WEEKENDTOERISME
Schilderrijk rondje Noord-Brabant
Fietsefluiten met van Gogh Dat Vincent van Gogh (1853-1890) na 125 jaar nog springlevend is, zullen we in 2015 geweten hebben. Hij liet het leven in het Franse Auvers-sur-Loire, maar het is zijn geboorteland Nederland dat de toon zet wat betreft het aantal herdenkingen. Wij kozen ervoor om de grootmeester dit voorjaar op een sportieve manier te herdenken: met vele kilometers fietsplezier en bijbehorende zadelpijn in Noord-Brabant. Fiets je met ons mee? TEKST EN FOTO S: WILLY OST
HERDENKINGSJAAR
DE VAN GOGH-ROUTE
met van Gogh: Nuenen, Tilburg, Etten-Leur,
De Nederlandse provincie Noord-Brabant
s-Hertogenbosch en Zundert. Het wordt een
tulpentableau enkele zelf-
bevindt zich op amper 40 kilometer van
rustige, vlakke, culturele en sportieve tocht.
portretten van van Gogh in
Antwerpen. In dit mooie landschap begon
bloei, Eindhoven plaatst hem
de artistieke vrucht van de jonge Vincent te
centraal tijdens het lichtfes-
kiemen. De liefde voor de gewone mens, de
tival GLOW en Zundert laat
natuur en het boerenleven vormden het decor
zich met zijn bloemencorso
waarin zijn schilderkunst een vruchtbare bo-
de vele plastic folies over de aspergevelden
evenmin onbetuigd op de eerste zondag van
dem vond. De Noord-Brabanders kwamen op
zou zien liggen, liet hij zich wellicht een stevige
september. Ook Frankrijk zet de meester in de
het idee een fietsroute uit te stippelen die heel
Brabantse vloek ontvallen. Deze gedachte flitst
bloemen. Diverse tentoonstellingen en culture-
wat plaatsen aandoet waar van Gogh ooit heeft
door ons hoofd wanneer we vanuit Rijsbergen
le programma s treden er in de voetsporen van
vertoefd en waarvan hij meerdere uitzichten
richting Zundert doorheen het akkerland
van Gogh. Laten we ook de expositie van Gogh
en mooie hoekjes op doek heeft vastgelegd.
fietsen. Alhoewel, als domineeszoon zou hij
in de Borinage bij ons in Bergen niet vergeten.
Dit idee resulteerde in vijf unieke routes met sa-
die vloek wellicht binnensmonds gehou-
Wij kiezen hier echter voor een tijdlozer eve-
men 335 km fietsplezier. Smeer alvast je benen
den hebben. Vincent zag het levenslicht in
nement. Als hommage aan de schilder fietsen
in, stap mee op de fiets en ontdek vele mooie,
de grensgemeente Zundert, centrum van
wij al fluitend door de Brabantse wereld van de
landelijke plekjes in en rond de vijf Brabantse
de boomkwekerijen. Op de plaats van zijn
jonge van Gogh.
gemeenten die een bijzondere band hebben
geboortehuis aan de markt staat nu het
Keukenhof zette met een
NEDERLAND
Langs de van Gogh-fietsroute tussen Udenhout en Tilburg.
6 ¦ KAMPEERTOERIST.BE
NAAR ZIJN GEBOORTEPLAATS
Indien de natuurminnende van Gogh vandaag
Ingang van het NoordBrabants Museum in s-Hertogenbosch.
De schitterende omgeving in de Oude Buisse Heide.
lijke leven hebben doorgebracht. Niet bepaald verwonderlijk dat deze paradijselijke omgeving heel wat literaire inspiratie leverde ...
LEREN TEKENEN EN REKENEN IN TILBURG
Dertien was de jonge Vincent wanneer hij vanuit Zundert naar Tilburg kwam om er bij leraar
Expositieruimte in het van GoghHuis in Zundert.
