Colofon Auteurs
Projectgroep Regionaal Beleidsplan
Datum
21 december 2023
Status
Definitief
Aantal bijlagen
3
Vastgesteld door
Algemeen Bestuur Veiligheidsregio Gelderland-Zuid, 21/12/2023
2
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Inleiding
Voorwoord Voor u ligt het Regionaal Beleidsplan 2024-
Onze samenleving en de maatschappelijke
2027
Gelderland-
en fysieke risico’s ontwikkelen zich continu.
Zuid. Met dit nieuwe beleidsplan sluiten we
Het is van belang om daar constant op in te
een bewogen beleidsperiode af, waarin we
spelen en goed voorbereid te blijven. In de
met twee langdurige crises te maken hebben
komende beleidsperiode willen we daarom de
gehad. De bestrijding van deze crises vroeg
netwerksamenwerking verder versterken op
voor lange tijd veel inzet van de medewerkers
regionaal, bovenregionaal en landelijk niveau.
van
onze
Daarbij investeren we in een wendbare en
gemeenten. Niet alleen om de crisis te
weerbare organisatie die op een professionele
bestrijden en de landelijke maatregelen te
en toepasselijke wijze kan reageren op de crises
handhaven, maar ook om gelijktijdig de
en rampen die op ons afkomen. We werken
continuïteit van de eigen dienstverlening te
daarbij risicogericht en informatiegestuurd
kunnen waarborgen. Desondanks zijn we erin
vanuit een multidisciplinaire benadering van
geslaagd om naast onze basistaken bijna alle
veiligheidsvraagstukken.
van
de
de
Veiligheidsregio
Veiligheidsregio
en
van
ambities uit het Regionaal Beleidsplan 20202023 te realiseren. Dit verdient een groot
Met dit Regionaal Beleidsplan geven we
compliment aan iedereen die daar een bijdrage
richting
aan heeft geleverd.
komende vier jaar. Omdat de risico’s en
aan
onze
activiteiten
voor
de
daarmee ook de wereld van de VeiligheidsDe
coronacrisis
hebben
de
en
de
meerwaarde
vluchtelingencrisis
regio enorm in beweging is, zullen we ons
laten
beleid na twee jaar evalueren en waar nodig
zien
van
samenwerking tussen alle gemeenten binnen
bijstellen.
We
blijven
daarmee
continu
de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid en de
samenwerken aan een weerbare en veilige
partners in veiligheid. We hebben laten zien
regio Gelderland-Zuid.
dat we in deze samenwerking daadkrachtig en flexibel kunnen optreden en samen veel kunnen bereiken. Niet alleen in de klassieke
Hubert Bruls,
crisisstructuur bij een flitsincident, maar ook in
Voorzitter Veiligheidsregio Gelderland-Zuid
een flexibele projectstructuur.
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
3
Samenhang Beleidsdocumenten
Strategisch
Tactisch
Regionaal Risicoprofiel
Regionaal Beleidsplan
Zorgrisicoprofiel
Meerjarenprogramma Multidisciplinaire Vakbekwaamheid
Brandweerrisicoprofiel
Meerjarenprogramma’s
Regionaal Crisisplan
Rampbestrijdingsplannen/ Incidentbestrijdingsplannen
Begroting
VIK
Operationeel KCR2
4
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Jaarplannen mono & multi
Operationele monoplannen, handboeken etc.
Inhoud Voorwoord
3
Samenhang Beleidsdocumenten
4
Inhoud Regionaal Beleidsplan 2024-2027
5
1. Inleiding
7
1.1
Algemeen
8
1.2
Onze organisatie
8
1.3
Ons wettelijk kader
14
1.4
Terugblik op vorige beleidsperiode
15 17
2. Ontwikkelingen 2.1
De risico’s
17
2.2
Wettelijke ontwikkelingen
21
2.3
Belangrijke publicaties
24
2.4
Maatschappelijke trends en ontwikkelingen
25 31
3. Beleid voor 2024-2027 3.1
Continuering basistaken
33
3.2
Speerpunten 2024-2027
35
Speerpunt 1: Een sterk netwerk
35
Speerpunt 2: Een wendbare en weerbare organisatie
41
Speerpunt 3: Informatiemanagement
44
4. Uitvoeringsprogramma Beleidsplan 2024-2027
53
Bijlagen
56
1.
Lijst met afkortingen
56
2.
Wettelijke bepalingen voor het Regionaal Beleidsplan
57
3.
Beschrijving niet-wettelijke adviesfunctie
59
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
5
6
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
1
Inleiding
De Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (VRGZ) is een samenwerkingsverband tussen veertien gemeenten op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen. De VRGZ is een organisatie voor ambulancezorg, brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en de voorbereiding op en coördinatie van rampenbestrijding en crisisbeheersing. Dit doet de VRGZ samen met veertien gemeenten, de politie en andere lokale, regionale en landelijke partijen. De VRGZ is één van de 25 veiligheidsregio’s in Nederland.
Culemborg
Buren Neder-Betuwe
Tiel Druten
West Betuwe
Beuningen
West Maas en Waal Nijmegen Wijchen
Zaltbommel
Berg en Dal Maasdriel Heumen
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
7
1.1 Algemeen
2024 en het Multidisciplinair Beleidsplan Opleiden, Trainen en Oefenen 2024-2027.
Het Regionaal Beleidsplan 2024-2027 De Wet veiligheidsregio’s schrijft voor
Na de zomer van 2023 is het conceptplan ter
dat het bestuur van de veiligheidsregio
bespreking aangeboden aan de gemeen-
eenmaal in de vier jaar een Regionaal
teraden van de deelnemende gemeenten.
Beleidsplan vaststelt. Dit Regionaal Beleids-
Hun visie is verwerkt in de definitieve versie
plan gaat over de periode 2024-2027 en
van het plan dat het Algemeen Bestuur van
over de vraag ‘Waar krijgen wij als VRGZ,
de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid op 21
gemeenten en crisispartners de komende
december 2023 heeft vastgesteld.
jaren mee te maken, hoe bereiden wij ons hier, vanuit onze taken, op voor en welke
1.2 Onze organisatie
(bestuurlijke) keuzes maken we?’ De Veiligheidsregio is verantwoordelijk voor Het Regionaal Beleidsplan is een strate-
crisisbeheersing, geneeskundige hulpverle-
gisch kader. De concrete vertaling naar de
ning (GHOR), brandweerzorg en ambulan-
uitvoeringspraktijk vanuit dit meerjarenbe-
cezorg. Dit doen wij vanuit 1 multipost, 36
leidsplan vindt plaats in sectorjaarplannen
brandweerposten en 12 ambulanceposten.
en programmabegrotingen.
Bij elkaar werken er zo’n 1300 medewerkers, waarvan 800 als vrijwilliger bij de
Hoe hebben we het aangepakt?
brandweer.
Het plan is tot stand gekomen op basis van ontwikkelingen, risico’s en beleidsthema’s
Aan het hoofd van de organisatie staat het
die de komende jaren belangrijk kunnen
Algemeen Bestuur dat gevormd wordt door
zijn voor onze 14 gemeenten en belang-
de veertien burgemeesters van de deel-
rijkste partners op het gebied van risico-
nemende gemeenten. De voorzitter van
en crisisbeheersing. Ook zijn landelijke
de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid is de
onderzoeken en documenten bekeken,
burgemeester van de gemeente Nijmegen.
net als beleidsplannen van andere veilig-
Vanuit de leden van het Algemeen Bestuur
heidsregio’s. Dit plan is opgesteld in
is een Dagelijks Bestuur samengesteld.
samenhang met het Regionaal Risico-
Verschillende leden van het Algemeen
profiel 2024, het Regionaal Crisisplan
Bestuur, waaronder de leden van het
8
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Inleiding
Dagelijks Bestuur, dragen de verantwoordelijkheid over een bepaald onderwerp (portefeuille). De dagelijkse leiding van de organisatie is in handen van de directie die bestaat uit een directeur Brandweer en Ambulancezorg en een directeur Crisisbeheersing en Bedrijfsvoering. De Directeur Publieke Gezondheid (DPG) geeft leiding aan de GHOR en is belast met de leiding van de geneeskundige hulpverlening bij rampen en crises. De organisatiestructuur ziet er als volgt uit:
Organisatiestructuur:
Directeur Brandweer / Ambulancezorg
Brandweer
AZGZ
Directeur Crisisbeheersing / Bedrijfsvoering
*Directeur Publieke Gezondheid
Bedrijfsvoering
Crisisbeheersing
* met betrekking tot GHOR-taken
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
9
Brandweerzorg
Daarnaast controleert zij op de naleving
Een belangrijke taak van de Veiligheids-
van evenementenvergunningen en houdt
regio is brandweerzorg: het voorkomen,
toezicht en handhaaft op (brandveilig)
beperken, voorbereiden op en bestrijden
gebruik van gebouwen. De brandweer
van branden en andere onveilige situa-
maakt aanvalsplannen en bereikbaarheids-
ties. Brandweer Gelderland-Zuid doet dit
kaarten voor de repressieve brandweer-
voor de hele regio en soms ook daarbuiten
medewerkers zodat ze veilig en efficiënt
met ruim 200 beroepsmedewerkers en
kunnen werken bij branden en andere inci-
ongeveer 800 vrijwilligers vanuit 36 brand-
denten. Verder geeft de brandweer ook
weerposten. Ook adviseert zij gemeenten,
voorlichting op het gebied van brandvei-
omgevingsdienst en provincie over brand-
ligheid. Brandweer Gelderland-Zuid is erop
veiligheid op het gebied van bouwregelge-
gericht om in geval van een noodsituatie,
ving, over brandveilig gebruik van overige
zo snel en veilig mogelijk naar de betref-
plaatsen (zoals tenten bij evenementen,
fende plek te gaan, waar nodig levens te
tribunes, jachthavens en campings), over
redden en de gevolgen van het incident
externe veiligheid en het Besluit Omge-
zoveel mogelijk te beperken. Dit doet de
vingsrecht, over milieuvergunningen/-mel-
brandweer met modern materieel en vakbe-
dingen en over evenementenveiligheid.
kwame brandweermedewerkers.
10
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Crisisbeheersing
Ambulancezorg Gelderland-Zuid (AZGZ) is
Bij incidenten die door de brandweer
onderdeel van de Veiligheidsregio Gelder-
en ambulancezorg zelf bestreden of
land-Zuid. AZGZ bestaat uit een ambulan-
opgelost kunnen worden, is opscha-
cedienst en een Meldkamer Ambulancezorg
ling van de hulpdiensten niet nodig en
(MKA). De kosten van de ambulancevoor-
regelen ze de inzet binnen de eigen disci-
ziening worden volledig gedragen door
pline. Als het gaat om een woningbrand
de zorgverzekeraars. AZGZ is een profes-
of het vervoeren van een patiënt zijn zij
sionele aanbieder van ambulancezorg en
zelf aan zet.
werkt nauw samen met andere partners in de ketens van de spoedeisende zorg.
Is er sprake van een groot, impactvol
Binnen de ambulancezorg staat centraal
incident, een dreigende of langdurige
dat het ambulanceteam in acute, levens-
crisis, dan wordt er opgeschaald en wordt
bedreigende situaties zo spoedig mogelijk
de regionale crisisorganisatie actief. Deze
ter plaatse zorg kan verlenen. Hiervoor zijn
coördineert de inzet van brandweer,
landelijke normen opgesteld.
GHOR, politie, gemeenten, crisiscommunicatie en (crisis)partners. De sector Crisisbeheersing zorgt ervoor dat die regionale crisisorganisatie opgeleid en geoefend blijft én dat er bijvoorbeeld rampbestrijdingsplannen opgesteld worden. Ook heeft en maakt de sector Crisisbeheersing samenwerkingsafspraken
met
andere
partijen zoals Defensie, het Waterschap en de netbeheerder, over risicobeheersing, informatie-uitwisseling en de inzet tijdens rampen en crises.
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
11
Inleiding
Ambulancezorg
Gemeentelijke samenwerking
ding en crisisbeheersing vindt plaats onder
Gemeenten hebben als onderdeel van het
de noemer bevolkingszorg en crisiscom-
openbaar bestuur een algemene zorgplicht
municatie, zoals omschreven in het Besluit
voor hun inwoners en vervullen daarmee
veiligheidsregio’s.
een belangrijke rol in de crisisbeheersing. hulpverlenings-
In samenwerking met de coördinerend
diensten zijn onze 14 gemeenten vanaf
gemeentesecretaris en de gemeentesecre-
het eerste moment in een crisis uitvoe-
tarissen van onze gemeenten, draagt de
rend betrokken. Gemeentelijke crisisbe-
Veiligheidsregio er zorg voor dat gemeen-
heersing omvat alle werkzaamheden van
telijke medewerkers opgeleid en geoefend
een gemeente tijdens een gebeurtenis,
zijn voor hun rol in de crisisbeheersing en
ramp of crisis. Het deel van deze werk-
dat plannen en procedures actueel zijn.
