Mirrorless photography by Vangelis Delegos

Βαγγέλης Δελέγκος Τίτλος / Title: «Mirrorless Photography»

Va n g e l i s D e l e g o s

Συγγραφέας: Βαγγέλης Δελέγκος Author: Vangelis Delegos A΄ έκδοση: Μάρτιος 2016 1st Edition: March 2016 Nexus Publications S.A. Γράμμου 2 | Αγ. Ανάργυροι | 13561 2 Grammou Str. | Ag. Anargyroi | 13561 T 2108320834, F 2108320729 T 00302108320834, F 00302108320729 E info@nexusmedia.gr, www.nexusmedia.gr Κείμενα: Βαγγέλης Δελέγκος Texts: Vangelis Delegos Φωτογραφίες: Βαγγέλης Δελέγκος Photographs: Vangelis Delegos Creative Director: Eva Papagianni Διάθεση - διανομή: Βαγγέλης Δελέγκος - Nexus Publications S.A. Distribution: Vangelis Delegos - Nexus Publications S.A. ISBN: 978-960-8152-23-6 Copyright © Βαγγέλης Δελέγκος / Vangelis Delegos Ένα μεγάλο “ευχαριστώ” στο μοντέλο Σταματίνα Βλάμη, για τη συνεργασία και τον επαγγελματισμό της... A very special “thank you” to model Stamatina Vlami, for her cooperation and professionalism... Απαγορεύεται η αναδημοσίευση οποιουδήποτε κειμένου, μέρους κειμένου ή εικόνας, σε οποιαδήποτε μορφή ή γλώσσα, χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού. It is prohibited to republish any text, part of text or image in any format or language, without written permission of the author.

MIRRORLESS PHOTOGRAPHY

“

A camera is as good as the hands and eyes of the one who uses it and in the vast majority of cases, it will not be liable for an unsuccessful or indifferent shot but the man behind the viewfinder will certainly be.

”

“

Μία φωτογραφική μηχανή είναι τόσο καλή, όσο ακριβώς τα χέρια και τα μάτια αυτού που την χειρίζεται. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, δεν θα ευθύνεται αυτή για μία αποτυχημένη ή αδιάφορη λήψη αλλά ο άνθρωπος πίσω από το σκόπευτρο της.

”

Αναζητώντας τον ιδανικό εξοπλισμό… Εμείς οι φωτογράφοι, επαγγελματίες, ερασιτέχνες και όλες οι ενδιαφέρουσες περιπτώσεις ενδιάμεσα, γενικώς όσοι λατρεύουμε να δημιουργούμε εικόνες, μπορούμε να αποδειχθούμε, κατά καιρούς και κατά περίπτωση, πολύ περίεργα ανθρώπινα όντα. Από τη μία, είναι απολύτως βέβαιον ότι εμφανιζόμαστε ως αμετανόητα πλάσματα της συνήθειας, χωρίς καμία διάθεση για συχνές ή δραστικές αλλαγές στον εξοπλισμό ή στον τρόπο που φωτογραφίζουμε. Από την άλλη όμως, είμαστε ικανοί να διαβάζουμε και να καταπιανόμαστε με τις ώρες, ακόμα και να διαφωνούμε διαδικτυακά επί ματαίω, για κάθε λογής τεχνολογική καινοτομία που είναι σίγουρο ότι θα αποσπάσει την προσοχή μας και θα μας γοητεύσει. Πώς γίνεται να συνδυάζονται αυτές οι δύο κατεξοχήν εκ διαμέτρου αντίθετες συμπεριφορές και να συνυπάρχουν στον ίδιο φωτογράφο; Πώς υφίστανται τόσο αρμονικά, ο εναγκαλισμός, η υπεράσπιση μέχρι τέλους και η άκρως υποκειμενική αίσθηση του καθενός πως η δική του επιλογή εξοπλισμού σαφώς και είναι η καλύτερη, συμφέρουσα, έξυπνη ή η περισσότερο συνετή, με την ακόρεστη «δίψα» και περιέργεια που μπορεί να έχουμε, κάθε φορά που παρελαύνουν μπροστά από τα μάτια μας δελτία τύπου εταιρειών, hands on δοκιμές ή πλήρη και αναλυτικά reviews νέων φωτογραφικών μηχανών και φακών; Φοβάμαι πως, ξανά, για άλλη μια φορά, παντού και πάντα, η απάντηση είναι εύκολη, εμφανής και ίσως και όχι και πολύ ευχάριστη για κάποιους. Κάπου μέσα σε όλο αυτό τον καταιγισμό προϊόντων, γνωμών και εικόνων, ο δημιουργός, γοητευμένος από τον υπέροχο και «μαγικό» κόσμο της ψηφιακής τεχνολογίας, ξεχνά το προφανές, την αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα που υπερκαλύπτει κάθε εμπορικό και διαφημιστικό δέλεαρ. Μία φωτογραφική μηχανή είναι τόσο καλή, όσο ακριβώς τα χέρια και τα μάτια αυτού που την χειρίζεται. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, δεν θα ευθύνεται αυτή για μία αποτυχημένη ή αδιάφορη λήψη αλλά ο άνθρωπος πίσω από το σκόπευτρο της. Υπάρχουν βέβαια

