abc.lv Praktiskie Padomi Rudens/Ziema 2012 by Valdis Vikmanis

TOP notikumu kalendârs abc.lv 18.-21.10.2012. Starptautiskâ bûvniecîbas, remonta un interjera izstâde "Mâja Dzîvoklis 2012". Starptautiskais izstâþu centrs “Íîpsala” 7.-8.12.2012. 4. Latvijas nacionâlâ izstâde darbam un karjeras iespçjâm "Darbs Expo 2012". Starptautiskais izstâþu centrs “Íîpsala” 14.-17.03.2013. 27. starptautiskâ bûvniecîbas industrijas izstâde "Mâja I 2013". Starptautiskais izstâþu centrs “Íîpsala”

Padomi Sienu apdare – sienu segumi ............................................. 3 Mîkstâ grîdas seguma ieklâðana ...................................... 58 Flîzes un to ieklâðana ....................................................... 83 Dûmvadu tîrîðana .............................................................. 88 Durvju ielikðana un droðîbas pamatnosacîjumi .............. 112

Raksti Parkets .............................................................................. 22 Pelçkais un skaistais betons jeb betona pârvçrtîbas ....... 28 Celtniecîbas plçves ........................................................... 35 Ekoloìiskâs krâsas ........................................................... 40 Akvârijs – kâ dizaina elements ......................................... 63 Kâda materiâla vannu izvçlçties? ..................................... 81 Ar ko apkurinât mâjokli? ................................................... 93 Ventilâcija ....................................................................... 109 Bûvniecîbas ierosinâðana var kïût aktuâla arî Jums ...... 117 Bîstamie atkritumi .......................................................... 139 Kas jâòem vçrâ, uzmçrot zemi ........................................ 141

Sienu apdare – sienu segumi 20.gadsimta tehnoloìijas radîjuðas jaunus sienas apdares materiâlus ar jaunâm lietoðanas iespçjâm – tie ir sienas segumi. Kaut arî sienas segumu izejmateriâli var bût lîdzîgi tapeðu raþoðanâ izmantotajiem, tomçr abu veidu apdarçm ir diezgan bûtiskas atðíirîbas. Varçtu teikt, ka atðíirîbâ no tekstila tapetçm, ðie sienas segumi ieklâjami horizontâli pa telpas perimetru un praktiski veido tikai vienu ðuvi. Parasti tekstila sienu segumi apstrâdâti ar speciâlu pârklâjumu, kas pieïauj vieglu mitro tîrîðanu. Sienas segumi no tapetçm atðíiras apmçram tâpat kâ paklâji no mîkstajiem grîdas segumiem. Ja iepriekðçjâ sienas apdare un tapetes ir novecojuðas vai vienkârði apnikuðas un ir vçlme tâs nomainît, ir iespçja izvçlçties jaunus sienas apdares materiâlus ar jaunâm lietoðanas iespçjâm – sienas segumus.

Sienas segumu veidi Vadoðie sienas apdares materiâlu raþotâji piedâvâ vairâkus sienu segumu veidus, kas izstrâdâti, ievçrojot ES normatîvu prasîbas par augstu ugunsdroðîbas un skaòas izolâcijas pakâpi, nodiluma un mehânisko izturîbu, antistatiskâm un antibakteriâlâm kvalitâtçm, kâ arî materiâla piemçrotîbu sienu apdarei (izmçri un svars, montâþas un demontâþas nosacîjumi u.c.). Latvijâ pieprasîtâkie ir kontrakta sienas segumi no vinila un tekstila, kâ arî sienu linolejs un koríis.

Vinila sienas segumi Salîdzinâjumâ ar vinila tapetçm, vinila segumi ir biezâki, smagâki un izturîgâki pret daþâdâm ietekmçm, jo tas ir ïoti blîvs, nodilumizturîgs un ugunsdroðs materiâls uz flizelîna vai tekstila pamatnes, paredzçts komerciâlu objektu sienu apdarei – birojiem, viesnîcâm, skolâm, bçrnudârziem, medicînas iestâdçm u.c. Segumam raksturîga mikroporu struktûra, kas nodroðina gaisa caurlaidîbu un ïauj sienâm “elpot”. Tas ir ekoloìisks un toksiskas vielas nesaturoðs materiâls ar antialerìisku pârklâjumu. Atseviðíâm kolekcijâm ir arî antiseptisks un antibakteriâls (BioProof) pârklâjums, kas atbilst îpaði paaugstinâtâm higiçnas prasîbâm.

Care – speciâli medicînas iestâdçm paredzçts sienu segums, kas apstrâdâts ar îpaðu, mikrobus un baktçrijas atgrûdoðu pârklâjumu un ir izturîgs pat pret agresîviem dezinfekcijas lîdzekïiem. Visu vinila segumu apstrâdei un ieklâðanai Vescom nodroðina arî speciâlus naþus un lîmi, tâpçc ieteicams tos pasûtît kopâ ar materiâlu.

Tekstila sienas segumi Tas ir grezns, ekskluzîvs materiâls, kas paredzçts sienu apdarei dzîvojamâs telpâs un sabiedriskos interjeros ar îpaði augstâm skaòas un siltuma izolâcijas prasîbâm. Parasti ðie segumi apstrâdâti ar speciâlu pârklâjumu Aqua-Clear, kas pieïauj vieglu mitro tîrîðanu. Tirgotâju piedâvâjumâ ir plaða un daudzveidîga audumu un dizainu izvçle, – sâkot no zîda un viskozes faktûru mirdzuma un beidzot ar austrumnieciskiem gobelçniem, klasiskiem un romantiskiem motîviem. Tekstila sienu segumi aizvieto ar rokâm darinâtos renesanses un baroka laika greznos audumus, tâpçc tos bieþi izmanto restaurâcijâ. Tekstila sienu segumi rada harmonijas noskaòu un îpaði respektablu kolorîtu. Materiâla cena vidçji ir 130 Ls par metru (apmçram 46 Ls/ m2). Kaut arî materiâls nav lçts, tam ir savs izdevîgums – nav jâgrieþ slejas, nav jâsaskaòo raksts, var ekonomçt uz palîgmateriâliem un sienu sagatavoðanu.

Sienas linolejs Tas ir homogçns vai heterogçns PVH (polivinilhlorîda) segums ar blîvu struktûru un speciâlu aizsargkârtu (PU Shield pârklâjums). Materiâla funkcionâlâ kvalitâte, demokrâtiskâ cena (6-10 Ls/m2) un izcilie tehniskie râdîtâji ir ideâls variants augstâm higiçnas prasîbâm un ierobeþotam budþetam. ES normatîviem atbilstoðu sienu linoleju, kas paredzçts vismaz 10 gadu ekspluatâcijai, Latvijâ piedâvâ Tarkett (Zviedrija) – viens no vadoðajiem ðâda veida segumu raþotâjiem pasaulç. Eiropâ un îpaði Skandinâvijas valstîs sienu linolejs ir viens no vispopulârâkajiem apdares materiâliem, kuru plaði izmanto privâtâs un sabiedriskâs telpâs ar augstâm higiçnas prasîbâm – skolâs, bçrnudârzos, virtuvçs, vannas istabâs, tualetçs u.c. Salîdzinâjumâ ar flîzçm, galvenâ seguma priekðrocîba ir minimâls ðuvju skaits, kas aizsargâ sienu pret baktçriju vairoðanos, nodroðina izcili vieglu kopðanu, augstu izturîbu pret ûdeni un netîrumiem.

Parasti vinila sienas segums ir 0,90-1,3 m plats, maksâ 8-15 Ls par metru (atkarîbâ no dizaina un pârklâjuma specifikas) un sver 300-500 g/m2. Vinila sienu segumi perfekti imitç visdaþâdâkos apdares materiâlus, tostarp arî senâs Romas slaveno Vençcijas apmetumu.

Parasti PVH sienu segums ir vienkrâsains, 0,9-2 mm biezs, tiek raþots 2 m platos un 30-42 m garos ruïïos.

Plaðâ krâsu un dizainu izvçlç vinila sienas segumus piedâvâ Nîderlandes raþotâjs Vescom, kura sienas segumi ieklâti vairâkos augstas klases viesnîcu tîklos (t.sk., slavenajâ Dubaijas hotelî) un birojos (telekompânijas BBC birojâ Londonâ, General Motors ASV u.c.). Pasaules mçrogâ pieprasîta ir Vescom kolekcija Health

Tas ir dabîgs, antistatisks, antialerìisks, elastîgs un silts materiâls, kam piemît skaòu izolçjoðas îpaðîbas. Materiâla dabîgâ krâsu gamma, oriìinâlâ faktûra un enerìçtika rada telpâ îpaði mâjîgu un harmonisku noskaòu. Ðo materiâlu var izmantot gan kâ sienu un griestu segumu, gan kâ dekoratîvu interjera akcentu.

Koría sienas segums

Koría segums paredzçts dzîvojamâm un sabiedriskâm telpâm ar augstâm ekoloìiskâm un skaòas izolâcijas prasîbâm, piemçrots arî virtuvçm un vannas istabâm – tas neuzsûc smakas, ir mazgâjams un izturîgs pret mitrumu. Parasti koría plâksnes ir 600 x 300 vai 610 x 305 mm lielas un 3 mm biezas, ar vidçjo blîvumu 170-210 kg/m3 un vidçjo cenu 6-7 Ls/m 2. Piedâvâjumâ ir gan pilnîbâ apstrâdâtas plâksnes, gan segums, kuru lako, vasko vai krâso pçc ieklâðanas. ES normatîviem atbilstoðu koría sienu segumu Latvijâ piedâvâ Cortex (Vâcija) – viens no vadoðajiem raþotâjiem koría apdares materiâlu nozarç. Koría plâksnes var bût viendabîgas vai vairâkslâòu – uz koría masas tiek izveidots dizaina raksts vai daþâdu krâsu pamatnç iestrâdâta koría skaidu faktûra.

Sienas seguma ieklâðana Sienas seguma ieklâðanas posmi ir atkarîgi no izvçlçtâ sienas seguma veida. Lîdz ar to ir atðíirîga arî to ieklâðanas sareþìîtîbas pakâpe.

2.posms. Jâiejauc speciâlâ vinila sienas segumu lîme atbilstoði uz iepakojuma norâdîtajâm prasîbâm.

Vinila sienas segumi 1.posms. Jâatbrîvo sienas no iepriekðçjâ sienu pârklâjuma – jânovâc tapeðu pârklâjums utt. Sienâm jâbût tîrâm un gludâm, tâs jâatbrîvo no putekïiem, netîrumiem un gruþiem.

3.posms. Lîdzîgi kâ tapetçm, sienas seguma materiâls jâsagrieþ nepiecieðamâ garuma sloksnçs un jâpârklâj ar sagatavoto lîmi (tieði pirms likðanas pie sienas).

4.posms. Sloksnes lîdzeni klâj uz sienas, vienu pie otras. Veido vienmçrîgu sienas pârklâjumu. Tekstila sienas segumi 1.posms. Iepriekðçjo sienas segumu demontâþa un rûpîga sienas attîrîðana. Sienâm jâbût tîrâm un gludâm, tâs jâatbrîvo no putekïiem, netîrumiem un gruþiem. 2.posms. Sagatavo tekstila sienas segumu lîmi, kas nopçrkama bûvmateriâlu veikalos, atbilstoði uz iepakojuma norâdîtajâm prasîbâm. 3.posms. Tekstila sienas segumu klâj pçc lîdzîga principa, kâ to dara ar tapetçm (klâj vienu pie otras, veidojot vienmçrîgu apdari). Tomçr, atðíirîbâ no tekstila tapetçm, ðie segumi ieklâjami horizontâli pa telpas perimetru. Tâ kâ materiâls tiek raþots 50 m garos ruïïos un tâ platums piemçrots griestu augstumam (2,80-3 m), daudzos interjeros nepiecieðama tikai viena ðuve. Sienas linolejs 1.posms. Sienas jâatbrîvo no esoðajiem apdares materiâliem – tapetçm, flîzçm utt. Sienâm jâbût tîrâm un gludâm,

tâs jâatbrîvo no putekïiem, netîrumiem un gruþiem. Linolejs ir salîdzinoði plâns, tâdçï virsma, uz kuras tas tiks klâts, jâizlîdzina îpaði rûpîgi. 2.posms. Jâsagatavo sienu linoleja lîmçðanai paredzçtâ lîme. Linoleja sienas segumu stiprinâðanai pie sienas izmanto speciâlu lîmi, kuru var iegâdâties bûvmateriâlu veikalos. 3.posms. Linolejs jânogrieþ atbilstoða izmçra laukumâ. Uz sagatavotâs linoleja sloksnes pamatnes jâuzklâj iepriekð sagatavotâ lîme, izmantojot robainu lâpstiòu. 4.posms. Sagatavoto linoleja sloksni rûpîgi klâj uz attîrîtâs sienas, lai klâjums bûtu taisns. Izmantojot rullîti, uzklâto sienas linoleju rûpîgi izlîdzina. 5.posms. Sienas linoleja slejas sakausç (karsçðanas procesâ) ar materiâla tonim pieskaòotâm auklâm, lîdz ar to nodroðina viendabîgu vizuâlo efektu. Pirms auklas iekarsçðanas gropç starp linoleja sloksnçm, no ðîs gropes nepiecieðams iztîrît visus netîrumus un putekïus. Kamçr aukla vel ir silta, iespçjams nogriezt lieko materiâlu, ja tâds ir. Sienas linoleja ieklâðana ir darbietilpîgs process, kuram nepiecieðamas ïoti specifiskas profesionâlâs zinâðanas. Koría sienu segums 1.posms. Vecâ sienas seguma demontâþa. Sienas tîrîðana – sienâm jâbût tîrâm un gludâm, tâs jâatbrîvo no putekïiem, netîrumiem un gruþiem. 2.posms. Koría sienu seguma lîmes sagatavoðana atbilstoði raþotâja norâdîtajâm prasîbâm. Lîme nopçrkama bûvmateriâlu veikalos. 3.posms. Lîmi klâj gan uz koría plâksnçm, gan uz sienas. Koría sienas segumu klâj rûpîgi un taisni, lai panâktu maksimâli labu vizuâlo efektu un kvalitâti. 4.posms. Ja izvçlçts koría sienas segums, kurð iepriekð nav apstrâdâts, to pçc lîmçðanas nepiecieðams apstrâdât tâ, kâ vçlas pats telpas îpaðnieks – lakot, vaskot, krâsot utt. Raksts tapis sadarbîbâ ar arhitektûras un celtniecîbas centru “Reaton”.

Akmens izstr창d창jumi

Apdares darbi

Apdares darbi / Bruìçðana

B没vlaukums, pamati

Celtniecîba no A lîdz Z

Demontâþas darbi

FasĂ˘des, terases / GrĂŽdas segumi

Grîdas segumi

Parkets Parkets ir bijis elitârs materiâls un tâ vçsturisko, funkcionâlo un estçtisko vçrtîbu apliecina senâs pilis un karaïu rezidences, kur pirms vairâkiem gadsimtiem ieklâtais parkets kalpo joprojâm, un ir patiesas apbrînas vçrts. Mûsdienâs parkets kïuvis par prestiþa simbolu, un tâ funkcionâlâ un vizuâlâ daudzveidîba piemçrojama radikâli atðíirîgi. Pielietojumam – sâkot no darba kabinetiem lîdz pat jahtu klâjiem.

Parketa klasifikâcija un cena Tradicionâli parketu pieòemts klasificçt trîs kategorijâs, kuru starptautiskie apzîmçjumi ir select, nature un rustic. Select parkets ir îpaði atlasîta, viendabîgas tonalitâtes un tekstûras koksne bez zaru vietâm. Vidçjâ tirgus cena select ozola parketam ir 25-30 Ls/m². Nature parketâ redzamas retas zaru vietas, kâ arî koksnes tekstûras un toòu atðíirîbas. Ozola parketa tirgus cena vidçji ir 21-23Ls/m². Rustic kategorijâ pieïauj daþâdas vizuâlas atðíirîbas plaðâ diapazonâ, ðîs kategorijas ozola parketa vidçjâ tirgus cena ir 18-19 Ls/m². Katram raþotâjam ir tiesîbas paðam klasificçt savu produkciju, tâpçc parketa klasifikâcijas ietvaros iespçjamas daþâdas variâcijas. Piemçram, viens no vadoðajiem parketa raþotâjiem – Tarkett (Zviedrija), piedâvâ pats savu parketu ar nosaukumu bravo – dçïus plaðâ toòu un tekstûru gradâcijâ, kas paredzçti vizuâli atraktîva grîdas seguma veidoðanai mûsdienîgâ interjerâ.

Kâ izvçlçties parketu? Parkets it apdares materiâls, kuru iegâdâjamies ilgam laikam, tâpçc ieguldîtâs izmaksas jâvçrtç atbilstoði grîdas seguma kalpoðanas ilgumam. Izvçloties dârgu un augstvçrtîgu parketu, kas kalpos vismaz pâris gadu desmitus, kopumâ tas izmaksâs ievçrojami mazâk nekâ divreiz vai pat trîsreiz lçtâks grîdas segums ar paredzçto ekspluatâcijas laiku 5-6 gadi. Atjaunoðanas izmaksas veido grîdas seguma pamatnes atjaunoðana vai nomaiòa, palîgmateriâli un jaunâ seguma ieklâðana. Parketa izskatu, funkcionalitâti un cenu ietekmçjoðie faktori, ir koka suga un reìionâlâ izcelsme, koksnes klasifikâcija (select, nature, rustic), materiâla apstrâdes veids, kâ arî ieklâðanas un ekspluatâcijas nosacîjumi. Izvçloties parketa koksni, jâòem vçrâ, ka gaisa mitruma un ultravioleto staru ietekmç koksnes sâkotnçjâ tonalitâte laika gaitâ var mainîties – kïût gaiðâka, tumðâka, ar mazâk vai vairâk intensîvu krâsu toni. Bûtisks parketa izvçles priekðnoteikums ir telpas funkcija (dzîvojamâ vai sabiedriskâ telpa) un paredzamâ slodze (minimâla, vidçja, intensîva), no kâ atkarîgs grîdas seguma mûþs. Telpai ar minimâlu slodzi kâ primârais izvçles faktors var bût parketa vizuâlais risinâjums, turpretim intensîvâk noslogotiem interjeriem vitâli svarîga ir grîdas seguma cietîba un nodilumizturîba. Daþâdu koku koksnei ir bûtiski atðíirîga cietîba, kuru klasificç pçc starptautiskâ mçrogâ pieòemtâs Brinell skalas, norâdot vidçjo cietîbas koeficientu attiecîbâ pret ozolu, pieòemot ozolu kâ 100%. 22

Izvçloties parketu, vçlams pievçrst uzmanîbu ne tikai materiâla cietîbai, bet arî dçïu virskârtas biezumam (attâlumam lîdz spudei). Jo biezâka virskârta, jo vairâk reiþu grîdu varçs atjaunot un ilgâk tâ kalpos. Vienâ slîpçðanas reizç tiek noòemta virskârtas milimetra desmitdaïa. Svarîgi zinât, ka virskârtas biezums nav tieði proporcionâls dçïa biezumam. Piemçram, 22 mm biezam dçlim virskârta jeb slîpçjamais slânis ir 9 mm, bet 15 mm biezam – 7 mm. Tomçr visus ar parketa izvçli, klasifikâciju, pielietojumu un pasûtîjumu saistîtos jautâjumus labâk uzticçt profesionâïiem – dizainerim vai augsta lîmeòa pârdevçjam, kurð ieteiks jûsu vçlmçm un telpas funkcijai atbilstoðâko risinâjumu un, òemot vçrâ ieklâðanas veidu, pçc jûsu telpas plâna aprçíinâs nepiecieðamo pasûtîjuma daudzumu.

