U SĄSIADA
Latem powieje ze Wschodu. Ożywczo i świeżo. Wszystko za sprawą festiwalu Wschód Kultury, który po raz kolejny startuje z inicjatywy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i połączy trzy polskie miasta. W kolejne letnie weekendy na festiwalach w Rzeszowie (Europejski Stadion Kultury), Lublinie (Inne Brzmienia) i Białymstoku (Inny Wymiar) będzie można obejrzeć wschodni towar eksportowy, w najlepszej postaci. W programie koncerty, przedstawienia, wystawy i rozmowy do świtu z sąsiadami. Wschód Kultury to okazja do posłuchania łotewskiego rocka i gruzińskiego bluesa, zobaczenia białoruskiej sztuki zaangażowanej i poczytania ukraińskich dramatów. Dla odmiany zagrają też anglosaskie zespoły i amerykańskie gwiazdy, mieszanka będzie więc wybuchowa. Festiwale Wschodu Kultury stawiają na dialog i spotkanie, na wszystkie wydarzenia wstęp jest darmowy. Na Wschodzie każdy jest mile widziany!
29-36_dodatek_A197a.indd 29
MUZYKA
Duety ze wschodu
Duety gwiazd to już tradycja rzeszowskiego koncertu głównego Europejskiego Stadionu Kultury, który w swoim założeniu ma budować dialog między wschodnimi sąsiadami. Nie inaczej będzie w tym roku. Na największym koncercie festiwalu zagrają niepowtarzalne kolektywy artystów. Uczestnicy będą mogli posłuchać Natalii Nykiel, która zagra z litewską gwiazdą elektroniki Golden Parazyth, Dawida Kwiatkowskiego, któremu będzie wtórować The Hardkiss z Ukrainy, wzbogacający elektronikę etnicznymi wątkami. Z kolei Sarsa zagra w duecie z jazzowym Green Room&Dato Lomidze z Gruzji, a Skubas stworzy muzyczny kolektyw z wyjątkowym wokalistą z Wielkiej Brytanii, Jono McCleerym. Główną gwiazdą festiwalu będzie zespół Within Temptation, któremu będzie towarzyszył Piotr Rogucki, za to na otwarciu imprezy zagra Kortez. W Rzeszowie odbędzie się prawdziwa rozmowa. Międzykrajowa i międzypokoleniowa. 24.06, Stadion Miejski, ul. Hetmańska 69, Rzeszów
w w w. w s c h o d k u l t u r y . e u
06.06.2016 18:41
MUZYKA
Czy muzyka ma wpływ na charakter człowieka? Jak ważna jest sztuka w życiu? I czy może ona pomóc w rozwiązywaniu codziennych problemów szarego obywatela naszego kraju? Tegoroczna edycja Europejskiego Stadionu Kultury, czyli rzeszowskiej części Wschodu Kultury, zadaje sobie i publiczności bardzo trudne pytania. Odpowiedzi będzie można szukać podczas licznych koncertów, przedstawień, wystaw, dyskusji i warsztatów. Nie gwarantujemy sukcesu w poszukiwaniach, ale zapewniamy, że przynajmniej na te trzy dni zwykłe życie każdego mieszkańca Rzeszowa się odmieni. Tego festiwalu nie da się nie zauważyć. I dobrze!
