EAN
ISBN: 978-0-7641-6579-5
$18.99 Canada $21.99 www.barronseduc.com
1209107 DAWB_Just draw_P001_009.indd 2
24/09/2012 6:51 PM
TEKEN HET! Sam Piyasena en Beverly Philp
Just draw_Boek_NL.indb 3 1209107 DAWB_Just draw_P001_009.indd 3
19-09-136:30 14:20 24/09/2012 PM
Dit boek is gepubliceerd door Tirion Uitgevers Postbus 13288 3507 LG Utrecht www.tirion.nl Omslagontwerp Nederlandse editie: De Weijer Design BNO Productie Nederlandse editie: Fontline, Nijmegen Vertaling: Janke Greving voor Fontline ISBN 978 90 4391 667 7 NUR 476 Voor het eerst gepubliceerd in GrootBrittanië in 2012 door Search Press Ltd, Wellwood, North Farm Road, Tunbridge Wells, Kent TN2 3DR Oorspronkelijke titel: Just draw it! © 2012 Quarto Publishing © 2014 voor de Nederlandse taal: Tirion Uitgevers, Utrecht Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form by print, photocopy, microfilm or any other means without prior written permission from the publisher.
Just draw_P001_009_NL.indd 4 1209107 DAWB_Just draw_P001_009.indd 4
T-13100078 HH-101006.01(5) P4_Dutch
03-10-136:30 12:32 24/09/2012 PM
1209107 DAWB_Just draw_P001_009.indd 5
24/09/2012 6:30 PM
Inhoud Lijnen tekenen
Voorwoord
Toon en vorm
8
Compositie, perspectief en gezichtspunt
pagina 30
pagina 10
pagina 60
Beeld en geluid
12
De vormen zien
32
Cubomanie
62
Lopen met een lijntje
14
In het rond
34
Uitsneden
64
Onderweg
16
Spelen met schaduw
36
Op een onbewoond eiland
66
De paden op, de lanen in
18
Vierkante ogen
38
Regel van derden
68
Gebruik je adem
19
Que Seurat, Seurat
40
Zenportret
70
Lijnen in het zand
20
Een punt maken
42
Hoogspanningsmasten
72
Steekje voor steekje
22
Arceren, scheuren, plakken
44
Deksels mooie deksels
75
Op het stippellijntje graag
23
Witter dan wit
46
Kikkerperspectief
76
Op de kop
24
De magie van stenen
48
Vogelperspectief
78
In ĂŠĂŠn minuut
26
Warme chocolade
50
AXO-ISO
80
Plet een blikje
52
Verbreed je horizon
82
Stilleven
54
Ervaar het donker
58
Hoe lang is een stukje touw?
Just draw_Boek_NL.indb 6 1209107 DAWB_Just draw_P001_009.indd 6
28
19-09-136:30 14:20 24/09/2012 PM
Woordenlijst
156
Bronnen 157
Register 158
Verantwoording 160
Beweging en houdingen pagina 84
Patroon en textuur
Observeren, onderzoeken en verbeelden
pagina 98
pagina 110
Sneltekenen
86
Cijfers en letters
100
Eerst de voeten
112
Tijd en beweging
88
Eerste indrukken
102
Tijd om na te denken
114
Bewegende mensen
90
Stippels, vlekjes en plekjes
104
Vergroot!
116
Bevroren in de tijd
92
Koffiekopkrabbels
106
Ontbinding
118
Dromenland
94
Lekker lang telefoneren
108
Als je geheugen wil meewerken
120
Rommel
122
Een oogje dichtknijpen
124
Denk klein
126
Dobbelen
128
Vervormen
130
Pssst‌ niet kijken!
132
Ik ben het schetsboek
134
Breng je wereld in kaart
138
Flowerpower
140
Ik heb zo wa-wa-wawaanzinnig gedroomd
142
Voor de regelmaat
144
Een klein, zwart boekje
146
Ik winkel, dus ik teken
148
Vlek in het landschap
152
Voortreffelijk lijk
154
Just draw_Boek_NL.indb 7 1209107 DAWB_Just draw_P001_009.indd 7
19-09-136:30 14:20 24/09/2012 PM
Lijnen in het zand Wat is er fijner dan het opsnuiven van de zeelucht en op blote voeten in het zand lopen terwijl de golven om je benen spoelen? Alle stress lijkt te verdwijnen en er komen herinneringen uit je jeugd naar boven, van lekker rondlummelen, spelen op het strand, ijsjes, zandkastelen, pootjebaden en plezier maken.