Kâ kopt parketu? Lai koka grîdu aizsargâtu no piesûkðanâs ar netîrumiem, bojâjumiem, spçcîgiem nodilumiem, pieðíirtu patîkamu krâsu un lielâku izturîbu, pagarinâtu kalpoðanas ilgumu, tâ tiek pârklâta ar aizsargâjoðiem lîdzekïiem – tiek nolakota, ieeïïota vai novaskota. Veikalos pieejams parkets, kas jau rûpnîcâ ir apstrâdâts ar speciâlâm vielâm, pieðíirot tam gan papildus izturîbu, gan nelielu spîdumu, tâpçc lakoðana nav nepiecieðama, taèu vaskoðana gan. Nav ieteicams pa koka grîdu staigât ar ielas apaviem, jo pie tiem parasti ir pielipuðas smiltis, kas uz koka grîdu darbojas kâ abrazîvs materiâls, lîdz ar to var izveidoties ðvîkas un âtrâk nodilt laka. To, kad vajadzçtu atjaunot grîdu, izlemj îpaðnieks pats, òemot vçrâ vairâkus apstâkïus. Pirmkârt, kâds ir koka grîdas stâvoklis – cik lielâ mçrâ tâ ir saskrâpçta, nodilusi vai kâ savâdâk bojâta. Otrkârt, finansiâlâs iespçjas – vai îpaðnieks var atïauties atjaunot grîdu un cik bieþi viòð to var darît. Atjaunot, kas nozîmç slîpçt koka grîdu, lai noòemtu nolietoto aizsargkârtu un lîdz ar to plânu virsçjo koksnes slânîti, var pats saimnieks, izmantojot nomâtas speciâlas maðînas. Taèu paðrocîgi veiktie grîdas slîpçjumi vairâkumâ gadîjumu vçlâk ir jâpârtaisa. Tiek ieguldîta nauda, tçrçts laiks, bet darbu vçlâk tik un tâ nâkas veikt meistaram, jo speciâlista roka ir vairâk uztrençta sajust noslîpçto kârtu, lai tâ nebûtu ne par plânu, ne par biezu un viscaur vienâda, nevis atðíirtos. 90% gadîjumu grîdas restaurâcijai parasti tomçr tiek izvçlçts profesionâls meistars. Koka seguma atjaunoðana ir diezgan sareþìîts darbs, jâbût speciâlai slîpçðanas un pulçðanas, un vçlâk arî ieeïïoðanas vai lakoðanas tehnikai. Ja grîda nav nolietota lîdz krîzes stâvoklim, tad parasti ar slîpmaðînu tiek noòemta 1 mm kârta, taèu, jo sliktâkâ stâvoklî ir grîda, jo tiek òemts rupjâks smilðpapîrs, lîdz ar to tiek noòemta arî biezâka koksnes kârta. Ieteicamais cçlkoka grîdas atjaunoðanas laiks ir no èetriem lîdz desmit gadiem pçc ielikðanas, savukârt mîkstâs koksnes grîdas var renovçt jau pçc diviem lîdz trîs gadiem. Parketu drîkst pârslîpçt tik reizes, cik atïauj seguma virsma, respektîvi, koksnes biezums lîdz spundei, tâlâk par ðo robeþu nedrîkst slîpçt, lai nebûtu redzamas naglas savienojumos. Parketam tie ir 5–7 mm, bet dçïiem 10–20 mm (ja dçïa kopçjais biezums ir 40 mm). Slîpçjot no mîkstâm koksnçm var noòemt biezâku kârtu nekâ no cietâm. Attiecîgi var prognozçt arî seguma

Grîdas segumi kalpoðanas ilgumu. Piemçram, ja parketa renovâcija tiks veikta vienu reizi 10 gados, tad parketa mûþs sasniegs 70 gadus. Parketu, kas jau ir nostâvçjis 100 gadus (kas nav retums Rîgas centra vçsturiskajâs çkâs) un ir noslîpçts tik tâlu, ka var redzçt spundes savienojumus, grîdas segums jâmaina. To var darît divçjâdi: pilnîbâ noòemt veco grîdu un likt jaunu vai atstât veco, ja tâ nav pârâk slîpa vai ar citiem defektiem, noslîpçt laku un lîmçt pa virsu jaunu segumu. Grîdas atjaunoðanas procesa ilgums un cena atkarîga no grîdas stâvokïa, platîbas, materiâliem, ar kuriem grîda pçc slîpçðanas tiks

pârklâta un, protams, arî no meistara. Piemçram, 50 m2 koka grîdas atjaunoðana var aizòemt no divâm lîdz trim dienâm, ieskaitot lakas þûðanas laiku. Meistari izmanto daþâda veida lakas, ar kurâm pçc slîpçðanas var nolakot grîdu, taèu galavârds pieder grîdas îpaðniekam – izvçlçties dârgâku vai lçtâku laku. Dârgâka laka ir kvalitatîvâka, tâpçc arî ilgâk kalpos. Atjaunoðana var izmaksât no 5 lîdz 25 latiem par m2. Cena atkarîga no grîdas stâvokïa, ar ko tâ ir pârklâta (visdârgâk ir slîpçt krâsotu grîdu), vai virskârtâ ir naglas, kâ arî no grîdas platîbas. Rakstu sagatavoja abc.lv redakcija sadarbîbâ ar firmu „Kâgo”.

GrĂŽdas segumi

Grîdas segumi

Pelçkais un skaistais betons jeb betona pârvçrtîbas

nodozçt visâ apstrâdâjamajâ platîbâ. Pateicoties galvenâ íîmiskâ elementa – litija aktivitâtei, ir nepiecieðams daudz mazâks reaìenta daudzums, un tas viss pilnîbâ izreaìç betona virskârtâ neatstâjot blakusproduktus.

Betons ir viens no nozîmîgâkajiem un populârâkajiem bûvniecîbas materiâliem tieði pateicoties tâ stiprîbai un spçjai pretoties daþâdâm ârçjâs vides radîtajâm iedarbîbâm.

Strâdâjot ar ðo produktu, darbu var çrti dalît posmos un platîba, kuru var apstrâdât vienas dienas laikâ, ir samçrâ liela. Tâpat darbs ar ðiem materiâliem ir çrts un íîmiski nekaitîgs, strâdâjot nav nepiecieðami speciâli aizsarglîdzekïi. Tâpat strâdâjot nerodas blakusprodukti, kuru notîrîðanai ir jâtçrç laiks.

Tehnoloìiju attîstîbas rezultâtâ pârmaiòas skâruðas arî betona ieklâðanas un uzturçðanas iespçjas, izmantojot jaunâkâs paaudzes betona ðíidros cietinâtâjus uz litija bâzes, kâ arî grîdas uzturçðanas un uzkopðanas lîdzekïus. SIA “Griva Group” ir vienîgais oficiâlais Crete Colors raþoto jaunâkâs paaudzes betona ðíidro apstrâdes materiâlu izplatîtâjs Latvijâ.

Ar ko Crete Colors atðíiras no citiem lîdzîgu produktu raþotâjiem? Crete Colors pagaidâm vienîgajiem ir izdevies pieradinât, savaldît un pakïaut litiju – pirmo (tâtad mazâko un aktîvâko) no cietâ formâ eksistçjoðiem íîmiskajiem elementiem. Visi Crete Colors betona apstrâdes materiâli ir izstrâdâti tieði uz ðîs bâzes. Zîmîgi, ka gan gala produkts, gan raþoðanas process ir izstrâdâts tâ, lai bûtu videi un cilvçkiem nekaitîgs. Ðie produkti ir sertificçti gan Eiropâ, gan Amerikâ, un tie ir pilnîgi droði pielietojami visdaþâdâkajâs telpâs, tostarp arî medicînas iestâdçs un partikas raþoðanâ, ko apliecina pârbauþu rezultâti.

Ar ðiem produktiem var veiksmîgi iedarboties gan uz svaigi ieklâta betona, gan apstrâdât jau ilgi kalpojuðu un “noguruðu” betonu.

Katram klientam un bûvobjektam tiek piemeklçta un piedâvâta konkrçtajâm vajadzîbâm izstrâdâta produktu sistçma, kurâ iekïautie produkti apstrâdâjamajai virsmai vislabâk nodroðinâs atbilstîbu pasûtîtâja izvirzîtajâm prasîbâm. Izvçloties betona virsmu apstrâdât ar Crete Colors materiâliem, klients iegûs unikâlu mehâniski un íîmiski noturîgu un viegli kopjamu virsmu. Kâ papildus bonuss jâmin grîdas gaismas atstaroðana, kas padara telpu gaiðâku, iegûstot materiâlu un finansiâlu labumu, ieekonomçjot lîdz 30% no izdevumiem par telpu apgaismoðanu. Turklât tas padara telpu arî plaðâku un uzturçðanâs tajâ neradîs psihoemocionâlu slodzi. Interesanta ir iespçja betona virsmu iekrâsot vai veidot uz tâs zîmçjumus – piemçram, uzòçmuma logotipu vai kustîbas zonas. Tâpat, kâ bûtisks fakts jâmin, ka virsmâm, kas apstrâdâtas ar Crete Colors produktiem nav nepiecieðama atkârtota apstrâde, atðíirîbâ no lakas, krâsas vai vaska, kuri intensîvas lietoðanas iespaidâ nolietojas.

Pasaules lielâkajâ betona tehnoloìiju izstâdç Word of Concrete, kura ðogad, tâpat kâ iepriekðçjos gados, notika Lasvegasâ no 24. lîdz 27.janvârim. Starp 64 nominâcijâm deviòu produktu kategorijâs ekspertu balsojumâ par uzvarçtâju tika atzîts Crete Colors produkts C2 Ultra Seal. Ðis produkts jau ir plaði pieprasîts un labi novçrtçts daudzos pasaules tirgos.

Jau daþas stundas pçc apstrâdes ar Crete Colors produktiem virsma ir pieejama turpmâkajai ekspluatâcijai, veicot tikai ikdienas uzkopðanu, kuras bieþums bûs atkarîgs no ekspluatâcijas intensitâtes. Crete Colors produktu klâstâ ir pieejami arî uzkopðanas lîdzekïi, kuri izmantojami ne tikai betona grîdas, bet arî citu virsmu un materiâlu, piemçram flîþu, stikla virsmu, virtives mçbeïu tîrîðanai. Veicot uzkopðanu ar C2 produktiem, tas bûs jâdara retâk, rezultâts bûs labâks un virsma ar katru reizi uzlabosies.

Kâdam nolûkam ir paredzçti Crete Colors materiâli?

Kam ðie materiâli paredzçti?

Tie ir orientçti uz pelçkâ un spçcîgâ betona aizsardzîbu pret agresîvu vielu – skâbes, naftas produkti, sâïi un sârmi – iedarbîbu un mehâniskâs izturîbas paaugstinâðanu. Savukârt izskata uzlaboðani Crete Colors materiâli piedod virsmai gan jaunu toni, gan spîdumu.

Kâdas ir Crete Colors betona apstrâdes sistçmu priekðrocîbas? Izmantojot ðos produktus, tiek strukturçta paða betona virskârta, nevis piedâvâts cits produkts, kuram ir jâstrâdâ kopâ ar betonu – jâaizsargâ tas un jâbût stiprâkam par to. Atðíirîbâ no cietajiem pulvera cietinâtâjiem, ðos ir daudz vieglâk pareizi un vienmçrîgi

Raþotie materiâli ir izmantojami visdaþadâkajos veidos un vietâs, lîdz ar to, piemçroti daþâdâm pircçja vçlmçm, lai uzlabotu visdaþâdâko virsmu ekspluatâciju. Tomçr, noteikti neatsverama ðo materiâlu pielietoðana bûs daþâdâs telpâs ar lielu noslodzi – esoðos un topoðos raþoðanas cehos (t.sk. pârtikas), garâþâs, autoservisos un autostâvvietâs ar betona segumu, daþâdâs palîgtelpâs, angâros un noliktavâs. Materiâlu pielietojumam praktiski nav ierobeþojumu – viss ir atkarîgs no pircçja vajadzîbâm, dizaina un vçlmçm. Rakstu sagatavoja abc.lv redakcija sadarbîbâ ar firmu „Griva Group” projektu vadîtâju Valdi Lîni.

Grîdas segumi

Guïbûves, pirtis, saunas

Jumtu segumi, jumiĂu darbi

Jumtu segumi, jumiíu darbi

Celtniecîbas plçves Celtniecîbas plçves galvenokârt izmanto jumta un fasâþu konstrukcijâs un pçc to izmantoðanas mçría iedala vairâkâs lielâs grupâs. Katras grupas plçves paredzçtas noteiktu uzdevumu veikðanai un atðíiras pçc struktûras, materiâla un tehniskajâm îpaðîbâm.

Celtniecibas plçvju veidi Latvijas tirgû piedâvâtâs celtniecîbas plçves var iedalît èetrâs grupâs: tvaika izolâcijas, pretvçja, hidroizolâcijas un difûzijas membrânâs jeb plçvçs. Tvaika izolâcijas plçvi izmanto siltumizolâcijas slânim telpas iekðpusç, lai pasargâtu to no ûdens tvaikiem, kas raduðies iekðtelpâs. Pretvçja plçve tiek klâta no ârpuses, to cieði piekïaujot siltumizolâcijas slânim. Plçve novçrð çkas konstrukciju aukstâ gaisa caurlaidîbu, kâ arî pasargâ siltâ gaisa aizplûðanu no siltinâjuma. Hidroizolâcijas plçve tiek klâta jumta konstrukcijâs, lai pasargâtu çku no ûdens un ârçjâ mitruma (sniegs, lietus utt.). Difûzijas membrâna/plçve ir vairâkslâòu plçve, kas nodroðina gan hidrolizâcijas, gan pretvçja plçves funkcijas.

Galvenie raksturlielumi Viens no galvenajiem plçvi raksturojoðiem lielumiem ir tâs tvaika caurlaidîbas spçja. To raksturo plçves spçja caurlaist noteiktu ûdens tvaika daudzumu, piemçram, 24 stundu laikâ caur 1 m2 lielu laukumu pie relatîvâ gaisa mitruma 85% un, pie gaisa temperatûras + 240C. Otrs nozîmîgais plçves tehnisko îpaðîbu râdîtâjs ir tâs ûdensnecaurlaidîgums jeb plçves spçja noturçt uz savas virsmas noteikta augstuma ûdens stabu. Jo îpaði ðis râdîtâjs ir svarîgs pretvçja un difûzijas plçvçm. Plçves raksturo arî citi lielumi – to stiprîba uz stiepi gan garenvirzienâ, gan ðíçrsvirzienâ, plçves materiâla ugunsizturîba un arî tâs masa gramos uz vienu m2.

Plçvju izmantoðana jumta konstrukcijâs Jumta konstrukcijâm atseviðíi tiek izdalîti âtri sakarstoðie un atdziestoðie metâla segumu jumti un jumti, kuru klâjums nav tik pakïauts krasâm temperatûras svârstîbâm. Metâla segumu jumtiem iesaka izmantot vismaz divu vai pat trîs veidu plçves. No iekðpuses jumta konstrukcijas siltumizolçjoðo slâni (akmens vati u.c.) pârklât ar tvaika izolâcijas plçvi, virs vates, kas parasti ir spâru pildîjums

lîdz augðai, noklât ar pretvçja plçvi (tâ nosedz vati no augðpuses). Abas ðîs plçves tiek klâtas cieði klât pie vates, bez spraugâm. Virs ar pretvçja plçvi pârklâtâ siltumizolâcijas slâòa ieteicams izveidot nelielu ventilâcijas spraugu (ap 5 cm), un virs ðîs ventilâcijas spraugas uzklât hidroizolâcijas plçvi ar antikondensâta slâni. Svarîgi zinât, ka “elpojoðos” materiâlus (ðajâ gadîjumâ – pretvçja plçvi) jumta korç savieno kopâ ar pârlaidumu (bez ðíirtnes), bet “neelpojoðie” (antikondensâta plçve) ieklâðanas laikâ ar konstrukciju savienoti netiek – jâatstâj sprauga, lai mitrums, kas sakrâjas uz antikondensâta plçves, pa ventilâcijas spraugu izkïûtu laukâ. Cita veida jumtu segumiem (betona vai mâla dakstiòi, bitumena ðindeïi, niedru jumti u.c.), kam neveidojas krasas temperatûras svârstîbas un nerodas palielinâts mitruma daudzums, izmanto divu veidu plçves. Siltumizolâcijas materiâlu (akmens vati) no iekðpuses pârklâj ar tvaika izolâcijas plçvi, bet no ârpuses izmanto difûzijas membrânu, kas nodroðinâs gan hidroizolâciju, gan pretvçja izolâciju. To uzklâj cieði klât pie vates slâòa un neveido speciâlas ventilâcijas atveres, jo difûzijas plçve ir “elpojoða”. Plakanajiem jumtiem lielâkoties izmanto tikai tvaika izolâciju, jo plçvju funkcijas nodroðina citi konstrukcijâs izmantotie materiâli, piemçram, bitumena ruïïveida segums.

Plçvju izmantoðana fasâþu konstrukcijâs Tradicionâli celtniecîbas plçves izmanto koka karkasa mâju celtniecîbâ un to uzdevums ir nodroðinât fasâdes konstrukcijas siltumnoturîbu un saglabât materiâlus sausus. Parasti no iekðpuses siltumizolâcijas slâni (akmens vate) noklâj ar tvaika izolâcijas plçvi, bet no ârpuses – ar pretvçja izolâcijas plçvi. Stiprinâðanai izmanto lîstîtes vai skavas, ievçrojot, ka tvaika izolâcijas plçvi savâ starpâ nepiecieðams salîmçt, bet pretvçja plçvi var klât virsû ar pârlaidumiem.

Bieþâkâs kïûdas Saistîbâ ar plçvju izmantoðanu speciâlisti novçrojuði ne mazums kïûdu. It îpaði tas attiecinâms uz jumta konstrukcijas “pîrâga” veidoðanu. Plçves tiek nepareizi izvçlçtas un ieklâtas nepareizâs kombinâcijâs. Katrai plçvei ir paredzçts savs pielietojums, kas bûtu precîzi jânoskaidro vçl pirms plçves iegâdes. Jâzina arî pareiza plçves ieklâðana, ievçrojot pareizo pusi, proti – raþotâju uzdrukâtie uzraksti un reklâmas parasti ir uz plçves augðçjâs puses, tâdçjâdi norâdot, kura plçves puse jâklâj uz konstrukcijâm. Uzliekot plçvi nepareizi tiks iegûts pretçjais efekts – tvaiki un mitrums, no kâ plânots izvairîties, tecçs virsû siltumizolâcijai un konstrukcijâm. Ðâdâ gadîjumâ jumta vai sienu konstrukcija bûs kapitâli jâremontç un darbi jâsâk no jauna. Rakstu sagatavoja abc.lv redakcija sadarbîbâ ar firmu „Rîgas Bûvserviss”.

Jumtu segumi, jumiĂu darbi

Jumtu segumi, jumiíu darbi

Koka konstrukciju (paneïu) mâjas

Kamîni, krâsnis, dûmeòi

Krâsas, lakas, bûvíîmija

Ekoloìiskas krâsas Lîdz ðim Latvijas bûvniecîbas materiâlu veikalu plauktos nav bijis daudz tâdu krâsu, kas varçtu lepoties ar starptautiski atzîtâm kvalitâtes maríçjuma/eko zîmçm, tomçr ðî situâcija pamazâm mainâs, jo par eko kvalitâtçm tiek runâts arvien bieþâk. Daudzos gadîjumos “eko” jçdziena lietoðana, piemçram, iekïaujot to krâsas nosaukumâ vai produkta etiíetes aprakstâ, nebût nenozîmç, ka tas ir pamatoti attiecîbâ pret produkta îstajâm kvalitâtçm. Tomçr arvien vairâk ir pamanâmi pozitîvi un pamatoti eko kvalitâtes piemçri.

Kas ir ekoloìiskâs krâsas? Vârdi “ekoloìiskums” un “krâsa” varçtu ðíist pilnîgi nesavienojami jçdzieni, jo to nozîmes ir diametrâli pretçjas – ekoloìisks ir dabisks, bet krâsa ir íîmiska. Tomçr mûsdienu tehnoloìiskâ attîstîba ir spçjusi apvienot ðîs ðíietami pretçjâs nometnes un ir radîjusi iespçju runât par cilvçku mâkslîgi radîtiem íîmiskiem savienojumiem. Turklât tie spçj izturçt augstas nekaitîguma apkârtçjai videi un cilvçka veselîbai, kâ arî saprâtîga resursu patçriòa prasîbas. “Ekoloìisku krâsu” risinâjumi var bût arî galçji ekstrçmi – ir sastopami krâsu raþotâji vai mâjraþotâji, kuri uzskata, ka arî no pilnîgi dabîgâm izejvielâm var radît krâsu, piemçram, sajaucot dabîgo pernicu ar krîtu. Tomçr jâatceras, ka krâsa mûsdienu izpratnç ir apdres materiâls, kuram ir izvirzîtas augstas prasîbas pielietojuma, kvalitâtes, virsmas noslodzes ziòâ, un tas nekâdâ veidâ nevar tikt salîdzinâts ar sentçvu tehnoloìiskajiem risinâjumiem. Mûsdienu krâsai ir jâbût sabalansçtai attiecîbâ pret kvalitâtes prasîbâm visos aspektos. Tieði íîmiski savienojumi un to daþâdie risinâjumi ir mûsdienu krâsu industrijas pamatâ. Mûsdienîgâm krâsâm pieðíirot apzîmçjumus “ekoloìisks”, “ekoloìiskums”, “eko” mçs stipri ierobeþotu/saðaurinâtu ðo krâsu raksturojumu. Tâm, drîzâk, piestâv plaðâks apzîmçjums – “ilgtspçjîgas krâsas”. Tâs atbilst ne tikai apsolîtajam gala rezultâtam – augsta kvalitâte atbilstoði krâsas pielietojumam apvienojumâ ar nekaitîgumu cilvçku veselîbai, kas krâsos un pçc tam krâsotajâs telpâs uzturçsies, bet arî garantç, ka atbilst vides un klimata aizsardzîbas prasîbâm. Tâs raþotas tâ, lai visos produkta dzîves cikla posmos bûtu efektîgas. Tas attiecas sâkot ar izejvielu iegûðanu, produktu izplatîðanu un beidzot ar krâsas uzklâðanu un atkritumu utilizçðanu. Lai ðâdu kompleksu rezultâtu sasniegtu, katram produktam ir jâveic garð izvçrtçðanas un stingras kontroles ceïð. Ðâdu produktu sertifikâcija tiek atkârtota pçc zinâma laika. Produktam nepârtraukti ir jâbût attîstîbâ un jâatbilst jaunâkajâm vides, veselîbas, kvalitâtes un apsaimniekoðanas sistçmu prasîbâm un aktuâlajai ES un vietçjai likumdoðanai.