Gwiazda festiwalu
Within Temptation to główna gwiazda tegorocznego Europejskiego Stadionu Kultury. Królowie symfonicznego rocka zagrają w duecie ze znanym wszystkim wokalistą Comy – Piotrem Roguckim. Trzeba przyznać, że to dość wybuchowa mieszanka, bo zarówno Rogucki, jak i Sharon den Adel – wokalistka Within Temptation – słyną z niesamowitej charyzmy na scenie. Jeśli przegapiliście występ Holendrów na ostatnim Woodstocku, to koniecznie nadróbcie braki. Tam prawie roznieśli scenę, co wydarzy się w Rzeszowie? 24.06, Stadion Miejski, ul. Hetmańska 69
Mokre kadry
W czasach kiedy nie znano jeszcze kliszy, a o stworzeniu aparatów cyfrowych nikt nawet nie marzył, zdjęcia robiono techniką kolodionową. Polega ona na naświetlaniu w aparacie fotograficznym szklanej płyty pokrytej warstwą kolodionu zawierającego substancję światłoczułą. W wyniku tego na szkle powstaje obraz negatywowy, który następnie jest odbijany na papierze. Tajniki XIX-wiecznej techniki będzie można poznać na warsztatach Roberta Miernika, który od prawie dekady zajmuje się fotografią. Wykonane na szkle zdjęcia będą pokazywane 22 lipca na wernisażu w galerii. 23-26.06 Galeria Nierzeczywista, ul. Nierzeczywista 10
WARSZTATY
29-36_dodatek_A197a.indd 30
06.06.2016 18:41
INSTALACJA
Strzygi, topielice
AKCJA
Król absurdu
W zeszłym roku na Wschodzie Kultury pokazywany był projekt Pawła Chary, fotografa i osobistego sekretarza Sławomira Mrożka, poświęcony wybitnemu dramatopisarzowi. Artysta pracował u boku pisarza przez ostatnie dwa lata, dokumentując jego życie. Powstałe przy tej okazji fotografie składają się na bardzo intymny obraz Mrożka. W tym roku wystawa zdjęć Chary zostanie połączona z czterema innymi wydarzeniami z pogranicza literatury, teatru i fotografii opowiadającymi o dramatopisarzu. Widzowie będą mogli obejrzeć „Emigrantów” Mrożka wyreżyserowanych przez Piotra Cyrwusa i pełnometrażowy film dokumentalny o pisarzu czy też przejrzeć album z fotografiami dramatopisarza wydany przez oficynę literacką Noir Sur Blanc. W sobotę 25 czerwca w klubie festiwalowym odbędzie się również dyskusja z udziałem fotografa.
„Słowiańskie bestie” to interaktywna instalacja audiowizualna, której tematem będą bohaterowie baśni i legend wywodzących się z krajów Partnerstwa Wschodniego, takich jak Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Mołdawia czy Ukraina. Ich autorami są ilustratorzy pochodzący z tych krajów. Jury wybierze pięć najpełniej oddających słowiańskiego ducha postaci, które zostaną ożywione w formie 3D przez Krzysztofa Szczepańskiego. „Słowiańskie bestie” zostaną zamknięte w drewnianych klatkach. Będzie można nie tylko podziwiać je, ale też dowiedzieć się o nich kilku ciekawostek. 23-26.06, Podziemna trasa turystyczna
FILM
TEATR
MUZYKA
Szybka piłka
Jeśli lubicie być na bieżąco, to nie możecie przegapić tego wydarzenia. Przez dwa dni w klubie festiwalowym będą pokazywane filmy krótkometrażowe, prezentowane wcześniej na kijowskim festiwalu filmów krótkometrażowych KISFF. W programie produkcje reżyserów z Ukrainy oraz Grupy Wyszechradzkiej. Festiwal KISFF odbywa się w Kijowie od 2012 r. i cieszy się coraz większym zainteresowaniem, również dlatego że jako jeden z niewielu jest w pełni niezależny i apolityczny. 25-26.06, klub festiwalowy na bulwarach
29-36_dodatek_A197a.indd 31
Strach się bać
Przygotowany przez Stowarzyszenie Twórcze SztukPuk Sztuka spektakl powstał na podstawie wierszy dla dzieci napisanych przez XIX-wiecznego psychiatrę i pisarza Heinricha Hoffmana. Niech jednak słowo „dzieci” was nie zmyli. „Jak to niegrzecznym bywa źle” to zdecydowanie spektakl dla dorosłych. Twórcy uwspółcześnili dość makabryczne historyjki Hoffmana i uczynili z nich opowieść o współczesnych lękach, psychozach i fobiach, które swoje źródło mają w dzieciństwie. Przygotujcie się na wybudzanie demonów. 25.06, Teatr Maska, ul. Mickiewicza 13
Dzikie rytmy
Aleksander Wnuk to wybitny multiinstrumentalista grający na przeróżnych instrumentach perkusyjnych. Jego koncerty to rodzaj performensu, podczas którego artysta sięga m.in po wibrafon, kotły, kalimba, angklung czy wszelkiego rodzaju gongi. Nie inaczej będzie na Wschodzie Kultury. Artysta wraz z trzema innymi muzykami zabierze słuchaczy na swoisty spacer dźwiękowy, który ma mieć charakter duchowej kontemplacji. „Alarm, percussion thriller goes East” to wędrówka po mrocznych rytmach i nieznanych zakamarkach brzmień. 23.06, klub festiwalowy na bulwarach
06.06.2016 18:42
16
MUZYKA
MUZYKA
Punkowy aerobik Pięć dni, dziesięć krajów i trzy kontynenty. Tak w liczbach wygląda drugi etap Wschodu Kultury, który odbędzie się w Lublinie. Inne Brzmienia, bo pod taką nazwą odbywa się ta odsłona festiwalu, w dużej mierze poświęcony jest muzyce. Tegoroczna edycja zaskakuje różnorodnością. Na scenie pojawi się m.in. 30-osobowa grupa z Japonii Shibusashirazu Orchestra, weterani post rocka z Chicago, czyli Tortoise i nowojorczycy z Easy Star All-Stars, którzy śpiewają wielkie przeboje w stylu reggae. Poza tym w programie prezentacja najciekawszych zjawisk kulturalnych z Ukrainy oraz liczne warsztaty, spotkania i dyskusje. Na zachętę dodamy, że wszystko to za darmo. Stratą byłoby nie spróbować!