Tekenen in zand heeft alles te maken met plezier en speelsheid. Je tekentechniek wordt losser en het is bovendien een schitterend excuus om naar het strand te gaan! Maak je niet druk om je kunstwerken, want de zee wist ze toch weer uit. Alsof ze er nooit zijn geweest‌
Kijk hier eens naar: Jim Denevan Surfers in Circles, www.jimdenevan.com/sand
Jim Denevan gebruikt diverse materialen, waaronder wrakhout, harken en zelfs gaashekken om prachtige geometrische patronen in zand te maken. Hij maakte in 2009 de grootste zandtekening ter wereld in de Black Rock Desert, Nevada.
Just draw_Boek_NL.indb 20 1209012 DAWB_Just draw_P010_029.indd 20
19-09-136:51 14:20 05/09/2012 PM
1. Sprokkel wrakhout, schelpen en steentjes bij elkaar: dat is je tekenmateriaal.
ken, maar werk met wat er is: nat of droog, zacht of stevig.
2. Schets een lijntekening in het natte zand. Het strand is je doek. Maak een realistische afbeelding, een patroon of iets heel abstracts. Volg je gevoel en laat je remmingen los.
4. Tekeningen in het zand zijn vergankelijk, maar natuurlijk mag je best foto’s maken van je kunstwerken. Die foto’s zijn herinneringen aan een prachtige dag waarop je lekker krabbelde in het zand.
3. Doe iets met hoe het zand aanvoelt. Als het vochtig is, kun je eenvoudig lijnen trek-
Just draw_Boek_NL.indb 21 1209012 DAWB_Just draw_P010_029.indd 21
19-09-136:51 14:20 05/09/2012 PM
68
C O M P O S ITI E, P E R S P E CTI E F E N G E Z I C HTS P U NT
Regel van derden De ‘regel van derden’ is een richtlijn voor composities waarbij je een raster op een afbeelding legt dat het doek gelijkmatig in drieën verdeelt, zowel horizontaal als verticaal. De kruisingen van de rasterlijnen vormen visuele aandachtspunten. Als je op die punten visuele details plaatst, dan trekken die de aandacht. De regel schept binnen de uitsnede gebieden die meer nadruk krijgen, maar in balans blijven met de resterende, ‘rustiger’ gebieden.
Kunstenaars en ontwerpers hanteren wel meer richtlijnen om composities te vormen. De ‘gulden snede’ is bijvoorbeeld gebaseerd op een numeriek principe waarbij een rechthoek zo wordt verdeeld zodat de verhouding van de korte kant tegenover de lange kant ongeveer 0,618 is. Volgens de Oude Grieken kon deze berekening worden gebruikt voor het scheppen van ideale proporties. De gulden snede werd in de renaissance veel gebruikt; Leonardo da Vinci’s Vitruviaanse man is een fraai voorbeeld. De ‘regel van derden’ lijkt op die van de ‘gulden snede’ maar hierbij wordt het beeld gelijkmatig in drieën verdeeld en de kruispunten liggen dichter opeen. Het is een compositieregel die meestal wordt gebruikt voor het scheppen van balans en harmonie. Laat je echter vooral leiden door je eigen bedoelingen: ga, als dat maar enigszins mogelijk is, af op je intuïtie om te bepalen hoe je deze regels toepast. Het zijn maar richtlijnen, en je uiteindelijke beslissing hangt vooral af van je eigen, unieke ideeën. 1. Zoek tijdens een wandeling een (stads)landschap dat je mooi vindt. 2. Kijk goed naar het onderwerp en teken het, waarbij je de ‘regel van derden’ in de compositie verwerkt. 3. Denk ook aan elementen als kleur, toon, dominante en ondergeschikte gebieden in je compositie.
Hier zijn de verhoudingen van de 'gulden snede’ toegepast: ongeveer 1: 1,618. De ‘regel van derden’ houdt in dat je de hoogte en breedte van het beeld gelijkmatig in drieën verdeelt.
