ñe n mo t tha nhpho . Vì la ñoa n xie c no i tie ng, va co nhie u thu va t bie u-die n nhö ng tro ngoa n-mu c. Khi ñoa n xie c va o tha nh-pho , ca c tre -em cha y coi ra t ño ng, nha t la khi tha y ña n voi, con bie t ñöa vo i qua n ngöô i le n löng voi, con bie t qu y hai go i tröô c, con bie t ñöa mo t cha n tröô c ñe va y,....ca c em hoan-ho ra m trô i, la m ma y chu xa m ngo i ca c he m pho cu ng na o-nö c muo n bie t voi hình thu ra sao, la gio ng va t nhö the na o ma tinh-kho n ñe n the . Na m o ng tha y bo i mu (xa m) lie n ru nhau ñe n ra p xie c ñe coi voi (thö c sö la ñi sô voi). Sau khi ñöô c chu ñoa n “xie c” ño ng y , anh na i coi voi da n 5 o ng tha y bo i mu la i le u voi. Na m o ng tha y bo i mu , mo i o ng sô mo t bo pha n cu a voi. O ng sô vo i voi thì no i “no thun nhö con ñæa vó-ña i”, o ng sô va o cha n voi no i “no gio ng nhö ca i co t nha ”, o ng sô va o tai voi thì no i “no gio ng nhö ca i qua t to”, o ng sô va o ñuo i voi no i “no gio ng nhö ca i cho i”, o ng sô va o nga voi thi ho no gio ng nhö ca i ño n xo c ga nh lu a”.

Theá laø naêm oâng caõi nhau, oâng naøo cuõng cho chæ mình laø ñuùng, vì chính tay mình sôø thaáy, keát

thaàn, thì coù theå noùi: khoâng nhöõng Taây, maø Ñoâng Phöông ñeàu ñaõ coù trieát-hoïc töø laâu.

Trieát, nghóa ñôn-giaûn, laø pheùp lyù-luaän, töduy giuùp ta heä-thoáng-hoùa nhöõng gì ta thaáy, bieát.

- Trieát laø caâu traû lôøi veà nhöõng vaán-ñeà caênbaûn, nhö “ Soáng ” vaø “ cheát ”? Baûn-theå söï vaät ( nhaân-sinh-quan, xaõ-hoäi-quan, ñaïo-ñöùc-quan, theágiôùi-quan,... ).

1

- Trieát, theo Hoà Thích trong “ Trieát-Hoïc Söû Thöïc Duïng ” laø moân nghieân-cöùu nhöõng vaán-ñeà thieát-yeáu, töø nguoàn-goác cuûa nhaân-sinh ñeå tìm ra moät giaûi-quyeát caên-baûn.

-Trieát laø caâu traû lôøi veà nhöõng vaán-ñeà nhö vaán-ñeà con ngöôøi - töø ñaâu? Vuõ-truï? Baûn-theå hoïc? Huyeàn-hoïc?, ñ aïo hoïc ? Lyù hoïc?, Sieâu-hình? Lyù hoùa sinh?, v.v...

-Caâu traû lôøi cuûa trieát naèm ôû ñaâu?

- Thöa, naèm ôû moïi nôi, toaøn boä ñôøi soáng loaøi ngöôøi.

Theo tri‰t -gia Emile Breùhier (1876-1952): “ Trieát-hoïc laø moät hoaït-ñoäng cuûa tinh-thaàn coù heä-thoáng. Trieát-hoïc khoâng theå caét haún lieân-heä cuûa noù vôùi toaøn theå ñôøi soáng tinh-thaàn. Ñôøi soáng tinh-thaàn coøn dieãn-taû baèng caùc khoa-hoïc, toân-giaùo, ngheä-thuaät, cuoäc ñôøi xaõ-hoäi vaø luaân-ly ”ù.

- Trieát-gia ñeå yù ñeán taát-caû giaù-trò tinh-thaàn cuûa thôøi-ñaïi mình ñeå phaùn-ñoaùn, bình-phaåm hay caûi-bieán chuùng. Khoâng coù nôi naøo maø khoâng coù moät coá-gaéng ñeå toå-chöùc xeáp-ñaët caùc giaù-trò cho coù thöù-töï.

1- Lyù Ñoâng A, “Taâm Lyù Thaàn Linh Hoïc/ Ñöôøng Soáng vaø Ñöôøng Bieát”, Gioù Ñaùy xb. naêm, 1967.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

- Trieát-hoïc, theo Taây phöông, “ philosophia ” = yeâu-thích söï thoâng-thaùi, söï hieåu bieát caën-keõ cuûa con ngöôøi veà vuõ-truï, xaõ-hoäi maø con ngöôøi soáng, coøn, tieán, noái, hoùa.

Theo chieàu-höôùng naøy, baát-cöù moät trieát-gia cuûa moät daân-toäc naøo, khoâng theå xa-rôøi caên-baûn thöïcnghieäm, maø phaûi giôùi-haïn vaøo trong bieân-giôùi cuûa quoác-gia. Trong vaên-hoùa, baát-cöù moät taùc-giaû vóñaïi naøo, ñeàu ñaõ thaâm-nhaäp vaøo trong aûnh-höôûng cuûa daân-toäc aáy .. . .

ary of the English Language ”, New College 1980, Published by Houghton Mufflin Company,

D/ “ Bieän-chöùng-phaùp laø moät phöông-phaùp dieãn-taû baèng caùch cho thaáy nhöõng maâu-thuaãn trong moät cuoäc ñoái luaän, ñeå ñi ñeán moät söï thaät (Dialectic is the art of ariving at the truth by disclosing the contradictions in an opponent’s argument and overcoming them.) ”.

Nhöõng ñieàu neâu treân, ta coù theå toùm goïn roõraøng, và khuùc-chieát. Veà trieát-hoïc hay ñaïo hoïc, trong ñôøi soáng con ngöôøi coù lieân-heä chaët-cheõ vôùi thieân-nhieân vaø xaõ-hoäi, neân ba maët: Vuõ-truï - Xaõhoäi vaø tö-töôûng thoáng-nhaát .

Thaät vaäy, con ngöôøi khoâng th ‹ sÓng ngoài thiên-nhiên, cÛng nhÜ ngoài xã-h¶i, và cÛng có tÜtܪng mà loài ngÜ©i m§i có lÎch-sº và væn-hóa.

1

Cho neân Jame Dewey ñaïi-dieän cho caù tính daântoäc Myõ; Bacon, Descartes, Bergson ñaïi-dieän cho caù tính daân-toäc Phaùp; Hegel, Schopenhauger ñaïi-dieän cho caù-tính daân-toäc Ñöùc. Tinh-thaàn vaên-hoùa cuûa ba khoái daân-toäc aáy ñeàu coù ñieåm khaùc nhau, nhö Anh, Myõ thì suøng-thöôïng thöïc-nghieäm, Phaùp thì suøng thöôïng lyù-töôûng, Ñöùc suøng-thöôïng yù-chí.

- Trieát-hoïc theo Ñoâng Phöông laø khoa-hoïc veà caùc quy-luaät chung, maø caû söï toàn-taïi (töùc giôùi töï nhieân vaø xaõ-hoäi) laãn tö-duy cuûa con ngöôøi, quùatrình nhaän-thöùc, ñeàu phaûi phuïc-tuøng.”

Neáu phaân-taùch theo caùch “ hoäi y ù” cuûa chöõ Nho, chöõ “ trieát ” hôïp bôûi boä “thuû =tay + chöõ “caân” (caùi rìu) beân phäi , chöõ “khaåu” ôû döôùi. Nghóa laø khoân-ngoan, saùng-suoát, hieåu roõ söï lyù. Gom laïi, laáy lôøi leõ phaân-tích, moå-xeû goïi laø “ trieát ”.

Ñaây laø phöông-phaùp bieän-luaän coù chöùngminh (dialectic) , laø bieän-chöùng phaùp , moät danhtöø duøng trong luaän-lyù-hoïc Taây phöông.

Cuõng theo “ The American Heritage Dictio

1- Nguyeãn Ñaêng Thuïc , “Lòch Söû Trieát Hoïc Ñoâng Phöông”, nhaø xuaát baûn T/P HCM, taùi baûn laàn 3, 2001.

Trong biŒn-chÙng pháp biŒn-chÙng pháp biŒn-chÙng pháp biŒn-chÙng pháp biŒn-chÙng thu©ng có ba mŒnh-ÇŠ ÇÜ®c Ç¥t ra: hiŒn ÇŠ (thésis), phän ÇŠ (anti-thésis), và hÖp ÇŠ (synthésis).

Hieän ñeà laø moät hieän-traïng cuûa moät thöïc-taïi... Trong moãi hieän-ñeà ñaõ chöùa-chaát maàm-moáng maâuthuaãn, ñoái-choïi vôùi chính noù. Nhôø söï ñoái-khaùng naøy môùi phaùt-sinh tieán-boä. Söùc ñoái-khaùng naøy ñöôïc goïi laø “ phaûn ñe ”. Coù theå noùi baát-cöù moät “hieän ñeà” naøo, töï noù ñeàu coù thieáu-soùt, baát toaøn. Do Çó, caàn coù moät “ phaûn ñe à” ñeå boå-tuùc cho noù. Chính “ phaûn ñe à”, töï noù cuõng khoâng hoaøn-toaøn ñuùng. Bôûi vaäy, caàn lieân-keát “ hieän ñe à” vaø “ phaûn ñe à” laïi vôùi nhau, laøm thaønh moät “ hôïp ñeà ”. Hôïp ñeà chính laø keát-quaû cuûa söï thanh-loïc nhöõng caùi dôû, vaø chæ giöõ laïi nhöõng ñieàu ñuùng trong “ hieän ñeà ” vaø “ phaûn ñeà ”. Trong quaù trình tieán-trieån cuûa tö-töôûng ñeå tìm ra chaân-lyù, trí khoân con ngöôøi luoân aùp-duïng phöông-phaùp bieän-chöùng. Do ñoù, “ hôïp ñe à”

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Tìm-toøi nhöõng quan-heä giöõa tö-töôûng vaø hieäntöôïng ( taâm vaø xaùc, tinh-thaàn vôùi vaät chaät, chuû-quan vôùi khaùch-quan, . . . ). Ñoù laø Nhaän-thöùc luaän . Nhaän-thöùc luaän tìm hieåu töông-quan giöõa chaát vaø löôïng cuûa hieän-töôïng, söï vaän-haønh cuûa hieäntöôïng vaø nhöõng lieân-heä cuûa hieän-töôïng ñoù vôùi caùc hieän-töôïng khaùc trong vuõ-truï.

- Phöông-phaùp luaän : Tìm-toøi nhöõng ñöôøng loái, caùch-thöùc daãn-daét tö-töôûng, kieáân -laäp tö-töôûng, truyeàn thoâng tö-töôûng ñeå bieán tö-töôûng thaønh haønhñoäng cuï-theå baùm saùt thöïc-taïi.

Baûn-theå luaän, nhaän-thöùc luaän vaø phöôngphaùp luaän thoáng-nhaát, ta goïi laø Caên-baûn luaän .

-quaû cuoái cuøng naêm oâng duøng gaäy doø ñöôøng ñaùnh nhau! Quaû laø moät nguï ngoân lyù-thuù!ù Moãi oâng thaøy boùi ñeàu noùi ñuùng söï thöïc, ñu ng theo hie u bie t rie ng mình , nhöng trôù-treâu laø moãi oâng chæ sôø ñöôïc moät boä-phaän cuûa voi!

Tìm kieám chaân-lyù laø nhu-yeáu cuûa tri-thöùc. Trong sinh-hoaït xaõ-hoäi ngöôøi coù nhieàu khuynhhöôùng. Chính nhôø vaäy maø coù tieán-boä. Naêm thaøy boùi chæ vì muoán cho mình laø ñuùng, töông-töï trong lòchsöû toâng-giaùo theá-giôùi ñaõ noùi leân nhöõng taøn haïi veà sö ñoäc toân, ñoäc quyeàn tö-töôûng!

Noùi ñeán chaân-lyù cuûa vaán-ñeà, xöa nay thöôøng bò laãn-loän giöõa chaân-lyù tuyeät-ñoái vaø chaân-lyù töông-ñoái, hay chaân-lyù khaùch-quan cuûa vuõ-truï vaø chaân-lyù chuû-quan cuûa con ngöôøi.

Caâu truyeän “ Naêm anh muø sôø voi ”, coå nhaân Vieät coát traùnh cho chuùng ta rôi vaøo voøng coá-chaáp.

*

1

Vì tÜ-tܪng cûa m‡i tri‰t phái Ç¥t trên nŠn-täng khác nhau .Duy tâm cho r¢ng duy có tinh-thÀn (y‰u tÓ vô hình) là sän sinh ra m†i hiŒn-tÜ®ng sÓng. Phái Duy VÆt quan niŒm hiŒn-tÜ®ng sÓng do vÆt chÃt ( y‰u tÓ h»u hình), Phái Duy Sinh tìm cách dung hòa Tâm và VÆt, chû-trÜÖng hiŒn-tÜ®ng sÓng khªi tØ sinh nguyên ( t‰ Bào). Tåm th©i ba phái này Çåi diŒn cho m†i phái . Th¿c s¿ Ç©i sÓng loài ngÜ©i do s¿ vÆnǶng và kŠt-h®p cûa ba phåm-trù: Sinh - VÆt - Tâm. Sinh - VÆt - Tâm thÓng-nhÃt. ñó là Cæn Bän Quan Quan Quan. BÓn ÇiŠu : Cæn Bän Nghïa, Cæn Bän H†c, Cæn Cæn Nghïa, H†c, Cæn Cæn Bän Nghïa, Cæn Bän H†c, Cæn Cæn Nghïa, H†c, Cæn Cæn Bän Nghïa, Cæn Bän H†c, Cæn Bän LuÆn và Cæn Bän Quan LuÆn Quan Bän LuÆn và Cæn Bän Quan LuÆn Quan là bÓn ÇiŠu cæn-bän hay là bÓn chìa-khóa bÓn chìa-khóa bÓn chìa-khóa bÓn chìa-khóa bÓn chìa-khóa Ç‹ mª cºa vào tri‰t-h†c.

F/ Moät soá vaán-ñe trong trieát-hoïc :

- Ñoái-töôïng ñeå suy-tö ( thieân-nhieân huyeàn-bí; soáng cheát voâ thöôøng, ...)

- Yeáu-toá suy-tö ( oùc pheâ-phaùn tìm-toøi, khaû naêng trí-tueä, ...)

1- Thái PhÜ®ng, Tìm hi‹u Chû nghïa Duy Dâm, tàim liŒu Çánh máy, 1985.

S© voi, næm xÄm luÆn hình, Anh nào cÛng nhÆn chÌ mình Çúng thôi !

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

ñ ñ ñ ñ / Tieán Trình Hình Thaønh / Tieán Trình Hình Thaønh / Tieán Trình Hình Thaønh / Tieán Trình Hình Thaønh Tieán

E/ Caáu-truùc cuûa trieát-hoïc.

Töø laâu, caùc trieát-gia haèng baên-khoaên, coágaéng tìm hieåu yù-nghóa cuûa hieän-töôïng soáng, ñaëcbieät ñôøi soáng cuûa con ngöôøi.

Tö Töôûng -Hoïc Thuaät - Hoïc Thuyeát

N N N Nhöõng yù-nieäm (Notion) Tö-töôûng (Ideology, thought)

he-thong-hoa

Heä-thoáng tö-töôûng (System of ideologies)

Tö Töôûng -Hoïc Thuaät - Hoïc Thuyeát Tö Töôûng -Hoïc Thuaät - Hoïc Thuyeát Tö Töôûng -Hoïc Thuaät - Hoïc Thuyeát Tö Töôûng -Hoïc Thuaät - Hoïc Thuyeát he-thong-hoa

Hoïc-thuaät (Domain of learning)

he-thong-hoa Gom låi Ç‹ xº-døng

Hoïc-thuy‰t

HŒ thÓng hóa, n°i bÆt nh»ng Ç¥c-thù h†c-thuy‰t .

T T T T Tri‰t H†c ri‰t H†c ri‰t

Loaøi ngöôøi ñaõ khaùm-phaù ra raèng: Hieän-töôïng soáng khoâng phaûi do yeáu-toá “ voâ hình ” nhö Duy Taâm chuû-tröông, hoaëc do vÆt-chÃt nhö Duy vaät giaûi-thích. Moät söï thöïc khoâng theå choái-caõi “ Loaøi ngöôøi ñöôïc soáng ñeán ngaøy nay, vaø coøn ñöôïc soáng ñeán ngaøy mai ”. Thöïc-taïi cho thaáy: hieän-töôïng soáng bao-giôø cuõng ñöôïc saûn-sinh ra bôûi ba phaïm-truø: TÖÏ NHIEÂNXAÕ HOÄI vaø TÖ TÖÔÛNG, luoân-luoân vaän-ñoäng vaø keát-hôïp.

Taát-caû nhöõng hieän-töôïng naøo khoâng do con ngöôøi chuû-ñoäng thuoäc phaïm-truø TÖÏ NHIEÂN. Con ngöôøi soáng trong xaõ-hoäi, nhöõng vaän-ñoäng naøo do söï vaän-ñoäng vaø keát-hôïp giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi thuoäc phaïm-truø XAÕ HOÄI. Nhöõng hieän-töôïng naøo lieân-quan ñeán tinh-thaàn cuûa con ngöôøi thuoäc phaïm-truø TÖ TÖÔÛNG.

Nhö vaäy, ba phaïm-tru: TÖÏ NHIEÂN - XAÕ HOÄITÖ TÖÔÛNG coäng-thoâng vôùi nhau, vaø laø moät. Noùi caùch khaùc, söï vaän-ñoäng, keát-hôïp, löu-haønh vaø dieãn-tieán cuûa ba phaïm-truø treân thoáng-nhaát. Ñoù laø “ Caên baûn nghóa ”. . .

Treân caên baûn nghóa, “Töï-nhieân - Xaõ-hoäi vaø tö töôûng” thoáng nhaát, cho nên khoâng theå taùch rôøi ba moân hoïc “ Söû hoïc - Khoa hoïc vaø Ñaïo hoïc ”. maø phaûi thoáng nhaát thaønh moân hoïc duy nhaát, Ñoù laø “ Caên baûn hoïc ”.

- Suy-cöùu nhöõng nguyeân-lyù veà baûn-chaát vaø cöùu-caùnh cuûa söï thöïc. Nghieân-cöùu moät hieän-töôïng laø tìm hieåu hieän-töôïng ñoù. Hieän-töôïng ñoù töø ñaâu ñeán vaø keát-thuùc ra sao? Ñoù laø Baûn-theå luaän :

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

chuy ‹ n ñoäng Newton, vaø ñònh-luaät haáp-daãn, James Clerk Maxwell thoáng-nhaát hai ngaønh ñieän-hoïc vaø töøhoïc, Wilhem Conrad Rontgen khaùm-phaù ra tia X quang, Albert Einstein xaây-döïng thuyeát töông-ñoái ñaëc-bieät, keát-hôïp khoâng-gian vaø thôøi-gian vaøo moät khaùi-nieäm chung...

* Thieân-vaên hoïc : Ngaønh nghieân-cöùu vaät theå vuõ-truï (sao, haønh tinh, tinh vaân, quaàn tinh, thieân haø,...), vaø caùc hieän-töôïng beân ngoaøi khí-quyeån traùi ñaát.

Thieân-vaên hoïc coù nhieàu laõnh-vöïc, nhö Thieân vaên hoïc maët trôøi, Khoa-hoïc haønh tinh, Thieân-vaên hoïc sao, Thieân-vaên hoïc thieân haø, Thieân-vaên hoïc ngoaøi thieân haø, Vuõ-truï hoïc.

* Khí-töôïng hoïc : Khoa nghieân-cöùu veà khí quyeån nhaèm döï baùo thôøi-tieát.

* Chuû nghóa Hieän Thöïc : “ Laø traøo-löu ngheäthuaät laáy hieän thöïc xaõ hoäi vaø nhöõng vaán-ñeà coù thöïc laøm ñoái töôïng saùng-taùc. Chuû-nghóa Hieän-thöïc chia laøm ba nhaùnh: Vaên-hoïc hieän-thöïc, Hoäi-hoïa hieän-thöïc vaø Trieát hoïc hieän-thöïc .”

* Chuû nghóa Duy Danh : Cho raèng nhöõng danh töø tröøu-töôïng chæ laø töø-ngöõ bieåu-thò cho nhöõng traïng thaùi cuûa trí naõo, nhö yù-töôûng, nieàm tin hay döï ñònh. William xöù Ockham noåi tieáng laø ngöôøi baûo-veä cho chuû nghóa Duy Danh.

* Chuû nghóa Duy ly ù: Chuû-tröông gaén heát taátcaû kieán-thöùc con ngöôøi vaøo lyù-trí. Nhöõng nhaø trieáthoïc noåi tieáng cuûa chuû nghóa Duy Lyù nhö: Parmedines (510 trc. CN), , Zeno (489 trc. CN), Plato (427 trc. CN), Chuû-nghóa Duy Lyù hieän-ñaïi baét-ñaàu töø Reùne Descarted (1596-1690).

* Chuû-nghóa Hoaøi Nghi : Quan-ñieåm trieát-hoïc nghi-vaán khaû-naêng ñaït ñöôïc ôû baát-kyø moät loaïi kieán thöùc naøo. Sextus Empirius (theá-kyû I) coi chuû-nghóa

- Y‰u-tÓ suy-tÜ (óc phd6-phán, tìm tòi, khä næng trí-tuŒ,...).

- ñiŠu kiŒn suy-tÜ (th©i gian và s¿ tïnh-m¥c).

- KÏ thuÆt sáng tác, (tác phÄm mang dÃu Ãn xãh¶i, và th©i Çåi (cá nhân, xã-h¶i, tÆp th‹).

G/ ÑOÀ BIEÅU CAÁU TRUÙC TRIEÁT HOÏC

(Theo nhaø tö-töôûng Vieät, Lyù Ñoâng A)

VÛ trø (thiên nhiên)

h‡ tÜÖngk›H‡tÜÖnglàt¿nguyênhân h®pVÆnǶng&k‰t thÓngnhÃt

Tinh thÀn & vÆt chÃt h‡ tÜÖng TÜk› nguyênnhân

CÖ næng + Bän vÎ

Xãh¶i

nhÃt quánk‰t&ǶngVÆn nhÃtthÓngh®p

Tïnh Ƕng -

T¿-nhiên + Xã-tÜ-tܪng+h¶i nhÃtthÓng

VÆn Ƕng & k‰t h®p thÓng nhÃt chinhânluãtQuyphÓi dân. Phát tri‹n theo hình tròn trôn Óc có nút t‰t VånvÆttÜÖngquan. phákhámNhân3 lš.chântÀng

TÜ tܪng (Con ngÜ©i)

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

H/ Caùc Hoïc Thuyeát Trieát Hoïc. Hoïc Trieát Caùc Hoïc Thuyeát Trieát Hoïc. Hoïc Trieát Hoïc

* Theo lòch-söû trieát-hoïc, thôøi coå Hy Laïp phaùtsinh ra nhiŠu vaán-ñeà, vì theá, sinh ra nhieàu hoïc-thuyeát nhö sieâu-hình hoïc, nhaän-thöùc luaän, luaân-lyù hoïc, chínhtrò hoïc, ñòa-chaát hoïc, vaät-lyù hoïc, thieân-vaên hoïc, khítöôïng hoïc, hieän-thöïc, duy danh, duy lyù, duy nghieäm, nhò nguyeân, nhaát nguyeân, hoaøi-nghi, lyù-töôûng, thöïcduïng, hieän-sinh, duy taâm (duy thaàn), duy vaät, duy lyù, duy thöùc, duy nhaân,.

* Sieâu-hình hoïc (Meùtaphysics): Laø nhaùnh trieát hoïc nghieân-cöùu veà baûn-chaát cuûa söï thaät, baûn-chaát cuûa vaät theå, söï-kieän?

Ngaøy nay, “ sieâu-hình hoïc ” ñöôïc duøng trong nhöõng ñeà-taøi ngoaøi theá-giôùi vaät-chaát. nhö taâm-linh, thaàn-bí,...

Trong nhaùnh naøy, nheàu nhaø sieâu-hình noåi tieáng nhö: Aristote, Thomas Aquinas, George Berkeley, Patricia Churchland, Gilles Deleuze, Rene Descarte, George W. F. Hegel, Immanuel Kant, David Lewis, Sir Isaac Newton, Plato, Arthur Schopenhauer, . . .

* Nhaän-thöùc luaän hay Tri-thöùc luaän (epistemology) laø ngaønh nghieân-cöùu veà baûn-chaát, nguoàn-goác vaø phaïm-vi cuûa trí-thöùc. Phaàn lôùn coâng vieäc laø phaântích baûn chaát, vaø caùc daïng cuûa tri-thöùc cuøng söï quan-heä veà nieàm tin vaø chaân-lyù.

* Luaân-lyù hoïc hay Ñaïo ñöùc hoïc ( Ethic , tieáng Hy Laïp) hay eùthica (tieáng La Tinh). Theo töø nguyeân hoïc coù nghóa laø nôi ôû, phong-tuïc, luaân-lyù. Sang theá kyû 3 trc. CN, danh-tuø “eùthica” ñöôïc trieát-gia Aristotle duøng “ Ñaïo-ñöùc hoïc ” thay theá Luaân-lyù hoïc cho ñeán ngaøy nay.

Ñaïo-ñöùc hoïc coù nhieàu nhaùnh keøm theo nhö taâm-lyù hoïc, xaõ-hoäi hoïc, daân-toäc hoïc, giaùo-duïc hoïc, Thaät vaäy, Ñaïo-ñöùc hoïc chính laø trieát-hoïc cuûa ñôøi soáng, maø ñaïo-ñöùc laø lôïi-ích cho ñôøi soáng.

Ñaïo-ñuùc hoïc coøn ñöôïc coi laø hoïc-thuyeát veà phaåm-haïnh, neáu ñoái-chieáu vôùi Ñoâng phöông “Ñaïo” chính laø con ñöôøng phaûi theo (con ñöôøng soáng höôùng-daãn con ngöôøi), Ñöùc laø bieåu-hieäu cuûa “Ñaïo” = Nhaát taâm haønh chính ñaïo vò chi ñöùc . Cho neân Ñaïo ñöùc ñi lieàn nhau, chæ nhöõng yeâu-caàu, nhöõng nguyeântaéc cuûa cuoäc soáng maø moïi ngöôøi phaûi tuaân theo.

* Chính-trò hoïc: Bao goàm caùc lyù-thuyeát vaø trieát-hoïc chính-trò, caùch phaùt-trieån, quan-heä quoác-teá, caùch quaûn-lyù haønh-chaùnh , caùc chính-saùch xaõ-hoäi, v.v... Chính trò hoïc coøn nghieân-cöùu caùc heä-phaùi chính ñaûng trong moät quoác-gia, caùc theå-cheá chính-phuû, cac phöông-saùch chính-trò ( Chính-saùch oân-hoøa, chính-saùch xaâm-löôïc, coâng cuoäc cai-trò, caùch cai-trò; (coâng nghieäp cai trò ); quyeàn-löïc trong quan-heä quoác-teá.. .

* Ñòa-chaát hoïc (Geùologie): Khoa-hoïc veà chaát ñaát. Moät moân khoa-hoïc nghieân-cöùu veà caùc vaät-chaát raén vaø loûng caáu-taïo neân traùi ñaát. Ñòa-chaát-hoïc cuõng nghieân-cöùu caùch caáu-truùc, ñaëc-ñieåm vaät-lyù, ñoänglöïc, quùa trình hình-thaønh, vaän-chuyeån vaø bieån-ñoåi cuûa caùc vaät-lieäu.. . .

* Vaät-lyù hoïc : Moân hoïc chuyeân veà vaät-chaát vaø söï töông taùc, nghieân-cöùu caùc quy-luaät vaän-ñoäng cuûa töï-nhieân nhö hoùa hoïc, sinh hoïc,...

Trong ngaønh naøy, coù nhieàu nhaø tö-töôûng noåi tieáng nhö: Archimeødes ñöa ra nhieàu ñònh löôïng veà cô hoïc vaø thuûy-tónh hoïc, Galileo Galilei tieân-phong trong laõnh-vöïc thöïc-nghieäm ñeå kieåm-tra lyù-thuyeát, Isaac Newton hoaøn thieän hai thuyeát vaät-lyù: Ñònh-luaät

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Nhöõng trung-taâm cuûa Nho só luoân tranh luaän veà traät-töï xaõ-hoäi. Lòch-söû goïi thôøi-kyø naøy ôû Trung Hoa laø thôøi “ Baùch gia chö tö û” ( Traêm nhaø traêm thaøy ) hay “ Baùch gia minh tranh ” ( traêm nhaø ñua tieáng ). Chính nhôø vaäy maø nhieàu tröôøng-phaùi trieáthoïc ñöôïc ra ñôøi.

Coù ba ñaëc-ñieåm caùc tö-töôûng cuûa thôøi-ñaïi naøy:

* Nhöõng vaán-ñeà lieân-quan ñeán con ngöôøi nhö trieát-hoïc nhaân sinh, trieát-hoïc chính-trò, trieát-hoïc lòch-söû ñöôïc phaùt-trieån.

* Nhaán maïnh söï haøi-hoøa vaø thoáng-nhaát giöõa thieân-nhieân vaø xaõ-hoäi.

*Tö duy tröïc-giaùc ( Söï caûm nhaän hay theå nghieäm ). Phöông-thöùc naøy ñaëc-bieät coi troïng veà taâm. Taâm laø goác reã cuûa nhaän-thöùc, laáy taâm ñeå bao-quaùt söï vaät. Ñaëc-tính naøy thaáy roõ trong caùc ca-dao, truyeän vui daân gian, caùc huyeàn thoaïi Vieät, nhö huyeàn thoaïi “Coùc ñi kieän Trôøi”, Taám Caùm”, Thaùnh Taûn Vieân”, “Chuû Ñoàng Töû vaø Tieân Dung”, “Sôn Tinh vaø Thuûy Tinh” , v.v...

ÔÛ ñieåm naøy, xöa nay trong lòch-söû trieát-hoïc ñaõ khoâng heà ñeà-caäp - Ñoù chính laø tröôøng phaùi “ trieát hoïc bình daân ”.

* Tröôøng phaùi “ Trieát-hoïc Bình-daân ”.

Noùi ñeán caûm nhaän hay tröïc-giaùc, Vieät Nam ñaõ coù trieát-hoïc töø laâu ñôøi. Qua vaên-hoïc bình-daân, ta coù theå chöùng-minh ñöôïc ñieàu naøy. Chính laø neàn “trieát hoïc bình daân hay trieát hoïc chính-thoáng”, neàn trieát-hoïc phaûn-aûnh toaøn-theå neáp soáng cuûa daân-toäc Vieät:

hoaøi-nghi nhö moät khaû-naêng ñöa ra phaûn-ñeà trong baát kyø caùch-thöùc naøo ñeå ñeán moät traïng-thaùi khoâng coøn ñaùnh giaù nöõa, vaø sau ñoù laø söï bình-an cuûa tinhthaàn.

* Chuû-nghóa lyù-töôûng : Moät hoïc-thuyeát cho raèng hieän-thöïc hoaøn-toaøn bò giôùi-haïn bôûi ñaàu oùc chuùng ta.. Chuû-nghóa naøy baét-ñaàu chính-thöùc bôûi George Berkeley, OÂng cho raèng khoâng coù nhöõng khaùcbieät veà baûn chaát giöõa caùc traïng-thaùi tinh-thaàn, nhö laø caûm thaáy ñau-ñôùn, vaø nhöõng gôïi yù töø caùc giaùc-quan. Immanuel Kant coøn uûng-hoä chuû-nghóa lyù-töôûng sieâuvieät (Transcendental Idealism), Kant cho raèng coù nhöõng giôùi-haïn veà nhöõng ñieàu coù theå hieåu ñöôïc, neáu nhö noù khoâng ñöôïc ñem ra ñaùnh giaù trong ñieàu-kieän khaùch-quan.

* Chuû-nghóa thöïc-duïng : Vaøo cuoái theá-kyû 19, hai trieát-gia Hoa Kyø Charles Peirce vaø William James ñoàng saùng-laäp ra hoïc-thuyeát “ Chuû nghóa Thöïc duïng ” (pragmatism). Chuû-thuyeát naøy cho raèng chaân-lyù cuûa ñöùc tin khoâng naèm trong söï töông-hôïp cuûa hoïc vôùi thöïc-taïi, maø naèm ôû söï hieäu-quaû vaø höõu-ích. Bôûi söï höõu-ích cuûa ñöùc tin trong baát-kyø thôøi-ñieåm naøo, coù theå phuï-thuoäc vaøo hoaøn-caûnh.

* Chuû-nghóa hieän-sinh : Soren Kierkegaard vaø Friedrich Nietzsche ñöôïc coi laø cha ñeû cuûa thuyeát hieän sinh. Theo Kierkegaard “Ñieàu quan-troïng nhaát ñoái vôùi moät ngöôøi, thöïc-söï laø nhöõng caâu-hoûi lieân-quan ñeán nhöõng moái quan-heä caù-nhaân beân trong cuûa ngöôøi ñoù vôùi söï toàn-taïi .”

* Chuû-nghóa Duy Vaät :

Ñeå traû lôøi cho vaán-ñeà “yù-thöùc vaø vaät-chaát - Caùi naøo coù tröôùc?” Tuøy theo caùch giaûi-quyeát maø sinh ra hai traøo-löu chuû-nghóa Duy vaät vaø chuû-nghóa Duy Taâm.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Phaùi Milet do 3 nhaø trieát-hoïc Thaleøs, Anaximeøne, vaø Anaximandes laäp neân. Phaùi naøy khaúng ñònh “ Theá-giôùi hieän-höõu töø moät thôøi nguyeân vaät-chaát .”

- Phaùi Heùraclite coi baûn-nguyeân cuûa theá-giôùi laø “löûa”. Löûa buøng chaùy vaø taøn-luïi theo “logos” (quyluaät) noäi taïi chính mình. Theá-giôùi vöøa ña daïng vöøa thoáng-nhaát, vöøa haøi-hoøa, vöøa xung-ñoät.

- Phaùi “ nguyeân-töû-luaän ”. Leucippe (500 - 440 BC) laø ngöôøi saùng-laäp, vaø Deùmocrite (460-370 BC) thöøa-keá vaø phaùt-trieån. Theo phaùi naøy, vuõ-truï ñöôïc caáu thaønh bôûi hai thöïc-theå nguyeân-töû vaø chaân khoâng.

Chuû-nghóa Duy Vaät khaúng-ñònh vaät-chaát coù tröôùc, yù-thöùc coù sau, vaø vaät-chaát toàn-taïi khaùch-quan, ñoäc-laäp vôùi yù-thöùc, vaø quyeát-ñònh yù-thöùc. YÙ-thöùc laø phaûn-aûnh theá-giôùi khaùch-quan vaøo boä oùc con ngöôøi.

Trong chuû nghóa Duy vaät coù ba hình-thöùc: Duy vaät coå-ñieån , trieát-hoïc Duy vaät sieâu-hình (Chuû-nghóa Duy vaät phuïc-höng vaø caän ñaïi), vaø trieát-hoïc Duy vaät bieän cuûa Maùc vaøo theá-kyû XIX, ñöôïc phaùt-trieån bôûi Leânin neân coøn goïi laø Maùc-Leânin.

* Chuû-nghóa Duy Taâm . (Duy Thaàn):

Traùi ngöôïc vôùi chuû-nghóa Duy-vaät, chuû-nghóa Duy-taâm cho raèng moïi thöù ñeàu toàn-taïi beân trong taâm thöùc vaø thuoäc veà taâm-thöùc.

Chuû-nghóa Duy-taâm coù hai khuynh-höôùng:

+ Chuû-nghóa Duy Taâm chuû-quan : Khuynh-höôùng naøy phuû-nhaän söï toàn-taïi cuûa theá giôùi khaùch-quan.

. Phaùi Pythagore (571 - 497 BC) thöøa-nhaän söï baát-töû vaø luaân-hoài cuûa linh-hoàn. Ñoái-laäp voán coù cuûa moät söï vaät hieän-töôïng, nhö chaün - leû, ít - nhieàu, phaûi - traùi, nam -nöõ, saùng - toái,...

+ Chuû-nghóa Duy Taâm khaùch-quan thöøa-nhaän yù-thöùc vaø tinh-thaàn coù tröôùc, vaät-chaát coù sau.

Socrate (469 - 399 BC) daønh phaàn lôùn nghieân-cöùu veà con ngöôøi. “Con ngöôøi haõy nhaänthöùc veà chính mình. ”

Tieáp, Platon (427-347 BC) xaây-döïng hoïc thuyeát “ Duy Taâm Khaùch-quan ” qua noäi-dung thuyeát “ YÙ-nieäm ”.

Ñoái-chieáu vôùi thôøi-ñaïi AÂu Chaâu, beân Ñoâng phöông coù thôøi: Tam Ñaïi [Haï (theá kyû XVI tr. CN)Thöông (theù kyû XVII - XIV tr. CN) - Chu (XI - ) vaø Xuaân Thu (770 - 475 Tr. CN) - Chieán quoác (475 - 221 tr. CN)].

* Veà kinh-teá, xaõ-hoäi, khoái Baùch Vieät ñaõ bieát cheá-taïo, söû-duïng nhöõng noâng cuï, vuõ-khí baèng ñoàng ( troáng ñoàng, teân ñoàng ôû Loa Thaønh), truyeän Phuø Ñoång côõi ngöïa saét deïp giaëc AÂn (Thöông) ,...

* Vaøo theá-kyû XI tr. CN, Chu Vuõ Vöông (con cuûa Chu vaên Vöông) ñaùnh ñoå nhaø Thöông, laäp ra nhaø Chu, ñoùng ñoâ ôû Thieåm Taây neân goïi laø Taây Chu. Nhaø Chu thöïc-hieän cheá-ñoä “ Ñeá cheá ñoäc quyeàn ” ( Moïi taøi-saûn ñaát nöôùc nhö ruoäng ñaát, keå caû con ngöôøi ñeàu thuoäc nhaø vua! ).

“ Baäc thieân chi ha ï, maïc phi vöông thoå, xuaát thoå chi taân, maïc vi vöông thaàn.” (Tieåu Nhaõ), nghóa laø “Khaép caû döôùi trôøi, ñaâu khoâng laø ñaát vua? Ñi suoát caû beán ñaát, ai khoâng laø toâi vua?.

Veà tö-töôûng coù söï gaén chaët thaàn quyeàn vôùi theá quyeàn ( Vua töùc laø thieân töû, thay trôøi trò daân neân vua coù toaøn quyeàn sinh saùt).

- Thôøi Xuaân Thu (770 - 475 tr. CN) - Chieán quoác (475 - 221 tr. CN).

Khoâng nhöõng noâng-nghieäp phaùt-trieån maïnh, maø coâng-ngheä cuõng phaùt-ñaït. Ñoà saét cuõng phaùttrieån khaù phoå-bieán. Veà chính-trò ñaõ bieán chuyeån soâi-ñoäng ôû Trung Hoa.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Veà hieäu quaû lòch söû vaø vaên minh lyù luaän ñöa ñeán “ñònh meänh” chuû nghóa. Vaên minh luaän chuû troïng söï bieåu hieän ñöùc tính hôn höôûng thuï.

* VÛ trø quan cûa trø quan VÛ trø quan cûa trø quan Duy vaät:

Toái cao caên cöù laø vaät chaát (matieøre). Nhöng theá naøo laø vaät chaát? Kieåm thaûo baèng tieán hoùa khoa hoïc, ta khaùm phaù ra nguyeân töû, ñieän töû, löôïng töû, naêng töû... Töø choã cöïc vi ñeán vuõ truï, hai caùi thaùi cöïc ñeå ñoái chieáu laãn nhau laøm ta khoâng quyeát ñònh ñöôïc tính chaát tuyeät ñoái cuûa vaät chaát laøm toái cao caên cöù. Trong lòch söû nhaân loaïi, khi con ngöôøi tieán töø thôøi kyø thaàn taéc sang ñeá taéc, danh taéc, lyù taéc, söï khaùm phaù luaät taéc nghieâm ngaët khaùch quan cuûa vuõ tru laø ñieàu kieän chuû yeáu naém giöõ chaân lyù. Söï suøng baùi lyù taéc laøm naûy nôû ra chuû nghóa “duy vaät”. Ñem phaïm truø “vaät” ñaët ñònh vaøo coâng thöùc nghieân cöùu, vaät chaát hoaït ñoäng phaûi bình quaân giaûi quyeát vôùi tinh thaàn vaø chuûng toäc. Neáu naém giöõ thieân leäch vaät chaát seõ ñöôïc sieâu hình hoùa vaø keát thaønh “duy vaät chuû nghóa”.

Tieàn ñeà toái ñònh cuûa duy vaät chuû nghóa laø vaät chaát vaïn naêng. Phaùt xuaát toái sô vaø cöùu caùnh vuõ truï ñeàu do vaät chaát kieán laäp.

Sang coâng cuï lyù luaän, duy vaät phaùi thieân veà ñoäng maø thaønh laäp “duy vaät bieän chöùng phaùp”. Nhaän thöùc luaän chæ bieát coù khaùch quan maø khoâng caàn ñeán chuû quan.

Sang dieãn dòch veà thuaàn tuùy lyù luaän, duy vaät phaùi mang töï nhieân khoa hoïc (science de la nature) aùp duïng moät caùch khoâng tieán hoùa vaøo ñôøi soáng xaõ hoäi. Vì tin töôûng tuyeät ñoái vaøo vaät chaát, neân chæ ñeà xöôùng coù theá löïc vaø quyeàn lôïi (force et droit). Xaõ hoäi lyù töôûng raäp maãu theo nguyeân thuûy coäng saûn vaø theo töï nhieân kinh teá. Thöïc ra, thôøi ñaïi coäng saûn nguyeân thuûy coøn theo maãu heä,

I/ VÛ-T VÛ-T VÛ-T VÛ-T VÛ-Trø quan rø quan rø quan quan rø quan (Hình nhi thÜ®ng) :: ::

M‡i hŒ-thÓng tri‰t h†c thÜ©ng có ba lãnh v¿c chính y‰u: VÛ-trø quan, nhân sinh quan và xã-h¶i quan.

VÛ-trø quan laø phaàn “hình nhi thöôïng” cuûa chuû nghóa, nhaèm giaûi ñaùp veà cöùu caùnh nguyeân-thuûy cuûa vuõ truï (vuõ truï luaän). Trong phaàn naøy, caùc luaät taéc chi phoái thieân nhieân ñöôïc ñem ra nghieân cöùu.

* * VÛ trø quan PhÆt giáo trø quan PhÆt giáo giáo :

Theo PhÆt h†c, vÛ-trø vån h»u hình-thành và bi‰n chuy‹n la do c¶ng sinh, c¶ng h»u theo công-thÙc:

“Cái này có thi cái kia có

Cái này không thì cái kia không Cái này sinh thì cái kia sinh Cái này diŒt thì cái kia diŒt.” (Mijhlmani Nikaya III (63)

ñây là nguyên-lš duyên khªi duyên duyên khªi duyên khªi, là chû-thuy‰t trong Hoa Nghiêm tông. Thuy‰t này cho r¢ng vÛ-trø là bi‹ul¶ ‘ Ƕng Ƕng Ƕng’ cûa nguyên lš ‘ tïnh tïnh tïnh tïnh tïnh’. Vån h»u h‡-tÜÖng, phø thu¶c,h‡-tÜÖnggiao-thiŒp,khôngtrªngåilÅnnhau,cùng th©i và ÇÒng-th©i có m¥t, do Çó tåo ra m¶t bän Çåi hòatÃu vÛ-trø cûa toàn-th‹ ÇiŒu. N‰u thiêu m¶t, vÛ-trø së khôngtoàn-vËn.N‰ukhôngcó cái tÃt-cä thì cái m¶t m¶t m¶t m¶t cÛng không. - ”M¶t là tÃt cä, tÃt cä là m¶t M¶t là cä, cä là m¶t M¶t là tÃt cä, tÃt cä là m¶t M¶t là cä, cä là m¶t M¶t là tÃt cä, tÃt cä là m¶t.”

* Theo tri‰t h†c cûa Läo Theo tri‰t h†c cûa Läo Theo tri‰t h†c cûa Läo Theo tri‰t h†c cûa Läo Theo cûa Tº Tº Tº Tº Tº, tÃt cä s¿ vÆt trong th‰ gi§i hiŒn-tÜ®ng ÇŠu do hai l¿c ÇÓi kháng ÇiŠu Ƕng , nhÜng ÇÓi kháng mà b°-túc chÙ không tiêu trØ nhau. ñ¶ng - tïnh h‡ tÜÖng .

“Lão Tº chû trÜÖng các thiên sai vÆn thù, thiên hình vån tÜ®ng cûa th¿c h»u ÇŠu phäi trª vŠ cái th¿c th‹ ÇÒng nhÃt vïnh cºu là ‘Vô’ cûa bän th‹ không gi§i hån.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

* V V Vu-trø quan theo Nho giao u-trø quan theo Nho giao u-trø u-trø .

Bàn vŠ vÃn-ÇŠ tr©i ÇÃt, Kh°ng Tº có nhÆn ÇÎnh: “Tr©icónóigìÇâu,bÓnmùaluânchuy‹n,muônvÆtsinh sÓng. Tr©i nói gì Çâu.” (Thiên hà ngôn tai. TÙ th©i hành yên, vån vÆt sinh yên. Thiên hà ngôn tai).(LuÆn Ng»)

NhÜHŒTØ ÇãÇÎnhnghïa:‘SinhsinhchinvÎDÎch’ (Näy nª luôn luôn g†i là DÎch . hay ‘Thiên ÇÎa chi Çåi ÇÙc viét ainh (Cái ÇÙc l§n cûa tr©i ÇÃt là nguÒn sÓng). NhÜ vÆy vÛ-trø quan cûa Nho gia là m¶t hòa ÇiŒu , m¶t vÆn Ƕng có ÇÎnh hܧng.

Tr©i ÇÃt Çây chÌ là nguÒn sÓng š thÙc. Nó bi‹u hiŒnramuônhìnhvåntܶng.DòngsÓngš thÙcÇãthuÀn nhÃt thì không có mâu-thuÅn, ª tr©i là phåm-vi hiŒntÜ®ng, có Çåt bi‰n-hiŒn âm dÜÖng ví nhÜ sáng tÓi, Ÿ phåm-vi m¥t ÇÃt là phåm-vi vÆt-th‹ t¿-nhiên thì có vÆt mŠm,cÙngtÜ®ng-trÜngchohìnhth‹vÆt-chÃt.HiŒn-tÜ®ng và hình-th‹, hai th‰-gi§i cûa rh©i-gian và không- gian. NguÒn sÓng là nguÒn sÓng bát tuyŒt, là š-thÙc trÜ©ng cºu , liên-tøc bÃt phân.

Ÿ nhân loåi cÛng nhÜ vÛ -trø ÇŠu có m¶t cái gì tÒn tåi Ç‹ duy trì cái ÇiŠu lš Çåi-ÇÒng cûa thiên hình vån tÜ®ng bi‰n dÎch không ngØng.

`

* VÛ-trø quan cûa Duy VÛ-trø quan cûa Duy VÛ-trø quan cûa Duy VÛ-trø quan cûa Duy Tâm: Tâm: Tâm: Tâm:

Theo tö-töôûng gia Lyù Ñoâng A: Goïi laø “duy taâm phaùi” khoâng ñuùng laém, maø neân goïi baèng “duy thaàn phaùi”, vì baûn lai cuûa muoân söï, muoân vaät laø “thaàn”. Cho neân “thaàn” laø toái cao caên cöù cuûa chuû nghóa. Nghieân cöùu laïi chöõ “thaàn” laø moät phaïm truø sieâu hình hoïc (metaphysics) khoâng theå laáy khoa hoïc gì maø naém chaéc ñöôïc. Treân baûn theå lyù luaän veà “thaàn” ta coù theå laáy caâu chuyeän oâng Saint Thomas D’Aquain daïo chôi treân bôø bieån gaëp chuù beù muùc nöôùc ñoå vaøo caùt treân baõi bieån, ñoå ngaàn naøo caùt ngaám ngaàn aáy. OÂng Thomas hoûi chuù beù taïi sao laøm

coâng vieäc doà-daïi nhö vaäy. Chuù beù traû lôøi: Cuõng khoâng doà daïi baèng coâng vieäc cuûa oâng luùc naøo cuõng coá coâng maát söùc tìm toøi caùi baûn theå cuûa trôøi ñaát, vì baûn theå kia laø baát khaûû tri luaän vaäy.

Nay nhaän xeùt trong lòch söû, phaïm truø “thaàn” phaùt sinh trong xaõ hoäi vaøo hai thôøi kyø “thaàn taéc” vaø “ñeá taéc”. Thôøi kyø “thaàn taéc” coøn phaûng-phaát nhieàu di tích veà nguyeân lai ñoäng vaät, do ñoù ta thaáy taäp tuïc heøm (toâtem) aùp duïng vaøo moät taäp theå . Daàn daàn quan nieäm aáy bieán ñoåi vaø ñaët ñònh duyeân khôûi vuõ-truï trong tay moät vò thaàn toái cao. Quan nieäm thoáng nhaát naøy ñaõ böôùc sang thôøi kyø “ñeá taéc”.

Ñem phaïm truø “thaàn” ra nghieân cöùu, ta thaáy hoaït ñoäng tinh thaàn chæ ñöôïc ñaët ngang haøng vôùi chuûng toäc vaø vaät chaát, vì voán lieáng tinh thaàn cuõng laø do söï tích-luõy ñôøi-ñôøi cuûa kinh nghieäm, haønh ñoäng vaø trí thöùc cuûa loaøi ngöôøi...

Caên cöù toái cao ñaõ laø “thaàn” thì tieàn ñeà toái ñònh laø tuyeät ñoái tinh thaàn, noù chi phoái caû vuõ truï, vaø toái sô xuaát phaùt laø söï phaùt sinh vaø cöùu caùnh cuûa “thaàn”.

Coâng cuï lyù luaän cuûa Duy Taâm vì theá troïng veà tónh hôn laø veà ñoäng. Chuû tröông dieãn dòch hôn laø quy naïp, nhaát laø thôøi kyø ñeá taéc chuyeån sang thôøi kyø danh taéc (nominologie). Phöông phaùp lyù luaän thöôøng duøng laø “tam ñoaïn luaän ”. Ñôïi maõi ñeán theá kyû thöù XVIII, Heùgel môùi tu chænh laïi maø ñaët ra “duy taâm bieän chöùng phaùp”. Song ñaëc-ñieåm vaãn laø ôû choã cho raèng moïi söï bieán ñoåi ñeàu tuøy theo tinh thaàn tuyeät ñoái.

Sang ñeán dieãn dòch phaàn xaõ-hoäi xuaát-phaùt laø y cöù vaøo neàn traät töï saün coù. Phaùi “duy taâm” cho ñoù laø söï bieåu hieän toái cao maø moïi ngöôøi ñeàu phaûi phuïc tuøng. Luaän veà tính thì cho raèng tính con ngöôøi voán thieän, vaø sang thöïc tieãn lyù luaän thöôøng thieân veà giaùo duïc laáy traät töï ñeå thöïc hieän, caûi taïo vaø duy trì laáy cöông thöôøng.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

di tích cuûa nguyeân lai xaõ hoäi vaø chöa coù moâ hình toå chöùc xaõ hoäi cuûa loaøi ngöôøi. Coøn boán chöõ töï nhieân kinh teá töï maâu thuaãn. Kinh teá bao giôø cuõng bao haøm moät thuû ñoaïn nhaân-vi, traùi ngöôïc vôùi hai chöõ töïnhieân.

Trieát hoïc duy vaät cöù vaøo lyù-töôûng moâ-hình ñoù laø ñieàu nhaàm laãn. Quan -nieäm quyeàn löïc vaø quyeàn lôïi mang ñeán söï phaân chia giai-caáp maø duy vaät bieän chöùng laáy laøm coâng-cuï ñaáu tranh. Trung taâm luaät-taéc lòch-söû laø söï tieáp tuïc ñaáu tranh giai-caáp khoâng ngöøng. Luaän veà tính con ngöôøi, tính voán aùc. Treân thöïc-teá lyù luaän, chính-trò laø maët naï boùc loät giai-caáp, quoác-gia laø coâng-cuï ñaáu tranh giai-caáp. Caùch maïng luaän ñöa ra maáy ñieàu:

- Giai-caáp lao ñoäng caùch maïng ñöa ñeán ñoäc taøi voâ saûn. - Chuû-löïc caùch-maïng thuaàn-tuùy voâ saûn.

Theo Marx thì xaõ-hoäi seõ ñi ñeán cao ñoä coäng saûn, maø con ngöôøi voâ saûn traàn-truoàng seõ naém giöõ chính quyeàn.

Veà lòch söû luaän, lòch söû chæ laø moät söï tieán hoùa cô giôùi cuûa caùc ñieàu kieän vaät chaát cuûa thôøi ñaïi. Veà vaän meänh luaän, taát nhieân duy vaät ñi tôùi xaõ hoäi vaø vuõ truï ñònh meänh chuû nghóa baèng vieãn aûnh ñeïp ñeõ moät xaõ-hoäi voâ giai caáp ñeå ñoaøn keát chaët cheõ ñaáu tranh vôùi trôû ngaïi töï nhieân.

* Duy sinh phaùi: Nguyeân lai phaùi naøy chöa thaønh haún heä thoáng, cho neân muoán phaân tích caàn phaûi phaùt quaät trong caùc saùch coù nhöõng boä phaän thieáu soùt ñeå boài boå theâm vaøo. Trong saùch “Chu Leã”, thieân “Ñaïi Ñoàng Leã Vaän” coù caâu “thieân ñaïo duy sinh, hay thieân ñöùc hieáu sinh” coù theå laáy laøm danh taéc ñöôïc Toân Vaên thaønh laäp “Tam Daân” chuû nghóa. Trong boä “Kieán Quoác Phöông Löôïc”, thieân “Taâm Lyù Kieán Thieát” coù ñaët ñeå moät caùch

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

baát tri giaùc” laø caùi nhuùm ñaàu cuûa “duy sinh chuû nghóa” laø caùi sinh nguyeân (cellule) laøm caên cöù toái cao. Thöïc ra noù chæ laø caùi “teá baøo”, song muoán bieåu hieän heát yù nghóa trieát hoïc cuûa noù, Toân Vaên cho sinh nguyeân laø caùi theå thaønh töïu vuõ truï, xaõ hoäi.

Trong trieát hoïc söû, phaïm truø “sinh” naøy thöôøng laãn loän trong hai thôøi-kyø “danh taéc” vaø “lyù taéc”. Trong söï ñaáu tranh cuûa hai traän doanh cuûa “duy taâm” vaø “duy vaät” ñaõ baät ra thöù trieát trung-bình-dieän ”duy sinh”.

Neáu ñem phaïm truø “sinh” ñeå nghieân-cöùu, ta thaáy “duy sinh” chæ chuù-troïng veà nhöõng hieän-töôïng vaät-chaát sinh hoaït trong vuõ-truï, ñieàu kieän nhaân chuûng hoaït-ñoäng trong xaõ-hoäi bò sieâu-hìn-hoùa ñi thaønh ra vu- truï-quan. Cho neân tieàn ñeà toái ñònh laø sinh toàn, vaän-ñoäng vaø xuaát phaùt toái sô laø sinh theå (eâtre et vitaliteù).

Sang coâng-cuï lyù luaän, ta coù theå phaùt quaät trong kinh Dòch moät coâng cuï bieän chöùng cho duy sinh phaùi:

* Veà vuõ truï luaät taéc, coù theå laáy caâu: “aâm döông töông ma, baùt quaùi töông thaønh....” (khí aâm, khí döông coï saùt maø thaønh ra taùm queû, taùm queû bieán hoùa maø thaønh ra vaïn vaät.)

* Vaøo xaõ-hoäi, laáy caâu “höõu thieân ñòa nhieân haäu höõu vaïn vaät, nhi nhieân haäu höõu phu phuï...” (coù trôøi ñaát môùi coù vaïn vaät, vaø sau ñoù coù vôï choàng).

Sang phaàn dieãn dòch, phaùi “duy sinh” phaûi mang luaät taéc aâm döông cuûa vuõ truï aùp duïng vaøo xaõ hoäi ñeå thaønh laäp moät thöù Freudisme (Kieàn giaû, döông vaät daõ, khoân giaû aâm vaät daõ...). Coøn trung taâm luaät taéc laø caàu soáng coøn. Luaän veà tính ngöôøi cho raèng loaøi ngöôøi laø tinh thaàn phoái hôïp vôùi vaät chaát.

Veà thöïc tieãn lyù luaän, baøn veà chính trò, “duy sinh phaùi” chuû tröông chuûng- toäc vaø giaùo-duïc .

Veà kieán-thieát luaän, theo thöïc-duïng chuû-nghóa, chuû tröông kieán thieát giai ñoaïn luaän: quaân chính, hieán chính.

Veà quan nieäm lòch söû, theo lyù luaän nhaø Nho cuõ Baûn theå laø chuûng toäc, song söï xaáu toát moät phaàn lôùn do ngöôøi laõnh ñaïo quyeát ñònh.

Veà vaän meänh luaän, theo loái soá hoïc lyù taéc (Logistique) phaân chia aâm döông nhö trong kinh Dòch.

Veà vaên minh luaän, vaên minh laø söï phaùt hieän naênglöïc toái cao sinh toàn cuûa chuûng-toäc.

Sau khi ñaõ kieåm-ñieåm ba chuû-nghóa treân, ta thaáy: - Moãi chuû-nghóa ñeàu xaây ñaép moät neàn-taûng trieát-hoïc treân moät quan-nieäm veà vuõ-truï.

- Phaïm-truø vuõ-truï-quan thöôøng thieân veà sieâu hình maø thieáu maát khoa-hoïc thöïc-tieãn.

- Moãi trieát-hoïc chæ nghieân-cöùu moät ñieàu-kieän hoaït-ñoäng cuûa xaõ-hoäi, nhö theá chæ naém giöõ ñöôïc moät maët maø khoâng tung-hôïp ñöôïc toaøn-theå söï thöïc, Cho neân moät chuû-nghóa môùi ñeå ñöôïc xöùng-ñaùng laøm tieâu chuaån cho nhaân sinh vaïn coå phaûi chuù-troïng vaøo t°ng th‹ cuä s¿ vÆt .

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Ÿ vùng này có m¶t cây c° thø g†i là cây chiênÇàn , cành lá sum-xuê xhe kín cä m¶t khoäng ÇÃt r¶ng. Sau b‡ng khô héo, bi‰n thành yêu tinh , ngÜ©i ta g†i là M¶c Tinh. Con yêu này hung-ác, qûy--quyŒt lå thÜ©ng. Ch‡ ª cûa nó không nhÃt-ÇÎnh, khi ª rØng này, khi ª rØng khác. Nó còn luôn-luôn thay hình Ç°i dång Än-nÃp kh¡p nÖi, b¡t ngÜ©i Ç‹ æn thÎt. Låc Long quân quy‰t ra tay cÙu dân, diŒt trØ loài yêu quái.

Qua nhiŠu ngày gian-kh° m§i tìm thÃy ch‡ ª cûa con yêu quái . Låc Long Quân chi‰n v§i nó træm ngày Çêm, cuÓi cùng Låc Long Quân phäi dùng ljn chiêng trÓng làm cho nó khi‰p s® và chåy vŠ phía Tây Nam, sÓng quanh-quÃt ª vùng Çó, ngÜ©i ta g†i là qûy XÜÖng CuÒng.

DiŒt xong nån yêu quái, Låc Long Quân còn dåy cho dân biŠt cách trÒng lúa n‰p, lÃy Óng tre th°i cÖm, ÇÓn g‡ làm nhà sàn. Dân cãm ân ÇÙc, xây cho\ Låc Long Quân m¶t tòa cung ÇiŒn nguy-nga trên ng†n núi cao, nhÜng Låc Long Quân không ª , thÜ©ng vŠ thûy phû và d¥n r¢ng: ‘ HÍ có tai bi‰n gì thì g†i ta, ta vŠ ngay.’

Lúc bÃy gi© , ñ‰ Lai tØ phÜÖng B¡c Çem quân tràn xuÓng. ñ‰ Lai có ngÜ©i con gái yêu là Âu CÖ. Âu CÖ g¥p Låc Long Quân thÃy chàng tuÃn-tú uynghi Çem lòng yêu m‰n, và tình-nguyŒn theo chàng.

´t lâu sau, Âu CÖ có mang, sinh ra m¶t b†c træm trÙng, m«i trÙng nª ra m¶t con trai. Ttæm ngÜ©i con Çó khoÈ-månh và thông-minh tuyŒt-v©i.

Thôøi-gian tr ôi qua, Laïc Long Quaân soáng beân caïnh ñaøn con, nhöng loøng thöôøng nhôù veà thuûy phuû.

Moät hoâm, Laïc Long Quaân töø-giaõ AÂu Cô vaø noùi raèng: “Ta thuoäc loaøi Roàng, naøng laø gioáng Tieân, khoù ôû vôùi nhau laâu daøi. Nay ta ñem 50 con veà mieàn

Chöông II

Neàn Trieát Hoïc Vieät Nam Neàn Trieát Hoïc Vieät Nam Neàn Trieát Hoïc Vieät Nam Neàn Trieát Hoïc Vieät Nam Neàn Nam

Noùi ñeán “Trieát Hoïc Vieät Nam ”, ta coù theå goïi laø Neàn Trieát Hoïc Ñaïi Chuùng , Trieát Hoïc Bình Daân, Kinh Voâ Tö ï, Trieát Hoïc Chính-Thoáng , hay Trieát Hoïc TruyeànThoáng .

Trieát hoïc truyeàn-thoáng laø neàn trieát-hoïc goùi troïn taát-caû trieát-lyù cuûa thôøi-ñaïi , hay noùi roõ-raøng hôn, laø trieát-hoïc daân-gian (trieát-hoïc thôøi-ñaïi = trieáthoïc soáng = trieát-hoïc chính-thoáng) . Chaúng haïn, Laõo Trang laø trieát-hoïc truyeàn-thoáng baùc-hoïc (trieát hoïc thôøi-ñaïi+ thaønh vaên) - Coøn Khoång Maïnh laø chûchûchûchûthuy‰t thuy‰t coâng truyeàn (coù boä-phaän ñöôïc giôùi caàm quyeàn coâng-nhaän, vì coù lôïi cho hoï).

Trong khi AÂu Chaâu cuõng nhö AÁn Ñoä hay Trung Hoa coù nhöõng vaán naïn, nhö giai-caáp chiareõ ( Giai-caáp Baø La Moân, chuû nhaân oâng vaø noâ leä; gioáng nhö ôû AÂu Chaâu vaø Trung quoác ); ñeá-cheá cöïc quyeàn ( Vua baûo cheát thì phaûi cheát), traùi laïiù ôû Vieät Nam ñaõ thöïc-haønh daân-chuû (Pheùp vua thua leä laøng) , vaø nhaân chuû (C óc Tía Çi kiŒn Tr©i) . Ñoù laø moät trong nhöõng ñaëc-thaùi cuûa trieát hoïc Vieät Nam :

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

A/ Nhân Bän Bän Th¡ng Nghïa Th¡ng Nghïa Th¡ng Nghïa Th¡ng Nghïa :

Theo truyeàn-thuyeát xÜa “ Ÿ Lónh Nam coù moät thuû-laõnh teân laø Loäc Tuïc, hieäu Kinh Döông vöông, söùc khoûe tuyeät-luaân, laïi coù taøi ñi laïi döôùi nöôùc, nhö ñi treân caïn. Moät hoâm, Kinh Döông vöông ñi chôi hoà Ñoäng Ñình, gaëp Long nöõ laø con gaùi Long vöông, hai ngöôøi keát-thaønh vôï choàng, vaø ít laâu sau sinh ñöôïc moät trai, ñaët teân laø Suøng Laõm. Lôùn leân, Suøng Laõm raát khoûe, moät tay coù theå nhaác boång leân cao taûng ñaù hai ngöôøi oâm. Cuõng nhö cha, Suøng Laõm coù taøi ñi laïi döôùi nöôùc nhö ñi treân caïn. Khi noái nghieäp cha, chaøng laáy hieäu laø Laïc Long Quaân. Luùc baáy giôø, ñaát Lónh Nam coøn hoang-vu, Moät hoâm, Laïc Long Quaân ñi ñeán vuøng bôø bieån Ñoâng Nam, Laïc Long Quaân gaëp moät con caù raát lôùn, Con caù naøy ñaõ soáng töø laâu ñôøi, mình daøi hôn naêm möôi tröôïng, ñuoâi nhö caùnh buoàm, mieäng coù theå nuoát chöûng möôøi ngöôøi moät luùc. Khi noù bôi, soùng noåi ngaát trôøi, thuyeàn beø qua laïi deã bò noù nhaän chìm, ngöôøi treân thuyeàn ñeàu bò noù nuoát soáng. Daân chaøi raát sôï con quaùi vaät aáy. Hoï goïi noù laø Ngö Tinh. Choã ôû cuûa Ngö Tinh laø moät caùi hang lôùn aên saâu döôùi ñaùy bieån, treân hang coù moät daõy nuùi ñaù cao ngaên mieàn duyeân-haûi ra laøm hai vuøng.

Laïc Long Quaân quyeát taâm gieát loaøi yeâu-quaùi, tröø haïi cho daân, Laïc Long Quaân ñoùng moät chieác thuyeàn thaät chaéc vaø thaät lôùn, reøn moät thôûi saét coù nhieàu caïnh saéc, nung cho thaät ñoû, roài ñem thoûi saét xuoáng thuyeàn cheøo thaúng tôùi Ngö Tinh. Laïc Long Quaân ñöa cao thoûi saét leân, giaû caùch nhö caàm moät ngöôøi neùm vaøo mieäng cho noù aên. Ngö Tinh haù mieäng ñoùn moài. Laïc Long Quaân lao thaúng khoái saét noùng boûng vaøo mieäng noù. Ngö Tinh bò chaùy hoïng, vuøng

leân choáng-cöï, quaät ñuoâi vaøo thuyeàn cuûa Laïc Long Quaân. Laïc Long Quaân lieàn ruùt göôm cheùm Ngö Tinh laøm ba khuùc . Khuùc ñaàu hoùa thaønh con choù bieån, . Laïc Long Quaân laáy ñaù ngaên bieån chaën ñöôøng gieát cheát choù bieån, vöùt ñaàu leân moät hoøn nuùi, nay goïi hoàn nuùi aáy laø Caåu Ñaàu sôn, khuùc mình cuûa Ngö Tinh troâi ra xöù Maïn Caàu, nay coøn goïi laø Caåu Ñaàu Thuûy, coøn khuùc ñuoâi cuûa Ngö Tinh thì Laïc Long Quaân loät laáy da ñem phuû leân hoøn ñaûo giöõa bieån, ñaûo naøy, nay coøn mang teân laø Baïch Long Vó.

Tröø xong naïn Ngö Tinh, Laïc Long Quaân ñeán Long Bieân . ÔÛ ñaây coù con caùo chín ñuoâi, soáng ñeán hôn nghìn naêm, ñaõ thaønh tinh. Noù truù trong moät hang saâu, döôùi chaân moät hoøn nuùi ñaù ôû phía Taây Long Bieân. Con yeâu naøy thöôøng hoùa thaønh ngöôøi, traø-troän trong nhaân -daân duï baét con gaùi ñem veà hang haõm haïi. Moät vuøng töø Long Bieân ñeán nuùi Taûn Vieân ñaâuñaâu cuõng bò Hoà Tinh haõm haïi. Nhaân daân hai mieàn raát lo sôï.

Laïc Long Quaân thöông daân, moät mình moät göôm ñeán saøo huyeät Hoà Tinh, tìm caùch dieät tröø. Khi Laïc Long Quaân ñeán cöûa hang, yeâu tinh thaáy boùng ngöôøi, lieàn xoâng ra, Laïc Long Quaân lieàn hoùa pheùp, laøm möa gioù, saám seùt vaây chaët laáy con yeâu . Giao chieán luoân ba ngaøy ba ñeâm, con yeâu daàn-daàn yeáu söùc, tìm ñöôøng thaùo chaïy, Laïc Long quaân ñuoåi theo, cheùm ñöùt ñaàu noù. Noù hieän nguyeân hình laø moät con caùo khoång-loà chín ñuoâi, Laïc Long quaân vaøo hang cöùu nhöõng ngöôøi coøn soáng soùt , roài sai caùc loaøi thuûy toäc, daâng nöôùc soâng caùi, xoaùy hang caùo thaønh moät vöïc saâu, ngöôøi ñöông thôøi goïi laø ñaàm Xaùc Caùo, ñôøi sau môùi goïi laø Taây Hoà.

Deïp yeân naïn Hoà Tinh, Laïc Long quaân ñi ngöôïc leân vuøng röøng nuùi ñeán ñaát Phong Chaâu,

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Trôøi che, ñaùt chôû, ta thong-thaû, Trôøi , ñaùt û, ta ñaây ñuû hoùa coâng.

C/ Tinh tha n Nhân Bän (ñ (ñ Nhân Bän (ñ (ñ Nhân Bän (ñ a u tranh cho le so ng, co n).

Tinh-thaàn ñaáu-tranh ñeå sinh-toàn, ñeå baûo-veä söï soáng coøn, trong truyeän “ Coå Tích Nöôùc Nam” coøn ñeå laïi caâu truyeän ngoä-nghónh, vaø vui-nhoän, laø truyeän “ Coùc tía kieän oâng Trôøi ”:

-“ Ngaøy xöûa ngaøy xöa, coùc vaãn saàn-suøi, xaáu-xí, nhöng coùc noåi tieáng giöõa muoân loaøi laø moät con vaät tuy beù nhoû, nhöng raát gan-daï. Gan coùc tia maø laïi. Vaøo moät naêm, kh6ng roõ naêm naøo, trôøi laøm haïn haùn khuûngkhieáp! Naéng löûa heát thaùng naøy ñeán thaùng khaùc, thieâu chaùy caây-coái, huùt caïn nöôùc soâng ngoøi, ñaàm hoà. Muoân loaøi khoâng coøn moät gioït nöôùc ñeå uoáng. Caùc con vaät to lôùn huøng maïnh xöa nay, taùc oai taùc quaùi trong röøng ñeàu naèm leø löôõi maø thôû ñeå chôø cheát, khoâng ai nghó ñöôïc keá gì ñeå cöùu mình, cöùu muoân loaøi. Söùc maïnh cuûa chuùng chæ ñeå baét naït nhau, chöù ñaâu coù theå laøm gì noåi oâng trôøi. Duy coù anh chaøng Coùc Tía beù nhoû, xaáuxí kia maø coù gan to.

Anh tính chuyeän leân thieân-ñình kieän trôøi ñeå laøm möa cöùu muoân loaøi. . . .

Khôûi ñaàu, chæ coù moät mình, nhöng anh ñaâu coù naûn. Ñi qua moät vuõng ñaàm khoâ, Coùc Tía gaëp Cua Caøng. Cua hoûi Coùc ñi ñaâu? Coùc beøn keå roõ söï tình vaø ruû Cua cuøng ñi kieän trôøi. Ban ñaàu Cua ñònh baøn ngang. Thaø cheát ôû ñaây coøn hôn, chöù Trôøi xa theá, ñi sao tôùi maø kieän vôùi tuïng. Nhöng nhöõng con vaät ôû quanh Cua nghe Coùc noùi laïi tranh nhau maø baøn ngang

bieån, coøn naøng ñem naêm möôi con veà mieàn nuùi, chia nhau trò-vì caùc nôi, keû leân nuùi, ngöôøi xuoáng bieån, neáu gaëp söï nguy-nan thì baùo cho nhau bieát, cöùu-giuùp laãn nhau, ñöøng coù queân.”

Ngöôøi con tröôûng ôû laiï Phong Chaâu, ñöôïc toân laøm vua nöôùc Vaên Lang, laáy hieäu laø Huøng Vöông. Vua Huøng chia nöôùc möôøi laêm boä, ñaët töôùng vaên goïi laø laïc haàu, töôùng voõ laø Laïc töôùng. Con trai vua laø Quan Lang, con gaùi vua laø Mî Nöông. Ngoâi vua ñôøi-ñôøi goïi chung danh hieäu laø Huøng vöông.

Do söï tích naøy neân daân toäc Vieät keå mình laø doøng gioáng Roàng Tieân.

(Trích phoûng theo “Truyeàn Thuyeát Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô” trong truyencotich/truyenthuyet/2006/ 11.html).

Qua huyeàn-thoaïi treân, ta thaáy : YÙ-thöùc “ AÂâm-döông hoøa-hôïp - Có hòa h®p m§i tÜÖng sinh “.

-Tieân (AÂu Cô), bieåu-töôïng cho tinh-thaàn trong saùng, ñoân-haäu, phoùng-khoaùng, bao-dung (Ngöôøi ta thöôøng ví: Ñeïp nhö tieân, loäng-laãy nhö thaàn tieân, xöôùng nhö tieân,...).

- Roàng, bieåu-töôïng cho, ñaïi duõng, ñaïi trí.

- Nuùi laø nôi tieân ngöï, bieån laø choán roàng aån.

- Meï AÂu Cô ñem 50 con leân nuùi, Long quaân daãn 50 con xuoâi bieån. Vì vaäy maø nuùi soâng laø “Ñaát

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Meï, queâ Cha ”. Noùi ñeán ñaát nöôùc laø noùi ñeán nuùi soâng,ta nghó ñeán Tieân Roàng.

Truyeàn-thuyeát Roàng Tieân vôùi boïc 100 tröùng chính laø thoâng-ñieäp veà hoøa-hôïp vaø tình ñoaøn-keát, nghóa yeâu thöông giöõa caùc daân-toäc anh em, ñoàng baøo, maø coøn chöùa ñöïng moät thoâng-tin veà di-saûn tinh thaàn voâ giaù cuûa daân-toäc Vieät ñaõ ñöôïc toå tieân chuùng ta bí-maät caát giöõ.

Chính truyeàn-thuyeát Laïc Long - AÂu Cô, truyeän Hoà Tinh, Moäc Tinh, Ngö Tinh , maø nhaø nghieân-cöùu Dòch Lyù Vieät Nam, Nguyeãn Thieáu Duõng ñaõ hoaøn-thaønh söù-maïng thieát-laäp ñöôïc “ Trung Thieân Ño à” hay “ Nhaân Ño ” maø xöa nay, Dòch Ly ùduø traûi qua maáy nghìn naêm chæ coù “ Tieân Thieân Ño à” (Haø Ñoà) vaø “Haäu Thieân Ño à”(Laïc Thö), maø khoâng coù “ Trung Thieân Ño à” (Nhaân Ñoà) ñeå neâu roõ “ Tam Taøi ” (Thieân - Ñòa - Nhaân).

“AÂm” vaø “Döông”, cöù theo “ Heä Töø Thöôïng Truyeän ”, tieát thöù nhaát, chöông thöù naêm: “ Nhaát aâm, nhaát döông chi vò ñaïo ”, nghóa laø söï löu-haønh trong vuõ-truï chæ coù aâm döông.”

Baøn veà “aâm”, “döông”, theo söû saùch, daân Hoa Haï tröôùc khi tieán chieám mieàn Nam, hoï chöa coù y-ùnieäm roõ-raøng veà lyù vaän haønh aâm - döông, neân hoï khoâng coù töø aâm vaø döông .

Theo caùc nhaø ngoân-ngöõ hoïc, hai töø Yin (aâm) vaø Yang (döông) baét nguoàn töø hai tieáng Ina vaø Yang trong ngoân-ngöõ Ñoâng Nam AÙ coå Ñaïi (Baùch Vieät), vôùi nghóa goác laø “ me ï” vaø “ cha ”.

“Trieát-lyù aâm döông, tö-töôûng veà baûn-chaát cuûa vuõ-tru coù töông-quan chaët-cheõ vôùi sinh-hoaït noâng nghieäp. Trong ngheà noâng, söï sinh-soâi naûy-nôûc û a hoa maàu cuõng nhö cuûa con ngöôøi laø moái quan-taâm

haøng ñaàu (Ñöôïc muøa vaø gia-ñình ñoâng-ñuùc).

“Söï sinh-saûn cuûa con ngöôøi do hai yeáu-toá: cha vaø me ï, nöõ vaø nam; coøn söï sinh-saûn hoa maàu thì do ñaát vôùi trôøi (trôøi sinh ñaát döôõng). Vieäc hôïp nhaát cuûa hai caëp “meï, cha” vaø “ñaát, trôøi” chính laø nhöõng khaùi-quaùt hoùa treân con ñöôøng ñi ñeán trieát-lyù aâm - döông.

“Soáng trong hoaøn-caûnh ngheà troàng luùa nöôùc, ngöôøi noâng-daân thöôøng tieáp-xuùc vôùi nhöõng hìnhthaùi ñoái-laäp nhö “uùng - haïn”, “naéng - möa”, ñaàm mình trong nöôùc laïnh, vaø phôi mình döôùi naéng löûa. Baûn thaân caây luùa cuõng laø loaøi thöïc-vaät, goác ngaâm trong nöôùc (aâm), ngoïn taém trong naéng noùng (döông). Ñeán diïp naûy boâng, thì hoa luùa chæ phôi maàu vaøo giôø ngoï (giöõa tröa luùc döông khí thònh), vaø giôø tyù nöûa ñeâm luùc aâm khí thònh, ñeá haáp-thuï ñuû khí aâm döông cuûa trôøi ñaát maø bieán thaønh haït luùa...”

B/ Tam Taøi giaû = Thieân - Ñòa - Nhaân.

Neáu chæ coù aâm ( Ñaát ) và döông ( Trôøi ) thì duø coù vuõ-truï thì chæ laø vuõ-truï khoâng hoàn. Vai-troø thöù ba laø con ngöôøi , tuy hình-thaønh sau vuõ-truï, nhöng laïi raát quan-troïng. Vuõ-truï voán khoâng teân, söùc bieát con ngöôøi ñeán ñaâu, vuõ-truï coù teân ñeán ñoù .

Con ngöôøi laø caùi taâm cuûa trôøi ñaát, saùnh ngang vôùi trôøi ñaát, vì coù theå “ Taùn thieân ñòa chi hoùa duïc ” (töïa vaøo trôøi ñaát ñeå tieán-hoùa cho cuoäc soáng). Bôûi vaäy, nha caùch-maïng Traàn Cao Vaân ñeå laïi baøi thô: “Vònh Tam Taøi ”

Trôøi, Ñaát sinh ta coù yù khoâng? Chöa sinh trôøi, ñaát coù ta trong.

Ta cuøng trôøi, ñaát, ba ngoâi saùnh Trôøi ñaát cuøng ta moät chöõ ñoàng Ñaát nöùt ta ra, trôøi chuyeån-ñoäng, Ta thay trôøi , môû ñaát meânh-moâng.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Muoân taâu Ngoïc Hoaøng, traàn-gian ñöôïc moät traän möa cuùu khaùt, thaät laø ñoäi ôn Ngoïc Hoaøng. Nhöng neáu ôû haï giôùi maø heã bò haïn haùn thì anh em chuùng toâi laïi leân ñaây keâu vôùi Ngoïc Hoaøng.

Nghe theá, Ngoïc Hoaøng hoát-hoaûng xua tay: - Thoâi khoûi, thoâi khoûi phaûi baän nhö theá. Coùc khoâng phaûi leân thieân-ñình nöõa. Khi naøo coù haïn haùn, caäu muoán ta laøm möa, chæ caàn nghieán raêng laø ta nghe thaáy lieàn. Töø ñoù, heã Coùc nghieán raêng laø trôøi laäp-töùc ñoå möa, neân ñoàng-dao coù caâu haùt raèng: Con coùc laø caäu oâng Trôøi, Ai maø ñaùnh noù thì Trôøi ñaùnh cho. Qua coát truyeän, ta thaáy: Traàn theá vôùi thieân ñình laø moät, hay “ hieän-thöïc vôùi sieâu-nhieân cuøng moät theå ” Caûnh thieân ñình khoâng khaùc gì nôi traàn theá, Ngoïc Hoaøng mang tính-chaát “ ngöôøi ”, cuõng löôøi-bieáng, cuõng nguû tröa, cuõng noùng giaän; caùc quaàn thaàn cuõng bieát run sôï, traùnh-neù khi gaëp khoù-khaên, . . . Trôøi, trong tröôøng-hôïp ñöôïc nhaân-caùch-hoùa, töôïng-tröng cho thieân lyù ñaïi ñoàng, baûo-veä, nuoâi-döôõng vaïn vaät . Ñaïo Trôøi khoâng bieät-laäp, maø ñoàng-nhaát vôùi baûn tính tieân-thieân cuûa chuùng sinh. YÙ-töôûng naøy ñaõ aên saâu vaøo taâm-hoàn ngöôøi daân Vieät, “ Cha meï sinh con, Trôøi sinh tính ”. Lyù töï-nhieân goïi laø tính . Y theo tính maø khoâng traùi vôùi leõ töï-nhieân goïi laø “ ñaïo ”. Laáy söûa sang, vun troàng chaán-höng cho ñaïo, töùc laø “ giaùo ”. Chuùng ta thöôøng nghe noùi: Thoå thaàn, Ñaát thieâng, ñòa linh nhaân kieät,, ...

Theo giaùo sö Nguyeãn Ñaêng Thuïc vieát trong “ Lòch Söû Tö Töôûng Vieät Nam ”: “Ngöôøi phöông Ñoâng ñem caùi voâ hình xuoáng cuoäc ñôøi haøng ngaøy cuûa hoï, hoï soáng vôùi theá-giôùi thaàn bí aáy nhôø coù nhöõng caùi gì hoï tuôûng ñaõ thaáy ñöôïc. Traùi laïi, ngÜ©i ÂuTây sÓng bên lŠ cái vô hình và không thân mÆt v§i nó, phû nhÆn nó, vì không bi‰t có nó. Ý thÙc thÀn thoåi thu¶c vào cÖ cÃu cûa s¿ nhÆn

baøn luøi, laøm cho Cua noåi giaän. Noùi ngang, baøn ngang laø chuyeän cuûa Cua, theá maø hoï laïi daùm tranh maát caùi quyeàn aáy, caùi quyeàn ñöôïc pheùp “ngang nhö Cua” cô maø. Theá laø Cua laøm ngöôïc laïi. Cua tình-nguyeän cuøng ñi vôùi Coùc.

Ñi thêm moät ñoaïn nöõa, Coùc gaëp coïp ñang naèm phôi buïng thôû thoi-thoùp. Gaáu ñang chaûy môõ roøngroøng vaø khaùt chaùy hoïng. Coùc ruû gaáu vaø coïp ñi kieän trôøi. Coïp coøn löôõng-löï thì gaáu ñaõ gaït ñi maø raèng: - Anh Coùc noùi coù lyù, chaúng leõ chuùng mình cöù naèm ôû ñaây ñôïi cheát khaùt caû ö . . .Ta theo anh Coùc thoâi. Ñeán ngang nhö anh Cua coøn theo anh Coùc ñöôïc thì taïi sao chuùng mình khoâng theo.

Caû boïn nhaäp laïi thaønh ñoaøn. Ñi theâm moät chaëng nöõa gaëp ñaøn ong ñang khoâ maät, vaø con Caùo bò löûa nöôùng chaùy xeùm loâng. Caû hai con vaät naøy cuõng haêng-haùi nhaäp ñoaøn loaøi vaät ñi kieän trôøi do Coùc caàm ñaàu.

Coùc daãn caùc baïn ñi maõi, ñi maõi ñeán taän cöûa thieân ñình. Khi ñi treân ñöôøng, caû boïn ñeàu haêng-haùi, nhöng ñeán tröôùc cöûa Trôøi oai nghieâm, boïn coïp, gaáu, caùo, ong, cua ñeàu sôï, duy chæ coù Coùc laø gan lieàn, doõng-daïc ra leänh:

- Baây giôø caùc anh phaûi nghe lôøi toâi. Kia laø chum nöôùc cuûa Trôøi, anh Cua vaøo naáp trong aáy. Anh Caùo naáp ôû phía beân traùi toâi, anh Gaáu naèm ôû phía beân phaûi toâi, coøn anh Coïp chòu khoù naèm ñaèng sau toâi. Caùc anh coù nghe leänh cuûa toâi thì môùi maéng ñöôïc trôøi.

Taát-caû ñeàu nghe leänh cuûa Coùc. Saép ñaët xong ñaâu ñaáy, Coùc môùi nhaûy leân maët troáng ñaùnh ba hoài aàm vang nhö saám ñoäng.

Ngoïc Hoaøng ñang nguû tröa moät caùch löôøi bieáng, bò tieáng troáng loâi-ñình ñaùnh thöùc daäy neân böïc-töùc, baét thieân-loâi ra xem coù chuyeän gì? Thieân Loâi löôøi bieáng voäi phuûi buïi vaø maïng nheän giaêng daây treân löôõi buùa taàm-seùt, caém coå chaïy ra. Thieân Loâi ngaïc-nhieân, vì ôû ngoaøi cöûa

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

thieân-ñình chaúng thaáy coù moät ngöôøi naøo caû, chæ thaáy moãi moät con coùc xuø-xì xaáu-xí ñang ngoài cheãm-cheä treân maët troáng cuûa nhaø trôøi. Thieân Loâi heát nhìn con Coùc laïi nhìn löôõi buùa taàm-seùt khoång-loà cuûa mình, vaø thôû-daøi vì caùi buùa to quaù maø Coùc nhoû quaù, ñaùnh chöa-chaéc ñaõ truùng ñöôïc. Thieân Loâi beøn caém coå vaøo taâu Ngoïc Hoaøng. Ngoïc Hoaøng nghe xong, böïc laém, beøn sai con Gaø trôøi bay ra moå cheát chuù Coùc hoãn-xöôïc kia.

Gaø Trôøi vöøa hung-haêng bay ra, Coùc ñaõ nghieán raêng ra hieäu, laäp-töùc chaøng Caùo nhaûy ra caén coå gaø tha ñi maát. Coùc laïi ñaùnh troáng loâi ñình. Ngoïc Hoaøng caøng giaän-döõ, sai choù nhaø trôøi xoå ra caén Caùo. Choù vöøa xoàng-xoäc chaïy ra thì Coùc laïi nghieán raêng ra hieäu. Laäp töùc anh Gaáu löøng-löõng xoå ra ñoùn ñöôøng taùt cho Choù moät ñoøn trôøi giaùng. Choù cheát töôi. Coùc laïi thuùc troáng loâi-ñình, ñaùnh thöùc Ngoïc Hoaøng. Ngoïc Hoaøng beøn sai Thieân Loâi ra trò toäi gaáu. Thieân Loâi laø vò thaàn trôøi coù löôõi taàm seùt, moãi laàn vung leân thì thaønh seùt ñaùnh ngang trôøi, thaønh saám ñoäng boán coõi. Söùc maïnh cuûa Thieân Loâi khoâng ai bì ñöôïc. Ngoïc Hoaøng yeân trí laàn naøy cöû ñeán oâng Thieân Loâi ra quaân thì caùi ñaùm Coùc, Caùo aét haún laø tan xaùc. Vì the khi oâng Thieân Loâi vaùc löôõi taàm seùt ñi, Ngoïc Hoaøng laïi co chaân naèm treân ngai vaøng maø nguû tieáp. Thieân Loâi vöøa huøng-hoå vaùc buùa taàm seùt ra ñeán cöûa thieân ñình, thì Coùc ñaõ nghieán raêng ra leänh, laäp-töùc chaøng Ong naáp treân caùnh cöûa bay vuø ra, vaø cöù nheø vaøo muõi Thieân Loâi maø ñoát. Noïc ong ñoát ñau laém, muõi Thieân Loâi raùt nhö phaûi boûng. Nhôù laø ôû cöûa trôøi co ùchum nöôùc. Thieân Loâi voäi-vaøng vöùt caû buùa taàm seùt, nhaûy uøm vaøo chum nöôùc troán. Naøo ngôø, vöøa nhaûy uøm vaøo chum nöôùc, thì anh Cua Caøng naáp trong ñoù töø bao giôø, ñaõ chôø saün ñeå giöông Çôi caøng nhö ñoâi goïng kìm, caép chaët laáy coå. Thieân Loâi ñau quaù, gaøo theùt,vuøngvaãy vôõ caû chum nöôùc nhaø trôøi. Thieân Loâi tìm ñöôøng

chaïy troán thì Coùc Tía laïi nghieán raêng ra leänh.Laäp töùc Coïp naáp sau Coùc Tía nhaûy boå ra gaàm leân moät tieáng vang ñoäng, xeù tan xaùc Thieân Loâi. Ngoïc Hoaøng thaáy theá sôï quaù, beøn xin giaûng hoøa vôùi Coùc, vaø xin Coùc cho nhaän laïi xaùc Thieân Loâi ñeå cöùu chöõa. Coùc baèng loøng ngay. Theo leänh nghieán raêng cuûa Coùc, Coïp vaø Gaáu vaùc xaùc Thieân Loâi xeáp ôû giöõa saân ñieän trieàu-ñình. Ngoïc Hoaøng ra tay laøm pheùp, töôùi nöôùc Cam-loà. Nhô øpheùp cuûa Ngoïc Hoaøng, Thieân Loâi môùi ñöôïc soáng laïi. Ngoïc Hoaøng nghó mình ñöôøng-ñöôøng laø moät oâng Trôøi maø laïi chòu thua Coùc thì thaät laø ñieàu sæ-nhuïc, ñònh laïi sai Thieân Loâi phuïc haän. Coùc bieát theá naøo Ngoïc Hoaøng cuõng laät-loïng. Coùc laïi nghieán raêng. Laäp-töùc caùc baïn cuûa Coùc daøn traän. Ong giöông noïc, Caùo giöong nanh, Coïp giöông vuoát, Cua giöông caøng, Gaáu giöông caùnh tay ñaày söùc maïnh ..Thieân Loâi vöøa thoaùt cheát hoaûng quaù, luøi laïi khoâng daùm tieán leân, thuït-luøi naáp sau chieác ngai cuûa Ngoïc Hoaøng. Caùc töôùng nhaø trôøi oai-phong laãm-lieät thaáy ñeán oâng Thieân Loâi coøn sôï-seät thì hoaûng quaù, tìm keá thoái lui. Thaáy töôùng nhaø trôøi cuûa mình nhö vaäy, Ngoïc Hoaøng bieát khoâng theå thaéng noåi Coùc, baây giôø Ngoïc Hoaøng môùi thöïc buïng giaûng hoøa, vaø hoûi Coùc leân taän thieân-ñình coù vieäc gì. Coùc oai-phong, doõng-daïc thöa: - Ñaõ boán naêm nay, döôùi traàn-gian haïn haùn,muoân caây khoâ heùo, vaïn-vaät cheát khaùt....Töôûng Ngoïc Hoaøng baän gì hoaëc laø giaän gì traàn-gian maø ra phuùc hoïa. Ai ngôø leân ñaây môùi bieát Ngoïc Hoaøng vaø caùc töôùng nhaø trôøi nguû queân, khoâng nhôù ñeán vieäc laøm möa, cöùu muoân vaät, muoân loaøi döôùi traàn theá... Chuùng toâi phaûi leân taän ñaây ñaùnh thöùc Ngoïc Hoaøng, xin Ngoïc Hoaøng laøm möa ngay cho traàn-gian ñöôïc nhôø.

Ngoïc Hoaøng voäi an-uæ: - Coùc vôùi ta laø choã thaân tình, ta seõ sai thaàn möa, thaàn gioù xuoáng haï giôùi laøm möa ngay baây-giôø......

Coùc laïy taï, vaø thöa:

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Treân thöïc-teá cho thaáy ñôøi soáng con ngöôøi coù töông-quan chaët-cheõ vôùi vuõ-truï (töï nhieân) , ñoàng-thôøi thöôøng haèng tieáp-xuùc vôùi tha nhaân trong xaõ-hoäi ôû moïi sinh-hoaït, vaø luoân-luoân nhôø tö-tuôûng daãn daét trong moïi hoaït-ñoäng. Vì theá caû ba phöông-dieän: Vuõ truï - tö töôûng vaø xaõ-hoäi thoáng-nhaát . Thôøi Lyù, Traàn ñaõ hoøa-hôïp ñaïo lyù coå truyeàn ( ñaïo Noäi ) vôùi tam giaùo ( Phaät, Khoång, Laõo ) laøm moät. Nhôø vaäy ñaõ ñem laïi gaàn 400 naêm thònh-ñaït. Thôøi-kyø naøy, ngoaøi caên-baûn tö-töôûng cuûa daân-toäc tieàm-aån trong sinhhoaït ñaïi-chuùng, thaàm laëng ñai-õloïc, thaâu-nhaän, ba heä tö-töôûng Nho - Phaät - Laõo, khoâng moät heä tö-töôûng naøo chieám ñòa-vò ñoäc toân, maø che áhoùa, boå-tuùc cho nhau.

Cuõng nhôø aûnh-höôûng cuûa Laõo hoïc, coäng haøngnguõ Nho só thôøi Lyù Traàn chöa ñuû beà-theá, neân vua chuùa döôùi thôøi Lyù, Traàn khoâng loøa-quaùng vôùi danh-hieäu “ thieân töû ” nhö ôû beân T àu , traùnh ñöôïc naïn ñoàng-hoùa thaàn quyeàn v §i theá quyeàn .

Trong thôøi-kyø Lyù Traàn, nhöõng ñoäc toá cuûa thuyeát “ thieân meänh ” ñöôïc hai giaùo-lyù Phaät vaø Laõo hoùa giaûi. Laõo hoïc tuy coâng-nhaän veà chính-trò, nhöng thuyeát naøy quaù lyù-töôûng, khoâng saùt thöïc-teá. Laõo Töû chuû-tröông khoâng duøng uy-löïc, luaät-phaùp ñeå cöôõng-eùp, khoâng duøng leã-nghi, aâm-nhaïc ñeå voã-veà, ... maø giaùo-hoùa baèng thaùiñoä ung-dung, ñieàm-nhieân töï taïi ñeå moãi ngöôøi theo ñoù maø phaùt-huy caùi löông-tri, aên-ôû hoøa-hôïp vôùi nhau, treân döôùi ai naáy töï bieát nghóa-vuï cuûa mình. Chuû tröông naøy goïi laø “ voâ vi ”, coù nghóa laø traùnh moïi khuoân-khoå, coângthöùc goø-boù ñeå löông-tri töï saùng toû vaø höôùng-daãn moïi sinh-hoaït rieâng, chung. Thaäm chí caû ñeán danh-töø, Laõo Töû cuõng ngaïi duøng ñeán, “ Ñaïo khaû ñaïo phi thöôøng ñaïo, danh khaû danh phi thöôøng danh.. ” (Ñaïo Ñöùc Kinh) .

ÇÎnh vÎ-trí gi»a ngÜ©i vôùi vuõ-truï. Söï nhaän-ñònh aáy quyeátñònh cho cuoäc sinh toàn cuûa nhaân-loaïi trong hoaøn-caûnh cuûa noù. Ngay töø buoåi ñaàu, sau khi nhaän-ñònh vò-trí vôùi hoaøncaûnh, nhaân-loaïi ly khai khoûi caûnh hoãn nhaát, maát caûnh thieân-ñöôøng, thieân thai laïc loái (le paradis est perdu). Vaø chæ muoán nhôù laïi, muoán trôû laïi caùi thieân-ñaøng nguyeân lai ñeå laïi thaáy ñöôïc quaân bình cho taâm-hoàn maø coù thaàn thoaïi xuaát-hieän ôû taát caû caùc xaõ-hoäi bình-daân”.“Tinh-thaàn tìm noái hieän-thöïc vôùi sieâu-nhieân qua hang ñoäng nuùí non. Hang ñoäng ñaõ laøm nguoàn caûm höùng cho ngheä-thuaät, cho vaên-só Vieät Nam duøng myõ caûm kinh-nghieäm ñeå thaêng-hoa tình-caûm caù-nhaân vaøo theá-giôùi sieâu-hình boàng Lai, tieân caûnh, baáttöû tröôøng sinh. Töø Thöùc vôùi Giaùng Tieân maø saân khaáu baét ñaàu töø haït Tieân Du, Baéc Ninh nôi coù nhieàu coå moä. “Ñoäng thieân, sôn thuûy aûnh-höôûng thaâm saâu vaøo tö-töôûng Vieät Nam, tö-töôûng bình-daân ôû doøng Ñaïo Noäi laø moät thöù Ñaïo giaùo daân-toäc vì noù ñaõ noái tuïc suøng-baùi anhhuøng daân-toäc vôùi suøng-baùi thaàn tieân kieåu Laõo giaùo.”

Toùm laïi, thaàn tieân trong con maét nhaân-daân Vieät Nam töï xöa ñeán nay, töôïng-tröng cho söï soáng laâu, (tröôøng thoï ) vónh-cöûu.

Hoaëc: Laâm raâm khaán vaùi Phaät - Trôøi. Xin cho cha meï ôû ñôøi vôùi con. (Ca Dao)

Thaùi-ñoä naøy laø moät quaù-trình thöïc-hieän, tieánhoùa soáng ñoäng, chöù khoâng phaûi moät heä-thoáng suy-luaän ñoùng khung. Bôûi theá,ø töø vaät-chaát ñeán tinh-thaàn, töø thöïcteá ñeán lyù-töôûng, laø caû moät quaù-trình vaän-ñoäng tieán tôùi uyeån-chuyeån cuûa söï soáng hieän sinh, phaûi thích-öùng vôùi hoaøn-caûnh chöù khoâng phaûi moät khaùi-nieäm hôïp lyù cuûa trí- thöùc. Bôûi theá, giaùo-só L. Cardieøre cho raèng: “ Ngöôøi Vieät soáng khoâng Thöôïng ñeá, nghóa laø quan-nieäm veà moät ñaáng toái-cao khoâng ñöôïc hoï ñeå yù” ( la notion d’un EÂtre supreâme lui eùchappe)ø maø raát tín-ngöôõng.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Chính cuõng bôûi thaùi-ñoä phaûn trí-thöùc aáy maø hoï tieáp-thu, cuøng tieâu-hoùa moät caùch töï-nhieân , côûi-môû taát caû giaùo-lyù ñaõ du-nhaäp vaøo ñaát hoï. Ñaïo Laõo, ñaïo Nho, ñaïo Phaät, ñaïo Thieân Chuùa, ñaïo Toå Tieân, ñaïo Chö Vò, taát-caû soáng chung beân caïnh nhau thaân-maät vaø cuøng nhau hoøa-hôïp, hoã-töông nôi taâm-hoàn daân Vieät moät caùch deã-daøng, ít khi xung-ñoät... - Ñoái vôùi xaõ-hoäi noâng-nghieäp, thieân-nhieân aûnh höôûng quan-troïng ñeán ñôøi soáng, cho neân moái lieân-heä giöõa vuõ-truï vôùi nhaân sinh caàn coù söï hoøa-ñoàng,ï hoã töông chöù khoâng ñoái- nghÎch. ÔÛ ñaây, trôøi haïn haùn, ñem ñoà-thaùn cho sinh-linh! Ñieàu naøy traùi vôùi leõ trong Dòch lyù, “ Thieân Ñiaï chi ñaïi ñöùc vieát sinh = caùi ñöùc lôùn cuûa Trôøi ñaát laø nguoàn soáng ”. Noùi caùch khaùc, Thieân - Nhaân hôïp nhaát. Trong saùch

sinh caùc tö-töôûng “duy” ( duy taâm, duy vaät, duy sinh, duy lyù, duy thaàn,.. .) ñoái-nghòch nhau, tranh-chaáp moät maát moät coøn, gaây ra chieán-tranh trieàn-mieân khaép nôi. Noù cuõng laø nguyeân-nhaân phaùt-sinh ñoái nghòch, hoãn-loaïn, khuûng-hoaûng, beá-taéc trong xaõ-hoäi, laøm khoå-luïy con ngöôøi trong ñôøi soáng vaät-chaát vaø tinhthaàn.. Xaõ-hoäi Vieät voán laø xaõ-hoäi noâng-nghieäp. Qua cheá-ñoä quaân ñieàn ( chia ñeàu ruoäng ñaát ), noâng daân naøo cuõng coù ruoäng ñeå caøy caáy, sinh nhai, trong khi ñoù nhieàu quoác-gia, ngay caû ôû AÙ Chaâu, vì khoâng coù cheá-ñoä quaân. ñieàn, hay boû cheá-ñoä ñoù maø noâng daân bieán thaønh noâng-noâ. Ngheà noâng gaén lieàn vôùi moâitröôøng thieân-nhieân vaø xaõ-hoäi, neân tö-töôûng cuûa noâng-daân Vieät laø haøi-hoøa, thoáng-nhaát vuõ-truï - con ngöôøi - vaø xaõ-hoäi :

“

Trung Dung ” cuûa Nho hoïc cuõng ñaõ baøn: “ Naêng taän nhaân chi tính, taéc taän vaät chi tính. Naêng taän vaät chi tính, taéc khaû dó döõ taùn thieân ñiaï chi hoùa duïc. Khaû dó taùn thieân ñiaï chi hoùa duïc taéc khaû dó döõ thieân ñiaï tham hyõ. ” = Neáu coù theå ñeán cuøng caùi tính cuûa ngöôøi, thì coù theå ñeán cuøng caùi tính cuûa vaät. Coù theå ñeán cuøng caùi tính cuûa vaät thì coù theå giuùp söùc vaøo coâng cuoäc nuoâi-naáng, sinh hoùa cuûa Trôøi Ñaát. Nhaân-sinh vaø vuõ-truï, thöïc-teá vôùi lyù-töôûng, vaät vôùi taâm töôûng xung-ñoät, maâu-thuaãn, nhöng vì ñieàu-kieän soáng coøn ñaõ chöùng-minh söï ñoàng-nhaát trong söï soáng bieán-hoùa voâ cuøng, soáng moät caùch toaøn-dieän vaø hieäu-nghieäm. Neàn-taûng cuûa ñaïo soáng Vieät phaùt-xuaát töø kinh-nghieäm soáng hoøa-haøi qua ngheà troàng luùa nöôùc, qua caùi nhìn lieân-töôûng vaø töông-dung ñoái-öùng. Noù hoùa-giaûi, ñieàu-hôïp caùc maâu-thuaãn giöõa hai ñaàu cöïc-ñoan cuûa cai bieát phaânbieät.

Caùi bieát phaân-bieät hai ñaàu cöïc-ñoan - coù khoâng, toát xaáu, thieän aùc , v.v... laø nguyeân-nhaân phaùt-

Ngöôøi ta ñi caáy laáy coâng, Toâi ñaây ñi caáy coøn troâng nhieàu beà: Troâng trôøi, troâng ñaát, troâng maây, Troâng möa, troâng gioù, troâng ngaøy, troâng ñeâm, Troâng cho chaân cöùng, ñaù meàm Trôøi an, bieån laëng môùi yeân taám loøng.

(Ca Dao)

Böùc tranh lyù-töôûng cuûa noâng daân laø böùc tranh “thaùi hoøa”, “an laïc” : Laøng ta phong caûnh höõu tình Daân cö an khuùc nhö hình con long Nhôø trôøi haï keá sang ñoâng Laøm ngheà caøy caáy vun troàng toát-töôi. Vuï naêm cho ñeán vuï möôøi Trong laøng keû gaùi, ngöôøi trai ñua nghŠ Tr©i ra g¡ng, tr©i l¥n vŒ Ngaøy ngaøy, thaùng thaùng, nghieäp ngheà truaân- chuyeân.

Döôùi daân hoï, treân quan vieân, Coâng-bình giöõ möïc, caàm quyeàn cho hay.

(Ca Dao)

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi

Vieät DK.

trong trieát Vieät.

Mu ng ba y ho i Kha m, mu ng ta m ho i Da u Mu ng chín ña u ña u trô ve ho i Gio ng.

(Ca Dao)

Tra xong nô nöô c, ru sa ch nô tra n, mo t tay khö ba o trö hung, cö u da n nöô c ma lo c vua kho ng ma ng, mo t ngö a le n tie n. Tha t la “ Sa c ma kho ng, kho ng maø saéc, thieàn maø ñoäng, ñoäng maø thieàn, quaû laø moät vi hieäp Phaät, nhaäp theá ñöôïc, xuaát theá cuõng ñöôïc, cöùu ngöôøi ñöôïc, gieát ngöôøi cuõng ñöôïc. Ngaøy nay ñeàn Gioùng teá chay, ñeàn Soùc teá maën, coù leõ laø baäc thaùi thöôïng, khoâng theå laáy phaùp maàu taàm-thöôøng maø luaän chaêng? Cho neân laáy coâng ñaùnh giaëc maø noùi, neân goïi laø cöùu quoác anh huøng. Laáy söï ngoä ñaïo maø noùi, neân goïi laø “Voâ Ngoân Boà Taùt.”

(Haønoäi 1944, Vieät Söû Ñaïi Toaøn, Truùc Son, Mai Ñaêng Ñeä)

Ñaây laø trieát lyù “Chí coâng voâ tö, coâng thaønh thaân thoaùi” trong tinh-thaàn truyeàn-thoáng cuûa daân toäc. Noù laø trieát-lyù töï-nhieân nhö heä-thoáng Laõo -Trang, nhöng coù ñieåm khaùc-bieät laø coâng nhaän tinh thaàn quoác-gia daântoäc, cho neân Ñoång Thieân vöông ñaõ höôûng-öùng tieáng goïi thieâng-lieâng cuûa Toå quoác maø böôùc vaøo haønh-ñoäng nhaäptheá hieän-sinh, cuõng cheùm, cuõng gieát. Ñaây laø trieát-lyù haønh ñoäng voâ caàu maø caän ñaïi Nguyeãn Coâng Tr Ù ñaõ nhaéc laïi: Chöõ voâ caàu laø chöõ thieân tieân, Ñem baåm Trôøi, Trôøi cuõng phaûi khuyeân, Khuyeân, khuyeân chöõ anh huøng yeân sôû ngoä.- . . * 1- Nguyeãn Ñaêng Thuïc, “Lòch Söû Tö Töôûng Vieät Nam”, Taäp I, tr. 182, in laàn thöù II, nhaø xb. T/P HCM, naêm 1991

D/ D/ D/ D/ Soáng Laïc Quan - Cheát khoâng coù nghóa laø heát :

Kinh-nghieäm ñôøi soáng qua thôøi-gian lao-taùc vôùi ñaát-ñai, vaø thôøi-tieát, ngöôøi noâng-daân nhaän thaáy muøa ñoâng khoâng bao giôø vónh-vieãn, maø ñöôïc keá-tieáp baèng söï hoài sinh cuûa thieân-nhieân, moät bieåu-hieän caùc traïngthaùi môùi, vaø voâ haïn cuûa söï soáng. Khoâng coù gì cheát vónh-vieãn, taát caû ñeàu quy vaøo ñieåm khôûi-thuûy ñeå môû ñaàu cho moät muøa xuaân töôi ñeïp.

Kinh-nghieäm naøy gaây neân tinh-thaàn laïc-quan vaø yeâu ñôøi, lieân-quan ñeán nguoàn soáng tröôøng-cöûu (sinh sinh chi vò dòch ), vaø söï tuaàn-hoaøn qua thôøi-tieát ( xuaân, haï, thu, ñoâng). “ Eveything has sprung from immortal life and is vibrating with life, for life is immense” (Moïi vaät ñeàu töø nguoàn soáng tröôøng cöûu xuaát-hieän vaø rungñoäng vôùi nguoàn soáng thì voâ haïn, voâ bieân) R. Tagore.

Söï tuaàn-hoaøn nguyeân-thuûy phaûn chung (böôùc ñaàu laïi quay veà choã cuoái) töông-töï nhö voøng troøn ñaâu cuõng laø khôûi-ñieåm, vaø cuõng laø chung-ñieåm. Ñoù laø voøng troøn noùi veà phöông-dieän toaøn-theå tuyeät-ñoái, coøn ôû phöông-dieän phaàn boä töông-ñoái, hieän-sinh thì luoânluoân co söï ñoåi môùi. Noùi caùch khaùc, thì ñaáy laø moät voøng troøn xoaùy troân oác ( voøng troøn töø taâm ñieåm xoaùy roäng daàn leân). Nieàm tin-töôûng vaøo voøng troøn xoaùy troân oác nguï yù thaâm-traàm veà trieát-lyù nhaân sinh cuûa vaênhoùa ñoàng ruoâïng, vaên-hoùa thaûo-moäc, laø theá-giôùi bieánhoùa veà löôïng tính maø baát bieán veà phaåm tính .

Söï tin-töôûng naøy ñaõ mang vaøo tinh-thaàn daântoäc moät nieàm laïc-quan yeâu ñôøi, duø traûi bao thöû-thaùch. Nhôø tin-töôûng truyeàn-thoáng cuûa daân-toäc coù lai sinh (laïi soáng trôû laïi ) neân qua caùc thôøi-ñaïi, gaëp caùc caûnh-ngoä eùo-le, caùc nhaø tö-töôûng Vieät vaãn traøn ñaày hy-voïng. Hoaøng Quang, moät danh-só thôøi Leâ Maït, thôøi toái-taêm cuûa lòch-söû daân-toäc, trong baøi “Hoaøi Nam khuùc” ñaõ cao ngaâm: Ñaïi haøn chi haäu, taát höõu döông xuaân ”,

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

(Sau giaù reùt, aét xuaân sang) . Söï tuaàn-hoaøn cuûa thôøi tieát, “ xuaân sinh, haï tröôûng, thu lieãm, ñoâng taøn ” ( Xuaân sinh-soâi naûy-nôû, haï tröôûng thaønh, thu heùo-hon, ñoâng taøn ), ngay sau muøa ñoâng laø xuaân sang, neân môùi noùi “ Xuaân baát taän, trôøi cho coù maõi. ” hay “ Xuaân khöù, xuaân lai xuaân baát taän. ” Ñoù laø lyù-do tin-töôûng vaøo nguoàn soáng tröôøng-cöûu. Ngaøy nay tieáp cho ngaøy qua, ngaøy nay phaûi khaéc-phuïc vaø döï-lieäu cho ngaøy mai. Ngöôøi Vieät khoâng quan-ngaïi ñeán söï “cheát”. Cheát khoâng coù nghóa laø heát , vieäc gì ñeán phaûi ñeán, (Taän kyø löïc nhi tri thieân meänh). Thaät laø thaùi-ñoä khoân-ngoan maø ngöôøi Taây phöông khoù maø hieåu noåi. Ñoái vôùi ngöôøi Vieät raát thöthaùi vaø deã-daøng :

Haùt cho lôû ñaát long trôøi, Cho ñôøi bieát maët, cho ngöôøi bieát teân.

Haùt töø chôï Phuù haùt leân, Haùt suoát tænh Baéc qua mieàn tænh Ñoâng.

Haùt sao cho caïn doøng soâng, Cho non phaûi lôû, cho loøng phaûi say.

(Ca Dao )

Böùc tranh xaõ-hoäi haøi-hoøa. Bôøm coù naém xoâi no buïng. Phuù oâng hieåu theá naøo ñeå coù haïnh-phuùc ( Quaït mo phe-phaûy ), khoâng coù caûnh ngöôøi boùc-l ¶ t ngöôøi, khoâng coù caûnh gian tham, löøa-loïc, chæ coù söï töû-teá, bieát ñieàu, toân-troïng coâng-baèng xaõ-hoäi.

Leõ bình-dò, thanh-thaûn trong cuoäc soáng coøn ñöôïc goùi-gheùm qua baøi “ Tha ng Bô m co ca i qua t mo ”: Tha ng Bô m

Tha ng Bô m co ca i qua t mo,

Phu o ng xin ño i ba bo chín tra u.

Bô m ra ng: Bô m cha ng la y tra u,

Phu o ng xin ño i ao sa u ca me .

Bô m ra ng Bô m cha ng la y me ,

Phu o ng xin ño i mo t be go lim.

Bô m ra ng: Bô m cha ng la y lim.

Phu o ng xin ño i con chim ño i-mo i, Bô m ra ng: Bô m cha ng la y mo i, Phu o ng xin ño i na m xo i, Bô m mö ng.

(Ca dao)

Bôøm ñöôïc coi nhö baát-kyø moät em nhoû naøo mieàn queâ, toùc coøn ñeå choûm, noùi leân tính-caùch hoàn-nhieân, ngaây-thô, vaø thaät-thaø.

Baøi ca-dao naøy ñöôïc phoå-bieán roäng-raõi trong moïi giôùi, khaép töø Baéc vaøo Nam.

E/ Trie t ly tö nhie n (vi nhi vo vi ) :

Tuïc-ngöõ Vieät coù caâu: “ Nha t nöô c, nhì pha n, tam ca n (ca n cu ), tö gio ng ” , noùi leân “ nöô c ” giöõ vai troø quantroïng trong ngheà noâng. Treân thöïc-teá - Veà tö töôûng, “nöôùc” ñaõ ñöa ra 16 nguyeân-lyù aûnh-höôûng ñeán tö-töôûng, vaên-hoïc, nhö “ Hie n thö c vô i sie u nhie n la mo t”, tính “kho ng cha p”, “La c quan ve ñô i so ng”, “Tinh tha n tha ng hoa” , v.v...Ta thaáy, nöôùc chaûy theo caùch töï-nhieân, coù theå ví nhö tính-caùch “ vi nhi vo vi ” ( cha y ma kho ng co y cha y ) trong Laõo hoïc. Nöôùc nuoâi-döôõng muoân loaøi, muoân vaät ñeàu caàn coù nöôùc, nhöng nöôùc khoâng bao giôø yû coâng, nhö tinh-thaàn ngöôøi meï nuoâi con. Nöôùc xuoâi chaûy theo baûn taùnh töï-nhieân, thaâu-naïp, thích-nghi, dung-hoùa boác hôi, ... aâm-thaàm gaëp choã saâu, naèm yeân ñoù; coù dòp boác hôi thaønh maây, gaëp ñieàu-kieän thích-hôïp, maây trôû thaønh möa, nöôùc möa thaám vaøo ñaát. Söï hieåu nghieäm naøy ñöôïc thaàn-thoaïi hoùa qua truyeän “Tha nh Gio ng” (Phu Ño ng Thie n vöông), vôùi tinh-thaàn “ Co vie c thì ñe n, he t vie c thì ñi, kho ng ke gia -tre . Tre thì vöôn vai tha nh lô n, nha y le n ngö a sa t, pho ng va o tra n gia c. Pha tan the gia c, cô i ngö a bay le n trô i - kho ng ca n ô la i tra n the ñe höô ng-thu co ng-ñö c ”. Ñaây chính laù yù-nghóa saâu-xa

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

chính laø nhöõng luaät-taéc khoa hoïc khaùch-quan. Sang con ngöôøi khai-thaùc quy luaät khaùch-quan thieân-nhieân ñeå phuïc-vuï cho con ngöôøi, con ngöôøi naém ñöôïc caùc luaät-taéc thieân-nhieân töùc laø con ngöôøi ñoùng vai-troø laøm chuû vuõ-truï vaät-chaát.

Coù moät söï thöïc khoâng theå choái caõi ñöôïc laø töï nhieân (thieân-nhieân) coù tröôùc loaøi ngöôøi. Vuõ-truï ñoái vôùi loaøi ngöôøi laø cöïc chaát, laø vaät chaát voâ haïn löôïng tính, laø voâ haïn duyeân khôûi, voâ haïn cöùu caùnh . Töï nhieân thaåm-thaáu vaøo con ngöôøi, neân con ngöôøi coù tính “baåm sinh” töùc laø töï-nhieân tính. Con ngöôøi laïi khoâng theå soáng ñôn ñoäc, con ngöôøi phaûi soáng trong ñoaøn-theå, trong xa-hoäi neân có theâm moät tính khaùc ( thaønh töïu tính, xã-h¶i tính). Con ngöôøi laïi vöôït leân treân moïi ñoäng vaät, moïi thuù vaät, nhôø coù tö-töôûng daãn daét ñeå luoân-luoân coù vaän-ñoäng höôùng thöôïng, sao cho ñôøi soáng moãi ngaøy moät töôi ñeïp. Noùi caùch khaùc, con ngöôøi khoâng nhöõng coù tö kyû tính, vò tha vaø höôùng thöôïng tính.

Ta coù theå noùi: Ngöôøi laø maãu-möïc thoáng-nhaát caû ba phaïm-truø: töï-nhieân, xaõ-hoäi vaø tö-töôûng.

Ngöôøi laø nguyeân-nhaân taïo ra söï thoáng-nhaát cuûa ba phaïm-truø: “töï-nhieân”, “xaõ-hoäi” vaø “tö-tuôûng” trong moïi hieän-töôïng soáng.

Ta cuõng thaáy raèng: khoâng coù ngöôøi thì khoâng coù hieän-töôïng soáng. Do ñoù, ngöôøi chính laø tieàn ñeà ñíchthöïc cuûa trieát-hoïc , chöù khoâng phaûi laø “ thaàn ”, laø “vaät ” hay laø “ sinh nguyeân ”.

Ngöôøi khaùc ñoäng vaät laø vì coù nhaân tính. Xaõ hoäi ngöôøi chính laø moät toå-chöùc coù nhaân tính. Nhôø nhaân tính maø con ngöôøi hình-thaønh xaõ-hoäi. Nhaân tính nguyeân khôûi ñeå caáu-taïo xaõ-hoäi laø “ nhu -yeáu tính, saéc tính, töï-veä tính, vaø xaõ-hoäi tính .” Ñoù laø boán ñaëc tính caên-baûn cuûa con ngöôøi khi thaønh-laäp xaõ-hoäi .

E/ Nhân tính ( Nhân tính ( E/ Nhân tính ( Nhân tính ( E/ Nhân tính ( Tính con ngÜ©i )

Bàn vŠ nhân bän, mà không luÆn ljn nhân tính là chÌ bàn ljn cÓt lõi vÎ trí cûa con ngÜ©i, mà chÜa nói ljn n¶i-dung, bän tính ra sao? Chính ª Çi‹m không hi‹u rõ ‘Tính NgÜ©i’ mà nhiŠu h†c-thuy‰t vŠ xã-h¶i Çã thÃt-båi trên dÜ©ng xây-d¿ng nhân sinh.!

* Bàn vŠ tính ngÜ©i, , Kh°ng H†c cho r¢ng: “Khaéc kyû phuïc leã vi nhaân ” ( nghieâm-trò tö duïc nôi mình laø khaéc kyû, hoài-phuïc ñöôïc chaân lyù cuûa trôøi laø phuïc leã, theá laø nhaân.) duø ñaõ ñöôïc dieãn roäng ra, “Nhöõng cô theå nôi thaân mình nhö: con maét, caùi mieäng, loã tai, thaân xaùc, ñoù laø kyû, muoán khaéc kyû, tröôùc phaûi löu yù ôû baûn thaân, heã ñieàu gì khoâng ñuùng vôùi leõ trôøi töùc laø phi leã, ñaõ phi leã töùc laø tö duïc, neáu chieàu theo, töùc laø khoâng khaéc ñöôïc kyû, khoâng phuïc ñöôïc leã, neân phaûi thöôøng hoûi trong loøng heã coù caùi gì phi leã ôû tröôùc maét thôøi chôù doøm, bieát ñöôïc caùi gì phi leã ôû beân tai thôøi chôù nghe, nhöõng lôøi leõ gì maø phi leã thôøi mieäng chôù noùi ra, nhöõng coâng vieäc gì bieát phi leã thôøi thaân chôù laøm. Nhöõng caùi phi leã ñaõ ñoaïn-tuyeät ñöôïc roài töùc khaéc phuïc leã (phuïc ñöôïc thieân lyù ). Boû heát ñöôïc caùi traùi, thôøi caùi phaûi hieän ra, laøm nhaân ñaâu coù khoù gì?

- Trung Dung coù caâu: “Nhaân giaû, nhaân da ”. Goïi baèng ñöùc nhaân chæ laø caùi loøng toát cuûa ngöôøi.

- “ Ñöông nhaân baát nhöôïng ö sö ” = thaáy vieäc nhaân thì duø thaøy mình cuõng khoâng nhöôøng cho thaøy.

ñŠu là nh»ng lš-luÆn vu-vÖ, ngoåi trØ m¶t dôi ÇiŠu có th‹ chÃp-nhÆn, vì khi nói ljn ‘tính ngÜ©i’ không d©i xa con ngÜ©i, nhÜ:

- “Kyû sôû baát duïc, vaät thi ö nhaân ” = Nhöõng ñieàu mình khoâng muoán thì chôù ñem ñoái-ñaõi vôùi ngöôøi.

Nhaân theo Khoång hoïc laø ta m ñö c; Nhaân laø baùc thí, loøng “ nhaân ” nôi con ngöôøi ñöôïc ví nhö thieân lyù ?

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

“Na ng chi sô ba t ho c nhi na ng gia , ky löông na ng gia , sô ba t lö nhi tri gia , ky löông tri gia . Ha i ñe chi ño ng vo ba t tri a i ky tha n gia ; ca p ky tröô ng gia , vo ba t tri kính ky huynh gia . Tha n tha n nha n gia , kính trܪng nghïa dã. 6 tha, Çåt chi thiên hå giä. (NgÜ©i ta có nh»ng ÇiŠu ch£ng cÀn h†c tÆp v§i ai mà t¿ mình hay ÇÜ®c là cái lÜÖng næng lÜÖng næng lÜÖng næng. Có cái ÇiŠu không cÀn suy-nghï mà t¿-nhiên bi‰t ÇÜ®c là cái lÜÖng-tri vÆy. ñÙa bé con, miŒng vØa bi‰t cÜ©i, tay vØa bi‰t n¡m (hài ÇŠ nhi ÇÒng) không ÇÙa nào là không yêu cha mË nó; ljn khi 9, 10 tu°i) không ÇÙa nào không bi‰t kính tr†ng anh nó. Cái bi‰t nhÜ th‰ tÙc là luÖng-tri, lÜÖng tri näy ra lÜÖng næng.

Nói cách khác, lÜÖng tri và lÜÖng næng tÙc là lÜÖng tâm, nên Månh Tº cho tâm ngÜ©i tính thiŒn tính thiŒn tính thiŒn tính thiŒn thiŒn.

NgÜ®c låi, Cáo Tº låi cho r¢ng: “ Tính do soàn thûy giä, quy‰t chÜ ñông phÜÖng t¡c ñông lÜu, quy‰t chÜ Tây phÜÖng t¡c Tây lÜu.” Nhân tính chi vi vô phân Ü thiŒn, bÃt thiŒn giä, diŒc do thûy chi, vô phân Ü Çông, tây giä. (Tính ngÜ©i ta nhÜ dòng nܧc chäy, tr° sang ñông thì nó chãy sang ñông, tr° sang Tây thì nó chäy sang Tây. Tính Tính Tính Tính ngÜ©i không phân biŒt thiŒn v§i ngÜ©i không phân biŒt thiŒn v§i ba t thie n, cu ng nhö do ng nöô c kho ng pha n bie t Ño ng vô i Ta y va y .)

