JAARVERSLAG // 2016
Education change s the wo r l d VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
1
Voorwoord
Inhoudstafel // Jaarverslag 2016 VOORWOORD
3
WAT DOEN WIJ?
4
HOE WERKEN WIJ? WERELDBURGERSCHAPSEDUCATIE
13
LATIJNS-AMERIKA
17 21
en uitgevoerd voor alle Belgische ngo’s – op vraag van de Minister voor Ontwikkelingssamenwerking, Alexander
“Education changes the world”
De Croo. Dankzij het resultaat van deze audit behoren wij nu tot de toonaangevende ngo’s in België. Dankzij
7
INTERNATIONALE SAMENWERKING AFRIKA
Beste vrienden,
U zult dit Leitmotiv van VIA Don
onze professionaliteit haalden wij immers topscores op
Bosco een paar keer terugvinden
verschillende domeinen!
in voorliggend ‘Jaarverslag 2016’. Onze ngo ondersteunt namelijk de integrale vorming
In dit jaarverslag kan u kennismaken met de manier
van kansarme jongens en meisjes in Afrika en Latijns-
waarop wij werken, en via getuigenissen van jongeren
Amerika, via technisch- en beroepsonderwijs en
krijgt u inzicht in de projecten die wij steunen in Afrika,
capaciteitsopbouw van onze partnerscholen. Ook in
Latijns-Amerika en België.
België ondersteunt VIA Don Bosco, via onze dienst Wereldburgerschapseducatie, scholen bij het vormen
Maar… deze succesverhalen zijn enkel mogelijk dankzij
van hun leerlingen.
de professionaliteit en de teamspirit binnen VIA Don Bosco. Ik wens dan ook onze waardevolle medewerkers
WAT GEBEURT ER MET HET GELD DAT U GEEFT? DANKWOORD
24 26
De focus is erop gericht om – zowel in het Zuiden
te danken voor hun inzet. Daarnaast dank ik ook de
als hier in België – van jongeren ‘actors of change’
vele sympathisanten en schenkers van onze ngo. Alléén
te maken die positieve verandering teweegbrengen in
kunnen wij ons niet voor de volle 100 procent inzetten
hun eigen leven en in de samenleving. Samen met onze
voor de vele kansarme jongeren en gemarginaliseerde
partnerscholen willen we dat jongeren uitgroeien tot
gemeenschappen, zowel in België als in het Zuiden.
kritische, solidaire en verantwoordelijke wereldburgers, in navolging van de pedagogische visie van onze
Laten wij er daarom samen voor zorgen dat vorming
stichter, Giovanni Bosco.
inderdaad de wereld verandert !
2016 was een bijzonder jaar voor VIA Don Bosco: de
2
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
verdere uitwerking van het EFQM model als management-
Peter Annegarn,
en kwaliteitskader, maar vooral de externe audit – opgezet
Voorzitter VIA Don Bosco
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
3
Wat doen wij? VIA Don Bosco is de Belgische ngo van de salesianen van Don Bosco. Al bijna 50 jaar is Giovanni Bosco onze grootste inspiratiebron. De stichter van de congregatie van de salesianen van Don Bosco werkte zijn hele leven met de meest kwetsbare jongeren. Hij bood ze een veilige leeromgeving. Vandaag de dag zijn deze noden nog erg actueel.
Onze focus ligt daarom op onderwijs, zowel in het
diensten, de directeur, de voorzitter van de raad
Zuiden als bij ons in België. Ons team internationale
van bestuur en de gedelegeerd bestuurder vormen
samenwerking is de grootste dienst binnen
samen het Comité Dagelijks Bestuur.
onze ngo. Ze bestaat uit programmabeheerders
medewerkers van VIA Don Bosco geven elke dag het
die
beste van zichzelf.
onze
programma’s
rond
technisch-
en
onze partnerscholen. Onze taak is immers slechts
het Zuiden. Daarnaast werpt VIA Don Bosco zich
volbracht wanneer we niet meer nodig zijn.
op als bruggenbouwer, want enkel door samen te werken met anderen kunnen we de effectiviteit en
Een belangrijke rol die VIA Don Bosco in dit
kwaliteit van ons werk verbeteren. Samen kunnen
geheel voor zichzelf weggelegd ziet, is deze
we de nodige hefbomen creëren die kwetsbare
van facilitator en kennisdeler met het oog op de
jongeren een uitweg bieden uit de vicieuze cirkel
capaciteitsversterking van partners in België en in
van armoede.