4. Sta open voor verschillende opstellingen. 5. Verander van gezichtspunt en zie hoe dat de dynamiek van je beeld verandert. Je kunt spanning en opwinding creëren door de regels aan je laars te lappen. Gebruik ze als uitgangspunt, maar experimenteer wel vanuit dat punt.
Kijk hier eens naar: John Thomas Smith Definite van de compositieregel ‘Regel van Derden’ in Remarks on Rural Society
Just draw_Boek_NL.indb 68 1209012 DAWB_Just draw_P060-083.indd 68
19-09-133:31 14:20 06/09/2012 PM
1209012 DAWB_Just draw_P060-083.indd 69
06/09/2012 3:31 PM
70
C O M P O S ITI E, P E R S P E CTI E F E N G E Z I C HTS P U NT
Zenportret Sumi-e-kunstenaars werken rechtstreeks met zwarte inkt en een penseel van paardenhaar op papier of zijde. Door een meesterlijke beheersing van lijn en compositie onderzoeken ze hun onderwerpen nauwgezet: vogels, bamboestokken, landschappen, orchideeën of zelfs geiten. Ze wachten op het juiste moment om de inkt aan te brengen en leggen de essentie van hun onderwerpen met een paar streken vast. Je gaat een portret maken, en terwijl je dat doet, denk je na over de verhoudingen van het gezicht. Maak in gedachten een raster: dat helpt je om de ogen, neus en mond op de juiste plek neer te zetten.
GEZICHT IN VERHOUDING ZIEN
A
C
E D F
H
G B A Denk aan een rechthoek met een verhouding van zo’n 2:3. B Neem een ovaal in gedachten met de smalle punt naar beneden. Plaats dit ovaal in de rechthoek.
Just draw_Boek_NL.indb 70 1209012 DAWB_Just draw_P060-083.indd 70
C Verdeel de rechthoek verticaal in vijven. Dat helpt je om de ogen te schalen en te plaatsen. D De ogen liggen binnenin zo’n vijfde deel, aan weerszijden van de neus. Ze staan symmetrisch op de eerste horizontale lijn.
E Verdeel de rechthoek in tweeën met een horizontale lijn. F Deel het onderste deel in tweeën. G Deel het onderste deel daarvan ook in tweeën. Deze horizontale lijnen vormen een ruw handvat: de ogen komen op de eerste horizontale lijn, de neus rust op de volgende, de mond valt om de onderste deellijn.
H Stel je een driehoek voor die begint op het midden van het voorhoofd en langs weerszijden van de neus loopt. Daarmee krijg je een handvat om de breedte van de mond te bepalen.
19-09-133:31 14:20 06/09/2012 PM
108
Lekker lang telefoneren Doedelen is iets wat spontaan en vanzelf ontstaat. Vaak maken mensen doedels tijdens een saaie vergadering of wanneer ze lang aan de telefoon hangen. Vaak onthullen die krabbels onbewuste gedachten en soms ook een gemoedstoestand. Toch vinden grafologen dat je iemands karakter toch niet alleen kunt opmaken uit de doedels die iemand maakt.
Grafologen hebben veel voorkomende doedels onderzocht en gecategoriseerd. Het zal je niet verbazen dat mensen vaak hartjes tekenen als ze verliefd zijn. In directiekamers zijn doedels van eten vaak heel populair. Jje ziet die krabbels trouwens ook in klaslokalen, rond lunchtijd. Een trap kan wijzen op iemands ambitie en de wil om te slagen. Haal inspiratie uit deze onbewuste, informele tekeningetjes. Laat je doedels
Zie ook: Koffiekopkrabbels, pagina 106–107.
Just draw_Boek_NL.indb 108 1209012 DAWB_Just draw_P098-109.indd 108
19-09-134:23 14:20 07/09/2012 PM
109
eens op de voorgrond treden, ze hoeven niet langer beperkt te blijven tot de kantlijnen van je papier.
3. Geef op papier gerust uiting aan je frustraties wanneer je een achtergrondmuziekje wordt opgedrongen.
1. Het is heel belangrijk om een pen en schetsboek bij de telefoon neer te leggen. Laat het schetsboek steeds open liggen, zodat je meteen spontaan kunt gaan krabbelen wanneer je belt of gebeld wordt.