Naast
de
verschillende
zaamheden dat is georganiseerd binnen de hoofdstructuur van de rampenbestrij-
12
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Al deze taken kan de Veiligheidsregio
In de Regio (GHOR)
goed uitvoeren door in veel netwerken
De GHOR is organisatorisch en wettelijk
samen te werken om zo:
een onderdeel van de Veiligheidsregio. De Directeur Publieke Gezondheid (DPG), ook
•
risico’s te verminderen;
directeur van de GGD Gelderland-Zuid,
•
incidenten te voorkomen;
stuurt de GHOR inhoudelijk aan. De DPG
•
voorbereid te zijn op een ramp of crisis;
heeft een coördinerende, bewakende en
•
snel actie te kunnen ondernemen als een
adviserende taak in het geneeskundig
incident, ramp of crisis zich voordoet.
netwerk dat de domeinen veiligheid, openbaar bestuur en publieke gezondheid
Met buurregio’s vindt afstemming plaats
verbindt. De GHOR is belast met de coördi-
over bovenregionale risico’s en bovenregi-
natie, aansturing en regie van de genees-
onale samenwerking bij (grote) incidenten,
kundige hulpverlening in het kader van de
rampen en crises. Buurregio’s zijn: Gelder-
rampenbestrijding en de crisisbeheersing.
land-Midden, Brabant-Noord, Midden- en
Doel van de GHOR is dat de betrokken
West-Brabant, Limburg-Noord, Zuid-Hol-
organisaties gereed zijn om naadloos op
land Zuid, Utrecht en Kreis Kleve. Met de
te schalen van de dagelijkse naar groot-
veiligheidsregio’s binnen het verzorgings-
schalige
hulpverlening.
gebied van de Meldkamer Oost Nederland
Het leveren van zorg blijft echter een
(naast Gelderland-Zuid, de veiligheids-
verantwoordelijkheid van de zorginstel-
regio’s Gelderland-Midden, Noord- en
lingen zelf.
Oost-Gelderland, Twente en IJsselland),
geneeskundige
wordt op diverse onderwerpen kennis uitgewisseld en samengewerkt. Ook
wordt
er
samengewerkt
met
netwerken van organisaties binnen de eigen regio zoals, Politie Oost-Nederland,
waterschap,
omgevingsdiensten,
ziekenhuizen, huisartsen, Omroep Gelderland, netbeheerder en drinkwaterleverancier. Maar ook landelijke organisaties als
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
13
Inleiding
Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie
het Nederlandse Rode Kruis, telecombe-
de Veiligheidsregio zijn overgedragen. Dit
drijven, ProRail, Rijkswaterstaat, Defensie,
zijn o.a. het instellen van een brandweer,
het LOCC en het Nationaal Crisiscentrum
GHOR en een meldkamer en het organi-
van de Rijksoverheid.
seren van de rampenbestrijding, de crisisbeheersing en het informatiemanagement.
1.3 Ons wettelijk kader
Maar ook het inventariseren van risico’s van branden, rampen en crises en het advi-
De Wet veiligheidsregio’s (Wvr) is de basis
seren aan bijvoorbeeld burgemeesters over
voor de verantwoordelijkheden, taken en
risico’s en over het voorkomen, beperken
bevoegdheden van de Veiligheidsregio.
en bestrijden van branden, rampen en
Artikel 10 van de Wvr beschrijft de taken
crises.
en bevoegdheden die aan het bestuur van
14
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Ook zijn de Wet publieke gezondheid, de
Ondanks deze omstandigheden is het
wet ambulancezorgvoorzieningen en de
gelukt om naast onze basistaken de
gemeenschappelijke regeling Veiligheids-
geplande
regio Gelderland-Zuid van belang voor de
beleidsplan voor een groot deel te
uitwerking en uitvoering van de taken.
starten en af te ronden. Hiermee is invul-
activiteiten
uit
het
vorige
ling gegeven aan de vijf speerpunten die daarin beschreven waren: samenwerking en
afstemming,
risicogericht
werken,
weerbare samenleving, een toekomstbeDe coronacrisis heeft een belangrijke
stendige organisatie en nieuwe risico’s
stempel gedrukt op de vorige beleid-
met een extra focus. Zo zijn we gestart
speriode 2020-2023. De bestrijding van
met een Veiligheidsinformatieknooppunt
de crisis vroeg voor lange tijd veel inzet
(VIK) voor een actueel veiligheidsbeeld
van de veiligheidsregio. Niet alleen om
van de regio. De inrichting van een flexi-
de crisis te bestrijden en de landelijke
bele crisisorganisatie is verkend om beter
maatregelen te handhaven, maar ook
uitgerust te zijn voor de nieuwe en lang-
om de continuïteit van de eigen dienst-
durige crises. We hebben ons voorbereid
verlening te kunnen waarborgen. Met
op de komst van de Omgevingswet door
name hulpverlening vanuit de brand-
training en bijscholing. En op samenwer-
weer, ambulance en meldkamer en de
king en afstemming heeft de inzet bij de
randvoorwaardelijke processen moesten
corona- en de vluchtelingencrisis juist een
te allen tijde kunnen worden uitgevoerd.
extra impuls gegeven, vooral met onze
Daarnaast hadden de maatregelen ook
gemeenten en zorgpartners. Een goede
effect op de uitvoering van het andere
fundering om de komende periode op
werk. Veel oefeningen en trainingen
verder te bouwen.
konden
bijvoorbeeld
niet
doorgaan.
Bovendien zijn ook onze medewerkers zelf ziek geweest door het virus.
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
15
Ontwikkelingen
1.4 Terugblik op vorige beleidsperiode
16
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Ontwikkelingen
2
2.1 De risico’s
toenemende mate afhankelijk van telecommunicatie en ICT. Doordat de omvang
Het Regionaal Risicoprofiel (RRP) laat zien
van risico’s toeneemt, is de verwachting
hoe groot de kans is dat een bepaald risico
dat met name de mobiele telecommuni-
in de veiligheidsregio zich voordoet en wat
catievoorzieningen vaker uit zullen vallen
de gevolgen dan zijn.
door overbelasting of instabiliteit van netwerken. Ondanks de inspanningen
Met betrekking tot het Regionaal Risico-
om de cyberweerbaarheid te verhogen,
profiel 2024 zien we ten opzichte van het
blijkt uit het jaarlijkse Cybersecuritybeeld
profiel van 2020 enkele verschuivingen.
Nederland dat er sprake is van scheefgroei met de toenemende dreiging. Die scheef-
•
Verstoring telecommunicatie en ICT:
groei vergroot het risico op ontwrichting
telecommunicatie en ICT nemen een
van onze samenleving. Het is niet zozeer
steeds grotere plaats in het dagelijks
de vraag óf de overheid, bedrijven, instel-
leven in. Ook de Veiligheidsregio is in
lingen of organisaties worden aange-
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
17
Ontwikkelingen
Om ons voor te bereiden op toekomstige rampen en crisis is het belangrijk om vooruit te kijken naar toekomstige veiligheidsrisico’s en ontwikkelingen. Hiervoor baseren wij ons op het Regionaal Risicoprofiel. Daarnaast is er informatie verzameld bij onze veertien gemeenten in Gelderland-Zuid en crisispartners. Ook is gebruikt gemaakt van landelijke en regionale documenten en beleidsplannen van andere veiligheidsregio’s.
vallen, maar wanneer. Door de breedte
netwerk en de verdergaande digitalisering
van het thema en de dreigingscategorieën
van onze samenleving, wordt de impact
is het moeilijk om generaliserende conclu-
van een verstoring steeds groter. Ook met
sies te trekken over de omvang en aard
betrekking tot verstoringen in de elektri-
van de impact van de onderliggende feno-
citeitsvoorziening zijn al veel activiteiten
menen in relatie tot specifieke veiligheids-
ontplooid, waaronder als thema voor een
belangen of criteria. In de regio kan er
grote oefening samen met de veiligheids-
een rol zijn voor de VRGZ als er gevolgen
regio’s in Oost-Nederland, Liander en de
in het fysieke domein plaatsvinden. Om
Rijksoverheid. We blijven hier aandacht
die rol goed te kunnen vervullen, dienen
voor houden, ook in het kader van de
de partners en de specifieke risico’s op dit
veilige energietransitie.
terrein in zicht te zijn. Daar wordt momen-
•
•
openbare
orde:
door
teel samen met de regio’s in Gelder-
toenemende polarisatie, verharding van
land en Overijssel (Oost-5) maar ook op
gedrag in de maatschappij en een dalend
landelijke schaal aandacht aan gegeven.
vertrouwen in de overheid zien we steeds
Verstoring telecommunicatie en ICT is een
vaker incidenten waarbij sprake is van
beleidsthema waar wij ons de afgelopen
toenemende
jaren al beleidsmatig op hebben voor-
en waarbij de openbare orde wordt
bereid. Ook tijdens incidenten en groot-
verstoord. Met betrekking tot verstoring
schalige oefeningen zijn lessen geleerd en
openbare orde willen we de komende
geborgd in regionale planvorming. Voor
beleidsperiode samen met politie en
deze beleidsperiode zijn er daarom geen
gemeenten het snijvlak verkennen tussen
nieuwe beleidsuitgangspunten voor deze
crisisbeheersing en handhaven openbare
twee risico’s opgenomen.
orde als het gaat om informatiemanage-
Verstoring
ment en het nemen van beheersmaatre-
elektriciteitsvoorziening:
teit en de snelle opkomst van duurzame
maatschappelijke
onrust
gelen (wel of niet optreden).
de snel toenemende vraag naar elektrici-
18
Verstoring
•
Natuurbrand nabij kwetsbaar object:
energieopwekking met wind- en zonne-
de afgelopen jaren groeide, mede door de
parken zorgen voor drukte op het elek-
droge en hete jaren 2018, 2019 en 2020,
triciteitsnet.
het
het urgentiebesef bij alle actoren van
elektriciteitsnet in veel gebieden vol zit.
de noodzaak tot het beheersen van het
Door de grotere druk op het elektriciteits-
natuurbrandrisico. Gelet op de klimaat-
Zelfs
zo
druk
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
dat
land-Zuid is dit onder andere relevant
IPCC (Intergovernmental Panel on Climate
vanwege enkele bosrijke gebieden, met
Change) en het KNMI zullen de komende
daarin gelegen kwetsbare objecten zoals
decennia het aantal zomerse en tropische
zorginstellingen. Vanwege de hogere
dagen met drogende oostenwinden sterk
brandgevoeligheid en de impact van een
toenemen, afgewisseld door perioden
natuurbrand bij een kwetsbaar object
met zware regenval. Door deze extremen
(schade en ontwrichting) is het belangrijk
is het reëel te veronderstellen dat het
dat wij ons in Gelderland-Zuid beter voor-
aantal grote natuurbranden eveneens
bereiden op natuurbranden en daarbij
zal toenemen. Voor de regio Gelder-
over de regiogrenzen heen kijken. Om
WAARSCHIJNLIJKHEID DAT EEN INCIDENT ZICH VOORDOET
CATASTROFAAL
ZEER ONWAARSCHIJNLIJK
ONWAARSCHIJNLIJK
CATEGORIE II
MOGELIJK
WAARSCHIJNLIJK
CATEGORIE I
overstroming door hoge rivierwaterstanden
grieppandemie ernstig
incident met brandbare stof
verstoring telecommunicatie en ICT
natuurbrand nabij kwetsbaar object
ERNSTIG
incident spoor brandbare vloeistof
AANZIENLIJK
verstoring elektriciteitsvoorziening verstoring openbare orde
incident weg vervoer brandbaar gas
BEPERKT
GEVOLGEN VAN EEN INCIDENT
ZEER ERNSTIG
ongeval kernenergiecentrale
incident met giftige stof in open lucht
ZEER WAARSCHIJNLIJK
hittegolf ingrijpende gebeurtenis
grieppandemie mild
scheepvaartincident met toxische stof grote brand in gebouw met verminderd zelfredzamen/paniek in menigten dierziekte overdraagbaar op mens
incident wegverkeer
grote brand in dichte binnenstad incident passagiersvaartuig
verstoring gasvoorziening
CATEGORIE III
CATEGORIE IV verontreiniging in drinkwaternet
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
19
Ontwikkelingen
verwachtingen uit de publicaties van het
deze reden en met de gevoelde urgentie
genoemde risico’s in het Regionaal Risi-
sluiten wij aan bij landelijke en provinciale
coprofiel 2020. We onderzoeken dus ook
initiatieven op het gebied van gebieds-
meer en nieuwe risico’s dan in ons risico-
gerichte
natuurbrandbe-
profiel. We willen zo breed mogelijk naar
heersing. Regionaal zijn we voorbereid
ons netwerk kijken om ook na te kunnen
door aanvalsplannen digitaal beschik-
gaan met wie we (gaan) samenwerken als
baar te maken en door te oefenen in
zich andere risico’s voordoen dan die we
natuurbrandbestrijding.
voor de regio als belangrijkste risico’s zien.
aanpak
van
•
We analyseren het netwerk per type risico
Onze samenleving en maatschappelijke
als er sprake is van de aanpak van het
risico’s ontwikkelen zich continu. Het is
risico.
zaak om daar constant op in te spelen en goed voorbereid te blijven op toekomstige
•
We brengen de belangrijkste partners per specifiek risico/ crisis in beeld.
risico’s. In 2025 willen we daarom het Regionaal Risicoprofiel 2024 herzien op basis van
De analyse maakt voor de verschillende
de nieuwe methodiek zoals deze nu door
soorten crises duidelijk: wie is verantwoor-
het landelijk Programma Risicogerichtheid
delijk, wie is essentieel voor het bestrijden
ontwikkeld gaat worden, in opdracht van
van de betreffende crisis, hoe pakken we
de Raad Commandanten en Directeuren
de crisis aan en wie kan ondersteunen of
Veiligheidsregio (RCDV). Daarop zullen we
kennis leveren.
ook het Regionaal Beleidsplan evalueren en zo nodig actualiseren.