θεματολογίες και κατηγορίες εικόνων που απαιτούν ή προϋποθέτουν εξοπλισμό με συγκεκριμένα τεχνικά χαρακτηριστικά, όμως οι φωτογράφοι που καταπιάνονται με αυτές, γνωρίζουν πολύ καλά τις ακριβείς δυνατότητες ή τις πολύ συγκεκριμένες ανάγκες αναβάθμισης των μέσων που έχουν στα χέρια τους. Κοινώς, θέλω να πιστεύω ότι μπορούν να είναι πρωτίστως αντικειμενικοί απέναντι στις ίδιες τους τις ικανότητες, πριν σπεύσουν να ρίξουν το φταίξιμο στην «αργή» αυτόματη εστίαση της μηχανής τους, στον υπερβολικό «θόρυβο» του αισθητήρα τους ή στα «προβληματικά» οπτικά του φακού τους. Δεν αποτελεί επίσης μυστικό το πόσο γρήγορα ο μέσος ερασιτέχνης φωτογράφος θα προτιμήσει να «κατηγορήσει» τον εξοπλισμό του, κάθε φορά που δε θα καταφέρει να οπτικοποιήσει αυτό που είχε στο μυαλό του, αντί να θελήσει να διορθώσει και να ενδυναμώσει την ασθενή δική του οπτική αντίληψη και τεχνική. Όπως προείπα λοιπόν, όλοι εμείς οι φωτογράφοι, κάθε εμπειρίας, κάθε γνωστικής ή πρακτικής βαθμίδας, στο τέλος της ημέρας είμαστε πολύ περίεργα πλάσματα… Για να μας προσφέρω όμως και κάποιο αξιοπρεπές «ελαφρυντικό», θα πρέπει να αποδώσω μέρος της ευθύνης σε όλους εκείνους τους «κακοπροαίρετους»

τεχνικούς, μηχανικούς και επιστήμονες που φροντίζουν, με εντατικούς αν όχι φρενήρεις ρυθμούς πλέον, να κρατούν αμείωτο το δικό μας αγοραστικό και καταναλωτικό ενδιαφέρον. Φέτος συμπληρώνω 23 ολόκληρα χρόνια ως επαγγελματίας φωτογράφος (αλήθεια, πώς πέρασαν κιόλας;) και αναπολώ συχνά την απλή και ρομαντική περίοδο του φιλμ και της αναλογικής Φωτογραφίας. Τότε που τα πράγματα ήταν πιο συγκεκριμένα, τα μοντέλα μηχανών δεδομένα και με πολύ πιο χαλαρούς ρυθμούς προσφοράς και αντικατάστασης. Τότε δηλαδή που η δική μας ικανότητα έμπαινε πολύ πιο συχνά σε αμφισβήτηση, παρά ο εξοπλισμός που διαθέταμε. Βέβαια, η ζωή και η τεχνολογία προχωρούν μπροστά και, μεταξύ μας, συνήθως κάνουν πολύ καλά. Έτσι, κάπου στις αρχές του 2004 θυμάμαι και τον εαυτό μου, εμφανώς ανήσυχο αν όχι έντρομο, να παίρνω την αμετάκλητη απόφαση να πραγματοποιήσω την επόμενή μου σοβαρή αποστολή για μεγάλο περιοδικό, χρησιμοποιώντας αυτή τη φορά αποκλειστικά ψηφιακή μηχανή, αφήνοντας μια για πάντα τα αναλογικά «σώματα» και τα φιλμ slides στο σπίτι, και μάλλον και στο «ένδοξο» παρελθόν. Γνωρίζοντας σε αρκετό βαθμό τις δικές μου ικανότητες, αλλά και τα συγκεκριμένα επίπεδα ποιότητας των φιλμ διαφανειών, η προσοχή μου ήταν αποκλειστικά στραμμένη στο τί θα μπορούσε να μου προσφέρει η νέα μου μηχανή, αυτό το περίεργο αντικείμενο που δεν διέθετε «πλάτη» που να ανοίγει, ενώ στη θέση της υπήρχε μια μικρή οθόνη που θα μου έδειχνε ακαριαία αυτό που είχα τραβήξει ή κάτι παρεμφερές τέλος πάντων. Πλάσμα της συνήθειας και εγώ ως τότε, δε μπορώ να πω παρά ότι δυσκολεύτηκα αρκετά να εμπιστευτώ αυτή τη νέα φιλοσοφία εργασίας. Θέλησα να φανώ αντικειμενικός, εκμεταλλεύτηκα όσα η τεχνολογία είχε να μου προσφέρει, από τότε και στο εξής, και προφανώς δεν το έχω μετανιώσει μέχρι σήμερα. Κάπως έτσι, οκτώ χρόνια μετά από εκείνη την αρκετά σημαντική στιγμή, και έχοντας ήδη αλλάξει τουλάχιστον τρία ακόμα «σώματα» φωτογραφικών μηχανών, φτιάχνοντας ταυτόχρονα εκ νέου ένα αρκετά δαπανηρό σετ φακών και αξεσουάρ, έφτασε το 2012 όπου η γνωριμία μου με τη νέα κατασκευαστική