4. Als je klaar bent met je telefoontje, bekijk je de vormen en patronen die je hebt gemaakt. 5. Uiteindelijk sla je het vel in je schetsboek om, zodat je klaar bent voor het volgende telefoontje.
2. Doedelen is een probaat middel tegen verveling wanneer je in de wacht wordt gezet.
Just draw_Boek_NL.indb 109 1209012 DAWB_Just draw_P098-109.indd 109
19-09-134:23 14:20 07/09/2012 PM
IK WINKEL, DUS IK TEKEN
Just draw_Boek_NL.indb 151 1209108 DAWB_Just draw_P130-155.indd 151
151
19-09-136:31 14:20 26/09/2012 PM
152
OBSERVEREN, ONDERZOEKEN EN VERBEELDEN
*
Soms moet je een manier vinden om je creativiteit te stimuleren. Leonardo da Vinci staarde bijvoorbeeld naar de vlekken op zijn muur en zag ‘bergen, ruïnes, rotsen, bossen, grote vlakten, heuvels en dalen in allerlei variaties.’
Vl k in het landschap De kunstenaar Andrea Mantegna zag menselijke gezichten in wolken. Door zijn verbeeldingskracht was hij in staat om zijn eigen fantasievolle ideeën weer te geven. Inktvlekken zijn onvoorspelbaar en geven je een uitgangspunt voor een denkbeeldige reis. Maak je eigen vlekken en laat die uitgroeien tot spontane creatieve uitspattingen.
1. Neem inkt op waterbasis of Oost-Indische inkt. Knijp de inkt vanaf een afstandje op het papier.
2. Vul een pipet of een knijpfles met de inkt. 3. Richt vanaf een bepaalde hoogte of afstand en VUUR! 4. Bekijk de vlekken en vormen goed. Hoe zien ze eruit en waar doen ze je aan denken? Maak tekeningen met de vlekken als uitgangspunt. Interpreteer ze op je eigen manier en werk ze verder uit.
Just draw_Boek_NL.indb 152 1209012 DAWB_Just draw_P130-155.indd 152
*c
19-09-137:34 14:20 9/9/12 AM
t
uggereer je ze.’ s n kke e l v Alexander Cozens
se nt eke n je
ide eën ,m e
153
et ‘Met sch
Kijk hier eens naar: Leonardo da Vinci Traktaat over schilderkunst Alexander Cozens A New Method of Assisting the Invention in Drawing Original Compositions of Landscape
Just draw_Boek_NL.indb 153 1209012 DAWB_Just draw_P130-155.indd 153
19-09-137:34 14:20 9/9/12 AM
158
R E G I STE R
Register
A aandachtspunt 64–65, 66, 68 abstractie 12–13, 46 Als je geheugen wil meewerken 120–121 anatomie 112–113 Anderson, Laurie 13 arceren 38–39, 44, 47, 116 Arceren, scheuren, plakken 44–45 atmosfeer 57 Auerbach, Frank 103, 139 AXO–ISO 80–81 axonometrische tekeningen 80–81 B Bacon, Francis 58, 88, 130 balans 64–65 Balla, Giacomo 90 Baselitz, Georg 24–25 Bauhaus 80 Beeld en geluid 12–13 Bevroren in de tijd 92–93 Bewegende mensen 90–91 beweging 85–93 binoculair zicht (kijken met twee ogen) 124–125 Boccioni, Umberto 90 Boey, Cheeming 107 borduurwerk 22 Bosch, Jeroen 147 Botero, Yosman 19 Botticelli, Sandro 66 Bourgeois, Louise 22 Boyle-family 138–139 Braque, Georges 34, 45, 124
Just draw_Boek_NL.indb 158 1210018 DAWB_Just draw_P156_160.indd 158