Krâsu kvalitâtes zîme “Ziemeïvalstu ekomaríçjums” jeb “Zaïais gulbis” Neapðaubâmi, ka “zaïâs” tendences ienâk no lielo valstu tirgiem, kuros lielie krâsu raþotâji pat uzskata par goda lietu savâ preèu 40

klâstâ iekïaut produktu, kas var lepoties ar tai pieðíirtu starptautisku kvalitâtes zîmi. Eko tendenèu pakâpenisko ienâkðanu Latvijas apdares krâsu tirgû stipri iespaido Ziemeïvalstu reìiona pieredze, raþotâji un ðî reìiona tirgus attîstîbas tendences. Ziemeïu reìiona valstîs absolûts lîderis starptautiski atzîtu eko maríçjumu vidû ir “Ziemeïvalstu ekomaríçjums” jeb “Zaïais gulbis”. Lai izprastu ðî kvalitâtes maríçjuma bûtîbu un nopietnîbu, ir jâatskatâs uz tâ izveides iemesliem un apstâkïiem tâlajâ 1989.gadâ. “Ziemeïu ministru padome”, kurâ darbojas Norvçìijas, Zviedrijas, Dânijas, Somijas un Islandes valdîbas pârstâvji, vienojâs par kopîgu preèu kvalitâtes sistçmas izveidi ziemeïu reìionam. Iekðtelpu vides klimats ziemeïu reìiona valstîs klimatisko apsvçrumu dçï vienmçr ir uzskatîts par bûtisku cilvçka kvalitatîvas dzîves sastâvdaïu. Ziemeïu cilvçki auksto klimatisko apstâkïu dçï ir spiesti daudz vairâk uzturçties telpâs, nekâ dienvidu zemçs dzîvojoðie. Arî telpu vçdinâðanas iespçjas, piemçram – loga atvçrðana, bieþi vien var bût stipri ierobeþotas. Tâpçc vienota, stingra telpu kvalitâtes sistçma, kas izvirza kvalitâtes prasîbas daþâdiem rûpniecîbas materiâliem, t.sk. apdares krâsâm, ir ïoti bûtiska cilvçku dzîves sastâvdaïa. “Ziemeïvalstu ekomaríçjuma” sistçma apskata produktus visâ to dzîves cikla laikâ, sâkot ar to izcelsmi un beidzot ar pârstrâdi. Mûsdienâs “Ziemeïvalstu ekomaríçjuma” institûcija jau sertificç 63 daþâdas rûpniecisku preèu un pakalpojumu grupas. Laika gaitâ arî Latvijâ pamazâm sâk veidoties ðî iekðtelpu kvalitâtes apziòa. Tas ðíiet likumsakarîgi, jo Baltijas valstis tomçr vairâk tiecas sevi identificçt ziemeïu reìiona valstîm.

Par ko lieicna uz produkta izvietota “Ziemeïvalstu ekomaríçjuma” zîme? Krâsas, kuras ir sertificçjusi “Ziemeïvalstu ekomaríçjuma” institûcija, ir tiesîgas uz iepakojuma un krâsu informatîvajos materiâlos izvietot “Zaïâ gulbja” zîmi, un uz tâs ir redzams speciâls sertifikâcijas numurs. Starptautisks kvalitâtes maríçjums “Zaïais Gulbis” ir uzskatâms par papildus pievienoto vçrtîbu krâsai, kurai tas ir pieðíirts. Protams, vairums krâsu bez ðâdas pieðíirtas kvalitâtes zîmes ir pilnvçrtîgi apdares materiâli, kas var tikt lietoti tiem paredzçtajâs vietâs. Nav tâ, ka krâsa, uz kuras etiíetes nav kvalitâtes zîmes, ir kaitîga un neatbilstoða lietoðanai. Jebkurai krâsai, kuru tirgo Latvijâ ir jâatbilst noteiktâm likumdoðanas normâm, ko regulç ES un vietçjâ likumdoðana. Tomçr bieþi tas, kas ir uzskatîts par labu vidusmçra lietotâjam, var nebût labs kâdai/ kâdâm ðaurâkâm sabiedrîbas locekïu grupâm. Piemçram, bçrni, alerìiski cilvçki vai ar astmu sirgstoði cilvçki pret íîmiskiem savienojumiem bûs îpaði jutîga sabiedrîbas daïa, kura izvirzîs pavisam konkrçtas, bet specifiskas prasîbas attiecîbâ pret krâsas sastâvu. Produkta pievienotâ vçrtîba ekoloìiskuma un nekaitîguma ziòâ eko maríçtâs krâsas kopumâ ïauj novietot pakâpi augstâk nekâ lîdzîga pielietojuma krâsas. Lçmums par labu eko maríçtu krâsu iegâdi liecina

Krâsas, lakas, bûvíîmija par pircçja apziòas lîmeni pirkuma izdarîðanas brîdî, jeb to, cik atbildîgs viòð ir pret vidi, kurâ dzîvo. Tas liecina arî par to, cik bûtiska ir pircçja attieksme pret globâliem procesiem resursu taupîðanâ un cik rûpîgi viòð attiecas pret savu un savu bçrnu veselîbu.

Kâdas ir ekoloìisko krâsu vâjâs puses? Atbilstoðas ilgtspçjîgâs krâsas, kas tiek raþotas rûpnieciski, kvalitatîvi atbilst mûsdienu dzîves uzstâdîtajâm prasîbâm. Tomçr, ja runâ par speciâliem krâsu risinâjumiem – maisîjumiem, kuros uzsvçrti tiek izmantotas tikai dabîgas izejvielas, patçrçtâjam ir jârçíinâs, ka ðâdi produkti, iespçjams, nebûs ilgnoturîgi, tie var neizskatîties tik skaisti, kâ moderns ðâdas krâsas variants vai tiem nebûs kâds cits kvalitâtes parametrs. Proti, kâda konkrçta, uzsvçrta mçría labâ var tikt upurçta kâda noteikta produkta kvalitâte vai tas var nekalpot tik ilgi cik vçlams. Un tad jau ir jâjautâ – cik ekoloìiska ðâda krâsa ir, ja pçc neilga laika tâ atkal ir jâpçrk un jâuzklâj, atkârtoti tçrçjot savus un dabas resursus?

Kas jâòem vçrâ, iegadâjoties ekoloìiskâs krâsas? Pirmkârt un, galvenokârt, pirms krâsas iegâdes svarîgi noskaidrot to, vai zem ðíietami skanîga krâsas nosaukuma, kurð bieþi var saturçt vârdu “eko”, ir kvalitatîva un tieðâm ekoloìiska krâsa.

Jânoskaidro, vai vârds “eko” krâsai nav pieveinots tâpat vien, jo raþotâjam nav aizliegts piesaukt “eko”, “ekoloìiju” produktu nosaukumos, skanîgajos etiíeðu aprakstos un reklâmâs. Bûtîbâ ikviens raþotâjs, kurð savas krâsas sastâvâ pievieno, piemçram, kaut kripatiòu lineïïas, var teikt, ka viòa krâsa ir ekoloìiska, jo satur dabîgu eïïu. Tomçr krâsa ir apdares materiâls, kuras pamatmçríis ir radît kârtu, kas aizsargâ virsmu un pilnvçrtîgi ïauj to ekspluatçt. Mûsdienâs krâsai tiek izvirzîtas daþâdas (bieþi vien nesaudzîgas) papildu tehniskâs kvalitâtes prasîbas, piemçram, dekoratîvs izskats vai speciâli virsmas efekti, ilglaicîga krâsas noturîba, papaugstinâta nodilumizturîba, iespçja virsmu tîrît, patçriòð, iespçja krâsu viegli uzklât un vçl papildu ilgtspçjîguma prasîbas (nekaitîgums veselîbai un draudzîgums apkârtçjai videi, klimatam, samçrîgs resursu izlietojums utt.), tâpçc krâsa top gana sareþìîtâ íîmiskâ procesâ uz to ir jâraugâs kompleksi, ne tikai virspusçji. Ðâdu kompleksu kvalitâtes garantiju sniedz starptautiski atzîti kvalitâtes maríçjumi, jo tie apskata produkta visus dzîves ciklus – no izejvielu iegûðanas lîdz utilizçðanai. Rakstu sagatavoja abc.lv redakcija sadarbîbâ ar firmu „Tikkurila”.

Logi, durvis, k창pnes

Met창la izstr창d창jumi

Sienas, fas창des

Siltumizol창cijas darbi un materi창li

Siltumizolâcijas darbi un materiâli

Stikls un tâ izstrâdâjumi

Vârti un þogi

Mîkstâ grîdas seguma ieklâðana Pa paklâja segumu nenoliedzami ir vispatîkamâk staigât, jo tas ir mîksts un rada siltuma sajûtu pçdâm, kâ arî lieliski absorbç soïu radîto skaòu. Paklâji ir pieejami daþâdos rakstos un krâsâs, tâpat ir nopçrkamas paklâja flîzes, kas tiek pielîmçtas pie grîdas pamatnes. Paklâji tiek raþoti no daþâda veida materiâliem, sâkot no sintçtikas lîdz dabiskajiem vilnas segumiem, tâdçï to cenas arî ir atðíirîgas.

Mîksto grîdas segumu izejmateriâls Paklâji atðíiras pçc tâ, no kâdâm ðíiedrâm tie ir izgatavoti – dabîgâm (vilna, lins, sizals u.c.) vai sintçtiskâm ðíiedrâm (polipropilçns, poliamîds u.c.). No ðíiedras bûs atkarîgs paklâja kalpoðanas ilgums, krâsas noturîba, tîrîðanas process, vai pârvietotu mçbeïu vietas bûs “iezîmçtas” neatgriezeniski, vai intensîvâkâs staigâðanas vietas bûs redzamas pçc pusgada vai vairâkiem gadiem u.c. Dabîgas ðíiedras tiek iedalîtas augu un dzîvnieku izcelsmes materiâlos. No dabîgajiem augu izcelsmes materiâliem grîdas segumu izgatavoðanâ tiek izmantots lins, kokvilna, dþuta, sizals, kokosriekstu ðíiedras un citi. Dzîvnieku izcelsmes materiâli ir zîds un vilna. Ðie segumi vienmçr prasîs vairâk uzmanîbas un rûpîgâku kopðanu, nekâ sintçtiskie paklâji. Tâpat tie reaìç uz mituma lîmeòa izmaiòâm telpâ, kâdçï iespçjama dabîgo paklâju rauðanâs. Vilnas segumiem pirmos mçneðus bieþi vien atdalâs sîkas plûksnas, kas var izsaukt alerìiju. Lai saglabâtu sâkotnçjo izskatu, nepiecieðama îpaða plûksnu kopðana, ik pa laiciòam uzíemmçjot to ar speciâlu putekïusûcçjam piestiprinâtu rotçjoðu birsti. Mâkslîgas izcelsmes materiâli var bût veidoti uz augu (viskoze, gumija) vai minerâlu (stiklðíiedra, metâliska ðíiedra) izejvielu bâzes. Sintçtiskie segumi ir mazâk prasîgi, bet ðeit liela nozîme ir ðíiedras veidam. Polipropilçna ðíiedras. Polipropilçns ir vienîgais materiâls, kuram jau sâkotnçji piemît antistatiskums. Ðis materiâls ir samçrâ lçts – lçtâks par poliamîdu un vilnu. Tâ trûkumi ir nepietiekama nodilumizturîba un ugunsdroðums. Turklât tas âtri nonçsâjas lielas intensitâtes telpâs, vienkârðâk sakot – tam ir îss kalpoðanas laiks. Poliamîda ðíiedras. Materiâlam raksturîga elastîba, nodilumizturîba, antistatiskums, augsti ugunsdroðîbas râdîtâji. Tas nemaina formu, stâvot zem mçbelçm, un to ir viegli kopt. Plaðas krâsu un dizaina iespçjas. Cenu ziòâ dârgâki kâ polipropilçna segumi. Poliestera ðíiedras nodilumizturîbas ziòâ stipri atpaliek no poliamîda ðíiedrâm. Daþos gadîjumos ir iespçjams sajaukt kopâ poliestera un poliamîda ðíiedras, tâ uzlabojot gatava izstrâdâjuma îpaðîbas. 58

Akrila ðíiedras ir mîksts un pakïâvîgs materiâls. Tomçr tam ir tendence savelties bumbiòâs, tâpçc mîkstiem grîdas segumiem no ðî materiâla vajadzîga bieþâka apkope. Akrilam piemît vidçja nodilumizturîba (stipri zemâka par izstrâdâjumiem no poliamîda). Akrila ðíiedru pielietoðana ïauj izgatavot elegantas vilnas imitâcijas, kuras labâk izmantot mâjvietâs, nevis ofisos. Vilna. Segumu priekðrocîbas – izturîba, ðíiedras elastîba, zema siltumcaurlaidîba, augsti ugunsdroðîbas râdîtâji. Trûkumi – augsta cena, materiâls uzkrâj statisku lâdiòu, âtri paliek netîrs, ir pakïauts pelçjuma un koþu iedarbîbai. Izvçloties paklâju, lielâku uzticîbu bûtu jâvelta paklâjam, kuram ir pieejama tehniskâ informâcija, kas pierâda preces kvalitâti un skaidro tâ pielietojumu. Ðâda klasifikâcija ir speciâli veidota, lai bûtu iespçjams savstarpçji salîdzinât daþâdus segumus. Tehniskajâ informâcijâ parasti norâda – izejmateriâlu; komforta skalu, ko apzîmç ar piecâm zvaigznîtçm (jo mazâk zvaigznîtes, jo zemâks komforta lîmenis); izturîbas skalu; pieïaujamo slodzi; papildu îpaðîbas (piemçram, antistatisks, antialerìisks, atseviðíi norâda, vai ðo segumu drîkst izmantot uz kâpnçm vai apsildâmajâm grîdâm, vai tas ir piemçrots riteòkrçslu slodzei u.c. apzîmçjumi).

Mîksto grîdas segumu veidi Pie mîkstajiem grîdas segumiem pieder visu veidu paklâji – ruïïu paklâji, kas pârsvarâ ir pieejami platumos 2/4/5 metri vai 3,66 m (vairâk Amerikas tirgus), gabalpaklâji un paklâjflîzes ar standarta izmçru 50x50 cm. Ruïïu paklâjs – ieklâj visâ telpas platîbâ no sienas lîdz sienai. Pie pamatnes vçlams pielîmçt. Mazâkâs telpâs var fiksçt segumu ar divpusçjo lîmlentu. Ðo segumu grûti pielâgot telpas izmçriem, parasti rodas daudz atgriezumi. Nav iespçjams atjaunot paklâju, ja kâda vieta ir neatgriezeniski sabojâta. Gabalpaklâjs - ieklâj tikai konkrçtâ zonâ. Nav nepiecieðams nofiksçt pie grîdas, bet atseviðíos gadîjumos var fiksçt ar divpusçjo lîmlentu, lai nepaceïas stûrîði. Segumi pieejami daþâdâs formâs un izmçros. Tomçr arî ðo segumu nav iespçjams atjaunot, ja kâda vieta ir neatgriezeniski sabojâta. Çrtums – iespçja pârvietot uz citu vietu. Paklâjflîzes – var klât visâ telpas platîbâ no sienas lîdz sienai vai tikai konkrçtâ zonâ kâ gabalpaklâju. Nevajag lîmçt pie pamatnes, bet tikai nofiksçt – ar fiksâþu vai speciâli paklâjflîzçm domâtâm uzlîmçm, kâ arî fiksçðanai pie grîdas var izmantot divpusçjo lîmlentu. Viegli pielâgot telpas izmçriem un ir maz atgriezumu. Pastâv iespçja atjaunot paklâju, nomainot to tikai daïçji, kâ arî pârvietot pilnîbâ uz citu telpu. Katram no ðiem seguma veidiem ir savi plusi un mînusi – atgriezumu daudzums, nomaiòas iespçjas, dizaina iespçjas, ieklâðanas vieglums vai grûtîbas. Attiecîgi, tos izvçrtçjot, var izdarît konkrçtus secinâjumus un nonâkt pie vajadzîgâ seguma izvçles.

Mîksto grîdas segumu izvçle

Mîkstâ grîdas seguma ieklâðana

Ieteikt konkrçtus izvçles kritçrijus mîkstâ seguma iegâdç nav iespçjams, jo ikviens no mums ir ïoti atðíirîgs un tikai katrs pats zinâs, kâdu rezultâtu vai sajûtas vçlas panâkt, ieklâjot mîksto segumu. Tomçr pirms mîkstâ grîdas seguma iegâdes sâkumâ bûtu jâizvçrtç: budþets; kâdâ telpâ segums tiks izmantots; cik lielai noslodzei tas bûs pakïauts; patçrçtâja dzîvesveids; vai ir alerìijas, mazi bçrni, mâjdzîvnieki utt.

Mîkstâ seguma ieklâðanu bûtu vçlams uzticçt profesionâïiem, kuru pakalpojumus parasti piedâvâ specializçtie grîdas segumu saloni. Îpaði svarîgi tas ir gadîjumos, kad segums tiek klâts no vairâkâm atseviðíâm daïâm (ruïïu materiâli), jo savienojuma ðuvçm jâbût cieðâm un stingrâm (ðim nolûkam izmanto speciâlus instrumentus, ko sauc par “kaía nagiem”). Tâpat tas vçlams gadîjumos, ja segumam ir raksts vai zîmçjums, kuru nepiecieðams ïoti rûpîgi ievçrot. Tomçr, izvçrtçjot savas spçjas un materiâla ieklâðanas sareþìîtîbu, iespçjams tikt galâ ar saviem spçkiem.

Protams, jâizvçrtç arî vçlamais seguma dizains. Pieejamas plaðas iespçjas – sâkot no vçsturiski klasiskiem vai strîpu rakstiem, maziem vai lieliem ornamentiem un ziedu rakstiem, vai speciâli pasûtîtâja vçlmçm veidoti raksti. Krâsa un raksts noteiks, vai uz paklâja bûs redzami netîrumi un traipi. Jârçíinâs, ka gaiðie paklâji bûs jâtîra 4x bieþâk, nekâ tumðâkas krâsas. Tâpat neliels raksts vienmçr labâk noslçps netîrumus vai mazus gruzîðus, nekâ pilnîgi vienkrâsains segums – vienalga ïoti gaiðs vai tumðs. Turklât, grîdas seguma izvçli lielâ mçrâ noteiks tieði tas, kâdâ telpâ tas atradîsies: I

Guïamistabâs rekomendç pârgriezto cilpu segumus, jo tiem ir mîksta virskârta un pa tiem ir patîkami staigât. Tomçr tiem ir pazeminâta nodilumizturîba, kâ arî garâs un neblîvâs plûksnas padara grûtâku ikdienas uzkopðanu.

Publiskâm telpâm – ofisiem, koridoriem, trepçm, kâ arî mâjokïa telpâm, kur ir intensîvâka staigâðana, vispiemçrotâkie ir cilpu un kombinçtie paklâju tipi. Ðâda tipa paklâjiem ir nelielas un blîvas plûksnas, kas atvieglo uzkopðanu, netîrumi un putekïu iekïûðana plûksnu iekðpusç ir minimâla.

Viesistabâm un bçrnistabâm rekomendç velûra mîkstos grîdas segumus, jo tos ir viegli kopt un tiem piemît nepiecieðamâs komforta îpaðîbas.

Vannas istabâm, virtuvçm, tualetçm un citâm telpâm ar paaugstinâtu mitrumu vislabâk izmantot grîdas segumus no sintçtiskiem materiâliem.

