e e id re eb tg Ui
e
Pasvorm- & proportietechnieken
Detje Bosgra Tirion Creatief
Tirion Creatief
iti
www.tirion.nl
ed
Met deze handleiding kan elk basispatroon tot oneindig veel variaties vertekend en aangepast worden en kunnen veranderende modetrends op de voet worden gevolgd!
P A TR OON TEKENEN
Detje Bosgra
In het derde deel wordt ingegaan op de pasvorm- en proportietechnieken waardoor u bijvoorbeeld vormfouten in eenvoudige stappen zelf kunt herstellen.
e
In het tweede deel komen de variaties aan bod. Hierin wordt duidelijk uitgelegd wat voor ‘sier’ aanpassingen er mogelijk zijn: verbreden of versmallen, verlengen of juist verkorten enzovoort.
id
Het eerste deel behandelt het nemen van de maat, schaaltekenen, patronen voor het maken van basiskledingstukken.
re
Dit boek bestaat uit drie delen.
BASISBOEK PATROONTEKENEN
Het Basisboek patroontekenen is een onmisbare handleiding voor iedereen die haar eigen kleding wil maken. Met dit boek leert u zelf patronen op maat te tekenen en basispatronen aan te passen aan uw eigen smaak & stijl.
eb
ed
tg
iti
Ui
B A S I S B O E K
Tirion Creatief
Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:51 Pagina 2
Dit boek is gepubliceerd door Tirion Uitgevers Postbus 13288 3507 LG Utrecht www.tirion.nl Tekst en inhoud: Detje Bosgra Omslagontwerp en -illustratie: Marjolein van Dam Vormgeving binnenwerk: Paul Boyer Patroontekeningen: Matthijs Metselaar isbn 978 90 4391 549 6 nur 476 Het boek is eerder uitgegeven met isbn 978 90 2133 744 9 Š 2013 Tirion Uitgevers, Utrecht Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form by print, photocopy, microfilm or any other means without prior written permission from the publisher.
Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:51 Pagina 3
Inhoud
Deel 1
basispatronen
1
Inleiding
6
2
Materialen
7
3
Het maat nemen
8
4
Grondpatroon rechte rok
14
5
Grondpatroon gerende rok
16
6
Wijde rok met schuin over elkaar vallende geplooide banen
18
7
Grondpatroon cirkelrok + variatie
22
8
Grondpatroon pantalon
24
9
Grondpatroon mantel
27
10
Grondpatroon rechte mantelmouw
31
11
Grondpatroon japon
33
12
Grondpatroon getailleerde japonmouw
37
13
Mouwvariaties
39
14
Japon met extra busteruimte
44
15
Swaggervariaties
47
16
Cape
55
17
Grondpatroon tweerij-overslagtailleur ( jasje)
58
18
Grondpatroon tweedelige mantelmouw
62
19
Kragen los getekend
64
20
Kragen, het berekenen van het omstellingspunt
69
21
Tweedelige overhemdkraag en boord
70
22
Revers met staander
71
23
Smalle sjaalkraag
72
24
Brede sjaalkraag
73
25
Bobbedkraag
74
26
Afstaande col op verwijde hals
75
27
Brede fantasiekraag
76
28
Grondpatroon japon met revers met tweedelige breuklijn in kraag
77
29
Het bepalen van de inzetpunten voor de mouw
78
30
Slip-on of verdiept armsgat
79
31
Raglanmouw
80
32
Half-raglanmouw met zijpand
83
33
Voor ingezette mouw en achter kimono met halve okseldriehoek
85
34
Voor kimono met halve okseldriehoek, achter ingezette mouw
87
35
Kimono met okseldriehoek
89
Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:51 Pagina 4
36
Kimono met schouderpas
37
Vierkant armsgat
92
38
Grondpatroon vleermuismouw
94
39
Bruidsjurk
96
Deel 2
91
vertekeningen
1
Heuprok
104
2
Kokerrok
104
3
Rok met heuppas
105
4
Plooirok
105
5
Rok met voorpand en zijvoorpand
106
6
Voorpand met middenvoornaad
107
7
Rok met steekzakken
108
8
Rok met 3 uitgedraaide plooitjes
109
9
Rok met 2 uitgedraaide plooitjes
109
10
Klokkende 4-baansrok
110
11
Klokkende 6-baansrok
112
12
Voorpand wijde rok met dichtgedraaide coupenaden en aan de onderkant 6 cm opengedraaid