Huijsmans zijn eerste tekenlessen te volgen. Het Stadsmuseum Tilburg heeft dit historische Vincent van GoghHuis. In de vaste expositie-
broer Theo en Vincent in elkaar op in een
gegeven gecombineerd met actuele teken-
ruimte loodst de schilder ons zelf met behulp
suggestief beeldhouwwerk waar Zadkin
technieken. Op de eerste verdieping staan we
van foto s, projecties en audio-informatie
voor tekende.
voor een reconstructie van een tekenlokaal uit
mee naar zijn jeugdjaren. Kinderen krijgen een aangepaste versie van het verhaal te horen. Dat vele kunstenaars altijd al geïnspireerd werden door de meester wordt
meester Huijsmans tijd, terwijl een verdieping
IN DE OMGEVING VAN ZUNDERT
lager de digitale tekenwereld op ons wordt losgelaten. Computerprogramma s zorgen ervoor dat de Vincents van de 21ste eeuw uit
Zundert weet ook nog met andere troeven
hun eigen schaduw treden. Jong talent wordt
van Roger Raveel over van Goghs kunst trekt
zijn bezoekers te boeien. Te midden van een
aangespoord om net zoals Vincent ongecom-
er onze aandacht. Wat verder bewonderen
rustgevende omgeving, aan de rand van de
pliceerd en meedogenloos zichzelf te zijn in
we tijdens de wisselende tentoonstelling
stad, bevindt zich de abdij Maria Toevlucht.
hun kunstuitingen.
werken van hedendaagse kunstenaars met
Ook al kan de abdij zelf niet worden bezocht,
Na de tekenles is het tijd voor het rekenuurtje.
een link naar van Gogh in hun creaties.
we vinden toch enige geestelijke troost in
We leren dat zes plus twee acht is. Onze zes
In de buurt van het van GoghHuis staat het
de Zundert , de trappist die er met god-
inlandse trappistenbieren hebben namelijk
sobere protestantse kerkje waar vader Dorus
delijke liefde wordt gebrouwen. Een mooie
twee Brabantse broertjes. De jongste telg uit
predikte en voorlas uit de Statenbijbel. Vader
fietstocht door de schitterende Oude Buisse
de familie heet Zundert en kwam hierboven al
en zoon zijn echter nooit beste vrienden
Heide brengt ons dan weer in contact met
aan bod. Aan fietsknooppunt 82 onder Tilburg
geweest. Naast de kerk ligt Vincent van
andere beroemdheden uit de wereld van de
arriveren we aan De Koningshoeve in Berkel-
Gogh begraven. Niet de schilder, maar het
kunst. We ontdekken er het domein waar het
Enschot. Hier doen de brave broeders van
doodgeboren broertje en naamgenoot
echtpaar Richard en Henriette Roland Holst
La Trappe al sinds 1884 hun uiterste best om
van Vincent. Voor de kerk gaan jongere
een deel van hun echtelijke en buitenechte-
in een christelijke geest de dorstigen te laven.
duidelijk in een volgende ruimte. Een citaat
º
KAMPEERTOERIST JULI-AUGUSTUS 2015 ¦ 7
WEEKENDTOERISME
De liefde voor de gewone mens, de natuur en het boerenleven vormden het decor waarin zijn schilderkunst een vruchtbare bodem vond.
Kee Vos en de dramatische gevolgen daarvan. Vincent verliet Etten voorgoed, keert er nooit
DEN BOSCH, EEN ENIGE STAD Een fontein waaruit gezelligheid spuit. Zo
terug maar vergeet het plaatsje nimmer ofte
ervaren we s-Hertogenbosch wanneer we
nooit. Dit stadje, waaruit een mengeling van
voor het eerst door de binnenstad fietsen.
dorpse gezelligheid en stadse fratsen straalt,
Het doel van onze trip is het Noordbrabants
betekende het keerpunt in zijn leven.
Museum, de enige plaats in Brabant waar authentieke werken van van Gogh te zien
Een boeiende rondleiding in de brouwerij
EEN OMMETJE BREDA
zijn. De Aardappeleters, de Spittende Boerin, het zijn enkele van de bekendste schilderijen
We verlaten Etten-Leur via het Haagse dijkje.
uit zijn donkere Brabantse periode die we
met de apotheose en we geven graag toe dat
Rijen populieren vormen er speciaal voor
er kunnen bewonderen. Den Bosch, zoals ze
het systeem feilloos werkt. Onmiddellijk in de
ons een lange erehaag. Mooi en stil is het
hier zeggen, heeft zijn bezoekers heel wat
juiste sfeer gebracht luisteren we aandachtig
hier. Lukraak verspreid in het eindeloze land
te bieden. De aloude zusterstad van het al
naar de gids die op onnavolgbare wijze zijn
trotseren knotwilgen de tijd en de elemen-
even Brabantse Leuven en Brussel verwent
oprechte liefde voor La Trappe overbrengt op
ten. Verweerd en knoestig symboliseerden
ons met tal van gezellige straatjes en leuke
zijn publiek. Heilig overtuigd van het feit dat de
ze voor Vincent de kracht van de natuur en
pleinen. Niet zonder reden werd Den Bosch
La Trappe trappist het bewijs levert dat hemel
gaven ze hem inspiratie. Is het de wind of
benoemd tot meest gastvrije en fietsvriende-
en aarde niet zonder elkaar kunnen, fietsen we
hebben we ons van knooppunt vergist? Feit is
lijke stad van Nederland. Een gastronomische
zalig verder door het hemelse Brabantse land.