Mîksto grîdas segumu aptuvenâs cenas

1. Materiâlu sagatavoðana ieklâðanai. Mîksto grîdas segumu ir jâizsaiòo un jâdod tam laiks aklimatizçties telpâ ar minimâlo gaisa temperatûru 16°C vismaz 24 stundas pirms to ielikðanas. Tam îpaði jâpievçrð uzmanîba, kad gaisa temperatûra iekðtelpâs un laukâ krasi atðíiras. Ja materiâls nav aklimatizçts, tas var sâkt krokoties vai viïòoties, var parâdîties ðuvju vietas. 2. Grîdas pamatnes sagatavoðana. Mîksto grîdas segumu var klât uz jebkuras virsmas (betons, OSB plâksnes, grîdas reìipsis, finieris u.c.), galvenais nosacîjums ir lîdzena, gluda virsma. Vajadzîbas gadîjumâ grîdas pamatnes virsma jâlîdzina, izmantojot izlîdzinoðo masu vai ðpakteles. Ieklâjot uz plâkðòu materiâliem, jâpievçrð uzmanîba ðuvju vietâm. Nedrîkst bût atðíirîbas plâkðòu augstumos, citâdi segums nonçsâsies âtrâk. Pamatnei, uz kâ klâsiet

Mîksto grîdas segumu cena atkarîga no vairâkiem faktoriem – izejmateriâla, izgatavoðanas tehnoloìijas, seguma biezuma, blîvuma, krâsu un toòu daudzuma, dizaina elementu klâtbûtnes, teflona esamîbas, pârklâjuma utt. Òemot vçrâ ðos visu faktorus, sintçtiskie mîkstie grîdas segumi var maksât 8-60 Ls/m2. Dabîgie grîdas segumi ir dârgâki: sizals – 25-60 Ls/m2, papîra (papîra ðíiedras un lateksa pamatne) – 30 Ls/ m 2 ; vilna – 10-700 Ls/m 2 ; kokvilnai ir divas kategorijas: 1-20 Ls/ m2 un no 100 Ls/m2 uz augðu, vidçjas cenu kategorijas nav. Lai izrçíinâtu viena gatava grîdas seguma kvadrâtmetra izmaksas, jâòem vçrâ ðâdi faktori – no kâda materiâla ir grîda, kâds ir tâs stâvoklis, kâda ir grîdas platîba un cik uz tâs ir ðíçrðïu, paklâja cena, pamatnes materiâla cena un seguma uzlikðana. 59

mîksto grîda segumu, jâbût cietai, sausai, gludai, nolîmeòotai un pilnîgi atbrîvotai no netîrumiem vai bûvgruþiem. Ja plânots uzklât ruïïu paklâju, tad pirms ðî seguma ieklâðanas var papildus noklât speciâlu paklâjiem domâtu apakðklâju, kas pagarina paklâja kalpoðanas laiku, darbojas arî kâ skaòu slâpçjoðs materiâls un nodroðina papildus komfortu, padarot staigâðanu îpaði patîkamu. 3. Seguma ieklâðana. Vidçji 90% gadîjumu uz pamatnes netiek klâts nekâds palîgmateriâls, bet paklâjs tiek likts uzreiz uz grîdas virsmas un nostiprinâts ar grîdas lîstçm, taèu jâòem vçrâ, ka visi grîdas negludumi bûs labi redzami. Lai to novçrstu, tiek izmantots materiâls, kas tiek paklâts zem seguma. Tas ir elastîgs un dod elastîbu arî paðam segumam, kas paildzina paklâja mûþu. Ruïïu paklâji tiek klâti visâ telpas platîbâ no sienas lîdz sienai, malas slçpjot zem grîdlîstçm. Ieklâjot jâievçro virziens, t.i. – klâjot katru nâkamo sleju, tâ jâliek tâdâ paðâ virzienâ kâ iepriekðçjâ. Jâizvçrtç, kur bûs ðuves vieta – labâk, ja tâ kaut kur noslçpjas, nevis ir intensîvas staigâðanas vietâs. Ruïïu paklâju bûtu ieteicams pie pamatnes pielîmçt, stiprinot to nevis atseviðíâs vietâs, bet gan visâ platîbâ, tad tas ilgâk kalpos. Ja segums tiek pielîmçts tikai daþviet, pçc laika var parâdîties viïòveidîgi pacçlumi, jo vietâs, kur paklâjs nav piestiprinâts, tas var izstaipîties. Seguma lîmçðanai izmanto speciâlas lîmes atkarîbâ no paklâja veida, ko iesaka pârdevçjs. No izvçlçtâs lîmes bûs atkarîgs, kâda lîmju lâpsta bûs nepiecieðama, t.i., lielâkiem vai mazâkiem zobiòiem.

Ja izvçlçtas paklâjflîzes, tâs ieklâjot ir jâievçro ieklâðanas virziena norâdes (tie ir vairâki, atkarîbâ no paklâjflîþu kolekcijas). Paklâjflîzes nevajag lîmçt pie pamatnes, bet tikai nofiksçt pret slîdçðanu ar fiksâþu, ko uzklâj uz pamatnes ar rullîti un kuru pçc tam nepiecieðamîbas gadîjumâ var nomazgât. Fiksâþai ir jânoþûst un tikai tad var klât paklâjflîzes. Dzîvojamâs telpâs paklâjflîþu nofiksçðanai pie pamatnes pârsvarâ izmanto speciâlas uzlîmes vai divpusçjo lîmlentu. Paklâjflîþu uzlikðanas visos posmos jâraugâs, lai tâs cieði piegulçtu viena otrai un neveidotos ðíirbas. Grîdlîstes var veidot no ðîm paðâm paklâjflîzçm, jo tâs ir pietiekami stingras un perfekti pieskaòosies pçc krâsas un stila. Tâs piestiprina pie sienas ar divpusçjo lîmlentu.

4. Pçc seguma ieklâðanas. Kad grîdas segums pilnîbâ ieklâts, telpa kârtîgi jâizvçdina. Apmçram vienu diennakti jâïauj segumam nostiprinâties un nav vçlams pa to staigât vai izvietot interjera priekðmetus. Raksts tapis sadarbîbâ ar SIA “Anitra” projektu vadîtâju S.Sproìi un darbu vadîtâju E.Milleru

Akv창riji

Akvâriji

Akvârijs – kâ dizaina elements Mûsdienâs akvârijs kalpo ne tikai kâ zivtiòu mâjvieta, bet arî kâ bûtisks interjera priekðmets. Ja ir radusies vçlme ar akvârija palîdzîbu uzlabot vai atsvaidzinât jau esoðo kafejnîcas, dzîvokïa vai viesnîcas vestibila interjeru, ir viegli apjukt lielajâ akvâriju un zivtiòu piedâvâjumu klâstâ. Akvâriji atðíiras ne tikai ar savu izmçru un funkcijâm, bet arî ar iekðçjâs ekspozîcijas stilu. Pats vienkârðâkais veids ir uzstâdît akvâriju bez zivîm – dekoratîvi izmantojot tikai ûdens augus, akmeòus, daþâdu apgaismojumu un ûdens spçles. Tradicionâlâkais ir akvârijs, kurâ dzîvo gan zivtiòas, gan ûdens augi, kâ arî tas tiek izrotâts ar daþâdiem dekoratîviem elementiem. Ja apzinâties, ka zivju uzturçðana ir pârâk sareþìîts process, bet ir vçlme akvârijâ turçt kâdu dzîvîbu, labs kompromiss ir augu un dekoratîvo elementu apvienojums. Bûtiski atcerçties, ka akvâriji neatðíiras tikai ar savu formu un izmçriem, bet arî ar filtru sistçmu. Pastâv trîs veidu filtrâcijas sistçmas. 1. Ûdens mehânisko filtrçðanu nodroðina ûdens cirkulâcijas sûknis. Ûdens mehâniskâ filtrâcija nepiecieðama, lai savâktu

ûdenî peldoðus neðíîstoðus netîrumus. Ðâdam nolûkam filtrâ parasti ir ðvammes tipa filtrs, kas regulâri jâtîra. Tâpat arî akvârija dibens regulâri jâtîra ar sifonu atsûknçjot 1/4 daïu ûdens un pielejot vietâ jaunu iepriekð to nostâdinot diennakti. Kad nomainât ûdeni, atceraties, ka ðvammes mazgâjam katru nedçïu pie ûdens nomaiòas un mazgâjam vecajâ netîrajâ ûdenî, kas noliets no akvârija. 2. Íîmiskâ ûdens filtrçðana nepiecieðama, lai savâktu ûdenî ðíîstoðâs vielas. Ðim nolûkam filtros lielâkoties izmanto aktîvo ogli. Otrs variants ir lietot jonu apmaiòas filtrus piemçram „Zeolit”, lai savâktu ûdenî izðíîduðo amonjaku. 3. Bioloìiskâ ûdens filtrçðana ir pats svarîgâkais akvârija biotopa process, kur akvârijâ dzîvojoðâs baktçrijas pârstrâdâ amonjaku nitrâtos. Tâdçï arî nedrîkst mainît visu ûdeni uzreiz, bet obligâti jâatstâj vecais ûdens ar akvârija labajâm baktçrijâm. Amonjaks un amonijs rodas zivîm elpojot, trûdot akvârija augu atmirstoðajiem produktiem un citâm organiskajâm vielâm. Baktçriju darbîbas rezultâtâ amonijs pârvçrðas zivîm netoksiskos nitrâtos. Nitrâtus, amonjaku un amoniju patçrç akvârija augi savas fotosintçzes rezultâtâ. Bet ðâdâ gadîjumâ augiem ir jâbût ïoti daudz, jo zivîm burtiski bûs jâspraucas cauri augu dþungïiem. Akvârija lietu iesâcçjiem ðâds variants nebûtu ieteicams, jo ðâdâ gadîjumâ nepiecieðama diezgan liela pieredze attiecîgajâ filtrçðanas metodç. Rakstu sagatavoja abc.lv redakcija sadarbîbâ ar firmu „Akvaserviss”.

Dizains un interjers, priekรฐmeti un pakalpojumi

Iekรฐtelpu remonts

Mçbeles, aizkari, þalûzijas, priekðmeti

Saimniecîbas preces

Vannasistaba, tualete, duða

Kâda materiâla vannu izvçlçties? Mûsdienâs vannu raþoðanâ tiek izmantots ne tikai èuguns un tçrauds, bet arî citi materiâli – akrils, mâkslîgais akmens, fajanss, varð, pat koks, un tie visi itin labi iederas modernâ interjerâ. Padomju laikâ celtajos tipveida dzîvokïos vannasistabas bija mazas. Lielâkâ vanna, ko tajâ varçja ievietot, bija 1,70 metrus gara. Vannu, tâpat kâ cita veida santehniku, uzstâdîja tur, kur bija izvadi. Santehnikas izkârtojumu dzîvokïa iemîtnieki nevarçja mainît – kâds tas bija, nododot çku ekspluatâcijâ, ar tâdu bija jâsamierinâs. Vannu raþoðanâ lielâkoties tika izmantots tçrauds un èuguns. Dzîvoklis parasti tika saòemts jau aprîkots ar standartveida santehniku, kas kalpoja tikai kâ aprîkojums, bez kura neiztikt. Pçdçjos gados priekðstats par vannasistabu ir mainîjies – telpa kïuvusi plaðâka, mâjîgâka un çrtâka, bet santehnikas izvçlç galvenais uzsvars ir ergonomiskumam un dizainam. Santehnikas pircçji pieprasa kvalitâti savienojumâ ar modernu dizainu. Arî telpas iekârtoðanâ aizvien bieþâk tiek pieaicinâti profesionâli interjera dizaineri, kuri konkrçtajâ situâcijâ piedâvâ visoptimâlâkos vannasistabas risinâjumus. Tiek veidotas liela izmçra vannas istabas, lai bûtu iespçjams brîvi pârvietoties. Vannasistaba kïûst par relaksâcijas un atpûtas vietu, kur ïoti liela nozîme ir arî santehnikas izkârtojumam, tâs parocîgai un çrtai lietoðanai. Raþotâji piedâvâ arvien jaunas vannas formas, krâsas un aprîkojumu, kas lietotâjam palîdz sasniegt maksimâlu baudu un komfortu, nevis aprobeþoties tikai ar elementâru iespçju sakopt savu íermeni.

Vannas materiâlu plusi un mînusi Akrils. Tas ir specializçts polimçru materiâls vannu raþoðanai, kas ir viegls, taustei patîkams un fiziski silts. Ilgas lietoðanas laikâ nemaina krâsu, nedzeltç. No tâ var izgatavot vannas ar daþâdu formu – ar iedobîtçm pleciem, elkoòiem, paaugstinâjumu zem galvas, iespçjamas daþâdas krâsas, arî caurspîdîgas vannas. Ja akrila vannâ iekrît ciets priekðmets, nelielu bojâjumu iespçjams noðpaktelçt un nopulçt. Pat desmit gadus vecu akrila vannu var nopulçt tâ, ka tâ izskatîsies kâ tikko iegâdâta. Trûkums – akrila vanna slodzes iespaidâ var deformçties. Tomçr tâ nemainîs savu formu, ja tiks balstîta tçrauda râmî. Ðobrîd tas ir ïoti populârs vannu materiâls. Akrila analogi. Kvarils – akrils, kurâ iestrâdâtas kvarca smiltis. Materiâls ir cietâks par akrilu. Starilâns – akrils uz tçrauda pamatnes, bet starp slâòiem ir kompozîtmateriâls. Materiâli tiek sapresçti zem augsta spiediena. Metakrilâts ir ïoti izturîgs un patîkams materiâls, kam ir augsts pretslîdçðanas râdîtâjs. Lietais akmens (saukts arî par akmensmasu, polimçrkeramiku). Tas ir otrs populârâkais vannu materiâls. Nosaukums „lietais akmens” norâda uz tehnoloìisko procesu – masas ielieðanu formâ. Tas ir kompozîtmateriâls, kuru izgatavo no dabîgâ granîta vai oniksa daïiòâm (75%) un poliçtera sveíiem (25%). Lai polimçrkeramikas santehnikas izstrâdâjumus padarîtu izturîgâkus,

tos pârklâj ar gçlveida krâsojumiem. Glancçtâ virsma ne tikai padara virsmu vizuâli pievilcîgu, bet arî pasargâ to no aplikumu veidoðanâs. Virsma ir viegli kopjama, uz tâs neveidojas traipi un neuzkrâjas baktçrijas. Izstrâdâjums ar laiku nezaudç savu krâsu. Akmensmasa ir smags materiâls – atkarîbâ no izmçriem vanna var svçrt pat lîdz 300 kg. Akmensmasa 12-20 mm biezumâ nodroðina vannas izturîbu – tâs ir smagas, cietas, pamatîgas un stabilas. No akmens masas var izveidot daþâdu formu vannas. Saskrâpçtu virsmu grûti atjaunot (var mçìinât izslîpçt uz iekðu). Tâm piemît liela siltuminerce (lçnâk sasilst un lçnâk atdziest). Pieejamas vannas daþâdâs krâsâs. Marbrex. Tâ sastâvâ ir sasmalcinâta granîta masa ar Skandinâvijâ raþotu kompozîtmateriâlu saistvielâm. Vannâm ir augsta cietîbas pakâpe, tâs iztur lielu svaru, nepakïaujas deformâcijai un tâm ir laba siltumnoturîba. Èuguns. Klasisks vannu materiâls, izmanto vçsturiskos, kâ arî jaukta stila interjeros. Izejmateriâlu lej formâ, pçc tam atlçjumu slîpç, pârklâj ar emaljas masu un apdedzina speciâlâ krâsnî. Èuguna vannâm nav daudzveidîgas formas un izmçri. Vannas labi saglabâ siltumu, ir izturîgas, dziïas, smagas, stabilas un ilgmûþîgas. Tradicionâli èuguna vannâm ir liektas lauvas kâjiòas, tâs var bût izgatavotas gan no metâla, gan koka zeltîtâ vai citâ efektîgâ krâsâ. Emaljçts tçrauds. Vçl nesen viens no populârâkajiem vannu materiâliem, tagad vairâk izmanto vçsturiskos interjeros. Agrâk tçrauda vannas metinâja no vairâkiem segmentiem, bet tagad vannas forma zem milzîgas preses tiek izspiesta no viena tçrauda gabala. Pçc tam materiâlu apstrâdâ ar skâbi, tad klâj emalju un apdedzina krâsnî. Tçrauda vannâs ûdens tek visai trokðòaini, turklât tâs vairâk pakïautas deformâcijai un bojâjumiem. Ja emaljçtâ vannâ iekrît ciets priekðmets, emalja var tikt bojâta, un cietuðajâ vietâ metâls var sâkt rûsçt. Jâatzîmç, ka emalju nav iespçjams atjaunot. Salîdzinâjumâ ar akrila vannu, emaljçtas metâla vannas ir divreiz dârgâkas. No tçrauda raþotâs vannas ir plânas, tâpçc tâs no apakðas jâsiltina. Tçrauda vannu formas un krâsas ir ierobeþotas tâpat kâ èuguna vannâm. Tçrauda pârklâjumam izmanto stikla emalju, jo tas ir visizturîgâkais pârklâjuma veids. Fajanss. Ðî materiâla raþoðanâ tiek izmantoti tâdi paði komponenti (kaolîns, laukðpats, mâls, kvarcs) kâ porcelâna raþoðanâ, mainâs tikai komponentu proporcijas un apdedzinâðanas reþîms (porcelânu apdedzina 1300-1450 grâdos). Bûtîbâ tas ir porcelâns, tikai izturîgâks un cietâks. Porcelâns pirmo reizi tika izgatavots 620.gadâ Íînâ. Izgatavoðanas paòçmienus slçpa ilgus gadus, lîdz 1708.gadâ diviem saksonieðu eksperimentçtâjiem izdevâs izgatavot eiropieðu porcelânu. Fajanss savu vârdu ieguvis no Itâlijas pilsçtas Faencas. Eiropâ fajansu sâka raþot 16. gadsimta vidû, Francijâ. Ekskluzîvi materiâli – dabîgais marmors, onikss, granîts, koks, varð, misiòð, stikls. Pie tiem pieskaitâms arî minerâllçjums (kompozîtmateriâls), kura sastâvâ ir dabîgâ akmens (marmora) lauskas (85%) un saistvielas (15%). Tas ir smags materiâls. Minerâllçjuma vannas ir ekskluzîvas, jo pati izejviela ir dârga, un vannas raþoðanas process – darbietilpîgs. Rakstu sagatavoja abc.lv redakcija. 81

Vannasistaba, tualete, duรฐa

Flîzes un to ieklâðana

ikviena profesionâla pârdevçja kompetences râdîtâjs. Pircçja ziòâ ir izvçlçties savai gaumei un prasîbâm atbilstoðâko variantu.

Parasti flîþu izvçlç dominç estçtiskais faktors – krâsa, faktûra un citi dizaina elementi. Taèu vienas krâsas flîzçm iespçjami radikâli atðíirîgi tehniskie râdîtâji, kas ir bûtiski paredzçtajam materiâla pielietojumam konkrçtâ telpas vai çkas daïâ. Lai orientçtos ðajos râdîtâjos, visi flîþu veidi tiek klasificçti saskaòâ ar noteiktiem kvalitâtes standartiem, kas var bût atðíirîgi ne tikai daþâdos pasaules reìionos, bet pat vienâ valstî.

Vadoðie Eiropas flîþu raþotâji – Itâlija, Spânija, Vâcija – klasificç savu produkciju pçc Eiropas standarta EN ISO normatîviem, kas garantç adekvâtu kvalitâtes un cenas attiecîbu. Flîþu atbilstîbu valsts noteiktiem normatîviem ar daþâdâm kontroles metodçm pârbauda katrs raþotâjs, kas ir tiesîgs noteikt savu kvalitâtes standartu (parasti tas ir lielâks par valsts noteikto) un atbilstoði tam veikt savu raþojumu klasifikâciju.

Flîþu raþotâjvalstis

1.ðíiras flîzes ir raþotâja noteiktajam standartam atbilstoðs produkts ar precîziem ìeometriskiem izmçriem (kalibru), noteiktiem funkcionâli estçtiskiem parametriem un 5% pieïaujamo defektu normu vienai flîþu sçrijai. 2.ðíiras flîzes ir produkts ar pieïaujamo defektu normu lîdz 25% vienai flîþu sçrijai un attiecîgi par 20-30% zemâku cenu nekâ 1.ðíiras flîzçm. 3.ðíiras flîzes ir zemas cenas produkts ar lielu pieïaujamo defektu diapazonu (izliektu virsmu, nepareizu ìeometriju, daþâdiem mehâniskiem bojâjumiem).

