D
C
B
A
E
D
C
B
A
E
Jules GaubertTurpin
1
1
Adrien Grant Smith Bianchi
Welkom in de wereld van wijn 2
Rioja
De WIJNKAART, alsjeblieft
Kijk, lees en leer op fris-lichte wijze alles over de wondere wereld van wijn. De wijnkaart, alsjeblieft toont in welke landen wijn wordt geproduceerd en hoe wijn door de eeuwen heen de wereld heeft veroverd. Heel handig voor bij het proeven zijn de beschrijvingen van de verschillende druiven en hun smaakprofielen. Van Frankrijk en Chili tot Rusland en Japan, met dit boek heb je een actueel overzicht van alles wat je wilt weten.
3
De wijnhistorie van 6000 v. Chr. tot vandaag -1500
-1000
-500
0
500
1000
1500
2000
Jules Gaubert-Turpin en Adrien Grant Smith Bianchi zijn grote liefhebbers van wijn en cartografie. De wijnkaart, alsjeblieft is het resultaat van deze passies.
De
2
Wijnkaart,
Napa Valley
Bourgogne
Paros
alsjeblieft
Mendoza
Santorin
4
Muscadet
Nouvelle-Zélande
5
3
É A O C
N
WERELDATLAS VAN WIJN
5
P A
C
57 landen, 94 kaarten, 8.ooo jaar geschiedenis
6
0
100
200
I
Q
U
E
300 km
NORD
Adrien Grant Smith Bianchi
7
COVER_ATLAS_KOSMOS_NL_M1J3-5-def-01.indd 1
F
6
ISBN : 9789021569543
A
I
B
C
D
E
A
B
Jules Gaubert-Turpin C
D
7
E
5/18/2018 10:31:21 PM
Inhoud
De landen zijn gerangschikt op volgorde van ontstaan van de wijnbouw, van oud naar nieuw.
6 De auteurs 7 Voorwoord 8 Hoe ‘proef ’ je dit boek?
Wie maakt wijn in -3000? 12 ZWARTE ZEE
15 Georgië 16 Turkije 17 Armenië 18 NABIJE OOSTEN
21 Libanon 22 Egypte 23 Israël-Palestina
Wie maakt wijn in -500? 39 Spanje
69 Montenegro
42 Castilla y Léon
70 Slowakije
42 Rioja & Navarra
71 Oekraïne
42 Catalonië 43 Galicië 43 De eilanden
45 Portugal 46 Alentejo 46 Vinho Verde 47 Dourovallei 47 Lissabon
49 Wijnrivier: de Douro
55 Piemonte
27 Moldavië
56 TrentinoAlto Adige
34 35
67 Sicilië
Castilla41 La Mancha
26 Roemenië
33
66 Apulië
68 Albanië
50 Bulgarije
31 OOSTELIJK MIDDELLANDSE ZEEGEBIED
65 Campania
41 Andalusië
Wie maakt wijn in -1500?
28 Wijnrivier: de Donau
64 Umbrië
52 Italië
57 Lombardije 58 Friuli-Venezia Giulia 59 Venetië 60 Emilia-Romagna
72 Frankrijk 74 Elzas 75 Beaujolais 77 Bordeaux 79 Bourgogne 80 Champagne 81 LanguedocRoussillon 82 Loiredal 83 Provence
84 Wijnrivier: de Loire 86 Corsica 87 Zuidwesten 89 Rhône
91 Wijnrivier: de Rhône 92 MAGHREB
95 Marokko
Griekenland
61 Marche
96 Algerije
Cyprus
61 Abruzzen
97 Tunesië
Macedonië
62 Toscane
4 08-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 4 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 4
08-06-18 16:32 09/04/2018 17:14
Wie maakt wijn in 500? 100 WESTELIJKE BALKANLANDEN
Wie maakt wijn in 1800? 130 MIDDENAMERIKA
102 Slovenië
132 Mexico
103 Kroatië
133 Cuba
104 Oostenrijk 107 Oezbekistan 108 Bosnië en Herzegovina 109 Servië 110 China 112 Zwitserland 114 Engeland
134 ZUIDAMERIKA
126 België
168 Canada
173 Uruguay
139 Chili
175 Brazilië
140 Argentinië
176 Japan
142 V.S. 145 New York 146 Oregon
149 Californië
Wie maakt wijn in 1500?