dat we in Breda verzeilen. De Oranjestad
specialiteit? De bekende Jan de Groot maakt
betekent een aangename afwisseling in ons
er wekelijks zo n 15.000, waarvan we er ééntje
van Goghverhaal. Een prille lentezon geeft
proeven. We zijn onmiddellijk verkocht. We
kleur aan de gezellige, verkeersvrije winkel-
hebben het hier over de superlekkere Bossche
De familie van Gogh besloot in 1875 te ver-
straten. We bewonderen de binnenkoer van
Bollen, een overheerlijke chocoladesoes ge-
huizen naar Etten-Leur. In hun spoor gaan
het vroegere Nassaukasteel in renaissancestijl,
vuld met slagroom.
we ook daar wat rondsnuffelen. De 22-jarige
nu omgevormd tot militaire academie. De stu-
De stad speelde ook leentjebuur bij Brugge,
van Gogh had toen al enkele mislukte carrières
dentenstad koestert een aantal leuke plaatsjes
of is het omgekeerd? Hier geen sprake van rei-
achter de rug en woonde niet meer bij zijn
zoals Het Sas en de Havenmarkt. Imposante ar-
en maar van de Binnendieze. Blijf je in Brugge
ouders. Geldnood deed hem geregeld naar
chitectuur vinden we terug bij de 15de-eeuwse
bijna altijd de lucht zien tijdens een boottocht,
Etten-Leur terugkeren. Daar, in het parochie-
Grote Kerk gebouwd in Brabantse gotiek.
op de Binnendieze varen we dikwijls door de
huis, meldde hij op Pasen 1881 officieel zijn
De Eglise Wallonne verbergt zich in één van
donkere buik van de stad. Bij aanvang van de
toekomstkeuze: hij zou kunstschilder worden.
de centrumstraatjes. Op het begijnhof vinden
rondvaart horen we tijdens de naamafroeping
In de van Goghkerk beleven ook wij thematisch
we een oase van rust waar de drukte van de
dat een zekere familie Lek ons vergezelt.
Vincents verhaal. We ervaren er hoe hij het vak
terrasjesstad geen vat op heeft. Ten slotte leidt
Voorwaar geen echte geruststelling ... We va-
beter leert beheersen, we voelen zijn fascinatie
de knooppuntenroute ons feilloos over kilome-
ren gezwind onder de kathedraal door, we
voor beken, velden en bomen. We worden
ters zandwegen dwars door het uitgestrekte
hebben de onderkant van het stadhuis als
deelgenoot van zijn gevoelens voor zijn nicht
Mastbos naar de camping terug.
dak, van grootwarenhuizen bewonderen we
start alvast met een proeverij. Men start dus
IK WORD KUNSTENAAR
EEN COLLEGA VAN VINCENT VAN GOGH
De beroemdste inwoner van s-Hertogenbosch is niet van Gogh, maar wel de mysterieuze schilder Jeroen Bosch. Een veelschilder was hij niet. Er zijn slechts een twintigtal schilderijen en ongeveer evenveel tekeningen van hem bekend. In 2016 zal het exact 500 jaar geleden zijn dat Jheronimus Bosch ‒ zo heette hij officieel ‒ overleed. Om dit te gedenken zal Den Bosch op zijn kop staan. 2016 wordt het Bosch-jaar bij uitstek. Thematische wandelingen, vaartochten op de Binnendieze en tal van optredens zullen er een totaalfeest van maken. De belangrijkste culturele gebeurtenis zal evenwel een uitzonderlijke eenmalige Boschtentoonstelling zijn. Van overal ter wereld zullen er werken van de schilder terug naar huis komen. Datum van dit unieke gebeuren: 12 februari tot 8 mei 2016. Alvast een aanduiding in je agenda waard!
Varen op de smalle Binnendieze in s-Hertogenbosch.
8 ¦ KAMPEERTOERIST.BE
Schilderij en model verenigd: het bekende van Goghkerkje in Nuenen.
In het Vincentre van Nuenen maak je kennis met diverse aspecten uit het leven van Vincent van Gogh.
Het gereconstrueerde tekenlokaal van Vincent van Gogh in Tilburg: hier maakte hij zijn eerste tekeningen.