De netwerkanalyse helpt ons in de voorbereiding op crises en in het zicht krijgen
De netwerkanalyse
op verbeterpunten en knelpunten van
Als aanvulling op het Regionaal Risico-
ons netwerk. De netwerkanalyse levert
profiel is er in 2023 een netwerkanalyse
daarmee informatie voor het Regionaal
uitgevoerd.
Crisisplan, Regionaal Beleidsplan en het beleidsplan
Multidisciplinair
Opleiden,
De voordelen van de netwerkanalyse zijn:
Trainen en Oefenen (MOTO). Netwerken
•
We gebruiken hierbij de categorieën
veranderen voortdurend en ook de netwer-
risico’s uit de landelijke Rijks brede Risi-
kanalyse is daarom dus nooit af.
coanalyse (RbRA) 2022 en de aanvullend
De netwerkanalyse heeft in beeld gebracht
20
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
met welke partners we de contacten nog
kabinet heeft in 2019 de Commissie Muller
kunnen of moeten versterken en of we op
gevraagd de doeltreffendheid en de
bepaalde risico- en crisistypen nog crisis-
effecten van Wvr en onderliggende regel-
partners of kennispartners missen.
geving in de praktijk te onderzoeken en te bekijken of de huidige wet nog bruikbaar is, gezien actuele en toekomstige drei-
het omgaan met deze risico’s houden wij
gingen, maatschappelijke ontwikkelingen
voortdurend bij. Deze worden verwerkt in
en ontwikkelingen in de crisisbeheersing
onder andere incidentbestrijdingsplannen,
in het algemeen. De (hoofd)conclusie van
advisering over risico’s en crisisbeheersing,
de Commissie Muller is dat de crisisbe-
opleidingen en oefeningen.
heersing en brandweerzorg in Nederland de afgelopen tien jaar sterk geprofessio-
2.2 Wettelijke ontwikkelingen
naliseerd zijn. Het stelsel functioneert bij lokale en regionale risico’s en crises goed.
Evaluatie Wet veiligheidsregio’s
Tegelijkertijd geeft de commissie aan dat
Het samenhangend stelsel van crisisbe-
Nederland onvoldoende is voorbereid op
heersing en brandweerzorg is vastgelegd
de rampen en crises van de toekomst.
in de Wet veiligheidsregio’s (Wvr). Het
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
21
Ontwikkelingen
De nieuwe ontwikkelingen en ideeën over
Crises zijn steeds vaker ingewikkeld, regio-
Vanuit de veiligheidsregio’s is een geza-
grensoverschrijdend en niet altijd plaats-
menlijke reactie op de contourennota
gebonden. Dat geldt niet alleen voor
geformuleerd. Op dit moment (2023) is
grootschalige crises. Ook constateert de
nog niet duidelijk wat daaruit wordt over-
commissie dat er een verbeterslag nodig
genomen in de gewijzigde wet.
is bij interregionale, nationale en internationale risico’s en crises. Waarbij de
Voor een aantal onderwerpen die in de
samenwerking tussen regio’s, crisispart-
contourennota staan, ontvangen de veilig-
ners en de Rijkscrisisstructuur van belang
heidsregio’s vanaf 2023 via de Bijzondere
is. Het kabinet heeft in haar standpunt
Doeluitkering Rampenbestrijding (BDUR)
op de wetsevaluatie aangekondigd om
extra structurele gelden oplopend van € 46
met behoud van het goede, zo spoedig
miljoen in 2023 tot € 83 miljoen vanaf 2026.
mogelijk, te komen tot een toekomstbe-
Dit is voor de versterking van crisisbeheer-
stendig, samenhangend stelsel voor de
sing, de informatiepositie en het inrichten
crisisbeheersing en brandweerzorg.
van het Knooppunt Coördinatie Regio’sRijk (KCR2).
Dit betekent dat de rol van de Veiligheidsregio verandert. Nieuwe, moderne crises
Wijziging Wet gemeenschappelijke
vragen een ander optreden van de overheid
regelingen
en van de veiligheidsregio’s. Op basis van
Per 1 juli 2022 is de Wet gemeenschappe-
de evaluatie van de Wet veiligheidsregio’s
lijke regelingen (Wgr) gewijzigd, met als
is een contourennota opgesteld die de
doelstelling het versterken van de demo-
basis zal zijn voor nieuwe en/of aangepaste
cratische legitimatie. Met de wijziging zijn
wetgeving op het gebied van crisisbeheer-
enkele nieuwe instrumenten in de Wgr
sing, rampenbestrijding en brandweerzorg.
geïntroduceerd om de kaderstellende en
Uit de contourennota blijkt dat de crisisbe-
controlerende rol van de gemeenteraden
heersing een gemeenschappelijke opgave
te versterken. Sommige bepalingen van
vraagt van de veiligheidsregio’s en haar
de wet (o.a. zienswijze termijnen) hebben
netwerkpartners. Voor de brandweerzorg
directe werking, en zijn dus al van toepas-
moet er o.a. een landelijk risicoprofiel en
sing zonder dat de tekst van de gemeen-
dekkingsplan komen en een actueel over-
schappelijke
zicht in de parate slagkracht.
Gelderland-Zuid (GR VRGZ) is aangepast.
22
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
regeling
Veiligheidsregio
Voor andere wijzigingen (bijvoorbeeld
adviestermijnen van invloed zijn op de
evaluatie of uittreding) moeten de teksten
benodigde capaciteit.
in de gemeenschappelijke regeling worden aangepast.
Naar verwachting gaat ook de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) per 1 januari 2024 stapsgewijs in. De Wkb
ging voor het bouwen
en de Omgevingswet zijn onlosmake-
Met ingang van 1 januari 2024 treedt
lijk aan elkaar verbonden. Het doel van
de Omgevingswet in werking. Het is één
de Wkb is het verhogen van de bouw-
wet die alle bestaande wetgeving over
kwaliteit waardoor er minder bouw-
de leefomgeving bundelt en zo verschil-
fouten ontstaan. De Wet introduceert
lende thema’s bij elkaar brengt. Hierin
een gewijzigd vergunningstelsel waarbij
krijgt de veiligheidsregio een adviesrol. Dit
een
is wettelijk geborgd in artikel 14 van de
gaat toezien op de kwaliteit van een
Wet veiligheidsregio’s (zie Bijlage 3). Daar-
bouwwerk. De veranderingen uit de Wkb
naast beïnvloedt de nieuwe wetgeving de
gelden (naar verwachting) tot en met 2025
huidige uitvoeringspraktijk. Zo komen er
alleen voor eenvoudige bouwwerken. Dit
bijvoorbeeld minder vergunningen en zal
zijn bijvoorbeeld eengezinswoningen en
er meer toezicht zijn. Daarnaast zal een
kleinere bedrijfspanden. Overige bouw-
omslag moeten worden gemaakt van regel-
werken volgen mogelijk op een later
gericht werken naar risicogericht werken;
moment; in ieder geval niet voor 2028. Met
de risico’s die ertoe doen, zijn het uitgangs-
de invoering van deze wet en de onvoor-
punt op het gebied van ruimtelijke ontwik-
spelbaarheid hiervan wat dit in de praktijk
keling, planontwikkeling, gebouwen en
gaat betekenen, kan dat mogelijk effect
gebruik. Dit vraagt om het denken in moge-
hebben op de wijze waarop de brand-
lijkheden in plaats van beperkingen.
weer invulling moet gaan geven op de
onafhankelijk
kwaliteitscontroleur
advies-, toezichts- en handhavingstaken. De volledige invoering van de Omge-
Ook kan dit effecten hebben op de manier
vingswet gaat duren tot 2029. De Omge-
waarop de brandweer op kan treden bij
vingswet vraagt andere taken en rollen,
incidenten.
vaardigheden en deskundigheid van de brandweer. Ook kan het inkorten van de
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
23
Ontwikkelingen
Omgevingswet en de Wet kwaliteitsbor-
Modernisering (staats)nood- en crisisrecht
de gemeentelijke gezondheidsdienst (GGD)
Recente gebeurtenissen, zoals de coron-
bij een epidemie wettelijk vastgelegd. Ook
acrisis en de gevolgen van de oorlog in
wordt geregeld hoe het college van burge-
Oekraïne, laten zien hoe belangrijk het
meester en wethouders de GGD de taken in
is dat de overheid in tijden van nood kan
het kader van de algemene infectieziekte-
terugvallen op het (staats)nood- en crisis-
bestrijding laat uitvoeren.
recht. Het staatsnoodrecht is echter op veel punten verouderd. Het kabinet heeft
Integraal zorgakkoord
aangegeven het stelsel van (staats)nood-
In het najaar van 2022 is het Integraal Zorg-
en crisisrecht de komende jaren te gaan
akkoord ondertekend door partijen uit de
moderniseren om goed te kunnen reageren
zorg, ondersteuning en welzijn. Samen
op huidige en toekomstige dreigingen.
werken deze partijen toe naar passende zorg en ondersteuning (samen met de
Wet publieke gezondheid
patiënt) op de juiste plek. Kernpunt is dat
In 2023 is het eerste gedeelte van de wijziging
de zorg in totaliteit voor grote uitdagingen
van de Wet publieke gezondheid ingegaan.
staat die niet op te lossen zijn door het
Hierin zijn de wettelijke voorwaarden vastge-
blijven toevoegen van mensen en middelen.
legd voor de bestrijding van infectieziekten
In de mogelijke oplossingsrichtingen wordt
die mogelijk een pandemie kunnen worden.
gekeken naar andere vormen van samen-
De wet bevat regels voor een plotselinge en
werking en coördinatie van zorg. Hierbij
ernstige noodsituatie. Het gaat dan om zo’n
wordt een belangrijke rol toegedicht aan
grote en ernstige uitbraak van een infectie-
de regionale samenwerkingsverbanden. De
ziekte dat het maatschappelijk leven erdoor
uitwerking van het integraal zorgakkoord
wordt verstoord én vrijheidsbeperkende
kan voor onze regio operationele effecten
maatregelen noodzakelijk kunnen zijn.
hebben voor de ambulancezorg.
De invoering van het tweede gedeelte van de wijziging van de wet wordt op dit
2.3 Belangrijke publicaties
moment voorbereid. Dit wetsvoorstel regelt twee dingen. Allereerst wordt een directe
Toekomstverkenning brandweer en
sturingsbevoegdheid van de Minister van
toekomstverkenning crisisbeheersing
Volksgezondheid, Welzijn en Sport op de
De wereld verandert razendsnel. Technolo-
Directeur Publieke Gezondheid (DPG) van
gische en maatschappelijke ontwikkelingen
24
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
volgen elkaar in hoog tempo op. Hoe ziet de Nederlandse samenleving er in 2030 uit?
2.4 Maatschappelijke trends en ontwikkelingen
Wat betekent dit voor de rol en de taken van de brandweer en voor crisisbeheer-
Voor
sing? Dat onderzocht het NIPV (Nederlands
ontwikkelingen is gebruik gemaakt van de
Instituut Publieke Veiligheid) in 2022 in
toekomstverkenningen crisisbeheersing en
opdracht van de Raad van Commandanten
brandweerzorg, opgesteld door het NIPV
en Directeuren Veiligheidsregio.
in opdracht van de Raad van Comman-
de
maatschappelijke
trends
en
Beide toekomstverkenningen geven een
Deze verkenningen brengen in kaart welke
goed overzicht van de technologische en
maatschappelijke trends de komende 5
maatschappelijke ontwikkelingen die de
tot 10 jaar het belangrijkst zijn voor de
komende jaren van belang zijn voor alle
Veiligheidsregio. De trends en ontwik-
onderdelen van de Veiligheidsregio.
kelingen die crisisbeheersing en brand-
Deze zijn opgenomen bij het onderdeel
weerzorg gemeen hebben, zijn hieronder
maatschappelijke trends en ontwikkelingen.
opgenomen.
Strategische agenda Veiligheidsberaad
1. Data en technologie
Het Veiligheidsberaad (dat bestaat uit de
Ontwikkelingen op het gebied van data
voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s) heeft
en technologie zoals kunstmatige intel-
de gezamenlijke prioriteiten van de veilig-
ligentie bieden veel kansen voor onze
heidsregio’s vastgelegd in de strategische
samenleving,
agenda Veiligheidsberaad van september
tijd het risico op ontwrichting groter.
2021. Deze strategische agenda is dynamisch
Cyberaanvallen en uitval van systemen
van aard, vormt de leidraad voor de vergade-
en infrastructuur laten nu al onze afhan-
ringen en bestaat uit vijf thema’s:
kelijkheid van data en technologie zien.