167 Rusland
137 Bolivia
116 Duitsland
122 Hongarije
165 Madagaskar
136 Peru
147 Washington
121 Republiek Tsjechië
164 Ethiopië
170 NieuwZeeland
115 Malta 118 Wijnrivier: de Rijn
Wie maakt nu wijn?
150 Sonoma & Napa
153 India 154 Zuid-Afrika
178 Polen 180 De outsiders 184 Wie maakt er morgen wijn? 186 De druivenrassen 192 De aroma’s 198 Register 199 Bibliografie
156 Australië 158 ZuidAustralië 159 Victoria 160 New South Wales 161 WestAustralië 161 Tasmanië
5 15-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 5 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 5
15-06-18 09:39 09/04/2018 17:14
De auteurs Deze atlas is vernoemd naar een reeks gidsen en posters over wijngaarden die zijn gemaakt door Adrien Grant Smith Bianchi en Jules Gaubert-Turpin. Toen beiden zich gingen interesseren voor de oenologie misten ze op dat gebied moderne en tevens fraai vormgegeven media. En zo begonnen ze de wijn en zijn terroirs op een nieuwe manier te beschrijven, waarbij Jules de tekst schreef en Adrien de kaarten maakte. Na hun eerste Carte des Vins de Bordeaux in 2014 hebben ze vier gidsen in vier talen gepubliceerd en 92 wijngaarden in kaart gebracht. Toen uitgeverij Marabout een van hun posters zag in een boekwinkel in Parijs, besloot die contact met hen op te nemen om het boek te schrijven dat je nu in handen hebt. Bekijk de hele collectie op lacartedesvins-svp.com
Jules Gaubert-Turpin
Adrien Grant Smith Bianchi
6 08-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 6 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 6
08-06-18 16:32 09/04/2018 17:14
Voorwoord Wijn is een bijzondere en geliefde drank die de rijkdom van het land verenigt met de voorliefde van de mens; hij is ongetwijfeld de beste gastronomische ambassadeur ter wereld. Deze atlas gaat over al die landen en mensen aan wie wij deze heerlijke drank te danken hebben. En wat is nou een beter hulpmiddel dan een kaart om inzicht te krijgen in een wijnstreek? Hoewel de grenzen van onze wereld duidelijk zijn gedefinieerd, blijven die van de druif zich continu verplaatsen. Of een wijnstok nu langs de Donau of aan de voet van de Andes staat, door het klimaat, de bodem en de omgeving krijgt hij een unieke smaak. Het maken van dit boek leek op een onderzoek waarvoor her en der aanwijzingen moesten worden verzameld via het doorgronden van een botanische stelling over Malagassische wijnbouw of door een avond door te brengen op een vertaalsite om Hongaars te ontcijferen. Wat opvalt, is dat alles verklaarbaar is en met elkaar in verband staat. Wijn beurde de soldaten uit de oudheid op, bevorderde de sociale banden in de chique wijken van San Francisco en volgde altijd de weg van de beschavingen, waarvan dit boek de route beschrijft. Wij nemen je mee op deze wereldreis waarin de wijngaarden tot leven komen om ons hun geschiedenis te vertellen. De reis begint daar waar wijn is ontstaan en op alle bladzijden daarna volgen we, in chronologische volgorde, zijn opzienbarende avonturen.
Dank aan La Cité du Vin in Bordeaux voor de inspirerende boeken, aan La Ligne Rouge voor haar zeldzame parels, aan Hélène d’Argentré, Raphaële Wauquiez en Emmanuel Le Vallois voor hun vertrouwen, en aan Marcel Turpin voor zijn nauwgezette proeflezen.