πρόταση φωτογραφικών μηχανών, τις CSC (Compact System Cameras) ή πιο απλά «mirrorless», μετρούσε ήδη αρκετές δοκιμές, γνωριμία εκ των έσω και άφθονους πειραματισμούς. Με έναν μάλλον περίεργο συνδυασμό ενστίκτου και εμπειρίας, ήμουν ήδη σχεδόν βέβαιος ότι, ακόμα και αν τότε τίποτα δεν έδειχνε ότι κοιτούσα πιθανά το μέλλον της φωτογραφικής τεχνολογίας, τουλάχιστον για την ώρα, για τα προσεχή χρόνια, βρισκόμουν μπροστά στη νέα μου μεγάλη και σημαντική αλλαγή εξοπλισμού και μεθόδου δουλειάς. Πήρα λοιπόν στα χέρια μου μια μικροσκοπική αλλά ποιοτικότατη mirrorless, μαζί με δύο καλούς, μικρούς

φακούς με ασυνήθιστα χαμηλό βάρος και ξεκίνησα να καλύψω φωτογραφικά, για ένα διάσημο περιοδικό, ένα ολοήμερο φεστιβάλ γκράφιτι. Τί κοινό είχε εκείνη η ωραιότατη ημέρα και ανάμνηση, με την προαναφερθείσα του 2004; Την ανησυχία και την ανασφάλεια. Τουλάχιστον στην αρχή αυτή τη φορά. Εκείνο το μικρόσωμο, ελαφρύ αλλά ικανότατο φωτογραφικό εργαλείο, κατόρθωσε να με κάνει να αναθεωρήσω ριζικά την άποψη μου για τις ογκώδεις DSLR και να αμφισβητήσει ευθέως την αναγκαιότητα τέτοιου όγκου και βάρους εξοπλισμού, τουλάχιστον στη συντριπτική πλειοψηφία των θεμάτων που εγώ φωτογράφιζα και ακόμα φωτογραφίζω. Οι ώρες περνούσαν, οι λήψεις διαδέχονταν η μία την άλλη και, περιέργως, ο πάντα ταλαιπωρημένος αυχένας, ο ώμος και το χέρι μου βρίσκονταν ακόμα στη θέση τους. Όλα ακμαία και ξεκούραστα. Οι δε καλλιτέχνες

εμφανίζονταν εντελώς φιλικοί, φυσικοί και απροβλημάτιστοι απέναντι στη μικρή μου μηχανή, βλέποντας την όχι σαν αδιάκριτη φωτογραφική «απειλή» ενός παρείσακτου, αλλά σαν ενδιαφέρον και χαριτωμένο συμπλήρωμα της δικής μου έμφυτης αγνής περιέργειας για τα τεκταινόμενα. Επιστρέφοντας στο σπίτι και παρατηρώντας τα πολύ καλά αρχεία των λήψεων στον υπολογιστή, βρέθηκα να αναφωνήσω ξανά ένα «ο κύβος ερρίφθη», να πουλήσω χωρίς δεύτερη σκέψη τον υπάρχοντα εξοπλισμό μου και να ξεκινήσω να δημιουργήσω έναν καινούριο, πιο ελαφρύ, λιγότερο ογκώδη, αρκετά πιο οικονομικό και, το κυριότερο, χωρίς να θυσιάσω τίποτα από την ευκολία, την ταχύτητα και την ποιότητα της δουλειάς μου. Τώρα, στις αρχές του 2016, με απίστευτα κατασταλαγμένη τη γνώμη πως ναι, οι mirrorless είχαν έρθει για να μείνουν, το παρόν φωτογραφικό λεύκωμα έρχεται ως αναμενόμενη συνέχεια μιας συνειδητής επιλογής συστήματος και τρόπου λήψης. Οι σκέψεις, οι απλές τεχνικές αναλύσεις και τα κείμενα που ακολουθούν, λειτουργούν απλά ως χρήσιμο βοήθημα στην πλούσια εικονογράφηση, ως επεξήγηση των αυτονόητων συμπερασμάτων που οι φωτογραφίες του βιβλίου μπορούν να εξαγάγουν. Στα τέσσερα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει, δεν έχει υπάρξει απολύτως τίποτα που να μην έχω καταφέρει να φωτογραφίσω με μια mirrorless στο χέρι. Κανένας συμβιβασμός στην ποιότητα εικόνας, καμία έλλειψη σε οπτικά, καμία σωματική καταπόνηση, κανένα περιττό έξοδο…

