Wolenbos
\F>|
Mi'i.t..i.,,un d.
'=A* | MaamseGemeenschap // J)l afdeling Natuur
heeft uitetaatd een aantal bepetkingen tot gevolg rnzake beheer en toegankelijkheid. Zo zijn de private wegen niet toegankelijk voor het publiek.
Lqndschopsbepolende
elemenfenen hisroriek TT
I -l.t Maams natuuÍÍeservaat\Walenbosis een relatief jong teservaat.Het gebied was tot het midden van de jaren 70 volledig eigendom van
In het begin van de 19de eeuw bestond de Mottevallei uit een afivisseling van moerassen, hooilanden en hakhoutbossen.De beboste oppetvlakte bedroeg slechts 1./3 van de huidige bosoppetvlakte. De hooilanden en moeÍassen ruimden echter geleidelijk plaats voor hakhoutbossen.In de jaren 50 werden een groot deel van de hakhoutbestanden en nagenoeg alle testerende hooilanden ingeplant met populier. Het verdwijnen van de vtoegere beheersvormen en de veralgemeendeaanplanting van populieten had een negatieve invloed op de aansvezige natuurwaarden. Anderzijds konden een aantal elzenbossenen eiken-berkenbossenzich in de loop van de laatstedecenniaop een vrij spontane manier ontwikkelen. Dat levert actueel waardevolleen vrij natuudijke bosbestandenop, die op weinig plaatsen in Vlaanderen zo'n gÍote oppervlakte bestrijken.
een gÍoot aantal privé-eigenaars.Sindsdien wetden, eerst door de nationale en later door de regionale overheid, systematischgronden aangekocht. Op 1 febtuari1989 werd aan de 130 ha grond die toen reeds eigendom was van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschaphet statuut van staatsnatLruf fesefvaat toegekend, nu \4aams natuurreservaat genoemd. Actueel wordt reeds meer dan 250 ha als nafuurreservaat beheerd. De meeste Íeservaatspercelenliggen in het centtale en westelijke deel van het gebied. Een gtoot aantal percelen ligt echter voodopig nog verspreid tussenpdvé-eigendommen.Dat
I
Beheer
'i
= = o o o -o L !
o o
TT fLet srootste deel van het Walenbos wordt aangeduid als spontaan evoluetend natuurbos. Het menselijk ingrijpen wordt hier tot een minimum beperkt en alle ruimte wordt gegeven aan spontane bosverjonging, natuudijke selectieen de aanwezisheid van oude bomen en dood
a
o .o L f 3 U !
c o L o I
Het \Walenbosheeft een belangdjke functie te vervullen op het vlak van natuurbeleving in het Hageland. Nochtans mag dit niet gebeuren ten koste van de rust en het ongerepte karakter van het gebied. Daarom werd een wandelwegennet uitgewerkt dat enenljds het volledige gebied doorkruist, maar anderzijds grote gebieden spaart van verstoÍing. Een deel van deze wandelwegen maakt overigens deel uit van ruimere
o o
P E
E:
z
o; oÊ a- :
=: ]
cp O-B
t
o.= a-
tr o |a
o L g'
hout. Enkel exoten als de Amerikaanse eik en de Amerikaansevogelkers worden op bepaalde plaatsen verwijderd terwijl ze op andete plaatsen door vetnatting spontaan zullen verdwijnen. Tot de iaren 90 werden de sloten in het Walenbos immers één- of tweemaal per jaar getuimd. Aangezien dat nu niet meer gebeurt, zullen nieuwe zazitngen inboeten aan vitaliteit en oude stoven zullen omvallen. Oude dennenaanplanten in het reservaat worden gekapt en omgevormd tot hooi- of gtaslanden om de vroegeÍe open siruatiete herstellen.Door te maaíen en te vernatten ontstaan er hier schrale, natte graslanden. Andete percelen worden extensief begraasd door Gallowayrunderen of Houdandschapen. In de toekomst zal getracht worden om langs dreven en bosranden struweelen ruigtevegetaties te laten ontwikkelen.
o c o
u L
(, It
landschapswandelingenrondom het Walenbos. De meestevan die bewegwijzerdepaden bieden prachtige panorama's.Naar het voorbeeld van diverse buitenlandsenatuurgebieden,wordt er bovendien bewust gekozen \roor een zeer rudimentait uitrustingsniveau van de wandelpaden binnen het reservaat.Dergelijke paden hebben het voordeel dat ze tegelijkertijd het biotoop vofmen van een aantal waardertolle sooften, landschappelijkhet minst storend ztln en minder gewensterecrearievormenvan nxture uit sterk bemoeiliiken.