7 08-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 7 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 7
08-06-18 16:32 09/04/2018 17:14
Hoe ‘proef’ je dit boek? A
C
B
Trefwoorden Hier benadrukken enkele woorden de specifieke eigenschappen van de wijnstreek, als uitnodiging voor een reis...
F
E
D
Tokaj 1
Donau
Hongarije Hongrie Hongarije
TokajTokaj Louis XV
DonauDanube Tsarendrank LouisLouis XV XV Bor
Tsarendrank Boisson des Tsars
190 190190
Eger
Tiszameer
Pannonië Pannon Pannonië
KAPOSVÁR
Balatonboglár KAPOSVÁR Balatonbogláár Balatonbogl ár KAPOSVÁR Balatonboglár
NAGYKANIZSA
september Oogstperiode septembre oktober octobre september oktober Begintijd van de
Verhouding witte/blauwe druiven400 400 400 Dit cirkeldiagram geeft de Keltisch Celtes verhouding witte en blauwe Keltisch druiven in de wijnstreek weer.
Lac Tisza Tiszameer
SZOLNOK
NYÍREGYHÁZA
NYÍREGYHÁZA NYÍREGYHÁZA
So me ș
S Sozam me os ș
DEBRECEN DEBRECEN DEBRECEN
Roemenië Roumanie Roemenië
Szekszárd Szekszárd PÉCS PÉCS
Kroatië Croatie Kroatië
55
Invloed
KECSKEMÉT KECSKEMÉT
Kunság Kunság TokajHajós-Baja Hajós-Baja Kunság Eger Hajós-Baja Szekszárd Szekszárd Eger Szekszárd
Vergeet niet dat rosé en sommige mousserende witte wijn wordt gemaakt van blauwe druiven! 5
Pécs P
Hajós-Baja
Hajós-Baja
Pécs
Villány Vill illány V illány Villány
Drav e
00
appellations appellationsom mee tedébuter beginnen pour débu appellations om Tokaj meeTokaj te beginnen
Invloed
PÉCS
Drav Drave e
0
20
20 20
40 40
40
60 km km 60
60 km
Belangrijkste druivenrassen Cépages épages principaux Blaufrankisch*, Kadarka blaufrankisch*, kadarka, Belangrijkste druivenrassen Cabernet sauvignon Sauvignon cabernet blaufrankisch*, kadarka, Furmint, hárslevelű, Harslevelu furmint, cabernet sauvignon Welschriesling welschriesling furmint, hárslevelű, localement nommégenoemd Kéfrankos **lokaal kéfrankos welschriesling
Variété autochtone Autochtone * lokaal kéfrankosvariëteit genoemd
Autochtone variëteit
B
De appellations Het lijstje met appellations (of herkomstbenamingen) geeft je, als je ze proeft, inzicht in de wijnstreek via een gevarieerde en uitgebalanceerde keuze van het beste uit dit deel van de wereld. C
D
s rö Ks ö rö sö röK ö K
Donau Danube Donau SZOLNOK
NAGYKANIZSA
Slovenië
70 % 70 % 70 %
Période ériode d’apparition wijnbouw de la viti viticulture ulture Begintijd van de wijnbouw
R
Balaton Balaton Balaton
Oogstperiode Période de endanges
116
EGER
a áb
Donau
Jaarlijkse productie (in miljoen liter) Production roduction annuelle Jaarlijkse productie (en millions de litres) (in miljoen liter)
Verhouding Proportion roportion witte/blauwe druiven raisin blanc/noir Verhouding 30 % druiven witte/blauwe 30 %
4
Mátra
Tokaj Tokaj Tokaj Tokaj
R
68.000 68 000 68.000
30 %
Mátra
GYÖR
GYÖR Neszmély Pannonhalma GYÖR BOEDAPEST Neszmély N eszmély PannonhalmaNeszmély Pannonhalma Pannonhalma TATABÁNYA BOEDAPEST TATABÁNYA a Mór TATABÁNYA Etyek-Buda áb a Mó Mór ór áb SZOMBATHELY Nagy-Somló Mór SZÉKESFEHÉRVÁR Etyek-Buda SZOMBATHELY NagyN agy-Soml agy-S Somló omló SZÉKESFEHÉRVÁR SZOMBATHELY VESZPRÉM Nagy-Somló SZÉKESFEHÉRVÁR VESZPRÉM Balatonfüred-Csopak VESZPRÉM Balaton-felvidék DUNAÚJVÁROS Balatonfüred-Csopak Balaton-felvidék Balatonfüred-Csopak Zala Balaton-felvidék r DUNAÚJVÁROS Zala Zala Z ala Badacsony tonmeoen Z a l a ZALAEGERSZEG a t Zala Badacsony Bal erBala ZALAEGERSZEG Badacsony Zala Laec Balatonboglár nm Balatonboglá Balatonbogláárr Tolna at o ZALAEGERSZEG Kunság Bal Tolna Tolna Balatonboglár Zala Zala Zala Tolna Kunság Slovenië Zala Slovénie NAGYKANIZSA