1. Opvolging evaluatie Wet veiligheidsregio’s
Hoe complexer de technologie, des te
2. Kansen en bedreigingen van de informatie-
complexer ook de oplossing bij een
en datagestuurde maatschappij
maar
maken
tegelijker-
incident of crisis wordt. Technologie is
3. Reflectie Veiligheidsberaad op de coronacrisis
nauw verbonden met de productie en
4. Vrijwilligheid in multidisciplinair perspectief
verspreiding van allerlei vormen van infor-
5. Toekomstbestendig brandweerstelsel
matie, waaronder desinformatie. Desin-
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
25
Ontwikkelingen
danten en Directeuren Veiligheidsregio.
formatie kan het vertrouwen in politieke instituties debat
ondermijnen,
verstoren
en
het
publieke
maatschappelijke
2. Sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen De Nederlandse bevolking blijft groeien,
tegenstellingen aanwakkeren. De moge-
vergrijzing,
armoede
en
immigratie
lijke kansen en uitdagingen voor de Veilig-
nemen toe. De sociale verhoudingen in
heidsregio zijn:
de samenleving veranderen en de samenleving wordt steeds meer divers. Sociale
• • • • • •
26
Beter kunnen voorspellen en vroegtijdig
media spelen een grote rol, onder andere
inspelen op dreigingen
bij de versplintering van de samenle-
Meer verstoringen met ontwrichtende
ving. Polarisatie lijkt steeds belangrijker
kracht en nog niet voorziene risico’s
te worden en het aantal maatschappelijke
Informatiehonger en tirannie van de
protesten is de afgelopen jaren toege-
actualiteit
nomen. Door o.a. de vele crises van de
Crisismanagement wordt steeds afhanke-
afgelopen jaren staat de maatschappe-
lijker van data
lijke veerkracht onder druk. Flexibilisering
Data-expertise is nog geen vast, integraal
en krapte op de arbeidsmarkt zijn belang-
onderdeel binnen de crisisbeheersing
rijke trends.
Het belang van voldoende “digitaal
De mogelijke kansen en uitdagingen voor
vaardige professionals”
de Veiligheidsregio zijn:
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
•
Vergrijzing en diversiteit
De mogelijke kansen en uitdagingen voor
•
Personeelstekorten
de Veiligheidsregio zijn:
•
Een toename van polarisatie
•
Gevolgen van technologische ontwikke-
•
teit van de Veiligheidsregio
lingen en informatiestromen o.a. 24/7 beschikbaarheid en digitale weerbaarheid
Vertrouwenscrisis ondermijnt de effectivi-
•
Betrekken van de bevolking bij crisisbe-
Omgaan met sociale media
heersing is een kans om vertrouwen op
•
Minder maatschappelijke veerkracht
te bouwen
•
Zelf- en vooral samenredzaamheid als
•
viteit van crisiscommunicatie te verbeteren
belangrijke basis voor maatschappelijke veerkracht
Luisteren en vragen stellen om de effecti-
•
Als Veiligheidsregio je plek vinden in de netwerksamenleving
3. Politiek en geopolitiek Een van de grootste trends die we op het
•
Een diffusere grens tussen binnenlandse en buitenlandse veiligheid
gebied van de politiek zien, is de groeiende vertrouwenskloof tussen de overheid
4. Duurzaamheid en klimaat.
en burgers. Daarnaast zien we dat de
Klimaatverandering en het aanpassen
samenleving steeds meer divers wordt en
daaraan, extreme weersomstandigheden
zich ook in netwerken organiseert. Ook is
en (als gevolg daarvan) klimaatmigranten
er steeds meer sprake van een compen-
zijn ontwikkelingen waar de Veiligheids-
satiesamenleving waarbij burgers gecom-
regio mee te maken krijgt. Door verduurza-
penseerd willen worden voor bijvoorbeeld
ming en de energietransitie wordt hieraan
de gevolgen van inflatie en stijging ener-
gewerkt, maar de urgentie valt soms weg
gieprijzen. Op het gebied van geopoli-
doordat het een sluimerende en alomvat-
tiek speelt de oorlog tussen Rusland en
tende crisis is. Daarnaast zien we dat de
Oekraïne een grote rol. Deze oorlog laat
verandering die nodig is om klimaatver-
verschillende geopolitieke ontwikkelingen
andering tegen te gaan, zoals plannen
zien, zoals de veranderende internationale
over het verminderen van stikstofuitstoot,
orde, een sterke verwevenheid en afhan-
weerstand opleveren bij (grote) groepen
kelijkheid van landen en sectoren, en
in de samenleving. Voor crisisbeheersing
hybride tactieken (bv. zowel militaire als
hebben extreme weersomstandigheden
economische maatregelen) bij conflicten.
grote effecten. Het wordt bijvoorbeeld
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
27
Ontwikkelingen
•
zowel natter als droger, waardoor er een toename van wateroverlast zal zijn en de kans op natuurbranden wordt vergroot. De Veiligheidsregio kan de klimaatproblemen niet oplossen, maar heeft wel last van de effecten. De mogelijke kansen en uitdagingen voor de Veiligheidsregio zijn: •
De groei van fysieke bedreigingen als droogte, overstromingen etc. door de klimaatverandering
•
Nieuwe
risico’s
als
gevolg
van
de
energietransitie •
De rol die de Veiligheidsregio aan de voorkant kan vervullen in de aanpak van klimaatverandering
28
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Ontwikkelingen
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
29
30
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Wat betekenen de ontwikkelingen en risico’s voor Gelderland-Zuid? De genoemde ontwikkelingen en risico’s zijn voor ons niet nieuw. We monitoren als VRGZ de ontwikkelingen en risico’s voortdurend en waar nodig vullen we het risicobeeld aan. We bereiden ons er samen met de gemeenten en crisispartners op voor, bijvoorbeeld door informatie te delen, plannen op te stellen en te oefenen. Daarnaast hebben we de afgelopen jaren met gemeenten en crisispartners, maar ook met andere regio’s en de Rijksoverheid al diverse nieuwe crisistypen mogen ervaren. grote afhankelijkheid van elektriciteit en
Wat wel nieuw is, is dat:
ICT in combinatie met de kwetsbaarheid •
•
crises toeneemt.
•
daarvan.
De impact van risico’s en daarmee van
Crises of een dreiging van crises steeds
Voorbeelden hiervan zijn de risico’s en
langduriger worden.
crises die voortkomen uit klimaatveran-
We zien dit terug in de afgelopen jaren
deringen (overstromingen, droogte, hitte,
(Covid-19, maatschappelijk ongenoegen,
storm/ extreem weer).
vluchtelingen) en naar verwachting gaat
De
waarschijnlijkheid
dat
dit de komende jaren nog toenemen.
sommige
risico’s en daarmee crises zich voordoen
•
Crises
steeds
vaker
bovenregionaal
toeneemt.
worden.
Dat verwachten we vanuit o.a. de klimaat-
Behalve de incidenten die zich lokaal
veranderingen die plaatsvinden en onze
en regionaal voor kunnen blijven doen,
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
31
Inleiding
3
Beleid 2024-2027
•
•
zien we uit de ontwikkelingen dat de
met een relatief korte duur van bestrij-
verwachting is dat het aantal (dreigende)
ding. Tegenwoordig is er daarnaast meer
crises steeds meer een bovenregionale
aandacht nodig voor rampen en crises met
en (inter-) nationale impact hebben. De
veelal een langere duur en gevolgen die
recente coronapandemie en de gevolgen
de maatschappij ontwrichten. De bestrij-
van de oorlog in Oekraïne zijn hier voor-
ding van de Covid-19-pandemie is hier
beelden van.
een voorbeeld van. Maar we denken ook
Risico’s
en
crises
onvoorspelbaarder
digitale
storingen
en
langdurige
worden.
stroomuitval. Crises met een grote impact
We krijgen vaker te maken met crises die we
op de openbare orde en veiligheid. Juist
niet of niet voldoende kunnen voorzien door
daarin ligt de rol van de VRGZ om de inzet
het onvoorspelbare karakter van de crises.
en bestrijding te coördineren. Dit type
Technologische ontwikkelingen, klimaatver-
crises maakt dat we steeds meer gebruik
andering, conflicten en pandemieën zorgen
maken van inhoudelijke kennis en exper-
bijvoorbeeld steeds vaker en sneller voor
tise die bij andere partijen ligt, en die wij
crises die we in die snelheid en omvang niet
in de voorbereiding en de bestrijding bij
hadden voorzien.
elkaar brengen. Crises die zich niet aan crises
regiogrenzen houden waardoor we boven-
hebben impact op de continuïteit van
regionaal en landelijk steeds meer samen-
de crisisorganisatie en de reguliere
werken. Het gebruik van data en informatie
dienstverlening.
om de bestrijding te ondersteunen, en
Crises vragen veel capaciteit van de veilig-
waar mogelijk de verwachte ontwikkeling
Bovenregionale
langdurige
heidsregio,
onze
gemeenten
partners.
Hierdoor
komt
de
en
onze
reguliere
bedrijfscontinuïteit in de knel naarmate de crisis langer voortduurt. Ook neemt de kans dat de grens van de beschikbare lokale en regionale slagkracht bereikt wordt toe. We zijn vanuit het verleden meer gericht op zogenoemde ‘flitsrampen’: een plotselinge, heftige gebeurtenis (explosie, brand)
32
aan
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
brand, rampen en crises door het bevoegd
belang. De genoemde ontwikkelingen en
gezag (vaak gemeenten) hierover te advi-
risico’s zijn van invloed op het werk van alle
seren en hierop voor te bereiden. Het
onderdelen van de Veiligheidsregio. Niet
beschikbaar hebben van een meldkamer
alleen in de warme fase maar ook in de
en informatievoorziening zijn eveneens
koude fase. De komende periode worden
wettelijke taken en bevoegdheden die aan
naast het continueren van onze basistaken
de Veiligheidsregio zijn overgedragen. Dit
een sterk netwerk, het ontwikkelen van
wordt in elke veiligheidsregio vastgelegd
een wendbare organisatie en het dooront-
in een gemeenschappelijk regeling met de
wikkelen van het informatiemanagement
gemeenten. In Gelderland-Zuid is daarin
inclusief daaraan ondersteunende bedrijfs-
afgesproken dat ook de ambulancezorg
processen, onze belangrijkste speerpunten.
onder de taken van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid valt.
3.1 Continuering van basistaken
Volgens de Wet veiligheidsregio’s zijn onze voornaamste taken:
Onze belangrijkste taken staan beschreven in de Wet veiligheidsregio’s. In de kern gaat
• •
van
risico’s
van
Het adviseren van bevoegd gezag over risico’s branden, rampen en crises.
verlening. Hieronder valt ook het voorkomen, beperken en het bestrijden van
inventariseren
branden, rampen en crises.
het om brandweerzorg, rampenbestrijding en crisisbeheersing en geneeskundige hulp-
Het
•
Het adviseren van colleges van B&W over
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
33
Beleid voor 2024-2027
te voorspellen is, wordt van steeds groter
het voorkomen, beperken en bestrijden
komen,
van
ongevallen met gevaarlijke stoffen.
brand,
brandgevaar
en
andere
ongevallen. •
•
•
Het
beperken
aanwijzen
als
en
bestrijden
van
bedrijfsbrandweer-
Het voorbereiden op het bestrijden van
plichtig van een inrichting die in geval van
branden en het organiseren van rampen-
een brand of ongeval bijzonder gevaar kan
bestrijding en crisisbeheersing.
opleveren voor de openbare veiligheid.
Het instellen en in stand houden van een
•
Het maken van afspraken met instel-
brandweer en GHOR.
lingen, zorgaanbieders en ambulancezorg
•
Het voorzien in de meldkamerfunctie.
en diensten, over de inzet van deze instel-
•
Het aanschaffen en beheren van gemeen-
lingen, zorgaanbieders en diensten bij de
schappelijk materieel.
uitvoering van hun taak binnen de genees-
Het inrichten en in stand houden van de
kundige hulpverlening en op de voorberei-
informatievoorziening binnen de diensten
ding daarop, evenals het monitoren daarvan.
•
van de veiligheidsregio en tussen deze
•
Het informeren van burgers, bedrijven en
diensten en andere diensten en organisa-
crisispartners over de rampen en de crises
ties die betrokken zijn bij rampenbestrij-
die de regio kunnen treffen, de maat-
ding, crisisbeheersing, brandweer, GHOR
regelen die zijn getroffen ter voorkoming
en meldkamer.
en bestrijding of beheersing hiervan en hoe te handelen in voorkomende gevallen.
Andere taken en bevoegdheden die direct uit de Wet veiligheidsregio’s volgen zijn: •
Het vaststellen van een Regionaal Risicoprofiel, Regionaal Beleidsplan, Regionaal Crisisplan en rampbestrijdingsplannen.
•
Het voorkomen, beperken en bestrijden van brand en van gevaar voor mensen en dieren bij ongevallen anders dan bij brand.
•
Het adviseren van andere overheden en organisaties op het gebied van brandpreventie, brandbestrijding en het voor-
34
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Voor de sector Ambulancezorg Gelder-
Speerpunt 1: Een sterk netwerk
land-Zuid is de Wet ambulancezorgvoorzieningen van toepassing. De wettelijke
Bij de aanpak van incidenten, rampen en
taak voor de sector is hierin beschreven:
crises zijn steeds vaker meerdere partners,
het in stand houden van een meldkamer,
veiligheidsregio’s en soms de nationale
en het verlenen of doen verlenen van
crisisorganisatie betrokken. Uit de evalu-
ambulancezorg. Bij de uitvoering van de
atie van de Wet veiligheidsregio’s komt
taken heeft AZGZ daarnaast te maken met
naar voren dat onze werkzaamheden meer
wet- en regelgeving over kwaliteit van de
vorm moeten worden gegeven vanuit een
zorg en met landelijke protocollen.
netwerksamenwerking waarbij alle crisispartners, zoveel mogelijk vanuit eigen
3.2 Speerpunten 2024-2027
verantwoordelijkheden en bevoegdheden, een bijdrage leveren. De verwachting is dat samenwerking in de toekomst steeds
de risico’s en de veiligheidsthema’s die
belangrijker wordt vanwege de groei-
voor onze gemeenten, crisispartners en
ende complexiteit in onze crises. De veilig-
andere regio’s belangrijk zijn, resulteren
heidsregio’s zijn verantwoordelijk voor
in een uitvoeringsprogramma 2024-2027
het vormen en faciliteren van relevante
bestaande uit 35 beleidsdoelstellingen.
netwerken. We participeren in netwerken
Deze zijn geclusterd in de drie speerpunten:
op verschillende bestuurlijke, strategische en tactische niveaus. Zo kunnen we sneller
•
Een sterk netwerk
afstemmen en samen iets bereiken. In onze
•
Een weerbare organisatie
regio beschikken we over een sterk en
•
Informatiemanagement
breed vertakt netwerk.