113
13
Aangerimpelde rok
114
14
Rok met een middenvoornaad
115
15
Gerende rok met rond lopende doorgestikte delen
117
16
Rok met 4 banen middenvoor, wijd uitwaaierende banen
119
17
Gerende rok met stroken
120
18
Gerende 8-baansrok met klokkende banen
122
19
Rok met voor en achter 5 godets of spieĂŤn
124
20
Rok met dubbele voorpanden
125
21
Rok met dubbel voorpand met ingetekende draperie
126
22
Gerende rok maat 40
127
23
Gerende rok maat 38, overslagrok met belegdelen, split met stiksel op het rechter voorpand
129
24
Gerende 4-baansrok, schuin op de stof gelegd
131
25
Gerende 10-baansrok met plooidelen aan de onderkant
133
26
Bandplooibroek met onveranderde voetwijdte
135
27
Lijfje met deelnaad opzij
136
28
Topje voorpand met hartvormige halsuitsnijding
137
29
Laag uitgesneden topje met coupenaad opzij en extra schouderbandjes
138
30
Lijfje met doorlopende coupenaden
139
31
Dichtgedraaide bustesuçon
140
32
Lijfje zonder coupe in de taille
141
Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:51 Pagina 5
33
Coupe verwerkt in de V-lijn middenvoor met 2 cm verhoogd bustepunt
34
142
Getailleerd topje met verschoven suçons en deelnaden in voor- en achterpand
143
35
Topje met schouderpas
144
36
Topje met gedrapeerd middenvoorstuk
145
37
Het topje in 3 delen dichtgedraaid voor draperie
146
38
Blouse met overslag voor 4 knopen
148
39
Blouse met gedrapeerde overslag en afgewerkt met een bies
149
40
Draperie om de hals van het topje, naar één kant, dichtgedraaide suçons
151
41
Blouse met draperie onder het bustepunt
153
42
Blouse met 2 coupenaden in het voorpand
154
43
Een 2-rij-overslagblouse
155
44
Blouse met schouderpasje en ingerimpeld tussen A - B
156
45
Topje met brede, gedrapeerde kraag
157
46
Voorpand topje gedrapeerd
159
47
Wikkelblouse
160
Deel 3 1
pasvorm- en proportietechnieken
Pasvormtechnieken ter voorkoming van slechtzittende kleding
164
Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:51 Pagina 9
afb. 1
afb. 2
afb. 3
de omvangsmaten De 1e bovenwijdte De centimeter moet zo hoog mogelijk tegen de oksel om de rug gelegd worden (afb. 1) en mag niet onder de schouderbladen afzakken. In afb. 2 is de ligging van de centimeter boven de buste, waarbij deze praktisch geheel horizontaal ligt. De 2e bovenwijdte Bij het meten van de 2e bovenwijdte blijft de centimeter op de rug op dezelfde plaats. De persoon blijft de armen langs het lichaam houden, waarna u de centimeter van onder de beide armen luchtig over het hoogste deel van de buste legt (afb. 3). Door de centimeter te strak over de buste te meten, wordt de 2e bovenwijdte te klein, wat funeste gevolgen voor de pasvorm hebben kan. Opmerking: in de confectie-maattabellen wordt uitsluitend de 1e bovenwijdte vermeld. De hele rugbreedte wordt gemeten tussen de huidplooien van de armen, vervolgens wordt de halve rugbreedte gebruikt voor het halve patroon. De halve rugbreedte kan ook proportioneel worden berekend, dit is een halve 1e bovenwijdte + 2,5 cm. De taillewijdte Afb. 4 geeft het meten van de taillewijdte aan. Voor een rok moet deze maat enigszins strak worden gemeten, bij afwijkingen zal het bandje niet recht in de taille liggen. Deze afwijkingen worden bij een jurk of jasje aan de bovenkant gecorrigeerd. De heupwijdte Het meten van de heupwijdte wordt eveneens in afb. 4 aangegeven. Hier vooral niet te strak meten en erop letten dat de centimeter over het zwaarste deel van het zitvlak ligt; extra maat nemen over de bovenbenen kan in sommige gevallen van belang zijn.