Sopron Sopron Sopron Sopron
Bükk Bükk Bükk Eger
EGER
SOPRON SOPRON
Bebouwde hectares ectares plan Bebouwde hectares
MISKOLC
MISKOLC MISKOLC
Donau
3
NoordTr T ransdanubie NoordTransdanubië du Nord N Transdanubië
NeusiedlerWereldwijde plaats meer Oostenrijk (qua productie) Lac de Rang g mondial NeusiedlerWereldwijde plaats Neusiedl A Autriche (en production) SOPRON meer Oostenrijk (qua productie)
18 1818
NoordNoordHongarije Hongarije
Slovaquie Slowakije
Ukraine Oekraïne
R
Deze twee getallen vermelden de oppervlakte van de streek en de jaarlijkse productie; zij geven een goed inzicht in een wijngebied en de plaats die dit wereldwijd inneemt.
Oekraïne Slowakije
sza
Hongarije is, met zijn wereldberoemde Tokaj, het eerste land dat een nauwgezette Avecis, son mondialement connu T Tokaj Hongarije met zijn wereldberoemde Tokaj, Tokay), T okay), Hongrie est le premier classificatie van zijn wijngaarden het(ou eerste landla dat een nauwgezette definieerde. 2 classificatie van zijn wijngaarden Oppervlakte en productie minutieuse de son vignoble. definieerde.
Bor
Ti sz Ti a sz a Ti
Bor
appe wijn proefden die voortkwam deze uit die ‘edele rot’. De druiven die wijn die voortkwam parproefden cettee “pourriture noble gavenappellatio noble”. vóór overrijp werden geoogst, deze stam uit rot’. De die Ledie ffait ait‘edele de récol ter lesdruiven raisins aroma, Bord de wijn een opmerkelijk BÉKÉSCSABA Csongrád ee overrijp geoogst, gaven Oost dat werden zich in de loop van de tijd vóór de eeen aromatique remarquable Bordeaux depalette wijn opmerkelijk aroma, HÓDMEZÓVÁSÁRHELY val v bleef ontwikkelen. Het gerucht Csongrád HÓDMEZÓVÁSÁRHELY quizich ne cesse d’é d’évoluer avec Oost-Eur dat in de loop van de tijd voor verspreidde zich snel in Europa HÓDMEZÓVÁSÁRHELY SZEGED le temps. La a rumeur n’a pas he bleef ontwikkelen. Het gerucht Hon en de Hongaarse wijnen reisdenval van tardé à traverser ersersnel l’ in Europa l’Europe et voor meer verspreidde zich SZEGED kwar naar zowel vorsten in het Westen monarques de l’Ouest aux Hongarije endes deals Hongaarse wijnen reisden hele tsaren Oosten. Deze Tsars sars de l’Est,in leshet vins hongrois naar zowel in het Westen wijn isvorsten een van het landkwart van ont pris goût ausymbool voyage.Deze Ce vin Kun als tsaren in het Oosten. geworden, zelfs zodanig dat hij hele were Vroeger est devenu enu un emblème du groo wijn is een symbool van het het volkslied: land ier genoemd wordt Servië Kunság (D pays, , si bien qu’il estin cité dans land geworden, zelfs zodanig dat hij Vroeger ‘Je liet de korenaren op onze grootste w l’hymne national du pays : “Tu prod genoemd wordt in het volkslied: Servië vlakten golven als de zee en land met wijn3 ‘Je liet de korenaren op onze zorgde dat onze kelken gevuld productie les épis dans nos plaines, et tu verm vlakten golven als zee en waren dede nectar van Tokaj.’wijn kiest permis quemet du nectar de Tokaj külön zorgde dat onze kelken gevuld nos Net coupes soient pleines pleines.” ” kwal alsdeinnectar het Grieks komt het vermeldin waren met van Tokaj.’ különleges aan d woord voorest ‘wijn’ A Hongaarse Av ec le grec, le hongrois la uitspraak vanXV Lodewijk kwaliteits Net als in het Grieks komt het etteeeze phrase de Louis à 22 ap (bor) niet van het Latijnse seule langue dans laquelle le mot XV tegen markiezin De Hongaarse woord voor ‘wijn’ l’attention ention de la marquise aan dat eze uitspraak van Lodewijk vin vinum. (bor) bor) ne vient pas du latin is. de An Pompadour is nog steeds de Pompadour ompadour res à ceDe reste jour 22 appella (bor) niet van het Latijnse XV tegen markiezin vinum. land beste reclame voor fai Tokaj la meilleure publicité f te au is. Ander vinum. Pompadour isuit nog steeds de Ame (spreek ‘tokee’). Tokaj is een (prononcer “ “toqué”). Nu land:gebr terw besteokaj reclame voor Tokaj legendarische zoete wijn. Het Aujourd’hui Tokaj okaj est un vin liquoreux Aujourd’hui (spreek uit ‘tokee’). is een van v Nu Niemand weet welke streek de Amerikaa datTokaj krijgslieden deverhaal légende.gaat L’histoire raconte gebruikt legendarische zoete wijn. Het Honv Nul ul ne sait région die later terugkeerden magie vanquelle de late oogst als eerste que des guerriers, rentrés dan plus van vaten verhaal gaat dateen krijgslieden weet welke streek de dat v fut la première à découvrir la verwacht, raar soort rottingNiemand ontdekte. Sauternes, Elzas, tard que prévu, découvrirent Hongaren die later terugkeerden dan magie van de late oogst als eerste rijpi des vendanges endanges tardi tardives. opdrôle hun aantroffen. Hongarije? Hoe dan ook, de une ôle druiven de pourriture sur De magie dat volma verwacht, een raar soort rotting ontdekte. Sauternes, Elzas, van v verrassing wassurprise groot toen leurs raisins. La fut ze de Tokaj is de oudste afgebakende rijping va op hun druiven aantroffen. De Hongarije? danleook, deest Quoi qu’il Hoe en soit, Tokaj van ver te verrassing was groot toen ze de Tokaj is de oudste afgebakende BÉKÉSCSABA BÉKÉSCSABA
‘Ziehier, mevrouw, de oici, Madame, van koningen ‘Ziehier, mevrouw, de en lewijn vin des rois koning vans”wijnen’ wijn koningen en etde levan roi des vins vin de koning van wijnen’
CD D
E
F
8 08-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 8 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 8
08-06-18 16:32 09/04/2018 17:14
De kaarten lezen Médoc
Naam van een grote wijnstreek
Meer
Rivier
Saint-Julien
Naam van een subwijnstreek/appellation Andere landen Wijnbouwgebied Beschreven land/ streek/gebied Politieke hoofdstad Kust van het desbetreffende gebied
G
H
Zich oriënteren Onmisbaar voor de lezerreiziger: een kompas geeft plaats en richting aan, zodat je altijd weet waar het noorden is. 1
Andere plaats Grens
MILAAN A D R IA T IS C H E Z EE
Meer van Shkodër
Plaatsnaam
Naam van een oceaan/zee
Albanië
Naam van aangrenzend land
Naam van een meer/ rivier/eiland
Ukraine Oekraïne
2
So am me os ș
NOR D NO OR D
Roumanie Roemenië
3