Deze speerpunten zijn gekozen omdat
Bovenregionaal werken we in toenemende
ze representatief zijn voor toekomstige
mate samen in Oost5-verband. Daarbinnen
ontwikkeling van de veiligheidsregio’s zoals
kunnen we verschillende rollen vervullen;
geschetst in onder andere de contourennota
van initiërend en faciliterend tot regis-
en de extra toekenning van BDUR-gelden.
serend of coördinerend. De lijnen tussen de verschillende netwerkpartners zijn in
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
35
Beleid voor 2024-2027
De externe en interne ontwikkelingen,
het algemeen kort. Ook de contacten met
stendiger maken van bevolkingszorg en
onze buurregio’s en Duitse partners zijn in
crisiscommunicatie.
de afgelopen jaren versterkt. Gezien het
De brandweer gaat zich richten op een
belang van een sterk netwerk is dit voor
toekomstbestendige
de komende beleidsperiode een belangrijk
de gevolgen van de invoering van de
speerpunt.
omgevingswet.
Zo gaan wij onderdeel worden van de vitale
Ontwikkeling netwerkorganisatie
infrastructuur, versterken wij de bovenregi-
De afgelopen jaren zijn stappen gezet in de
onale samenwerking, breiden ons netwerk
ontwikkeling naar een netwerkorganisatie.
verder uit met nieuwe partners en optima-
De komende jaren krijgt dit een vervolg. Er is
liseren wij de meldkamersamenwerking
onder andere een netwerkanalyse uitgevoerd
Oost-Nederland. De GHOR gaat aan de slag
om beter zicht te krijgen op verbeterpunten
met de ontwikkeling van de verantwoorde-
en knelpunten van het netwerk. Deze heeft
lijkheidsverdeling van het zorgstelsel en de
duidelijk gemaakt met welke partners we de
doorontwikkeling van het zorgrisicoprofiel.
contacten nog kunnen/moeten versterken en
Ambulancezorg Gelderland-Zuid focust op
of we op bepaalde risico- en crisistypen nog
het aansluiten op de effecten van uitwer-
crisispartners of kennispartners missen. De
king van het integraal zorgakkoord en de
komende periode zal het netwerk worden
invoering zorgcoördinatie. We gaan daar-
uitgebreid en versterkt met de resultaten uit
naast aan de slag met het toekomstbe-
de netwerkanalyse.
36
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
brandweerzorg
en
Het versterken van de bovenregionale
verdeling in het zorgstelsel nog uitgewerkt
samenwerking
worden. In het kader van crisisbeheersing
Het gaat bij bovenregionale samenwerking
is het belangrijk om de samenwerking
om de samenwerking met gemeenten,
binnen het netwerk van het ROAZ (Regi-
crisispartners,
ministe-
onaal Overleg Acute Zorg) te versterken,
ries, kennispartners en met Duitsland. We
mede met het oog op het borgen van de
hebben samen de opgave om (dreigende)
zorgcontinuïteit bij langdurige crises.
andere
regio’s,
crises te bestrijden en risico’s te voorkomen en te beperken. Elkaar kennen is
Voor de komende periode betekent dit
hierbij belangrijk, net zoals de verbinding
(boven)regionaal
tussen landelijk-regionaal-lokaal. Voor het
ontwikkelingen.
aansluiten
bij
deze
versterken van bovenregionale samenwerDoorontwikkeling zorgrisicoprofiel
van rampenbestrijding en crisisbeheer-
Het zorgrisicoprofiel geeft inzicht in waar
sing wordt gewerkt aan aanpassing van
de geneeskundige keten het meest kwets-
de Wet veiligheidsregio’s. Ook aanpassing
baar is tijdens een ramp en/of crisis. Aan de
van de Wet publieke gezondheidszorg en
hand daarvan kunnen we met elkaar prio-
de nieuwe Omgevingswet dragen daaraan
riteiten stellen bij het ontwikkelen van
bij. Ook informatiemanagement valt hier-
beleidsplannen en het opleiden, trainen en
onder: het verzamelen, duiden en delen
oefenen van medewerkers voor bepaalde
van informatie zorgt voor vroegtijdige
gebeurtenissen. Het zorgt voor een geza-
inzichten in risico’s, dreigingen en moge-
menlijke focus in de geneeskundige keten
lijke oplossingen. De samenwerking in
en dat we voorbereid zijn om de best moge-
Oost5 is steeds belangrijker voor de aanpak
lijke zorg te kunnen verlenen tijdens een
van de opgaves waar we voor staan.
ramp en/of crisis. Het zorgrisicoprofiel kan beschouwd worden als een op de genees-
Ontwikkeling verantwoordelijkheids-
kundige zorgketen gerichte aanvulling op
verdeling zorgstelsel
het Regionaal Risicoprofiel. De komende
Als onderdeel van de herziening van de Wvr
periode zal het zorgrisicoprofiel worden
en op basis van de ervaringen van de coron-
doorontwikkeld.
acrisis moeten de verduidelijking van de GHOR-taken en de verantwoordelijkheids-
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
37
Beleid voor 2024-2027
king en afstemming in de algemene keten
Monitoren Meldkamer Oost Nederland
kan voor onze regio operationele effecten
De ambulancezorg, brandweer, konink-
hebben op de ambulancezorg. Een goede
lijke marechaussee en politie hebben,
aansluiting op de verdere uitwerking en
begin 2023, één landelijk netwerk van tien
de nog te maken regionale afspraken is
samenwerkende meldkamers gekregen. Dit
belangrijk voor de
netwerk wordt beheerd door de Landelijke
komende periode.
Meldkamer Samenwerking (LMS). Deze ontwikkeling heeft voor onze regio geleid
Regionale ontwikkelingen bevolkingszorg
tot één meldkamer in Apeldoorn voor de
en crisiscommunicatie
vijf veiligheidsregio’s in Oost-Nederland die
Eind 2021 heeft de coördinerend gemeen-
maart 2023 operationeel is geworden.
tesecretaris namens de gemeenten de VRGZ de opdracht gegeven om te komen tot:
De komende periode zal worden gemonitord of de operationele werking goed
•
aansluit bij de geplande doelen.
Een
nieuw
meerjarenprogramma
toekomstbestendige
bevolkingszorg
en
crisiscommunicatie. Integraal zorgakkoord
•
bevolkingszorg en de invoering hiervan.
In het najaar van 2022 is het Integraal Zorgakkoord ondertekend door partijen
Een voorstel tot een nieuwe inrichting van
•
Een nieuwe samenwerkingsovereenkomst
uit zorg, ondersteuning en welzijn. Samen
tussen gemeenten en Veiligheidsregio als
werken deze partijen toe naar passende
het gaat om de regie op bevolkingszorg en
zorg en ondersteuning (samen met de
crisiscommunicatie.
patiënt) op de juiste plek. Kernpunt is dat de zorg in totaliteit voor grote uitdagingen
Medio 2023 zijn hierover beleidsadviezen
staat die niet op te lossen zijn door het
aangeboden aan het Algemeen Bestuur.
blijven toevoegen van mensen en middelen.
In de komende beleidsperiode zal de priori-
In de mogelijke oplossingsrichtingen wordt
teit worden gelegd bij (wordt nader uitge-
gekeken naar andere vormen van samen-
werkt in het meerjarenprogramma):
werking en coördinatie van zorg. Hierbij wordt een belangrijke rol toegedicht aan
1. Het
versterken
de regionale samenwerkingsverbanden. De
samenwerking
uitwerking van het integraal zorgakkoord
Veiligheidsregio.
38
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
van
tussen
de
regionale
gemeenten
en
2. Het versterken van de vakbekwaamheid
Invoering zorgcoördinatie
en flexibele inzetbaarheid van gemeen-
De acute zorg staat onder druk en dat
telijke functionarissen met een rol in de
vraagt om een andere en meer efficiënte
lokale of regionale crisisorganisatie.
manier van organiseren van de zorg. Voor
3. Het inrichten en borgen van nazorg aan
de ambulancesector is zorgcoördinatie de
eigen personeel.
manier om dit vorm te geven. Zorgcoördi-
4. Een betere voorbereiding van de over-
natie is het 24/7 gezamenlijk organiseren
dracht van werkzaamheden van de crisis-
en coördineren van de acute zorg op regi-
organisatie naar de vaste organisatie van
onale schaal door de verschillende zorg-
gemeente(n) en betrokken partijen na
aanbieders, zodat er samenhang ontstaat.
afloop van de ramp of crisis.
Het gaat om alle activiteiten gericht op het regisseren, afstemmen en bewaken
Beleid voor 2024-2027
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
39
van de organisatie en de uitvoering van
lijke adviestaken van de Veiligheidsregio.
de zorgverlening aan de patiënt met een
Ook worden enkele nieuwe taken toege-
acute zorgvraag. Het gemeenschappelijke
voegd; zo wordt artikel 14, tweede lid,
doel is dat de patiënt met een acute zorg-
onder de Wvr uitgebreid met de advies-
vraag de juiste zorg door de juiste zorg-
functie met betrekking tot de omgevings-
verlener op het juiste tijdstip op de juiste
plannen. Dit betekent een aanpassing van
plek ontvangt. De afgelopen periode zijn
de uitvoering van de adviesfunctie van de
er in veel regio’s, waaronder de onze, pilots
brandweer. Een projectgroep is ter voorbe-
geweest op het gebied van zorgcoördi-
reiding de afgelopen jaren bezig geweest
natie. De komende periode zal bekeken
met alles wat bij de implementatie van de
worden op welke wijze de zorgcoördinatie
Omgevingswet komt kijken. Dit gaat onder
definitief kan worden ingevoerd.
andere over praktische zaken zoals werkwijzen en systemen, maar ook over hoe we
Aanpassing uitvoering adviesfunctie
onze partners zoals gemeenten zo goed
brandweer bij start Omgevingswet
mogelijk mee kunnen nemen in de veran-
Met de invoering van de Omgevingswet
deringen die hiermee gepaard gaan en hoe
per 1 januari 2024 vervalt een aantal wette-
we hierin samen kunnen werken.
40
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Actieplan toekomstbestendige brand-
tie die aan de ene kant gebaseerd is op
weerzorg
standaard bestrijding van rampen en crises.
Bij het toekomstbestendig maken van de
Aan de andere kant kan ze worden ingezet
brandweer gaat het om de vragen:
voor nieuwe en ongekende crises en rampen. Dit vraagt om een wendbare en
•
•
•
weerbare organisatie die ongeacht de aard
brandweerposten in regionaal verband
van de crisis of ramp op een professionele
hoog in verbinding met veranderde maat-
en toepasselijke wijze kan reageren. Dit
schappelijke vraagstukken?
geldt voor alle onderdelen van de Veilig-
Hoe verbeteren we de regionale en lande-
heidsregio inclusief de ondersteunende
lijke slagkracht voor gewone en bijzon-
bedrijfsprocessen. Voor de crisisorganisatie
dere risico’s?
betekent dit bijvoorbeeld het doorontwik-
Hoe stemmen we de onderlinge schakels
kelen van het concept van de wendbare
beter af binnen de veiligheidsketen en
crisisorganisatie. De brandweer gaat aan
preventieve en preparatieve werkzaam-
de slag met gebiedsgerichte opkomsttijden
heden
en de kennisopbouw over en het trainen
(voorbereidende
handelingen)
op nieuwe risico’s.
binnen incidentbeheersing. •
Hoe verbeteren en vereenvoudigingen we Doorontwikkeling concept wendbare
het brandweeronderwijsstelsel?
crisisorganisatie wordt
In 2022 is een eerste voorstel met aanbeve-
een landelijk actieplan ontwikkeld dat
lingen voor een wendbare (flexibele) crisis-
antwoord moet geven op deze vragen.
organisatie opgeleverd met als basis de
De
komende
beleidsperiode
huidige hoofdstructuur van de crisisorgani-
Speerpunt 2: Een wendbare en weerbare organisatie
satie. Dit is in 2023 verder ontwikkeld en uitgevoerd. De nadere uitwerking zal zijn weerslag vinden in het Regionaal Crisisplan
Om als organisatie toekomstbestendig te
2024-2027 en het MOTO-plan (Multidis-
blijven en ons voor te bereiden op nieuwe
ciplinair Opleiden, Trainen en Oefenen)
en ongekende crises en rampen en de
2024-2027. De komende periode gaan we:
gevolgen daarvan, bouwt de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid aan een organisa-
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
41
Beleid voor 2024-2027
Hoe houden we de kwaliteit van de lokale
•
•
•
Het concept wendbare (flexibele) crisis-
bestrijding door verbreding van expertise
organisatie verder doorontwikkelen op
(vakmanschap) en innovatie van materieel
basis van opgedane ervaringen.
en operationele informatie. Ontwikkelingen
Oefenen van de wendbare (flexibele)
zoals buurtbatterijen, waterstoftankstations
crisisorganisatie met onverwachte en
en duurzame woningen vereisen een ontwik-
ongekende scenario’s.
keling in aanpak en vakmanschap. Onze
Doorontwikkelen van de wendbare (flexi-
vakbekwaamheidsprogramma’s zijn steeds
bele) crisisorganisatie door te leren van
meer maatwerk, gebaseerd op regionale en
landelijk ontwikkelde concepten en ‘best
lokale risico’s. De komende periode gaan we
practices’ van andere veiligheidsregio’s,
ons specifiek, samen met andere veiligheids-
met name van de samenwerking in Oost5.
regio’s, richten op het ontwikkelen van de bestrijding van incidenten in de scheepvaart.