Οι Compact System Cameras με λίγα λόγια… Είναι τέτοια τα αλματώδη τεχνολογικά επιτεύγματα των τελευταίων ετών, στους τομείς κατασκευής αισθητήρων, σκοπεύτρων, συστημάτων σταθεροποίησης, φακών και λοιπών ευκολιών, ώστε πραγματικά καθίσταται σχεδόν αδύνατο πλέον να ταξινομήσει κανείς όλη αυτή την υπερπροσφορά φωτογραφικών μηχανών. Στην κυριολεξία, δεν υπάρχει πια το «καλύτερο» ή το «χειρότερο», παρά μόνο ό,τι σου ταιριάζει. Το βάρος της επιλογής έχει μετατοπιστεί φανερά στην πλευρά του δημιουργού, στις ικανότητες του, στη διορατικότητα του, στο ταλέντο, ακόμα και στη θεματολογία του. Η έρευνα αγοράς εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από λεπτές έως και αδιόρατες διαφορές, από μοντέλο σε μοντέλο, εταιρεία

σε εταιρεία. Αυτό το κάτι παραπάνω που η κάθε πρόταση έχει να προσφέρει, συνήθως δε σχετίζεται με την δεδομένη ποιότητα εικόνας που όλοι μπορούν να απολαύσουν, με λιγότερο ή περισσότερο κόπο. Ακριβώς αυτή την ποιότητα εικόνας προσφέρουν και οι mirrorless φωτογραφικές μηχανές εδώ και χρόνια, όμως η διεκδίκηση από πλευράς τους ενός σημαντικού μεριδίου της αγοράς, ξεκίνησε από εντελώς διαφορετική αφετηρία. Ναι, σωστά το μαντεύει κανείς. Επειδή δεν διαθέτουν καθρέπτη και πεντάπρισμα, μπορούν να είναι αισθητά πιο μικρές σε διαστάσεις, πολύ πιο ελαφριές, πολύ πιο διακριτικές. Τώρα πια, έχοντας περάσει περισσότερα από 15 συναπτά έτη δουλεύοντας ως επαγγελματίας στο ταξιδιωτικό ρεπορτάζ και στο τοπίο, δε μπορώ να φανταστώ ιδανικότερη επιλογή για πολύωρες λήψεις, εξαντλητικό περπάτημα, σκαρφάλωμα, μεταφορά, ταξίδι σε συνθήκες όπου ο μικρός εξοπλισμός αποδεικνύεται σωτήριος. Μεταλλικά και καλοφτιαγμένα «σώματα», με εξαιρετική προστασία από σκόνη και νερό (και με σπαστές κινούμενες οθόνες που προσφέρουν δυνατότητα λήψης υπό ασυνήθιστες γωνίες), συνδυάζουν αυτές τις εξωτερικές αρετές και με πολύ πιο αθόρυβα κλείστρα, εξίσου σημαντικά όταν η παρουσία του φωτογράφου πρέπει να είναι διακριτική, έως και ανεπαίσθητη. Πόσο πιο εύκολη έχει γίνει πια η Φωτογραφία δρόμου με μια mirrorless στο χέρι. Ακόμα και σε τελετές, έθιμα, θρησκευτικά μυστήρια και τόσα άλλα, πόσο πιο γρήγορη είναι πλέον η ενσωμάτωση του φωτογράφου στο πολύχρωμο ανθρώπινο σύνολο, χωρίς η εργασία του να παρεμβαίνει καθόλου στη ροή των γεγονότων, της ζωής της ίδιας. Ναι, δεν αντιλέγω, οι βαριές και ογκώδεις DSLR δείχνουν πιο εντυπωσιακές, πιο επιβλητικές, πιο «επαγγελματικές». Γνωρίζω από πρώτο χέρι ότι πολλοί συνάδελφοι μου τις κρατούν ακόμη και διστάζουν να προχωρήσουν σε αλλαγή του εξοπλισμού τους, ακριβώς επειδή αυτή η εικόνα δείχνει και πιο «επαγγελματική» στα μάτια του πελάτη. Θεωρώ δεδομένο ότι λίαν συντόμως όλο αυτό πρέπει να αλλάξει. Για να είμαι ειλικρινής, δε βρίσκω και κάποια άλλη επιλογή. Η πρόοδος της τεχνολογίας είναι τέτοια, ώστε και οι μεν επαγγελματίες θα αφήσουν πίσω τους τις DSLR, και οι δε πελάτες θα αναγνωρίσουν πως δεν υφίσταται καμία ποιοτική διαφορά στις παρεχόμενες υπηρεσίες, πέρα από το θεαθήναι. Έτσι, οι φωτογράφοι θα δουλεύουν πιο ξεκούραστα και πιο εύκολα, έχοντας απλά να «εκπαιδεύσουν» τους υπολοίπους στο να δέχονται ως κύριο γνώμονα αξιολόγησης και κοστολόγησης, την εικόνα καθεαυτή, και όχι το καλουπωμένο κουτί που την παράγει…