OÂâng cho raèng tính la do sinh-hoa t , “Sinh chi vò tính . Thö c sa c tính da . ” = Sinh-hoaït maø sinh ra tính. AÊn uoáng vaø saéc thaùi laø tính ( Ca o Tö, thöô ng ).

Chuù ñeán siuh-hoaït laø chuù troïng ñeán kinh-nghieäm. Noùi caùch khaùc, ñoù laø quan-nieäm thöïc-nghieäm veà tính, khaùc vôùi chuû-tröông chuù-troïng vaøo baûn naêng con ngöôøi nhö Maïnh Töû. Ma nh Tö ba c y na y: “Thu y tính vo pha n ö Ño ng Ta y, vo pha n ö thöô ng ha ho ?”

Tính cu a nöô c kho ng pha n Ño ng - Ta y nhöng h á kho ng pha n cao tha p sao? Ngöô i ta co lu c ba t pha i la m ñie u ba t thie n cu ng nhö nöô c, co lu c ba t buo c pha i le n cao ño va y.

Theo Maïnh Töû, trong tính thieän coù 4 moái:

1/ Loøng baát nhaãn hay traéc aån.

2/ Taâm tu oá: Bieát caùi vieäc ñaùng laøm xaáu theïn cheâ gheùt maø sinh ra loøng xaáu theïn, cheâ gheùt, ñoù laø loøng tu oá.

3/ Loøng töø nhöôïng: Ñuïng là y vieäc, khoâng thöøa nhaän, khoâng caïnh-tranh maø sinh ra loøng töø-choái nhaân nhöôïng.

4/ Loøng thò phi: Thaáy ñöôïc chuyeän phä ûi maø trong loøng cho laø p hä i; thaáy chuyeän traùi maø trong loøng cho laø traùi.

ÔÛ ñaây, ta thaáy neáu caên-cöù vaøo thie n ly hay thie n me nh ( “Thie n me nh chi vò tính” hay “Nha n chi sô tính ba n thie n”), hoa c Ma nh Tö ña ly lua n : “nöô c bao giô cu ng cha y xuo ng tha p ” maø cho tính ngöôøi la thieän. Ñoù laø moät ñieàu laàm laãn (la y ñie u-kie n ô the cha t hay thie nnhie n ma suy lua n va o con ngöô i ) !

Tính ngöôøi luùc sô sinh, chính laø tính baåm sinh ( vo ky tính ), vaø nöôùc bao giôø cuõng chaûy xuoáng thaáp ødo aûnh-höôûng söùc huùt cuûa traùi ñaát, neân khoâng theå cho tính baåm sinh hay nöôùc chaûy xuoáng thaáp, maø cho tính ngöôøi laø “ vo n thie n ”!

Moãi söï vaät trong vuõ-truï ñöôïc quan-nieäm coù hai muïc-ñích khaùch-quan vaø chuû-quan. Muïc ñích chuû-quan laø caên-cöù treân caùc coâng-hieäu thöïc-duïng cho con ngöôøi. Thí duï caùch ngöôøi xöû-duïng möa tuøy theo muïc-ñích; muïc-ñích khaùch-quan thöôøng mang tính-chaát ñöông nhieân cuûa söï vaät, nhö möa laø möa. Nhöng tuøy theo hoaøn-caûnh maø khaùc nhau. Möa ñoái vôùi ngöôøi ñang phôi luùa laø xaáu, ñoái vôùi ngöôøi ñang gieo maï thì laïi laø toát.

Vuõ truï thieân-nhieân trong muïc-ñích khaùch quan laø söï hieän höõu voâ tình hay luaät-taéc töï-nhieân. Ñoù

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Trô i sinh ngöô i ta co thö du c vo ng bô i tai ma t, thích nghe ca i hay, nhìn ca i ñe p, do ño mô i sinh ra va n ñe da m loa n, ma ma t ñi le nghóa, ña o ly va n ho a. Va y thì, ne u cö chie u theo tình cu a con ngöô i thì se die n ra ca nh tranh gia nh, pha m to i loa n ly, ro i quy he t ve ba o lö c...

Cö theo ño , thì qua ro , tính ngöô i la a c va y... .”

Trong Nho Hieäu, Tuaân Töû noùi:

“ Tính da gia , ngo sô ba t vi na ng da , nhie n nhi kha ho a da . Chu tho ta p tu c, sô dó ho a tính da . Tích nha t nhò ba t nhò sô dó tha nh tích da . Ta p tu c di chí, an cö u di cha t... Ño chi nha n ba ch tính tích thie n nhi toa n ta n vò nhi tha nh nha n., Bæ ca u chi nhò ha u ña c, vi chi nhi ha u tha nh, tích chi nhi ha u cao, ta n chi nhi ha u tha nh. Co tha nh nha n da gia , nha n chi sô tích da . Nha n tích nhu c canh nhi vi no ng phu, tích ta c töô c nhi vi co ng töô ng, tích pha n ho a nhi vi thöông co , tích le nghóa nhi vi qua n tö co ng töô ng chi tö , ma c ba t ke sö , nhi ño quo c chi da n an ta p ky phu c. Cö Sô nhi Sô cö Vie t nhi Vie t, cö Ha nhi Ha . Thò phi thie n tích da , tích my sö nhie n da .” = Tính la ca i ta kho ng la m ra ñöô c, nhöng co the ho a ñi ñöô c. Tính là ca i kho ng pha i tö -nhie n ta co , nhöng co the la m cho ta co ñöô c. Chu -y la m-lu ng ta o tha nh tho i quen, ñe ho a tha nh ca i tính, go m ca la m mo t ma kho ng hai ñe tha nh ra ca i tích chö a. Ta p trung y chí, ye n la u ño i ca i khí cha t. Ngöô i thöô ng bình-da n tích ñie u thie n ma toa n ve n ñöô c thì go i la ba c tha nh nha n. Ai co ca u thì mô i co ñöô c.

“Co la m thì ro i mô i co ne n. Co tích ma i thì mô i le n cao. Co ca i thie n thì ro i mô i la ca i tha nh, cho ne n tha nh nha n la ngöô i tích nhie u ñö c ha nh. Ngöô i tích vie c ca y ca y ma la m no ng phu; ngöô i tích vie c ñu c ñe o ma la m thô ; tích ca c ha ng ho a ma la m la i buo n; tích le nghóa ma la m qua n tö . Ngöô i la m thô kho ng ai la

Nhu-yeáu tính cuûa con ngöôøi phaûi laáy “bình” laøm chuaån. nghóa laø khoâng coù ngöôøi naøo bò cheøn eùp trong söï thoûa-maõn nhöõng nhu-yeáu tinh-thaàn cuõng nhö vaät-chaát. Saéc tính cuûa ngöôøi phaûi laáy “ trinh ” laøm chuaån, nghóa laø loøng trung thaønh song phöông giöõa nam vaø nöõ.

Töï-veä tính vaø xaõ-hoäi tính cuûa ngöôøi phaûi laáy “hoøa ” laøm chuaån. Lieân-heä giöõa ngöôøi vaø ngöôøi laø lieânheä hoøa-haøi. Soáng trong moät xaõ-hoäi hoøa-bình, ñoù laø lieân-heä cô-naêng baûn-vò hoã-töông nguyeân-nhaân .

Nhôø tö-töôûng quan-saùt veà vuõ-truï, tìm toøi caùc quy-luaät trong vuõ-truï, aùp-duïng ñònh-luaät khoa-hoïc ñ ‹ giuùp ích cho ñôøi soáng ( taùn thieân ñòa chi hoùa duïc ), xaõ hoäi bieåu-hieän caùc thaønh quaû khaùch-quan, kinh-nghieäm tích-luõy qua caùc thôøi-ñaïi, caùc saùng-taïo thaâu nhaän trong taäp theå, xaõ-hoäi laø phaûn-aûnh cuûa tö-töôûng. Do ñoù, nhö treân ñaõ toùm: tö-töôûng - xaõ-hoäi - vaø vuõ truï thoáng-nhaát vaø thöôøng-xuyeân vaän-ñoäng.

Vuõ-truï töï-nhieân laø vuõ-truï vaät-chaát hieän höõu chung quanh con ngöôøi. Baûn theå cuûa vuõ-truï vaät-chaát laø voâ cuøng nguyeân-nhaân, voâ cuøng duyeân khôûi, voâ cuøng cöùu caùnh, voâ haïn löôïng tính, voâ haïn phöông trình. Quy-luaät cuûa vuõ-truï laø caùc quy-luaät khoa-hoïc cuûa vaät-chaát, trong ñoù caùc khoa-hoïc-gia ñaõ khaùm-phaù ñöôïc moät phaàn chaân-lyù.

Trong nhaän thöùc ngöôøi, vuõ-truï vaät-chaát laø thuaàn-tuøy khaùch-quan, laø lyù tính thuaàn-tuùy. Caùc quy luaät khaùch-quan khi aùp-duïng cho loaøi ngöôøi caàn ñöôïc aùp-duïng thích-nghi, hôïp vôùi baûn-chaát ngöôøi vaø lôïi ích cho con ngöôøi. Do ñoù vuõï truï vaø con ngöôøi tuy töôngquan nhöng phaûi ñöôïc phaân-bieät ñeå ngöôøi khoâng bò ñoàng-hoùa vôùi vaät-chaát vaø bò chi-phoái bôûi quy-luaät thuaàn-tuùy vaät-chaát khaùch-quan.

AÙp-duïng tính chaát khaùch-quan cuûa vaät-chaát vaøo

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

con ngöôøi töùc laø tieâu-huûy nhaân tính vaø nhaân phaåm, haï giaù-trò cuûa ngöôøi ngang haøng vaät-chaát.

Neáu “ thieân meänh ” lieân-heä vôùi tính ngöôøi, hoaëc “ theå meänh” lieân-heä maät-thieát vôùi taâm linh, vaø “t höôïng ñeá ” thì môø ñi vai troø nhaân baûn, vaø khoâng theå noùi: “ Coù trôøi maø cuõng coù ta... ” hay“ Xöa nay, nhaân ñònh thaéng thieân cuõng nhieàu. ” ( Kieàu)

Ñaïo lyù chöõ “ nha n ” vaø taâm thuaät ngöôøi nhaân taát boû “lôïi” vaø “meänh” ( va n ma ng, me nh so , hoa c sinh hoa c tö , hoa c ho a hoa c phöô c ) ra ngoaøi. Chaân tinh-thaàn cuûa chöõ “ nha n ” laø moät thöù voâ hình, voâ aûnh, voâ thanh, voâ xuù. ( Phan Bo i Cha u Toa n ta p/ tr. 89/ ta p 9 )

Ngoaøi Maïnh Töû, coøn coù:

* Tua n Tö , ngöô i nöô c Trie u, ho Tua n, te n Huo ng, te n chö la Khanh, sinh thô i Chie n Quo c, sau Ma nh Tö 40 na m. O ng chu -tröông: Tính a c - Thuye t Phi me nh.

* Maëc Töû laø ñaïi-bieåu ñaáu tranh trong xaõ-hoäi giai-caáp. Söï chia reõ cuûa Chieán Quoác laø do söï luõngñoaïn cuûa thaønh-phaàn naém ñaëc quyeàn. Giai-caáp ñaëc quyeàn phaûi boû ñi nhöõng phuø hoa, xa-xæ ñeå ñem laïi “ bình ” cho ñôøi soáng ñaïi chuùng. Nhöõng baát-bình cuûa xaõ-hoäi phaûi bò phaù tan baèng “ nhaân aùi ” . Maëc Töû ñaõ ñi boä suoát ngaøy ñeâm, möôøi buoåi sang Sôû, mang trí-thöùc vaø hoïc-vaán xaùc-thöïc cuûa mình ñeå phaù tan suùy-ñoà cuûa Sôû tröôùc, mang tinh-thaàn hy-sinh cuûa chính mìnhø ra tieâu-dieät tai-vaï cuûa chieán tranh. Chæ coù hy-sinh vaø chieán-tranh ñeå tieâu-dieät chieán-tranh. Chæ coù lyù-töôûng toái cao, chaân - thieän - myõ ra phaù tan ñöôïc baát-bình.

T a coù theå noù i Maëc Töû laø toång hoøa nhöõng moàhoâi roùc-raùch chaûy vaøo nhöõng taám loøng lao-ñoäng.

Ngöôøi ta ñaõ so-saùnh phaàn d Î - bieät veà tö-töôûng

giöõa Maïnh Töû vôùi Tuaân Töû, ngoaøi vaán-ñeà “ tính thieän” vôùi “ tính aùc ”, coøn coù nhöõng ñieåm: Maïnh Töû thuoäc veà chuû-nghóa “ tieân nghieäm”, Tuaân Töû thuoäc veà chuû nghóa “ kinh-nghieäm ”.

- Maïnh Töû chuù troïng veà “ taâm tính ”, nhaèm xaây döïng moät heä-thoáng trieát-lyù cho Nho hoïc; Tuaân Töû ñeå yù veà chính-trò, xaõ-hoäi nhieàu hôn.

- Trong phaàn tu döôõng taâm tính, Maïnh Töû chuû tröông “ quaû duïc ”, Tuaân Töû chuû tröông “ tuùc duïc ”.

- Veà phaàn boång-loäc, Maïnh Töû giöõ nguyeân theå cheá theá taäp, Tuaân Töû chuû-tröông “ voâ ñöùc baát quùy, voâ naêng baát quan ” (keû thieáu ñöùc khoâng höôûng ñiaï-vò cao sang, ngöôøi thieáu taøi khoâng neân troïng duïng). OÂng muoán giaûi-thoaùt con ngöôøi ra khoûi cheá-ñoä phong kieán.

- Maïnh Töû coá-chaáp veà giaù-trò lyù-töôûng cao caû, Tuaân töû thích-öùng vôùi traøo-löu môùi, luoân-luoân nhaán maïnh laøm sao cho quoác gia phuù cöôøng.

Tuaân Töû tuy cho tính ngöôøi laø aùc, nhöng oâng cuõng nhìn nhaän giöõa con ngöôøi vaø vuõ-truï coù töông-quan chaët-cheõ. Vì theá, oâng coù noùi: “ Tính gia thie n chi tö u ” (khi sinh ra ngöôøi ta ñaõ saün caùi tính töï nhieân). Tính töï nhieân ví nhö tôø giaáy traéng, nhuoäm maàu gì seõ ra maàu aáy. Sôû dó nhaân tính coù theå thaønh ra aùc laø bôûi loøng ngöôøi naûy sinh duïc-voïng: “Kim nha n chi tính, sinh nhi ha o lô i ye n, thua n chi, co tranh ñoa t sinh, nhi tö nhöô ng vong ye n... Sinh nhi hö u nhó mu c chi du c, hö u ha o thanh sa c ye n, thua n chi. Co da m loa n sinh, nhi le nghóa va n ly vong ye n. Nhie n ta c tu ng nha n chi tính, thua n nha n chi tình, ta t xua t ö tranh ñoa t, tha p ö pha m nha n loa n ly, nhi quy ö ña o... Du ng thö quan chi, nhie n ta c nha n chi tính a c minh dó...” ( Tính ngöô i nga y nay, trô i sinh co ke hie u lô i, do ño mô i sinh ra va n ñe tranh-ñoa t ma ma t ñi tính khie m-nhöô ng... )

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

nhö the na o?”(p.70, Oldenberg: Buddha) .”

Giai-ca p gia o-só Ba La Mo n co -cha p va o do ng ma u qu y to c ma ño c chuye n tha nh gia o Veda. Xa -ho i la m va o ca c chö ng be nh hie m nghe o, chính giö a ca nh vo chính phu trong tö-töô ng ma ñö c Pha t ra ñô i, tö xöng la mo t tha y thuo c, tìm thuo c chö a be nh thô i-ña i.

“Ô A n Ño thô i co xöa cu ng die n ra nhö ô trong the -giô i Hy la p la nhö ng he -tho ng sie u-hình bao-qua t va ro ng-ra i hôn cu a Platon va Aristote ña co nhö ng suy-lua n ve lua n-ly nha n sinh . Khi na o ne n mo ng cu a trie t-ho c trô ne n lung-lay thì ca c tö-töô ng-gia la i chu -y va o nhö ng nguye n-ly cu a ha nh-vi. Ne u lua n ly ho c la i la p cöô c tre n ña m ca t bie n chuye n cu a sie u-hình hay tha n-ho c thì no kho ng co mo t sö to n nghie m vö ng-cha c. Pha t muo n xa y-dö ng lua n ly to n nghie m tre n ta ng ña cu a thö c-nghie m ta m ly . Nguye n thu y Pha t gia o töôngtö nhö chu -nghóa thö c tie n, co va n-ño ng chuye n dòch trung ta m ñie m tö sö phu ng sö Thöô ng ñe sang phu ng sö ngöô i . Ñö c Pha t kho ng nhie t-tha nh ve sö vie c xa ydö ng mo t bie u-ño mô i ve vu -tru hôn la chu -y va o vie c gia ng da y mo t y nghóa mô i ve bo n pha n. Chính öu-ñie m cu a Pha t la mô ñöô ng cho mo t to n-gia o bie t-la p vô i tín ñie u va gia o-ho i, nghi le va tha nh ho a . Pha t chæ nha n ma nh va o sö ho a tha nh ta m ho n tö be n trong va va o mo t he -tho ng tö tu ña o. Nga i chö ng minh ra ng sö cö u ro i kho ng ô ta i sö thu nha n mo t mô tín ñie u ña ng nghingô hay la nhö ng vie c la m ñen to i ñe la m nguo i lo ng mo t thöô ng ñe bie t gia n dö . Sö cö u-ro i co t ô sö tu sö a tính ca ch va su ng tín ñie u la nh.

Theo Pha t, me muo i la nguye n-nha n cu a ñau kho . Phu nha n gia trò lua n ly cu a chu nghóa kho ha nh nghie mkha c, ba c-bo tín ngöô ng pho -tho ng, mie t-thò chu -nghóa nghi le Brahmana. To m la i, ta o mo t to ng gia o ba ng trie t-ho c, ña y la mo t sö suy lua n he t sö c phie u-löu, mo t

kho ng quen lo i cu a mình. Ô nöô c Sô ma c theo lo i nöô c Sô ; Ô nöô c Vie t ma c theo lo i nöô c Vie t, ô ña t TrungHa ma c theo lo i Trung Ha , a y kho ng pha i la thie n tính, nhöng la thua n theo ca i tính ta p ma ho a ra va y.”

* Nha n” theo La o Gia o: Thaân theá cuûa Laõo Töû:

Vieát veà thaân-theá cuûa Laõo Töû, khoâng ai laø khoâng gaëp ñieàu trôû-ngaïi vì khoâng moät söû saùch naøo cho bieát roõ naêm sinh, naêm maát vaø queâ quaùn cuûa ngaøi.

Döïa vaøo nhöõng taøi lieäu lieân quan, nhö Khoång Töû ñeán hoûi Laõo Tö veà “leã”, maø ngöôøi ta döï ñoaùn Laõo Töû sinh vaøo khoaûng theá kyû VI - V tröôùc Coâng Nguyeân.

Taùc-phaåm duy nhaát cuûa Laõo Töû coøn ñeå laïi laø boä saùch “Ñaïo Ñöùc Kinh”, moät loaïi saùch veà “Taâm linh hoïc”, coù tính-caùch taâm truyeàn. Trong boä saùch naøy, ñaëc-bieät chöông 20, Laõo Töû ñaõ töï veõ chaân dung mình:

Laõo Töû vieát: “Chu ng nha n hi hi, nhö höô ng tha i lao, nhö xua n ña ng ña i. Nga ño c ba c he ky vò trie u. Nhö anh nhi chi vò ha i, luy he , nhöô c vo sô quy. Chu ng nha n giai hö u dö. Nhi nga ño c nhöô c di. Nga ngu nha n chi ta m da tai ? Ño n ño n he . Tu c nha n chie u chie u. Nga ño c ho n ho n. Tu c nha n sa t sa t. Nga ño c muo n muo n. Ña m he ky nhöô c ha i, lie u he nhöô c vo chæ. Chu ng nha n giai hö u dó, nhi nga ño c ngang tö bæ. Nga ño c dò ö nha n. Nhi quy thö c ma u.” = Ña i chu ng hô n hô nhö höô ng thòt te , nhö nga y xua n böô c le n ña i. Mo t mình ta rie ng ña u ô be n, chöa co hình töô ng, nhö ñö a ha i nhi chöa cöô i, loanh-quanh nhö kho ng bie t ve ña u. Ña i chu ng ñe u co thö a ma mo t mình ta nhö bo kho ng ham nö a. Ta la ke ngu sao ? Ngu ño n tha y! Ña i chu ng co ve sa ng to . Rie ng ta nhö ho n me . Ña i chu ng xe t-ne t, rie ng ta to i-ta m. Pha ng la ng thay nhö ma t be , phôi-phô i thay nhö kho ng

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

ngö ng. Ña i chu ng ñe u co y va o vie c, rie ng ta thì öông ma khinh-bæ, rie ng kha c vô i mo i ngöô i, ma chæ quy vŠ so ng nôi lo ng me .”

So-sa nh giö a “Nöô c” vô i “Tính Ngöô i” trong “Ña o Ñö c Kinh” :

1- “Thöô ng thie n nhöô c thu y, thu y thie n lô i va n va t nhi ba t tranh, xö chu ng nha n chi sô o , co cô ña i.” (Ba c thöô ng thie n gio ng nhö nöô c, nöô c khe o lô i cho muo n va t ma kho ng tranh, ô va o cho mo i ngöô i ghe t ne n ga n vô i ña o.)

2- Tri ky hu ng thu ky thö, vi thie n ha khe . Vi thie n ha khe , thöô ng ñö c ba t ly, phu c quy ö anh nhi.” (Chöông 28) = Bie t con tro ng, giö con ma i, la m khe nöô c, cho thie n ha . La m khe nöô c cho thie n ha , thöô ng theo ñö c kho ng lìa, la i trô ve tre thô.

* Tính n gÜ©i gÜ©i gÜ©i gÜ©i ” theo Phãt h†c theo h†c và Th iên Chúa iên Chúa Gia o:

1 1

A/ Thôøi ñaïi Baø-La-Moân - Phaät h†c , moät heäthoáng tö-töôûng khoâng theå taùch rôøi vôùi hoaøn-caûnh lòchsöû, ñieàu-kieän thôøi-gian ñaõ thuùc-ñaûy noù xuaát-hieän.

Xöù AÁn Ñoä luùc naøy chöa phaûi laø moät ñeá-quoác roäng lôùn, thoáng-nhaát. Trong löu-vöïc hai doøng soâng lôùn laø AÁn vaø Haèng, daân chinh-phuïc Aryen ñaõ traø-troän vôøi daân baûn xöù Dravidien. Ñôøi soáng sôn laâm baét ñaàu nhöôøng ñaát cho nhöõng tieåu-bang, nhöõng nhu-caàu sinh-hoaït trong ñoâ-thò truø phuù. Tieáng noùi phoå-thoâng tuy laø tieáng Phaïn (Sanscrit) nhöng cuõng coøn nhieàu tieáng ñiaï-phöông vaãn thaáy duøng. Kinh Veda ñöôïc coi nhö thaùnh giaùo, nhöng tuïc-leä sau naøy keát taäp thaønh luaät Manu vaãn coøn maõnhlöïc hieäu nghieäm.

3- Thí ña o chæ ta i thie n ha , du xuye n co c chæ ö giang ha i. = Ví ña o löu ha nh trong thie n ha , nhö la suo i hang cha y ra so ng bie n. (Chöông 32).

4- Ngö ba t kha thoa t ö uye n. Quo c chi lô i khí, ba t kha dó thò nha n = Ca kho ng the thoa t kho i vö c. Lô i khí cu a nöô c nha kho ng ba o cho ngöô i bie t.(Chöông 36).

5- Giang ha i sô dó na ng vi ba ch co c vöông gia , dó ky thie n ha chi. Co na ng vi ba ch co c vöông. = So ngbie n sô dó co the la m vua tra m hang. Bô i vì no khe o ô döô i tra m hang. Cho ne n co the la m vua tra m hang. (Chöông 66)

6- Thie n ma c nhöô c ö thu y, nhi co ng kie n cöô ng gia , ma c chi na ng tha ng = Thie n ha ye u me n kho ng gì hôn nöô c, ma ña nh no i cö ng ma nh kho ng gì hôn no i no . (Chöông 78).

1- Nguyeãn Ñaêng Thuïc , “Lòch Sö Trie t Ho c Ño ng Phöông”, taäp 2, tr.138, nhaø xb. T/P HCM, naêm 2001.

Söï thaät coù khoâng-khí naùo-nhieät trong giôùi tötöôûng. Coù tö-töôûng-gia chuû-tröông tinh-thaàn vôùi linh hoàn laø moät, laïi coù phaùi phaân-bieät tinh-thaàn vôùi linhhoàn. Coù phaùi chuû-tröông Thöôïng ñeá laø nhaân-loaïi, coù phaùi chu ûtröông Thöôïng-ñeá ôû treân taát caû, v.v...Naøo duy thaàn, naøo duy vaät, naøo hoaøi-nghi, naøo nguïy-bieän, thaäm chí ôû ñaát tinh thaàn truyeàn-thoáng xöa nay nhö AÁn Ñoä maø coù keû nhö Saccaka daùm tuyeân-boá:

“ Ta kho ng bie t tha nh gia o Samana - Veda hay la chu nghóa Brahmana, kho ng tha y, kho ng sö, kho ng to cu a mo t to n pha i na o he t, ta cu ng kho ng bie t ca ñe n ngöô i tö xöng la ñö c Pha t to i cao tha n ho a, ngöô i ma ne u chu ng ta tranh-bie n se kho ng lung-lay, run sô va kho ng toa t mo -ho i. Va ne u ta ña -kích mo t ca i co t ña votri vo -gia c vô i khoa no i cu a ta thì no cu ng lung-lay, run sô va la o-ña o; thö ho i ne u ô tröô ng-hô p mo t ngöô i thì

1- Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Haønoäi, “Ña o Gia va Va n Ho a , Nhaø xb Vaên Hoùa Thoâng Tin, Hanoäi 2000.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Trie t Ho c, To ng Gia o Chu Tröông

- Thiên lš.

NhoGia o:

* Kho ng Tö * Ma nh Tö

- “Khaéc kyû phuïc leã vi nhaân” ( nghieâmtrò tö duïc laø khaéc kyû, hoài phuïc ñöôïc chaân lyù cuûa trôø i laø phuïc leã, theá laø nhaân. )

- “ Daân chi ö nhaân giaû, thaäm ö thuûy hoûa; thuûy hoûa ngoä kieán ñaïo nhi töû giaû hyõ, vò kieán ñaïo nhaân nhi töû giaû daõ.” = Nöôùc löûa voán quan heä cho cuoäc soáng, nhöng maø söï soáng quan-heä vôùi ñöùc nhaân caøng maät thieát hôn.

- “ Kyû sôû baát duïc, vaät thi ö nhaân ” = Nhöõng ñieàu mình khoâng muoán thì chôù ñem ñoái ñaõi vôùi ngöôøi.

“ Nhaân theo Khoång hoïc laø ta m ñö c ; Nhaân laø baùc thí, loøng “ nhaân ” nôi con ngöôøi ñöôïc ví nhö “ thieân lyù ”.

- Maïnh Töû chuû tröông tính thie n . Trong tính thieän coù 4 moái:

1/ Loøng baát nhaãn hay traéc aån.

2/ Taâm tu oá: Bieát caùi vieäc ñaùng laøm xaáu theïn cheâ gheùt maø sinh ra loøng xaáu theïn, cheâ gheùt, ñoù laø loøng tu oá.

3/ Loøng töø nhöôïng: Ñuïng laùy vieäc, khoâng thöøa nhaän, khoâng caïnh tranh maø sinh ra loøng töø choái nhaân nhöôïng.

4/ Loøng thò phi: Thaáy ñöôïc chuyeän phaûi maø trong loøng cho laø phaûi; thaáy chuyeän traùi maø trong loøng cho laø traùi.

sö lie u-lónh ma chu ng ta kho ng co the thöô ng-thö c chínhxa c ñöô c, chu ng ta nha n tha y ô nguye n thu y Pha t gia o ba ña c-tính na y la mo t lo ng nhie t tha nh ve lua n ly , kho ng co khuynh-höô ng tha n ho c, va a c ca m vô i suy lua n sie u hình.”

(Radhakrishnan - Indian philosophy p-358).;

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

F/ Baûng Toùm Taét Tính Ngöôøi

Trong soá Tö Töôûng - Trieát Hoïc & Toâng Giaùo Trie t Ho c, To ng Gia o

-Duy Ta m ( Duy Tha n )

Vì y-cöù vaøo söï saép ñaët saün cuûa ñaáng toái cao “ tha n ”, neân moïi ngöôøi ñeàu phaûi phuïc-toøng; Trung taâm luaät taéc treân lòch-söû hoïc: “ Lòch sö la bie u hie n cu a y chí to i cao.”

Luaän veà tính thì cho raèng tính con ngöô i vo n thie n , aùp-duïng sang thöïc-tieãn lyù luaän thöôøng thieân veà giaùo-duïc, laáy nhaân nghóa laøm chuû ñoäng trong caûi-caùch kieán-thieát xaõ hoäi.

-Duy Sinh

Hieäu-quaû cuûa lòch-söû vaø vaênminh lyù luaän ñöa ñeán ñònh me nh chuû-nghóa!

Sang phaàn dieãn dòch, phaùi “duy sinh” mang luaät taéc aâm döông cuûa vuõ-truï aùp-duïng vaøo xaõ-hoäi ñeå thaønh laäp moät thöù Freudisme. (Kieàn giaû, döông vaät daõ, khoân giaû aâm vaät daõ...). Coøn trung taâm luaät taéc laø caàu soáng coøn. Luaän veà tính ngöôøi cho raèng loaøi ngöôøi laø tinh thaàn phoái hôïp vôùi vaät chaát

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Chu Tröông

Trie t Ho c, To ng Gia o

Trie t Ho c, To ng Gia o

Chu Tröông Chu Tröông - Chu tính ngöô i vo n a c.

* Thiên Thiên

Chúa Chúa Chúa Chúa Giáo

Con ngÜ©i do ThÜ®ng ñà tåo d¿ng, tÃt nhiên tÓt länh, nên ta có th‹ nói tính ngÜ©i là thiŒn (tÃt nhiên phäi tÓt lành). tuy nhiên theo tín lš Thiên ChúaGiáo: con ngÜ©i sinh ra Çã m¡c t¶i ‘t° tông truyŠn’ thành ra không hi‹u là thiŒn hay ác?

*Tua n Tö :

“Bo ngöô i ma nghó trô i thì sai ma t ca i tính tha t cu a va n va t” to ra tinh tha n thö c tie n, nhöng kho ng la duy va t.

Tua n Tö no i:”Mu c bie n ba ch ha c, nhó bie n thanh a m = ma t pha n bie t tra ng, ñen; tai pha n bie t a m thanh .

Theo Theo

T T T T Tinh-thÀn inh-thÀn inh-thÀn inh-thÀn inh-thÀn V V V V ViŒt. iŒt. iŒt. iŒt. iŒt.

Cæn cÙ vào các câu ca-dao, tøc ng»ViŒt, ta thÃy quan niŒm cûa ngÜ©i Viët: ‘- Có th¿c m§i v¿c ÇÜ®c Çåo, hay ˆn Ç‹ mà sÓng chÙ không phäi sÓng Ç‹ mà æn’ nói cách khác Nhu y‰u sÓng còn. Nhu y‰u sÓng Nhu y‰u sÓng còn. Nhu y‰u sÓng - T T Ti‰p nÓi (duyên chûng) s¿ sÓng, i‰p nÓi (duyên chûng) s¿ i‰p nÓi (duyên chûng) s¿ sÓng, nÓi (duyên chûng) s¿ ‘ Có âm dÜÖng có v® chÒng DÅu tØ thiên ÇÎa cÛng vòng phu thê,; - NÜÖng t¿a nhau cùng sÓng t¿a cùng NÜÖng t¿a nhau cùng sÓng t¿a cùng t¿a ‘ThÜÖng ngÜ©i nhÜ th‹ thÜÖng thân’- T T T T Tinh thÀn thæng hoa inh thæng inh thÀn thæng hoa inh thæng inh thÀn thæng hoa •Th¿c chÙng tính bÓc hÖi cûa nܧc. - Vô k› tính.

*Hue Thi :

Tua n Tö chu tro ng va o ña o “ngöô i” hôn la ña o “Trô i”. - “Ña o gia phi thie n chi ña o, phi ñia chi ña o, nha n chi sô ña o da , qua n tö nhi sô ña o da ”

(Nho Hie u)“

Tua n Tö chu tro ng va o sö c ho a tha nh cu a con ngöô i, cu a nha n qua n xa ho i. - Chu Phie m A i (Ra t ga n vô i Ma c Ñòch)

“Phie m a i va n va t, thie n ñia nha t the da .” (Trang Tö - Thie n Ha ).

Hue Thi chu tröông sö va t ñe u töông ño i va bie n ño i kho ng ngö ng. Do ño kho ng co sö kha c nhau tuye t ño i cu a sö va t trong vu tru . Ta t ca ñe u bie n ho a kho ng ngö ng, ñe u töông quan ma t thie t.” Ho c thua t cu a chö Tö ñô i Tie n Ta n tö thô i ña i Xua n Thu ñe n Chie n Quo c, no i chung ñe u co khuynh höô ng tro ng ve thö c nghie m, thö c du ng, coi nhe ba n the sie u hình.

Chuû tính voâ thieän, voâ baát thieän., nhö tôø giaáy traéng. “Tính do soa n thu y gia , quye t chi Ño ng phöông ta c Ño ng löu; quye t chö Ta y phöông ta c Ta y löu.

*

M¥c M¥c Tö

Chuû “ kieâm aùi”: Kieâm = chung.

Maëc Töû noùi: “ Nhöôïc söû thieân haï kieâm töông aùi, nhaân aùi phuï huynh döõ quaân nhöôïc dó kyø thaân, oá thì baát hieáu...thò töõ ñeä döõ thaàn nhöôïc kyø thaân, oá thì baát töø, coá baát hieáu baát töø voâ höõu. Do höõu ñaïo taêïc giaû hoà ? Thò nhaân chi thaát nhöôïc kyø thaát, thuøy thieát ? Thò nhaân thaân nhöôïc kyø thaân, thuøy taëc? Coá ñaïo taëc voâ höõu...”= Neáu khieán thieân haï goàm yeâu nhau, ai ai cuõng yeâu cha anh cuøng vua nhö yeâu thaân mình, gheùt laøm hieáu. Coi con em vaø beà toâi cuõng nhö thaân mình, gheùt nhöõng ñieàu baát töø, thì ñieàu baát hieáu baát töø seõ khoâng coù...

* Lão Lão Lão Lão Tö

-“Thöô ng thie n nhöô c thu y, thu y thie n lô i va n va t nhi ba t tranh, xö chu ng nha n chi sô o , co cô ña i.” (Ba c thöô ng thie n gio ng nhö nöô c, nöô c khe o lô i cho muo n va t ma kho ng tranh, ô va o cho mo i ngöô i ghe t ne n ga n vô i ña o.).

- “Giang ha i sô dó na ng vi ba ch co c vöông gia , dó ky thie n ha chi. Co na ng vi ba ch co c vöông. = So ng bie n sô dó co the la m vua tra m hang. Bô i vì no khe o ô döô i tra m hang. Cho ne n co the la m vua tra m hang.

- “Thie n ma c nhöô c ö thu y, nhi co ng kie n cöô ng gia , ma c chi na ng tha ng = Thie n ha ye u me n kho ng gì hôn

* PhÆt H†c H†c PhÆt H†c H†c Thiên Thiên Chúa Chúa Giáo Giáo Giáo Giáo

PhÆt tåi tâm - Tâm tÙc PhÆt . Töø bi theo Phaät giaùo chia laøm 3 caáp:

* Chuùng sinh, duyeân töï, khôûi taâm ñeàn ôn, mong moûi chuùng maø khôûi taâm töø bi, ñaïo ñöùc theá gian .

* Phaùp duyeân töï: (caáp 2) duyeân nôi phaùp vaø khôûi töø bi (quaùn thaân bình ñaúng), bình ñaúng taâm .

* Ñoàng theå ñaïi bi: Voâ duyeân ñaïi töï, khoâng phaân bieät, khoâng ñieàu ñieàu kieän .

Nghóa chính cuûa hai chöõ “ töø bi ”, theo hoøa thöôïng Thích Hueä Ñaêng giaûi thích: Töø laø cho vui, bi laø cöùu khoå. Töø bi khoâng laáy caùi ngaõ laøm trung taâm xuaát phaùt maø laø kieán laäp treân theå töôùng bình ñaúng ñoái vôùi taát caû chuùng sinh ñeàu cuøng moät theå khoâng sai khaùc.

Baùc aùi laø do Thöôïng Ñeá ban cho qua chuùa Thaùnh Thaàn (La Maõ 5:5).

- Duø Baùc aùi phaûn öùng treân baûn naêng caûm quan, nhöng caàn coù yù thöùc vaø lyù trí.

- Haønh ñoäng cuûa baùc aùi la ñaëc-tröng tình-caûm giöõa con ngöôøi vôùi Thöôïng Ñeá (St. John 14.23; 15:14).

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Trie t Ho c, To ng Gia o

Trie t Ho c, To ng Gia o Chu Tröông Chu Tröông

F/ F/ F/ F/ F/ Tóm Tóm Tóm Tóm Tóm Löôïc Nh»ng Nét ñ¥c-s¡c Nh»ng ñ¥c-s¡c Nh»ng Nét ñ¥c-s¡c Nh»ng ñ¥c-s¡c trong trong trong trong trong Neàn Trieát Hoïc Vieät Nam

- Nhaân-sinh-quan: L Ãy con ngöôøi laøm goác, khoâng phaân-bieät nam nöõ.

- Xaõ-hoäi-quan: Khoâng coù söï caùch-bieät, giai-taàng. -Theá-giôùi-quan: Ngöôøi Vieät Nam khoâng quantaâm ñeán nhöõng vaán-ñeà vu-khoaùt, ôû ngoaøi taàm tri-thöùc. Ta thaáy, neáu thuyeát sieâu-hình ñi vaøo toâng giaùo ñeå trôû thaønh giaùo-ñieàu thì taùc-duïng cuûa noù voâ-cuøng tai-haïi.

Lòch-söû toâng-giaùo theá-giôùi cho thaáy söï dò-bieät trong quan-nieäm veà baûn-chaát thaàn-linh, söï hình-thaønh vuõ-truï. vaø nguoàn-goác con ngöôøi ñaõ laø nguyeân-nhaân cuûa nhöõng chieán-tranh lieân-mieân, laøm ñoå ra bieån maùu. Nhö vaäy, chaúng-thaø cöù ñeå vaán-ñeà lô-löûng nhö trong trieát Vieät, coù leõ laø caùch giaûi-quyeát khôn-ngoan nhaát.

- Daân Toäc quan: Phaûi chaêng xöa kia, noùi ñeán Phuïc Hy, töùc laø noùi ñeán moät Toå xa xöa cuûa noøi Vieät, hieåu theo danh lyù laø laøm soáng laïi nhöõng ñieàu hieámhoi (Phuïc laø laøm soáng laïi vaø soi toû Haø Ñoà + Laïc Thö, caên-baûn cuûa caùc nguoàn dòch lyù (Lieân sôn, Quy Taøng hay Chu Dòch....? ).

-Rieâng khu-vöïc Vaên Lang, hình-aûnh vua Leâ Ñaïi Haønh, ngoài ñeå chaân khoâng xuoáng nöôùc caâu caù, ñaõ coù yù toû ra muoán laøm chuû mình ñeå aùp-ñaûo phöông Baéc ( haønh thuûy ) , hoaëc bôi thuyeàn treân nöôùc quanh nuùi, noùi laø bieåu-töôïng cuûa non tieân, ñeå öôùc-mong “ Thoï tyû Nam sôn”, töùc ngöôøi soáng laâu, nhöng maø laø vôùi nuùi Nam baát-dieät. - Traàn Höng Ñaïo laø Höng caùi ñaïo “ Noäi thaùnh ngoaïi vöông .”- Quang Trung laø laøm saùng ñöùc”Trung”. - Phan Saøo Nam toân baø Tröng laøm thuûy toå daân Vieät.Lyù Ñoâng A saùng-laäp ra Duy Daân, Toång Theå Nhaân Baûn.

Ñeàu laø nhöõng tö-töôûng trieát-hoïc saùng choùi ñoùng goùp cho neàn “Nhaân Baûn - Daân Toäc khai-phoùng ”.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

G/ Baûng Toång Löôïc VÛ-trø quan, Nhân sinh VÛ-trø quan, sinh VÛ-trø quan, Nhân sinh VÛ-trø quan, sinh VÛ-trø quan, Nhân sinh quan và Xã-h¶i quan trong và Xã-h¶i Neàn Trieát Hoïc Chính Thoáng Vieät Nam.

PhÀn PhÀn PhÀn PhÀn

DÅn ChÙng ChÙng DÅn ChÙng ChÙng

- Vuõ-truï voâ thuûy, voâ chung (khoân cuøng), “Sinh Sinh chi vò Dòch”, “Söùc bieát con ngöôøi ñeán ñaâu, vuõ truï coù teân ñeán ñoù.” - Trôøi linh-ñoäng, thay ñoåi khoânngöûng: Laáy yù töø “baát ñònh hiønh” cuûa nöôùc: ÔÛ baàu thì troøn, ôû oáng thì daøi. ÔÛ hoà thì tónh, ôû soâng thì ñoäng.. “Ñoàng ñoàng vaõng lai”- Truyeän TöøThöùc leân tieân, caùc huyeàn thoaïi: “Ñaàm Daï Traïch”, “Sôn Tinh vaø Thuûy Tinh”, truyeän Thaùnh Gioùng”, v.v... Nhaân-caùch hoùa thieân-nhieân - Nhaân-baûn hoùa vuõ-truï: OÂng Tô, baø Nguyeät, Chuù Cuoäi chò Haèng, OÂng Thieân Loâi, Thieân Ñoàng, Ngoïc Nöõ,... .“Troâng ra ngoïn coû laù caây. Thaáy hiu-hiu gioù thì hay chò veà...”Truyeän coå “Con Coùc laø caäu oâng Trôøi.” AÂm - döông ñoái-laäp thoáng nhaát. “AÂmDöông hoøa, vuõ traïch giaùng.” “Hai ñaàu cuûa kim nam chaâm, tuy khaùc nhau, nhöng cuøng treân moät truïc”- Vuõ tru khaùch quan voâ tình. Möa laø möa, chöù khoâng coù chuû-ñích. - Laáy ngöôøi laøm toái-cao caên-cöù.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

VÛ VÛ VÛ VÛ T T T T Trø rø rø rø

Di tÜ®ng Trång Trình NguyÍn BÌnh Khiêm

PhÀn PhÀn PhÀn PhÀn

- Vai troø cuûa ngöôøi saùnh ngang Trôøi Ñaát. “Coù trôøi maø cuõng coù ta.” “Xöa nay, nhaân ñònh thaéng thieân cuõng nhieàu.”.

Thô “Vònh Tam Taøi”, Vaïn-vaät ñoàng nhaát theå. Nam - nöõ bìnhñaúng.

Tình lyù töông thoâng. Khoân chaúng qua leõ, khoeû chaúng qua lôøi.

Tinh-thaàn bao-dung, dung-naïp, dunghoùa, thích-nghi.

Voâ-chaáp (toång-hôïp “Tam Giaùo: Phaät

- Khoång- Laõo” thôøi Lyù - Traàn.

- Töï-nhieân, voâ-vi (Nöôùc khoâng laøm vì ai, maø khoâng coù caùi gì khoâng laøm).

- Caàu-tieán, thaêng-hoa (Nöôùc boác hôi).

- An-nhieân töï-taïi.

- Con ngöôøi coù nhieàu traùch-vuï ñeå gaùnh vaùc: baûn-thaân, gia-ñình, quoác-gia,xaõ hoäi,...Gaùnh-vaùc ñöôïc ñeán ñaâu, coù giaù trò löu-truyeàn ñeán ñoù.

- Khaéc-kyû, hoøa-nhaân “Ba vuoâng saùnh vôùi baûy troøn”.

- Duy-thöïc. “No côm taám, aám oå rôm”, Coù thöïc môùi vöïc ñöôïc ñaïo = Nhaân naêng hoaèng ñaïo, Ñaïo baát hoaèng nhaân.).

- Tö-duy ñoái-öùng (tuï ñieåm hoùa-giaûi ñoáilaäp) nhö noùi: nöôùc non, vui buoàn, söôùng khoå, thaønh baïi, - Hoøa-haøi. “Hoøa caû laøng” Chuù Ñaùo xoùm Ñình leân vôùi tôù, OÂng Töø trong xoùm laïi cuøng ta...”

PhÀn PhÀn PhÀn PhÀn DÅn ChÙng DÅn ChÙng

Nam - nöõ bình-ñaúng. Trai làm chi, gái làm chi, Con nào có nghïa có nghì thì hÖn.”. (Ca Dao)

Phaân quyeàn. Pheùp vua thua leä laøng.

- Voâ kyû, voâ coâng, voâ ngoân (truyeän Thaùnh Gioùng).

- Doøng soáng söû lieân-tuïc (Soùng sau doàn soùng tröôùc).

- Thieân -nhieân - xaõ-hoäi - tö töôûng thoángnhaát.

- Cô-naêng vaø baûn-vò hoã-töông nguyeânnhaân.

- Phaân coâng hôïp-ly (caùch soáng nôi noâng thoân.

Moâ-hình: Haïch taâm chöù khoâng theo hình-thöù kim töï thaùp, Khoâng quaù giaøu, khoâng quaù ngheøo. Ai cuõng coù tö-saûn (coâng ñieàn caáp cho moãi daân ñinh khi tröôûng-thaønh).

- Tinh-thaàn bao-dung, dung-naïp, dunghoùa,thích-nghi

- Trung quaân ñi ñoâi vôùi aùi quoác.

- Laøm chính quyeàn laø noi göông, phuïcvuï cho daân (thôøi Lyù,Traàn...)

-Truyeän döa haáu, truyeän Coùc kieän trôøi. - Truyeàn hieàn.

-Ña baûn vò. Cô naêng vaø baûn vò hoã-töông. Daân luoân-luoân höôùng veà nhaân ñeå oån ñònh.

-Chuû tö höõu haàu baûo-veä nhaân phaåm vaø bình ñaúng.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

PhÀn

DÅn ChÙng DÅn ChÙng DÅn ChÙng DÅn ChÙng DÅn ChÙng

Nhân Nhân Nhân Nhân

Sinh Sinh Sinh Sinh

Quan Quan Quan Quan

Xã Xã Xã Xã Xã H¶i H¶i H¶i H¶i Quan Quan Quan Quan Quan

Tinh-chæ cuûa chuû-nghóa Duy Vaät laù caùi taùc duïng cuûa söï tieán-hoùa cuûa lòch-söû, quy-ñònh söï höõu ích treân neàn-taûng vaø ñieàu-kieän thôøi-ñaïi theá-kyû XIX.

Quan ñieåm 5 : Theo quan-ñieåm trieát-hoïc toång theå Duy Nhaân môùi coù theå trieät-ñeå choái-boû ñöôïc trieát-hoïc Duy-Taâm sieâu-hình, thieân-leäch vaø heïp nghóa.

“Thaàn” chæ laø phaûn-aûnh taâm-lyù quaùn töôïng cöûa loaøi ngöôøi töø sau ngaøy xaõ-hoäi ñaõ töông ñöông tieán-b¶, vaø döøng laïi treân giai-ñoaïn höôûng-thuï vaø baûo-thuû. Goïi traän-doanh trieát-hoïc naøy laø Duy Taâm cuõng khoâng haún Çúng baèng goïi noù laø Duy Thaàn.

Quy-luaät trung-taâm laø tinh-thaàn vaän-ñoäng khaùch-quan thöïc-taïi khoâng laáy gì maø chöùng-thöïc ñeå mang phuïc-vuï cho loaøi ngöôøi.. Neáu vò thaàn toái-cao ñöôïc xem nhö vò ñaõ saùng-taïo ra taát-caû vaø ñöôïc ñoäc-toân laø tôùi giai-ñoaïn “ñoäc thaàn” nhö Do Thaùi giaùo, Thieân chuùa giaùo, Hoài giaùo, Baùi Hoûa giaùo, Du Giaø giaùo,...

Quan ñieåm 6 : Pheâ-phaùn veà trieát-hoïc Duy Sinh:

Caùi “sinh nguyeân” maø lyù luaän Tam Daân ñònh ñaët vaøo laøm thuûy-toå vuõ-tru chæ laø caùi teá-baøo höõu-cô sinh-vaät. Thaø noùi thaúng raèng sinh-vaät laø khôûi-ñieåm trieát-hoïc cuûa duy sinh. Caùi trung-taâm quy-luaät caàu sinh muïc-ñích laø toái-cao tieâu-ñieåm vaø vaän-ñoäng cuûa xaõ-hoäi, khoâng coù ñöôïc taùc-duïng quyeát-ñònh cho tieâu-chuaån chaân-lyù loaøi ngöôøi. Loaøi ngöôøi coá-nhieân phaûi sinh soáng, nhöng maø sinh soáng phaûi laø ñieàu-kieän thaåm-thaáu, vaø thoâng-qua moät neàntaûng gì? Moät ñieàu cöùu-caùnh laø quan-nieäm sieâu hình khoâng toaøn boä? baèng moät phöông-thöùc naøo? Coù moät chæ-ñaïo gì? Caàu sinh treân thuaàn-tuùy

Chöông III

A/ 9 Quan-ñieåm chính-thoáng 9 Quan-ñieåm chính-thoáng Quan-ñieåm trong trieát-hoïc trong trieát-hoïc trong trieát-hoïc trong trieát-hoïc trong trieát-hoïc.

Quan ñieåm 1 : Hoïc hieåu laø ñi tìm chaân-lyù cuûa söï-thöïc, vaø cuõng phaûi thoáng-nhaát treân laäp-theå vôùi toïa-ñoä 4 chieàu (khoâng gian 3 chieàu + 1 chieàu thôøi gian). Coù nhö vaäy, môùi coù theå tìm ra chaân-lyù cuûa söï-thöïc, vôùi caùi nhìn toaøn-dieän, tieâu-chuaån-hoùa ñöôïc moïi nhaän-thöùc ñeåø oån-ñònh ñöôïc nhaân-sinh. Hoïc laø tìm phöông-chaâm, phöông-thöùc laø giaûi-thích ñöôïc söï-kieän, vaø naém-giöõ cuøng vaän-duïng ñöôïc söï-thöïc. Hieåu laø taùc-duïng cuûa hoïc, ñaït ñöôïc caùc y êu-caàu treân.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

T T T T T ri‰t H†c Lš ñông ri‰t H†c Lš ñông ri‰t H†c Lš ñông ri‰t H†c Lš ñông A A

Daïy laø truyeàn thuï cho ngöôøi veà hoïc hieåu.

Quan ñieåm 2: Luaän veà trieát-hoïc-söû caàn theo caùch nhìn cuûa trieát-hoïc toång-theå Duy Nhaân . Trieát hoïc söû laø söï nghieân-cöùu caùc yù-thöùc-heä theo doøng thôøi-gian döôùi quan-ñieåm tung-hôïp, thoáng-nhaát vaø roäng nghóa. Bôûi trieát-söû:

-Khoâng phaûi laø lòch-söû tranh-ñaáu ñôøi- Ç©i kieáp-k i‰p cuûa hai phaùi Duy Taâm vaø Duy Vaät, cuõng khoâng phaûi ruùt-cuïc vaø söï ñieàu-hoùa cuûa Duy Sinh (hay löôõng nguyeân).

- Khoâng phaûi laø phaûn-aûnh bình-dieän vaø môhoà cuûa muïc-ñích caàu sinh.

- Khoâng phaûi laø caùi vaän-haønh ñònh-meänh vaø kieät-taùc cuûa tuyeät-ñoái tinh-thaàn hay laø thöôïng-ñeá toái-cao.

Quan ñieåm 3 : Chaân-lyù toái haäu duøng laøm côsôû lyù-luaän cho neàn trieát-hoïc thöïc-tieãn, nhaân-baûn, nhaân-chuû, nhaân-tính - 3 taàng chaân-lyù.

-Chaân-lyù thieân-nhieân laø chaân-lyù voâ nguyeân.

-Chaân-lyù veà con ngöôøi laø chaân-lyù tuyeät-ñoái . -Chaân-lyù veà xaõ-hoäi laø chaân-lyù töông-ñoái .

Duy-Taâm, Duy-Vaät vaø Duy-Sinh phaùt-sinh ôû söï giaùc-ngoä sô khai cuûa loaøi ngöôøi treân tieán-haønh sinh-hoaït, noù phaùt-sinh ôû söï tìm-toøi cuûa loaøi ngöôøi, moät y-quy vuõ-truï cuûa tinh-thaàn, treân quaù-trình khaùm-phaù vaø khai-quaät vuõ-truï laøm ñeà-uaån cho soáng coøn. Noù phaùt-sinh döôùi ñieàu-kieän loaøi ngöôøi ñang vaät-loän, chöa thoaùt ra khoûi ñieàu laån-quaån tinh-thaàn veà vuõ-truï-quan. Laøm gì coù thuaàn-tuùy duy-taâm, duy vaät vôùi duy-sinh treân toaøn-boä theá-heä mình. Cuõng chaúng phaûi laø söï khoâng thuaàn-tuùy aáy, nguyeân-nhaân ôû söï haáp-thuï laãn nhau veà lyù-luaän treân quaù-trình tranh-ñaáu trieát-hoïc-söû.

Cô-sôû cuûa trieát-hoïc maø theá-giôùi cuõ 1940 trôû laïi goïi laø ñeä nhaát löu trieát-hoïc; coøn caùc trieát-hoïc chi-phaùi, chö töû thì quaù taïp-nhaïp... Coøn caùc trieát hoïc ñeä tam löu, laáy moân hoïc töï thaân laøm ñoái-töôïng, xuaát-phaùt vaø caên-cöù nhö khoa-hoïc chuû-nghóa, noâng nghieäp chuû-nghóa,...chæ laø thuû-ñoaïn nghieân-cöùu trong bao nhieâu thuû-ñoaïn.

Taát-caû nhöõng hieäu-quaû hoïc- hieåu cuûa loaøi ngöôøi Ñoâng, Taây, kim, coå moät moái thoáng-nhaát laø Trieát-hoïc Duy Nhaân toaøn-boä cuûa toaøn-theå, toaøn trình vaø toaøn-dieän . Loät heát nhöõng muõ noùn, loät heát nhöõng bì voû cuûa caùc chuû-nghóa ra, chæ coøn caùi noäidung Duy Nhaân, chæ coøn moät ñaïo thoáng kim, coå Ñoâng, Taây moät moái thoáng-nhaát laø trieát-hoïc Nhaân chuû Duy Nhaân.

Quan ñieåm 4 : Chæ coù söï hoïc - hieåu tung-hôïp, thoáng-nhaát vaø roäng nghóa cuûa trieát-hoïc toång-theå Duy Nhaân môùi trieät-ñeå choái-boû ñöôïc trieát-hoïc duy-vaät thieân-leäch vaø heïp nghóa.

Caùi vaät-chaát ñem leân laøm thuûy-toå cuûa vuõ-truï chöùng-thöïc... Caùi ñoái-töôïng toái-cao cuûa trieát-hoïc Suy-Vaät laø duy-nhieân boä-phaän treân toaøn bieän-chöùng tieâu-cöïc, maø caùi xuaát-phaùt toái-sô cuûa trieát hoïc DuyVaät taát laø loaøi ngöôøi trong duy nhieân ñoäng vaät traïngthaùi, caùí caên-cöù toái-ñònh cuûa trieát-hoïc Duy-Vaät laø kinh-teá tieán-hoùa vaän-ñoäng baét-ñaàu töø phi kinh-teá. Giai-caáp ñaáu-tranh luaän laø nhaäp duïng cuûa kinh-teá caên-cöù. Voâ saûn thoáng-trò luaän laø nhaäp duïng cuûa tieâucöïc bieän-chöùng. Coâng-nghieäp thuaàn-tuùy hoùa laø nhaäp duïng cuûa töï-nhieân kinh-teá. Töø duy nhieân duyeântröôøng vaøo duy nhaân vaø duy daân, caùi hö-voâ ñi-ñoâi vôùi thuû-ñoaïn ly-luaän.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

cöông roài mong thöïc-hieän noù ra moät cheá-ñoä cho daân-toäc...

“ Chuû-nghóa Duy Daân laáy söùc loõi vaø neàn-taûng goác 98% quoác-daân ra laøm chuû-löïc cuûa quoác-gia, nhöng khoâng maït saùt 2% quoác-daân khaùc. Duy Daân nguyeän vì toaøn daân Vieät mang heát söùc ra coáng-hieán...

“Laäp tröôøng daân-toäc chaân-chính quyeát khoâng theå laøm ñuoâi cho baát cöù moät ñeá-quoác chuû-nghóa naøo ñeå töôûng caàu thí-boû cho moät höùa heïn ñoäc-laäp hay “giaû ñoäc-laäp” naøo. Vì theá,”Maët Traän Goác” nöôùc noøi cuûa nhaân-daân Vieät phaûi toå-chöùc neân, quyeát taâm nhaém höôùng SOÁNG, COØN töï mình...”

D/ TOÅNG CÖÔNG :

* Xaõ-hoäi NGÖÔØI laáy con NGÖÔØI laøm goác.

* Laáy TÍNH NGÖÔØI y-cöù cho toå-chöùc xaõ-hoäi.

* Laøm cho con ngöôøi töï naém giöõ ñöôïc ñôøi soáng, sinh-meänh mình.

* Toå-chöùc chính-trò laø phöông-keá toå-chöùc nhaân sinh (söï soáng cho con ngöôøi).

* Laáy kinh-teá laøm caên-baûn cho quyeàn löïc NGÖÔØI.

* Laáy hoân nhaân duy-trì sinh toàn noøi gioáng , loaøi ngÜôøi.

* Laáy giaùo-duïc giaùc-ngoä töï chuû con NGÖÔØI.

* Giaûi-quyeát ñoàng-thôøi hoøa hôïp caùc phöông-dieän: chính-trò, kinh-teá, giaùo-duïc, hoân-nhaân.

* Laäp moät neàn daân chuû, nhaân chuû, duy-trì baèng coâng daân taàng cheá vaø cô-naêng hieán-phaùp.

ñ/ ñ/ ñ/ Tài LiŒu Ç‹ tham-khäo Tài LiŒu Tài LiŒu Ç‹ tham-khäo Tài LiŒu Tài LiŒu Ç‹ tham-khäo:

Vieät Duy Daân Quoác Saùch Ñaïi Cöông Thaûo AÙn Toaøn Pho :

Boä chuû-nghóa Duy Daân ñöôïc goïi laø Ñaïi Vieät Duy Daân Chuû Nghóa Quoác Saùch Ñaïi Cöông Thaûo AÙn Toaøn Pho, goàm 4 boä chính:

caàu sinh vaø tuyeät-ñoái caàu sinh khoâng phaûi laø chaânthöïc muïc-ñích cuûa loaøi ngöôøi, chæ laø chaân thöïc muïcñích cuûa haï caáp ñoäng-vaät.

Quan ñieåm 7 : Luaän veà trieát-hoïc toång theå Duy Nhaân.

Taát-caû nhöõng tieàn ñeà Taâm, Vaät, Sinh, Thöùc, v.v... ví nhö nhöõng ngaãu-töôïng, neáu naém ñöôïc, ñem lyù-taéc hoùa, ñeàu chæ laø tröøu-töôïng!

Chæ coù söï thöïc “Duy Nhaân” laø: -Ngöôøi laø toái-cao ñoái-töôïng cuûa loaøi ngöôøi. -Laáy ngöôøi laøm toái-sô xuaát-phaùt, söï tieán-haønh ñôøi soáng ngöôøi - Thöïc-teá ngöôøi treân neàn-taûng thaønhlaäp xaõ-hoäi ngöôøi.

-Laáy nhaân ñaïo laøm toái-ñònh caên-cöù cuûa loaøi ngöôøi.

-Söï thöïc-hieän lòch-söû cuûa phaïm-truø ngöôøi, lyù töôûng ngöôøi laø toái thöïc luaät-taéc cuûa loaøi ngöôøi.

Phaïm-truø, luaät-taéc, phöông-phaùp thuaàn-tuùy khaùc vôùi caùc thöù bieän-chöùng (Duy Taâm, duy Vaät, duy Sinh bieän-chöùng, thöïc-duïng lyù-taéc, v.v...) bôûi ôû caùi caên-cöù, xuaát-phaùt vaø neàn-taûng ñeä nhaát cuûa vaänduïng quyeát-ñònh caùi phöông-höôùng vaø thaønh-töïu cuûa noù.

Quan ñieåm 8: Caáu-truùc “Vaän Ñoäng” vaø “tieán-hoùa” cuûa Lyù Ñoâng A.

Caùc phaïm-truø cuûa luaät-taéc vaø phöông-phaùp cuûa bieän-chöùng laø coâng-cuï vaø vuõ-khí tinh-thaàn cuûa loaøi ngöôøi khaùm-phaù ra ñeå chinh-phuïc vuõ-truï vaø môûmang nhaân ñaïo.

Duy Daân bieän-chöùng ñaõ vaän-duïng nguyeân-taéc toaøn trình (Vaän-ñoäng vaø keát-hôïp laø hoã-töông nguyeân nhaân), tung-hôïp ñöôïc caû hai coâng-cuï ñoù maø ñaøo luyeän neân coâng-cuï môùi.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

-Vaän-duïng nguyeân-taéc voâ nguyeân, nhaát nguyeân vaø ña nguyeân, tung-hôïp bieän-chöùng, phaân tích ñöôïc nhöõng ñaëc-thuø ñeå phoái-hôïp thaønh bieänchöùng tung-hôïp.

B/ BOÁI CAÛNH PHAÙT SINH :

* Söï thaát-baïi eâ-cheàø kieáp soáng con ngöôøi do nhöõng tö-töôûng, chuû-nghóa thieân leäch nhö: Duy Taâm, Duy Vaät, Duy Sinh,...

1

-Vaän-duïng nguyeân-taéc duy nhieân, duy nhaân, vaø duy daân, tuøy theo laõnh-vöïc ñaëc-thuø treân laõnhvöïc thoáng-nhaát.

Quan ñieåm 9: AÙp-duïng trieát-hoïc Duy Nhaân vaøo vieäc kieán-thieát.

- Nhaân-loaïi phaùt-trieån theo quy-luaät noäi taïi (Ñaïo kyû).

- Nhaân-chuû laø söï chuû-teå vuõ-truï vaø vaän-meänh baèng loaøi ngöôøi.

- Söï chuû-teå chính-trò loaøi ngöôøi baèng loaøi ngöôøi, baèng hoaït-ñoäng coâng-cuï cuûa moïi ngöôøi. Noù laø chaân-chính daân trò.

- Söï phaùt-minh ra trieát-hoïc Duy Nhaân laø vì nhu-yeáu tung-hôïp thuùc-baùch cuûa thôøi-ñaïi:

* Ñem loaøi ngöôøi veà baûn-theå loaøi ngöôøi.

* Veà chuû-ñaïo töï-giaùc vaø töï-chuû cuûa loaøi ngöôøi.

* Ñem quoác-daân veà baûn-theå quoác-daân.

* Ñem quoác-gia hoaït-doäng veà töï-giaùc vaø töï-chuû cuûa quoác-daân. *

* Thaûm caûnh ñoïa-ñaøy cuûa noøi gioáng Vieät cuøng caùc saéc daân khaùc vaø giai-taàng bò aùp-böùc, thuùc-ñaûy moät phaûn tænh saâu roäng.

* Söï taøn saùt nhaân-loaïi do phaùt-trieån toái cao ñoä cuûa khoa-hoïc ñem phuïc-vuï cho chieán-tranh, phaân chia theo tö-töôûng thieân-leäch. Do ñoù phaùt-sinh moät giaùc-ngoä lôùn lao cuûa loaøi ngöôøi.

C/ CHUÛ TRÖÔNG :

* Ñoái vôùi daân-toäc Vieät, laáy “Cöùu quoác toàn chuûng” laøm coát-caùn,

* Veà tö-töôûng, phaûn-tænh chaân yù nghóa toaøn-dieän cuûa loaøi ngöôøi.

* Laáy kieán-thieát ñôøi soáng con ngöôøi ôû chính baûn vò ngöôøi. Vaät-Taâm-Sinh thoáng-nhaát.

“...Con ñöôøng vôùi phöông-höôùng chính-trò moãi daân toäc ñeàu do aùnh saùng töï ñaùy hoàn lòch-söû toûa ra chæ neûo, quy ñònh heát caû vaän-meänh vaø xuaát loä cuûa moïi chính-trò vaø caùch maïng...

“Heát thaûy caùc chuû-nghóa, cheá-ñoä hay phaùp-luaät ñeàu töø nôi quoác-daân maø sinh ra môùi thích-hôïp, môùi ñuùng chaéc vaø thieát-thöïc giaûi-quyeát nhöõng nhu-yeáu, hy-voïng vaø lyù töôûng cuûa quoác-daân...”

(Vieät DDÑ Tuyeân Ngoân)

1- Phaïm Khaéc Haøn, “Trieát Lyù Lyù Ñoâng A”, Nhoùm Dieãn Ñaøn Ñòa Lyù Nhaân Vaên VieätNam taïi Hoa Kyøxb.1998.

“...Chuû nghóa “Z” khoâng vì caùi xaùn-laïn cuûa moãi phöông trôøi rôùt laïi cho moät aùnh hoaøng hoân; cuõng khoâng vì caùi caäp lôïi cuûa moãi theá-löïc thí-boû moät thìa chaùo cuùng, huyeàn-hoaëc maø caû gan boû caùi loä-tuyeán cuûa daân-toäc mình ñem aùp-duïng moät chuû-nghóa naøo ra thaønh moät chính

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

50,000 naêm tuoân xuoáng, töôùi ñaãm voû traùi ñaát. Töø ñaây chính laø lyù-do khieán baàu khí-quyeån thuôû aáy chæ coøn raát ít oxygen, maëc-duø sau naøy oxygen laø chaát hôi daãn ñaàu nôi voû traùi ñaát vôùi 46.6% theo troïng-löôïng phaân-töû. Möa luõ vöøa döùt, nhìn laïi voû traùi ñaát chæ thaáy toaøn laø bieån nöôùc, ngoaïi-tröø moät soá ñaûo nhoû trô-vô coâ-laäp cuøng caùc vuøng bieån caïn.

“Tieáp ñeán thôøi kyø maø giôùi khoa-hoïc goïi laø thôøi-kyø taïo ñaát. Maëc-daàu beân ngoaøi traùi ñaát coi coù veû bình-thöôøng, nhöng beân trong vaãn coøn haøng traêm ngaøn traùi bom khoång-loà ñuû loaïi, lôùn nhoû ñang aâm-æ chôø giôø phaùt-ñoäng, ñeå roài tuaàn-töï töø thôøi “tieàn coå sinh” tôùi “coå sinh” vaø “trung sinh”, caùc daõy nuùi moïc leân keøm theo caùc ñaïi tröôøng giang ñua nhau xuaáthieän, khieán boä maët theá-giôùi ñaõ phaân hai: moät beân laø ñaïi-döông bieån caû, moät beân laø ñaïi luïc nuùi cao soâng daøi. Tuy-nhieân, gaàn nhaát hai nguyeân ñaïi “tieàn coå sinh” vaø “coå sinh” chòu aûnh-höôûng cuûa thieân-nhieân, vuõ-truï, Nöôùc bieån ñaõ nhieàu laàn traøn ngaäp maët ñaát, ñoâi khi che laáp caû ñoài cao nuùi thaáp. Cho tôùi ñaàu thôøi-ñaïi PERMIAN 280 T BP. qua hieän-töôïng laäp nuùi cuõng nhö söï tích-luõy cuûa caùc lôùp traàm-tích-thaïch (Geosyn Clines) , keå caû söï boài-ñaép phuø- sa cuûa nöôùc bieån, maët ñaát ñaõ cao vöôït möïc nöôùc bieån, vaø nhieàu ñoàng-laày trôû neân khoâ caïn.

“Tôùi ñôït thöù nhì, coù theå taïm coi nhö ñôït cuoái cho ñeán nay. Do löïc töông-taùc cuûa vuõ-truï phoái-hôïp vôùi hieän-töôïng luïc-ñiaï troâi, voû traùi ñaát ñaõ taùch ra nhieàu maûnh, roài di-chuyeån ñi caùc phía taïo thaønh “nguõ ñaïi chaâu ” vaø “ nguõ ñaïi döông ” nhö hieän taïi, vaø vöøa khi ñình boä ñaõ gaây neân moät traän ñaïi hoàng thuûy voâ tieàn khoaùng haäu, traûi roäng khaép ñiaï-caàu vaøo cuoái thôøi-ñaïi Cretaceous, 135 T - 70 T naêm BP.).

“Nguyeân-ñaïi Taân Sinh bao-goàm nguyeân-ñaïi Ñeä

1-Boä Huaán goøm 11 “Chu Tri Luïc”. Boä naøy chæ ñöa ra 10 Chu Tri Luïc, vì Chu Tri Luïc 10 vôùi lyù do ñaëc-bieät chöa ñöôïc ñöa ra hieän nay.

2- Boä Nha goàm nhöõng baøi vaên xuoâi duøng ñeå hun ñuùc vaø nuoâi-döôõng tinh-thaàn daân-toäc. Cuoán “Huyeát Hoa” ñaõ gom ñöôïc nhieàu baøi lieân-quan ñeán boä saùch naøy.

3- Boä Thoâng goàm nhöõng baøi thô soaïn ra ñeå reøn luyeän yù-chí vaø khí-phaùch Duy Daân. Ña soá caùc baøi ñöôïc moät soá caùn-boä Duy Daân ñoùng thaønh taäp thô “Ñaïo Tröôøng Ngaâm”.

4- Boä Mo töùc Ñaïi Vieät Moâ vieát veà ñaáu-tranh thöïc tieãn vaø kieán-thieát caùch-maïng Duy Daân. Boä Moâ bao goàm 7 taäp coù teân ghi sau:

*- Môû Quyeån duøng ñeå huaán-luyeän caùn-boä Duy Daân naém ñöôïc maïch soáng cuûa daân-toäc ta töø ngaøn xöa, thaáy ñöôïc söû hoàn cuûa daân-toäc tröôùc khi vaøo con ñöôøng tranh-ñaáu.

*- Toå Ñaûng ñeà ra nhöõng nguyeân-taéc toå chöùc vaø vaän-haønh cô-caáu ñeå tieán-haønh cuoäc caùch maïng. Taäp naøy goàm 12 chöông:

* Ñaûng Saùch

* Ñaûng Löôïc

* Ñaûng Theå

* Ñaûng Cheá

* Ñaûng Huaán

* Ñaûng Hieán

* Giaùo Vaän

* Tuyeân Truyeàn

* Ñaûng Chieán

* Quaân Chính

* Ñaûng Cô

* Ñaûng Coâng.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

*- Laäp Hoïc ñöa ra nhöõng coâng-cuï tinh-thaàn vaø kyõ thuaät laäp thaønh moät hoïc-thuaät ñöôïc phoø-trôï baèng “vaên ngöõ hoïc” ñeå hoaøn-thaønh söï soáng coù vaên hoùa.

*- Thieát Giaùo ñöa ra nhöõng phöông-caùch höõu hieäu ñeå caùch maïng Duy Daân, ñaøo-taïo nhöõng con ngöôøi ñuùng danh nghóa “ngöôøi” cho noøi gioáng.

*- Kieán Quoác ñöa ra thieát-keá sinh-hoaït cho quoác-daân Vieät ñeå noøi-gioáng ñöôïc soáng coøn, noái, tieán, hoùa tieáp truyeàn doøng soáng söû Vieät xöa, nay vaø muoân ñôøi sau.

*- Ñoàng Nhaân söï cuøng soáng vôùi ngöôøi laø neàntaûng sinh-hoaït cuûa nhaân-loaïi. Taäp naøy ñaët vaánñeà vaên minh vaø laäp quoác, y töïa treân neàn-taûng chuûng-toäc, vì noøi gioáng laø goác cuûa quoác-daân vaø quoác-daân laø goác cuûa quoác-gia.

*- Giôùi Thieäu , taäp naøy giuùp caùn boä hieåu theâm moät caùch deã-daøng veà chuû-nghóa Nhaân Chuû Duy Daân, nhaát laø hoã-trôï cho vieäc hoïc-taäp boä Huaán.

* Ngoaøi boán boä chính treân, coøn theâm hai boä:

* - Thaùi Dòch Ngoaïi Thö goàm caùc taäp vieát veà lòch söû Vieät Nam nhö taäp “ Duy Daân Vieät Söû Thoâng Luaän ”, caùc taäp vieát veà trieát-hoïc Duy Daân nhö “ Neàn Trieát Hoïc Chính Thoáng Duy Daân ”, vaø caùc taïp luaän veà Dòch Lyù, Bình Giaûi Saám Kyù Daân Toäc .

*- Thaùi Dòch Binh Thö , taäp naøy khoâng thaáy xuaát-hieän, nhöng ñöôïc moät soá caùn-boä Duy Daân ñoàng thôøi vôùi Thö Kyù Tröôûng Lyù Ñoâng A xaùcnhaän laø coù.

E/ ÖÙng Duïng Trieát Hoïc Lyù Ñoâng A vaøo

Vuõ Truï Quan: :

- Gia i-thoa t con ngöô i kho i lo ng chu p ve vu tru quan - Tha n quye n - Me -tín - Thie n me nh - Ñe quye n. - Vö t bo ñi nhö ng u y-mò, a o-ho a vong tha n ñe kho i-phu c ba n-vò “Ngöô i” sa nh cu ng Trô i - Ña t (Tam Ta i gia ).

- “ Ña o gia , phi thie n chi ña o, phi ñòa chi ña o - Nha n chu sô ña o da .” (Tua n Tö ), hoa c nhö Granet: “Ni Dieu, ni loi” .

- La y loa i ngöô i la m go c, la y xa -ho i ngöô i tre n tö tính la m go c thì mo i hie n-töô ng so ng ta o ra bô i ngöô i, vì ngöô i va cho ngöô i.

- Luaän veà vuõ-tru ï, theo thuyeát töông-ñoái toång-quaùt (1915), caùc nhaø vuõ-truï-hoïc khaùm-phaù ra raèng caùch ñaây khoaûng 15 tyû naêm, vuõ-truï coøn nhoû hôn moät haït buïi, trong ñoù khoâng coù vaät-chaát, khoâng coù thôøi-gian laãn khoâng-gian, chæ coù naênglöôïng, roài “buøngù noå tung vaø trong moät khoaûnhkhaéc ngaén voâ cuøng, sinh ra neutron, proton, ñieäntöû,... Caùc haït naøy daàn-daàn tuï laïi thaønh tinh-vaân, thieân theå,...”

Song-song vôùi khoa “Coå Ñòa Lyù” cuõng ñaõ tìm ra, “ Khoaûng 4 tyû naêm, traùi ñaát ñaõ thaønh hình, voû ngoaøi tuï thaønh moät khoái ôû giöõa, hai beân laø vöïc saâu.

Vöøa khi aáy, traùi ñaát quay chaäm haún laïi, vaø nhieät-ñoä cuõng giaûm töø 14,500 F xuoáng 500 F, Moät soá löôïng vó-ñaïi Oxygen ñaõ giuùp “loø cöø” (loø taïo-hoùa) töùc traùi ñaát hoaøn-thaønh coâng-trình naøy. Tieáp ñoù, nhieätñoä traùi ñaát giaûm döôùi möùc boác hôi, khieán hôi nöôùc, keå caû hydrogen vaø oxygen töø loøng traùi ñaát boác ra, ñaõ tuï thaønh nöôùc, roài möa luõ lieân-tuïc trong voøng

oo

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

G/ Bieän-chöùng Duy Nhieân (Vuõ-truï quan) cuûa trieát-hoïc Lyù Ñoâng A:

Ñaây laø quy-luaät vaän-ñoäng vaø phaùt-trieån cuûa vuõtruï, hay laø “ Caáu-thöùc (formule competente) naêm ñieåm veà Vuõ-truï-quan.”

Quy-Luaät I: Töï Kyû Ngbuyeân Nhaân hay laø Ñaïo ky û.

Ta haõy laáy moät thí-duï ñeå hieåu roõ caùc töø-ngöõ trong quy-luaät.

Ai cuõng bieát traùi ñaát quay chung-quanh maët trôøi theo moät quõy-ñaïo nhaát-ñònh; maët traêng quay chungquanh traùi ñaát theo moät quõy-ñaïo rieâng cuûa maët traêng.

Ta coù theå noùi, baûn theå cuûa traùi ñaát hay cuûa maët traêng TÖÏ NOÙ maø töï höõu. Söï vaän-ñoäng vaø dieãn hoùa cuûa baûn-theå do TÖÏ THAÂN noù maø hình-thaønh. Nguyeân-nhaân TÖÏ CHÍNH NOÙ nghóa laø “töï kyû nguyeân nhaân ”. Baûntheå cuûa traùi ñaát, söï vaän-ñoäng cuûa traùi ñaát (quõy ñaïo cuûa traùi ñaát) laø “ñaïo kyû”, töï noù maø coù, töï thaân noù maø ra, vaø nguyeân-nhaân cuûa chính noùÑaïo kyû laø “töï-kyû nguyeân-nhaân” coù nghóa laø söï hình-thaønh baûn-theå moät hieän-töôïng, söï vaän-ñoäng vaø phaùt-trieån cuûa hieän-töôïng ñeàu theo caùc quy-luaät, caùc nguyeân-taéc cuûa chính noù, töï thaân noù (töï kyû), bôûi noù maø coù, chöù khoâng phaûi do söï can-thieäp cuûa loaøi ngöôøi, hay cuûa thaàn- linh.

Quy luaät 2: “ Vaän-ñoäng vaø keát-hôïp laø hoã-töông nguyeân-nhaân :

Vaän-ñoäng laø nguyeân-nhaân cuûa keát-hôïp. Thöïc taïi cho thaáy vaän-ñoäng laø ñeå hình-thaønh moät keát-hôïp. Khoâng coù keát-hôïp naøo laïi khoâng haøm-chöùa vaän-ñoäng, neân keát-hôïp laø nguyeân-nhaân cuûa vaän-ñoäng. Nhö vaäy, vaän-ñoäng vaø keát-hôïp laø hoã-töông nguyeân-nhaân.

Söï keát-hôïp hydro vaø oxy thaønh moät baûn-vò môùi laø nöôùc (H 2O), laø keát-quaû ñöông-nhieân cuûa vaän-

Tam vaø ñeä töù taàng ñiaï-chaát laø thôøi cuûa muoân loaøi ñoängvaät, ngoaøi moät soá ñoäng-vaät cuûa caùc nguyeân ñaïi ñaõ qua coøn soùt laïi, ñaëc-bieät ñaây laø thôøi cuûa loaøi coù vuù vôùi daïng lôùn maø ña-soá bò tieâu-dieät ngay trong nguyeân ñaïi. Coøn nhöõng loaøi khaùc, nhaát laø ngöïa, voi, laïcñaø vaø nhieàu loaøi aên thòt ñaït tôùi möùc toái-ña vaøo nguyeân ñaïi ñeä töù.

“Chuûng-loaïi ngöôøi coå ñaïi xuaát-hieän vaøo nhöõng thôøi-ñaïi cuoái cuûa nguyeân ñaïi ñeä Tam (Miocene, Pliocene) ñaõ lieân-tieáp thay ñoåi daïng hình khaùc nhau, vaø coù leõ chuûng-loaïi ngöôøi laø ñoäng-vaät xuaát-hieän cuoái cuøng, viø sau chuûng-loaïi ngöôøi khoâng coøn chuûng loaïi ñoäng vaät môùi naøo nöõa (Khoâng keå moät vaøi loaïi coân-truøng, saâu-boï nhoû beù.).

1

Vaäy vuõ-truï hieän-höõu treân töï mình, töùc laø “ tö kyû nguyeân nhaân ”, vaø con ngöôøi khoâng bieát roõ ñaàu, cuoái cuûa noù ñeán cuøng cöïc ñöôïc, ñaønh chòu “ baát khaû tri”, hay “ voâ nguyeân”.

Do ñoù, vuõ-truï laø moät thöïc-theå, töï noù hieän-höõu vaø sinh-ñoäng töø moät löïc ôû töï thaân noù. Noùi caùch khaùc moïi vaät (t höïc-theå ) ñeàu laø tö ky vaø töï höõu nguyeân nhaân . ( Tö = caùi rieâng, kyû chính mình. Tö kyû = caùi baûn theå rieâng, yù-nieäm . So-saùnh vôùiø AÂuchaâu, tö-kyû coù theå dòch laø Ego .) .

Gioáng nhö Phaät hoïc ñaõ ghi laïi: Ñöùc Phaät khi môùi sinh ñaõ ñi 7 böôùc ñaàu tieân, ñaõ chæ tay vaø phaùt bieåu: “Thieân thöôïng ñòa haï, duy “ngaõ” ñoäc toân.” Ngaõ ñaây laø “ chaân ngaõ” hay “ ñaïi nga õ” töùc laø baûn-theå vuõ truï, maø con ngöôøi laø “tieåu vuõ-truï ”.

Töông-töï, Thieân Chuùa giaùo coù nhaéc laïi lôøi Chuùa: “ Ta laø baûn theå cuûa moïi vaät the ” (Je suis EÂtre 1- Nguyeãn Huy Haân, “Nguoàn Goác Loaøi Ngöôøi”, baûn thaûo, naêm 2008.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

des eâtres ” ( Ta laø baûn-theå cuûa moïi baûn-the å).

Caû hai ñieàu treân, cho thaáy Phaät giaùo cuõng nhö Thieân Chuùa giaùo ñeàu nhaän coù “ Tö-ky ” trong mình vaø ôû moïi vaät-theå khaùc.

Nhieàu toâng-giaùo khaùc ñeàu neâu ra moät vò toái thöôïng, coi nhö laø baûn-theå vuõ-truï, laøm nguyeân ñoäng -löïc taïo ra caùc vaät, caùc vieäc: Chuùa Trôøi cuûa Cô Ñoác giaùo, Thöôïng Ñeá hay Ngoïc Hoaøng cuûa Daân daõ, Alha cuûa Hoài giaùo, Ñaïo cuûa Laõo Ñam, Trang Chu; Thaùi cöïc cuûa Nho, Tinh thaàn cuûa Cao Ñaøi giaùo,. . . . Ñoäc toân toái-cao ñoù chính laø moät “ Tö-Kyû ” vaänhaønh raát linh-ñoäng.

Vaäy “ Tö-Ky û” laø moät thöïc-theå töï-nhieân, töï hieän höõu, baûn-thaân noù vôùi ñaày-ñuû caùc ñieàu-kieän caáu-hôïp ñeå coù caùi ñaëc-tính rieâng-bieät. Noùi giaûn-dò, “ Tö-Ky ” laø caùi rieâng mình töï hieän höõu cuøng Thôøi - KhoângLöïc ñeå hoaøn-thaønh moät söï-kieän.

Moät yù nghó, moät soùng aâm-thanh, moät thoaùng aùnh-saùng, moãi caùi ñaõ coù moät giaù-trò noäi taïi cuûa rieâng noù ñeå hoaøn-taát moät vieäc cuûa noù, töï noù ñaõ laø moät “ tö ky û”. Vaäy, “Tö-kyûû” laø moät thöïc-theå töï hieän höõu vôùi ñaày-ñuû caáu-truùc cuûa noù, laø ñaëc-tính rieâng noù, ñeå coù moät nguyeân-löïc coù theå sinh-ñoäng trong thôøigian vaø khoâng-gian cuûa noù vôùi tyû-leä caàn-thieát.

Löïc ñeå hoaøn-thaønh moät söï-kieän.

Trong tính naøy coù haøm-chöùa tính kia, keå caû haøm-chöùa tính maâu-thuaãn. Luaät naøy giaèng keùo vôùi luaät kia, thuùc-ñaåy nhau, maøi giuõa hay töông sinh, khaéc laãn nhau taïo neân moät hoaït-ñoäng-löïc voâ-cuøng phong-phuù. Hoaït ñoäng khoâng döùt ñieåm (voâ-cuøng duyeân khôûi), cuõng nhö kinh Dòch chaám döùt baèng queû “vò teá” (chöa döùt, chöa xong), caùc chu-kyø lieân-tieáp nhau..

F/ GIAÛN ÑOÀ TOÙM LÖÔÏC

1

Vöõ-truï vaän-haønh 12 Ñaëc-tính hay luaät-taéc thieân-nhieân, vaät-lyù:

Töông-ñoái tính Vaän-ñoäng tính Trung chính tính

Höôùng ngoaïi tính Tha kyû tính Dò-bieät tính

Höôùng noäi tínhTö ngaõ tính Thanh khí tính

Höôùng thöôïng Maâu thuaãn tính Thoáng nhaát tính

(1)

Vaäy, “Tö-kyûû” laø moät thöïc-theå töï hieän höõu vôùi ñaày-ñuû caáu-truùc cuûa noù, Baûn theå vuõ tru = Tö-kyû x Löïc Thôøi x Khoâng

1- Mai Chi, , “Caên Cô” (Tìm Moät Caên Cô Cho Vieät Hoïc). baûn thaûo. 1998.

1- Låc Nguyên ChÜÖng, Cæn CÖ TÜ Tܪng, bãn thäo, 1980.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

( Töï kyû laø töï thaân, töï ngoaøi vaøo mình (söùc huùt). ñoäng tha laø vaän ñoäng töï mình ra ngoaøi (söùc ñaåy ra ngoaøi )

* Töï kyû, yû tha vaø ñoäng tha hoã-töông vaø keáthôïp maø sinh ra vaïn vaät. Ñoù laø nguoàn-goác cuûa söï hình thaønh caùc baûn-vò trong vuõ-truï, vaïn vaät vaø nhaân-loaïi .

Döôùi thôøi “ Ñeá cheá ñoäc quyeàn ” cuûa Ñoâng Chu, Taàn , Haùn, Toáng , Nguyeân, Minh, Thanh Nho, cuõng nhö AÂu Chaâu ñaõ bieán quan-nieäm “ Trôøi ” ( thieân lyù ñöông nhieân ) thaønh moät hình-töôïng coù ñaày-ñuû uyquyeàn tuyeät-ñoái (Thöôïng Ñeá), ñeå roài coi vua thaønh “Thieân töû ” !

Theo “ Ñaïi Töï Ñieån Tieáng Vieät ”, do nhaø xuaát baûn Vaên Hoùa Thoâng Tin, Haønoäi, 1998, chöõ “Trôøi” coù nhieàu nghóa:

a/ Duøng nhö moät danh-töø, thì “Trôøi” coù nghóa laø moät khoaûng khoâng-gian bao-phuû treân khoâng, nhö: Kieáp sau, xin chôù laøm ngöôøi, Laøm caây thoâng ñöùng giöõa trôøi maø reo.” (Nguyeãn Coâng Tröù)

b/ Duøng nhö tính-töø, coù nghóa laø hoang-daïi, moät khoaûng thôøi-gian. Nhö ngoãng trôøi, cuûa trôøi cho, möôøi naêm trôøi xa caùch,...

c/ Duøng nhö taùn-thaùn töø . Thí-duï: Trôøi ôi, ñaát hôõi! Ñoà trôøi ñaùnh! Ñoäi ñaù vaù trôøi. treû taïo, thieân cô, khuoân xanh,...

“ Treû taïo-hoùa ñaønh-hanh quaù ngaùn, Cheát ñuoái ngöôøi treân caïn maø chôi ...” (Cung Oaùn Ngaâm Khuùc) hay “Xanh kia thaêm-thaúm taàng treân, Vì ai gaây döïng cho neân noãi naøy...”

(Chinh Phuï Ngaâm)

ñoäng.

Söï vaän-ñoäng cuûa nam vaø nöõ ñi ñeán keát-hôïp moät baûn-vò môùi laø gia-ñình, nhöõng baûn-vò môùi ñoù töø phaùt-sinh moät tình-traïng ñoái-laäp thoáng-nhaát vaø quaânhaønh ñeå ñi ñeán moät höôùng taâm vaän-ñoäng vaø höôùng thöôïng vaän-ñoäng, ngoõ-haàu baûo-toaøn baûn-vò (nöôùc, gia ñình) phaùt-trieån vaø vieân-maõn hôn.

Keát-hôïp caàn phaûi thích tính, ñaéc vò, taän phaàn vaø hôïp-lyù. Khaùc vôùi ñieàu treân, vaän-ñoäng khoâng phaûi laø thöôøng thaùi, maø laø beänh thaùi. Do ñoù khoâng theå ñem caùc quy-luaät veà beänh thaùi aùp-duïng cho thöôøng-thaùi. (Marx ñaõ phaïm sai-laàm raát lôùn khi ñem caùc quy-luaät phuû-ñònh hay “maâu-thuaãn” aùp-duïng cho thöôøng-thaùi , neân ñaõ xa-rôøi thöïc-taïi, do ñoù söï thaát-baïi laø leõ dónhieân. Caùc vaän-ñoäng “phuû-ñònh” toaøn theå hay “maâuthuaãn” huûy-dieät ñeàu phaûiù bieán-ñoåi thaønh “ñoái-laäp thoáng-nhaát”, vaø keát-hôïp ñeå baûn-vò khoâng bò yeáu-heøn, hoaëc tan raõ.

Quy-Luaät 3: Tinh-thaàn vaø vaät-chaát laø hoã-töô ng nguyeân-nhaân .

Trong thieân-nhieân, muoân vaät cuõng nhö loaøi ngöôøi ñeàu do söï vaän-ñoäng vaø keát-hôïp hoã-töông nguyeânnhaân vôùi caùc taùc-duïng sinh, khaéc, cheá, hoùa töø ñoáilaäp thoáng-nhaát vaø keát-hôïp maø sinh sinh, hoùa hoùa. Thöïc-taïi cho ta thaáy raèng khoâng theå coù moät ñôøi soáng thuaàn-tuùy tinh-thaàn, cuõng nhö thuaàn-tuùy löôïng (vaätchaát). Chaát vaø löôïng thöôøng haèng suy-ñoäng laãn nhau, gaén-boù vôùi nhau.

Tinh-thaàn vaø vaät-chaát laø hoã-töông nguyeân-nhaân. Tinh-thaàn caàn ñaày-ñuû, vaø hieäu duïng - Vaät-chaát caàn beànchaët vaø linh-hoaït. Giöõa tinh-thaàn vaø vaät-chaát, khoâng coù yeáu-toá naøo quan-troïng hôn yeáu-toá naøo [Marx ñaõ

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

choïn yeáu-toá vaät-chaát (löôïng) laøm tieàn ñeà trieát-hoïc, nghóa laø choïn “löôïng” (vaät-chaát) giöõ vò-trí soá 1, neân xa-rôøi thöïc-taïi!]

Quy-Luaät 4: Baûn-vò vaø cô-naêng hoã-töông nguyeân-nhaân . Baûn-vò laø moät ñôn-vò cô-baûn. Töï noù coù theå toàn-taïi vaø coù khaû-naêng vaän-ñoäng vaø keát-hôïp vôùi baûnvò khaùc ñeå hình thaønh moät baûn-vò lôùn hôn. Nhö vaäy, moät baûn-vò coù theå ñoùng hai vai-troø: baûn vò cô-baûn vaø baûn-vò thaønh phaàn cuûa moät baûn-vò lôùn hôn.

Thí duï: Hydro, oxy laø hai baûn-vò cô-baûn. Vaän ñoäng vaø keát-hôïp thaønh nöôùc H 2 O (nöôùc). Nam, nöõ laø nhöõng baûn-vò cô-baûn, vaän-ñoäng vaø keát-hôïp thaønh gia-ñình, vaø trôû neân baûn-vò thaønh-phaàn cuûa gia-ñình.

Moãi baûn-vò khi töï thaønh hình ñaõ coù rieâng cho noù moät tính ñaëc-bieät, vaø coù rieâng moät truïc loõi, moät trung-taâm baûn-vò (ñaëc-tính cuûa hydro, oxy, cuûa nam, nöõ, truïc cuûa traùi ñaát, maët traêng; baûn ngaõ cuûa con ngöôøi nam hoaëc nöõ).

Moãi “baûn-vò thaønh phaàn” (goïi laø cô-naêng) chòu chung moät höôùng taâm xu-theá cuûa baûn-vò môùi lôùn hôn. Nhö vaäy baûn-vò laø nguyeân-nhaân cuûa cô-naêng vaø cônaêng laø nguyeân-nhaân cuûa baûn-vò. Noùi caùch khaùc, baûn-vi vaø cô-naêng laø hoã-töông nguyeân-nhaân. Baûn-vò vaø cô-naêng hoã-töông ñeå toàn-taïi vaø phaùt-trieån. Ñoù laø chaân yù-nghóa cuûa sinh toàn . Do ñoù, baûn-vò caàn phaûi hieäp-ñieäu vaø thoáng-nhaát. Cô-naêng caàn phaûi phaân coâng vaø hôïp-taùc.

Trong thieân-nhieân, neáu coù moät söï maâu-thuaãn phaùt-sinh ra giöõa baûn-vò vaø cô-naêng do baát-cöù moät lyù-do naøo, traïng-thaùi quaân-bình seõ khoâng coøn vaø baûnvò seõ tan vôõ.

Trong xaõ-hoäi loaøi ngöôøi, neáu coù moät söï maâuthuaãn phaùt-sinh giöõa baûn-vò vaø cô-naêng, baûn-vò seõ soáng trong tình-traïng beänh thaùi, yeáu-heøn neân khoù maø

toàn taïi (Ñoù laø toäi aùc raát lôùn cuûa Marx ñaõ chuû-tröông söï maâu-thuaãn giöõa caùc giai-caáp trong moät quoác-gia cho neân quoác-gia ngaøy moät suy yeáu vaø nhaân-daân seõ laâm vaøo tình-caûnh ñoùi khoå). Söï maâu-thuaãn giöõa caùc daân-toäc (cô-naêng) trong nhaân-loaïi (baûn-vò) neáu coù maâu-thuaãn seõ gaây ra chieán-tranh. Nhö theá traùi vôùi NHAÂN ÑAÏO, nghòch vôùi xu-theá lòch-söû, neân söï thaátbaïi cuûa chuû-nghóa DUY VAÄT laø ñieàu khoâng theå traùnh ñöôïc.

Quy-Luaät 5: Hoã-töông nguyeân-nhaân laø Töï kyû nguyeân nhaân . Vaän-ñoäng ñeå ñi ñeán keát-hôïp - Keát-hôïp seõ ñi ñeán hình-thaønh baûn-vò môùi. Quy-luaät “hoã-töông nguyeânnhaân” chính laø nguoàn-goác cuûa ñaïo kyû (vaän ñoäng cuûa ñaïo hay ñaïo vaän-ñoäng).

Moãi baûn-vò khi vaän-ñoäng seõ phaùt-sinh ra moät söùc qui taâm vaø moät söùc ly taâm ñeå quaân-haønh traïng thaùi. Ñoái vôùi traùi ñaát, söùc qui taâm laø söùc huùt, vaø söùc ly taâm laø söùc ñaåy cuûa traùi ñaát. ÔÛ con ngöôøi, söùc qui taâm laø söï höôùng taâm (höôùng veà mình), söùc ly taâm laø söï höôùng tha. Caùc söùc höôùng taâm vaø höôùng tha vaän ñoäng phaùtsinh cuøng luùc ñeå phaùt-trieån, cuûng-coá vaø øbaûo-toaøn baûnvò, ñoàng-thôøi taïo ra söùc vöôn leân (vaän-ñoäng höôùng thöôïng) cuûa con ngöôøi.

Quaù trình “hoã-töông nguyeân-nhaân” coù theå dieãn ra döôùi ñaây:

YÛ tha

Ñoäng tha

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

vaät.

Trôøi trong Nho hoïc laø thieân ly ù, khoâng phaûi laø moät ngöôøi, duø laø voâ hình.

Trôøi sinh voi, trôøi sinh coû.

Nho hoïc khaùc haún vôùi caùc toâng-giaùo khaùc. Nho hoïc khoâng choái boû cuoäc soáng ñang coù, khoâng môtöôûng moät cuoäc soáng Tieân Phaät, hay ñôøi-ñôøi beân caïnh Chuùa.

Soáng ngöôøi cuøng vôùi rôøi ñaát laø ba truï ñieåm trong cuoäc soáng ( Thieân - Ñiaï - Nhaân, tam taøi giaû ). Vò theá tuy khaùc nhau, nhöng troïng yeáu nhö nhau. Con ngöôøi kính trôøi, haønh söû theo yù trôøi (thieân lyù) töùc theo caùi lyù ñöông nhieân baøng-baïc trong Trôøi Ñaát. ÔÛ soáng ngöôøi, noù laø baûn tính höôùng thieän.

Chính trong nhaän-thöùc naøy maø Nho hoïc nhìn YÙ Daân laø yù Trôøi. Vì soáng ngöôøi cuøng vôùi Trôøi, Ñaát laø 3 ngoâi chính trong cuoäc soáng. Cho neân tuy thôø Trôøi, kính trôøi nhöng con ngöôøi khoâng töï heøn, töï haï, xöng tuïng, caàu van gì ôû trôøi. Tö-töôûng naøy coù heä-luaän laø tinh-thaàn töï -troïng, hieân-ngang, baát-khuaát cuûa keû só.

Voøng trôøi ñaát doïc ngang, ngang doïc Nôï tang boàng vay traû, traû vay.

Chí laøm trai Nam, Baéc, ñoâng, Taây, Cho phæ söùc vaãy-vuøng trong boán beå. Nhaân sinh töï coå thuøy voâ töû?

Löu thuû ñan taâm chieáu haõn thanh. Ñaõ haún raèng ai nhuïc, ai vinh, Maáy keû bieát anh-huøng khi vò ngoä.

Cuõng coù luùc möa doàn, soùng voã. Quyeát ra tay buoàm laùi vôùi cuoàng phong.

Chí nhöõng toan xeû nuùi laáp soâng,

“Nghó mình phaän moûng caùnh chuoàn, Khuoân xanh coù bieát vuoâng troøn hay khoâng? (Kim Vaân Kieàu truyeän)

Ña soá chöõ “Trôøi” trong ca-dao, tuïc-ngöõ thöôøng laøm boái-caûnh, ñeå taêng yù cho caâu vaên. Thí-duï: Trôøi möa cho luùa chín vaøng, Cho anh ñi gaët, cho naøng ñem côm. hay:Vaùi trôøi ñöøng gioù, ñöøng möa Ñeå traêng saùng toû, anh ñöa em ve à.

Trôøi ñoái vôùi noâng-daân chæ laø baàu thieân-nhieân khaùch-quan, vaø chæ thôøi-tieát: Non kia ai ñaép maø cao, Soâng kia ai bôùi, ai ñaøo maø saâu? Hay: Trôøi naéng toát döa, trôøi möa toát luùa. hoaëc: Chôùp ñoâng nhay nhaùy, gaø gaùy thì möa. hayCôn beân ñoâng, vöøa troâng vöøa chaïy, Côn ñaèøng Nam, vöøa laøm vöøa chôi.

Trôøi, nhieàu khi ñöôïc nhaân-caùch hoùa, gaàn-guõi vôùi thieân-nhieân, nhö: Baéc thang leân hoûi oâng trôøi: Sao khoâng boá thí cho toâi taám choàng?

Trong vaên-chöông Vieät Nam, hai chöõ “Trôøi “ vaø “thieân” ñöôïc duøng thay theá nhau: Cô trôøi, meänh trôøi, ñaïo trôøi, con taïo, treû taïo, thieân cô, khuoân xanh,... Laïy trôøi möa xuoáng, Laáy nöôùc toâi uoáng Laáy ruoäng toâi caøy Laáy ñaày baùt côm Laáy rôm ñun beáp. (Ca Dao)

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Hoaëc ñeå than traùch:

Trôøi ôi coù thaáu chaêng trôøi, Coâng ta vun xôùi cho ngöôøi haùi hoa! hay:

Trôøi ôi! Trôøi ôû chaúng caân, Ngöôøi aên chaúng heát, ngöôøi laàn khoâng ra.

Ngöôøi thì môù baåy, môù ba, Ngöôøi thì aùo raùch nhö laø aùo tôi!

Vaø trong nhöõng truyeän coå-tích hay thaàn-thoaïi ñaõ noùi ñeán, nhöõng kyø-tích nôi con ngöôøi, döïa vaøo thieânnhieân khai-hoùa nhöõng gì thieân nhieân ñaõ coù saün maø bieán taïo thaønh nhöõng höõu duïng cho ñôøi soáng ( Taùn thieân ñiaï chi hoùa duïc ):

1

“Soâng kia raày ñaõ neân ñoàng, Nôi laøm nhaø cöûa, nôi troàng ngoâ khoai.

Vaúng nghe tieáng eách beân tai, Giöït mình coøn töôûng tieáng ai goïi ñoø...” (Traàn Teá Xöông)

Trong nhaän-thöùc ngöôøi, vuõ-truï vaät-chaát laø thuaàn-tuùy khaùch-quan, laø lyù tính thuaàn-tuùy. Caùc quy-luaät khaùch-quan khi aùp-duïng cho loaøi ngöôøi, caàn ñöôïc aùp-duïng thích-nghi, hôïp vôùi baûn-chaát ngöôøi vaø lôïi- ích cho con ngöôøi. Do ñoù, vuõ-truï vaø con ngöôøi tuy töông-quan nhöng phaûi ñöôïc phaânbieät ñeå ngöôøi khoâng bò ñoàng-hoùa vôùi vaät-chaát vaø bò chi-phoái bôûi quy-luaät thuaàn-tuùy vaät-chaát khaùchquan...

AÙp-duïng quy luaät vaät-chaát khaùch-quan hay ñem tö-töôûng thieân meänh aùp-ñaët vaøo con ngöôøi, töùc laø tieâu-huûy nhaân-tính, nhaân-phaåm. ..

1- Nhoùm Nghieân Cöùu Vaên Hoùa Vieät, Hoa Kyø “ Vaán Ñeà Vaên Hoïc Daân Gian”, xuaát baûn 2011.

Trong cuoán “ Thieân Chuùa Giaùo vaø Tam Giaùo” , trang 367, taùc-giaû Cao Phöông Kyû ñaõ trích-daãn trong Nho Giaùo, quyeån haï: “ Töø ñôøi thöôïng coå, ngöôøi Taøu ñaõ coù tö-töôûng cho ngöôøi ta sinh ra, ai cuõng baåm-thuï caùi tính cuûa Trôøi. Caùi tính aáy töùc laø moät phaàn thieân lyù. Vaäy trôøi vôùi ngöôøi quan-heä nhau raát maät-thieát. Bôûi theá, môùi laáy phaùp taéc töïnhieân cuûa trôøi laøm moâ-phaïm cuûa ngöôøi vaø cho thieân luaân laø nhaân luaân. Thieân ñaïo laø nhaân ñaïo... ” Ñaây laø moät ñieàu sai-laàm, khoâng phaân-bieät ñöôïc söï khaùc nhau giöõa vuõ-truï vôùi con ngöôøi! Ñaõ nhaäpnhaèng “thieân lyù ñöông nhieân ” thaønh moät hình-töôïng coù ñaày-ñuû uy-quyeàn tuyeät-ñoái!

Chímh Nho khaùc haún vôùi caùc toâng-giaùo khaùc. Chính Nho khoâng choái boû cuoäc soáng ñang coù, khoâng noùi chuyeän thieân-ñöôøng, ñiaï-nguïc. Vôùi Chính Nho, cuoäc soáng ñang coù laø raát quùy, xaâm-phaïm noù, ñoán -toûa noù laø phaïm toäi-aùc.

Cuõng trong caùi nhìn ñaët haún vaøo cuoäc soáng ñang coù. Chính Nho mong cuoäc soáng moãi ngaøy moät toát ñeïp hôn ( Nhaät nhaät taân, höïu nhaät taân. ). Söï ñau khoå nhaát cuûa moät doøng soáng laø bò chaám döùt, khoâng coù noái tieáp ( Baát hieáu höõu tam, voâ haäu vi ñaïi... ”). Haäu ñaây khoâng phaûi chæ ôû doøng sinh lyù, maø nhöõng noái tieáp veà tötöôûng, veà neàn-neáp, veà söï-nghieäp vaø daân sinh.

Ngöôøi nho só chaân-chính raát bình-tónh tröôùc caùi cheát cuûa moät cô-theå caù-nhaân, nhöng luoân-luoân lo ñeán doøng soáng ôû nhöõng theá-heä sau. Khi hoûi Khoång Töû veà söï cheát, Khoång Töû ñaõ traû lôøi: “ Chuyeän soáng coøn chöa bieát, hoûi chi ñeán chuyeän cheát ?”

“Trôøi ” trong chính Nho luoân-luoân taùc-ñoäng theo höôùng thieän, coù nghóa laø hieáu sinh ( Ñöùc hieáu sinh cuûa Trôøi Ñaát ) giuùp cho söï soáng cuûa muoân

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Theo caùc taøi-lieäu khí-haäu quoác-teá, trong voøng hôn 100 naêm qua, nhieät-ñoä traùi ñaát taêng 0.40 C . Moät haäu-quaû nöõa cuûa söï oâ-nhieãm khí-quyeån laø hieän-töôïng “ loã thuûng ” taàng OÂzoân.

Laøm neân ñaáng anh-huøng ñaâu ñaáy toû.

Ñöôøng maây roäng theânh-thang cöû boä, Nôï tang boàng trang traéng voã tay reo, Thaûnh-thôi thô tuùi, röôïu baàu.

- OÂ-nhieãm moâi-tröôøng ñaát: Do haäu-quaû caùc hoaït-ñoäng cuûa con ngöôøi nhö caùc nguoàn söû-duïng taøi-nguyeân ñaát vao hoaït-ñoäng saûn-xuaát noângnghieäp, nhòp-ñoä gia-taêng vaø toác-ñoä phaùt-trieån coâng nghieäp, hoaït-ñoäng ñoâ-thò hoùa, khi ñaát bò nhieãm caùc chaát hoùa-hoïc ñoäc-haïi do khai-thaùc khoaùng-saûn, saûn-xuaát coâng-nghieäp, söû-duïng phaân boùn hoùa-hoïc, thuoác tröø saâu quaù nhieàu . Vieäc xaû-hôi chöùa buïi vaø caùc chaát hoùa-hoïc, caùc khí ñoäc nhö caùcbon moânoâxít, dioâxít löuhuyønh, caùc chaát cloro-florocaùcbon, vaø oxit-nitô, . .

1 o

- OÂ-nhieãm moâi-tröôøng nöôùc: Do caùc loaïi chaát thaûi vaø nöôùc thaûi coâng-nghieäp ñöôïc thaûi ra löu-vöïc caùc con soâng maø chöa ñöôïc xem xeùt ñuùng möùc; caùc loaïi phaân boùn hoùa-hoïc, thuoác tröø saâu ngaám vaøo nguoàn nöôùc ngaàm vaø nöôùc hoà ao, nöôùc thaûi ñöôïc thaûi ra töø caùc khu ñoâng daân cö ôû ven soâng gaây oâ-nhieãm traàm-troïng, aûnh-höôûng ñeán söùc khoûe con ngöôøi daân trong khu-vöïc!

* Traùnh moâ-hình toå chöùc “ kim töï thaùp ”, töø treân xuoáng döôùi moät chieàu, baát bình-ñaúng . Nhö ñaõ trình-baøy ôû treân, con ngöôøi soáng trong vuõ-truï, neân söï vaän ñoäng phaùt-trieån cuûa “ nhaân ” lieân-giôùi vôùi caùc quy luaät cuûa “ duy nhieân ”. Moïi vaänñoäng laø ñi ñeán keát-hôïp, laø hoã-töông nguyeânnhaân,khoâng coù keát-hôïp naøo maø khoâng do vaän-ñoäng

(Chí laøm trai/Nguyeãn Coâng Tröù)

Khoâng noùi chuyeän thieân-ñöôøng, ñiaï-nguïc. Vôùi Nho hoïc, cuoäc soáng ñang coù laø raát quùy, xaâm-phaïm noù, ñoán-toûa noù laø phaïm toäi aùc.

Khi “Trôøi” trong chính Nho bieán thaønh “ thieân meänh” , “Meänh vua laø meänh trôøi ”.Vua phaùn cheát laø phaûi cheát - Khoâng cheát laø baát trung cuõng laø thôøi-kyø naën ra moät boïn baøy-toâi noâ-leä, tranh nhau xu-phuï cöôøng quyeàn , ngöôïc laïi vôùi tinh-thaàn nho syõ thôøi “Phong kieán truyeàn hieàn ” chæ nhaém vaøo caùi lyù ñöông-nhieân, hay thieân-lyù baøng-baïc trong trôøi ñaát.

Chaân-lyù veà vuõ-truï laø chaân-lyù ñöông-nhieân (Thí du : hai pha n-tö Hydro hô p vô i mo t pha n-tö Oxy ô nhie t-ño bình-thöô ng seõ thaønh nöôùc, duø thí-nghieäm ôû baát-cöù nôi naøo hay thôøi-gian naøo ôû ñòacaàu ).

Vuõ-truï töï-nhieân laø vuõ-truï vaät-chaát hieän höõu chung-quanh con ngöôøi. Baûn-theå cuûa vuõ-truï vaätchaát laø voâ cuøng nguyeân-nhaân, voâ haïn duyeân-khôûi, voâ cuøng cöùu-caùnh, voâ haïn löôïng tính, voâ haïn phöông-trình. Quy-luaät cuûa vuõ-truï töï-nhieân laø caùc quy-luaät khoa-hoïc cuûa vaät-chaát, trong ñoù caùc khoahoïc-gia ñaõ khaùm-phaù ñöôïc moät phaàn chaân-lyù.

Daân Vieät c hoái boû quyeàn ñaët ñònh moät chieàu cuûa hoùa coâng laø vaän-duïng quy luaät “ Va n va t töôngquan va ho -töông a nh-höô ng ”. Do ñoù, ñaát, nöôùc, gioù, möa,... voâ-tình dieãn, nhöng qua söùc caûi-taïo con ngöôøi, môùi coù caûnh:

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

“ Cho lu a nga p va ng ño ng, nong va ng ke n, Cho tra ng trong, gio qua t, sa o die u vu Cho cöô i vang trong mo i ne o tho n cu ... ” (Sinh Tha nh)

Caùi bieát phaân-bieät hai ñaàu cöïc-ñoan - coù khoâng, toát xaáu, thieän aùc, v.v... laø nguyeân-nhaân phaùt-sinh caùc tötöôûng “duy” ( duy taâm, duy vaät, duy sinh, duy lyù, duy thaàn,...) ñoái-nghòch nhau, tranh-chaáp moät maát moät coøn, gaây ra chieán-tranh trieàn-mieân khaép nôi. ñoù cuõng laø nguyeân-nhaân phaùt-sinh ñoái nghòch, hoãn-loaïn, khuûnghoaûng, beá-taéc trong xaõ-hoäi, laøm khoå-luïy con ngöôøi trong ñôøi soáng vaät-chaát vaø tinh-thaàn...

Böùc tranh lyù-töôûng cuûa noâng daân laø böùc tranh “thaùi hoøa”, “an laïc”:

Laøng ta phong caûnh höõu tình Daân cö an khuùc nhö hình con long Nhôø trôøi haï keá sang ñoâng

Laøm ngheà caøy caáy vun troàng toát töôi Vuï naêm cho ñeán vuï möôøi Trong laøng keû gaùi, ngöôøi trai ñua ngheà.

Trôøi ra gaéng, trôøi laën veà Ngaøy ngaøy, thaùng thaùng, nghieäp ngheà truaân chuyeân.

Döôùi daân hoï, treân quan vieân, Coâng bình giöõ möïc, caàm quyeàn cho hay.

(Ca Dao)

Neàn-taûng cuûa ñaïo soáng Vieät phaùt-xuaát töø kinhnghieäm soáng hoøa-haøi qua ngheà troàng luùa nöôùc, qua caùi nhìn lieân-töôûng vaø töông-dung ñoái-öùng, noù hoùa giaûi, ñieàu-hôïp caùc maâu-thuaãn giöõa hai ñaàu cöïc-ñoan cuûa caùi bieát phaân-bieät.

* Ñeå “hoøa” cuøng vuõ-tru, ñeå caûi hoùa vuõ-truï vaø nhaân sinh- Döùt boû quan nieäm sai laàm “ Ñoái laäp

maâu thuaãn ” maø thay theá vaøo“ Ñoái-laäp thoáng-nhaát.

Coù nhöõng chuû-thuyeát ñaõ cho raèng “ Coù ñoái laäp töùc coù maâu-thuaãn - Coù maâu-thuaãn taát coù ñaáu tranh - Coù ñaáu tranh taát ñöa ñeán huûy dieät .”.

Ñieàu sai laàm naøy ñaõ ñun-ñaõy nhaân-loaïi nhieàu tranh-chaáp khoå ñau, vaø suy-taøn nhö ngaøy nay!

Vì quan-nieäm sai laàm “ Con ngöôøi ñoái-laäp vôùi thieân-nhieân. ” neân sinh ra yù-nieäm huûy-dieät thieânnhieân, thaéng vöôït thieân-nhieân, thoáng-trò thieân nhieân,...

YÙ töôûng ngaïo-maïn naøy ñaõ phaùt-sinh töø laâu, töø khi con ngöôøi töï voã ngöïc “ taïo döïng ra vuõ-truï, ra loaøi ngöôøi, ra vaïn vaät ”, neân chuùng ta ñaõ ñöôïc chöùng kieán nhöõng thaùp chuoâng cao vuùt, vaø nhoïn hoaét vuùt taän trôøi xanh! nhöõng moäng-aûo ñem toângiaùo thoáng trò toaøn caàu! Ñem vaên-minh naøy tieâudieät vaên minh khaùc!. Nhöõng con thoi vöôït ñòa-caàu leân haønh tinh . . . Nhöng thöû hoûi nhöõng thöù ñoù ñaõ ñem laïi moät nieàm haïnh-phuùc naøo cho con ngöôøi?

Vì muoán thaéng vöôït thieân-nhieân, neân vaánñeà oâ-nhieãm laø moät vaán naïn lôùn ngaøy nay:

- OÂ nhieãm moâi-tröôøng khoâng khí, laøm cho khoâng-khí khoâng saïch, hoaëc gaây ra coù muøi khoù chòu, giaûm taàm nhìn xa do buïi. Moâi-tröôøng khíquyeån ñang coù nhieàu bieán-ñoåi roõ-reät, vaø coù aûnhhöôûng xaáu ñeán con ngöôøi cuøng vaïn vaät. Haøng naêm, con ngöôøi khai-thaùc vaø söû-duïng haøng tyû taán than ñaù, daàu moû, khí ñoát; ñoàng-thôøi cuõng thaúi vaøo moâitröôøng moät löôïng lôùn caùc chaát thaûi.

OÂ-nhieãm moâi-tröôøng khí-quyeån taïo neân söï ngoät-ngaït vaø söông muø, gaây nhieàu beänh cho con ngöôøi.. . Noù coøn taïo ra caùc côn möa axít laøm huûy dieät caùc khu röøng vaøo caùc caùnh ñoàng.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Quan-nieäm naøy, xöa ñaõ ñöôïc theå-hieän qua cheá ñoä “ pheùp vua thua leä laøng ”, ñòa-phöông phaân quyeàn.

Söï phaân quyeàn cho ñòa-phöông khoâng nhöõng traùnh ñöôïc söï coàng-keành ôû trung-öông maø coøn laø bieän-phaùp baûo-ñaûm tinh-thaàn daân-chuû. Chuû-tröông phaân quyeàn ñòa-phöông ñaùp-öùng ñöôïc nhieàu muïc tieâu:

. Coâng vieäc cuûa ngöôøi daân do chính ngöôøi daân töï giaûi-quyeát. Cô-quan coâng quyeàn chæ giöõ vaitroø ñieàu-hôïp . Nhö vaäy, traùnh khoûi vöôùng vaøo guoàng maùy thö laïi vôùi nhöõng thuû-tuïc phöùc-taïp. Daân chuû coù tính caùch tröïc-tieáp, vaø moïi giaûi-quyeát ñöôïc mau leï, saùt vôùi moâi-tröôøng ñòa-phöông.

. Traùnh ñöôïc moät heä-thoáng cöùng chaéc, laøm trì-treä caùc sinh-hoaït cuûa nhaân daân, ñoàng-thôøi chuyeän ñaït traùch-nhieäm cho nhaân daân.

. Vì ngöôøi daân khoâng bò chi-phoái bôûi moät heäthoáng quyeàn-löïc, maø laø töï tham-döï vaøo vieäc quaûntrò ñòa-phöông trong moät moâi-tröôøng hoøa-haøi giöõa “pheùp vua vaø leä laøng”.

. Traùnh ñöôïc söï phaân-ly, kyø-thò giöõa noâng thoân vôùi thaønh-thò.

Vieät Nam laâu ñôøi ñaõ aùp-duïng theå-cheå phaân quyeàn naøy, ñaõ ñieàu-hôïp ñöôïc quyeàn lôïi cuûa ñòa phöông vôùi quyeàn lôïi cuûa trung-öông ñöa ñeán söï oån ñònh chính-trò, ñoàng-thôøi ñaùp-öùng ñöôïc khaùtvoïng vaø nhu-caàu cuûa quaàn chuùng ñòa-phöông maø vaãn toân troïng quyeàn lôïi cuûa taäp-theå, vaø söï thoángnhaát quoác gia. Truyeàn-thoáng naøy caàn döôïc phaùthuy baèng caùch caûi-tieán cheá-ñoä cho phuø-hôïp vôùi thôøi-ñaïi.

Theo “ Môû Quyeån ” trong “ Vieät Duy Daân Quoác

øva khoâng vaän-ñoäng naøo laø khoâng mong ñi ñeán moät keát-quaû.

Moãi caù-nhaân coi nhö moät cô-naêng, vaø toå-chöùc laø baûn vò. “ Baûn-vò vaø cô-naêng hoã-töông nguyeân nhaân ” vaø “ Vaän ñoäng laø ñi ñeán keát hôïp ”.

Söï vaän ñoäng vaø keát hôïp ôû “ngöôøi” trong tieán trình “nhaân baûn”, vöøa coù tính caùch ñöông-nhieân, vöøa voâ cuøng xuùc-tích, toaøn trieät. Söùc quy taâm ( höôùng taâm vaän ñoäng ) ôû ngöôøi khoâng coù nghóa laø “vò kyû”, vì nhö vaäy khoâng coù choã cho “höôùng tha”, khoâng ñaït ñöôïc söï quaân haønh traïng thaùi, vaø khoâng ñaït ñöôïc söï keát-hôïp, tieán-boä. Söï höôùng taâm vaänñoäng ôû ngöôøi, ñuùng nghóa laø söï noã-löïc yù-chí cuûa chính mình phoái hôïp vôùi caùc kyõ-thuaät (khoa hoïc), tinh-thaàn (phöông-phaùp tu-döôõng), trí-tueä (phöôngphaùp suy töôûng) ñeå phaùt-trieån toaøn boä sinh meänh “ngöôøi”. Höôøng taâm vaän-ñoäng ñöa mình ngaøy moät cao ñeïp hôn.

“Höôùng taâm vaän ñoäng” maø thaønh töïu thì “höôùng tha vaän ñoäng” seõ phaùt-trieån roäng lôùn, keát quaû phi-thöôøng. Phong-thaùi, phong-caùch söï soáng moãi ngaøy moät thanh-thoaùt hôn - Gia-ñình, daân-toäc, nhaân loaïi sung-maõn, thònh-vöôïng, haïnh-phuùc, haøihoøa. “Höông taâm vaän ñoäng” sa-ñoïa thaønh vò kyû, taát gaây sung-khaéc, giai-caáp chia caùch, keát-quaû ñöa ñeán baêng hoaïi cho gia-ñình, xaõ-hoäi suy-thoaùi roài tan-raõ.

- Tieåu gia phaûi laø cô-baûn kieán truùc cuûa xaõhoäi. Gia-ñình coù vui hoøa, thì nhöõng cô-naêng trong gia-ñình ( cha meï, con caùi ) môùi phaán-chaán, höng thònh.

Xöa nay, caùc toå-chöùc, ñoaøn-theå, töø gia-ñình ñeán xaõ-hoäi ñeàu theo moâ hình “ kim töï thaùp ”. Chính

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

moâ-hình naøy môùi xaûy ra tình-traïng “ choàng chuùa vôï toâi! ”, nhö ñoâi ñuõa leäch so sao cho vöøa! veà chính trò, “ leänh vua baûo cheát. baøy toâi phaûi cheát, khoâng cheát laø baát trung ” ( Quaân xöû thaàn töû, thaàn baát töû baát trung! ); veà coâng nghieäp môùi naûy sinh “ giai caáp thôï thuyeàn hay noâ leä tranh chaáp vôùi giai caáp chuû nhaân oâng ”; noâng nghieäp ôû T À u taïo ra “ ñiaï chu û”: vôùi “ noâng noâ ”,...

Quan-heä trong toå-chöùc laø quan-heä giöõa “cô naêng” vôùi “baûn vò”. Söï hoã-töông caøng cao thì söï ñoái laäp thoáng nhaát trong baûn vò caøng oån coá, vaø söï keát-hôïp caøng ngaøy caøng phaùt-trieån.

Baûn-vò vaø cô-naêng hieäp ñieäu thì coù an bình, thaát ñieäu sinh tai hoïa. Ñoái vôùi quoác gia vaø quoác teá , neáu quoác gia öùc-cheá quoác-teá maø thaønh xaâm-löôïc . Giai-caáp khuynh loaùt quoác gia maø thaønh “ vaät trò ”Gia toäc öùc-cheá quoác-gia maø thaønh “ quaân chu û”ñoaøn theå öùc cheá quoác-gia maø thaønh “ ñaûng trò ”, “ ñoäc taøi ”,...

Tieåu gia-ñình laø teá-baøo cuûa kieán-truùc . Tieåu gia-ñình laø mieáng ñaát tieân khôûi, gieo haït gioáng haïch-taâm-theå cho toaøn boä xaõ-hoäi . Quoác gia phaûi laáy tieåu gia ñình laøm ñôn vò phaân meänh (daân luaân ) , phaân coäng ( phaân ngaïch ) , vaø phaân lôïi ( bình saûn ).

Vöôït khoûi phaïm-vi gia-ñình laø quoác-gia maø guoàng maùy quaûn-trò töø tröôùc t § i nay ñöôïc taäp-trung vaøo trong tay nhaø nöôùc.