9 basispatronen
Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:51 Pagina 10
B
A
Taillewijdte
C
D
E
Heupwijdte
F afb. 4
afb. 5
H
de lengte - en controlematen
G
Voor het meten van de lengte - en controlematen worden met enkele hulpmiddelen belangrijke punten van het lichaam bepaald. In afb. 5 ziet u hoe een maatband om de hals naar voren is gelegd. Dit om de juiste plaats van de hals in de rug te bepalen. Zie punt A en B. Verder gebruikt u als hulpmiddel een taillebandje. Hiervoor kunt u het beste een elastieken band gebruiken, waarin zich op regelmatige afstand knoopsgaten bevinden en aan het andere einde een knoopje als sluiting. Het derde hulpmiddel is een dun latje van ca. 25 cm lengte en 3 cm breed (schoolliniaaltje). De achter-controlemaat, taillelengte en hele lengte In afb. 5 zijn deze maten aangegeven, die van de onderzijde van de om de hals liggende maatband gemeten zijn. De achter-controlemaat wordt vanaf het rughalspunt A over het schouderblad tot aan de onderzijde van de tailleband gemeten. Zie A - C .
10 basisboek patroontekenen
Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:52 Pagina 72
23 Smalle sjaalkraag
Deze kraag heeft geen revers Omdat de kraag door het pand wordt getekend, maakt u een aparte onderkraag Trek daartoe de halsring door tot de buitenkant van de kraag Het beleg en bovenkraag zijn aaneen Knip van A over B, C, D, E en F naar G E is het kruispunt van halsring en opzetkant van de kraag Het hoekje E, E1, E2, F knipt u aan het rughalsbeleg
extra stolpruimte
onderkraag
72 basisboek patroontekenen
Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:52 Pagina 73
24 Brede sjaalkraag
Als u aan de buitenkant meer dan 4 cm te kort komt, zou u van de opzetkant te veel moeten afvouwen, zodat u dit niet meer kunt uitzetten In dat geval maakt u een aparte staander A - kruispunt - halsring - opzetkant van de kraag A - B en B1 - A1 = V cm De staander van de onderkraag is B1 - B - A2 De staander van de bovenkraag (beleg) is A - A1 - A2 Aan deze staander knipt u het hoekje A - C - D - E Houd het patroon bij A vast en schuif D1 tegen E Neem nu het hoekje over
Volgorde van naaien: Schoudernaden dichtnaaien Middenachter onderkraag dichtnaaien Onderkraag opzetten Aan het beleg het rughalsbeleg stikken D valt op D, E valt op E en F op F Dan het beleg van A - C aan het voorpand stikken Naadje E - D vastzetten aan de rughalsnaad
staander bovenkraag
onderkraag
staander onderkraag
schaal: 1:5
73 basispatronen
Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:52 Pagina 96
39 Bruidsjurk
Deze jurk is aan de onderkant 6 Ă 7 meter wijd en staat goed wijd uit wanneer er organza in de zoomrand wordt meegenaaid of met een stevige voeringstof van vlieseline of tarlatan Het sleepje aan de achterkant is 35 cm lang Het korte mouwtje is onder de arm ingezet en voor en achter aangeknipt
Maten voor maat 40: 1e bovenwijdte
92
cm
2e bovenwijdte
97
cm
Taillewijdte
72
cm
Heupwijdte
102
cm
Achtercontrolemaat
42
cm
Taillelengte
40,5 cm
Halve rugbreedte
17,75 cm
Armsgatdiepte
30,75 cm
Zijtaillelengte
50,5 cm
Bustediepte
36,75 cm
Schouderbreedte
12,5 cm
Hele lengte
140
cm
De hulpmaten: Rughals is B/ba halve 1e b.w. plus 2 cm is 6,6 cm Armsgatbreedte is B/i 1e b.w. plus V cm is 12 cm Borstbreedte is C/ba 1e b.w. plus 2 cm is 20,4 cm Bustebreedte is B/ba 1e b.w. plus V cm is 9,7 cm Modellering van de rug (afb. 1): A1 - A3 is de gewone schoudernaad A2 vanaf A1 is 1 cm A4 vanaf A3 is 1,5 cm, om te voorkomen dat de bovennaad van de mouw niet te veel naar achteren zal vallen, wordt de schoudernaad naar voren geplaatst D vanaf A is hele lengte A5 vanaf A is 5 cm A6 vanaf A5 is 13 cm A7 vanaf A4 is 5 cm, verbind A7 met A6 A6 ligt haaks op A5 - B, om het teveel aan lengte achter de arm weg te werken wordt bij A8 1 cm afgevouwen
96 basisboek patroontekenen
Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:52 Pagina 97
afb. 1
afb. 2
schaal: 1:8
97 basispatronen
Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:52 Pagina 164
1
Pasvormtechnieken ter voorkoming van slechtzittende kleding
Pasvormfouten ontstaan door: 1. Niet goed genomen maten. Door de genomen maten te vergelijken met een proportionele berekening ervan kan worden opgemaakt waar de correcties voor het specifieke figuur moeten worden aangebracht. Als er in het te maken kledingstuk bijvoorbeeld een te kleine of te grote rugbreedte of een te grote of te kleine ruglengte is ontstaan kost het veel tijd om deze fouten te corrigeren, als het al mogelijk is (pomp). 2. Coupenaden die te groot of te klein zijn. Het aanbrengen van de juiste welving in het kledingstuk is van groot belang voor de goede vorm; de naden en de coupenaden vormen een heel belangrijk geheel en moeten goed afgestemd zijn op het figuur. 3. Onnauwkeurigheid bij het tekenen van een patroon, het trekken van lijnen, het aantekenen van naden en het uitknippen van de patroondelen. Hierdoor kan de halslijn gaan trekken of het armsgat te klein worden wat bij onvoldoende inzicht leidt tot verkeerde correcties. 4. Het niet goed in elkaar zetten van de verschillende delen van het kledingstuk, bijvoorbeeld op plaatsen waar het stuk is uitgerekt of juist ingewerkt. Dit zal blijken wanneer er losgetornd moet worden. Samengevat: door allerlei oorzaken kunnen een of meer fouten ontstaan in een kledingstuk en bij het veranderen hiervan is het van groot belang te weten waar moet worden ingegrepen. De ontstane straling of plooivorming kan op de juiste plaats worden veranderd als daar genoeg stof voor aanwezig is; het is daarom raadzaam genoeg naad aan te knippen of eerst een proefstuk te maken van ongebleekte katoen.
veelvoorkomende pasvormfouten Straling- of plooivorming is meestal het gevolg van een gemaakte fout op een andere plaats in het kledingstuk (een tekort aan stof tussen twee duidelijk waarneembare punten). Bijna alle onregelmatigheden die we zien aan de onderkant van een rok, mantel of pantalon komen van bovenaf en worden aan de bovenkant gecorrigeerd . Ook wordt de stof eerst nagekeken op fouten in de verwerking. Een dessin (ruit of streep) loopt dan niet goed door en bij een effen stof is het te zien aan de horizontale en verticale weefdraden.
164 basisboek patroontekenen
Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:52 Pagina 166
Afb. afb. 2
Afb. afb. 1 1
2
A
A
D
A
B
E C
Recht figuur
Afb. afb.33
D
B
D
B
E
E
C
A.O.G. figuur
C
V.O.G. figuur
De grootst mogelijke nauwkeurigheid is hier dus altijd geboden.
Afbeelding 2 Dit is het achterovergaande figuur, waarbij de afwijkingen ten opzichte van het normale figuur zijn: 1. smalle vlakke rug
4. vlakke buik
2. gewelfde borst
5. achteruitstaand zitvlak
3. tamelijk hoge buste
6. taille die achter hoger en voor lager ligt
166 basisboek patroontekenen
e e id re eb tg Ui
e
Pasvorm- & proportietechnieken
Detje Bosgra Tirion Creatief
Tirion Creatief
iti
www.tirion.nl
ed
Met deze handleiding kan elk basispatroon tot oneindig veel variaties vertekend en aangepast worden en kunnen veranderende modetrends op de voet worden gevolgd!
P A TR OON TEKENEN
Detje Bosgra
In het derde deel wordt ingegaan op de pasvorm- en proportietechnieken waardoor u bijvoorbeeld vormfouten in eenvoudige stappen zelf kunt herstellen.
e
In het tweede deel komen de variaties aan bod. Hierin wordt duidelijk uitgelegd wat voor ‘sier’ aanpassingen er mogelijk zijn: verbreden of versmallen, verlengen of juist verkorten enzovoort.
id
Het eerste deel behandelt het nemen van de maat, schaaltekenen, patronen voor het maken van basiskledingstukken.
re
Dit boek bestaat uit drie delen.
BASISBOEK PATROONTEKENEN
Het Basisboek patroontekenen is een onmisbare handleiding voor iedereen die haar eigen kleding wil maken. Met dit boek leert u zelf patronen op maat te tekenen en basispatronen aan te passen aan uw eigen smaak & stijl.
eb
ed
tg
iti
Ui
B A S I S B O E K
Tirion Creatief