Kennisopbouw en trainen op nieuwe risico’s door de brandweer
Nieuw dekkingsplan en gebiedsgerichte
De basis van de kwaliteit van ons brand-
opkomsttijden
weeroptreden is paraatheid en slagkracht.
De brandweerzorg wordt steeds complexer.
De energietransitie en klimaatverandering
Zo
hebben grote impact op onze paraatheid
Verkeersmaatregelen in de bebouwde kom
en vragen om vernieuwing van incident-
hebben effect op de bereikbaarheid van de
verdicht
de
gebouwde
omgeving.
stad voor de hulpverleningsdiensten. Om in de toekomst brandweerzorg te blijven bieden
van
onderzoeken
gelijkwaardige we
voortdurend
kwaliteit, nieuwe
brandweerconcepten en zetten deze in. Bijvoorbeeld flexibele voertuigconcepten en het dynamisch alarmeren, waarbij we sturen op de snelst mogelijke brandweereenheid ter plaatse. Eind 2023 is het dekkingsplan vastgesteld waarvan de invoering van ‘gebiedsgerichte opkomsttijden’ een onderdeel is. Het
42
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
dekkingsplan is gebaseerd op een compleet
senheidsniveau 3. De landelijke ambitie
risicoprofiel, waarbij alle vier de kerntaken
van de veiligheidsregio’s is om te groeien
van brandweerzorg opgenomen worden:
naar volwassenheidsniveau 4. Dit niveau
brand en hulpverlening, uitgebreid met
kunnen we halen als we structureel en
incidentbestrijding gevaarlijke stoffen en
gestructureerd
waterongevallen.
werken. We zijn daarvoor initiatiefnemer
bovenregionaal
samen-
en opdrachtgever van het landelijke Landelijk is een nieuwe uniforme systema-
project ‘Versterken Inkoopsamenwerking
tiek ontwikkeld voor opkomsttijden van de
Veiligheidsregio’s’.
brandweer: de gebiedsgerichte opkomsttij-
•
Versterking personeelsbeleid Het succes van onze organisatie hangt in
richte normen losgelaten: opkomsttijden die
belangrijke mate af van de kwaliteit en
gekoppeld zijn aan categorieën gebouwen
beschikbaarheid van ons personeel. Krapte
en hun risiconiveau. De opkomsttijden
op de arbeidsmarkt en onze ambities maken
worden in de nieuwe systematiek niet als
dat we alleen wendbaar en weerbaar zijn
losstaand beschouwd, maar in samenhang
als we goed zicht blijven houden op (de
met noodzakelijke slagkracht en flankerend
ontwikkeling van) ons personeelsbestand en
beleid op het gebied van risicobeheersing
investeren in aantrekkelijk werkgeverschap.
en preparatie. Voor de VRGZ is dat niet
Dit doen we door de ontwikkeling van
geheel nieuw, omdat dat ook al toegepast is
samenhangende
in het huidige Brandweerzorgplan onder de
zoals
noemer van compenserende maatregelen.
grip op in-, door- en uitstroom en goede
personeelsinstrumenten
strategische
personeelsplanning,
arbeidsmarktpositionering. Weerbare bedrijfsvoering
•
Uitvoeren duurzaam meerjarig
Als we een wendbare en weerbare organi-
onderhoudsplan
satie willen zijn, dan moet onze bedrijfs-
Het komende meerjarig onderhoudsplan
voering daarbij aansluiten. Dat doen we via
is een duurzaam meerjarig onderhouds-
de volgende sporen:
plan. Daarin cijferen we CO2-reductie naar 55% in 2030 en nul op de meter
•
Doorontwikkeling inkoopproces
in 2050. Ook maken we inverdienef-
Onze kennis van inkoop is flink toege-
fecten van BENG (bijna energieneutraal)
nomen. Op veel punten halen we volwas-
en ENG (energieneutraal) bouwen zo
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
43
Beleid voor 2024-2027
den. Daarmee worden de huidige objectge-
•
veel mogelijk inzichtelijk. We voorkomen
zinning op de kern van ons werk en onze
desinvestering en durven te experimen-
taak noodzakelijk. De sector bedrijfsvoe-
teren. Dit geldt niet alleen voor bouw,
ring zal hierin mee moeten groeien en de
maar bijvoorbeeld ook voor het rijdend
unieke informatiepositie over de sectoren
materieel, groot of klein.
heen beter laten benutten.
Structurele kosten structureel dekken We willen structurele kosten structureel dekken. Dit vertaalt zich bijvoorbeeld in
Speerpunt 3: Informatiemanagement
een andere opzet van onze kapitaallasten. We zien als gevolg van ontwikkelingen ten
Hoe eerder je weet wat je te wachten
aanzien van duurzaamheid, de stijgende
staat, hoe gerichter de voorbereiding kan
rente, indexaties op bouwmateriaal en
zijn. Hoe meer informatie je hebt, hoe
personeel en algemene inflatie een finan-
beter je beslissingen neemt. We noemen
ciële uitdaging ontstaan. Dit maakt herbe-
dit informatiemanagement. Onze organisatie groeit en ontwikkelt naar een steeds meer informatiegedreven organisatie. Niet alleen door het Veiligheidsinformatieknooppunt
(VIK),
maar
ook door de business intelligence (het verzamelen
en
analyseren
van
infor-
matie om zo beslissingsondersteunende informatie
te
melen
analyseren
en
verkrijgen).
We
verza-
informatie
en
brengen kwetsbaarheden en dreigingen in kaart. We passen het direct toe bij operationele
voorbereidingen
op
evenementen, rampen en crises maar ook bij de beslissingen op het gebied van bedrijfsvoering.
Tijdens
evenementen,
maar ook tijdens een ramp wordt deze informatie gebruikt en is constant op alle
44
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
niveaus van de (crisis)organisatie sprake
beschikbaar, maar een groot deel nog niet
van een actueel gedeeld veiligheids-
en zal verder ingericht en doorontwikkeld
beeld. Na afloop van de ramp of crisis helpt
worden.
de verzamelde informatie ons om snel met (en van) elkaar te kunnen leren. Deze
Doorontwikkeling Veiligheidsinforma-
versterkte informatiepositie ondersteunt
tieknooppunt (VIK)
ook het hiervoor beschreven doel van
Sinds juli 2022 is er binnen de Veiligheids-
risicogericht werken.
regio
een
Veiligheidsinformatieknoop-
punt (VIK) operationeel. Het VIK brengt De
brandweer
is
aan
de
slag
met
informatiegestuurd werken, in organisatie
informatie over veiligheid bij elkaar en draagt bij aan:
en operatie. We investeren in de gehele 1. het proactief inspelen en voorbereiden op
en betrouwbare data ter beschikking
dreigende incidenten of crises (voorspel-
hebben (en houden). Dit versterkt onze
lende vermogen in de ‘koude’ situatie);
informatiepositie. Daardoor kunnen we
2. een snellere beeldvorming en besluitvor-
op het juiste moment, op de juiste plek,
ming bij een incident of crisis (‘warme’
snel informatiegestuurd handelen. Als
situatie);
organisatie kunnen we onderbouwde en
3. advisering over strategische keuzes op
weloverwogen keuzes maken en adviezen
basis van ontwikkelingen die in de (nabije)
geven, van strategisch-bestuurlijk niveau
toekomst worden verwacht.
tot aan de medewerker in het veld. De extra rijksbijdrage (BDUR), die vanaf Zowel binnen bestaande taken als voor
2023 wordt uitgekeerd aan de veilig-
de nieuwe ontwikkelingen binnen zorg-
heidsregio’s, is ook bestemd om het
coördinatie is een goede informatievoor-
informatiemanagement
ziening essentieel. Samen met de partners
en aansluiting op de landelijke voor-
binnen de zorgketen wordt inzichtelijk
ziening KCR2 mogelijk te maken. Hiervoor
gemaakt welke zorgvoorzieningen worden
investeren we samen met de veiligheids-
aangeboden, hoeveel plekken beschikbaar
regio’s in Oost5 in een gezamenlijke,
zijn, waar ambulances zich bevinden en waar
toekomstbestendige
acute hulp nodig is. Een deel hiervan is al
structuur. Van een stabiel en veilig netwerk
te
versterken
digitale
infra-
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
45
Beleid voor 2024-2027
dataketen waarmee we snel relevante
tot een robuuste gegevensuitwisseling
economie, openbare orde en openbaar
van data tussen de eigen applicaties en de
bestuur.
elders ondergebrachte applicaties.
•
Dit beeld wordt verrijkt met specifieke informatie uit de domeinen van de
De komende beleidsperiode moet het VIK Gelderland-Zuid het volgende kunnen
betrokken partners. •
opleveren:
Op basis van dagelijkse informatie ontwikkelen we een dynamisch (regiogrensoverschrijdend) integraal risicoprofiel als
•
onderdeel van dit veiligheidsbeeld.
We realiseren een actueel veiligheidsbeeld •
dat bestaat uit de risico’s in de regio. •
We
delen
dit
met
en gevaren in de samenleving die het
netwerkpart-
dagelijks leven verstoren.
ners op basis van hun rol, taak en •
verantwoordelijkheden. •
We monitoren en analyseren dreigingen
Op basis van dit continue veiligheids-
In het veiligheidsbeeld wordt de impact
beeld leveren we begrijpelijke en eendui-
van
samenle-
dige informatie aan de samenleving over
ving opgenomen, en wel op de onder-
gevaren, risico’s en handelingsperspec-
werpen gezondheidszorg, maatschappij,
tieven - vooraf en tijdens crises.
gebeurtenissen
in
de
Natuur en leefomgeving
Evenementen en oefeningen
Infrastructuur en transport
Gezondheid
KNMI Waarschuwingen
Droogte Natuurbrandrisico Explosieven WOII BRZO Bedrijven
B en C evenementen Oefeningen Demonstraties Voetbalwedstrijden
A, N en ontsluitingswegen Spoor Vaarwegen Nucleair transport
Infectieziekten Dierziekten Capaciteit ziekenhuisen
Interne Bedrijfsvoering
Vitale voorzieningen
Water
Maatschappij
Meteo
Geen bijzonderheden Geen actie nodig Monitoring nodig Alertheid en/of enkele
LCMS GMS C2000/P2000 iTel
Elektriciteit Drinkwater Gas Telecom Riolering
Voorbeeld van informatie in het veiligheidsbeeld
46
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Waterstanden Waterkwantiteit Waterkwaliteit Dijken (hoog water droogte)
en
Dreiging openbare orde Dreiging geopolitiek Demonstraties ICT Cyberaanvallen Dreigingsbeeld politie
voorbereidende maatregelen nodig Opschaling en/of acute maatregelen nodig
Hiermee vervult de veiligheidsregio haar
regionale veiligheidsinformatiecentra met
rol
elkaar.
als
informatiegestuurde
netwerk-
regisseur met als doel het verbeteren van de informatiepositie ten aanzien van
Informatie samenwerking witte kolom
crisisbeheersing.