Trong haàu heát moïi tröôøng-hôïp, nhaø nöôùc laø moät heä-thoáng quyeàn löïc, coâng-cuï cuûa giai-caáp, hay cuûa moät thieåu soá ñöôïc öu-daõi duøng ñeå thoáng-trò vaø boùc-loät quaûng-ñaïi quaàn-chuùng. Vôùi cô-cheá nhaø nöôùc aáy , xaõ-hoäi luoân-luoân bò phaân-hoùa thaønh giaicaáp. Moái maâu-thuaãn “ thoáng trò ” vaø “ Ëbò trò ” vaø sö

xung ñoät maõi-maõi laø moái lieân-heä “ chu û”, “ no â”.

Vôùi loaïi “ nhaø nöôùc ” naøy, thöïc söï khoâng coù vaán ñeà “ quaûn-trò ” quoác gia, maø chæ coù vaán-ñeà “ thoáng trò ”, “ aùp-böùc ”.

Vieäc quaûn-trò quoác gia trong chieàu höôùng “ nhaân baûn ” y-cöù treân moät soá ñieàu chuû-yeáu:

- Chuû quyeàn quoác gia khoâng theå laø thöù quyeàn löïc chuyeån nhöôïng moät laàn töø quaàn chuùng sang cho laõnh ñaïo, maø laø moät sinh-yù-löïc cuûa coängñoàng, luùc naøo cuõng thuoäc toaøn-theå nhaân-daân .

- Töông quan “ bình ñaúng ”.

Thay töông-quan chuû - tôù baèng töông-quan thaân höõu, ngheà-nghieäp, töông-quan giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi trong quan-nieäm con ngöôøi laø cöùu-caùnh.

- Ñieàu-hoøa phaùp trò vaø nhaân trò. Phaùp trò khoâng nhaân trò laø cô-caáu thoáng-trò. Nhaân trò khoâng phaùp trò thì neàn-taûng quaûn-trò khoâng coù nhöõng ñieåm töïa vöõng-chaéc, tröôøng-cöûu.

Trong moät xaõ-hoäi nhö Vieät Nam xöa, nhaân trò khoâng bao giôø bieán maát vaøo phaùp trò. Nhaân trò vaãn ôû trong neàn-taûng sinh-ñoäng cuûa coäng-ñoàng . Cô-sôû treân tình vaø caûnh, tieàm-taøng trong ñoái-ñaõi, lieân-heä giöõa caùc caù-theå trong xaõ-hoäi. Chính caùch “nhaân trò” naøy taïo neân moät thöù traät-töï töï-nhieân, uyeån-chuyeån, thö-thaùi, vaø an-hoøa giöõa tình vaø caûnh. Trong khi traät töï-do phaùp-trò taïo neân moät thöù traättöï cöùng chaéc, baát dòch cuûa lyù vaø phaùp!

Söï ñieàu-hoøa toát ñeïp giöõa nhaân trò vaø phaùp trò seõ ñöa vieäc quaûn trò quoác gia tieán ñeán ñoä ñieàu hoøa ñöôïc cuoäc soáng coäng-ñoàng vaø cuoäc soáng caùnhaân.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

AÙm-thò bieåu (tieáp theo).

Saùch Ñaïi Cöông Thaûo AÙn Toaøn Pho ”, nhaøtö-töôûng Vieät Lyù Ñoâng A ñaõ vieát:

“Cho ñeán nay, theá-giôùi coøn ñieâu-linh, thoáng khoå, chöùng-toû söï thaát-baïi cuûa nhöõng luoàng tö-töôûng trong coâng-cuoäc kieán-thieát cho loaøi ngöôøi. Ngöôøi ta ñaõ coù luùc laàm töôûng maùy-moùc laø chuùa te å, nhöng roài ñeàu vôõ moäng !

Phuïc Hy xöa kia ñaõ noùi: “Cô giôùi sinh cô taâm. Ta chöa theå daïy daân maùy-moùc, vì trình-ñoä daân coøn thaáp keùm”. Sau nhöõng cuoäc chieán-tranh taøn saùt, muïc-kích caûnh “xöông khoâ maùu chaûy”, ngöôøi ta môùi caûm thaáy caâu noùi saâu xa cuûa Phuïc Hy laø coù giaù-trò.

“Hieän nay, tuy nhöõng ñaïo giaùo coù giaùo-hoùa daân, nhöng hoaëc quaù thieân veà phöông-tieän, neân chæ daïy ngöôøi laøm laønh traùnh aùc, ñöøng maéc toäi hôn laø cöùu vôùt ngöôøi, hoaëc yeám-theá chæ meâ-man trong coâng vieäc haøng ngaøy, caâu kinh, baøi keä, buøa chuù,...cho neân khoâng giaùc-ngoä ñöôïc ngöôøi ñöông thôøi.

“Hoaëc giaû, coù moät vaøi vò sa-moân ñaït tôùi choã giaùc-ngoä, thì laïi aån mình nôi non xanh nöôùc bieác, cho neân loaøi ngöôøi chìm ñaém trong vaät-chaát!

“ Nhieàu chuû-nghóa khoâng kieán-thieát noåi con ngöôøi, bôûi vì :

“1, Moãi chuû-nghóa tìm moät ñoái-töôïng thieân leäch, thieáu-soùt, roài caên-cöù vaøo ñaáy maø kieán-thieát con ngöôøi, thaønh ra khoâng hôïp vôùi nhaân tính .

“2. Moãi chuû-nghóa phaùt-sinh ñeå phaûn-ñoái hoaøn-caûnh ñoái-baïi, cho neân laø moät thieân-leäch naøy böôùc qua moät thieân-leäch khaùc quaù-khích hôn.

“3. Moãi chuû-nghóa ñaõ coù moät muïc-dích, nhöng chæ laø vaù-víu khoâng nhaát-quaùn , cho neân ñaõ thaátbaïi.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

“4. Moãi chuû-nghóa phaùt-sinh ôû moät thôøi-kyø neân ñaõ coáng-hieán nhöõng phöông-aùn vaøo töøng phöông-dieän cuûa con ngöôøi, maø khoâng theå-hieän ñöôïc toaøn boä, toaøn trình . Coù nhöõng chuû-nghóa aùpduïng luaät-taéc ôû phaïm-vi naøy vaøo phaïm-vi khaùc, maø khoâng coù tu-chænh khi chuyeån toïa-ñoä!

“Cuoäc chieán-tranh tôùi seõ laø cuoäc chieán-tranh toaøn dieän , huûy-dieät moïi neàn vaên-minh vaù-víu cuûa theá-giôùi moät caùch khoác-lieät. Cuøng vôùi nhöõng kieántruùc do caùc chuû-nghóa thieân-leäch, taát-caû seõ caùo chung.

“ Theá-giôùi ñang ñoøi-hoûi nhöõng tö-töôûng môùi, moät phöông-höôùng môùi, vaø nhöõng phöông-aùn kieán thieát môùi-meû hôn .

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Noùi chung laø Tam Taøi . Ngaûnh laïi : Nhìn veà quaù-khöù, töùc laø dó-vaõng. Troâng ñi : Laø nhìn veà töông-lai: Dó-vaõng + töông lai = nghóa laø xöa vaø nay, töùc laø: Coå vaø kim chæø thôøi-gian = Ñònh-nghóa cuûa chöõ truï (Vaõng coå lai kim vò chi truï).

Chöõ vieät : laø vöôït leân, vöôït ra ngoaøi khoâng-gian (boán phöông) – Chöõ “khôi” nghóa laø cao saâu (thöôïng haï). Ñònh-nghóa chöõ “vuõ” (töù phöông thöôïng haï chi vuõ) theo Hoaøi Nam Töû. Caû caâu “Ngoaûnh laïi troâng ñi maáy vieät khôi” laø ñònh-nghóa caùi baûn-theå cuûa vuõ-truï = thôøi-gian + khoâng-gian. Thöôøng vaäy : thöôøng haèng, khoâng thay ñoåi, khoâng bieán-chuyeån suy-suyeån, v. . . Voâ danh : Khoâng tieáng noùi, khoâng teân goïi, coù nghóa nhö lôøi Laõo Töû “Ñaïo maø coù theå noùi, coù theå goïi baèng teân naøy teân noï thì khoâng phaûi laø ñaïo thöôøng haèng (Ñaïo khaû ñaïo phi thöôøng ñaïo vaø danh khaû danh phi thöôøng danh).

Höõu thöïc: Coù thöïc Bôøi-bôøi : Daùng toát-töôi nhö “luùa toát bôøi-bôøi” Noùi voâ danh maø coøn nghe vaêng-vaúng, nghóa laø trong caùi khoâng coù caùi coù, coù moät caùch toát-töôi laø khaùc. Ñoù laø ñònh-nghóa caùi thöïc-chaát cuûa vuõ-truï. Tieát : nghóa ñen laø caùi ñoát tre, nghóa roäng laø nhöõng hieän-töôïng hieån-nhieân ta coù theå thaáy ñöôïc nhö (Taïi thieân thaønh töôïng, taïi ñòa thaønh hình). ÔÛ treân trôøi goïi laø töôïng nhö maët trôøi, traêng sao, v.v. . . ÔÛ döôùi ñaát goïi laø hình nhö soâng, nuùi, coû caây, vaïn vaät. Noùi “Tieát gìn thieân coå” laø noùi caùi hình töôïng trong trôøi ñaát töø muoân xöa vaãn gìn-giöõ thöôøng haèng. Tình : Laø nhöõng caùi tieàm aån ôû trong, khoâng theå thaáy, baèng con maét thöôøng, maø phaûi tìøm bieát baèng khoái oùc suy-tö cuûa con ngöôøi. Tuy nhieân, con ngöôøi duø cuoäc soáng coù haïn trong khoaûng traêm naêm, coù theå

Baøi Ñoïc them Baøi Ñoïc them Baøi Ñoïc them Baøi Ñoïc them Baøi Ñoïc them

Thô

Thô Thô Thô Thô Ñaïo Tröôøng Ngaâm Ñaïo Ngaâm

1/Moät voøng khoâng ñaùy, ñaùy sinh ngöôøi Ngaûnh laïi, troâng ñi maáy vieät khôi Thöôøng vaäy voâ danh vaêng-vaúng Maø nay höõu thöïc bôøi -bôøi Tieát gìn thieân coå, tình khoân giaûi OÙc tính traêm naêm, gan deã phôi Kheùp môû hoàng-hoang vaàn chuyeån maõi Duy nhieân khoaùy ñoäng ba ngaøn trôøi.

2/Ba ngaøn trôøi, moät khoaùy thaáy ñaâu Ñaùm buïi traàn ai ñaõ ñuïc ngaàu Saùch hoùa traéng tinh khoâng moät chöõ Gaäy thaàn ñoát truùc coù hai ñaàu. Soâng Thao nöôùc cuoán beân boài lôû, Nuùi Taûn maây vaàn ñoä beå daâu. Ñoâng Taây moät leõ xuyeân kim coå, Vuõ-truï huyeàn hoang moái Laïc AÂu.

3/Moái Laïc AÂu gôõ traûi bao giôø Bôn caùt ngaøn tre gioù phaát-phô. Truùc luïa ñaõ daøy phen trò loaïn, Son xanh coøn chieáu daï hôn thua. Cöông thöôøng chaép noái hai kieáp laïi Vaên vuõ trì tröông moät nguyeän xöa Hoãn ñoän ñaõ daøy coâng mang môû Chôõn thaây cho möa naéng höõng hôø.

5.-Tính coå thôøi ngaøy moät ñi ñi Traùch ai caùt cöù goïi Hoa Di Coû xanh kia laáy baïo thay baïo Gaïch tía naøy söôùng chi khoå chi. Söï tích thoâi ñaønh höôu quaï Sinh linh theá aáy phaân ly. Xuaân thu dôùm hoûi bôûi vì vò Hay bôûi Xuaân thu bôûi vò vì.

6/Bôûi chuùt vò vì tìm leõ ñôøi Ba sinh coøn hoàn moäng ñoâi nôi Giang sôn döïng thuôû ai taùt bieån Quan luõ gaây neân keõ truï trôøi Taùc giaû voâ danh laø goác ñaïo Noaõn saøo traêm hoï, aáy gieàng ngöôøi Ñaáy doøng nöôùc baêng-baêng chaûy maõi Chôùp beå möa nguoàn naøo coù ngôi.

7/Chôùp beå möa nguoàn keùo khaép mieàn Saù chi taém goäi, saù truaân chuyeân Buùt nghieân ñeøn saùch ñeàu sai laïc Kim coå, Ñoâng Taây cuõng haõo huyeàn Ví bieát löûa höông tìm chaép noái Laø hay vaøng ñaù ñeå trao truyeàn. Vaên minh nghó kyõ coøn nhieàu vieäc Ñem caû muoân loaøi leân Duy Nhieân. 4822 T.V.

GIAÛI NGHÓA NHÖÕNG CHÖÕ KHOÙ:

Ñaïo: ñöôøng ñi, loái böôùc.ù Ñaïo-lyù laø moät caùi leõ nhaát-ñònh ai cuõng phaûi noi ñaáy maø theo nhö: nhaân-ñaïo laø ñaïo laøm ngöôøi; Vöông ñaïo laø ñaïo-lyù cuûa baäc vöông giaû; Baù ñaïo laø ñaïo-lyù cuûa baù giaû (nhaân nghóa giaû). Caùc nhaø truyeàn giaùo

ñem caùi leõ hay trong giaùo mình noùi cho ngöôøi bieát maø goïi laø truyeàn ñaïo. Ñaïo coøn laø moät teân rieâng ñeå chia khu-vöïc trong nöôùc. Thôøi nhaø Ñinh, nöôùc ta chia laøm 10 ñaïo do Leâ Hoaøn laøm Thaäp Ñaïo Töôùng Quaân. Chöõ Ñaïo ôû ñaây coù nghóa laø ñaïo laøm ngöôøi. Ñaïo traøng: Nôi tu ñaïo, nôi laøm leã caàu cuùng. Ñaïo giaùo: Toâng-giaùo thôø oâng Laõo Töû laøm tieân-sö, Tröôøng Ngaâm : Tröôøng laø daøi; Ngaâm laø moät theå caùch trình dieãn baøi thô baèng aâm thanh gioáng nhö ca haùt vaäy. Noùi chung Ñaïo Tröôøng Ngaâm laø moät khuùc tröôøng ngaâm noùi veà ñaïo. Moät voøng khoâng ñaùy : Laø moät caùi voøng troøn töôûng-töôïng ñeå hình-dung ra yù-nghóa maø giaûi-thích danh-töø “vuõ truï”. Vì treân baûn-theå cuûa caùi voøng troøn laø ñöôøng khoâng coù ñaàu moái. Khoâng bieát choã naøo laø nôi khôûi-ñaàu, cuõng nhö khoâng coù choã naøo laø choã taän cuøng. Ñuùng vôùi quan-nieäm nhaø Phaät trong caâu “Voâ cuøng duyeân khôûi” – Voâ haïn cöùu caùnh” ñeå noùi caùi ñaëc-tính cuûa thôøi-gian + khoâng-gian töùc laø vuõ-truï vaäy. Caùi voøng laïi khoâng ñaùy : Ñeán beå roäng meânh-moâng khoâng bôø khoâng beán maø coøn coù ñaùy. ÔÛ ñaây caùi voøng khoâng tröôùc khoâng sau, laïi khoâng caû ñaùy nöõa, theá laø chaúng dính-líu, vöôùng-vít vaøo ñaâu caû, aáy laø noùi caùi nghóa cuûa chöõ “voâ nguyeân ” töùc laø vuõ-truï voâ nguyeân. Sao ñaõ noùi khoâng ñaùy , laïi noùi ñaùy sinh ngöôøi? Khoâng maø trôû neân coù, ñoù laø caùi lyù “chaân khoâng dieäu höõu cuûa nhaø Phaät”, nghóa laø töø caùi vuõ-truï voâ nguyeân sinh ra con ngöôøi nhaát nguyeân ”. Con ngöôøi soáng trong coäng-ñoàng nhaân-loaïi laø moät. Song trong ñaïi ñoàng coù tieåu dò; Töøng daân-toäc, töøng ñòa-phöông, töøng neáp soáng trong xaõ-hoäi phöùc-taïp neân loaøi ngöôøi trôû thaønh xaõ-hoäi ña nguyeân . Voâ nguyeân - Nhaát nguyeân Ña nguyeân = laø nhöõng nguyeân lyù cuûa: Ñaïo TrôøiÑaïo ngöôøi vaø Ñaïo Ñaát

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Noaõn-baøo : Boïc tröùng. Töø boïc tröùng baø AÂu Cô sinh ra traêm con . Traêm con trôû thaønh traêm hoï (Baùch tính). Toùm laïi trong yù-nghóa “Caùi voøng khoâng ñaùy (voâ nguyeân) sinh ra con ngöôøi (nhaát nguyeân) . Boïc tröùng (nhaát nguyeân) sinh ra traêm con = traêm hoï (ña nguyeân). Ñoù laø nguyeân-lyù cuûa Ñaïo. “Ñaáy doøng nöôùc baêng-baêng chaûy maõi”, nay laø ñònh-lyù bieán dòch cuûa vuõ-truï. Khoång Töû ñöùng nhìn doøng nöôùc chaûy ñaõ than raèng: Chaûy maõi nhö theá kia ö ? Khoâng ngôùt ngaøy ñeâm (Theä giaû nhö tö phuø? Baát xaû truù daï). Chôùp beå möa nguoàn : Hieän töôïng cuûa töï nhieân vaän ñoäng. Chôùp laø aùnh löûa; beå ôû veà phía Ñoâng Nam. Löûa sinh ra töø phöông Nam. Töôïng cuûa löûa laø queû Ly thuoäc döông laø (Ñaïo Trôøi) höôùng Nam cung ngoï. Ñoái laïi “möa nguoàn” : Möa laø nöôùc, nöôùc sinh ra töø phöông Baéc, töôïng cuûa nöôùc laø queû “khaûm”, thuoäc “aâm” (Ñaïo Ñaát) phöông Baéc cung Tyù. Nhöõng yeáu toá treân ñaây laø nhöõng thaønh-phaàn coát yeáu trong guoàngmaùy hoùa (hoùa cô) cuûa vuõ-truï, vaän-ñoäng xoay vaàn khoâng ngöøng, “ Nam Baéc khoâng ngöøng xoay Tyù –Ngoï”.

Löûa Höông : Löûa coù ñaëc-tính : Nhieät = nhieät thaønh : phaùt minh, saùng taïo, buøng leân maõnh lieät. Khi loaøi ngöôøi phaùt minh ra löûa laø luùc loaøi ngöôøi töï saùng taïo cho mình moät neàn vaên minh tieân khôûi, ñoù laø neàn vaên minh “nhaân tính” khaùc vôùi “thuù tính”. Ñeå ñoaïn tuyeät vôùi thuù tính, tröôùc heát laø con ngöôøi coù vôï coù choàng, töùc laø gia ñình coù toå chöùc, do ñoù maø kinh teá, xaõ hoäi coù toå chöùc, ñoù laø ñieåm xuaát phaùt toái sô cuûa xaõ hoäi ngöôøi.

Höông : “Ba sinh höông löûa” = Löûa ñoát höông chaùy, hieän leân hình aûnh sinh hoaït dieãn tieán voøng ba kieáp cuûa con ngöôøi. Treân ñaàu neùn höông, moät phaàn taøn höông ñaõ chaùy goïi laø phaàn quaù khöù hay “vaõng sinh”.

coù boä oùc thoâng-minh maø tính-toaùn tìm ra nhöõng nguyeân-lyù naøy, nhöõng quy-luaät kia. Laáy gan can-ñaûm khaùm-phaù vuõ-truï, phôi-baøy ra nhöõng ñieàu bí-maät cuûa töï-nhieân, cho neân m §i noùi: “OÙc tính traêm naêm gan deã phôi”.

Kheùp : Ñoùng cöûa, nghóa cuûa chöõ “haïp”. Môû = môû cöûa, nghóa cuûa chöõ “tòch”. Kinh Dòch: “nhaát haïp nhaát tòch vò chi ñaïo” (moät ñoùng moät môû goïi laø ñaïo).

Hoàng-hoang : Traïng-thaùi hoang-vu, bao-la roäng lôùn ñoù laø thuôû chöa phaân aâm döông, chöa goïi laø trôøi ñaát.

Duy nhieân : danh-töø trieát-hoïc noùi veà töï-nhieân vuõ truï.

Khoaùy ñoäng : Söùc chuyeån ñoäng töï-nhieân xoay quanh moät ñöôøng xoaùy quyõ-ñaïo nhö moät caùi khoaùy maø ñaàu moái laø duy-nhieân.

Ba ngaøn trôøi : Theo ñaïo Phaät thì vuõ-truï goàm coù ba ngaøn ñaïi thieân theá-giôùi (tam thieân, ñaïi thieân theá giôùi).

Traàn ai : Cuõng nhö danh-töø theá-gian, theá-giôùi nôi loaøi ngöôøi ôû.

Saùch hoùa, Gaäy thaàn : Hai thaàn vaät cuûa Taûn Vieân Sôn thaùnh.

Soâng Thao : Löu-vöïc soâng Hoàng Haø thuoäc ñòa-giôùi phuû Laâm Thao, tænh Phuù Thoï.

Beå daâu : Beå xanh bieán laøm ruoäng daâu (thöông haûi bieán vi tang ñieàn) noùi veà söï ñoåi thay, bieán-dòch. Huyeàn hoaøng : Traïng-thaùi mòt-muø maø trôøi ñaát thuôû hoãn-mang.

Laïc AÂu : Teân goïi cuûa daân toäc Vieät. Laïc – Vieät, AÂu Vieät, AÂu Laïc, v.v. . .

Bôn caùt : Baõi caùt noåi leân ngoaøi beå.

Truùc luïa : Hay truùc baïch = Tre vaø luïa khi xöa . Ñoaøn quaân chieán-thaéng ca khuùc khaûi-hoaøn, ngöôøi ta ghi nhöõng chieán coâng leân giaûi luïa buoäc treân caàu tre

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

daøi ñeå neâu cao chieán coâng hieån-haùch. Laøm veû-vang cuoäc chieán-ñaáu vaø vinh-döï cho ngöôøi laäp coâng. Noùi ñaõ daøy phen trò loaïn laø noùi trong quaù-trình ñaát nöôùc, bình-trò ñeå yeân daân vaø xaây-döïng hoøa-bình.

Son xanh : Son: moät thöù ñaù maøu ñoû maøi ra maø vieát chöõ ñoû töôi ñeïp . Neùt son coù giaù-trò cao-quyù ngang neùt vaøng ñeå ghi coâng ñaàu vieäc toát trong söû saùch. Xanh : tre xanh, ngöôøi xöa chöa coù giaáy, cheû tre laøm theû khaéc chöõ treân voû xanh cuûa tre ñeå cheùp söû kyù, ngöôøi ta thöôøng goïi laø söû xanh. Cöông-thöôøng : Cöông laø gieàng-moái, laø traät-töï xaõ hoäi. Thöôøng: Naêm ñaïo thöôøng laø :nhaân, nghóa, leã, trí, tín laø ñaïo cuûa con ngöôøi ñoái-ñaõi vôùi nhau trong gia-ñình xaõ-hoäi. Hai kieáp : Ngöôøi ôû kieáp hieän taïi, ngoaûnh nhìn veà kieáp quaù-khöù. Troâng veà kieáp töông-lai laø hai kieáp ôû tröôùc vaø sau cuûa mình. Noái hai kieáp tröôùc sau vôùi hieän taïi cuûa mình laø ba kieáp thaønh moät voøng tieán hoùa phaùttrieån neân lòch-söû.

Vaên vuõ : Vaên : nhö phong-tuïc taäp-quaùn, tö-töôûng, vaên-chöông, ngheä-thuaät, chính-trò, kinh-teá, v.v. . .

Vuõ : nhö quaân-söï, löôïc-thao quoác-phoøng.

Tri tröông : Gìn-giöõ vaø phaùt-huy ra. Hoãn-ñoän : Traïng-thaùi luùc chöa phaân ra trôøi ñaát, aâm döông.

Chôõn : Thaùi-ñoä thôø-ô, maëc-keä; chôõn thaây yù noùi chaúng ra gì.

Taïo-hoùa : Nhö nhöõng tieáng: Hoùa coâng, treû taïo, con taïo, noùi veà quyeàn-naêng thöôïng-ñeá.

Lo ï: Tieáng loùng, nghóa nhö chöõ sai, khoâng ñuùng, loá bòch, gaàn ñaây nhö chöõ queâ.

China : Teân khaùc cuûa nöôùc Taøu. Ñoààng China (Trung Hoa) : coät ñoàng do Maõ Vieän troàng ôû bieân-giôùi Hoa Vieät.

Maùy Phaùp Lan : Maùy cheùm cuûa Phaùp.

Nhaân quyeàn : Quyeàn laøm ngöôøi, cuoäc caùch-maïng Phaùp 1789 meänh danh laø cuoäc caùch-maïng nhaân quyeàn.

Xanh ngöôi : Ngöôøi Phaùp coù con maét xanh.

Hoàng Baøng : Danh hieäu ñaàu-tieân cuûa daân-toäc Vieät ghi trong trang ñaàu söû.

Hoa Di : Ngöôøi Taøu caùt cöù, chieám-lónh phaàn lôùn, töï nhaän mình laø Hoa, coi caùc daân nhöôïc-tieåu laø Di. Coû xanh : Ví nhö keû yeáu (daân nhöôïc-tieåu).

Gaïch tía : do chöõ laàu son gaùc tía. Gaïch tía töôïng tröng quyeàn-haønh vua chuùa.

Töû khuyeát : Cöûa tía, cung vua.

Sinh linh : Noùi veà quaàn-chuùng.

Xuaân Thu : Teân hai muøa cuûa moät naêm, moät naêm coù 4 muøa. Theo thôøi-tieát trong naêm thì muøa Ñoâng ngaøy ngaén ñeâm daøi, muøa Haï ngaøy daøi ñeâm ngaén, chæ coù muøa Xuaân, Thu coù nghóa nhö hoøa-bình, coâng-baèng. Khoång Töû laøm kinh Xuaân Thu laáy tö-caùch coâng-baèng maø khen cheâ, phaân-bieät thieän, aùc cuûa caùc vua chuùa, beânh-vöïc quyeàn daân.

Vò vì : Chöõ “Vi”, bình thanh ñoïc laø vì , khöù thanh ñoïc laø vò = Vò laø vò tha. Vì laø vì ngöôøi khaùc maø haønhñoäng.

Vò : Vò laø ngoâi, ngoâi vua, ñòa-vò cuûa moãi ngöôøi, cuõng nhö cöông-vò, . . . . Taùt be å: (Huyeàn-thoaïi noùi veà thaàn taùt beå) Thuôû chöa coù trôøi ñaát thì taát-caû laø moät beå nöôùc. Luùc ñoù coù oâng voâ danh ra tay taùt vôi nöôùc bieån cho traät ra nhöõng soâng, nhöõng nuùi, ñaát ñai, bieân-cöông, laõnh thoå ñeå xaây-döïng neân quoác-gia. Truyeän “thaàn truï trôøi” cuõng theá. Thuôû coøn laø moät khoái lôùn hoãn-mang, chöa phaân-bieät aâm döông, trôøi ñaát, luùc ñoù coù oâng (voâ danh) laáy ñaù laøm coät choáng ñaûy khí döông leân cao khoûi maët ñaát ñeå cho trôøi maõi-maõi ôû treân cao, giaønh khoaûng giöõa maø ñoäi trôøi ñaïp ñaát ôû ñôøi.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Khi ta goïi moät hieän-töôïng laø töï-nhieân, laø xaõ hoäi hay tö-tuôûng, laø ta chæ muoán nhaán maïnh ñeán tính caùch troäi yeáu cuûa phaïm-truø ñoù trong hieän-töôïng khíhaäu, thôøi-tieát, thieân tai, ñòa hình, v.v..., veà tinh-thaàn, thieân-nhieân taán-coâng ngöôøi baèng vaät tính, ñaùnh ñuoåi nhaân tính.

Khi taán-coâng, ngöôøi khoâng theå huûy-dieät thieân nhieân, maø phaûi tìm caùch phoái-kieåm toaøn boä caùc quy luaät cuûa “nhaân”, ñieàu-chænh nhöõng quy-luaät bò thöïchieän leäch-laïc, nghóa laø “ngöôøi” ñaõ chuyeån sang vò-theá chuû-ñoäng ñoái vôùi thieân-nhieân, muoán thieân-nhieân phaûi phuïc-vuï “ngöôøi”. Noùi caùch khaùc, “ngöôøi” ñaõ chuyeån theá ñoái-laäp sang hôïp-taùc, nghóa laø thoáng-nhaát thieânnhieân vôùi con ngöôøi.

(Söï nhaàm-laãn coãi goác cuûa Marx laø ñem aùpduïng thaúng tuoät caùc quy-luaät cuûa thieân-nhieân vaøo loaøi ngöôøi, maø khoâng troâng thaáy söï ñoái-laäp thoáng-nhaát (hôïptaùc) giöõa loaøi ngöôøi vôùi thieân-nhieân.

Caùc quy-luaät chi-phoái vuõ-truï thieân-nhieân laø caùc quy-luaät vaät-chaát töï-nhieân. Ñoù laø caùc quy-luaät khoahoïc cuûa vaät-chaát, coù tính-caùch khaùch-quan, nghóa laø caùc quy-luaät ñoù khoâng thay ñoåi, duø coù hay khoâng coù söï ïhieän-dieän cuûa con ngöôøi. Khi con ngöôøi khaùm-phaù ra caùc quy-luaät chi-phoái vuõ-truï töï-nhieân thì caùc quy-luaät ñoù chæ aùp-duïng cho vuõ-truï khaùch-quan .. Sang ñeán xaõ-hoäi NGUÔØI, caùc quy-luaät trong töï-nhieân phaûi bieán-ñoåi sao cho thích-hôïp vôùi ñôøi soáng cuûa con ngöôøi. Con ngöôøi khai-thaùc caùc quy-luaät thieânnhieân, bieán-ñoåi ñeå phuïc-vuï con ngöôøi, töùc laø con ngöôøi duøng tö-töôûng ñeå laøm chuû vuõ-truï vaät-chaát khaùch-quan (Taùn thieân ñiaï chi hoùa duïc). Ñieàu naøy khaùc vôùi Duy Vaät chuû-nghóa ñem aùp-duïng thaúng tuoät caùc quy-luaät töï nhieân vaøo nhaân-loaïi !

- Chính ñaây cuõng laø ñieåm sai cuûa Khoång giaùo

Tieáp ñeán phaàn hieän-taïi töùc laø “hieän sinh”. Phaàn naøy coù moät ñoám löûa hoàng ñöông chaùy, ñöông noùng, ñöông khoùi, ñöông thôm vaø ñöông di-chuyeån xuoáng phaàn chöa chaùy veà phía töông-lai neân goïi laø phaàn “lai sinh”. Ñoù laø söï dieãn-tieán 3 kieáp treân thaân hình moät caây (neùn) höông. Taøn höông chæ dó-vaõng ruïng xuoáng chaân höông, ñaåy phaàn töông-lai tieán leân theá choã cho phaàn hieän-tai ñeå phaàn naøy trôû thaønh “vaõng sinh”. Caùi voøng 3 kieáp naøy laø moät khaâu trong chuoãi voøng tieán-hoùa voâ cuøng cuûa lòch-söû phaùttrieån. Phaàn hieän-taïi ñöông laø phaàn soáng ñoäng, ñaûmñöông traùch-nhieäm lòch-söû vaø nghóa-vuï thôøi-ñaïi. Noäi-dung khuùc Tröôøng Ngaâm noùi veà Ñaïo, töùc Ñaïo laøm ngöôøi ôû giöõa ñaïo Trôøi vaø ñaïo Ñaát. “Höõu thieân ñaïo yeân, höõu nhaân ñaïo yeân, höõu ñòa ñaïo yeân. Kieâm Tam Taøi nhi löôõng chi coá luïc, luïc gia phi tha, Tam Taøi chi ñaïo daõ” (Dòch Heä Haï) “Coù Ñaïo Trôøi coù ñaïo Ngöôøi, coù ñaïo Ñaát, goàm Tam Taøi ma gaáp ñoâi leân thaønh saùu (saùu gaïch, queû keùp trong Dòch lyù). Saùu ñoù chaúng phaûi caùi gì khaùc maø laø Ñaïo Tam Taøi vaäy”.

“Con ngöôøi phaûi aên ôû sao cho coù tröôùc coù sau” , lôøi tieàn nhaân daïy theá. Trong noäi-dung yù-nghóa baøi naøy cuõng khoâng ngoaøi lôøi noùi vaøng ngoïc cuûa ngöôøi xöa. Cho neân con ngöôøi tröôùc nhaát phaûi tìm ra cho mình moät vuõ-truï quan, nghóa laø tìm ra caên ñeå cuûa vuõ-truï. Sau nöõa phaûi tìm bieát caùi nguoàn-goác cuûa chính mình ñeå maø bieát traùch-nhieäm cuûa mình ôû ñôøi phaûi neân nhö theá naøo? Ñoù laø ñaïi-yù cuûa baûy ñoaïn thô trong ngaâm khuùc naøy:

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

H/ ÖÙng Duïng Trieát Hoïc Lyù Ñoâng A vaøo

Nhaân sinh Quan: :

Chuû yeáu:

- Gia c-ngo trie t-ñe ve “nha n chu ”; mo i kie n thie t ca n ña t tre n “nha n ba n” mô i co the ñem la i an bình cho nha n-loa i.

- La y loa i ngöô i la m go c, la y xa -ho i ngöô i tre n tö tính la m go c thì mo i hie n-töô ng so ng ta o ra bô i ngöô i, vì ngöô i va cho ngöô i .

- Trô ve vô i “Ña o So ng Vie t” ñe phu c-ho i va ö ng-du ng ñie u “ thöông ngöô i nhö the thöông tha n ”, kho ng gia o-ñie u, kho ng ly -thuye t xuo ng, thì cuo c so ng mô i thö c-sö an la nh, va thö c-sö thanh-bình.

Coù ba (3) quy-luaät chi-phoái vaän-ñoäng vaø phaùt-trieån cuûa “nhaân”.

Quy-luaät 1: Vaïn Vaät Töông Quan .

Con ngöôøi soáng trong vuõ-truï thieân-nhieân taát söï vaän-ñoäng vaø phaùt-trieån chòu aûnh-höôûng naêm (5) quy-luaät (caáu-thöùc 5 ñieåm) cuûa vuõ-truï thieân-nhieân. Noùi caùch khaùc “Vaïn Vaät Töông Quan”.

Quy Luaät 2: Nhaân vaän-ñoäng vaø phaùt-trieån theo hình xoaùy troân oác coù nuùt teát .

Khi noùi ñeán hình troân oác, ta nghó ngay ñeán moät hình coù moät ñieåm xuaát-phaùt, roài ñi voøng roäng leân cao daàn (moãi voøng ôû phía treân roäng hôn voøng ôû phía döôùi (nhö hình cuûa voû moät con oác, maø ñieåm xuaát-phaùt laø laø ñaàu nhoïn cuûa ñaùy voû oác). Vaän-ñoäng theo hình xoaùy troân oác laø vaän-ñoäng baét-ñaàu töø moät ñieåm xuaát-phaùt, roài phaùt-trieån veà chaát cuõng nhö veà löôïng, roäng daàn vaø cao daàn (vaän-ñoäng höôùng thöôïng), coù tính ñoàngdaïng vôùi nhöõng vaän-ñoäng tröôùc.

Nhaân vaän-ñoäng vaø phaùt-trieån theo hình xoaùy troân oác coù nuùt teát (hay nuùt bieán) do tö-töôûng con ngöôøi laøm bieán-ñoåi hieän-töôïng, sao cho vaän-ñoäng vaø phaùt-trieån coù tính-caùch höôùng thöôïng (thí-duï ñôøi soáng ngöôøi ñaõ bieán-ñoåi cao-ñeïp hôn, töø luùc aên soáng ñeán caùch naáu chín - ñoù laø moät nuùt teát (nuùt bieán) treân hình xoaùy troân oác lôùn - Töø thôøi-kyø maãu heä sang thôøikyø phuï heä, ñoù laø moät nuùt teát (nuùt bieán) cuûa xaõ-hoäi loaøi ngöôøi ñoái vôùi töï-nhieân. Caùc bieán-chuyeån qua caùc thôøi-kyø “ñoà ñaù” sang “ñoà ñoàng” laø nhöõng “nuùt teát” khaùc.

Loaøi ngöôøi tieán-boä ñöôïc laø do coù söùc tu-chænh töï-nhieân. Chính tö-töôûng này ñaõ laøm cho nhaân coù khaûnaêng chuû-ñoäng vôùi thieân-nhieân. Nhaân khoâng theå soáng oån-ñònh baèng caùch ñoàng-hoùa nhaân vôùi töï-nhieân, hay huûy-dieät töï-nhieân.

Nho hoïc noùi “Taùn thieân ñiaï chi hoùa duïc” (Giuùp trôøi ñaát trong vieäc bieán-hoùa cho cuoäc soáng) laø yù ñoù).

Quy Luaät 3: Trong doøng soáng, nhaân khaùm-phaù ra ba taàng chaân-ly ù:

* Chaân-lyù trong töï-nhieân coù tính voâ nguyeân , vaø tính töông-ñoái.

* Chaân-lyù trong nhaân coù tính nhaát nguyeân vaø tuyeät-ñoái.

* Chaân-lyù trong daân (xaõ hoäi) coù tính ña nguyeân vaø töông-ñoái.

Ta cuõng neân nhôù raèng: Töï-nhieân, xaõ-hoäi vaø tö töôûng thoáng-nhaát trong moïi hieän-töôïng soáng, neân caû ba chaân-lyù ñeàu coù maët ñaày-ñuû trong moïi hieän-töôïng. Vì theá, thöïc-taïi khoâng coù hieän-töôïng naøo ñöôïc coi laø thuaàn-tuùy töï-nhieân, hoaëc thuaàn-tuùy xaõ-hoäi hay thuaàntuùy tö-töôûng.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

lòch-söû.

Ñaët con ngöôøi laøm chuû ñaïo nhaân-sinh, tích cöïc phaán-ñaáu ñeå xaây-döïng tö-theá, caûi-taïo hoaøncaûnh, laáy töï-chuû, con ngöôøi coù traùch-nhieäm cho chính mình. Trong caùc truyeän thaàn thoaïi, thi ca Vieät ñeàu ñaët vò-theá con ngöôøi laøm chuû theå cuoäc soáng. Con ngöôøi laø gaïch noái giöõa Trôøi vaø Ñaát. Truyeän oâng Baøn Coå khoâng do thaàn linh, maø töï mình xuaát-hieän, “ phaùn ñònh aâm döông”. OÂng Baøn Coå lôùn ñeán ñaâu, kích-thöôùc vuõ-truï lôùn roäng ñeán ñoù ( Söùc bieát con ngöôøi ñeán ñaâu thì vuõ-truï coù teân ñeán ñoù).

Song-song vôùi tinh-thaàn nhaân baûn laø tinhthaàn nhaân chuû. Con ngöôøi hôn caùc ñoäng vaät khaùc do coù giaùc-ngoä tính, saùng-taïo tính, xaõ-hoäi tính, vaø coù lyù-töôûng, coù muïc-ñích cho cuoäc soáng. Cuoäc soáng tuy bò hoaøn-caûnh chi-phoái, nhöng yù-chí con ngöôøi coù theå xoay-chuyeån ñöôïc hoaøn-caûnh, cho neân môùi noùi:

“ Coù trôøi maø cuõng coù ta ” hay “ Xöa nay nhaân ñònh thaéng thieân cuõng nhieàu. ” (Nguyeãn Du)

Duy Daân Nhaân Chu ra ñôøi laø ñeå xaây-döïng moät xaõ-hoäi “ Ngöôøi ” cho thaät “ ngöôøi ”, cho con ngöôøi ñöôïc thöïc-söï haïnh-phuùc, ñöôïc thöïc-söï giaûi-phoùng vaø cuoäc soáng ñöôïc thöïc-söï chuû ñoäng. Muoán ñöôïc vaäy ,

- Nhaân Baûn phaûi laø toái-cao caên-cöù ( chöù khoâng phaûi laø vaät-chaát hay thaàn-linh ).

- Nhaân chu phaûi laø toái-ñònh tieàn ñeà.

- Nhaân tính phaûi laø toái-sô xuaát-phaùt.

Ngöôøi laø nguoàn-goác, ñoàng-thôøi laø cöùu-caùnh cuûa xaõ-hoäi. Nhaân baûn laø laáy loaøi ngöôøi laøm goác, laáy xaõ-hoäi loaøi ngöôøi treân töï tính laøm goác; laáy nhaân-daân

maø linh-muïc Ñöôøng Thi Tröông Ky ñaõ daãn laïi ñeå tuyeân xöng! Neáu ñem phaùp-taéc töï-nhieân cuûa trôøi (vuõ truï) aùp-duïng thaúng tuoät vaøo nhaân luaân, thì quaû laø khoâng phaân-bieät giöõa tính-chaát khaùch-quan cuûa vuõ-truï töï-nhieân vôùi tính-chaát chuû-quan cuûa loaøi ngöôøi.

Nhöõng lyù-thuyeát naêng-löïc nhaát nguyeân, tuyeät-ñoái tinh-thaàn, tam giôùi duy taâm, vaïn phaùp duy thöùc, v.v... chæ laø kieán-thöùc tích-luõy cuûa cô-sôû “ duy thaàn ”, tieán-hoùa leân. Nhöõng lyù-thuyeát duy lyù, thöïcduïng vaø v.v... chæ laø thoûa-hieäp cuûa duy taâm vôùi duy vaät, hay duy sinh ôû moät caên-cöù sieâu-hìnhù. Bôûi vì duy taâm laø taùc-duïng nhaân-loaïi tieán-boä sau khi nhaân-loaïi thaønh-laäp, duy vaät laø thuyeát sieâu-hình “ hình nhi thöôïng ” ( bôûi vaät laø ñieàu-kieän cuûa töïnhieân vaän-ñoäng ), töø duy nhieân thaåm-thaáu vaøo duy nhaân phaûi thieát-ñònh raèng töï-nhieân coù tröôùc loaøi ngöôøi. Caùi quy-luaät trung-taâm laø tinh-thaàn vaänñoäng khaùch-quan thöïc taïi khoâng theå naøo laáy gì maø chöùng-thöïc ñöôïc, ñeå mang vaøo phuïc-vuï cho loaøi ngöôøi.

Noùi ñeán duy taâm ñuùng nghóa thì chæ coù “thaàn trò”( theùocratie) söï tröïc-giaùc laõnh-ñaïo chính-trò ( chính-trò khoâng theå thaønh ñöôïc khoa-hoïc ôû laõnh vöïc duy taâm ), chæ laø moät laäp thuyeát baûo-thuû cuûa daânchuû tö-baûn ( duy vaät laø yù-thöùc cuûa tích-cöïc phaùhoaïi, duy taâm laø yù-thöùc cuûa baûo-thuû tích-cöïc ) duøng cho töï-nhieân, söï thöïc troùi-buoäc vaø aùp-böùc loaøi ngöôøi, khoâng coù tinh-chæ trong vuõ-tru.

Cho neân khoâng theå coù ñöôïc duy-taâm ( duy thaàn ) cuõng nhö noùi khoâng theå soáng ñöôïc baèng höông hoa töôûng-töôïng cuûa tinh-thaàn, khoâng theå coù ñöôïc moät xaõ-hoäi “ thaàn trò ”, khoâng theå coù ñöôïc moät xaõ hoäi voâ vi , khoâng theå coù ñöôïc moät xaõ-hoäi töï thaân,

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

töï sinh, töï nô û, khoâng theå coù ñöôïc moät xaõ-hoäi baèng taâm troâng, taâm nghe, taâm laøm, taâm aên, taâm ñi... Noùi ñeán duy taâm trieát-hoïc ñaây laø noùi roäng chung caû lyù-töôûng chuû-nghóa, hình-töôïng chuû nghóa, thöôïng-ñeá chuû-nghóa, duy-thöùc, duy-caûm, duy-tính, vaân vaân... . khoâng traùnh ñöôïc ñieàu côbaûn lyù-luaän duy thaàn.

Xöa nay, bieát bao nhieâu cuoäc ñoái-thoaïi cuûa caùc toâng-giaùo, trieát-hoïc, tö-töôûng khoâng ñi ñeán keát-luaän chung cuõng vì moãi laäp-tröôøng ñöùng treân moät neàn-taûng khaùc nhau! moät beân, treân neàntaûng “ thaàn linh ”, keû treân neàn-taûng “ vaät chaát ”, ngöôøi treân caên-cöù thôøi-ñieåm lòch-söû cuûa xaõ-hoäi , ...

Ñaõ khoâng cuøng ñöùng treân moät neàn-taûng thì khoù maø chung ñi ñeán moät keát-luaän.

Thaät ñuùng laø caûnh “ Troáng ñaùnh xuoâi, keøn thoåi ngöôïc ” hay “ OÂng noùi gaø, baø noùi vòt ”.

Theo Dòch lyù, “trong vuõ-truï, aâm döông coù giaothoa vaïn vaät môùi thaønh hình. Nhôø aâm döông giao-thoa maø thaønh baùt quaùi. ” Neáu baùt quaùi chæ coù 3 neùt (Quaùi ñôn) thì cuõng chöa ñuû, vì “tam taøi” môùi chæ laø “nhaát nguyeân”, neân phaûi theâm moãi neùt trong quaùi ñôn (ñôn quaùi thaønh truøng quaùi) môùi troïn nghóa “ aâm döông chi vò Ñaïo ”.

Töôïng truyeän cuûa queû “Thaùi” trong kinh Dòch coù noùi: “ Thieân ñòa giao thaùi, haäu dó taùi thaønh thieân ñòa chi ñaïo, phuï töôùng thieân ñòa chi nghi, dó taû höõu daân. ...” ( Coâng vieäc cuûa trôøi ñaát taïo thieát ra, nhôø ngöôøi söûa-sang laïi cho hoaøn-thaønh, vaät-chaát do trôøi ñaát vun troàng, nhôø ngöôøi chaán-chænh cho thoûa ñaùng. ). Coù nhö vaäy vai-troø “ngöôøi môùi saùnh cuøng Trôøi - Ñaát ( Thieân - Ñòa - Nhaân trong Tam Taøi ).

Nhaân baûn: Con ngöôøi do cöïc chaát trong vuõ-truï, vaän-ñoäng vaø keát-hôïp döôùi hình-thaùi voâ-tình-dieãn, voâ cuøng cöùu caùnh, voâ cuøng duyeân-khôûi theo quy-luaät “ Hoãtöông vaän ñoäng vaø keát-hôïp ” maø thaønh.

Con ngöôøi khi hình-thaønh laø moät toång-theå cuûa taâm - vaät - sinh. Cuoäc soáng cuûa con ngöôøi trôû thaønh moät baûn-vò coù sinh-meänh tính, nghóa laø cuoäc soáng coù “ höôùng taâm”, höôùng tha”, vaø “höôùng thöôïng”, vaän-ñoäng coù töï chuû tính , töï-do tính, vaø coù muïc-ñích.

Do “ höôùng taâm” vaän-ñoäng, maø con ngöôøi töï thöông mình, vaø nhöõng gì lieân-quan ñeán mình, cuøng coù tö höõu tính... Do “ höôùng tha” vaän-ñoäng maø con ngöôøi taïo-laäp xaõ-hoäi, thieát-laäp gia-ñình, thò-toäc, boä-laïc, daântoäc nöông theo nguyeân-lyù “vaän-ñoäng vaø keát hôïp laø hoã töông nguyeân-nhaân ”. Do “höôùng tha” vaän-ñoäng naø loaøi ngöôøi coù nhu-caàu taäp-theå, saùng-taïo ngoân-ngöõ, ngheäthuaät, vaên-hoùa, luaät-phaùp, cô-caáu, ñònh-cheá, v.v... ñeå cuøng soáng vôùi nhau.

Höôùng thöôïng vaän-ñoäng laø xu-höôùng ñaëc höõu cuûa con ngöôøi, chæ “ngöôøi” môùi coù, khieán ngöôøi tieán cao maõi hôn caùc ñoäng-vaät khaùc ( nhaân linh ö vaïn vaät).

Söï vaän-ñoäng cuûa ba xu-höôùng “höôùng taâm, höôùng tha vaø höôùng thöôïng ” cuûa con ngöôøi trong thôøi-ñaïi vaø caùc taùc-ñoäng treân thieân-nhieân, treân loaøi ngöôøi maø laøm neân caùc laõnh-vöïc kinh-teá, chính-trò, vaên-hoùa, xaõ-hoäi,...

1

Söï bieán-chuyeån lòch-söû cuûa loaøi ngöôøi chính laø nhöõng bieán-chuyeån qua söï vaän-ñoäng cuûa ba xu-höôùng höôùng taâm - höôùng tha vaø höôùng thöôïng. Noùi caùch khaùc, chính con ngöôøi laøm neân

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

6- Tö bi (3 caáp: Chuùng sinh, ñaïo ñöùc theá-gian, bình-ñaúng taâm, khoâng ñieàu-kieän ( Pha t gia o).

7- Ba c a i ( Thie n Chu a gia o, ña c-tröng tình ca m giö a con ngöô i vô i Thöô ng ñe á).

8- La y ñö c tính cu a nöô c so-sa nh vô i tính ngöô i . (Nuoâi döôõng muoân loaøi, khoâng keå coâng, khoâng höõu yù, bao dung , linh ñoäng. ( La o Tö ).

9- Nha n a i Vie t: Ngoa i ca c ñö c tính cu a nöô c, co n co 4 ña c tính: Nhu ye u tính, tö ve tính, xa ho i tính va sa c tính (Ly Ño ng A ).

* Neáu döïa vaøo thieân-nhieân maø cho raèng: “thieân meänh chi vò tính” , ta thaáy hai phaïm-truø “ thieân-nhieân ”ø vaø “ con ngöôøi ”, tuy coù töông-quan maät-thieát, nhöng vaãn laø hai phaïm-truø ñoäc-laäp, moät ñaøng mang tínhchaát khoa-hoïc, khaùch-quan - coøn veà con ngöôøi mang tính-chaát chuû-quan.

Nhaân chuû chính laø moät tieán-trình töï tu ñeå töï thaéng, tröôùc heát laø töï thaéng taát-caû caùc yeáu heøn , duïc-vong,... coøn aån-taøng trong taâm tính, laøm vaån ñuïc tình ngöôøi. Töï thaéng sau nöõa laøvaän-ñoäng, khaitrieån ñöôïc heát khaû-naêng toát ñeïp, ñem tinh-hoa laøm röïc-rôõ cho cuoäc soáng. Tinh-thaàn nhaân chuû ñaõ ñöôïc goùi-gheùm trong baøi ca-dao: “Ngöôøi ta ñi caáy laáy coâng, Toâi ñaây ñi caáy coøn troâng nhieàu beà:

Troâng trôøi, troâng ñaát, troâng maây, Troâng möa, troâng gioù, troâng ngaøy, troâng ñeâm, Troâng cho chaân cöùng ñaù meàm, Trôøi yeân, bieån laëng môùi an taám loøng.”

Töø chín caùi troâng daãn tôùi caùi “troâng” thaâu toùm “ trôøi yeân bieån laëng ”, moät oån-ñònh “ thaùi hoøa ”. Taát-caû do söï tænhù-thöùc cuûa lyù-trí vöôn tôùi moät tríthöùc troïn veïn khieán con ngöôøi tuy nhoû yeáu so vôùi

laøm goác, laáy toaøn theá-giôùi nhaân-loaïi laøm goác cuûa moãi kieán-cheá, kieán-truùc vaø kieán-thieát xaõ-hoäi. Cho neân söù maïng cuûa ngöôøi trong xaõ-hoäi laø phuïc-vuï ngöôøi, vì ngöôøi vaø cho ngöôøi.

Nhaân-chuû laø laáy loaøi ngöôøi laøm chuû ñaïo sinh hoaït cho loaøi ngöôøi, laáy loaøi ngöôøi laøm chuû-ñaïo sinh hoaït cho vuõ-truï. Ngöôøi laøm chuû vuõ-truï vaät-chaát, laøm chuû caùc quy-luaät khaùch-quan khoa-hoïc vaät-chaát vaø laøm chuû taâm-linh.

Ngöôøi khoâng ñeå ngöôøi bò chi-phoái, leä-thuoäc bôûi ngoaïò vaät, khieán ngöôøi chìm ñaém trong vong thaân vaät-chaát hoaëc sieâu-hình.

Ñeå phuïc-vuï ngöôøi cho thöïc coù haïnh-phuùc thì phaûi laáy nhaân tính laøm xuaát-phaùt ñieåm vaø laø neàntaûng cho vieäc thaønh-laäp xaõ-hoäi.

Muoán xaõ-hoäi ngöôøi coù haïnh-phuùc thì nhaân tính phaûi laø yeáu-toá neàn-taûng cho caùc kieán-thieát nhaân sinh. Duyê n khôûi caáu-taïo xaõ-hoäi laø nhu-yeáu tính, töï-veä tính, saéc tính, vaø taäp-ñoaøn tính . Con ngöôøi töï thaân nhoû yeáu tröôùc thieân-nhieân, muoán coù ñuû caùi aên, nôi ôû, ñoà maëc,... con ngöôøi caàn ñeán söï töông trôï cuûa nhau ñeå thoûamaõn nhu-yeáu tính ... Tröôùc ñe doïa cuûa caùc loaøi aùc thuù, baõo luït, saám seùt, thieân tai, ñoäng ñaát, con ngöôøi moät mình khoâng ñuû söùc ñoái-phoù, con ngöôøi caàn ñoaøn-keát vôùi nhau ñeå choáng ñôõ ngoaïi vaät. Coù ñoaøn-keát môùi coù hieäu-naêng an-ninh, nhu-caàu töï-veä tính ñöôïc ñaùp-öùng vaø baûo-ñaûm.

Boán nhaân tính cô-baûn treân ñaõ khieán taäp-ñoaøn ngöôøi hình-thaønh. Boán nhaân tính ñöôïc maõn thích, khi nhu-yeáu phaåm ñöôïc phaân chia bình-ñaúng ( bình ).

Vôï, choàng laø cuûa rieâng nhau, khoâng bò chung-chaï, hieáp-ñaùp, gia-ñình, noøi gioáng ñöôïc baûo-veä (trinh ), vaø ngöôøi-ngöôøi khoâng ai bò boùc-loät, ñöôïc soáng vôùi nhau

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

moät caùch yeân laønh ( hoøa ).

Nhaân tính

Bình, Trinh, Hoøa laø ba cöùu-caùnh vaø muïc-ñích cuûa xaõ-hoäi nhaân sinh. Khi boán yeáu-toá cô-baûn cua nhaân tính khoâng ñaït ñöôïc thì xaõ-hoäi ñoù goïi laø xaõhoâi phaûn nhaân tính . Moät xaõ-hoäi chæ bieát duøng baïo löïc ñeå cai-trò, duøng maâu-thuaãn ñoái-khaùng, boùc-loät, ñaøn-aùp, maïnh ñöôïc yeáu thua, chính laø moät xaõhoäi coøn bò baûn naêng sinh-vaät chi-phoái .

Lòch-söû cuûa loaøi ngöôøi laø lòch-söû cuûa cuoäc ñaáu-tranh khoâng döùt ñeå soáng, coøn, tieán, noái, hoùa, ñeå hoaøn-thaønh phaïm-truø lyù-töôûng “ ngöôøi ”, treân tieán-trình “ nhaân chuû ”.

Cho ñeán nay, cuoäc soáng cuûa nhaân-loaïi chöa böôùc sang thôøi-kyø oån-ñònh laø vì caùc cheá-ñoä, côcheá, hieán-phaùp,. . . chöa ña t-ñònh tre n nha n ba n va cu ng chöa tha u ro the na o la “nha n tính” ?

Ñieån hình, coå nhaân Ñoâng phöông, nhö Caùo Töû cho raèng:

“Tính ngöô i cha ng la nh ma cu ng cha ng a c. Cu ng nhö do ng nöô c kho ng pha n-bie t Ño ng vô i Ta y va y. ”

OÂâng cho tính laø do sinh-hoaït , “Sinh chi vò tính . Thö c sa c tính da . ” = Sinh-hoaït maø sinh ra tính. AÊn uoáng vaø saéc-thaùi laø tính. ( Ca o Tö, thöô ng ). Chuù ñeán sinh-hoaït laø chuù-troïng ñeán kinh-nghieäm. Noùi caùch khaùc, ñoù laø quan-nieäm thöïc-nghieäm veà tính, khaùc vôùi chuû-tröông chuù-troïng vaøo baûn-naêng con ngöôøi.

Maïnh Töû phaûn baùc yù naøy: “Thu y tính vo pha n ö Ño ng Ta y, vo pha n ö thöô ng ha ho ?”

Tính cuûa nöôùc khoâng phaân Ñoâng - Taây, nhöng haù khoâng phaân cao thaáp sao? Ngöôøi ta coù luùc baét phaûi laøm ñieàu baát thieän cuõng nhö nöôùc, coù luùc baét buoäc phaûi leân cao ñoù vaäy. Cuõng theo Maïnh Töû, trong tính

thieän coù 4 moái:

1/ Loøng baát-nhaãn hay traéc-aån.

2/ Taâm tu-oá: Bieát caùi vieäc ñaùng laøm xaáu theïn cheâ gheùt, maø sinh loøng xaáu theïn, cheâ gheùt, ñoù laø loøng tu oá.

3/ Loøng töø nhöôïng: Ñuïng laáùy vieäc, khoâng thöøa nhaän, khoâng caïnh-tranh maø sinh ra loøng töø-choái nhaân nhöôïng.

4/ Loøng thò phi: Thaáy ñöôïc chuyeän phaûi maø trong loøng cho laø phaûi; thaáy chuyeän traùi maø trong loøng cho laø traùi.

ÔÛ ñaây, ta thaáy neáu caên-cöù vaøo thie n ly hay thie n me nh ( “Thie n me nh chi vò tính” hay “Nha n chi sô tính ba n thie n”) hoa c Ma nh Tö ña ly lua n : “nöô c bao giô cu ng cha y xuo ng tha p ” maø cho tính ngöôøi laø thieän. Ñoù laø moät ñieàu laàm laãn, laáy ñieàu-kieän ôû vaät-theå maø aùp ñaët vaøo con ngöôøi!

Tính ngöôøi luùc sô sinh, chính laø tính baåm-sinh ø( vo ky tính ), vaø nöôùc bao-giôø cuõng chaûy xuoáng thaáp laø do aûnh-höôûng söùc huùt cuûa traùi ñaát, neân khoâng theå cho tính baåm-sinh hay nöôùc chaûy xuoáng thaáp, maø cho tính ngöôøi laø “ vo n thie n ”!

Ta co the to m tha nh chín (9) quan-ñie m:

1- Chuû tröông “ tính ngöô i vo n thie n ” ( Duy Ta m, Kho ng Tö , Ma nh Tö , ...).

2- Tính ngöô i vo n a c ( Duy va t, pha p gia,... ).

3- Vö a thie n vö a a c ( Duy Sinh).

4- Kho ng thie n, kho ng a c gio ng nhö nöô c khôi sang Ño ng cha y sang Ño ng, khôi sang Ta y cha y sang Ta y . ( Ca o Tö ).

5- Phie m a i ( Hue Thi ), Kie m a i ( Ma c Tö ).

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

neân moät tính thöù hai, goïi laø thaønh-töïu tính , hay xaõhoäi tính, truyeàn töø ñôøi naøy ñeán ñôøi khaùc vaø trao-truyeàn cho caùc theá-heä keá-tieáp.

Con ngöôøi khoâng coøn soáng trong tónh thaùi maø chuyeån sang ñoäng thaùi. Con ngöôøi khoâng coøn thuaàn “nhaân” maø thaønh “daân”. Daân sinh-hoaït ñeå tieán tôùi moät hình -thaùi xaõ-hoäi toát ñeïp. Thôøi-kyø töø luùc loaøi ngöôøi ñaët ra caùc luaät-leä, cô-cheá ñeå giaûm thieåu söï cheùm gieát, taøn aùc giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi laø thôøi ky “ nhaân ñaïo taêngtieán”. Hieän nay, con ngöôøi ñang maát quaân-bình traïngthaùi giöõa taâm vaø trí. Söï soáng, coøn, tieán, noái, hoùa cuûa daân ñang bò ñe-doïa. Tuy-nhieân, söï hoã-töông vaän-ñoäng giöõa caùc khuynh-höôùng höôùng taâm, höôùng tha vaø höôùng thöôïng cuûa con ngöôøi khieán cho nuùt ñieàu-chænh töï ñoäng seõ phaùt-sinh ñeå ñem laïi traïng-thaùi quaân-bình giöõa taâm vaø trí. Con ngöôøi seõ giaùc-ngoä maø tìeán tôùi NHAÂN CHUÛ

Ñaët con ngöôøi laøm chuû-ñaïo nhaân sinh, tích-cöïc phaán-ñaáu ñeå xaây-döïng tö-theá, caûi-taïo hoaøn-caûnh, laáy töï chuû, con ngöôøi coù traùch-nhieäm cho chính mình, khoâng vong-thaân bôûi nhöõng chi-phoái hoaøn-caûnh.

Con ngöôøi hôn taát-caû caùc ñoäng-vaät khaùc ôû giaùc ngoä tính, saùng-taïo tính, xaõ-hoäi tính vaø coù lyù-töôûng, coù muïc-ñích cho cuoäc soáng.

Nhaân-chuû chính laø moät tieán-trình haønh-ñoäng ñeå töï thaéng. Coù töï thaéng môùi khaû-dó giuùp ngöôøi khaùc töï thaéng. Töï thaéng tröôùc heát laø töï thaéng taát-caû caùc yeáu heøn, duïc voïng,... aån-taøng trong taâm tính laøm vaån ñuïc tình ngöôøi trong chính mình - Töï thaéng sau nöõa laø vaän-ñoäng, khai-trieån ñöôïc heát khaû-naêng toát ñeïp, ñem tinh-hoa laøm röïc-rôõ cho cuoäc soáng, “Troâng cho chaân cöùng ñaù meàm....” (Ca Dao)

moâi-sinh, nhöng coù theå xoay-chuyeån ñöôïc hoaøncaûnh giöõa “ñaù” vaø “chaân” ( chaân meàm thaønh cöùng, ñaù cöùng thaønh meàm ).

Ngoaøi “ nhaân baûn”, “nhaân chu û” coøn caàn coù “ nhaân hoøa ”. Neáp soáng hoøa-haøi laø neáp soáng laáy tình nghóa laøm ñaàu. “ Coi nhau nhö baùt nöôùc ñaày ” . ÔÛ ñaâu coù haøi-hoøa, ôû ñoù coù dò-bieät. Haøi-hoøa giöõa “taâm” vaø “thaân” ñeå coù söùc khoûe toát vaø phaùt-trieån taâm linh moät caùch töï-nhieân. Haøi-hoøa giöõa vôï vôùi choàng ñeå xaây-döïng maùi aám gia-ñình, “ thuaän vôï, thuaän choàng taùt bieån Ñoâng cuõng caïn ”, haøi-hoøa giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi ñeå chung soáng yeân vui, thanhbình trong phaùt-trieån.

Ñænh cao tuyeät-ñích cuûa con ngöôøi laø thaêng hoa nhö Tieân Roàng, nhö nöôùc boác hôi, thaêng-hoa maõi theo chieàu kích taâm linh treân neàn-taûng cuûa tình thöông vaø trí-tueä vôùi ñònh höôùng con ngöôøi hoøa cuøng vuõ-truï.

“ Hoøa caû laøng ” (vui-veû vaø bình-ñaúng) khaùc vôùi hoøa theo quan-nieäm cuûa Haùn Nho, giôùi thoáng trò phöông Baéc (T Àu ), vaän-duïng “hoøa” ñeå Haùn hoùa. Lòch-söû ñaõ minh-chöùng ñieàu hoï ñaõ hoøa töø phía Nam soâng Hoaøng Haø ñeán Quaõng Ñoâng, Quaûng Taây, hieän nay hoï ñang hoøa ôû Taây Taïng, ôû bieân-giôùi Vieät Trung, . . .

Theo söû quan, y-cöù treân kinh-nghieäm tíchluõy cuûa nhaân-loaïi, söï khaûo-saùt veà vuõ-truï, veà loaøi ngöôøi ñaõ cho raèng loaøi ngöôøi coù boán thôøi-kyø: nhaân ñaïo sô khai, nhaân ñaïo thaønh-laäp, nhaân ñaïo taêngtieán vaø nhaân ñaïo oån-ñònh .

Thôøi kyø nhaân ñaïo sô khai laø thôøi-kyø maø con ngöôøi sau moät thôøi-gian daøi soáng nhö muoâng thuù môùi chæ

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

bieát keát-hôïp vôùi nhau thaønh ñaøn, coøn ôû trong cheá-ñoä maãu heä, ñaày vaät tính, chöa nhaän -thöùc ñöôïc con ñöôøng soáng rieâng cuûa ngöôøi. Con ngöôøi chöa soáng thaønh xaõ-hoäi vaø chöa coù xaõ-hoäi tính. Marx ñaõ choïn taäp-ñoaøn ngöôøi naøy laøm xaõ-hoäi coäng saûn nguyeân-thuûy, theo kinh-teá töï nhieân neân ñaõ sai khôùp vôùi lòch-söû khi tö-töôûng tham-döï thaúng-tuoät vaøo ñôøi-soáng con ngöôøi.

Thôøi kyø nhaân ñaïo thaønh-laäp: Sau moät thôøigian daøi cuûa thôøi-kyø “nhaân ñaïo sô-khai”, loaøi ngöôøi baétñaàu nhaän ra söï khaùc -bieät giöõa ngöôøi vôùi töï-nhieân, giöõa ngöôøi vôùi thuù-vaät. Do söï höôùng taâm vaø höôùng tha maø con ngöôøi ñaõ bieát keát-hôïp vôùi nhau thaønh thò-toäc, boä laïc, daân-toäc. Con ngöôøi ñaõ soáng thaønh xaõ-hoäi ñeå ñaùp öùng “töï-veä tính” vaø “xaõ hoäi tính”. Hoaït-ñoäng cuûa con ngöôøi ñaõ vöôn leân töø nhu-caàu soáng coøn leân nhu -caàu noái, tieán, hoùa. Vaän-ñoäng höôùng thöôïng ñaõ phaùtsinh ñeå ñôøi soáng con ngöôøi moãi ngaøy moät ñeïp hôn. Ñoù laø thôøi kyø “nhaân ñaïo thaønh-laäp ”

Tröôùc söùc maïnh taán-coâng cuûa thieân-nhieân (baõo toá, luït loäi, ñoäng ñaát, v.v...), con ngöôøi thaáy khoâng ñuû khaû naêng choáng-choïi vôùi töï nhieân, söï xuaát-hieän tínngöôõng laø daáu-hieäu ñaëc-bieät cuûa thôøi-kyø “nhaân ñaïo thaønh laäp”. Ñoù laø thôøi kyø “thaàn taéc”. Veà sau daàn-daàn quan-nieäm ña thaàn bieán -ñoåi vaø ñaët ñònh duyeân khôûi vuõ truï trong tay moät vò thaàn cao-caû thieâng-lieâng, ñoù laø thôøi kyø “ñeá taéc ”: thaàn Zeus cuûa ngöôøi Hy laïp, thaàn Allah cuûa ngöôøi Hoài, thaàn Brahma cuûa ngöôøi AÁn Ñoä, Ngoïc Hoaøng thöôïng ñeá cuûa ngöôøi Trung Hoa. Caùc toân-giaùo thaønh hình daàn-daàn. Do Thaùi giaùo, Baø La Moân giaùo, Ñaïo “thôø cuùng toå tieân” cuûa ngöôøi Vieät”,. .. Vaên -hoïc, ngheä-thuaät (truyeàn thuyeát, ca-dao, tuïc-ngöõ, phaùt-trieån khieán taâm linh con ngöôøi moãi ngaøy moät cao ñeïp hôn trong moái töông-quan giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi.

Lyù Ñoâng A söû quan laáy caên -cöù toái cao laø ngöôøi trong xaõ-hoäi töï tính thuoäc thôøi-kyø “ nhaân ñaïo thaønh laäp ” laøm xuaát-phaùt ñieåm cho xaõ-hoäi loaøi ngöôøi, laáy xuaát -phaùt toái sô laø ngöôøi trong xaõ-hoäi nguyeân thuûy, ñoù laø toå-chöùc “teuton” ôû Ñöùc, toå-chöùc “laïc cheá ” cuûa Vieät thôøi Hoàng Baøng, khaùc vôùi toái sô cuûa Duy Vaät phaùi laø coäng saûn nguyeân thuûy, vaø “ maãu heä” thuoäc thôøi-kyø “nhaân ñaïo sô khai ”.

Nhaân

ñaïo taêng-tieán :

Do söï hoã-töông vaän-ñoäng giöõa caùc khuynh höôùng “ höôùng taâm”, “höôùng tha ” vaø “ höôùng thöôïng ” cuûa con ngöôøi, loaøi ngöôøi moãi ngaøy moät tìm caùch caûi thieän ñôøi soáng töø vaät-chaát ñeán tinh-thaàn sao cho caùc nhu-caàu caên-baûn ñöôïc thoûa-maõn cao ñeïp hôn, vaø chuyeån töø “ thaàn taéc” sang “ lyù taéc” ñeå ñôøi soáng ngaøy caøng lyù-töôûng hôn.

Nhö ñaõ trình-baøy, ba chuû-nghóa Duy Vaät, Duy Taâm, vaø Duy Sinh ñeàu laø nhöõng xu-höôùng thieân-leäch giaûi-quyeát söï soáng, coøn, tieán, noái, hoùa cuûa loaøi ngöôøi.

Phaûi ñöa ñeán moät giaùc-ngoä “ nhaân chuû ”. Loaøi ngöôøi laø theå soáng töï trò trong vuõ-truï, cho neân nhöõng luaät-taéc vuõ-truï muoán chuyeån dòch sang nhaân-loaïi ñeàu phaûi tu-chænh laïi moät caùch thöùc-giaùc.

“

Neáu khôûi töø thaàn-thoaïi “thieân” thì thaàn-thoaïi laøm vua, laøm trung-taâm ñieåm, con ngöôøi bò ñaåûy ra ngoaøi; khôûi töø ñòa cuõng theá, con ngöôøi cuõng bò chaø-ñaïp . Chæ coù khôûi töø con ngöôøi thì con ngöôøi môùi ñöôïc laøm trungtaâm . ”

Coù moät söï thöïc khoâng theå choái-caõi laø töï-nhieân coù tröôùc loaøi ngöôøi. Töï-nhieân thaåm-thaáu vaøo con ngöôøi, neân môùi noùi con ngöôøi coù tính baåm-sinh (töùc tính töïnhieân, tính thieân phuù, tính trôøi cho). Con ngöôøi khoâng theå soáng ñôn-ñoäc; maø phaûi hôïp laïi thaønh ñoøan-theå. Con ngöôøi tröôûng-thaønh trong xaõ-hoäi neân taïo

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

xung-ñoät laø nhöõng beänh-thaùi. Khoaùng-tröông ñaáutranh giai-caáp - Ñoù laø toäi aùc cuûa Karl Marx .

K/ Bieän-chöùng Duy Daân (Xaõ-hoäi quan).

Quy-Luaät 1 : Caùc quy-luaät cuûa bieän-chöùng trong “nhaân” chi-phoái moïi vaän-ñoäng vaø phaùt-trieån cuûa “Daân”.

Vì “nhaân” laø goác cuûa “daân”, neân ñôøi soáng cuûa daân ví nhö moät con thuyeàn troøng-traønh treân bieån caû, nghieâng beân naøy, nghieâng beân kia trong soùng gioù. Nhöng bao-giôø cuõng coá-gaéng tìm caùch trôû veà vôùi vò-trí thaêng baèng. Töông-töï, “daân” soáng trong ñoäng thaùi, lao-ñao baát oån neân luoân-luoân coá gaéng tìm veà “nhaân”, nghóa laø tìm caùch trôû veà vôùi tónh thaùi, nghóa laø soáng oån-ñònh. Nhaân bieát vaän-duïng tö-töôûng ñeå toå-chöùc moïi hieän-töôïng soáng aên khôùp vôùi “Caáu thöùc 5 ñieåm cuûa töï-nhieân”, vaø ñieàu-chænh sao cho ñôøi soáng cuûa “daân” hôïp vôùi caùc quy-luaät cuûa bieän-chöùng “duy nhaân”. Suy ôû ñoù, “Daân” phaûi chòu söï chi-phoái caùc quy-luaät cuûa “nhaân”, vaø cuõng phaûi coù caùc quy-luaät rieâng cuûa “daân” ñeå “daân” coù theå trôû veà tónh thaùi (soáng oån-ñònh).

Quy Luaät 2 : Xaõ-hoäi duy daân ñoái vôùi töï-nhieân ñoái-laäp thoáng-nhaát.

Töø ngaøn xöa tôùi nay, quaù-trình soáng cuûa loaøi ngöôøi laø quaù-trình vöøa ñaáu-tranh vôùi töï-nhieân vöøa töaï vaøo thieân-nhieân ñeå sinh-toàn. Ngöôøi luoân-luoân thieân-nhieân taán-coâng veà caû hai maët theå-chaát vaø tinh -thaàn. Veà theå-chaát, thieân-nhieân taán-coâng ngöôøi baèng khí-haäu, thôøi-tieát, thieân-tai, ñòa-hình..., veà tinh-thaàn , thieân-nhieân taán-coâng ngöôøi baèng vaät tính ñaùnh ñuoåi nhaân tính.

Khi bò taán-coâng, ngöôøi khoâng theå huûy-dieät thieân-nhieân, maø phaûi tìm caùch phoái-kieåm toaøn boä caùc quy-luaät cuûa nhaân, ñieàu-chænh nhöõng quy-luaät bò thöïc-

Söù-meänh cuûa con ngöôøi trong xaõ-hoäi laø phuïcvuï ngöôøi, vì ngöôøi, cho ngöôøi chöù khoâng vì söï, vì vaät, vì thaàn linh.

Con ngöôøi laïi vöôït leân treân moïi ñoäng-vaät nhôø coù tö-töôûng daãn daét ñeå luoân-luoân coù vaän-ñoäng höôùng thöôïng sao cho ñôøi soáng ngaøy moät töôi-ñeïp hôn. ÔÛ ñieåm naøy, ta coù theå noùi con ngöôøi coù theâm moät tính thöù ba, ñoù laø tính höôùng thöôïng .

NGÖÔØI soáng vôùi thieân-nhieân, hoøa mình trong xaõ-hoäi vaø nhôø coù tö-töôûng daãn-daét, neân quy-luaät ñaàu tieân laø laø Töï-nhieân - xaõ-hoäi vaø tö-töôûng thoáng-nhaát . Nhaân Ñaïo oån ñònh :

Suoát moät thôøi-gian daøi ñaáu-tranh baèng lyù-luaän cuõng nhö baèng baïo-löïc, con ngöôøi seõ tìm ra chaân-lyù; haïnh-phuùc cuûa con ngöôøi laø ôû trong “nhaân ñaïo”. Töø ñaây, con ngöôøi seõ ñaït tôùi thôøi-kyø “Nhaân Ñaïo oån-ñònh ”.

Ñoù laø thôøi-kyø maø con ngöôøi khoâng coøn daõ-man, thuù tính, khoâng coøn tranh-chaáp, haän thuø; moïi daân-toäc, moïi ngöôøi ñeàu soáng trong hoøa-haøi, haïnh-phuùc.

Ñaây laø thôøi-kyø maø loaøi ngöôøi ñaõ ñöùng treân neàn taûng vöõng-chaéc NHAÂN CHUÛ, giaùc-ngoä nguyeân-taéc nhaân baûn cuûa xaõ-hoäi trong vuõ-truï, kieán-thieát ñöôïc soáng coøn trong thaùi-hoøa.

*

I/ ÖÙng Duïng Trieát Hoïc Lyù Ñoâng A vaøo Xaõ hoäi quan :

Nhö treân ñaõ neâu: Ba muïc-tieâu Hoøa, Bình, Trinh laø Nhaân ñaïo cuûa con ngöôøi . Xaõ-hoäi töï tính ñaây khaùc vôùi xaõ-hoäi coäng saûn nguyeân-thuûy, vì ôû thôøi-ñieåm nguyeân-thuûy haõy coøn tranh-chaáp, cöôùp-boùc laãn nhau. Caùi laàm-laãn chítöû cuûa Hugo Grotius (1583-1645), Jean Jacques

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Rousseau (1772-1778) vaø Karl Marx laø ôû choã ñoù.

Tìm-hieåu ra nhöõng luaät-taéc veà töï-nhieân (phaàn hình-nhi-thöôïng), giaûi-quyeát nhöõng vaán-ñeà àcöùu-caùnh nguyeân-thuûy. Söï khaùm-phaù ra cöïc chaát, vaø voâ-trình-dieãn chöùng-minh laø moät böôùc tieán cuûa nhaân-loaïi. Do söï khaùm-phaù naøy maø baûn-chaát vuõtruï laø voâ nguyeân ñeå tö-töôûng khoûi sa vaøo voøng taâm, vaät hay sinh , cuõng nhö tö-töôûng khoâng coøn bò taéc-ngheõn maø cho laø “baát-khaû tri, luaän”.

Tìm ñöôïc caùc luaät-taéc trong töï-nhieân, tuchænh tröôùc khi aùp-duïng vaøo nhaân-loaïi theo nhaânloaïi tính ñeå giuùp ích cho nhaân-sinh, ñuùng vôùi caâu “Taùn thieân ñòa chi hoùa duïc” [Döïa trôøi ñaát (thieânnhieân) ñeå phuùc lôïi cho nhaân-sinh].

Nhöõng luaät-taéc cuûa thieân-nhieân (vuõ-truï) aùp duïng vaøo loaøi ngöôøi phaûi thay ñoåi (khaùc vôùi Duy Vaät) . Toaøn theå loaøi ngöôøi laø moät ñaëc-thuø, khoâng phaûi töø “khæ” maø ra. Neáu töø “khæ” maø ra, thì taïi sao quaù-trình tieán-hoùa töø khæ thaønh ngöôøi laïi bò giaùn-ñoaïn?

Con ngöôøi duø da traéng, da vaøng, da ñen ñeàu nhaát quaùn laø ngöôøi, cuøng moät tính, tình, chí . Loaøi ngöôøi xöa nay ñeàu höôùng veà chaân, thieän myõ. noùi caùch khaùc laø trinh, bình, hoøa . Cho neân noùi “ Nhaân loaïi laø nhaát nguyeân ”.

Baûn tính cuûa loaøi ngöôøi, chaân-lyù chæ laø moät, khi phaùt-hieän vaøo moãi daân-toäc, do hoaøn-caûnh phaânboá, taäp-quaùn phong-tuïc sinh ra khaùc-bieät. Tinh-thaàn moãi daân-toäc caàn ñöôïc toân-troïng ñeå tö-töôûng vaø vaênhoùa loaøi ngöôøi ñöôïc phong-phuù neân töø nhaát nguyeân sang “ ña nguyeân ”

Trieát-lyù Lyù Ñoâng A ñaõ ñònh ñöôïc söï lieân-heä giöõa thieân-nhieân vaø loaøi ngöôøi, laïi coøn ñònh ñöôïc söï lieân-heä giöõa loaøi ngöôøi vaø caùc daân-toäc.

Duy Daân laø cô-sôû phaùt-trieån ñaëc-bieät cuûa caùc daân-toäc . Söï phaùt-trieån aáy phaûi ñöôïc töï-do, bìnhñaúng cho moät chính-saùch Nhaân Vaên Phuïc Hoaït, cuõng nhö chính-saùch “ Ñoàng Nhaân ” ñeå baûo-ñaûm nhaânloaïi tính, vaø daân-toäc tính cuûa toaøn-theå.

Theo Lyù tieân sinh, söï lieân-heä luaät-taéc thieânnhieân (Duy nhieân) vôùi luaät-taéc con ngöôøi (Duy Nhaân) vaø luaät-taéc xaõ-hoäi (Duy Daân) nhö sau:

Trong nhaân-loaïi, moãi caù-nhaân laø moät ñôn-vò cô baûn. Nam cuõng nhö nöõ laø caùc baûn-vò coù theå soáng ñoäc laäp. Söï vaän-ñoäng töï kyû, yû tha hoã-töông vaø keáthôïp khieán nam vaø nöõ trôû neân vôï choàng vaø hìnhthaønh moät baûn-vò môùi laø gia-ñình (keå theâm con caùi veà sau nöõa). Caùc gia-ñình baûn-vò laïi töï kyû, yû tha hoã-töông vaän-ñoäng vaø keát-hôïp maø thaønh daân-toäc. Caùc daân-toäc töï kyû, yû tha hoã-töông vaän-ñoäng vaø keát-hôïp maø thaønh nhaân-loaïi.

Hoã-töông nguyeân-nhaân vaø hoã-töông vaän-ñoäng keát-hôïp caùc daân-toäc thaønh baûn-vò nhaân-loaïi.

Daân-toäc laø moät hôïp theå sinh-meänh; daân-toäc baûn-vò ñöôïc hình-thaønh cuõng do quy-luaät töï kyû, yû tha hoã-töông vaän-ñoäng vaø keát-hôïp cuûa caùc baûn-vò caù nhaân coù caùc yeáu-toá ñoàng chaát veà chuûng-toäc, dieãntieán lòch-söû, phong-tuïc taäp-quaùn, ngoân-ngöõ vaø hoaøncaûnh ñòa-lyù phaân-boá. Moãi daân-toäc coù moät tính rieângbieät goïi laø “daân-toäc tính”, sinh-hoaït theo caùc qui-luaät rieâng cuûa daân-toäc mình. Gia-ñình, giai-taàng, ñoaøntheå, chöùc-nghieäp laø nhöõng cô-naêng trong baûn-vò daântoäc.

Muoán cho daân-toäc ñöôïc ñieàu-hoøa thoáng-nhaát, daân-toäc ñoù phaûi coù söï phaân coâng hôïp-taùc theo nguyeân lyù cuûa keát-hôïp, phaûi thích tính, ñaéc vò, taän phaàn vaø hôïp lyù thì söï vaän-ñoäng môùi coù tieán-hoùa. Do ñoù, giai caáp

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

L/ K ieán-thieát cuûa Duy Daân

Chuùng ta thaáy caùc chuû-nghóa tröôùc ñaây cuõng nhö hieän-ñaïi, phaàn-ñoâng chæ coù phaàn lyù-thuyeát, vaø nhöõng phöông-aùn kieán-thieát hoaëc thieân-leäch, hoaëc vaù-víu, khoâng nhaát-quaùn, coù khi thöïc-haønh khaùc haún vôùi hoïc-thuyeát!

Chín chæ nam Nhaân Chu trong Thaûo AÙn Toaøn Pho laø nhöõng phöông-saùch ñeå kieán-thieát con ngöôøi.

1- Taùn Duïc : Chöõ “Taùn Duïc” do “Tham Taùn hoùa Duïc”, nghóa laø “Cuøng coâng sinh-döôõng cuûa taïo hoùa maø taøi-boài cho con ngöôøi, nhö ñieàu-hoøa laïi khíhaäu, Caûi-taïo laïi ñaát-ñai cho bôùt lam-chöôùng, hay ruoäng gaët hai muøa coù theå thaønh gaët 4 muøa,v.v...

2- Kieán che á: Söï phaân-boá laïi cö-truù cuõng laø phöông-phaùp. Töø xöa ngöôøi ta ñaõ theo duyeân sôn, duyeân giang, duyeân haûi. Ngaøy nay coù phi-cô, ngöôøi ta laïi trôû laïi duyeân sôn. Daân-cö ôû ñoàng-baèng cuõng nhö daân-cö ôû thaønh-phoá. Chuùng ta phaûi laøm theá naøo cho khí-haäu ñaâu-ñaâu cuõng gioáng nhau baèng taùn duïc. Coù nhö theá môùi khoâng sai khôùp, maø xaõ-hoäi khoâng cheânh-leäch quaù möùc.

3- Cöông-thöôøng : Ñaây khoâng phaûi laø “tam cöông nguõ thöôøng” maø laø moái raøng-buoäc ngöôøi vôùi ngöôøi.

+ Nhaân-baûn: Taát caû loaøi ngöôøi ñeàu töï do, bình-ñaúng ngang nhau. Moät daân-toäc tieán-boä phaûi giuùp-ñôõ daân-toäc khaùc tieán cuøng. Khoâng ñöôïc ñaøn

hieän leäch-laïc, nghóa laø ngöôøi ñaõ chuyeån sang vò-theá chuû-ñoäng ñoái vôùi thieân-nhieân, buoäc thieân-nhieân phaûi phuïc-vuï ngöôøi, noùi caùch khaùc, ngöôøi ñaõ chuyeån theá ñoáilaäp cuûa thieân-nhieân sang theá hôïp-taùc, nghóa laø thoángnhaát thieân-nhieân vôùi con ngöôøi.

Ñoù laø yù nghóa cuûa quy-luaät “Xaõ-hoäi Duy Daân vôùi töï-nhieân ñoái-laäp thoáng-nhaát ”.

Söï nhaàm-laãn cuûa Karl Marx laø ñem aùp-duïng thaúng tuoät caùc quy-luaät cuûa thieân-nhieân vaøo loaøi ngöôøi.

Thieân-nhieân goàm nhöõng quy luaät caïnh-tranh vaø ñaøo-thaûi. Giuõa loaøi ngöôøi vaø thieân-nhieân cuõng phaûi theo caùc quy-luaät ñoù. Tuy-nhieân giöõa loaøi ngöôøi moät khoái vôùi thieân-nhieân coøn coù xung-khaéc, cheá-hoùa taùc duïng . Cho neân con ngöôøi trong loøai ngöôøi coù theå keát hôïp thaønh moät hôïp-theå sinh toàn ñöôïc, vì con ngöôøi phaûi duy-trì “Trung taâm sinh meänh” cuûa mình cho ñieàu hoøa vaø hieäp tieán. Ñoù laø chaân yù nghóa cuûa loaøi ngöôøi.

Quy-Luaät 3: Caù-theå vôùi taäp-theå ñoái-laäp thoáng-nhaát . Ñôøi soáng cuûa “daân” trong xaõ-hoäi khoù ñöôïc oånñònh bôûi nhieàu lyù-do. Moät trong nhöõng lyù-do gaây ra soùng gioù, phieàn-toaùi trong ñôøi soáng cuûa “daân”laø tình-traïng ñoái-laäp veà “cô-hoäi”, veà “nghóa-vuï” vaø veà quyeàn-lôïi giöõa caù-theå vôùi taäp-theå. Thöïc-taïi cho thaáy keát-quûa khoác-haïi cuûa tính ñoái-laäp naøy.

Muoán giaûi-tröø tình-traïng ñoái-laäp giöõa caù-theå vôùi taäp-theå, con ñöôøng duy-nhaát laø chuyeån hoùa hieän töôïng ñoái-laäp thaønh hieän-töôïng “cô-naêng vaø baûn-vò hoãtöông nguyeân-nhaân ”. Caù-theå laø cô-naêng, taäp theå laø baûn-vò. Caù-theå vaø taäp-theå hoã-töông nguyeân-nhaân, laø hoã-töông ñoái-laäp thoáng-nhaát. Cho neân, xaõ hoäi quyhaïn caù-nhaân, ñoàng-thôøi caù-nhaân coù theå ñoàng hoùa taäptheå tính.

Daân-toäc baûn-vò vôùi nhaân-loaïi baûn-vò cuõng töông

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

töï nhö theá. Daân-toäc laø cô-naêng cuûa baûn-vò nhaân-loaïi. Caùi tính chung ñoù (Caù-tính, taäp-theå tính ñoàng-hoùa vôùi nhau) bao giôø cuõng coøn. Ñoù laø chaân yù-nghóa Daân Toäc.

Quy-Luaät 4 : Baûo-thuû vaø caáp-tieán ñoái-laäp thoántg nhaát.

Baûo-thuû laø thaùi-ñoä muoán giöõ nhöõng caùi cuõ tuy ñöùng trong hieän-taïi, laøm ngöng-treä söï chuyeån-ñoäng cuûa baùnh xe lòch-söû. Ngöôïc laïi, caáp-tieán laïi muoán caûi-bieán xaõ-hoäi, taêng vaän-toác cuûa baùnh xe lòch-söû ñeå höôùng nhanh veà töông-lai.

Treân thôøi-gian vaän-ñoäng, moät ñaøng baûo-thuû, moät ñaøng caáp-tieán, hieäu-naêng cuûa coâng-vieäc laø ôû choã naém giöõ ñöôïc caùi nuùt vaän-ñoäng giöõa baûo-thuû vaø caáp-tieán.

Moãi thôøi-gian trong quaù-trình vaän-ñoäng phaûi ñi ñeán moät keát-hôïp goïi laø hieän-taïi. Cho neân, moái keát-hôïp ñoù phaûi do söï vaän-ñoäng lòch söû ñuùng caùc chaát vaø löôïng cuûa thôøi-gian tröôùc maø coù, vì vaäy hieän-taïi coù theå coù cuûa quaù-khö ùvaø töông-lai. Quaù-khöù, hieän-taïi ñoái-laäp thoángnhaát; hieän-taïi töông-lai ñoái-laäp thoáng-nhaát; chaát vaø löôïng hoã-töông nguyeân-nhaân, baûo-thuû vaø caáp-tieán hoãtöông nguyeân-nhaân, noùi caùch khaùc, “Baûo-thuû vaø caáp tieán ñoái-laäp thoáng-nhaát”.

Caùch-maïng y-cöù treân nguyeân-taéc ñoù maø kieán-thieát - Ñoù laø chaân yù-nghóa cuûa caùch-maïng.

Quy-Luaät 5 : Tónh Ñoäng nhaát quaùn.

Tónh laø thöôøng-thaùi, ñöa daét tôùi söï oån-ñònh , ñoäng laø baát-thöôøng thaùi, hoaëc beänh thaùi ñöa ñeán söï baát oån- ñònh. Baát-thöôøng thaùi hay beänh thaùi bao-giôø cuõng tìm laïi tónh (oån ñònh).

Ñoái-laäp bao giôø cuõng tìm laïi thoáng-nhaát.

Daân luoân-luoân tìm caùch trôû veà nhaân. Ñoù laø xu-theá cuûa lòch-söû. Daân tìm veà nhaân laø thaùi-ñoä baùm-saùt thöïc-taïi. Ñoù laø xu-theá soáng cuûa loaøi ngöôøi muoán soáng oån-ñònh.

Quy-Luaät 6 : Baûn-vò vaø cô-naêng hoã-töông nguyeânnhaân saûn sinh ra baûn-vò hoïc-thuyeát.

Muoán cho baûn-vò ñöôïc toàn-taïi vaø beàn-vöõng - Caùc cô-naêng taïo thaønh baûn-vò phaûi vaän-ñoäng keát-hôïp cuøng chung moät höôùng, goïi laø “trung-taâm baûn-vò”. Trung-taâm baûn-vò laø ñôøi soáng, vai-troø vaø nhu-caàu cuûa baûn-vò.

Ta cuõng neân nhôù raèng: Vaän-ñoäng phaûi chính thöôïng vaø thöôøng haèng; keát-hôïp phaûi thích tính, ñaéc vò, taän phaàn, hôïp lyù.

Trong xaõ-hoäi thöïc-tieãn, coù muoân hình vaïn traïng baûn-vò. Sau ñaây laø maáy baûn-vò ñieån-hình trong Duy Daân xaõ-hoäi thöïc-tieãn).

a/ Baûn-vò nhaân-loaïi: -Moãi daân-toäc treân theá-giôùi laø moät cô-naêng. Sinh hoaït cuûa xaõ-hoäi quoác-teá laø trung-taâm baûn-vò. -Taát-caû nhöõng toå-chöùc quoác-teá laø nhöõng cô-naêng. Quoác-teá nhaân vaên laø trung-taâm baûn-vò.

b/ Baûn-vò daân-toäc:

Gia-ñình, giai-caáp, ñoaøn-theå chöùc-nghieäp laø caùc cô-naêng. Vaän-ñoäng vaø phaùt-trieån cuûa quoác-gia daân-toäc laø trung-taâm baûn-vò.

c/ Baûn-vò gia-ñình:

Cha meï, con caùi laø caùc cô-naêng. Cô-hoäi, nghóa vuï vaø quyeàn lôïi cuûa toaøn-theå gia-ñình laø trung-taâm baûn vò. (Gia-ñình oån-ñònh laø gia-ñình baûn-vò he ä, chöù khoâng phaûi gia-ñình maãu heä hay phuï-heä).

Baûn-vò vaø cô-naêng hieäp ñieäu , ñoù laø an-bình, thaát ñieäu laø tai hoïa, chieán-tranh. Cho neân quoác-gia öùc-cheá quoác-teá maø thaønh xaâm-löôïc; giai-caáp öùc-cheá quoác-gia maø thaønh “vaät tri”; gia-toäc öùc-cheá quoác-gia maø thaønh quaân chuû; ñoaøn-theå öùc-cheá quoác-gia maø thaønh ñaûng trò, ñoäc-taøi.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Vaän-ñoäng vaø keát-hôïp laø hoã-töông nguyeân-nhaân, Baûn-vò vaø cô-naêng laø hoã-töông nguyeân-nhaân, Hoã-töông nguyeân-nhaân laø töï-kyû nguyeân-nhaân; töï kyû, yû tha hoã-töông vaän-ñoäng vaø keát-hôïp].

BIEN CHÖNG DUY NHAN:

- Nhaân vaän-ñoäng vaø phaùt-trieån theo hình xoaùy troân oác coù nuùt teát.

- Caáu-thöùc 5 ñieåm (bieän-chöùng duy nhieân) chi-phoái vaän-ñoäng vaø phaùt-trieån cuûa nhaân (Vaïn vaät töông quan).

- Nhaân khaùm-phaù ra 3 taàng chaân-lyù: Voâ nguyeân ñöông nhieân – nhaát nguyeân tuyeät-ñoái vaø ña nguyeân, töông-ñoái.

BIEN CHÖNG DUY DAN

:

- Caùc quy-luaät cuûa bieän-chöùng duy nhaân chiphoái moïi vaän-ñoäng vaø phaùt-trieån cuûa duy daân.

- Xaõ-hoäi duy daân vôùi töï-nhieân ñoái-laäp thoángnhaát.

- Caù-theå vôùi taäp-theå ñoái-laäp thoáng-nhaát. Baûothuû vaø caáp-tieán ñoái-laäp thoáng -nhaát.

Ñoäng bao giôø cuõng tìm veà tónh. Daân luoân-luoân tìm caùch trôû veà nhaân.

- Baûn-vò vaø cô-naêng hoã-töông nguyeân-nhaân.

6- Luïc daân :

Daân-toäc ñoäc-laäp.

Daân-vaên saùng-hoùa. Chænh-söùc daân-trò.

Daân-vöïc troïn-veïn.

Daân-ñaïo phaùt-döông.

Quaûng-ñaïi daân sinh.

aùp, boùc-loät,...

+ Nhaân tính: Con ngöôøi coù nhöõng tính caên-baûn gioáng nhau: nhu-yeáu tính, töï-veä tính, saéc tính vaø xaõ-hoäi tính.

+ Nhaân chuû: Ñôøi soáng xaõ-hoäi cuûa ngöôøi caàn phaûi töï mình giaùc-ngoä laáy caùi phaûi maø laøm, khoâng ñeå phaûi caâu-thuùc. Nhaân-chuû laø töï mình phaûi ñieàu-khieån laáy mình baèng chæ ñaïo cuûa mình. Coùnhö vaäy môùi xöùng laø töï-do, bình-ñaúng, saùnh ngang vuõ-truï (Tam taøi: Thieân Ñòa Nhaân).

4- Boä Meïng hoân-nhaân : Tieáng daân Möôøng, chæ phoùng-khoaùng, trong saïch hoân-nhaân.

Nhôø Boä Meïng hoân-nhaân, maø

.Söï giao-thieäp giöõa trai gaùi ñöôïc an laønh. .Ñaïo-ñöùc ñöôïc baûo-ñaûm.

.Söï töï-do keát-hoân vaø vì tình-caûm ñöôïc baûoveä.

Söï trinh, trung giöõa trai gaùi ñöôïc beàn-chaët.

5- Tieåu gia-ñình : Tieåu gia-ñình ñaû-phaù toâng toäc chuû-nghóa, vaø caù-nhaân chuû-nghóa. Tieåu gia-ñình laø teà-baøo cuûa quoác-daân kieán-truùc. Quoác-gia vaø theágiôùi phaûi laáy tieåu gia-ñình laøm ñôn-vò phaân meänh, phaân coâng, vaø phaân lôïi... Tieåu gia-ñình laø teá-baøo cuûa quoác-daân, sinh-hoaït quoác-daân, vaên-hoùa nhaânloaïi, vaän-meänh quoác-gia ñeàu quan-heä lôùn ôû sinhhoaït tieåu gia-ñình.

6- Bình-saûn kinh-te á:

Theá-giôùi ñaõ kinh-nghieäm cheá-ñoä tö baûn ñöa ñeán töï-do caïnh-tranh. Phaù boû tieåu tö-saûn, voâ-saûn hoùa nhaân-loaïi, ñöa moät phaàn nhaân-loaïi laøm tay sai cho thieåu-soá tö-baûn.

Theá-giôùi laïi ñöôïc hieåu, neáu taát-caû tö-baûn

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

naèm trong tay moät thieåu-soá thì töï-do seõ maát, maø xaõhoäi laïi trôû thaønh xaõ-hoäi phong-kieán theo loái môùi.

Vì theá Duy Daân chuû-tröông: ngöôøi ta phaûi coù tö-saûn môùi coù töï-do, nhaân-caùch môùi baûo-chöôùng, nhöng tö-saûn aáy khoâng quaù möùc, laøm cho ngöôøi noï coù theå aùp-cheá ngöôøi khaùc. Vôùi Kieán-cheá vaø Bìnhsaûn Kinh-Teá Thuûy Chuaån Hoùa ñôøi soáng cuûa nhaânloaïi laøm cho loaøi ngöôøi khoâng coøn giai-caáp.

7- Kieän Khang Giaùo Phaùp : Neàn giaùo-duïc Duy Daân seõ chuù-troïng caû tinh-thaàn vaø theå-xaùc. Duy Daân ñaøo-taïo nhöõng con ngöôøi oùc saùng, tim trong, mình nheï, tay maïnh, thaän vöõng. Cho neân, ngöôøi thanh-nieân caû veà ñaïo-ñöùc, trí-thöùc, taøi-naêng, söùclöïc ñeàu phaûi hôn ngöôøi.

8- Sinh-hoaït Giaùo Duïc (ñeå taïo vaän-hoäi):

“Nhaân baát hoïc, baát tri lyù - Ngoïc baát traùc baát thaønh khí.” ÔÛ taát-caû moïi nôi, ngöôøi ta ñeàu phaûi hoïc, ai cuõng laø thaày, ai cuõng laø hoïc-troø.

Ñem giaùo-duïc vaøo cuoäc soáng thöïc-tieãn, taïo neân cô-hoäi ñoàng-ñeàu trong hoïc-taäp vaø laøm-vieäc ñeå moïi ngöôøi coù theå töï laøm chuû laáy vaän-meänh cuûa mình.

9- Cô Naêng Hieán Phaùp :

Chính-trò thi-haønh thôøi nay chæ laø thuû-ñoaïn ñeå moät nhoùm ngöôøi caàm quyeàn chaø-ñaïp leân daân chuùng. Duy Daân chuû-tröông Cô Naêng ñeå ñieàu-hoøa nhaân tính. Bình-haønh toå-chöùc caû chính-trò, kinh-teá, vaên-hoùa ñeå con ngöôøi ñöôïc kieán-thieát toaøn dieän.

Xaõ-hoäi AÄu Taây ñaõ quaù lôïi-duïng cô-khí maø thaønh ra chính-trò vuï lôïi. Chính-trò Duy Daân laø phuïng-söï ngöôøi, kieán-thieát con ngöôøi, naâng-ñôõ giaùtrò con ngöôøi.

M/ DUY DAÂN HOÏC THUAÄT DUY DAÂN HOÏC THUAÄT DUY DAÂN HOÏC THUAÄT DUY DAÂN HOÏC THUAÄT HOÏC

Nhieân - Nhaân - Daân.

1- Con ngöôøi: nhaát nguyeân, tuyeät-ñoái.

2- Xaõ hoäi: Ña nguyeân, töông-ñoái.

3- Nhieân: Voâ nguyeân, ñöông-nhieân.

Tam Nhaân:

1- Nhaân-baûn phaûi laø toái-cao caên-cöù.

2- Nhaân-tính phaûi laø toái-sô xuaát-phaùt. ( 4 tính: Nhu-yeáu tính, töï-veä tính, saéc-tính vaø xaõ-hoäi tính.

3- Nhaân-chuû phaûi laø toái-ñònh tieàn ñeà.

BÓn BÓn BÓn BÓn chìa khoùa cuûa Thaéng Nghóa: Caên-baûn nghóa : Töï-nhieân -xaõ-hoäi- vaø tö-töôûng thoáng-nhaát.

Caên-baûn hoïc: (Ba phaïm-truø töï-nhieân -xaõ hoäi- tö töôûng thöôøng haèng vaän-ñoäng thoáng-nhaát. Do ñoù khoahoïc, söû-hoïc, ñaïo-hoïc phaûi thoáng-nhaát.

Caên-baûn luaän: Baûn thöùc luaän, nhaän thöùc luaän vaø phöông-phaùp luaän thoáng-nhaát.

Caên-baûn quan : Duy Taâm -Duy Vaät- Duy Sinh thoáng-nhaát.

BIEÄN CHÖÙNG DUY NHIEÂN:

Caáu-thöùc 5 ñieåm :

* Ñaïo kyû, töï kyû nguyeân-nhaân

* Tinh-thaàn (chaát) vaø vaät chaát (löôïng) hoã-töông nguyeân-nhaân.

* Vaän-ñoäng vaø keát-hôïp, hoã-töông nguyeân-nhaân.

* Baûn-vi vaø cô-naêng hoã-töông nguyeân-nhaân.

* Hoã-töông nguyeân-nhaân: Ñaïo kyû.

(Huyeát Hoa: Ñaïo kyû = Töï kyû nguyeân-nhaân)

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

QuyŠn tÜ h»u và s¿ xº-døng quyŠn tÜ h»u ÇÜ®c tôn-tr†ng, nh»ng nguyên-t¡c tÜ h»u phäi bäo-chܧng ÇÜ®ccÙu-cánh‘bình’tru§ch‰tlàbình-Ç£ngvŠtàisän,và duy-trì ÇÜ®c s¿ phát-tri‹n cûa cÖ-næng kinh-t‰ cá-nhân.

Chính-sách kinh-t‰ së Çi tØ k‰-hoåch kinh-t‰ hܧng-dÅn hay chÌ Çåo ljn kinh-t‰ tÆp ch‰, tÙc tÆp-th‹ t¿ nguyŒn chung sÙc sän-xuÃt. Các nguyên-t¡c và t¿ do h‡ tÜÖng phäi tuyŒt-ÇÓi ÇÜ®c tôn-tr†ng và th¿c-hiŒn.

QuÓc gia Çäm-trách công-tác quÓc phòng và các công-tác Çåi quy-mô mà tÜ nhân không th‹ Çäm-trách.

Các tÌnh, huyŒn, xã là các ÇÖn-vÎ t¿ trÎ, cón tài sän riêng.

VŠ công nghiŒp tÜ h»u. công nghiŒp Ç¥t trên nguyên-t¡c c° phÀn và h®p-tác. ViŒc quän-lš, ngoài tÜ bän, kÏ-thuÆt còn có quän-lš sinh-hoåt - ngÜ©i có tàisän (chû, nhà nܧc) và ngÜ©i tr¿c-ti‰p sän-xuÃt (th®) Ç¥t trên tÜÖng-quan bình-Ç£ng.

VŠcôngnghiŒp-tÜh»uru¶ngÇÃtÇÜ®cth¿c-hiŒn theo chính-sách quân ÇiŠn, quân th°, lÃy xã thôn làm bän vÎ t¿ trÎ. ViŒc phân ÇiŠn, phân th° lÃy ti‹u gia-Çình làm bän-vÎ.

Ch‰-Ƕ quân ÇiŠn, quân th° la ch‰-Ƕ ÇÜ®c ápdøng tåi ViŒt Nam th©i c° xÜa trܧc và sau Ç©i TrÀntheo Çó các ÇÃt ru¶ng công Ç¥t du§i quyŠn sª h»u cûa nܧc mà m‡i ÇÖn-vÎ quän-trÎ là làng.

M‡i làng y cÙ vào các xuÃt-Çinh trong làng tØ 18 tu°i trª lên và tình-trång gia-Çình mà chia sÓ ru¶ng ÇŠu cho m‡i xuÃt-Çinh, m‡i gia-Çình hay xuÃt Çinh ÇÜ®c bÓc thæm Ç‹ nhÆn phÀn ÇÃt cûa mình may rûi theo tÓt, xÃu, xa, gÀn.

Khi bÓc thæm ÇÜ®c ru¶ng ÇÃt, các gia-Çình hay xuÃt-Çinhsëlàmchûmi‰ngÇÃtÇótrong3hay5næmtùy lŒ làng. Các gia-Çình d¿a theo k‰-hoåch chung cûa nܧc màtoànquyŠntrÒnghoamÀutheošmuÓnvàhoal®ithu ÇÜ®c, dÜ®c xº-døng theo š muÓn.

+ CHÍNH TRÒ :

Ñònh-nghóa: Chính-trò laø thieát-keá vaø chaáp-haønh nhaân sinh, laáy giaùo-duïc laøm khôûi ñieåm vaø laø chung ñieåm.

Chuû-tröông “2 taàng 3 maët”: Ñaû-phaù ñi ñoâi vôùi xaây-döïng. Trieät-ñeå, toaøn dieän, vaø höôôùng thöôïng.

+ Cô Nang Hien Phap. (Ñan quyeàn)

* Phaân meänh (Quoác-teá baûn-vò) Tam nhaân chuû-nghóa.

* Phaân coâng (daân-sinh baûn-vò): Luïc daân chính-saùch.

* Phaân lôïi (nhaân-caùch baûn-vò) : Toaøn-daânsinh chính-trò, toaøn-daân-quaân quoác daân giaùo döôõng.

+ To Chö c va A p Du ng:

- Quaân ñieàn cho noâng-nghieäp.

- Löông-boång (minimum salary).

- Thueá-maù.

- Quoác-doanh.

- Ngaân-haøng.

- Caûi-taïo thieân-nhieân.

- Phaân-phoái daân soá.

+ Cô Naêng Toå chöù c: (10)

-Chính-trò toái cao quyeàn-löïc: Quoác daân ñaïi-hoäi, ñaïi-bieåu toái-cao quyeàn luïc: Tham chính ñaïihoäi.

- Chính-trò quyeát ñònh: Quoác-daân khu maät vieän.

- Chính-trò thieát-keá: Laäp phaùp vieän.

- Chính-trò chaáp-haønh: Haønh chính vieän (9 boä)

- Quoác-daân coâng lyù: Tö phaùp vieän.

- Chính-trò boài-döôõng: Quan chính vieän. (Tam phoái, töù coâng)

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

- Chính-trò tö-caùch: Khaûo thí vieän.

- Chính-trò cöông-kyû: Giaùm-saùt vieän.

- Chính-trò khai xuùc tieán: Toång vaên hoùa vieän

- Chính-trò khai minh: Chính-trò pheâ-phaùnvieän.

+ GIAÙO DÖÔÕNG:

Chuû-ñích: Thieïân cuï cho ñôøi soáng caù-nhaân vaø xaõhoäi. Khoa hoïc , Söû-hoïc , Ñaïo-hoïc thoáng-nhaát.

Xaõ-hoäi - vuõ-truï - tö-töôûng thoáng-nhaát.

* 4 Nguyeân-taéc: Toaøn-theå tính, bình-ñaúng tính, traùch-vuï tính vaø toå-chöùc tính.

* 4 Khoa muïc: Ñaïo-lyù, chính-trò, quaân-söï, kinhteá.

* 5 Ngaønh giaùo: Kyõ-ngheä, quaûn-lyù - vaên-xaõ- theåduïc - khoa-hoïc.

*4 nhieäm vuï: Baûo-toàn baûn-thaân, Ñuû nghò-löïc, phaåm-haïnh, vaø khaû-naêng.

* 6 Sinh Hoaït Hoïc Ñöôøng:

- Theå-caùch vöõng-maïnh. - Toå-quoác, chính-nghóa. - Coù phong-thaùi.

- Chính-trò, kinh-teá. - Y chieáu vaøo lyù-töôûng & - Ñaït tôùi ñoäc-laäp, töï-do, thaúng-tieán, töï-chuû. muïcñích cuûa daân-toäc.

+ KINH TEÁ : Quoác-daân tö-baûn xaõ-hoäi hoùa kieán-thieát

* Taùn Duïc (Taùn thieân ñòa chi hoùa duïc)

* Kieán cheá

* Bình saûn, tö höõu

* Töù coâng: Coâng baûn, coâng lao, coâng phoái, coâng ñoä.

* Tam phaân: Phaân meänh, phaân coâng vaø phaân lôïi *

Bình Sän Kinh Bình

Sän

Kinh Bình

Sän

Kinh Bình Sän Kinh Bình Sän Kinh T‰ T‰ T‰ T‰ T‰

“Kinh-t‰ tÜ h»u bình sän là chû-trÜÖng then-chÓt cûa Nhân Chû Duy Dân, rút tØ tinh-hoa truyŠn-thÓng t° chÙc kinh-t‰ cûa Dân-t¶c ViŒt qua chính sách quân ÇiŠn quân th° c°-truyŠn.

Kinh-t‰ tÜ h»u bình sän là nŠn täng Ç‹ thi‰t lÆp nhân Çåo, xây-d¿ng nhân sinh và thành-lÆp nhân cách, th¿c-hiŒn Duy Dân Nhân Chû.

Kinh-t‰ tÜ h»u bình sän là nŠn kinh-t‰ trong Çó con ngÜ©i có tài sän tÜ nguyên b¢ng nhau, hܪng nh»ng cÃp dÜ«ng cÖ h¶i nhÜ nhau và Çóng góp nghïa-vø bình Ç£ng.

Th¿c-hiŒn kinh-t‰ tÜ h»u bình-sän là làm sao cho tÜ h»u ÇÜ®c tôn-tr†ng Ç‹ dân chúng t¿ bäo-vŒ ÇÜ®c t¿ do nhân phÄm cûa chính mình. Sao cho tÜ h»u không ÇÜ®c quá Ƕ và trª thành công cø cûa ngÜ©i Çi bóc-l¶t ngÜ©i. TÜ h»u không phäi là nguyên-nhân cûa giai cÃp, cûa bóc l¶t.TÜ h»u tính là m¶t phÀn cûa nhân tính. ñiŠu lš nhân tính b¢ng bình sän thì giai-cÃp và bóc l¶t tính bÎ triŒt tiêu, mà nhân cách ÇÜ®c bäo-Çäm. BÓn nguyên-t¡c cûa kinh-t‰ tÜ h»u bình sän là công bän, công lao, công phÓi, công Ƕ.

a/ Công bän: Ch‰ Ƕ công bän làn ch‰-Ƕ Ç¥t các tài nguyên cæn-bän(Resources)cûaquÓcgiathu¶cquyŠnchungcûa m†i quÓc dân, không cûa riêng m¶t cá-nhân hay giaicÃp.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

naêng vaän-ñoäng vaø keát hôïp vôùi baûn-vò khaùc ñeå hình thaønh moät baûn-vò lôùn hôn. Caùc baûn-vò hydro, oxy, nam, nöõ khi vaän-ñoäng thì hoã-töông suy ñoäng ñeå keát-hôïp thaønh baûn-vò môùi (nöôùc H2O, gia ñình - trong baûn vò môùi naøy, caùc baûn vò cô baûn trôû thaønh cô naêng, ñoàng hoùa mình trong baûn-vò môùi vaø coi baûn-vò môùi nhö chính mình. Moãi vaän ñoäng cuûa cô-naêng trôû thaønh moái töông-quan cuûa baûn-vò môùi, Ngöôïc laïi, baûn-vò môùi khi vaän ñoäng phaûi hoã-trôï caùc cô-naêng vaän doäng coù hieäu-quûa hôn vaø khoâng sai khôùp vôùi baûn-vò (thí duï moãi haønh-ñoäng cuûa vôï, choàng, con caùi phaûi phuø-hôïp vôùi höôùng taâm xu theá cuûa gia ñình, nghóa laø phaûi ñem laïi haïnh phuùc cho caû gia ñình). Baûn-vò vaø cô-naêng hoã-töông ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån. Ñoù laø chaân yù nghóa cuûa söï hình thaønh vaø phaùt trieån trong vuõ truï.

* Bieän chöùng:

Bieän chöùng phaùp laø moät danh töø duøng trong luaän lyù hoïc Taây phöông, laø phöông phaùp bieän luaän coù chöùng minh (dialectic) .

Theo “The American Heritage Dictionary of the English Language” , New College Edition, 1980, Published by Houghton Mifflin Company, “Bieän chöùng phaùp laø moät phöông phaùp dieãn taû baèng caùch cho thaáy nhöõng maâu thuaãn trong moät cuoäc ñoái luaän ñeå ñi ñeán moät söï thaät (Dialectic is the art of arriving at the truth by disclosing the contradictions in an opponent’s argument and overcoming them.) ”.

Theo “bieän chöùng phaùp” thöôøng coù ba meänh ñeà ñöôïc ñaët ra: hieän ñeà (thesis), phaûn ñeà (anti-thesis), vaø hôïp ñeà (synthesis)

“Hieän ñeà laø moät hieän traïng cuûa moät thöïc taïi.... Trong moãi hieän ñeà ñaõ chöùa chaát maàm moáng maâu thuaãn, ñoái choïi vôùi chính noù. Nhôø söï ñoái khaùng naøy môùi phaùt sinh tieán boä. Söùc ñoái khaùng naøy ñöôïc goïi laø “phaûn

ChÜÖng trình canh-tác ho¥c t¿ làm lÃy, ho¥c thuê ngÜ©i, ho¥c tìm cách h®p-tác Ç°i công theo tinh-thÀn t¿ nguyŒn.

b/ Công lao: Cônglaolàs¿ÇónggópcôngsÙccûaquÓcdân.S¿ ÇónggópcôngsÙccûaquÓcdâny-cÙtrênhaitiêu-chuÄn: - T¿ do vŠ th¿c hiŒn. - Bình Ç£ng vŠ cÖ h¶i, nghiã vø và quyŠn l®i. ñ‹ th‹-hiŒn hai tiêu-chuÄn trên, ba nguyên-t¡c dܧi Çây ÇÜ®c th¿c-hiŒn.

*Nguyên-t¡cphânmŒnh.PhânmŒnhlaquy-ÇÎnh phÀn vø , sÙ mŒnh cûa m‡i ngÜ©i trong xã-h¶i Ç‹ m†i ngÜ©i làm tròn b°n-phÆn mình. M‡i ngÜ©i trong xã-h¶i tùy theo khä-næng nhÆn lãnh m¶t nhiŒm-vø thích Çáng v§i khä-næng mình ssao cho công viŒc chung Çåt ÇÜ®c tÓi Ça k‰t quä. PhÜÖng châm cûa nguyên t¡c phân mŒnh là ‘thích tính’, ‘Ç¡c vÎ’ . Thích tính là công viŒc nhÆn lãnh hay giao phó phù h®p v§i bän tính, sª thích cûa m‡i cánhân.ñ¡cvÎlàvÎtrí,ch‡ÇÙng,chÙcchܪngcûacông viŒc phù-h®p v§i tài-næng , tu-cách, hi‹u bi‰t cûa tØng ngÜ©i Ç‹ h† thi tri‹n ÇÜ®c h‰t Üu-Çi‹m. Çóng góp công sÙc theo khä-næng cho tÆp th‹.

Nguyên-t¡c phân công: Phân công là phân-phÓi công-tác cho các phÀn-tº trong xã-h¶i theo nhu-cÀu cûa tÆp-th‹vàkhänæng, sªthíchcûam‡iphÀn-tº.M‡ingÜ©i tùy theo hoàn-cänh, khä-næng cá-nhân và nhu-cÀu cûa tÆpth‹ÇÜ®cgiao-phóhaynhÆnlãnhthi-hànhm¶tsÓcông tác, sao cho Çem h‰t ÇÜ®c sÙc mình Çóng góp vào viŒc hoàn thành công cu¶c chung Çúng v§i th©i hån. PhÜÖng châm cûa nguyên-t¡c phân công là ‘tÆn phÀn’.TÆn phÀn làm‡ingÜ©iÇónggópÇÜ®ch‰tsÙcmình,ÇûphÆnmình, và chính phÆn mình.

Nguyên t¡c phân l®i hay phân hܪng: Phân l®i hay phân hܪng là Çem các k‰t-quä, l®i-l¶c thu-hoåch ÇÜ®c, ho¥c l®i-l¶c vÆt-chÃt, ho¥c l®i-l¶c tinh-thÀn, ho¥c

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

các cÖ-h¶i thæng ti‰n, phân-phÓi cho m†i ngÜ©i theo nguyên-t¡c bình Ç£ng h®p v§i nghïa vø, công lao, hoàn cänh cûa m†i ngÜ©i trong tÆp-th‹, Ç‹ m†i cá-nhân thÕa mãn ÇÜ®c nhu-cÀu cæn-bän, bäo-Çäm ÇÜ®c Ƕc lÆp, t¿ do , nhân-cách, ti‰n b¶ và ÇÒng th©i tÆp th‹ cÛng ÇÜ®c bình hành phát-tri‹n. PhÜÖng-châm cûa nguyên-t¡c phân l®i là ‘h®p lš’, ‘h®p tình’. H®p lš, h®p tình là l®i l¶c không cá nhân nào không ÇÜ®c hܪng, dù là tÆt nguyŠn. L®i l¶c không tÆp-trung ª thi‹u sÓ ngÜ©i có quyŠn th‰. L®i l¶c cÛngkhôngthu¶cvŠt°-chÙc,nhànܧcmàth¿c-s¿thu¶c quyŠncûaquÓc-dân.Phân-phÓiÇÜ®cquy‰t-ÇÎnhtheoÇa sÓ. Cá-nhân và tÆp th‹ phäi bình hành phát-tri‹n. c/ Công phÓi:

Công phÓi là ch‰-Ƕ phân phÓi các vÆt phÅm cho m‡i quÓc-dân, ch‰-Ƕ ti‰p-liŒu các nhu-cÀu cÀn dùng cho công viŒc tiêu-thø và sän-xuÃt. Ch‰-Ƕ công phÓi lÃy ti‹u gia-Çình làm bän-vÎ và Ç¥t trên nguyên-t¡c bình Ç£ng vŠ nhu-cÀu. Công cu¶c phân phÓi do quÓc-gia chÌ huy và ÇÜ®c các h®p-tác-xã ÇÎa-phÜÖng t¿-trÎ phø-trách.

d/ Công Ƕ: Công Ƕ là các chính-sách vŠ tài-chánh, thÜÖng måi và lÜÖng b°ng.

* Chính-sách tài chánh: Tài l®i cûa quÓc-gia Ç¥t n¥ng vào khä-næng tài nguyên cûa công sän và vào s¿ kinh-doanh cûa quÓc-gia hay các Çiå-phÜÖng t¿ trÎ và Ç¥tnhËvàothu‰khóatrênl®itÙccá-nhân.QuÓcgiaquän trÎ chính-sách tiŠn-tŒ.

* Chính-sách thÜÖng nghiŒp: S¿ mÆu-dÎch và chuy‹n ngân quÓc-t‰ do quÓc-gia ÇÙng trung-gian phø trách và các xã-h¶i công-ty tr¿c-ti‰p Çäm trách.

S¿ mÆu-dÎch quÓc n¶i Ç¥t nguyên-t¡c tr¿c-ti‰p gi»a tiêu-thø và sän-xuÃt Ç‹ giá cä khÕi bÎ lÛng-Çoån. QuÓcgiaÇÙngtrung-giangi»atiêu-thøvàsän-xuÃt,ÇiŠu

chÌnh luÆt cung cÀu. Kinh-doanh và sinh-hoåt kinh-t‰ tÜ nhân ÇÜ®c quÓc-gia bäo-Çäm ª mØc tÓi thi‹u.

Tiêu-chuÄn-hóa s¿ sän-xuÃt các nhu-y‰u phÄm trongphåm-viphát-tri‹ncáctínhsáng-tåotronghŒ-thÓng sän-xuÃt và tiêu-thø.

* Chính-sách lÜÖng bªng: Th¿c-hiŒn nguyên-t¡c bình Ç£ng gi»a nhân-viên tÜ nghiŒp cÛng nhÜ công nghiŒp, trong kÏ-nghŒ, thÜÖng-måi cÛng nhÜ nông lâm. LuÖng b°ng thành-phÀn gÒm: LÜÖng cæn-bän: Cæn cÙ vào quân bình Çi‹m giá cä sinh hoåt cûa quÓc gia và ÇÎa phÜÖng , ÇÎnh mÙc cæn bän có tính-cách cÜ«ng-ch‰ thi-hành.

Phø-cÃpÇ¥ttrêns¿thÕa-thuÆngi»chính-phû,chû và th® mà mÙc-Ƕ thay Ç°i. Phø-cÃp gÒm phø cÃp chÙc nghiŒp, phø cÃp gia Çình, phø cÃp Óm Çau, phø cÃp giáo døc, phø cÃp bäo hi‹m sÙc khoÈ. ” 1

Baûn Vò Hoïc Thuyeát

& Bieän Chöùng (Vaän ñoäng vaø keát hôïp)

I/ ÑÒNH NGHÓA

* Baûn Vò : Baûn coù nghóa laø goác, “vò” laø ngoâi (thöù vò, ñòa vò). “Baûn vò” laø moät ñôn vò caên baûn. Baûn vò hoïc thuyeát laø moät hoïc thuyeát giaûi-thích moät uyeân nguyeân, hình-thaønh, keát-caáu, vaän-ñoäng cuûa caùc ñôn vò caên-baûn trong vuõ-truï. Vaïn vaät, nhaân loaïi y cöù treân luaät hoã-töông cuûa vuõ-truï vaø con ngöôøi.

Trong chuû nghóa Duy Daân, noùi ñeán “baûn vò” laø noùi ñeán moät ñôn-vò cô-baûn, töï noù toàn taïi, töï noù coù khaû

1- Thái DÎch Lš ñông A, ‘Huy‰t Hoa’, Nhóm Nghiên CÙu Væn Hóa Dân T¶c ViŒt, San Jose, Ca., 1986.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Söï höôùng taâm vaän ñoäng ôû ngöôøi, ñuùng nghóa laø söï xöû duïng noã löïc, yù chí cuûa chính mình phoái hoäp vôùi caùc kyõ thuaät vaät chaát, tinh thaàn (phöông phaùp tu döôõng), trí thöùc phöông phaùp suy töôûng, hoïc hoûi) ñeå phaùt trieån toaøn boä sinh meänh treân caû ba maët: theå chaát - taâm hoàn vaø tri thöùc.