Προχωρώντας στην περαιτέρω απλή ανάλυση, η απουσία καθρέπτη και πενταπρίσματος έδωσε τη θέση του στο ψηφιακό σκόπευτρο, μια τεχνολογία που όφειλε και τελικά έκανε σπουδαία άλματα βελτίωσης τα τελευταία χρόνια. Προσωπικά δεν βίωσα κάποια ουσιαστική δυσκολία στη μετάβαση από την οπτική θέαση στην ψηφιακή, και τα οφέλη της δεύτερης ήρθαν πολύ γρήγορα να υπερκεράσουν τις αδυναμίες της. Ανακαλώ πόσο σπουδαίο και δαπανηρό χαρακτηριστικό θεωρείτο, στις SLR φωτογραφικές μηχανές (και ακόμα βεβαίως θεωρείται) η πλήρης κάλυψη σκοπεύτρου 100%, που και σήμερα απουσιάζει από την πλειοψηφία των νέων μοντέλων μέχρι κάποιο επίπεδο τιμής. Κοινώς, έπρεπε να πληρώσεις αδρά για να αποκτήσεις μηχανή με τέτοια κάλυψη. Στις mirrorless, αυτό το αγαθό υπήρξε δεδομένο από την αρχή και η ποιότητα εικόνας των τελευταίας γενιάς σκοπεύτρων, δεν έχει απολύτως τίποτα να ζηλέψει, με επιπρόσθετο πλεονέκτημα τη θέαση των παραμέτρων λήψης και της ίδιας της εικόνας, πριν την αποτύπωση. Η απουσία σημαντικού τμήματος κινητών μερών που υφίστανται στις DSLR, φανέρωσε το δρόμο και σε πολλά άλλα οφέλη, όπως την επίτευξη πραγματικά πολλών καρέ το δευτερόλεπτο, σε υψηλή ποιότητα. Είναι τόσο εύκολο πια να απολαύσεις 10, 12, 15 ή και περισσότερα καρέ / δευτ. στην κορυφαία ανάλυση του κάθε μοντέλου, κάτι που θα πρέπει να πληρώσεις τουλάχιστον πενταπλάσια ή εξαπλάσια για να το έχεις ως στάνταρ χαρακτηριστικό σε μια DSLR. Και δεν είναι μόνο αυτό. Η ταχύτητα, που συνοδεύεται από «σώματα», πλήκτρα και επιλογείς με υψηλότατες δυνατότητες παραμετροποίησης ώστε να ακολουθεί τον τρόπο εργασίας του εκάστοτε χρήστη, συνοδεύει απλώς μιαν εξαιρετική επίδοση αυτών των μηχανών και σε όλους τους τομείς της αυτόματης εστίασης, κάτι που από την αρχή φαινόταν καθαρά πως θα απειλήσει σύντομα ένα από τα βασικά εμπορικά πλεονεκτήματα των μεγάλων μηχανών. Οι CSC φέρουν αναγκαστικά όλη την ώρα την αυτόματη εστίαση επάνω στον αισθητήρα, κάποιες με λειτουργία Contrast AF, άλλες με Phase Detection, ορισμένες και με συνδυασμό των προαναφερθέντων. Έτσι, ειδικά σε περιπτώσεις λήψης με χρήση του LCD και του δεδομένου Live View, διαθέτουν συντριπτικό πλεονέκτημα έναντι των περισσότερων DSLR που υποχρεούνται να γυρίσουν σε πολύ πιο αργό Contrast AF εξαιτίας της θέσης του καθρέπτη. Χωρίς καμία αμφιβολία, αυτές οι μικρές και θαυματουργές μηχανές είναι ήδη καλύτερες ως προς την εγγραφή κίνησης και ανίχνευσης κινούμενων θεμάτων σε λήψεις βίντεο. Όσοι αγαπούν και την κινούμενη εικόνα λοιπόν,

εκτίμησαν από πολύ νωρίς και αυτό το χαρακτηριστικό, μαζί με την υψηλότατη ποιότητα και ανάλυση. Επιπρόσθετα, η αναγκαστικά μεγάλη ζήτηση για ανάλυση 4Κ (ως πότε άραγε;), σημαίνει και μεγαλύτερη δύναμη στην επεξεργασία των δεδομένων, κάτι που ωφελεί παραμέτρους όπως τα πολλά καρέ κ.λπ. Στην περίπτωση βεβαίως που όλα τα παραπάνω θεωρούνται από σημαντική μερίδα φωτογράφων (ίσως μεταξύ τους και εγώ) ως δευτερεύουσας σημασίας, οι mirrorless μηχανές μπορούν σήμερα να στέκονται επάξια δίπλα στον όποιο ανταγωνισμό, σε οτιδήποτε αφορά αυτή καθαυτή την ποιότητα της στατικής εικόνας. Οι διατιθέμενες αναλύσεις σε ΜΡ απευθύνονται κυριολεκτικά σε κάθε γούστο, καλύπτοντας κάθε πιθανό φάσμα εφαρμογών, ενώ και τα μεγέθη αισθητήρων ξεκινούν από τα σαφώς βελτιωμένα μοντέλα της μίας ίντσας, περνούν από το σύστημα Micro Four Thirds που πλέον έχει αποδείξει την αξία του, κάνουν μία γενναία στάση στο μαγικό κόσμο των APS - C, όπου και εκεί οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι εντυπωσιακές, και καταλήγουν σε full frame διαστάσεις, με την απόλαυση ποιότητας φωτογραφίας χωρίς κανέναν απολύτως συμβιβασμό. Η ευκρίνεια, η χρωματική πιστότητα, η απώλεια «θορύβου» σε υψηλά ISO χαρακτηρίζει την πλειοψηφία των CSC, και μάλιστα σε κατηγορίες τιμών που δύσκολα το πιστεύει πλέον κανείς. Οι εκτυπώσεις που μπορεί κάποιος να επιτύχει από ένα καλοτραβηγμένο αρχείο μιας mirrorless, βρίσκονται πέρα από κάθε επαγγελματική αμφισβήτηση. Τοιουτοτρόπως, όλες οι εταιρείες