Voor het versterken van de informatiepositie van de GHOR is het belangrijk om
Interregionale en landelijke samenwerking
een eigen knooppunt te realiseren dat
De ontwikkeling van het VIK gebeurt in
bij (dreigende) crisissituaties kan worden
nauwe samenwerking met Oost5 en in
gebruikt door de crisisorganisatie voor
aansluiting op de ontwikkelingen rond
de geneeskundige hulpverlening (witte
KCR2. De VRGZ sluit actief aan bij het
kolom). Dit tussen aan de ene kant de
landelijke ontwikkelen rondom het VIK,
multidisciplinaire
met als doel te leren van de successen,
zoals het VIK, en aan de andere kant de
‘lessons learned’ en aanpak van andere
monodisciplinaire informatie binnen de
regio’s.
zorgketen. Door de omvang waarop de
informatiestromen,
KCR2 is een landelijk op te richten platform
in Oost5-verband ontwikkeld.
met als doel meer regie en coördinatie te realiseren, met name op het gebied
Digitale infrastructuur versterken
van informatievoorziening en informatie-
Ontwikkelingen
uitwisseling bij crises en rampen. Dit
aansluiting op KCR2 hebben grote impact
gebeurt zowel in de koude, lauwe als
op de informatiehuishouding en digitale
warme fase. Het gaat om een samenwer-
infrastructuur. Deze zullen de komende
king van regio’s en het Rijk. De achter-
periode daarom verder worden versterkt.
grond hiervan is dat rampen en crises zich
Het onderdeel worden van de vitale
steeds minder vaak beperken tot de regio-
infrastructuur
grenzen die van oudsher door dijken en
informatiebeveiliging verder versterken.
rivieren zijn gevormd, maar juist meer dan
Onze informatie moet goed ontsloten
ooit regio-overstijgend zijn en langer duren
worden. Nieuwe wetgeving zoals Wet
dan flitscrises. Het platform verbindt het Rijk
open overheid (Woo) en Digitoegankelijk-
en de VIK’s via naar verwachting zes inter-
heid worden opgepakt.
als
het
betekent
VIK
dat
en
wij
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
de
onze
47
Beleid voor 2024-2027
zorg opereert, wordt dit met de GHOR ook
De consequenties van de Wet open
Nederlandse
overheid implementeren in de organisatie
Processen
De
heeft
defensie en communicatie met en tussen
als doel overheden en semioverheden
hulpdiensten (112 en C2000) maken deel
transparanter te maken. De Woo biedt
uit van die infrastructuur. De veiligheids-
daarom eenieder de mogelijkheid om een
regio’s maken nog geen onderdeel uit
verzoek om informatie uit documenten in
van de Nederlandse vitale infrastruc-
te dienen. De wet heeft gevolgen voor de
tuur. In haar brief ten behoeve van het
bedrijfsvoering en deze zal daarop worden
Veiligheidsberaad van 10 oktober 2022
aangepast.
gaf de Minister van Justitie en Veiligheid
Wet
open
overheid
(Woo)
vitale
zoals
inzet
infrastructuur. politie,
inzet
aan het voornemen te hebben om de Digitoegankelijk maken website
veiligheidsregio’s als vitale aanbieder te
Iedereen moet informatie en diensten
betitelen. Naar verwachting wordt onze
van de overheid kunnen bereiken en
veiligheidsregio in 2024 vitaal verklaard.
gebruiken. Dat geldt ook voor digitale
Dat betekent dat we voor die delen die
informatie en diensten. Daarom moeten
vitaal verklaard worden door moeten
de websites en apps van overheids-
groeien van BIO (informatiebeveiliging)
organisaties verplicht toegankelijk zijn.
niveau 3 naar BIO-niveau 4 of zelfs 5.
Onze website zal de komende periode
Dat brengt investeringen in materiële en
digitoegankelijk
personele zin met zich mee.
worden
gemaakt.
Toegankelijk betekent hier bruikbaar voor iedereen: jong, oud, met of zonder beperking.
Risicogericht en informatiegestuurd werken Bovenstaande speerpunten geven aan
Vitaliteitsbeoordeling processen veilig-
waar we aan willen werken de komende
heidsregio’s
jaren. Hieronder beschrijven we hoe we
Bepaalde processen zijn zo essentieel
dat willen doen: risicogericht in plaats
voor de Nederlandse samenleving dat
van regelgestuurd. Oftewel: Meer gericht
uitval of verstoring tot ernstige maat-
op
schappelijke ontwrichting leidt en een
wet- en regelgeving.
bedreiging vormt voor de nationale veiligheid. Deze processen vormen de
48
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
mogelijke
risico’s
en
minder
op
Als overheid werken we steeds meer in
Risicogericht werken is een manier van
netwerken; we willen risicogericht en
werken
informatiegestuurd
doen
wordt naar prestatie-eisen van maat-
we door vraagstukken vanuit veiligheid
regelen om een effect te beheersen,
te benaderen met input en kennis van
maar
alle
veiligheidspartners
een risico-gestuurde benadering staat,
en gemeenten. We vinden het belang-
dat gekeken wordt naar welke brand-
rijk dat er hierbij steeds duidelijkheid is
scenario’s realistisch en voorstelbaar zijn,
in rollen en verantwoordelijkheden. We
en wat een brand in zo’n situatie betekent
stellen ons steeds de vraag: waar is de
voor
overheid als geheel voor verantwoor-
en de kans op brandoverslag. Er wordt
delijk? En welke taken liggen bij de
dus vanuit ‘proportionaliteit en rede-
verschillende
lijkheid’ naar brandveiligheid gekeken,
hulpdiensten,
werken.
Dit
netwerkpartners?
Daarin
waarbij
ook
de
niet
naar
alleen
gekeken
kansbeheersing.
veiligheid
rondom
Bij
vluchten
wordt soms spanning ervaren in de
waarbij
bestuurlijke uitgangspunten over hoe
gemaakt. De Raad van Commandanten en
de gemeente de omgang met bepaalde
Directeuren
Veiligheidsregio’s
risico’s voor zich ziet. Dit vraagt om goede
concludeert
dat
samenwerking tussen regio en gemeente
vraagt om een heldere verdeling van
rond het gemeentelijk beleid van alle
verantwoordelijkheden op het werk van
betrokken gemeenten.
de brandweer en andere onderdelen
ook
risico-afwegingen
(RCDV)
benadering
van de veiligheidsregio, zoals de GHOR
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
49
Beleid voor 2024-2027
zo’n
zijn
en gemeenten. Het betekent volgens de
Risicogericht
RCDV dat de rol van de brandweer op het
terugkomen in:
gebied van risicobeheersing verandert
•
werken
laten
we
Advisering (ook met het oog op de Omgevingswet)
van ‘toetser aan wettelijke regels’ naar ‘brandveiligheidsadviseur’. Dat betekent
•
Toezicht en handhaving
klantgericht
•
Voorbereiding van zorginstellingen op
denken,
als
adviseur
regionale risico’s
optreden en met de klant in gesprek gaan over het adequaat omgaan met risico’s.
•
Een dynamisch Regionaal Risicoprofiel
Daarbij zal de brandweer zich primair
•
Evenementenbeleid
richten op de risico’s die ertoe doen –
•
Omgevingsbeeld
vaak complex van aard – omdat op deze
•
Signaleren van trends
risico’s de brandweer door de integrale deskundigheid meerwaarde kan hebben.
De
beleidsdoelstelling
werken’
van
het
‘risicogericht
vorige
beleidsplan
We willen als VRGZ dat adviesaanvragen
zetten we hiermee voort. We bevinden
integraal, consequent, transparant en
ons op dit moment in een transitie.
adequaat getoetst worden en keuzes
Dit vraagt om een gesprek over en
en
worden
vaststelling van duidelijke bestuurlijke
voorgelegd aan het bevoegd gezag. Met
kaders met aandacht voor de risico-
risicogerichtheid wordt ingezet op die
gerichte
maatregelen die het meest bijdragen
wetgeving op brandveiligheid. Zolang
aan het verminderen van risico’s en op
de wet niet wordt aangepast is een
een integrale aanpak van vraagstukken.
goede leidraad met realistische kaders
Hierin hebben we een gezamenlijke
voor
verantwoordelijkheid.
gezamenlijk handelen te ondersteunen.
prioriteiten
gemotiveerd
Ook
de
onder-
nemers en inwoners hebben een eigen verantwoordelijkheid
als
het
gaat
om de zorg voor een veilige fysieke leefomgeving.
50
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
advisering
brandveiligheid
en
nodig
landelijke
om
het
Beleid voor 2024-2027
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
51
52
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Uitvoeringsprogramma Beleidsplan 2024-2027
4
Beleidsdoelstellingen* Een sterk netwerk Monitoren of operationele uitwerking Meldkamer Oost Nederland voldoet aan de gestelde doelen Uitbreiden en versterken netwerk met resultaten netwerkanalyse
Wie*
2024
2025
2026
2027
C, B, A C
Ontwikkelen uitvoeringsbeleid risicogericht en informatiegestuurd werken
B, C, A, G, BV
Het versterken van de bovenregionale samenwerking
C, B, A
Aansluiten bij de ontwikkeling verantwoordelijkheidsverdeling GHOR/ROAZ en de (boven)regionale uitwerking hiervan
G
Doorontwikkeling zorgrisicoprofiel
G
Invoering zorgcoördinatie
A
Het versterken van de regionale samenwerking tussen gemeente en veiligheidsregio
C
Versterken van de vakbekwaamheid en flexibele inzetbaarheid van gemeentelijke functionarissen met een rol in de lokale of regionale crisisorganisatie.
C
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
53
Beleidsdoelstellingen* Een sterk netwerk
Wie*
2024
2025
2026
2027
2024
2025
2026
2027
Het inrichten en borgen van nazorg eigen personeel C
Een betere voorbereiding van de overdracht van werkzaamheden van de crisisorganisatie naar de vaste organisatie van gemeente(n) en betrokken partijen na afloop van de ramp of crisis
C
Aanpassing uitvoering adviesfunctie brandweer bij start omgevingswet
B
Aansluiten op nadere regionale uitwerking integraal zorgakkoord
A
Aansluiten op brandweerzorg
B
landelijke
actieplan
toekomstbestendige
Aansluiten op landelijke en provinciale initiatieven op het gebied van gebiedsgerichte aanpak van natuurbrand beheersing
B
Verkennen snijvlak tussen crisisbeheersing en handhaven openbare orde als het gaat om informatiemanagement en het nemen van beheersmaatregelen
C
Een wendbare organisatie
Wie*
Het concept wendbare (flexibele) crisisorganisatie door-ontwikkelen op basis van opgedane ervaringen
C
Oefenen van de wendbare (flexibele) crisisorganisatie met onverwachte en ongekende scenario’s
C, B, A, G
Door-ontwikkelen van de wendbare (flexibele) crisisorganisatie door te leren van landelijk ontwikkelde concepten en “best practices” van andere veiligheidsregio’s, met name van de samenwerking in Oost-5
C, B, A, G
Kennisopbouw en trainen van nieuwe risico’s
B, C
54
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Beleidsdoelstellingen* Een sterk netwerk Implementatie opkomsttijden
nieuw
Wie* dekkingsplan
en
gebiedsgerichte
BV
Uitvoeren duurzaam meerjarig onderhoudsplan
BV
Structurele kosten structureel dekken
BV
Doorontwikkeling inkoopproces naar volwassenheidsniveau 4
BV
Actualiseren Regionaal Risicoprofiel op basis van nieuw landelijk wegingskader (handreiking Regionaal Risicoprofiel)
2025
2026
2027
B
Versterking personeelsbeleid
Informatiemanagement
2024
Wie*
2027 2024
2025
2026
C C, BV
Samenwerken in Oost-5-verband
C, B, BV, G
Aansluiten bij landelijke VIK-ontwikkelingen
C, BV
Aansluiten bij ontwikkeling Knooppunt Coördinatie Rijk-Regio’s (KCR2)
C, BV
Ontwikkeling informatieknooppunt witte kolom
G
Digitale infrastructuur versterken
BV
De consequenties van de Wet open overheid implementeren in de organisatie
BV
Digitoegankelijk maken website
BV
Uitbreiden BIO (informatiebeveiliging) niveau 3 naar 4 of zelfs 5
BV
Uitvoeringsprogramma Beleidsplan 2024- 2027
Doorontwikkeling VIK
* De bullets per jaar geven aan wanneer een onderwerp actief wordt opgepakt. Vaak blijft het onderwerp aandacht houden in de jaren erna maar wordt dat dan niet door een bullet aangegeven. * A=ambulancezorg, B=brandweerzorg, C=crisisbeheersing, BV=bedrijfsvoering, G=GHOR
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
55
Bijlage 1: Lijst met afkortingen AB
Algemeen Bestuur
AZGZ
Ambulancezorg Gelderland-Zuid
BIO
Baseline Informatiebeveiliging Overheid
Bkl
Besluit kwaliteit leefomgeving
BDUR
Brede Doeluitkering Rampenbestrijding
BENG
Bijna Energie Neutrale Gebouwen
Brzo
Besluit risico’s zware ongevallen
Bvr
Besluit veiligheidsregio
DPG
Directeur Publieke Gezondheid
ENG
Energie neutrale gebouwen
GGD
Gemeentelijke Gezondheidsdienst
GHOR
Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio
KCR2
Knooppunt Coördinatie Regio’s-Rijk
MKA
Meldkamer Ambulancezorg
MOTO
Multidisciplinair Opleiden, Trainen en Oefenen
NIPV
Nederlands Instituut Publieke Veiligheid
Oost-5
De vijf oostelijke veiligheidsregio’s (Twente, IJsselland, Noord- en Oost-
Gelderland, Gelderland-Midden en Gelderland-Zuid)
RbRA
Rijksbrede Risicoanalyse
RBP
Regionaal Beleidsplan
RCP
Regionaal Crisisplan
ROAZ
Regionaal Overleg Acute Zorg
RRP
Regionaal Risicoprofiel
VIK
Veiligheidsinformatieknooppunt
VRGZ
Veiligheidsregio Gelderland-Zuid
Wkb
Wet kwaliteitsborging voor het bouwen
Woo
Wet open overheid
Wvr
Wet veiligheidsregio’s
56
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Bijlage 2: Wettelijke bepalingen in het Beleidsplan
Wettelijke bepalingen in het beleidsplan Wettelijke bepaling (artikel 14 Wvr) Beoogde operationele pres-
Beschreven in het Regionaal Risicoprofiel 2024 (hoofdstuk 5 (capaciteit-
taties bij rampenbestrijding
sinventarisatie) en het Regionaal Crisisplan 2024-2027.
en crisisbeheersing
Landelijke doelstellingen
De agenda risico- en crisisbeheersing 2018-2021 vanuit het ministerie J&V betreft: •
Versterking van het systeem voor risico- en crisisbeheersing door realisatie van de Nationale Veiligheidsstrategie, evaluatie Wet veiligheidsregio’s en verstevigen van de internationale c.q. grensoverschrijdende samenwerking.