Het begijnhof van Breda weert alle drukte.
de funderingen en ondertussen houden die
We doorkruisen het schitterende natuur-
In Nuenen is na 130 jaar nog heel wat zicht-
Leks zich gelukkig gedeisd. Was de Binnendieze
gebied en trappen lustig verder langs dijken
baar en voelbaar van wat ook Vincent zag
tot in de jaren 60 een open riool, 50 jaar en
en vennen, tot de schansen van Heusden ons
en schilderde. Dichter bij hem kan je niet
40 miljoen gulden verder genieten vissen en
de weg versperren. Niet echt natuurlijk, want
komen. Folders hebben het hier over een
toeristen van het heldere, stromende water in
vestingstad Heusden blijkt erg gastvrij te zijn.
openluchtmuseum , verwijzend naar de
en onder de stad. Ten slotte dienen we abso-
Ingesloten tussen wallen en grachten nodigt
22 plaatsen waar momenteel nog een direct
luut de Sint-Janskathedraal te vermelden. Zijn
het stadje ons uit om te kuieren langs zijn
verband met de schilder kan worden gelegd.
overvloed aan torentjes, beeldjes en ornamen-
haven en doorheen leuke straatjes met fraai
We waarderen de talrijke informatiezuilen her
ten van kantwerk rijzen als een stenen gebed
gerestaureerde huizen. De wallen en bastions
en der in het dorp verspreid. Een druk op de
ten hemel.
uit de Spaanse tijd zijn heropgebouwd zoals ze
knop en citaten uit zijn brieven verklaren zijn
waren in de 16de eeuw. Anno 2015 bieden ze
relatie met de locatie. Zo staan we al snel voor
nog altijd bescherming tegen de opdringerige
de Opwettense watermolen, één van de drie
moderniteit die veelal de rust en de identiteit
watermolens die van Gogh ooit schilderde.
tracht te verjagen. Achter die veilige dijken ont-
Een volgende opmerkelijke plaats is de oude
Brabant is door de natuur verwend. Een waaier
dek je tal van redenen om Heusden niet links
pastorie, waarvan hij zowel de voor- als ach-
van afwisselende landschappen passeert de
te laten liggen op je Brabantse pad.
tergevel op doek vereeuwigde. Tegenover de
EEN STRAND ZONDER ZEE NAAST EEN STOERE VESTING
pastorie bevindt zich het Vincentre , zeg maar
revue tijdens onze fietsknooppuntenroute. Niemand zal het ons kwalijk nemen dat we aan de van Gogh-route een stukje breien om
EEN RONDJE NUENEN
het culturele hart van de hele route. In dit museum maken we kennis met de vele aspecten
van Gogh woonde en werkte van 1883 tot
van de mens achter de schilder. Een bijzonder
rijden we net boven Udenhout het Nationaal
1885 in Nuenen, nu een forensenplaats bij
filmfragment verhaalt de ontstaansgeschie-
Park De Loonse en Drunense Duinen in. Drente
Eindhoven. Hier heeft hij meer dan 500 tekenin-
denis van de Aardappeleters . Verderop
in Brabant, zo ervaren we dit uitgestrekte
gen en schilderijen gemaakt, een kwart van zijn
ontdekken we waar de hoeve zich bevond
zandverstuivingsgebied met zijn echte duinen.
hele oeuvre.
die hem inspireerde tot het schilderen van
zo enkele bijzondere plaatsen bezoeken. Zo
º
KAMPEERTOERIST JULI-AUGUSTUS 2015 ¦ 9
INFO
PROVINCIE NOORD-BRABANT
ADRES Nederlands Bureau voor Toerisme Louizalaan 89 1050 Brussel
1
www.holland.com
3
2
4
5
8
7 6
9
INTERESSANTE WEBSITES www.visitbrabant.nl www.vangoghbrabant.com www.routesinbrabant.nl www.noordbrabantsmuseum.nl www.vvvdenbosch.nl www.vgvn.nl www.vincentstekenlokaal.nl
1. 2. 3. 4. 5.
Etten-Leur Rijsbergen Zundert Breda Tilburg
6. Udenhout 7. Heusden 8. s-Hertogenbosch 9. Nuenen
www.vangoghhuis.com www.bredanassaustad.nl www.latrappe.nl
Deze grote camping is lid van de Ardoer-
www.hbtheusden.nl
kwaliteitscampings en beschikt over een Green Key-certificaat. Het recreatiepark is
Het geboortehuis van van Gogh op de markt in Zundert.