Höôùng taâm vaän ñoäng maø thaønh töïu thì höôùng tha vaän ñoäng phaùt trieån roäng lôùn, keát quaû phi thöôøng, söï soáng, phong caùch, phong thaùi caùch soáng moãi ngaøy moät ñaày ñuû, thoaûi maùi, töï do, ñaàm aám hôn, keát quaû phi thöôøng, gia ñình, daân toäc, nhaân loaïi sung maõn, thònh vöôïng, haïnh phuùc, hoøa haøi. Ngöôïc laïi, höôùng taâm vaän ñoäng sa ñoïa thaønh vò kyû, keát quaû cuoäc soáng seõ suy thoaùi.

Vaän ñoäng caàn phaûi thöôøng xuyeân (kinh haèng) vaø chính ñaùng; keát hôïp caàn phaûi thích nghi, ñaït ñuùng vaøo vò trí, phuø hôïp vôùi baûn naêng, neáu khaùc vôùi caùc ñieàu kieän naøy thì vaän ñoäng khoâng phaûi laø thöôøng thaùi maø laø beänh thaùi.

ÔÛ ñieåm naøy phuø hôïp vôùi quan ñieåm “truøng truøng duyeân khôûi” cuûa nhaø Phaät.

Qui luaät 3 : Baûn vò vaø cô naêng hoã töông nguyeân nhaân.

Baûn vò laø moät ñôn vò cô-baûn, töï noù coù theå toàn taïi vaø coù khaû-naêng vaän ñoäng vaø keát hôïp vôùi baûn-vò khaùc ñeå hình thaønh moät baûn-vò lôùn hôn. Nhö vaäy, moät baûn-vò coù theå ñoùng hai vai troø: baûn-vò cô baûn vaø baûn-vò thaønh phaàn cuûa baûn vò lôùn hôn. Thí duï hydro, oxy laø nhöõng baûn-vò cô baûn vaän ñoäng vaø keát hôïp thaønh nöôùc H 2 O, hydro vaø oxy trôû thaønh baûn-vò thaønh phaàn (cô naêng) cuûa baûn vò nöôùc. Moãi baûn-vò khi töï thaønh hình ñaõ coù rieâng cho noù moät tính ñaëc-bieät vaø coù rieâng moät truïc loõi moät trung taâm baûn-vò. Moãi baûn-vò thaønh phaàn chòu chung moät xutheá höôùng taâm, cuûa baûn-vò môùi vaø ñaûm nhaän moät taùc duïng nghóa laø thaønh moät cô-naêng. Do ñoù, baûn-vò laø nguyeân nhaân cuûa cô-naêng vaø cô-naêng laø nguyeân nhaân

ñeà”. Coù theå noùi baát cöù moät “hieän ñeà” naøo, töï noù ñeàu coù thieáu soùt, baát toaøn. Do ñoù, caàn coù moät “phaûn ñeà” ñeå boå tuùc cho noù. Chính “phaûn ñeà”, töï noù cuõng khoâng hoaøn toaøn ñuùng. Bôûi vaäy, caàn lieân keát “hieän ñeà vaø “phaûn ñeà” laïi vôùi nhau, laøm thaønh moät “hôïp ñeà”. Hôïp ñeà chính laø keát quaû cuûa söï thanh loïc nhöõng caùi dôû, vaø chæ giöõ laïi nhöõng ñieàu ñuùng trong “hieän ñeà” vaø “phaûn ñeà”.

“Trong quaù trình tieán trieån cuûa tö töôûng ñeå tìm ra chaân lyù, trí khoân con ngöôøi luoân aùp-duïng phöông-phaùp bieän-chÙng. Do ñoù, “hôïp ñeà” töï noù trôû thaønh moät “hieän ñeà” môùi, roài maâu-thuaãn vôùi chính noù ñeå phaùt hieän ra “phaûn ñeà” môùi. Hai beân dung-hoøa vôùi nhau ñeå taïo thaønh “hôïp ñeà”. Cöù nhö theá, bieän-chöùng-phaùp laäp ñi laäp laïi. “AÙp duïng trong ñôøi soáng tinh-thaàn, vaên-hoïc, kinh-teá, chínhtrò, bieän-chöùng-phaùp chính laø oùc tieán boä, daân chuû cuûa AÂu Myõ, luoân caàu tieán, ñoåi môùi, pheâ bình, ñoái laäp, tranh luaän, ñeå tìm caùch dung hoøa caùc laäp tröôøng khaùc bieät, vaø tieán daàn ñeán söï hoaøn thieän, hoaøn haûo.”

Theo Bieän chöùng cuûa Chuû Nghóa Duy Daân coù naêm (5) qui luaät ñeå dieãn giaûi veà “Baûn Vò Hoïc Thuyeát”:

Qui luaät 1: Ñaïo kyû laø töï kyû nguyeân nhaân.

Ñaïo laø caùi uyeân nguyeân, baûn theå cuûa söï, vaät vaø söï vaän ñoäng cuûa baûn theå aáy.

Kyû laø caùc quy luaät, gieàng moái, caùch thöùc ñöôøng loái phaùt trieån cuûa baûn theå ñöôïc phaùt sinh treân ñöôøng ñieàu hoøa cuûa chính baûn thaân aáy.

Töï kyû nguyeân nhaân laø do bôûi töï mình, do mình maø coù. Ta haõy laáy moät thí-duï traùi ñaát quay chung quanh maët trôøi theo moät quõy ñaïo nhaát ñònh, maët traêng cuõng quay chung quanh traùi ñaát theo moät quõy ñaïo rieâng cuûa maët traêng. Baûn theå cuûa traùi ñaát hay maët traêng do ñaâu maø hình thaønh? Söï vaän ñoäng vaø ñieàu hoøa cuûa baûn theå ñoù töø ñaâu maø ra, töø ñaâu maø coù?

- Ta coù theå noùi: Baûn theå cuûa traùi ñaát hay cuûa maët

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

traêng töï noù maø coù, töï noù maø ra ; söï vaän ñoäng vaø ñieàu hoøa cuûa baûn theå do töï thaân noù maø hình thaønh. Nguyeân nhaân töï chính noù nghóa laø “töï kyû nguyeân nhaân”. Baûn theå cuûa traùi ñaát, söï vaän ñoäng cuûa traùi ñaát (töùc laø ñöôøng ñi cuûa traùi ñaát hay quõy ñaïo cuûa noù) laø “ñaïo kyû”, töï noù maø coù, töï thaân noù maø ra.

Ñaïo kyû laø töï kyû nguyeân nhaân coù nghóa laø söï hình thaønh baûn theå moät hieän töôïng, söï vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa hieän töôïng ñoù ñeàu theo caùc qui luaät, caùc nguyeân taéc töï chính noù, töï thaân noù (töï kyû), bôûi noù maø coù, bôûi noù maø ra chöù khoâng phaûi do söï can thieäp cuûa loaøi ngöôøi cuõng nhö do söï taïo döïng cuûa thaàn thaùnh.

“Ñaïo kyû” laø “töï kyû nguyeân nhaân” laø qui luaät aùp duïng cho moïi phaïm truø trong vuõ truï (Töï nhieân, xaõ-hoäi vaø tö töôûng)ï.

Trong vuõ truï vaø xaõ hoäi loaøi ngöôøi, vì laáy ngöôøi laøm ñoái töôïng neân “ñaïo kyû” laø söï “troâng veà tröôùc, ngoaùi veà sau”, ñöùng treân laäp tröôøng ngöôøi maø döông ñaïo. Ñaïo cuûa ngöôøi töùc laø ñöôøng soáng cuûa loaøi ngöôøi, laø nhaân ñaïo.

Muoán xaây ñaép nhaân ñaïo, ta phaûi laáy baûn chaát ngöôøi (nhaân baûn), baûn tính ngöôøi (nhaân tính) laøm y cöù maø xaây döïng xaõ hoäi loaøi ngöôøi, chöù khoâng theå y cöù treân vaät chaát hay tinh thaàn, hoaëc caùc phaïm truø sieâu hình.

Qui luaät 2: Vaän Ñoäng vaø Keát Hôïp laø hoã töông nguyeân nhaân.

Vaän ñoäng laø nguyeân nhaân cuûa keát hôïp vì keá hoaïch vaø muïc ñích cuûa vaän ñoäng laø keát hôïp. Thöïc taïi cho thaáy raèng vaän ñoäng laø ñeå hình thaønh moät keát hôïp, khoâng coù keát hôïp naøo laïi khoâng haøm chöùa vaän ñoäng, neân keát hôïp laø nguyeân nhaân cuûa vaän ñoäng, cho neân vaän ñoäng vaø keát hôïp laø hoã töông nguyeân nhaân.

Söï vaän ñoäng cuûa caùc baûn-vò töï noù maø coù ñoù laø “töï kyû vaän ñoäng.” (Thí duï traùi ñaát töï quay quanh noù, vaän ñoäng cuûa caùc chaát hydro, oxy trong vuõ truï). Söï keát hôïp hydro vaø oxy thaønh moät baûn vò môùi laø nöôùc, laø keát quûa ñöông

nhieân cuûa vaän ñoäng.

Moãi baûn vò khi töï hình thaønh coù rieâng töï noù moät tính ñaëc thuø (Hydro, Oxy, Nam, nöõ) vaø saün coù rieâng töï noù moät truïc loõi, moät trung taâm baûn vò (truïc cuûa traùi ñaát, baûn ngaõ cuûa con ngöôøi).

Quanh truïc loõi, caùc baûn vò töï phaùt sinh moät söùc quy taâm vaø moät söùc ly taâm (ÔÛ traùi ñaát laø söùc huùt vaø söùc ñaûy - ÔÛ ngöôøi laø söùc höôùng taâm, höôùng tha vaø höôùng thöôïng). Söùc quy taâm laø söùc höôùng taâm vaän ñoäng. Söùc ly taâm laø söùc sinh hoaït vaän ñoäng höôùng tha vaø höôùng thöôïng. Caùc söùc höôùng taâm vaän ñoäng vaø höôùng tha vaän ñoäng phaùt sinh cuøng luùc, vöøa taïo ra söï cuûng coá, baûo toaøn, phaùt huy noäi löïc, vöøa taïo ra söùc vöôn tôùi, phoùng ngoaïi. Caû hai vöøa taïo ra söï ñoái laäp vöøa taïo ra söï thoáng nhaát treân truïc loõi. Noùi khaùc ñi, söùc vaän ñoäng quy taâm vaø ly taâm cuûa moãi baûn vò hoã töông taùc ñoäng nhau, phaùt sinh tình traïng ñoái laäp thoáng nhaá t trong keát hôïp taïi moãi baûn vò.

- Ñeå taïo neân moät quaân haønh traïng thaùi ôû moãi baûn vò - khieán baûn vò toàn taïi.

Caùc baûn vò trong cuoäc vaän ñoäng sinh toàn vöøa noã löïc höôùng taâm vaän ñoäng ñeå baûo toaøn baûn vò, vöøa noã löïc höôùng tha va höôùng thöôïng vaän ñoäng ñeå thöïc hieän hoaït ñoäng keát hôïp haàu baûn vò trôû neân vieân maõn, phaùt trieån hôn. Moãi baûn vò trong caùc xu höôùng vaän ñoäng aáy gaëp gôõ nhau, boå tuùc cho nhau ñeå ñi ñeán moät keát hôïp môùi, thaønh hình moät baûn vò môùi ñaày ñuû, vieân maõn, lôùn maïnh hôn (Hydro + Oxy = nöôùc; Nam + nöõ = gia ñình).

Söùc quy taâm , söï höôùng taâm vaän ñoäng ôû NGÖÔØI, ñuùng nghóa khoâng phaûi laø söï vò kyû, chæ bieát nghó ñeán caùi lôïi cho mình, vì nhö vaäy khoâng coù choã cho söï höôùng tha. lhoâng ñaït söï quaân bình traïng thaùi vaø khoâng ñeán ñöôïc söï keát hôïp tieán boä.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Söï tranh ñaáu naûy maøm töø ñoù laøm daân toäc lôùn lao vaø saùng laùng leân sau moãi ñeâm ñen uaát-öùc, maø ñôøi soáng môùi cuõng töø ño maø xaây-döïng leân treân nhöõng neàn taûng cuûa moãi hình theå môùi

Caùi böôùc ñi baây giôø ñaõ quyeát ñònh. Chuùng ta baét ñaàu laøm töø “ cöùu nöôùc giöõ noøi ” , traûi qua moät quaõng ñöôøng caùch maïng laãn saùng taïo vöøa suoát maët, trieät ñeå maø phaûi ñöa ñeán höôùng thöôïng ñeå ñaït tôùi söï gaây troàng xaây ñaép toaøn boä moät sinh meänh theå heä vaø toaøn boä moät vaên-hoùa theå heä, tom goùp laïi moät theå cho daân-toäc.

Cho neân ngaøy nay cho tôùi ngaøy mai, taát caû caùc suy nghó, caûm-giaùc, noùi-naêng, vieäc laøm heát thaûy ñeàu laáy muïc-ñích ñoù laøm toái cao vaø thaàn thaùnh maø ñi leân , huøng-traùng vaø beàn maïnh.

Theá-kyû môùi ñem ñeán moät hình theå môùi, gioù Myõ möa AÂu vôùi buoân baùn, boùc loät vaø chieán tranh mang lieàn ñeán cho ta moät khích-thích môùi.

Nhöõng tinh-thaàn, coâng cuï vaø vuõ khí môùi ñöa vaøo tay chuùng ta, moät khích thích môùi, chuùng ta naém laáy, töï ñi ñaû phaù, côûi buoâng vaø môû-mang moät coõi ñaát môùi treân yù-thöùc trieát hoïc traøn khaép vaø aên saâu muoân theå laøm baèng söï tìm leõ thöïc cuûa söï thöïc treân söï thöïc . Moät leõ soáng môùi vôùi nhöõng chuyeån vaän môùi trong xaõ hoäi vaø theá giôùi maø thöùc-tænh moïi daân-toäc.

Haõyñöùng daäy baèng nhöõng coâng cuï vaø vuõ khí ñoù töï mình quyeát laøm ñôït soùng cuûa töï mình.

Döôùi söï kích-thích môùi naøy, chuùng ta ngoaøi moïi coâng vieäc lôùn-lao nöõa, laø ñi khai-thaùc moät yù-thöùc môùi cuûa chuùng ta treân con ñöôøng lòch-söû cuûa daân-toäc. Chuùng ta muoán kieán-thieát moät neàn Daân Toäc Hoïc Thuaät ñeå cho ñi ñoâi vôùi cuoäc Daân Toäc Caùch Maïng maø môû ñôøi soáng töông-lai .

cuûa baûn-vò. Noùi caùch khaùc “ Baûn-vò vaø cô-naêng laø hoã töông nguyeân nhaân .”

Caùc cô naêng (hydro, oxy, nam, nöõ )ï khi vaän ñoäng thì hoã töông suy ñoäng laãn nhau ñeå keát-hôïp thaønh baûn- vò môùi (nöôùc, gia ñình), ñoàng hoùa mình trong baûn-vò môùi vaø coi baûn-vò môùi nhö chính mình. Moãi vaän ñoäng cuûa cô-naêng (hydro, oxy, vôï, choàng roài theâm con caùi) trôû thaønh moãi vaän ñoäng cuûa baûn-vò môùi. Ngöôïc laïi, baûn-vò môùi khi vaän ñoäng phaûi hoã-trôï cho caùc cô-naêng ñeå cho cô-naêng vaän ñoäng coù hieäu quûa hôn vaø khoâng sai khôùp vôùi baûn-vò (thí duï, moãi haønh ñoäng cuûa vôï, choàng, con caùi phaûi phuø-hôïp vôùi xu theá höôùng taâm cuûa gia ñình, nghóa laø phaûi ñem laïi haïnh phuùc cho caû gia ñình, khoâng laøm haïi ñeán moät ngöôøi naøo trong gia ñình.)

Baûn-vò vaø cô-naêng hoã töông ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån, ñoù laø chaân yù nghóa cuûa sinh toàn. Do ñoù, baûn-vò caàn phaûi hieäp ñieäu vaø thoáng nhaát.

Trong thieân-nhieân, neáu coù söï maâu thuaãn phaùt sinh giöõa baûn-vò vaø cô-naêng do baát cöù lyù do naøo , traïng-thaùi quaân bình seõ khoâng coøn nöõa vaø baûn-vò seõ tan raõ.

Qui luaät 4: Hoã töông nguyeân nhaân laø töï kyû nguyeân nhaân.

Quy luaät hoã töông giöõa baûn vò vaø cô naêng, giöõa vaän ñoäng vaø keát hôïp laø quy luaät töï nhieân trong vuõ truï, vaïn vaät, nhôø ñoù maø vuõ truï vaïn vaät toàn taïi, khoâng tan raõ.

Quy luaät hoã töông nguyeân khôûi aáy chính laø baûn chaát cuûa ñaïo, laø “ñaïo kyû”, gieàng moái cuûa “ñaïo” khi ñaïo phaùt tieát vaän ñoäng. Quy luaät hoã töông coù nguoàn goác ôû töï noù, töï kyû nguyeân nhaân, töï noù noù coù, töï noù chöùa saün trong moãi baûn vò, ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån, cuõng chính nhôø ñoù maø vuõ truï, vaïn vaät toàn taïi vaø phaùt trieån.

Taïi moãi baûn vò khi vaän ñoäng, söùc höôùng taâm, söùc ly taâm cuõng töï vaän ñoäng hoã töông, ñieàu hôïp ñeå ñaït traïng thaùi quaân bình treân truïc loõi, ñeå toàn taïi, phaùt trieån vaø ñeå

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

keát hôïp. Neáu maâu thuaãn phaùt sinh, traïng thaùi quaân haønh khoâng ñaït ñöôïc thì baûn vò hoaëc seõ tan raõ, hoaëc toàn taïi trong tình traïng beänh hoaïn, eøo-uoät, heùo moøn, tröôùc khi tan raõ.

Cho ñeán nay vuõ truï, vaïn vaät vaø nhaân loaïi coøn toàn taïi aáy chính laø nhôø quy luaät hoã töông nôi caùc baûn vò. Hoã töông laø quy luaät thöôøng thaùi. Maâu thuaãn, huûy dieät chæ laø quy luaät “baát thöôøng thaùi” trong thieân nhieân, hoaëc laø traïng thaùi beänh hoaïn nôi con ngöôøi chöa nhaân chuû.

Qui luaät 5: Töï kyû, yû tha hoã-töông vaän ñoäng vaø keát hôïp.

Töï kyû, yû tha, ñoäng tha hoã töông vaän ñoäng vaø keát hôïp maø thaønh vaïn vaät. Ñoù laø chaân yù nghóa cuûa “ñaïo kyû”. Ñoù cuõng laø uyeân nguyeân cuûa söï hình thaønh, keát caáu, vaän ñoäng cuûa caùc baûn vò trong vuõ truï, vaïn vaät vaø nhaân loaïi.

Caùc cöïc chaát khi vaän ñoäng, gom goùp caùc thaønh phaàn chaát, löôïng thaønh moät hoã töông coù chuû theå, coù töï ngaõ, coù töï kyû, ñoù laø baûn vò cô baûn. Caùc baûn vò cô baûn ñoù laïi vaän ñoäng vaø phoái hôïp vaän ñoäng vôùi caùc baûn vò khaùc maø hình thaønh vuõ truï, vaïn vaät, loaøi ngöôøi.

Trình thöùc bieän chöùng töï kyû, yû tha, hoã töông vaän ñoäng vaø keát hôïp aáy cöù noái tieáp khoâng ngöøng theo moãi caáp ñoä vaø tieán leân maõi theo caùc chu kyø tieán hoùa cuûa vaïn höõu.Döôùi trình thöùc bieän chöùng vaø caùc quy luaät treân maø caùc nguyeân töû, phaân töû, tinh caàu, thaùi döông heä vaø vaïn höõu trong ñoù coù nhaân loaïi ñöôïc hình thaønh. Trong nhaân loaïi, moãi caù nhaân laø moät baûn vò cô baûn. Caùc baûn vò cô baûn (nam, nöõ) coù thích tính töông ñoàng, töï kyû - yû tha hoã töông vaän ñoäng vaø keát hôïp maø thaønh gia ñình baûn vò. Caùc gia ñình baûn vò töï kyû - yû tha hoã töông vaän ñoäng vaø keát hôïp maø thaønh daân toäc. Caùc daân toäc töï kyû - yû tha hoã töông vaän ñoäng vaø keát hôïp maø thaønh nhaân loaïi. Phoái hôïp baûn vò hoïc thuyeát vaø ba taàng trieát lyù laø caên baûn tö töôûng thuoäc vuõ truï quan neàn moùng cuûa Nhaân Chuû Duy Daân.

Tuyeân Ngoân cuûa Ñaûng Caùch Maïng

Ñaïi Vieät Duy

Daân

TUYEÂN NGOÂN

Ngaøy Thaønh Laäp Toång Ñaûng Boä

Chuùng toâi nhaän thaáy raèng nöôùc noøi Vieät chuùng ta suoát treân boán ngaøn naêm coù thöøa, traûi qua bao nhieâu böôùc ñöôøng vaät loän vôùi baõo taùp boán beà, töø luùc Vaên Lang môû coõi, ñaàu ngöôøi keå ñöôïc vaøi muoân, tieán ñeán ngaøy nay, nhaân daân naêm saùu möôi trieäu ñôøi naøo cuõng nhö ñôøi naøo chaët-cheõ sum vaày dang tay choáng giaëc, chæ coù moät muïc-ñích trung taâm laø tranh ñoøi laáy moät soáng coøn ñoäc laäp. Con ñöôøng vôùi phöông höôùng chính trò moãi daân toäc ñeàu do caùi aùnh saùng töø ñaùy hoàn lòch söû toûa ra chæ neûo raát thaønh thöïc vaø saùng suoát, ñaëc tính cuûa moãi daân toäc, ñaëc ñieåm cuûa moãi lòch söû phaùt-trieån,, neàn taûng cuûa moãi hình theå, quy ñònh heát caû caùi vaän meänh vaø xuaát loä cuûa moïi chính trò vaø caùch-maïng.

Chuùng toâi laïi nhaän thaáy raèng : Phaøm ngöôøi naøo soáng ôû nôi giöõa quoác daân, ñau caùi ñau cuûa quoác daân, vui caùi vui cuûa quoác daân, tai nghe maét thaáy caùi soáng daøo-daït trong ñôøi soáng quoác daân, taát caûm thaáy vaø giaùc ngoä treân lyù tính thöïc-tieãn caùi ngaøy mai cuûa quoác daân theá naøo, Quaû vaäy, quoác daân khoâng vì moät chuû-nghóa, cheá-ñoä hay phaùp-luaät ñoù, phaûi môùi meû töø caùi neàn taûng vôùi nhöõng ñieàu-kieän hieän thôøi maø saûn sinh ra cho thôøi

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

nghia ñuùng trong xaõ hoäi phaûi trôû laïi leân treân söï taùi dieãn cuûa caû caùi heä thoáng roäng lôùn cuûa caûm giaùc, suy nghó vaø noùi naêng. Nhöõng cao thaâm khaùi nieäm phaûi döôùi söï naém giöõ ñöôïc traät töï cuûa lyù taéc, nhaân quaû cuûa lòch söû, phaân boá cuûa ñòa lyù vaø ñaëc tính cuûa daân toäc môùi hoaøn toaøn soáng cuûa loaøi ngöôøi maø quyeát ñònh nhöõng giaû ñònh cuûa xaõ hoäi.

Phaûi ñöùng treân nhöõng tieàn ñeà ño löôøng ñöôïc, thaáy bieät ñöôïc, caûm giaùc ñöôïc coù theå söï thaønh laäp cuûa toaøn boä trieát hoïc vaø tö töôûng cuûa xaõ-hoäi ñeå ñöôïc phuø hôïp vôùi söï thöïc, phaùt trieån vaø döï tính ñuùng chaéc môùi coù theå laøm laõnh ñaïo quyeát ñònh vaø thoâng minh cho taát caû caùi toå chöùc nhaân sinh, môùi coù theå coù ñöôïc moät xuaát phaùt ñieåm cöïc khoù khaén, moät tình töï cöïc baùch thieát vaø moät bôø coõi cöïc thöïc teá.

Moãi xuaát phaùt phaûi ñöùng treân moät baûn vò quyeát ñònh, xong caùi baûn vò ñoù phaûi laø caùi baûn vò tom goùp caùc ñieàu kieän sinh meänh, toaøn theå nguyeân thuûy, lieân tuïc ñaët vaøo moät trình töï thaät chaéc chaén, linh ñoäng vaø bieán hoùa ñeå keát luaän.

Sinh meänh laø neàn taûng, nguyeân toá thöù nhaát cuûa lòch söû. Sinh meänh troâng leân lòch söû cuûa xaõ-hoäi laø daân sinh, caùi bieåu hieäu ñoäc ñaëc cuûa noù laø “ngaõ töôùng” (le moi). Nhöng maø caùi cô naêng cuûa sinh meänh cuõng nhö cuûa daân sinh laø thöïc hieän moät thöù coïc lieân tieáp khoâng döùt ñoäng vaø höôùng thöôïng cuûa gaàn heát caû nhöõng xung ñoäng, ñoäng taùc vaø haønh vi ñeå phaùt trieån töï mình vaø khoaùng tröông töï mình ra ngoaøi, noù laø yù thöùc vôùi kinh teâ ñoäng taùc.

Nguyeân lyù cuûa nhaân sinh thöïc hieän söû quan ñaët ñeå treân nhöõng nhaän xeùt ñoù phoái hôïp vôùi caùi neàn taûng nguyeân toá thöù nhì cuûa lòch söû laø “xaõ hoäi söû quan”. Söï

Coù nhöõng caên-cöù vaø neàn-taûng daân-toäc ôû ñoù ñeà ra nhöõng daân-toäc saéc thaùi, daân toäc hoïc thuaät do ñoù maø laäp neân, noù laø tính ñaëc-thuø, baèng caùi tính ñaëc-thuø keát hôïp laïi coù xöông coù thòt (organiquement = höõu cô) maø thaønh tính toùm quaùt, caùi bôø coõi tinh thaàn giôùi chung cuûa suoát loaøi ngöôøi.

Töï-nhieân, tö-töôûng vaø xaõ-hoäi thoáng-nhaát treân nhöõng ñònh-lyù nhaát quaùn . Nhöng maø töï nhieân xaõ-hoäi vaø tö töôûng bao giôø cuõng khoâng döùt vaän-ñoäng xoay vaàn töï mình vaø xoay-vaàn laãn nhau . ÔÛ caùi bieän-chöùng cuûa nhöõng cuoäc vaän-ñoäng ñoù, noù quyeát-ñònh caùi theå heã ñaëc-thuø cuûa xaõ-hoäi trong töï-nhieân vaø cuûa tö-töôûng trong xaõ-hoäi.

Xaõ hoäi ñaõ tu chænh laïi nhöõng luaät taéc töï nhieân saâu suoát trong töï thaân noù, cuõng nhö tö töôûng trong laõnh vöïc cuûa noù ñaõ söûa chöõa nhöõng luaät taéc xaõ hoäi saâu suoát trong töï thaân noù. Vì theá maø khoa hoïc cuûa töï nhieân, khoa hoïc cuûa xaõ-hoäi vaø khoa hoïc veà baûn thaân cuûa tö töôûng coù nhöõng tính chaát nhaát quaùn vôùi nhau, trong khi moãi thöù laïi coù nhöõng ñaëc thuø rieâng reõ

Chuùng ta ñem heát caû quy naïp laïi döôùi caùi tieàn ñeà cuûa Nhaân Loaïi hoïc. Nguyeân thuûy söû vaø lòch söû hoïc, laáy ba tri thöùc ñoù laøm trung taâm ñieàu khieån heát moïi tri thöùc, mong tìm ra cho daân toäc vaø loaøi ngöôøi nhöõng chaân lyùthöïc tieãn cuûa loaøi ngöôøi phaûi duøng ñeán ñeå giaûi quyeát vaán ñeà loaøi ngöôøi.

- Nhaân loaïi söû hoïc: Ñeå tìm toøi naém giöõ vaø vaän ñuïn nhöõng luaät taéc phaùt sinh, vaän ñoäng vaø dieãn tieán veà caùc maët sinh lyù, taâm lyù xaõ hoäi vaø daân toäc sinh hoaït cuûa loaøi ngöôøi treân nhöõng nguyeân lyù vaø söï thöïc cuûa sinh meänh vaø laøm luïng.

- Nguyeân thuûy söû cho chuùng ta hieåu roõ reät, caàm chaéc chaén caùi boái caûnh nguyeân thuûy cuûa loaøi ngöôøi sô

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

sinh cuøng taát caûnhöõng traïng thaùi, haønh vi gì cuûa loaøi ngöôøi, löùc ñoù nhôø theá naøo maø soáng, coøn, noái, tieán, hoùa.

- Lòch söû hoïc ñeå bieåu loä heát caùc luaät taéc vaø thöïc chöùng cuûa dieãn tieán treân moãi neàn taûng vaø moãi caùc ñieàu kieän theá naøo, taát caû nhöõng kinh nghieäm vaø baøi hoïc quyù baùu cuûa ñôøi soáng coù thöïc vaø ñaõ thöïc dieãn cuûa loaøi ngöôøi. Chuùng toâi ñaõ gaït boû heát nhöõng nghingôø vaø töôûng töôïng treân hình-nhi thöôïng (meùtaphysique), gaït boû heát nhöõng phieàn toaùi laãn nhöõng maùy moùc.

Loaøi ngöôøi soáng coù xöông coù thòt vaø raát cô naêng ; lòch söû xieát bao linh ñoäng vaø hoaït baùt, tuyeät khoâng theå ñem nhöõng luaät taéc rieâng bieät trong töï nhieân thuaàn tuùy vaø trong tinh thaàn thuaàn tuùy ra laøm thaèng möïc, baét lòch söû vôùi loaøi ngöôøi boù theo.

Cho neân, chuùng toâi ñaõ tu chænh laïi heát caùc trieát hoïc Duy Vaät, Duy Taâm vaø Duy sinh, taát caû treân tieàn ñeà vôùi lyù taéc cuûa noù, chuùng toâi laáy tieàn ñeà vôùi lyù taéc cuûa loaøi ngöôøi, lyù luaän vôùi cheá ñoä duøng ñöôïc cuûa loaøi ngöôøi maø suy dieãn ra caùc trieát hoïc vôùi tö töôûng phaûi chòu theo cuoäc soáng thöïc tieãn cuûa loaøi ngöôøi treân lòch söû vaø hieän thöïc chæ huy.

Chæ coù theá môùi tìm ra ñöôïc chaân lyù, vì chaân lyù naøo cuõng phaûi chòu saûn sinh ra trong xaõ hoäi soáng.

AÁy theá, treân trieát hoïc Duy Daân chuû nghóavaø treân Chính trò Duy Daân chuû nghóa, nghóa laø moät chuû nghóa cuûa chuùng toâi, caên cöù cuûa noù ñaõ noùi roài, nhöng noäi dung vaø phaàn öùng duïng cuûa noù laø chaâm ñoái nhöõng hieän thöïc cuûa tình caûnh maø laäp hieän neân.

- Nhöõng lyù taéc cuõ khoâng theå öùng duïng ñöôïc veïn caû.

- Nhöõng phieàn toûa ngoác treä cuûa töï hình thöùc lyù

taéc chæ ñeå ñuøa vôùi danh töø maø thoâi.

- Nhöõng thieån caän, heïp hoøi cuûa thöïc duïng lyù taéc chæ ñeå gaãy baøn tính “oâng chuû”, soá hoïc lyù taéc chæ coù theå ñeå rieâng reõ cho soá hoïc, chôù mang ra xaõ hoäi.

Phaät hoïc mang bieän chöùng vaøo nieát baøn.

Heùgel chæ bieát bieän chöùnh lyù taéc cuûa logique baûn thaân.

K. Mark queân maát loaøi ngöôøi khoâng phaûi thuoác hoùa hoïc.

Laïi coøn loái bieän chöùng khoâng hoaøn thieän cuûa Kinh Dòch trong nhaø Nho Duy Sinh, ñem bieän chöùng quaù trình vaïch thaønh moät caùi pheãu roùt xuoáng hình thöùc lyù taéc.

Toùm laïi, nhöõng sai laàm cuûa moïi lyù taéc ñoù laø yù thöùc vôùi kinh teá ñeàu do ôû söï vaän duïng noù khoâng töï nhieân hay tinh thaàn maø thoâi.

Duy Daân hay Duy Daân Chuû nghóa ñaët ñeå ra bieän chöùng phaùp môùi cuûa noù treân caùi caên cöù vaø baûn vò xaõhoäi goïi laø Xaõ-hoäi bieän chöùng phaùp. Töï nhieân, xaõ-hoäi vaø tö töôûng luoân luoân thoáng nhaát treân söï vaän ñoäng, nhöng söï vaän ñoäng cuûa noù khoâng phaûi laø hình caùi pheãu , cuõng khoâng phaûi laø hình troân oác thaúng tuoät. Söï vaän ñoäng cuûa noù hai maët: töï thaân xoay vaàn vaø xoay vaàn laãn nhau . Cho neân keát quaû cuûa vaän ñoäng ñoù laø keát hôïp vôùi vaän ñoäng laøm nguyeân nhaân vaän ñoäng laãn cho nhau maø hình thaønh moät töï nhieân, xaõ hoäi vôùi tö töôûng voâ cuøng bieán hoùa, raát phöùc taïp, nhöng raát cô naêng.

Ñaïo hoïc, söû hoïc vaø khoa hoïc treân tính naêng cuûa ba khoa hoïc ñoù phaûi tom goùp maø laøm nhöõng phaân tích cô baûn cho moãi hieän töôïng xaõ hoäi, chæ coù söï phaân tích baèng caû ba maët toùm goùp laïi theá môùi ñuùng ñaén vôùi cô naêng cuûa loaøi ngöôøi khoâng sai maø suy ra nhöõng luaän ñoaùn vöõng vaøng ñoái loaøi ngöôøi.

Cho neân söï thaønh laäp theå heä nghó ñuùng, tin ñuùng,

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

thaùi sinh-hoaït vaø vaät-chaát taát phaûi kinh qua treân giai ñoaïn naøy phaûi tieán leân “ cao ñaúng khoa hoïc kinh te á”.

Sinh-hoaït giaùo-duïc baèng haønh ñoäng vaø khoaùi hoaït hun ñuùc cho con em chuùng ta moät theå ngöôøi coù thaän vöõng, tim trong, oùc saùng, mình nheï, tay maïnh .

Trung taâm tu döôõng laø söï tieàm tu cuûa moãi ngöôøi baèng töï mình ñeå cho phaùt huy ñöôïc caùc cô naêng cuûa sinh meänh mình, laïi coøn chuù troïng vaøo söï phaùt-huy ñöôïc neùt daân-toäc tính, daân-toäc tình vaø daân-toäc chí cuûa noøi gioáng. Coù theá môùi tieán hoùa noåi, moãi ngöôøi laøm vieäc roõ-reät vì Toå Quoác, ChínhNghóa, Lyù töôûng, Nhaân caùch vaø Danh döï (Phong caùch). Ñaïi Nam Toâng Hoùa laø theå-heä tinh-thaàn ra ñeå ñoaøn-keát caùc daân-toäc nhoû yeáu trong coõi vaø ngoaøi coõi, sum-vaày laïi ñöùng treân con ñöôøng rieâng-bieät cuûa nhoû yeáu maø ñi. Coù theá soá phaän cuûa nhoû yeáu môùi mong cöùu vôùt laáy töï mình baèng söùc töï mình ñöôïc.

Coäng saûn chuû nghóa cuõng nhö tö baûn chuû nghóa vaø voâ luaän moät hình thöùc cuûa moãi daân toäc chuû nghóa naøo cuõng ñeàu phaûi ñaët döôùi söï tu-chænh veà lyù-luaän cuûa hoïc-thuyeát vaø lyù luaän cuûa thöïc-tieãn. Chuùng ta coù con ñöôøng cuûa chuùng ta ñeå rieâng ñi, cuõng nhö chuùng ta coù moät neàn taûng vôùi caùc ñieàu-kieän ñaëc-thuø qui-ñònh chuùng ta. Muoán ñeå ñöôïc cöùu vôùt phaûi ñi baèng quan-ñieåm, thaùi ñoä vôùi vieäc laøm rieâng cuûa chuùng ta.

Cuoán Vieät Duy Daân Chuû nghóa Quoác Saùch Thaûo AÙn Toaøn Pho tuy chöa ñöôïc hoaøn thieän haún, song trong giai-ñoaïn hieän taïi, chính laø moät thaønh töïu lôùn lao cuûa chuùng toâi. Chuùng toâi cho xuaát baûn vaø hieän nay keá tuïc cho ra cuoán ñoù laøm chæ nam cho baûn xaõ trong söù meänh vaø chöùc vieäc cuûa baûn xa, phaûi gaéng söùc theo, laøm treân con ñöôøng coáng-hieán vaø phuïng thôø daân-toäc. Cuoán ñoù goàm 7 boä:

hôïp quaàn phaûi laø ñaàu moái cuûa sinh hoaït taäp theå vaø vaên minh. Cho neân xaõ-hoäi sinh hoaït phaûi laø tieàn ñeà cuûa taát caû trình töï cuûa lòch söû bieän chöùng

Döôùi caùi tieàn ñeà ñoù, kinh teá sinh hoaït vôùi yù thöùc sinh hoaït laø hai cô caáu vaø quan heä; ñoàng thôøi laø hai bieän chöùng vaø bieåu hieän khoâng döùt vaän ñoäng xoay chuyeån nhau. Töø söï vaän ñoäng cuûa caùi tuaàn hoaøn taùc duïng cuûa hai nguyeân nhaân laãn nhau ñoù maø xuùc tieán heát thaûy caùc cô caáu vaø quan heä.

Kinh-teá yeâu-caàu moät tieàn ñeà “vieäc laøm cuûa loaïi ngöôøi naøo ”. Cho neân laáy töï-nhieân kinh-teá laøm toái cao thì tuyeät sai, tuyeät phi kinh-teá maø do ñoù ngöôøi ta cuõng coù theå xem thaáy raèng khoâng theå coù moät voøng troøn oác loe thaúng tuoät leân moät hình-thöùc cuûa “ cao ñaúng töï nhieân kinh teá” naøo heát, chæ coù theå leân ñeán “ khoahoïc kinh-te á” vaø “ cao-caáp khoa-hoïc kinh-teá ”, nhöng maø caùi phaåm töø “khoa-hoïc ” giaû-ñònh tröôùc moät toå-chöùc ñaûng phaùi theâm cô-naêng vaø phöùc-taïp ñoù.

Vôùi hai nguyeân-toá neàn-taûng treân nguyeân-toá daân toäc raát troïng yeáu, noù laø coãi goác cho söï hôïp-quaàn ñaàu tieân cuûa loaøi ngöôøi, coù moät y-cöù ñoù maø döïng doõi leân trong khi troâng suoát maïch ñöôøng tieán-hoùa, söï phaùt trieån cuûa noù baèng “höôùng taâm vaän-ñoäng”, vaø söï khoaùng tröông cuûa noù baèng “ höôùng thöôïng vaän-ñoäng ”.

Cho neân ngaøy nay, (theá kyû XX) vaø ngaøy sau vaãn coøn laø moät nguyeân-taéc khoâng theå boû ñöôïc cho moãi hình-thöùc quoác-gia, quoác-teá hay theá-giôùi naøo, saûn sinh ra nguyeân-taéc cuûa xaõ-hoäi sinh-hoaït thaám nhuaàn trong xaõ-hoäi “daân toäc” naøo caùi cô-naêng cuûa kinh-teá sinhhoaït, vaø yù-thöùc sinh-hoaït saûn-sinh ra caùc taàng-caáp hình thaùi caù-nhaân, gia-ñình, gia-toäc, ngheà-nghieäp, giai-caáp, toân-giaùo, trình-ñoä, naêng-löïc, vaân-vaân...

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Söï vaän-ñoäng cuûa cô-naêng ñoù khoâng ñaët ñeå treân bieän-chöùng töø chính ñeán phaûn quay veà hôïp (theøse, antitheøse, syntheøse) vaø moãi laàn thay ñoåi haún noäi-dung cuûa sinh-hoaït. Cho neân daân-toäc nguyeân-taéc tuy laø neàn taûng saûn-sinh ra caùc taàng-caáp, hình-thaùi, nhöng maø moãi hình-thaùi troïn veïn cuûa daân-toäc sinh-hoaït phaûi hình thaønh treân caùi cô-caáu vaø quan-heä raát hoøa-haøi vaø bình ñaúng cuûa caùc taàng-caáp, hôn nöõa laø khoâng coù taàng-caáp ñoái laäp, chæ coøn la øthuaàn-tuùy cô-nang phaân laäp.

Ba nguyeân-toá neàn-taûng laø sinh-meänh, xaõ-hoäi vaø daân-toäc treân ñoù laø khôûi ñieåm laïi coøn la øthaèng möïc cuûa lòch-söû tieán-hoùa. Söû quan cuûa chuùng toâi ñaët ñeå ñeán söï quy-naïp suoát lòch-söû vaøo ba nguyeân-toá ñoù dieãn-dòch ra boán nguyeân-taéc roäng-raõi khaùc nöõa:

- Caùi duyeân caùch cuûa loaøi ngöôøi.

- So-saùnh cuûa vaên-minh.

- Phaân-boá cuûa töï-nhieân .

- vaø bieän-chöùng cuûa xaõ-hoäi laøm nhöõng coâng vieäc phaân-tích cuûa moãi söû-kyù lieân-tieáp vaø nhaát-quaùn vôùi nhau treân toå-chöùc cô-naêng cuûa ñôøi soáng thaønh thöïc cuõng nhö phaûi phaûn-aûnh ra trong söû quan.

Moät hieåu bieát suoát maët goùp vaøo nhöõng tinh thaàn coâng cuï phaûi thaät tinh xaûo vaø hueä lôïi, ñem duøng treân moät thöù böïc laøm vieäc raát hieäu löïc ñuùng chaéc, nhöõng voán lieáng hoïc thöùc thöïc saâu saéc vaø ñaày ñuû laø caên baûn trong söï tìm toøi, vaän duïng vaø naém giöõ caùi leõ soáng vaø leõ thöïc cuûa loaøi ngöôøi soáng thöïc.

Kinh teá laø cô caáu, laø quan heä cuûa xaõ-hoäi, yù thöùc cuõng nhö kinh teá, hai caùi ñoù coøn laø bieän chöùng vaø bieåu hieäu cuûa xaõ-hoäi nöõa.

Loaøi ngöôøi baát cöù treân thôøi ñaïi, xaõ hoäi vaø vaên hoùa naøo, caùi gaéng söùc goùp truùt vaøo heát söï ñuoåi theo

hình boùng cuûa lyù-töôûng vaø phaïm-truø “ moät con ngöôøi

ñi ñoâi vôùi caùi gaéng söùc aáy, ñeå maø thöïc-hieän, noù laø söï gaéng söùc ñuoåi theo caùi lyù-töôûng phaïm-truø moät xaõ-hoäi nhaân tính.

Xaõ-hoäi laø moät toå-chöùc cuûa tính ngöôøi, kinh-teá laø di Í n tröôøng vaät vaø phaùt-ñaït vaät cuûa tính ngöôøi; maø chính-trò cuõng nhö giaùo-döôõng duøng ñeå ñieàu ñoä tính ngöôøi.

Cho neân, chính trò laø tom goùp coâng vieäc thieát keá vaø chaáp-haønh daân sinh , maø giaùo-döôõng phaûi laø khôûi ñieåm vaø chung ñieåm cuûa chính-trò.

Söï thöïc-hieän phaûi dieãn-dòch ra baèng tính ngöôøi treân ba maët: caù nhaân, xaõ-hoäi vaø daân toäc cuøng hoøa-haøi tieán-trieån. Cho neân sinh-meänh trieát-hoïc phaûi ñi ñoâi vôùi trieát-hoïc cuûa vieäc laøm phoái-hôïp laïi laøm chæ nam cho thöïc- hiŒ n cuûa moãi chính-trò ñuùng ñaén.

Nhöõng quan-ñieåm chuùng toâi ñaõ sô-löôïc keå qua baèng söï tung hôïp taát-caû nhöõng nhaän-xeùt ñoù vôùi nhöõng nhaän-xeùt hình theå toaøn loaøi ngöôøi vôùi daân toäc mình ngaøy nay vaø ngaøy mai. Xuaát-phaùt töø nhöõng quan-nieäm treân, chuû-tröông thöïc-tieãn veà caùch-maïng vaø chính-trò trong böôùc naøy, ñoái daân toäc ta ñaõ troïn veïn hình- thaønh moät daân sinh thöïc hieän trieát hoïc mong ñaøo-taïo cho noøi nöôùc moät nhaân-sinh quan beàn maïnh vaø tieán thuû.

Thaéng nghóa chính trò treân caùc nguyeân taéc cuûa noù (toaøn dieän, tieåu gia, bình saûn, nguyeân taàng, coâng cheá, kinh kyû) phoái hôïp Duy Daân Daân Chuû vaø Cô Naêng hieán phaùp ra ñôøi, ñeå baèng moät toå chöùc coõi goác cuûa daân chuùng, khít chaët vôùi cô caáu cuûa quoác gia laøm neân moät xaõ hoäi thöïc daân chuû vaø beàn maïnh.

Bình saûn kinh teá vôùi coâng ñoä cheá ñoä maø hình

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

soáng coøn thöïc tieãn vaø caùi lyù tính thöïc tieãn cuûa lòch söû vôùi quoác daân laøm lieàu thuoác vaïn naêng. Ñeå keát luaän, chuùng toâi chuùc daân toäc yù thöùc vaø daân toäc vaên minh khoâng döùt daït-daøo moät nguoàn soáng maïnh meõ vaø saùng laùng.

Duy Daân Hoïc Xaõ toaøn theå, kieâm Thö Kyù Tröôûng Thaùi Dòch, thay maët kính caån tuyeân ngoân.

Thaùi Dòch Lyù Ñoâng A thaùng 2 naêm 4822 töôûi Vieät .

- Môû quyeån (ñeå toùm taét caùi caên duyeân chuû nghóa).

- Giôùi thieäu (mang sô löôïc caùc yeáu ñieåm ra baèng lôøi vaên deã daõi, phoâ baøy cuøng moïi ngöôøi).

- Laäp Hoïc (Boä oùc cuûa caû hoïc thuaät ñaü gaây döïng boä oùc môùi cho moãi ngöôøi môùi trong ñôøi môùi).

- Thieát Giaùo (giaùo duïc, huaán luyeän vaø tu döôõng laø coâng cuï taát yeáu cho nöôùc noøi vaø xaõ-hoäi).

- Kieán quoác ( taát caû caùc chính saùch vaø keá-hoaïch xaây ñaép ñôøi soáng daân toäc).

- Ñoàng Nhaân (moät con ñöôøng caùch maïng ñi chung cuûa taát caû caùc daân toäc nhoû yeáu trong vaø ngoaøi coõi).

- Toå Ñaûng (Duøng moät söùc loõi laøm nguyeân ñoäng löïc cuûa caùch maïng vaø kieán quoác).

Baûy boä ñoù ôû trong bao goàm heát thaûy caùc lyù luaän treân hoïc thuyeát cho ñeán lyù luaän cuûa thöïc tieãn. Lyù luaän treân hoïc thuyeát hôïp thaønh caùc lyù luaän cô caáu cuûa Ñaûng (Duy Daân chuû nghóa), lyù luaän treân thöïc tieãn hoïp thaønh caùc haønh ñoäng cô caáu (Döï keá caùch maïng). Chuùng toâi ñaõ chuaån bò treân toaøn caùc phöông chaâm laâu daøi, caùc ñoái saùch töøng kyø vôùi döï ñònh cuûa kyõ thuaät caàn duøng moãi böôùc ñi cuûa daân toäc khoâng caàn coù ñaûng cuõng nhö xaõ hoäi voâ giai caáp.

Ñaûng vôùi giai-caáp chæ laø nhöõng cô caáu trong quaù ñoä. Chuùng toâi khaùt-khao bao nhieâu moät daân toäc caùch maïng khoâng quaù ñoä.

Cho neân baûn xaõ vôùi baûn ñaûng saûn sinh ra laø mong trong kyø quaù ñoä ñoù kieán thieát cho xaõ hoäi vaø daân toäc moät hình thaùi soáng coøn vöõng vaøng, khoûe khoaén vaø bình ñaúng.

Xaõ hoäi ñang ôû trong caùi phöông chaâm ñoù, tuyeät khoâng theå khoâng laáy toaøn daân laøm ñoái töôïng vaø muïc tieâu ñeå tieán haønh caùch maïng vaø kieán quoác, moät maët

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

traän goác nöôùc noøi cuûa toaøn theå nhaân daân treân hình thöùc moät quoác daân vaän ñoäng maø quoác daân töï ñoäng ñöùng daäy laáy gaäy, saøo, caøy, cuoác, böøa, riàu ra maø gieáùt giaëc treân suoát maët ñaát nöôùc, caàn phaûi döïng doõi leân. Chæ coù theá quoác daân môùi naém ñöôïc caùi chuoâi choát cuûa coâng cuoäc ngaøy nay toaøn dieän, trieät ñeå vaø höôùng thöôïng.

Chuùng toâi Ñaûng vaø Xaõ laáy Duy Daân chuû nghóa laøm Ñeä Nhaát Thaéng Nghóa cuûa daân toäc, laøm Caên Baûn Nghóa cuûa ñaïi chuùng, nhöng chuùng toâi tuyeät ñoái baøi baùc baát cöù moät cheá ñoä lyù luaän chuyeân quyeàn naøo laøm ngheït ngaøo tieâu dieät heát caùc cô naêng saùng taïo phaùt minh vaø soáng tieán cuûa daân toäc trong böôùc naøy ñang caàn phaûi coù ñeå phaùt huy ñeán daân toäc tính , daân toäc tình, daân toäc chí maø kieán laäp treân töï do hoaït ñoäng vaø bình ñaúng moät daân toäc vaên minh vaø saùng laùng.

Baûn Xaõ (Duy Daân Hoïc Xaõ) vaäy laø döôùi söù meänh vaø chöùc vieäc, moät maët nghieân cöùu, vaø phaùt döông hoïc thuaät vôùi vaên hoùa cuûa daân toäc, moät maët truø bò vaø thieát keá caùch maïng vaø kieán quoác cuûa daân toäc maø saûn sinh ra giöõa moät thôøi ñaïi gian nan, khoán ñoán nhaát, laïi laø moät thôøi ñaïi ñeå xoay ñoåi sang sung-söôùng, saùng laùng nhaát cuûa daân toäc naøy, noù laø moät kyû nguyeân môùi cho söû Vieät.

Baûn xaõ ñeå thích öùng vôùi söù meänh vaø chöùc vieäc mình toå chöùc ra caùc ban chuyeân moân: Trieát hoïc, Söû ñòa, Chính trò, Giaùo duïc, Kinh teá, Kyõ thuaät vaø vaên ngheä. Taát caû caùc ban aáy treân baûn vò cuûa mình vaø höôùng taâm laø laøm vieäc heát söùc, heát loøng cho coâng vieäc cöùu nöôùc giöõ noøi baèng moät cöông lónh caùch maïng vaø saùng taïo cuøng ñi vôùi ba maët toaøn dieän, trieät ñeå vaø höôùng thöôïng ñeå ñaït tôùi lyù töôûng xaây ñaép moät ñôøi soáng vaên hoùa toaøn boä cho daân toäc.

Caùi tính chaát chính trò hoùa cuûa daân toäc ñoù yeâu

caàu moät nghieân cöùu vôùi phaùt minh ñeàu phaûi coù nhöõng ñieàu kieän chieán ñaáu, thaønh vieân tieàn tieán, khoa hoïc vaø daân toäc. Neáu ñeå caùch maïng cho ñôøi soáng thì yù thöùc vaø hoïc thuaät cuõng phaûi caùch maïng nöõa môùi xong, môùi coù theå ñi ñoâi vôùi moïi maët tranh ñaáu cho cöùu nöôùc, yù thöùc vaø hoïc thuaät coøn laø nhöõng coâng cuï vaø vuõ khí cöùu nöôùc voâ cuøng vieân maõn vaø hieäu luïc.

Lòch söû ñaõ töøng cho ta nhöõng chöùng côù saét ñaù nhö theá, yù thöùc cuûa lòch söû traûi qua moãi kyø phaûi moãi kyø moãi maøi goït cho saéc nhoïn hôn, saùng suoát hôn, tieán hoùa hôn ñeå thò chöùng vôùi vaên minh moãi kyø caøng ngaøy caøng cao ñoä hôn, lôïi haïi hôn, vaø tieán hoùa hôn.

Chuùng toâi ñích xaùc khoâng theå thaêng nhieäm ñöôïc coâng vieäc naëng neà naøy cho suoát vaø chaéc, cho thoâng minh vaø khaùch quan. Nhöng maø chuùng toâi vôùi taám loøng thaønh khaån, cuùc cung taän tuïy maø laøm, laïi coøn nhôø mong heát thaûy caùc ñoàng chí vaø nhaân só trong ngoaøi chæ baûo, giuùp dôõ vaø boå sung cho thaät nhieàu.

Coâng cuoäc lôùn lao vaø thaàn thaùnh cuûa daân toäc khoâng phaûi rieâng ai baûo lieäu ñöôïc maø cuõng chaúng rieâng ai boå chæ ñöôïc traùch nhieäm lôùn lao ñoù. Caùi soáng daït-daøo cuûa ñôøi soáng lòch söû, quoác daân vaø theá giôùi yeâu caàu chuùng ta coù moät lyù tính thöïc tieãn thaät thuaàn tuùy, tinh thaønh vaø tieàn tieán cuûa lòch söû theá giôùi vaø quoác daân.

Chuùng toâi trong vieäc laøm vaø treân thaønh töïu , nhaát ñònh gaëp nhieàu trôû ngaïi vì nhöõng caùch ngaïi vaø ngoä hoäi nhaát ñònh coù theå khoâng laøm vöøa loøng nhöõng ngöôøi thoûa hieäp vôùi yù thöùc cuûa quaân giaëc, cuõng nhö “ñi laàm” vôùi yù thöùc lòch söû cuûa gioáng noøi.

Ai maø khoâng töï thaáy chaân lyù cuûa mình laø ñuû vaø ñuùng? Duø sao cuõng laø nhöõng cöïc ñoan. Ñeå maø deã hieåu nhau vaø ñeå gaàn nhau, chæ coù söï giaùc ngoä thaáu trieät caùi

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

minh hôn ngöôøi, vaên minh nhö Tieân nhö Roàng maø ngaøy nay ta khoâng bieát laøm ñeå cho ñôøi chuùng ta ñöôïc sung söôùng, saùng laùng, ñeû cho con chaùu chuùng ta sung söôùng, saùng laùng vaø ñeå röûa nhuïc ñeàn coâng lao cho toå tieân chuùng ta? Ñöôïc nhö vaäy, chuùng ta coù cheát ñi cuõng haû daï, maø ñôøi ñôøi toå tieân chuùng ta ôû treân trôøi cao linh thieâng khoâng soáng cheát maø cuõng ñöôïc vui veû laøm sao.

Chuùng toâi vì ñaõ tìm ra nhöõng yù nghóa vaø caùch thöùc di huaán ñoù, neân thaønh thöïc ñem ñaõi toû cuøng heát thaûy anh em trong nhaø, ngoõ haàu chuùng ta ñuøm boïc laáy nhau, goùp söùc oùc maø laøm thì taát ñöôïc.

Thöôøng ngöôøi caùc nöôùc goïi caùc nöôùc noøi chuû yeáu laø khoâng vaên minh. Chuùng ta nhoû yeáu, coøn coù nghóa laø chuùng ta khoâng vaên minh baèng hoï. Chung ta maø nhoû yeáu vì caùc côù: chuùng ta í ngöôøi, ñaát heïp, hoaëc leøo teøo töøng boä toäc vaøi ba chuïc noùc nhaø, nhieàu laém maáy nghìn daân; hoaëc chuùng ta ru-ruù treân röøng, xoù beå, men bô, khoâng ñöôïc chung nhau daèy ñuû coõi roäng lôùn meânh moâng maø tha hoà soáng coøn, sinh nôû. Laïi chuùng ta tieàn ít, cuûa hieám , khoâng coù taàu beå, taàu bay, khoâng coù suùng to, göôm saét ñeå ñi tranh ñoøi caùc nöôùc. Chuùng ta khoâng nghó ñöôïc cao, troâng ñöôïc xa, thaáy ñöôïc roäng, ñi ñöôïc nhieàu, töï cheá laáy thöù noï, thöù kia maø duøng cho thaät tieän, thaät toá, thaät ñeïp, thaät gioûi, thaät khoâng kheùo. Chuùng ta laïi chia reõ, taûn maïn, khoâng coù xum vaày, ñuøm boïc, maùu chaûy ruoät meàm, ñeå thaønh moät nhaø nöôùc.

Phaøm söùc löïc laø ôû tay ngöôøi, oùc ngöôøi. Söï xum vaày chaët cheõ laïi ôû söï ñem doøng gioáng, moãi ngöôøi coù tay, coù oùc maø môû mang röøng beå, troàng troït, caøy caáy laáy cuûa, laáy caûi leân laøm luïng, cheá taïo maø ra. AÁy theá, vaên minh nghóa laø ñôøi soáng nhö Tieân nhö Roàng, maø maïnh lôùn leân, vaên minh laø phaûi baèng caùc vieäc treân vöøa noùi tom goùp laïi maø neân, roài traûi qua töøng ñôøi cöù söûa ñi söûa laïi cho kyø thöïc toát laønh hôn, khoân kheùo hôn

THANH MINH THANH MINH THANH MINH THANH MINH

Cuøng Caùc Anh Em Doøng Gioáng Traêm Vieät Trong Coõi.

Chuùng toâi thöôøng ngaãm thaáy raèng: Anh em treân ñoàng röøng hay ñoàng xuoâi ai cuõng nhö ai, ñeàu yeâu thích nhöõng tranh veõ roàng phöôïng vaø sung söôùng chaêm chuù ñeán vieäc keå chuyeän oâng cha laïi vôùi nhau nghe. Caùi ñoù coù moät yù nghóa raát lôùn lao vôùi moät ñaùng giaù trò raát quyù baùu, chæ vì noù laãn loän choân vuøi trong coõi ñôøi soáng haøng ngaøy vaát vaû, boän beà cuûa chuùng ta maø queân khoâng xem thaáy. Ngaøy nay raát caàn, chuùng ta phaûi xem tính laïi, vì chính nhöõng caùi ñoù coù quan heä ñeán söï soáng, coøn , noái, tieán, hoùa cuûa gioáng doøng chuùng ta, töø oâng cha cuûa chuùng ta ñeán chuùng ta, roài laïi töø chuùng ta ñeán con chaùu chuùng ta veà sau nöõa.

Naêm nghìn naêm veà tröôùc toå tieân chuùng ta laø Hoàng Baøng töø nöôùc Taây Taïng cao voùt maø xuoáng mieàn Nam kieám aên. Vua RoàÀng (hoï nhaø Roàng) laáy chuùa Tieân (hoï nhaø Phöôïng) ñeû ra moät boïc traêm tröùng nôû thaønh traêm gioáng Vieät, chia 50 gioáng leân nuùi, 50 gioáng xuoáng beå. Traêm gioáng aáy traøn lan treân moät coõi ñaát, nuùi vaø beå baùt ngaùt meânh moâng, töø nuùi Nguõ hoà beân Taàu ngaøy nay, döôùi ñeán khaép coõi beå Nam muø taép. Traêm gioáng doøng aáy chia tay nhau ñi ôû caùc nôi, dôøi veà nôi ñaát khaùc nhau, khí trôøi khaùc nhau, caûnh vaät vôùi caây coái khaùc nhau, noù laøm cho tieáng noùi hôi xa nhau ñi, thoùi quen, tuïc leä cuõng hôi khoâng gioáng nhau nöõa.

Theá roài traûi qua bao nhieâu ñôøi cho ñeán ngaøy nay, moãi gioáng doøng ít khi ñi laïi vôùi nhau nöõa, khoâng

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

chaët cheõ nhaän hoï vôùi nhau, con con, chaùu chaùu cöù sinh soâi naåy nôû ra, roài cöù chia nhau ñi maõi , baän roän laøm aên , vaát vaû choáng giaëc, khoâng laáy ñaâu coøn xum hoïp vôùi nhau maø keå laïi chuyeän toå tieân. Hôn nöõa, moãi doøng gioáng vì traûi qua moïi vieäc khaùc nhau, chòu nhöõng ñieàu khoå nhuïc ñeø neùn cuõng nhö nhau ñaáy maø cuõng chöa nhìn nhaän ñöôïc nhau, ñeán noãi ngaøy nay, con Roàng chaùu Tieân traêm gioáng, nghìn gioáng, ñaùng leõ moät nhaø vui veû ñoâng ñuùc, yeân aám, maø khoå keû Baéc, ngöôøi Nam troâng nhau maø ngôø! Tuy raèng theá, nhöng maø maùu loaõng coøn hôn nöôùc la, uoáng nöôùc coøn nhôù mang maùng ñeán nguoàn . Moãi doøng gioáng chuùng ta, töø oâng cha ñeán chuùng ta cöù di truyeàn laïi maõi cho chuùng ta caùi hình aûnh con Roàng con Phöôïng laøm hình aûnh ghi nhôù nguoàn goác laïi ñeå laøm tin maø mai sau laïi nhaän laáy nhau, moãi khi naøo bieát ñeán maø tìm toøi nhau nhaän hoï. Nay chuùng ta thöû ngaãm maø xem, toå tieân chuùng ta laïi laø hoï Roàng hoï Tieân, maø laïi laáy con Roàng con Phöôïng laøm hoï, laøm daáu ghi tích ñôøi ñôøi? Thì voán xöa, trôøi ñaát môùi môû, loaøi ngöôøi coøn thoâ-loã, toå tieân chuùng ta tuy saùng laùng, thaàn thaùnh, nhöng maø chöa ñuû tieáng noùi ñeå toû loä vaø ghi nhôù nhöõng nghó ngôïi vaø nhöõng caûm thaáy xa xoâi. Laïi vì ñôùi baáy giôø chöa cheá ra chöõ vieát nhö ngaøy nay ñeå cheùp nhaët vaø laøm daáu cho ngaøy sau. Taát laø phaûi laáy nhöõng con vaät hay ñoà duøng gì maø toå tieân chuùng ta tìm thaáy trong noù coù moät yù nghóa vaø giaù trò lôùn lao thích hôïp vôùi noøi nöôùc chuùng ta ñeå maø ñaët hoï laøm con tin cho con chaùu.

Khoâng nhöõng rieâng toå tieân traêm Vieät chuùng ta theá, maø xem lòch söû caû loaøi ngöôøi cuõng phaûi theá, baát quaù toå tieân chuùng ta coù caùi hôn caû loaøi ngöôøi ñôøi laø choïn Roàng vôøi Tieân laøm vaät toå. Vì sao?

Phöôïng laø con chim cuûa Tieân, noù thanh cao treân voùt töøng maây, soáng laâu muoân tuoåi, to lôùn nhaát ñôøi, noù

laïi ñeïp ñeõ muoân hoàng, nghìn tía, noù laïi maïnh meû, bieán hoùa khoân cuøng, noù saùng suoát, troâng roäng thaáy xa, noù luoân luoân bay löôïn söôùng vui ngaøy thaùng.

Roàng laø con vaät cuûa thaàn, noù söùc nuoát beån Ñoâng, to truøm soâng nuøi, noù laøm maây, laøm möa, deã bieán deã hoùa, noù laën loäi trong khaép moïi loaøi maø hôn caû moïi loaøi, noù laïi khoân thieâng, coù oai, coù ñöùc, khoâng gì maø choáng laïi noåi noù.

Toå tieân chuùng ta cao caû khoâng ngôø, thoâng minh, phuùc ñöùc, taám loøng nhö Tieân, söùc ngöôøi nhö Roàng, cho neân laáy hoï Roàng, hoï Phöôïng, ñaët noøi gioáng laø Hoàng Baøng (cuõng nghóa laø theá) , laïi laáy hình aûnh con Roàng, con Phöôïng laøm ghi nhôù cho con chaùu.

Moät boïc traêm tröùng laø toû yù xum vaày, ñuøm boïc cho nhau; noù thaønh traêm gioáng laø con chaùu ñoâng ñuû, sung söôùng. Laáy Roàng, laáy Phöôïng laøm hình neâu ñeå toû cho con chaùu veà sau laøm sao phaûi soáng ñöôïc moät ñôøi thanh cao, nhaøn nhaõ, sung söôùng, ñeïp ñeû, saùng suoát vaø hieåu bieát. Töï do nhö Phöôïng môùi soáng ñöôïc moät ñôøi maïnh meõ, to lôùn, bieán hoùa, oai ñöùc khoân thieâng, ñaày ñuû laën loäi nhö Roàng.

Tình yù cuûa Toå Tieân ta nhö theá, muoán cho con chaùu soáng sung söôùng, thanh cao vaø maïnh më ñôøi ñôøi. Vaø chuùng ta ngaøy nay theá naøo, maø baây giôø soáng khoå, soáng thieáu, soáng ñau, soáng nhuïc nhö ngaøy nay ? Chuùng ta thaát caû 100 doøng gioáng Vieät Tieân vôùi Roàng baáy giôø theá giôùi goïi chuùng ta: Vieät, Mieân, Laøo, Kha, Taày, Nuøng, Phaøn Shinh, Meøo, Maùn, Möôøng, vaân vaân...Coøn nhieàu nöõa, goïi chuùng ta laø gioáng nhoû yeáu. Vôùi laïi töï chuùng ta töï nghó vaø töï so vôùi ngöôøi thì chuùng ta cuõng thaáy nhoû yeáu.

Nhöng maø theá naøo laø nhoû yeáu vaø khoâng vaên minh? Maø taïi sao toå tieân chuùng ta maïnh lôùn vaø vaên

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

xem, thöïc roõ laø chuùng ta bao ñôøi nay ñaõ töøng gaëp hai haïng ngöôøi nöôùc giaëc aáy nhieàu, nhöng maø cuõng nhôø moãi ñôøi chuùng ta heát söùc, heát loøng ñaùnh gieát laïi noù, ñuoåi ñöôïc noù ra maø giöõ gìn laáy doøng gioáng cho tôùi ngaøy nay soáng soùt.

Gaàn 100 naêm nay, giaëc Phaùp maét xanh, muõi loõ ñaõ ñeán xaâm chieám nöôùc ta, gieát troùc ñeø neùn chuùng ta khoå aûi ñeán theá naøo. Chuùng noù huùt maùu, roùc xöông chuùng ta, aên thaùo, aên möûa cho kyø beùo troøn, beùo truïc, beùo quaù hoùa naëng mình uïc-aø-uïc-òch ñeå cho beân Taây giaëc Ñöùc chieám nöôùc, maø beân ta thì giaëc Nhaät keùo vaøo. Giaëc Phaùp beân ta, nhö choù khoâng bieát nhuïc, ve ñuoâi röôùc Nhaät vaøo nhaø, thôø laøm cha cho noù baûo, noù sai ñeå gieát troùc ñaùnh ta baét phu laáy thueá, coøn khoå aûi hôn nöõa.

Nhöng maø giaëc Nhaät Ñoâng Di coù thöông gì giaëc Phaùp, thöông gì ta khoâng? Hieän giôø noù coøn chaân öôùt chaân raùo, coøn ñöông maûi cöôùp Ñoâng xeûo Taây chöa coù ngöôøi ñaâu maø chia ñaây ñoùng ñoù cho suoát, hoùa neân noù phaûi duøng Phaùp nhö duøng choù giöõ nhaø, duøng choù saên muoâng roài moät ngaøy kia caùc choã nhöôøng ñaõ nuoát troâi, noù seõ trôû veà maø laøm goûi thaèng Phaùp ñeå höôûng thaúng moät mình cho noù phæ loøng tham. Saép söûa ñaây, giaëc Nhaät seõ gieát giaëc Phaùp, noù laïi mang moät thaèng vua chuùa buø nhìn veà ñaët leân chieác ngai vaøng cuõ rích gheâ tôûm, troâng coi caùi ñoù laøm caùi neâu chaéc cho noøi gioáng, roài seõ phao ñoàn leân tin noï tin kia, voã veà ñoàng baøo, ñaùnh löøa ñoàng baøo, ñeå chöïc ñöa caû ñoàng baøo chuùng ta vaøo hoá löûa caùc baïi traân vaø beå khôi; naøo noù doã ngon, doã ngoït, laáy phu, laáy lính; naøo seõ cho ñöôøng, cho keïo ñeå laáy baïc laáy vaøng, ngaøy moät ngaøy cuõng nhö hieän nay, ñôøi soáng chuùng ta moät ngaøy moät ñaét ñoû, coù tieàn khoâng coù gaïo aêm, coù gaïo phaûi ñi noäp löông cho lính, coù ñoàng vaøng phaûi boû ra cho noù ñuùc suùng, duùc ñaën

maø ñöôïc.

Xem nhö ngöôøi caùc nöôùc khaùc, sôû dó hoï maïnh lôùn vaên minh cuõng phaûi laøm nhö vaäy maø neân.

Nhöng maø chuùng ta thöû nghó ñeán nôi ñeán choán cho kyõ maø xem, chuùng ta coù thöïc nhoû yeáu hay khoâng? Vaên minh cuûa chuùng ta baèng töï chuùng ta coù theå laøm thaønh ñöôïc hay khoâng? Kìa toå tieân chuùng ta saùng suoát, to taùt nhö theá, gioáng noøi traêm hoï chuùng ta nhieàu keå xieát bao, cöù tính goùp taát caû laïi , hieän giôø caû coõi Vieät chuùng ta coù caû thaûy hôn 60 trieäu ngöôøi. Neáu 60 trieäu ngöôøi ñoù cuøng nhôù laïi tinh yù cuûa toå tieân, nhaän laáy hoï maø cuøng xum vaày, cuøng nhau ñaùnh ñuoåi quaân giaëc, xaây ñaép nöôùc nha, söûa sang ñôøi soáng, nghó goùp cho roäng, laøm cuøng cho nhanh thì chaúng maáy luùc caùi öôùc ao Tieân Roàng cuûa toå tieân chuùng ta seõ thaønh söï thöïc cho chuùng ta vaø con chaùu cuøng aên cuøng höôûng veà laâu, veà daøi. Chuùng ta coù theå nghó thaáy theá ñöôïc ñaáy, maø noùi ñeán laøm chi chöa coù laø vì sao? OÂng cha chuùng ta haù khoâng nghó thaáy theá sao? Ñinh Tieân Hoaøng trong Möôøng, Noàng Trí Cao treân Taày, Leâ Lôïi, Quang Trung döôùi xuoâi vaø taát caû bao nhieâu anh huøng, vua töôùng moãi doøng gioáng chaúng ñaõ töøng laøm, töøng nghó theá sao? Vaäy maø cho ñeán nay chöa ñöôïc laø vì ñaâu?

Nay, hai haïng ngöôøi nöôùc ngoaøi, töø maáy ngaøn naêm veà tröôùc cho ñeán baây giôø ñang tröôùc maét chuùng ta coøn sôø sôø ñaáy kia, noù ñeán phaù phaùch söï xum vaày cuûa chuùng ta, gieát troùc, ñeø neùn, vô veùt boùc loät heát chuùng ta. noù xoâ ñuoåi chuùng ta cuøng taän ñeán böôùc soáng khoâng coù trôøi, cheát khoâng coù ñaát giôø ñaây.

Coù moät haïng ngöôøi noù chuyeân caäy vaøo gioáng ngöôøi noù ñoâng, nhieàu, maïnh lôùn, noù laïi coøn töôûng noù muoán cho gioáng ngöôøi noù sung söôùng hôn, an nhaøn hôn, chaúng neà haø ñem göôm, suùng ñeán gieát chuùng ta, baét eùp chuùng ta phaûi chòu noù. Roài chöõ noù, tieáng noù baét

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

ta hoïc, ta noùi, khoâng ñöôïc hoïc ñöôïc noùi tieng ta, chöõ ta; laïi baét chuùng ta maëc quaàn aùo loái noù, ñi laøm toâi ñoøi cho noù. Ñaøn baø con gaùi chuùng ta, noù chieám laáy ñeå gian hieáp, ñaøn oâng con trai chuùng ta, noù baét ñi moø trai, laáy vaøng ñaàu röøng cuoái bieån, laøm luïng laáy cuûa caûi ôû ñaát nöôùc toå tieân chuùng ta cho noù duøng, noù aên sung söôùng., heát thaûy noù manh taâm baét chuùng ta phaûi ñoàng hoùa vôùi noù ñeå noù deã sai baûo. Chuùng ta maø maát gioáng (tuyeät chuûng) thì ngöôøi noù môùi traøn ñeán ta maø aên ñöôïc, thaät laø muoân thaûm ngaøn saàu, oaùn ñaày suoát ñaát, haän kia ngaäp trôøi. Chuùng ta cho ñeán ngaøy nay, con chaùu maø queân sao ñöôïc nhöõng chuyeän giaëc cuõ noù sang ta laøm khoå theá naøo.

Laïi coøn moät haïng ngöôøi nöa ñôøi nay noù khoân ngoan hôn vaø meàm moûng hôn; noù gieát ngöôøi khoâng göôm vaø aùc nghieät hôn. Chuùng noù tröôùc heát laáy suùng ñeán baén cöûa aûi chuùng ta, baét ta môû cöûa cho chuùng noù vaøo buoân baùn vaø cho boïn thaøy tu vaøo quyeán ruõ ta theo noù, baûo caàm göôm, caàm suùng noåi daäy gieát laãn nhau. Ñoà haøng cuûa noù toaøn laø ño, troâng thoaït thì toø-moø maø thích, raát reû. Chuùng ta ñem vaøng ñem baïc ñem gaïo thoùc ra ñoåi laáy, chaúng bao laâu vaøng, baïc thoùc gaïo cuûa ta caïn. Noù laïi ñem thuoác phieän ñeán ruû chuùng ta huùt cho chuùng ta cheát say, cheát meät, naèm quay naèm queùo khoâng coù söùc ñaâu maø choáng noù nöõa. Luùc baáy giôø noù môùi ñem binh huøng töôùng maïnh suùng lôùn, bom noå ñeá gieát chuùng ta, baét chuùng ta chòu , chieám nöôùc ta, ñaët quan, ñaët vua ra laøm buø nhìn ñeå deã sai daân. Noø laøm ñöôøng caùi ñeå thoâng suoát nôi ñaây nôi ñoù, ñaøo cuûa, baét ngöôøi, laáy vaät, noù laøm nhaø cao ñeå ôû ñeå aên, thoâi thì noù tha hoà vô veùt saïch sanh, aên ñaày aên muùa, maø chuùng ta hôn naêm, saùu möôi trieäu ngöôøi thì bô-vô , boái roái, ngô ngaùc, ngoâ ngheâ, chòu laøm ma ñoùi, ma gaày laøm toâi ñoøi, ñaày tôù. Noù ñaùnh, noù chöûi, noù baét thueá baét sai, noù khoâng cho nghó ñeán toå tieân chuùng ta, chaúng cho hoïc ñoøi khoân

kheùo, ai khoâng chòu thì tuø, thì cheùm, ai buoàn ñôøi thì ñi aån nuùi, aån röøng.

Noùi ñeán cuøng thì moät ngaøy mai cuûa heát, söùc laû, maùu caïn, ... thì cuõng ñeán tuyeät noøi heát gioáng.

Ñoái phoù vôùi hai haïng tröôùc aáy, ngöôøi aáy, toå tieân chuùng ta, ñeå beânh giöõ cho chuùng ta, ñaõ töøng ñoå maùu tan xöông, naùt thòt ra ñaùnh loän vôùi chuùng noù, chaúng qua vì luùc mình yeáu, noù maïnh, mình doát noù khoân, khoâng laøm sao ñöôïc, thoâi phaûi nín tieáng, nín hôi, taïm thôøi an nhaøn, nhöng maø naêm naøo maø chaúng hoäi kín laäp quaân, naêm naøo maø chaúng coù noåi leân maø gieát noù! Xem theá ñuû bieát leõ ngöôøi phaûi soáng, haù chòu ñeå noù soáng mình cheát? Mình khoâng ñöùng leân gieát noù maø ñuoåi noù ñi, ñoøi nöôùc cho mình thì bao giôø mình coù ngaøy soáng vui, soáng ñuû.nhö neáu ñaønh phaän con ong, caùi kieán, cam taâm ñeå noù ñaùnh, noù sai , chaúng nhöõng ñau nhuïc ñeán thaân, maø coøn sinh con ñeû chaùu ra ñeå noù cuõng mang laáy ñau nhuïc vôùi mình, phí coâng toå tieân khoå sôû, theïn thuøng vôùi caû traêm noøi gioáng Tieân Roàng. Nhöõng con ngöôøi theá aáy giaù aùo tuùi côm khoâng bieát ba caâu hoïp laïi neân röøng, noåi ñình noåi ñaùm maø löôõi göôm gioù buïi, xoay chuyeån caû trôøi xanh; nhöõng con ngöôøi theá aáy saù gì noøi naêng nhæ!

Ñaáy hai haïng ngöôøi nöôùc aáy noù laøm haïi chuùng ta, vaø noù laøm cho chuùng ta maát maïnh lôùn maø thaønh nhoû yeáu, maát vaên minh maø thaønh toái taêm. Hai haïng ngöôøi nöôùc aáy, ta goïi noù laø aên cöôùp, laø giaëc, noùi caùi teân cho gheâ gôùm, khoù hieåu hôn laø chuûng toäc ñeá quoác chuû nghóa vôùi laïi kinh teá ñeá quoác chuû nghóa, nghóa laø moät haïng giaëc chuyeân xöng huøng, xöng baù ñeå môû roäng noøi gioáng cho to, huùt maùu cho nhieàu; moät haïng chuyeân xöng huøng, xöng baù ñeå laøm giaøu, laøm coù, aên sung maëc söôùng, baét ngöôøi laøm toâi laøm ñoøi. Hai haïng ngöôøi aáy cuøng aùc nhö nhau, cuøng saâu doäc nhö nhau chaúng keùm. Thöû oân laïi chuyeän cuõ cuûa toå tieân chuùng ta keå laïi maø

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

chæ ñeå beânh vöïc cho noøi gioáng chæ ñeå keâu goïi ai naáy suoát caû caùc noøi nhoû yeáu trong coõi, ngoaøi coõi Vieät, ñuøm boïc laïi nhau cho beàn bæ, cho cöùng raén, mang heát taâm hoàn, söùc tay, oùc nghó, ñoà leà ra goùp truùt caû vaøo coâng vieäc. cöùu laáy nöôùc cho ñoäc laäp, giaønh quyeàn soáng coøn veà cho mình, töï mình laøm chuû, giöõ laáy noøi cho trong saïch con Roàng chaùu Tieân, traêm Vieät xum vaày moät nhaø , moãi doøng gioáng ñeàu ngang haøng, goùp laøm, beânh nhau chung soáng, cuøng tieán ñeán coõi maïnh lôùn, vaên minh hôn ngöôøi.

Coâng vieäc cöùu nöôùc vaø giöõ noøi phaûi mau laøm töø ngaøy nay, khi ñaõ laøm xong coâng vieäc ñoù, luùc baáy giôø ta seõ cuøng chung xaây döïng moät nöôùc nhaø raát sung söôùng , vui veû, ñaáy ñuû ñeå trau gioài laáy moät cuoäc soáng, coøn, noái, tieán, hoùa vaø moät neàn vaên vaät nuoâi, daïy, laøm cuûa suoát noøi gioáng cho ñöôïc moïi maët, töø aên ñeán maëc, laøm ôû, ñi laïi cho ñeán nôi ñeán choán, cho tinh, cho kheùo, cho tieän, cho toát, cho ñöôïc moät ngaøy moät tieán, moät saùng, moät vui , moät ñuû, moät khoân, moäit hieåu hôn leân.

Coõi Vieät luùc baáy giôø laäp thaønh moät nöôùc nhaø Coäng hoøa (nghóa laø quyeàn chung ôû daân chuùng) , 60 trieäu vaø soáng chung caû traêm doøng gioáng ; ngöôøi Vieät moät bang töï trò, ngöôøi Meân moät bang töï trò, ngöôøi Laøo moät bang. Laïi taát caû caùc doøng gioáng Taày, Nuøng, Meøo, Möôøng, Yao, Loâloâ, Shình, Phaøn, Nhaéng Moïi, Kha, v.v....coøn nhieàu nöõa. Y cöù choã vaø tình hình cuûa moãi doøng gioáng maø ñaët thaønh nhöõng khu ñaëc bieät töï trò. Moãi bang vaø moãi khu ñeàu ngang haøng nhau trong nöôùc Coäng Hoøa, ngöôøi vaø ngöôøi ai naáy ñeàu ngang haøng nhau trong suoát caùc nghóa vuï, cô hoäi vaø quyeàn lôïi. Nöôùc Coäng hoøa vaø caùc Bang vôùi caùc Khu do töï nhaân daân töï baàu caét ra caùc ngö Ö øi thay maët xöùng ñaùng maø mình baèng loøng ra ñeå troâng coi vaø laøm luïng heát thaûy coâng vieäc cuûa daân. Neáu troâng coi vaø laøm vieäc

laøm voán ñeå ñi gieát ngöôøi. Chuùng ta trong 100 naêm nay chaúng bao giôø maéc löøa thaèng Phaùp, xem bao nhieâu cuoäc noåi daäy cuûa daân gian thì bieát, thì ñeán baây giôø chuùng ta cuõng chaúng maéc löøa thaèng Nhaät nöõa. Chuùng ta seõ khoâng tin noù noùi löøa noùi doái. Chuùng ta khoâng nhöõng chaúng cho noù laáy cuûa veõ voâi boâi maët nhoï ñaâu, maø chuùng ta coøn seõ aàm aåm noåi daäy ñaùnh cho noù tan, gieát cho noù saïch , ñuoåi cho noù tieät ra khoûi coõi. Chuùng ta laïi veà taém ao ta, xaây ñaép moät nöôùc nhaø cuøng chung moät maùu muû, döïng leân moät ñôøi soáng saùng laùng, ñaày ñuû vui veû. Cuõng nhö ñeán ngaøy mai nöõa, chuùng ta seõ giöõ laáy noøi, laáy nöôùc maø toå tieân ñaõ ñeå laïi cho chuùng ta, maø töø tay chuùng ta ñaõ laáy veà, maø con chaùu chuùng ta seõ sinh soâi naøy nôû ôû ñoù ra. Chuùng ta chaúng chòu ñeå cho moät haïng aên cöôùp naøo ñeán ñaát chuùng ta, daøy xeùo leân moà maû oâng cha, phaù phaùch caû nôi aên choán naèm cuûa chuùng ta. Chuùng ta theà quyeát soáng ñoäc laäp, coøn saùng laùng, noái ñoâng ñuùc, tieán ñaày ñuû, hoùa vaên minh.

Phaûi chuùng ta quyeát ñuoåi giaëc, nhöng maø coøn nhieàu keû khaùc laøm bieáng, chòu toâi ñoøi nhuïc-nhaõ; sôï raèng caùc nöôùc ngöôøi, nhaát laø Nhaät Baûn hieän giôø noù maïnh lôùn quaù, noù vaên minh qua, coù ra maët vôùi chuùng chæ cheát uoång maø thoâi, chi baèng giöõ laáy taám thaân taøn, cuùi ñaàu quyø goái maø soáng cho qua ñôøi, thoâi keä toå tieân cheát daïi, maëc xaùc con chaùu ñau saàu toái taêm. Nhöõng keû ngu dôû öôn heøn laø moät phaàn, ngu doát laø moät phaàn. Thöû xem chuùng ta phen naøy ñaõ laøm thì ñöôïc, ñöôïc moät caùch coù lyù do.

Tröôùc heát, chuùng ta trhaáy raèng nhöõng ngöôøi nöôùc maõnh lôùn vaên minh ñoù, chuùng noù vì loøng tham khoâng coù daùy cho neân xoâ nhau laïi maø tranh cöôùp ñaát nöôùc cuûa boïn nhoû yeáu chuùng ta. Chuùng noù tranh nhau ñoùn cöôùp, töø aâm yû maø buøng noå ra thaønh moät cuoäc chieán

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

tranh to taùt khaép maët ñaát, aùc ñoäc, khoác haïi khoâng coù hai. Töø bao nhieâu ñôøi nay chöa töøng thaáy. Chuùng noù thi nhau mang töøng trieäu daân giaø treû, lôùn beù, trai gaùi cuûa chuùng ta ra ñi vaøo choã cheát maát maïng, laïi thi nhau nghó khoân nghó kheùo, doác saïch tuùi vaøng keùt baïc, suùng oáng, bom ñaïn, taàu bay taàu beå ñem ra cho noå tan thaønh khoùi. Chuùng noù laïi thi nhau maø phaù hoaïi laãn nhau, thaønh to, laøng nhoû. nhaø cao, cöûa roäng luùa maù muøa maøng, xöôûng thôï, röøng moû thoâi ñeàu thaønh heát nhöõng baõi tha ma vaø ñoáng gaïch vuïn. Chuùng noù kyø naøy ñaùnh nhau lôùn nhö vaäy, phao phí nhieàu theá, laïi haàm-heø-haämhöïc quyeát toan gieát nhau khoâng coøn soùt laïi moät moáng. AÁy cho neân, tuy nöûa chöøng chuùng noù bieát laø cheát laø aùc, nhöng maø söï ñaõ theá naøy thoâi gì cuõng cheát , chi baèng mang heát nhau ra maø ñaùnh ñeán canh baïc cuoái cuøng. Ruùt cuïc laïi traän naøy caøng keùo daøi, ngöôøi cheát ñaõ nhieàu, ngöôøi queø laïi laém, ngöôøi soáng thì ñoùi, ngöôøi laøm thì khoâng, cuûa cho xuoáng bieån leân maây, vaên minh cho vaøo oáng khoùi. Chuùng noù haõy xem, daân chuùng seõ thi nhau maø noåi loaïn, thieân tai seõ thi nhau maø luïn baïi; luùc baáy giôø suùng phaùo laø ñoà boû ñi, lính khoâng loøng ñaùnh, laïi theâm ñoùi keùm loaïn laïc.

Chuùng ta suoát caû 60 trieäu ngöôøi, töø ngaøy nay trôû ñi, neáu ñaõ bieát ñuøm boïc cho chaët cheõ, saép ñaët cho chænh teà, möu baøn cho töû teá, moät böôùc ngaøy thaéng lôïi, chuùng ta tieán daàn. Caùi cô hoäi kia maø tôùi thì chæ moät tieáng phaùo thaêng thieân ñoát daäy, seõ caây coû laøm binh, gioù thoåi thaønh quaân reo, nöùa ñoát cuõng thaønh suùng baén, chim trôøi cuõng thaønh phi cô, treû con cuõng thaønh chieán só, ñaøn baø cuõng thaønh töôùng quaân. Chuùng ta lo gì ñaâu? Chuùng noù seõ khoâng coøn maûnh giaùp, thaèng quaân maø loït veà nöôùc. Coù gì laï!

Chuùng ta 60 trieäu ngöôøi, Phaùp Nhaät goùp laïi 10 vaïn, muoân ngöôøi vaây moät, muoân ngöôøi ñaùnh moät, ñaùnh

caû trong saân, ñaùnh caû trong nhaø, ñaùnh caû ngoaøi vöôøn, ñaùnh caû döôùi ao, ñaùnh suoát töø ñoàng röøng cho xuoáng ñoàng suoâi ñaùnh suoát töø ñænh nuùi cao cho xuoáng beå saâu thaúm, ñaùnh töø thaønh thò cho ñeán thoân queâ, ñaùnh caû trong hang, trong hoác, ngoaøi buïi raäm, ñaùnh caû baèng gaäy, ñaùnh caû baèng caøy, baèng dao, baèng suùng kíp, baèng cung teân, baèng buùa baèng lieàm, baèng thaân caây beân döôøng, baèng hoøn gaïch caïnh ngoõ, baèng taám ñaù treân nuùi, baèng ñaát buøn döôùi ao.

Ñaùnh! ñaùnh gieát! ñaùnh gieát cho noù toái taêm maët maøy! Ñaùnh gieát cho chuùng tuùi buïi meâ tôi, khoâng bieát ñaâu laø trôøi, khoâng bieát ñaâu laø ñaát! Cöù ñaùnh gieát chuùng noù. Luùc aáy, ngöôøi khoâng coù choã choân, cuùng khoâng coù choã baén, göôm khoâng bieát choã ñaâm, ñaïn khoâng bieát choã laáp, taøu bay taøu beå khoâng coù choã daáu gieám, maùy khoân oùc kheùo ñeàu bay caû ngoaøi hoàn. Ñaây chuùng ta maø dang tay nhau ñöùng leân, nhaèm ñuùng thôøi cô maø heø nhau cuøng laøm thì theá ñaáy! Chuùng ta ví nhö maët beå soùng coàn chuùng noù nhö thuyeàn con chaäp-cheành. Soùng maø muoán ñaùnh thuyeàn nguïp thì khoù gì. Thuyeàn maø muoán soùng yeân coù noåi khoâng? Coù noåi khoâng?

Nhöng maø ñeå ñi ñeán caùi ngaøy chuùng ta traû laïi thuø nhaø gieát giaëc söôùng nhö theá, neáu chuùng ta coøn baét chöôùc nhöõng keû queân toå, queân noøi, laïc doøng, laïc gioáng, öôn heøn ngu doát, löôøi bieáng cuùi luoàn, maø cuøng im hôi laëng tieáng, boû maëc cho ngaøy troâi qua, thì chuùng ta khoâng theå naøo thaønh coâng ñöôïc ... Chuùng ta baây giôø phaûi suy nghó, nhaän xeùt laáy söùc mình, noøi mình, ñöùng daäy, dang tay nhau maø sum hoïp laïi thaønh maët traän goác gaùc cuûa nöôùc noøi toaøn theå nhaân daân coõi Vieät. Xum hoïp laïi thaønh ñaûng Duy Daân.

Ñaûng laäp ra chæ ñeå laøm vieäc cho toaøn theå nhaân daân, ñem thaân, ñem söùc ra theà quyeát laøm vieäc. Ñaûng Duy Daân laäp ra chæ ñeå laøm vieäc cho toaøn theå daân chuùng

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

chuùng ta, chuùng ta cuøng ñöùng daäy laøm vieäc cho nhau vaø cuøng gieát giaëc. Hôõi hoàn cuûa noøi gioáng haõy trôû laïi leân! Khoâng coù ai thí boû cho söï soáng caû. Söï soáng phaûi do söùc maùu cuûa chuùng ta laøm neân. Khoâng coù ai thí boû cho ta quyeàn soáng caû - Quyeàn soáng phaûi do hai baøn tay chuùng ta beânh giöõ laáy. Khoâng coù ai gieát giaëc hoä chuùng ta ñöôïc caû. Chæ töï chuùng ta môùi vì chuùng ta thoâi. Khoâng coø ai giuùp chuùng ta laäp ñöôïc nöôùc Coäng Hoøa vaø baèng töï trò ñöôïc caû. Chæ töï chuùng ta môùi coù loøng vaø môùi coù söùc maø laøm cho chuùng ta beàn maïnh vaø vaên minh thoâi.

Noøi gioáng Hoàng Baøng, nöôùc non gaám voùc, traûi bao phen ngoïc vôõ ngoùi tan, saåy ñaøn tan ngheù, nhöng maø caû caùi noøi gioáng vôùi caùi nöôùc non gaám voùc cuûa chuùng ta ñaây, ñôøi naøy chæ coøn troâng 10 naêm trôû laïi, khoâng soáng maïnh thì dieät vong, maø dieät vong kyø naøy thì dieät vong haún khoâng coøn ngoi ngoùp ñöôïc nöõa, cuõng khoâng coøn rôùt soùt ñöôïc ai ñaâu! Nhöng maø neáu baèng söï gaéng söùc, chuùng ta kyø naøy, ñaõ soáng thì soáng oanh lieät, soáng beàn maïnh, vaên minh vaø ñaïo ñöùc hôn ñôøi. Ñaày trôøi soâng maùu, khaép ñaát tieáng keâu, roài ñaây trôøi quang maây taïnh, Roàng Phöôïng tranh nhau, gieát ñöôïc giaëc, röûa ñöôïc thuø roài, aùnh trôøi beå Nam nhö choùi nhö doïi, nhö haùt, nhö ca, gioù xuaân ñaàm aám, luùa haï vaøng reo, moät ñôøi soáng vui söôùng vaø ñaày ñuû seõ thay cho moät cuoäc beå daâu thaûm saàu vaø taêm toái.

Giôø phuùt naøy ñaây, chính laøgiôø phuùt nghieâm ngaët, nguy hieåm nhaát, soáng coøn hay cheát tuyeät quyeát ñònh ôû giôø phuùt naøy. Ai laø doøng gioáng Hoàng Baøng, con chaùu Vieät, neáu khoâng nhaän xeùt cho töôøng, ñöùng ra tranh ñaáu töùc laø soáng uoång, soáng thöøa, soáng nhuïc.

Gieát giaëc laø coâng vieäc vinh quang nhaát ñôøi cuûa chuùng ta.

Chieán tranh laø nguoàn soáng cuûa noøi gioáng chuùng

khoâng ñeán nôi ñeán choán theo yù muoán cuûa daân thì laïi boû ñi vaø baàu ngöôøi khaùc. Nöôùc Coäng hoøa seõ phaûi daïy doã heát moïi ngöôøi daân cho gioûi, cho khoân, chaêm nom xeáp ñaët moïi vieäc laøm aên cho daày ñuû maø ngang haøng vôùi nhau khoâng hôn, khoâng keùm, suoát trong nöôùc trai gaùi, lôùn beù, giaø treû ñeàu sung söôùng, töï do, ñaày ñuû, tinh khoân, tieàn taøi ruoäng ñaát chia ñeàu cho nhau. Ngöôøi Vieät Meân, Laøo, Kha, Taày, Möôøng, Maùn, Nuøng, Meøo, Moïi, Chaøm, Loâ Loâ, Yao, Nhaèng, Phaøn, Shình, Ngaùi seõ ñuøm boïc nhau vui veû ñoâng ñuùc khoâng ai tranh ai, nhaän hoï xum vaày, nhôù ôn Toå tieân xaây ñaép vaên minh cuûa noøi gioáng.

Chuùng ta haún baây giôø chöa hieåu theá naøo laø töï trò? Töï trò nghóa laø mình töï coi laáy coâng vieäc mình , töï quyeát laáy yù muoán mình, töï chuû laáy thaân theá mình, töï laøm ñaát ñai mình, töï höôûng laáy quyeàn lôïi mình, töï traû laáy nghóa vuï mình khoâng ñeå ai ñeø neùn mình, tra khaûo mình, gieát troùc mình. Nhöng maø muoán ñöôïc töï trò, khoâng phaûi laø bo-bo ích kyû laáy moät mình, maø phaûi xum vaày goùp söùc moïi ngöôøi xaây ñaép moät nöôùc nhaø vöõng beàn vaø maïnh meõ ñeå daãn daét mình. Mình vì töï mình vaø caû moïi ngöôøi; caû moïi ngöôøi laïi vì mình maø cuøng khoù nhoïc cuøng soáng cheát, cuøng nhaân chuû maø neân. Neáu moïi ngöôøi bieát muoán ñeå cho mình soáng, maø soáng vui hôn, eâm aám hôn, muoán ñeå cho mình ñöôïc hieåu bieát hôn thì phaûi laøm theá naøo cho lôïi caû mình vaø lôïi caû ngöôøi trông doøng gioáng, aáy laø hieåu theà naøo laø Coäng hoøa vaø Töï trò ño. Coâng vieäc nöôùc laø theá, haù chòu ñeå cho quaân giaëc ñeán töï xöng laø baûo hoä cho mình ñeå gieát troùc mình, boùc loät mình vaø gieát troùc noøi gioáng, boùc loät noøi gioáng hay sao?

Muoán xaây döïng moät nöôùc nhaø Coäng hoøa vaø Bang nhaø töï trò phaûi ñuoåi gieát giaëc, vaø töï côûi môû cho mình vaø noøi gioáng ñaõ. Maø muoán theá phaûi vaøo ñaûng

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Duy Daân vaøo Mat traän Goác nöôùc noøi Toaøn theå Nhaân daân Vieät , mang gaïo nuoâi laãn anh em, mang suùng ra cuøng nhau gieát giaëc, ngöôøi khoân nhö ngöôøi keùm, keû maïnh beânh keû yeáu daãn daét laãn nhau cho chaët cheõ, cuøng nhau ñi gieát giaëc ñoøi nhaø môùi ñöôïc. Chuùng ta laäp laáy ñaûng ñeå maø döïng nöôùc, laäp laáy quaân ñeå maø giöõ noøi. Trong böôùc naøy, Nhaät, Phaùp ñang boái roái chia reõ, ñang luùc theá giôùi xoâ ñaåy gieát nhau, thöïc khoâng khoù gì! Thöû töôûng töôïng chuùng noù coù maët muõi, chaân tay, coù loøng oùc, chuùng ta naøo coù keùm gì! Hôn nöõa chuùng ta coù 60 trieäu ngöôøi, töøng naøy taám loøng yeâu thöông nhau, töøng naáy boä oùc nghó ngôïi cho nhau, töøng naáy tay chaân beânh nhau, laøm luïng cho nhau ñeå maø gieát giaëc thì giaëc tan, ñeå maø döïng nöôùc thì nöôùc maïnh. Maïnh lôùn vaø vaên minh ôû ñaâu maø ra? Chuùng ta coù yeâu cha meï, anh em ta khoâng? Coù khoùc khi anh em ta ñau hay cheát khoâng? Chuùng ta coù hai baøn tay haøng ngaøy mang ra laáy cuûi, caøy ruoäng, thoåi côm khoâng? Chuùng ta coù boä oùc nghó lo ñeán ñôøi soáng chuùng ta khoâng? Coù! Coù! AÁy theá maø taám loøng yeâu aáy roäng ra khaép caû traêm gioáng Hoàng Baøng, keû naøo ñaùnh gieát moät anh em ta, chuùng ta cuõng ñau nhö caùi ñaùnh ta, chuùng ta ñöùng caû daäy ñeå beânh vöïc cöùu ngöôøi aáy maø ñoå maùu, ñoå cuûa cuûa chuùng ta ra, choáng choïi vaät loän vôùi quaân giaëc.

Chuùng ta ñem hai baøn tay ra, nhoû theâm moät tyù moà hoâi, caû traêm nhaø goùp söùc maø gaây döïng moïi thöù cho chuùng ta chung, khoâng rieâng ai. Chuùng ta ñem boä oùc nghó ngôïi lo lieäu ñeán moät mình ta hay moät nhaø ta, lo lieäu nghó ngôïi roäng ra cho caû ñôøi soáng cuûa 60 trieäu anh em. Taát caû nhöõng thöù aáy vôùi hoàn nhôù laïi toå tieân hieåu bieát yù nghóa cuûa Roàng Phöôïng, ñem töï söùc saün coù ôû trong mình ra laøm roäng saùng nhöõng hình aûnh yù muoán cuûa oâng cha, taát caû nhöõng thöù aáy ñeàu laø vaät lieäu caàn yeáu vaø nhöõng caùi môû ñaàu cho maïnh lôùn vaø vaên minh.

Beàn maïnh vaø vaên minh laø ôû ñaát ñai kia môû mang ra, söùc löïc mình laøm maïnh leân maø thaønh, naøo noù ôû ñaâu maø ra ñaâu?

Ñaûng Duy Daân nghó theá, bieát theá, laøm theá vaø goïi caû anh em cuøng laøm theá. Ñaûng laû ñaûng cuûa moïi ñoàng baøo, ñoàng baøo phaûi giuùp ñaûng, vaøo ñaûng tin ñaûng, laøm vieäc cho ñaûng, beânh vöïc cho ñaûng, soáng cheát vôùi ñaûng, töùc laø ñoàng baøo töï giuùp mình, töï laøm vieäc cho mình, töï soáng cheát cho mình ñaáy. Phaûn ñoái ñaûng Duy Daân chæ coù quaân giaëc, chæ coù nhöõng keû öôn heøn, löôøi nhaùc, chæ coù nhöõng keû buoân daân baùn nöôùc, chæ coù nhöõng keû choù saên cho quaân giaëc thôøi laøm xaáu laøm haïi ñaûng, môùi noùi xaáu, noùi bæ ñaûng. Chuùng noù, ta ñeàu phaûi goïi laø Vieät gian, phaûi ñeàu goïi laø quaân giaëc, phaûi ñuoåi chuùng noù ñi, phaûi gieát chuùng noù ñi!

Ñoàng baøo traêm doøng gioáng Vieät! Ñaát nöôùc chuùng ta seõ coù theå chaúng nay thì mai, vì loøng tham caùc quaân cöôùp maø coøn thaønh baõi traän gieát troùc, khuûng khieáp thaûm haïi giöõa caùc quaân cöôùp ñaáy. Ñoàng baøo voâ toäi cuûa chuùng ta seõ chaùy thaønh vaï laây, bò gieát, bò hieáp, bò cöôùp, bò loät , bò ñaùnh ñaäp, bò sai baûo. OÂi thaûm ñaïm quaù maø thoâi! Caùi baùt cuûa chuùng ta lieäu coù giöõ coøn maø aên khoâng? Cha meï, anh em, vôï choàng, hoï haøng, beø baïn cuûa chuùng ta, lieäu coù beânh nhau ñöôïc coøn soáng maø huù-hí, vui veû vôùi nhau ñöôïc khoâng? Nhaø cuûa chuùng ta, ruoäng nöông cuûa chuùng ta, nhaân caùch cuûa chuøng ta seõ bò chuùng noù vì loøng tham khoâng ñaùy maø gieát troùc, tieâu dieät caû! Thaûm ñaïm quaù maø thoâi ñoàng baøo!

Nhöng maø ai laøm chuùng ta neân noãi? Quaân giaëc cöôùp nöôùc! Vôùi loøng öôn heøn cuûa chuùng ta , vaäy ai cöùu vaõn cho chuùng ta ñöôïc? Chaúng nöôùc ngoaøi cöùu vôùt chuùng ñaâu! Toå Tieân khoâng daäy laïi ñöôïc nöõa! Trôøi Buït coù thaáy boùng ai ñaâu? Chæ coù chuùng ta vôùi töï quyeát cheát ñeå caàu soáng. Loøng uaát öùc töùc giaän, caêm hôøn ñeán coå

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

th‰-hŒ chúng ta. Gió Ãy nhÜ m¶t chi‰c roi thép quÃt chúng ta dÆy, Çau buÓt t§i xÜÖng tûy, thÃm tÆn Çáy hÒn dân t¶cvà Çáy lòng m†i ngÜ©i. S¿ phøc-hÜng ª Çó mà ra, làn gió Ãy t¿ ª Çáy sº mà th°i, së lôi-cuÓn h‰t Çáy tÀng, Çoàn-k‰t låi m¶t m¥t trÆn gÓc.

Chúng ta së phän tÌnh låi và t¿ hÕi: ‘Träi næm ngàn næm nòi giÓng chÜa bÎ diŒt vong , phäi có m¶t lë gì , và phäi có viŒc gì Ç‹ mà làm?’ ChÌ có nh»ng ngÜ©i ª dܧi ÇÎa-ngøc m§i th¿c nghiŒm thÃy cái Çau kh° cûa nòi-giÓng và chúng sinh, ngÜ©i Ãy së phän tÌnh mà tìm-tòi cái lë th¿c cûa Çau kh° . ChÌ có ngÜ©i Ãy m§i th¿c ÇÜ®c giác-ng¶ v§i ánh sáng l§n lao cûa trí tuŒ cäm-chiêu.

ChÌ có ngÜ©i Ãy m§i th¿c nguyŒn ra cÙu v§t nòi giÓng và chúng-sinh. ChÌ có ngÜ©i Ãy làm ÇÜ®c viŒc l§n b¢ng m¶t sÙc sinh-mŒnh l§n-lao cäm t¿ Çáy hÒn Ç‹ mà hoàn-thành cái Çåo l§n cho loài ngÜ©i. ƒy th‰, lë sÓng và lë thÆt cûa Phøc HÜng là nhÜ vÆy.

Nh»ng con ngÜ©i cûa 40 là nh»ng con ngÜ©i cûa cái th‰-hŒ và tÀng-cÃp ViŒt Çáy tÀng t¿ ª dܧi áp-bÙc Çen dày và n¥ng-nŠ mà l§n-lao lên, cªi mª h‰t xiŠng-xích cho mình và phá tan h‰t nh»ng màn tÓi , quét såch h‰t hôi tanh và Çánh ch‰t h‰t thù ÇÎch.

Nh»ng con ngÜ©i Ãy vì T° QuÓc ViŒt. T° QuÓc ViŒt là m¶tT° QuÓc Çáng yêu, Çáng kính , khiT° QuÓc ViŒt chân chính bi‹u-hiŒn ÇÜ®c lë sÓng và lë thÆt, tÃt cä lš-tܪng và chính-nghïa. Nh»ng con ngÜ©i Ãy së th¿c-hiŒn t¿ mình, xãh¶i và dân-t¶c b¢ng tÃt-cä nh»ng hÜÖng hÒn và chính-khí mà làn gió Çáy mang ljn cho tÙc là nhân-cách và danh-d¿.

ta ñeå tranh ñoøi laïi nguoàn soáng coøn. Söï soáng coøn cuûa chuùng ta, ai ai cuõng ñeàu coù boån phaän phaûi laên xaû vaøo trong voøng khoùi ñaïn aùnh göôm ñeå traû thuø cho toå tieân , buoâng côûi cho töï mình vaø gôõ môû cho con chaùu khoûi soáng nhuïc, dieät vong.

Maët traän goác nöôùc noøi nhaân daân Vieät seõ thaønh coâng vôùi söï ñem laïi soáng coøn, beàn maïnh vaên minh va quang vinh cho noøi gioáng Traêm Vieät.

Ñöùng daäy, anh em ñoàng baøo!

Duy Daân Ñaûng toaøn theå kính khaån thanh minh.

Laøm taïi Toång Ñaûng Boä Ngaøy 12 thaùng 9 naêm 4822 Tuoåi Vieät (töùc 10 thaùng 10 naêm 1943)

Seõ coù caùc baûn dòch Meân, Laøo, Kha, Taày Nuøng, Meøo, Möôøng, Maùn v.v....

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

GI¹ ñÁY GI¹ ñÁY GI¹ ñÁY GI¹ ñÁY GI¹ ñÁY

Çáy. Nh»ng gió Ãy và sóng Ãy duy-nhÃt có l¿c-lÜ®ng Ç‹ lÆt Ç° h‰t thäy nh»ng thÙ gì trên m¥t.

Làn gió Çó là làn gió HÒn và làn gió Sº. Ÿ trong Çáy lòng ngÜ©i, nó là gió lòng.

“”

Cùng m¶t luÆt-t¡c nhÜ trong s¿ tân trÀn Çåi tå, các th‰-hŒ, các tÀng-cÃp dÀn-dà và lÀn-lÜ®t h‰t m‡i tác døng chÌ-Çåo cûa mình trong Ç©i sÓng quÓc-dân Ç‹n nhÜ©ng bܧc cho m‡i tÀng-cÃp m§i. Nh»ng cu¶c cách mång dân-t¶c trên sº ViŒt, nh»ng cu¶c cách-mång nào Çã chân-chính làm Çåt ÇÜ®c nguyŒn-v†ng cûa dân-chúng và làm ÇÜ®c Çúng ÇÜ©ng Çi cûa nòi-giÓng ÇŠu chÌ do b¢ng m‡i th‰-hŒ th¿c-tiÍn ti‰n và m‡i tÀng-cÃp thÆt Ça sÓ. Trái låi thì khác th‰ , bªi vì chÌ có nh»ng th‰-hŒ th¿c tiÍn ti‰n và nh»ng tÀng-cÃp thÆt Ça sÓ m§i Çû sÙc và trí viÍn ki‰n và dÛng-cäm, Çû huy‰t tính ra gánh-vác công viŒc l§n-lao cûa th©i-Çåi trao cho.

ChÌ có th‰-hŒ th¿c tiÍn ti‰n m§i Çû Çåi-bi‹u ÇÜ®c tÜÖng-lai .

ChÌ có tÀng-câp thÆt Ça sÓ m§i Çû Çåi-bi‹u ÇÜ®c dân-t¶c.

TÜÖng-lai tÕ l¶ trong óc m§i cûa th©i-Çåi và viÍn ki‰n.

Dân t¶c tÕ l¶ sinh-mŒnh trong th¿c-th‹ cûa toàn dân và chính-nghïa cûa ki‰n-thi‰t. Ti‰n hóa là làm b¢ng hai nŠn täng ÇiŠu-kiŒn Çó. Cách-mång chÌ tìm ÇÜ®c trong hai ÇiŠu kiŒnÇóm¶tnŠn-tängvàÇÜ©ngÇilÎch-sº,chính-trÎÇúngch¡c và tÃt th¡ng.

Th‰ hŒ cûa thanh-niên và tÀng cÃp 98 % cûa quÓcdân ViŒt chính là Çáy tÀng dân-t¶c ViŒt. Thanh-niên bÎ giày xéo dܧi sÙc n¥ng cûa các th‰-hŒ và qÜÓc-dân bÎ lÃp-láp dܧi xây Ç¡p cûa các Ç¥c quyŠn , chÌ có th‰-hŒ Ãy v§i tÀng-cÃp Ãy chân-chính là Çáy tÀng ViŒt, tÙc là sÙc gÓc cûa ViŒt.

Làngióphøc-hÜngdân-t¶cvàth©i-Çåikhôngthªitrên m¥t tÀng , trái låi chÌ th°i dܧi Çáy tÀng Ç‹ cuÓn dÆy làn sóng

S¿ thÓng-trÎ cûa dÎ t¶c thành-lÆp ª s¿ bàn cÙ trên m¥t tÀng v§i s¿ thÕa-hiŒp cûa Ç¥c quyŠn. Måch máu và tâm-hÒn cûa nòi giÓng vì Çó tránh m¥t tÀng và Ç¥c quyŠn mà trª vŠ Çáy gÓc.

SÜ thÓng-trÎ cûa dÎ t¶c thành-lÆp trên s¿ c¢n-c‡i cûa nòi giÓng. Måch máu và tâm-hÒn Çó tránh h‰t c¢n-c‡i mà chìm xuÓng Çáy Ç‹ Çâm lên nh»ng chÒi m§i.

Làn gió Çáy thÄm-thÃu suÓt Çáy tÀng cûa dân-t¶c.

NgÜ©i cûa 40 làm viŒc cho th©i-Çåi 2000 ÇŠu Çã ÇÜ®c thÃm-thía, cäm thÃy m¶t cách sâu-s¡c và ghê-r®n, h† ÇŠu rùng mình, và trong sÙc giác-ng¶ l§n-lao, h† ÇÙng dÆy månh më ljn vô-ÇÎch. T¿ tay h†, h† së mª r¶ng th©i-Çåi và sáng r†i væn-minh.Th©i-Çåi v§i væn-minh phäi tìm lë sÓng v§i lë thÆt trong nh»ng nguyên-lš bän thân cûa sinh-mŒnh và viŒc làm. Sinh-mËnh là t¿ th‹ . Th©i-Çåi chÌ là s¿ k‰t thành cûa sinh mŒnh.ViŒc làm là s¿ giao-h‡ phÙc-tåp gi»a t¿-th‹ v§i vu-trø. N‰umuÓnÇått§im‡ihình-tháivàphÜÖng-phápcûavæn-minh nào m¥c-dÀu chÌ có th‹ tìm trong viŒc làm cûa sinh-mŒnh nh»ng lë th¡ng. ViŒc làm là bi‹u-hiŒu cûa sinh mŒnh ra b¢ng h‰t cà sÙc l¿c vÆt-chÃt, k‰t-quä hình-thÙc v§i hiŒu-døng m‡i mÀu, m‡i vÈ cùng tÃt-cä nh»ng duyên quä ch¢ng-chÎt låi cûa vÛ-trø và sº. TÃt cä tóm låi là th¿c-hiŒn.

Toànth‹chúng-sinhnÜÖngtheom¶tlš-tܪngvàmøc tiêu chung Ç‹ ti‰n t§i trong ÇÜ©ng trÜ©ng cûa th¿c-hiŒn Çó. Cånh-tranh nhau, Çãi l†c nhau và ti‰n hóa lên. ChÌ có nh»ng nòi giÓng không dày công sinh-mŒnh v§i Çû pháp, viŒc làm, mói chÎu lùi bܧc, bÎ Çè-nén và chìm vào diŒt-vong. Làn gió Çáy Çã n°i dÆy thÙc-tÌnh m†i ngÜ©i b¢ng nh»ng cäm-giác Çó mà thôi. Nh»ng cäm-giác Ãy, nói tóm låi làTh¡ng Nghïa. Làn gió Çáy mang låi Th¡ng Nghïa.

Không gì th°i réo-r¡t , nghi‰n rít b¢ng làn gió Çáy. Nó nhÜ th°i h‰t thÄy 5000 næm, tÃt cä nh»ng hÖi lånh ngÜ©i ch‰t và hÖi r®n linh-hÒn cûa toàn th‹ thiêng-liêng chÒng-chÃt trên thÙ b¿c cûa ti‰n hóa , Çem dÒn-dÆp låi mà Çánh úp m¶t

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Chuû-nghóa phaùi Duy sinh laø moät chuû-nghóa thieân leäch, thieáu-soùt, vaù-víu TAÂM vaø VAÄT. Chuûtröông chuûng-toäc öu vieät, tieâu-dieät noøi gioáng yeáu ñuoái baèng chieán-tranh, hoaëc noâ-leä hoùa caùc daân-toäc nhoû yeáu. Thöïc-taïi cho thaáy: Moãi phaùi chæ phaûn-aûnh ñöôïc moät maët cuûa ñôøi soáng, chöù khoâng bao-goàm ñöôïc toaøn dieän ñôøi soáng con ngöôøi ( Nhìn moät khoái hình maø chæ nhìn moät dieän ). Ta thaáy, khoâng coù con ngöôøi, caây coái nuùi soâng, thuù vaät trong thieân-nhieânCoù cuõng theá, ma khoâng coù cuõng theá. Hieän-töôïng soáng khoâng coù. Noùi caùch khaùc, coù con ngöôøi môùi coù hieän-töôïng soáng. Nhö vaäy NGÖÔØI chính laø nguoàngoác cuûa hieän-töôïng soáng .

Ñôøi soáng cuûa loaøi ngöôøi do söï vaän-ñoäng vaø keáthôïp cuûa ba phaïm-truø VAÄT -TAÂM - SINH.

Ngaøy nay, coù nhieàu trieát-gia coù yù-nghó toånghôïp caû ba neàn trieát-hoïc Duy Taâm, Duy Vaät vaø Duy Sinh, nhöng hoï chöa tìm ra ñöôïc nhöõng quy-luaät caênbaûn cuûa moãi phaïm-tru ø: Vuõ-truï (thieân-nhieân), Con ngöôøi (tö-töôûng), vaø Xaõ-hoäi.

* Veà phöông-phaùp thieát-laäp, trieát-hoïc coù theå chia laøm hai loaïi: Trieát-hoïc suy luaän (trieát-hoïc thuaàn lyù hoaëc dieãn-dòch = speculative, rational, deductive), vaø trieát-hoïc quy-naïp (inductive).

- Trieát-hoïc suy luaän ôû choã caùc trieát-gia ñöa ra moät thöïc-theå quan-troïng nhaát, thieâng-lieâng nhaát (caên-cöù toái-cao) ñaàu moái cuûa taát-caû moïi söï, roài töø ñoù suy-nieäm ra moïi quy-luaät (xuaát-phaùt toái-sô).

- Trieát-hoïc quy-naïp laø toång-quaùt hoùa nhöõng nguyeân-lyù ruùt ra töø caùc moân hoïc chuyeân-bieät.

* Vieäc nghieân-cöùu vaät-chaát ñi vaøo moät giai ñoaïn môùi, töø thaäp nieân 20 vôùi söï thieát-laäp moân Cô Hoïc Nguyeân Löôïng ( hoaëc Löôïng töû - Quantum Me

I/ Nh»ng Chû Nghïa CÆn ñåi I/ Nh»ng Chû Nghïa CÆn ñåi I/ Nh»ng Chû Nghïa CÆn ñåi I/ Nh»ng Chû Nghïa CÆn ñåi I/ Nh»ng Chû Nghïa CÆn ñåi

Nhaän-xeùt veàù ba chuû-nghóa phoå-thoâng caän ñaïi:

1/ Phaùi Duy Taâm . Ñuùng ra neân goïi laø “ Duy Thaàn, Duy Taâm chuû-nghóa”. Phaùi naøy cho raèng chæ duy coù tinh-thaàn ( yeáu-toá voâ hình ) saûn-sinh ra moïi hieäntöôïng soáng, vaø xuaát-phaùt toái sô laø söï phaùt-sinh vaø cöùu-caùnh cuûa “Thaàn ”.

Phöông-phaùp lyù-luaän thöôøng duøng laø “ Tam ñoaïn luaän ”, sang ñeán theá-kyû 18, Heùgel tu-chænh laïi, ñaët ra “Duy Taâm bieän-chöùng-phaùp ”, moïi söï bieán-ñoiå ñeàu tuøy-thuoäc tinh-thaàn tuyeät-ñoái.

Thaàn laø phaïm-truø sieâu-hình hoïc, khoâng theå laáy khoa-hoïc maø naém chaéc ñöôïc, neân Saint Thomas D’Aquin ñöa moät thí-duï, “ Em beù muùc nöôùc ñoå vaøo loã caùt treân baõi bieån ñeå noùi leân söï “baát khaû tri luaän ”! Duy Taâm phaùi thieân veà “ tónh”, neân coù tínhcaùch baûo-thuû, khoâng baùm-saùt thöïc-taïi.

Nguoàn-goác yù-thöùc-heä Duy Thaàn: Phaïm-truø “thaàn” phaùt-sinh trong xaõ-hoäi vaøo hai thôøi-kyø thaàn taéc ( ña thaàn ), vaø ñeá taéc ( thöôïng-ñeá ñoäc toân ) Ñem phaïm-truø “thaàn” ra nghieân-cöùu, ta thaáy hoaït-ñoäng tinh-thaàn chæ ñöôïc ñaët ngang haøng vôùi chuûng-toäc vaø vaät-chaát, vì voán lieáng cuûa thaàn cuõng laø do:

a/ Söï tích-luõy ñôøi-ñôøi cuûa kinh-nghieäm. b/ Haønh-ñoäng.

c/ Vaø trí-thöùc cuûa loaøi ngöôøi.

Veà hieäu-quaû lòch-söû vaø vaên-minh lyù-luaän ñöa ñeán ñònh meänh chuû-nghóa .

2/ Phaùi Duy Vaät. Karl Max .

Duy Vaät chuû nghóa caên-cöù ôû söï quan-heä cuûa

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

vaät-chaát, laáy ñoù laøm nguyeân-nhaân laäp neân vaø chi-phoái söï soáng cuûa con ngöôøi. Caên -cöù vaøo vaät-chaát, neân Duy Vaät chuû-nghóa chuù troïng ñeán kinh-teá, vaø coi kinh-teá laø neàn-taûng duy nhaát cuûa söï soáng con ngöôøi. Nhöng ta thaáy, theá naøo laø vaät-chaát? Laø nguyeân töû? ñieän töû? Löôïng töû?,...laø nhöõng thöù cöïc nhoû? hay vuõ-truï laø thöù cöïc lôùn? Nhö theá, laøm sao quyeát-ñònh ñöôïc tính-chaát tuyeät-ñoái cuûa vaät-chaát laøm caêncöù toái cao? Hoaït-ñoäng vaät-chaát phaûi bình-quaân vôùi tinh thaàn. Duy Vaät phaùi thieân veà “ ñoäng ”maø thaønhlaäp bieän-chöùng. Huûy-dieät nhaân tính, coi con ngöôøi nhö suùc vaät, xa-rôøi thöïc-taïi neân gaây ra ñau khoå trieàn-mieân cho loaøi ngöôøi!

Ta thaáy “ Nhaän-thöùc-luaän ” cuûa Duy Vaät chæ bieát coù khaùch-quan maø khoâng bieát ñeán chuû-quan.

Veà thuaàn-tuùy lyù-luaän, Duy vaät phaùi mang töï nhieân hoïc (science de la nature) aùp-duïng moät caùch khoâng tieâu-hoùa vaøo ñôøi soáng xaõ-hoäi. Laïi tintöôûng tuyeät-ñoái vaøo vaät-chaát, neân chæ ñeà-xöôùng coù theá-löïc vaø quyeàn löïc.

Xaõ-hoäi lyù-töôûng raäp maãu theo nguyeân-thuûy coäng saûn, vaø theo töï-nhieân? Thöïc ra thôøi-ñaïi nguyeân-thuûy coäng saûn coøn theo maãu heä, chöa coù moâ-hình toå-chöùc xaõ-hoäi cuûa loaøi ngöôøi.

Boán chöõ “ töï-nhieân kinh-teá ” töï mâu-thuãn chính nó , vì kinh-teá bao-giôø cuõng bao-haøm moät thuû-ñoaïn nhaân vi, traùi-ngöôïc vôùi chöõ “ töï-nhieân ”.

John Spencer Çã phäi tuyên bÓ:

‘NayÇãljnlúcchúng-taphäit¿giäi-phóngmình ra khÕi nh»ng xiŠng-xích trói bu¶c và nh»ng tÃm väi che m¡t cûa š-thÙc-hŒ Duy VÆt c° l‡ sï (If’s now time to free ourselves from the shackles and blinders of the old materialist ideology.’

Và ‘Tr§-trêu thay, có m¶t s¿ thÆt là nhiŠu nhà

khoa-h†c Çi tiên-phong trong khoa-h†c hiŒn-Çåi tØ vào th‰-k›trܧcÇây chot§inh»ngnhàsáng-lÆpcÖ-h†cÇiŒntº nhÜ Max Plannack và Werner Heisenberg cÛng ÇŠu bác-bÕ chû nghïa Duy VÆt.

- John Spencer nêu lên 9 Çi‹m Ç‹ bác-bÕ chûnghïa Duy VÆt:

1-CácÇÎnh-luÆtvÆt-lšlàmnŠn-tängcûatátcäm†i khoa-h†c.

2-CácÇÎnh-luÆtvÆt-lšlành»ngquan-hŒtoánh†c.

3- Các quan-hŒ toán h†c phø-thu¶c vào các con sÓ.

4- M†i con sÓ ÇÜ®c xây-d¿ng tÙ 1 và 0 (2 là 1 + 1, và 0 là s¿ v¡ng m¥t cûa m†i thÙ)

C/ Phaùi Duy Sinh .