Język fiński do łatwych nie należy, dlatego trójka przyjaciół z Helsinek nazwy dla swojej kapeli postanowiła poszukać w anglojęzycznym świecie. Nie poszli jednak na łatwiznę i swój punkowy band ochrzcili przewrotnym zdaniem Have You Ever Seen The Jane Fonda Aerobic VHS?. Pomysłowości nie można im odmówić, choć pewnie wymyślna nazwa w końcu zemści się na nich podczas wywiadów. Na razie zostali okrzyknięci sensacją europejskich showcase’ów. Ich utwory to miks hałaśliwego punk rocka i psychodelicznego elektro. Podobno nogi same tańczą. I niekoniecznie w stylu Fondy. 10.07
Metalowa opera
Ciężkie brzmienia to domena Szwecji, w której przypada pewnie po jednej kapeli deathmetalowej na kilometr kwadratowy. Niedziwne więc, że stamtąd pochodzi zespół, który swoją muzykę nazywa awangardowym metalem. Co jednak odróżnia Diablo Swing Orchestra od tradycyjnego, ciężkiego grania? To, że metal łączą z muzyką klasyczną, jazzem, a nawet śpiewem operowym. Brzmi to dość makabrycznie, ale Szwedzi wiedzą, co robią, i potrafią podejść do swojej muzyki z humorem i dystansem. Zdecydowanie „inne brzmienia”. 08.07
Dzikusy
MUZYKA
Jeśli myśleliście, że irokezy, ćwieki i skóry zarezerwowane są dla młodych gniewnych, to musicie wpaść na koncert UK Subs. Charlie Harper, założyciel i lider zespołu, urodził się w 1944 r., ale na scenie ma energię 18-latka. Podobnie jak reszta składu, który choć przez 40 lat istnienia grupy często się zmieniał, to zawsze charakteryzował się dziką, punkową energią. UK Subs to absolutna legenda, która wymieniana jest w jednym szeregu z Sex Pistols, The Clash czy The Stranglers. W Polsce na dłużej ostatni raz byli w 1983 r., kiedy zagrali trasę z Republiką. Taka okazja prędko może się nie powtórzyć. 08.07
MUZYKA
Legenda post rocka
Kiedy zaczynali w 1990 r. w Chicago, nikt nie rozumiał, o co w ich muzyce chodzi. Dziś Tortoise to jedna z najważniejszych postrockowych kapel. Alternatywny, instrumentalny rock to ich wizytówka. Utwory oparte na powolnym tempie, z mocno uwypukloną sekcją rytmiczną, inspirowane są jazzem i elektroniką, a do tego mają mocno transowy charakter. Niektóre kawałki Tortoise trwają nawet po 25 minut, ale nie ma czego się obawiać. Chłopaki z Chicago słyną z tego, że potrafią czarować na koncertach. 09.07
29-36_dodatek_A197a.indd 32
06.06.2016 18:42
Z Ukrainy
Tegoroczny cykl „Move East Movie” poświęcony będzie Ukrainie. W programie prezentacja najnowszego kina ukraińskiego, filmy dokumentalne oraz projekcje związane z wypadającą w tym roku 30. rocznicą wybuchu elektrowni w Czarnobylu. Wśród zaprezentowanych filmów znajdziemy m.in. nagrodzone w Cannes „Plemię”, czyli mocny obraz opowiadający o ośrodku dla głuchoniemych na Ukrainie, czy dokument „Żywy ogień” o życiu i pracy pasterzy w ukraińskich Karpatach. 06-10.07
FILM
MUZYKA
Wybujane przeboje
Wbrew pozorom nagranie dobrego covera bywa trudniejsze, niż skomponowanie autorskiego przeboju. Nowojorska grupa Easy Star All-Stars słynie z tego, że popularne utwory, jak chociażby piosenki Pink Floydów, Radiohead czy The Beatles, aranżuje w stylistyce reggae-dubowej, dodając im lekkości i charakterystycznego jamajskiego flow. Na warsztat wzięli już mnóstwo utworów, więc ich koncerty to niekończąca się lista przebojów. Wielu z nich zapewne nie rozpoznacie, ale pobujacie się do wszystkich. Trudno się oprzeć ich urokowi. 09.07