KAMPEREN
rustig gelegen aan de rand van het Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen ten noorden van Udenhout. Vanaf de camping
BEZOCHTE CAMPINGS
is er aansluiting met knooppunt 35 op de
Camping De Buiten Bij
van Gogh-fietsroute. Internet tegen betaling.
Oekelsestraat 2A
Verwarmd buitenzwembad en fitnessruimte
dit eerste meesterwerk. Vele boerenkoppen
NL-4891 PG Rijsbergen
aanwezig. Kinderanimatie voorzien in de
en noeste handen stonden er model voor zijn
T +31 76 596 41 12
schoolvakanties. Reserveren aangeraden
teken- en schilderwerk.
www.debuitenbij.nl
voor het hoogseizoen. Gunstig gelegen om
open: april - oktober
o.a. s-Hertogenbosch, Tilburg, Heusden en
Voormalig agrarisch bedrijf dat sinds 2000
de Efteling (6 km) al fietsend te bereiken.
FLUITEN IN HET DONKER
omgevormd is tot een plattelandscamping
Doet de verlichting van je fiets het even niet,
met 25 plaatsen. Thema s als: de Bij, Spelen,
Vakantiepark Witven
geen probleem. Dan neem je bij donker ge-
Kamperen en de Natuur spelen hier een
Witvenseweg 6
woon het bijzondere van Gogh-Roosegaarde
belangrijke rol. Daarom werd de binnen-
NL-5504 PZ Veldhoven
fietspad op 500 meter van de Opwettense
en buitenspeeltuin Bizzy gecreëerd, een
T +31 4 230 00 43
watermolen en je baadt in een sfeer van futu-
plek voor kleine en grote bezige bijtjes.
www.ardoer.com/witven
ristisch licht. Geïnspireerd door het schilderij
Het sanitair wordt keurig onderhouden.
open: april - september
De sterrennacht ontwikkelde kunstenaar
Op aanvraag is ontbijt mogelijk en er worden
Ook dit kampeerterrein, gelegen aan een
Roosegaarde speciaal voor de fietsroute een
kleine hapjes geserveerd in de binnenspeel-
zwemvijver, behoort tot de familie van de
innovatieve technologie waarbij schitterende
tuin. De camping is rustig gelegen dichtbij
Ardoer-campings. Het park bevindt zich op
parels in het asfalt zorgen voor een speciaal
de van Gogh-fietsroute. Ideale locatie om
8 km van Eindhoven-centrum en Nuenen
lichteffect. Roosegaarde wou een sfeer creëren
Zundert, Etten-Leur en Breda te bezoeken.
is bereikbaar na een uurtje fietsen via de
die als bijzonder en poëtisch wordt ervaren.
knooppuntenroute. Het terrein ligt op de
van Gogh gaat hier in symbiose met kunst uit
fietsroute en je kan er fietsen huren. Internet
de 21ste eeuw. De Sterrennacht , geschilderd
tegen betaling. Verharde plaatsen voor
in St-Rémy-de-Provence in 1889, fonkelt nu in
zwerfauto s.
Brabant. Wat verder arriveren we aan de Collse watermolen die ook op een schilderij figureert.
ZWERFAUTOPLAATSEN
Het Roosegaarde fietspad-kunstwerk verbindt
Tweewieler Museum De Scooter
de beide 19de-eeuwse van Gogh molens.
Heischoorstraat 4
Of hoe kunst, geschiedenis, technologie en
NL-4882 JA Zundert
toerisme in harmonie kunnen samengaan.
T +31 76 597 59 13 www.museumdescooter.nl Enkele plaatsen achter het museum. Stroom en toiletvoorzienigen aanwezig.
EEN DRIJVER , ALTIJD ONDERWEG
Camping De Buiten Bij in Rijsbergen.
we zowel de mens als de kunstenaar van Gogh.
Recreatiepark Duinhoeve
Westpolderpad 6
We vangen een glimp op van de getormen-
Oude Bosschebaan 4
NL-4871 NC Etten-Leur
teerde ziel, die altijd zoekende zijn onrust
NL-5071 RR Udenhout
T +31 76 503 70 67
achterna liep. Geïnspireerd door het land en de
T +31 13 511 13 63
www.turfvaart.nl
boeren ging hij zijn eigen koppige weg, wars
www.ardoer.com/duinhoeve
Bij de jachthaven van Etten-Leur zijn
van elke conventie. Het resultaat was onbegrip,
open: april - oktober
meerdere plaatsen beschikbaar.
In het mooie Brabantse landschap ontdekken
eenzaamheid en grote kunst ...
10 ¦ KAMPEERTOERIST.BE
De Turfvaart