Chuû-nghóa Duy sinh chuû-tröông caên-cöù con ngöôøi do ôû sinh-lyù phaùt-trieån maø laäp neân sinh-hoaït duy-trì baèng sinh-nguyeân. ( thöïc ra sinh-nguyeân chæ laø teá-baøo cuûa höõu-cô sinh-vaät ) phaùt-sinh ra vuõ-truï, xaõhoäi! Tieàn ñeà toái ñònh laø SINH TOÀN vaän-ñoäng - xuaát phaùt toái-sô laø sinh-theå.

Duy sinh phaùi laø trieát phaùi trung-dung, tìm caùch dung-hoøa, vaù-víu taâm vôùi vaät . Thöïc ra, Duy Sinh phaùi chöa haún thaønh moät heä-thoáng, neân caùc lyù-thuyeát-gia cuûa phaùi ñoù vaãn coøn doø tìm manh-moái ñeå boå-tuùc caùc thieáu soùt cuûa chuû-nghóa. Loaøi ngöôøi khoâng phaûi chæ coù moät muïcñích caàu sinh nhö thuù vaät, maø phaûi sinh soáng theo caùch-thöùc loaøi ngöôøi .

Theá naøo laø “ sinh nguyeân ”? - Laø“Teá baøo” ö? Nhö vaäy ñaâu laø nguyeân-uûy söï soáng?Duy Sinh phaùi chæ chuù-troïng ñeán hieän-töôïng vaät-chaát sinh-hoaït trong vuõ-truï. Ñieàu-kieän nhaân-chuûng hoaït-ñoäng trong xaõ-hoäi bò sieâu-hình hoùa thaønh ra vuõ-truï-quan!

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

cuûa tö-töôûng cho xaõ-hoäi loaøi ngöôøi!

* Duy Sinh ñaõ duøng caùc ñònh-luaät cuûa sinhvaät aùp-duïng thaúng cho xaõ-hoäi ngöôøi. (Ngöôøi khaùc vaät).

- Vuõ-truï ñoái vôùi loaøi ngöôøi laø cöïc chaát, voâhaïn löôïng tính, voâ-haïn duyeân-khôûi, voâ-haïn phöông -trình thöùc, voâ-haïn cöùu-caùnh ( söùc bieát ñeán ñaâu, vuõ truï coù teân ñeán ñoù. ).

6/ Söï hình-thaønh vaø caáu-truùc cuûa “Ñoäng löïc hoïc” Lyù Ñoâng A .

“ Vaän-ñoäng vaø keát-hôïp laø hoã-töông nguyeân nhaân ”, tung hôïp ñöôïc caû hai coâng-cuï maø ñaøo-luyeän neân coâng-cuï môùi.

Khi Heùgel duøng chöõ “ bieän-chöùng-phaùp ” ñeå chæ quy-luaät vaän-ñoäng cuûa vaïn vaät, vì theo quannieäm Duy Taâm, thieân-nhieân chæ laø phaûn-aûnh cuûa tuyeät-ñoái tinh-thaàn, nghóa laø tröøu-töôïng môùi laø baûn theå chaân-chính cuûa caùi cuï-theå. Traùi laïi, Duy Vaät “ baûn-chaát cuûa vaïn vaät laø cuï-the å” ñeå chæ ñoänglöïc hoïc cuûa vaïn vaät cuï-theåToùm laïi neáu chuû-nghóa xaây-ñaép moät neàntaûng trieát-hoïc treân quan-nieäm veà vuõ-truï. Nhö vaäy, vuõ-truï-quan thöôøng thieân veà sieâu-hình maø thieáu maët khoa-hoïc thöïc-tieãn, hoaëc trieát-hoïc chæ nghieân-cöùu moät ñieàu-kieän hoaït-ñoäng cuûa xaõ-hoäi, roài ñem aùp-duïng moïi nôi, moïi thôøi - Taát-nhieân chæ naém giöõ ñöôïc moät maët, maø khoâng tung-hôïp ñöôïc toaøn theå.,.

Cho neân, cuoäc caùch-mang Phaùp 1789 ñaõ chöùng-toû moät thaát-baïi bi-thaûm? Vì noù khoâng phaûi laø moät cuoäc caùch-maïng “ Nhaân chuû töï-giaùc ”.

7/ Vaán-ñeà nhaân-loaïi: .

Tieâu-chuaån toái-cao vaø toái-ñònh cuûa chaân-lyù.

chanics ) vaø söï che-taïo caùc maùy gia-toác.

Hieän thôøi, ngöôøi ta ñaõ khaùm-phaù caùc haït hadron, trong ñoù coù proton vaø neutron (tìm ra naêm 1911 vaø 1932), ñöôïc caáu-taïo bôûi caùc vi-töû cô-baûn goïi laø “quark ” (up, down, strange [1963], charmed [1974], bottom [1977], top [1984]...). Ngoaøi ra vaät chaát coøn goàm hai loaïi haït khaùc nöõa: tepton, gauge particle.

Khai-trieån thuyeát töông-ñoái toång-quaùt (1915), caùc nhaø vuõ-truï-hoïc lyù-thuyeát khaùm-phaùra raèng:

“ Caùch ñaây khoaûng 15 tyû naêm, vuõ-truï coøn nhoû hôn moät haït buïi, trong ñoù khoâng coù vaät-chaát, khoâng coù thôøi-gian laãn khoâng-gian, chæ coù naêng-löôïng, roài “buøng moät caùi, noù noå tung vaø trong moät khoaûnhkhaéc ngaén voâ cuøng , sinh ra neutron, proton, ñieän töû,... Caùc haït naøy daàn-daàn tuï laïi thaønh tinh vaân, thieân theå,... Vaäy tröôùc khi vuõ-truï laø “moät haït buïi” thì noù laø caùi gì? Caùc nhaø khoa-hoïc cho laø luùc ñoù chöa coù thôøi-gian, vaäy khoâng coù vaán-ñeà “luùc tröôùc ” .Noùi nhö vaäy chæ coù nghóa vaán-ñeà aáy ôû ngoaøi taàm nhaän-thöùc cuûa con ngöôøi.

Thuyeát töông-ñoái ñaëc-bieät chöùng-minh laø vaät chaát vaø naêng-löôïng töông-ñöông vôùi nhau, nhö vaäy vaät-chaát khoâng coøn laø moät thöïc-theã ñôngiaûn nhö ngöôøi ta töôûng vaøo theá-kyû 19 .

Ñoù laø yù-nghóa caâu noùi cuûa nhaø tö-töôûng Lyù Ñoâng A: “vuõ-truï laø voâ nguyeân ” (vô cùng nguyên nhân).

* Thuyeát töông-ñoái ñaëc-bieät huûy-boû tính-chaát tuyeät-ñoái cuûa khoâng-gian, thôøi-gian, khoái-löôïng,... vaø chöùng-minh söï thoáng-nhaát giöõa khoâng-gian vôùi thôøi-gian.

* Vaøo theá-kyû 19, söï suøng-baùi lyù-taéc laøm

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

naûy-nôû chuû-nghóa Duy Vaät. Nhöng vaøo cuoái theá kyû 20, ñöa ñeán moät keát-quaû khaùc, ñoù laøsöï thoángnhaát hai thuyeát Duy Vaät vaø Duy Taâm.

Thöïc teá: -Duy vaät laø caùch nhìn thieân-nhieân döôùi daïng baûn-theå vaät-chaát.

Duy Taâm laø caùch nhìn thieân-nhieân döôùi daïng caùc quy-luaät. Hai caùch nhìn boå-tuùc cho nhau chöù khoâng choáng-ñoái nhau. Nhöng chöa neâu ñöôïc baûn-chaát ñaëc-thuø cuûa phaïm-truø “ ngöôøi ”.

Theo “ Chu Tri Luïc 6 ” cuûa Lyù Ñoâng A: “Hoïc hieåu phaûi thoáng-nhaát treân laäp-theå khoâng-thôøi gian (4 chieàu) môùi coù theå: tìm ra chaânlyù, söï thöïc - tieâu-chuaån ñöôïc moïi nhaän-thöùc - oånñònh ñöôïc nhaân-sinh.

“Thaønh-töïu cuûa hoïc-thuaät töø phöông-chaâm (höôùng phaûi ñi), phöông-thöùc (phöông-aùn ñöa ra), phöông-phaùp (keá-hoaïch ñeå thöïc-hieän) ñeå thaønh-laäp nhaân-sinh-quan: soáng thöïc, soáng ñuùng (hôïp vôùi ñaïo lyù), vaø soáng bieát (coù trí-thöùc; bieát mình soáng ñeå laøm gì, nhö theá naøo,...)

4/ Luaän veà trieát-hoïc-sö û.

Coøn gì sau coå söû AÙ Ñoâng? Moät thôøi Xuaân Thu Duy Daân; Coøn gì sau coå söû Hy Laïp? - Moät thôøi phuïc-hoaït Duy Daân?

Daân ôû ñaây coù nghóa laø nhaân-daân, daânchuùng, quaàn-chuùng , khoâng coù nghóa laø daân-toäc nhö ngöôøi ta coù theå hieåu laàm vaø trôû neân “ daân-toäc quaù-khích chuû-nghóa ”, hoaëc chuûng-toäc öu vieät.

Trieát-hoïc-söû khoâng phaûi laø söï ñaáu-tranh ñôøi ñôøi cuûa duy taâm vaø duy vaät, khoâng coù ruùt-cuïc sö ñieàu-hoøa cuûa duy sinh ( hay löôõng nguyeân ). Nhöng thöïc ra lòch-söû ñaõ maëc-nhieân giaûi-quyeát maâu-

ïthuaãn naøy, baèng lyù-töôûng Duy Nhaân nhö Phan Boäi Chaâu ñaõ nhaän-ñònh “ Daân chaúng duy taâm, duy vaät maø duy daân .” neân Lyù Ñoâng A môùi noùi “ Xuaân Thu Duy Daân ” vaø “ Phuïc hoaït Duy Daân ”.

Maët khaùc,

* Trieát-hoïc-söû khoâng phaûi laø phaûn-aûnh bình dieän (phieán dieän) vaø mô-hoà cuûa muïc-ñích caàu sinh.

*Trieát-hoïc-söû khoâng phaûi laø caùi vaän-haønh ñònh-meänh vaø kieät-taùc cuûa tuyeät-ñoái tinh-thaàn hay thöôïng-ñeá toái-cao.

Tuyeät-ñoái tinh-thaàn hay Thöôïng-ñeá thuoäc laõnh-vöïc sieâu-hình, trong khi ñôøi soáng con ngöôøi thuoäc laõnh-vöïc cuï-theå. Khoâng theå ñaët neàn-taûng caùi cuï-theå treân caùi mô-ho à. Ñôøi xöa, Nho hoïc cuõng nhaän-ñònh: “Vieäc ngöôøi soáng coøn chöa bieát, noùi chi ñeán vieäc quyû thaàn?”

- Söï tu-chænh thöïc-tieãn cuûa Tam Daân hoaøntoaøn caên-cöù vaøo hình-thöùc lyù-taéc cuûa chuû-nghóa thöïc-duïng dung tuïc, khoâng phaûi laø coâng-taùc saùng taïo.

5/ Noùi chung, caùc neàn trieát-hoïc Duy Taâm, Duy vaät, Duy Sinh ñaõ vi-phaïm :

- Nguyeân-lyù ñoåi laõnh-vöïc: ÔÛ toïa-ñoä cuûa maët phaúng, ta chæ caàn 2 chieàu ( x,y ôû maët phaúng ) nhöng ôû khoâng-gian , thì toïa ñoä phaûi coù 3 chieàu: x, y, vaø z.

AÙp-duïng nguyeân-lyù ñoåi laõnh-vöïc khi ñoåi phaïm-truø, ta thaáy:

* Duy-vaät ñaõ aùp-duïng thaúng tuoät caùc ñònhluaät cuûa thieân-nhieân vaät-lyù vaøo laõnh-vöïc xaõ-hoäi loaøi ngöôøi.

* Duy Taâm ñaõ duøng tröïc-tieáp caùc ñònh-luaät

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Con voi gioáng nhö coät nhaø, con ñæa, caùi quaït hay caùi choåi chæ laø do söï sôø thaáy moãi anh “xaåm” maø thoâi.

Nhö vaäy ôû trieát-hoïc caàn phaûi coù caùi nhìn “ toaøn-dieän ” ( toaøn-dieän vaán-ñe à).

Toaøn Dieän laø söï keát-hôïp, hoøa-haøi cuûa taátcaû caùc boä-phaän trong moät taäp-theå thaønh moät toaøn boä thoáng-nhaát, töï ñaày-ñuû veà caùc phöông-dieän: caáutruùc, vaän-haønh vaø muïc-tieâu.

Caùc thaønh-phaàn cuûa toaøn-dieän:

- Tuaân theo caùc quy-luaät noäi taïi caù-bieät ( ñaïo kyû ).

- Nöông nhau hoaït-ñoäng ( yû tha ).

- Keát-hôïp hoøa-haøi .

-Ñeå thöïc-hieän muïc-ñích chung (hoã-töông nguyeân-nhaân).

Heä-quaû cuûa nguyeân-lyù toång-theå laø caùc ñoái laäp laïi thoáng-nhaát vôùi nhau trong moät phaïm-truø bao truøm caùc ñoái-laäp. Ñoù laø nguyeân-lyù “Ñoái-laäp thoáng- nhaát ”

* Xaõ-hoäi ngöôøi vôùi töï-nhieân ñoái-laäp thoáng nhaát .

Quaù-trình soáng cuûa loaøi ngöôøi lùaø quaù-trình vöøa ñaáu-tranh vôùi thieân-nhieân, vöøa nöông-töïa thieân nhieân ñeå sinh-toàn.

Thieân-nhieân luoân taán-coâng con ngöôøi veà khíhaäu, thôøi-tieát, thieân-tai, ñòa-hình, v.v....; Veà tinh thaàn, töï-nhieân taán coâng “ngöôøi” baèng “ vaät tính ”, ñaùnh ñuoåi “ nhaân tính ”.

Khi bò taán-coâng, “ngöôøi” khoâng theå huûy-dieät thieân-nhieân (töï nhieân), maø phaûi tìm caùch phoái-kieåm toaøn-boä caùc quy-luaät veà “nhieân” vaø “nhaân” ñeå ñieàu chænh thieân-nhieân phuïc-vuï cho con ngöôøi. Nhö vaäy, ngöôøi ñaõ chuyeån-hoùa töø theá “ñoái-laäp” cuûa töï

Tuøy-theo hoaøn-caûnh vaø sôû-thích caù-nhaân maø choïn moät trong ba trieát-hoïc.

* Bí-quyeát ñeå thöïc-hieän caû ba trieát-thuyeát trong moät luùc laø phaân-ñònh ñöôïc khu-vöïc giaù-trò cuûa moãi trieát-hoïc. Söï phaân-ñònh khu-vöïc giaù-trò ñöôïc goïi laø söï ñoåi toïa-ño ä.

- Duy nhieân laø ngoaïi taàng chaân-lyù, voâ nguyeân (vô cùng nguyên-nhân) .

- Nhaân-chuû duy nhaân laø tuyeät-ñoái chaân-lyù. Taát-caû moïi thöù ñeàu ñoåi thay, tan-raõ, nhöng chaânlyù baát di, baát dòch laø nhaân-loaïi ñaõ soáng ñeán hoâm nay vaø coøn soáng ñeán ngaøy mai . Chaân lyù naøy laø chaân-lyù tuyeät-ñoái. Tuyeät-ñoái ôû choã nhaân-loaïi coøn thì chaân-lyù ñoù vónh-vieãn khoâng thay-ñoåi. Neáu vaïn nhaát maø loaøi ngöôøi bò dieät-vong thì coøn ai ñeå leân tieáng tranh-luaän.

* Duy daân töông-ñoái l à öùng-duïng chaân-lyù. Khoa nhaân-chuûng-hoïc ñaõ chöùng-minh laø khoâng coù daân-toäc naøo thöïc-söï laø th uÀ n chuûng caû. Nhö vaäy chaân-lyù veà daân-toäc laø chaân-lyù töông-ñoá i.

8/ Tính-chaát vaø muïc-tieâu cuûa moät yù-thöùcheä lyù-töôûng .

Moät chuû-nghóa xöùng-ñaùng laøm tieâu-chuaån, phaûi: Giaûi-thoaùt loaøi ngöôøi thoaùt khoûi caùi loàng chuïp sieâu-hình vuõ-truï-quan.

- Chöùng-toû loaøi ngöôøi laø theå soáng ñaëc-bieät .

- Söï quyeát-ñònh moät chaân-lyù caàn-yeáu cho loaøi ngöôøi ñeå ñi ñeán söï giaùc-ngoä chaân-thöïc.

Taäp-ñaïi-thaønh taát-caû caùc nganh, ngoïn, hoïc hieåu töø xöa tôùi nay

- Muïc-ñích cuûa neàn trieát-hoïc môùi laø ñöa loaøi ngöôøi ñeán giaùc-ngoä nhaân-chu û.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

.- Trong vaán-ñeà nhaän-thöùc, caàn neâu roõ, phaân bieät: muïc-ñích khaùch-quan vaø chuû-quan cuûa muoân vaät. Vuõ-truï-quan seõ ra sao? Coù theå keát-quaû raát nheïnhaøng nhö vôùi thuyeát duy-taâm cuûa Hegel. Nhöng keát-quaû coù theå ruøng-rôïn nhö söï vieäc xaûy ra ôû Algerie (Taïi Algerie, moät laõnh-tuï cuûa moät toå-chöùc Hoài giaùo noåi loaïn choáng chính-quyeàn ñaõ tuyeân-boá: “ Chuùng toâi saün-saøng hy-sinh 2/3 nhaân-daân ñeå 1/3 coøn laïi ñöôïc pheùp quay trôû laïi loái soáng cuûa Thöôïngñe á”). Laõnh-tuï moät toå-chöùc noåi loaïn khaùc cuõng tuyeân-boá “ Ñeå laøm saïch ñaát nöôùc naøy, chuùng toâi saünsaøng thanh-toaùn 2 trieäu daân.” (Rebels’s struggle)... ” The O.C. Register, 24/10/97, News, trg. 29,33).(0, x, y, z)...

9/ Vaán-ñeà chaân-lyù. -Chaân-lyù veà thieân-nhieân laø chaân-lyù voâ nguyeân .

-Chaân-lyù veà “con ngöôøi” laø ñöông-nhieân tuyeät-ñoái . - Chaân-lyù veà daân-toäc laø chaân-lyù töông-ñoái .

Taát-caû caùc thuyeát duy-taâm, duy-vaät, duy-lyù, duy-sinh ñeàu ñöôïc thieát-laäp caùch nay caû traêm naêm, neáu khoâng muoán noùi caû ngaøn naêm. Laøm sao maø caùc taùc-giaû caùc thuyeát aáy bieát ñöôïc laø thôøi-gian vaø khoâng-gian khaéng-khít vôùi nhau nhö boùng vôùi hình “ moät phuùt coù theå keùo daøi thieân thu ” vaø “ traêm daëm coù theå thu laïi trong gang taác ”?, cuõng nhö “ moät boâng hoàng coù theå naëng nhö nuùi Thaùi Sôn ” ?. . .

Nhöng taùc-giaû caùc thuyeát cöù töôûng mình ñaõ naém ñöôïc chaân-lyù toái haäu, neân söï giaùc-ngoä chæ laø aáu-tró.

Laø con ngöôøi, ai cuõng coù laàn töï hoûi: “ Ai sinh ra loaøi ngöôøi? Ai sinh ra vuõ-truï? ” Caâu hoûi naøy raát quan-troïng vì neáu chöa tìm ra ñöôïc caâu traû lôøi thì

söï thaéc-maéc naøy coøn toàn taïi.

Caâu traû-lôøi coù theå laø “OÂâng Trôøi”, “Thöôïng Ñeá”, “Ñaáng saùng taïo”, v.v... hoaëc theo phaùi Duy Vaät laø “vaät chaát”.

Neáu nhaân sinh, xaõ-hoäi-quan tuøy-thuoäc vaøo quan-nieäm nguoàn-goác vuõ-truï, ngöôøi ta ñaõ bò troùi buoäc bôûi vuõ-truï-quan. Neáu cho nguoàn-goác vuõ-truï laø “ thöôïng ñe á”, ngöôøi ta seõ phaûi tuyeät-ñoái phuïc tuøng thöôïng-ñeá, ñaùnh maát vai-troø “ngöôøi” trong cuoäc soáng!

10/ ÖÙng-duïng cuûa thuyeát Toaøn Dieän :

* Giaûi-quyeát söï tranh-chaáp yù-thöùc-heä.

Tìm kieám chaân-lyù laø nhu-yeáu cuûa tri-thöùc. Trong sinh-hoaït xaõ-hoäi ngöôøi coù nhieàu khuynh-höôùng. Chính nhôø vaäy maø coù tieán-boä. Truyeän “ Na m tha y bo i mu sô voi ” ñaõ neâu ôû chöông I, ta thaáy chæ vì muoán cho mình laø ñuùng, töông-töï trong lòch-söû toâng-giaùo theá-giôùi ñaõ noùi leân nhöõng taøn haïi veà söï ñoäc toân, ñoäc quyeàn tö -töôûng!

Thaøy boùi sôø voi, noùi caùch khaùc “ anh mu ” coù maét cuõng nhö khoâng. Muø thì khoâng theå nhìn söï vaät moät caùch toaøn theåù. Tieáng Vieät coù nhieàu tieáng ñeå chæ roõ töøng tröôøng-hôïp: Khi khoâng hieåu roõ thì goïi laø “ mu mô ”; khi cuoàng-nhieät tin-töôûng khoâng coøn bieát phaûi. traùi thì goïi laø mu qua ng ; khi khoâng nhìn thaáy gì thì goïi laø mu mòt , khi chìm ngaäp trong caûnh meâ loaïn thì goïi laø me tín , . . .

Ñaây laø cô-sôû aûnh-höôûng söï hình-thaønh tinh-thaàn toång-hôïp vaø dung-hoùa cuûa daân-toäc Vieät treân neàn-taûng cuûa caùi nhìn vaø laø loái tö -duy ñoái -öùng. Tinh-thaàn toång hôïp vaø dung-hoùa.

Voi laø “toaøn dieän ” cuûa muïc-ñích ñi coi voi.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

chuû vaø trieát-hoïc nhaân sinh. ” ( integration, community of mind, interpretation of democracy and philosophy of life).

Thöïc-teá, ta cuõng thaáy, trong moät khoái theå, neáu caùc thaønh-phaàn cuûa khoái theå hoøa-haøi veà moïi phöông-dieän, khoái theå seõ ôû trong traïng-thaùi oånñònh. Neáu coù söï ñoái-nghòch veà moät soá phöông-dieän, khoái theå seõ ôû trong traïng-thaùi baát oån. Do ñoù, Neáu caùc thaønh-phaàn hoøa-haøi veà moïi phöông dieän, khoái theå ôû trong traïng-thaùi oån-ñònh.

-Neáu chuùng ñoái-nghòch nhau, tieâu-dieät nhau, khoái theå ôû trong traïng-thaùi baát oån, tan-raõ!

11/ Nguyeân-lyù höôùng thöôïng .

Chæ coù söï thöïc: Duy nhaân laø

* Toái-cao ñoái töôïng.

* Toái-sô xuaát-phaùt.

* Toái-ñònh caên-cöù.

* Toái thöïc luaät-taéc... laøm y-cöù trieát-hoïc: tung hôïp - thoáng-nhaát - vaø roäng nghóa cuûa trieát-hoïc toång theå Duy Nhaân.

Toái-cao ñoái-töôïng cuûa loaøi ngöôøi laø ngöôøi.

Toái-sô xuaát-phaùt cuûa loaøi ngöôøi laø söï tieán haønh ñôùi soáng ngöôøi, thöïc-teá ngöôøi treân neàn-taûng thaønh-laäp xaõ-hoäi.

Toái ñònh caên-cöù cuûa loaøi ngöôi laø Nhaân ñaïo.

Toái thöïc luaät-taéc cuûa loaøi ngöôøi laø söï thöïc hieän lòch-söû cuûa phaïm-truø ngöôøi, lyù töôûng ngöôøi. Quan-nieäm trieát-hoïc cuûa Heidegger: “ Con ngöôøi chæ thöïc-hieän toaøn maõn baûn-chaát cuûa mình khi nhaän-thöùc raèng mình ñaõ saùng-taïo ra theá-giôùi. ”

Xöa kia Chính Nho trong Leã Vaän coù vieát:

“ Nhaân giaû kyø thieân ñòa chi ñöùc, aâm döông chi giao, quyû thaàn chi hoäi, nguõ haønh chi tuù khí.. .”

nhieân sang theá hôïp-taùc , hay noùi caùch khaùc, “thoángnhaát” töï-nhieân “thieân-nhieân” vôùi “con ngöôøi” (Xaõhoäi).

Söï nhaàm laãn cuûa Duy Vaät Karl Marx laø ñem aùp-duïng thaúng tuoät caùc quy-luaät cuûa töï-nhieân vaøo xaõ-hoäi “ngöôøi”, maø queân ñi ñieàu-kieän “coäng thoâng”, döïa vaøo thieân-nhieân ñeå bieán-caûi thieânnhieân, (Taùn thieân ñòa chi hoùa duïc) ñeå sinh-toàn.

Trong töï-nhieân goàm nhöõng quy-luaät caïnh tranh vaø ñaøo-thaûi. Giöõa loaøi ngöôøi vaø töï-nhieân cuõng phaûi theo nhöõng quy-luaät ñoù. Tuy nhieân, trong quaù trình tieán-boä cuûa loaøi ngöôøi, ta thaáy bieát bao coâng trình ñaõ töïa vaøo thieân-nhieân ñeå höõu duïng cho con ngöôi, nhö ngaên ñaäp ñeå taïo thuûy-ñieän, taïo möa, taïo gioù ñeå thích-duïng cho con ngöôøi,...

Trong thô, vaên Vieät coù nhöõng caâu: “ Cho luùa ngaäp vaøng ñoàng, nong vaøng keùn, Cho traêng trong, gioù quaït saùo dieàu vu, Cho cöôøi vang trong moïi neûo thoân cuø... ” (Laïc Nguyeân Chöông)

ñeàu ñaõ noùi leân söï bieán-caûi thieân-nhieân ñeå phuïc-vuï con ngöôøi, hay söï thoáng-nhaát giöõa loaøi ngöôøi vôùi thieân-nhieân, khoâng phaûi söï maâu-thuaãn (ñoái laäp) ñi ñeán huûy dieät.

* Caù-nhaân vôùi taäp-theå ñoái-laäp thoáng-nhaát . Lyù-do nhöõng soùng gioù gaây ra trong ñôøi soáng xaõ-hoäi laø tình-traïng ñoái-laäp veà “cô-hoäi”, veà “nghóa vuï”, vaø veà “quyeàn-lôïi” giöõa caù-theå vôùi taäp-theå.

Söï “ñoái-laäp” hay “maâu-thuaãn” naøy sinh ra chính laø bôûi quan-nieäm sai laàm veà toå-chöùc. Quan nieäm xöa nay laø theo quan-nieäm “ kim töï thaùp ” gaây ra giai-caáp caù-bieär, baát coâng veà quyeàn-lôïi, cô-hoäi vaø nghóa-vuï.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Caàn döùt-khoaùt vöùt boû quan-nieäm sai laàm naøy maø thay theá baèng chính nieäm “ Cô-naêng vaø baûnvò ” hay “ Cô-naêng vaø baûn-vò hoã-töông nguyeân-nhaân ”. Caù-theå laø cô-naêng, taäp-theå laø baûn-vò. Caù-theå vaø taäp-theå ñoái-laäp thoáng-nhaát . Cho neân xaõ-hoäi quy haïn caù-nhaân - ngöôïc laïi, caù-nhaân coù theå ñoàng-hoùa taâïp-theå tính.

Vôï choàng laø cô-naêng, gia-ñình laø baûn-vò; gia-ñình trôû thaønh cô-naêng ñoái vôùi daân-toäc laø baûn vò, vaø daân-toäc trôû thaønh cô-nang ñoái vôùi nhaânloaïi laø baûn-vò.

* Cô-naêng vaø Baûn-vò hoã-töông nguyeân-nhaân , hay Ñoái laäp thoáng nhaát..

Muoán cho baûn-vò ñöôïc toàn-taïi vaø beàn-vöõng caùc cô-naêng taïo thaønh baûn-vò phaûi vaän-ñoäng keáthôïp chung moät höôùng goïi laø “ trung taâm baûn vò ”, ví nhö vôï, choàng vaø con caùi phaûi chung moät höôùng veà baûn-vò trung-taâm laø gia-ñình. Roäng ra, gia ñình, ñoaøn-theå chöùc-nghieäp laø caùc cô naêng. Vaän-ñoäng vaø phaùt-trieån cuûa quoác-gia daân-toäc laø trung-taâm baûn-vò. Töông töï, moãi daân toäc laø moät cô naêngSinh-hoaït cuûa xaõ-hoäi quoác-teá laø trung-taâm baûnvò. Taát -caû nhöõng toå-chöùc quoác-teá laø nhöõng cô-naêng. Quoác teá nhaân-vaên laø trung-taâm baûn-vò.

* Baûo-thuû vaø caáp-tieán ñoái-laäp thoáng-nhaát . Baûo-thuû laø thai-ñoä muoán giöõ nhöõng caùi cuõ, laøm trì-treä söï chuyeån-ñoäng cuûa baùnh xe lòch-söû. Ngöôïc laïi, caáp-tieán muoán caûi-tieán xaõ-hoäi, taêng vaän-toác cuûa söï chuyeån dòch baùnh xe lòch-söû ñeå höôùng nhanh veà töông-lai.

Treân thôøi-gian vaän-ñoäng, moät ñaøng baûo-thuû, moät ñaøng caáp-tieán. Caùi vi-dieäu cuûa phoái-hôïp laø laøm sao naém ñöôïc caùi nuùt vaän-ñoäng giöõa baûo-thuû

vaø caáp-tieán. Trong quaù-trình vaän ñoäng phaûi ñi ñeán moät keát-hôïp. Söï keát-hôïp phaûi do vaän-ñoärng lòch söû, duøng caùc chaát vaø löôïng cuûa thôøi-gian tröôùc maø coù. Vì vaäy hieän taïi coù theå coù cuûa quaù-khöù, vaø töông-lai ( Vì hieän-taïi laø thôøi-gian tröôùc cuûa töông lai ): Quaù khöù, hieän taïi ñoái-laäp thoáng-nhaát - hieän taïi, töông-lai ñoái-laäp thoáng-nhaát. Chaát vaø löôïng hoã töông nguyeân-nhaân, baûo-thuû vaø caáp-tieán hoãtöông nguyeân-nhaân, noùi caùch khaùc “ Baûo-thuû vaø caáptieán ñoái-laäp thoáng-nhaát ”.

* Tónh - Ñoäng nhaát quaùn (Ñoái-laäp thoáng nhaát).

Tónh laø thöôøng thaùi, ñöa daét tôùi söï oån-ñònh, coøn “ñoäng” laø baát-thöôøng thaùi, hoaëc beänh thaùi ñöa ñeán söï baát oån-ñònh. Baát-thöôøng thaùi hay beänh thaùi bao-giôø cuõng coù khuynh-höôùng tìm veà thöôøng thaùi (oån-ñònh). Ñoäng bao giôø cuõng tìm laïi tónh. Ñoái-laäp bao-giôø cuõng tìm laïi thoáng-nhaát.

Daân luoân-luoân tìm trôû veà “nhaân”. Ñoù laø xutheá cuûa lòch-söû DAÂN tìm veà NHAÂN laø thaùi ñoä baùm saùt thöïc-taïi. Ñoù laø xu-theá loaøi ngöôøi muoán soáng oån-ñònh. Ngoaøi ra, Ñaïo hoïc - khoa hoïc - söû hoïc thoáng-nhaát. Ñìeàu naøy vaøo naêm 1943, hoäi trieát-hoïc Hoa Kyø cöû ra moät uûy-ban ñaëc-nhieäm coù nhieäm-vuï nghieân-cöùu chieàuhöôùng phaùt-trieån caàn phaûi thuùc-ñaåy cuûa trí thöùc cuøng söù-maïng cuûa trieát-hoïc. Naêm 1945, uûy-ban baùo-caùo keát-quaû cuoäc nghieân-cöùu trong cuoán saùch nhan ñeà “Phylosophy in American Education” do nhaø xb. Harper aán haønh. Brand Blanshard, moät trong 5 thaønh-vieân cuûa uûy-ban, ghi nhaän trong baùo-caùo: Caùc yeâu-caàu lôùn veà trieát-hoïc laø thoáng-nhaát trí-thöùc, thoáng-nhaát taâm-thöùc, taùi ñònh-nghóa daân

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

vôùi 1 giaûi-phaùp rieâng, chaân-lyù cuõng vaäy. Ñoù laø “ chaân-lyù ña dieän ” cuûa trieát-hoïc Lyù Ñoâng A.

( Ngöôi laø caøi ñöùc cuûa Trôøi Ñaát, giao-ñieåm cuûa aâm döông, nôi quyû thaàn tuï hoäi, tuù khí cuûa nguõ haønh...).

Ñôøi soáng nhaân-loaïi ngaøy nay ñöôïc coi laø tieán-hoùa nhôø ôû caùc theá-heä qua ñaõ thöïc-hieän ñöôïc phaàn naøo lyùtöôûng cuûa nhaân sinh . Tieán-hoùa töùc thöïc-hieän töï mình ñeán thöïc-hieän xaõ-hoäi. Söï tieán-hoùa ñoù laø ñeå theå-hieän söï ñoàng-hoùa hay “nhaát nhö” hoøa mình vôùi vuõ-truï, cho mình vôùi vuõ-truï khai-thoâng, hoaøn-thaønh moät chaân ngaõ trang-nghieâm vaø cao-quyù.

Con ngöôøi cuõng laø moät ñoäng-vaät, nhöng duy con ngöôøi môùi coù vaên-hoùa vaø lòch-söû, neân Nho gia môùi noùi: “ Nhaân linh ö vaïn vaät ”. Con ngöôøi hôn taát caû caùc ñoäng vaät khaùc ôû “giaùc-ngoä tính”, “saùng-taïo tính”, “xaõ-hoäi tính”, vaø coù lyù-töôûng, muïc-ñích cho cuoäc soáng. Cuoäc soáng tuy thöôøng bò chi-phoái phaàn naøo bôûi hoaøn-caûnh, luaät-taéc, nhöng yù chí con ngöôøi, traùi laïi coù theå chuyeån bieán ñöôïc hoaøn-caûnh, luaät taéc, Neân “Coù Trôøi, maø cuõng coù Ta”, hay “Xöa nay, nhaân ñònh thaéng thieân cuõng nhieàu.”

Böôùc tieán-hoùa cuûa nhaân-loaïi laø moät cuoäc haønh trình coù döï-ñònh, moät döï-ñònh hoaøn-thaønh moät muïctieâu coù yù-nghóa, coù giaù-trò cho nhaân sinh, vaø trong moãi quaù-trình ñaõi-loïc caùc tinh-hoa cuøng kinh-nghieäm quyù giaù- Ñoù laø theo nguyeân lyù höôùng thöôïng , hay laø chieàu höôùng thaêng-hoa theo chu-kyø “voøng troøn xoaùy troân oác coù nuùt teát.”

Tieán-trình tieán-hoùa cuûa nhaân-loaïi ñaõ traûi töø “ Nhaân ñaïo sô-khai ” tieáp ñeán “ Nhaân ñaïo thaønh-laäp” , tieán ñeán “ nhaân ñaïo taêng-tieán ” va øseõ hoaøn-thaønh “ nhaân ñaïo oån-ñònh ”.

Hieän nay, ñang tieán böôùc treân h à nh-trình “ nhaân ñaïo taêng-tieán ”, neân lòch-söû loaøi ngöôøi ñaõ ghi ñöôïc nhöõng thaønh-tích ñaéng keå, nhö:

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

-Ñaïo luaät baûo-ñaûm an sinh cho nhöõng ngöôøi taøn-pheá...Chaúng-haïn treû bò khuyeát taät seõ ñöôïc höôûng trôï-caáp taøn-pheá.,...

-Xaây-döïng con ngöôøi khôûi ñaàu baèng giaùo-duïc.

-Xaây-döïng gia-ñình khôûi ñaàu baèng hoân-nhaân.

-Xaây-döïng xaõ-hoäi khôûi ñaàu baèng theå-cheá...

-Vaán-ñeà kyø thò maàu da ñaõ ñöôïc chaám döùt: Naêm 1804, Ñan Maïch baõi boû vieäc buoân noâ leä, 1807 ñeán löôït Anh, 1808 Hoa Kyø, 1810 Venezuela vaø Meã Taây cô, 1811, Chileâ, 1812 AÙ Caên Ñình, 1813 Thuïy Ñieån, 1818 Phaùp.

Nhöõng hoái-haän treân tieán-trình nhaân-baûn, nhaân-chuû vaø nhaân tính: Vaên thö ngaøy 14-11-1994, giaùo-hoaøng John Paul thöøa-nhaän traùch-nhieäm veà söï böùc-haïi giaùo-phaùi Tin laønh trong caùc toøa-aùn Thaùnh Linh vaø vuï taøn-saùt ngöôøi Do Thaùi bôûi Ñöùc quoác xaõ, cuõng nhö ngaøi ñaõ chính-thöùc xin loãi daântoäc Maya (Nam Myõ) veà vuï giaùo-hoäi ñaõ taøn-phaù neàn vaên-minh cuûa hoï.

Ñaàu thaùng 10/1997, Giaùo-hoäi Ky Toâ Phaùp ñaõ xin thöôïng-ñeá vaø daân-toäc Do Thaùi tha-thöù veà toäi ñaõ im hôi laëng tieáng khi chính-phuû Vichy noäp 67,000 ngöôøi Do Thaùi cho Quoác xaõ Ñöùc trong theá chieán II.

Ngaøy 7-10-1997, vua Harald V nöôùc Na Uy cuõng chính-thöùc xin loãi daân-toäc Sami (hoaëc Lapp) veà vieäc chính-phuû Na Uy tröôùc ñaây ñaõ cöôõng-baùch hoï ñoàng-hoùa vôùi ngöôøi Na Uy.

Giaùc-ngoä raèng nhaân-chuû laø neàn-taûng cuûa

daân-chuû, chính laø nhaân-chuû töï-giaùc. Chieáu nguyeân-lyù höôùng thöôïng, ta thaáy chuû nghóa Duy vaâït ñem con ngöôøi saùnh cuøng vôùi moïi ñoäng-vaät khaùc neân ñaõ haï thaáp giaù-trò con ngöôøi, maát ñi tính höôùng thöôùng , moät ñaëc-tính cuûa loaøi ngöôøi. Cuõng nhö Duy Thaàn vaø Duy Sinh, moät ñaèng loàng con ngöôøi vaøo “ vuõ-truï quan ” sieâu-hình khoâng theå kieåm-chöùng baèng khoa-hoïc, moät ñaèng chuû “ caàu sinh ” khoâng nhöõng thieáu vieãn kieán, ñaùnh maát tính “ saùng taïo ” vaø höôùng thöôïng cuûa con ngöôøi, neân khoâng theå giaûi-toûa.

12/ Nguyeân-lyù caên-baûn veà caùc truïc toïaño ä. Söï tranh caõi khoâng ñi ñeán moät hôïp-ñeà laø vì caùc söï tranh caõi, moãi phaùi ñöùng treân moät laäptröôøng ( neàn-taûng: vuõ-truï - con ngöôøi, hay lòch-söû xaõ-hoäi ).

- Theo lyù-taéc, ñöùng treân laäp-tröôøng ( neàn taûng, toïa-ño ä) naøo thì giaûi-quyeát vaán-ñeà ñoù môùi hôïp lyù, gioáng nhö toaùn hoïc, ñieåm A treân maët phaúng thì coù hoaønh-ñoä “x”, vaø tung-ñoä “y”, nhöng khi ôû khoâng gian thì coù 3 chieàu x, y, vaø z.

Hieän-töôïng tranh-caõi vaø choáng-ñoái nhau maø khoâng giaûi-quyeát ñöôïc vaán-ñeà vì caùc heä-phaùi tö töôûng Duy Vaät, Duy Taâm, Duy Sinh, Duy Lyù, Duy...ñaõ khoâng ñaët ra quy-taéc ñeå tranh luaän!

-Neáu caùc thaønh-phaàn hoøa-haøi veà moïi phöông dieän, toång-theå ôû trong traïng-thaùi oån-ñònh.

Ñaëc-bieät theo Lyù Ñoâng A, trieát khoâng nhöõng giaûi-quyeát vaán-ñeà caên-baûn maø coøn laøduïng-cuï saéc beùn ñeå nghieân-cöùu, phaân-taùch, khaùm-phaù trong taátcaû moïi laõnh-vöïc cuûa tri-thöùc.

Ñôøi ngöôøi voán nhieàu maët, vôùi moãi maët öùng

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

caét toùc, ñeå raêng traéng, maëc aùo khaùch, baét caùc nhaân taøi Vieät (nhö Leâ-Taéc laøm quyeån An-Nam Chí Löôïc, Nguyeãn Vaên-An xaây thaønh Baéc Kinh), giaû vôø duï caùc nhaân-taøi ra roài gieát ñi, hieáp troùc ñaøn baø con gaùi, di daân tuø toäi sang tranh cöôùp, ñoaït-chieám taøi-saûn ngöôøi Vieät,... dieät chuûng ngöôøi Vieät baèng caùch lao-ñoäng, ñaøy aûi cho kieät söùc (moø trai ñaùy beå, keùo goã treân röøng, saên teâ-giaùc treân nuùi...), haïn-cheá kinh-teá, naêng-löïc vaø vaên-hoùa thuûy-chuaån cuûa ngöôøi Vieät.

Trong tình-huoáng ngaët-ngheøo nhö vaäy, BìnhÑònh vöông Leâ-Lôïi laøm theá naøo ñeå vaän-ñoäng ñöôïc quaàn chuùng ?

- Duøng saám truyeàn gaây dö-luaän qua khaåu vaän (baèng mieäng daân loan-truyeàn) . Hieäu-naêng khoâng nhöõng ñeå caùc anh-huøng thaûo-daõ bieát ñeán con ngöôøi laõnh-tuï cuûa mình maø coøn gaây ñöôïc loøng tin maõnhlieät nôi daân-chuùng.

- Veà quaân-söï, “chieán-löôïc ñòa-lyù ñaõ vaïch ra theo theá tam-giaùc: Luïc-Hoa, Hoøa-Bình vaø Taûn-Vieân sôn. ÔÛ ñaây, nguyeân-taéc haønh binh, “taøng ö cöûu ñòa chi haï, ñoäng ö cöûu thieân chi thöôïng” (luùc caàn ñeå döôõng quaân thì thaät kín-ñaùo an-toaøn, khi tham traän thì vuõ loäng chín taàng trôøi). Söï laáy thôøi-gian ñoåi laáy khoâng-gian laø chieán-löôïc chính cuûa hoaøn-caûnh aáy” .

- Veà ngoaïi-giao, moät maët ly-giaùn Chaøm vôùi Taøu, moät maët mua chuoäc söï trung-laäp cuûa hoï vaø vaïch roõ cho hoï bieát caùl lôïi haïi söï trung-laäp cho töông-lai cuûa hoï. Caùc boä-laïc thieåu soá cuõng ñöôïc vaän-ñoäng vì meänhvaän chung cuûa giaûi ñaát maø hoã-trôï tích-cöïc tinh-thaàn cuøng vaät-chaát.

- Veà caùch-maïng, ngöôøi laõnh-ñaïo coù moät tinhthaàn “töï thaéng”. Maïnh-Töû xöa coù noùi: “Trôøi saép giaùng ñaïi meänh cho ai taát baét ngöôøi ñoù oùc moûi, gaân nhöø, tim heùo, phoåi moøn, ñuû chieàu khoán-khoå, baùch chieát thieân ma, laøm cho ngöôøi ñoù ñoäng loøng ñöùng daäy maø lôùn lao leân” .

O/ Nh»ng ñ‰ Ch‰ C¿c QuyŠn Xâm LÜ®c: C¿c QuyŠn LÜ®c:

1- Truyeàn Kieáp Xaâm Laêng & Hán Hán Hoùa.

Ngay töø khôûi laäp quoác, thôøi Hoaøng Ñeá (thuûy toå cuûa Trung Hoa) “Chieán Suy Vöu, bình Mieâu toäc... ” taïo neân thôøi “ Phong kieán truyeàn hieàn ”.ñaõ noùi leân tính xaâm laêng cuûa Trung Hoa.

-Tieáp nhaø Haï truyeàn ñeán Kieät vì quaù taøn baïo bò dieät.

- Tieáp thôøi AÂn (Thöôngï) truyeàn ñeán Truï vöông ( truyeän Phuø Ñoång Thieân vöông diŒt gi¥c Ân) .

- Nha Chu (Goàm Taây Chu & Ñoâng Chu) vaø chuyeån töø “ Phong Kieán Truyeàn hieàn ” sang “ Ñeá cheá, cha truyeàn con noái ”. Nhaø Chu truyeàn ñöôïc 37 ñôøi vua, coäng 866 naêm (1122-256 tr. T.L.). Suoát thôøi Xuaân Thu Chieán Quoác, thieân haï ñaïi loaïn treân 500 naêm.

* NHAØ TAÀN (221-206 tr. C.N.).

Theo doøng lòch söû baønh tröôùng veà phöông Nam keå töø ñôøi Taàn. Sau khi Taàn Thuûy Hoaøng dieät Ñoâng Chu ñaõ thoân tính caùc chö haàu, thoáng nhaát Trung Quoác. Nhaø Taàn phaùt khôûi töø mieàn bieân taûi vieãn Taây Trung quoác luùc baáy giôø. Trong thôøi gian ngaén-nguûi 15 naêm maø nhaø Taàn ñaõ baønh tröôùng laõnh thoå töø Nam Moâng Coå xuoáng ñeán taän Löôõng Quaûng.

Naêm 214 trc. C.N. Taàn Thuûy Hoaøng sai Ñoà Thö ñem quaân xaâm chieám Baùch Vieät. Trong cuoäc giao tranh, daân Baùch Vieät ñaõ gieát ñöôïc töôùng Ñoà Thö vaø tieâu hao quaân Taàn.

Tieáp laø nhaø Haùn, moät trieàu ñaïi “ vo troøn boùp meùo” moïi maët. (Daân Haùn, Haùn rtöï, Haùn vaên, v.v...)

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Trong gaâøn boán theá kyû, nhaø Haùn ñaõ laøm cho ñeá quoác Trung Hoa roäng lôùn, phía baéc tôùi Maõn Chaâu, Trieàu Tieân; phía nam tôùi Ñoâng Döông, baéc Mieán Ñieän, phía taây tôùi Taây Taïng, phía taây baéc tôùi Trung A.,

* Ñôøi nhaø Toáng. Vöông An Thaïch laïi coù yù doøm ngoù phöông Nam. Baáy giôø coù quan tri chaâu ôû Ung Chaâu bieát yù cuûa Vöông An Thaïch neân daâng sôù maø taâu raèng: “ Neáu khoâng laáy ñaát Giao Chaâu thì veà sau thaønh moái lo cho Trung Hoa. ” Vua nhaø Toáng nghe lôøi taâu, sai Löu Di thu xeáp moïi vieäc theo yù Vöông An Thaïch.

Beân Lyù trieàu Vieät Nam thaáy tình söï nhö vaäy, vieát thö sang hoûi Toáng trieàu, Löu Di laïi khoâng chuyeån thö veà kinh. Lyù trieàu beøn sai Lyù Thöôøng Kieät vaø Toân Ñaûn ñem 10 vaïn quaân chia laøm hai ñaïo thuûy boä cuøng tieán ñaùnh hai chaâu Lieâm (1076), Ung, laáy coâng laøm thuû. ( Ñôøi nhaø Lyù, Lyù Thöôøng Kieät (naêm 1075) ñaõ ñem quaân phaït Toáng.)

Ñeán cuoái theá kyû XII Toáng - Kim ñeàu suy, nhoùm Moâng Coå (Thaùt Ñaùt) thònh leân raát mau, môùi ñaàu dieät Kim, sau dieät Toáng.

Ñôøi Thieát Moäc Chaân, thaùi toå nhaø Nguyeân (Moâng Coå) caøng maïnh, dieät ñöôïc nhieàu boä laïc ôû Taây vöïc, naêm 1206 leân ngoâi Ñaïi Haõn (hoaøng ñeá), hieäu laø Thaønh Caùt Tö haõn (Genges Khan).

Naêm 1210, Thaønh Caùt Tö Haõn dieät Kim, thaúng tieán tôùi bôø phía baéc Haéc haûi, chieám heát caùc nöôùc lôùn nhoû treân ñöôøng tieán quaân, sau cuøng laø Kiev cuûa Nga. Tôùi Nga roài, Thaønh Caùt Tö Haõn trôû veà Trung Hoa, ñaùnh Taây haï. Taây Haï haøng (1227), Thaønh Caùt Tö Haõn chia nhöõng ñaát ñaõ chieám cho 4 con, laäp thaønh 4 Haõn quoác.

NHA MINH (1368-1644)

Ñôøi Minh thaønh Toå cuõng muoán môû mang bôø coõi.

Nhaân dòp Hoà Quùi Ly chieám ngoâi nhaø Traàn, Thaønh Toå sai Tröông Phuï xaâm chieám Vieät Nam, ñaët “ bo chính ti ” ñeå cai trò, nuôùc Chieâm Thaønh cuõng phuï thuoäc ti naøy.

Truôùc khi ñoaøn vieãn-chinh leân ñöôøng, Thaønh Toå ñaõ chæ-thò cho töôùng Chu Naêng nhö sau: “ Mo t khi binh lính va o nöô c Nam, trö ca c sa ch vô va ba n in cu a ña o Pha t va ña o La o, co n thì mo i sa ch vô , va n tö , ca nhö ng da n ca, sa ch da y tre ñe u pha i ño t he t. Nhö ng bia na o cu a Trung quo c xa y dö ng tö tröô c thì ñe u giö -gìn ca n tha n, co n ca c bia do An Nam dö ng thì pha -hu y cho he t... ”

Sö Lua n :

Sau khi ñaùnh baïi nhaø Hoà (Hoà-Quyù-Ly), quaân nhaø Minh thi-haønh moät chính-saùch thoáng-trò raát saâu ñoäc. raát phong-kieán, raát thöïc-daân, khoâng coøn lôøi naøo taû xieát! Muïc-ñích thaâm ñoäc cuûa nhaø Minh laø baét ngöôøi Vieät ñoàng-hoùa vôùi ngöôøi Taøu. Töø aên maëc, cuùng teá, hoïchaønh,... vieäc gì cuõng baét theo nhö ngöôøi Taøu. Nhöõng ditích, ñeàn-ñaøi cuûa ngöôøi Vieät thì chuùng phaù-huûy, saùch vôû, chaâu baùu cuøng ñaøn baø con gaùi bò baét ñem veà Taøu raát nhieàu!

Chính-quyeàn trung-öông ñöôïc toå-chöùc baèng ba ñaàu cai-quaûn (triumvirat): Ñoâ-chæ-huy-söù (caàm ñaàu quaân-söï), aùn-saùt-söù vaø boá-chính-söù (chæ-huy quyeàn töphaùp vaø daân-söï). Cheá-ñoä quaân-söï taäp quyeàn naøy troùi taát caû nhaân löïc, vaät löïc, taøi löïc Vieïât vaøo moät theå-cheá cöïc-kyø nghieâm-maät. Coâng-nhaân bò khoáng cheá döôùi “höông laãm” (nôi thu heát thoùc gaïo Vieät), nhaø buoân bò khoáng cheá bôûi thöông-vuï cuïc (nôi thu thueá maù vaø chieám heát caùc lôøi laõi), thaøy tu bò khoáng-cheá döôùi taêng-khu, taêngkyû vaø taêng-cöông, thaøy boùi cuõng bò cai-quaûn bôûi moät ty cuïc sôû taïi, muoái bò khoáng-cheá döôùi “dieâm-thueá cuïc”. Ngoaøi caùc quaân khu, tö-phaùp khu, coøn caùc haønh-chaùnh khu, taát caû nhöõng cô-caáu aáy kheùp laïi thaønh nhöõng goïng kìm xieát chaët ngöôøi Vieät. Chuùng ñaõ duøng löôõi leâ baét eùp ngöôøi Vieät maëc aùo Taàøu, noùi tieáng Taàu,

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

phaûi chaïy qua AÁn Ñoä.

Trung Coäng ñaõ tranh chaáp, gaây haán vôùi Lieân Xoâ, vôùi AÁn Ñoä veà ñaát ñai, laán ñaát Moâng Coå, ngang-nhieân chieám Taây Taïng, ñe-doïa ñaûo Ñaøi Loan, tranh-chaáp chuû quyeàn ñaûo Ñieàu Ngöï Ñaøi vôùi Nhaät Baûn, ñoaït Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa, dôøi aæ Nam Quan vaøo saâu ñaát Vieät...

Ñuùng laø moäâng “Tö Ha i Trie u Nguye n ” (Boán bieån chaàu Trung Nguyeân) neân Trì Ñaïo Ñieàn, cöïu boä-tröôûng quoác-phoøng vaø cuõng laø phoù chuû-tòch ñaûng coäng saûn Taøu ñaõ daùm töï nhaän “ Cha u My la do to tie n TÀu?!

* Hue nh-hoang ve sö pha t-trie n kinh-te ñe ta o sö u ng ho cu a da n Ta u, va tin-töô ng va o sö la nh-ña o cu a ña ng cu ng sa n-sa ng ño i ña u vô i Hoa Ky ñe na ng cao ñia -vò Trung Hoa tre n chính tröô ng quo c-te .

* La m suy ye u cao-tra o tö -do da n-chu tre n the giô i do Hoa Ky va Ta y Phöông pha t-ño ng.

* Du ng mo t so nöô c ca n ke Hoa Ky la m ca n cö gia n ñie p, tình ba o, ke ca khu ng bo khi ca n thie t ñe ñe do a an ninh Hoa Ky .

* Ye m-trô ta n tình ca c nöô c nhö Syria, Iran, nhom Hamas ñe ga y sö sa la y cu a Hoa Ky , khie n Hoa Ky kho ng de -da ng nga n cha n ña ba nh-tröô ng cu a Trung Co ng ta i vu ng Cha u A , Tha i Bình Döông.

* Co la p va ga y trô -nga i cho Ña i Loan kho trô tha nh mo t quo c gia ño c-la p ñe ta ch rô i Trung quo c .

Ta i vu ng Ño ng Nam A nôi co da n so ño ng, ta i nguye n nhie u, Trung co ng co sa n ña o qua n thö 5 la nhö ng Hoa Kie u na m quye n kie m soa t kinh te ne n Trung co ng ma c-nhie n coi vu ng na y la sa n nha cu a Trung Co ng. Ca c toa ña i-sö Trung co ng trö c-tie p chæ-ña o co ng khai hay nga m-nga m ca c sinh-hoa t co ng ño ng ngöô i Hoa tu y theo giai-ñoa n va nhu-ca u tö ng nôi. La y thí du tie u

Ngöôøi naøo muoán ñi tìm leõ soáng cho daân-toäc ñeàu phaûi nan haønh khoå haïnh, ngöôøi ñoù phaûi laø thaéng nhaân , phaûi töï thaéng taát-caû nhöõng yeáu heøn, duïc voïng doát-naùt, chiareõ,...laøm vaån ñuïc tình ngöôøi. Thaéng nhaân laø cuoäc ñaáutranh töï thaéng treân theå-xaùc, tri-thöùc; töï thaéng treân theå soáng chính mình vaø vôùi ngöôøi.

Bình-Ñònh Vöông Leâ-Lôïi ñaõ töøng-traûi bieát bao gian-nan, ñaõ soáng thöïc-tieãn trong ñôøi soáng cuûa quoácdaân vôùi daân-toäc ñeå quyeát taâm vaïch ra con ñöôøng chínhxaùc soáng coøn cuûa daân-toäc; ñaõ naém vöõng laáy cöông-vò chuû-ñaïo cuûa mình maø gaùnh-vaùc laáy söù-meänh cöùu daân cöùu nöôùc.

1

Daán thaân con ñöôøng caùch-maïng coù khaéc-cheá mình coù thaéng chính mình môùi giuùp ngöôøi ñeå thaéng. Coù laøm chuû chính mình thì môùi giuùp ngöôøi laøm chuû, giuùp toaøn daân laøm chuû ñaát nöôùc. Caùch-maïng xaõ-hoäi chæ coù theå thöïc-hieän ñöôïc khi song haønh vôùi caùch-maïng baûn thaân.

Cöùu laáy nöôùc nhaø nghóa laø tranh-ñaáu laïi chuûquyeàn veà mình, chuû quyeàn ñoù phaûi laø caên-baûn vaø chaânchính ôû mình, töï quyeát, töï trò, töï laäp, khoâng theå duøng hình-thöùc giaû-taïo hay vay möôïn.

Con ñöôøng vaø phöông-höôùng chính-trò cuûa daântoäc phaûi do aùnh-saùng töï ñaùy hoàn lòch-söû toûa ra chæ ñöôøng, laøm neàn-taûng cuûa moïi chính-trò vaø caùch-maïng.

Ñem ñaïi-nghóa ñeå thaéng hung taøn, laáy chí nhaân maø thay cho cuoàng baïo .

Sau khi chieán thaéng laïi vaãn saün-saøng ñem baùu vaät trieàu-coáng, Bình-Ñònh vöông Leâ-Lôïi tieáp-noái tinhthaàn traùch-nhieäm cuûa ngöôøi laõnh-ñaïo ñoái vôùi toaøn daân. Khoâng vì nhöõng cao-ngaïo, töï-aùi nhaát thôøi maø queân quyeàn-lôïi laâu daøi cuûa daân-toäc.

Toùm laïi, cuoäc caùch-maïng phaùt ñoäng bôûi Bình1- Lš ñÖng A,, Chu Tri Løc IV, Sóng ñY XB; 1963, sAIGON;

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Ñònh Vöông Leâ-Lôïi laø moät khuoân-khoå troïn veïn treân moïi maët vaø moïi nguyeân-taéc cuûa daân-toäc caùch-maïng;

* NHA THANH (1644 - 1911)

Trong ñöôøng höôùng môû roäng bieân-cöông, Maõn Thanh ñuïng-ñoä vôùi Nga muoán tìm ñöôøng qua phöông Ñoâng ñeå thoâng ra bieån. Naêm 1650, Nga ñaõ tieán tôùi Haéc Long giang, Nga phaûi thöông-thuyeát. Naêm 1669 hieäp öôùc Hi Boá Sôû (Nertohinsk) ñöôïc kyù-keát giöõa Nga vaø Maõn Thanh.

Tieáp Khang Hi laø Thanh Theá Toân (Ung Chính 1723-1735) caàm quyeán, aùp duïng “phaùp gia”. Ung Chính caàm quyeàn ñöôïc 12 naêm, tieáp ñeán Caøn Long töùc Thanh Cao Toân (1736-1795).

Thôøi nhaø Thanh ñaõ sai Toân Só Nghò ñem quaân xaâm chieám Vieät Nam nhöng bò ngöôøi anh huøng ñoät xuaát laø Quang Trung ñaõ ñaùnh tan quaân xaâm-löôïc.

Neáu ñoái-chieáu lòch-söû Trung Quoác vôùi lòch-söû Vieät Nam, ta thaáy:

Trung Quoác ñaõ bò caùc boä toäc Tieân Ti, Sa Baø, Kim, Lieâu, Moâng Coå, Maõn Thanh xaâm-chieám vaø cai trò, ngöôïc laïi Vieät Nam: - Thôøi Ngoâ Quyeàn (939-965) ñaõ dieät quaân Nam Haùn gaây neàn töï chuû.Ñôøi nhaø Traàn (1225-1400) ñaõ ba laàn ñaïi thaéng quaân Moâng Coå (nhaø Nguyeân).

-Thôøi haäu Leâ (1428-1527), Leâ Lôïi ñaõ ñaùnh ñuoåi quaân Minh.

- Ñaïi ñeá Quang Trung naêm 1789 ñaõ deïp 10 vaïn quaân Thanh, ñeán noãi Toân Só Nghò boû caû aán kieám chaïy veà Taøu.

Tieáp truyeàn “hoäi chöùng Ñaïi Haùn ”, caùc nhaø laõnh ñaïo Trung Hoa duø ôû döôùi chính-theå naøo cuõng khoâng bao-giôø chaáp nhaän vai troø thöù yeáu cuûa Trung quoác trong vuøng AÙ chaâu, vaø cuõng khoâng bao-giôø thoûa-

maõn vôùi ñaát ñai roäng lôùn hieän coù cuûa mình.

“Thôøi Trung Hoa Daân Quoác cuûa Töôûng GiôùiThaïch, naêm 1940 ñaõ quy-ñònh taùm con ñöôøng phaùt-trieån cuûa noøi Hoa trong boä “ Ñoâng AÙ Ñiaï Lyù “:

1 - Taây Baù Lôïi AÙ, 2- Ta y Ta ng Ba Tö, 3- Ta n Cöông, 4- A n Ño , 5- Vie t, Tha i, Mie n, Ta n Gia Ba, 6- Nam Döông lie t ña o, 7- U c cha u, 8- Tha i Bình Döông ño ng lie t ña o, Ha n.”

Cheá-ñoä Coäng Hoøa Xaõ Hoäi töø 1911 ñeán hieän nay

Tuy Trung Hoa ngaøy nay chia laøm hai chính theå, nhöng veà ñoái ngoaïi, caû hai chính theå ñeàu cuøng moät chuû-tröông “ Vì Trung Hoa, cho Haùn daân vaø beânh-vöïc Hoa kieàu ôû haûi ngoaïi .”

Vuï taøn saùt nhaân daân Y-Khaéc Chieáu naêm 1943, cuoäc traán-aùp baèng vuõ trang ôû Taân Cöông naêm 1944, vuï taøn saùt taäp theå treân 5 ngaøn ngöôøi daân Ñaøi Loan ñoøi ñoäc laäp 1947...

.Sau chieán tranh Trieàu Tieân (1953), luïc quaân ñaõ ñöôïc toå-chöùc laïi, coù khoaûng 2 trieäu röôõi quaân-nhaân vaø caùc ngaønh haûi khoâng cuõng ñöôïc taân hoùa. Tuy nhieân, ñeå tinh-thaàn chieán-ñaáu trong quaân ñoäi ñöôïc nuoâi döôõng, chính phuû Coäng saûn Trung Hoa luùc naøo cuõng gaây trong daân chuùng soáng trong tình-hình theá-giôùi baát oån.

Thaùng 5/1951 Trung Hoa xua quaân chieám Taây Taïng.

Naêm 1959, daân Taây Taïng noåi leân ôû Lhasa, Mao ñöa quaân ñaøn-aùp döõ doäi, ñöùc Ñaït Lai Laït Ma Taây Taïng

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

- Khu Cao Baèng bò maát khu vöïc nuùi Phia Un coù moû maêng-gan. Toång dieän tích laø 2.2 caây soá vuoâng.

- Khu vöïc Kim Mu, Kim Ngaân, Maõn Sôn bò laán saâu vaøo Vieät Nam 2.5 caây soá. Toång dieän tích laø 22.5 caây soá vuoâng.

Khu vöïc Naø-Paøn, Leùo Trình (coät moác 29, 30, 31) ôû Cao Baèng bò laán saâu vaøo Vieät Nam 1.3 caây soá , toång dieän tích laø 8.45 caây soá vuoâng. - Khu vöïc coät moác 63-65 (Traø Lónh, Cao Baèng) daøi 8 caây soá, bò laán saâu vaøo Vieät Nam, toång dieän tích 16 caây soá vuoâng.

- Khu Cao Pa Môø (coät moác 1 vaø 2) tænh Haø Tuyeândaøi 4 caây soá, laán saâu vaøo Vieät Nam 2 caây soá, toång dieän tích laø 8 caây soá vuoâng.

- Khu vöïc Traø Maàn, Suoái Luõng (coät moác 136, 137) huyeän Baûo Laïc, Cao Baèng coù dieän tích laø 3.2 caây soá vuoâng. Vuøng naøy coù moû than chì.

- Khu vöïc xaõ Naâm Chaûy (coät moác 2,3).

* Veà haûi phaän, nhöõng quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa maø Trung Hoa goïi laø Taây Sa vaø Nam Sa - Theo chöùng tích lòch söû hieän coøn taøng tröõ taïi caùc vaên khoá Vieät Nam cuõng nhö quoác teá laø moät phaàn laõnh thoå cuûa ñaát nöôùc Vieät Nam.

bie u ta i Campuchia, mo t nöô c nho , na m 1996 mô i co 13 tröô ng da y iie ng Ta u, ñe n tha ng 6 na m 1999 co 60 tröô ng va ñe n tha ng 12, 1999 tha nh 70 tröô ng, va tô i na m 2006 ta ng ga p nhie u la n, ñe n ño 1 tröô ng tie u ho c ta i thu ño Nam Vang co hôn 10,000 ho c sinh ho c tie ng Ta u, ñöô c xe p la tröô ng da y tie ng Ta u lô n nha t ta i nöô c ngoa i.... Ca c tröô ng da y tie ng Ta u na y ñöô c Trung Co ng ta i-trô , hie u tröô ng va hôn nö a tha y co la tö Trung Co ng sang. Ho c sinh ñöô c da y Ha n to c la gio ng da n tho ngminh nha t, va n-ho a Ta u cao ñe p nha t. Ho c sinh ñöô c tuye n-truye n ñe thu ghe t Hoa Ky va Ta y Phöông.

Rie ng ño i vô i Vie t Nam: * Xa m la ng la nh Tho Qua Nhö ng Hie p Ñònh Tha n Hö u.

1- Söï phaùt-trieån kinh-teá ñi ñoâi vôùi quaân-söï ñaõ laøm cho Trung Quoác caøng baøy toû tham-voïng trôû neân moät sieâu cöôøng baù-chuû theá-giôùi.

1

* Xa m La ng Qua Hình Thö c Xa m Nha pThò Tröô ng La u Thue , Nha n Hie u Gia Ma o . ( Va t pha m do Trung Co ng che ta o, nhöng la i da n nha n hie u nhö Made in VietNam, Made in Thailand, Made in Laos, v.v... )

Tö leänh haûi quaân Trung Quoác ñaõ töøng coâng khai tuyeân boá: “ Vì sinh to n, Trung Quo c ca n da u khí va ngö nghie p ô Nam Ha i. Ca se la nguo n protein cho hôn ty da n Trung Hoa.”

1

- Tình traïng buoân laäu traàm-troïng ôû bieân giôùi Vieät-Trung gaây nguy-cô cho neàn kinh teá VN bò phaù saûn. Hieän nay coù theå noùi haøng hoùa Trung quoác cheá taïo töø xe ñaïp, bình thuûy, baøn uûi, kim may, v.v.... ñeán vaät duïng nhaø beáp cuõng traøn ngaäp töø thaønh thò ñeán thoân queâ. Tình traïng naøy daãn ñeán söï boùp ngheït caùc n gà nh.

Mao Traïch Ñoâng khi môùi chieám troïn luïc ñiaï Trung Quoác, trong moät baøi noùi veà bieân-cöông cuõ cuûa Trung Quoác, Mao ñaõ ñeà-caäp tôùi moät soá chö haàu tröôùc cuûa Trung Quoác bò caùc ñeá quoác phöông Taây chieám ñoaït nhö Nhaät chieám Cao Ly (Ñaïi Haøn), Ñaøi Loan, Löu Caàu, Baønh Hoå; Anh chieám Mieán Ñieän, Buthan, Neùpal vaø Hoàng Koâng; Phaùp chieám An Nam; Boà chieám Macao,... Trung Coäng sau ñoù coøn ñe-doïa söï oån ñònh cuûa Ñoâng Nam AÙ baèng caùch duøng caùc maãu haïm dieãu oai taïi caùc haûi phaän Vieät Nam, Phi Luaät Taân, Ñaøi Loan, Nhaät Baûn,... Gaàn ñaây, Trung Quoác tuyeân-boá thaúng thöøng cho theá giôùi thaáy “ Mu c ñích cu a Ba c Kinh ta i vu ng bie n Ño ng la ta i la p vô i ba t cö gia na o sö nguye n-ve n la nh

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

tho cu a ñe quye n Trung Hoa ”.

Nguyeân veïn laõnh thoå cuûa ñeá quyeàn Trung Hoa laø bao goàm nhöõng chö-haàu maø xöa kia phaûi trieàu coáng ñeå traùnh binh ñao cho xöù sôû mình, maø caùc söû gia khi ñoïc danh töø “ trie u co ng ” ñeàu hieåu laàm laø thuoäc laõnh thoå cuûa Trung Hoa, nhö caùc xöù Taây Taïng, Taây Baù Lôïi A, Taân Cöông, Vieät, Thaùi lan, Mieán Ñieän,...

Trong cuoán “ Ta n Trung Quo c Sö Löô c ” aán haønh naêm 1952, Trung Coäng ñaõ ghi laõnh thoå Trung Quoác bao goàm: Mieán Ñieän, ThaùiLan, VieätNam, Kampuchia, Laøo, MaõLai, Singapore, Phi Luaät Taân.

Nhöõng baèng-côù neâu treân ñaõ neâu roõ “truye n tho ng thie n trie u chu nghóa ” töø thuûy toå Hoaøng ñeá ñeán nay, ñôøi ñôøi keá tieáp. Trong söû saùch trung Hoa neáu coù nhöõng caâu myõ-mieàu nhö “ Pho thie n chi ha , ma c phi vöông tho å” thì phaûi hieåu ngay ( Döô i ga m trô i, kho ng cho na o kho ng la ña t cu a nha vua Ta u ) chæ roõ chính saùch “ ba chie m ”; Hay “ Tam nie n döô ng chi, gia o chi ta t giai ngo da n ” ( Ba na m nuo i da y ta t tha nh da n Hoa ) ñoù laø chính saùch ñoàng hoùa caùc saéc daân khaùc.

Rieâng ñoái vôùi Vieät Nam, chính saùch “bình thie n ha ï” ñaõ ñöôïc thi haønh truyeàn tieáp qua caùc trieàu ñaïi:

- Nhaø Taàn xaâm laêng AÂu Laïc, nhöng khoâng thaønh coâng.

- Nhaø Trieäu chieám AÂu Laïc (naêm 179 tr. T.L.) laäp ra Nam Vieät.

- Nhaø Haùn, Tuøy, Ñöôøng cai-trò Vieät Nam treân 1000 naêm (11 trc. T.L. ñeán 938 sau T.L.)

- Nhaø Toáng xua quaân ñaùnh Vieät Nam hai laàn nhöng ñeàu thaát baïi, ngöôïc laïi bò Vieät Nam ñem quaân phaù Toáng (Lyù Thöôøng Kieät ñoät phaù chaâu Ung vaø chaâu Lieâm - Laáy coâng laøm thuû).

- Nhaø Nguyeân ñaùnh Vieät Nam 3 laàn ñeàu thaát baïi

(1258 - 1284 vaø 1285).

- Nhaø Minh ñaùnh chieám Vieät Nam trong 20 naêm, sau cuøng thaát baïi.

- Nhaø Thanh ñaùnh Vieät Nam nhöng anh huøng Nguyeãn Hueä ñaõ ñaùnh baïi quaân Thanh...

- Trung Quoác coù traêm phöông ngaøn keá, vôùi saùch löôïc voâ cuøng thaâm ñoäc ñeå xaâm laêng Vieät Nam. Cuoái the kyû 20, sau khi thaát baïi daïy cho Vieät Nam moät baøi hoïc hoài ñaàu naêm 1979, Trung quoác chuyeån sang thuû ñoaïn “ ta m a n da u ”, laán chieám ñaát vaø bieån qua nhöõng hieäp öôùc baát bình ñaúng:

- Hieäp öôùc nhöôïng ñaát ngaøy 30 thaùng 12 naêm 1999: Ñeå thöïc thi hieäp öôùc treân ñaát lieàn, vaøo 27 thaùng 12 naêm 2001, hai beân ñaõ laøm leã caém moác ñeå thieát laäp ñöôøng ranh giôùi môùi.

Qua hieäp öôùc bieân giôùi, Trung Coäng ñaõ laán chieám ñaát cuûa Vieät Nam ôû bieân giôùi nhö sau:

- Khu vöïc Nam Quan khoaûng 0.62 km2.

- Khu Baøn Doác (coät moác 53) bò maát 0.8km2.

- Khu huyeän Cao Loäc (coät moác 25,26, 27) ôû Laïng Sôn.

- Khu vöïc Khaåm Khaâu (coät moác 17,19) ôû Cao Baèng.

- Khu Minh Taân (coät moác 14) ôû Haø Tuyeân. Chieàu saâu laán voâ hôn 1 caây soá, vaø chieàu daøi hôn 4 caây soá!

- Khu vöïc caàu ngaàm Hoaøng Moâ tænh Quaûng Ninh bò maát khoaûng caây soá vuoâng.

- Caùc thò traán AÙi Ñieåm (coät moác 43) thò traán Bình Maêng bò chieám moãi nôi khoaûng 0.5 caây soá vuoâng.

- Khu vöïc Phia Un (coät moác 94, 95) huyeän Traø Lónh, Cao Baèng bò maát khu vöïc nuùi Phia Un coù moû maêng-gan. Toång dieän tích laø 2.2 caây soá vuoâng.

- Khu vöïc Kim Mu, Kim Ngaân, Maõn Sôn bò laán saâu vaøo Vieät Nam 2.5 caây soá. Toång dieän tích laø 22.5 caây soá vuoâng.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

cuûa söï vaät, thaáy laõnh-thoå döôùi quyeàn coù giôùi-haïn, laïi thaáy caùi theá coù theå duøng voõ löïc ñeå môû roäng laõnh-thoå thì tham voïng hoang tính, muoán truøm baù khaép nôi laø ñieàu khoâng traùnh ñöôïc, neân ñaõ trôû thaønh truyeàn-thoáng xaâm laêng cuûa Trung Quoác . Vai troø “ thieân tö û” trong Nho hoïc vaø trong thôøi “ Phong Kieán truyeàn Hieàn ” chæ laø moät ngöôøi, tröôùc ñaïi hoäi chö haàu, tuyeân theä laõnh nhieäm vuï chaáp haønh “ thieân lyù ”, laáy ñöùc hieáu sinh cuûa Trôøi Ñaát, cho neân goïi laø “ thieân töû ”. “ Thieân ñaïo maãn thuï” , ôû ngöôøi, ñöùc naøy goïi laø “ loøng nhaân ”. Chaáp haønh loøng nhaân vaøo vieäc quaûn lyù xaõ-hoäi laø laøm chính-trò, cho neân noùi “ Nhaân ñaïo maãm chính ”. Cuõng trong caùc ñaïi hoäi, caùc thuû-laõnh chöhaàu phaûi tuyeân theä vaâng theo thieân töû vaø giuùp thieân-töû thöïc-hieän söù-meänh aáy. Nhö vaäy goïi laø “ trung thaønh ” ( trung nghóa vaø thaønh tín ). Hoï trung thaønh vôùi thieân-töû cuõng laø trung thaønh vôùi thieân meänh maø thieân-töû ñaõ nhaän laõnh.

Thieân-töû vôùi meänh Trôøi sang thôøi Ñeá cheá cöïc quyeàn thaønh moät nhaân-vaät huyeàn bí, sinh ra ñaõ coù “ chaân maïng ñeá vöông ”, chaúng nhöõng ai ai cuõng phaûi thaàn phuïc, maø caû ñeán thaàn thaùnh cuõng ôû döôùi quyeàn. Thieân-töû thaønh moät nhaân-vaät tuyeät-ñoái, ra ñôøi ngay khi môùi thaønh thai trong buïng meï! khoâng coøn laø moät chöùc-vuï nhaän laõnh tröôùc moät ñaïi-hoäi chö-haàu! Chöõ “ trung ” trong Nho hoïc, noäi-dung laø trung nghóa töùc laø moät loøng giöõ chaéc nhöõng ñieàu ñaõ giao öôùc. Caû thieân töû vaø caùc thuû-laõnh chö-haàu phaûi giöõ loøng trung tín. Cho neân vua phaûi ra vua. baøy toâi ra baøy toâi, coù nghóa laø ôû chöùc-vuï naøo phaûi haønh söû theo ñuùng nhöõng ñoøi-hoûi cuûa chöùc-vuï aáy. Chính ôû ñieåm naøy, Maïnh Töû môùi noùi: “Ta chöa töøng nghe noùi vua Truï, maø chæ nghe noùi teân thaát phu Truï...” (OÂng khoâng nhaän Truï vöông ôû ñiaï-vò treân ngai vaøng, maø nhìn ôû

P/ Nh»ng Måo Hóa & Xuyên Nh»ng Måo Hóa P/ Nh»ng Måo Hóa & Xuyên Nh»ng Måo Hóa Tåc: Tåc: Tåc: Tåc: Tåc:

* Hán Nho Xuyên tåc Chính Nho: Nho tåc Chính Nho: Hán Nho Xuyên tåc Chính Nho: Nho tåc Chính Nho: Nho - Xuyên tåc Xuyên tåc - Xuyên tåc Xuyên tåc “Trôøi “ : YÙ “Trôøi” trong Nho giaùo luoân-luoân taùc-ñoäng theo höôùng thieän, coù nghóa laø hieáu sinh ( Ñöùc hieáu sinh cuûa Trôøi Ñaát) giuùp cho söï soáng cuûa muoân vaät. Trôøi trong Nho hoïc laø thieân lyù, khoâng phaûi laø moät ngöôøi duø laø voâ hình.

“Chímh Nho khaùc haún vôùi caùc toâng giaùo khaùc. Chính Nho khoâng choái boû cuoäc soáng ñang coù, khoâng mô töôûng moät cuoäc soáng Tieân Phaät, hay ñôøi ñôøi beân caïnh Chuùa,... Khoâng noùi chuyeän thieân-ñöôøng, ñiaï-nguïc. Vôùi Chính Nho, cuoäc soáng ñang coù laø raát quùy, xaâm phaïm noù, ñoán toûa noù laø phaïm toäi aùc.

“Cuõng trong caùi nhìn ñaët haún vaøo cuoäc soáng ñang coù. Chính Nho mong cuoäc soáng moãi ngaøy moät toát ñeïp hôn (Nhaät nhaät taân, höïu nhaät taân.). Söï ñau khoå nhaát cuûa moät doøng soáng laø bò chaám döùt, khoâng coù noái tieáp (Baát hieáu höõu tam, voâ haäu vi ñaïi...”) Haäu ñaây khoâng phaûi chæ ôû doøng sinh lyù, maø nhöõng noái tieáp veà tö-töôûng, veà neàn-neáp, veà söï-nghieäp vaø daân sinh.

“Ngöôøi nho só chaân chính raát bình-tónh tröôùc caùi cheát cuûa moät cô theå caù nhaân, nhöng luoân-luoân lo ñeán doøng soáng ôû nhöõng theá heä sau. Khi hoûi Khoång Töû veà söï cheát, Khoång Töû ñaõ traû lôøi: “Chuyeän soáng coøn chöa bieát, hoûi chi ñeán chuyeän cheát?

“Soáng ngöôøi cuøng vôùi trôøi ñaát laø ba truï ñieåm trong cuoäc soáng (Thieân - Ñiaï - Nhaân, tam taøi giaû). Vò theá tuy khaùc nhau, nhöng troïng yeáu nhö nhau. Con ngöôøi kính trôøi, haønh söû theo yù trôøi (thieân lyù) töùc theo caùi lyù ñöông nhieân baøng-baïc trong Trôøi Ñaát. ÔÛ soáng ngöôøi, noù laø baûn tính höôùng thieän. Chính trong nhaän thöùc

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

naøy maø Nho hoïc nhìn YÙ Daân laø yù Trôøi . Vì soáng ngöôøi cuøng vôùi Trôøi, Ñaát laø 3 ngoâi chính trong cuoäc soáng. Cho neân tuy thôø Trôøi, kính trôøi nhöng con ngöôøi khoâng töï heøn, töï haï, xöng tuïng, caàu van gì ôû trôøi. Tö töôûng naøy coù heä-luaän laø tinh thaàn töï troïng, hieân ngang, baát khuaát cuûa keû syõ .

* Möôïn danh “Phong Kieán Truyeàn Hieàn “ che ñaäy “Ñeá Cheá Cöïc Quyeàn.”

Nho hoïc laø moät coâng-trình xaây-döïng trong thöïc haønh, song-song vôùi vaên-minh noâng nghieäp. Chính Nho laø moät cheá-ñoä vaø hoïc-thuyeát laáy traät-töï xaõ-hoäi trong an hoøa laøm chuû-ñích nhö xaõ-hoäi Nghieâu, Thuaán, sinh-hoaït chính-trò thôøi phong kieán truyeàn hieàn ñaõ laøm moät cuoäc caùch-maïng hieàn laønh, aûnh-höôûng saâu roäng, neân môùi coù söû kieän, xöù Vieät Thöôøng coáng Baïch Tró vaø Ruøa thaàn, sau cheá laøm quy lòch.

Giöõa chính-trò “phong kieán truyeàn hieàn” vaø Nho hoïc coù lieân-heä hoã-töông, qua-qua laïi-laïi khaùc naøo nhö xe chaïy cung-caáp cho ñeøn pha, vaø ñeøn pha soi ñöôøng cho xe chaïy.

Nhöng chua-chaùt ñaõ dieãn ra, khi Khoång Töû “toå thuaät ” xong Nho hoïc thì cuõng laø luùc cheá-ñoä “ phong kieán truyeàn hieàn” caùo chung! Sau ñoù Nho hoïc bò chuyeån hoùa ñeå bieän-minh cho moät cheá-ñoä maïo hoùa, treân danh hieäu thì gioáng nhau, nhöng thöïc chaát khaùc haún! Ñoù laø cheá-ñoä “Phong kieánû truyeàn hieàn” vôùi “ñeá cheá taäp quyeàn vaø chuyeân cheá “.

* Maïo hoùa “Trung Tín “ :

Trung Tín trong chính Nho laø trung nghóa vaø thaønh tín. Töø thôøi Taàn veà sau, “trung tín” trôû thaønh “Tuyeät ñoái thôø vua” (Trung thaàn baát söï nhò quaân” hay “Quaân xöû thaàn töû, thaàn baát töû baát trung”).

Sang thôøi “Ñeá cheá cöïc quyeàn”, caû moät neàn vaên

hoïc Haùn vaø Toáng Nho ñaõ ñuùc naën ra moät boïn baøy toâi noâ-leä, tranh nhau xu phuï cöôøng quyeàn , ngöôïc laïi vôùi tinh-thaàn nho syõ thôøi “ Phong kieán truyeàn hieàn ” chæ nhaém vaøo caùi lyù ñöông-nhieân, hay thieân lyù baøng-baïc trong trôøi ñaát.

Tinh-thaàn xu-phuï cöôøng quyeàn naøy aûnh höôûng sang Vieät Nam, maø nhaø Nho Cao Baù Quaùt ñaõ dieãn taû: “ Ngaùn nheõ keû tham beà khoa lôïi, muõ caùnh chuoàn ñoäi treân maùi toùc, nghieâng mình ñöùng chöïc cöûa haàu moân.

Quaûn bao keû mang caùi daøm danh, aùo giôùi laân truøm döôùi cô phu, moûi goái quøy moøn saân töôùng phuû. ..” hay“ Caùnh buoàm beå hoaïn meânh mang

Caùi phong ba kheùo côït phöôøng lôïi danh.. .” Chính thaùi-ñoä xu-phuï naøy ñaõ saûn sinh ra caùc töø ngöõ Haùn daân, Haùn toäc, Haùn hoïc, Haùn töï, Haùn vaên,...khoâng coù trong thôøi phong kieán!

Nhö chuùng ta ñaõ bieát thôøi nhaø Taàn, Nho hoïc vaø Nho syõ bò dieät. Nho syõ traûi moät thôøi thaät khoán khoå, khoâng coù choã dung thaân. Theá roài, Haïng Voõ vaø Löu Bang tranh thieân haï cuûa nhaø Taàn. Löu Bang troïng duïng nho syõ, Löu Bang laøm vua ñaát Haùn Trung, neân goïi laø Haùn vöông. Nho syõ phoø Haùn vöông, baøy möu thieát keá, phoâ-tröông aân ñöùc cuûa Haùn vöông. Sau khi thaéng ñöôïc Haïng Vuõ, muoán traán aùp loøng ngöôøi, vaø höôùng taát caû vaøo quyeàn löïc nhaát thoáng cuûa Haùn trieàu, ngöôøi ta tuyeân-truyeàn döïng leân nhöõng yù-nieäm môùi baèng nhöõng töø-ngöõ: Haùn vaên, Haùn toäc, Thieân töû thuï meänh ö thieân ,...Tôùi hieän-ñaïi, trong caùc cuoäc vaän-ñoäng caùch maïng khoâi-phuïc danh phaåm cuûa taäp-theå nhaân vaên Hoa Luïc, yù-nieäm Haùn toäc laïi caøng ñöôïc khoâi-phuïc moät caùch hoà-hôûi!

Khi tö-töôûng ñaõ bò ngöng ñoïng ôû maët cuï-theå

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

1

quyeàn thaønh moät nhaân-vaät huyeàn-bí, sinh ra ñaõ coù “ chaân maïng ñeá vöông ”, chaúng nhöõng ai-ai cuõng phaûi thaàn phuïc, maø caû ñeán thaàn thaùnh cuõng ôû döôùi quyeàn. Thieân töû thaønh moät nhaân-vaät tuyeät-ñoái,õ ra ñôøi ngay khi môùi thaønh thai trong buïng meï! khoâng coøn laø moät chöùc-vuï nhaän-laõnh tröôùc moät ñ åi -hoäi chö-haàu!

Ngo à i ra, ä nh-höôûng cuûa cheá-ñoä phuï heä ñaõ laøm vua chuùa, quaân thaàn v à caùc haøng khoa-baûng haùn hoïc khoâng nhöõng tích-cöïc uûng-hoä maø coøn toân thôø heát mình, vì nam giôùi ñöôïc thay theá nöõ giôùi naém quyeàn hính töø gia-ñình cho ñeán trieàu-ñình.

- Söû kieän neâu treân phaûi chaêng laø nhöõng lyù do khoác-haïi cho nöôùc Vieät.

Cheá ngöï tinh-thaàn quaät khôûi choáng ñaùnh quaân Taàu (töï nhaän laø thieân trieàu ).

-Maát 6 trong 9 quaän, chæ coøn laïi 3 quaän (Giao Chæ, Cöûu Chaân, Nhaät Nam).

-Hôn 1000 naêm bò leä thuoäc nöôùc Taàu.

-Ngang nhieân chieám ngoâi vò quoác ñaïo töø thôøi Baéc thuoäc cho ñeán thôøi Phaùp thuoäc .

* Pha t Gia o :

Tieáng moõ ñeàu-ñeàu t åo aâm thanh traàm buoàn, deã ru nguû, khieán moät soá lôùn khoâng nhöõng maát tinh-thaàn quaät-khôûi choáng xaâm-laêng, vaø maát luoân tinh-thaàn Vieät ( Vöô t le n, vöon le n ).

haønh vi thaáy khoâng phaûi laø haønh-vi cuûa moät oâng vua).

Vôùi Haùn, Toáng, Minh vaø Thanh Nho,... söï tuøng phuïc cuûa baøy-toâi ñoái vôùi vua laø tuyeät-ñoái. Vua laø chuû õnhaân tuyeät-ñoái khoâng nhöõng cuûa laõnh-thoå döôùi quyeàn, maø taát-caû daân cö treân laõnh-thoå aáy ñeàu thuoäc quyeàn vua. Chöõ trung baây giôø thaønh nghóa trung quaân , ñem caû sinh meänh maø thôø vua . Vua xeùt baøy toâi phaûi cheát, baøy toâi khoâng cheát laø baøy toâi baát trung. Vua thöôøng thò uy baèng cheùm gieát vaø taøn-nhaãn ñeán gieát caû toäc thuoäc, gia nhaân vaø tôùi luoân queâ höông laøng-maïc. Trung quaân trôû thaønh caùi ñaïo muø-quaùng , gaây neân moät aùp-löïc khuûng-khieáp vaøo taâm khaûm con ngöôøi. Thaäm chí, cuõng caùi ñaïo thôø vua naøy chi-phoái ñeán caû cuoäc ñôøi ñaøn-baø, con gaùi. Ngöôøi con gaùi giöõ mình khoâng phaûi ñeå giöõgìn söùc khoeû cô-theå vaø tinh-thaàn, maø vì mình chæ laø moät moùn haøng giöõa chôï, neáu ñaõ “cu õ” thì heát giaù-trò. Ñaõ laáy choàng laø thuoäc veà moät oâng chuû (choàng chuùa vôï toâi), daàu ñoù laø moät oâng chuû ngu heøn, hay cheát yeåu thì cuõng laø xong moät cuoäc ñôøi. Caùi ñaïo thôø choàng laø chính chuyeân, cuõng nhö caùi ñaïo thôø vua laø trung lieät, trung thaàn khoâng thôø hai vua ( hai hoaøng toäc ), gaùi chính chuyeân khoâng laáy hai choàng. . .

* Maïo hoùa lyù töôûng “Boán Beå Moät Nhaø“ :

Lyù töôûng “ Boán Beå Moät Nhaø ” ( Töù haûi giai huynh ñeä) thöïc-söï chæ laø caùi bình-phong che ñaäy yù-ñoà xaâm laêng vaø Haùn hoùa. Daân Haùn xöa nay, voán töï toân töï ñaïi, coi caùc saéc-daân chung-quanh laø “Töù Di ” ( Ñoâng Di, Taây Nhung, Baéc Ñòch vaø Nam Man ). Goùc beân traùi laù côø Trung Coäng coù 4 ngoâi sao nhoû chaàu moät ngoâi sao lôùn, tieáp tuïc truyeàn thoáng töï toân vaø xaâm laêng cuûa Trung Quoác! Boán ngoâi sao nhoû khoâng nhöõng nhaéc laïi quan nieäm “töù di”, vaø cuõng noùi leân yù nghó ngaïo-maïn “Trung Quoác laø trung taâm ñieåm vaên-minh cuûa theá-giôùi, boán bieån chaàu veà Trung Quoác! Ñieåm qua lòch-söû Trung 1- John B. Nooss, “ Man’s Religious”, p-457.

- Hình thöùc caïo ñaàu ñi tu laø theå-hieän haønh-ñoäng döùt boû cuoäc soáng traàn-tuïc, queân boån-phaän con daân ñoái vôùi queâ-höông xöù-sôû. Tuïc-ngöõ xöa coù caâu “tro n vie c quan ñi ô chu a ” laø theá.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Quoác, ta thaáy:

- Nhaø Taàn xaâm-laêng AÂu Laïc nhöng khoâng thaønh coâng.

- Nhaø Trieäu chieám AÂu laïc (naêm 179 tr. T.L.) laäp ra Nam Vieät.

- Caùc nhaø Haùn, Tuøy, Ñöôøng cai-trò Vieät Nam gaàn 1000 naêm (11 tr. T.L. ñeán 938 sau T.L.).

- Nhaø Toáng xua quaân ñaùnh Vieät Nam hai laàn nhöng ñeàu thaát-baïi, ngöôïc laïi bò Vieät Nam ñem quaân phaù Toáng (Lyù Thöôøng Kieät ñoät phaù chaâu Ung vaø chaâu Lieâm, laáy coâng laøm thuû).

- Nhaø Nguyeân ñaùnh Vieät Nam 3 laàn ñeàu thaátbaïi (1258, 1284, vaø 1285).-

- Nhaø Minh ñaùnh chieám Vieät Nam trong 20 naêm, sau cuøng thaát-baïi.

- Nhaø Thanh ñem 10 vaïn quaân Thanh xaâm-laêng Vieät Nam, nhöng bò ngöôøi anh-huøng Nguyeãn Hueä ñaùnh cho thaûm baïi...

Gaàn ñaây, Trung Coäng ñaõ cöôõng chieám Hoaøng Sa va Tröôøng Sa. Qua nhöõng hieäp-öôùc bieân-giôùi, Trung Coäng cuõng ñaõ laán chieám nhieàu phaàn ñaát cuûa Vieät Nam. (xin coi “ Hieåm Hoïa Xaâm Laêng & Ñoàng Hoùa cuûa Trung Quoác ” cuûa cuøng taùc giaû, xb. naêm 2008).

* Laáy Ñöùc trò daân ? (Giai-caáp, boùc-loät, thoáng trò,...)

Sau khi dieät Ñoâng Chu, thoân tính caùc nöôùc chö haàu, nhaø Taàn goác du-muïc, aùp-duïng ñöôøng loái phaùp gia raát taøn baïo, coi maïng daân nhö coû raùc!

Yu Chumbe, moät hoaïn quan ñôøi hoaøng ñeá Giang Xu ñaõ moâ-taû caûnh soáng cuûa daân Trung Hoa ôû vuøng

Dong Ping: “ Taát caû ñeàu thuoäc veà laõnh chuùa. Nhaø cöûa, thuù vaät vaø caû con ngöôøi bò maát heát moïi quyeàn, keå caû quyeàn ñöôïc soáng. Mæa-mai ñeán cuøng cöïc laø ngöôøi daân

hoaøn-toaøn traàn-truïi khoâng coøn laáy moät sôïi daây ñeå töï treo coå mình. ”

Chaâu Queá, moät söû gia Trung Hoa ñaõ vieát: “ Baát cöù thôøi ñaïi naøo, heã laøm ngöôøi Trung Quoác maõi-maõi laø moät tai hoïa. Töø 5000 naêm nay ngöôøi Trung Quoác luoân luoân ñaøy ñoaï trong ñoùi khaùt, luoân-luoân vaät-vôø tröôùc cöûa ñiaï-nguïc, dôû soáng dôû cheát. Chính vì ñieàu thöïc-teá naøy, khoâng moät ngöôøi Trung Quoác naøo laïi khoâng öôùc mô ñöôïc rôøi khoûi Trung Quoác sang caùc nöôùc khaùc sinh soáng. ”

Caên cöù vaøo Leã kyù, thôøi Chu (1121-256 tr. CN) xaõ-hoäi Trung Hoa phaân chia giai-caáp roõ-reät: ñaïi phu vaø daân thöôøng ( thöôïng löu vôùi bình daân ) raát khaùc-bieät. Caâu “ Hình baát thöôùng ñaïi phu, leã baát haù thöù daân ” (hình phaït khoâng aùp-duïng cho giôùi ñaïi phu - leã khoâng duøng xuoáng thöù daân) neâu roõ tính-caùch khaùc-bieät giöõa giai caáp thöôïng-löu vôùi bình-daân. Ñieàu naøy khaùc vôùi vaên minh noâng-nghieäp:

IV/ Lô p sôn cu a ca c to ng-gia o ngoa i nha p :

Vai troø “ thieân tö û” trong Nho hoïc vaø trong thôøi “ Phong Kieán truyeàn Hieàn ” chæ laø moät ngöôøi, tröôùc ñaïi hoäi chö-haàu, tuyeân theä laõnh nhieäm-vuï chaáp haønh “ thieân lyù ”, laáy ñöùc hieáu sinh cuûa Trôøi Ñaát, cho neân goïi laø “ thieân töû ”. “ Thieân ñaïo maãn thuï” , ôû ngöôøi ñöùc naøy goïi laø “ loøng nhaân ”. Chaáp haønh loøng nhaân vaøo vieäc quaûn lyù xaõ-hoäi laø laøm chính-trò, cho neân noùi “ Nhaân ñaïo maãm chính ”. Cuõng trong caùc ñaïi-hoäi, caùc thuû-laõnh chö-haàu phaûi tuyeân theä vaâng theo thieân-töû vaø giuùp thieân-töû thöïc hieän söù-meänh aáy. Nhö vaäy goïi laø “ trung thaønh ” ( trung nghóa vaø thaønh tín ). Hoï trung thaønh vôùi thieân-töû cuõng laø trung thaønh vôùi thieân meänh maø thieân-töû ñaõ nhaän laõnh.

Thieân-töû vôùi meänh Trôøi sang thôøi Ñeá cheá cöïc

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

caùc chuøa thôø Phaät. (Chính saùch “ bie n kha ch tha nh chu û”!). Nhieàu danh lam thaéng caûnh, tæ nhö Höông Sôn nôi Tieân ngöï, nay ñaõ bieán thaønh Chuøa Höông, . . .!

- M¶t sÓ tæng ni Çã nguïy taïo caùc saùng-taùc hay taïo döïng nhöõng saùch vôû, vieát leân nhöõng truyeän hoang ñöôøng, nhö ñeán Ngoïc Hoaøng Thöôïng Ñeá coøn phaûi quy Phaät, “ Tö Phöông lai cu ng Pha t ”. Taøi-ba nhö Toân Ngoä Khoâng cuõng bò Ñöôøng Taêng chi-phoái!

- Theo Phaät hoïc laø ñeå bôùt loøng tham, duïc,... Theá maø phaàn ñoâng Phaät töû ñi chuøa laø ñeå caàu taøi, caàu loäc, caàu danh, caàu töï,...

Caùc ngoâi chuøa lôùn tieám xöng laø “quoác töï”, “Toå Ñình”, v.v...

ThÆt là khéo-léo và êm-ÇŠm qua nhöõng saùch vôû, vieát leân nhöõng chuyeän hoang ñöôøng nhö Ñöùc Vaân Höông Thaùnh Maãu giaùng traàn quùa aùc ñoäc, gieát haïi daân laønh neân bò caùc taêng só Phaät giaùo ñaùnh baïi, tha toäi cheát nhöng baét buoäc phaûi ñi tu ñeå hoïc chöõ “töø bi” cuûa ñaïo Phaät!!!; Caû ñeán Ngoïc Hoaøng Thöôïng Ñeá (OÂng Trôøi) coù ñöùc hieáu sinh maø cuõng ñaõ thaám nhuaàn trieát Phaät, neân môùi pheâ chuaån: “Töù phöông lai cuùng Phaät” ñeå trích giaùng ñeä nhò Tieân chuùa xuoáng traàn (40 naêm) veà toäi khi daâng röôïu voâ yù saåy tay laøm rôi cheùn ngoïc beå vôõ. Lôøi pheâ treân coù nghóa nôi chuù thích: “4 phöông trôøi, 10 phöông Phaät laø 40 naêm”. Hôn nöõa töø kinh keä, sôù saùch cho ñeán cung caùch leã baùi cuûa ñaïo Maãu nhaát loaït ñeàu raäp ñuùng khuoân maãu cuûa ñaïo Phaät!

* Laõo Giaùo: Ñeà cao vaø coå-ñoäng trieát-lyù: caù-nhaân chuû-nghóa queân moïi ngöôøi, duø ruoät thòt hay ñoàng-baøo, chæ bieát soáng cho chính baûn thaân mình, baèng nhöõng hình thöùc: Tu luyeän tröôøng sinh baát töû, nghieân-cöùu, baøn

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

luaän veà soá kieáp, boùi toaùn vaø khai-sinh ra ñaùm phuø thuûy, gieo-raéc bao ñieàu nhaûm-nhí, ñaày meâ tín dò ñoan trong quaàn-chuùng Vieät! Raát may ñaïo naøy khoâng aûnh-höôûng taùc-haïi nhö Khoång, Phaät.

* Thie n Chu a gia o :

Nhìn hình aûnh Chuùa bò ñoùng ñinh treân caây “ tha p tö ”, hình aûnh naøy noùi leân moät tinh-thaàn “ bình dò, khie m cung ” ( kho ng quye n qu y, xa hoa ), “ thöông kho ù”, “ hy sinh va “cö u chuo c” cuûa Chuùa.

Tieác thay, treân thöïc-teá, -giaùo-h¶i naøy ñaõ taïo döïng neân moät ho i-tha nh nguy-nga tra ng-le ä, mo t gia o-ho i vô i quye n uy to t b¿c! Coù lòch söû ñaõ gaây ra nhieàu cuoäc thánh chieán!

Traûi gaàn 2000 naêm lòch-söû cuûa ñaïo Kitoâ, bieát bao trieäu ngöôøi Do Thaùi ñaõ cheát thaûm chæ vì caùi toäi choái boû Jeùsus laø Thieân Chuùa Kitoâ!

“ Ño i vô i Tin La nh thì ña co chie n-tranh thö c-sö giö a hai phe. Chie n-tranh bu ng no ta i Pha p va o na m 1562 va ke o da i ñe n 1594; 30 na m ta i Ñö c (Saxony, Moravia)...

-Cuoái theá-kyû thöù XVIII, giáo-h¶i Thieân Chuùa giaùo xöû-duïng taân hoïc laán-aùt vaø ñaùnh baïi cöïu hoïc cuûa Khoång giaùo. Khi chieán-thaéng ñaõ ngang-nhieân duøng danh xöng coâng giaùo ” (tông-giáo chung m†i ngÜ©i.).

Khoång-giaùo bò maát daàn aûnh-höôûng, vì quùa loãi thôøi khoâng theo kòp ñaø vaên-minh theá-giôùi. Ñoù laø cô-hoäi cöïc toát giuùp cho Phaät giaùo vöôn leân. Tuy vaäy phaûi ñôïi ñeán thôøi-gian tröôùc vaø sau khi neàn ñeä I Coäng Hoøa bò suïp ñoå. Phaät giaùo daùm caû gan xaây döïng vaø thieát-laäp nôi thôø Phaät taïi Saøigoøn, thuû-ñoâ cuûa mieàn Nam, tröng baûng-hieäu “ Vieät Nam Quoác Tö ï” nhaèmmuïc-ñích: daèn maët Thieân Chuùa giaùo vaø bieåu-loä daõ taâm mong muoán Phaät-giaùo la quoác giaùo cuûa nöôùc Vieät Nam. Ñoàng thôøi cuõng thay ñoåi caùch xöng hoâ töø: chuù tieåu, sö coâ, sö baùc, sö baø, sö oâng,

sö cuï thaønh: ñaïi ñöùc (ñöùc ñaâu maø ñaïi), thöôïng toïa (ngoài treân ñaàu ai?), hoøa thöôïng, hoøa thöôïng thöôïng thuû. v.v.....

Moät nhaän-ñònh chính-xaùc khaùc: Chính trò chi-phoái toân-giaùo thì toân-giaùo seõ khoâng trÜ©ng-tÒn.

-Toân-giaùo thaâm-nhaäp chính-quyeàn thì chính quyeàn sinh thi ên-vÎ, và thi‰u hòa ái th¿c s¿.

-Toân-giaùo chi-phÓi vào vào h†c ÇÜ©ng thì giáo døc së kém t¿-chû và thi‰u khai-phóng . . . .

1- Quän ñÙc Me, ‘ñåo MÅu’, nhà xuÃt bän Minh ñÙc, San jose, 2000.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Phuïc-höng daân-toäc tröôùc heát phaûi phuïc-höng caù-nhaân. Daân-toäc coù ñoäc-laäp ñöôïc hay khoâng laø nhôø ôû naêng-löïc cuûa thanh-nieân.

Vai troø cuûa tuoåi treû laø vai-troø chuû-ñoäng phuïchöng vaø kieán-thieát cho ñaát nöôùc. Theá-heä treû caàn soáng coù chuû-ñích. Bôûi chuû-ñích chính laø höôùng ñi hay laø lyù-töôûng cuûa cuoäc ñôøi. Soáng laø ñeå tieán-hoùa vaø tieán hoùa laø söï vui cuûa soáng coøn. Soáng maø khoâng chuû-ñích, soáng vaát-vöôûng cho qua ngaøy, khoâng nhöõng laø gaùnh naëng cho gia-ñìnhï, maø coøn laø moät tai hoïa cho xaõhoäi.

Soáng coù nghóa laø tranh-ñaáu. Coù tranh-ñaáu môùi coù tieán-boä. Nhöng tranh-ñaáu phaûi naèm trong muïcñích tieán-hoùa chung cuûa taäp-theå.

ÔÛ soáng ngöôøi cuõng nhö ôû muoân loaøi, soáng laø soáng trong moät doøng soáng noái tieáp. Vaät hay ngöôøi khoâng moät caù theå naøo töï sinh, maø phaûi naûy sinh töø moät doøng soáng. Taát caû nhöõng caùi “ta” maø ta coù ñeàu laø thuï-ñaéc treân ñöôøng tröôøng sinh-hoaït vôùi xaõ-hoäi. Caùi ta trí-thöùc chính laø do söï thuï-ñaéc nôi hoïc-ñöôøng, saùch vôû; caùi ta chuû-nhaân laø do thuï-ñaéc trong nhöõng sinh-hoaït kinh-teá... Noùi chung danh phaän moät ngöôøi ñeàu do noù xaây-döïng trong khuoân-khoå moät xaõ-hoäi. Khuoân-khoå naøy sinh-ñoäng vaø luoân-luoân laø nhöõng heäsoá hoaëc thuaän hoaëc nghòch cho coâng vieäc vaø keát quaû cuûa nhöõng xaây-döïng aáy.

“ Sinh theá dò, tröôûng theá nan ” (Sinh ra ôû ñôøi laø chuyeän thöôøng, nhöng laøm neân cuoäc ñôøi coù coângnghieäp môùi laø khoù). Laøm ngöôøi, ai cuõng phaûi cheát, nhöng cheát coù nhieàu caùch. Coù caùi cheát nheï-nhaøng nhö “ chieác laù bay löôïn vôùi laøn gioù thoaûng nhö thaàm baûo söï ñeïp cuûa vaïn-vaät chæ ôû hieän-taïi, caû thôøi-gian baùm treân caønh caây khoâng giaù-trò baèng vaøi phuùt bay löôïn neân thô.

Chöông IV

1/ XuÃt-l¶ cho ñåi ViŒt. 2/ S¿ khác-biŒt gi»a hai nŠn vænhóa ViŒt - Hoa. 3/ Tåi sao phäi DÙt TÀu? 4/ Làm Th‰ Nào Ç‹ DÙt TÀU?

5/Giäi-thích các tØ-ng» dùng trong sách.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

1/ XuÃt l¶ cho ñåi XuÃt l¶ ñåi XuÃt l¶ cho ñåi XuÃt l¶ ñåi V V V V ViŒt iŒt iŒt iŒt iŒt.

N N N N

göôøi ta ñaõ ca-ngôïi khoâng heát lôøi veà söï ñoäclaäp cuûa Hoa Kyø, vaø Ba-Lan. Nhöng xeùt cho kyõ, noäi chaát ñoäc-laäp cuûa Hoa Kyø chæ laø maët traùi söïï chia-reõ cuûa noøi gioáng Anglo-Saxon; Tính-chaát ñoäc-laäp cuûa BaLan chaúng phaûi do söùc noäi taïi, maø laø do söï xoay-vaàn cuûa thôøi-cuoäc quoác-teá...

Khoâng gì thuaàn-tuùy baèng tinh-thaàn ñoäc-laäp cuûa noøi gioáng Vieät, traûi töø khi coøn laø moät toáp ngöôøi, tieán leân thaønh moät daân-toäc, hai ba trieäu roài boán - naêmbaûy trieäu, cho ñeán nay gaàn 80 trieäu, töøng thaéng lôïi moïi chia-reõ noäi-boä ñeå thoáng-nhaát quoác-gia döôùi thôøi Ñinh; töøng ñaùnh baïi maõnh löïc xaâm-löôïc vaøo thôøi Traàn; vaø ñaõ huøng-hoàn töï-löïc giaønh ñoäc-laäp döôùi ngoïn côø caùch-maïng daân-toäc cuûa Leâ-Thaùi Toå,...

Thöøa-höôûng tinh-thaàn cao ñeïp, töôïng-tröng qua lyù-taéc Tieân + Roàng (AÂm Döông hoã-töông - Ñoái nghòch töông sinh) khi höng khi vong, khi aån-phuïc, khi trieån-khai. Caên-cöù vaøo lyù-taéc aáy, ta ñoaùn ñònh thôøiñaïi tröôùc maét ta, chính laø buoåi raïng ñoâng cuûa vaênminh cao-khieát môùi, moät söù-meänh vó-ñaïi môùi, vaø moät söï-nghieäp huøng-traùng khai quang cuûa daân-toäc Vieät.

Hôn theá-kyû laâm-ly khoå-aûi ñaõ thaåm-thaáu vaøo loøng moïi ngöôøi Vieät . Cho neân tieán-trình phuïc-höng cuûa noøi gioáng ta coù theå dieãn-taû qua caùc giai-ñoaïn ñaïi bi, ñaïi giaùc, ñaïi nguyeän, ñaïi haønh, ñaïi huøng, ñaïi theá... Töï caûm-giaùc thaáy caùi ñau khoå lôùn-lao maø thöùc-tænh moät cuoäc caùch-maïng roäng lôùn...

1

1- Lyù-Ñoâng-A, “Taâm-Lyù Thaàn Linh Hoïc”, trong Huyeát-Hoa, Nhoùm Nghieân-Cöùu Vaên-Hoùa Vieät xuaát baûn 1986 taïi Hoa-Kyø.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

a. Viêm ñ‰.

b. Häi ñåi vì ª tÌnh Häi ñåi (SÖn ñông)

c. Miêu: Th©i kÿ ÇÃu-tranh v§i dân Hán.

d. Thái: LÃy gÓc ª s¿ chi‰m lïnh Thái SÖn lúc ÇÀu. Cho nên ca-dao ViŒt có câu: “ Công cha nhÜ núi Thái SÖn, Nghïa mË nhÜ nܧc trong nguÒn chäy ra.” (Ca Dao)

* * QuÓc HiŒu : HiŒu QuÓc HiŒu : HiŒu

1- Xích Qûy Xích Qûy Xích Qûy Xích Qûy Xích Qûy : Th©i Kinh DÜÖng VÜÖng, (th©i kÿ huyŠn sº)

2- Væn Lang Væn Væn Lang Væn (Làng væn hi‰n, 18 Th©i Hùng 2879-258 TCN).

1

3 - Âu Låc Âu Låc - Âu Låc Âu Låc Låc, tÒn tåi 50 næm (257 TCN). Th©i An DÜÖng VÜÖng (257-207TCN) .

4- Th©i kÿ bÎ TÀu Çô-h¶ (207 TCN-968) do TÀu Ç¥t là Nam Nam V V ViŒt, Giao ChÌ , Lïnh Nam, Giao iŒt, Giao ChÌ Lïnh Nam, Giao iŒt, Giao ChÌ , Lïnh Nam, Giao iŒt, Giao ChÌ Lïnh Nam, Giao iŒt, Giao ChÌ , Lïnh Nam, Giao Châu, Châu, An Nam. An Nam. An Nam. An Nam.

5- ñåi CÒ ñåi CÒ ñåi CÒ ñåi CÒ V V ViŒt iŒt iŒt iŒt iŒt, tØ Th©i nhà ñinh ljn h‰t th©i Lš (968-1054).

6- ñåi ñåi ñåi ñåi V V ViŒt iŒt iŒt iŒt iŒt, Th©i Lš - ÇÀu NguyÍn (1054-1804).

7- ñåi Ngu ñåi Ngu ñåi Ngu ñåi Ngu Ngu (Nghiêu), ,, , th©i HÒ Qúy Ly, (14001407).

8- Nam Nam Nam Nam V V ViŒt iŒt iŒt iŒt, Th©i HÆu Lê (1428-1804).

9- V V V V ViŒt Nam iŒt Nam iŒt Nam Nam iŒt Nam 1Ø 1804-1839. Th©i NguyÍn Gia Long.

10- ñåi Nam ñåi Nam ñåi Nam ñåi Nam (18391887),

11- ñông DÜÖng ñông DÜÖng ñông DÜÖng ñông DÜÖng ñông DÜÖng (1887-1941, Th©i Pháp thu¶c))

12- V V ViŒt Nam iŒt iŒt Nam iŒt (1945-...).

1- Væn Lang : Cái làng væn hi‰n.

Coù chieác laù nhö sôï-haõi, ngaàn-ngaïi, ruït-reø, roài khi gaàn tôùi maët ñaát coøn coá caát mình muoán bay trôû leân caønh caây.

Coù chieác laù nhö con chim bò laûo-ñaûo maáy voøng treân khoâng, roài coá göôïng ngoi ñaàu leân, hay giöõ thaêngbaèng cho chaäm tôùi giaây phuùt naèm phôi treân maët ñaát...”

1

Do ñoù, thanh-nieân thôøi-ñaïi phaûi bieát kieán laäp moät sinh-meänh ñoäc-laäp vaø vöôït thaéng cho chính mình. Ñôøi soáng cuûa con ngöôøi voán laø moät cuoäc haønh-trình coù döï ñònh, coù keá-hoaïch, ñeå ñaït tôùi moät hoaøn-thaønh coù yù-nghóa vaø giaù-trò cho nhaân sinh.

Theá-heä treû Vieät haõy maïnh-daïn ñöa vai vaùc traùi ñòa-caàu nhö Atlas

“Sinh vi nam töû yeáu hy kyø Khaúng höùa caøn khoân töï chuyeån di... ”

(Phan Boäi-Chaâu)

Th‰-hŒ trÈ cÀn hi‹u rõ cách-mång, chính-trÎ và ki‰n-thi‰t phäi h®p nhÃt váo m¶t tinh-thÀn và luÆt-t¡c chÌ-huy nó, vÆn-døng nó, n¡m gi» nó và hi‹u=bi‰t nó.

Lš-luÆn và th¿c-tiÍn phäi thÓng-nhÃt trên m¶t lš-t¡c tr†n vËn, không phø-h†a và gia-giäm.

Th¡ng-l®i phäi n¡m gi» ÇÜ®c th¿c-th‹ trܧc khi ra trÆn.

NhiŠu cu¶c th¡ng-l®i trên chi‰n-tranh nhÜng rÒi thÃt-båi trên hòa-bình. N‰u dân-t¶c ta không có nhãn quang sáng-suÓt thì hoÆc cÛng ÇÜ®c thành-công trên cách-mång, nhÜng tÃt së thÃt-båi trên ki‰n-thi‰t, ho¥c së ÇÜ®c th¡ng-l®i trên ki‰n-thi‰t mà thÃt-båi trên chính-trÎ.

Cách-mång, ki‰n-thi‰t và chính-trÎ cÀn phäi có hܧng thÜ®ng, cÀn hÖn cä s¿ thành-công ch§p qua.

Chúng ta còn phäi lÃy con m¡t công, con m¡t th©i-Çåi, nhân-loåi và lÎch-sº , con m¡t cûa 1- Khaùi-Höng, baùo “Phong-Hoùa” soá 171.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

khoa-h†ckhách-quan mà phán=Çoán, ÇØng Ç‹ bÎ che-lÃp bªi m¶t th‹-ch‰ xã-h¶i và væn-hóa nào mà bÕ mÃt lÆp-trÜ©ng siêu-nhiên và thiêng-liêng.

ChÌ có khi nào ta t¿ làm chû, ÇØng Ç‹ tøt xuÓng làm tôi-Çòi trܧc các š-thÙc và væn-hóa, chúng ta m§i th¿c bi‰t làm chû cûa vÛ-trø, væn-hóa, xã-h¶i, væn minh và th©i-Çåi. Chúng ta ÇØng vì Çi h†c Anh, Nga, MÏ, ñÙc, Ý, NhÆt, Pháp, TÀu mà v¶i-vàng ÇÙng vào lÆp-trÜ©ng cûa h†. v¶i buông l©i phán-Çoán hay v¶i vàng ÇÙng sang chû-trÜÖng mình. . . .

Cho nên, Ç‹ mà phøc-hÜng, phøc-hoåt, chúng ta phäi lÃy con m¡t nghiêm-ng¥t ViŒt, ÇÙng siêu-nhiên trên lÆp-trÜ©ng ViŒt, nghiêm-ng¥t siêu-nhiên trên lÎch sº ViŒt. NhÜ th‰ thì: Khoa h†c phøc-hÜng chúng ta, tri‰t-h†c, thuÆt-h†c và lÎch-sº phøc-hÜng Ç¥t trên nŠn täng NGÐ÷I (cause humaine).

Duy Dân chû-nghïa, nghiêm-ng¥t trong š nghïa ViŒt trên cách-mång, chính-trÎ và ki‰n-thi‰t cûa Ti‹u ViŒt và ñåi ViŒt.

Duy Dân chû-nghïa là s¿ phøc-hÜng và phøc hoåt tÃt-nhiên và tiên tri, cho nên g†i nó là Th¡ng Th¡ng Th¡ng Th¡ng Nghïa Nghïa Nghïa Nghïa Nghïa, nghïa là th¡ng h‰t các chû-nghïa, vån th¡ng cä trên vÆt-chÃt lÅn tinh-thÀn.

22222- S¿ Khác biŒt gi»a hai nŠn S¿ Khác biŒt gi»a hai S¿ Khác biŒt gi»a hai nŠn S¿ Khác biŒt gi»a hai S¿ Khác biŒt gi»a hai nŠn Væn-hóa Væn-hóa

V V V V ViŒt v§i Hoa. iŒt v§i Hoa. iŒt v§i Hoa. iŒt v§i Hoa.

A- Danh-xÜng Danh-xÜng Danh-xÜng Danh-xÜng Danh-xÜng V V V V ViŒt và iŒt và iŒt và và TÀu: TÀu: TÀu: TÀu: :

* TÀu: TÀu: TÀu: TÀu:

- TÀu, ChiŒc, Hán, ñÜ©ng (Thòong nhÀn), Ngô, Khách, v.v...?

XÜa kia, ngÜ©i TÀu thÜ©ng t§i ViŒt Nam b¢ng thuyŠn, hay tÀu nên ngÜ©i ViŒt g†i h† là ngÜ©i TÀu . ChiŒc: nghïa là chú (ti‰ng ThiŠu Châu) .

H án : NgÜ©i TÀu t¿ hào vŠ nhà Hán hay m¶t triŠu Çåi huy-hoàng nào, nên nhÆn mình là ngܧi Hán (Hán nhÀn) hay ñÜ©ng nhân (Thoòng nhÀn).

Sau th©i Xuân Thu, nܧc ViŒt lŒ thu¶c ñông Ngô nên g†i h† là th¢ng “Ngô” , nhÜ: Tham giaøu, em laáy phaûi thaèng Ngo â. Ñeâm naèm nhö theå caønh khoâ choïc vaøo! (Ca dao)

Hoaëc: Ba muôi teát, teát laïi ba möôi, Vôï thaèng Ngoâ ñoát vaøng cho chuù khaùch . Moät tay coâ caàm caùi duø raùch, Moät tay coâ xaùch caùi chaên boâng; Coâ ñöùng ra bôø soâng, coâ troâng sang nöôùc ngöôøi Ôùi chuù ChiŒc ChiŒc oâi laø chuù ChiŒc ChiŒc ChiŒc ChiŒc ôi! (Ca Dao)

* V V V V ViŒt iŒt iŒt ?

Th‰ nào là ViŒt?

Theo nhà tÜ-tܪng Lš ñông A, trong “ViŒtSºThông LuÆn” : ViŒt không phäi là tên chúng ta Ç¥t ra sau này, lúc trܧc ViŒt còn g†i là Viêm.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Ç« kh¡c-nghiŒt, nhÜng phäi ch‰ hóa thiên-nhiên nhiŠu hÖn là dân-cÜ vùng cao-nguyên hoàng th°. Ch£ng-hån viŒc xây cÃt nhà cºa, không nh»ng phäi xº-døng tre g‡ m¶t cách kÏ-thuÆt, mà còn phäi nung gåch Çá Ç‹ bäo-vŒ nÖi æn ch‡ ª, chÓng mÜa, chÓng løt khác v§i viŒc d¿ng lŠu, khoét hang - Quàn áo cÛng vÆy, Hoa B¡c dùng da, lông , len, kÏ-thuÆt ch‰-tåo không mÃy khó-khæn. Hoa Nam phäi nuôi t¢m, trÒng bông Ç‹ ch‰ thành s®i, phäi phát-minh cách dŒt, cách may c¡t, không k‹ nh»ng thêu-thùa, hoa mÏ. ñ‰n cä viŒc sæn b¡n,. Hoa B¡c dùng cung tên và Çu°i thú trên lÜng ng¿a. NgÜ©i Hoa Nam dùng nÕ và bÅy (phäi rình-rÆp và ch© thú t§i mà hå tåi ch‡. Do Çó ch‰ nÕ và bÅy Çòi-hÕi nhiŠu kÏ-thuÆt hÖn ch‰ cung). ñ‰n viŒc di chuyên, vÆn-täi cÛng khác nhau, thuÀn-thøc ng¿a rØng,Sª-trÜ©ng vŠ vÆn-Ƕng tÓc chi‰n, tÓc quy‰t.

* NgÜ©i dân vùng Nam DÜÖng Tº, vŠ vóc dáng dù ngày nay các dòng Çã pha tr¶n vào nhau, nhÜng Çåi th‹ dÍ phân-biŒt v§i ngÜ©i Hoa B¡c hÖn là v§i dÍ phân-biŒt ngÜ©i B¡c hÖn v§i dÍ phân-biŒt v§i ngÜ©i Hoa B¡c hÖn là v§i dÍ phân-biŒt ngÜ©i B¡c hÖn v§i B¡c ngÜ©i toàn vùng ñông Nam Á toàn vùng ñông Nam Á Á, nhÃt là v§i ngÜ©i ViŒt, Thái, Miên. Dân cÜ trong vùng TrÜ©ng Giang, và Hoa Nam, k‹ cä thung-lÛng sông HÒng, sº-quan Trung Hoa trܧc g†i chung nh»ng cÜ dân vùng này b¢ng danh-tØ Bách Bách Bách Bách V V ViŒt iŒt iŒt iŒt iŒt. .. .

Theo h†c giä Harold Weins Çã vi‰t trong tácphÄm “Han Chinese Expanhsion in South China ”: “GiÓng ViŒt Çã vào Trung quÓc, vùng DÜÖng vùng vùng DÜÖng vùng Tº giang giang Tº giang giang giang, ÇÜ®c g†i là væn minh Viêm ViŒt thu¶c vænminh Thøc SÖn. Nghiên-cÙu trong sÓ 300 chûng-t¶c, có hai chûng-t¶c Üu-viŒt là Thái và ViŒt. Thái Üu-viŒt vŠ chính-trÎ, và ViŒt Üu-viŒt vŠ væn-hóa. ” (The Viêm ViŒt had entered into China by the Yangtze river. They called the Viem Viet civilization as Thuc Son’s civilization. Among 300 races that were studied, the most

B/ Hai Hai Hai Hai Hai Th¿cTh‹ Th¿cTh‹ Th¿cTh‹ Th¿cTh‹ V V ViŒt - iŒt iŒt - iŒt iŒt - TÀu TÀu TÀu TÀu Tåi Tåi Tåi Tåi Tåi T T Trung Nguyên. rung rung Nguyên.

Theo ÇÎa-ly Trung quÓc , phaàn ñaát giöõa trung löu hai soâng Hoaøng Haø vaø Döông Töû laø phaàn loõi trong söù meänh cuûa thieân-töû thôøi phong-kieán, vaø cuõng laø pha n ña t mÀu-m« mÀu-m« mÀu-m« neân ñöôïc goïi la “ Trung Nguyê yê yê yê n ”.