δύνανται να παράσχουν εξελιγμένα και ολοκληρωμένα «οικοσυστήματα» φακών, σταθερής εστιακής απόστασης ή ζουμ, για κάθε πιθανή εφαρμογή. Τα οπτικά που ενσωματώνουν είναι άκρως ποιοτικά και μπορούν να συνοδεύσουν ιδανικά τις υψηλές επιδόσεις των αισθητήρων. Διαθέτουν λιγότερο όγκο και βάρος σε σχέση με τα αντίστοιχα των DSLR, και με τις σαφώς μικρότερες διαμέτρους τους επιφυλάσσουν και την ευχάριστη έκπληξη δαπάνης χαμηλότερων ποσών για αγορά φίλτρων. Εκεί όμως που πραγματικά ορισμένες mirrorless έφεραν μια μικρή φωτογραφική επανάσταση, είναι η σχεδόν αστείρευτη δυνατότητα αξιοποίησης παλιών φακών (vintage ή μη), ξεχασμένων σε ντουλάπες και συρτάρια για δεκαετίες. Υπάρχει ήδη μια σοβαρή κατασκευαστική τάση και ζήτηση για προσαρμογείς και αντάπτορες που θα φέρουν ξανά ζωή σε ξεχασμένα οπτικά, χωρίς κανέναν συμβιβασμό, τόσο στην ποιότητα εικόνας (ως προς παλιότερα προϊόντα), όσο και σε επιδόσεις όπως στη γρήγορη αυτόματη εστίαση (για σύγχρονους φακούς άλλων εταιρειών ή άλλων μεγεθών αισθητήρα). 16

Συνοψίζοντας τα παραπάνω, πριν δώσω το λόγο σε μια πλούσια επιλογή εικόνων από τις φωτογραφίσεις και τα ταξίδια που έχω πραγματοποιήσει τον τελευταίο καιρό, δουλεύοντας αποκλειστικά με mirrorless, διευκρινίζω ξανά πως επιχειρώ απλά να οπτικοποιήσω την πιστοποίηση όλων όσων ανέφερα. Ποιότητα εικόνας, ευκρίνεια, ακρίβεια στη φωτομέτρηση, αληθινή πιστότητα στο χρώμα, απουσία «θορύβου» σε υψηλές ευαισθησίες, ταχύτατη αυτόματη εστίαση, ασχέτως θέματος, δημιουργικός έλεγχος και κορυφαία παραμετροποίηση του χειρισμού της μηχανής. Αντοχή σε κάθε αντίξοο περιβάλλον, διακριτικότητα, μικρό βάρος και διαστάσεις. Χωρίς κανέναν δισταγμό λοιπόν, θα ομολογήσω πως ναι, οι αγαπημένες μου mirrorless με βοήθησαν να επαναπροσδιορίσω τη φωτογραφική τέχνη και τεχνική μου, με καινούρια διάθεση, αστείρευτο ενδιαφέρον και, εξίσου σημαντικό, με τόσο χαμηλό κόστος που δύσκολα θα πίστευα πριν λίγα χρόνια. Καλή σας περιήγηση στη δική μου «Mirrorless Φωτογραφία»…

In search for the ideal equipment ... We photographers, professionals, amateurs and all of these interesting cases in between, generally those of us who love to create images, can be proven to be, from time to time and where applicable, very strange human beings. On one hand, it is absolutely certain that we appear as unrepentant creatures of habit, with no intention of frequent or drastic changes to the equipment or the way we take photos. On the other hand though, we are able to read and to spend great amounts of time, even to disagree online in vain, for all sorts of technological innovation that is sure to distract us and seduce us. How is it possible to combine these two eminently diametrically opposed behaviors and manage to coexist on the same photographer? How can they be so harmoniously together, the embrace, the advocacy up to the end and the highly subjective sense that everyone seems to have, that his choice of equipment clearly is the best, more attractive, smart or prudent, with the insatiable “thirst” and curiosity that we have every time we see corporate press releases parading in front of our eyes, hands on tests or complete and detailed reviews of new cameras and lenses? I fear that, again, once more and always, the answer is easy, obvious and perhaps not very pleasant for some. Somewhere in all this barrage of products, opinions and images, the artist, fascinated by the wonderful and “magical” world of digital technology, forgets about the obvious, undeniable reality that exceeds any commercial and promotional lure. A camera is as good as the hands and eyes of the one who uses it and in the vast majority of cases, it will not be liable for an unsuccessful or indifferent shot but the man behind the viewfinder will certainly be. There are of course themes and whole categories of images that require or involve equipment with specific technical features, but photographers who grapple with them, know very well the exact features or very specific upgrading needs of the cameras in their hands. Commonly, I think they can be primarily objective towards their own abilities before rush to throw the blame on “slow” autofocus of the camera, the excessive “noise” of the sensor or in the “problematic” opticals of their lens. It is not also a secret how quickly the average amateur photographer will prefer to “blame” his equipment, every time he does not manage to visualize what he had in mind, instead of wanting to correct and strengthen his own visual perception and technique. So, as I said, all of us photographers, of every experience, every cognitive or practical level, at the end of the day we are very strange creatures...