Itâlija. Vairâk nekâ 100 gadus pârliecinoða flîþu modes noteicçja ir Itâlija, kas nodroðina 95% apjomâ flîþu raþoðanas iekârtas visâ pasaulç. Katru gadu 350 Itâlijas fabrikas sadarbîbâ ar desmitiem dizaineru darbnîcu saraþo miljoniem kvadrâtmetru flîþu un dekoratîvos elementus plaðâ izmçru, krâsu un stilu diapazonâ. Itâlijas keramikas flîþu orientçjoðâ cena Latvijas bûvmateriâlu veikalos ir 8-12 Ls/m², bet salonos, kas piedâvâ jaunâkâs kolekcijas, plaðu dizainu izvçli un individuâlu servisu, cena ir 12-16 Ls/m². Spânija. Pirms 50-60 gadiem spâòi sâka raþot flîzes, izmantojot itâïu tehnoloìijas un iekârtas. Spânijas keramikas rûpnîcu produkcijai raksturîgs atturîgs dizains un mierîgas krâsas, klasiski izturçts stils un ierobeþots dekoratîvo elementu piedâvâjums. Paðlaik Spânijas flîzes pârliecinoði konkurç ar Itâlijas flîzçm gan cenas, gan kvalitâtes ziòâ. Vâcija. Stabilu vietu Latvijas flîþu tirgû ieòem Vâcijas flîþu raþotâji – klasiski modernais Villeroy&Boch un jaunâko tehnoloìiju lîderis Agrobbuhtal, kas piedâvâ ne tikai flîzes dzîvojamâm telpâm, vannas istabâm un baseiniem, bet arî ultramodernas un ekoloìiskas fasâþu sistçmas. Latvija. Vienîgais flîþu raþoðanas uzòçmums Latvijâ ir Brocçnu keramika, kas vçl nesen piederçja pie „lçtâ gala” flîþu raþotâjiem, bet pçc vairâku miljonu latu investîcijâm uzstâdîjis mûsdienîgu keramikas flîþu raþoðanas lîniju, kas paver iespçjas mûsdienîga dizaina un Eiropas lîmeòa kvalitâtes flîþu raþoðanai. Jaunâs tehnoloìiskâs lînijas raþotâjs un piegâdâtâjs Itâlijas firma S.I.T.I. ir viena no pazîstamâkajâm flîþu raþoðanas lîniju izgatavotâjfirmâm Eiropâ. Polija. Pirms astoòiem gadiem poïi modernizçja flîþu raþoðanu un tagad ir vieni no aktîvâkajiem Latvijas tirgus dalîbniekiem. Íîna. Salîdzinoði nesen Latvijas tirgû savas flîzes sâka piedâvât Íîna – pasaules lîderis raþoðanas apjomu ziòâ. Ðajâ valstî katru gadu tiek saraþots vairâk nekâ 2,1 miljards kvadrâtmetru flîþu, kuru cena ir 2-3 reizes zemâka nekâ Itâlijas raþojumiem. Íînieðu raþotâ produkcija atbilst citiem kvalitâtes kritçrijiem, nekâ Eiropâ. Viens no populârâkajiem Íînas produktiem Latvijas tirgû ir lielizmçra pulçtas akmensmasas flîzes.

Kvalitâtes standarti un klasifikâcija Raþotâju kvalitâtes standartu un flîþu klasifikâcijas pârzinâðana, kâ arî produkta piemçroðana konkrçtam gadîjumam ir dizainera un

Flîþu ðuves Daudzos gadîjumos ðuvju kvalitâte ir faktors, kas paaugstina vai pazemina klâjuma estçtisko vçrtîbu. Flîþu vai plâkðòu klâjuma ðuvju kvalitâte ir atkarîga ne tikai no meistara profesionalitâtes, bet arî no ðuvju aizpildes materiâla îpaðîbâm. Augstas kvalitâtes ðuvju aizpildes materiâlam jâbût ar pietiekamu plastiskumu, viegli kopjamam un ilgmûþîgam. Flîþu ðuves iespçjams izveidot, izmantojot cementa vai epoksîdsveíu bâzes ðuvju aizpildes sastâvus. Lîdz ðim plaðâk pielietoti cementa bâzes materiâli, kas mûsdienâs ir krietni vien uzlaboti un piemçroti ne tikai praktiskajâm, bet arî interjera prasîbâm. Savukârt epoksîdsveíu bâzes ðuvju aizpildes materiâlu galvenâ priekðrocîba ir tâ ilgmûþîba. Izmantojot to, varat aizmirst par ðuvju tîrîðanu, jo, pateicoties tâ îpaðajam sastâvam, tâs nekïûst netîras. Tomçr, ja neplânojat veidot jaunu flîþu klâjumu, bet gan atjaunot esoðâs flîþu ðuves, kas ar laiku zaudçjuðas savu sâkotnçjo izskatu un krâsu, veikalos meklçjiet flîþu atjaunoðanas sastâvus. Piemçram, MAPEI ðuvju atjaunoðanas sastâvs FUGA FRESCA ir lietoðanai gatavs materiâls çrti lietojamâ iepakojumâ ar aplikatora sûkli vai bez tâ. Pirms lietoðanas pudelîti rûpîgi jâsakrata, jâatskrûvç vâciòð un jâuzklâj sastâvs uz iepriekð attîrîtâm ðuvju virsmâm. Pçc uzklâtâs kârtas noþûðanas, lieko sastâvu no flîþu malâm iespçjams viegli notîrît, izmantojot mitru sûkli – rezultâtâ jûsu flîþu ðuves ir kâ jaunas, viegli tîrâmas, tâm piemît viendabîga krâsa un ievçrojami pazeminâta ûdens uzsûce.

Flîþu lîmes izvçle Galvenâ problçma, ar kuru saskaras vairâkums – vâji pielîmçtas flîzes. Galvenais ðî defekta iemesls ir ne tikai nekvalitatîva lîme vai flîzes, bet arî nepareizi izvçlçta lîme, neievçrojot ekspluatâcijas noteikumus. 83

Lai pareizi izvçlçtos flîþu lîmi, nepiecieðams zinât: 1. Îpaðîbas virsmai, pie kuras tiks lîmçtas flîzes; 2. Flîþu ekspluatâcijas noteikumus; 3. Flîþu izmçru un tipu. Ïoti svarîgi flîþu lîmi izvçlçties atbilstoði atlasîtajam flîþu materiâlam. Lai to izdarîtu, jâòem vçrâ vairâki faktori – vai telpâ, kurâ plânots lîmçt flîzes, ir apsildâmâ grîda, vai flîzes ir standarta izmçra (30cm x 30cm) vai arî tâs ir nestandarta, kâda ir flîzçðanas virsma utt. Visi ðie faktori noteiks, kâda flîþu lîme bûs vispiemçrotâkâ. Veikalu plauktos ðobrîd ir pieejams ïoti plaðs daþâdu flîþu lîmçðanas materiâlu klâsts, taèu, ja rodas ðaubas par savu izvçli, labâk konsultçties ar speciâlistu vai veikalâ esoðajiem konsultantiem.

2.posms. Virsmas sagatavoðana Tâlâk seko flîzçðanas virsmas sagatavoðana. Ja nepiecieðams, pirms tam jâveic cauruïu ievilkðana un sametinâðana saskaòâ ar santehnikas izvietoðanas plânu, kâ arî apkures cauruïu ievilkðana un nostiprinâðana. Pçc tam seko sienu izlîdzinâðana. Protams, tâpat kâ pirms jebkuru sienas darbu veikðanas, sienu nepiecieðams rûpîgi atbrîvot no tur esoðajiem putekïiem, netîrumiem, iepriekðçjo sienas klâjumu paliekâm utt. Flîþu klâðanas virsmai jâbût gludai, tîrai un sausai. Gadîjumos, ja sienas veidotas no ïoti labi mitrumu absorbçjoða materiâla, tad siena ir jânogruntç – tâdçjâdi uzklâtâ grunts kârta regulçs mitruma uzsûkðanos un nodroðinâs flîþu saíeri ar sienu. Ja flîzes tiek klâtas mitrâs telpâs (vannas istabâ, pirtî utt.), tad uz virsmas nepiecieðama arî hidroizolâcija.

Standarta lîmes patçriòð ir 5 kg uz kvadrâtmetru, precîzâk, tas ir atkarîgs no virsmas un ðpakteïa robiòu izmçra. Pirms izvçlçties lîmi, nepiecieðams noskaidrot flîþu tipu – labi uzsûcoðas mitrumu vai vâji uzsûcoðas mitrumu. Tas ir svarîgi, jo gadîjumâ, ja lîme pârâk âtri iesûksies flîzçs, tâs tiks vâji pielîmçtas. Lielâkâ daïa flîþu lîmju tiek pârdotas pulvera veidâ un tâs ir jâsajauc ar ûdeni, precîzi ievçrojot proporcijas. Gatavas lîmes konsistencei jâbût plastiskai, tâ nedrîkst tecçt.

Sienu taisnoðana Virsmas sagatavoðanas procesâ jâiegûst taisna virsma flîþu ieklâðanai. Var izmantot apmetumu, taèu tas ir efektîvs tikai sienâm, kuras nav ïoti ðíîbas, atðíirîbas nedrîkst bût lielâkas par 5-6 cm. Apmetumam mçdz bût cementa – smilðu vai ìipða bâze. Apmetums ar ìipða bâzi nav piemçrots telpâm, kurâs ir augsts mitrums, jo tâ iedarbîbâ apmetums deformçjas.

Flîþu ieklâðana 1.posms. Demontâþa Pirms lielo darbu sâkðanas nepiecieðams veikt iepriekðçjo klâjumu un turpmâk nevajadzîgo demontâþu. Remontdarbu sâkumâ veicami netîrâkie darbi – veco flîþu noòemðana, vecâs santehnikas demontâþa.

3.posms. Kompozîcijas izveidoðana Pirms flîþu lîmçðanas uzsâkðanas svarîgi izplânot flîþu vizuâlo izskatu un atraðanos laukumâ. Pirms lîmçðanas procesa uzsâkðanas iespçjams novilkt lînijas uz sienas, kas palîdzçs flîzes uz sienas izkârtot taisni, secîgi un atbilstoði vienu otrai, lai neveidotos nelîdzenas un ðíîbas flîþu rindas. To var darît arî novelkot auklas gar sienu, vai izmantojot taisnu koka lîsti. Svarîgi pirms tam izdomât flîþu kompozîciju. Variet to izmçìinât, izklâjot flîzes uz grîdas, lai novçrtçtu flîþu attiecîbu vienai pret otru un kopçjo izskatu. Nedrîkst aizmirst par atstarpçm starp flîzçm jeb ðuvju vietas! 4.posms. Flîþu likðana Uz neliela sienas laukuma (lai paspçtu uzklât flîzes un lîme nepaspçtu sacietçt) vienmçrîgi jâuzklâj lîmjava un pçc tam ar roboto

hidroizolâcija. Tâpat tas atvieglos vannas montâþu un turpmâku lietoðanu (lîdzena grîda vienâ lîmenî). Turklât, ja visâ telpâ tiks izmantotas konceptuâli vienâdas flîzes, bûs iespçjams mainît vannu, nepârflîzçjot telpu (ir gadîjumi, kad ekonomisku apsvçrumu dçï, grîdas daïu zem vannas flîzç ar citâm, lçtâkâm flîzçm).

ðpakteïlâpstu jâievelk lînijas tajâ. Flîþu lîmçðanu parasti uzsâk no viena stûra, sâkot ar veselu flîzi – to precîzi novieto vajadzîgajâ vietâ un piespieþ. Ja tiek izmantotas ïoti smagas flîzes, tad lîmi var uzklât arî uz paðas flîzes, pirms tâs likðanas uz sienas. Uzliktâs flîzes atraðanâs vietu vçl kâdu brîdi var koriìçt, tomçr ðîs iespçjas ilgums atkarîgs no izvçlçtâs lîmes. Starp flîzçm jâievieto atdaloðie krustiòi, lai flîzes bûtu taisnas un ðuves starp tâm bûtu lîdzenas. Ja telpas stûros vai citâs vietâs nepiecieðams samazinât flîzi, tad tâ ir jânogrieþ atbilstoðajâ izmçrâ ar flîþu grieðanas ierîci, speciâlajâm knaiblçm vai zâìîti. Lai panâktu labâku vizuâlo izskatu, grieztâs flîzes jâlîmç telpas stûros. Kad flîzes stabili turas pie virsmas, izòem atdaloðos krustiòus un aizpilda ðuves starp flîzçm. Flîzçðanas laikâ nepiecieðams to veikt visâ telpâ (arî, piemçram, zem vannas). Visas telpas izflîzçðana nodroðina to, ka visâ telpâ bûs vienâda

5.posms. Flîþu ðuvju noformçðana Nepiecieðams iegâdâties flîþu ðuvju materiâlu un to sagatavot atbilstoði uz tâ norâdîtajâm prasîbâm. Spraugâm starp flîzçm jâbût tîrâm — bez gruþiem, netîrumiem un putekïiem. Flîþu ðuvju masa blîvi jâklâj flîþu spraugâs. Pçc ðuvju aizpildîðanas jânotîra flîþu ðuvju materiâla pârpalikumi – tîrâmajam sûklim jâbût mitram nevis sausam vai pilnam ar ûdeni. Materiâls veidots sadarbîbâ ar arhitektûras un celtniecîbas centru “Reaton” un SIA “VELVE M.S. TEHNOLOÌIJAS”

Vannasistaba, tualete, duรฐa

Virtuve

Virtuves mรงbeles, akmens virsmas

Dûmvadu tîrîðana Skurstenis jeb dûmenis mâjâ pilda divas svarîgâkâs funkcijas: apkures dûmgâzu novadîðanu un gaisa apmaiòu (ja dûmenî paredzçts arî ventilâcijas kanâls). Dûmvadu regulâra tîrîðana ir svarîga ne tikai tâ efektivitâtes palielinâðanai un kalpoðanas laika paildzinâðanai, bet arî mâjinieku droðîbai.

Kâdam jâbût skurstenim? Arî tad, ja mâjâ plânojat elektrisko apkuri, projektçjot çku, ieteicams paredzçt vietu skurstenim. Jo laika gaitâ var rasties vçlçðanâs papildinât vai mainît apkures veidu, un tad çkas pârplânoðana, sienu un jumta konstrukciju pârbûve izmaksâs daudz dârgâk. Skurstenis ir daïa no çkas koptçla, tâpçc ir vçrts piedomât pie tâ ârçjâ veidola. Skursteòa spçja aizvadît dûmus ir tieði saistîta ar tâ ðíçrsgriezumu. Parasti centrâlapkures katlam vai kamînam dûmu kanâla izmçrs ir 25x25 cm, krâsnij un malkas plîtij – 25x15 cm, ventilâcijai – 15x15 cm. Veidojot mazâka ðíçrsgriezuma kanâlus (cukas), pasliktinâs velkme – krâsni vai kamînu grûti iekurt, dûmus sit atpakaï. Skurstenim var bût viens vai vairâki dûmu un ventilâcijas kanâli – atkarîbâ no vajadzîbas. Nelielâm çkâm, piemçram, pirtîm, atseviðís ventilâcijas kanâls nav nepiecieðams – tâ funkciju pilda dûmu kanâls (kurinot krâsni, ventilâcijas aizbîdni aizver). Jo garâks dûmenis, jo labâka velkme. Minimâlais augstums: 0,7 m virs jumta kores. Skursteòa galu ieteicams nosegt ar jumtiòu, lai tajâ neiekïûst nokriðòi. Jumtiòa augstums 15 cm. Jebkura materiâla dûmenis jumta segumâ nostiprinâms ar metâla (skârda) plâksnçm, kas neïaus lietus un sniega ûdenim gar skursteni iekïût jumta konstrukcijâ. Lai nodroðinâtos pret ugunsnelaimi, starpstâvu pârsegumos jâbût efektîvai siltumizolâcijai, izmantojot îpaðus karstumizturîgus materiâlus. Attâlums lîdz degoðâm konstrukcijâm mûrçtam skurstenim – ne mazâk kâ 0,38 m, ðamota skurstenim – 0,16 m.

veidoðanai (daïa virs jumta) jâliek îpaði sala un mitruma izturîgie dûmvadu íieìeïi, nekâdâ gadîjumâ nedrîkst lietot silikâtíieìeïus vai caurumotos mâla íieìeïus. Vietâs, kur skurstenim pievieno apkures ierîces, liekami speciâlie karstumizturîgie íieìeïi. Mûrçta skursteòa trûkums ir tas, ka tam ir darbietilpîga ierîkoðana. Turklât, tam ir ïoti liels svars un tas ir jûtîgs pret kondensâta iedarbîbu. Tâpat ðâds dûmvads aizòem salîdzinoði lielu vietu, kâ arî tâ izbûvei nepiecieðams piesaistît profesionâli. Izolçts metâla dûmenis sastâv no nerûsçjoða tçrauda iekðçjâs un nerûsçjoða vai cinkota tçrauda ârçjâs èaulas, kurai vidû iestrâdâta karstumizturîga siltumizolâcija. Daïâm, kas atrodas çkas ârpusç, ârçjâ kârtâ ir pret atmosfçras iedarbîbu aizsargâts tçrauds. Daïu virs jumta noformç ar çkas arhitektûrai atbilstoðu skursteògalvu. Metâla dûmenis ir viegli un âtri montçjams (turklât to var samontçt paða spçkiem, nepiesaistot profesionâïus), un tam ir unikâlâ izmantoðana. Turklât, metâla dûmenim ir laba vilkme (tâdçï, ka tas âtri sasilst), tas iztur augstu temperatûru un kondensâts nerada skursteòa bojâjumus. Tâ kâ metâla skurstenim ir mazs svars, to var ierîkot arî çkas augðçjâ stâvâ vai bçniòos. Tomçr ðâds skurstenis laika gaitâ var mainît formu un locîties. Ðamota dûmenim ir trîs slâòi – keramzîtbetona moduïbloks, minerâlvate un ðamota dûmkanâls. Dûmeòa virsmu var apmest, apmûrçt, flîzçt, krâsot, apðût ar skârdu vai karstumizturîgo ìipðkartonu. Ðamota dûmenis ir viegls, vienkârði un samçrâ çrti montçjams, un izturîgs pret skâbju iedarbîbu. Turklât tam ir laba velkme arî tad, ja dûmgâzes ir atdzisuðas. Kombinçts dûmenis apvieno metâla un íieìeïu dûmeòa labâs îpaðîbas. Íîmisku procesu rezultâtâ uz mûrçta skursteòa iekðçjâs virsmas veidojas skâbes, kas bojâ mûrjavu un íieìeïus, tâpçc ar laiku skurstenis kïûst ugunsnedroðs. Ðis process notiek neatkarîgi no tâ, vai kurinâðanai lieto ðíidro kurinâmo, gâzi vai jebkâdu cieto kurinâmo. Metâla oderçjums pasargâ skursteni no skâbçm, jo kondensâts veidojas uz metâla èaulas iekðçjâs sieniòas un ar mûri nekontaktçjas.

Kad dûmvadam nepiecieðama tîrîðana? No kâ bûvçt skursteni? Iespçjami èetru veidu skursteòi – mûrçti, izgatavoti no metâla, kombinçti (metâla oderçjums plus íieìeïi) vai veidoti no moduïblokiem. Ja çku apkurinâs ar malkas krâsnîm, skursteni var mûrçt no íieìeïiem. Turpretî, ja paredzçta centrâlapkure ar modernu apkures katlu, ekonomisku krâsni, vai kamînu, vajadzîgs metâla vai ðamota moduïveida skurstenis. Kompromisa variants – íieìeïu skurstenis ar metâla oderi. Mûra (íieìeïu) skurstenis ir tipisks lauku mâjas atribûts. Pareizi uzmûrçts, tas var kalpot çkas mûþu un, papildinâts ar mûsdienîgiem uzlabojumiem, varçtu bût ideâlais risinâjums lauku mâjâ. Taèu íieìeïu skurstenis ir smags (1 m sver vairâk nekâ 200 kg), tâpçc tam jâbalstâs uz droðas pamatnes – speciâli izveidotas betonçtas skursteòa pamata pçdas, kas balstâs uz grunts. Dûmeòus mûrç tikai no speciâlajiem dûmeòu íieìeïiem, skursteògalvas 88

Visskaidrâkâ pazîme tam, ka skurstenim nepiecieðama tîrîðana, ir tas, ka skurstenis sâk dûmot. Tâpat novçrojams tas, ka skurstenim samazinâs vilkme, tâ kïûst vâjâka, tâdçï, ka skurstenî ir sakrâjuðies sodrçji, vai arî vecos skursteòos ir sagâzuðies nelieli bûves gabaliòi (íieìeïi, java utt.). Ïoti svarîgi , lai skurstenis tiktu tîrîts regulâri – vismaz vienu lîdz divas reizes gadâ parastajâm krâsnîm un kamîniem, bet ilgdedzes krâsnîm vçl bieþâk. Labâk iztîrît skursteni regulâri, nevis gaidît kâdas pazîmes tam, ka dûmenis ir jau pamatîgi aizsûbçjis.