Sau thôøi ñeá-cheá cöïc quyeàn, söû quan TÀu goïi goàm chung boán phía quanh Trung Hoa la “Tö Di” (Ba c Ñòch, Nam Man, Ta y Nhung, va Ño ng Di.)

Ta cÀn lùi th©i-gian vào khoäng vài ngàn næm, gi»a cuÓi tiŠn-sº và ÇÀu thÜ®ng-c° Ç‹ xem con ngÜ©i tåi Hoa Løc Çã sinh-hoåt nhÜ th‰ nào, trong khi Ç©i sÓng còn d¿a vào sæn b¡n, ngÜ chài, du-møc và canh-tác.

BÃy gi©, dân cÜ Hoa Løc Çåi-th‹ sÓng trên trung gi©, dân cÜ Hoa Løc sÓng trên trung BÃy gi©, dân cÜ Hoa Løc Çåi-th‹ sÓng trên trung gi©, dân cÜ Hoa Løc sÓng trên trung dân lÜu hai triŠn sông Hoàng Hà ª phía B¡c, và DÜÖng lÜu hai sông B¡c, và DÜÖng lÜu hai triŠn sông Hoàng Hà ª phía B¡c, và DÜÖng lÜu hai sông B¡c, và DÜÖng lÜu và Tº ª ª Tº ª ª phía Nam sinh-hoåt rÃt khác-nhau phía Nam sinh-hoåt khác-nhau phía Nam khác-nhau.

ThÜ®ng và trung lÜu triŠn Hoàng Hà là m¶t cao nguyên hoàng th°, không do triŠn này tåo nên, mà do gió mùa Tây B¡c th°i cát tØ Hãn Häi t§i th°i cát Häi t§i th°i cát tØ Hãn Häi t§i th°i cát Häi t§i th°i cát tØ Hãn Häi t§i lÃp các thung-

Chú thích (ti‰p theo):

Coù leõ nöôùc Xích Quûy chöa heà hieän höõu trong thöïc-teá? Raát coùtheå, vua Thaàn Noâng vaø hoï Hoàng Baøng Kinh Döông vöông chæ laø bieåu-töôïng phoå-quaùt. Caâu chuyeän nguoàn goác uyeânnguyeân môø-mòt aáy laïi theâm quoác hieäu Xích Quûy, chaéc haún ñöôïc döïng leân bôûi lôùp ngöôøi Vieät coå trong daân-gian saün chuùt caên-baûn vaên hoùa, sôùm laém cuõng vaøo thôøi maø vaên minh Hoa Baéc ñaõ loù daïng (Haï - Thöông - Chu) hoaëc coù theå coøn muoän maøng hôn nöõa veà sau naøy thôøi Xuaân Thu, Chieán Quoác, Taàn, Haùn ñeå taïo caùi tö -theá phaân laäp Baéc - Nam, ngang-ngöûa rieâng moät goùc trôøì Ñaïi Vieät cuûa khoái daân Laïc Vieät döôùi quoác hieäu hoa myõ, duyeân-daùng Vaên Lang vôùi neàn vaên hoùa thuaàn noâng chuyeân troàng luùa nöôùc traûi ñaõ chuïc ngaøn naêm qua.

3- Âu Låc: chÌ s¿ k‰t h®p hai b¶ t¶c Âu ViŒt và Låc ViŒt.

4- Giao ChÌ: ñÃt phên dÆu - ñÃt giáp ranh gi§i v§i nܧc khác.

5- ñåi Ngu: ChÌ tÓt ÇËp nhÜ th©i Nghiêu ThuÃn.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

lÛng gi»a nh»ng ÇÒi núi mà thành. TrØ vài khu rØng núi phía Tây B¡c, mùa hè hay có mÜa l§n, còn khí-hÆu caonguyên theo ven phía Nam mà Çi vŠ hܧng ñông ra bi‹n. Càng lên phía Tây B¡c, b© các sông trong triŠn càng cao. NhiŠu nÖi dòng chäy ª dܧi sâu, cách ÇÒng ÇiŠn Ö trên hàng træm mét. Cao nguyên này, chÃt ÇÃt rÃt tÓt cho ÇÒng cÕ ÇÒng cÕ và nh»ng ngÛ cÓc cÀn rÃt ít nܧc nhÜ lúa mì, lúa lúa lúa måch måch måch måch måch. Dân cÜ ª vùng này thu¶c nòi Mông C°, l¿c-lÜ«ng và thô-phác. Thành phÀn phía B¡c và Tây B¡c sÓng b¢ng du-møc và sæn b¡n. Nha cºa, quÀn áo hÀu h‰t b¢ng da, len và da lông. Thành phÀn phía Nam và ñông Nam ÇÎnh cÜ trÒng lúa mì, lúa måch; nguÒn l®i kinh-t‰ là sæn b¡n, chæn nuôi tåi ch‡. Nhà cºa ª Çây nhiŠu nÖi là nh»ng hang khoét sâu vào hai bên b© sông, ª nÖi Çû cao Ç‹ không bÎ ngÆp nܧc vŠ mùa mÜa và tuy‰t tan, nhÜng cÛng Çû thÃp Ç‹ tiŒn viŒc lÃy nܧc vŠ mùa khô. Nh»ng hang này, có hang dành cho ngÜ©i, có hang dành cho gia-súc. Ðu-Çi‹m các hang này là mát vŠ mùa hè, và Ãm vŠ mùa Çông. Ng¿a và gia-súc Ç¡c-l¿c trong viŒc canh-tác, chuyên-chª và di-chuy‹n.

NgÜ©i phÜÖng B¡c này Çã sáng- tåo ra bánh xe Ç‹ ch‰ xe ng¿a dùng vào viŒc chuyên-chª và chi‰ntranh. H† cÛng bi‰t quan-sát tinh tú Ç‹ ÇÎnh phÜÖng hܧng di-chuy‹n trên nh»ng ÇÒng cÕ mênh-mông.

* TriŠn sông DÜÖng Tº bÒi lÃp nên nh»ng thung-lÛng và nh»ng ÇÒng-b¢ng vùng Hoa Trung và Hoa Nam b¢ng phù-sa phù-sa phù-sa phù-sa bào mòn tØ nh»ng sÜ©n ÇÒi núi Tây Tång, TÙ Xuyên và Hoa Nam. Cä vùng này khí hÆu Äm-ܧt, nhiŠu hÒ ÇÀm, rØng-rú, nhÃt là tre nÙa, mùa hè nhiŠu mÜa lÛ, mùa ñông mÜa tuy‰t. Hoa Trung khí hÆu ôn-hòa, Ãm vŠ mùa ñông, mát vŠ mùa hè. Hoa Nam khí-hÆu nhiŒt-ǧi, mùa hè nóng, mùa Çông lånh, nhÜng không quá khác nhÜ ª vùng Caonguyên hoàng th°. Thûy sän, và lâm sän cÛng nhÜ

thäo m¶c và muông-thú thÆt phong-phú.

Dân cÜ ª Çây có nguÒn gÓc Nam Á Nam Á nguÒn gÓc Nam Á Nam Á Á. H† sÓng räi-rác thành nh»ng tÆp-th‹ l§n, nhÕ trên các sÜ©n ÇÒi núi, ven nh»ng hÒ ÇÀm, và trên nh»ng ÇÒi ÇÃt cao ngày bÒi thêm r¶ng Ç‹ sau thành nh»ng ÇÒng-b¢ng l§n nhÕ vùng Hoa Trung và Hoa Nam. Nhà cºa thÜ©ng là nh»ng khóm nhà sàn, cÃt trên các hàng c†c cao. N‰u nh»ng nhà cºa trên m¥t ÇÃt, vÆt-liŒu có th‹ là tre, g‡, gåch, Çá và lá gÒi. NgÜ©i dân vùng này cÃy lúa trên nh»ng ru¶ng cÃy trên ru¶ng cÃy lúa trên nh»ng ru¶ng cÃy trên ru¶ng nܧc nܧc nܧc. gieo lúa rÆy và trÒng rau dÜÖi các thung-lÛng hay trên sÜ©n ÇÒi núi. NguÒn chÃt Çåm và chÃt vôi chính là do các sinh-vÆt thûy-sãn tôm cua, trai sò và nhÃt là cá. H† trÒng bông và nuôi t¢m Ç‹ kéo s®i. Ch£ng nh»ng bi‰t dŒt väi, løa mà còn bi‰t nung sành, gåch (mÏ nghŒ ÇÒ sÙ). Bi‰t xây cÃt nhà cºa, và ch‰ xe ng¿a ít công-phu và kÏ-thuÆt hÖn là ch‰-tåo thuyŠn bè. Tøc ng» Trung Hoa có câu: “ B¡c c«i ng¿a, Nam B¡c c«i ng¿a, Nam B¡c c«i ng¿a, Nam B¡c c«i ng¿a, Nam chèo thuyŠn chèo thuyŠn chèo thuyŠn chèo thuyŠn ” Çã chÌ rõ sª-trÜ©ng cûa m‡i miŠn.

ñÙc tính ª ngÜ©i Hoa B¡c là “ gÒng mình mình gÒng mình mình ” Ç‹ thích-Ùng v§i môi sinh. SÓng theo thiên-nhiên nên thôphác, sÖ-lÆu. CÛng vi rèn mình sinh-hoåt tr¿c-ti‰p v§i hoàn-cänh kh¡c-nghiŒt nên con ngÜ©i Hoa B¡c l¿clÜ«ng và dÛng-månh hÖn ngÜ©i miŠn Nam.

Trong sinh-hoåt phát-tri‹n, thành-phÀn du-møc có nh»ng Üu-Çi‹m:

- KhÕe sÙc và to l§n hÖn.

- Sinh-hoåt giän-dÎ hÖn.

- Trang bÎ nhË-nhàng hÖn.

- ñ¶ng viên, k‰t tÆp dÍ, mau.

- Ti‰n, lui nhanh-nhËn nh© xº-døng ng¿a và các chi‰n xa do ng¿a kéo thành-thøc hÖn.

Dân cÜ vùng sông DÜÖng Tº và Hoa Nam tuy ÇÜ®c hoàn-cänh thiên-nhiên phong-phù, và th©i-ti‰t

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

ViŒt låi giÕi hÖn.

Cu¶c chi‰n ÇÀu-tiên ÇÜ®c nh¡c t§i trong lÎchsº Trung Nguyên là trÆn “Hoàng ñ‰ chi‰n Suy VÜu, bình Miêu T¶c” (Lãnh tø liên quân Mông C° th¡ng Suy VÜu và dËp yên Miêu t¶c). Sau trÆn này, ª Trung Nguyên ra Ç©i m¶t c¶ng ÇÒng °n-ÇÎnh trong trÆt-t¿ trong trÆt-t¿ phong-ki‰n phong-ki‰n cûa m¶t quyŠn-l¿c chúa-t‹ v§i nh»ng quyŠn l¿c ÇÎa-phÜÖng (Thiên tº lãnh-Çåo thiên-hå và các vua chÜ-hÀu là danh hiŒu nh»ng thû-lãnh ÇÎaphÜÖng).

Thoáng nhìn giai-Çoån giao-thoa này, nhiŠu ngÜ©i Çã ng¶ nhÆn “ Væn-hóa Væn-hóa V V ViŒt là bän sao cûa væn iŒt là bän sao cûa iŒt là bän sao cûa væn iŒt là bän sao cûa bän hóa hóa hóa hóa hóa T T T T Trung Hoa rung Hoa rung Hoa rung Hoa ”, ch£ng khác nào khi cÀm m¶t giäi m¶t giäi cÀm m¶t giäi m¶t giäi løa thêu Çem lÆt ngÜ®c m¥t trái cho là m¥t phäi thêu Çem lÆt m¥t trái cho là m¥t phäi løa thêu Çem lÆt ngÜ®c m¥t trái cho là m¥t phäi thêu Çem lÆt m¥t trái cho là m¥t phäi m¥t m¥t phäi! *

eminent races were Thai and Viet. The Thai excelled in politics while the Viet excelled in culture.).

Cuoäc hoäi-thaûo ôû Berkeley vaøo naêm 1978 ñaõ ñöa ñeán keát-quaû vieäc aán-haønh cuoán “The Origins of Chinese Civilization” , noäi-dung ñaõ laøm saùng-toû nhöõng vaán-ñeà veà coå söû Trung Hoa, coå söû Vieät Nam vaø Ñoâng Nam AÙ:

- Trong noäi ñòa Trung Hoa, vaên hoùa mieàn Nam coù tröôùc vaên hoùa mieàn Baéc Trung Hoa .

-Vaên hoùa mieàn Nam Trung Hoa coù nhieàu neùt gioáng vaên hoùa Hoøa Bình, vaø coù sau vaên-hoùa Hoøa Bình.

Treân khía-caïnh vaên-hoùa, vaøo naêm 1953, hai nhaø khoa-hoïc Phaùp A. Leroi-Gourhan vaø R. Poirier ñaõ nhaán maïnh raèng: “ Vuøng Ñoâng Döông naèm trong khu-vöïc xuaát-hieän con ngöôøi töø raát sôùm.”

Töông töï, theo tieán só Wilhelm G. Solheim II, giaùo-sö nhaân-chuûng-hoïc taïi Ñaïi-hoïc ñöôøng Hawaii, trong baøi “ A nh Sa ng Mô i Do i va o Mo t Qua Khö Bò Que n La ng” ñaêng treân taäp-san National Geographic thaùng 3 naêm 1971: “ ...

Quan-nie m co -ñie n ve thô i tie n-sö vu ng Ño ng Nam A la sö di da n tö mie n Ba c mang theo ca c ky thua t quan-tro ng xuo ng vu ng Ño ng Nam A . To i ñe -nghò ngöô c la i la va o thô i-ña i Ta n Tha ch Khí, ne n va n-ho a Ba c Trung Hoa pha t-trie n tö ne n va n-ho a chi-nha nh cu a va n-ho a Ho a Bình, va o khoa ng na m 6000 hay 7000 TTL ,..”(...The traditional reconstruction of Southeast Asian prehistory has had migrations from the north bringing important developments in technology to Southeast Asia. I suggest instead that the first neolithic (that is, late Stone Age) culture of North China, known as the Yangshao, developed out of a Hoabinhian subculture that moved north from northern Southeast Asia about the sixth or seventh millennium B.C....”

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Qua nhöõng ñieàu neâu treân, ñòa-ba n cu a va nho a Vie t khô i nguo n tö ne n va n-ho a Ho a Bình, ne n va n-ho a ba n ñòa , toûa roäng trong vuøng Ñoâng Nam A.Ù Chu nha n (chu the ) cu a ne n va n-ho a a y chính la da n Vie t .

Song-song v§i nŠn Væn-hóa ViŒt là nŠn væn-hóa Hoa Hå Hoa Hå Hoa Hå Hoa Hå Hoa Hå (TÀu). Xét vŠ væn-hóa Hoa Hå ñaàu-tieân xuaáthieäân, thì vuøng ñaát mieàn Nam ñaõ coù nhöõng saéc daâncö nguï taïi ñoù vaø hoï ñaõ coù moät neàn vaên-hoùa cao. Nhö vaäy cuoäc baønh-tröôùng veà phöông Nam cuûa ngöôøi Taøu ñaõ laøm phong-phuù cuoäc soáng cho hoï .

Giaùo sö Wolfram Eberhard: “ YÙ kieán cho chuûng toäc Haùn (Hoa) ñaõ saûn-sinh ra neàn vaên minh cao ñoä hoaøn-toaøn do töï löïc, do nhöõng taøi naêng ñaëc-bieät cuûa ho, ïthì nay ñaõ khoâng theå ñöùng vöõng. Chuùng ta thaáy raèng khoâng heà coù moät nöôùc Trung Quoác vaên minh vôùi chung quanh toaøn laø nhöõng daân toäc man rôï; maø chæ coù moät nöôùc Trung quoác vôùi caùc nöôùc chung quanh cuõng vaên minh nhö hoï, tuy theo moät ñöôøng loái khaùc” (No longer see Chinese as a great civilizatiuon surrounded by barbarians, but we study the Chinese coming to terms with their neighbors, who had civilizations of quite different types...)

(A History of China”, University of California Press, Berkely and Los Angeles , 1071.)

Harold J. Wiens, “ Han Chinese Expansion on SouthChina”, The Shoe String Press Inc., 1967.

Whether the historical data are reliable and further, whether the descriptions are sufficiently informative for classification purposes? Most researchers of Chinese history concede the astonishing degree of reliability of Chinese historical facts. Where fault is found with Chinese history, it is with the distortion resulting from omission of

facts, particularly in the accounts dealing with the so-called “barbariana” or non-Han Chinese tribes people.

Ngay ljn phöông-dieän hoïc thuaät, Tây hay ñông, ai cÛng nghï Nho H†c là cûa TÀu, Çåi diŒn Nho h†c là Kh°ng Tº, Khoång Töû, ÇÜ®c tôn laø “ Vaïn theá sö bieåu ” nhÜng chính t rong sách Luaän Ngöõ, muïc “ Thuaät nhi ” , Khoång Töû vieát: “ Thuaät nhi baát taùc, tín nhi hieáu coå = thuaät laïi maø khoâng saùng-taùc, tin vaø yeâu coå xöa.” Ñieàu naøy chöùng-toû nhöõng ñieàu Khoång Töû noùi hay vieát laïi, khoâng hoaøn-toaøn do Khoång Töû saùng-taùc, ma chæ thuaät laïi tØ tØ tØ moät neàn vaên-hoùa naøo khaùc .

C Û ng t rong s áách Trung Dung - baøi 10, Töû Loä vaán cöôøng. - Töû vieát: “ Nam phöông chi cöôøng dö? Baéc phöông chi cöôøng dö? ÖÙc nhi cöôøng dö? Khoan nhu dó giaùo, baát baùo voâ ñaïo – Nam phöông chi cöôøng daõ. Quaân töû cö chi.

Nhaãm kim caùch , Töû nhi baát yeåm. Baéc phöông chi cöôøng daõ, nhi cöôøng gia cö chi. ( OÂng Töû Loä hoûi veà söùc maïnh. Khoång Töû ñaùp : “Ñem loøng roäng-raõi, hieàn hoøa daïy ngöôøi, daãu keû voâ ñaïo cuõng khoâng baùo thuø, ñoù laø söùc maïnh cuûa ngöôøi phöông Nam. Ngöôøi quaân töû cöxöû nhö vaäy. Xoâng pha göôm giaùo, oâm yeân maëc giaùp, ñeán cheát khoâng chaùn, ñoù laø söùc maïnh cuûa ngöôøi phöông Baéc. Keû cöôøng baïo cö xöû nhö vaäy.)

Các ÇiŠu nêu trên cho ta thÃy hai dòng sÓng Mông C° ª Hoa B¡c, Hoa Trung và dòng Bách ViŒt ª Hoa Nam có nh»ng giao-thoa k‹ cä nh»ng trao Ç°i hàng-hóa, kÏthuÆt, ljn tÜ-tܪng, tín-ngÜ«ng và dòng máu. Có nh»ng trao Ç°i t¿ nhiên, hiŠn-hòa, låi có nh»ng trao-Ç°i cÜ«ngbách b¢ng nh»ng hành-Ƕng båo-tàn nhÜ cܧp bóc, hãm hi‰p tåo ra hÆn thù.

Trong khi-th‰ phát-tri‹n và tranh-Çua vÛ l¿c, th‰ månh vŠ dòng Mông C°, vì h† sª-trÜ©ng hÖn vŠ vÛ l¿c, nhÜng sinh-hoåt kinh-t‰ và væn-hóa thì ngÜ©i Bách

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

toäc ñaõ nhanh-choùng chi-tieát-hoùa, heä-thoáng-hoùa vaø phong phuù hoùa tinh-hoa cuûa vaên-hoùa noâng nghieäp troàng luùa nöôùc, phaùt-trieån thaønh neàn vaên-hoùa toång-hôïp du-muïc + noâng nghieäp vôùi moät laâu-ñaøi trí-thöùc ñoà-soä, roài ñeán löôït Hoa toäc phaùt-huy aûnh-höôûng trôû laïi caùc daân toäc phöông Nam!

* Da n To c Na n :

Daân-toäc Vieät ñang treân bôø vöïc thaúm qua hai maët “ quoác gia naïn ” vaø “ daân toäc naïn ” do boïn caàm quyeàn Coäng Saûn Vieät, tay sai cûa C¶ng Sän Trung Hoa .

Tinh-thaàn taäp-theå sinh toàn töùc laø loøng yeâu nöôùc vaø tình-töï daân-toäc ñaõ kieät queä! Kieät queä vì moät maët nhaân daân thaáy mình bò löôøng-gaït moät caùch quaù söùc töôûng-töôïng, moät maët chính nhöõng tìn h-cäm aáy tuy khoâng chính-thöùc bò caám-ñoaùn nhöng laïi bò höôùng ñi moät caùch ñeán thaønh voâ nghóa vôùi nhöõng daãn giaûi “ ye u nöô c la ye u xa ho i chu nghóa ”!

Loøng nghóa khí ñaõ cheát h £ n, vaø chæ coøn lôïi danh, ñeâ-tieän, giaûo-quyeät. Caøng treû caøng ñieâu-ngoa, traâng traùo. Taäp-ñoaøn coäng-s ä ûn ñaõ ñaøo-taïo cho lôùp treû thay vì nuoâi döôõng “ nghóa-khí, ha o-hie p ” thì lyù-töôûng khaokhaùt cuûa thanh-nieân thôøi-ñaïi laø laøm sao ñöôïc tuyeån vaøo haøng-nguõ toå-chöùc goïi baèng danh-töø “ ña ng ”, vaø khi ñöôïc tuyeån vaøo ñaûng chæ bieát baûo-veä quyeàn-lôïi ñaûng treân heát duø ñi ngöôïc laïi quyeàn-lôïi daân-toäc vaø ñaát nöôùc! Tinh-thaàn daân-toäc ñaõ hoaøn-toaøn bò phaù-hoaïi.

Taát-caû nhöõng neùt vaên-hoùa truyeàn laïi töø ngaøn xöa taïi noâng-thoân nhö toå-chöùc thoân aáp, ñình mieáu, toäc ñöôøng,... thaäm-chí ñeán caû goø ñoáng, caây ña, con ngoøi cuøng vôùi danh-hieäu, taát-caû ñeàu ñaõ bò trieät phaù, thay hình ñoåi daïng, khieán moät ngöôøi ñi xa laâu ngaøy trôû veà khoâng khaùc naøo ñeán xöù laï, vaø taát-nhieân nhöõng theá-heä treû lôùn leân laø lôùn leân trong moät khung-caûnh hoaøn-toaøn khoâng coøn lieân-quan ñeán quaù-khöù!

N N N N N

T T T T T

åi Sao Phäi åi Sao Phäi åi Sao Phäi åi Sao Phäi åi D D D D DÙ Ù Ù Ù Ù t T t T t T t TÀu Àu Àu Àu ? ? ? ?

gay töï xa xöa, oâng cha ta ñaõ coù caâu:

Ca y co go c mô i xanh ca nh töôi ngo n, Nöô c co nguo n mô i bie n ca so ng sa u. ” (Ca dao)

Nhìn moät doøng soáng (gia toäc hay daân toäc).nhö moät caây coù nhieàu caønh, nhieàu laù,....

Nhìn caû nhaân loaïi là s¿ tÆp-h†p cûa nhiŠu dân t¶c nhÜ nhiŠu dòng sông chäy ra bi‹n cä.

Coù nhieàu ngöôøi cho raèng Daân Toäc chæ laø moät danh-töø troáng roãng, haïn-heïp! Nhöng thaät ra, Daân Toäc laø moät thöïc-theå, noù gaén lieàn vôùi neáp soáng sinh-hoaït cuûa quoác daân, vôùi vaän-meänh cuûa quoác daân. Daân Toäc Vieät laø caû suoát doøng lòch-söû Vieät, haøm-chöùa ngay trong nhöõng hình aûnh:

‘MËViŒt Nam không son, không phÃn, MË ViŒt Nam chân lÃm, tay bùn..’ ŸDân-t¶clành»nggì g†ilà‘QuÓcHÒn’,‘QuÓc

Túy’,làtinh-thÀn,làvæn-hóadân-t¶c,làhình-änhnh»ng ngày cuÓi nâm âm lÎch, trên kh¡p nÈo ÇÜ©ng ÇÃt nܧc, dânViŒtlÛ-lÜ®tvŠquêænt‰t.Dân-t¶cvínhÜbi‹ncä im l¥ng, condânchÌlành»ngÇ®tsóngnÓi-ti‰pnhau,rì-rào trongkhoänh-kh¡cÇ‹rÖivàoyênl¥ng.NhÜngÇókhông phäi là im l¥ng cûa s¿ ch‰t, mà chính là s¿ sÓng Çang l¥ng-lë vÜÖn lên xuyên qua lòng vÛ-trø,... H† bi‰t r¢ng quá-khÙ không phäi là hÜ-vô, mà së ÇÜ®c gi» låi trong cái th¿c tåi siêu-viŒt cûa dân-t¶c cho ljn tÆn cùng lÎch sº...’ 1- L š Chánh Trung, “ Tìm vŠ Dân T¶c”, tr. 61, Lºa Thiêng, 1972.

Daân-toäc phaûi ñöôïc quan-nieäm laø moät baûn theå soáng coøn treân chính-trò quoác-teá, taäp-ñoaøn nhaân-loaïi, nôi gaëp nhau theo töï-nhieân phaân-boá vaø tích-luõy maø thaønh moät vaên-hoùa ñaëc-thuø. Ñoái vôùi quoác-teá, quoácgia daân-toäc chæ laø moät cô-naêng coù heát caùc cô-hoäi, nghóa vuï vaø quyeàn-lôïi ñoái vôùi taùc-duïng vaø muïc-ñích cuûa loaøi ngöôøi. Quyeàn-lôïi ñöông-nhieân cuûa daân-toäc ôû ngay treân baûn theå sinh-meänh cuûa noøi-gioáng. Tö-caùch lòch-söû cuûa moãi daân-toäc quyeát-ñònh söï hoaït-ñoäng bình-ñaúng treân quoác-teá.

Ca-dao ViŒt Çã khaúng ñònh: “Caây coù goác môùi xanh caønh, töôi ngoïn, Nöôùc coù nguoàn môùi bieån caû, soâng saâu.”

* * * * * V V V V ViŒt Nam hiŒn-tåi. iŒt hiŒn-tåi. iŒt Nam hiŒn-tåi. hiŒn-tåi.

Tìm veà lòch söû nhaân-loaïi vaø daân-toäc, coù daân-toäc naøo chòu-ñöïng nhöõng toäi aùc cuûa loaøi ngöôøi nhieàu hôn vaø laâu daøi hôn laø daân-toäc Vieät? Coù ngöôøi Vieät naøo khoâng caûm thaáy trong loøng nhöõng ñau-thöông vaø tuûi-nhuïc cuûa chính mình vaø ñoàng loaïi?

Chuùng ta caàn phaûn-tænh vaø töï hoûi: “ Trai 5000 nam noi-giong chöa bò diet vong tat phai co mot le gì? va phai co viec gì ñe lam?

Trong phaïm-vi daân-toäc Vieät, chuùng ta haõy tieáp hôïp truyeàn-thoáng 5000 naêm cuûa daân-toäc, truyeàn-thoáng ñaáutranh baèng dan-toc cach mang vôùi tinh-thaàn hieän-ñaïi, hoaøn thaønh moät caùch-maïng cho daân-toäc treân con ñöôøng ñi lòch söû vaø thaêng tieán. Kinh-nghieäm cho thaáy, treân phöôngdieän chính-trò, ñi möôïn caùc tö-töôûng ngoaïi lai neáu khoâng phuø-hôïp vôùi sinh-meänh daân-toäc nhö caùc tö-töôûng Toáng Nho, Thanh Nho, Mác Lê, v.v.... ñeàu di haïi cho ñaát nöôùc.

Daân-toäc ta ñaõ töøng lòch-laõm:

* Hôn 1000 naêm Baéc thuoäc, caùc thöù-söû vaø thaùi thuù thôøi Taây Haùn ñeán Minh trieàu,... Duø meàm-deÈo hay taøn-baïo ñeàu thöïc-thi chính-saùch tie u die t va ño ng ho a da n Vie t. Caùc thaùi thuù nham-hieåm nhö Nhaâm Dieân, Tích Quang vaø Só Nhieáp, hoï khoân-ngoan duøng thuû-ñoaïn voã-veà daân -chuùng haàu deã-daøng laøm thay ñoåi phong-tuïc, taäp-quaùn maø hoï töï nhaän laø khai hoùa cho daân Vieät! Chínhsaùch ñoàng-hoùa töø Hoaøng Ñeá keá truyeàn ñôøi naøy tieáp ñôøi khaùc, thöïc-hieän song-song qua hai hình-thöùc:

- Tieâu dieät daân baûn xöù baèng phöông-phaùp thoáng trò raát haø-khaéc.

- Di daân chieám ñaát.

“ Trung tam quy-luat cua lòch-sö Tau la “Höu ñöc gia höu tho” (co ñöc tat co ñat ñai), höu ñöc ô ñay phai hieu theo kinh sö Tau la “lay tai hoa thu nhan tam chö khong phai ñao ñöc’’. Cai quy-luat nay pho i-hô p vô i y chí da n Ha n la “ Höng Hoa, die t Di ” ñe hình-tha nh mo t lòch-sö xa m-löô c... Chu ng-to c ñöô c suy-die n theo lo i “ Tam nie n döô ng chi, gia o chi ta t giai ngo da n” (ba na m gia o döô ng, ta t se tha nh da n Ta u), va n-ho a ñöô c suy tie n sau chu ng-to c, tie p la kinh-te ( hö u ñö c gia hö u tho ), va sau cu ng la chính-trò chie m lónh “Pho thie n chi ha , ma c phi vöông tho ” (Trong thie n ha , kho ng cho na o la kho ng thuo c ña t cu a vua Ta u), ta t ca ñe u phu c tu ng döô i löô i le “ Nhöô ng Di ñòch, pha t Man Khöông ”!

Chæ ca n the -nghie m ca i sa u ha n ñô i TÓng và triŠu Çåi Minh ñu ñe bie t ca i da ta m cu a Ta u.

Will vaø Ariel Durant ñaõ vieát trong cuoán “Lòch Söû Trung Quoác” cho raèng söï phaùt-trieån cuûa lòch söû Trung Quoác traûi qua hai giai-ñoaïn höôùng tieán cuûa Hoa toäc thôøi thöôïng coå laø töø Taây sang Ñoâng, coøn töø nhaø Haï trôû veà sau laø töø Baéc xuoáng Nam cuûa ñeá quoác Trung Hoa...

Vôùi loái tö-duy phaân-tích cuûa vaên-hoùa du-muïc, Hoa

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

haøng naêm trieàu-coáng khoâng khuyeát, nhöng chöa toû heát loøng thaønh. Vieäc mang quaân ñi hoûi toäi laø lyù ñuùng cuûa ñaïi quoác.

Ñoái-chieáu söû Vieät: Thoaùt Hoan sang ñaùnh Vieät Nam laàn 1 (1283). (traän Vaïn Kieáp, Thoaùt Hoan troán veà Taàu, (1285).

Naêm 1287, Thoaùt Hoan sang ñaùnh laàn thöù 2. Baïch Ñaèng giang anh-huõng.

- Nhaø Minh (1368 - 1644 T.L.)

Ñoái chieáu söû Vieät: Sau khi ñaùnh baïi nhaø Hoà (Hoà Quyù Ly), nhaø Minh ngaët -ngheøo cai-trò daân Vieät. Leâ Lôïi ñaõ gian-khoå trong 10 naêm (1418-1428) thaéng quaân Minh.

- Nhaø Thanh (1644-1912 T.L.)

Na m 1788, vua Ca n-Long sai To n-Só-Nghò khô i qua n bo n tænh Qua ng Ño ng, Qua ng Ta y, Quí Cha u, Va n Nam sang ña nh nöô c Vie t. Sö -nghie p cu a vua QuangTrung tuy nga n-ngu i, nhöng ra t sa ng cho i. Sö -nghie p cu a nga i la ca mo t khoa-ho c kie m nghe -thua t ve qua n-sö cu a thô i-ña i XX, hô p vô i chie n-löô c toa n-die n chie n cu a chie ntranh chô p-nhoa ng, cu ng nhö ve chính-trò pha i no i ra ng: Vua Quang-Trung la ngöô i cu a thô i-ña i XX tre n ke -hoa ch xa -ho i va chính-trò.

- Naêm 1926 Trung Hoa ñöôïc thoáng nhaùt, Töônûg Giôùi Thaïch ñöôïc ñeà-cöû laøm toång-thoáng.Cheá ñoä Coäng Hoøa (1912-1925 T.L.)

Naêm 1931, taäp-hoïp caùc löïc-löôïng ôû caùc tænh Ñoâng vaø Nam Trung hoa, thaønh-laäp Coång Hoøa Xoâ Vieát Trung Hoa, Mao Traïch Ñoâng laøm chuû-tòch.

Naêm 1936, Quoác vaø Coäng ñaõ cuøng nhau choáng Nhaät. Ngaøy 1-10-1949, Mao tuyeân-boá thaønh-laäp Coäng Hoøa Nhaân Daân Trung Hoa.

* Thôøi Trung Hoa Daân Quoác cuûa Töôûng Giôùi

Nhöõng cöù ñieåm vaên-hoùa daân-toäc ñaõ ñöông ñaàu vôùiû ngaøn naêm ñoàng-hoùa thôøi Baéc thuoäc, hoùa giaûi caû 8, 9 traêm naêm caùi hoïc-thuaät mò ngoaïi cuûa thôøi vua chuùa vaø cuõng ñaõ choái boû ñöôïc vaên-hoùa lai-caêng, boài-beáp thôøi Phaùp thuoäc - Nhö ng cö ñie m la ng ma c que mu a a y ña bò ta p-ñoa n co ng-sa n trie t ha ! Tro ng to i na y, ta p-ñoa n co ng-sa n Ho Chí Minh pha i chòu hình pha t na o cho ñu ng to i ño cu a chu ng ño i vô i lòch-sö da n-to c Vie t ?

- T T T T T ruyŠn-thÓng xâm-læng và Hán hóa cûa ruyŠn-thÓng xâm-læng và Hán hóa cûa ruyŠn-thÓng xâm-læng và Hán hóa cûa ruyŠn-thÓng xâm-læng và Hán hóa cûa hóa TÀu TÀu TÀu.

Lòch-söû Trung Hoa coù theå noùi laø moät lòch-söû cuûa truyeàn ttieáp xaâm-laêng. Ñôøi-ñôøi keá-tieáp, thôøi naøo cuõng theá, duø Taøu quoác-gia hay Taøu Coäng, Taøu BaécKinh hay Taøu Ñaøi-Loan,..töø Hieân-Vieân thò cho ñeán Töôûng Giôùi Thaïch, tieáp Mao-Traïch-Ñoâng vaø ñeán ngaøy nay cuõng chæ laø tieáp noái moät truyeàn-thoáng xaâm laêng vaø Haùn hoùa. ñiŠu này Çã ghi rõ trong lÎch-sº TÀu: Thuûy toå Trung Hoa , “Hoaøng ñeá chieán Suy Vöu, bình Mieâu toäc... ” .

* Tieáp nhaø Chu (1121-256 trc. C.N.)

Caùc söû gia Trung Hoa chia thôøi Chu laøm hai:

- Thôøi Taây Chu töø 1121 - 770 tr. C.N. Thôøi kyø naøy nhaø Chu ñoùng ñoâ ôû ñaát Phong (thuoäc Thieåm Taây ngaøy nay) .

- Thôøi Ñoâng Chu töø 770 - 256 tr. C.N.

Ñôøi Chu Bình Vöong, nhaø Chu thöôøng bò caùc daân Hieåm Doaõn vaø Khuyeån Nhung ôû phía Taây uy-hieáp, neân dôøi ñoâ veà Laïc Döông ôû phía Ñoâng (Haø Nam ngaøy nay), neân goïi laø Ñoâng Chu.

- Nhaø Taàn (221-206 trc. T.L.) Naêm 221 tr. C.N., Taàn thoân-tính taát-caû chö-haàu, xöng Hoaøng ñeá, ñeá-cheá cöïc-quyeàn khôûi töø ñaây. Nhaø Taàn phaùt-khôûi töø mieàn bieân-taûi vieãn Taây Trung quoác luùc baáy giôø. Trong thôøi

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

gian ngaén-nguûi 15 naêm maø nhaø Taàn ñaõ baønh-tröôùng laõnh-thoå töø Nam Moâng Coå xuoáng ñeán Löôõng Quaûng. Naêm 214 trc. C.N. Taàn Thuûy Hoaøng sai Ñoà Thö ñem quaân xaâm chieám Baùch Vieät. Trong cuoäc giao tranh daân Baùch Vieät ñaõ gieát ñöôïc Ñoà Thö vaø tieâu hao quaân Taàn . Ñaây chính laø thôøi-gian caùc boä-toäc Baùch Vieät taïi Trung Nguyeân hoaëc phaân-taùn, linh-laïc, hoaëc ôû laïi ñeå bò ñoàng-hoùa. Ñoái chieáu vôùi lòch söû Vieät laø vaøo thôøi An Döông vöông xaây Loa thaønh.

- Tieàn Haùn (206 TTL -3 TL). Khôûi döïng nhaø Haùn laø Löu Bang (Cao Toå), ngöôøi laøng Troïng Döông, quaän Baùi, cha laø Thaùi Coâng. Khi lôùn leân ñöôïc laøm ñình tröôûng ôû soâng Töø. Ñoái chieáu söû Vieät, Baéc thuoäc laàn I, hai baø Tröng khôûi nghóa. (40-43).

- Ñoâng Haùn (21-220 TL.) Ñôøi nhaø Haùn chuû tröông khoâng baùn saét cho NamVieät, daân Nam Vieät khoâng ñuùc ñöôïc khí giôùi vaø noâng cuï noåi leân phaûn khaùng. Ngöôøi caàm ñaàu laø thöøa töôùng Löõ Gia, gieát nhöõng ngöôøi thaân Haùn nhö Cuø Thò thaùi haäu.

Voõ ñ‰ sai Loä Baùc Ñöùc, Döông Boäc ñem quaân bình ñònh Nam Vieät, thu vaøo baûn ñoà Trung quoác, ñaët laøm chín quaän, chieám luoân ñaát Haûi Nam.

Ñoái chieáu söû Vieä: Baéc thuoäc laàn 2, Maõ Vieän, Baø Trieäu choáng Ngoâ. Lyù Boân laäp ra nhaø tieàn Lyù.

Trong gaâøn boán theá kyû, nhaø Haùn ñaõ laøm cho ñeá quoác Trung Hoa roäng lôùn, phía baéc tôùi Maõn Chaâu, Trieàu Tieân; phía nam tôùi Ñoâng Döông, baéc Mieán Ñieän, phía taây tôùi Taây Taïng, phía taây baéc tôùi Trung AÙ.

- Nhaø Ñöôøng (618 - 907 T.L.)

Hai naêm 620-621, Lyù Theá Daân, chæ qua moät traän thaéng ñöôïc hai nöôùc Trònh vaø Haï, laøm chuû troïn Hoa Baéc. Ñeán naêm 625 bình trò luoân Hoa Nam.

Ñoái chieáu: Baéc thuoäc laàn 3 (603-939), Mai Haéc ñeá,

tieáp Phuøng Höng (Boá Caùi ñaïi vöông).

- Tieáp thôøi Nguõ Quí (Haäu Löông, Haäu Döôøng, Haäu Taán, Haäu Haùn, Haäu Chu). Beân ta coù h05 Khuùc, Döông Dieân Ngheä, Kieàu Coâng Tieãn, Ngoâ Quyeàn noåi leân ñaùnh ñuoåi quaân ño hoä.

- Nhaø Toáng (960 - 1278 T.L.)

Ñoái chieáu söû Vieät: - Leâ Ñaïi Haønh (tieàn Leâ (9801009) phaù quaân nhaø Toáng.

Vöông An Thaïch laïi coù yù doøm-ngoù phöông Nam. Baáy giôø coù quan tri-chaâu ôû Ung Chaâu bieát yù cuûa Vöông An Thaïch neân daâng sôù maø taâu raèng: “ Neáu khoâng laáy ñaát Giao Chaâu thì veà sau thaønh moái lo cho Trung Hoa. ” Vua nhaø Toáng nghe lôøi taâu, sai Löu Di thu-xeáp moïi vieäc theo yù Vöông An Thaïch.

Beân Lyù trieàu Vieät Nam thaáy tình söï nhö vaäy, vieát thö sang hoûi Toáng trieàu, Löu Di laïi khoâng chuyeån thö veà kinh. Lyù trieàu beøn sai Lyù Thöôøng Kieät vaø Toân Ñaûn ñem 10 vaïn quaân chia laøm hai ñaïo thuûy boä cuøng tieán ñaùnh hai chaâu Lieâm, Ung, theo chi‰n lÜ®c laáy coâng laøm thuû.

- Nhaø Nguyeân (1279 - 1308 T.L.)

Töø ñôøi Tam ñaïi ñeán nay, chöa luùc naøo thònh trò nhö vaäy. Phía baéc vöôït AÂm Sôn, ñoù laø nôi thaùnh trieàu gaây-döïng cô-nghieäp, phía nam qua vuøng bieån vieâm nhieät, nhöõng quoác gia xöù ñoù ñeàu xöng thaàn. Caùc tuø-tröôûng Hoài Hoät (chuûng toäc thuoäc doøng doõi Hung Noâ ôû vuøng Taân Cöông). Taây Vöïc laënloäi qua sa-maïc ñeán trieàu-coáng. Quoác chuùa Di ñòch phöông ñoâng laø Cao Ly (Trieàu Tieân), baêng qua bieån tôùi cung ñình. Vua Khieát Ñan Nöõ Chaân, Taây Haï vì choáng laïi neân ñeàu bò tieâu-dieät. Caùc quoác-tröôûng Baïch Thaùt, Uy Ngoâ, Thoå Phoàn (Taây Taïng) tuaân leänh ñöa con ñeán keát nghóa hoân-nhaân. Quoác vöông Vaân Nam, Kim Xæ, Boà Cam göûi con trai tôùi laøm con tin. Nöôùc Ñaïi Haï ôû Trung Nguyeân vaø nhaø Toáng môùi maát, thì ngöôøi-ngöôøi trong laõnh-thoå ñeàu bieán thaønh con daân.

Chæ coù An Nam laø nöôùc nhoû beù, mieäng thì noùi phuïctuøng nhöng taâm thì chöa phuïc. Tuy ñöôïc cai trò moät phöông,

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

8- Herold J. Weins, ‘Han Chinese Expansion South China’ The Shoe Spring Press inc., 1967.

“Cuoäc Nam chinh cuûa ngöôøi Hoa khoâng phaûi tieán vaøo vuøng hoang-daõ khoâng coù daân cö maø cuõng khoâng phaûi cuoäc baønh tröôùng kieåu Hoa Kyø ñoaït ñaát-ñai cuûa ñaùm daân moïi-rôï. Khi neàn vaên-minh Trung Quoác coù baûn-saéc roõ-reät cuûa Trung Quoác laàn ñaàu-tieân xuaát-hieän taïi bình-nguyeân Trung Quoác thì vuøng ñaát mieàn Nam ñaõ coù nhöõng saéc-daân cö-nguï taïi ñoù vaø hoï ñaõ coù moät trình-ñoä phaùt-trieån vaên-hoùa khoâng keùm ngöôøi Hoa. Nhö vaäy cuoäc baønh-tröôùng veà phöông Nam cuûa ngöôøi Trung Hoa ñaõ laøm phong-phuù cuoäc soáng cho ngöôøi Hoa nguyeân-thuûy vaø vaên hoùa cuûa hoï.”

9- Theo Edward H. Schafer: “Chaúng coøn nghi-ngôø gì nöõa, ngheä-thuaät troàng luùa nöôùc vaø thuaàn-hoùa suùc-vaät ñaõ ñöôïc ngöôøi Taàu thaâu-hoùa töø nhöõng chuûng-toäc maø hoï khinh-bæ taïi phöông Nam xa-xoâi.”

10- Theo Wolfram Eberhard, “ A History of China ”, University of California Press, Berkeley and Los Angeles, 1971. ñaõ töøng giaûng-daïy taïi ñaïi-hoïc Baéc Kinh ñaõ ñeå ra nhieàu naêm nghieân-cöùu veà phong-tuïc, tín-ngöôõng cuûa caùc saéc daân taïi Nam Trung Quoác ñaõ nhaän-xeùt nhö sau:

“YÙ-kieán cho raèng chuûng-toäc Haùn ñaõ saûn sinh ra neàn vaên-minh cao-ñaïi hoaøn-toaøn töï löïc do chính nhöõng taøi-naêng ñaëc-bieät cuûa hoï thì nay ñaõ khoâng theå ñöùng vöõng.Hieän nay ngöôøi ta ñaõ hieåu raèng xöa kia khoâng coù moät chuûng-toäc Haùn vaø ngay caû ngöôøi Haùn cuõng khoâng coù nöõa. Vì theá chuùng ta thaáy raèng khoâng heà coù moät nöôùc Trung Quoác vaên-minh vôùi chung-quanh toaøn laø nhöõng daân toäc man-ri moïi-rôï, maø chæ coù moät nöôùc Trung quoác vaø caùc quoác-gia chung quanh cuõng vaên-minh nhö hoï tuy theo moät ñöôøng-loái khaùc.” *

Tha ch, na m 1940 ña quy-ñònh ta m con ñöô ng pha t trie n cu a no i Hoa trong bo “ Ño ng A Ñia Ly “: 1- Ta y Ba Lô i A , 2- Ta y Ta ng Ba Tö, 3- Ta n Cöông, 4- A n Ño , 5- Vie t, Tha i, Mie n, Ta n Gia Ba, 6- Nam Döông lie t ña o, 7- U c cha u, 8- Tha i Bình Döông ño ng lie t ña o, Ha n.”

5- T T T T T ruyŠn-thÓng chÓng xâm-læng ruyŠn-thÓng ruyŠn-thÓng chÓng xâm-læng ruyŠn-thÓng ruyŠn-thÓng chÓng xâm-læng, ‘CÙu QuÓc CÙu CÙu QuÓc CÙu TÒn Chûng Chûng TÒn Chûng Chûng Chûng’ cûa V V V V ViŒt Nam iŒt Nam iŒt Nam iŒt Nam Nam.

Neáu ñoái-chieáu lòch söû Trung Quoác vôùi lòch-söû Vieät

- Vaøo thôøi Nam - Baéc trieàu (221-589 sau T.L.), khi daân Taøu 20 trieäu ñaõ bò bo toc Tien Ti, daân soá chæ 400 ngaøn ngöôøi chieám nöûa nöôùc Taøu (vuøng ñaát Hoa Haï)ï trong gaàn 2 theá-kyû.

- Giai-ñoaïn “Nguõ Ñaïi Thaäp Quoác” (906-960) bo toc Sa Ña vôùi daân soá 100 ngaøn ngöôøi ñaõ chieám mieàn Baéc Trung Hoa treân nöûa theá-kyû.

- Trieàu Toáng (960-1279) vôùi daân soá 120 trieäu ñaõ phaûi trieàu coáng caùc boä-toäc Lieâu chæ coù 4 trieäu daân, vaø bo toc Kim (2 trieäu daân).

- Mong Co vôùi 2 trieäu daân ñaõ chieám troïn laõnh-thoå Trung Hoa trong voøng 90 naêm vaø ñaët ra nhaø Nguyeân (1280-1367).

- Dan Man chæ coù 1 trieäu daân ñaõ dieät nhaø Minh, ñoâ hoä Trung Hoa gaàn 3 theá-kyû (töø 1644-1911) vaø laäp ra nhaø Thanh. Trieu Man Thanh ñaõ baét 150 trieäu chuù “con Trôi” (Taøu) phaûi ngoan-ngoaõn gioùc toùc, thaét bím, maëc y-phuïc Maõn...

Ngöôïc laïi Vieät Nam:

- Thôøi Ngo Quye n (939-965) ñaõ dieät quaân Nam Ha n gaây neàn töï chuû.

- Thôøi Ba Tröng (40-43) chæ trong thôøi-gian ngaén ñaõ deïp 65 thaønh trì trong vuøng Lónh Nam döïng neàn ñoäc-laäp cho nöôùc nhaø.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

- Ñôøi nhaø Lyù, Ly Thöông Kiet (naêm 1075) ñaõ ñem quaân phaït Toáng.

- Ñôi nha Tran (1225-1400) ñaõ ba laàn ñaïi thaéng quaân Moâng Coå (nhaø Nguyeân).

-Thôøi haäu Leâ (1428-1527), Le Lôi ñaõ ñaùnh ñuoåi quaân Minh.

- Ñaïi ñeá Quang Trung naêm 1789 ñaõ deïp 10 vaïn quaân Thanh, ñeán noãi Toân Só Nghò boû caû aán kieám chaïy veà Taøu....

Ngaøy nay, thaät laø moät tuûi-nhuïc, coù nhieàu nhaø khoa baûng Vieät ñaõ thaønh-laäp nhöõng nhoùm goïi laø “nghien-cöu”, nhaèm toân vinh “Thien Trieu Chu Nghóa” hay tan-tung, ngam-nga thô Ñöông, Han maø coi nheï vaên-hoùa “Tö Di”! Hoï ñaõ bò caáy vaøo trong ñaàu nhöõng hình-aûnh moät anh Taøu, nhö moät Khoång Minh , moät Taøo Thaùo , moät Löu Bò , moät Quan Coâng , moät Haùn Cao Toå , moät Haøn Tín , moät Lyù Baïch , moät Ñaøo Tieàm , ... Khi bòï caáy nhö theá töùc laø hoï ñaõ nhaän laõnh caùi “ sinh töûø phuø” vaøo trong ñaàu oùc!

Ñaõ töø laâu treân ñöôøng coâng danh khaùc nhau trong moïi thôøi thoáng-trò, nhöõng theá-heä hoïc haønh thöôøng bò ñaàu ñoäc bôûi chính-saùch vaên-hoùa, cheá-ñoä tuyeån löïa, laâu rieát in vaøo trí naõo nhöõng thaønh-kieán “ vong baûn ”, coi nhöõng hoïc-thuaät ngoaïi nhaäp laø quoác hoïc, laø øtinh-hoa cuûa daân toäc, laø ñöôøng saùng vaø ñöôøng soáng duy nhaát! Teä haïi hôn nöõa laø coi xaõ hoäi Vieät nhö moät maûnh ñaát hoang troáng, töï noù chöa coù moät troàng tæa naøo !

Caùc caâu ngaïn ngöõ cuûa tieàn nhaân ñaõ caûnh-giaùc ñieàu voïng ngoaïi: “ chieàn chieän nuoâi tu huù “ hay “ meï gaø con vòt ” hoaëc

“ Moà cha khoâng khoùc, khoùc maû moái, Maû meï khoâng khoùc, khoùc boái boøng-bong ”.

Tieác haän thay, bieát bao nhieâu ngöôøi boân-ba, laokhoå, hy-sinh tính maïng ñeå lo giaûi-cöùu ñaát nöôùc vì khoâng vöõng tinh-thaàn daân-toäc neân ñaõ “ hôùp ” phaûi nhöõng tötöôûng ngoaïi-lai, “ phi daân-toäc ”,

Daân Vieät chuùng ta töø ngaøn xöa ñeán maõi-maõi veà sau luoân-luoân khaúng quyeát:

Nam Quoác sôn haø nam ñeá cö

Tieät nhieân ñònh phaän taïi thieân thö

Nhö haø nghòch loã lai xaâm phaïm? Nhöõ ñaúng haønh khan thuû baïi hö.”

(Lyù Thöôøng Kieät) (Nuùi soâng nöôùc Nam vua Nam ôû. Soå trôøi ñaõ roõ-raøng phaân ñònh. Côù sao luõ giaëc laïi xaâm laán? Taát giaëc seõ thaûm baïi.).

Quy‰t vì ‘SÓng Còn ’ cûa Dân T¶c, vì tÜÖng-lai sáng-sûa cûa toàn dân, và tin-tܪng vào truyŠn-thÓng cûa Çât nܧc là lë TÃt Th¡ng. Chúng ta, toàn dân ViŠt quy‰t thoát TÀu Ç‹ xÙng-Çáng là CON R—NG CHÁU TIÊN.

ñinh Khang Hoåt NGU—N NGU—N NGU—N THAM KHAO: THAM THAM KHAO: THAM THAM KHAO:

1- NguyÍn ñæng Thøc, ‘LÎch Sº Tri‰t H†c ñông PhÜÖng’, TÆp 2, Nhà xuÃt-bãn T/P HCM in lÀn 3, 1999.

2- Lš ñông A, ‘Huωt Hoa’, nhà xuÃt-bän Gió ñáy, Ch®l§n næm 1967.

3- Phåm ViŒt Châu, ‘Træm ViŒt Trong Vùng ñÎnh MŒnh’ xuât bän tåi Hoa Kÿ, næm 1997.

4- TrÀn Tr†ng Kim, “Vieät-Nam Söû Löôïc”, Quyeån 1, trang 212, 213, Soáng Môùi xuaát baûn 1978.

5- Leâ Ñình Thoâng , “Möô i na m Quan He Vie t Trung, Tham Lua n ho i tha o chính trò ta i Washington DC nga y 23, 24/4/ 1996

6- Hoaøng vaên Chí , “ Tö Thö c Da n ñe n Co ng Sa n”.

7- Charles O Hucker, ‘China ‘s Imperial Past’, Stanford University Press, Stanhford, CA 1975’.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

(

söùc maïnh cuûa ngöôøi phöông Nam.

Chúng ta cÛng månh-dån chÌ vào m¥t chúng (TÀu ChŒt) mà nói:

“Cuoäc Nam chinh cuûa ngöôøi Hoa khoâng phaûi tieán vaøo vuøng hoang-daõ khoâng coù daân-cö maø cuõng khoâng phaûi cuoäc baønh-tröôùng kieåu Hoa Kyø ñoaït ñaát ñai cuûa ñaùm daân moïi-rôï. Khi neàn vaên minh Trung Quoác coù baûn saéc roõ-reät cuûa Trung Quoác laàn ñaàu-tieân xuaát-hieän taïi bình-nguyeân Trung Quoác thì vuøng ñaát mieàn Nam ñaõ coù nhöõng saéc daân-cö-nguï taïi ñoù vaø hoï ñaõ coù moät trình-ñoä phaùt-trieån vaên-hoùa khoâng keùm ngöôøi Hoa. Nhö vaäy cuoäc baønh tröôùng veà phöông Nam cuûa ngöôøi Trung Hoa ñaõ laøm phong-phuù cuoäc soáng cho ngöôøi Hoa nguyeân-thuûy vaø vaên-hoùa cuûa ho ï.”

Herold J. Weins, ‘Han Chinese Expansion South China’ The Shoe Spring Press inc.,

1967.)

- Caùc nhaø baùc-hoïc ngöôøi Nga ñaõ khai-thaùc ñöôïc keát-quaû trong caùc cuoäc khai-quaät nhöõng di-chæ khaûocoå cuûa Vieät Nam töø thaäp nieân 60 ñaõ chöùng-minh nguoàngoác vaên-hoùa Trung Hoa caàn phaûi ñöôïc tìm kieám töø vaênhoùa Hoøa Bình.

- Töông-töï, Charles O. Hucker: “Cuoäc Nam chinh cuûa ngöôøi Hoa khoâng phaûi tieán vaøo vuøng hoangdaõ khoâng coù daân-cö maø cuõng khoâng phaûi cuoäc baønhtröôùng kieåu Hoa Kyø ñoaït ñaát-ñai cuûa ñaùm daân moïi-rôï. Khi neàn vaên minh Trung Quoác coù baûn-saéc roõ-reät cuûa Trung Quoác laàn ñaàu-tieân xuaát-hieän taïi bình-nguyeân Trung Quoác thì vuøng ñaát mieàn Nam ñaõ coù nhöõng saéc daân cö-nguï taïi ñoù vaø hoï ñaõ coù moät trình-ñoä phaùt-trieån vaên-hoùa khoâng keùm ngöôøi Hoa. Nhö vaäy cuoäc baønhtröôùng veà phöông Nam cuûa ngöôøi Trung Hoa ñaõ laøm phong-phuù cuoäc soáng cho ngöôøi Hoa nguyeân-thuûy vaø vaên-hoùa cuûa ho ï.”

44444-

Làm Làm Làm Làm Làm Th‰ Nào Ç‹ Th‰ Nào Ç‹ Th‰ Nào Ç‹ Th‰ Nào Ç‹ Th‰ Nào Ç‹ D D D D Ù Ù Ù Ù t T T t T T t TÀu Àu Àu Àu Àu ? ?

N N N N N

gày nay, ngÜ©i ViŒt chúng ta có th‹ chÌ th£ng vào m¥t b†n ÇÀu não cÀm-quyŠn B ¡c Kinh, b†n hÆu-duŒ cûa ‘’Thiên TriŠu chû-nghïa’’, döï-keá thoáng-trò toaøn coõi Ñoâng Nam AÙ cûa chúng khoâng coøn giaáu-gieám ÇÜ®c n»a khi nhö ng la nh-tho nhö Mie n Ñie n, Tha i Lan, Vie t Nam, Cam-puchia, La o, Ma Lai, Singapore, Phi-Lua t-Ta n ñöô c ve va o mo t ba n ño va coi la la nh-tho cu a Trung Quo c tö na m 1840 ñính ke m trong cuo n “Ta n Trung Quo c Sö Löô c”, a n-ha nh va o na m 1952.

ñây là cu¶c chi‰n “ T T Toàn diŒn - Quy‰t liŒt - và triŒt oàn diŒn - Quy‰t và oàn diŒn - Quy‰t liŒt - và triŒt diŒn - Quy‰t và oàn diŒn - Quy‰t liŒt - và triŒt Ç‹ Ç‹ Ç‹ Ç‹ Ç‹ .’’ Chúng ta phäi mau chóng cùng nhau ÇÙng dÆy, Çáp ti‰ng g†i Non Sông.

VŠ VŠ TÜ TÜ TÜ Tܪng Tܪng:: ::

* Kiên-ÇÎnh vŠ Chûng-t¶c: V V ViŒt là iŒt là iŒt là iŒt là V ViŒt, iŒt, iŒt, iŒt, V ViŒt iŒt iŒt iŒt iŒt khác khác khác khác TÀu TÀu TÀu TÀu TÀu.

Theo thôøi-gian, ta coù:

- Ngöôøi thaùi coå (Arche - Anthropus, Java-man, Hoabinh-man (tÜÖng-Ùng v§i Java-man) coù vaøo khoaûng 100,000 - 240,000 naêm veà tröôùc).

- Ngöôøi thöôïng-coå (Paleo-Anthropus, Homo Erectus, coù vaøo khoaûng 40,000 - 100,000 naêm veàtröôùc).

- Ngöôøi linh-nhaân (Neo-Anthropus, Homo-Sapiens - Sapiens coù vaøo khoaûng 40,000 naêm veà tröôùc, cuoái thôøi ñoà ñaù cuõ chuyeån sang ñoà ñaù môùi).

- Tieáp-theo thôøi-kyø “ linh nhaân ” (Homo-SapiensSapiens loaøi ngöôøi chia laøm 3 nhaùnh chính:

* Ñaïi chuûng AÙ (Mongoloid) [khoâng coù nghóa laø gioáng Moâng Coå (Mongol)] , chia laøm hai nhaùnh: Baéc Mongoloid ôû vuøng Siberi, Baéc AÙ vaø Trung AÙ. Nam Mongoloid töø Trung

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

AÙ ñeán Nam AÙ ñeán Indonesia.

* Ñaïi chuûng Europoid (Ñaïi chuûng AÂu) ôû vuøng luïcñia AÂu chaâu.

* Ñaïi chuûng Australoid-Negroid (ñaïi chuûng UÙc-Phi), töø Phi Chaâu ñeán haûi ñaûo Thaùi Bình Döông.

Veà chuûng-toäc, ( qua taát-caû nhöõng coâng-trình khaûocoå, nhaân-chuûng, ngoân-ngöõ, ñiaï-chaát, di truyeàn DNA, coå söû... ) xaùc-quyeát chuûng-toäc Vieät khoâng phaûi goác töø Trung Hoa, maø do ngöôøi baûn ñiaï (HoaBinhman) sau pha-troän vôùi caùc chuûng: Coå Maõ-Lai (Meùlaneùsien), Nam Mongoloid, Nam Ñaûo (Indoneùsien). Tieáp sau, phaân thaønh hai nhoùm: Chaøm vaø Nam

Rieâng nhoùm Nam AÙ phaân thaønh caùc ngaønh: Khmer , Vieät Möôøng , Taøy Thaùi, Meøo Dao . Cuõng may, nhôø söï tieán-boä cuûa caùc ngaønh nhö Chuûng toäc hoïc, Ñiaï-chaát-hoïc, Söû-hoïc, Khaûo-coå-hoïc, Di-truyeàn hoïc, v.v... maø ngaøy nay, chuùng-ta khoâng coøn nghi-ngôø gì nöõa veà chuûng-toäc cuûa mình, vaø nhöõng neùt vaên-hoùa ñaëcthuø cuûa Vieät Nam.

Riêng vŠ Væn Hóa, neáu ai coøn nghi-ngôø “Vaên-hoùa Vieät chæ laø bän sao nŠn vaên-hoùa Trung Hoa thì xin ñoïc baøi “ New Light On A Forgotten Past ” cuûa tieán=só Wilhelm G. Solheim trong taäp-san National Geographic, thaùng 3 naêm 1971, hay taùc-phaåm “ Han Chinese Expansion in South China ” cuûa Harold Weins, giaùo-sö Ñaïi-hoïc Yale, Hoa Kyø, hoaëc cuûa Wolfram Eberhard, giaùo-sö ñaïi-hoïc California trong cuoán “ A History of China ”.

VŠ VŠ Væn Hóa Væn Væn Hóa Væn

- Chúng ta có th‹ chÌ m¥t b†n TÀu mà nói: Các chú là dân xäo-trá, cܧp ÇÃt, cܧp dân, nhÆn vÖ væn-hóa cûa ngÜ©i làm cûa mình!!!

* Theo Will Durant, daân Trung Hoa keát-hôïp vôùi caùc daân-toäc bò trò maø taïo neàn vaên-minh ñaàu-tieân coå söû Ñoâng AÙ.

* Löông Khaûi Sieâu (1873-1929) laø moät trong soá hoïc-

giaû hieám-hoi cuûa Trung Hoa ñaõ thöøa-nhaän raèng Trung Hoa coù nguoàn-goác du-muïc khôûi leân töø mieàn Taây Baéc roài traøn xuoáng xaâm-chieám caùc boä-toäc ôû löu-vöïc Hoaøng Haø, tieán veà phöông Nam, vöôït Döông Töû, baønh-tröôùng laõnh-thoå töø Nam Moâng Coå ñeán taän Quaûng Ñoâng,

* Theo Edward H. Schafer: “ Chaúng coøn nghi-ngôø gì nöõa, ngheä-thuaät troàng luùa nöôùc vaø thuaàn-hoùa suùc-vaät ñaõ ñöôïc ngöôøi Taàu thaâu-hoùa töø nhöõng chuûng-toäc maø hoï khinhbæ taïi phöông Nam xa-xoâi. ”

* Theo Wolfram Eberhard, giaùo-sö ñaïi-hoïc ôû California töøng giaûng-daïy taïi ñaïi-hoïc Baéc Kinh ñaõ ñeå ra nhieàu naêm nghieân-cöùu veà phong-tuïc, tín-ngöôõng cuûa caùc saéc daân taïi Nam Trung Quoác coùõ nhaän xeùt nhö sau: “YÙ kieán cho raèng chuûng-toäc Haùn ñaõ saûn-sinh ra neàn vaên-minh coå ñaïi hoaøn-toaøn töï löïc do chính nhöõng taøi-naêng ñaëc-bieät cuûa hoï thì nay khoâng coøn ñöùng vöõng”.

Và nhÃt là ngày nay, mÃy chú t¿ hào là Çã thành lÆp ÇÜ®c vài træm viŒn khäo cÙu Kh°ng h† khäo Kh°ng h† viŒn khäo cÙu Kh°ng h† khäo Kh°ng h† Kh°ng h†c ª nhiŠu nÖi. Møc Çích Ç‹ ÇŠ cao væn hóa Trung QuÓc song-song v§i phát-tri‹n kinh-t‰ cho xÙng v§i ngôi-vÎ siêu-cÜ©ng?

S¿ th¿c vai-trò cûa Kh°ng Tº cûa mÃy chú ch¡ng có gì Ç‹ xÙng v§i h‡n danh ‘’Vån Vån Vån Vån Vån Th‰ SÜ Bi‹u Th‰ SÜ Th‰ Bi‹u’’ nhÜ các chú Çã tuyên-xÜng. Ta chÌ cÀn dÅn låi chính l© i cûa Kh°ng Tº:

- Trong saùch Luaän Ngöõ, muïc “ Thuaät nhi ” , KhoångTöû vieát: “ Thuaät nhi baát taùc, tín nhi hieáu coå “= thuaät laïi maø khoâng saùng-taùc, tin vaø yeâu coå xöa. Ñieàu naøy chöùng-toû nhöõng ñieàu Khoång Töû noùi hay vieát laïi, khoâng hoaøn-toaøn do Khoång Töû saùng-taùc, maø chæ thuaät laïi cuûa moät neàn vaên hoùa naøo khaùc (Baùch Vieät ?)

- Töû Loä vaán cöôøng. Töû vieát: “ Nam phöông chi cöôøng dö? Baéc phöông chi cöôøng dö? ÖÙc nhi cöôøng dö? Khoan nhu dó giaùo, baát baùo voâ ñaïo – Nam phöông chi cöôøng daõ. Quaân töû cö chi. Nhaãm kim caùch, Töû nhi baát yeåm – Baéc phöông chi cöôøng daõ, nhi cöôøng giaû cö chi. “ [OÂng Töû Loä hoûi veà söùc maïnh. Khoång Töû ñaùp: “Ñem loøng roäng-raõi, hieàn hoøa daïy ngöôøi, daãu keû voâ ñaïo cuõng khoâng baùo thuø, ñoù laø

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

taùc xaõ ” boû tö höõu neân nhieàu ruoäng Vieät ñaønh boû hoang!

. Nhöõng naêm ñaàu 1975, 76, 77 ñoàng tieàn Vieät Nam coøn giaù trò, sau ñoù lieân-tieáp bò Trung Coäng in ra baïc giaû Vieät Nam. Coù leõ ñeå traùnh nguy-cô phaù saûn, beân Vieät Nam beøn phaù giaù moät ñoâ-la aên baèng nghìn moát, ngaøn hai, ngaøn ruôûi tieàn Vieät!

. Tung tin “ thòt meøo ngon vaø raát bo å”, mua meøo vôùi giaù cao, neân daân Vieät beøn baùn meøo sang Trung Quoác gaây naïn chuoät ñoàng phaù haïi muøa maøng!

.Trung Quoác coøn aùp duïng nhieàu bieän-phaùp boå sung nhö chính saùch xuaát khaåu baùn phaù giaù, coøn goïi laø ñaàu maïi (dumping), giaù maët haøng Trung Quoác baùn ôû vuøng bieân reû hôn noäi ñiaï Trung Quoác. Ñoù laø maët traùi cuûa quan-heä VieätTrung maø muïc-tieâu laâu daøi laø bieán kinh-teá Vieät Nam thaønh neàn kinh-teá ngoaïi bieân (eùconomicpeùripheùrique) theo ñònh nghóa cuûa Raoul Prebisch, töông-öùng vôùi quan-ñieåm “ Töù Di ” cuûa Trung Quoác.

NgÜ©i ViŒt dù bÃt-cÙ ª Çâu cÀn ph°-bi‰n r¶ngrãi:

. Nh»ng món hàng giä-måo cûa Trung quÓc;

, Nh»ng món hàng chÙa chÃt Ƕc có th‹ gây tº vong cho ngÜ©i dùng.

. Nh»ng trung-gian ti‰p tay nhÆp hàng Trung quÓc m¶t cách lÆu thu‰.

. Nh»ng mánh khoé viŒn tr® , ÇÀu-tÜ công-nghiŒp không ki‰m l©i, Ç‹ chúng dÍ-dàng di dân và khai-thác tài nguyên.

. Nh»ng cÃp-tr® tài-khoän cho chính quyŠn hay trÜ©ng-h†c ÇÈ mª nh»ng cÖ-quan væn-hóa (nhÜ ViŒn nghiên-cÙu Kh°ng H†c) mong che -lÃp nh»ng công-tác tin-tÙc, gián-ÇiŒp, ki‹m-soát hoa-kiŠu, du h†c-sinh cûa chúng....

- Tích-c¿c tiêu dùng hàng n¶i hóa. Có nhÜ vÆy m§i mong phát-tri‹n công-nghiŒp nܧc mình, tránh b§t

(History and Culture”, The MacMillan Co. N.Y. 1964).

- Theo hoïc-giaû Andreas Lommel trong taùc-phaåm “Prehistoric ” ñaõ neâu leân tám neàn vaên-hoùa caên-baûn taïodöïng ra neàn vaên-hoùa Trung Hoa: a/-Neàn vaên-hoùa thöù nhaát töø Ñoâng Baéc ñeán taäp trung taïi Haø Baéc (Hopei), Sôn Ñoâng (Shangtung). Toå tieân cuûa hoï laø ngöôøi Tung Xích, chuyeân veà saên baén, sau chuyeån sang chaên nuoâi maø caên-baûn laø nuoâi heo. b/-Neàn vaên-hoùa thöù nhì töø phía chính Baéc tôùi, maø trung-taâm laø tænh Sôn Taây vaø Noäi Moâng, Toå tieân cuûa hoïlaø ngöôøi Moâng Coå, ngheà-nghieäp chính laø saên baén. c/-Neàn vaên hoùa thöù ba töø Taây Baéc tieán laiï, taäp trung taïi caùc tænh Cam Tuùc, Thieåm Taây. Toå tieân hoï laø ngöôøi Thoå (Turkish). Hoï cuõng chuyeân veà ngheà saên baén, troàng luùa taéc (millet) vaø bieát thuaàn-hoùa ngöïa. d/-Neàn vaên-hoùa thöù tö töø mieàn Taây laïi, taäp-trung ôû caùc tænh Töù Xuyeân vaø mieàn nuùi cuûa caùc tænh Cam Tuùc vaø Thieåm Taây. Toå tieân cuûa hoï laø ngöôøi Taây Taïng (Tibetan). Hoï laø daân-toäc chuyeân veà ngheà chaên nuoâi deâ cöøu. d/ Caùc neàn vaên-hoùa thöù naêm, saùu, baûy vaø taùm töø phöông Nam ñöa leân, chuyeânveà canh-noâng. . . .

VŠ

M¥t TrÆn Chính TrÎ & Xã H¶i. & Xã & Xã H¶i. & Xã

- Ti ‰ c thay: theo kinh saùch cuûa Nho giaùo ñeà cao vai-troø “ ngöôøi ” nhö “ nhaân giaû kyø thieân ñiaï chi ñöùc ” (ngöôøi laø caùi ñöùc cuûa trôøi ñaát) nhöng thöïc-teá, theo tieán-só Traàn vaên Ñoaøn, giaùo-sö thính giaûng taïi nhieàu ñaïi-hoïc AÂu Chaâu vaø AÙ Chaâu: Tuy Nho giaùo chaáp-nhaän con ngöôøi laøm chuû, vai “ngöôøi” nhö laø moät neàn ñaïo ñöùc. Song tieác thay xaõ-hoäi do Haùn Nho thoáng-trò laïi ñeà cao ngoâi “vua, chuùa” , vaø coi ngöôøi daân nhö coû raùc, coâng cuï. Trong lòch-söû Haùn Nho chöa bao-giôø ghi laïi söï-kieän ngöôøi daân laøm chuû . Söï thaàn thaùnh hoùa vua chuùa chöùng-minh moät caùch chua-chaùt cho quannieäm “daân vi quùy”. Nhöõng caâu naøy chæ xuaát-hieän trong ñaàu oùc moät soá trieát-gia, hay treân mieäng löôõi cuûa caùc nhaø nho maø thoâi .”

- Tu c le cho n ngöô i so ng

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Qua caùc cuoäc khai-quaät ôû An Döông töø naêm 1950, ngöôøi ta tìm thaáy ôû nhöõng ngoâi moä cuûa thieân-töû vaø chö-haàu, ngöôøi tuaãn taùng (töï cheát theo) nhieàu-ít tuøy theo ngoâi-vò thieân töû hay vöông-haàu. Ñieàu ñoù chöùng-toû soá ngöôøi bò hy-sinh raát lôùn, nhaát laø khi choân caát nhaø vua. Coù moät ngoâi moä, ngöôøi ta khai-quaät treân 300 boä xöông ngöôøi. Nhöõng boä xöông ñoù coù theå laø cuûa hoaøng-haäu, cung phi, caùc keû haàu caän vua, veä binh, ñaùnh xe, moät soá quan töôùng nöõa. Tuïc-leä naøy duy-trì raát laâu, maõi ñeán thieân nieân kyû thöù nhaát môùi ñöôïc laàn-laàn thay theá baèng nhöõng hình noäm ñan baèng tre, hay nhöõng töôïng lôùn nhö ngöôøi thaät baèng ñaù, goã hay Ç aát nung...

- Xã-h¶i : Phân chia nhiŠu giai-cÃp giai-cÃp nhiŠu giai-cÃp giai-cÃp nhiŠu giai-cÃp:

Theo lòch-söû Trung Quoác, nhaø Chu khai-saùng laø thôøi-kyø giai-caáp quí-toäc thoáng-trò , trong ñoù moãi moät nöôùc laø moät chö-haàu, quy-tuï trung-öông laø nhaø Chu.

Saùch Taû Truyeän coù ghi vaøo 535 trc. C.N.:

- Vua trung- ÜÖng coù thaàn-töû laø vua chö-haàu. Chö-haàu coù thaàn töû laø coâng khanh. Coâng khanh coù thaàn töû laø laø quan chöùc cuûa mình. Quan chöùc coù thaàn töû laø ty chöùc. Ty chöùc coù thaàn töû laø voâ soá caùc quan laïi nhoû. Quan laïi nhoû coù thaàn töû laø phoø taù. Phoø taù coù thaàn töû laø nhaân vieân cuûa mình. Nhaân vieân coù thaàn töû laø boäc-leä, boäc-leä hay noâ-boäc coù keû phuï dòch, ngöïa coù keû chaên ngöïa, traâu boø coù keû chaên daét. Vaø nhö theá moïi vaät ñeàu coù döï-ñònh caû.!”

- Döôùi thôøi Theá Toå taùch Trung Hoa laøm hai cheá ñoä: Phaàn phía Baéc Vaïn Lyù Tröôøng Thaønh theo cheá-ñoä cuûa Moâng Coå, phong-tuïc taäp-quaùn Moâng Coå; Phaàn phía Nam Tröôøng Thaønh theo cheá-ñoä cuõ Trung Hoa.

Trong xaõ-hoäi chia laøm 10 giai-caáp:

1- Quan lôùn trong trieàu ñình (ñeàu laø ngöôøi Moâng Coå).

2- Quan nhoû ôû ñiaï-phöông.

3- Laït Ma (thaøy tu).

4- Ñaïo só.

5- Y só.

6- Thôï vaø ngöôøi laøm tieåu coâng-ngheä.

7- Thôï saên.

8- Con haùt vaø nhöõng ngheà ñaùng khinh.

9- Nhaø nho.

10- Thaønh phaàn aên maøy.

* Ñôøi soáng laàm than : Tieáp-theo Taàn, nhöõng “ nhaõn-hieäu ” ñöôïc ñeà ra cuõng chæ laø moät thöù maïo-hoùa . Nhöõng maïo-hoùa qua Haùn Nho, roài Toáng Nho, vaø nhieàu Nho khaùc nöõa, tuøy trieàu-ñaïi, nhöõng Nho naøy vöøa laø nhöõng phaân-hoùa cuûa chính Nho, vöøa laø nhöõng xuyeân-taïc, maïo-hoùa ñeå bieänminh cho “ ñeá-cheá cöïc quyeàn ” hay “ thieân trieàu chuûnghóa ”.

Khi “ ñeá cheá cöïc quyeàn ” ôû Trung Hoa aûnh-höôûng sang Vieät Nam, taát-nhieân ñôøi soáng daân-chuùng laâm vaøo caûnh laàm-than, cô-cöïc.

VŠ M¥t Kinh T‰:

LÆt tÄy chúng:

. Vaät phaåm do Trung Coäng cheá taïo, nhöng laïi daùn nhaõn hieäu nhö Made in VietNam, Made in Thailand, Made in Laos, v.v... )

. Tình traïng buoân laäu traàm-troïng ôû bieân giôùi VieätTrung gaây nguy-cô cho neàn kinh teá VN bò phaù saûn.

. Haøng hoùa Trung quoác traøn ngaäp qua caùc ngaû bieân giôùi moät caùch deã daøng, giaù reû hôn haøng noäi ñiaï töø 40 ñeán 50%.

Sau 1975 Trung Coäng ñaõ tung ra nhieàu ñoøn:

. Mua moùng chaân traâu vôùi giaù cao laøm noâng daân ham tieàn ñaõ gieát traâu, boø phaàn baùn thòt, phaàn baùn moùng chaân traâu boø vôùùi giaù cao. Trong khi maùy caøy coøn khan hieám, thôï maùy chuyeân moân chöa saün saøng, coäng chính saùch “ hôïp

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

cöôøng löïc beân ngoaøi.

YÙ-thöùc Maphilindo ñaõ vaø ñang laøm boù ñuoác lyù töôûng soi ñöôøng cho noã-löïc keát-hôïp cuûa haäu-dueä Baùch Vieät - Hieäp Hoäi caùc quoác-gia Ñoâng Nam AÙ (ASEAN ) ñöôïc thaønh laäp qua tuyeân-ngoân Bangkok naêm 1967 goàm 5 nöôùc: Indonesia, Phillipines, MaõLai, Thaùi vaø Singapore. ø. . .

* Theá Lieân Hoaønh Baùch Vieät caàn sôùm thaønh hình:

- Duøng khaûo-coå-hoïc, chuûng-toäc-hoïc, di-truyeàn-hoïc vaø lòch-söû di daân ñeå chöùng-minh cuøng chung chuûng-toäc Baùch Vieät cuûa caùc nöôùc trong vuøng.

- Qua caùc chöùng-tích “Khaûo-coå-hoïc” ñeå döùt-khoaùt veà vaên-hoùa Baùch Vieät coù tröôùc vaên-minh Hoa vaø AÁÙn, nhö: Tieán-só Wilhem G. Solheim II ñaõ ñöa ra nhieàu gæa-thuyeát môùi:

+ Vaên-minh Yangshao (Ngöôõng Thieàu) thuoäc thôøi kyø ñoà ñaù môùi laø do nhaùnh vaên-hoùa Hoøa Bình truyeàn leân vaøo khoaûng 8, 7 ngaøn naêm tröôùc C.N.

+ Caû hai neàn vaên-hoùa Lungshan (Long Sôn) vaø Yangshao (Ngöôõng Thieàu) phaùt-xuaát töø neàn vaên-hoùa Hoøa Bình.

+ Vaøo thôøi-kyø 3000 naêm tröôùc C.N. ñaõ coù moät soá thuyeàn cuûa ngöôøi Ñoâng Nam AÙ caäp vaøo Nam Döông, vaø Phi Luaät Taân. Caùc thuyeàn naøy ñaõ chôû theo ngheä-thuaät laøm ñoà goám, khaéc goã, veõ mình vaø nhuoäm aùo...

Con coïp Trung Quoác qua hôn theá kyû nguû queân, nay chôït tænh giaác vaø ñang coá vöôn leân moïi maët, nhaát laø veà kinh teá, chính trò vaø quaân söï.

Ñeå hôïp-taùc hay ñoái-phoù höõu hieäu vôùi Trung quoác, caùc quoác-gia thaønh-vieân khoái ASEAN phaûi thaät söï ñoaøn keát noäi-boä döïa vaøo nhöõng neùt chung veà chuûng-toäc, veà lòch söû ñaõ cuøng moái ñau thöông bò linh-laïc do daõ taâm Thieân trieàu chuû nghóa (Trung Hoa), veà töông-lai cho söï soáng, coøn, tieán, noái hoùa.

* Nguyeân taéc vaän ñoäng: - Daãn chöùng lòch söû moãi quoác gia trong khoái baùch

tiêu dùng ngoåi-tŒ Ç‹ nhÆp-cäng hàng-hóa nܧc ngoài (nhÃt là TÀu).

- Khi nhÆn ra nhãn hiŒu giä-måo cûa Trung C¶ng, hay hàng-hóa TÀu có chÃt Ƕc, ta phäi ph°-bi‰n sâu r¶ng Ç‹ nhiŠu ngÜ©i bi‰t. Có nhÜ vÆy m§i làm suy-y‰u s¿ xuÃt cäng cûa chúng.

- Ph°-bi‰n r¶ng-rãi, giá-trÎ quÓc-t‰ cûa ÇÒng ‘’Nhân Dân TŒ ‘’ còn y‰u kém, không bäo-Çäm vŠ giátrÎ quÓc-t‰ lâu dài.

- T°-chÙc nhiŠu nhóm, nhiŠu Çoàn ( Thanh-niên thiŒn chí, sinh-viên, h†c-sinh, Hܧng Çåo,.) vào nh»ng ngày cuÓi tuÀn Çi thÎ-sát và ph°-bi‰n nh»ng nhãn-hiŒu giä-måo và có chÃt Ƕc trên nh»ng hàng-hóa Trung C¶ng,...

Có triŒt-hå ÇÜ®c khä-næng thÜÖng-måi cûa Trung C¶ng, m§i ngæn ch¥n ÇÜ®c nh»ng mÜu-mô xâm-læng, mua-chu¶c tình-cäm các cÖ-quan chính-quyŠn các nܧc ti‹u nhÜ®c.

VŠ M¥t M¥t M¥t T T TrÆn Quân S¿ rÆn Quân rÆn Quân S¿ Quân Trong ñöôøng-höôùng môû roäng bieân-cöông, Maõn Thanh ñuïng-ñoä vôùi Nga muoán tìm ñöôøng qua phöông Ñoâng ñeå thoâng ra bieån. Naêm 1650, Nga ñaõ tieán tôùi Haéc Long giang, Nga phaûi thöông-thuyeát. Naêm 1669 hieäp-öôùc Hi Boá Sôû (Nertohinsk) ñöôïc kyù-keát giöõa Nga vaø Maõn Thanh.

Thôøi nhaø Thanh ñaõ sai Toân Só Nghò ñem quaân xaâm-chieám Vieät Nam nhöng bò ngöôøi anh-huøng ñoät xuaát laø Quang Trung ñaõ ñaùnh tan 20 vån quaân xaâm löôïc. .

Xét cho cùng:

- V§i khä-næng vŠ khoa-h†c hiŒn-Çåi, chúng cÛng chÜa hÖn Tây PhÜÖng và Hoa Kÿ.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

- V§i tình-trång xã-h¶i cûa chúng cÛng chÜa ÇÜ®c thÓng-nhÃt. SÜ hình-thành quÓc-gia cûa chúng chÌ là s¿ cÜ«ng-bÙc sát nhÆp, chia-rë chûng-t¶c. Ngay trên lá c© cûa Trung C¶ng có bÓn ngôi sao nhÕ (Mông, Mãn, HÒi, Tång) chÀu quanh ngôi sao l§n (Hán t¶c ) thì không th‹ nào quân-Ƕi nhân -dân cûa chúng h‰t lòng vì B¡c Kinh?

- Trình-Ƕ hay mÙc sÓng cûa dân TÀu cÛng còn ÇÙng vào hång thÃp trong th‰-gi§i.

Nh»ng ÇiŠu này, Çû Ç‹ các láng-giŠng Trung QuÓc tin vào sÙc chi‰n-ÇÃu cûa mình.

VŠ M¥t Ngoåi VŠ M¥t VŠ M¥t Ngoåi VŠ M¥t VÆn VÆn VÆn VÆn

Vuï taøn-saùt nhaân daân Y Khaéc Chieáu naêm 1943, cuoäc traán-aùp baèng vuõ trang ôû Taân Cöông naêm 1944, vuï taøn-saùt taäp theå treân 5 ngaøn ngöôøi daân Ñaøi Loan ñoøi ñoäc laäp 1947... laán ñaát Moâng Coå, ngang-nhieân chieám Taây Taïng, ñoaït Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa, dôøi aæ Nam Quan vaøo saâu ñaát Vieät,... Taát caû ñeàu laø thöøa-keá chính-saùch ñoàng-hoùa vaø dieät chuûng caùc toäc khaùc cuûa noøi Hoa.

Cho tôùi nay, duø ôû cheá-ñoä naøo, moái lieân-heä giöõa Trung-quoác vôùi caùc nöôùc laân-bang, chính quyeàn Trungquoác vaãn coi laø moái lieân-heä giöõa thieân trieàu vôùi thuoäc quoác ! Ngay danh-töø “Trung-Hoa” ñaõ maëc-nhieân baohaøm yù-nghóa “ moät trung-taâm vaên-minh cuûa theá-giôùi” (Trung = giöõa, Hoa = vaên-minh, ñeïp toát) .

Nhöõng neùt “Ñaïi ñoàng” ghi trong Leã Kyù, hay ñöôïc hoâ-haøo bôûi caùc laõnh-tuï Trung-quoác, neáu hieåu theo moät caùch ñích-thöïc: thieân-haï ñaïi ñoàng trong söï “coi soùc” cuûa noøi Hoa , vaø ñöôïc bieåu-hieän qua chuû-nghóa chuûng-toäc ñeá quoác, meänh-danh laø “ thieân- haï chuûnghóa ”. ChÌ nhìn lá c© Trung C¶ng hiŒn nay ‘’BÓn ngôi sao nhÕ chÀu m¶t ngôi sao l§n’’ là Çû hi‹u . Ñôøi-ñôøi, chính-quyeàn TÀu tieáp noái chính-saùch “ Xaâm-laêng vaø ñoàng-hoùa ”.

Thaùng 5/1951 Trung Hoa xua quaân chieám Taây Taïng.

Naêm 1959, daân Taây Taïng noåi leân ôû Lhasa, Mao ñöa quaân ñaøn-aùp döõ-doäi, ñöùc Ñaït Lai Laït Ma Taây Taïng phaûi chaïy qua AÁn Ñoä.

Tieáp truyeàn “ hoäi chöùng Ñaïi Haùn ”, caùc nhaø laõnh ñaïo Trung Hoa duø ôû döôùi chính-theå naøo cuõng khoâng bao giôø chaáp-nhaän vai-troø thöù yeáu cuûa Trung quoác trong vuøng AÙ chaâu, vaø cuõng khoâng bao-giôø thoûa-maõn vôùi ñaát ñai roäng lôùn hieän coù cuûa mình

TÃt cä các nܧc láng giŠng cûa Trung quÓc, các quÓc-gia trong vùng ñông Nam Á Châu cÀn tÌnh-thÙc Ç‹ nhÆn ra ÇŠu là anh, em trong khÓi Bách ViŒt xÜa, cùng tÜÖng kính nhau, tránh m†i ng¶-nhÆn, hi‹u lÀm n‰u có Ç‹ chung-lÜng ÇÓi ÇÀu v§i kÈ thù chung nguy-hi‹m - ñó là TÀu:

* Tia Saùng Hình Thaønh Theá Lieân Hôïp:

Tieáng goïi lieân-keát caùc nöôùc tieåu-nhöôïc trong khu-vöïc Ñoâng Nam AÙ ñaõ ñöôïc caát leân, tröôùc heát taïi Thaùi Lan naêm 1939, vaø sau ñoù taïi Vieät Nam vaøo naêm 1943.

Ñaàu thaùng 8/1963, ba nhaø laõnh-ñaïo Nam Döông, Phi Luaät Taân vaø Maõ Lai (Toång-thoáng Sukarno, Toång Thoáng Phi Luaät Taân Macapagal vaø thuû-töôùng Lieân Bang Maõ Lai Rahman) ñaõ ñöa ra hai vaên-kieän: Baûn Tuyeân Caùo Manila vaø Thoâng Caùo Chung khaúng-ñònh ba nöôùc Malay ñeàu saùt caùnh trong coâng-cuoäc “ chieán ñaáu choáng laïi chuû-nghóa thöïc-daân và ñeá-quoác ”. Ñieàu quan-troïng hôn heát, tuyeân-caùo nhaán maïnh hoäi-nghò caáp cao ba nöôùc laø nhöõng böôùc ñaàu tieán tôùi thaønh-laäp Lieân Bang Maphilindo. Tuy hình-thöùc lieân-keát Maphilindo ñaõ khoâng thaønh, moät phaàn lôùn vì aûnh-höôûng cuûa caùc

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

4 chìa khóa Th¡ng Nghïa

Vieät ñaõ eâ-cheà bò ngoaïi nhaân thoáng-trò hay töôùc-ñoaït quyeàn lôïi.

- Ñoái vôùi Vieät - Mieân - Laøo caàn giaûi-toûa söï sai-laàm veà moái thuø truyeàn-kieáp caän ñaïi.

- Vieät bò Haùn vaø Phaùp cai trò.

- Laøo vaø Mieân thôøi Phaùp thuoäc.

- Phi, Nam Döông bò Ñöùc xaâm chieám.

- Maõ Lai AÙ bò di daân Taàu nguï-cö chieám ñaát thaønh moät nöôùc Taøu nhoû Singapore.

- Mieán Ñieän luoân luoân bò Trung quoác ñe doïa.

- ...

* Khaåu-hieäu vaän-ñoäng:

- Töông kính - Töông lôïi - Thuûy chung. - Huy-hoaøng Baùch Vieät cho ngaøy mai.

* Chuû-ñieåm vaän-ñoäng:

- Lieân-minh kinh-teá thò-tröôøng chung Baùch Vieät.

- Lieân-minh quaân-söï (baûo-toaøn laõnh-thoå moïi quoác-gia trong lieân-minh).

- Lieân-minh chính-trò (Laäp theá quaân-bình trong vuøng vaø theá maïnh treân chính-tröôøng quoácteá). Khoái Baùch Vieät caàn kheùo-leùo duøng caùc theálöïc cuûa Hoa Kyø, Nhaät Baûn, Nga vaø AÁn Ñoä tieáp tay ngaên chaën söï baønh-tröôùng cuûa Trung quoác.

- Lieân-minh vaên-hoùa: Phuïc-hoaït vaên-minh Baùch Vieät, vaên-minh Hoøa Bình.

- Tin tܪng vào truyŠn thÓng anh dÛng chÓng ngoåi xâm cûa TiŠn nhân, - Tin-tܪng vào tinh-thÀn ‘’Dân Chû’’, ‘’Nhân Bän Hòa hài ’’ và ‘’Dân Bän ‘’ Çã có t¿ ngàn xÜa cûa Dân T¶c.

- Tinh-thÀn bÃt diŒt ‘Th©i ñinh’ lÃy ‘Lau Tre’

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Tam Nhân

Løc Dân

mà dËp tan tình-trång ‘phân-hóa’(ThÆp NhÎ SÙ Quân) lÃy ‘ Toàn Dân ñoàn K‰t’ mà chÓng ÇÜ®c quân Nguyên, lÃy kiên-trì mà Çu°i ÇÜ®c quân Minh, nên ta có th‹ cùng ca lên: K eå töø ñaáy Ñaõ saùu möôi ngaøn laàn Maët trôøi moïc ôû phöông Ñoâng, nguøn-nguït löûa Maët trôøi laën ôû phöông Ñoaøi, maùu chöùa-chan. Keå töø ñaáy, cuõng ñaõ saùu möôi ngaøn laàn Traêng toû boùng nôi röøng thieâng ñaát Baéc Traêng môø göông nôi ñoàng luùa mieàn Nam Ruoäng daâu kia bao ñoä soùng daâng traøn Haõy döøng laïi! thôøi gian, traû lôøi ta coù phaûi Döôùi vaàng nguyeät laïnh-luøng quan aûi Döôùi vöøng döông thieâu ñoát quan san Soùng höng pheá xoâ nghieâng töøng trieàu-ñaïi Maø chí lôùn doïc ngang Maø moäng lôùn huy-hoaøng Vaãn nghìn thu coøn maõi Vaãn ngaøn thu ngöôøi aùo vaûi ñaát Quy Nhôn

OÂi ngöôøi xöa, Baéc Bình vöông ! Ñoáng Ña moät traän traêm ñöôøng giaùp coâng Ñaïn veøo naêm cöûa Thaêng Long Traéng goø xöông chaát, ñoû soâng maùu maøng. Giôø ñaây laïi ñaõ xuaân sang Giöõa coá quaän, moät muøa xuaân nghòch löõ

Ai kia loøng coù chôït mang-mang Ñaày vôi saàu xöù!

Haõy cuøng ta, ngaång ñaàu leân, höôùng veà ñaây taâm söï Nghe töøng trang lòch söû, theùt töøng trang. Moät phuùt oai thaàn daäy soùng

Tan vía cöôøng bang

Cho boùng keû ngoài treân löng baïch töôïng

Cao choùt-voùt maây naêm maàu chieâm-ngöôõng

Daøi meânh-moâng moät giaûi tôùi Nam Quan

Boùng aáy ñaõ in saâu vaøo taâm töôûng Khaéc saâu vaøo trí nhôù cuûa daân gian

Moät baønh voi che laáp maáy ngai vaøng OÂi Nguyeãn Hue ä, ngöôøi anh huøng aùo vaûi Muoân chieán coâng, moät chieán coâng doàn laïi Moät taám loøng, muoân vaïn taám loøng mang Ngoïn kieám troû, bao caùnh tay haêng-haùi Ngoïn côø rung, bao tính meänh saün-saøng. Ngöôøi caát böôùc, caû non soâng moät giaûi Vöôn mình theo daõy Hoaønh Sôn meâ-maûi Chaïy doïc leân thoâng caûm yù ngang-taøng Cuõng choàm daäy ñaùp lôøi hoâ vó ñaïi Chín con roàng bôi ngöôïc Cöûu Long giang Ngöôøi ra Baéc, oai thanh môø nhaät nguyeät Khí theá kia laøm rung ñoäng caøn khoân. Hòch ban xuoáng lôøi lôøi taâm huyeát Leänh truyeàn quaân, ai daùm böôùc chaân choàn Göôm thieâng cöûa voõ Giaëc khoâng moà choân Naùt luõy tan ñoàn OÂi moät khuùc hoaøn ca heà gaøo maây theùt gioù Maø yù töôûng, loøng quaân heà beàn saét töôi son. Ñeå moät mai boâng thaém coû xanh rôøn Ca troáng traän thoâi lay boùng nguyeät Möøng ñaát trôøi gioù buïi tan côn Chuùng ta seõ khoâng hoå vôùi ngöôøi xöa Moät traän Ñoáng Ña, ngaøn thu oanh lieät. Vì ta sau, tröôùc loøng kieân quyeát Vaøng chaúng heà phai, ñaù chaúng sôøn.

Vuõ Hoaøng Chöông. Baøi Ca Bình Baéc.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Boä Meïng :Tieáng Möôøng, chæ vieäc hoân-nhaân töï-do maø trong saïch.

CCaùi theá: Hôn ñôøi.

Caùn huaán = Caùn boä ñöôïc huaán-luyeän.

Caên-baûn quan = Quan-nieäm caên-baûn.

Caên-cô: Caên : reã; cô : neàn. Chæ beàn-vöõng.

Caáu-thöùc :Caáu : ñuùc-keát; thöùc: coâng-thöùc, pheùp taéc. Caáu thöùc (formule competente): nhöõng quy-luaät ñuùc keát ñeå giaûng giaûi.

Caáu-truùc : Gom laïi taïo thaønh.

Chaân-lyù: Sö that. Chan-ly tuyet-ñoi ve thöc-the: Sö hieu biet tan cung, hoan hao vónh-vien va bat di bat dòch ve thöc-the ño.

Chaân nhö:Chæ cai tam ban-the cua vu-tru. (Chan = chan thöc, khong hö vong; nhö = khong bien ñoi, khong sinh diet).

Chaân tính:Tính ban nguyen chan that ma moi chung sinh ñeu co.

Chaáp haønh = Caàm giöõ vaø thi-haønh quyeàn chính.

Chænh-lyù cô = Cô-quan phuï-taù Quoác tröôûng veà maët quoác-phoøng troïng ñaïi.

Chuû keá = Chuû veà

Chuaån-ñích = Ñuùng möïc thöôùc.

Chu tri luïc: Chu = tron, tri = hieu-biet, luc = ghi chep. Ñanh gia lai toan bo sö hieu-biet cua nhan loai bang but phap chính-xac, co-ñong, tron ñay.

5555-

Giaûi-thích

caùc töø-ngöõ ña õduøng trong saùch.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Giaûi-thích caùc töø-ngöõ Giaûi-thích

ñaõ duøng trong saùch: ñaõ duøng trong saùch: ñaõ duøng trong saùch: ñaõ duøng trong saùch: ñaõ duøng trong saùch:

A

AÙc hoùa : Trôû thaønh xaáu.

An nhieân töï taïïi : An vui nhö luùc naøo cuõng coù mình ôû ñoù.

B

Baù ñaïo = Caùch laøm khoâng theo pheùp chính.

Baùch chaân : Thaät laø ñuùng.

Baû aùc : Naém chaët trong tay, naém giöõ chaët-cheõ.

Baûn the = Hình traïng goác.

Baûn theå hoïc: (Ontology) Caùi hoïc veø thöïc-theå goác.

Baûn vò: Baûn laø goác - Vò = ngoâi thöù. Moät ñôn-vò, thöïc-theå töï sinh, töï cöôøng.

Baûo-chöôùng (Security) = An-toaøn, baûo-ñaûm.

Baát khaû tri luaän: Khoâng theå luaän baøn.

Beá moân toûa caûng: Ñoùng cöûa aûi, phong haûi caûng khoâng cho ngöôøi ngoaøi ra vaøo.

Bieän-chöùng phaùp = Phöông-phaùp bieän-luaän coù chöùngminh.

Bình quaân = Chia ñeàu treân caên-baûn.

Bình-saûn kinh-te á: veà noâng nghieäp – quaân ñieàn; veà coâng nghieäp thì quoác-gia hoùa, treân nhaân baûn, saûn nghieäp: quoác gia, ñòa phöông, xaõ-hoäi hôïp-taùc, tö höõu (tieåu gia-ñình).

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

nguyeân luaän). Traùi laïi ôû Laïc Thö, hai khí aâm döông taùch phaân. Haø Ñoà coù 55 chaám ñen vaø traéng, Laïc Thö coù 45 chaám ñen vaø traéng. Toång coäng 100, töông-tröng cho vaïn höõu.

HHaøi-hoøa: Cuøng thoûa, vui-veû cuøng nhau.

Heä-thoáng hoùa: Caùc chuøm, caùc moái thaønh moät goác.

Hieán-phaùp = Hieán-phaùp laø phaùp ñoä, ñieån chöông, laø cöông-thöôøng (moái lieân-heä giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi), khoâng phaûi laø giao-keøo giöõa nhaân daân vôùi chính quyeàn.

Hieàn só = Chæ ngöôøi taøi ñöùc.

Hieäu suaát: Hieäu quaû cuûa söùc saûn-xuaát.

Hoa : Nuùi Hoa Sôn (VSTL)

Hoa Di: Ngöôøi Taøu phaàn lôùn töï nhaïân mình laø Hoa, coi caùc daân tieåu nhöôïc laø Di.

Hoùa cô: Trong töï-nhieân vaän-ñoäng.

Hoïc phöông : Phöông-thöùc hoïc-taäp.

Hoaøi ñieáu: Vieáng nhôù.

Hoaït löïc = Söùc linh-ñoäng, soáng ñoäng.

Hoã bieán = Thay ñoåi laãn nhau.

Hoã töông = Caùi noï ñoái vôùi caùi kia.

Hoãn ñoän: Traïng-thaùi laãn-loän.

Hoãn mang: Môø-mòt chöa khai-thoâng .

Huyeàn hoïc: Caùi hoïc hình-nhi-thöôïng veà lyù-thuyeát huyeàn-vi.

Huyeàn thoaïi: Caâu chuyeän maàu-nhieäm xaâu xa.

Chung ñieåm = Ñieåm choùt (sau cuøng)

Cô hoïc nguyeân löôïng: (Quantum mechanics)

Cô-naêng: Chö c na ng ño c-la p co the hô p vô i cha t kha c ta o tha nh cha t mô i (thí du Hydro hô p vô i oxy tha nh nöô c).

Cô-naêng hieán-phaùp: Ke t-ca u chính-phu va ha nh-chính toa n quo c, ví nhö tha n-kinh-he cu a ñô i so ng quo c da n. Hie n-pha p pha i sa n sinh ra ñöô c ca c côca u thích-hô p cho sö hoa t-ño ng.

Cô-caáu = Cô laø neàn. caáu : döïng leân -Döïng leân neàn taûng.

Cô-naêng [mechanical energy (power)] = Cô laø maùy, noùi chung caùi gì coù gieàng-moái; naêng laø taøi gioûi, nhö taøi-naêng, naêng-khieáu, khaû-naêng. Cô-naêng noùi chung laø boä-phaän coù theá kieántaïo naêng-löôïng, ñeå hoaøn-thaønh chöùc-nang cuûa boä-phaän.

Cô-Naêng Hieán-Phaùp laø moät phaùp ñoä ñieån chöông ñeå an-thích ñôøi soáng ngöôøi daân, xöùng vôùi danh nghóa “ngöôøi”. Duøng chöõ cô-naêng ñeå chæ tính caùch linh-ñoäng, thoáng-nhaát hoøa-haøi nhö heä-thoáng thaàn-kinh-heä nôi con ngöôøi.

Coå leä = Coå voõ vaø khích leä.

Coâng baûn = Taøi-nguyeân caên-baûn thuoäc quoác daân.

Coäng kyû = Gom chung moïi ñôn-vò.

Coâng naêng = Coâng vieäc chung.

Coá höông: Lang cu, töc la nôi sinh quan, nhieu cho ñong nghóa vôi co quoc. Cuoàng lan : Laøn soùng loaïn, yù noùi theá bieán loaïn.

Cöông-kyû: Gieàng moái traät-töï quoác-gia.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Cöông-lónh: Daây to ôû quanh löôùi laø cöông; coå aùo la lónh. Muoán tung löôùi phaûi caàm cöông, muoán maëc aùo phaûi caàm coå aùo. Cöông lónh laø chæ nhöõng coát yeáu.

Cöùu caùnh: Cuøng-cöïc, muïc-tieâu sau cuøng . thöùc laø coâng-thöùc, pheùp-taéc.

Cöông-thöôøng: ÔÛ ñaây khoâng chæ “tam cöông, nguõ thöôøng”. Moái quan-heä giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi.

Cöùu-caùnh: Cuøng-cöïc, muïc-tieâu toái haäu.

DDieäu duïng = Caùch duøng raát hay, raát maàu-nhieäm.

Doanh tröông : Doanh laø Doanh chaâu, tröông laø môû roäng. YÙ noùi xaây-döïng moät coõi môû-mang.

Doøng Xuaân thu : Doøng lòch-söû.

Dung hoùa = Bieán ñoåi laãn nhau

Duy daân: Chöõ Duy Daân vaø yù nghóa cuûa noù khoâng phaûi chæ baét ñaàu töø khi cuï Phan Boäi Chaâu leân tieáng: “Daân chaúng duy taâm, daân chaúng duy vaät, daân chæ duy daân.” Noù cuõng khoâng phaûi chæ baét ñaàu khi cuï Lyù Ñoâng A vieát boä “Chuû Nghóa Nhaân Chuû Duy Daân” maø thöïc-söï “duy daân” ñaõ coù töï ngaøn xöa vaø neáp soáng Duy Daân ñaõ thaønh-hình khi loaøi ngöôøi soáng tuï thaønh daân-toäc. Duy daân laø daân-toäc, laø doøng sinh-meänh cuûa moät daân-toäc vôùi taát caû neáp soáng ñaëc-thuø cuûa noù. Duy Daân chính laø daân-toäc tính, daân-toäc tình, daân-toäc chí cuûa moät daân-toäc.

Duy nhieân: Noùi veà töï-nhieân vuõ-truï.

Duy thuïc: Chuû thöïc-teá.

Duyeân tröôøng : Keùo daøi ra.

Ñ

Ñaïi vaän = Thaùi huyeàn. Thaùi thöôïng = Ñaïi thuaän Ñan quyeàn : Ñeå ñöôïc vöõng-chaéc, vaø cuõng khoâng laáy coäng kyû (hôïp kyû) tieâu-huûy tö kyû, hay ngöôïc laïi khoâng chuû tö-kyû (caù nhaân) maø queân ñi coäng kyõ.

Noùi ñeán “ñan quyeàn” (giaèng-neùo nhau ñeå toàn taïi, hoøa-haøi vaø thoáng-nhaát), ta caàn nhaéc laïi nhöõng yù nghóa trong Kinh Dòch. Ngaøy xöa, ngöôøi ta ñem “Laïc Thö” öùng-duïng cho nhaân-söï; veà chính-trò coù “cöûu-truø”,ñòalyù chia “cöûuchaâu”; canh-noâng coù “tænh ñieàn”(chia ruoäng coâng thaønh 9 oâ.)

Ñaïo ky û: Nguyeân-lyù vaän-ñoäng noäi taïi cuûa moät thöïc theå. Ñònh-luaät noäi taïi.

Ñaøo-thaûi = Gaïn loïc.

Ñaïo thoáng = Toùm laïi moät noái ñaïo lyù.

Ñan quyeàn = Linh-ñoäng nhö heä-thoáng thaàn-kinh cuûa con ngöôøi, ñoái-laäp thoáng-nhaát ñeå khoâng maát tính-chaát hoã-töông, haøi-hoøa, giaèng-neùo nhau, Ñaëc-tröng = Phoâ-baøy rieâng.

Ñaéc vò : Ñöôïc ñaët ñuùng vaøo vò-trí phuø-hôïp.

Ñaàu tö (invest) = Goùp voán lieáng, taøi-saûn ñeå kieám lôøi.

Ñeà-uaån = Ñem ra, neâu leân nhöõng vaán-ñeà saâu roäng. Ñieâu-linh = Heùo ruïng, taøn-taï . Ñoà thö = Tranh vaø saùch - ÔÛ ñaây coù nghuõia laø “Haø Ñoà vaø Laïc Thö”. Haø-ñoà chæ söï hôïp nhaát 2 khí aâm döông, thuoäc veà tieân thieân (nhaát

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

ngöô ivô i ngöô i trong xa -ho i loa i ngöô i cho thö la ngöô i.

- Nha n nga ch la sö pha n co ng sinh-hoa t trong xa ho i ñe nha n-sinh ñöô c ba o-ve , xa -ho i ñöô c tie n bo .

- Nha n ca ch: Muo n co nha n ca ch pha i co nha n quye n. Muo n co nha n quye n, nha n tính pha i ñöô c chu tro ng va hie u ro the na o la nha n tính.

Nhaát quaùn = Nhìn moät moái. NhiÅeãu nhýöông : Thôøi loaïn.

PPhaïm-tru = Caùc vaät theå cuøng chung moät tính-chaát , xeáp chung moät loaïi (Categorie)

Phaûn quang = Chieáu doïi trôû laïi.

Phaãn huøng taâm . Phaãn-uaát loøng anh-huøng.

Phuø baät = Giuùp-ñôõ.

Phuû ñònh = Nhaát ñònh khoâng.

Phöông aùn = Höôùng leä phaûi theo .

Phöông chaâm = Ñöôøng loái phaûi theo.

Phöông-phaùp = Keá-hoaïch ñeå thöïc-hieän.

QQuaùn Thoâng : Thoâng-suoát. Nghóa roäng, Laáy ñieåm thieát yeáu ôû noäi-dung cuûa moät boä saùch hoäi hoïp laïi maø tìm moät sôïi daây nhaát quaùn, maïch-laïc, ñieàu lyù ñeå dieãn ra thaønh ñaàu moái cho moät hoïc-thuyeát.

Quaùn töôûng: (Contemplation): Suy-töôûng, traàm-tö - quaùn thoâng vaø suy-töôûng .

Hö aûo = Khoâng thaät, maäp-môø.

Hö voâ = Khoâng gì.

Höôùng taâm vaän-ñoäng: Söï phaûn-tænh cuûa nhaân-loaïi quay veà hình thöùc daân-toäc vaän-ñoäng.

Höng dieät keá tuyeät = Döïng laïi caùi ñaõ bò dieät, noáilaïi caùi ñaõ bò maát.

Höõu thaàn : Theùisme (Tin coù thaàn linh, thöôïng ñeá).

KKeâ saùt vieän = Cô quan thaåm ñònh keá hoaïch h, vaïch loãi caùc vieân chöùc vaø giaùm saùt.

Keá vaõng khai lai = Noái veà tröôùc, môû ra töông lai. Keû xaõ chính-saùch (Urbanisme) = Nguyeân taàng hoùa ñoâ-thò vôùi noâng-thoân, söï sai khôùp giöõa thaønh thò vôùi noâng-thoân khoâng coøn nöõa.

Khaûi moâng = Môû mang toái-taêm, ngu-doát .

Khai tòch = Noùi veà luùc môùi coù trôøi ñaát.

Khaéc kyû hoøa nhaân : : Nghieâm-ngaët ñoái chính mình, hoøa vui vôùi ngöôøi.

Khí quyeån : (Atmosphere), khí trôøi.

Khoáng cheá = Laøm maát heát töï chu û.

Kim cöông : YÙ noùi, xaây ñaép moät quoác-gia beàn-vöõng vaø vaên-minh.

Kieán che = Kieán thieát vaø cheá taïo. Phaân phoái laïitìnhtraïng cö-nguï vaø saûn xuaát cuûa daân chuùng ñeå phuø

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

hôïp vôùi neàn kinh-teá môùi.

Kieän khang = Khoûe maïnh .

Kieät taùc = Baøi vaên xuaát-saéc.

Kim dong tö baûn: Kim dong: söï löu-haønh tieàn-teä. Trong cheá-ñoä tö-baûn, ngaân-haøng phoái-hôïp vôùi tö baûn coâng ngheä baèng caùch tín-duïng vaø ñaàu-tö taïo thaønh theá ñoäc chieám baù quyeàn kinh-teá.

Kim tö thaùp = Chæ tính caùch 1 chieàu, töø treân xuoáng.

Kinh bang teá theá = Söûa nöôùc giuùp ñôøi.

Kinh doanh = Xeáp-ñaët, gaây-döïng.

Kinh haèng = Luoân-luoân coù, khoâng thay-ñoåi.

Kyû cöông : Gieàng-moái, traät-töï.

L

Lòch ñoä = Haïn, cöõ phaûi traûi qua.

Linh-laïc = Linh : caây coû khoâ heo - Laïc: caây khoâ laù ruïng. Chæ söï suy baïi.

Luaân khoaùch = Giôùi-haïn laõnh-vöïc.

Luaät taéc = Khuoân-pheùp.

Löôïc thao: Phöông-phaùp duïng binh. Noùi roäng, chæ ngöôøi möu trí taøi-gioûi.

Lyù taéc: Lyù : leõ phaûi, taéc : pheùp. Nguyeân-taéc ñuùng.

Lyù tính : Khaû-naêng phaân-bieät phaûi traùi, khaû-naêng nhaän thöùc tieân thieân (raison)

M

Maõn thích = Traøn ñaày vaø thích-öùng.

Maëc khaûi: Khai môû taâm trí moät caùch maëc nhieân.

Meâ cung (labyrinthe): Voøng meâ-hoaëc.

Mi-heä : Mi laø troùi-buoäc, heä laø maéc vöôùng, troùi buoäc.

Mi-phoïc : Cuøng nghóa nhö mi-heä (phoïc : laáy giaây maø buoäc).

Moâi-tröôøng (Environment) = Caûnh-traïng chung quanh.

NNgaãu-töôûng = Tình-côø töôûng-töôïng

Nguï ngoân: Lôì noùi göûi moätù yù khaùc.

Nguyeân-cô = Caùi côù luùc ñaàu.

Nguyeân thuûy: Nguyeân = goác; thuûy = baét ñaàu. Goác baét ñaàu.

Nguyeân-taéc : Phep goc ñe lam le chung. Hoã töông: Caùi noï ñoái vôùi caùi kia.

Nguyeân-taéc coâng-che = Nguyeân-taéc caên-cöù treân cöông-thöôøng vaø chuû ñaïo nhaân loaïi.

Nhaân sinh : Sinh hoa t cu a con ngöô i sao cho cö u ca nh TRINH - BÌNH - HO A ñöô c the -hie n, da n-chu ng ñöô c a m no, xa -ho i ñöô c tie n-bo va nha n-chu ñöô c tha nh-tö u thì ba he tho ng Pha n me nhpha n co ng - pha n höô ng ca n giao-ho vô i nhau.

- Mo i ca nha n co ñöô c nhö ng cô-ho i, nghóa-vu , va quye n-lô i bình-ña ng. Co nha n-ca ch khi sinhme nh ca -the co ñu ñie u-kie n so ng sinh-ly , so ng ta m-ly va so ng xa -ho i.

- Nha n ñö c la ca i ñö c thua n nha n tính cu a con ngöô i sau khi tu-döô ng tö tha ng. loa i trö che ngö ñöô c va t tính.

- Nha n lua n la mo i töông-quan ño i-ña i giö a

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

phaûi gaùnh-vaùc.

Toång cô = Sôû chính coù nhieàu cô-sôû.

Toång nghieäp (coäng nghieäp) = nghie p chung cu a xa -ho i ngöô i (Va n-ho a la to ng-nghie p cu a loa i ngöô i trong do ng so ng.)

Traéc aån = Thöông-xoùt trong loøng.

Traãm trieäu = Ñieàm laønh, trieäu-chöùng toát.

Traän doanh = La nh-vö c ño i ta c.

Trình töï = Caùc ñoaïn ñöôøng laàn-löôït phaûi ñi qua.

Truaát traéc = Thaêng giaùng.

Trung taâm hoäi-nghò = Quoác-hoäi ngaøy nay .

Truy haïch = Truy-xeùt vaø vaïch loãi.

Traàm töôûng = Suy-töô ng tra m la ng.

Tung hôïp = Nhö chöõtoång-hôïp thöôøng duøng.

Tu chænh = Söûa laïi cho ngay-ngaén.

Tu-oá = Thaáy ñieàu xaáu maø bieát gheùt.

Töï haøo = Töï cho mình coù ñuû taøi-naêng, ñöùc-ñoä ñaùng maët anh haøo.

Töï kyû = Chæ töï chính noù.

Töï kyû nguyeân nhaân (La cause en soi) = Nguye n nha n chínhnôi no .. Ñeán khoa-hoïc huaán hoã cuûa nhaø Thanh, sôû dó vöôït cao hôn caùc ñôøi tröôùc chính vì ÑaùiChaán chuù-thích coå thö ñeàu coù phöông phaùp möïc-thöôùc, ñeàu duøng baèng-chöùng khaùch quan. Ba traêm naêm nay, saùch coå ñôøi Chu, Taàn vaø Löôõng Haùn, sôû-dó coù theå ñoïc ñöôïc khoâng chæ nhôø coù söï hieäu-khaùm tinh-teá, maø coøn nhôø söï huaán-hoã nghieâm-chænh.

Töø nhöôïng = Hieàn-laønh vaø nhöôøng-nhòn, khieâm-toán.

Quoác-teá bieân-teá phaùt-trieån: Phaùt-trieån bôø-coõi quoác teá (?)

Quy cuû: (Khuoân troøn thöôùc vuoâng) yù chæ maãu-möïc.

Quy hoaïch = Truø-tính möu keá.

Qui hoïc = Ca1i hoïc töôïng-tröng kieán-truùc cuûa “ruøa” beàn-vöõng laâu-daøi.

Naêm Ho à: Moät thuyeát chonguõ hoà laø Thaùi Hoà vôùi hoà phuï caän: Tö Hoà, Thao Hoà, Laõi Hoà, Haùch Hoà. Thuyeât khaùc cho Nguõ Hoà laø Coáng Hoà, Tö Hoà, Du Hoà, Löông Hoà vaø Kim Ñænh Hoà.

Quy luaät = Khuoân-pheùp daïy baûo.

Quy phaïm haønh-ñoäng: Pheùp-taéc trong vieäc laøm.

Quaûng phieám = Roäng raõi maø khoâng roõ-reät.

S

Sa moân = Tieáng dòch aâm chöõ Phaïn, nghóa laø ngöôøi xuaát-gia tu ñaïo Phaät.

Sieâu ñaêng = Höôùng leân cao, höôùng thöôïng.

Sieâu hình hoïc (Meùtaphysics) : Moân hoïc khoâng döïa vaøo thöïc-theå.

Sieâu nhieân = Khoâng leä thuoäc vaøo tö-töôûng sieâu-hình.

Sinh meänh = Doøng soáng.

Sinh meänh thöïc-theå : Doøng soáng hieän-thöïc.

Sinh Sinh chi vò Dòch : Dòch laø tieáp truyeàn khoâng ngöøng.

Suùc-tích: Chöùa daønh ñöôïc nhieàu.

Sung thöïc = Ñö vaøo ñaày ñuû.

Suy ñoän = Suùt keùm.

Söû meänh = Doøng soáng söû.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

TTam phaân, töù coâng = Phaân meänh, phaân lôïi, phaân coâng vaø töù coâng laø coâng baûn, coâng lao, coâng phoái , coâng ñoä.

Taâm ñan: Loøng son.

Taùn thieân ñòa chi hoùa duïc = Döïa vaøo thieân nhieân maø gaây phuùc lôïi cho nhaân sinh.

Taäp ñaïi thaønh = Goùp laïi maø thaønh.

Thaùc loaïn = Loaïn trí, cuoàng ñieân.

Thaùc thöïc quoác saùch = Chính saùch cuûa quoác gia nhaèm môû ñaát môùi cho quoác daân.

Thaùnh: Theo Töø Nguyeân: “Khoâng vieäc gì khoâng thoâng suoát. Tu döôõng nhaân caùch ñeán choã chí cöïc goïi laø thaùnh.’

Thaùnh vöông: Thaùnh laø baäc coù ñaøy ñuû caùc ñöùc tính toát, vöông laø baäc taøi gioûi thöïc-haønh caùi ñaïo ñöùc cuûa thaùnh maø phuïc-vuï nhaân daân.

Thaéng nghóa: Chính nghóa taát thaéng.

Thaåm keâ = Xeùt kyõ möu chöôùc.

Thò phi = Phaûi, traùi.

Thích tính = Thích-hôïp baûn tính, sôû-thí ch cuûa moãi ngöôøi.

Thieát giaùo: Söï ñaøo-taïo chính cuûa quoác gia ñoái vôùi nhaân daân baèng giaùo duïc.

Thieát keá = Ñaët keá baøy möu.

Thæeân meänh = Meänh trôøi.

Thoâi troùc = (somnambolism) Traïng-thaùi moäng du.

Thoâng chöùng = Chöùng-côù thöôøng thaáy döôïc moïi ngöôøi chaáp nhaän.

Thoâng luaän : Baøn-baïc thoâng-suoát.

Thuû ñoaïn = Cô-möu, taøi-löôïc

Thuû uyeån = Thuû-ñoaïn laøm vieäc cuûa con ngöôøi.

Thuùc phoïc = Buoäc laïi thaønh boù.

Thueá bieán : Bieán-ñoåi theo loái loät xaùc (nhö saâu trôû thaønh böôùm).

Thuûy taïo = Nhöõng ñöùc-tính ban ñaàu .

Thöïc taïi = Hieän coù thaät, traùi vôùi khoâng töôûng.

Thöïc tieãn = Ñöùng treân caùi thöïc maø laøm.

Thöôøng haèng = Thöôøng-xuyeân, luoân-luoân.

Tie m di ma c-ho a: Da n-ña vì a nh-höô ng chung quanh.

Tieàm cô = Cô-hoäi chöa loä dieän.

Tieàm di maëc hoùa = Daàn-ñaø aûnh-höôûng chung quanh

Tieàm taïi = AÂm-thaàm, kín-ñaùo.

Tieân kieán = Thaáy xa, hieåu tröôùc.

Tieâu chuaån = Neâu vaø ñích. Caàm caùi tieâu ñeå neâu leân laøm ñích. Cô-sô ñe ñònh gia -trò.

Tieâu töùc = Traùi vôùi tích-cöïc - Noùi veà söï khoâng coù Tinh chæ = Chæ-tie u sa ng-suo t.

Tinh chæ cheá ñoä = Che -ño co chæ-tie u sa ng-suo t Tònh hoùa (purification) = La m cho trong sa ch (tha nh ta y).

Tinh theå (l’essence) = Nguye n-the , ba n-cha t.

Toïa ñoä = Toïa : ngoài; ñoä : cöõ. Chæ vò-trí ôû treân maët phaúng hay khoâng-gian 3 chieàu.

Toång theå = Goàm moïi maët.

Traùch vuï = Traùch : boån-phaän, vuï : vieäc. Coâng vieäc

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

5- Phaïm Vieät Chaâu, “ Tra m Vie t Tre n Vu ng ÑònhMe nh ”, xb. taïi Hos Kyø naêm 1997.

6- Nhoùm Nghieân Cöùu Vaên Hoùa Vieät, “ Va n Ñe Va n Ho c Da n Gian”, xuaát baûn 2011.

7- Nguyeãn Huy Haân, “ Nguo n Go c Loa i Ngöô i” Baûn thaûo naêm 2008.

8- Traàn Thaùi Ñaïo, “Mo Hình Kinh Te Bình Sa n”, tieåu luaän .

9- Phong Traøo Quoác Daân Vieät Nam Haønh Ñoäng, “Nha n Chu Ho c Thuye t”, Vieät Long xuaát baûn 2000.

10-Nguyeãn Ñaêng Thuïc, “Lòch Söû Trie t Ho c Ño ng Phöông ”, nhaø xb. TPHCM 2001.

11-Mai Chi, “ Ve Pha c Mo t He Tö Töô ng ”, baûn thaûo 1994.

12-Traàn Ngoïc Theâm, “Tìm veà Baûn Saéc Vaên Hoùa Vieät”, nhaø xb. TPHCM, 2001

Trí thaùnh haønh chöõ vöông = Thaùnh laø hieän-theå treân bình dieän loaøi ngöôøi, nhöng coù ñaøy-ñuû moïi ñöùc tính toát. Vöông laø baäc taøi-gioûi coù ñöùc-ñoä thöïc haønh caùi ñaïo-ñöùc cuûa thaùnh maø nuoâi-naángnhaân daân. Trong toaøn theå xaõ-hoäi cuûa mình. Vöông ñaïo töùc laø ñöôøng-loái cuûa caùc baäc thaùnh vöông laáy ñöùc trò daân, khaùc vôùi ñöôøng loái baù ñaïo, laáy phaùp thuaät uy-quyeàn ñeå khoáng-cheá daân.