la plus ancienne appellation appellation wereld, omdat délimitée auter monde puisqu’elle deze uitsoit 1730, datee stamt de 1730, 125125 ansjaar avant le premier Classement lassement des van vóór de eerste classificatie Grands Crus rus Bordelais. Comme Bordeauxwijnen. Net als in veel de nombreux pays de l’Est, Oost-Europese landen heeft de val van het communisme gezorgd soviétique a relancé les voor meer investeringen en investissements estissements et la Hongrie Hongarije exporteert nu een exporte e aujourd’hui ¼ de sa de kwart van zijn productie naar production hele wereld. dans le monde entier. Kunság (Donauregio) is de Kunság gwijnstreek (région duvan Danube) grootste het est lemet plus30% vaste e vignoble du pays, land van de nationale il totalise 30 % je deeen la production productie. Als Hongaarse nationale. Quand vous choisissez wijn kiest, zoek dan naar de un vin hongrois, recherchez re vermelding minőségi bor of les mentions “minoségi bor” különleges minőségű bor. Deze ou “különleges minoségu bor”. bor kwaliteitsgaranties geven Ces gages de qualité indiquent aan dat de wijn een van de que le vin appartient à l’une 22 vandu hetpays. land desappellations 22 appellations is. Ander pluspunt van het land: hele s’arrache wereld que leterwijl mondede entier s’arra Amerikaans of Fransoueiken du chêne hêne américain français gebruikt voor de vervaardiging pour la ffabrication abrication de barriques, van vaten, gebruiken de Hongaren hun nationale eiken, chênes hênes nationaux qui se prêtent prê dat is voor de parfai fvolmaakt fai tement ement geschikt au vieillissement rijping van wijn. Niet alles hoeft van ver te komen!
efden die voortkwam e “pourriture noble”. edele rot’.erDe lesdruiven raisins die werden geoogst, gaven aromatique remarquable een opmerkelijk aroma, avec in de loopoluer van de tijd a rumeur n’a pas twikkelen. Het gerucht Europe et dde zich snel in Europa narques de l’Ouest aux ongaarse wijnen reisden e l’Est, les vins hongrois wel vorsten in het Westen oyage.Deze Ce vin n in het Oosten. enu un emblème duland en symbool van het in, bien qu’il est cité dans zelfs zodanig dat hij e national du pays : “Tu d wordt in het volkslied: e korenaren op onze dans nos plaines, et tu golven als de zee en que du nectar de Tokaj at onze kelken gevuld upes soient pleines.” pleines ” met de nectar van Tokaj.’ le grec, le hongrois est la n het Grieks komt het angue dans laquelle le mot rse woord voor ‘wijn’ r) ne vient pas du latin et van het Latijnse
ne sait quelle région dremière weet welke streek de à découvrir la als eerste an deendanges late oogsttardives. e. Sauternes, Elzas, je? Hoe dan ook, deest Tokaj de oudste afgebakende
G
117
Tekst De inhoud is in tweeën gedeeld: vroeger en nu. Een belangrijke tocht door het verleden om de toekomstige uitdagingen te begrijpen.
4
5
De druivenrassen Dit zijn de belangrijkste druivenrassen die worden verbouwd. De onderstreepte variëteiten komen uit het desbetreffende land.
9 08-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 9 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 9
08-06-18 16:32 09/04/2018 17:14
Wie maakt wijn in -3000? Er wordt nog steeds onderzoek gedaan naar het precieze ontstaan van de wijnbouw, maar één ding staat vast: wijn is door de mens eerder uitgevonden dan het wiel. De mens had duidelijke prioriteiten.