But in order to offer us a decent “extenuation”, I would have to attribute part of the responsibility to all those “malicious” technicians, engineers and scientists who care, with intensive if not frenzied pace, to keep momentum in our buying and consumer interest. This year marks my twenty – third year in a row as a professional photographer (really, how did they pass already?) and I often recollect the simple and romantic period of film and analog Photography. When things were more determinated, camera models even more specific and in a clearly more relaxed pace of supply and demand. It was the time that our own ability was coming much more frequently in dispute, and not the equipment that we had. Of course, life and technology are moving forward and, truth be told, they usually do so very well.

So, somewhere in the beginning of 2004 I find myself, obviously uncomfortable or even fearful, to take the final decision to carry out my next serious mission for a magazine, this time using only a digital camera, leaving once and for all analog “bodies” and slide films at home, along with their adventurus and glorious past. Knowing my own abilities, but also the specific quality levels of transparency films, my attention was solely focused on what my new camera could offer me more, this strange object that had no “back” that opens , and in its place

was a small LCD screen that would instantly show me what I could shoot or something similar anyway. Creature of habit myself, I must confess that I really struggled enough to trust this new philosophy of taking pictures. I wanted to be objective, took advantage of what technology had to offer me, from then on, and obviously I have not regretted it ever since. This is how, eight years after that quite important moment, and having changed at least three other camera “bodies”, simultaneously creating a fairly expensive set of lenses and accessories, Ι reached 2012 where my acquaintance with the new photographic technical proposal, the CSC (Compact System Cameras) or simply «mirrorless» cameras, already counted several tests and plenty of experimentation. With a rather strange combination of instinct and experience, I was already almost sure that, even if then nothing seemed to be possibly looking at the future of photographic technology, at least for the time being, for the next few years, I was in front of my new big and important change of equipment and work method. So I got in my hands a tiny but of high quality mirrorless, with two good, small lenses with almost unbelievably low weight and started to cover an allday graffiti festival for a famous magazine. What did this beautiful day had in common with the aforementioned one back in 2004? Anxiety and insecurity. At first anyway. That pretty small, lightweight but highly capable photograph-

ic tool, managed to make me radically revise my opinion about bulky DSLRs and directly question the necessity of such volume and weight of equipment, at least for the vast majority of the subjects I photographed and still photograph. The hours passed, the shots succeeded one another and, curiously, the always crummy neck, shoulder and right hand were still in place. All thriving and rested. And the artists appeared quite friendly, natural and without any problems towards my small camera, seeing it not as intrusive photo “threat” of an outsider, but as an interesting and cute supplement to my own pure curiosity for the happenings. Returning home and observing the very good files on the computer, I found myself exclaiming again “alea iacta est”! I sold my existing equipment, without a second thought and begun creating a new one, lighter, less bulky, much more economic and, most importantly, without having to sacrifice anything from the convenience, speed and quality of my work. Now, in early 2016, with the incredibly clarified opinion that yes, the mirrorless had come to stay, this book comes as the continuation of a mature system choice and new way of shooting. The thoughts, the simple technical analysis and text that follow, operate simply as a useful help in the rich and high quality illustration, as well as an explanation of the self - evident conclusions that the photos of this book can easily export. In the four years that have passed, there has been absolutely nothing that I have not been able to photograph with a mirrorless camera at hand. No compromise in image quality, no deficiency of lenses, no physical strain, no unnecessary expenses...

The Compact System Cameras in brief... Such is the rapid technological advances of recent years, in sensor manufacturing, viewfinders, stabilization systems, lenses and other areas, that it really becomes almost impossible to classify all this camera oversupply. Literally, there is no longer the “best” or “worst” but only what suits you. The burden of choice has clearly shifted in the photographer’s hand, skills, insight, talent, and even in accordance with his subjects. The market investigation largely depends upon thin or subtle differences, from model to model, company to company. That something extra that each proposal has to offer, usually is not associated with the given image quality that everyone can enjoy nowadays, with more or less trouble. This very same image quality mirrorless cameras offer for years now, but claiming their part of a significant market share, started from a completely different starting point. Yes, you guessed it correctly. Because they lack the mirror and pentaprism, they can be substantially smaller in dimensions, much lighter, much more discreet. Now, having spent more than 15 consecutive years working as a professional in travel reportage and landscape, I can not imagine a better choice for hours of shooting, exhaustive walking, climbing, transportation, travel conditions where small equipment is crucial. Metal and well built “bodies”, with excellent protection against dust and moisture (and tilting screens that offer shooting from unusual angles), combine these external qualities with much quieter shutters that are equally important when the presence of the photographer must be discreet or even imperceptible. How much easier Street Photography has become with