Tuyeát caéng : Traûi daøi suoát töø ñaàu naøy tôùi ñaàu kia.

Tö-duy ñoái-öùng : Suy nghó veà ñoái nhau, nhö suy nghó veà lyù aâm - döông.

Ö

Öôùc phaùp = Luaät-phaùp ñeå öôùc-thuùc nhaân-daân .

VVaïn vaät ñoàng nhaát the = Muoân vaät ñeàu cuøng moät theå.

Vaên hoùa hieäu suaát = Noi ve thanh qua: -hanh phuc vat chat. -khoai lac tinh than. -on ñònh ly trí. -kien khang sinh ly. -sang suot trí tue.

Vi nhi voâ v i: Laøm maø khoâng coù yù ñeå laøm.

Vieâm Hoàng: Danh-hie u da n-to c Ba ch Vie t, la y tö chö “vie m”, Nam Phöông nhö Vie m bang, Vie m Ñe . Ho ng = Ho ng Ba ng, Ho ng La c.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Vieâm phöông: Vieâm = noùng. Chæ nöôùc Nam ôû phía Nam Trung Hoa .

Vieãn ñeä giaùo trình: Chöông-trình gia o-du c sa p ña t theo mo t trình tö da i ha n.

. Voâ kyû, voâ coâng, voâ ngoân: Khoâng vì mìbg, khoâng yû coâng lao, khoâng löu laïi ngoân töø, Tyû nhö truyeän Phuø Ñoång Thieân vöông deïp giaëc xong,cöôõi ngöïa bay leân trôøi, khoâng caàn ñeán coâng danh, lôïi loäc vaø cuõng khoâng ñeå laïi ngoân tö.ø

Voâ nguyeân: Khoâng coù nguyeân-nhaân.

Voâ chaáp: Khoâng caà m giöõ, ñeå yù ñeán.

Vu khoaùt :: Vieãn-voâng.

Vöông : Côù taøi ñöùc laøm vieäc ngay thaúng. Theo trieát töï chöõ vöông noái lieàn ba kieáp baèng moät ñöôøng thaúng döùng, hay thoáng nhaát Tam Taøi (Trôøi -m Ñaát - Ngöôûi).

Vöông ñaïo = Caùch laøm theo caùch chính.

XXaõ-hoäi tö löông = Noùi chung chæ kinh taá xaõ hoäi.

Xuaân Thu - Chieán Quoác = Xuaân Thu (770-475 trc. CN) - Chieán Quoác (475 - 221 trc. CN). Thôøikyø chuyeån tieáp töø cheá-ñoä chieám höõu no-leä sang phong-kieán ñeá-cheá ôû Trung Hoa.

Xuaát loä = Con ñöôøng töông lai hieän ra.

Saùch Trích Daãn & Tham Khaûo

1- Phan Boäi Chaâu, “ Vie t Nam Vong Quo c Sö ”, nhaø xuaát baûn Vaên Söû Ñiaï, 1957.

2- X. Y. Thaùi Dòch Lyù Ñoâng A:

- “ Ña o Tröô ng Nga m ” Duy Daân Hoïc Xaõ in xong 1967.

- “ Huye t Hoa” Nhaø xuaát baûn Gioù Ñaùy, xb. 1967 taïi Saøigoønø.

-“ Huye t Hoa” Nhoùm Nghieân Cöùu Vaên Hoùa Daân Toäc Vieät, xb. 1986 taïi Hoa Kyø.

-” Vie t Duy Da n Ña ng Tuye n Ngo n Nga y Tha nh la p To ng Ña ng Bo ä”.

- ” Chu Tri Lu c ”, Nhaø Xuaát Baûn Gioù Ñaùy”, 1967 taïi Saøigon.

- “ Duy Nha n Cöông Thöô ng ”, Nhaø xuaát baûn Gioù Ñaùy, 1969 taïi Saøigoøn

- “ Ne n Trie t Ho c Chính Tho ng ”, taøi lieäu chuïp laïi töø baûn ñaùnh maùy..

3- Thaùi Phöông, “ Tìm Hie u Chu Nghóa Duy Da n ” Baûn thaûo naêm 1990.

4- Voâ Ngaõ Phaïm Khaéc Haøm, “ Trie t Ly Ly Ño ng A ”, Baûn thaûo, 1998.

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Tham Khaûo Saùch Ngoaïi Quoác:

1-Arthur Cotterell and David Margan, “China’s Civi lization”, Pracger Publishers, New York, 1975.

2-Wolfram Eberhard, “ A History of China ”, University of California Press, Berkeley and Los Angeles, 1971.

3-Herold J. Wiens, “ Han Chinese Expansion on South China ”, The Shoe String Press Inc. 1967.

4-Henneth Scott Latourette, “ The Chinese Their His tory and Culture ”, New York, The Macmillan Co.. 1954.

Thö-töø vaø ngaân phieáu xin göûi veà: OÂ. Ñinh Khang Hoaït 900 S. Pueblo St. Gilbert, AZ. 85233 Email: hoatkdinh@gmail.com

Trieát Hoïc Vieät Nam Thaùi Vieät DK.

Copyright 2017 by Duy Khang

@

TRÊN ĐƯỜNG TÌM HIỂU

CHỦ NGHĨA NHÂN CHỦ DUY DÂN

Của NHÀ ĐẠI CÁCH MẠNG THÁI DỊCH LÝ ĐÔNG A

Thái Kinh Dương

Lời mở đầu:

Chủ nghĩa Duy Dân ra đời đã trên 40 năm nay. Các tác phẩm do người thanh niên cách mạng Lý Đông A viết, ngoài phần văn chương trác tuyệt và tâm huyết ngút trời đối với Dân Tộc Việt và đối với Nhân Loại, còn hàm chứa một hệ thống Tư Tưởng tuyệt vời cao sâu, đầy thực tế, viễn kiến và nhân ái, làm nền tảng cho một cuộc cách mạng sắp tới của Loài Người.

Tâm huyết và tài năng của Người khác phàm đến độ các Đồng Chí của Người lúc đương thời dầu tài cao, học rộng, dầu cao tuổi hơn Người, được sinh hoạt bên Người trước và sau 1945, hiện còn đang

Tiến sĩ Hà Thế Ruyệt sống, trên dưới 70 tuổi, vẫn cho rằng

tự Thái Kinh Dương Người là một thanh niên Sinh Nhi Tri, dưới trần không ai bì kịp.

Theo lời kể lại, Người tên thực là Nguyễn Thanh, sanh ngày mồng 1 tháng 11 năm Canh Thân (1920), tại huyện Kim Bảng tỉnh Hà Nam. Người thông hiểu về Dịch Lý, Phật Học và Lịch sử khi mới 12, 13 tuổi. Năm 1940 lúc Người 20 tuổi được mời làm Ủy Viên Chính Trị cho Việt Nam Kiến Quốc Quân thuộc Việt Nam Phục Quốc Hội, một tổ chức Cách Mạng do Đức Cường Để và Cụ Phan Bội Châu sáng lập… Ngày 22 tháng 9 năm 1940, Việt nam Kiến Quốc Quân tiến đánh Đồng Đăng, Lạng Sơn để chuẩn bị giải phóng đất

nước. Sự thỏa hiệp giữa Pháp và Nhật khiến Kiến Quốc Quân Bị thiệt hại nặng, Cụ Trần Trung Lập tử trận. Thanh Niên Lý Đông A cùng các đồng chí rút sang Trung Hoa, hoạt động trong Việt Nam Cách Mệnh Đồng Minh Hội do cụ Nguyễn Hải Thần làm Chủ Tịch (1942). Tại đây ông theo học trường huấn luyện quân sự Liễu Châu, đồng thời tham khảo các sách vở về triết học, lịch sử, xã hội, khoa học Tây Phương và Đông Phương, khảo sát Lịch Sử và văn minh Việt. Thuyết truyền ông đọc rất mau, thâu tóm tư tưởng rất lẹ, tưởng như thần, thánh. Tại thư viện Liễu Châu, ông bắt đầu viết các sách thuộc bộ “Đại Việt Duy Dân Đại Cương Thảo Án Quốc Sách Toàn Pho”, tức là các sách thuộc tư tưởng Duy Dân Nhân Chủ, còn lưu truyền qua hiện tại. Năm 1943 ông thành lập Duy Dân Đảng. Năm 1946 chống đối sự thỏa hiệp Quốc Cộng do Hồ Chí Minh chủ trương vì biết rõ đó là âm mưu giả trá của họ Hồ. Sau trận Nga My và Hòa Bình (1946) giữa các Chiến Sỹ Duy Dân và Cộng Sản, Ông Lý Đông A vắng mặt cho đến bây giờ.1

1 LỜI XÁC ĐỊNH LẠI

Tôi, bút hiệu Thái Kinh Dương, tác giả "Phụ Bản Thứ Hai" này: TRÊN ĐƯỜNG TÌM HIỂU CHỦ THUYẾT NHÂN CHỦ DUY DÂN của NHÀ ĐẠI CÁCH MẠNG THÁI DỊCH LÝ ĐÔNG A, in trong sách Huyết Hoa, do Bình Minh Ấn Quán ở San José xuất bản và phát tại Hoa Kỳ năm 1986, trong phần LỜI MỞ ĐẦU, trang 2 có đoạn viết như trên. Nay 11-20-2020, trước khi phổ biến lại bài này trên Website Thắng Nghĩa, để kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Cụ Lý Đông A, tôi xin xác định lại như sau: Sau bài của tôi được phổ biến trong 2000 cuốn Huyết Hoa 1986, thì có 3 sự kiện:

1) Năm 1988, khi tôi đến thăm Hoà Thượng Thích Minh Thông, Viện Chủ chùa Vĩnh Nghiêm, ở đường Reservoir, thành phố Pomona, thì Hoà Thượng cho tôi biết rằng: Năm 1949 Cụ Lý Đông A cùng Ông anh ruột của Hoà Thượng, trên đường đi đến khu Tự Trị Bùi Chu, Phát Diệm, có ghé ngủ tại chùa của Hoà Thượng vùng Hà Nội một đêm. Hoà Thượng Thích Minh Thông nay hiện vẫn còn trụ trì tại chùa ở Pomona.

2) Năm 1990, khi tôi lên hoạt động ngoại giao tại Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn, ngủ tại nhà Cụ Bà Đức Thụ, một đồng chí Lão Thành, cùnh hoạt động sát cánh với Cụ Lý Đông A các năm 1944-1946, Cụ Bà Đức Thụ cho tôi biết, năm 1950, chính Cụ đã gặp lại Cụ Lý Đông A tại nhà một đồng chí Duy Dân tại phố Hàng Bông, Hà Nội. Cụ Lý dặn không được cho ai biết đã gặp cụ Lý. Nay Cụ đã già và đã là năm 1990, nên Cụ Đức Thụ phải cho tôi biết. Và có lẽ sau đó cụ Lý Đông A đã về An Toàn Khu.

3) Năm 2005, Cụ Lý Trường Trân, khi hoạt động chung trong cùng tổ chức tại Santa Ana, có cho tôi biết, theo tin tức từ Ngoại Trưởng Vũ Văn Mẫu, rằng năm 1958, Ông Ngô Đình Nhu cho người đi tìm, được biết Cụ Lý Đông A đang ở ẩn trong một vùng núi miền Bắc Miến Điện.

Đó là những điều chính tôi được nghe các bậc có uy tín kể lại. Năm nay tới tháng 11 năm 2020 là đúng 100 năm [sinh] của cụ Lý Đông A, giải đáp thắc mắc của Giáo Sư Đào Văn Dương, tôi xin xác định lại như trên.

Thái Kinh Dương Hà Thế Ruyệt

Qua các sách vở, tài liệu còn lại, qua sự kể lại của các Đồng Chí lão thành còn sống, thì sự hiểu biết, tài năng, tâm huyết của Người Thanh Niên Lý Đông A đã vượt cả không, thời gian, như tích lũy cả mấy ngàn năm tinh hoa Việt, như thâu tóm trí hiểu biết và kinh nghiệm của cả loài người trong quá khứ, hiện tại và tương lai vào một mối, như tích lũy tất cả đức từ tâm và lòng nhân ái của Chúa, của Phật, của các nhà lập đạo vào một NGƯỜI, NGƯỜI LÝ ĐÔNG A.

Tư tưởng, tác phẩm của NGƯỜI hiện phần lớn chỉ luân lưu trong những người đang cố gắng theo bước chân NGƯỜI. Một số sách được in ra cũng có để tại các thư viện lớn.

Cho đến nay, trên 40 năm, tư tưởng của NGƯỜI hẳn không còn là tư tưởng riêng của Đảng Viên Duy Dân nữa. Tư tưởng cao sâu ấy phải là vốn liếng văn hóa chung của cả Dân Tộc và Nhân Loại, của những Người tuy chưa phải là đảng viên Duy Dân mà đã giác ngộ Duy Dân rồi, mà đã là NGƯỜI, đã tự tu dưỡng trước khi biết đến Duy Dân.

Để hiến dâng cho các vị đó, để hiến dâng cho các anh, chị, em đã tìm hiểu Duy Dân, để đền ơn các bậc Cha, Anh đã huấn luyện, chỉ bảo, dạy dỗ/ bằng vào sự hiểu biết và kiến thức hiện tại/ tôi viết tập tài liệu này, với ước nguyện đóng góp như một chất liệu, để từ đó làm sáng tỏ thêm cho các cuộc nghiên cứu về sau đầy đủ của Chủ Nghĩa Nhân Chủ Duy Dân; để đóng góp như một chút dầu tưới thêm vào ngọn lửa yêu nước, yêu nhân loại nồng nàn sẵn có của các thanh niên Việt và thanh niên thế giới, đang trưởng thành lên trong chia rẽ cùng tủi nhục của cha, anh và nước nòi vong quốc, của nhân loại đầy tranh chấp, ác tâm mà đứng lên làm cuộc Cách Mạng lớn lao cho nòi Việt và cho Nhân Loại.

Vì rằng nhu cầu của Dân Tộc Việt và của Nhân Loại cho một cuộc Cách Mạng tự giải phóng các áp lực và vong thân thì cấp bách; Dân Tộc Việt đang bị một lớp người Việt Cộng Sản già nua, ngoan cố, cố tình áp dụng một chủ thuyết ngoại lai, lạc hậu, tàn ác để tự tiêu diệt văn minh của Tổ Tiên mình, làm đê tiện hóa cả một giống nòi mình; Nhân loại thì đang rơi vào sự khủng hoảng cách biệt trầm trọng giữa tiến bộ của trí tuệ và tâm thức, đe dọa đến sự sống còn của cả nhân loại.

Quốc Dân Việt không phải chỉ bị đe dọa bởi sự đói khát, áp bức, Quốc Dân Việt còn bị đe dọa bởi sự sống không còn là Người, sống trong nước mà vong quốc, vì không còn được là Người Việt nữa. Nhân loại không phải chỉ bị đe dọa bởi sự tiêu diệt của chiến tranh nguyên tử do những người có quyền lực mà thiếu tu dưỡng; Nhân loại còn bị đe dọa bởi một cuộc khủng khoảng lớn lao hơn nữa giữa Tâm và Trí. Những tiến bộ khoa học đang và sẽ đạt tới, có thể đưa loài người đến tột đỉnh tiến bộ, đến trình độ giải phóng con người ra khỏi sự lao động chân tay, nhưng cũng có thể đưa loài người đến chỗ diệt vong, hoặc thêm lệ thuộc, nếu tổ chức và phương thức sống nhân loại không được điều chỉnh kịp thời để đón nhận sự tiến bộ vượt bực của khoa học. Tổ chức và phương thức sống cho kịp tiến bộ khoa học ấy vốn là sản phẩm của Tâm: Sống thế nào thì người đạt trọn vẹn hạnh phúc, sống thế nào thì tới được gần Chân, Thiện, Mỹ. Tư tưởng Nhân Chủ Duy Dân ra đời, chính là để đáp ứng cho nhu cầu của cách mạng lớn lao này, cho Dân Tộc Việt đứng lên cởi bỏ xích xiềng, cứu vớt nòi giống; cho nhân loại quân bằng được Tâm và Trí. Ước nguyện rằng sẽ có lớp Thanh Niên Việt thân yêu nào đó, hoặc một lớpThanh Niên tiền tiến tại một quốc gia nào đó, xử dụng được ánh sáng của gươm thần tư tưởng Nhân Chủ Duy Dân mà cứu nòi Việt, mà cứu Nhân Loại qua cuộc khủng hoảng lớn lao này.

Riêng cá nhân tôi ước nguyện xin được chia sẻ khả năng, hiểu biết của mình với tất cả những người Việt, trong nước và ngoài nước, còn muốn là Người Việt và còn dám là Người Việt, không ngừng chiến đấu cho Dân Tộc và Tổ Quốc, cùng nguyện lòng riêng kính cẩn và trung thành với Đường Lối Nhân Chủ Duy Dân và với Thư Ký Trưởng Việt Duy Dân Đảng, Thái Dịch Lý Đông A.

TÌM HIỂU CHỦ THUYẾT NHÂN CHỦ DUY DÂN

Cho rằng chủ thuyết Duy Tâm tuy đáp ứng được một phần chân lý, thỏa mãn khát vọng tâm linh của con người, nhưng đồng thời cũng đưa con người vào vòng vong thân của la võng siêu hình.

Cho rằng chủ thuyết Duy Vật tuy đáp ứng được một phần chân lý đối với vũ trụ khách quan vật chất, nhưng đồng thời cũng tha hóa con người, đồng hóa người với vật chất vô tri, đưa con người vong thân trong vật chất và gây thảm họa vô tiền khoáng hậu cho con người bằng sự áp dụng các quy luật thuần túy khách quan vật chất vào chính con người, khiến con người không còn nhân tính, triền miên đấu tranh trong mâu thuẫn hủy diệt.

Cho rằng chủ thuyết Duy Sinh tuy đã đem người trở về với chính mình nhưng đã chỉ chú trọng đến con người cá thể mà không đáp ứng được sinh mệnh người trong toàn thể sinh mệnh xã hội và nhân loại.

Nên chủ nghĩa Duy Dân, tích lũy từ tinh túy 5.000 năm của văn minh Việt, tập đại thành các ngành ngọn học hiểu của loài người, đã thiết lập một hệ thống triết học trọn vẹn, hiện thức và sáng tạo để xây dựng lại toàn bộ xã hội loài người, đưa dẫn loài người vào một chu kỳ tiến hóa mới: Chu kỳ văn minh Nhân Chủ, Người được sống thực là Người, vì Người và cho Người. Được gọi là một hệ thống triết học trọn vẹn, hiện thực và sáng tạo vì chủ thuyết Nhân Chủ Duy Dân bao gồm được suốt mặt từ phần căn bản tư tưởng thuộc hình nhi thượng tới phần áp dụng tư tưởng căn bản vào đời sống thực tế nhân sinh thuộc hình nhi hạ để cải tạo thực tiễn xã hội, cùng hiệu quả biện chứng soi sáng viễn kiến tương lai.

Căn bản tư tưởng của chủ thuyết Nhân Chủ Duy Dân bao gồm Vũ Trụ Quan Duy Dân, Nhân Sinh Quan Duy Dân và phần Kiến Thiết Nhân Loại.

Chân ngôn

“Duy dân biện chứng pháp chối bỏ lối trông thời đại của duy tâm là xâm lược với phản xâm lược hay quốc dân chiến tranh, lại chối bỏ lối xem thời đại của duy vật là tư bản với vô sản hay giai cấp cách mạng, đồng thời còn chối bỏ nốt lối xem thời đại của thứ triết học duy sinh

phiến diện (Superficielle) bình diện và thực dụng (Empirique), là chính trị đấu tranh thường phát sinh ra từ hội nghị nọ hay hòa ước kia. ” Thái Dịch Lý Đông A/ Huyết Hoa [Nxb Gió Đáy, Duy Dân Học Xã, Chợ Lớn Sài Gòn, 1969]/ trang 64 (Cuốn Huyết Hoa trên trang Thắng Nghĩa Lý Đông A được đổi tên thành Tiểu Luận Thắng Nghĩa. Vì lý do kỹ thuật, số trang của sách và ấn bản điện tử sẽ khác nhau)

“Chủ Nghĩa Nhân Chủ Duy Dân: Tung hợp đông tây kim cổ Kế thừa dân tộc uyên nguyên Phát nguyện độc sáng năng lực.” (theo Duy Nhân Cương Thường [Nxb Gió Đáy]/ trang 171)

CÁCH MẠNG, CHÍNH TRỊ, LÃNH ĐẠO:

“Ý nghĩa và tác dụng của cách mạng là cải tiến và tu chỉnh xã hội cho sang được một xã hội hợp lý hơn, tiến bộ hơn, hy vọng hơn, được đi vào một con đường hợp quy luật, hợp với nguyên tắc tiến hóa, hợp với tương lai có dự biết trước, có một trông ngóng của lý tưởng hàm dưỡng tự sâu xa.”

Lý Đông A/ Huyết Hoa /trang 4

“Thế cho nên cách mạng phải có một tinh thần chuẩn bị sẵn, một nguyên tắc tiềm tàng sẵn, lại một phong khí tẩm nhuần sẵn, nung nấu sẵn từ chủ quan được phối hợp với thời cơ và kích thích ở bên ngoài và để nổ bùng ra trên một giai đoạn đã thành thục.”

Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 5

“ Cách mạng chính trị và kiến thiết phải nối liền và hợp nhất vào một tinh thần và luật tắc chỉ huy nó, vận dụng nó, nắm giữ nó và hiểu biết nó…”

“Cách mạng, kiến thiết, chính trị, cần phải có hướng thượng.”

-

“Chính trị không được chỉ đạo bằng cả một đề uẩn của lịch sử và cả một thể hệ của triết học, khoa học với thuật học, thống nhất, sâu dày, đầy đủ, cặn kẽ, đứng đắn và tiến bộ thì thế nào cũng bị thất bại.”

Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 80

PHẦN I

VŨ TRỤ QUAN NHÂN CHỦ DUY DÂN

Chứng Pháp Duy Dân

TIẾT I: BA TẦNG TRIẾT LÝ

Lấy người làm trục, Duy dân phân chân lý thành 3 tầng: Duy Nhiên, Duy Nhân và Duy Dân. Phần Duy Nhiên khám phá ra các quy luật khách quan khoa học của vũ trụ vật chất. Phần Duy Nhân khám phá các quy luật khoa học xã hội của nhân loại. Phần Duy Dân khám phá các quy luật khoa học của các dân tộc. Hiệu quả là tìm cách áp dụng các quy luật ấy một cách thích đáng riêng cho mỗi phạm trù để hạnh phúc người được sung mãn và nhân tính được thể hiện trọn vẹn.

Thực tại, hiện người đang chủ động trong việc xử dụng các quy luật khoa học (thuộc phạm trù Duy Nhiên); quy luật Nhân Văn Xã Hội Học (thuộc phậm trù Duy Nhân); quy luật Dân Văn Xã Hội Học (thuộc phạm trù Dân Tộc Học hay Duy Dân) để phục vụ cho hạnh phúc và lợi ích của Người.

Để hạnh phúc của người thực sự được sung mãn và trọn vẹn, có những quy luật thuộc phạm trù Duy Nhiên khi áp dụng vào Người cần phải được biến đổi, thích nghi hóa mà không áp dụng nguyên luật, tuy hữu hiệu về một khía cạnh, nhưng đưa đa số nhân loại vào vòng triền miên đau khổ (Luật Mâu Thuẫn Hủy Diệt, luật mạnh được yếu thua, Luật Phản Ứng Có Điều Kiện vv…vv...). Cũng như thế, các quy luật Nhân Văn Xã Xã Hội Học khi áp dụng vào mỗi Dân Tộc, cũng phải được thích nghi biến đổi cho phù hợp với nhu cầu và đặc tính của mỗi Dân Tộc sao cho dân Tộc ấy thấy mình có Hạnh Phúc (Các Quy Luật sinh hoạt đang áp dụng tại Mỹ, hay Nga không thể áp dụng nguyên vẹn cho Việt Nam, hoặc nước khác… Hay ngược lại).

1-Duy nhiên hay vũ trụ tự nhiên

Vũ trụ tự nhiên là vũ trụ vật chất hiện hữu chung quanh con người.

Bản thể của vũ trụ vật chất là vô nguyên, tức là vô hạn duyên khởi, vô hạn cứu cánh, vô hạn lượng tính, vô hạn phương trình. Quy luật của vũ trụ tự nhiên là các quy luật khoa học của vật chất, trong đó các khoa học gia đã khám phá được một phần chân lý.

Vũ trụ vật chất và các quy luật khoa học hiện hữu trước con người, nhưng chỉ có giá trị khi có sự hiện hữu và với sự khám phá của con người.

Trong nhận thức người, vũ trụ vật chất là phần thuần túy khách quan, là lý tính thuần túy.

Các quy luật khoa học khách quan chỉ áp dụng cho vật chất khách quan. Con người khám phá các quy luật khách quan để khai thác vũ trụ khách quan phục vụ cho phúc lợi của con người.

Con người làm chủ vũ trụ vật chất khách quan.

Các quy luật khách quan khi áp dụng cho chính loài người, cần được áp dụng thích nghi, hợp với bản chất người và lợi ích cho người, không được áp dụng nguyên luật, không được phản nhân tính và nguy hại đến con người.

Do đó mà cần có tầng Duy Nhân.

2-Duy nhân hay xã hội nhân loại

“Người do cực chất vô trình diễn, vô trình thức, vô cùng cứu cánh, vô cùng duyên khởi mà phát sinh”. Nhưng người là tổng thể độc đặc trong vũ trụ bao gồm cả vật, tâm, sinh và khác với vũ trụ vật chất thuần túy. Người trong xã hội nhân loại là cùng một thể. Bản thể người là nhất nguyên.

Người trong vũ trụ bị chi phối bởi quy luật thiên nhiên, nhưng sinh hoạt theo quy luật nhân văn, quy luật xã hội vận động, phát sinh từ nhân tính. (xem Mở Quyển)

Quy luật xã hội nhân văn vận động khác hẳn với quy luật khách quan vật chất.

Người làm chủ vật chất khai thác vũ trụ vật chất khách quan và thích nghi áp dụng các quy luật vật chất khách quan theo quy luật của người để phục vụ người.

Hai tầng triết lý Duy Nhiên và Duy Nhân tuy tương quan nhưng phải được phân biệt để người không đồng hóa với vật chất và bị chi phối bởi quy luật thuần túy vật chất khách quan, phản nhân tính.

Trong tương quan người với người, người không sống đơn độc mà cùng nhau thành lập xã hội. Xã hội nhân loại hình thành là do nhân tính, tự thể tính, và bản tính tự nhiên của con người: Bản tính tự nhiên của con người gồm 4 yếu tính:

(1) nhu yếu tính (nhu cầu ăn, ở, mặc).

(2) sắc tính (tình nam nữ, vợ chồng, nhu cầu truyền giống)

(3)- xã hội tính (nhu cầu công tác, hợp đoàn, trao đổi, truyền tiếp) (4)- tự vệ tính (nhu cầu sống còn trước ác thú, thiên nhên)

Con người hình thành xã hội là để cùng nhau mãn thích nhân tính mà căn bản là 4 yếu tính kể trên, và để làm chủ thiên nhiên, làm chủ chính mình trước vật tính để phát triển nhân tính tiến tới nhân chủ.

Người không phải là vật chất thuần túy như Marx nói. Mà Người được kết tập bởi ba phần: Phần vật chất như các vật chất trong thiên nhiên. Phần tâm lý với đời sống tâm lý, trí thức đa dạng. Hơn nữa, Người là một thể sống linh động. Cả ba phần Vật, Tâm, Sinh ấy tạo tác nên mỗi Người thành một Sinh Mệnh Bản Vị hoàn toàn khác với vật chất tuần túy.

Người là nhất nguyên vì tuy mỗi Người là một Sinh Mệnh Bản Vị khác nhau, nhưng tất cả đều cùng Nhân Tính, Nhân Thể và Nhân Sinh.

3-Duy Dân hay Dân Tộc

“Loài người là một nhưng dân tộc là nhiều. ”

Loài người trên toàn thể nhân loại là nhất tính, nhất nguyên. Nhưng tùy theo chủng tộc, văn hóa, tập quán, lịch sử hoàn cảnh, và trung tâm sống còn (quốc gia) mà hình thành các dân tộc. Bản chất dân tộc là đa nguyên.

Mỗi dân tộc như vậy là một hợp thể sinh mệnh đặc thù, sinh hoạt theo các quy luật đặc thù do sinh mệnh đặc thù hay dân tộc tính phát sinh.

Các quy luật xã hội nhân văn, và quy luật vật chất khách quan đã biến chế hóa như vậy không thể áp dụng chung cho các dân tộc, mà mỗi dân tộc tùy theo đặc tính riêng thích nghi áp dụng các quy luật ấy sao cho phù hợp với bản tính đặc thù để hạnh phúc quốc dân của dân tộc mình được tối hảo mãn thích.

Phân biệt hai tầng triết lý Duy Nhân và Duy Dân là để bảo đảm hạnh phúc tối đa của mỗi quốc dân trong tập đoàn nhân loại được sống, còn, nối, tiến hóa trong môi trường thuận hảo của chính mình.

Phân biệt ba tầng triết lý Duy Nhiên, Duy Nhân và Duy Dân, chủ thuyết Nhân Chủ Duy Dân muốn:

1-) Hiệu chính sự lầm lẫn lớn lao của các Chủ Thuyết Duy Vật:

a) Lầm lẫn trong việc đồng hóa con Người với Vật Chất và áp dụng các quy luật vật chất khách quan vào con Người, coi con người với Vật Chất là đồng nhất thể, tiêu hủy Nhân Tính, tiêu hủy Dân Tộc Tính đặc thù, từ đó mà Tự Do, Nhân Phẩm và hạnh phúc người bị tiêu diệt.

b) Lầm lẫn trong việc áp dụng thẳng Quy Luật “Mâu Thuẫn Hủy Diệt” trong thiên nhiên vào xã hội loài Người qua hình thái “Giai Cấp Đấu Tranh” khiến loài người chém giết, hận thù, tố giác lẫn nhau, đau khổ triền miên không bao giờ chấm dứt…

2-) Cảnh giác các cá nhân Cường Quốc vì tham vọng riêng, dựa theo Quy Luật “Mạnh được yếu thua” trong thiên nhiên để cưỡng chiếm, bóc lột, đô hộ và nô lệ hóa các cá nhân hay Dân Tộc khác yếu kém hơn.

Phân Triết Lý thành Ba Tầng Chân Lý, Duy Dân Nhân Chủ muốn xác quyết rằng mỗi phạm trù Duy Nhiên, Duy Nhân hay Duy Dân tức Thiên Nhiên, Nhân Loại hay Dân Tộc đều có riêng tự nó một chân lý. Nhưng Loài Người phải lấy chính Người làm trục, làm cứu cánh cho mỗi suy tưởng và hành động, nên khi cần phải áp dụng các quy luật của phạm trù thiên nhiên vào Loài Người, hay quy luật Khoa Học Nhân Văn vào mỗi Dân Tộc, thì cần

được Biến Đổi, thích nghi hóa sao cho thực sự phục vụ được lợi ích của Người và của mọi Quốc Dân trong mỗi dân Tộc, mà không được áp dụng nguyên luật, hoặc gây đau khổ cho Loài Người.

Thí dụ: a) Các quy luật khoa học thiên nhiên do các khoa học gia khám phá sẽ được áp dụng để chế các phi thuyền, người máy, máy điện toán, các động cơ, các dược phẩm, nhiên liệu v.v... để phục vụ lợi ích và hạnh phúc Người mà không xử dụng các quy luật và sự hiểu biết ấy để làm hại Người, hoặc gây đau khổ cho loài Người (vũ khí chỉ được chế tạo để ngăn ngừa tội ác và chế ngự các ác lực mà thôi).

b) Các quy luật Xã Hội Nhân Văn như các quy luật về Tâm Lý Học, Sinh Lý Học, Xã Hội Học, Kinh Tế Học v.v... là các Quy Luật được áp dụng riêng cho loài người, để người được trở nên hoàn hảo, Sung Mãn Tiến Bộ trên cả ba mặt Tâm Lý, Sinh Lý và Trí tuệ. Đặt người làm cứu cánh phục vụ thì người không thể khai thác những quy luật tiêu cực để làm hại Người, biến Người thành những Sinh Vật thiếu Nhân tính như Cộng Sản đang áp dụng. (Một trong các định luật mà Cộng Sản đang áp dụng là Định Luật Pavlov; phản ứng có điều kiện, xử dụng sự đói và hình phạt để điều khiển toàn dân như điều khiển bày thú).

c) Các quy luật về Nhân Chủng Học, Dân Tộc Học, Ngôn Ngữ học, Lịch Sử Học, Phong Tục Học v.v… được nghiên cứu để áp dụng cho mỗi dân Tộc để phát huy các Dân tộc mỗi ngày thêm phong phú và đồng thời biết sống hòa hài trong cộng đồng Nhân Loại. d) Các quy luật “Mâu Thuẫn Hủy Diệt” hay Định Luật “Mạnh Được Yếu Thua” không thể đem áp dụng vào người như những định luật phổ biến, thường trực, trái lại chỉ coi là trường hợp bất thường, bệnh thái mà thôi. Quy luật thường thái để vũ trụ, vạn vật tồn tại, phát triển là quy luật “Đối Lập Thống Nhất” hay “Hỗ Tương Biện Chứng”.

TIẾT II: BẢN VỊ HỌC THUYẾT VÀ BIỆN CHỨNG PHÁP DUY DÂN

Bản Vị Học Thuyết là một Học thuyết giải thích mọi Uyên Nguyên, hình thành, kết cấu, vận động của các Bản Vị trong Vũ Trụ, Vạn Vật, Nhân Loại y cứ trên thường luật Hỗ Tương của Tạo Hóa và con Người.

Sự hình thành, kết cấu, vận động của các Bản Vị diễn tiến theo Biện Chứng “Động Tha, Tự Kỷ, Ỷ Tha, Hỗ Tương, Vận Động và Kết Hợp”.

Bản Vị theo định nghĩa là một đơn vị cơ bản, một thể tự nó đủ sức tự tồn và tác động vào các thể khác.

Bản Vị Cơ Bản do các cực chất vận động và theo cơ duyên phối hợp mà tự hình thành. Thí dụ: Nguyên tử Hydro, Oxy, một cây, một sinh vật, một cá nhân. Sau đó, các Bản Vị cơ bản cùng tự vận động để kết hợp nên các Bản Vị lớn hơn. Thí dụ: một phân tử, gia đình, Dân Tộc. Các Bản Vị liên tục hình thành, vận động và kết quả hợp tạo nên vũ trụ vạn vật và nhân loại với các sinh hoạt hiện hữu.

Từ Bản Vị Cơ Bản đến các Bản Vị lớn hơn do các Bản Vị Cơ Bản vận động kết hợp nên được hình thành do các quy Luật và Biện Chứng sau:

1) Đạo Kỷ là Tự Kỷ nguyên nhân.

2)- Vận Động và Kết Hợp là Hỗ Tương Nguyên Nhân

3)- Bản Vị và Cơ Năng là Hỗ Tương Nguyên Nhân

4) Hỗ Tương Nguyên Nhân là Tự Kỷ Nguyên Nhân

5) Tự Kỷ, Ỷ Tha, Hỗ Tương Vận Động và Kết Hợp.

QUY LUẬT I: ĐẠO KỶ LÀ TỰ KỶ NGUYÊN

NHÂN

Đạo là cái Uyên Nguyên, cái Bản Thể của Sự, Vật và sự vận động của Bản Thể ấy.

Kỷ là các Quy Luật, các giềng mối, các cách thức, đường lối phát tiết, vận động, biến chuyển của Bản Thể được phát sinh trên đường diễn hóa của chính Bản Thể ấy.

Tự Kỷ Nguyên Nhân là do bởi tự mình, do mình mà có, do mình mà ra, là nguyên nhân tự mình.

Đạo Kỷ là Tự Kỷ Nguyên Nhân nói chung có nghĩa là sự hình thành của Bản Thể và các diễn hóa của Bản Thể ấy theo các diễn trình, quy luật, nguyên tắc bởi chính tự nó, bởi nó mà ra.

Đạo Kỷ là Tự Kỷ Nguyên Nhân nói rộng ra là các Bản Vị Cơ Bản do các cực chất trong vũ trụ, bởi cơ duyên phối hợp theo con đường riêng nó mà tự

hình thành và phát triển. Các Bản Vị hình thành dưới nhiều dạng thức khác nhau là do tính chất vô trình thức, vô trình diễn, vô cùng duyên khởi, vô cùng cứu cánh của các cực chất và quang năng luân lưu trong vũ trụ.

Đạo Kỷ là Tự Kỷ Nguyên nhân là quy luật áp dụng cho mọi phạm trù. Không phạm trù nào ra khỏi được quy luật ấy dầu trong lãnh vực Duy Nhiên, Duy Nhân hay Duy Dân.

Trong Vũ Trụ, Vạn Vật, vì lấy Người làm trục nên Đạo Kỷ là sự trông về trước, ngoái về sau, đứng vào lập trường Người mà tìm đường Đạo. Lấy Người làm trục thì Đạo của Người là đi tìm hạnh phúc cho cả loài Người trong đó có cả cá nhân lẫn tập thể. Lấy Người làm trục thì Đạo Làm Người, lấy Bản Chất Người, lấy Bản Tính Người (Nhân Bản, Nhân Tính), làm sở cứ để xây dựng xã hội Người, không lấy sở cứ trên vật chất hay các sự vật ngoài Người, không bị ràng buộc bởi Nhất Nguyên hay Nhị Nguyên, chân như hay Vô cực. Đó chỉ là những đối tượng ở ngoài con Người.

QUY LUẬT II: VẬN ĐỘNG VÀ KẾT HỢP LÀ HỖ TƯƠNG NGUYÊN NHÂN

Mỗi Bản Vị khi tự hình thành, có riêng tự nó một tính đặc thù (Hydro, Oxy, Nam, Nữ) và sẵn có riêng tự nó một trục lõi, một trung tâm Bản Vị (Trục của trái đất, Bản Ngã của con người).

Quanh trục lõi, các Bản Vị tự phát sinh một sức quy tâm, một sức ly tâm (Ở trái đất là sức hút và sức đẩy. Ở Người là sự hướng tâm, hướng tha và hướng thượng). Sức quy tâm là sức hướng tâm vận động. Sức Ly Tâm là sức sinh hoạt vận động hướng tha và hướng thượng. Các sức Hướng Tâm vận động và Hướng Tha vận động phát sinh cùng lúc, vừa tạo ra sự củng cố, bảo toàn, phát huy nội lực, vừa tạo ra sức vươn tới, phóng ngoại. Cả hai vừa tạo ra sự đối lập vừa tạo ra sự thống nhất trên trục lõi. Nói khác đi, sức vận động quy tâm và ly tâm của Mỗi Bản Vị Hỗ Tương tác động nhau, phát sinh tình trạng Đối Lập Thống Nhất trong Kết Hợp tại mỗi Bản Vị-Để tạo nên một Quân Hành Trạng Thái ở mỗi Bản Vịkhiến Bản Vị tồn tại. Các Bản Vị trong cuộc Vận Động Sinh Tồn vừa nỗ lực hướng tâm vận động để bảo toàn Bản Vị, vừa nỗ lực hướng tha và hướng thượng vận động để thực hiện hoạt động kết hợp hầu Bản Vị trở nên Viên mãn, phát triển hơn. Mỗi Bản Vị trong các xu hướng vận động ấy, gặp gỡ nhau, bổ túc cho nhau,

để đi đến một kết hợp mới, hình thành một bản Vị mới đầy đủ, viên mãn, lớn mạnh hơn (Hydro+Oxy = Nước; Nam+Nữ = Gia Đình).

Các Bản Vị lớn hình thành do sự mới kết hợp này (Nước Uống, Gia Đình) cùng có riêng tự nó một tính đặc thù, một trục lõi hay trung tâm Bản Vị, một sức quy tâm hay Hướng Tâm vận động, một sức ly tâm hay Hướng Tha, Hướng Thượng Vận Động, một đối lập thống nhứt và đạt được một Quân Hành Trạng Thái để tồn tại.

Do sức Hướng Tâm và Hướng Tha Vận Động, các Bản Vị này lại tiến đến một kết hợp lớn hơn nữa, viên mãn hơn nữa, thành các Bản Vị phong phú hơn nữa, và tạo nên Vũ Trụ, Vạn Vật, Nhân Loại.

Sự vận Động ấy là tự nó, nó có.

Sự Kết Hợp cũng là hệ quả đương nhiên của Vận Động. Vận Động để đi đến kết hợp. Kết Hợp là Nguyên Nhân của Vận Động. Vận Động và Kết Hợp Hỗ Tương với nhau và luân lưu vô cùng, vô tận. Sự Vận Động và Kết Hợp ở Người trong tiến trình Nhân Chủ vừa có tính cách đương nhiên, vừa vô cùng súc tích, toàn triệt, vừa đòi hỏi nhiều kỹ thuật, ý chí.

Sức Quy Tâm, Sự Hướng Tâm Vận Động ở Người, đúng nghĩa không phải là sự Vị Kỷ, chỉ biết nghĩ đến cái lợi cho chính mình dầu có hại cho người khác, vì như vậy không có chỗ cho sự hướng tha, không đạt nổi quân hành trạng thái và không đến được sự kết hợp, tiến bộ.

Sự Hướng Tâm Vận Động ở Người, đúng nghĩa là sự xử dụng nỗ lực, ý chí của chính mình phối hợp với các kỹ thuật vật chất (Thể thao, Khoa học), Tinh Thần (Phương pháp Tu Dưỡng), Trí Tuệ (Phương pháp suy tưởng, học hỏi) để phát triển toàn bộ sinh mệnh Người trên cả ba mặt Thể Chất, Tâm Hồn và Trí Huệ. Hướng Tâm Vận Động là đem mình ngày một cao hơn, trên con đường tiến bộ Làm Người, thể xác mỗi ngày một mạnh khỏe cường tráng hơn, tâm hồn ngày một trở nên Người hơn, biết yêu thương, tha thứ Người khác, biết yêu thương đến cả muôn loài. Trí huệ ngày càng mở mang minh mẫn hơn, thấu hiểu được nguồn gốc, quy luật vạn vật, chế ngự được vũ trụ, sáng chế được mọi thứ để đưa Người đến tuyệt đỉnh văn minh.

Hướng Tâm Vận Động mà thành tựu thì Hướng Tha Vận Động sẽ phát triển rộng lớn, kết quả phi thường, sự sống, phong cách, phong thái cách sống mỗi ngày một đầy đủ, thoải mái hơn, tự do hơn, đầm ấm hơn, kết quả phi thường, gia đình, dân tộc, nhân loại sung mãn, thịnh vượng, hạnh phúc,

hòa hài. Hướng Tâm Vận Động sa đọa thành Vị Kỷ thì xung khắc cá nhân, giai cấp không dứt. Gia Đình, Dân Tộc, Nhân Loại suy thoái rồi tan rã.

QUY LUẬT III: BẢN VỊ VÀ CƠ NĂNG LÀ HỖ TƯƠNG NGUYÊN NHÂN

Mỗi Bản Vị trong tiến trình vận động, kết hợp với các Bản Vị khác để lập nên một Bản Vị Tập Đại Thành mới lớn hơn (Oxy+Hydro = nước H2O hay Nam+Nữ = Gia Đình). Khi Bản Vị mới được thành lập (Gia đình, nước), thì các Bản Vị nhỏ, thành phần của kết hợp (nam, nữ, hay Oxy, Hydro) trở thành bộ phận hay cơ năng thành phần của Bản Vị Tập Đại Thành mới. Các Cơ Năng (Bản Vị nhỏ: Nam, Nữ, H, O), khi vận động thì Hỗ Tương, phù trợ nhau, bổ xung nhau, để kết hợp nên Bản Vị mới (Gia đình, nước), và đồng hóa mình trong Bản Vị mới là chính mình: (Nước = H2O) ( Gia Đình = Vợ, Chồng, Con, Cái). Mỗi vận động, mỗi hành vi của Cơ Năng lại chính là mỗi vận động, mỗi hành vi của Bản Vị.

Ngược lại Bản Vị (thí dụ Gia Đình) khi vận động lại Hỗ Tương, phù trợ cho các Cơ Năng (Vợ, Chồng, Con, Cái), đưa đẩy Cơ Năng vận động trong vị thế vững vàng, hiệu năng hơn. Như vậy trong Bản Vị (TD: Gia Đình), có Cơ Năng (TD: Vợ, Chồng, Con, Cái). Các Cơ Năng (TD: Vợ, Chồng, Con, Cái) là Bản Vị (TD: Gia Đình). Bản Vị (Gia Đình) là nguyên nhân của cơ Năng (Vợ, Chồng, Con, Cái). Cơ Năng (Vợ, Chồng, Con, Cái) cũng lại là nguyên nhân của Bản Vị (Gia Đình). Một là Hai, mà Hai cũng chỉ là một, cùng hỗ tương nhau.

Cho nên: Bản Vị và Cơ Năng là Hỗ Tương nguyên nhân.

Như vậy: Bản Vị và Cơ Năng vừa vận động, vừa kết hợp.

Khi kết hợp nên Bản Vị mới, sức hướng tâm của các Cơ Năng (TD: Vợ, Chồng, Con, cái) cùng hòa nhâp thành sức hướng tâm của Bản Vị mới (TD: Gia đình). Trong Bản Vị mới (Gia Đình) các sức Đối Lập (cá tính của các cá nhân) trở thành thống nhứt (đặc tính và ý chí chung của gia đình). Mỗi thành phần và Bộ Phận (Vợ, Chồng, Con, Cái) chịu chung cái hướng tâm xu thế của cả Bản Vị Lớn (Gia Đình). Và mỗi bộ phận (Vợ, Chồng, Con, Cái)

đảm nhiệm một trách vụ, một vị thế thích hợp, hưởng một lợi ích thích đáng, trong toàn bộ cơ cấu của Bản Vị Lớn (Gia Đình).

Khi kết hợp nên Bản Vị mới, sức hướng tha của các Cơ Năng hòa nhập thành hợp lực hướng tha của cả Bản Vị mới để tác động lên các Bản Vị khác với Bản Vị mới.

Bản Vị mới tiếp tục Vận động theo Xu thế Hướng Tâm và Hướng Tha, tự điều tiết để đạt trạng thái Quân Bình, đồng thời tiếp tục vận động để đi tới kết hợp và trở thành Cơ Năng của một Bản Vị lớn hơn nữa.

Bản Vị và Cơ Năng Hỗ Tương để tồn tại và phát triển. Đó là chân ý Nghĩa của Sinh Tồn.

Bản Vị như vậy cần hiệp điệu và thống nhứt.

Cơ năng cần phân công và hợp tác.

Trong thiên nhiên, sự mâu thuẫn giữa Cơ Năng và Bản Vị có thể phát sinh, hoặc vì chất lượng, giữa các Cơ Năng quá biến đổi theo động tính và thời gian, hoặc do tác động của các yếu tố ngoài xâm nhập hay ảnh hưởng, khiến mất Quân Bằng trạng thái, và Bản Vị tan rã.

Trong nhân loại, sự mâu thuẫn phát sinh giữa các Cơ Năng trong Bản Vị là do Chủ quan tính hơn là khách quan tính. Nhưng cá nhân Nhân Chủ là phải biết chế ngự Chủ quan tính, biết điều hợp khách quan tính để khắc chế mâu thuẫn, phát triển Hỗ Tương hầu bảo vệ Bản Vị hay tổ chức tồn tại và phát triển cường kiện. Sự tìm hiểu tự mình, tu dưỡng tự mình và đối thoại tương nhượng giữa các Cơ Năng, các Phần Tử trong Tổ Chức là điều kiện ắt có và đầy đủ để Tổ Chức tồn tại. Nguyên tắc Phân Công, Phân Mệnh, Phân Hưởng cần được nghiêm chỉnh áp dụng để Mâu Thuẫn không có cơ hội phát sinh.

Để tình trạng mâu thuẫn giữa Cơ Năng và Bản Vị xẩy ra trong một tổ chức Người, ấy là đi trái với lẽ thường của Đạo, là còn để tư kỷ bệnh thái lấn át minh thức Nhân Chủ.

Khai thác mâu thuẫn giữa cơ năng và cơ năng, giữa cơ năng và Bản Vị là cố tình làm tan vỡ Bản Vị. Các cơ năng trong cùng Bản Vị theo lẽ đạo tự nhiên không thể có những hành vi như thế được. Sự chân, giả của cơ năng trong Bản Vị cũng theo lẽ đó mà phân định. (Trong dân tộc, gia đình, đoàn thể, giai cấp là cơ năng, Dân tộc là Bản Vị. Trong đoàn thể, các đoàn viên là cơ năng, đoàn thể là Bản Vị.)

QUY LUẬT IV: HỖ TƯƠNG NGUYÊN NHÂN LÀ TỰ KỶ NGUYÊN NHÂN

Quy luật Hỗ Tương giữa Bản Vị và Cơ Năng, giữa vận động và kết hợp là quy luật tự nhiên trong vũ trụ, vạn vật, nhờ đó mà vũ trụ vạn vật tồn tại; không tan rã.

Quy luật Hỗ Tương Nguyên Khởi ấy chính là Bản Chất của Đạo, là Đạo Kỷ, giềng mối của Đạo khi Đạo phát tiết vận động. Quy luật Hỗ Tương có nguồn gốc ở tự nó, tự kỷ nguyên nhân, tự nó nó có, tự nó chứa sẵn trong mỗi Bản Vị, để tồn tại và phát triển, cũng chính nhờ đó mà vũ tụ, vạn vật tồn tại và phát triển.

Tại mỗi Bản Vị khi Vận Động, sức Hướng Tâm, sức Ly Tâm cũng tự vận động hỗ tương điều hợp để đạt trạng thái quân bình trên trục lõi, để tồn tại, để phát triển và để kết hợp.

Nếu mâu thuẫn phát sinh, trạng thái quân hành không đạt được thì Bản Vị hoặc sẽ tan rã, hoặc tồn tại bệnh hoạn, èo uột, héo mòn, trước khi tan rã.

Cho đến nay vũ trụ, vạn vật và nhân loại còn tồn tại ấy chính là nhờ, tự bản chất của lẽ đạo tự nhiên có sẵn quy luật Hỗ Tương nơi các Bản Vị. Hỗ Tương là quy luật thường thái. Mâu thuẫn, Hủy diệt, chỉ là quy luật Bất Thường Thái trong thiên nhiên, hoặc là trạng thái bệnh hoạn nơi con Người chưa Nhân chủ.

QUY LUẬT V: TỰ KỶ, Ỷ THA, ĐỘNG THA HỖ TƯƠNG VẬN ĐỘNG VÀ KẾT HỢP

Cái quá trình Hỗ Tương Nguyên Nhân được suy diễn thành Công Thức Biện Chứng: Ỷ Tha-Tự Kỷ-Động Tha

Tự kỷ, Ỷ Tha, Động Tha Hỗ Tương Vận Động và Kết Hợp mà thành vạn vật.

Đó là chân ý nghĩa của Đạo Kỷ.

Đó cũng là Uyên Nguyên của sự hình thành, kết cấu, vận động của các Bản Vị trong vũ trụ, vạn vật và nhân loại.

Các cực chất khi vận động, gom góp các thành phần chất, lượng thành một hỗ tương có chủ thể, có tự ngã, có tự kỷ, đó là Bản Vị Cơ Bản. Các Bản Vị Cơ Bản đó lại vận động và phối hợp vận động với các Bản Vị khác mà hình thành Vũ trụ, Vạn Vật, Loài Người.

Trình thức Biện Chứng Tự kỷ, Ỷ Tha, Động Tha Hỗ Tương Vận Động và kết hợp ấy cứ nối tiếp không ngừng theo mỗi cấp độ và tiến lên mãi theo các chu kỳ tiến hóa của vạn hữu.

Dưới trình thức biện chứng và các quy luật trên mà các nguyên tử, phân tử, tinh cầu, thái dương hệ và vạn hữu trong đó có nhân loại được hình thành. Trong nhân loại, mỗi cá nhân là một bản vị cơ bản. Các bản vị cơ bản (nam, nữ) có tính tương đồng, Tự kỷ ỷ tha hỗ tương vận động và kết hợp mà thành gia đình bản vị. Các gia đình bản vị tự kỷ ỷ tha hỗ tương vận động và kết hợp mà thành dân tộc. Các dân tộc tự kỷ ỷ tha hỗ tương vận động và kết hợp mà thành nhân loại. Phối hợp bản vị học thuyết và ba tầng triết lý ấy là căn bản tư tưởng thuộc vũ trụ quan nền móng của Nhân Chủ Duy Dân.

Theo bản vị học thuyết và biện chứng Duy Dân như vậy thì những tiền đề của thuyết Duy Vật như vạn vật mâu thuẫn, vạn vật tương quan, vạn vật động và biện chứng chính đề, phản đề, hợp đề chỉ là những khám phá thô sơ và không toàn triệt.

Theo Duy Dân, bản chất của vạn vật không mẫu thuẫn mà đối lập thống nhất và Hỗ Tương như Âm, Dương.

Các quy luật “vạn vật tương quan”, “vạn vật động” không tách rời nhau mà kết hợp trong quy luật “vận động và kết hợp là Hỗ tương nguyên nhân”.

Tiến trình, Biện chứng vạn vật, đại thể không phải là chính, phản, hợp đề mà là tự kỷ, ỷ tha, động tha hỗ tương vận động và kết hợp.

* Quy luật mâu thuẫn chỉ đúng ở phạm trù tự nhiên còn ở xã hội người chỉ có tác dụng trong giai đoạn quá độ khi có trạng thái áp bức mất quân bằng; hoặc chỉ phát lộ trong trạng thái cục bộ nhiều bệnh hoạn, khi con người chưa giác ngộ Nhân Chủ.

* Quy luật mâu thuẫn và biện chứng chính, phản, hợp có thể áp dụng trong vũ trụ khách quan nhưng trong xã hội nhân loại biện chứng của

sự sinh thành, nối, tiến, hóa của con người là tự kỷ, ỷ tha, động tha hỗ tương vận động và kết hợp.

Cho nên Duy Dân đặt hẳn các quy luật và biện chứng của Duy Dân vào phần Duy Dân, trong kiến thiết, nhất là kiến thiết dân tộc và nhân loại. Duy Dân lấy Người làm tối cao căn cứ và lấy quy luật hỗ tương làm nền tảng vận động và kết hợp các lực lượng đối xung khác biệt.

Trong xã hội, mỗi cá nhân là một bản vị có đặc thù tính, còn gọi là cá tính, hình thành kết cấu bởi những yếu tố thiên nhiên và tự tạo khác nhau, bị chi phối bởi các quy luật chung, nhưng sinh hoạt theo quy luật riêng thích nghi với cá tính, để hạnh phúc cá nhân được viên mãn. Mỗi cá nhân như vậy vận động sinh hoạt theo một biện chứng riêng, mỗi cá nhân là một sinh thể tự do trong bản chất, tự kỷ, ỷ tha, động tha hỗ tương vận động và kết hợp với các sinh mệnh cá thể tự do khác mà thành gia đình bản vị. Mỗi gia đình bản vị tự nó cũng có một đặc thù tính phát sinh do điều kiện và hoàn cảnh riêng của chính nó, bị chi phối bởi các quy luật chung, nhưng vận động sinh hoạt theo quy luật biện chứng riêng phù hợp với các đặc tính gia đình để hạnh phúc gia đình được tối đa sung mãn. Các bản vị gia đình tự kỷ, ỷ tha, động tha hỗ tương vận động và kết hợp mà thành dân tộc. Mỗi dân tộc có một đặc thù tính còn gọi là Dân Tộc Tính, tự kỷ, ỷ tha, động tha hỗ tương vận động và kết hợp mà thành nhân loại. Các Đoàn thể, các giai cấp trong xã hội hình thành là các nhu yếu có tính cách giai đoạn, để đáp ứng một hoàn cảnh giới hạn. Chính nó không có giá trị tự tồn vĩnh cửu. Nó không là một bản vị, nó chỉ là những cơ năng phát sinh do nhu cầu của Dân Tộc.

Nhân loại kết hợp như vậy không thể là một nhân loại đại đồng đồng nhất thể kết cấu bởi giai cấp không biên cương mà là sự kết hợp hỗ tương hòa hài giữa các Bản Vị có dân tộc tính khác nhau, nhưng có cùng nhất nguyên nhân tính, và tự thể tính. Sự xung đột đang xảy ra giữa một số cá nhân, đoàn thể, quốc gia ấy chỉ vì trình độ nhân chủ của nhân loại còn chưa trọn vẹn. Bệnh thái tư kỷ cá nhân còn hoành hành, trình độ tự thắng và giác ngộ Nhân Chủ còn thấp kém. Khi trình độ giác ngộ Nhân Chủ của con người tiến tới cấp càng ngày càng cao hơn thì Xã Hội sẽ tiến tới mức Hòa hài, Nhân đạo và Ổn Định.

PHẦN II

NHÂN SINH QUAN NHÂN CHỦ DUY DÂN

Duy Dân Nhân Chủ ra đời là để xây dựng một xã hội Người cho thật là Người, một xã hội Người cho Người được thực hạnh phúc, được thực giải phóng và được thực chủ động, muốn được vậy:

Nhân Bản phải là tối cao căn cứ

Nhân chủ phải là tối định tiền đề  Nhân Tính phải là tối sơ xuất phát

A- Tối Cao Căn Cứ: Nhân Bản

Nhân chủ Duy Dân lấy Người làm gốc.

Lấy Người làm gốc thì đối tượng tối cao của Người phải là Người.

Người là căn cứ tối cao.

Người là nguồn gốc và đồng thời là cứu cánh của xã hội Người, của mọi sinh hoạt, định chế, tổ chức.

“

Nhân bản là lấy loài người làm gốc, lấy xã hội loài người trên tự tính làm gốc, lấy nhân dân làm gốc, lấy toàn thế giới nhân loại làm gốc của mỗi kiến chế, kiến trúc và kiến thiết xã hội. ” (Chu Tri Lục 7, trang 155).

Lấy người làm gốc thì các sự, vật khác ngoài người sẽ là phụ. Cho nên sứ mệnh của người trong xã hội là phục vụ Người, vì Người, cho Người mà không vì sự, vì vật.

“Phải cả người khác với loài người đều là mục đích. Người đứng trước người là thần thánh.”.

( Thái Dịch Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 19)

Người trở về Người và cởi bỏ mọi thứ vong thân.

B- Tiền đề tối định: Nhân Chủ

Người là tối cao căn cứ thì mọi sự, mọi việc là do Người quyết định.

Lấy Người làm gốc thì chủ đạo sinh hoạt của loài người do chính Người Chủ Động.

Số phận Người, Lịch sử Người, Xã hội Người, Đời sống Người do chính Người xây dựng định đoạt.

“Nhân Chủ là lấy loài người làm chủ đạo sinh hoạt cho loài người, lấy loài người làm chủ đạo sinh hoạt cho vũ trụ” (Chu Tri Lục 7, trang 55).

Người làm chủ chính mình trên đường thăng hóa nhân chủ từ nhân đạo sơ khai, nhân đạo thành lập, nhân đạo tinh tiến đến nhân đạo ổn định. Làm chủ chính mình là tự thắng chính mình trong cuộc đấu tranh diệt trừ ác tính, vật tính để cùng người hoàn thành nhân đạo trong xã hội người. “Phải coi mình là một vật mình phải thờ phượng và nâng cao lên thật lành và thật đẹp, đối với người cũng như thế.”.

(T.D. Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 19)

Người làm chủ Người, chế ngự các tổ chức lực lượng phản nhân tính để xây dựng Nhân Đạo cho Người. “Nhưng mà lý tưởng đó vào đời phải qua cuộc đấu tranh để thắng cả tự mình với tất cả những ác thế lực nữa”.

(T.D. Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 19)

Người làm chủ vũ trụ vật chất, làm chủ các quy luật khách quan khoa học vật chất và làm chủ ngoại vọng tâm linh.

Người không để Người bị chi phối, lệ thuộc bởi ngoại vật khiến Người chìm đắm trong vong thân vật chất hoặc siêu hình.

C- Xuất phát tối sơ: Nhân Tính

Người làm chủ mình, làm chủ vũ trụ vật chất là để phục vụ loài người.

Để phục vụ Người cho thực có hạnh phúc thì phải lấy nhân tính làm xuất phát điểm và nền tảng cho việc thành lập xã hội, để tiến hành đời sống thực tế Người trong xã hội Người. (xem Chu Tri Lục 6 và Triết Học Chính Thống).

Muốn xã hội người có hạnh phúc thì nhân tính phải là yếu tố nền tảng cho mọi kiến thiết nhân sinh, vì “xã hội người chính là một tổ chức có nhân tính.” (1), vì bởi nhân tính mà con người hình thành xã hội. Nhân tính nguyên khởi để cấu tạo xã hội là nhu yếu tính, sắc tính, hợp đoàn tính và tự vệ tính. Con người tự thân nhỏ yếu trước thiên nhiên, vạn vật, muốn có đủ nơi ở, cái ăn, đồ mặc, con người phải cần đến sự tương trợ của nhau để thỏa mãn nhu yếu tính. Do nhu yếu sinh lý, nam nữ cũng bị lôi cuốn đến ở chung nhau để thỏa mãn sắc tính, từ đó mà sinh ra gia đình, tông tộc và nhu cầu truyền dõi dòng giống. Do nhu cầu tâm lý, con người cần có những người khác để san sẻ tâm tình trao truyền kinh nghiệm và bớt cô đơn, nghĩa là để thỏa mãn hợp đoàn tính. Trước đe dọa của các loài ác thú, dã nhân, bão lụt, sấm sét, thiên tai, động đất, con người một mình không đủ sức đối phó để bảo vệ sự sống còn. Con người cần đoàn kết với nhau để chống đỡ ngoại vật. Đoàn kết thì hiệu năng an ninh được bảo đảm và nhu cầu tự vệ tính được thỏa mãn.

Xã hội người từ khi thành lập, cơ bản phải đáp ứng được sự mãn thích bốn nhân tính căn bản cho mọi thành viên. Bốn nhân tính được mãn thích khi nhu yếu phẩm được phân chia bình đẳng (Bình). Vợ, chồng là của riêng nhau, không bị chung chạ, hiếp đáp, gia đình, nòi giống được bảo vệ (Trinh) và người người không ai bị áp bức, bóc lột mà cùng được bảo vệ, được sống với nhau một cách yên lành, hòa ái thân mật, tương trợ, giúp đỡ nhau (Hòa). Trinh, Bình, Hòa là 3 cứu cánh và mục đích của xã hội nhân sinh để cơ bản nhân tính được tối đa thỏa mãn.

Các xã hội mà 4 yếu tố cơ bản của nhân tính và 3 cứu cánh của xã hội không đạt được thì xã hội đó là xã hội phản nhân tính. Xã hội đó còn bị bản năng sinh vật tính chi phối. Đó là xã hội của bạo lực, mâu thuẫn đối kháng, bóc lột, đàn áp, mạnh được yếu thua.

Loài người cho đến nay vẫn còn xa lìa nhân tính, bị chế ngự bởi vật tính. Con người chưa làm chủ được chính mình. Để xã hội người thực sự phục vụ cho người, thì mọi xuất phát của kế hoạch và hành vi nhân sinh phải y cứ vào nhân tính.

Công nghiệp của mỗi chế độ đương thời là điều lý trình độ nhân tính và đưa đẩy trình độ nhân tính đương thời tiến cao hơn trên đường Nhân Chủ. Người, khi tự động hình thành xã hội không những muốn được mãn thích các nhân tính cơ bản mà còn mong được mãi sống, còn, nối, tiến hóa

trên tiến trình Nhân Chủ, làm chủ chính mình và làm chủ thiên nhiên để tập đoàn người ngày thêm cùng nhau sung mãn hạnh phúc.

Lịch sử của loài người là lịch sử của cuộc đấu tranh không dứt để sống còn, nối, tiến, hóa, để “hoàn thành phạm trù lý tưởng Người” trên tiến trình Nhân Chủ, để đạt cứu cánh Trinh, Bình, Hòa hầu nhân tính ngày thêm mãn thích. (xem Bình Sản Kinh Tế).

Cuộc đấu tranh để tiến lên Nhân Chủ là cuộc đấu tranh hết sức gay go: “Chỉ có cuộc thánh chiến giữa Phật và tinh, ma khi [Phật] thắng mới mang được đến ánh sáng và thanh thoảng cho loài người. ” (T.D. Lý ĐôngA/ Huyết hoa/ trang 27)

Chân Ngôn

“Chỉ có khi nào ta làm chủ đừng để thụt xuống làm tôi đòi trước cái ý thức và văn hóa, chúng ta mới thực biết làm chủ của vũ trụ, văn hóa, xã hội, văn minh và thời đại”.

Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 81

“Người nào đi tìm lẽ sống cho riêng mình, nói rộng ra cho một dân tộc, đều phải nan hành, khổ hạnh… Người đó phải là thắng nhân đã. Người đó phải thắng tự mình trên từng bộ phận của mình, và từng cơ năng của sinh mệnh thắng mình đã, cái thắng lợi xiết bao gian nan, yêu cầu biết bao gắng gỏi đã, rồi mới có thể thắng được mọi ngoại vật.”… 

“Chết đi là một việc dễ dàng hơn là đã chết ở nơi tự mình một lần, rồi lại sống lại với thai cốt mới.” 

“Cho nên cách mạng phải đi đôi với một tu dưỡng của cách mạng mới.”

Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 112

PHẦN III

LỊCH SỬ QUAN NHÂN CHỦ DUY DÂN

“

Loài Người là loài Người của loài Người Sống, Còn, Nối, Tiến, Hóa ở trên nền tảng và điều kiện loài Người. Cho nên một nhận thức rõ rệt và sống chính về loài Người là cái y quy thực tiễn cho Người ta sống.” (Thái Dịch Lý Đông A/ Thiết Giáo trang 98)

I- QUAN NIỆM VỀ SỰ HÌNH THÀNH CON NGƯỜI

Con Người do cực chất trong vũ trụ, vận động và kết hợp dưới hình thái vô trình diễn, vô trình thức, vô cùng cứu cánh, vô cùng duyên khởi, theo quy luật “Đạo Kỷ là Tự Kỷ Nguyên Nhân” và “Hỗ Tương Vận Động và Kết Hợp” mà thành. (Mở Quyển).

Con Người khi hình thành là một Tổng Thể của Vật, Tâm, Sinh. Thể chất Người được cấu tạo bởi vật chất. Do tính chất vô trình thức của vũ trụ vận động, Thể xác Người được cấu tạo hoàn bị hơn các sinh vật khác, nhất là não bộ. Là vật chất, Thể xác Người bị chi phối bởi các quy luật vật chất khách quan.

Cùng với Thể xác, Người có cuộc sống Tâm Linh với các Nhân Tính: Tự Nhiên Tính do “Trời” phú và Thành Tựu Tính do tự mình và xã hội làm nên. Cuộc sống Tâm Linh bao gồm các sinh hoạt tình cảm và trí tuệ, bị chi phối bởi quy luật Nhân Văn xã hội.

Ngoài Thể xác và Tâm Linh, Người còn là một Thể Sống. Thể Sống bao gồm những sinh hoạt của sự sống, những nhu cầu của sự sống. Thể Sống bị chi phối bởi các quy luật Sinh Vật Học.

Cuộc sống của Người không thuần Tâm, thuần Vật hay thuần Sinh mà bao gồm cả ba mặt Vật, Tâm, Sinh, khiến Người trở thành một Bản Vị có Sinh Mệnh Tính, nghĩa là cuộc sống trọn vẹn có Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng vận động, có Tự Chủ Tính, Tự Do Tính và có mục đích. (xem Mở Quyển, Chìa Khóa Thắng Nghĩa, Bản Vị Học Thuyết).

Hướng Tâm Vận Động là xu hướng tự do bảo tồn, phát triển cá nhân về Thể xác, Tinh Thần, và sự sống. Do Hướng Tâm vận động mà con Người tự thương mình và những gì liên hệ đến mình, cùng có tư hữu tính. Do

Hướng Tâm vận động mà con Người sáng tạo các môn thể thao, võ thuật, vũ thuật để luyện tập, phát triển thể xác. Do Hướng Tâm vận động mà con Người tạo lập các Tôn Giáo, các hệ thống Tư Tưởng, Luân lý, nghệ thuật, văn hóa để thỏa mãn và phát triển khát vọng tâm linh. Do Hướng Tâm vận động mà con Người nghiên cứu khoa học, sáng tạo dụng cụ, máy móc, điện toán, người máy để thỏa mãn và phát triển khả năng, khát vọng trí tuệ. Do Hướng Tâm vận động của Người mà Người sáng tạo các dụng cụ, máy móc… để chiến đấu hữu hiệu với thiên nhiên; để phát triển sự sống mà người sáng tạo các loại vũ khí ngày một tối tân để chiến đấu hữu hiệu bảo tồn sự sống. Có thể nói, tất cả các sinh hoạt về Thể xác, Tâm lý, Trí tuệ của người đều là những tác động của công cuộc Hướng Tâm vận động của Người. Hướng Tha vận động là xu hướng thương yêu, giúp đỡ người khác, dầu quen biết hay không quen biết, nhất là khi người khác gặp nguy hiểm, khốn cùng; là xu hướng vươn tới người khác, tạo liên hệ tốt với người khác, xu hướng hợp Đàn. Do Hướng Tha vận động mà con người tạo lập xã hội, thiết lập gia đình, Thị Tộc, Bộ Lạc, Dân Tộc, nương theo nguyên lý “Vận Động và Kết Hợp là Hỗ Tương Nguyên Nhân”. Do Hướng Tha vận động mà người có nhu cầu tập thể, sáng tạo ngôn ngữ, nghệ thuật, văn hóa, luật pháp, cơ cấu, định chế v.v… để cùng sống với nhau, trong tập thể.

Hướng Thượng vận động là xu hướng muốn mình và người khác cùng tiến cao hơn; là xu hướng biết lo lắng, nguyện ước, vui sướng, tích cực phục vụ lý tưởng, gia đình, đoàn thể, dân tộc, nhân loại, công ích, khát vọng Chân, Thiện, Mỹ và dám hy sinh cả thân mình cho nghĩa vụ. Xu hướng Hướng Thượng là một đặc hữu tính của Người, chỉ Người mới có, khiến Người tiến cao mãi lên hơn loài cầm thú.

Ba xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng của Người, mỗi xu hướng đều có tiềm năng rất cường kiện, nhưng thường phát triển mất quân bằng, tùy theo trình độ kiến thức, tu dưỡng, ý chí và quan niệm sống. Sự phát triển mất quân bằng giữa ba xu hướng đã làm nên chiến tranh, chém giết, bóc lột, tranh chấp giữa người với người từ trước đến nay. Sự phát triển mất quân bằng giữa ba xu hướng cũng là một trong các yếu tố quan trọng làm nên các cá tính khác nhau, và tùy đó mà xã hội trị giá mỗi người tốt, xấu khác nhau. Trên tiến trình tiến hóa và nhân đạo, lý tưởng sống của người trong xã hội là người dùng ý chí cá nhân và tập thể để quân bằng được ba xu hướng.

Sự vận động của ba xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng của con người trong thời đại và các tác động của ba xu hướng đó trên thiên nhiên, trên loài người làm nên các sinh hoạt của người trên các lãnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Sự biến chuyển của lịch sử loài người chính là những biến chuyển qua sự vận động của các xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng. Nói khác đi, chính con người làm nên lịch sử của Người, trong đó kinh tế chỉ là một trong những sản phẩm quan trọng của Người. (Kinh tế không là tất cả biến động lịch sử như Marx chủ trương).

II- QUAN NIỆM VỀ SỰ HÌNH THÀNH XÃ HỘI NHÂN LOẠI

Do Nhân Tính và các khuynh hướng Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng mà Người kết hợp thành xã hội. Xã hội nguyên thủy được gọi là xã Hội Tự Tính, vì được kết hợp bởi nhân tính, trong đó có 4 yếu tính nguyên thủy: Nhu yếu tính (ăn, ở, mặc), sắc tính (nam nữ), xã hội tính (hợp quần) cùng tự vệ tính (tranh đấu tự tồn). Xã Hội từ đó trở đi được gọi là Nhân Loại, được kết hợp bởi các Cá Nhân Bản Vị, cùng Nhân Tính với các xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng vận động, cùng Nhân Thể, Nhân Dạng, cùng sống trên trái đất, khác với Vật Chất và Động Vật. (xem Duy Nhân Cương Thường trang 44, xem Mở Quyển).

Nhân Loại được hình thành, tự nó là một Bản Vị, một thể riêng biệt, có đặc thù tính, gọi là Nhân Tính, có các xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha, Hướng Thượng vận động, khác với Vật Chất và Động Vật. Đời sống con người bị chi phối bởi cả Quy Luật Thiên Nhiên lẫn các Quy Luật Nhân Văn Xã Hội, xử dụng và đãi lọc các quy luật khoa học thiên nhiên để làm lợi cho Người. Bản Vị Nhân Loại là một Bản Vị có Sinh Mệnh Tính.

III- QUAN NIỆM VỀ SỰ HÌNH THÀNH CÁC DÂN TỘC

Bị chi phối bởi quy luật “Tự Kỷ Ỷ Tha Hỗ Tương Vận Đông và Kết Hợp” của các Bản Vị Cá Nhân, lại do các hoàn cảnh địa lý phân bổ, kết cấu chủng tộc, diễn tiến lịch sử, phong tục, tập quán, ngôn ngữ, văn hóa riêng mà các Dân Tộc hình thành. Mỗi Dân Tộc khi hình thành là một Bản Vị có đặc thù tính gọi là Dân Tộc Tính, sinh hoạt theo quy luật riêng của Dân Tộc mình, xử dụng và đãi lọc các quy luật Nhân Văn Xã Hội, các quy luật Khoa Học Thiên Nhiên thích hợp riêng cho Dân Tộc mình. Bản Vị Dân Tộc khi hình thành có

trọn vẹn ba xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng Vận Động. Mỗi Dân Tộc là một Bản Vị có Sinh Mệnh Tính. Các Bản Vị Dân Tộc Hỗ Tương Vận Động và Kết Hợp mà thành Nhân Loại. Sự bảo tồn và phát triển Đặc Tính Dân Tộc, văn hóa Dân Tộc qua xu hướng Hướng Tâm Vận Động không làm loài người phân hóa xa cách nhau mà trái lại làm cho Bản Vị Nhân Loại trở nên sung mãn phong phú hơn, như xu hướng Hướng Tâm vận động khiến cá nhân phát triển toàn bộ làm Gia Đình và Dân Tộc trở nên phong phú, sung mãn hơn. Sự tranh đấu giữa Dân Tộc và Dân Tộc, cũng như sự tranh đấu giữa cá nhân và cá nhân đã xẩy ra, đó chỉ vì trình độ con Người trên tiến trình Nhân Chủ đang trên đà tiến bộ. Sự dã man của con người đã dần dần cải tiến theo mỗi thời đại, theo sự tu dưỡng, và theo khả năng giác ngộ Nhân Chủ, đưa dẫn bước đi của lịch sử nhân loại từ Nhân Đạo Sơ Khai qua Nhân Đạo Thành Lập đến Nhân Đạo Tinh Tiến sang Nhân Đạo Ổn Định. Loài người trải qua các thời đại đấu tranh vẫn còn tồn tại và mãi mãi còn tồn tại ấy là vì nguyên lý Hỗ Tương vốn là nguyên lý thường tồn của vũ trụ và nhân loại của các Bản Vị. Nguyên lý mâu thuẫn có đó, nhưng chỉ là những bất thường thái của vũ trụ và loài người trong những quá độ của hủy diệt. Trong sinh hoạt thực tiễn của các Bản Vị qua Tự Kỷ Ỷ Tha Hỗ Tương Vận Động và Kết Hợp thì mâu thuẫn hủy diệt đã trở nên Mâu Thuẫn Thống Nhất. Vì vậy mà vũ trụ, nhân loại tồn tại. Trong loài người, vì có trọn vẹn ba xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha, và Hướng Thượng, có tự chủ, tự do và mục đích tính, tiến tới Chân, Thiện, Mỹ và Nhân Chủ, nên sự Hỗ Tương và Mâu Thuẫn Thống Nhất càng ngày càng trở nên rõ rệt, mạnh mẽ. Sự đấu tranh hủy diệt giữa cá nhân và cá nhân, giữa quốc gia và quốc gia, giữa giai cấp và giai cấp càng ngày càng bị loài người ghê tởm và lên án, coi như dấu tích của thời man dã. Vì mỗi Bản Vị là một khác biệt, mỗi Cá Nhân là một khác biệt, mỗi Dân Tộc là một khác biệt. Sự khác biệt đó là Tự Kỷ, tự nó nó có vừa do Tiên Thiên vừa bởi tự thành nên không bao giờ bị tiêu diệt, trừ khi chính nó, Bản Vị tự nó bị tiêu diệt. Tuy khác biệt nhưng nhờ Quy Luật Hỗ Tương thường tồn, và ở loài Người còn thêm ý chí Sống, Còn, Nối, Tiến, Hóa, nên mâu thuẫn trở nên Thống Nhất, sự Hủy Diệt biến thành Cạnh Tranh Tiến Bộ và tính chất Nhân Đạo, Nhân Chủ càng ngày càng phát triển, cho tới lúc mọi hình thái dã man, bóc lột, lạm dụng giữa Người và Người không còn nữa.

Lịch sử của loài người cho đến nay đã minh chứng cho tiến trình Nhân Chủ ấy. Đó là sự tiến hóa của người về Nhân Sinh và Nhân Đạo mà kết quả là người tiến từ Nhân Đạo Sơ Khai, Nhân Đạo Thành Lập đến Nhân Đạo Tinh Tiến.

Mọi đấu tranh giữa cá nhân với cá nhân, giữa quốc gia với quốc gia, giữa giai cấp với giai cấp sẽ bị loài người dần dần tìm cách chối bỏ. Sự bóc lột, lạm dụng giữa người và người đang bị chính loài người loại trừ.

Mọi chủ chương đúc khuôn con nguời thành Một, xóa bỏ mọi cá tính, mọi dân tộc, chỉ làm khổ thêm loài người và không bao giờ thành tựu vì trái với định luật thiên nhiên Tự Kỷ Bản Vị và trái với Bản Chất của chính loài người, có khuynh hướng hướng tâm vận động.

Thế Giới sẽ là một Thế Giới Đại Đồng, trong đó mỗi Bản Vị Cá Nhân, Gia Đình, Dân Tộc còn tồn tại và Hỗ Tương kết hợp để cùng Sống, Còn, Nối, Tiến, Hóa trong khung cảnh Chân, Thiện, Mỹ, Nhân Chủ và Hòa Hài.

Các nòi giống linh lạc, hậu quả của những man dã giữa loài người khi chưa giác ngộ Nhân Chủ, sẽ dần dần được phục hưng lại.

Các loài người yếu sẽ liên minh kết hợp với nhau, dưới sự yểm trợ của các thành phần nhân loại tiến bộ, để đấu tranh chế ngự các Ác Thế Lực đưa dẫn loài người tiến cao hơn trên tiến tình Nhân Chủ. Sự Kết Khối đầu tiên sẽ là các Tập Đoàn Quốc Tế An Toàn như Thị Trường Chung Âu Châu.

IV- DIỄN TRÌNH LỊCH SỬ NHÂN LOẠI

Lịch sử loài người không phải là lịch sử của giai cấp đấu tranh như Karl Marx chủ trương; cũng không phải được quyết định do tinh thần tuyệt đối như Hégel thuyết, mà là hiệu quả của sự vận động phát sinh từ Bản Chất Người, Bản Tính Người, Khả Năng Người qua mỗi thời đại.

Lịch sử đó, trên lý tưởng của loài người là đi tìm tự do, tự chủ, đi tìm nhân đạo cho chính loài người. Trên đời sống thực tế là cuộc đấu tranh không dứt với thiên nhiên, với đồng loại và với chính cá nhân mình để được Sống, Còn, Nối, Tiến, Hóa cho cá nhân và cho Tập Thể. Lịch sử đó, trong Nguyên Động Lực là hiệu quả của cuộc vận động Hướng Tâm, Hướng Tha, Hướng Thượng của các Bản Vị Cá Nhân, Gia Đình, Dân Tộc qua mỗi thời đại. Hiệu quả thuần của các tác động đó qua mỗi thời đại tạo nên diễn trình Nhân Đạo Sơ Khai, Nhân Đạo Thành Lập, Nhân Đạo Tinh Tiến, và Nhân Đạo Ổn Định, tương đương với các thời kỳ Thần Tắc, thời kỳ Lý Tắc, thời kỳ Thực Nghiệm và thời kỳ Văn Minh Toàn Triệt.

A- THỜI KỲ NHÂN ĐẠO SƠ KHAI

Khi loài người mới xuất hiện, động lực hoạt động tự nhiên của con người là tìm cách thỏa mãn các Nhu Cầu Căn Bản phát sinh từ Nhân Tính: Nhu Yếu Tính: Ăn, ở, mặc

Sắc Tính: Kết hợp nam nữ, phát triển nòi giống.

Xã Hội Tính: Cộng tác, hợp đàn.

Tự Vệ Tính: Chiến đấu để tranh sống, để tự vệ. Thời kỳ này là thời kỳ tự nhiên, con người sống trong tự nhiên như muông thú. Khi sản phẩm thiên nhiên còn thừa thãi, con người sống với nhau hòa bình. Khi sản phẩm thiên nhiên trở nên khan hiếm, con người phải tranh đấu để được sống còn, tranh đấu với thiên nhiên, tranh đấu lẫn nhau để thỏa mãn các Nhu Cầu Căn Bản. Giữa loài người với nhau, con người bị chi phối khắc nghiệt bởi Quy Luật Tranh Đấu: “mạnh được, yếu thua; khôn sống, mống chết”; với thiên nhiên, con người bất lực, sợ hãi, khuất phục nên tôn thờ tà thần để cầu sống, và cầu cho có nhu cầu căn bản mà sống.

Con người như vạn vật, được hình thành trong thiên nhiên theo quy luật “Đạo kỷ là tự kỷ nguyên nhân, hỗ tương vận động và kết hợp”. Khi sinh ra thì mỗi người đã là một Bản Vị. Bản Vị Người khi hình thành đã là một bản vị hoàn hảo, vì không những có một thể hoàn hảo có các khuynh hướng Hướng Tâm, Hướng Tha như các Bản Vị khác mà còn có đặc hữu tính Hướng Thượng Vận Động, đưa đẩy các khuynh hướng Hướng Tâm và Hướng Tha của mình tiến cao mãi lên, khiến con người dần dần làm chủ được chính mình và làm chủ được vũ trụ, vạn vật, sánh ngang cùng trời, đất.

Trong thời kỳ sau, khi con người xuất hiện, sản phẩm thiên nhiên bắt đầu khan hiếm, các nhu cầu căn bản cần được thỏa mãn khẩn thiết, xu hướng Hướng Tâm vận động thoái hóa thành đơn thuần, vị kỷ.

Dầu xu hướng Hướng Tâm vận động trong Bản Vị người thuộc thời đại này rất cường kiện, nhưng xu hướng Hướng Tha và Hướng Thượng vẫn hiện hữu. Do khuynh hướng Hướng Tha vận động mà con người muốn kết hợp với người khác, trước hết là người khác phái để thỏa mãn các nhu cầu sắc tính, sau là kết hợp với người khác để thỏa mãn các nhu cầu Xã Hội Tính và Tự Vệ Tính.

Xu hướng vươn tới người khác, kết hợp với người khác vừa để thỏa mãn các xu hướng Hướng Tha Vận Động, vừa gia tăng hiệu năng Hướng Tâm Vận Động của mình, đồng thời để đáp ứng nhu cầu kết hợp, thỏa mãn xu hướng Hướng Tha và Hướng Tâm vận động của người khác. Sự hỗ tương ấy phát sinh tinh thần nghĩ về nhau, thương yêu nhau, giúp đỡ nhau, giữa đôi nam nữ với nhau, giữa những người trong Đàn.

Đó là khởi nguyên của Tình Nhân Đạo.

Đó là thời Kỳ Nhân Đạo Sơ Khai.

Sự tiến bộ của con người là thành quả của sự Hỗ Tương phát triển giữa Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng vận động khiến tình cảm mở mang, văn hóa, nghệ thuật phát sinh; trí tuệ phát triển, kỹ thuật sáng tạo; thể xác khỏe mạnh, lao động tăng tiến; sự sống, cách sống, tương quan sống cải tiến, các nhu yếu căn bản dần dần được thỏa mãn nhiều hơn, tình yêu thương ngày một rộng rãi, sự chém giết tranh cướp trong nội bộ ngày một bớt ác liệt. Con người từ từ tiến sang thời kỳ Nhân Đạo Thành Lập.

B- THỜI KỲ NHÂN ĐẠO THÀNH LẬP

Do các xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha, Hướng Thượng vận động và do Nguyên Lý “Tự Kỷ, Ỷ Tha, Động Tha Hỗ Tương Vận Động và Kết Hợp” của các cá nhân mà các Bản Vị Gia Đình, Thị Tộc, Bộ Lạc, Dân Tộc dần dần được thành hình.

Ngoài nhu cầu sống còn của cá nhân, con người đã bắt đầu có nhu cầu sống còn của tập thể. Nhu cầu sống còn của tập thể đòi hỏi nòi giống được tiếp nối, bảo vệ, kinh nghiệm được trao truyền, kỹ thuật, dụng cụ được sáng tạo tập thể, ngôn ngữ được thiết lập, văn hóa, nghệ thuật được hình thành.

Hoạt động của con người đã vươn từ nhu cầu Sống, Còn sang nhu cầu Nối, Tiến, Hóa.

Từ đó sinh hoạt con người tiến mãi lên về mọi mặt.

Chữ viết, thi ca, hoạt họa được sáng tác.

Nhạc cụ, dụng cụ, vũ khí được sáng chế.

Kỹ thuật chiến đấu, kỹ thuật sản xuất, kỹ thuật di chuyển được canh cải.

Văn học, nghệ thuật, tôn giáo, tư tưởng được thành lập. Các sáng tạo về dụng cụ và kỹ thuật sản xuất (đồ đá đẽo, đồ gốm, đồ đồng, đồ sắt, kỹ thuật săn bắn, chăn nuôi, canh tác), khiến cuộc chiến đấu với thiên nhiên càng ngày càng thắng lợi, đời sống căn bản (nhu cầu ăn, ở, mặc) càng ngày càng cao.

Các sáng tạo về thi ca, nghệ thuật, tư tưởng, tôn giáo, khiến tình người càng ngày càng rộng lớn. Con người tiến triển mọi mặt về kinh tế, chính trị, xã hội, giáo dục, quân sự, về tổ chức cũng như về sinh hoạt.

Cuộc đấu tranh, giết chóc, đàn áp, bóc lột giữa người và người trong một tập thể càng ngày càng bớt khốc liệt. Luật pháp được thiết lập để tiêu chuẩn hóa. Công thức hóa sự giết chóc và bóc lột. Tập thể được nhân danh để xử dụng quyền hành. Sinh hoạt người, ngoài hướng về lợi ích cá nhân còn hướng chung về công ích. Luân lý được đặt ra để khuyến khích sự giao hảo tự nguyện giữa người với người từ gần đến xa. Tư tưởng, Tôn Giáo, Văn Học, Nghệ Thuật phát triển khiến tâm linh người ngày càng thêm cao đẹp trong mối tương quan giữa người với người, trong khi phục vụ thần linh. (Do Thái Giáo, bà La Môn Giáo, Dịch Lý, Đạo Thờ cúng Ông bà, Tổ Tiên, truyền thuyết, ca dao, tục ngữ v..v…)

Tình người càng ngày càng rộng, sinh hoạt người càng ngày càng hướng về tập thể, về nhân sinh, sự giết chóc bớt có tính cách cá nhân, được luật pháp hóa, tiêu chuẩn hóa, nhân danh quyền lợi và sự sống tập thể: Nhân Đạo được thành lập.

Con người tiến dần từ Đa Thần sang Độc Thần.

Bước cao hơn, con người dần dần thiên về lý trí, chuyển dần từ Thần Tắc sang Lý Tắc.

Về kinh tế, con người tiến dần từ du mục, săn bắn sang định cư, canh tác, tự động (công kỹ nghệ, khoa học, điện toán).

Về chính trị, con người tiến từ chế độ nô lệ sang chế độ phong kiến, từ tổ chức đàn sang chế độ thị tộc, bộ lạc, rồi dân tộc, quốc gia (Dân chủ, Đại Đồng trong khác biệt).

Về xã hội, khuynh hướng cá nhân phát triển song hành với tinh thần tập thể.

Từ nhân đạo thành lập, con người vươn sang nhân đạo tinh tiến.

C- THỜI KỲ NHÂN ĐẠO TINH TIẾN

Sự tiến bộ của con người về mọi mặt, ngày một cao hơn theo trình thức lũy tiến là do thành quả của công cuộc hỗ tương vận động giữa các khuynh hướng Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng qua chính con người, của các Bản Vị cá nhân, gia đình, và dân tộc, nhân loại với nhu cầu sống, còn, nối, tiến, hóa. Từ nhu cầu sống, còn, nối, tiến, hóa, người càng ngày vừa tìm cách thỏa mãn các nhu cầu căn bản ở mức độ cao hơn, vừa cố gắng vươn lên lý tưởng thực hiện chân, thiện, mỹ để sống thực là người, theo đạo làm người.

Do Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng vận động mà tình người ngày càng phát triển, cởi mở, trí tuệ, kiến thức người càng ngày càng tiến bộ, trao truyền kinh nghiệm sống, cảnh sống càng ngày càng tích lũy, cải tiến.

Hướng tâm vận động khiến rung cảm ngày một tế nhuyễn, sâu sắc, rộng lớn vươn từ cảnh sống người đến vẻ đẹp của thiên nhiên, vũ trụ, vạn vật. Trí tuệ, kiến thức người mỗi ngày một mở mang, hiểu biết các nguyên lý vũ trụ, quy luật, kỹ thuật khoa học, nhân văn, xã hội; sáng tạo các dụng cụ, máy móc, cơ giới (nghiên cứu tiến trình khoa học của con người); sáng tạo các tư tưởng triết học (nghiên cứu lịch sử triết học Đông, Tây; các chủ thuyết kinh tế, kỹ thuật, dụng cụ sản xuất, phương pháp, phương tiện phân phối (nghiên cứu lịch trình phát triển kinh tế nhân loại); các phương pháp tổ chức, quản trị, điều hợp (nghiên cứu phương pháp tổ chức và quản trị, điều hợp qua các chế độ). Hướng tâm vận động, ngoài phát triển phần tâm (tình cảm, trí tuệ), còn phát triển phần thể xác tự mình qua dinh dưỡng và luyện tập để thể xác trở nên hiệu năng trong công cuộc chiến đấu tự vệ và sản xuất (nghiên cứu nghệ thuật dưỡng sinh, phương pháp luyện tập và phong trào võ thuật qua các thời đại); cảnh sống người vươn từ mộc mạc đến văn mỹ, từ bất công đến công bằng, từ hận thù đến bác ái, từ phản trắc đến trung trinh, từ bất bình đẳng đến bình đẳng, từ mâu thuẫn đến hòa hài (nghiên cứu lịch sử văn minh nhân loại).

Thành quả đó là do tác dụng hỗ tương của cuộc Hướng tâm vận động giữa cá nhân và tập thể, mà bản vị căn bản của tập thể là Gia Đình, Dân Tộc và Nhân Loại.

Do thành quả ngày càng tích lũy to lớn của Hướng tâm vận động về cả ba mặt Vật, Tâm, Sinh mà khả năng Hướng tha và Hướng thượng của con người càng trở nên mạnh mẽ. Các hoạt động của người càng ngày càng hướng về công ích. Sự thương yêu buớc từ bản thân lần đến anh em, họ hàng, bè bạn, đồng bào, rồi dần bước đến tình nhân loại.

Các hỗ tương tác động giữa Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng đưa đẩy con người tiến hóa theo dạng thức xoáy trôn ốc có nút biến để văn minh phát triển toàn diện nối tiếp liên tục vô cùng tận.

Trí thức mở mang thì lý luận thêm sắc bén (từ so sánh đến Tam Đoạn Luận, đến Biện Chứng Pháp; Từ Biện chứng Pháp Duy Tâm đến Biện Chứng Pháp Duy Vật đến Biện Chứng Pháp Nhân Chủ Duy Dân) Hiểu biết thêm chính xác và hướng về nhân sinh (từ Thần tắc đến Lý tắc đến Thực nghiệm; từ Duy Tâm đến Duy Vật, Duy Sinh rồi đến Nhân Chủ)- Khoa học thêm tiến bộ (từ quả đất dẹp đến quả đất tròn, đến thái dương hệ động, đến vũ trụ đầy các chùm tinh vân, chứa hàng triệu tinh tú, cách xa nhau hàng triệu năm ánh sáng, ở trong khoảng không gian vô biên giới; từ khảo sát con người đến các sinh vật, đến các vi khuẩn; từ các chất vô cơ đến các phân tử, nguyên tử, năng lượng)- Kỹ thuật dụng cụ sản xuất thêm tân tiến (từ kỹ thuật sản xuất đồ đồng, đồ sắt đến kỹ thuật sản xuất các hợp kim, hợp loại vô cùng bền bỉ, hữu dụng, từ sản xuất các lưỡi cày lưỡi cuốc đến nhà máy sản xuất cơ giới, đến máy điện toán và người máy tự động đến kỹ nghệ không gian…) Đời sống kinh tế ngày càng phát triển (từ sản xuất tự cung cấp đến sản xuất để bán, đến sản xuất để cho không, từ phân phối bằng sức người, đến phân phối bằng sức vật, đến phân phối bằng cơ giới, đến phân phối bằng người máy và điện toán). Kết quả là nhu yếu căn bản được thỏa mãn để chuyển sang nhu yếu về tiện nghi. Đời sống cá nhân, xã hội mỗi ngày một cao.

Tình cảm sung mãn thì con người càng ngày càng ghê sợ sự chém giết, tàn ác, bóc lột và từ đó mà con người càng ngày càng hoàn hảo hóa các định chế, cơ cấu tổ chức, tìm cách loại bỏ sự chém giết, tàn ác, bóc lột do chủ trương của cá nhân; tìm cách loại bỏ sự chém giết, tàn ác, bóc bột do chủ trương của tập thể như đoàn thể, dân tộc, giai cấp. Chế độ phong kiến hạn chế sự chém giết, tàn ác, bóc lột trong tay các Lãnh Chúa, Quân Vương. Tổ chức phong kiến dần được thay bằng chế độ dân chủ hình thức kiểu tư bản hoặc cộng sản. Sự chém giết tàn ác, bóc lột thi hành do quy luật và quyết định của tập đoàn cai trị. Trào lưu hiện tại, con người đang tiến tới việc loại

bỏ hẳn sự chém giết, tàn ác, bóc lột giữa người và người (tài giảm binh bị, tiêu hủy vũ khí chiến tranh, lên án xâm lược, kết án kẻ giết người). Thể xác càng tinh anh thi sức lao động càng ngày càng dồi dào, khí lực của người không những chỉ để xử dụng vào công việc trực tiếp sản xuất phân phối mà còn xử dụng vào các công tác xã hội, phục vụ nhân sinh về các mặt xã hội, nghệ thuật, văn hóa. Thể xác tinh anh cũng tác động vào tâm lý, khiến tình cảm dồi dào, tinh thần rộng rãi, thoải mái, khiến trí tuệ sáng suốt, mẫn nhuệ, quyết định chính xác. Thể xác tinh anh, não bộ phát triển khiến người thâu thái được mọi dữ kiện phức tạp, suy luận được những nguyên nhân, hậu quả sâu xa, tính toán được những điều chưa nhìn thấy. Não bộ là cơ năng của trí tuệ.

Thời kỳ từ lúc loài người đặt ra các luật lệ, cơ chế để giảm thiểu sự chém giết, tàn ác, bóc lột cho đến khi người loại bỏ hẳn được sự chém giết, tàn ác, bóc lột giữa người và người là thời kỳ Nhân Đạo Tinh Tiến.

Con người hiện đang mất quân bằng giữa Tâm và Trí. Sự Sống, Còn, Nối, Tiến, Hóa của con người đang bị đe dọa bởi chiến tranh Nguyên Tử, bởi tranh chấp toàn cầu. Nhân Chủ Duy Dân ra đời là để đáp ứng với tình thế và cứu vớt nhân loại. Y cứ trên khảo luận về sự hỗ tương giữa các xu hướng Hướng Tâm, Thướng Tha, Hướng Thượng vận động nơi Bản Vị Người, nút điều chỉnh tự động phát sinh nơi con người, dưới ánh sáng của Tư Tưởng Nhân Chủ Duy Dân, con người sẽ tự tìm ra lối thoát.

Do nút điều chỉnh tự động và sự hỗ tương giữa ba xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha, Hướng Thượng vận động nơi các bản vị người, nên diễn tiến lịch sử loài người trong thời kỳ Nhân Đạo Tinh Tiến là:

Khuynh hướng nhân loại chính trị sinh hoạt tiến từ Phong Kiến sang Dân Chủ hình thức, tới khuynh hướng Quốc Dân Dân Chủ Chính Trị Hóa, trong đó quốc dân thực sự làm chủ vận mệnh mình.

Khuynh hướng nhân loại kinh tế xã hội sinh hoạt tiến từ chế độ tư hữu phong kiến, đến chế độ tư bản bóc lột, và vô sản chuyên chính tập quyền sang khuynh hướng Quốc Dân Kinh Tế Xã Hội Hóa, trong đó mọi người đều có tư hữu ngang nhau, cùng có cơ hội nghĩa vụ bình đẳng. Khuynh hướng cơ cấu sinh hoạt, tiến từ tổ chức Quốc Gia cực quyền, đến khuynh hướng Dân Tộc Hướng Tâm Vận Động (Nga Sô từ Staline trở đi, Trung Quốc từ Mao Trạch Đông trở đi, các nước Nam Tư, Ba Lan hiện nay, các nước thuộc khối Phi Liên Kết, và các nước có chế độ Dân Chủ). Từ Dân

Tộc Hướng Tâm Vận Động đến Quốc Tế Tập Đoàn An Toàn (Thị trường Chung Châu Âu; Liên Hiệp Các Quốc Gia Đông Nam Á, Khối Trung Đông, Liên Hiệp Các Quốc Gia Nam Mỹ; Khối các Quốc Gia phát triển Kỹ Nghệ; Khối Thịnh Vượng chung Anh, Ấn; Khối kinh tế Comecon cộng sản). Từ quốc tế tập đoàn an toàn tới nhân loại đại đồng dân tộc hỗ tương bản vị, theo đó các dân tộc cùng chung sống hòa hài trong một tổ chức quốc tế, hữu hiệu, bình đẳng trước vận mệnh chung của nhân loại.

D- THỜI KỲ NHÂN ĐẠO ỔN ĐỊNH



Là thời kỳ mà công cuộc Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng của nỗi cá nhân đã hoàn bị. Người đã thực là người, không còn dã tâm, thú tính. Tranh chấp giữa người và người không còn hận thù, sắt máu, chỉ còn yêu thương, đua tranh sáng tạo, và văn mỹ. Mỗi người đã trở thành một “thắng nhân” hoàn toàn tự chủ được chính mình, đầy nhân ái, và cởi bỏ được mọi thứ vong thân. 

Là thời kỳ mà công cuộc Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng của các dân tộc đã hoàn bị. Văn minh, văn hóa các Dân Tộc đã phục hoạt. Khoa học, tiến bộ đã phổ cập trong mọi Dân Tộc. Kinh tế, sản phảm thừa thãi, cơ giới, người máy thay sức người trong các nghiệp vụ lao động giải phóng người ra khỏi các lo âu phải tự mình mưu tìm sinh kế để thỏa mãn các nhu cầu căn bản. Người được hoàn toàn tự do, Quốc Dân Dân Chủ Chính Trị Hóa được thi hành, Quốc Dân Kinh Tế Xã Hội Hóa được thực hiện. 

Là thời kỳ các Quốc Tế Tập Đoàn An Toàn được thành lập trên tiêu chuẩn bình đẳng, hỗ tương. Liên Hiệp Quốc là một tổ chức thực sự bình đẳng, hữu hiệu để duy trì hòa bình, bảo vệ và phát huy nhân đạo, phát triển kinh tế, xã hội chung cho toàn thể nhân loại.

Ngày mà mọi người, mọi dân tộc đều sống trong hòa ái, hạnh phúc, thương yêu, no ấm, ngày ấy là ngày của Thời Kỳ Nhân Đạo Ổn Định được hình thành, chế độ Nhân Chủ Duy Dân được thành tựu. Ngày ấy là ngày người đạt được mục tiêu:

Tận kỳ sở năng

Toại kỳ sở nhu Chính kỳ sở mệnh

Ngày ấy là ngày khởi đầu thời đại từ 2000 trở đi.

IV- TÓM LƯỢC VỀ LỊCH SỬ QUAN NHÂN CHỦ DUY DÂN

Lịch sử quan Nhân chủ Duy Dân y cứ trên kinh nghiệm tích lũy của nhân loại, trên khảo sát về vũ trụ, khảo sát về con người, khảo sát về lịch sử và chứng nghiệm tự thân, đưa đến một kết luận:

Người do cực chất trong vũ trụ, vận động và kết hợp dưới hình thái vô trình diễn, vô trình thức, vô cùng cứu cánh, vô cùng duyên khởi, theo quy luật “Đạo Kỷ là Tự Kỷ Nguyên Nhân, Tự Kỷ, Ỷ Tha, Động Tha Hỗ Tương Vận Động và Kết Hợp” mà phát sinh.

Khi hình thành, người là một bản vị độc đặc, hoàn bị nhất, có đầy đủ ba xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng vận động. Người là một tổng thể của Tâm, Vật, Sinh. Về thể chất, người bị chi phối bởi quy luật vật chất, có nhu cầu thể chất như ăn, ở, mặc, sinh lý... cần thỏa mãn. Về tâm linh, người có tính tình và trí tuệ tiên thiên trời phú, bao gồm cả ác tính hay vật tính, lẫn thiện tính hay nhân tính. Khi sống trên đời, người lại có tính tình và trí tuệ Hậu Thiên Tự Thành, do chính mình thâu thập từ ngoài vào, hoặc do xã hội trợ trưởng. Cả hai hỗ tương phát triển hoặc chế ngự để thành cá tính, thành dời sống tâm linh. Đời sống tâm linh có thể hoàn hảo qua tu dưỡng, và bị chi phối bởi quy luật nhân văn, xã hội. Ngoài phần xác và tâm, người còn là một thể sống, có khát vọng của sự sống còn; sống nối tiếp và sống tiến hóa cho bản thân và cho tập thể. Ba xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha, Hướng Thượng hỗ tương vận động nơi người khiến người luôn luôn vừa nghĩ đến làm lợi cho mình, vừa nghĩ đến làm lợi cho người khác, lại vừa muốn đưa mình, đưa người khác tiến lên một mức cao hơn. Động lực của các sinh hoạt của loài người, diễn tiến của lịch sử Dân Tộc và Nhân Loại, trong tương quan giữa người với thiên nhiên, người với người là sự vận động hỗ tương giữa ba xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha, Hướng Thượng của Bản Vị người với nguyên lý “Tự Kỷ, Ỷ Tha, Động Tha Hỗ Tương Vận Động và Kết Hợp”.

Từ Hướng Tâm, Hướng Tha, Hướng Thượng vận động mà tâm người ngày một mở rộng, trí người ngày một hiểu biết sâu, xa, thể xác người ngày một tinh anh, sự sống người ngày một đầy đủ, tiến bộ. Sự tác động hỗ tương giữa thể xác, tâm linh (tính tình và trí tuệ), cùng sự sống, nơi mỗi cá nhân, cùng sự tác dụng hỗ tương giữa các xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha, Hướng Thượng nơi người và tập thể người khiến cuộc sống toàn bộ của người tiến cao mãi lên theo dạng thức xoáy trôn ốc, vô cùng, vô tận.

Sự phát triển về trí khiến cuộc đấu tranh giữa người với thiên nhiên ngày thêm hiệu quả: Từ lệ thuộc, sợ hãi thiên nhiên, con người tiến lên làm chủ thiên nhiên. Với tiến bộ khoa học, người không những khai thác thiên nhiên để đủ thỏa mãn các nhu yếu căn bản, lại đưa được các nhu cầu khác đến mức tiện nghi, tối cao. Với các sáng tạo mới về kỹ thuật và dụng cụ sản xuất, như cơ giới, người máy, máy điện toán, người giúp người giảm thiểu sự xử dụng sức lao động, và mai đây sẽ giải phóng người ra khỏi hẳn sự lao đông, giải phóng người ra khỏi sự mưu sinh. Các phát triển về trí sẽ hỗ tương tác động vào tâm, xác và sự sống của người, để cuộc sống toàn bộ của người chuyển hóa.

Sự phát triển về tâm khiến người tiến từ chỗ vị kỷ, tàn ác, đến chỗ ngày một hướng về nhân ái và quyền lợi tập thể. Người tiến từ hiện tượng tàn ác, bóc lột do chủ trương của cá nhân, đến sự tàn ác, bóc lột nhân danh tập thể, đến chỗ ghê tởm sự tàn ác, bóc lột do bất cứ ai, tập thể nào chủ trương. Người đứng lên tranh đấu để lật đổ những nhà cầm quyền tàn ác, vị kỷ, những nhà cầm quyền bất lực không đem được cơm no, áo ấm cho tập thể, những nhà cầm quyền phản tiến hóa; không thích hợp với ước vọng và nhu cầu tiến bộ chung của dân tộc và thời đại. Người thiết lập các tôn giáo, xây dựng các tư tưởng, định chế, cơ cấu tổ chức để giảm thiểu sự tàn ác, chém giết, bóc lột và đang tìm cách loại bỏ hẳn sự chém giết, tàn ác, bóc lột.

Hiện người đang có hiện tượng khủng hoảng về sự cách biệt giữa tiến bộ về tâm và tiến bộ về trí. Y cứ trên bản chất về sự hỗ tương vận động giữa các xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha, Hướng Thượng của các Bản Vị người, sự tác động hỗ tương giữa tâm, trí, thể xác, và sự sống của người, nút tự động điều chỉnh sẽ phát sinh, sự tu dưỡng tích cực của loài người sẽ thực hiện, và con người sẽ vượt qua khủng hỏang để tiếp tục Sống, Còn, Nối, Tiến, Hóa.

Sự tác động hỗ tương giữa vật, tâm, sinh nơi người, sự vận động hỗ tương giữa ba xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng nơi các Bản Vị Người, sự tự kỷ, ỷ tha, động tha hỗ tương vận động và kết hợp nơi bản vị người đã khiến người từ khi xuất hiện đến nay và mai sẽ tuần tự diễn tiến như sau: - Về tổ chức: Tiến từ Cá Nhân đến Gia Đình, Thị Tộc, Bộ Lạc, Dân Tộc, sang Quốc Tế tập Đoàn An Toàn, sang Nhân Loại Hòa Hài Đại Đồng.

Về Chính trị: Tiến từ chế độ Nô Lệ tới chế độ Phong Kiến, sang chế độ Dân Chủ Tư Bản và Vô Sản Tập Quyền đến chế độ Quốc Dân Dân Chủ Chính Trị Hóa.

Về kinh tế: Tiến từ kinh tế tự nhiên, đến kinh tế tư hữu phong kiến qua kinh tế tư hữu tư bản và kinh tế tập quyền vô sản sang chế độ quốc dân kinh tế xã hội hóa với chính sách kinh tế tư hữu bình sản.

-

Về đấu tranh: Cuộc đấu tranh của người là cuộc đấu tranh để sống, còn, nối, tiến, hóa. Người đấu tranh với thiên nhiên để sống còn và vượt thắng thiên nhiên, hầu thỏa mãn những nhu yếu căn bản cho thể xác người. Người đấu tranh với người, diệt trừ ác lực để được sống còn; phát huy nhân đạo để được nối, tiến hóa, thỏa mãn khát vọng tâm linh, hướng đến Chân Thiện, Mỹ, Trinh, Bình, Hòa. Người đấu tranh với chính mình để chế ngự thú tính, phát triển Vật, Tâm, Sinh.

Thành quả đấu tranh của người trong việc tự chế ngự và tự phát triển, chế ngự ác lực và phát triển tập thể, chế ngự thiên nhiên và phát triển thiên nhiên đã đưa đến tiến bộ, toàn diện cho loài người, chuyển hóa loài người tiệm tiến qua các thời kỳ:

Nhân Đạo Sơ Khai. Nhân Đạo Thành Lập. Nhân Đạo Tinh Tiến. Nhân Đạo Ổn Định. *

Chân Ngôn

“Chỉ có thể ca tụng được những cái đắc thắng không tội lỗi, cái đắc thắng thuần túy trên loài người không chia thắng với bại, không chia phải trái với người ta nữa, cái đắc thắng vô ngã, nó làm muôn nghìn nghìn hết thảy không còn sót một chúng sinh nào còn “Mắt mù” và “ Mặt cúi” nữa. Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 32

Lãnh đạo là tâm thuật. ”

“Thủ đoạn đồng thời phải là bản thân của mục đích, thủ đoạn ấy mới chân chính.” (Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 113)

PHẦN IV

ĐẤU TRANH QUAN CỦA NHÂN CHỦ DUY DÂN

“Lịch sử là sự biểu hiện toàn bộ cái ý chí Sinh Tồn và cái ý chí thực hiện của loài Người”.

(Thái Dịch Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 150)

TIẾT I. LỊCH SỬ ĐẤU TRANH CỦA NGƯỜI

Lịch sử loài Người là một diễn tiến đấu tranh không dứt để Sống, Còn, Nối, Tiến, Hóa trên để uẩn sao cho - Sinh mệnh Người được sống cho ra sống - Nòi giống Người được còn mãi nơi thế gian, Văn hóa, hiểu biết Người được nối tiếp mãi qua các Thế Hệ. Văn minh Người ngày một tiến lên để giải phóng Người trước ác lực của Nhiên Giới, Nhân Giới và sự Cần Lao. Toàn bộ cuộc sống Người được chuyển hóa nhịp nhàng theo bước tiến của thời gian vô tận, khiến vận hành của Nhân Đạo sớm đến nơi Ổn Định.

Cuộc đấu tranh của Nhân Loại, tùy theo tiến triển của trình độ tiến hóa Nhân Đạo và kỹ thuật khoa học của mỗi thời đại mà tính cách thể hiện đấu tranh để Sống, Còn, Nối, Tiến, Hóa trước thiên nhiên và trước loài Người mỗi thời mỗi khác. Thành quả tổng hợp qua cuộc đấu tranh của Người trong quá khứ, diễn tiến theo liên tục của thời gian, thì lịch sử người đã và sẽ kinh qua các tiến trình Nhân Đạo Sơ Khai, Nhân đạo Thành Lập, Nhân Đạo Tinh Tiến, Nhân Đạo Ổn Định. Mặt trận đấu tranh của Người để Sống, Còn, Nối, Tiến, Hóa thể hiện cùng lúc trên ba bình diện: Đấu tranh giữa Người với thiên nhiên; Đấu tranh giữa Người với Người; Đấu tranh giữa người với chính mình. Nguyên Động lực tiến hóa trong cuộc đấu tranh chính là Người, với tác dụng hỗ tương của các xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha, và Hướng Thượng Vận Động, thể hiện qua tác dụng hỗ tương giữa Vật, Tâm, Sinh nơi Bản Vị Người. Thời sơ khai, cấu tạo thể xác Người còn thô sơ, não bộ Người chưa phát triển, hiểu biết còn hẹp hòi, tâm hồn còn thô sơ, Người sống theo Đàn để kiếm ăn, tranh đấu với thiên nhiên để được sống còn trước bão tố, lụt lội, động đất, thời tiết nóng lạnh, tranh đấu với dã thú để không bị tiêu diệt và có cái ăn. Vì sản phẩm trong thiên nhiên thừa thãi, Người và Người sống với

nhau hòa ái, cùng nhau thỏa mãn các nhu cầu căn bản phát sinh từ Nhân Tính: nhu yếu tính, sắc tính, xã hội tính và tự vệ tính.

Khi sản phẩm trong thiên nhiên trở nên khan hiếm, con người thiếu ăn, thiếu mặc, đói, rét, nhu cầu thể xác không được thỏa mãn, xu hướng Hướng Tâm phát triển phần tiêu cực thành vị kỷ. Vì tranh sống, tranh ăn nên con người phát triển thú tính: chém giết, tàn ác bóc lột để được sống, còn.

Khi no ấm, đầy đủ, khuynh hướng Hướng Tâm con người lại phát triển phần tích cực: mở mang tình cảm, phát huy trí tuệ, tăng triển thể xác, cải tiến cuộc sống. Các sáng tạo, phát minh xuất hiện đưa cuộc đấu tranh giữa người với thiên nhiên, người với người và người với chính mình lên một mức cao hơn: Lực lượng sản xuất tăng tiến, nhu cầu căn bản thỏa mãn nhiều hơn, tình nhân đạo rộng lớn hơn, tương quan sản xuất cơ cấu, định chế tiến bộ hơn.

Lịch sử chứng nghiệm rằng: Tâm thức, trí tuệ, thể xác và sự sống Người phát triển tới đâu, thì lịch sử Người trong việc đấu tranh với thiên nhiên, trong việc đối đãi giữa Người với Người tiến triển tới đó.

Nói như thế có nghĩa là: do tác dụng hỗ tương giữa ba xu hướng Huớng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng, qua các tác động hỗ tương giữa thể xác, tinh thần, trí tuệ và sự sống nơi người ở mỗi thời đại mà các thành tố lịch sử sau đây phát sinh và chuyển đổi:

- Các lực lượng sản xuất và tương quan sản xuất.

Các phương thức săn bắn, chăn nuôi, canh nông, kỹ nghệ, thương mại. Các cơ chế du mục, định cư, phong kiến, dân chủ, tư bản, vô sản chuyên chính…

- Các hệ thống tôn giáo, tư tưởng, ngôn ngữ, văn tự, nghệ thuật, phong tục, tập quán… Vậy nguyên ủy các biến chuyển và thành tố lịch sử là do thành quả của công cuộc hỗ tương vận động giữa ba xu hướng: Hướng tâm, Hướng tha và Hướng-thượng của bản vị Người, cá nhân và tập thể. Thành tố kinh tế và các biến chuyển kinh tế chỉ là một trong các sản phẩm quan trọng của Người.

Y cứ trên bản chất và thành quả của cuộc hỗ tương vận động giữa ba xu hướng thuộc bản vị người thì:

Lịch sử đấu tranh của Người là lịch sử đấu tranh của các bản vị cá nhân để tự phát triển.

Lịch sử đấu tranh của Người là lịch sử đấu tranh để diệt ác, cải tiến tập thể thị tộc, bộ lạc, dân tộc, nhân loại và phát huy Nhân đạo; tiến tới tự do, no ấm, công bằng, bác ái, chân, thiện, mỹ hay trinh, bình, hòa.

Lịch sử đấu tranh của Người với người, ngày càng bớt sắt máu và chuyển thành giáo dưỡng. Sự giáo dưỡng và chương trình thiết kế thực hiện cho quốc dân tại mỗi dân tộc, chính là sự hướng tâm vận động của dân tộc ấy trong cuộc đấu tranh để tự phát triển.

Cuộc Cách-mạng Nhân-Chủ Duy-Dân nhằm đưa Dân-tộc và Nhân-loại chuyển từ thời kỳ Nhân đạo tinh tiến sang thời kỳ Nhân đạo ổn định đã kết tinh nỗ lực đấu tranh vào ba mặt trận: cá nhân tu dưỡng tự thắng, đấu tranh chế ngự các ác lực, đấu tranh toàn bộ quốc dân quân giáo dưỡng.

TIẾT II. ĐẤU TRANH TU DƯỠNG TỰ THẮNG

Đấu tranh tu dưỡng tự thắng là cuộc đấu tranh đã được khai mở từ ngàn xưa, trong xã hội loài người qua xu hướng hướng tâm, hướng tha, hướng thượng vận động trong bản vị Người. Kinh nghiệm đấu tranh tu dưỡng đã được kết tinh qua các lời răn, ca dao, tục ngữ, giáo lý, chủ thuyết, phong trào thể thao, võ thuật, hệ thống văn hóa, giáo dục… mà mục tiêu là để con người tự khai mở cả ba mặt Vật, Tâm, Sinh, hay thể xác, tâm linh và sự sống.

Những vị đưa ra các lời răn, ca dao, tục ngữ, giáo lý, chủ thuyết, hệ thống ấy chính là những vị đã tự mình trên đường đấu tranh tự thắng, đã tự trở nên những “Thắng Nhân” của thời đại. Đức Phật, Đức Lão, Đức Khổng, Đức Chúa Zésus… là điển hình những “Thắng nhân” của thời đại. Mỗi vị một lý thuyết, một phương cách tu dưỡng để đạt “Thắng nhân”. Hấp thụ các lời răn, giáo lý, lý thuyết qua lịch sử tu dưỡng, tự thắng trong nhân loại, rút tỉa tinh hoa trong văn hóa, sử Việt, lại nhìn thấy nguyên động lực của tiến hóa sử, L.T Lý Đông A rải rác trong khắp các tác phẩm nhất là ở phần “Tâm Lý Thần Linh Học” trong Huyết Hoa [Tiểu Luận Thắng Nghĩa] và phần “Tu Dưỡng” trong Thiết Giáo đều đưa Tu-Dưỡng tự thắng lên hàng tối quan trọng

trong công cuộc Cách mạng Nhân chủ Duy dân. Phần trình bày sau chỉ là sơ lược:

A- CUỘC ĐẤU TRANH TỰ THẮNG VÀ BẢN CHẤT NGƯỜI

Người là một tổng thể của Vật, tâm, Sinh. Về thể xác, người được cấu tạo bởi vật chất. Vật chất là một phần của chính con người, cho nên các bản tính của vật chất, các quy luật phát sinh từ vật chất cũng áp dụng cho người.

Tuy được cấu tạo bởi vật chất, nhưng Người không phải là chính vật chất và thuần vật chất (như Marx chủ trương). Ngoài vật chất, Người có phần tâm linh mà thuần vật chất không có. Đời sống tâm linh bao gồm các tình tự, rung cảm, phản ứng tâm lý, và những sinh hoạt trí tuệ. Ngoài đời sống vật chất và tâm linh, người còn là một thể sống có sinh mệnh. Là một thể sống, người sống như các sinh vật, có những nhu cầu thể chất cần thỏa mãn như cơm ăn, áo mặc, nhà ở, sắc dục, nghỉ ngơi, di chuyển; Người có những nhu cầu xã hội, họp đàn; Người có xu hướng tranh đấu và tự vệ để sống còn. Khác với sinh vật, thể xác người được cấu tạo tinh vi, đa dụng, hiệu năng, Tâm linh, kiến thức người linh động và đầy tự do sáng tạo. Người sống có lý tưởng và có mục đích. Người là một thể sống có sinh mệnh.

Người không sống thuần tâm, thuần vật hay thuần sinh mà người sống trong một thể sống trọn vẹn là Người, có những nhu cầu thể chất cần thỏa mãn, có một đời sống tâm linh bao gồm thiện, ác và lý tưởng, có khả năng chế ngự ác tính, phát triển thiện tính, thấu hiểu sâu xa uyên nguyên, kết quả mọi sự, mọi vật; sáng tạo tư tưởng, kỹ thuật, dụng cụ để tự cải tiến hành động toàn bộ cuộc sống; chế ngự vũ trụ, vạn vật, xây dựng văn minh, điều lý xã hội, tiến tới thực hiện chân, thiện, mỹ. Người là một sinh vật không những có khả năng Sống, Còn, mà còn có khả năng Nối, Tiến, Hóa. Người là một bản vị trọn vẹn có đầy đủ ba xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng-thượng. Người không những chỉ muốn phát triển toàn bộ cá nhân mình về cả ba mặt Vật, Tâm, Sinh mà còn muốn đưa đẩy Gia-đình, Dân-tộc, Nhân loại phát triển mọi mặt và đạt tới chân, thiện, mỹ.

Nhu cầu vật chất là nhu cầu rất mạnh mẽ, cần được thỏa mãn, điều chế. Khi nhu cầu thể xác không được thỏa mãn, hoặc không được điều chế, xu hướng Hướng tâm vận động dễ thoái hóa thành Vị kỷ, vì ác tính vốn là một bản tính của sinh vật, người. Xu Hướng Vị kỷ gặp ác tính tăng trưởng ác tính mà thành tàn ác, chém giết, bóc lột. Khi các nhu yếu căn bản như ăn, ở, mặc, sắc tính đã được đầy đủ, mà ác tính không được điều chế thì xu hướng Hướng-tha và Hướng-thượng của con người khó được phát triển.

Muốn diệt trừ ác tính, phát triển đầy đủ ba xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng, người, cá nhân phải tự mình tranh đấu để tự thắng; Xã hội phải được tổ chức, trước hết cung cấp đầy đủ các nhu cầu căn bản, sau, điều lý nhân tính vì trong nguyên lý hỗ tương giữa cơ năng và bản vị, người vốn là sản phẩm của thời đại bị chi phối bởi cảnh sống, thiên nhiên, kinh tế, lịch sử, văn hóa và xã hội của thời đại.

B- CUỘC ĐẤU TRANH TỰ THẮNG

“Sống nghĩa là bả ác được tự mình. Hãy nên tự giác (Connais toi toi même). Hãy tự kiến lập lấy một sinh mệnh hệ thống, lấy cái chủ ngã của tối viên mãn ở trong nơi tự mình, làm tối cao thống súy cho tự mình.” (T.D. Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 141)

“Phật, Tinh, Ma là thể thống nhất trên chế độ loài người.” “Chỉ có cuộc thánh chiến giữa Phật và Tinh, Ma khi (Phật) thắng mới mang được ánh sáng và thanh thoảng cho loài người.” (Huyết Hoa tr. 26 27)

Nhân-chủ chính là một tiến trình hành động để tự thắng, để từ đó mà tạo điều kiện giúp cho người khác tự thắng và đưa loài người đến mức tự thắng. Các bậc tu hành, các nhà tín đạo, các bậc quân vương, anh hùng, nghĩa sĩ là hiện thân của cuộc đấu tranh này.

Tự thắng trước hết là tự thắng tất cả những yếu hèn, dục vọng, dốt nát, chia rẽ, dã man còn ẩn tàng đang làm vẩn đục tình Người trong chính mình.

“Phải coi tự mình là mục đích, tuyệt không phải coi là thủ đoạn, như thế tự mình với đời sống tự mình là thực thể của cái Lý tưởng trong thuần luy tính hiện thân trên thế gian. Phải làm cho tự mình thành một mục đích của cái lý tưởng đó.” (Huyết Hoa tr. 19)

Tự thắng sau nữa là vận động, khai triển được hết khả năng tốt đẹp ẩn tàng, đem tinh hoa làm rực rỡ cho cả ba mặt Vật, Tâm, Sinh của mình, để từ đó làm rực rỡ phát triển cho cuộc sống của người khác, của Gia đình, Dân tộc, Nhân loại.