MUZYKA MUZYKA
Niezły show Wschodnie brzmienia
Jak brzmi łotewski indie rock, czy we Lwowie tak samo grają rock’n’rolla i co się wydarzy, kiedy połączymy elektronikę z tradycyjnymi ukraińskimi pieśniami mantrami? Inne Brzmienia odpowiadają na te wszystkie pytania, zapraszając na swoją scenę naszych wschodnich sąsiadów. W Lublinie będziemy mieli okazję posłuchać m.in. Shumy z Białorusi, którzy łączą klubowe dźwięki z muzyką ludową, Carnival Youth z Łotwy, którzy zwyciężyli tegoroczny Eurosonic, jeden z większych showcase'owych festiwali w Europie, czy The Hypnotunez z Ukrainy, grających swinga z punkrockową werwą. Nowe zdecydowanie idzie ze Wschodu!
29-36_dodatek_A197a.indd 33
Weź grupę 30 Japończyków, postaw ich na scenie ze wszystkimi możliwymi instrumentami, jakie tylko przyjdą ci do głowy, zapewnij im wymyślne kostiumy i dzikie makijaże, dodaj trochę ognia, trochę tradycyjnego teatru butō i dużo wolności. Tak w skrócie brzmiałby przepis na Shibusashirazu Orchestra. Japońską formację, którą trudno porównać do czegokolwiek innego na świecie. Ich koncerty nie mają sobie równych i są jedynym w swoim rodzaju show, który potrafi trwać nawet dwie godziny. Ten żywioł Lublin zapamięta na długo. 09.07
06.06.2016 18:42
Filharmonii nane przez FP i zaprona, Jivana yszyć będą
WYSTAWA
Ostatnia odsłona Wschodu Kultury odbywa się w Białymstoku. Tematem festiwalu jest wielokulturowość Podlasia, MUZYKA a szczególnie Białegostoku, gdzie przez wieki mieszkali Polacy, Rosjanie, Białorusini, Tatarzy, Ukraińcy, Litwini, Żydzi i Niemcy. Inny Wymiar, bo taką nazwę nosi ta odsłona festiwalu, jest próbą stworzenia dialogu między tymi kulturami. Dialogu niejednokrotnie bardzo trudnego, dlatego na festiwalu nie zabraknie opowieści o traumach, konfliktach i niełatwych aspektach wielokulturowości. Inny Wymiar nie ogranicza Gruzińska Joplin się jednak tylko do Nazywają ją gruzińską Janis Joplin i choć rozpamiętywania przeszłości, jej muzyka daleka jest od rocka i bluesa, to faktycznie coś jest w tym określeniu. Nino ale też patrzy w przyszłość, Katamadze, podobnie jak Joplin, śpiewa całą pokazując nie tyle to, co sobą. Na scenie daje z siebie wszystko i zamiedzieli, ile przede wszystkim nia się w prawdziwy wulkan energii. W głosie artystki czuć gruziński klimat. Jej muzyka to, co łączy. pełna jest nostalgii i emocji. Nie trzeba znać gruzińskiego, żeby dać się zabrać w tę podróż po tradycyjnej muzyce przełamanej jazzowymi wokalizami, psychodelią i wyrafinowanym rockiem. Towarzystwo Przyjaciół Kultury Żydowskiej
29-36_dodatek_A197a.indd 34
Trudne sprawy
Siergiej Kirjuszenko i Siergiej Szabohin to jedni z najważniejszych współczesnych białoruskich artystów. Pierwszy tworzy abstrakcyjne płótna i instalacje, które komentują trudną sytuację w jego ojczyźnie. Drugi opowiada o mechanizmach represji, opierając swoją twórczość na życiu codziennym. W jego pracach znajdziemy prywatne historie, slogany, znalezione przedmioty, które mówią o władzy i samowoli systemu państwowego. Galeria Arsenał w Białymstoku
MUZYKA
Do wiwatu!