Ieteikumi dûmvada kopðanai Pats svarîgâkais dûmvada kopðanas aspekts ir jau pieminçtâ skursteòa regulârâ tîrîðana, kas ir ne vien vçlama, bet arî vitâli nepiecieðama labai dûmvada darbîbai un droðîbas noteikumu ievçroðanai.

Tâpat var izmantot tautas metodes skursteòa attîrîðanai. Viena no metodçm ir apses koka malkas kurinâðana ik pçc laika. Apses koka malka gan nerada tik lielu siltuma atdevi kâ citu koku malkas, bet tâs dûmi tîra dûmvadu. Ja nevçlaties izmantot tautas metodes, veikalos pieejami arî mûsdienîgâki skursteòu tîrîðanas lîdzekïi. Piemçram, izmantojot íimikâlijas, kas uzbçrtas kurinâmajam un sadegot tîra skursteni. Tâpat veikalos ir pieejamas daþâdas mâkslîgâs malkas pagales, kas jâatstâj uz karstâm oglçm, lai sadegot tâs attîrîtu dûmvadu. Pieejami vçl daudzi citi íîmiskie skursteòu tîrîðanas lîdzekïi. 3. solis.

Jâsagatavo tîrîðanas rîks. Jau iepriekð minçtajai metâla slotai jâpiestiprina metâla bumba un aukla.

4. solis.

Metâla slotas galu ielieciet skurstenî un laidiet to dûmvadâ – uz augðu un uz leju. Tas jâdara pilnâ dûmvada garumâ tik ilgi, lîdz visi sodrçji ir notîrîti un vairs nebirst kurtuvç. Kad dûmvads ir tîrs – izòemiet tîrîðanas rîku. Iztîriet kurtuvi no tur sabiruðajiem netîrumiem, pelniem un sodrçjiem.

Lai nepieïautu to, ka çkâ notiek ugunsnelaime, jâparûpçjas par to, lai dûmvadâ nebûtu plaisas vai spraugas – tâs visas rûpîgi jâaizpilda ar javu. Speciâlisti iesaka skursteni apmest un atstât gaiðâ krâsâ, lai gadîjumâ, ja dûmvadâ parâdâs kâda sprauga, to uzreiz varçtu viegli pamanît pçc tumðajâm sodrçju pçdâm.

Dûmvada tîrîðana mâjas apstâkïos Profesionâïi iesaka dûmvada tîrîðanu labâk uzticçt pieredzçjuðiem speciâlistiem, kas gan rûpîgi iztîrîs skursteni, gan pârliecinâsies par darba rezultâtu un droðu tâlâku dûmvada ekspluatâciju. Cilvçkam, kas nav speciâlists, var neizdoties dûmvadu iztîrît pietiekami labi, atstâjot skurstenî sodrçjus un citus netîrumus, kâ rezultâtâ var rasties daþâdas problçmas. Ja tomçr esat nolçmis dûmvada tîrîðanu veikt pats, nepiecieðams ievçrot daþus priekðnoteikumus veiksmîgam rezultâtam. Parasti mâjas apstâkïos skursteòus mçdz tîrît mehâniski – ar metâla slotu. Slotas izmçrs ir atkarîgs no skursteòa formas, lieluma un diametra. Slotai jâpiesien metâla bumba vai svârsts, kas raus slotu uz leju un palîdzçs tîrît dûmvadu. Tâpat nepiecieðama attiecîga garuma aukla, kas bûtu derîga visâ skursteòa garumâ. 1. solis.

2. solis.

Pârliecinieties, ka sildierîce (krâsns, kamîns utt.) nedarbojas un nav uzkarsusi. Jâizòem aizbîdnis (ja tâds ir), kas savieno kurtuvi ar dûmvadu.

5. solis.

6. solis.

Novietojiet atpakaï aizbîdni (ja tâds ir), kas savieno kurtuvi ar dûmvadu. Nomazgâjiet tîrîðanas rîku.

Raksts tapis sadarbîbâ ar SIA “Falkors I.A.U.”, SIA“Skursteòmeistars” darbu vadîtâju Mârtiòu Brûniòu un skursteòslaucîtâju Vari Vilcânu.

Apkure, siltumtehnika, saules kolektori

Ar ko apkurinât mâjokli? Mûsdienîgâ mâjoklî izmantojams teju ikviens apkures veids. Ne tikai tradicionâlâ centrâlapkure ar radiatoriem, kuros plûst karsts ûdens, bet arî apkure ar uzkarsçtu gaisu, atklâtu uguni, siltuma starojumu caur stikla ekrânu, caur siltumu akumulçjoðu mûri vai apdari.

Uguns, ûdens, elektrîba Siltumu var radît ârpus mâjokïa uzsildîts siltumnesçjs – ûdens, kurð nonâk iekðtelpâs pa cauruïvadiem un tur atdod siltumu. To var radît arî mâjoklî sadedzinâts kurinâmais – gâze, ogles, malka vai kâds cits cietais vai ðíidrais kurinâmais. Siltuma avots var bût arî elektrîba, saules, vçja un pat zemesdzîïu un apkârtçjâ gaisa siltumenerìija. Un arî apkures íermeòi, kuri izdala siltumu telpâ, ir ïoti daþâdi – radiatori, krâsnis, kamîni, kamînkrâsnis, elektriskie sildîtâji. Òemot vçrâ visas ðîs iespçjas, var bût daudz daþâdu apkures risinâjumu, turklât vienâ mâjoklî tos var arî kombinçt. Piemçram, lîdztekus centrâlapkures radiatoriem, kâ papildapkuri vajadzîbas gadîjumâ var izmantot elektriskos sildîtâjus vai kamînu. Variâciju ir ïoti daudz, katram no tiem ir savas îpatnîbas, savi plusi un mînusi, katrs kâdâ situâcijâ var bût vispiemçrotâkais, taèu nav viena, visiem vienlîdz laba apkures veida. Kâdu apkuri izvçlçties, atbildi uz ðo jautâjumu vajadzçtu rast jau mâjas projektçðanas stadijâ, jo apkures rekonstrukcija ir naudas un darba ziòâ ietilpîgs pasâkums.

Centrâlapkure Bûtiskâkâ atðíirîba no citiem apkures veidiem – siltumnesçjs ir uzkarsçts ðíidrums, kas pa cauruïvadiem nonâk apkures íermeòos – radiatoros – vai arî paðas caurules kalpo kâ apkures íermeòi (siltâs grîdas). Parasti apkures sistçmâ iepilda ûdeni, bet var izmantot arî citus ðíidrumus, piemçram – tosolu (antifrîzu), tehnisko eïïu. Siltumnesçju (karsto ûdeni) piegâdâ sabiedriskie siltumtîkli (centrâlapkure tradicionâlâ izpratnç) vai arî tas tiek uzsildîts mâjâ vai dzîvoklî, pieslçdzot apkures sistçmu (radiatori plus caurules) individuâlajam apkures katlam, kamînam vai krâsnij. Ûdeni vai citu siltumnesçju var uzkarsçt, izmantojot daþâdus enerìijas avotus: dabasgâzi, saðíidrinâtu gâzi (propânu, butânu), elektrîbu, cieto kurinâmo (malku, koksnes ðíeldas vai granulas, kûdras briketes, akmeòogles, citos reìionos arî brûnogles, slânekli), ðíidro kurinâmo (dîzeïdegvielu, ðíidro krâðòu kurinâmo), daþâdu veidu kurinâmo raþo termoelektrocentrâles (TEC). Ðie resursi tiek izmantoti gan sabiedrisko siltumtîklu vajadzîbâm, gan lokâlai çku apkurei. Atkarîbâ no kurinâmâ veida, nopçrkami malkas, gâzes, granulu, elektriskie (jonu) vai ðíidrâ kurinâmâ katli. Iespçjami

arî katli, kuros var sadedzinât daþâda veida kurinâmo (piemçram, kombinçtie katli cietajam un arî ðíidrajam kurinâmajam).

Elektriskâ apkure Ar jçdzienu “elektriskâ apkure” ikdienâ saprot daþâdus elektriskos sildîtâjus, kuros tiek sakarsçts ðíidrums (eïïas radiatori), kas pakâpeniski atdod savu siltumu telpai, vai arî metâla sildelements, kurð siltumu atdod gaisam tieði un izplatâs telpâ vai nu paðplûsmas ceïâ (piemçram, dvieïu þâvçtâjs) vai ar ventilatora palîdzîbu (daþâdi “pûtçji”). Iespçjami arî citi, modernâki, risinâjumi, kur siltuma raþoðanai un nogâdei telpâ tiek izmantota elektrîba – tie ir tâ sauktie siltumsûkòi (izmanto zemes dzîïu, gaisa vai dabâ esoða ûdens siltumenerìiju, bet tas nevar notikt bez elektroenerìijas palîdzîbas) un jonu katli. Elektroenerìija nepiecieðama arî, lai darbinâtu rekuperâcijas sistçmas (piespiedu ventilâcijas sistçma, kas nodroðina no telpâm izvadîtâ gaisa siltuma daïçju izmantoðanu telpâs iesûknçjamâ aukstâ âra gaisa sasildîðanai). Arî jau tradicionâlie centrâlapkures katli nevar efektîvi darboties bez elektrîbas – to darbina ar cirkulâcijas sûkni, kas siltumnesçja ðíidrumam liek plûst apkures caurulçs un radiatoros. Elektriskâs apkures varianti – elektriskais konvektora tipa sildîtâjs – konvektora tipa sildîtâji vai ventilatora tipa sildîtâji, vai eïïas radiatori, vai infrasarkano staru paneïi, vai çkas konstrukcijâs – sienâs, grîdâ – iebûvçti sildoðie kabeïi, dvieïu þâvçtâji, siltumsûkòi, centrâlapkure ar elektrisko katlu.

Malkas apkure Ar jçdzienu “malkas apkure” parasti saprot lokâlo telpu apsildi, izmantojot ar malku kurinâmas sildierîces – krâsnis, kamînus un to “hibrîdus” – kamînkrâsnis. Siltums telpâ izplatâs tieði caur apkures ierîces korpusu (metâla krâsns), caur silstoðo apdari (podiòu krâsns) vai ar uzsildîtu gaisu konvekcijas ceïâ (konvekcijas krâsns). Kombinçtâs krâsnis siltumu telpâ izplata gan ar tieðo starojumu, gan ar sasildîto gaisu. Ikdienâ malkas apkure tiek iedalîta divos pamatveidos – krâsns un kamîna apkure. Krâsns apkures varianti – mûrçta podiòu krâsns, mûrçta krâsns ar silstoðu sçdmûri, mûrçta krâsns ar silstoðu sienu (mûri), mûrçta plîts ar sçdmûri vai mûra sienu, mûrçta krâsns ar gaisa apkures sistçmu, metâla (taupîbas) krâsniòa, metâla krâsns ar siltumakumulçjoðu pildîjumu, metâla krâsns ar siltumakumulçjoðu apdari, metâla krâsns ar plîts virsmu, metâla krâsns ar gaisa apkures sistçmu, metâla krâsns ar centrâlapkures sistçmu. Kamîna apkures varianti – vaïçjs kamîns, slçgts kamîns, vaïçjs vai slçgts kamîns ar siltumakumulçjoðu apdari, slçgts kamîns ar gaisa apkures sistçmu, slçgts kamîns ar centrâlapkures sistçmu. Pieejami arî elektriskie un gâzes kamîni. Rakstu sagatavoja abc.lv redakcija.

Apkure, siltumtehnika, saules kolektori

Apsardze, droĂ°ĂŽba

Apsardze, droðîba

Elektroapgâde

Elektromontâþa, elektroinstalâcija / Energoefektivitâte

Elektrotehniskâs iekârtas un materiâli

Siltumapgâde, siltumtîkli

100

Siltumapgâde, siltumtîkli

101

Siltumapgâde, siltumtîkli

Ûdens attîrîðanas iekârtas un filtri

Ûdensapgâde un kanalizâcija

102

Ûdensapgâde un kanalizâcija

103

Ûdensapgâde un kanalizâcija

104

Ûdensapgâde un kanalizâcija

105

Ûdensapgâde un kanalizâcija

Ventilâcija, kondicionçðana

106

Ventilâcija, kondicionçðana

107

Ventilâcija, kondicionçðana

108

Ventilâcija, kondicionçðana

Ventilâcija Izvçloties, kâ ierîkot ventilâciju, viens no bieþâkajiem apsvçrumiem ir finansiâlâs iespçjas un sagaidâmâ atdeve. Ventilâcijas sistçmas pârveidoðanai var bût nepiecieðami ievçrojami lîdzekïi, tomçr tie atmaksâjas, jo telpâ ar kvalitatîvu ventilâciju cilvçki strâdâ labprâtâk un efektîvâk, tâpat arî pilnvçrtîgâk atpûðas. Lai izvairîtos no neefektîvas ventilâcijas sistçmas radîtâm problçmâm, jâsâk ar esoðâs ventilâcijas novçrtçðanu, lai noskaidrotu, kâdi ventilâcijas parametri jâmaina. Gaisa kvalitâti ietekmç temperatûra, mitrums, gaisapmaiòas un gaisa plûsmas âtrums, tâpat arî gaisa tîrîba. Lai izveidotu efektîvu ventilâciju, nepietiek kvalitatîvi un skaisti savienot caurules, darbs jâsâk ar aprçíiniem. Ventilâcijas plânoðana ir komplicçts un atbildîgs uzdevums, ko nebûtu prâtîgi uzticçt strâdniekam bez atbilstoðas tehniskas izglîtîbas. Jâaprçíina gaisa plûsmas dinamika, enerìijas patçriòð, termoatdeve – tikai tad var izveidot efektîvu ventilâciju. Amatnieks bez pietiekamâm fizikas zinâðanâm ne tikai nespçs optimâli izvietot gaisa pievades un izvades kanâlus, ko îpaði grûti paveikt liela izmçra sareþìîtas konfigurâcijas telpâs, bet pat nespçs pareizi aprçíinât nepiecieðamo elementu parametrus. Kvalitatîva ventilâcija iespçjama tikai, izmantojot atbilstoðu izmçru ventilâcijas caurules, atbilstoðas jaudas ventilatorus, dzesçtâjus, sildîtâjus. Pareizi jâaprçíina nepiecieðamâs elektrojaudas un jâiegâdâjas vispiemçrotâkâ automâtika. Pat izvçloties viskvalitatîvâkos elementus, ventilâcija var neveikt savu funkciju, ja gaisa ieplûdes un izplûdes kanâli telpâ nebûs izvietoti pareizi.

Kad veikt ventilâcijas ieprojektçðanu bûvniecîbas laikâ? Projektçjot namu, 40% darba apjoma ir arhitektûras un bûvkonstrukciju izstrâde, atlikuðie 60% – daþâdas inþenierkomunikâcijas. Inþenierkomunikâciju projektçðanu parasti veic nevis arhitekts, bet inþenieri projektçtâji, pie tam katra komunikâciju tîkla projektu izstrâdâ cits speciâlists: ûdensvadu un kanalizâciju – viens, sakarus un elektrîbu – cits, ventilâciju – vçl kâds cits – u. tml.

Bieþi inþenierkomunikâciju projektçðana notiek pçdçjâ brîdî – vispirms izplâno namu un pçc tam domâ, kâ salikt ventilâciju un apkuri, ûdensvadu un elektrîbu, sakaru kabeïus un pârçjâs komunikâcijas. Inþenieris ieprojektçs arî saplânotâ çkâ inþenierkomunikâcijas, tomçr, ðâdi rîkojoties, nevar nodroðinât tik ekonomiskus risinâjumus, kâ, ieplânojot inþenierkomunikâcijas projektçðanas sâkuma stadijâ. Deviòdesmitajos gados netika sagatavots pietiekams skaits inþenierkomunikâciju plânoðanas speciâlistu, kâ sekas izjûtamas tagad, daþkârt ðos tîklus projektçt uzòemas tirgotâji, apjomu arhitekti un montâþnieki.

Logu virinâðana nepalîdzçs Ventilâcijas loma, projektçjot jaunas darbavietas un daudzstâvu namus, kïûst aizvien nozîmîgâka, jo paliek mazâk iespçju likvidçt nepareizi organizçtas ventilâcijas sekas paðu spçkiem. Kâdreiz gaisa trûkumu varçja novçrst, atverot logu, bet drçgnumu – iekurinot krâsni. Modernâs çkâs logi var nebût virinâmi (vitrînas tipa logi), un gaisa padeve notiek automatizçti pa ventilâcijas caurulçm. Pat, ja logu varçtu atvçrt, var gadîties, ka to nav vçlams darît, ja mâja atrodas piesâròotâ vidç, kur aiz loga ir automaðînu izplûdes gâzu mâkonis. Ðâdâ situâcijâ mâkslîgâ gaisapgâde (piespiedu ventilâcija) vairs nav ekstra, bet vitâla nepiecieðamîba, un tai jau çkas ieceres stadijâ jâvelta pienâcîga uzmanîba.

Jaunâkâs tendences privâtmâju ventilâcijâ Nesen ir izstrâdâtas ventilâcijas iekârtas ar rekuperatoriem, kur uzstâdîti EC motori. EC motori patçrç par 30-40% mazâk elektrîbas nekâ tradicionâlie AC motori. EC motori strâdâ atbilstoði slodzei ventilâcijas sistçmâ. Tas varçtu bût liels kapitâlieguldîjums nâkotnç, ja òemam vçrâ energoresursu cenu kâpumu. Âra gaisu silda ar zemes siltumu. Jau papildus tradicionâlajiem zemes siltumsûkòiem, ko izmanto privâtmâju apkurei, ir lîdzîgi risinâjumi, izmantojot zemes siltumu, lai uzsildîtu âra pieplûdes gaisu jau pirms ventilâcijas iekârtas. Tas bûs efektîvs risinâjums, jo varçs iztikt bez elektriskâ sildîtâja. Rakstu sagatavoja abc.lv redakcija sadarbîbâ ar firmu „K-Tehnoloìija”.

109

Ventilâcija, kondicionçðana

110

Ventilâcija, kondicionçðana

111

Durvju ielikðana un droðîbas pamatnosacîjumi Droðîba dzîvoklî vai mâjâ ir ïoti bûtiska un, cenðoties mâjvietu padarît mazâk pieejamu zagïiem, vispirms tiek domâts par durvîm un slçdzençm. Esam pieraduði pie tâ, ka durvîm ne tik svarîgs ir dizains, bet arî piedâvâtâ droðîbas sajûta, lai, esot mâjâs vai ârpus tâs, bûtu mazâk uztraukumu. Tomçr mûsdienâs jaunâ dizaineru paaudze aicina atvadîties no pelçcîgajâm un vienveidîgajâm dzîvokïu vai çku durvîm, piedâvâjot jaunus, personalizçtus un krâsainus droðos risinâjumus, kas kïûst par acij tîkamu interjera vai eksterjera sastâvdaïu, tai pat laikâ saglabâjot droðîbas funkciju. Taèu, pirms runâjam par estçtisko baudîjumu, ir svarîgi, lai durvis bûtu droðas un pasargâtu no zagïu ielauðanâs, lai tâs bûtu trokðòus necaurlaidîgas, termoizturîgas, ûdensizturîgas, kâ arî izturîgas pret vçju un ugunsdroðas. Neapðaubâmi, viena no svarîgâkajâm lietâm – lai durvis nevarçtu uzlauzt un dzîvoklî nevarçtu iekïût zagïi, tomçr arî pârçjie kritçriji ir gana svarîgi, lai mâjoklî varçtu justies komfortabli.

Durvju droðîbas pamatnosacîjumi Droðîba pret mehâniskiem bojâjumiem, tostarp uzlauðanu, skaòas izolâcija un ugunsdroðîba – tie ir pamatnosacîjumi labâm dzîvokïa ârdurvîm. Ievçrojot potenciâlo îpaðnieku intereses, pasûtîtâji visai bieþi mçdz konsultçties ar VUGD pârstâvjiem, vai konkrçtajâ objektâ ir nepiecieðamas ugunsdroðâs durvis. Atbilde lielâkoties ir, ka objekta bûvnieki var rîkoties pçc saviem ieskatiem. Kâ apgalvo durvju raþotâju pârstâvji, daïâ jauno daudzdzîvokïu namu tomçr tiek liktas atbilstoði sertificçtas ugunsdroðâs durvis. Durvju mehâniskâ droðîba ir gan durvju konstrukcijas droðîba (vçrtnei jâbût izturîgai pret vertikâlu un horizontâlu mehânisko iedarbîbu), gan izmantotâ furnitûra. Droðîbu uzlabo daþâdi papildus aprîkojumi – lielâkoties elektroniskâs kontroles un vadîbas sistçmas. Speciâlisti uzsver – jo augstâka durvju droðîbas pakâpe, jo ilgâks laiks nelûgtajiem viesiem vajadzîgs durvju vardarbîgai atvçrðanai. Nereti, sastopoties ar durvîm, kas aprîkotas ar droðu furnitûru, nelûgtie viesi pat atsakâs no ieceres ielauzties sveðâ îpaðumâ.