“Phải coi tự mình là một vật mình phải thờ phụng và nâng lên thật lành, thật đẹp. Đối với người khác cũng như thế.”

“

Phải cả người khác với loài người đều là mục đích, Người đứng trước người là thần thánh.”

“

Nhưng mà Lý tưởng đó vào đời phải qua đấu tranh, sự đấu tranh để thắng cả tự mình với tất cả những ác thế lực nữa. ”

(T.D. Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 19)

Đấu tranh tự thắng là tự thắng trên thể xác, tự thắng trên tình tự, trí tuệ, tự thắng trên thể sống với mình và với người, loại bỏ phần xấu xa tiêu cực và phát triển phần tích cực tốt đẹp.

“Khí chất là chủ thể con người. Sao cho thận vững, tim trong, óc sáng, mình nhẹ, tay mạnh. Sao cho có một nhân cách trọn vẹn: kinh sinh, khí vũ, đạo đức, trí thức và văn mỹ. Sao cho có một tinh thần cao thượng: Tổ quốc, chính nghĩa, lý tưởng, nhân cách và danh dự. Sao cho có một hiệu xuất thích đáng: Cứu quốc, tồn chủng, độc lập, thống nhất, thắng nghĩa và kinh dương. ” (Thái Dịch Lý Đông A/ Thiết Giáo [Nxb Gió Đáy, Sài Gòn 1969]/ trang 16)

Phương pháp tu dưỡng trước hết là Lập Chí rộng lớn, Lập Tâm chí thành, và khởi tự mình.

“Có ba lối tu: Thứ nhất là tu tại gia, thứ nhì tu chợ, thứ ba tu chùa; cho nên tu ở tại mình là chìa khóa của thời đại mới, của sự đạt tới tiêu đích Đại Vô Úy, Đại Tự Tại, Đại Giải Thoát, cho cả Dân-tộc, cho Mỗi Một Người ta. ” (T.D. Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 168)

“Quốc Dân, mỗi người nên có mục tiêu lập chí, và chung thân công tác viễn đại. ” (Thiết Giáo/ trang 93)

“

Lập chí chí thành: Lập một chí nguyện, một Lý Tưởng trên sự giác ngộ, rất xác thiết đối với dân tộc, ở đó sinh ra một lòng chí nhiệt, chí thành, suy động hết thảy sinh mệnh cơ năng.” (Huyết Hoa tr. 168)

“

Cái nhiệt lực của Chí thành làm thành thục cái Thiên tài.”...

“

Cái Nhiệt thành khó quá thay! Nhiệt thành phát sinh trong chủ quan, từ sự giác ngộ bản nhiên đã đưa con người lên Thiên-tài. Nhưng ta muốn rằng nhiệt thành phàm quân chính công dân trở xuống, trở lên đều có cả.” (Thiết Giáo trang 60)

“Người sống ví như người trong nhà bước ra khỏi cửa để đi đến một mục đích, địa điểm nhất định. Phải có sẵn cái mục tiêu nơi lòng.”

Có thể chia:

“Thiết lập một phương châm sống và lý tưởng làm nguyên bản. Có thể nói: Nhân sinh chi kế tại ư xuân. Lúc thanh niên chính là lúc mình lập chí.”…

“Bằng cái lý tưởng phương châm sống, kiến lập một cái sinh mệnh chủ quan tuyệt đối có tính chất tiến hóa và sáng tạo…”

(Huyết Hoa trang 152 153)

“Nuôi Tâm sinh Thiên Tài.

Nuôi óc sinh Nhân Tài.

Nuôi Thân sinh Nô Tài.”

“Trong trời đất, nhiệt với thành là hai yếu tố nguyên thủy và hoạt động. Vạn vật ở đó mà ra, Tình, Ý, Chí đều ở đó mà ra. Nhưng tất cánh nhiệt với thành chỉ là những thể chất đồng nhất (homogene) thuần túy tự năng và tự động, trải qua một quá trình sung thực tình, ý, chí; đem tình, ý và chí quy lại một lý tưởng tối cao và biểu hiện ra một trung tâm công tác hóa.” (xem Huyết Hoa trang 154 155)

Lập Tâm lập Chí như vậy y cứ trên tự mình và lấy Dân tộc mình làm Gốc, lấy Nhân loại làm cứu cánh cho trung tâm phục vụ.

“

Lấy dân-tộc làm trung tâm: đảm đương sứ mệnh của lịch sử hết thảy sự nghiệp hoặc văn hóa, kinh tế, quân sự, xã hội, chính trị, giáo dục; y cứ trên cái nền tảng lịch sử sinh hoạt mà phối hợp với các nhiệm vụ cách mệnh cứu quốc, lý tưởng của nòi giống. Chỉ có lấy đó làm trung tâm, nhiên hậu mới phát huy đến bờ cõi được cái vĩ đại của tự lực và sáng tạo lực.” (xem Huyết Hoa trang 170)

Lấy dân tộc làm trung tâm lập Tâm, lập Chí thì cá nhân phải biết nhận thức lịch sử của Dân tộc, biết sống đời sống lịch sử, biết cảm ứng lịch sử của Dân tộc.

Nhận thức lịch sử của Dân tộc là đọc và truy hiểu lịch sử của Dân tộc, tìm lấy triết sử trong lẽ sống còn của Dân-tộc, trong giòng sinh mệnh của Dân tộc, ứng nghiệm lấy đó mà làm lẽ sống cho riêng mình và cho Dân tộc

Sống đời sống lịch sử là đem lẽ sống của đời mình hòa trong lẽ sống của Dân tộc, đem hồn mình cảm chiêu vào hồn lịch sử, vào quá trình diễn biến của giống nòi; Lấy sinh mệnh cá nhân mình, hòa nhập với sinh mệnh của giống nòi mà tiếp nối cuộc Sống, Còn, Nối, Tiến, Hóa của Dân-tộc.

Cảm ứng lịch sử của dân tộc là vui, buồn, khổ, oán, thù, mừng, hy vọng thuần túy bằng cái vui, buồn, khổ, oán, thù, mừng, hay hy vọng của dân tộc; không vui, buồn, khổ, oán, thù, mừng hy vọng riêng theo hoàn cảnh cá nhân. (Theo Huyết Hoa trang 169)

Lấy dân tộc làm trung tâm cho việc lập tâm, lập chí, đó là cỗi gốc của cá nhân, nhưng con người có tâm, chí viễn đại còn phóng tâm chí mình đến cả cuộc sống nhân sinh trong nhân loại. Những hẩm hiu của các nòi giống bị linh lạc, của các dân tộc yếu bị áp bức, của những thành phần còn đau khổ, ta phải làm gì cho họ? Quy luật của các Bản vị hỗ tương vận động và kết hợp, khiến các Dân-tộc cùng sống hài hòa, tiến lên quốc tế tập đoàn an toàn, tiến lên thế giới Đại Đồng Hòa Hài. Sứ mệnh cũng ở mỗi cá nhân “Duy Nhân Cương Thường” được Thái Dịch Lý Đông A viết ra vì lẽ đó.

Sau khi Lập Tâm, Lập Chí, trước khi bước vào đường vinh triển Vật, Tâm, Sinh, cá nhân tiến lên “Bồn Gột Rửa” để giũ sạch trong mình các bệnh thái, đang gây cản trở cho cuộc làm người.

“Lòng người như con vượn, ý người như con ngựa, dục người như con lợn. Vượn bay nhảy, leo trèo, ngựa chạy rong nước kiệu, lợn ì ục lười biếng.”

“

Sự thực hiện tự mình, trước hết, bỏ trừ những thú tính trong mình, kiến thiết tự mình thành một tấm thiêng liêng, kim cương vô ngã, rắn rỏi và trong suốt.”

“Cho nên sự tịnh hóa (purification) là công phu đầu tiên để rửa sạch ba cái bánh xe nhân sự, nó là khẩu luân (mồm), Thân Luân (thân thể) Ý luân (dục vọng). Sạch sẽ rồi mới thơm tho, sáng láng, sảng khoái và có chủ ý. Connais-toi toi meme, đó là chủ chỉ của minh tâm, kiến tính và thành Phật.” (Huyết Hoa trang 163)

Lên Bồn Gột Rửa, trước hết là:

* “Gột rửa những trầm trệ bệnh của tâm lý về lịch sử;

Tâm lý thù oán tổ tiên.

- Tâm lý miệt thị tổ tiên.

Tâm lý quên bỏ tổ tiên.

Tâm lý kiêu nịnh tổ tiên.

Tâm lý lầm lẫn nguồn gốc.

* Gột hết những trầm trệ bệnh của tâm lý về hiện tại:

- Tâm lý thù ghét xã hội.

Tâm lý quảng phiếm xã hội (coi mọi thứ vô nghĩa như nhau).

- Tâm lý giai cấp đơn độc.

- Tâm lý cá nhân đơn độc.

Tâm lý Dân tộc đơn độc.

Tâm lý thế hệ đơn độc.

* Gột rửa những trầm trệ bệnh của tâm lý về tương lai:

Tâm lý cẩu thả sinh hoạt.

Tâm lý bạo khí sinh hoạt.

Tâm lý thiển khích sinh hoạt. - Tâm lý dao động sinh hoạt. ” (T.D. Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 179)

* Gột rửa cả bệnh thái cá nhân: Bệnh thái Tiềm Di mặc Hóa: Sống với cái xấu chung quanh, rồi dần dần nhiễm cái xấu ấy.

“Nước suối trên non thì trong. Nước suối dưới dòng thì đục, từ cái lành sang cái ác chỉ cách một tóc, một tơ.”

(T.D. Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 14)

Bệnh thái tự kỷ ám thị (auto suggestion): Tự tạo thành kiến về một người, một sự, một việc nào đó rồi cứ bị trói buộc bởi thành kiến đó.

Bệnh thái tinh thần thôi trọc (somnambuliste): Bị người khác khuyến dụ như thôi miên, tin tưởng mù quáng, như tỉnh, như mê không thoát ra được nên phải cẩn thận khi có một mình cẩn thận từ cái mấp máy của lòng khi khởi đầu ý nghĩ và hành động cẩn thận từ khi mới bắt đầu để tránh nhiễm điều xấu xa. (Theo Huyết Hoa/ trang 146)

Bước thứ ba của cuộc đấu tranh tu dưỡng là phát triển các tinh hoa ẩn tàng của thể xác, tâm linh và thể sống nơi tự mình.  Về Thể xác: Thể xác là cơ năng quan trọng của bản vị người. Nó là dụng cụ tối cần yếu của Cảm, Suy, Hành nơi người, từ đó mà thâu phát rung cảm, thâu phát suy tư, thâu phát hành động. Toàn bộ cơ thể cần được săn sóc, bảo trì, phát triển. Phương pháp dinh dưỡng phải được thực hiện đúng mức. Công cuộc luyện tập phải được thi hành để cơ thể được bền bỉ, dẻo dai, sống lâu, sống khỏe. Có sống khỏe thì não bộ, một cơ năng đặc hữu của con người, mới phát triển và tác động đúng mức trong việc tạo dựng văn minh, làm chủ vũ trụ, vạn vật. Các cơ năng trong thể xác người nếu được bảo trì, phát triển, luyện tập đúng mức có thể tiến tới tuyệt kỹ, diệu hảo (thí dụ vũ điệu, võ thuật…)

“Phải làm sao cho thân ta hoàn toàn hóa thành một thiện cụ cho ta và một khí cụ cho đoàn thể ta. ”

(T.D. Lý Đông A/ Thiết Giáo/ trang 14)  Về Tâm linh: Phương pháp tu dưỡng tâm linh là tiềm tại tu dưỡng. Tiềm tại tu dưỡng bao gồm Nội Tính và Ngoại Tẩm.

A/ Nội Tỉnh: Là bảo tồn các khí lực, minh tính nơi người, bảo tồn cái thiện tính tiên thiên và tự thành, bảo tồn các kinh nghiệm, kiến thức tích lũy, thâu thái.

Là hàm dưỡng tính, lý, nuôi dưỡng tính tình, gìn giữ sâu xa rung cảm. chậm rãi suy nghiệm sự việc, hành động, thế thái, nhân tình, ôn nhu hòa nhã xử thế.

Là phản tỉnh, quay nhìn lại chính mình, trông suốt đáy lòng mình, tìm lấy nguyên ủy và hệ quả của mỗi rung cảm, suy tư, hành động, lấy lẽ công chính, khách quan mà tìm phải trái, để ăn năn, sửa chữa, và chuẩn bị cho bước đường sắp tới. Phản tĩnh cũng là quay mắt trở về trông suốt cái thâm tâm của xã hội và loài người, cái uyên nguyên, cứu cánh của trời đất, của sự vật, của tự mình, từ đâu mà có, thực nó là gì, mục đích tới đâu.

B/ Ngoại Tẩm:

Là lăn mình trong khổ hạnh, thiệp liệp non song, nhân tình, thế thái, cảnh sống quốc dân.

Là đắm mình thể nghiệm cảnh trí đất nước, non sông, tẩm nhuần nghệ thuật, phong tục xưa, nay.

Là thực tiễn thực nghiệm, hành động, trong các lao vụ, kỹ thuật, học thuật.

Là dầu dãi nắng mưa, xông pha nguy hiểm, nằm gai nếm mật, thử thách sự chịu đựng trong lý tưởng phục vụ.

Là Học, Hiểu, Hành các kiến thức của loài người kim, cổ, trong mọi lãnh vực triết lý, khoa học, chính trị, kinh tế, xã hội, quân sự. (theo Huyết Hoa trang 170)

 Về cuộc sống:

Người sống tức là sống ở trong xã hội, mà Bản vị thân cận nhất trong xã hội là gia đình và dân tộc, rồi đến nhân loại. Sự nghiệp đấu tranh tu dưỡng bao gồm các điểm:

“Quốc Dân mỗi người nên có một mục tiêu lập chí và chung thân công tác viễn đại, phát thệ cống hiến cho Quốc Gia một cây cỏ, một ly phân, một chương cú, tức mỗi người phải tùy theo tạo nghệ của mình, trông thấy cái nhu yếu bách thiết của Quốc gia ta là thiếu máu văn hóa, hết sức cống hiến Quốc gia về thực hành và lý luận, sung thực huyết quản cho Văn Lang.”

“Mỗi Quốc Dân y chiếu quốc sách 5 trình tự tự thân xử thế là: Duy Đạo, Duy Lực, Duy Hành, Duy Quốc, Duy Gia, làm quy củ và y quy cho nhân sinh sự nghiệp của mình.”

“Mỗi Quốc Dân Nam phải y chiếu Nam sách: Đại Ngã, Đại Mệnh, Đại Học, Đại Hành, Đại Nghiệp, hết sức tạo tựu.”

“

Mỗi Quốc Dân Nữ phải y chiếu Nữ sách: Hiền Nữ, Hiền Phụ, Hiền Đại Nữ, hết sức tu dưỡng.”

Mỗi Quốc Dân trong Bản vị là gia đình kiến thiết; Gia đình có Gia sách: Gia Phả, Gia Hệ, Gia Thống, Gia Ngiệp, Gia Giáo, hết sức duy trì các cơ sở đó của Quốc Gia.”

“

“

Mỗi Quốc Dân tự mình gồm ba Bản Vị sự nghiệp: Tiểu Bản Vị là nhân cách tu dưỡng cho kiện toàn; Trung Bản Vị là lãnh đạo gia đình cho phúc lợi; Đại Bản Vị là lãnh đạo quốc dân (Quân), giáo dưỡng xã hội (Sư), phục vụ dân tộc (Nô), đồng tình nhân loại.”

“

Mỗi Quốc Dân phải thực hành dân tộc danh dự vô thượng, quốc gia nghĩa vụ vô thượng. Toàn bộ quá trình sinh mệnh đem hy sinh, phó thác cho dân tộc, quốc gia, thề cùng với thế giới tiêu diệt, hay dân tộc bình đẳng cùng sống còn.”

“Mỗi Quốc Dân đều đoàn kết thành một Nguyên Tầng Cộng Đồng Thể, quán triệt cái tinh thần lục hòa thể, chiến đấu thể, huy hoàng, vĩ đại, thẳng tiến đến tương lai vô cùng…” (Thiết Giáo/ trang 93, 94)

TIẾT III. ĐẤU TRANH CHẾ NGỰ CÁC ÁC LỰC

Khi Nhân đạo chưa ổn định thì cuộc đấu tranh giữa Người với Người vẫn còn xẩy ra. Nó là hậu quả đương nhiên của sự bất quân bằng giữa Hương Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng thuộc các Bản Vị từ Cá Nhân đến Gia Đình, Dân Tộc, Nhân Loại. Sự hoành hành của ác tính, khiến Hướng tâm vận động thoái hóa thành Vị Kỷ, đưa đến các tranh chấp Quyền, Danh, Lợi giữa các cá nhân, các tổ chức, đưa đến sự mâu thuẫn giữa cơ năng và bản vị trong tổ chức. Hiện trạng trong xã hội là các cá nhân xung đột lẫn nhau, các cá nhân xung đột với gia đình, xung đột với đoàn thể, xung đột với xã hội. Các đoàn thể, giai cấp xung đột lẫn nhau, xung đột với dân tộc, xung đột với loài người. Các dân tộc xung đột lẫn nhau trước quốc tế.

Sự xung đột khiến thú tính phản ứng lại thú tính giữa cá nhân, giữa đoàn thể, giữa giai cấp, giữa dân tộc, và thế giới vẫn bị đe dọa bởi chiến tranh. Sự sống, còn, nối, tiến, hóa của nhân loại bị đe dọa bởi một hành vi của cường quyền xuẩn động, qua chiến tranh nguyên tử.

Các tội phạm đang xẩy ra cho loài người bởi các ác thế lực hoặc do cá nhân hành động, hoặc do bè đảng, hoặc do giai cấp, hoặc nhân danh dân tộc. Họ vi phạm quyền sống, quyền làm Người của những người khác, giai cấp khác, dân tộc khác.

Để chiến thắng các ác thế lực:

Đa số phải tự giác ngộ, đứng lên làm chủ lấy vận mệnh của chính mình, rồi bằng các phương tiện có được, thay đổi nhân sự cầm quyền, thay

đổi định chế, cơ cấu hầu tiến tới Quốc Dân Dân Chủ Chính Trị Hóa, Quốc Dân Kinh Tế Xã Hội Hóa. Những người bị áp bức, bị bóc lột tại mỗi dân tộc phải đoàn kết nhau lại để thực hiện cuộc cách mạng nơi tự mình để thực hiện cuộc cách mạng cho toàn thể dân tộc. Dân Ba Lan đang đứng lên để làm cách mạng dân tộc, dân chủ. Đặng Tiểu Bình và các đồng chí của ông đang tự mình làm cuộc cách mạng tự giải phóng. Cố gắng tiến tới khuynh hướng Quốc Dân Kinh Tế Xã Hội Hóa tại Trung Hoa. Các quốc gia như Pháp, Ý, Thổ Nhĩ Kỳ đang tiến vào chế độ Quốc Dân Dân Chủ Chính Trị Hóa, Quốc Dân kinh tế xã hội hóa. Nước Mỹ, các địa phương tự trị đã thi hành một phần chính sách quốc dân dân chủ chính trị hóa. Phương pháp đánh thuế lũy tiến, chế độ an ninh xã hội một vài thí nghiệm để công nhân tham gia quản trị xí nghiệp là những khởi điểm cho khuynh hướng Quốc Dân kinh tế xã hội hóa. Đức Giáo Hoàng John Paul II, khi thuyết pháp đòi quyền sống và nhân phẩm cho công nhân dưới chế độ Cộng Sản và Tư Bản đòi tự do, Nhân Quyền, bênh loài người yếu, kêu gọi lòng nhân, thật trùng hợp với đường lối Duy Dân. Tiên đoán của T.D. Lý Đông A 40 năm về trước nay đã dần dần thể hiện. Thế có nghĩa là trong những quốc gia dân chủ, nếu dân chúng tích cực giác ngộ, các ác lực có thể được chế ngự bằng phương pháp đấu tranh tự giác và đấu tranh cách mạng hòa bình, đúng với hành vi nhân đạo của những người tiền tiến. Đối với Quốc Dân dưới các chế độ áp chế, cai trị bằng bạo lực, và sắt máu, tu dưỡng tự giác vẫn là phần căn bản của Quốc Dân, để quyết đứng lên đòi quyền tự chủ. Khi quốc dân đa số đã giác ngộ, thì phương pháp đấu tranh sẽ diễn ra dưới nhiều hình thức trên khắp mặt xã hội, kinh tế, chính trị, văn hóa, quân sự kể cả sự đổ máu.

“Không đổ máu tuyệt không xoay chuyển được thời đại. ”

(Thái Dịch Lý Đông A/ Huyết Hoa/ trang 125)

Nhưng mà đấu tranh của Nhân Chủ Duy Dân sẽ tuyệt đối không đổ máu cho những xu hướng bè phái, cá nhân hay giai cấp. Đấu tranh đổ máu của Nhân Chủ Duy Dân là đấu tranh cho quyền lợi tối cao của Dân tộc, cho toàn thể hạnh phúc của Quốc Dân.

Những người lãnh đạo các cuộc đấu tranh chống ác thế lực phải là những “Thắng Nhân” của thời đại, đã dày công tu dưỡng, kinh lịch học hiểu, khổ đau cùng quốc dân đau khổ. Họ lãnh đạo cuộc đấu tranh để giải cứu quốc dân, giai cấp, dân tộc, loài người ra khỏi những dã man, đàn áp, xâm chiếm, bóc lột.

Duy Dân là Vì Dân. Vì Dân là cùng dân, mình là dân, dân là mình, tất cả cùng hành động. Hành động là vì sinh mệnh, vận mạng của quốc dân, của mình, của những người chung quanh, những người cô thế, yếu đuối, của dân tộc đang bị áp bức, bóc lột, thoái hóa, đe dọa cho sự sống, còn, nối, tiến, hóa chung.

“

Lấy vũ lực ra cứu quốc nghĩa là đem sắt, lửa với máu ra tranh đòi lấy chủ quyền, cái chủ quyền của tự mình được tự do, dùng ý chí của mình đối với đất đai, dân chúng, việc làm, đường đi và vận mệnh của tự mình.”

(Huyết Hoa trang 125)

Những cuộc đấu tranh hiện nay đang xẩy ra là vì tham vọng cá nhân, bè nhóm, tư đảng, giai cấp, dân tộc, cực quyền, chỉ là những cuộc đấu tranh giữa ác thế lực này với ác thế lực khác làm sa đọa loài người và làm quốc dân thêm đau khổ.

Lãnh đạo của Nhân Chủ Duy Dân là Lãnh Đạo trong đãi lọc, thể hiện trong công nghiệp dâng hiến với quốc dân qua thời gian, mà thành quả công tác, tư cách tu dưỡng, ý chí hy sinh đã được chứng nghiệm. Lãnh đạo ấy phát sinh từ quốc dân. Lãnh đạo ấy được quốc dân suy cử và công nhận. Đường lối, chủ trương, mục đích của Nhân Chủ Duy Dân đã sáng tỏ trong những tác phẩm của Thư Ký Trưởng Lý Đông A lưu truyền trong nhân gian từ hơn 40 năm, nằm trong các thư viện lớn trên thế giới. Đường lối, chủ trương, mục đích của Nhân Chủ Duy Dân là để thi hành Nhân Đạo, nên thủ đoạn đấu tranh của Nhân Chủ Duy Dân Là để đạt mục tiêu Nhân Đạo, thể hiện Nhân Chủ.

Đấu tranh của Duy Dân là để kiến thiết. Kiến thiết là mục đích tối cao của chiến tranh, nên trong chiến tranh, phá hoại, sinh sát phải có giới hạn.

“

Lực lượng xử dụng vào cách mạng phải có chừng. Lực lượng xử dụng vào kiến thiết là vô hạn.” (T.D. Lý Đông A/ Chu Tri Lục 5/ trang 114)

“Phải hạn định trước một cực hạn tuyến trên phá hoại, nghĩa là làm cuộc phá hoại có kế hoạch và có mục đích, mà mục đích tích cực của nó là để kiến thiết đời mới.”

“Còn cần hơn nữa là đặt để trước một chuyển di trục sang kiến thiết, như thế cách mạng mới khỏi thành công trên phá hoại mà thất bại trên kiến thiết.” (Kiến Quốc Nghiệp Vụ, Bộ 7)

Phương tiện đấu tranh là Quân đội, tổ chức theo các ngành Thủy Lục Không quân, Du Kích chiến, Dân Quân, an ninh, tình báo. Những chiến sĩ giác ngộ Nhân Chủ và Quốc Dân tiền tiến là đội ngũ căn bản thuộc các ngành. Toàn thể quân đội phải có Quân Hồn. Toàn thể quân đội chiến sĩ phải có cách mạng giáo dưỡng, để chiến đấu là vì dân, để hy sinh là có mục đích.

Kiến nghiệp quân vụ phải khế hợp trong toàn bộ Kiến Quốc cương lãnh (xem Kiến quốc cương lãnh và kiến quân nghiệp vụ của TD Lý Đông A)

TIẾT IV. ĐẤU TRANH GIÁO DƯỠNG

“Giáo Dưỡng là Chính trị Khởi

Điểm và Chung Điểm”

(Thái Dịch Lý Đông A/ Thiết Giáo/ trang 23)

Mỗi cá nhân là một sản phẩm của thời đại, bị giới hạn bởi khả năng thành tựu của mỗi thời đại, giới hạn bởi nơi sinh, trưởng, điều kiện thiên nhiên, điều kiện lịch sử, văn hóa, xã hội, cảnh sống của nơi sinh, sống và của thời đại.

Cá nhân và thời đại là hai yếu tố phát triển biện chứng: Cá nhân đóng góp cho tập thể các sáng tạo và rung cảm, suy tư, hành động. Tập thể đóng góp cho cá nhân các kinh nghiệm tích lũy từ đời trước, các hiểu biết của hiện tại, các sáng tạo của người khác trong tập thể. Sự đóng góp đó thể hiện trên nhiều mặt sinh hoạt: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quân sự… và kết tinh qua phương pháp Giáo Dưỡng, để cá nhân thành tựu. Thành tựu của xã hội trong mỗi thời đại là tổng thể trung bình điểm thành tựu các xu hướng Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng của các Bản Vị cá nhân, gia đình và dân tộc trong thời dại.

Trong cuộc đấu tranh Nhân Chủ, đấu tranh sắt máu chỉ là bất đắc dĩ để tự vệ trước cuộc xâm lăng hay chiếm đóng bởi một ác lực với bạo lực, bạo quyền.

Cuộc đấu tranh thực sự và quyết liệt là đấu tranh giáo dưỡng. Giáo dưỡng để diệt ác lực. Diệt ác lực để giáo dưỡng tiến bộ.

Giáo dưỡng là tạo cơ hội, phương tiện mọi mặt để toàn thể quốc dân, quân tu dưỡng, học hỏi, kinh lịch, hầu phát triển cao độ khả năng Thể Xác, Tâm Hồn, Trí tuệ và sự sống của chính mình, của dân tộc mình ngày một cao lên mãi, cường thịnh lên mãi, khiến tự nó trở thành sức mạnh mà các ác thế

lực không dám xâm chiếm, hoành hành, khiến tự mình có khả năng đóng góp hữu hiệu vào hòa bình và sự ổn định cùng tiến bộ của dân tộc và nhân loại.

A- BIỆN CHỨNG CỦA GIÁO DƯỠNG

Giáo dưỡng là tiến trình của biện chứng Thủy Tạo, Kế Tạo và Thành Tạo.

Thủy Tạo là những đức tính tiên thiên khởi sinh trong khi hình thành người trước khi sanh, tiềm ẩn cả thiện lẫn ác.

Kế Tạo là công trình tu dưỡng tự mình hướng tâm vận động tự thành, tự tiến bộ về cả ba mặt Vật, Tâm, Sinh, tình cảm, trí tuệ và cuộc sống. Kế tạo cũng là công trình nuôi dưỡng, giáo dục, xây dựng, vun bón của xã hội cho cá nhân được đầy đủ, trưởng thành về vật chất, thỏa mãn các nhu cầu căn bản; trưởng thành về tâm hồn qua cương thường của Dân Tộc và Nhân Loại; trưởng thành về trí tuệ, qua huấn luyện, trao truyền kiến thức về các mặt sinh hoạt của Quốc Gia, trên văn hóa, tư tưởng, chính trị, khoa học, kinh tế, xã hội… của thời đại. Kế tạo là một tiến trình toàn bộ cố gắng của tự mình và của xã hội để hiệu chỉnh những nhược điểm của thiên tính, phát triển những ưu năng của người để đưa con người đến toàn bộ viên mãn của Hướng Tâm, Hướng Tha và Hướng Thượng.

Thành Tạo là cụ thể tiêu chuẩn thành tựu trung bình của mỗi cá nhân trên cả ba mặt thể chất, tâm linh và sự sống trong xã hội thời đại, trên tiến trình Nhân Chủ. Thành tạo chính là một tổng thể thống nhất (Hợp Đề) của hai vế khác biệt: Thủy Tạo (chính đề) và Kế Tạo (phản đề). Thành tạo của các Bản Vị gia đình, Dân Tộc, nhân loại là tổng thể thành tựu trung bình của các cá nhân trong thời đại ấy.

B- BẢN THỂ CỦA GIÁO DƯỠNG

“Bản thể của giáo dưỡng là kết cái phạm vi của quá khứ và hiện tại trong thực dài về tương lai; kết cái nội dung của thời gian và không gian đã dung hợp, đào tạo nên hoàn cảnh; đứng từ trong hoàn cảnh mưu cầu cải tiến và sáng hóa, tức trong cơ chuẩn của nó gồm ba điều: cầu học, làm người, xử việc.”

“

Sự cầu học phải phát động từ muốn hiểu rõ nhân sinh và sự lý, lấy vũ trụ làm từ vật chất nhỏ cho đến vật rất to, lấy thời gian từ vô thủy cho đến vô chung, lấy xã hội từ rất tĩnh cho đến rất động làm đối tượng.” (T.D. Lý Đông A/ Thiết Giáo/ trang 48)

“

Cầu học nghĩa là cầu sống, biết và cầu làm việc”. Biết dựa dẫn bởi kiến thức và ánh sáng, nương tựa trên chí thành và bản lĩnh cả tinh thần lẫn thể cách. Cầu học là cầu hiểu biết ở trong sự sống và làm việc triệt để, xét nét và hiệu chỉnh. Cầu học là thành tích của sự sống và làm việc thống nhất.

“Cho nên mỗi động tác, mỗi kiến văn, mỗi lý tưởng đều là tài liệu cầu học làm người gồm ở tính, tâm, thân, mệnh tự sửa và nuôi giống từ kế tạo đến thành tạo hay từ cải tạo cho đến thành tạo, sự tu dưỡng đó dung hợp dạy, học, làm thành một nung đúc thiên nhiên, xã hội với cá nhân thành một, tinh thần và vật chất là một, phát động tự lực nung thành một nhân sinh quan đối xã hội, tự mình và dân tộc, sự thể chứng nhân sinh cứu cực và sự kiến lập cái chí năng quân sự, chính trị và kinh tế.

“Đạo lý làm người là trung tâm cho giáo dưỡng, là cỗi gốc cho sinh hoạt và tiến hóa.

“Làm việc gồm ở sự nhận xét sự lý, phát dương lý luận và kinh nghiệm, thái độ và hành động.

“Phương pháp giáo dưỡng từ cảm hóa, lao tác, quân sự đến sinh sản, sinh hoạt và cá tính.

“Phương thức giáo dưỡng cả tập thể, tự mình rót, mài, mổ, nhồi.” (Thiết Giáo trang 48 49)

Yếu chỉ của giáo dục là biến hóa khí chất, bồi dưỡng khí chất và phát huy khí chất:

“Khí chất người ta sao cho thay đổi được cho thuần túy không vết, bồi dưỡng cái trong sáng cho càng rực rỡ và phát huy cho càng sáng lạn, tức là biến hóa công năng giá trị của nhân sinh vậy.” (T.D. Lý Đông A/ Thiết Giáo tr. 16)

Giáo dục phải y cứ trên nhân tính:

“

Giáo dục là kế tạo và cải tạo cho đạt tới mục đích thành tạo và thành quân”. (Thành tâm: vật với tâm bình hành và thống nhất, hiện thực với lý tưởng bình hành và thống nhất (Thiết Giáo trang 15 16)

C. MỤC ĐÍCH VÀ PHƯƠNG PHÁP GIÁO DƯỠNG

“Giáo dưỡng là sự truyền thụ và vun trồng cho người cầu học một phương pháp và tinh thần để thâu thái và bồi dưỡng sáng tạo trí thức (giáo), cho người cầu học một năng lực và ý chí đó (dưỡng). Giáo dưỡng phải đi đôi với thực hành mới đạt tới mục đích kế tạo và lý tưởng thành tạo. ” (T.D. Lý Đông A/ Thiết Giáo/ trang 50)

“Cầu học với giáo dục còn vừa là nghệ thuật, kỹ thuật và kế hoạch. Không có nghệ thuật thì cả cái cấu kết cầu học và dậy dỗ đều vì không hứng thú mà rời rạc, không có hứng thú thì suốt cái quá trình học và dậy đều vì kém thủ đoạn (kỹ thuật) mà công uổng, không có kế hoạch thì cả những hành động học và dạy đều vì không bờ bước mà mù mịt, cũng như không có phương pháp thì học và dạy không có phương châm, không có tinh thần sẽ thành ra một thế bị động mà chẳng có cảm giác, không có năng lực thì công phu không trọn vẹn. Người dạy cũng như người học cũng vậy (nên) gọi là dạy, học, làm thống nhất.”

“Giáo Dưỡng theo 3 nguyên tắc căn cốt:

1) Cơ năng cùng tiến: Dạy, nuôi hợp nhất; Biết, làm viên mãn; Lý sự cùng kiêm, hoàn thành một pháp khí trở nên con người thành quân.

2) Nhân sinh xã hội: Làm việc, phân công, hợp tác, hỗ trợ thực tiễn.

3) Thân ái phụ đạo: Khai phát, thỏa luận, tu trì, tự động, thân yêu kèm bảo. (Thiết Giáo trang 50-52)

Việc học có hai phần, tự mình và do xã hội;:

1 Việc học tự mình là quan trọng nhất: “Trọng yếu nhất là điều kiện chủ quan tự giác, tự tìm một xuất lộ, tự có phương hướng, tự đặt mục tiêu “với hai nguyên tắc: a) Học tập ở người cao thâm khác tự giác; b) Tự ngã sáng tạo.

2- Xã hội phải đảm nhiệm cái sứ mạng cải tạo; thực hiện các nguyên tắc:

Chú trọng vào thành phần chưa thực luyện vào xã hội mới.

Cách mạng hoàn cảnh làm hiện thực giáo dục.

Cách mạng sinh hoạt làm giáo dục trường sở.

Kiến quốc kế hoạch và kiến quốc kỹ năng làm giáo tài khoa học giáo khoa.

Giáo dưỡng phải tùy theo tuổi, tùy hoàn cảnh, tư chất, cá tính để dễ dàng phát huy và phát triển. Mỗi đối tượng, mỗi hoàn cảnh, mỗi tư chất một phương pháp: Dục anh, ấu học, thiếu học, tiểu học, trung học, đại học, người lớn, kẻ đặc tài.

Giáo dưỡng phải đi đôi với chính trị, kinh tế, xã hội, quân sự.

Giáo dưỡng phải y chiếu cái lý tưởng và cái mục đích của Dân Tộc, phải đạt được mục tiêu Quốc tế hòa hài, Quốc nội ổn định, thi hành kế hoạch Kiến Quốc. 

Phải phát hiện và đào tạo một phạm trù người. (T.D. Lý Đông A/ Thiết Giáo trang 16)

* Phải đạt tới Dân tộc có độc lập, dân chúng có gải phóng, chính trị có tự do, kinh tế có kiện toàn, văn hóa có phồn thịnh, ngoại giao có tự chủ, cách mệnh có hướng tâm (T.D. Lý Đông A/ Thiết Giáo/ trang 27).

D- ĐỐI TƯỢNG VÀ TỔ CHỨC GIÁO DƯỠNG

Giáo dưỡng lấy Dân Tộc, Dân chúng, Bản thân làm đối tượng.

Giáo dưỡng thể hiện 4 nguyên tắc:

1- Toàn Thể tính: Không phân nam, nữ, lão, ấu, cô, quả, phế, tật, bần, phú và không phân địa phương, hướng chấn, toàn thể mỗi mỗi đều là mỗi đối tượng.

2-Bình Đẳng tính: Tức gọi là thành quân... không phân biệt giai tầng xã hội.

3-Trách vụ tính: Sự thực thi giáo dưỡng và chính trị cho đạt tới triết học và lý tưởng, trách vụ lớn lao và nghĩa vụ thiêng liêng của người hành chánh không thể chối bỏ được.

4-Tổ Chức tính: Toàn dân lễ nghĩa kỷ luật, có giáo dục, có huấn luyện, có công tác, có lễ nhạc điều tiết, có pháp lệnh giáo giới, hoàn toàn có hệ thống, có quy mô vận dụng, điều lý sinh hoạt. (theo Thiết Giáo trang 22)

Giáo dưỡng phải thực hiện cho toàn thể Quốc Dân, Quân:

Quốc Dân, Quân giáo dục có bốn khoa mục tất tu là: 1 Đạo lý: (Tính, Tâm, Thân, Mệnh) Tu dưỡng và Kinh Dương, nhân sinh quan (nhân cách, thể cách và phong cách).

2 Chính trị: Quốc nghĩa và quốc dân cơ bản trí thức, chính trị sinh hoạt.

3 Quân sự: Cơ bản trí thức, khả năng, toàn dân quốc phòng.

4 Phục vụ thực tập… Nông, công, thương.”

(T.D. Lý Đông A/ theo Thiết Kế/ trang 24)

“

Kiến quốc và kiến quốc giáo dục phải tập trung và đồng kết vào tinh thần giáo dục. Tinh thần giáo dục (huấn dục) phải phổ cập và thâm nhập từ hiệu giáo đến xã giáo, từ gia đình đến cơ quan, đoàn thể và quân đội; Kiến trúc của tinh thần giáo dục lấy hạch tâm làm trung tâm giáo dưỡng, tức bồi dưỡng, đào luyện và kiến tạo hai cái nguyên động lực Nhiệt và Thành, bồi dưỡng và kiến tạo một thế hệ Tính, Tâm, Thân, Mệnh thống nhất và đồng nhất. Trung tâm giáo dưỡng là lịch sử sinh hoạt dân tộc tu dưỡng, tiềm tại tu dưỡng, tâm lý cải tạo, tẩm nhuần, trau giồi và lý tưởng hàm dưỡng.”

“Tác dụng của trung tâm giáo dục phải dẫn đạo vào tiềm di mặc hóa, di phong dịch dục, tinh thần động viên và dân tộc phục hưng, tức đạt tới toàn quốc dân kiến tạo chung và chặt chẽ một Quốc Hồn và Quân Hồn. ”

“Trung tâm giáo dưỡng và tinh thần giáo dục bản thân lại là một lực lượng để sáng tạo, cổ lệ, suy động và duy trì lập quốc tinh thần, lập quốc nguyên tắc, lập quốc đạo đức, xã hội luân lý và xã hội giao tế.”.

(T.D. Lý Đông A/ Thiết Giáo / trang 27-28)

“Mỗi quốc gia dân tộc y chiếu cái lý tưởng và cái mục đích của mình, cố gắng đào tạo một trung tâm Thanh Giáo, hoàn thiện cái trung tâm thanh giáo đó là tinh thần giáo dục từ tập thể đến suốt cá thể.” (T.D. Lý Đông A/ Thiết Giáo/ trang 32)

Công cuộc giáo dưỡng, tùy theo tuổi tác được tổ chức:

1 Dục Anh: Từ 1 đến 4 tuổi: săn sóc, bú mớm, phù trì.

2 Ấu Học: Tử 4 đến 7 tuổi, săn sóc, vỗ về, nắn nót (nắn nót động tác, vỗ về Tâm, Thân; khai thác tính tình, mở đường biết thực tế xã hội sinh hoạt).

3- Thiếu Học: Từ 7 đến 10 tuổi, tìm cách mở mang, vun đắp (mở mang tính tình, điều dưỡng sinh hoạt, vun đắp thân thể, đào luyện ứng đối).

4 Tiểu Học: Từ 10 đến 13 tuổi. Đào tạo tính tình, lý tưởng (đào dưỡng tình tự, hàm dưỡng lý tưởng, khai phá đạo đức).

5 Trung Học: Từ 13 đến 16 tuổi. Đào luyện tính tình, trí năng (bồi bổ nhân cách, nâng cao lý tưởng, mở rộng nhỡn quang, vun đắp trí năng thực dụng.

6 Đại Học: Từ 16, 17 tuổi trở lên. Rèn luyện tính, tâm, thân, mệnh (hoàn thành lý tính, kiện toàn tâm lý, tu dưỡng tinh, khí, thần, xúc tiến sự nghiệp, học hỏi chuyên môn, khoa học kỹ thuật, triết, văn thuật.

7- Dưỡng Lão: Từ 50 trở lên; học tàng thân, tu đạo, nghỉ ngơi, ưu du, biết việc đời, dạy con trẻ, lập đức, lập ngôn, lập nghiệp. Đó là thành quân. Thời kỳ đại học ứng dụng vào thanh niên, thời kỳ (16-40) vô luận học hiệu giáo dục, đoàn thể giáo dục, gia đình giáo dục, cơ quan giáo dục, xã hội giáo dục, tuyên chính giáo dục, đều lấy tính, tâm, thân, mệnh làm trung tâm căn bản, đó là lúc lập nghiệp, làm người, làm việc, cầu học, vào đời đang gặp khó khăn, và vừa khi tới cửa. (theo Thiết Giáo trang 34-35)

Giáo dục tổ chức phải theo cơ năng chế và linh động: Tại các thành thị, chương trình và giáo chức chuyên về công, thương nghiệp. Tại nông thôn, chương trình và giáo chức nặng về nông, lâm, nghiệp. Giáo dục đi đôi với tổ chức và kiến thiết nên nhà trường là trung tâm văn hóa của xã hội, nhà trường và xã hội hợp nhất. Giáo dục là xã hội lĩnh đạo của nhân dân có nhiệm vụ cải tạo xã hội, gánh vác các công việc quân huấn, chính huấn, thể dụng, cải thiện sinh kế tự trị, vệ sinh, lễ lạc, bảo dụ của địa phương, thực hành văn hóa công tác, diệt trừ nạn mù chữ, thực tập lao động hóa, xã hội hóa (theo Thiết giáo tr. 46 47).

Nhà giáo dục được chia làm 4 loại:

1 Đồ Đạo Viên: Trông nom về những vấn đề lao động công tác, kỹ nghệ sản xuất, huấn luyện quân sự, sinh hoạt đoàn thể, quản lý chính trị, coi xét kỷ cương, lãnh đạo, liên lạc, đốc thúc các ban đạo viên thi hành, điều chỉnh các kế hoạch.

2- Sư Đạo Viên: Phụ trách về các vấn đề khoa học, toán học và thực nghiệm.

3 Phó Đạo Viên: Phụ trách các vấn đề khoa học nhân văn, văn ngữ học, nghệ thuật quốc nghĩa và công dân giáo dục.

4 Bảo Đạo Viên: Phụ trách các vấn đề đào luyện thể xác các thanh thiếu nhi về thể thao, vũ thuật, võ thuật, chịu đựng, chống đỡ thời tiết và biết rõ kết cấu cơ thể; Huấn luyện thanh thiếu nhi đủ nghị lực và sức mạnh phục vụ xã hội, dân tộc; Huấn luyện thanh thiếu niên về phẩm hạnh, đạo đức và danh dự, nghĩa vụ; Chuẩn bị thanh thiếu niên về khả năng quân sự… ( T.D. Lý Đông A/ Thiết Giáo/ trang 76 77)

A- SINH HOẠT GIÁO DƯỠNG

1 Nguyên lý sinh hoạt:

a)- Xã hội tức học hiệu, sinh hoạt tức giáo dục. b)- Dạy, Học, làm hợp nhất trên cái chủ thể Làm. Làm là xuất phát điểm. Học tức là làm. Làm tức là Dạy. Dạy tức là học.

c) Lao tâm trên cái nền tảng lao lực. Lao lực là xuất phát điểm trong hiện tại của Hành động, Tu dưỡng, Sáng tạo (Thiết Giáo trang 65).

2 Phương châm sinh hoạt:

a) Đơn thuần: Đơn thuần quan niệm là sinh hoạt văn hóa của đại chúng.

b) Đại chúng: Đối tượng của sinh hoạt giáo dục là sinh mệnh, tinh thần, lực lượng, hành động của đại chúng vừa hướng thượng, trọn vẹn lại triệt để.

c) Liên hệ: Các khoa học hoạt động phải liên hệ trên nội dung, các đoàn thể hoạt động phải có liên hệ trên tổ chức, các chính trị hoạt động phải có liên hệ trên lịch sử ý nghĩa.

d) Đối lưu: Việc làm và sự học phải thấu suốt từ trên xuống dưới, từ dưới lên.

e) Hành động: Hết thảy giáo dục lấy thực tiễn hoạt động làm trung tâm mà thực hành, biện bác.

f) Nhân loại: Lấy nhân loại học làm trung tâm nghiên cứu.

3 Kiện khang giáo dục và huấn luyện:

a) Là đào tạo cá nhân và xã hội khỏe mạnh, lành mạnh. Sức khỏe có ba bực, hai thể: sức khỏe sinh lý và tâm lý, sức mạnh sinh lý và tâm lý, sức bền sinh lý và tâm lý. Sức khỏe sinh lý cần huấn luyện bình hành phát triển các cơ cấu trong cơ thể. Sức khỏe tâm lý bao gồm nhân cách thống nhất, cơ năng tâm lý với sự cảm ứng đúng lành, khiến cho sự sống trên tình cảm, ý chí tư tưởng được hợp lý, sự sống trên xã hội quan hệ được hợp lý. Sức khỏe hợp lý của con người, của xã hội và của quốc gia chính là những nhân tố cho sự thịnh cường về kinh tế, có tác dụng quyết định trong công năng của giáo dưỡng và xã hội. b) Là giáo dục và huấn luyện của “sức” và “lý”. Lấy “làm” thành ý lực, vật lực và phong lực. Có vật lực thì sinh lý và kinh tế mới khỏe khoắn, có ý lực thì tâm lý và tiến hóa mới khỏe khoắn, có phong lực (tập thể ý lực) thì quốc gia và xã hội mới dân chủ. Phương trình thức của giáo dục và huấn luyện sức khỏe là từ “sức” nâng lên “lý” và từ cá tính hóa nâng lên xã hội

hóa. Đó là sự thực hiện một nếp sống hợp lý: coi tự mình và người khác làm mục đích mà không phải là thủ đoạn thì sự sống ở nơi tự mình với xã hội mới hợp lý, coi ý chí của số đông làm mẫu mực ý chí của tự mình thì hành động và thái độ mới hợp lý, coi sự mình không muốn như sự không muốn của người thì sự lấy, bỏ mới hợp lý.

c) Phương pháp chủ yếu của từng nước khi áp dụng kiện khang giáo dục phải lấy Dân Tộc Tính chủ yếu làm đầu.

d) Nếu muốn có một thế giới đại đồng tất phải lấy nền giáo dục và huấn luyện làm tiền đề và nghĩa vụ cho hết mọi thế giới công dân, cá tính giáo dục, xã hội giáo dục, và công dân giáo dục.

e) Tổ chức của Duy Dân dân chủ phải là mẫu mực của nền giáo dục tổ chức mới cho phát huy được hết tự lực, tiềm lực, và hiệu lực của mỗi cá tính trong một tập thể đầy quan hệ hợp lý.

Tóm lại, lý tưởng cao cả của kiện khang giáo dục của sinh hoạt giáo dục trong Duy Dân Dân Chủ là để đào tạo một thể cách: Thận vững, tim trong, óc sáng, mình nhẹ, tay mạnh; một phong khí: tổ quốc, chính nghĩa, lý tưởng, nhân cách, danh dự; một tính cách trầm tĩnh, nghi ngờ, sâu xa, phân tích, suy xét, hành động, thận trọng, nghi vấn, giả thuyết, thực nghiệm, chứng minh, với một tư tưởng trình tự viên mãn (Thiết Giáo tr. 52-59)

4 Quốc Dân Tu Dưỡng: Thực hiện các chương trình hợp tác dân chủ, hợp tác kinh tế, quốc phòng kinh tế, quốc dân sinh hoạt quy phạm. (xem Thiết Giáo trang 89 94)

5- Chính trị tu dưỡng: Thể hiện pháp trị, dân trị, đạo trị. (xem Thiết Giáo trang 95 97)

6 Nhân sinh tu dưỡng nền tảng quy vào: Rèn đúc tính, tâm, thân, mệnh; rèn đúc trí, khí, nhiệt, thành; rèn đúc tình, lý, sự, vật.

7 Chiến tranh tu dưỡng: Thực hiện nguyên tắc toàn dân vi binh (xem Thiết Giáo trang 112-127)

Tóm lại đấu tranh giáo dưỡng của Nhân Chủ Duy Dân là đấu tranh tự mình, và xã hội trợ lực đấu tranh giáo dưỡng toàn bộ, triệt để, hướng thượng, để loại bỏ các khiếm khuyết, nhược điểm, và phát huy tinh hoa khắp mặt nơi mình, nơi xã hội, đưa cá nhân và xã hội tới cuộc sống kiện khang, trong lành, khắp mặt, những điều viết trên chỉ là nét phác họa rất sơ lược của chủ nghĩa Duy Dân.

B- KẾT LUẬN VỀ ĐẤU TRANH QUAN NHÂN CHỦ DUY DÂN

Đấu tranh Quan của Nhân chủ Duy Dân là một cuộc đấu tranh quyết liệt tích cực của cá nhân, xã hội trên ba mặt trận: đấu tranh tu dưỡng tự thắng, đấu tranh diệt trừ các ác lực, và cuộc đấu tranh toàn diện, đấu tranh giáo dưỡng tự cải tạo và cải tạo xã hội. Ba cuộc đấu tranh thường được diễn ra cùng lúc với các cường lực khác nhau tùy theo thời bình hay chiến.

Trên tiến trình Nhân chủ, cuộc đấu tranh này thành công là nhân loại thành công, đưa con người tiến từ Nhân Đạo Tinh Tiến sang Nhân Đạo Ổn Định.

Trên tiến trình Nhân Loại, các cuộc đấu tranh tu dưỡng tự thắng, đấu tranh diệt trừ các ác lực, đấu tranh giáo dưỡng đã liên tục diễn ra một cách tự động, tự nhiên trong quá trình lịch sử từ khi con người xuất hiện, đưa dẫn nhân loại tiến bộ về mọi mặt và khiến Nhân Loại bước qua từ Nhân Đạo Sơ Khai đến Nhân Đạo Thành Lập, sang Nhân Đạo Tinh Tiến. Từ Nhân Đạo Tinh Tiến, con Người phát triển quá nhanh về phần “Trí” và quá chậm về phần “Tâm” tạo nên một khủng khoảng lớn, đe dọa sự sống, còn, nối, tiến, hóa của cả Nhân Loại. Phương pháp đấu tranh mới của Duy Dân là đưa cuộc đấu tranh Tu Đưỡng Tự Thắng và cuộc đấu tranh Giáo Dưỡng lên hàng toàn diện quy mô, để kịp thời hiệu chỉnh sự chênh lệch phát triển giữa Tâm và Trí. Bổ túc cho cuộc đấu tranh này là Chương Trình Thiết Kế Nhân Chủ Duy Dân, trên khắp mặt sinh hoại xã hội.

PHẦN V

KIẾN THIẾT QUAN NHÂN CHỦ DUY DÂN

Kiến thiết của Nhân Chủ Duy Dân, đặt cơ cấu xây dựng:

1 Cho toàn thể nhân loại mà trong đó mỗi con người là một sinh mệnh bản thể, bằng Duy Nhân Cương Thường với chính sách tam nhân: Nhân Đạo, Nhân sinh, Nhân Cách.

2 Cho từng dân tộc mà trong đó mỗi quốc dân là một chủ thể với chính sách Lục Dân: Dân Tộc, Dân Đạo, Dân Sinh, Dân Văn, Dân Trí, Dân Vực.

3 Cho giòng Bách Việt mà trong đó mỗi nòi Việt phục hưng sinh mệnh văn hóa thể hệ cho mình, giải phóng mình khỏi lệ thuộc các cường quốc cực quyền để tiến lên tái lập Liên Bang Bách Việt tự chủ.

TIẾT I. KIẾN THIẾT NHÂN LOẠI

Duy Nhân Cương Thường và chính sách Tam Nhân!

Con người theo Duy Dân không phải chỉ là một cá thể đơn thuần mà là một cá thể có sinh mệnh bao gồm cả ba mặt Vật, Tâm, Sinh và sống trong tập thể xã hội nhân loại. 

Kiến thiết con người là kiến thiết toàn bộ sinh mệnh cá thể, không chỉ phát triển thể xác, không chỉ xây dựng tâm linh, không chỉ duy trì sự sống mà y cứ theo nhân tính để kiến thiết toàn bộ sinh mệnh con người trong xã hội. 

Sự xây dựng toàn bộ đó được gọi là Cương Thường, không gọi là luân lý, vì luân lý chỉ là phần cục bộ trong xây dựng tâm linh.

Cương Thường được xây dựng trên ba căn nguyên Nhân Bản, Nhân Tính, Nhân Chủ. 

Cương Thường đó nhằm thiết lập Nhân Đạo, xây dựng Nhân Sinh và thành lập Nhân Cách cho người.

A- THIẾT LẬP NHÂN ĐẠO

Nhân Đạo bao gồm Nhân Quyền, Nhân Đức, Nhân Luân và Nhân Ngạch. (Chìa Khóa Thắng Nghĩa/ trang 11)

Nhân Quyền là quyền làm người trong xã hội tự tính mà bốn nhân tính cơ bản được thể hiện trong đời sống nhân sinh, trong đó mỗi cá nhân có được những cơ hội, nghĩa vụ và quyền lợi đồng đều.

Nhân Đức là các đức thuần nhân tính của người, sau khi tu dưỡng tự thắng, loại trừ, chế ngự được vật tính.

Nhân Luân là mối tương quan đối đãi giữa người với người trong xã hội của người, cho thực là người.

Nhân Ngạch là sự phân công sinh hoạt trong xã hội để nhân tính được bảo vệ, xã hội tiến bộ (Duy Nhân Cương Thường trang 72)

Để thiết lập Nhân Đạo, các ngyên tắc sau đây được thể hiện;

Nguyên tắc sinh mệnh bản thể.

- Nguyên tắc sinh mệnh cơ hội.

- Nguyên tắc sinh mệnh tiến hóa.

Nguyên tắc sinh mệnh thành tựu

Nguyên tắc sinh mệnh nhất như.

Nguyên tắc bản hệ quan hệ. Nguyên tắc hợp cấu quan hệ

- Nguyên tắc sinh thực quan hệ.

- Nguyên tắc tổ chức quan hệ.

1-) Nguyên Tắc Sinh Mệnh Bản Thể:

Người là một Bản Thể sống có Sinh Mệnh. Sinh Mệnh Người là một tiến trình sống trên toàn bộ vận động của ba mặt Vật, Tâm, Sinh, y cứ trên Nhân Tính tự nhiên và tự thành của mỗi Người. Xã Hội Người được thành lập trên nền tảng Nhân Tính ấy. Xã Hội được tổ chức là để điều lý Nhân Tính và để phát triển toàn bộ Sinh Mệnh của Cá Thể lẫn Tập Thể để hạnh phúc Người được toàn hảo trong tiến trình Nhân Chủ.

2-) Nguyên Tắc Sinh Mệnh Cơ Hội:

Trong Xã Hội, Cá Thể và Toàn Thể cần yếu lẫn nhau. Tương quan Sinh Mệnh giữa Cá Thể và Toàn Thể quy định bởi Tương Quan Hỗ Tương về Quyền Lợi và Nghĩa Vụ giữa Cá Thể và Toàn Thể:

Toàn Thể có Nghĩa Vụ và Quyền Lợi với Cá Thể.

Cá Thể có Nghĩa Vụ và Quyền Lợi với Toàn Thể. Chế độ phải tổ chức sao cho bảo đảm được an toàn cho cá Nhân lẫn Toàn Thể.

3-) Nguyên Tắc Sinh Mệnh Tiến Hóa:

Đời sống con Người được tiến hóa là ở Nhân Tính càng ngày càng được phát triển, sinh mệnh cá nhân càng ngày càng được phát huy, mãn thích. Đó là nhu yếu của sự sống, động cơ của Văn Minh và mục đích của Nhân Loại.

Cho nên: Sự Hướng thượng của cá thể cũng cần như sự Hướng thượng của Toàn Thể.

Đạo lý của Xã Hội là tạo cơ hội cho Cá Nhân, Gia Đình, Làng xã, Đoàn Thể, Tôn Giáo được mỗi ngày thêm tiến hóa.

4-) Nguyên Tắc Sinh Mệnh Thành Tựu:

Chỉ tiêu sự thành tựu của Cá Nhân và Dân tộc trong mỗi Thời Đại được căn cứ trên trung bình điểm của thực tiễn thành tựu trong quá khứ và lý tưởng tương lai. Mỗi Cá Nhân cần được đào tạo sao cho thành tựu được tiêu chuẩn trung bình tối thiểu của thời đại. Các Cá Nhân thành tựu thì Dân Tộc và Xã Hội thành tựu.

5-) Nguyên Tắc Sinh Mệnh Nhất Như:

Đời sống trong xã hội là sự tổng hòa tự động của các Sinh Mệnh Cá Thể. Các năng lực cá thể tự động điều tiết, thẩm thấu lẫn nhau. Chất và Lượng hỗ tương biến đổi để hình thành một Sinh Mệnh chung cho Toàn Thể.

6-) Nguyên Tắc Bản Thể Quan Hệ:

Loài Người, mỗi Cá Nhân trên Bản Chất tương quan là Bình Đẳng, nên đối đãi với nhau trên tương quan Nghĩa Vụ và Quyền Lợi là Bình Đẳng. Sự tự động điều tiết trong mối tương quan giữa các Cá Nhân theo Nhân Tính tạo nên Cương Thường hay mối tương quan Đạo lý trên các bình diện Nhân Đạo, Nhân Sinh, Nhân Cách của Nhân loại.

7-) Nguyên Tắc Hợp Cấu Quan Hệ:

Đàn bà và đàn ông trên Bản Thể Sinh Mệnh là bình đẳng. Cả hai điều tiết, phù thành lẫn nhau làm động cơ cho Sinh Mệnh Cơ Hội và Tiến Hóa. Hợp tác Nam Nữ y cứ trên Hôn Nhân, mục đích để Sinh Dưỡng và Cấp Dưỡng. Nghĩa vụ và Quyền lợi giữa Vợ, Chồng là Bình Đẳng.

8-) Nguyên Tắc Sinh Thực Quan Hệ:

Then chốt của sự Sinh Thực và Tồn Tục, Tiến Hóa của loài Người là ở nút quan hệ giữa Cha Mẹ và Con Cái.

Cha mẹ sinh dưỡng và có bổn phận tuyệt đối với con cái.

Con cái có bổn phận với chính mình, với cha mẹ và xã hội.

Xã hội có bổn phận bồi dưỡng, săn sóc Thiếu Nhi về mọi mặt.

9-) Nguyên Tắc Tổ Chức Quan Hệ:

Sinh Mệnh phải có tổ chức mới thành tựu được. Tổ chức có tạo được sự tự động tham dự và bình đẳng tham dự thì Sinh Mệnh mới phát triển được. Quan hệ trong tổ chức Bản Vị và Cơ Năng hỗ tương lẫn nhau nghĩa là các Cá Nhân, các bộ phận trong tổ chức và chính tổ chức hỗ trợ lẫn nhau. Sự Hỗ Tương giữa các Cơ Năng trong bản Vị càng cao thì sự đối lập thống nhất trong Bản Vị càng ổn cố, và sự kết hợp càng ngày càng phát triển, Bản Vị càng ngày càng lớn mạnh. Ngược lại, mâu thuẫn phát sinh thì Bản Vị tan rã.

Trong tổ chức, Cương Thường là nền tảng, Xã Hội là sinh mệnh, Kinh Tế là chất liệu, chính trị là tác dụng vận dụng, Quân Sự là tự vệ, Xã Hội là tổng thể của Sinh Mệnh tác dụng.

Mỗi phần tử đối với toàn thể là phát huy những điều kiện tự cho mình thích hợp với điều kiện toàn bộ của xã hội.

Mỗi phần tử đối với mỗi phần tử trong toàn thể là thích ứng lẫn nhau theo sự tự động điều tiết của Nhân Tính, và theo khuynh hướng giao hỗ (hứng thú, ý chí, lợi lộc…) Toàn thể đối với mỗi phần tử là phát huy Sinh Mệnh chung cả trên Ba Luật Tắc: Sinh Mệnh Thực Thể, Toàn Thể Thực Thể và Tiến Hóa Thực Thể, để Cá Nhân và Tập Thể cùng phát triển. * * *

Nhân Đạo được thiết lập y cứ trên chín nguyên tắc ấy sẽ là nền tảng để xây dựng nhân sinh (xem Duy Dân Cương Thường từ trang 58 65).

B- XÂY DỰNG NHÂN SINH

1 Nhân sinh được xây dựng bằng ba hệ thống giao hỗ lẫn nhau: Phân mệnh, Phân công, Phân hưởng.

a) Phân mệnh là quy định phần vụ, sứ mệnh của mỗi người

trong xã hội để mỗi người tự làm tròn bổn phận mình, để nhân tính được hài hòa và xã hội được tiến bộ. Cha làm tròn bổn phận cha, con làm tròn bổn phận con, vợ làm tròn bổn phận vợ, chồng làm tròn bổn phận chồng, chính quyền làm tròn bổn phận chính quyền, quốc dân làm tròn bổn phận quốc dân. Mỗi người làm tròn bổn phận mình.

b) Phân công là phân phối công tác cho các phần tử trong xã hội theo nhu cầu của tập thể và khả năng của mỗi phần tử, “để mỗi người được hết sức mình, đủ phận mình và chính phận mình. ” (xem Duy Dân Cương Thường trang 66 đến 71)

c) Phân hưởng là phân phối các quyền lợi về tinh thần và vật chất sao cho mỗi người đều được bình đẳng về cơ hội, nghĩa vụ và quyền lợi, để sinh mệnh cá thể và sinh mệnh toàn thể bình hành phát triển.

2- Nhân Sinh cũng được điều tiết bởi các tương quan chính trị giữa chính phủ và quốc dân qua cơ năng hiến pháp, tương quan giao hoán hỗ tương, tương quan kinh tế tư hữu bình sản, tương quan giáo dưỡng chế độ, sao cho cứu cánh Trinh, Bình, Hòa được thể hiện, dân chúng được no ấm, xã hội được tiến bộ và Nhân Chủ được thành tựu.

(xem Duy Dân Cương Thường trang 72)

C- THÀNH LẬP NHÂN CÁCH

Nhân Cách là tư cách thể hiện của một người khi hưởng dụng được các điều kiện toàn bị của một người sống trong cuộc sống có tổ chức.

Muốn có nhân cách, phải có nhân quyền. Muốn có Nhân quyền, nhân tính cơ bản phải được thỏa mãn cơ hội, nghĩa vụ, quyền lợi phải được bình đẳng tự do, công bình, bác ái phải được thực hiện.

Có Nhân Cách khi sinh mệnh cá thể có đủ điều kiện sống sinh lý, sống tâm lý và sống xã hội, thích hợp cho sự phát triển sinh mệnh của cá thể và toàn thể.

Nhân cách được thành lập khi các cá nhân được hạnh phúc về vật chất, khoái lạc về tinh thần, ổn định về ý chí, kiện khang về sinh lý, sáng suốt về trí tuệ và hợp lý về hành vi (xem Duy Nhân Cương Thường trang 72)

Nhân cách cuối cùng là sự thể hiện cao độ tính cách nhân chủ của nhân loại và của mỗi cá thể sinh mệnh.

TIẾT II. KIẾN THIẾT DÂN TỘC

Tam Nhân: Nhân Bản, Nhân Tính, Nhân Chủ được thể hiện bởi Nhân Đạo, Nhân Sinh, Nhân Cách là chính sách chỉ đạo cho công cuộc kiến thiết của toàn thể nhân loại. Nguyên tắc áp dụng tổng quát trên mỗi cá nhân, không phân biệt chủng tộc, quốc gia ranh giới. Nguyên tắc áp dụng cho mỗi dân tộc không phân biệt chế độ.

Nhưng thực tại, mỗi dân tộc lại là một Bản Vị Đặc Thù do Dân Tộc tính phát sinh bởi hoàn cảnh lịch sử, địa lý với các ngôn ngữ, phong tục tập quán, văn hóa riêng biệt, nên kiến thiết lại phải y cứ trên các nguyên tắc riêng của mỗi dân tộc, khiến mỗi dân tộc được sống thích nghi với bản chất đặc thù của dân tộc mình, hầu quốc dân mình được trọn vẹn hạnh phúc.

Dầu mỗi Dân tộc phải y cứ trên bản chất đặc thù để tìm phương thức kiến thiết phù hợp cho chính Quốc Dân mình, nhưng có 6 nguyên tắc chung được goi là Nguyên Tắc Lục Dân cần được áp dụng tổng quát cho mỗi Dân Tộc, như những nguyên tắc chỉ đạo, để mỗi Dân tộc được thực sự phát triển thịnh vượng, để mỗi quốc dân được sống đầy đủ trên cả ba mặt Vật, Tâm, Sinh hầu sinh mệnh cá nhân được phát triển trọn vẹn.

Nguyên tắc Tam Nhân và Nguyên tắc Lục Dân được áp dụng trọn vẹn, thì mỗi cá nhân sẽ thể hiện đời sống hòa hài trong nhân loại, mỗi Dân tộc sẽ là một Bản Vị phong phú trong Thế giới thực sự Đại Đồng.

Nguyên tắc Lục Dân gồm:

Nguyên tắc Dân Tộc : Phục Hưng Dân Tộc.

Nguyên tắc Dân Đạo : Phát Dương Dân Đạo.

-Nguyên tắc Dân Sinh : Quảng Đại Dân Sinh.

-Nguyên tắc Dân Văn : Sáng Hóa Dân Văn

Nguyên tắc Dân Trị : Chỉnh Sức Dân Trị.

-Nguyên tắc Dân Vực : Trọn vẹn Dân Vực.

I- NGUYÊN TẮC DÂN TỘC: PHỤC HƯNG DÂN TỘC

Dân tộc là bản vị do quy luật tự kỷ ỷ tha vận động và kết hợp của các cá thể sinh mệnh có cùng huyết thống, ngôn ngữ, văn hóa, hoàn cảnh lịch sử tích lũy và điều kiện địa lý phân bổ mà thành.

Dân tộc là bản vị mà gia đình, đoàn thể, giai cấp, cơ cấu kinh tế, chính trị, xã hội, quân sự là các cơ năng trong bản vị dân tộc. Cơ năng và bản vị phải hỗ tương thì Dân Tộc mới tồn tại phát triển.

“Dân tộc là bản thể sống còn trên chính trị quốc tế. ”

“

Mỗi nòi giống có một trung tâm sống còn, đó là quốc gia. Quốc gia do tự nòi giống ấy quản lý lấy và do quyền nhân dân xử trí lấy công việc. ”

Mỗi dân tộc có quyền lợi đương nhiên trên quốc dân mình, có chủ quyền siêu nhiên, có tư cách lịch sử bình đẳng quốc tế, có cơ hội, nghĩa vụ và quyền lợi đối với quốc tế trong cương thường của loài người.

Mỗi dân tộc đều có quyền được phục hưng dân tộc mình và có quyền được sống an vui trong nhân loại.

Các Dân tộc đã bị linh lạc phải được phục hưng lại.

(xem Duy Nhân Cương Thường trang 75)

II- NGUYÊN TẮC DÂN ĐẠO: PHÁT DƯƠNG DÂN ĐẠO

Dân đạo là Đạo thống của mỗi dân tộc.

Đạo thống của mỗi Dân Tộc thể hiện bởi tinh hoa văn hóa truyền thống của Dân tộc mình, gói ghém trong triết lý, truyền thuyết, phong tục, tập quán và nếp sống, sự sinh hoạt của mỗi Dân Tộc.

Để đời sống của mỗi quốc dân được sống phong phú, để văn minh nhân loại được phát triển đầy đủ, mỗi Dân tộc phải hết sức phát dương Dân Đạo của Dân tộc mình. Các Dân tộc cần yểm trợ lẫn nhau để mỗi Dân tộc phát dương được hết tinh hoa đạo thống của Dân tộc ấy.

Để phát dương Dân Đạo:  Mỗi dân tộc lấy nhân loại cương thường làm chủ chỉ tổ chức quốc dân cho đúng với nhân đạo, hợp với Nhân Sinh, trọn với Nhân Cách.

Mỗi dân tộc tổ chức dân luân, dân ngạch theo tiêu chuẩn của mình. 

Mỗi dân tộc phát huy tinh thần, đức tính đặc thù của mình. (xem Duy Nhân Cương Thường trang 79)

Văn hóa đặc thù của mỗi dân tộc được phát triển tròn đầy mà nhân chủ được thực hiện thì văn hóa nhân loại được phong phú, trạng thái hòa hài giữa quốc gia với quốc gia, người với người được thể hiện và đại đồng nhất nguyên tính được sung mãn trong nhân loại.

III. NGUYÊN TẮC DÂN SINH: QUẢNG ĐẠI DÂN SINH

Dân sinh là đời sống thực tiễn hàng ngày của Quốc Dân, bao gồm quyện lẫn cả đời sống vật chất với đời sống tinh thần.

Quảng Đại Dân Sinh là phát triển cao độ các hệ thống văn hóa, giáo dục, kinh tế, thương mại, chính trị, xã hội, sinh hoạt để tạo các điều kiện sung mãn cho việc phát triển sinh mệnh mỗi Quốc Dân sao cho được tròn đầy trên cả 3 mặt Vật, Tâm, Sinh; cũng như để tạo cho Dân tộc được phát triển theo đà tiến hóa chung của nhân loại.

A- Văn Hóa Thể hiện Duy Nhân Cương Thường, y cứ trên Nhân Bản, Nhân Chủ, Nhân Tính-thực hiện Đạo thống Dân Tộc, thể nhập triết học vào đời sống thực tại của Quốc Dân sao thi hành được Nguyên tắc “Dân Sinh hiện thực Triết học. ”

Thiết lập Nhân Đạo, Nhân Sinh, Nhân Cách trong đời sống thực của Quốc Dân.

B- Giáo Dục

“

Giáo dục là khởi điểm và chung điểm của chính trị. ”

Giáo dục là để thực hiện Nhân Đạo, Nhân Sinh, Nhân Cách và phát triển toàn bộ sinh hoạt xã hội trên các mặt văn hóa, chính trị, kinh tế, xã hội…

Từ Giáo Dục mà Nhân Đạo được thiết lập, Nhân Sinh được xây dựng và Nhân Cách được thành hình.

Nhân tâm đã ổn cố thịnh trị thì các mặt sinh hoạt được phát triển, sinh mệnh cá nhân và sinh mệnh Dân tộc cùng bình hành tiến hóa.

Các mặt được phát triển và bình hành tiến hóa thì cứu cánh của chính trị là thiết lập một xã hội văn minh, hòa hài, Nhân Đạo, Nhân Chủ được thành đạt.

Chính sách giáo dục quy tụ vào các bình diện chính sau:

B/1- Thi Hành Chính Sách Toàn Dân Quân Quốc Dân Giáo Dưỡng

Vì giáo dục là khởi điểm và chung điểm của chính trị nên công cuộc giáo dục phải được coi là quan trọng bậc nhất và phải được tổ chức phổ cập đến toàn dân. Nguyên tắc “Toàn Dân Quân Quốc Dân Giáo Dưỡng” phải được thực hiện. Các trường Tiểu, Trung, Đại Học, mỗi trình độ một chương trình, hoặc phổ thông hoặc chuyên môn phải được tổ chức khắp nơi cho toàn dân, toàn quân. Vận động giáo dục, vận dụng giáo dục, hoàn thành giáo dục, công dân giáo dục, Đảng Chính Học, thường thức sinh hoạt giáo dục học là những công tác giáo dục thường nhật trong sinh hoạt quốc dân để đưa tòan dân, toàn quân tiến tới kinh lịch, sáng suốt, Nhân Chủ. (xem Thiết Giáo toàn bộ và trang 18)

B/2- Thiết lập các trung tâm giáo dưỡng

Các Trung Tâm Giáo Dưỡng được thiết lập tại mỗi địa khu an tỉnh để làm nơi phát huy tinh hoa dân tộc, nghiên cứu,sáng tạo khoa học, nghệ thuật, hàm dưỡng tâm lý, lý tưởng. Dẫn đạo tiềm di mặc hóa, cải sửa phong tục, động viên tinh thần để kiến tạo cho toàn thể quốc dân, quân một quốc hồn và quân hồn chung, chặt chẽ (xem Thiết Giáo trang 28 và toàn bộ)

C- Chính trị

“Chính trị là thiết kế và chấp hành Dân sinh”

“

Chính Trị là điều lý Nhân Tính” (xem Bình Sản kinh tế).

Bản chất đạo lý của chính trị là tâm thuật. Bản chất hành động của chính trị là tu dưỡng (xem Duy Nhân Cương Thường trang 140, 183, xem Thiết giáo trang 99).

Dân Sinh là đời sống thực tiễn của Quốc Dân trong đạo thống Dân tộc. Thiết kế và chấp hành Dân Sinh là y cứ trên điều kiện thực tại của Quốc Dân, trên nguyện vọng và nhu cầu hiện tại và tương lai của Quốc Dân, hướng theo các nguyên tắc Nhân Đạo, Nhân Sinh, Nhân Cách để thiết lập các kế hoạch vừa hướng dẫn vừa đồng thời chấp hành ý nguyện của Quốc

Dân. Chính Trị không thể là sự áp đặt một chủ nghĩa từ ngoài đưa tới. Chính Trị cũng không thể là sự thi hành những mưu lược súy đồ riêng của cá nhân. Chính Trị lại là điều lý Nhân Tính. Con người tuy có cùng Nhân Tính, cùng có nhu yếu tính, sắc tính và xã hội tính, nhưng mỗi cá nhân là một bản Vị có thiên tính và tự thành tính khác nhau, có những ước vọng, nhu cầu chung nhưng đồng thời cũng có những ước vọng, nhu cầu riêng khác nhau. Điều lý Nhân Tính là y cứ trên thực tại tính của con người mà thiết lập các cơ cấu, định chế, kế hoạch hầu duy trì và phát triển nhân tính, hỗ tương điều hợp giữa cá thể và tập thể để đạt cứu cánh Trinh, Bình, Hòa.

Bản chất đạo lý của chính trị trước hết là Tâm thuật rồi mới đến Kỹ thuật và Quyền thuật.

Tâm thuật là thành ý, chính tâm trong việc Dân, việc Nước. Duy dân là vì Dân, vì Dân vì Nước mà đem hết tâm cơ làm việc, không vì mình, có Tâm thuật thì việc sử dụng các kỹ thuật khoa học, các kỹ thuật hành động sẽ chính đáng việc đoạt chính quyền và việc cầm quyền do đó mà thể hiện được tinh thần nhân đạo. Cho nên “Tâm thuật là chủ, Kỹ thuật là phụ” (xem Duy Nhân Cương Thường tr. 140. Huyết Hoa: Tâm Lý Thần linh học).

Bản chất hành động của chính trị vì vậy lại là tu dưỡng tu dưỡng là rèn đúc tính, tâm, thân, mệnh, rèn đúc trí, khí, nhiệt, thành, rèn đúc tình, lý, sự. vật. (xem Thiết Giáo trang 101)

Vừa tu thân, vừa trí tri cách vật. Thân đã tu, kiến thức khoa học, sự, việc đã đầy đủ thì hành động không sai lệch, không tư kỷ. Chính trị từ đó sẽ đạt được đúng ý nghĩa cao đẹp nguyên thủy. Để chính trị được thể hiện hữu hiệu, các phương thức và nguyên tắc sau đây được áp dụng: Phương Thức:

Thường trang 195)

Nguyên Tắc: Nguyên tắc thiết kế chính trị:

Duy Nhân Dân Chủ. Thắng Nghĩa Chính Trị. Bình Sản Kinh Tế. Cơ Năng Hiến Pháp. Trung tâm giáo Dưỡng. Sinh Hoạt Chính trị hóa. (xem Duy Nhân Cương Thường trang 137)

Nguyên tắc sinh hoạt chính trị: Toàn Dân sinh hoạt chính trị. Toàn Dân Quốc dân giáo dưỡng.

Nguyên tắc thực hiện chính trị: Cá nhân, Xã hội hòa hài. Dân tộc sinh hoạt bình đẳng, mãn túc, an vui. Thực hiện Nhân Đạo, Nhân Sinh, Nhân Cách. Thực hiện Phân công, Phân mệnh, Phân lợi. (xem Chìa khóa Thắng Nghĩa)

Nguyên tắc thi hành chính trị: Chính trị tu dưỡng: Pháp trị, Dân trị, Đạo trị. (xem Thiết Giáo trang 95-98) Được người hiền, thuận sinh mệnh, thuận xã hội, thuận lịch sử (xem Duy Nhân Cương Thường trang 178 186)

Nguyên tắc Xây Dựng Định Chế: Thực hiện cơ năng hiến pháp. Thi hành Nguyên Tắc Đan Quyền (xem Cơ Năng Hiến Pháp)

Nguyên tắc Quốc dân chủ lực: Các thành phần Quốc dân tiến bộ (90% dân chúng).

(xem Duy Nhân Cương Thường và Thiết Giáo toàn bộ, đặc biệt các trang 163, 175, 177, 186), (xem Chìa Khóa Thắng Nghĩa/ trang 12)

D- Kinh Tế

Chính trị Dân chủ phải đi đôi với kinh tế Dân chủ (Huyết Hoa 101).

Kinh tế là yếu tố căn bản để xây dựng nhân sinh và thành lập nhân cách. Nguyên tắc chính yếu của nền kinh tế Nhân Chủ Duy Dân là bình định được thiên nhiên và điều hợp được cơ hội, quyền lợi, nghĩa vụ của con người.

Để thực hiện các nguyên tắc trên, các phương thức sau được áp dụng:

D/1- Tán Dục: Tán Dục do câu “Tham Tán, Hóa Dục” mà ra, nghĩa là khai thác công sinh dưỡng của tạo hóa mà bồi dưỡng cho người hưởng, ý là tìm cách bình trị thiên nhiên, điều hòa lại khí hậu, cải tạo lại đất đai, điều chỉnh, khai thác sông ngòi, sửa đổi lại hình thái núi non, khai thác hầm mỏ để phục vụ cho lợi ích kinh tế của con người bằng các phương pháp khoa học.Sự bình trị càng tích cực, nền kinh tế càng phát triển.

(xem Chu tri Lục 7, Mở Quyển, Bình Sản Kinh Tế)

D/2- Kiến Chế:

Kiến chế là phân phối lại tình trạng cư ngụ và sản xuất của dân chúng, sao cho phù hợp với nền kinh tế mới.

Dân chúng hiện đang có khuynh hướng tập trung vào thành thị.

Cần phân phối lại dân chúng theo các duyên sơn, duyên giang, duyên hải, đồng bằng.

Cần thành thị hóa nông thôn và nông thôn hóa thành thị.

Thiết lập các khu kỹ nghệ ở khắp nơi-Tạo cơ hội phân phối điều hòa trong dân chúng, thuộc ba khu vực kỹ nghệ, thương mại và nông nghiệp (xem Chu Tru Lục & và Mở Quyển).

D/3- Bình Sản Kinh Tế:

Kinh Tế Tư Hữu Bình Sản là chủ trương then chốt của Nhân Chủ Duy Dân rút từ tinh hoa truyền thống tổ chức kinh tế của Dân tộc Việt qua chính sách quân điền, quân thổ cổ truyền.

Kinh Tế Tư Hữu Bình Sản là nền tảng để thiết lập Nhân Đạo, xây dựng Nhân Sinh và thành lập Nhân Cách, thực hiện Duy Dân Nhân Chủ.

Kinh Tế Tư Hữu Bình Sản là nền kinh tế trong đó con người có tài sản tư nguyên bình đẳng, hưởng những cấp dưỡng cơ hội như nhau và đóng góp nghĩa vụ bình đẳng.

Thực hiện Kinh Tế Tư Hữu Bình Sản là làm sao cho tư hữu được tôn trọng để dân chúng tự bảo vệ được tự do nhân phẩm của chính mình. Sao cho tư hữu không được quá độ và trở thành công cụ của người đi bóc lột người. Tư hữu không phải là nguyên nhân của giai cấp, của bóc lột. Tư hữu phải là một phần của nhân tính. Điều lý nhân tính bằng bình sản thì giai cấp tính và bóc lột tính bị triệt tiêu. Mà nhân cách được bảo đảm.

Bốn nguyên tắc của kinh tế tư hữu bình sản là: Công bản, Công lao, Công phối, Công độ.

D/3/1- Công Bản Chế độ Công bản là chế độ đặt các tài nguyên căn bản (Resources) của quốc gia thuộc quyền chung của mọi quốc dân, không của riêng một cá nhân hay giai cấp. Quyền tư hữu và sự xử dụng quyền tư hữu được tôn trọng, nhưng nguyên tắc tư hữu phải bảo chứng được cứu cánh “Bình”, trước hết là bình đẳng về cơ hội, nghĩa vụ và duy trì được sự phát triển của cơ năng kinh tế cá nhân.

Chính sách kinh tế sẽ đi từ kế hoạch kinh tế hướng dẫn hay chỉ đạo đến kinh tế tập thể, tức tập thể tự nguyện chung sức sản xuất. Các nguyên tắc Tự Do và Hỗ Tương phải tuyệt đối được tôn trọng và thực hiện.

Quốc gia đảm trách công tác quốc phòng và các công tác đại quy mô mà tư nhân không thể đảm trách.

Các tỉnh, huyện, xã là đơn vị tự trị có tài sản riêng. Về công nghiệp: Tư hữu công nghiệp đặt trên nguyên tắc cổ phần và hợp tác. Việc quản lý, ngoài tư bản, kỹ thuật còn có quản lý sinh hoạtNgười có tài sản (chủ, nhà nước) và người trực tiếp sản xuất (thợ) đặt trên tương quan bình đẳng.

Về nông nghiệp, tư hữu ruộng đất được thực hiện theo chính sách quân điền, quân thổ, lấy xã thôn làm bản vị tự trị việc phân điền, phân thổ lấy tiểu gia đình làm bản vị. (xem Bình Sản Kinh Tế)

Chế độ quân điền, quân thổ là chế độ được áp dụng tại Việt Nam từ thời cổ xưa, trước và sau đời Trần theo đó các ruộng đất công đặt dưới quyền sở hữu của Nước mà mỗi đơn vị quản trị là làng.

Mỗi làng y cứ vào các xuất đinh trong làng từ 18 tuổi trở lên và tình trạng gia đình mà chia số ruộng đều cho mỗi xuất đinh mỗi gia đình hay xuất đinh được bốc thăm để nhận phần đất của mình may rủi theo tốt, xấu, xa, gần.

Khi bốc thăm được ruộng đất, các gia đình hoặc xuất đinh sẽ làm chủ miếng đất đó trong 3 hay 5 năm tùy lệ làng các gia đình dựa theo kế hoạch chung của nước mà toàn quyền trồng hoa màu theo ý muốn và hoa lợi thu được, được xử dụng theo ý muốn.

Chương trình canh tác, hoặc tự làm lấy, hoặc thuê người, hoặc tìm cách hợp tác đổi công theo tinh thần tự nguyện.

D/3/2- Công Lao Công lao la sự đóng góp công sức của Quốc Dân. Sự đóng góp của Quốc Dân y cứ trên hai tiêu chuẩn:  Tự Do về thực hiện.

Bình Đẳng về cơ hội, nghĩa vụ và quyền lợi. Để thể hiện hai tiêu chuẩn trên, ba nguyên tắc sau đây được thực hiện: 1/ Nguyên Tắc Phân Mệnh: Phân Mệnh là quy định phần vụ, sứ mệnh của mỗi người trong xã hội để mọi người làm tròn bổn phận mình. Mỗi người trong xã hội, tùy theo khả năng, nhận lãnh một nhiệm vụ thích đáng với khả năng mình, sao cho công việc chung đạt được tối đa kết quả. Phương châm của nguyên tắc phân mệnh là “Thích Tính” và “Đắc Vị”. Thích Tính là công việc nhận lãnh hay được giao phó phù hợp với Bản Tính, sở thích của mỗi cá nhân. Đắc Vị là vị trí, chỗ đứng, chức chưởng của công việc phù hợp với tài năng, tư cách, hiểu biết của từng người để tự họ thi triển được hết ưu điểm, đóng góp công sức theo khả năng cho tập thể.

2/ Nguyên Tắc Phân Công: Phân Công là phân phối công tác cho các phần tử trong xã hội theo nhu cầu của tập thể và khả năng, sở thích của mỗi phần tử. Mỗi người, tùy theo hoàn cảnh, khả năng cá nhân, và nhu cầu của tập thể được giao phó hay nhận lãnh thi hành một số công tác, sao cho đem hết được sức mình đóng góp vào việc hoàn thành công cuộc chung đúng với thời hạn. Phương châm của nguyên tắc phân công là “Tận Phần”. Tận Phần là mỗi người đóng góp được hết sức mình, đủ phận mình và chính phận mình.

3/ Nguyên Tắc Phân Lợi hay Phân Hưởng: Phân Lợi hay Phân Hưởng là đem các kết quả, lợi lộc thu hoạch được, hoặc lợi lộc vật chất, hoặc lợi lộc tinh thần, hoặc các cơ hội thăng tiến, phân phối cho mọi người theo nguyên tắc bình đẳng hợp với nghĩa vụ, công lao, hoàn cảnh của mọi người trong tập thể, và tùy theo nhu cầu tồn tại của tập thể, để mọi cá nhân thỏa mãn được nhu cầu căn bản, bảo đảm được độc lập, tự do, nhân cách, tiến bộ và đồng thời tập thể cũng được bình hành phát triển. Phương châm của nguyên tắc phân lợi là “Hợp Lý”, “Hợp Tình”. Hợp Lý, Hợp Tình là lợi lộc không cá nhân nào không được hưởng, dù là tật nguyền; lợi lộc không tập trung ở thiểu số người có quyền thế; Lợi lộc cũng không thuộc về tổ chức, nhà nước, mà thực sự thuộc quyền của Quốc Dân. Phân phối được quyết định theo đa số. Cá nhân và tập thể phải bình hành phát triển.

D/3/3- Công Phối: Công Phối là chế độ phân phối các vật phẩm cho mỗi Quốc Dân, chế độ tiếp liệu các nhu cầu cần dùng cho công việc tiêu thụ và sản xuất. Chế độ Công Phối lấy tiểu Gia Đình làm Bản Vị và đặt trên nguyên tắc bình đẳng về nhu cầu. Công cuộc phân phối do Quốc Gia chỉ huy và được các hợp tác xã địa phương tự trị phụ trách. (xem Bình Sản Kinh Tế)

D/3/4- Công Độ: Công Độ là các chính sách về tài chính, thương mại và lương bổng.

a) Chính Sách Tài Chánh: Tài lợi (ngân sách phần thâu) của Quốc gia đặt nặng vào khả năng tài nguyên của công sản và vào sự kinh doanh của Quốc gia hay các địa phương tự trị và đặt nhẹ vào thuế khóa trên lợi tức cá nhân. Quốc gia quản trị chính sách tiền tệ.

b) Chính Sách Thương Nghiệp:

Sự mậu dịch và chuyển ngân Quốc Tế do quốc gia đứng trung gian phụ trách và các xã hội công ty trực tiếp đảm trách.

Sự mậu dịch quốc nội đặt nguyên tắc trực tiếp giữa tiêu thụ và sản xuất để giá cả khỏi bị lũng đoạn. Quốc gia đứng trung gian giữa tiêu thụ và sản xuất, điều chỉnh luật cung cầu, kinh doanh và sinh hoạt kinh tế tư nhân được quốc gia bảo đảm ở mức tối thiểu.

Tiêu chuẩn hóa sự sản xuất các nhu yếu phẩm trong phạm vi phát triển các tính sáng tạo về kỹ thuật của mọi người. Áp dụng thống kê trong hệ thống sản xuất và tiêu thụ.

c) Chính Sách Lương Bổng: Thực hiện nguyên tắc bình đẳng giữa cá nhân viên, tư nghiệp cũng như công nghiệp, trong kỹ nghệ, thương mãi cũng như nông, lâm. Lương bổng thành phần gồm: Lương Căn Bản: căn cứ vào quân bình điểm giá cả sinh hoạt của quốc gia và địa phương, định mức lương căn bản có tính cách cưỡng chế thi hành. Phụ cấp: Đặt trên sự thỏa thuận giữa chính phủ, chủ và thợ mà mức độ thay đổi phụ cấp gồm: phụ cấp chức nghiệp, phụ cấp gia đình, phụ cấp ốm đau, phụ cấp giáo dục, phụ cấp bảo hiểm sức khỏe. (Tất cả các phần thuộc Bình Sản Kinh Tế, xin xem Bình Sản Kinh Tế toàn tập, xem Mở Quyển, xem Duy Dân Cương Thường trang 40 đến 193, xem Chu Tri Lục trang 160)

E/- Xã Hội

E/1- Thiết Lập Chế Độ An Ninh Xã Hội:

Cho những người già cả, tàn tật và chế độ cứu tế cho những cô nhi, quả phụ và người thất nghiệp. Các chế độ này sau khi Bình sản kinh tế được thiết lập, tự nó sẽ được giải quyết. (xem Bình Sản Kinh Tế)

E/2- Phát Triển Hôn Nhân Bộ Mẹng:

Hôn nhân bộ mẹng: Phát triển từ chế độ lạc chế bộ mẹng, từ tục hát trống quân. Bộ mẹng là tiếng Mường, chỉ sự giao du trong hôn nhân tự do mà trong sạch.

“Hôn nhân là yếu tố thứ nhứt của xã hội sinh hoạt; nhân chủng (con cái) có được kiện trang phát triển, xã hội (gia đình) có được kiện khang hướng thượng đều quan hệ ở chế độ hôn nhân.” (Chu Tri Lục trang 159) Nguyên tắc Hôn nhân Bộ mẹng là nguyên tắc trong đó trai gái được sinh hoạt tự do, bình đẳng trong đạo đức, thương yêu, dưới sự giám sát của cha mẹ, họ hàng đôi bên, mà người Việt cổ truyền áp dụng. Cơ hội cho trai gái được tự do giao thiệp là các buổi hội hè, đình đám, các buổi hát trống quân, trong đó, trai, gái tự do thử tài, thử tính, để từ đó kết hợp hôn nhân theo tâm đầu, ý hợp. Khi đã thành gia thất, thì hai người thương yêu, bình đẳng về tình, về lý, về vật chất, tinh thần, coi nhau là Một, gọi nhau bằng “Mình”, chung thủy với nhau cho đến lúc chết. Việc xây dựng, bảo vệ gia đình được coi thiêng liêng như việc xây dựng, bảo vệ đạo: Đạo đó là Gia Đạo. Gia Đạo gồm Đạo Gia Tiên: thờ kính Ông Bà, Tổ Tiên, Cha mẹ; Đạo Vợ, Đạo Chồng: cả hai cùng giữ gìn tinh thần cho thanh khiết, hai người cùng làm tròn nghĩa vụ với nhau, với gia đình và con cái. Hai người phải Trinh với nhau, tuy tự do giao thiệp mà cả hai cùng có trách nhiệm lẫn nhau. Gia đình từ Hôn Nhân Bộ Mẹng là Gia Đình Lý Tưởng Việt, nhưng cũng là lý tưởng chung của Nhân loại.

E/3- Đơn Vị căn bản Chung của Xã Hội:

Tiểu gia là đơn vị căn bản của xã hội.

Quốc gia lấy Tiểu gia làm đơn vị phân mệnh, phân công và phân lợi.

Tiểu gia lấy tự mình làm đơn vị căn bản xây dựng xã hội. Trong Tiểu gia, mỗi người làm tròn bổn phận với chính mình, với gia đình và với xã hội. Với chính mình là cải tiến Tâm, Thân, Mệnh. Với Gia Đình -Cha Mẹ làm tròn đạo Cha Mẹ -Con cái làm trọn đạo con cái. Đạo làm Cha Mẹ là hết lòng với con cái. Bổn phận của cha mẹ với con cái là bổn phận tuyệt đối. Đạo làm

con là nối dõi cha mẹ, Tổ Tông về giòng dõi và công nghiệp. Thờ Cha kính Mẹ khi còn sống cũng như khi đã chết. Thương yêu bảo vệ anh, em ruột thịt như chính thân mình. Đối với xã hội, gia đình là nơi truyền nối Đạo Thống, văn hóa, di dưỡng phong tục, tập quán Dân Tộc; là nơi mở mang con cháu, đào tạo căn bản tài năng, tư cách công dân, chuẩn bị sáng tạo.

E/4-Thể Hiện Kiện Khang Giáo Pháp:

Sửa đổi, xây dựng toàn bộ luật pháp theo Duy Nhân Cương Thường và chủ đạo dân tộc để bảo đảm và thực thi cách mạng Nhân Chủ Duy Dân, mục đích để phục vụ hữu hiệu quốc dân sinh mệnh sao cho sống thực với nhân cách là Người.

Tóm lại:

Quảng đại dân sinh là nâng cao, phát huy đời sống thực tiễn của quốc dân, nhất là đời sống vật chất để quốc dân có đủ điều kiện phát triển đời sống tinh thần. Mục đích của dân sinh cũng là để đưa quốc Dân tới 3 cứu cánh: Trinh Dân Luân. Công Dân ngạch. Bình Dân Sản.

Dân Luân được Trinh khi quốc dân đạt được mức tự động trai trinh với vợ, gái trinh với chồng, mọi người cùng sống đời đạo đức, thanh khiết - cứu cách Trinh trở nên phổ biến ở mọi người.

Dân Ngạch được Công khi xã hội thể hiện được các chế độ Công lao, Công phối, Công độ trong Bình sản kinh tế, để từ đó mà quốc dân tự động điều chỉnh phát triển lên văn hóa khiến mỗi người và toàn thể cùng đạt được trạng thái hòa mà cùng yên vui an lạc.

Dân Sản được Bình khi mỗi Quốc Dân đều được hưởng dụng một tài sản và lợi tức căn bản ngang nhau- khi kinh tế quan hệ và sinh hoạt quan hệ được bình đẳng thì chính trị nhân cách sẽ bảo đảm được bình đẳng. Cứu cánh Bình sẽ đạt được cho mọi người.

Trinh Dân Luân, Công Dân Ngạch, Bình Dân Sản đạt được có nghĩa là các cứu cánh Trinh, Bình, Hòa đã được thể hiện. Xã hội Nhân Chủ Duy Dân từ đó đã thực sự được thành lập. (Theo Chu Tri Lục – Duy Nhân Cương Thường, Bình Sản Kinh Tế)

V- NGUYÊN TẮC DÂN VĂN: SÁNG HÓA NHÂN VĂN

Mỗi dân tộc là một bản vị đặc thù, một sáng tạo về văn hóa truyền thống do dân tộc sáng tạo phải được tôn trọng.

Văn hóa truyền thống của mỗi dân tộc cần được bồi đắp bằng sự du nhập đãi lọc các tinh hoa của nền văn hóa khác và bằng sự sáng tạo không ngừng của dân tộc ấy, để làm cho văn hóa dân tộc ấy được phong phú sáng hóa mãi lên. 

Văn hóa mỗi dân tộc đặc thù được sáng hóa mãi lên thì văn hóa nhân loại sẽ ngày thêm phong phú như vườn thượng uyển ngàn hoa đều toàn bích mãi lên (xem Duy Nhân Cương Thường trang 79)

VI- NGUYÊN TẮC DÂN TRỊ: CHỈNH SỨC DÂN TRỊ

Để sinh hoạt chính trị của dân tộc được hưng vượng mãi lên:

a) Mỗi dân tộc lấy các nguyên tắc tam nhân, nhất là nguyên tắc nhân cách để thiết lập các mục tiêu cho nền chính trị của dân tộc mình.

b) Mỗi dân tộc lấy các tinh chỉ trong Duy Nhân Cương Thường làm nền tảng, lấy dân tộc mình làm chủ đạo trong việc thiết lập, thi hành nền chính trị cho dân tộc mình. (xem Duy Nhân Cương Thường trang 79)

c) Bản chất đạo lý của chính trị là tâm thuật, trước khi là kỹ thuật, quyền thuật. “Chính trị là thiết kế và chấp hành Dân Sinh bằng tâm thuật”. (xem Duy Nhân Cương Thường trang 183) “Chính trị là điều lý nhân tính.” (xem Bình sản Kinh Tế) “Tâm thuật là chủ, kỹ thuật là phụ.” (xem Duy Nhân Cương Thường trang 140).

d) Bản chất hành động của chính trị là tu dưỡng vì sinh hoạt là biểu hiệu thống nhất của tính, tâm, thân, mệnh, vì nhân cách là phong độ thống nhất của tư tưởng, hành động, tình tự và thái độ. (xem Thiết Giáo tr. 99).

Nền tảng của tu dưỡng quy vào: “Rèn đúc tính, tâm, thân, mệnh. Rèn đúc trí, khí, nhiệt, thành. Rèn đúc tình, lý, sự, vật.” (xem Thiết Giáo tr. 101)

Nam phái y chiếu nam sách: Đại Ngã, Đại Mệnh, Đại Học, Đại Hành, Đại Nghiệp. Nữ phái y chiếu sách: Hiền Nữ, Hiền Phụ, Hiền Đại Nữ. Mỗi quốc dân tự mình thực hiện 3 sự nghiệp: Nhân cách tu dưỡng cho kiện toàn; Lãnh đạo gia đình cho phúc lợi; Phục vụ dân tộc để đồng tình nhân loại. (xem Thiết Giáo trang 94)

Bản chất thực tế của chính trị là: chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, quân sự thống nhất.

VI. NGUYÊN TẮC DÂN VỰC: TRỌN VẸN DÂN VỰC

a/ Quốc gia là đoàn thể cơ năng và tung hợp của sống còn thành lập nên bởi sự vận động hướng tâm, hướng thượng và hướng ngoại của cái sống riêng có một đức tính chung trong tính lớn đặc thù dân tộc, chủng tộc. (trích Duy Nhân Cương Thường trang 48)

b/ “Quốc gia là hình thức và cơ cấu nòi giống trên sinh mệnh tổ chức và chỉ huy”.

c/ “Mỗi nòi giống một quốc gia. Quốc gia do tự nòi giống ấy quản lý lấy và do quyền nhân dân xử trí lấy các việc. (xem Duy Nhân Cương Thường trang 75)

d/ “Dân vực là bản thể của tự nhiên phân bổ đối với sống còn của Dân tộc”, “quốc gia là trung tâm sống còn của nòi giống.” e/ Mỗi quốc gia có chủ quyền về lãnh thổ (không, hải, lục), lấy đó làm bản thân của tự vệ cho nòi giống đối với các hành vi bất pháp trên quốc tế về quân sự, kinh tế. Quốc gia có bổn phận khai thông thông thương quốc tế để thực hành cương thường nhân loại. (xem Duy Nhân Cương Thường trang 77)

TIẾT III. KIẾN THIẾT NÒI BÁCH VIỆT

“Công cuộc mới của Duy Dân, đó là công cuộc cởi mở triệt để, chân chính và toàn thể cho giống nòi Hồng Việt, tiến lên đùm bọc bằng cởi mở triệt để chân chính và toàn thể cho nòi giống Đại Bách Việt, tiến lên nữa đùm bọc bằng cởi mở triệt để, chân chính và toàn thể cho tất cả các nòi giống nhỏ yếu, sau nữa đùm bọc bằng cởi mở triệt để chân chính và toàn thể cho tất cả nhân loại.

Đó là cái phương châm duy nhất và tối cao của Chủ Nghĩa Duy Dân”. (Chu Tri Lục trang 33)

Để thức hiện sứ mệnh lịch sử ấy, nhất là sứ mệnh đầu tiên đối với Việt tộc và nòi Bách Việt mà toàn bộ “Đại Việt Duy Dân Chủ Nghĩa Quốc Sách Thảo Án Toàn Pho” đã được lãnh tụ Lý Đông A viết ra. Toàn Pho Thảo Án Quốc Sách đó chính là để cho người Việt vừa làm kim chỉ nam cho con đường

tiến lên nhân chủ, hòa đồng với nhân loại, như các cơ bản triết luận về vũ trụ và nhân sinh thực tiễn đã lược thuật: Vừa chỉ dẫn từng chi ly từ nguyên tắc đến kỹ thuật hành động, từ phương thức hàm dưỡng của lãnh tụ, cán bộ đến nghệ thuật tổ chức đấu tranh hầu đưa cuộc đấu tranh cho dân tộc và nhân loại chắc chắn đến nơi toàn thắng.

Căn cứ vào toàn bộ chủ nghĩa “nòi giống Đại Việt chiếu theo nhu yếu hiện thực của mình, từ cứu nước giữ nòi làm xuất phát điểm, thực hành cách mạng triệt để toàn diện và hướng thượng với sáng tạo triệt để, toàn diện và hướng thượng, đạt tới mục đích điểm là kiến thiết một sinh mệnh hệ thống cho dân tộc với một văn hóa thể hệ cho dân tộc”.

Trong đó: “Nhân loại cương thường làm chủ chỉ lập quốc”. Việt quốc gia kiến thiết trên 4 quy mô : Lập Học, Thiết Giáo, Kiến Quốc Và Tổ Đảng”. (xem Duy Nhân Cương Thường trang 80 và toàn bộ)

Việt uyên nguyên được suy cứu lại từ thời Viêm Đế với tinh hoa Việt được khai quật lại trong suốt giòng sinh mệnh Việt qua “Việt Sử uyên nguyên”, “Việt Sử Duy Dân Thông Luận” và “Đường Sống Việt” (xem Việt Sử Uyên Nguyên, Việt Sử Duy Dân Thông Luận, Đường Sống Việt và Chu Tri Lục)

Cơ cấu chính trị Việt là “Cơ Năng Hiến Pháp”.

Cương lãnh hành động chiến lược Việt là Huấn Cáo, Huấn Dụ, Huấn Hỗ, Huấn Phương.

- Sách lược và kỹ thuật hành động là Tổ Đảng với Đảng Sách, Đảng Lược, Đảng Thế, Đảng Chế, Cán Huấn, Đảng Hiến, Giáo vận, Tuyên Truyền, Đảng Chiến, Quân Chính, Đảng Cơ, Đảng Công. Những điều cương thực tiễn là nhân sinh thực hiện triết học, kiện khang giáo pháp, sinh hoạt giáo dục, căn bản huấn luyện, trung tâm tu dưỡng, thắng nghĩa văn nghệ, đại ngôn văn ngữ, Đại Nam tông giáo, cơ năng hiến pháp, Duy Dân dân chủ, đồng nhân quốc sách v.v… (xem Duy Nhân Cương Thường trang 80 và toàn bộ) 90% quốc dân Việt và các thành phần tiến bộ đứng lên làm cách mạng đưa dẫn cuộc đấu tranh và kiến thiết cho tới khi thành công. Làm cách mạng phải chịu trách nhiệm, trách nhiệm trước sự hưng vong của nòi giống.

Làm cách mạng phải quyết tâm. “Những kẻ làm quốc sự không có quyết tâm chỉ là đầu cơ, chịu trách nhiệm mà không sáng suốt, tựu đạt chỉ là xuẩn động”. (xem Chu Tri Lục trang 196 197)

Người Duy Dân “Quyết tâm chịu trách nhiệm một cách điềm tĩnh rất khoa học, trước sóng gió, sống, chết, vinh, nhục, khen, chê, công, danh mà thực hiện được đích xác ra cụ thể văn minh Duy Dân”. Vì

“Duy dân là đường lối nòi giống. ”

“

Duy Dân là phương thức cách mạng nghiêm ngặt Việt”. (xem Chu Tri Lục trang 196 197)

“

Chỉ có một đầu óc rất lanh lẹn, chỉ huy hai bàn tay đanh thép, đứng trên tư thế siêu nhiên, tiến hành công việc một cách tối tăm, không cấp công cầu lợi, không hư danh, hiếu thắng mới là tư cách của Duy Dân”. (xem Chu Tri Lục trang 196 198)

“

Chúng ta đeo kính vào, ngậm miệng lại, cúi đầu xuống đi làm việc. Việc làm ở trong việc làm chẳng phải suông ở lời nói”. (xem Chu Tri Lục tr. 200)

Người Duy Dân phải là những người hành động, hành động trong minh giác và thực tiễn theo phương thức cách mạng Duy Dân.

Hãy rút trong lịch sử Việt kinh nghiệm đấu tranh để bảo vệ nước nòi: “Cả một lịch sử tiểu Việt Pháp ta là cuộc đấu tranh sắt máu không dứt”. “Để bảo vệ giọt máu cuối cùng Việt, để tái kiến nòi Đại Việt và văn hóa Viêm.” (xem Chu Tri Lục 4)

“Cách mạng bằng phương pháp huyết chiến, ấy là tuyệt đối phá hoại. Tuyệt đối phá hoại là nhằm vào sự tiêu diệt tuyệt đối địch nhân”. (xem Chu Tri Lục trang 121)

Người Duy Dân khi phải xử dụng vũ khí, sắt máu để đấu tranh, ấy là thế nước muốn sống còn phải làm như vậy. “Cái kỹ thuật Cao, Thâm, Quy, Long là những thủ đoạn mà chúng ta chỉ phải ứng dụng đối chiếu với thủ đoạn của thời đại mà thôi.”, “Chúng ta triệt để tâm tưởng rằng thủ đoạn ở bên trong mục đích, mà mục đích là sự phục vụ cho loài người. ” (xem Chu Tri Lục 5, trang 43)

Đấu tranh của Duy Dân mục đích là để kiến thiết. “Cuộc cách mạng Duy Dân tiêu diệt xâm lược, phá đổ chế độ áp bách trong với ngoài để thành lập một đời sống quốc dân mới, trên một nền tảng văn minh mới. Cho nên kiến thiết là mục đích tích cực của cách mạng. ” ( xem Chu Tri Lục, 5, trang 113)

PHẦN VI

THAY KẾT LUẬN: VIỄN KIẾN TƯƠNG LAI

Người Duy Dân trong tiến trình mới của chu kỳ cách mạng Nhân Chủ vẫn tin chắc ở sự toàn thắng cuối cùng của dân tộc, của nhân loại. Cái viễn kiến về chính trị vận động của các trào lưu dân tộc và nhân loại mà lãnh tụ Lý Đông A, qua Duy Dân biện chứng đã nhìn thấy cách đây hơn 40 năm [2021, hơn 80 năm], đến nay thể nghiệm minh xác cho con đường đi đúng chắc của cách mạng Nhân Chủ Duy Dân. Các trào lưu chính trị vận động của dân tộc và nhân loại từ 1940 về sau sẽ là: 

Khuynh hướng Dân Tộc Hướng Tâm Vận Động

Khuynh hướng đó phát xuất từ bản chất hướng tâm vận động tự nhiên của bản vị dân tộc, khiến mọi chủ trương đi nghịch lại dân tộc đều thất bại, mọi chủ trương quốc tế đều bị dân tộc hướng tâm xu hướng chuyển hóa. 

Khuynh hướng Quốc Dân Dân Chủ Chính Trị

Do nhân chủ giác ngộ, quốc dân một nước từ năm 1940 về sau sẽ tiến lên nắm giữ vận mệnh mình, quyết định hạnh phúc mình trong sinh hoạt dân chủ có tính cách quốc dân. 

Khuynh hướng Quốc Dân Kinh Tế Xã Hội Hóa

Từ 1940 về sau, khuynh hướng kinh tế tư hữu bình sản sẽ mỗi ngày một lớn mạnh. Mỗi người dân sẽ có cơ hội, quyền lợi, nghĩa vụ bằng nhau trong tư hữu bình đẳng để bảo vệ tự do của bản vị cá nhân, loại bỏ tính chất người bóc lột người, để nhân cách được thể hiện và người được sống thực là người. 

Khuynh hướng Quốc Tế Tập Đoàn An Toàn

Từ 1940 về sau, vì nhu cầu an ninh, vì xu hướng hướng tha vận động, hướng thượng vận động, các quốc gia nhỏ yếu có tương đồng quyền lợi, hoàn cảnh lịch sử, văn hóa, địa lý sẽ liên minh với nhau thành những tập đoàn, những bản vị lớn hơn trong biện chứng tự kỷ ỷ tha hỗ tương vận động và kết hợp mà thành, để hỗ tương bảo vệ an ninh và phát triển văn hóa, dân sinh. (xem Chu Tri Lục 3)



Khuynh hướng Quốc Tế Đại Đồng Hòa Hài

Quốc tế biên cương từ khi kiến thức khoa học của người bắt đầu tiến bộ, đã ngày một thâu ngắn lại theo với tốc độ của khả năng di chuyển. Từ sau đệ nhất thế chiến, đến đệ nhị thế chiến, các quốc gia đã tìm cách lập một tổ chức chung để gìn giữ Hòa Bình, tránh chiến tranh (Hội Quốc Liên rồi

Liên Hiệp Quốc) Với sự tiến bộ của Tâm và Trí, con người sẽ dần dần tiến tới một Thế Giới Đại Đồng Hòa Hài trong đó mỗi dân tộc đều tồn tại và bình đảng, tự chủ.

Trào lưu các dân tộc và nhân loại quả nhiên ngày nay đang chuyển động theo biện chứng Duy Dân, theo dạng thức xoáy trôn ốc trên tiến trình Nhân Chủ.

THÁI KINH DƯƠNG

--------------------------------------------------------------

Ghi Chú: Thái Kinh Dương là bút hiệu của Tiến Sĩ Hà Thế Ruyệt, hiện đang cư ngụ tại Newbury Park, California. Bài này là Bản Phụ Đề II, in trong sách Huyết Hoa, do Bình Minh Ấn Quán ở San José xuất bản và phát tại Hoa Kỳ năm 1986.

PHỤ BẢN

II của

ông Thái Kinh Dương.

*Huyết Hoa là cuốn sách không thể thiếu trong tủ sách gia đình Việt Nam từ nội dung phong phú dồi dào, đến kỹ thuật ấn loát rõ ràng hơn 350 trang, sách được khâu chỉ bền bỉ với thời gian.

*Huyết Hoa chứa đựng nhãn quan VĂN HÓA, TRIẾT HỌC, CHÍNH

TRỊ & CÁCH MẠNG LIÊN QUAN ĐẾN SINH MỆNH Dân tộc việt Nam xuyên qua các thời đại Lịch sử.

NUÔI TÂM: Sinh thiên tài.

NUÔI ÓC: Sinh nhân tài.

NUÔI THÂN: Sinh nô tài. (Huyết Hoa trang 154)

XIN QUÝ VỊ LIÊN LẠC: NHÓM NGHIÊN CỨU VĂN HÓA DÂN TỘC VIỆT 

BẮC California: P.O Box 51859, San Jose, CA 95151 5859 

NAM California : P.O Box 6488, Thousand Oaks, CA 91359

NHỮNG CHẶNG

ĐƯỜNG VÀO

TRIẾT HỌC TỔNG THỂ

Vô Ngã Phạm Khắc Hàm

1 - SỰ KHÁC BIỆT GIỮA ĐÔNG PHƯƠNG VÀ TÂY PHƯƠNG

Đã là người thì ai nấy giống nhau về căn bản, nhưng mỗi sắc dân lại có một nét đặc thù riêng của dân tộc ấy. Nói chung chung thì người Á Đông thiên về tổng hợp, nghĩa là thường nhìn sự vật dưới khía cạnh toàn bộ, còn người Tây phương thiên về phân tích nên thường chú ý tới từng thành phần. Vì thế nên các thành tựu nổi bật nhất của Đông phương là huyền học, siêu hình học và thiền, trong khi Tây phương thành tựu nhất về triết học và khoa học. Sự khác biết quá rõ ràng nên cuối thế kỷ 19, một nhà văn Anh, ông Rudyard Kipling đã đưa ra một lời phê bình nổi tiếng: “Đông là Đông, Tây là Tây, vĩnh viễn không thể gặp nhau được”. Ông ta chỉ thấy một nửa sự thật nên chỉ nói đúng nửa phần. Đó là nửa phần về quá khứ. Hiện tại chứng minh là ông đã sai và càng ngày thực tế càng chứng minh ông quá sai.

Sự thật là hiện thời, Đông phương đang tham gia một cách tích cực và hữu hiệu vào các hoạt động khoa học. Ngược lại, Đạo học và Thiền đã ĐƯỢC đã truyền bá rộng rãi sang Âu Mỹ và đang được đón nhận một cách nhiệt tình, đặc biệt là ở Hoa Kỳ. Điều này có nghĩa là Đông phương đã biết phát huy năng khiếu phân tích cùa mình một cách hiệu quả, trong khi Tây phương lại bắt đầu nhìn thế giới dưới khía cạnh tổng hợp, giống như Đông phương.

2 – TÂY PHƯƠNG ĐANG TIẾN GẦN ĐẾN ĐÔNG PHƯƠNG

Đông phương thay đổi để tồn tại, đó là điều dễ hiểu, còn Tây phương không bị áp lực nào chi phối, vậy cái gì đã tác động vào tâm thức của họ để họ phải thay đổi?

Chắc chắn là nguyên do thì có nhiều, nhưng ta cũng có thể kể ra có ba yếu tố chính đã tác động mạnh vào tâm lý của Tây phương. Yếu tố thứ nhất là một chuỗi các SÁNG KIẾN ĐỘT PHÁ trong một số bộ môn. Mỗi sáng kiến đột phá là một cuộc cách mạng nho nhỏ trong một ngành. Nó đã mở rộng tầm nhìn, mở rộng tâm thức, giúp người ta dễ dàng chấp nhận những xu hướng đối lập.

Yếu tố thứ hai là việc ĐÔNG PHƯƠNG ĐƯA HUYỀN HỌC SANG TÂY PHƯƠNG.

Yếu tố thứ ba là vào đầu thế kỷ 20, đã xẩy ra HAI CUỘC CÁCH MẠNG VĨ ĐẠI trong ngành khoa học làm rung chuyển thế giới. Về mặt thực tiễn, các cuộc cách mạng này đã mở ra cho nhân loại một kỷ nguyên mà trước đây không ai dám mơ tưởng tới. Đó là Kỷ nguyên chế ngự năng lượng của mặt trời, kỷ nguyên bay vào vũ trụ.

Nhưng về phương diện lý luận thuần tuý, các cuộc cách mạng trong khoa học cũng phá sập toàn bộ nền tảng của sự suy nghĩ bình thường, khiến các nhà tư tưởng, mà các triết gia Hoa Kỳ là những người đi tiên phong, đã phải đánh giá lại toàn bộ sự hiểu biết của mình. Họ đã nhận thức ra rằng để phù hợp với những khám phá mới, loài người phải thay đổi cách suy tư. Thay đổi như thế nào? Triết Hoa Kỳ đã vạch ra con đường:

1) Phải thống nhất tư tưởng Đông phương với Tây phương.

2) Phải thống nhất tri thức thành một toàn bộ.

3) Phải đánh giá lại dân chủ.

4) Phải đánh giá lại vai trò lãnh đạo của triết

Con đường thống nhất ấy sẽ dưa người ta tới tới đâu? Không ai nói tới, nhưng người Việt Nam chúng ta đã vẽ ra được mhững nét đại cương.

Đó là cái nhìn toàn thể đất trời, toàn thể vũ trụ từ vật chất cho đến tâm linh - như là những toàn bộ, như những tổng thể. Cái nhìn triết lý đó, ta gọi nó là triết lý tổng thể Gestalt philosophy. Về phương diện tri thức, ta gọi nó là khoa học về tri thức – Sciene of knowledge.

Bây giờ ta hãy nói sơ qua về các yếu tố đã làm thay đổi cách suy tư của Tây phương.

3 – CÁC YẾU TỐ LÀM THAY ĐỔI TƯ DUY CỦA TÂY PHƯƠNG

A YẾU TỐ THỨ NHẤT: Các sáng kiến đột phá trong một số bộ môn ở Tây phương.

Bước đột phá đầu tiên xẩy ra năm 1912, khi ba nhà nghiên cứu tâm lý học thực nghiệm Đức, Wertheimer, Kohler và Koffka khám phá ra rằng não bộ nhận được các kích thích do thị giác đưa tới dưới dạng tổng thể - gestalt. Các cuộc nghiên cứu ấy đã mở đường cho sự thiết lập trường phái Tâm Lý học Tổng Thể - Gestalt psychology.

Bước đột phá thứ hai xẩy ra năm 1919, khi một kiến trúc sư Đức, Walter Gropius, chủ trương là phải kết hợp kiến trúc với hội hoạ, điêu khắc, khoa học, và kỹ thuật, mở đường cho trường phái kiến trúc Bauhaus.

Sự mở rộng tầm nhìn trong các bộ môn vừa kể, đã ảnh hưởng đến cách nhìn và suy tư trong ngành y khoa ở Hoa Kỳ. Hoa Kỳ là quốc gia đầu tiên của Tây phương, đã chấp nhận các cách chữa bệnh của người thổ dân da đỏ hay của Đông phương mà họ gọi là “alternative medicines”.

B - YẾU TỐ THỨ HAI: Sự đóng góp của Đông phương

Cũng vào thời này thập niên 1930, hai nhà huyền học lỗi lạc của Đông phương đã đến Hoa kỳ, một là đạo sư Ấn Độ Yogananda, hai là thiền sư Nhật Bản Daisertz Suzuki. Họ đến không phải để rao giảng lý thuyết suông về huyền học, mà để dậy cách hành thiền. Qua họ, Tây phương đã từng bước một đi vào thế giới huyền bí của Đông phương.

C - YẾU TỐ THỨ BA: Hai cuộc CM trong khoa học

Nhưng tác động mạnh hơn hết và có tính cách triệt để, là hai cuộc cách mạng trong khoa học. Một là thuyết tương đối của Einstein, hai là thuyết Cơ học Nguyên lượng của nhóm Vật Lý Lý Thuyết. Hai cuộc cách mạng này đã phá sập tất cả nền tảng của khoa học cổ điển, cũng là nền tảng của sự suy tư thông thường khiến Tây phương phải xét lại cách nhìn của mình.

Ta hãy nói về hai cuộc cách mạng ấy. Nếu trình bầy dưới dạng khoa học thì vô cùng phức tạp, nói cả ngày, cả tháng, cả năm cũng chưa chắc đã hết, nhưng trình bầy dưới dạng triết học tổng thể thì lại vô cùng sáng sủa và đơn giản. Vậy trước hết ta bàn về:

C1 - Thuyết tương đối của Einstein

Năm 1905, Einstein quan niệm thời gian và không gian kết hợp với nhau thành một tổng thể mà ông gọi là liên tục thể không thời (continuum space time). Đó là cốt lõi của thuyết Tương Đối Đặc Biệt.

Năm 1915, Einstein thêm vào tổng thể Không Thời một đặc tính, đó là sự hấp dẫn. Vì đặc tính hấp dẫn mà liên tục thể không thời bị uốn cong đi thành một siêu cầu bốn chiều, đó là vũ trụ.

Ta có thể ví siêu cầu vũ trụ như một trái cầu bằng đất sét. Nếu bằng trí tưởng, ta lấy một cục đất sét trong đó ra ngắm thì sẽ thấy nó có bề dầy, bề mặt, v.v… Cục đất sét ấy tượng trưng cho cái mà nhà khoa học gọi là “tế bào vũ trụ”. Bề dầy của nó ứng với không gian, bề mặt ứng với thời gian.

Nếu ta ép cục đất ấy thì cái gì sẽ xẩy ra? Thì bề dầy của nó giảm xuống, bề mặt của nó tăng lên. Ép càng mạnh thì bề dầy càng giảm, bề mặt càng tăng, nhưng thể tích của cục đất sét không thay đổi. Như thế nghĩa là gì? Nó có nghĩa là, nếu bằng một cách nào đó, ta làm cho chiều không gian của tế bào vũ trụ co rút lại thì chiều thời gian của nó sẽ dãn nở ra. Qui luật về sự co rút chiều dài và dãn nở thời gian được tính bằng một công thức gọi là phép đặc biến của Lorentz (Special transformation of Lorentz).

Thuyết Tương Đối Đặc Biệt cũng như thuyết Tương Đối Tổng quát, tất cả chỉ có thế.

C2 Thuyết nguyên lượng

Bây giờ ta hãy nói đến thuyết nguyên lượng. Thuyết này quan niệm rằng bất cứ hạt nhỏ nào cũng có hai đặc tính, một là đặc tính hạt, hai là đặc tính sóng. Quan sát đặc tính này thì không thấy đặc tính kia. Đó là lưỡng tính sóng hạt của vật chất (duality wave particle).

Nói tóm lại thì thuyết nguyên lượng chỉ là một cách nhìn vật chất dưới dạng tổng thể.

Các yếu tố mà ta vừa kể trên đã là nhửng chặng đường mà Tây phương đã trải qua để đến triết học tổng thể.

TRIẾT LÝ TỔNG THỂ LÝ ĐÔNG A

Năm 1943, hội triết Hoa Kỳ đã họp nhau để tìm hướng đi. Năm 1945, họ đã vạch ra con đường như ta đã kể trên là tổng hợp tư tưởng Đông Tây, tổng hợp sự hiểu biết, v.v… Nhưng tới bây giờ họ cũng chưa thiết lập ra được một nền triết lý tổng thể.

Trong khi đó, từ năm 1943, một nhà tư tưởng kiêm cách mạng Việt Nam, ông Lý Đông A, đã tự mình xây dựng được một cái khung cho một học thuyết hoàn chỉnh về tổng thể. Ông gọi nó là Thắng Nghĩa. Ta gọi nó một cách đơn giản hơn là triết lý tổng thể.

Từ khi được viết thành văn bản, triết lý tổng thể không còn là của riêng của ông Lý Đông A mà trở thành của chung của người Việt. Nó thể hiện thiên tài sáng tạo của người Việt. Nó là của chung của chúng ta.

Nhiệm vụ của chúng ta là phải phổ biến nó cho thế giới. Đó là việc làm của quí vị, đó là việc của CHÚNG TA.

(Ghi chú: Tác giả không ghi ngày tháng. Học Hội Thắng Nghĩa nhận được bản điện tử do tác giả gửi tháng 12 năm 2016, trình bày và đưa lên trang nhà HHTN tháng 1 năm 2017)