OPEN BRIEF IN CORONATIJDEN. ZETTEN WE DE ZWAANZIN VERDER? Hopelijk komt u de coronatijden goed door. Naast een bedreiging voor onze gezondheid, ons sociaal leven en onze economie, biedt deze coronacrisis ook enkele positieve mogelijkheden. In eerste plaats tijd om na te denken. Na te denken hoe we pre-corona bezig waren en hoe we post-corona verder willen en kunnen. De tijd om een aantal dingen opnieuw te bekijken. Dat geldt ook voor het megaproject dat gepland is op de Zwaantjes in Hoboken. Een woonzorgcentrum met 123 kamers, een dienstencentrum, een polyvalente (turn)zaal met daar bovenop tien verdiepingen met 50 assistentiewoningen. En zullen verdedigers zeggen: niet te vergeten een parkje! Over de 2 geplande verdiepingen ondergronds met 105 autostaanplaatsen met uitrit in de Krugerstraat, vlak naast de ingang van de school en tegenover de ingang van de kinderkribbe, zullen we het niet hebben. Een project uit pre-corona tijden dus. We hebben het met de buurt toen al “zwaanzinnig” genoemd. De vraag die zich vandaag stelt is: gaan we verder met deze (z)waanzin? Als de coronacrisis één vraag opwerpt dan is het toch wel hoe we verder willen met onze ouderenzorg. De meeste doden en zwaarzieken zijn te betreuren zijn in de grote woonzorgcentra. Tientallen oudere, meestal verzwakte ouderlingen in grote woonzorgcentra bij mekaar zetten, is duidelijk niet het beste idee geweest. Men was er al van terug aan het komen, maar de commerciële logica deed nog steeds naar grote woonzorgcentra neigen. In de gehandicaptenzorg bewijzen de afzonderlijke wooneenheden hun voordeel, ook in deze coronapandemie. De woongroepen blijven afgezonderd van mekaar. “Kleinere woongroepen enige toekomst voor onze rusthuizen”, kopte GVA op 19 aprili, verwijzend naar de doctoraatsthesis van Lander Vermeerbergen van KU Leuven (Centrum voor Sociologisch Onderzoek). Hij schreef vorige week een aanbeveling over de wzc’s na corona, samen met professor Geert Van Hootegem. “Hoe kleiner het aantal bewoners, hoe groter de kans om besmetting te voorkomen bij bewoners en hulpverleners. Breekt er een pandemie uit, dan kun je die wooneenheden makkelijk afsluiten. Ouderen zullen er ook een ‘thuisgevoel’ ervaren, wat hun levenskwaliteit zal bevorderen. Bij dat ‘kot’ hoort ook een vast team van zorgkundigen, verpleegkundigen en onderhoudspersoneel, wat opnieuw het besmettingsgevaar zal doen verminderen en het welzijn verhoogt”. Reeds voor het uitbreken van de coronapandemie bestonden veel vragen over de uitbating van het op de Zwaantjes geplande woonzorgcentrum. Na de lange onduidelijkheid over de rol van het Zorgbedrijf, zou deze uiteindelijk toch afgehaakt hebben. De onduidelijkheid blijft. En wie gaat na wat we nu meemaken de uitbating van een woonzorgcentrum waarvan de noodzaak in de buurt reeds twijfelachtig was, nog op zich willen nemen? Wie gaat nog kiezen voor grote concentraties senioren in assistentie-woonblokken? Gaan de voordelen van gezamenlijke eetzalen/restaurants de mensen nog bekoren? Wat blijft er over van “de grote meerwaarde van een dienstencentrum waarin een kapsalon, wellness, pedicure, gemeenschappelijke ruimten en polyvalente ruimten worden gecreëerd” (aldus het Besluit van het college van Burgemeester en Schepenen van 2017 ii) ?
Een tweede bedenking in deze coronatijden gaat over de noodzaak van groen en open ruimte in onze directe omgeving. Het belang om in de directe omgeving te kunnen wandelen, joggen, skeeleren, op veilige afstand eens een babbeltje te kunnen doen is voor iedereen duidelijk geworden. Dat voldoende open en groene ruimte kort bij huis een voorwaarde is voor onze fysieke en mentale gezondheid, wordt door niemand nog in vraag gesteld. De buurt moet echter vaststellen dat die open en groene ruimte er gewoon niet is in de directe omgeving. Voor de dichtstbijzijnde wandeling moeten we naar de Hollebeek of de Hobokense Polder. Niet evident voor wie ouder of niet goed te been is. Hoe geraak je van de Zwaantjes met openbaar vervoer in de Polder? Gezinnen met kleine kinderen zitten weken lang binnen en snakken naar een beetje groen en een speelruimte vlakbij huis. Heel veel mensen in de buurt stellen zich de vraag: waarom wordt van dat braakliggend terrein geen parkje gemaakt? Zeker toen er in de regenperiode eenden neerstreken en later met het mooie weer voor het tweede jaar op rij bloemen gingen bloeien…
Het kleine hoekje dat als “parkje” wordt gepland in het mega-project is echt geen antwoord op de nood aan open en groene ruimte in een dichtbevolkte wijk als de Zwaantjes. Bovendien blijven onze aanvankelijke bezwaren tegen het 16-verdiepingenproject even actueel. Zo niet nog actueler, als we in de toekomst rekening moeten blijven houden met social distancing. Het blijft een project dat onze reeds zeer dichtbevolkte buurt nog meer gaat belasten, er zal hier nog meer volk rondlopen, het zal het verkeersprobleem rond de Zwaantjes nog versterken en het is en blijft een project dat boven de hoofden van de wijkbewoners werd beslist. Durven jullie een ideeënshift aan? Het moet niet altijd een taxshift zijn. Ons voorstel: maak van het hele terrrein een echt parkje, met speeltuin. Breid de speelplaats van de school uit. Geeft de kinderen licht en lucht. Voortschrijdend inzicht is eigen aan de mens. De omstandigheden kunnen daar soms bij helpen. Laten we met beide handen die kans grijpen. Namens Z.waanzin, Erik Vanobbergen, erik.vanobbergen1@gmail.com Hilde Verheyen , patrick.van.de.poel1@telenet.be i
https://www.gva.be/cnt/dmf20200419_04926983/minder-werkdruk-en-minder-besmettingen-kleinerewoongroepen-enige-toekomst-voor-onze-rusthuizen ii https://ebesluit.antwerpen.be/publication/17.0811.1479.3321/detail