Estçtiski un droði durvju risinâjumi Òemot vçrâ minçtos droðîbas kritçrijus, durvju dizaineri ir izstrâdâjuði un piedâvâ estçtiskus droðos risinâjumus: Plânâs durvis To biezums – tikai 57 milimetri. Tâs aprîkotas ar droðu slçdzeni, taèu, pateicoties to vieglumam, drîzâk atgâdina iekðtelpu durvis. 112

Uzòçmums „Fichet” piedâvâ durvis ar droðu slçdzeni, kuras atveras automâtiski, pateicoties îpaði izstrâdâtai sistçmai. Tai pat laikâ durvis ir aprîkotas ar tâdu slçdzeni, kurai sareþìîti izveidot dublikâtu. Slçdzene ir ïoti izturîga pret mçìinâjumiem to uzlauzt pat gadîjumos, ja zagïi ir ïoti pieredzçjuði. Metâla durvis Priekðstats, ka ðîs durvis ir droðas un neuzlauþamas, ir maldîgs. Durvju izgatavotâju uzòçmumu pârstâvji atzîst, ka metâla durvis paredzçtas cilvçka psiholoìiskajam komfortam. Nav konstatçts neviens gadîjums, kad dzîvokïu apzadzçji bûtu centuðies sazâìçt metâla durvis, tieði pretçji – profesionâlie zagïi izmanto iespçju atvçrt durvis, atmûíçjot slçdzeni, jo metâla durvîs izmantotâs slçdzenes vairâkumâ gadîjumu ir tik vienkârðas, ka nelûgtajam viesim pietiek ar pâris sekundçm, lai tâs atvçrtu. Koka durvis No droðîbas viedokïa koks kâ materiâls ir ïoti piemçrots. Raþotâji piedâvâ visplaðâko dzîvokïu koka durvju izvçli. To vçrtnes nav viendabîgi masîvas, bet veidotas no vairâkâm kârtâm, katrai no tâm ir savas funkcijas. Vçrtnes iekðpusç tiek ievietots siltumizolâcijas materiâls, kas vienlaikus aiztur arî skaòu. Ðim nolûkam izmanto 2025 mm biezu minerâlvati vai putu polistirolu. Lai paaugstinâtu koka durvju droðîbu, raþotâji izmanto daþâdus paòçmienus: • Koka durvju vçrtnç iestrâdâ metâla loksnes, padarot tâs savâ ziòâ lîdzîgas metâla durvîm. • Nesazâìçjams koka durvju modelis, kura vçrtnç ik pçc septiòiem centimetriem tiek iestrâdâti divi nerûsoðâ metâla stieòi, kas, ja tiem pieskaras, sâk rotçt viens ap otru. Òemot vçrâ, ka tâs ir krietni smagâkas, to stiprinâðanai izmanto metâla kârbu. • Ugunsdroðâs koka durvis tirgû vairs nav nekâds jaunums. To izgatavoðanas princips balstâs uz degðanu neveicinoðu materiâlu izmantoðanu. Gan vçrtnes pildîjumâ, gan apdarç tiek izmantoti sertificçti materiâli, kas nodroðina durvju izturîbu ugunsgrçka gadîjumâ attiecîgi 30, 45, 90 un vairâk minûtes.

Furnitûras nozîme Dzîvokïos ieliktâs durvis ir gatavas lietoðanai, ja tâs ir aprîkotas ar visu nepiecieðamo furnitûru un atbilstoðâm droðîbas iekârtâm. Jautâjums tikai, cik kvalitatîvi izstrâdâjumi tiek izmantoti. Nav noslçpums, ka pat visaugstâkâs kvalitâtes durvis bûs nieka vçrtas, ja tâm tiks uzlikta lçta, mazpazîstamu raþotâju furnitûra. Bûtiskâkâ furnitûras daïa ir durvju slçgðanas sistçma. Lielâkoties, pasûtot durvis daudzdzîvokïu projektiem, durvju izgatavotâjs nodroðina arî atbilstoðas slçdzenes montâþu. Slçdzenes izvçles pamatkritçriji: • Slçdzenes izturîba pret atmûíçðanu jeb manipulâcijâm ar slçdzenes profilcilindru. Jo vienkârðâks cilindra mehânisms, jo âtrâka durvju atvçrðana. • Bûtiska loma ir slçdzenes bultai jeb rîìelim, kam izbîdîtâ stâvoklî jâdod maksimâla droðîba. Svarîgâkie parametri ir bultas izbîdîjums (vismaz 20 mm), izturîba pret atpakaïiedzîðanu un ðíçrsspiedienu, kâ arî priekðplâksnes stiprîba. • Slçdzenei aizsardzîbu nodroðina cilindrs, tâdçï nedrîkst pieïaut tâ izvilkðanu no slçdzenes.

Durvju aprîkojuma izturîbu pret mehânisku uzlauðanu nosaka EN 1303 klasifikâcija, kas paredz septiòas droðîbas klases. Dzîvokïiem piemçrotâkâs ir slçdzenes, kas atbilst trim no ðîm klasçm. EN 2. klase ir zemâkais droðîbas lîmenis, ko sniedz standarta cilindru gredzeni. EN 3. klase piedâvâ paaugstinâtas izturîbas cilindru gredzenus, bet EN 5. klasç ietilpst îpaði izturîgi cilindru gredzeni, kas spçj nodroðinât augstâko pret uzlauðanas lîmeni. Kvalitatîvai slçdzenei un atslçgai nav iespçjams izgatavot nelegâlas kopijas. Vçl vairâk – ir atslçgas, kurâm tiek izgatavotas speciâlas pases jeb kodu kartes, kas tiek nodotas konkrçta îpaðnieka rîcîbâ. Nepiecieðamîbas gadîjumâ, vadoties pçc koda, daþu minûðu laikâ tiek izgatavota jauna atslçga. Lîdztekus kvalitatîvai slçdzenei durvis jâaprîko ar droðâm eòìçm, kuru skaits atkarîgs no durvju svara, nevis gabarîtiem. Bûtiski, lai durvis nebûtu iespçjams izcelt no eòìçm, ko, piemçram, nodroðina pret izcelðanas tapas, ko iemontç eòìu tuvumâ.

2.posms. Nepiecieðams pârliecinâties par durvju komplektâciju (vai ir visas nepiecieðamâs detaïas un darbarîki), kâ arî jâpârbauda durvju atbilstîba durvju ailai (vai durvis nav par platu vai lielu, vai arî par îstu vai ðauru durvju ailai), jo durvju ailai jâbût nedaudz lielâkai, nekâ durvju râmim. Tâpat jâpârliecinâs par durvju tehnisko stâvokli – vai durvis ir taisnas, nav izliekuðâs utt. 3.posms. Nepiecieðams salikt durvju kârbu. To dara uz taisnas, gludas virsmas – piemçram, galda vai grîdas. Kârbas salikðana jâveic rûpîgi un precîzi, nepieïaujot nobîdes. 4.posms. Sagatavotâ durvju kârba jâievieto durvju ailç. Kârba jânostiprina ar íîïu palîdzîbu. Tas jâdara rûpîgi, lai nepieïautu novirzi no vertikâlâ stâvokïa, izmantojot lîmeòrâdi. No visâm kârbas malâm jâpaliek nelielai atstarpei lîdz durvju ailas malâm.

Durvju ielikðana Speciâlisti iesaka durvju montâþas darbus atstât profesionâïu rokâs, jo nekvalitatîva durvju ielikðana, kâ arî montâþas kïûdas, ko var pieïaut neprofesionâlis, var bûtiski kaitçt durvju tehniskajai konstrukcijai vai pat neatgriezeniski to bojât. Ja tomçr esiet nolçmis durvju montâþu veikt pats, ievçrojot visus pareizas durvju ielikðanas priekðnoteikumus, mâjas apstâkïos durvju montâþu iespçjams veikt pâris stundu laikâ. Durvju montâþu ieteicams veikt pçc remonta apdares pilnîgas pabeigðanas. Tas jâdara, lai panâktu precîzu durvju ielikðanu – piemçram, ja durvis tiek ieliktas pirms grîdas apdares veikðanas, var izrâdîties, ka grîdas virsma ir pârâk augsta, traucçjot durvju atvçrðanai un aizvçrðanai. Turklât nepabeigti remontdarbi (apmetuma meðana, flîzçðana, santehnikas uzstâdîðana utt.) rada sareþìîjumus kvalitatîvâ durvju montâþâ un tâlâkâ ekspluatâcijâ, jo ðâdâs telpâs novçrojams pastiprinâts mitrums, kas kaitç durvîm. Tâpat arî daþâdu bûvmateriâlu neðanas laikâ durvis var tikt sabojâtas. 1.posms. Jâveic veco durvju demontâþa. To var darît, sazâìçjot veco durvju râmi un tad to izvâcot no durvju ailas.

5.posms. Durvju vçrtne jâieliek eòìçs. Jâpârliecinâs par to, ka durvis ievietotas precîzi, tâs veras labi un atrodas taisnâ pozîcijâ visâ to garumâ. Aizvçrtâ stâvoklî spraugai starp durvîm un sienu jâbût vienâdai visâ durvju garumâ. Neprecizitâtes jânovçrð. 6.posms. Durvju apmali nepiecieðams pieskrûvçt pie sienas, izurbjot caurumus skrûvju vietâm (Kârbu durvju ailç var galçji iestiprinât arî izmantojot tikai montâþas putas, bet

113

ðâds stiprinâjuma veids nav noturîgs un pie intensîvas lietoðanas var sâkt ðíiebties). Urbuma caurumi jâveido apmales vidû. Izmantojot skrûves, apmali piestirpina sienai. Pirmo stiprina to kârbas daïu, kurâ atrodas enìes. Pçcâk, izmantojot lîmeòrâdi, novçrð visas neprecizitâtes, kas raduðâs skrûvçðanas procesâ. 7.posms. Spraugas starp kârbu un durvju ailu aizpilda ar montâþas putâm un ïauj tâm sacietçt (putu sacietçðanas ilgums norâdîts uz iepakojuma, jo daþâdu firmu izstrâdâjumiem tie var atðíirties). Montâþas putu pildîðanu vislabâk veikt ar speciâlu aprîkojumu, kas ïauj regulçt putu biezumu un daudzumu (tas ïaus izvairîties no smçrçjumiem un montâþas putu radîtiem vizuâliem defektiem). Pçc putu sacietçðanas, ja nepiecieðams, jânogrieþ liekâs putu daïas, izmantojot asu nazi.

8.posms. Jâveic durvju apdares darbi. Durvju apdares detaïas jânogrieþ atbilstoðâ garumâ un jâpiestiprina pie durvju râmja, izmantojot, piemçram, dekoratîvâs naglas vai montâþas lîmi. Apdares apmalçm galus nogrieþ 45 grâdu leòíî, veidojot vizuâli pievilcîgu salaiduma vietu. 9.posms. Visbeidzot jâpieskrûvç vçlamais durvju rokturis un slçdzene. Raksta sagatavoðanai izmantoti bûvniecîbas portâlâ abc.lv publicçtie raksti un ekspertu sagatavotie ieteikumi.

114

Arhitektûra, projektçðana

115

Arhitektûra, projektçðana

116

Arhitektûra, projektçðana

Bûvniecîbas ierosinâðana var kïût aktuâla arî Jums Vienalga vai gatavojaties celt augstceltni, vai vienkârðu privâtmâju, lîdz pamatakmens ierakðanai bûs jânokârto daþâdas formalitâtes, saskaòojumi un jâsaòem atïaujas. Lieliem darbiem – vairâk, vienkârðotai rekonstrukcijai vai renovâcijai – mazâk. Tâpçc ðajâ rakstâ, vçlamies informçt lasîtâju par to, kâds ceïð ejams, ko celtniecîbas sâkumposmâ no bûvçt gribçtâja var prasît atbildîgâs institûcijas, un, ko bûvnieks var prasît no tâm. Bûvniecîbu var ierosinât îpaðnieks, valdîtâjs, nomnieks, lietotâjs vai to pilnvarota persona (projekta vadîtâjs), iesniedzot attiecîgâs administratîvâs teritorijas bûvvaldç bûvniecîbas iesniegumu – uzskaites karti. Ðis dokuments iesniedzams arî tad, ja iepriekð ir izstrâdâts bûves mets vai ir nepiecieðamie tehniskie noteikumi inþenierkomunikâciju pieslçgðanai. Pçc kartes reìistrâcijas desmit dienu laikâ bûvvaldei jâizskata iesniegums, un jâsniedz atbilde par ieceres atbilstîbu noteikumiem. Pçc tam tiek izsniegts plânoðanas un arhitektûras uzdevums (PAU) vai bûves nojaukðanas uzdevums, vai arî pamatots rakstisks atteikums. Ja no bûvvaldes saòemts atteikums, bûvniecîbas ierosinâtâjs ir tiesîgs lûgt to pârskatît. PAU derîguma termiòð ir divi gadi pçc tâ izsniegðanas un tas pagarinâms tikai vienu reizi, papildus uz diviem gadiem.

Izòçmuma gadîjumi Atseviðíos gadîjumos bûvniecîbas iesniegums – uzskaites karte, nav nepiecieðama. Ðâdi gadîjumi var bût – interjera projekti vai vienkârðotâ renovâcija neskarot nesoðâs bûvkonstrukcijas; vienkârðotâ rekonstrukcija (bûves vai tâs daïas lietoðanas veida maiòa bez pârbûves); inþeniertîklu rekonstrukcija esoðâm çkâm, kas pieòemtas ekspluatâcijâ; veicot çkas fasâdes apdares renovâciju, jumta siltinâðanu, jumta ieseguma nomaiòu. Pasûtîtâjs aizpilda çkas fasâdes vienkârðotas renovâcijas apliecinâjuma karti un kopâ ar papildus dokumentiem iesniedz bûvvaldç. Çkas fasâdes vienkârðotas renovâcijas apliecinâjuma karte nav nepiecieðama, ja plânots nomainît tikai logus, neveicot citus fasâdes bûvdarbus. Pilsçtâs, izòemot mazstâvu dzîvojamâs çkas, pirms minçto darbîbu veikðanas pasûtîtâjs rakstiski par to informç bûvvaldi. Mainot çku logus Rîgas vçsturiskâ centra un tâ aizsardzîbas zonas teritorijâ, informâcijai pievieno skici ar paskaidrojuma rakstu, ko parakstîjis arhitekts, kuram ir patstâvîgas prakses tiesîbas.

Vienkârðotâ kârtîba Lai uzsâktu bûvprojektçðanu, nepiecieðami ðâdi dokumenti: situâcijas plâns; zemes gabala topogrâfiskais plâns; bûves inventarizâcijas lieta (esoðai bûvei); PAU; tehniskie un îpaðie noteikumi; pieslçgðanâs tehniskie noteikumi. Vienkârðotas renovâcijas vai vienkârðotas rekonstrukcijas ierosinâtâjs parasti vienojas ar projektçtâju par ieceres dokumentâcijas izstrâdi un aizpilda apliecinâjuma karti un iesniedz to bûvvaldç kopâ ar paskaidrojuma

rakstu, telpu plânu, inventarizâcijas lietu, îpaðuma tiesîbas apliecinoðu dokumentiem. Ja desmit darba dienu laikâ no bûvvaldes nav saòemts atteikums, ierosinâtâjs ir tiesîgs uzsâkt bûvdarbus.

Apvienotâ kârtîba: projektçðana un bûvdarbi Pamatojoties uz saistoðajiem noteikumiem un plânojumu, projektçtâjs izstrâdâ bûves metu, kuru kopâ ar bûvniecîbas iesniegumu – uzskaites karti iesniedz bûvvaldç. Iesniegtie dokumenti tiek pârbaudîti un tâlâk projektçtâjs, pamatojoties uz izsniegtajiem PAU, izstrâdâ un iesniedz bûvvaldei izvçrsto skièu projektu uz kura pamata rezultâtâ tiek izsniegta bûvatïauja.

Bûvprojekta izstrâdâðana Latvijâ bûvprojektçðanas prakses tiesîbas îsteno fiziskas un juridiskas personas, kurâm jâbût sertificçtâm saskaòâ ar normatîvajiem aktiem. Citiem vârdiem sakot, tâs ir ieguvuðas bûvprakses sertifikâtu kâdâ no projektçðanas darbu veidiem. Bûvprojektu izstrâdâ jaunbûvçm un esoðâm bûvçm – renovçjot, rekonstruçjot, restaurçjot, nojaucot tâs. Tâpat arî inþenierkomunikâcijâm – ceïiem, tiltiem, teritoriju labiekârtoðanai, apzaïumoðanai, rekultivâcijai, meliorâcijai, kâ arî jebkuriem bûvdarbiem bûvçs un teritorijâs, kas ir valsts aizsargâjamie kultûras pieminekïi un to aizsardzîbas zonâ esoðajiem elementiem. Bûvprojekts un bûvatïauja nav nepiecieðama, ja tâlâk minçtâs darbîbas ir saskaòotas attiecîgâ bûvvaldç: pagaidu bûvei vai mazâkai lauku apvidû; sezonas bûvçm – nekapitâlâm, galvenokârt lauksaimniecîbâ izmantojamâm bûvçm, kuru kalpoðanas laiks ir viena sezona.

Bûvprojektçðanas stadijas Bûvprojektçðanu veic vienâ vai divâs stadijâs. Vienkârðai, tehniski nesareþìîtai bûvei bûvprojektu var izstrâdât vienâ stadijâ – tehniskâ projekta stadijâ. Bûvprojekts izstrâdâjams divâs stadijâs (skièu projekta stadijâ un tehniskâ projekta stadijâ), ja paredzamâ bûve ir sabiedriski nozîmîga vai tehniski sareþìîta, kâ arî, ja tâ paredzçta specifiskâ apbûves zonâ vai vçsturiskâ zonâ un var mainît vçsturiski izveidojuðos ainavu. Tâpat, ja paredzçta bûvobjekta nodoðana ekspluatâcijâ pa bûves kârtâm. (Ar skièu projekta, tehniskâ projekta un citâm sastâvdaïâm ir iespçjams iepazîties Ministra kabineta noteikumos Nr. 112 „Vispârîgie bûvnoteikumi”).

Bûvatïaujas saòemðana Izstrâdâtais bûvprojekts, ir pamats bûvatïaujas saòemðanai, taèu pirms uzsâkt bûvdarbus to ir nepiecieðams akceptçt Bûvvaldç, kas jâizdara PAU derîguma termiòa laikâ. Projekta autors Bûvvaldç iesniedz saskaòoðanai un akceptçðanai izstrâdâtu bûvprojektu trîs eksemplâros. Izstrâdâtâ bûvprojekta oriìinâlu un, ja nepiecieðams, bûvprojekta ekspertîzes atzinumu iesniedz bûvvaldç PAU derîguma termiòa laikâ, kuru izskata 15 darbdienu laikâ. Ja bûvdarbi nav uzsâkti, akceptçtâ izvçrstâ skièu projekta vai akceptçtâ tehniskâ projekta derîguma termiòð ir divi gadi un bûvprojekta akcepta derîguma termiòu var pagarinât tikai vienu reizi. Rakstu sagatavoja abc.lv redakcija sadarbîbâ ar firmu „Baltex Group”. 117

Arhitektûra, projektçðana

118

Arhitektûra, projektçðana

119

Arhitektûra, projektçðana

Bûvmateriâlu, bûvkonstrukciju raþoðana

120

Bûvmateriâlu tirdzniecîba

121

Bûvmateriâlu tirdzniecîba

122

B没vvaldes, b没vuzraudz卯ba, likumi

Celtniec卯bas tehnika

123

CeltniecĂŽbas tehnika

CeĂŻi, tilti

124

Ce誰i, tilti

125

Ceïi, tilti

Dârzs, mâjas apkârtne

126

D창rzs, m창jas apk창rtne

127

Dîíi un ûdenskrâtuves

Meliorâcijas darbi / Metâlapstrâde

128

Mçrniecîba, ìeodçzija

129

Nekustamais ĂŽpaĂ°ums

130

Pakalpojumi, darbi

131

Pakalpojumi, darbi

132

Pakalpojumi, darbi

133

Pakalpojumi, darbi

RotaĂŻu un sporta laukumu aprĂŽkojums

134

SĂ§klas un stĂ˘di

135

Sçklas un stâdi

Siltinâðana

136

Siltinâðana

137

Tehniskâ ekspertîze / Urbðanas un zâìçðanas darbi

138

Vides aizsardzîba, ekoloìija

Bîstamie atkritumi Bieþi vien mçs ikdienâ neaizdomâjamies, ka, nodarot kaitçjumu dabai, mçs nodarâm pâri arî paði sev. Visi nepareizi uzglabâtie, izmestie vai pârstrâdâtie atkritumi, kas nonâk saskarsmç ar apkârtçjo vidi, vistieðâkajâ veidâ ietekmç arî mûsu veselîbu. Tâ, piemçram, ja zivs íermenî ir uzkrâjuðies smagie metâli vai citas indîgas vielas, patçrçjot to pârtikâ, mçs varam saindçties.