: E
ó € 5 U|
o o o. o o
l-
o 'o
.5 o
g'
o
:3 oi cT íl ; J=
Fquno en florq \X/alenbosvormt een van de belangdjkste H", naruurgebieden van het Hageland. Het herbergt de gtootste aaneengeslotenoppervlakte elzenbroekbos van Maanderen. Daarnaastis een gÍote verscheidenheid aan andere vegetatietypes aan-wezig.De plantenrijkdom is in grote mate te danken aan de hoge grondwaterstand binnen het gebied. Het hoge gÍondwarerpeil wordt in
stand gehouden door de aanrvezigheidvan uitgestrektebrongebieden a n de voet van de Roeselbergen de Alsberg. Het voedselarme elzen-berkenbroekis een zeer zeldzaambostvpe in Vlaanderen. Het ku.ehvateris mineraalaÍm en z:Jivren u Yindt er dan ook heel \vat \-eenmossen en planten als zotllpzegge,stefzegge,moefasviooltje en koningsr-aren.\\har het ku-elu'ater meer mineralen ber-at,ontu-ikkelen zich elzenbroekbossenmet moerasze€lge, pluimzegge,
w I
,7 ,
loofloos
PaÍkrng
naaldbos
inlbrmatiebord
h<xriland
paaiplaats
rveilancl
schuilhut
-!,
watcrzulvcnng
fas t c í
.- ,-- _: ,__.\
\r'atefiooP
PooÍrle
rcrharcle
\\,'ij nuaatdrvandeli ng
s'eg
on\ eÍhiÍde
Alsbergu.2ldslilg
veq
Roeselberglancleling
TIE,I]T-\\'iNGE, g,*etíí#
r
\
H()L'\\.\,\R-f " ' -' ' '
t
' G a
oa
\
fr.
N
A I I
.1
-à
\-
-lilr -tln
,Lqr'r,trí)-5nr
I
elzenzegge,ijle zegge en plaatselijkveel dotterbloemen. Meer naar de Motte toe vindt u elzenessenbossenmet vooriaarsbloeiersals vogelmelk, bosanemoon, gulden boterbloem en eenbes. Op de zuidflank en centraalin het \X/alenbosis de bodem droger en begroeid met eikenberkenbos met pijpestro, struikheide en blauwe bosbes.
Prqktisch Mott.vallei bevin dt zichtussen Houwaart, I). Sint-Joris-Winge en Onze-Lieve-Vrouw-Tielt. Vanuit de dorpskernen van Houwaart en Tielt is het \X/alenbosbereikbaar vtà de paden aangeduid in deze folder. U kunt uw auto het best achterlaten op de parking aangeduid in deze folder of in de dorpsketnen van Houwaart of Tielt. Laarzen of stevigewandelschoenenzijn praktisch het hele jaar door noodzakelijk.
De graslandenzrin belangrijk voor het behoud van diverse zeldzame planten als gevlekte orchis, heidekartelblad,blauwe knoop, ratelaar, karwijselie,betonie en kleine zegges. Door de afivisselingvan biotopen, de uitgestrektheid en de rust is het \Walenboseen belangrijk leefgebiedvoor tal van zoogdieren (o.a.ree, vos, steenmatte4 bunzing, eekhoorn), reptielen (hazelworm, levendbarendehagedis), amfibieën (o.a.vinpoot- en alpenwatersalamander),insekten (o.a.eikepageen kieine ijsvogelvlinder) en vogels (o.a.buizerd, sperwer, havik, torenr,alk, wespendief, bo suil, z\Nàrte specht, houtsnip, ijsvogel en boompieper).
Geleide wandelingen kunnen aangevraagdworden bij de afdeling Natuur op (016)21 12 50.
Voorschriften
I,l L
.9 o
o !
|,|^ r.h
oï oË L. ,9
O-B OÈ
>t
Het gebied wordt door een groot aantal wegen en paden doorsneden. Daatvan zljn et een aantal opengesteldvoor het publiek. Deze \Áregen zljn aangegevenop het kaartje tn deze folder. Ze zljn toegankelijk voor voetgangerstussen een half uur voor zonsopkomst en een half uur na zonsondergang. Om verstoring van fasna en flota te voorkomen is het niet geoodoofd de paden te vedaten. Om dezelfde reden dienen honden aan de leiband gehouden te worden en wordt hun aanwezigheid, zelfs aangeltjnd,niet geduld in het centraal gelegen rustgebied.
Liggingsplon
ZichĂŞm
'@*"iq:*,*.********q!+'****-
Bijbestellen?NĂ?eer inlichtingen? Vlaamse infolijn: tel. 0800/3 02 01 Website http :/ /www.vlaanderen.be/ ned/ sites/publicaties Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Natuur \il/aaistraat1, bus 7, 3000 Leur.en, (016)21 12 50 Website http: / /www.mina.vlaand eren.bef
tlatuur
daarzorgcone voor
j
E