-6000
-5500
-5000
-4500
• Georgië Eerste sporen van wijn in de geschiedenis
10 15-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 10 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 10
15-06-18 09:39 09/04/2018 17:14
noordpoolcirkel
45º noorderbreedte
Kreeftskeerkring
evenaar
Steenbokskeerkring
35º zuiderbreedte
-4500
-4000
-3500
-3000
Uitvinding van het wiel
• Turkije
• Armenië
Ontstaan van het schrift in Mesopotamië Eerste dynastie van de farao’s
• Israël-Palestina • Libanon • Egypte Ontstaan van de amfora in het Nabije Oosten
11 15-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 11 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 11
15-06-18 09:39 09/04/2018 17:14
A
C
B
D
Oekraïne
Moldavië
1
Roemenië
Servië
2
Z WA R T E
Z EE
Turkije
Bulgarije
Macedonië
ISTANBUL
Albanië
Zee van Marmara
SAMSUN ADAPAZARI GEBZE
BURSA ESKISEHIR 3
ANKARA
SIV
Griekenland Egeïsche Zee
Zoutmeer
IZMIR
KAYSERI
Egridirmeer
DENIZLI
KAHRA
KONYA
ADANA ANTALYA
MERSIN
Golf van Antalya 4
MID D E L L A N D SE ZE E
Cyprus
Zwarte Zee
GEORGIË, ARMENIË & TURKIJE
Hoewel sommigen het niet kunnen geloven, is rode wijn ontstaan aan de kust van de Zwarte Zee.
5
A 12 08-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 12 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 12
B
C
D
08-06-18 16:32 09/04/2018 17:14
GAZ
AYSERI
DANA
G
F
E
H
1
Rusland
Georgië
2
K A SPI SC H E
KUTAISI
Z EE
TBLISI
BATUMI
RUSTAVI
SAMSUN GUMRI
VANADZOR
Sevanmeer
Azerbeidzjan
JEREVAN t raa Euf
SIVAS
ERZURUM
Armenië
Karakayastuwmeer ELAZIG
MALATYA
DIYARBAKIR KAHRAMANMARAS
Atatürkstuwmeer
GAZIANTEP
3
Vanmeer VAN BATMAN Tigris
SANLIURFA
RSIN
Iran
Irak
Syrië
4
Hier begint onze reis. Niet zo vreemd dat wijn is ontstaan in de streek die geschiedenisleraren de ‘Vruchtbare Sikkel’ of ‘Vruchtbare Halvemaan’ van Mesopotamië noemen.
NOORD
0
E
08-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 13 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 13
F
G
100
200
5
300 km
H 13 08-06-18 16:32 09/04/2018 17:14
Verdeling van de wereldwijde productie De mens produceert 800 liter wijn per seconde in meer dan zestig landen, maar de drie koplopers nemen samen de helft daarvan voor hun rekening.
182 08-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 182 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 182
08-06-18 16:33 09/04/2018 17:23
Andere landen NieuwZeeland Roemenië Rusland Portugal
Italië
Duitsland Argentinië Chili
Zuid-Afrika
Frankrijk
China Australië Spanje Verenigde Staten
183 15-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 183 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 183
15-06-18 09:40 09/04/2018 17:23
Wie maakt er morgen wijn? 184 08-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 184 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 184
08-06-18 16:33 09/04/2018 17:23
De wereldwijde wijnkaart blijft veranderen en de klimaatopwarming is de grootste nachtmerrie van sommige wijnstreken. Recent onderzoek van professor Gregory Jones, klimatoloog van de Southern Oregon University in de Verenigde Staten, laat zien dat het geografische gebied dat geschikt is voor wijnbouw over vijftig jaar 180 kilometer dichter bij de polen ligt. Gaan de IJslanders rosĂŠ maken? Moeten de BourgondiĂŤrs de pinot noir inruilen voor de syrah? Wordt vervolgd...