Breng je wereld in kaart 138–139 Breton, André 154–155 Byzantijnse kunst 82 C Cage, John 13, 128–129 Calcar, Jan Stephen van 112 Camerota, Remo 75 Can Crusher 52–53 Canova, Antonio 66 Caravaggio 40, 58 Carrà, Carlo 90 Carroll, Lewis 114 Cartier-Bresson, Henri 65 Cézanne, Paul 31, 54, 57 Chagall, Marc 143 Chamberlain, John 52 Chapman, Jake en Dinos 147, 154–155 chiaroscuro 40, 43, 58–59, 97 Cijfers en letters 100–101 Close, Chuck 39, 42 Cocteau, Jean 92 collage 44–45, 62–63, 101, 102 compositie 61–71 gulden snede 65, 68–69 portretten 70–71 regel van de oneven aantallen 66–67 regel van derden 64, 66, 68–69 contékrijt 40–41 Cornell, Joseph 123 Cozens, Alexander 153 Cubomanie 62–63 D Dalí, Salvador 143 Daumier, Honoré 87 De magie van stenen 48–49 De paden op, de lanen in 18 De vormen zien 32–33 Degas, Edgar 27, 65, 85, 88, 92–93, 121 Deksels mooie deksels 75 Denevan, Jim 20 Denk klein 126–127 Diaghilev, Sergei 92 Dobbelen 128–129 doedels maken 108–109 Doesburg, Theo van 80, 100 Doré, Gustave 120–121 Dr. Lakra 130 draadkunst 28–29
dromen tekenen 142–143 Dromenland 94–97 Duccio di Buoninsegna 82 Duchamp, Marcel 88, 89, 90, 154–155 Dürer, Albrecht 62 E Eakins, Thomas 89 Eames, Charles en Ray 89 eBoy 81 Ede, Jim 48 Een klein, zwart boekje 146–147 Een oogje dichtknijpen 124–125 Een punt maken 42–43 Eerst de voeten 112–113 Eerste indrukken 102–103 Eiffel, Gustave 73 ellipsen 75 Ensor, James 57 Ernst, Max 100, 154 Erop uit, potlood mee 14–15 Ervaar het donker 58–59 Escher, M.C. 80 F Finster, Howard 123 flipboekje 88–89 Flowerpower 140 Fontana, Lucio 42, 103, 139 Freud, Sigmund 143 Fugai Ekun 71 Fukuda, Shigeo 37 futurisme 90 G Gebruik je adem 19 geheugen, tekenen naar je120– 121, 148–149 gezichtspunt 76–79 Giacometti, Alberto 87 Gill, Eric 100 Giotto di Bondone 82 Goethe, Johann Wolfgang von 37 Gormley, Antony 25 Goya, Francisco 40, 58, 146–147 graffitikunstenaars 130–131 grafologie 105 grijsschaal 38–39 Gropius, Walter 81 Gulden snede 65, 68–69 H Haring, Keith 106–107 Hart, Jenny 22
Hiroshige, Utagawa 82 Hirst, Damien 42, 57, 105, 107, 119 Hitchcock, Alfred 143 Höch, Hannah 62 Hockney, David 34, 61, 124, 140–141 Hoe lang is een stukje touw? 28–29 Hoogspanningsmasten 72–74 Hooke, Robert 116–117 houdingen tekenen 86–87, 90–91 I iconen 82 Ik ben het schetsboek 134–137 Ik heb zo wa-wa-wa-waanzinnig gedroomd 142–143 Ik winkel, dus ik teken 148–151 In één minuut 26–27 In het rond 34–35 intuïtief tekenen 86–87 isometrische tekeningen 80–81 J Jacquet, Alain 42 Jin Choi 73 Johns, Jasper 46–47, 52 K Kandinsky, Wassily 12, 13 Kapoor, Anish 73 KAWS 130 Kerouac, Jack 142 Khalo, Frida 143 kikkerperspectief 76–77 Klee, Paul 14–15 kleur 42, 50–51, 57 Koffiekopkrabbels 106–107 Kollwitz, Kathe 58 kruisarcering 38–39, 44, 47, 116 kubisme 34, 82 Kusama, Yayoi 42, 104–105, 107 L Lai, Denise 28 Landy, Michael 66, 117, 149 Laszlo, Carlo 119 Le Corbusier 50–51 Lekker lang telefoneren 108–109 Leonardo da Vinci 68, 112–113, 114, 152–153 Lichtenstein, Roy 42
19-09-133:50 14:20 04/10/2012 PM
R E G I STE R