•
Verbeteren van de inhoudelijke werking van het systeem, d.m.v. o.a. zorgdragen voor voldoende gekwalificeerde en inzetbare medewerkers (incl. versterken acute zorgketen) en intensiveren civiel-militaire samenwerking.
•
Het vergroten van de weerbaarheid en veerkracht van de maatschappij als geheel o.a. door toekomstbestendige risico- en crisiscommunicatie en nadere voorbereiding op de betekenis van digitale ontwrichting.
Daarnaast zijn er de vijf thema’s uit de Strategische Agenda van het Veiligheidsberaad:
Bijlagen
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
57
•
Opvolging evaluatie Wet veiligheidsregio’s
•
Kansen en bedreigingen van de informatie- en datagestuurde maatschappij
•
Reflectie Veiligheidsberaad op de coronacrisis
•
Vrijwilligheid in multidisciplinair perspectief
•
Toekomstbestendig brandweerstelsel
De “Contourennota versterking crisisbeheersing en brandweerzorg” en het advies ”Uniform kwaliteitsniveau bevolkingszorg”.
Informatieparagraaf
We beheren en verbeteren onze processen met betrekking tot het net centrisch werken* (en het Landelijk Crisis Management Systeem (LCMS). We volgen daarbij de landelijke ontwikkelingen met betrekking tot de samenhangende informatievoorziening. Deze ontwikkelingen hebben in meer of in mindere mate effect op de wijze waarop we net centrisch samenwerken. Denk aan het “Knooppunt Coördinatie regio’s-Rijk”, een verkenning naar de landelijk beschikbare operationele coördinatie en informatie bij (dreigende) crisis, maar ook aan de verschuiving van flits en acuut naar sluimerende en langdurige crises. We werken aan een doorontwikkeling van het huidige VIK (Veiligheidsinformatieknooppunt).
Oefenbeleidsplan
Beschreven in Multidisciplinair Beleidsplan Opleiden, Trainen en Oefenen 2024-2027. In dit meerjarenprogramma multidisciplinaire vakbekwaamheid zijn 6 beleidsuitgangspunten opgenomen voor de komende vier jaar: 1.
Versterken van het functioneren van de eigen vakbekwaamheidsorganisatie
58
2.
Crisisfunctionarissen snel en goed toegerust inzetbaar maken
3.
Meer oog voor ontwikkeling van crisisfunctionarissen
4.
De crisisorganisatie voorbereiden op nieuwe typen crises
5.
Leren van incidenten en oefeningen
6.
In verbinding binnen de regio en grensoverschrijdend
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
Niet wettelijke adviesfunctie
Beschreven in bijlage 3.
Opkomsttijden en aanwezig-
Beschreven in “Dekkingsplan brandweer 2024-2027” vastgesteld in het AB
heid brandweerposten
van 21 december 2023.
* Net centrisch werken is een manier van werken, waarbij alle betrokken teams en organisaties zo snel mogelijk informatie met elkaar delen. Om het voor iedereen overzichtelijk te houden, wordt de informatie continu samengevat: dit noemen we het situatiebeeld. Door net centrisch te werken gaat iedereen voortdurend uit van hetzelfde situatiebeeld.
Bijlagen
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
59
Bijlage 3: Beschrijving nietwettelijke adviesfunctie De veiligheidsregio’s hebben op grond van artikel 10, lid b van de Wet veiligheidsregio’s tot taak om onder meer gemeenten te adviseren over de risico’s van branden, rampen en crises als dat in de wet- en regelgeving
bepaald
is
(wettelijke
adviestaken), of in de gevallen die in het beleidsplan zijn bepaald (niet-wettelijke adviestaken).
gebaseerd op een informatiegestuurde en risicogerichte wijze, zoals beschreven in dit beleidsplan. Het gevraagd en ongevraagd adviseren van gemeenten, provincie, waterschap en rijksoverheid of door het bevoegd gezag gemandateerde organisaties over het voorkomen, beperken en bestrijden van branden, rampen en crises omvat in ieder geval (rekening houdend met de
Op grond van artikel 14, tweede lid, onder e van de Wet veiligheidsregio’s (Wvr) dient in het Regionaal Beleidsplan een beschrijving
De wijze waarop de VRGZ dit doet is
van
deze
niet-wettelijke
Omgevingswet)
•
van Omgevingsvisies, Omgevingsverordeningen, eventuele Omgevingsprogramma’s
Omgevingswet per 1 januari 2024 een
en daarvan afgeleide projectbesluiten; •
heidsaspecten
zo wordt artikel 14, tweede lid, onder e
•
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
omgevingsver-
Adviseren over het geven van effectieve voorlichting ten behoeve van het bieden van een concreet handelingsperspectief om
Omgevingswet.
60
de
brandveilig gebruik en milieu.
werking bij het van kracht worden van de
de volgende niet-wettelijke adviestaken.
van
gunning t.a.v. activiteiten i.r.t. bouwen,
Wvr uitgebreid met de adviesfunctie met
De Veiligheidsregio Gelderland-Zuid heeft
Adviseren, toezicht en handhaving van gemeenten en provincie op (brand)veilig-
worden enkele nieuwe taken toegevoegd;
Deze bevoegdheid treedt echter pas in
Adviseren van gemeenten, provincie en bij het ontwikkelen, opstellen en herzien
groter, omdat met de invoering van de
betrekking tot de omgevingsplannen.
niet-
Rijk in het kader van omgevingsveiligheid
De noodzaak om dit te doen wordt
veiligheidsregio komt te vervallen. Ook
volgende
wettelijke taken:
adviesfuncties te worden opgenomen.
aantal wettelijke adviestaken van de
de
risico’s te voorkomen dan wel te verkleinen. •
Adviseren van gemeenten en provincie over aanvragen om en voorschriften van een
•
omgevingsvergunning t.a.v. de activiteit
toezicht op Brzo inrichtingen geregeld
milieu op de (brand)veiligheidsaspecten.
in artikel 61 Wvr en handhaving bij Brzo
Adviseren van gemeenten en provincie
inrichtingen kan via artikel 48 Wvr of op
op het gebied van bluswater, door-
de bedrijfsbrandweer (Wvr/Bvr).
rijdbaarheid •
en
bereikbaarheid
van
•
•
ontbranding
Adviseren over beheersbaarheid van risico’s
(Vuurwerkbesluit) •
vuurwerk
Toezicht houden op het zich aan de
redzaamheid bij ongevallen met gevaar-
heidsaspecten van de omgevingsvergun-
lijke stoffen ten gevolge van transport,
ning
opslag of gebruik.
gebruik en milieu.
Adviseren, toezicht en handhaving over
•
activiteiten
bouwen,
brandveilig
Adviseren over onder andere landelijke
aanvragen vergunningen in het kader van
richtlijnen, beleidsregels en handreikingen
het Besluit brandveilig gebruik en basis-
op het gebied van omgevingsveiligheid en
hulpverlening overige plaatsen.
brandveiligheid.
Adviseren en/of het afhandelen van de
•
Adviseren over wet -en regelgeving op het gebied van omgevingsveiligheid.
•
Adviseren op- en toetsen van brandbevei-
van een bouwwerk).
ligingsinstallaties op de daarvoor geldende
Bepalen welke inrichting een bedrijfs-
normen.
brandweer moeten hebben (aanwijzing
•
Invullen van een toezicht-, handhaving- en
bedrijfsbrandweer op grond van artikel 31
controleregime namens het bevoegd gezag
Wvr).
op het gebied van brandveiligheid voor
Advisering over de routes gevaarlijke
bestaande bouw, verbouw en nieuwbouw.
stoffen. •
van
afspraken houden over de (brand)veilig-
Bouwbesluit (voor het brandveilig gebruik
•
brengen
Het adviseren op bestrijdbaarheid en zelf-
gebruiksmelding uit paragraaf 1.5 van het
•
Adviseren over het opslaan en het tot
hulpverleningsdiensten. op het gebied van industriële veiligheid. •
•
•
Adviseren van zorginstellingen over conti-
Adviseren over, voorschrijven van maatre-
nuering van de zorg onder bijzondere
gelen voor, uitvoeren van toezicht en hand-
omstandigheden, het monitoren daarvan
haven op de (brand)veiligheidsaspecten
en het verslag uitbrengen daarover aan het
zoals opgenomen in de omgevingsvergun-
bestuur.
risico’s zware ongevallen 2015. Hierbij is
•
Adviseren van het bevoegd gezag over aanvragen om een evenementenvergun-
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
61
Bijlagen
ning milieu en het gestelde in het Besluit
•
ning. Het betreft advisering, toezicht
gewijzigd:
“een
beschrijving
en handhaving in het kader van (brand)
niet-wettelijke
veiligheid, geneeskundige hulpverlening,
in artikel 10, onder b, waaronder de
rampenbestrijding en crisisbeheersing.
adviesfunctie met betrekking tot om-
Adviseren op de overige onderdelen zoals
gevingsplannen, en van de wijze waarop
opgenomen in het geldende samenwer-
gemeenten het bestuur van de veilig-
kingsdocument Omgevingsdienst Rivieren-
heidsregio in de gelegenheid stellen zijn
land, Omgevingsdienst regio Nijmegen,
adviesfunctie
Veiligheidsregio Gelderland-Zuid en GGD
betrekking tot omgevingsplannen.”
adviesfunctie,
uit
te
van
de
bedoeld
oefenen
met
Gelderland-Zuid.1 Beschrijving van de adviesfunctie met Uitbreiding wijze en omvang adviestaken
betrekking tot omgevingsplannen
onder de Omgevingswet
Volgens
Volgens artikel 5.2 (veiligheidsrisico’s van
van branden, rampen en crisis) van het
branden, rampen en crises) van het Besluit
Bkl adviseert de veiligheidsregio bij de
kwaliteit
een
ontwikkeling van omgevingsvisies, om-
omgevingsplan voor risico’s van branden,
gevingsplannen, omgevingsprogramma’s
rampen en crises als bedoeld in artikel 10,
en daarvan afgeleide projectbesluiten.
onder a en b, van de Wet veiligheidsregio’s,
Door het bestuur van de veiligheidsregio
rekening gehouden met het belang van:
vroeg in het planproces te betrekken,
a. het voorkomen, beperken en
worden gemeenten in staat gesteld om bij
leefomgeving
wordt
in
artikel
5.2
(veiligheidsrisico’s
de inrichting van de omgeving rekening
bestrijden daarvan;
te houden met het voorkomen, beperken
b. de mogelijkheden voor personen om zich daarbij in veiligheid
en bestrijden van brand, rampen en crises.
te brengen; en
Voorafgaand aan de vaststelling van een
c. de geneeskundige hulpverlening,
(ontwerp) omgevingsvisie en (ontwerp)
bedoeld in artikel 1 van de Wet
omgevingsplan wordt het bestuur van
veiligheidsregio’s.
de veiligheidsregio schriftelijk om advies gevraagd en zal de veiligheidsregio ook
In samenhang zal met de invoeringswet
schriftelijk advies uitbrengen. Het advies
Omgevingswet
tweede
wordt meegewogen bij de besluitvor-
lid onder e de Wvr als volgt worden
ming. Bij de advisering focust de veilig-
artikel
14,
1 Vanwege het feit dat het samenwerkingsdocument jaarlijks herzien kan worden op basis van de afspraken die we met deze
partners maken, is ervoor gekozen om hiernaar te verwijzen in plaats van de volledige lijst op te nemen.
62
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
heidsregio zicht op de risico’s die ertoe
De adviesrechten van het bestuur van
doen,
de veiligheidsregio gaan over de vanuit
waaronder
externe
bereikbaarheid,
veiligheid,
bestrijdbaarheid,
zelfredzaamheid,
gevaarlijke
stoffen
het
oogpunt
van
rampenbestrijding
brandpreventie van
belang
en
zijnde
i.r.t. kwetsbare objecten, risico-objecten,
vergunningplichtige
energietransitie
klimaatverande-
tende activiteiten. Het betreft onder
ring. De advisering gebeurt van uit een
andere het exploiteren van een Seveso-
duidelijke visie op een veilige en gezonde
inrichting (bedrijven met grote hoeveel-
fysieke leefomgeving met als doel:
heden gevaarlijke stoffen op hun terrein),
•
Veilige bouwwerken en omgeving
een grote diversiteit aan activiteiten
•
Een zelfredzame en samen redzame
met betrekking tot opslag van stoffen,
samenleving
bijvoorbeeld in tanks of verpakking, het
•
Beschermen van (zeer) kwetsbare groepen
opslaan van vuurwerk en het opslaan van
•
Effectieve hulpverlening
kunstmest.
•
Continuïteit
en
van
de
milieubelas-
samenleving
(waaronder zorgcontinuïteit en vitale infrastructuur) Met invoering van het Omgevingsbesluit heeft de veiligheidsregio er de wettelijke adviesfunctie
met
betrekking
tot
de
milieubelastende activiteiten bij. Artikel 4.33 van het Omgevingsbesluit bepaalt dat het bestuur van de veiligheidsregio op
het
grondgebied
waarvan
een
milieubelastende activiteit geheel of in hoofdzaak plaatsvindt, adviseur is voor een aanvraag om een omgevingsvergunning voor zover de aanvraag betrekking heeft op een milieubelastende activiteit als Bijlagen
bedoeld in bijlage 3, onder 1.
REGIONAAL BELEIDSPLAN 2024-2027
63