Kas ir bîstamie atkritumi un ko ar tiem darît? Bîstamie atkritumi pçc definîcijas ir tâdi atkritumi, kuriem raksturîgas vairâkas îpaðîbas, kas apdraud cilvçka dzîvîbu, veselîbu vai apkârtçjo vidi. Kâ bîstami tiek klasificçti toksiski, viegli uzliesmojoði, kodîgi, kancerogçni, oksidçjoði, kâ arî mutagçni vai infekciozi atkritumi. Tâpçc ir ïoti svarîgi kâdâ veidâ uzglabâjam, pârstrâdâjam vai atbrîvojamies no ðâda veida atkritumiem. Lai gan lielâkais vairums bîstamo atkritumu tiek radîti metâlapstrâdes, maðînbûves, íîmiskajâ vai farmaceitiskajâ industrijâ, mazu daïu veido arî sadzîves bîstamie atkritumi. Kas tad ir tâs lietas, kam bûtu jâpievçrð uzmanîba gadîjumâ, ja vçlaties atbrîvoties no tiem? Noteikti jâievçro strikti noteikumi metot ârâ visa veida elektriskâs un elektroniskâs iekârtas, akumulatorus un baterijas, kâ arî dzîvsudrabu saturoðas spuldzîtes. Jâpievçrð

uzmanîba arî atkritumiem, par kuru bîstamîbu mçs bieþi vien aizmirstam, piemçram – riepâm, sadzîves íîmijai, bûvniecîbas, kâ arî daþâda veida medicîniskajiem atkritumiem u.c.

Atceries! · Bîstamie atkritumi jâsavâc atseviðíi. Tos nedrîkst mest pie sadzîves atkritumiem. · Optimâlâkais veids ir glabât bîstamos atkritumus atseviðíi no citiem, vietâ, kur tie nenonâk saskarsmç ar apkârtçjo vidi, bçrniem vai dzîvniekiem. · Bîstamos atkritumus no citiem ir vieglâk atðíirt, zinot, ka uz to iepakojuma bieþi vien ir uzdrukâti oranþas krâsas brîdinâjuma simboli. · Vienmçr pçrciet tikai tik daudz produktu, cik konkrçtajâ brîdi nepiecieðams. · Glabâjiet produktus attiecîgi to glabâðanas instrukcijâ norâdîtajiem ieteikumiem. · Kategoriski aizliegts jaukt, ðíaidît vai kâdâ citâ paðrocîgâ veidâ mçìinât atbrîvoties no bîstamajiem atkritumiem. Katram bîstamo atkritumu veidam ir savs pârstrâdes vai likvidâcijas veids, tâpçc visu informâciju par to, kâ dabai saudzîgi atbrîvoties no bîstamajiem atkritumiem, variet atrast mâjas lapâ www.atkritumi.lv. Rakstu sagatavoja abc.lv redakcija.

139

Zemes ierîcîba, zemes dienests, ìeodçzija

140

Zemes ierîcîba, zemes dienests, ìeodçzija

Kas jâòem vçrâ uzmçrot zemi? Ja privâtpersona vçlas sadalît sev piederoðo teritoriju, ir vçrts atcerçties vairâkus nosacîjumus. 1. Pats pirmais solis, kas jâveic, ir nepiecieðamo dokumentu sagâde – îpaðuma tiesîbu dokumenti, personu apliecinoðie dokumenti. 2. Tad jâlûdz atïauja sadalît zemi konkrçtajai paðvaldîbai, kuras teritorijâ atrodas attiecîgais îpaðums. Dalîðana notiek atbilstoði teritorijas plânojumam un lçmumu – dalît zemi vai nç, pieòem paðvaldîba. Piemçram, nedrîkst atdalît no savas teritorijas tik mazu daïu kâ divus kvadrâtmetrus. Katrâ paðvaldîbâ ir noteiktas konkrçtas minimâlâs dalîðanas platîbas – lauku teritorijâs tâs ir lielâkas, piemçram, divi hektâri, pilsçtâs – mazâkas. 3. Tâlâk var droði doties pie tuvâkâ sertificçtâ mçrnieka, kur arî jâiesniedz augstâk minçtie dokumenti un jâizklâsta ko un kâ privâtpersona vçlas dalît. Par projekta izstrâdi no sâkuma lîdz galam tâlâk parûpçsies mçrnieks.

Arî situâcijâ, ja cilvçks kâdu iemeslu dçï (atrodas ârzemçs, veselîbas problçmas u.c.) nevar personîgi piedalîties îpaðuma pârdales procesâ, ir iespçja vairâkus zemes mçrîðanas posmus izpildît îpaðniekam klât neesot. Mçrîðanas darbi ir kïuvuði praktiskâki pateicoties elektroniskajam laikmetam, un lielu daïu darba ir iespçjams izdarît bez fiziskas klâtbûtnes. Tâ, piemçram, attiecîgos dokumentus nosûtot pa pastu, elektroniski un apstiprinât, izmantojot elektronisko parakstu. Arî mçrniecîbas procesâ var piedalîties kâda notariâli pilnvarota persona, kura pildîs konkrçtâs personas funkcijas. Taèu svarîgi atcerçties, ka projekta gala plânu izstrâdç tomçr bûs nepiecieðams cilvçka personiskais paraksts. Jâatceras arî, ka tâdi ârçjie faktori kâ pagastiem piederoðie îpaðumi, aizsargâjamâs teritorijas u.c., paðu mçrîðanas procesu bûtiski neietekmç. Mçrnieks tikai sniedz informâciju par attiecîgo platîbu un tâlâk jau tâ ir îpaðnieka kompetence – ko darît ar îpaðumâ esoðo teritoriju. Mçrnieks bûtîbâ parâda topogrâfiju, respektîvi, to, kas ir zem zemes – kabeïus, ûdensvadus, kanalizâciju, gan to, kas ir virs tâs. Ierobeþojumi attiecas tikai uz ðîs zemes apsaimniekoðanas iespçjâm. Rakstu sagatavoja abc.lv redakcija sadarbîbâ ar firmu „Latvijasmernieks.lv”.

141

1 3D GEO, SIA ............................................................................................ 129. 8 CBR, SIA ................................................................................................ 125.

A A & A Baltia, SIA ................................................................................... 72. AB Build, SIA ............................................................................................ 12. ABB, SIA ........................................................................................................ 99. ABC Construction, SIA ................................................ 118., 129. AD Lux, SIA ................................................................................................ 73. ADG serviss, SIA .................................................................................. 44. AG Âboltiòa bûvuzòçmums, SIA ......................................... 12. Agande bûve, SIA ............................................................................ 121. AGP Serviss, SIA .................................................................................. 13. Ahorn, SIA ................................................................................................... 49. Aizputes dzelzsbetona rûpnîca, SIA ............................. 132. Akmens apstrâdes centrs AKM, SIA ................................. 6. Akorns, SIA .............................................................................................. 131. Akvalent, SIA ............................................................................................ 91. Akvaserviss, SIA ................................................................................... 62. Alar Wood, SIA ........................................................................... 74., 86. Aldens, SIA ..................................................................................................... 1. Alejas projekti, SIA .......................................................................... 127. Aleksis M, SIA ......................................................................................... 13. Alfa Metâls, SIA ...................................................................................... 50 ALeoks, SIA ................................................................................................ 48. ALion, SIA ........................................................................................ 24., 25. Amirels, SIA ............................................................................................... 86. Amross, SIA ............................................................................................... 68. Apsardzes dienests Jûrmala, SIA ................................... 132. Apstrâde, IK ............................................................................................... 49. Aqua-Brambis, SIA .......................................................................... 102. Arhitekta K. Rukuta birojs, SIA ........................................... 115. Arhitekte G. Kursîte, SIA ........................................................... 118. Arhitektûras stila studija, SIA .............................................. 119. Arniks, SIA ................................................................................................... 13. ARRE, SIA ................................................................................................. 128. Ase, SIA ......................................................................................................... 13. Atehs, SIA ........................................................................... 1.vâks, 115. Autohim, SIA ............................................................................................ 91.

Â Âdaþu Metâls, SIA ............................................................................ 36..

B B & B Tools Latvia, SIA ................................................................... 14. Balga, SIA ..................................................................................................... 37. Baltex Group, SIA ....................................................... 2.vâks, 116. Baltic Metal Construction Management , SIA .... 50. Baltik Eko Group, SIA .................................................................... 139. BCK, SIA ........................................................................................................ 14. Belameks, SIA ............................................................................................. 8. Bçrziòð M., individuâlâ darba veicçjs ................................. 6. Bçrziòð un Delavers, SIA .............................................................. 11. Binders, SIA ............................................................................................ 141. BoGeM & Co, SIA ................................................................................. 49. Bonum, SIA ................................................................................................ 14. Bronze & Ko, SIA ................................................................................... 51. BT5, SIA ......................................................................................................... 44. BTC, SIA ......................................................................................................... 14. Buvema, SIA ................................................................................................. 8. Bûve Wood Line, SIA ....................................................................... 15. Bûvelementi, SIA ................................................................................. 15. Bûvenergo A, SIA ................................................................................ 94. Bûvgaldnieks, SIA ................................................................................ 29. Bûvmeistars, AS ................................................................................... 15. BVT Partneri, SIA .................................................................................. 92.

C Celmiòa bûvkonstrukciju projektçðanas birojs .. 119. 142

CeltCom, SIA ............................................................................................ 15. Cita versija, SIA ................................................................................... 119. Collegium Optima Trade, SIA ............................................... 122.

D Dârzs Zem Saules, stâdaudzçtava ................................. 126. Delve 2, SIA ............................................................................................... 16. Didrihsons arhitekti, SIA ............................................................ 131. Distudija, SIA ............................................................................................ 66. Dizaina grupa, SIA ............................................................................... 49. Dzinno 500, IK ..................................................................................... 138.

E EdAn Elektro, SIA ................................................................................. 97. Effect projects, SIA ....................................................... 2.vâks, 45. Efija-2, SIA ................................................................................................... 80. EKLA, SIA ..................................................................................................... 11. Ekomeistars, SIA ......................................................................... 4.vâks Ekostandarts tehnoloìijas, SIA .................................... 3.vâks Ekoteh Bûve, SIA .................................................................................. 98. Eksortus, SIA ............................................................................................ 97. Elko, SIA ......................................................................................................... 98. Empower, SIA .......................................................................................... 98. Enfriho, SIA .............................................................................................. 104. Eurologi, SIA .............................................................................................. 45. Evento, SIA ..................................................................................................... 9. Evor, SIA ........................................................................................................ 96. Evor.L, SIA .......................................................................................... 1.vâks

F F Serviss, SIA ........................................................................................... 46. Falkors I.A.U., SIA ............................................................................... 54. Fan, SIA .......................................................................................................... 94. Filtri, SIA ..................................................................................................... 107. Flora, SIA ....................................................................................................... 42. Flowerete .......................................................................................... 24., 25.

G GATEline, SIA ............................................................................................ 56. Gidrostroimost-Rîga, SIA .......................................................... 125. Glâzeri BT, SIA ......................................................................................... 55. Graf X, SIA ................................................................................................... 68. Griva Group, SIA ........................................................................ 26., 27. Grundfos Pumps Baltic, SIA ..................................................... 94. GUMA, SIA .............................................................................................. 125.

H House Hold ............................................................................................... 133. Hromets, SIA ......................................................................................... 101.

I Ifo Sanitar filiâle ..................................................................................... 82. IGL, SIA ........................................................................................................ 104. IL 55, SIA ................................................................................................... 133. Iïìuciems, SIA ....................................................................................... 120. Indutek LV, SIA ..................................................................................... 104. Intrex Serviss, SIA .............................................................................. 92. Ivo mçbeles, IK ....................................................................................... 76.

J Jauncçrpji, SIA .................................................................................... 125. Jâòrâmis, SIA ................................................................................... 1.,16. JOSA, SIA ................................................................................. 123., 124. JS & Partneri, SIA ............................................................................. 123. JS Logu un Durvju Serviss, SIA ............................................ 43. JSBJ, SIA .......................................................................................................... 9. Jumiks Serviss, SIA ........................................................................... 98. Junkers, firmas pârstâvniecîba .......................................... 100.

Junks, SIA .................................................................................................... 76. Juvi group, SIA ....................................................................................... 54.

K Kaliòi, ZS ..................................................................................................... 132. Kalo Bûve, SIA ......................................................................................... 54. Karme filtrs, SIA ................................................................................. 102. Kâgo, SIA ...................................................................................................... 23. Kiilto Latvija, SIA ................................................................................... 41. KL nami, SIA .............................................................................................. 16. Kompânija Avotiòi, SIA ...................................... 30., 31., 122. Konvent Riga, SIA ............................................................................... 16. Korogrîdas, SIA ...................................................................................... 17. Krastmaïi sçklas, SIA .................................................................... 136. Kreativ, IK ..................................................................................................... 53. Krûza, SIA .................................................................................................. 122. KSIL Baltic, SIA ................................................................................... 134. K-Tehnoloìijas, SIA ......................................................................... 108. Kuldîgas meliorâcija, SIA .......................................................... 128. Kvintar, SIA .............................................................................................. 124.

L Labas vides producenti, SIA ................................................. 128. Lagron, SIA ................................................................................................. 17. Lamd serviss, SIA ............................................................................. 126. Lamela, veikals - salons ................................................................ 21. Lampu dizaina darbnîca, SIA ................................................... 67. Latekss, SIA ............................................................................................... 50. Latkons, SIA ............................................................................................... 94. Latroof, SIA ................................................................................................. 37. Latvia Timber International, SIA .......................................... 50. Latvijas Tirdzniecîbas un rûpniecîbas kameras firma Ekspertîze, SIA ....................................... 138. Latvijasmernieks.lv, SIA ....................................... 2.vâks, 140. Lauras mçbeles, SIA ........................................................................ 78. L.A.X., SIA ................................................................................................ 106. LeBens, SIA .................................................................................... 32., 33. Leiòi, SIA ....................................................................................................... 17. Lekâls, SIA ................................................................................................... 51. Liene Serviss, SIA ............................................................................ 101. Lite, SIA .......................................................................................................... 78. Litneks, SIA ................................................................................................ 36. LoguRemonts. lv, servisa centrs ......................................... 46. Lokas mçbeles, IK ............................................................................... 77.

M MadikenaS, SIA ..................................................................................... 17. Marepleks, filiâle Latvijâ ............................................................... 55. Marvik Serviss, SIA ........................................................................ 104. Max Cool, SIA ....................................................................................... 110. Mâjas Tekstil, darbnîca .................................................................. 79. MCI, SIA ......................................................................................................... 21. Meriteg, SIA .............................................................................................. 47. Mesako, SIA .............................................................................................. 95. Mçrnieks MMR, SIA ...................................................................... 141. MG Meistars, SIA ................................................................................ 18. Mîtavas Logi M, SIA ......................................................................... 47. MNL, SIA ...................................................................................................... 29. Modus Mood, SIA ............................................................................ 118. Mûsas amatnieks, SIA ................................................................... 77. Mûzas istaba, SIA ............................................................................... 79. MVSS, SIA ................................................................................................... 39.

N Nâkotne, SIA ............................................................................................. 57. ND 38, SIA .................................................................................................. 18. Nedek, IK ...................................................................................................... 18. Nidija, SIA ................................................................................................. 105. Nik, SIA ........................................................................................................... 97. N.K., SIA ............................................................................................... 1.vâks Nordic Homes, SIA ......................................................................... 130.

Omadus apsardzes sistçmas, SIA ................ 2.vâks, 97.

Salang-P, SIA, Veikals ................................................................... 110. Sal-Energo PRO, SIA ...................................................................... 105. San Trade, SIA ........................................................................................ 95. Sanoda, SIA ............................................................................................... 80. santehnikasveikals.lv, internetveikals ............................. 86. S.A.U. 70, SIA ......................................................................................... 12. Sertifikâcijas un testçðanas centrs, SIA .................. 133. Seves, SIA ................................................................................................... 20. Sçme, SIA .................................................................................................... 90. Silmeþs, SIA ................................................................................... 69., 80. Siltumsûknis ........................................................................................... 101. Siltumsûkòu centrs, SIA ............................................................ 100. Simetrija, SIA ........................................................................................... 19. Skati-AZ, SIA ............................................................................................ 57. Skâbardis, SIA ......................................................................................... 87. Skursteòu serviss, SIA ................................................................ 134. Smiltnieki, AS ...................................................................................... 1., 9. Solar KEJ, SIA ....................................................................................... 102. Specenergo, SIA ................................................................................... 51. Spolîte, veikals ........................................................................................ 67. Sprinklers Serviss, SIA ................................................................ 110. Svillas, SIA .................................................................................................. 19.

P P. Alkðòa projektu grupa, IK .................................................... 123. Pamats un Co, SIA .............................................................................. 10. Pante, SIA .................................................................................................... 78. Paroc, SIA ..................................................................................................... 55. Per Aarsleff A/S Latvijas filiâle ........................................... 105. PG, SIA ............................................................................................................. 79. Power Term, SIA ................................................................................... 55. Profcentrs, SIA ..................................................................................... 136.

R R & T, SIA ................................................................................................... 135. Race, SIA ................................................................................................... 126. Ramirent Baltic, AS, Rîgas filiâle ......................................... 18. Ramkons, SIA ........................................................................................ 103. Raunas lauktehnika, SIA ............................................................... 79. Repa, SIA ................................................................................................... 124. Riko G, SIA ................................................................................................ 101. Riko RF, SIA .............................................................................................. 127. Rîgas bûvserviss, SIA ...................................................................... 19. Rîgas logi ....................................................................................................... 48. RK69 Group, SIA ....................................................................... 34., 75. RMS Heating, SIA ............................................................................... 95. Robert Bosch, SIA, Buderus pârstâvniecîba .......... 99. Rods, SIA ...................................................................................................... 69. RUP, SIA .......................................................................................................... 19. Rûíis LM, SIA ........................................................................................ 133. Rûpnîcprojekts AS, AS ................................................................ 119.

Tekko Rîga, SIA ....................................................................................... 20. tesa A/S, ârvalstu komersanta pârstâvniecîba ........................................................................... 2., 70. Ticians, SIA ................................................................................................. 68. Tikkurila, SIA .............................................................................................. 41.

U UFB projekts, SIA .............................................................................. 123. Uldis Briedis, SIA ............................................................................... 134. Uldis Leilands, SIA ........................................................................... 127.

Û Ûdens Pro, projektçðanas firma ........................................ 105. ÛdensBoss, SIA, Veikals ........................................................... 106.

V Valkas meliorâcija, SIA ................................................................ 134. Velve M.S. tehnoloìijas, SIA ................................................... 53. Vides tehnika, SIA ............................................................................ 137. Viessmann, SIA ...................................................................................... 95. Vilar, SIA ........................................................................................................ 96. Vindecor, SIA ............................................................................................ 71.

Ðaurais ceïð, SIA ................................................................................... 20.

WMT Baltic, SIA ................................................. 7., 52., 64., 65. WS, SIA ....................................................................................................... 120.

Tavs nams & I.P.I., SIA .................................................................. 120. Tehnodizains, SIA ................................................................................. 48.

Zemgales tehnoloìiskais centrs, SIA ............................. 37. Zenico projekts, SIA ....................................................................... 120.

143

Izdevçjs

Informâcijas grupa «Latvijas Tâlrunis», reì. apl. Nr. LV40003050681 Blaumaòa 38/40, LV 1011 Rîga, tâlr. 67 770711 E-pasts: serviss@latvijastalrunis.lv Izdevçjs neatbild par nepareizi sniegtu informâciju. Ja lietotâjs vçlas izmantot «abc.lv Praktiskie Padomi» esoðos materiâlus, lietotâjam jâsazinâs, rakstot uz e-pasta adresi: redakcija@abc.lv. 1. vâka foto: www.shutterstock.com

144