Lijnen in het zand 20–21 lijntekeningen 11–29 Long, Ben 19, 103 Lopen met een lijntje 14–15 Luca, Ghérasim 62 Lumière, gebroeders 93 M Macmillan, Tim 89 Magritte, René 114 Malevich, Kazimir 46–47, 79 Man Ray 33, 65, 141 Mantegna, Andrea 76–77, 152 Marclay, Christian 13 Marey, Étienne Jules 89 Marinetti, Filippo 90 Masson, André 13 materieschilderkunst 102–103 Matisse, Henri 45, 92 McFetridge, Geoff 107 Mili, Gjon 87 Miró, Joan 104–105 mixed media 130–131, 140–141 modelleerklei 102–103 modernisme 50, 80 Mondriaan, Piet 13 Monk, Thelonious 11 monoprints 23 Moore, Henry 48, 94–95 Morandi, Giorgio 54, 57 Morris, William 99, 107 Munch, Edvard 147 Muniz, Vik 39 Muraki, Takashi 107 Muybridge, Eadweard 88–89 muziek, werken op 12–13 N negatieve en positieve ruimte 64 negatieve vormen 32–33 neo-expressionisme 24 neo-impressionisme 42 Noble, Tim 37, 123 nuanceren 38–39, 52–53 O O’Keeffe, Georgia 79 observatievaardigheden 111– 139 Onderweg 16–17 Ontbinding 118–119 Op de kop 24–25 Op een onbewoond eiland 66–67 Op het stippellijntje graag 23
Just draw_Boek_NL.indb 159 1210018 DAWB_Just draw_P156_160.indd 159
P Parker, Cornelia 28 patroon 99, 104–105, 138–139 penseel en inkt 70–71 Péret, Benjamin 154–155 Perry, Grayson 103 perspectief 72–74, 76–79 eenpuntsperspectief 75, 79 ellipsen 75 horizonlijn (ooglijn) 76, 79 kikkerperspectief 76–77 kleur 50–51 lineair perspectief 76–77 omgekeerd 82–83 toon 31–59, 64, 116 tweepuntsperspectief 76–77 verdwijnpunt 75, 76–77, 79 Phillips, Tom 62 Picasso, Pablo 27, 45, 82, 87, 92, 124, 134–135 Pichler, Klaus 119 Plet een blikje 52–53 pointillisme 42 Polke, Sigmar 42 Pollock, Jackson 139 popart 46 Pssst... niet kijken! 132–133 putdeksels 75 Q Que Seurat, Seurat 40–41 R Rauschenberg, Robert 123, 141 Ray, Man 32–33 Rayographs 32–33, 141 Redon, Odilion 58, 143, 147 regel van de oneven aantallen 66–67 regel van derden 64, 66, 68–69 Reid, Jamie 130 Rembrandt van Rijn 40, 58, 87, 95 Reverdy, Pierre 154–155 Rhinehart, Luke 129 ritme 12 Roebljov, Andrej 82 Rommel 122–123 Roth, Dieter 118–119 rubbing 100–101 ruimte 61 Ruscha, Ed 47 Russolo, Luigi 90
S Saja, Richard 22 scans 140–141 schaal 64, 66 schaduwen 36–37, 55, 57 schetsboeken 134–137, 144–147 Schlemmer, Oskar 93 Schönberg, Arnold 13 Schwitters, Kurt 45, 62, 100, 122–123, 130 Serra, Richard 111 Sesshu Toyo 71 Sesson Shukei 71 Seurat, Georges 40–41, 42, 105, 135 Severini, Gino 90 Shine, Thomas 73 Signac, Paul 42 Smith, John Thomas 68 Smyth, Debbie 28, 73 sneltekenen 26–27, 86–87 Spelen met schaduwen 36–37 spiegeltekeningen 114–115 Steekje voor steekje 22 Stilleven 54–57 stippellijn 23 Stippels, vlekjes en plekjes 104–105 structuur 48–49, 99–103, 132–133, 138–139 suprematisme 46 surrealisme 62, 142–143, 154–155 T Talbot, William Henry Fox 140–141 Tanguy, Yves 154–155 Tàpies, Antoni 102–103, 139 tastzin 132–133 Tatlin, Vladimir 73 Taylor-Wood, Sam 57 tekenen op de iPad 137 Tijd en beweging 88–89 Tijd om na te denken 114–115 Tillmans, Wolfgang 54, 57 toon 31–59, 64, 116 kleur 50–51 Toulouse-Lautrec, Henri 92, 93 Turner, J.M.W. 135 Tzara, Tristan 62
159