185 08-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 185 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 185
08-06-18 16:33 09/04/2018 17:23
De druivenrassen van de wereld Een druivenras is een type wijnstok met geheel eigen kenmerken. Net als alle planten verdient elke variëteit een bepaald terroir om goed tot ontwikkeling te komen. Eenzelfde druivenras geeft niet dezelfde wijn in Toscane of in Chili. Er zijn zesduizend wijnstokvariëteiten, maar slechts een twintigtal zorgt voor vrijwel de hele wereldwijde wijnproductie.
Merlot 267.000 ha
Wereldwijde verdeling van het druivenras merlot in bebouwde hectares
De merlot is soepeler dan de cabernet sauvignon, waarmee hij vaak wordt geassembleerd, en geeft fruitige rode wijn en verrassende rosé. Door zijn vroege rijping is dit een van de rassen die het meest bedreigd worden door de klimaatopwarming.
1 - Frankrijk 2 - Italië 3 - Verenigde Staten 4 - Spanje 5 - Roemenië
186 15-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 186 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 186
15-06-18 09:40 09/04/2018 17:23
Pinot Noir 86.000 ha
Wereldwijde verdeling van het druivenras pinot noir in bebouwde hectares
De meest frisse van alle blauwedruivenrassen. Ondanks zijn grillige en kwetsbare karakter heeft de koning van Bourgogne de grootste wijngaarden in de Nieuwe Wereld veroverd.
1 - Frankrijk 2 - Verenigde Staten 3 - Moldavië 4 - Italië 5 - Nieuw-Zeeland
Sauvignon blanc 110.000 ha
Wereldwijde verdeling van het druivenras sauvignon blanc in bebouwde hectares
Niet te warm, niet te koud. Dit druivenras wil een gematigd klimaat. Het is de meest geplante witte druif in Nieuw-Zeeland en vormt de basis van de Sancerre en Pessac-Léognan. Haalt de leerling de meester in?
1 - Frankrijk 2 - Nieuw-Zeeland 3 - Chili 4 - Zuid-Afrika 5 - Moldavië
187 15-06_Wijnatlas_laag-bew_txt.indd 187 ATLAS_MARABOUT_MARS_18.indd 187
15-06-18 09:40 09/04/2018 17:23
D
C
B
A
E
D
C
B
A
E
Jules GaubertTurpin
1
1
Adrien Grant Smith Bianchi
Welkom in de wereld van wijn 2
Rioja
De WIJNKAART, alsjeblieft
Kijk, lees en leer op fris-lichte wijze alles over de wondere wereld van wijn. De wijnkaart, alsjeblieft toont in welke landen wijn wordt geproduceerd en hoe wijn door de eeuwen heen de wereld heeft veroverd. Heel handig voor bij het proeven zijn de beschrijvingen van de verschillende druiven en hun smaakprofielen. Van Frankrijk en Chili tot Rusland en Japan, met dit boek heb je een actueel overzicht van alles wat je wilt weten.
3
De wijnhistorie van 6000 v. Chr. tot vandaag -1500
-1000
-500
0
500
1000
1500
2000
Jules Gaubert-Turpin en Adrien Grant Smith Bianchi zijn grote liefhebbers van wijn en cartografie. De wijnkaart, alsjeblieft is het resultaat van deze passies.
De
2
Wijnkaart,
Napa Valley
Bourgogne
Paros
alsjeblieft
Mendoza
Santorin
4
Muscadet
Nouvelle-Zélande
5
3
É A O C
N
WERELDATLAS VAN WIJN
5
P A
C
57 landen, 94 kaarten, 8.ooo jaar geschiedenis
6
0
100
200
I
Q
U
E
300 km
NORD
Adrien Grant Smith Bianchi
7
COVER_ATLAS_KOSMOS_NL_M1J3-5-def-01.indd 1
F
6
ISBN : 9789021569543
A
I
B
C
D
E
A
B
Jules Gaubert-Turpin C
D
7
E
5/18/2018 10:31:21 PM