Jazz, folk i elektronika w polsko-ukraińskim wydaniu. Dagadana to kwartet, który tworzy Daga Gregorowicz, Dana Vynnytska, Mikołaj Pospieszalski i Bartosz Mikołaj Nazaruk. Muzycy na koncie mają współpracę chociażby z Raz Dwa Trzy czy Gabą Kulką. Jak sami o sobie mówią, ich receptą na sukces jest połączenie ciepłych wokaliz z akustycznym brzmieniem kontrabasu i perkusji oraz dziecięcymi instrumentami muzycznymi. W Białymstoku zwycięzcy kilku Fryderyków wystąpią premierowo w towarzystwie artystów z Chin i Ukrainy. Białostocki Ośrodek Kultury
06.06.2016 18:42
Ostre kły
TEATR
Z pozoru to zupełnie prosta historia. Cztery wilki opowiadają o problemach i intrygach w ich watasze, które wynikają z chęci sprawowania władzy. Wiadomo jednak, że wilki to tylko pewna metafora. Dramat wielokrotnie nagradzanego Ołeksandra Witera „Noc wilków” to opowieść o potrzebie kłamstwa, sile władzy i pozorach, które potrafią sprowadzić na manowce. Dramat, który nigdy nie był wystawiony w Polsce, zostanie przeczytany przez aktorów Białostockiego Teatru Lalek. Performatywnemu czytaniu będzie towarzyszył koncert zespołów Karbido i Zero-85. Białostocki Teatr Lalek
Orient Express
AKCJA
W ramach spaceru edukacyjnego będzie można poznać historię miejsc związanych z Dworcem Fabrycznym, który dawniej nazywany był Dworcem Poleskim. Podczas wycieczki uczestnicy będą mogli również posłuchać opowieści o zapomnianych terenach w dzielnicy Wygoda, w której znajduje się dworzec, i poznać liczne ciekawostki z dziedziny kolejnictwa. Galeria im. Sleńdzińskich
AKCJA
Krwawa blizna
Rozwieszone płótna przypominają nosze dla rannych. Tylko że są czerwone, jakby zbroczone krwią. Na nich namalowane są litery, które układają się w napis „Nothing common, nothing personal”. Instalacja artystyczna Daniila Galkina, która zostanie zaprezentowana na ulicy, to dobitny komentarz do sytuacji na Ukrainie i symboliczny obraz protestów na Majdanie. Nosze układają się w transparent, a ich kolor świadczy o tym, że za deklaracje polityczne płaci się na Ukrainie krwią. Artysta pokazuje, że jego ojczyzna jest jedną, sączącą się raną, a granica między publicznym a osobistym jest bardzo płynna. Galeria Arsenał w Białymstoku
fot. Wojciech Puś „Magic Hour”
WYSTAWA
Kat i ofiara
„Kości się przemieszały” – tytuł wystawy Nikity Kadana bezpośrednio nawiązuje do sytuacji na Ukrainie. Tematem prac artysty jest nie tylko przeszłość, ale też przyszłość jego ojczyzny. W swojej twórczości Kadan rozlicza się z komunizmem, rozdrapuje narodowe traumy i przygląda się niezażegnanym konfliktom. Tytułowe kości należą zarówno do ofiar, jak i do katów. A ocena jednych i drugich występków okazuje się niełatwa… Galeria Arsenał w Białymstoku
29-36_dodatek_A197a.indd 35
MODA
East fashion
Moda niejedno ma imię. Inaczej wygląda w Polsce, inaczej w Ukrainie i innych krajach Partnerstwa Wschodniego. Podczas Wschodu Kultury nadarzy się okazja do spotkania i podejrzenia młodych twórców ze Wschodu. Wspólny pokaz będzie kontynuacją projektu, który powstał w ramach festiwalu Wschód Kultury Inny Wymiar w 2013 r. i jak zapowiadają organizatorzy, zakończy się zaskakującym finałem. Stowarzyszenie na rzecz Muzeum Mody i Tekstyliów ITE
06.06.2016 18:42