U uitsneden 64–65 V van Gogh, Vincent 54 vanitas 54 verbeelding 130–131, 140–147, 152–155 Verbreed je horizon 82–83 verdwijnpunten 75, 76–77, 79 Vergroot! 116–117 Vervormen 130–131 Vesalius, Andreas 112–113 Vierkante ogen 38–39 Vlek in het landschap 152–153 vogelperspectief 78–79 Voor de regelmaat 144–145 Voortreffelijk lijk 154–155 vorm 31–59 W Wade, Scott 19 Wagner, Richard 12 Ware, Chris 81 Warhol, Andy 23, 52, 94–95, 149, 150 Warme chocolade 50–51 Wearing, Gillian 93 Webster, Sue 37, 123 Whiteread, Rachel 32 Wiltshire, Stephen 120 Witter dan wit 46–47 Wyeth, Andrew 77 Y Yoshio, Hasegawa 52 Z zandtekeningen 20–21 zenkunstenaars 19, 70–71 Zenportret 70–71 zoeker 46, 64–65 zoöscoop 88
19-09-133:50 14:20 04/10/2012 PM
160
Verantwoording © RIA Novosti/Alamy, Kandinsky: ©ADAGP, Parijs en DACS, Londen 2012, p.13 © SIAE, Rome/Corbis, Morandi: © DACS 2012, p.57or Alade, Adebanji, www.adebanjialade.co.uk, p.96 Anatoli Styf/Shutterstock, p.75bmr Anweber/Shutterstock, p.75br Bearvader/Shutterstock, p.74bm Bowe, Josh, www.artbyjoshbowe.com, p97ol, 137br, 137mr Bramley, Kate, www.k-eight.co.uk, p.131ol/om Clinch, Moira, pp.16-17, 26, 45, 56, 96ol, 97or, 130ol, 131or, 136ml, 137ml Daniel Pradilla/Shutterstock, p.75bml Denevan, Jim, Photo: Peter Hinson, www.peterhinson.com, p.20-21o eBoy, p.80o Frajbis, Kath, www.kathfrajbis.com, p.136or Guerrero, Christian, http://www.lib.berkeley.edu/autobiography/cguerrer/, p.136br, 137bl Herranz, Miguel, pp.136mr, 136ol Jason.Lee/Shutterstock, p.72br Joanna Wnuk, p.12o; Andersphoto, p.18ol; Picsfive, pp.37r, 47o, 58o; Milos Luzanin, p.42b; Alexkar08, p.42o; Africa Studio, p.55m; SmileStudio, p.68l; Pashabo, p.106ol; BonD80, p.107ol; Denis Vrublevski, p.116; Pics4sale, p.124bl; Andrey Nyunin, p.126; Mikael Damkier, p.139or; / Alle Shutterstock Johan Skånberg-Tippen, Karin Skånberg, Paul Carslake, p.26 Launder, Sally, pp.57b, 57ol, 75mr Newbird, p.66bl; SilverV, p.70; DarioEgidi, p.122b; / Alle iStock Panom/Shutterstock, p.75bl Philips, Nic and Stanley the dog, pp.20br, 21br Plus69/Shutterstock, p.72bml Wang Song/Shutterstock, p.74br Wikipedia, p.82b Wilkins, Phil, p.89or Bij andere illustraties en foto’s berust het copyright bij Sam Piyasena en Beverly Philp of Quarto Publishing plc. De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten van derden zo goed mogelijk te regelen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich tot de uitgever wenden.
Just draw_Boek_NL.indb 160 1210018 DAWB_Just draw_P156_160.indd 160
Beverly Philp Heel veel dank voor mijn gezin, mijn vader en schoonmoeder en vooral voor jou, Suki! Sam Piyasena Bijzonder veel dank aan pa en ma, voor hun hulp en stimulans. Hartelijk dank Sandy, Vas, Sophie, Sonny en Harry. En natuurlijk enorm bedankt Suki, voor je geduld en je liefde. We willen graag ook Moira, Lily, Karin, Kate en Julia bedanken voor hun steun en inspanningen. En dank aan ieder ander die aan dit boek heeft meegewerkt, vooral aan Gareth, ons supermodel!
19-09-133:50 14:20 04/10/2012 PM