a mirrorless at hand. Even in ceremonies and customs, religious events and so much more, the photographer can be integrated much more quickly in the colorful human whole, without his work intervening at all in the course of events of life itself. Yes, I do not contradict that heavy and bulky DSLRs look more impressive and more “professional.” I know that many photographers still keep them just because they are reluctant to proceed to the complete change of their equipment, only because it shows more “professional” in the eyes of the customer. I assume that very soon all this must change. To be honest, I find no other option. The progress of technology is such that professionals on one hand will leave behind the whole DSLR philosophy, and customers on the other hand will recognize that there is no qualitative difference in services, besides of course that of the “show”. So photographers will work more relaxed and easier, just having to “train” others to accept image itself as the first priority of assessment and costing, rather than the black box that produces the images... Moving further on my simple analysis, the absence of a mirror and pentaprism gave way to the digital viewfinder, a technology that was required to do great improvement strides in recent years. Personally I did not experience any real difficulty in the transition from the optical point of view to digital, and the benefits of the second came very quickly to overcome its weaknesses. I recall how important and costly this feature was considered in SLR cameras (and certainly a full 100% coverage viewfinder still is rare), which today is lacking in the majority of new models up to a certain price level. Commonly, you had to pay handsomely for a camera with such coverage. On mirrorless, the picture quality of the latest generation viewfinders, has absolutely nothing to envy, with the additional advantage of checking the viewing parameters and the image itself, before the shoot.

The absence of significant moving parts that exist in DSLRs, paved the way to many other benefits, such as achieving really many frames per second at high image quality. It’s so easy now to enjoy 10, 12, 15 or more frames per second in top resolution of each model, something that you will have to pay at least five or six times more to have as a standard feature in a DSLR. And that’s not all. The speed, accompanied by “bodies”, buttons and selectors with very high customization capabilities to follow the way of each owner handles his gear, simply accompanies an excellent performance of these machines in all areas of auto focus, which from the beginning clearly seemed that soon would threaten one of the main commercial advantages of larger cameras. The CSCs necessarily feature their autofocus all the time onto the sensor, some of them with Contrast AF mode, others with Phase Detection, and some with a combination of the aforementioned. So, especially in shooting situations using the LCD and Live View, they have an overwhelming advantage against most DSLRs that need to use much slower Contrast AF due to the position of the mirror. Without any doubt, these small and miraculous machines are already better in terms of recording and motion detection of moving objects during video shooting. Those who love these parameters, very clearly appreciated this feature, together with

the highest quality and resolution. In addition, the high demand for 4K resolution (who knows until when), means more processing power, something that benefits many parameters such as many frames per second etc. Certainly in the case that all of the above are considered as of minor importance among many professional photographers (myself included), the mirrorless cameras can now easily stand next to any competition, in all matters relating purely with still image quality. The available megapixels literally appeal to every taste, covering every possible range of applications, while the sensor sizes ranging from the clearly improved models of one inch, go through the Micro Four Thirds system, which now has proven its value, do one brave stop at the ever magical world of APS - C, where the technological developments are impressive, and end up in full frame size, with the image quality enjoyment that has no compromises whatsoever. The sharpness, color fidelity, the absence of “noise” at high ISOs characterizes the majority of CSCs, and even at price categories that hardly anyone believes these days. The prints that one can achieve with a well shot file from a mirrorless, are beyond any professional dispute. Thus, all companies can provide sophisticated and comprehensive “ecosystems” of lenses (fixed focal length and zoom), for every possible application. The incorporated opticals are highly qualitative and can ideally accompany the high performance sensors. They have less volume and weight compared with those of DSLRs, and

with their clearly smaller diameters they also reserve a pleasant surprise, in the face of spending less amounts of money for filters. But where the mirrorless cameras really brought a small revolution, is the almost inexhaustible potential to use old lenses (vintage or not) forgotten in closets and drawers for decades. There is already a serious trend and demand for adapters to bring back to life all these great but forgotten opticals, without making any compromise, both in image quality (in terms of older products) and in areas of performance as the fast autofocus (for modern lenses of other companies or other sensor sizes). Summarizing all of the above, before I invite you to a rich selection of images from my Photography and traveling I’ve made through these past few years, working exclusively with mirrorless cameras, I clarify again that I simply attempt to visualize the certification of all those mentioned before. Image quality, sharpness, accuracy in metering, true color fidelity, absence of “noise” at high sensitivities, rapid auto focus, regardless of subject, creative control and superior customization handling of each camera. Resistance to any harsh environment, discretion, low weight and dimensions. Therefore, without any hesitation, I will admit that yes, my favorite mirrorless equipment helped me redefine my photographic art and technique, with a new mood, boundless interest and, equally important, with such a low cost that I could hardly imagine a few years ago. Please enjoy your tour on my «Mirrorless Photography”...

100

101

103

106

107

108

109

110

111

112

113

114

115

117

118

119

121

122

123

124

125

126

127

128

129

131

132

133

137

138

139

140

141

143

144

145

147

148

149

151

153

156

157