Alle 19
beroepsonderwijs in Afrika en Latijns-Amerika
4
opvolgen. Sinds 2003 werd het internationale
Wereldwijd heeft VIA Don Bosco partnerschappen met
luik aangevuld met een werking in België door de
verschillende Don Bosco scholen voor technisch-
dienst wereldburgerschapseducatie. Die dienst
en beroepsonderwijs. We ondersteunen deze
ondersteunt Belgische scholen met een pedagogisch
scholen bij het bieden van kwaliteitsvol onderwijs
aanbod om jongeren te sensibiliseren rond thema’s
voor de meest kwetsbare jongeren. Kwaliteitsvol
die VIA Don Bosco nauw aan het hart liggen: recht
onderwijs is niet enkel gericht op het verwerven van
op onderwijs, gender, milieu en internationale
professionele en technische vaardigheden, maar ook
dialoog. Zo maken we van hen kritische, solidaire
op de algemene ontwikkeling van jongeren, zodat
en verantwoordelijke wereldburgers. Deze twee
ze kunnen uitgroeien tot ‘actors of change’ in de
teams kunnen rekenen op enkele ondersteunende
samenleving. Daarnaast ondersteunt VIA Don Bosco
diensten: de dienst financiën en boekhouding, de
ook tewerkstellingsbureaus die een vlotte overgang
dienst fundraising en communicatie en de dienst
naar de wereld van het werk verzekeren. Tot slot
kwaliteitszorg. De coördinatoren van elk van deze
streven we naar de financiële duurzaamheid van
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
5
Hoe werken wij? VIA Don Bosco werkt met programma’s en projecten. Naast een federaal gesubsidieerd programma in elf landen, dat VIA Don Bosco uitvoert als erkende ‘programma-ngo’, steunen wij ook enkele honderden projecten in tientallen landen in Afrika, Latijns-Amerika en Azië. Al onze programma’s hebben één duidelijk doel voor ogen: de socioprofessionele integratie van kansarme jongeren bevorderen.
In 2016 beëindigden we een driejarenprogramma
in de scholen voor beroepsopleiding in Benin, Bolivia,
dat we in 2014 zijn gestart in tien landen in Afrika en
DR Congo, Ecuador, El Salvador, Haïti, Madagaskar, Mali,
Latijns-Amerika, en in België. De lokale partners van
Peru en Tanzania.
VIA Don Bosco in het Zuiden zijn scholen die technischen beroepsonderwijs aanbieden. Daarnaast werken we
Zorgen voor kwaliteit
samen met tewerkstellingsdiensten die de jongeren
De meerwaarde van VIA Don Bosco spruit voort uit onze
tijdens en na hun opleiding begeleiden naar de wereld
zorg om hoogwaardige en duurzame resultaten
van het werk. Ieder landenprogramma wordt niet enkel
af te leveren die een blijvende impact hebben op onze
vanuit Brussel opgevolgd, maar ook ter plaatse door
doelgroep.
een nationaal ontwikkelingsbureau. Zij zetten actief in op de ondersteuning en coördinatie van de scholen en
Wij geloven dat resultaten hoogwaardig zijn als ze
tewerkstellingsdiensten.
voldoen aan de verwachtingen van onze klanten, en deze zelfs overtreffen. Dit lijkt op het instampen van een
6
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
Onze visie is dat jongeren die een technisch diploma
open deur. Niets is echter minder waar: in de sector van
behalen en werk vinden, sterker in het leven staan. De
internationale samenwerking betekent dit een echte
Belgische overheid onderschrijft deze visie en draagt er
omslag van een programma-georiënteerde aanpak
een aardig steentje aan bij. Voor elke euro die aan VIA
naar een klantgerichte aanpak die de begunstigden
Don Bosco wordt geschonken, legt de Belgische overheid
(de scholen) en de eindbegunstigden (de kwetsbare
er vier bovenop. Zo hebben we de voorbije drie jaar
jongeren) in het centrum plaatst. Zo is onze focus
samen zo’n twintig miljoen euro kunnen investeren
‘stakeholder first’ ontstaan.
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
7
negen van de 23 criteria scoorden we het maximum
Don Bosco netwerk hebben we gepleit voor concrete
mooie kans tot vorming en werk. In 2016 kregen zelfs
van de maturiteitsscore en we horen daarbij tot de
richtlijnen voor de begeleiding van en kwaliteitsvol
twee Congolese kandidaten de kans om een opleiding
toonaangevende ngo’s in België. Op slechts drie
onderwijs voor elke minderjarige vluchteling.
te starten aan de Zeevaartschool in Antwerpen.
sector. Vermits ons EFQM model ons aanspoort om
Ook onze campagne ‘Saved by the Bell’, naar aanleiding
Jammer genoeg werd het jaar 2016 ook ontsierd door
continu te verbeteren, grepen we dit aan als een
van de Dag van de Leerkracht op 5 oktober, was wederom
enkele natuurrampen, waaronder de orkaan Matthew
impuls om het beter te doen. Zo ontwikkelden we in
een groot succes, en dat in meerdere landen.
in Haïti. Via ons magazine Samen op Weg hebben we
punten scoorden we onder het gemiddelde van de
2016 een risicobeheersysteem en een milieucharter.
8
hiervoor een snelle noodhulpactie op poten kunnen Dankzij onze inspanningen voor het werven en
zetten. Deze campagne was een groot succes. We zijn
Onze interne kwaliteitszorg kwam ook tot uiting
informeren van schenkers, hebben we onze databank
alle schenkers en donoren enorm dankbaar voor een
in het uitvoeren van een leerevaluatie die onze
kunnen aanvullen met meer dan 900 nieuwe schenkers.
totaalbedrag van meer dan 200.000 EUR.
interventies in onze partnerlanden onder de loep nam.
Dit succes is mede te danken aan een strategie rond
De onderzoeksvraag was hoe onze interventies nog
direct marketing die we ontwikkelden samen met een
Aandacht voor milieu
efficiënter, effectiever en duurzamer kunnen leiden tot het
extern agentschap.
Naast het recht op onderwijs is ook het milieu een thema
Dit principe was ook de leidraad in 2016 bij het
versterken van de capaciteit van de scholen waarmee we
dat ons nauw aan het hart ligt. In onze programma’s in het
opstellen van een nieuw programma voor de volgende
samenwerken. Dit is belangrijk om op termijn onze hulp
Vermeldenswaardig
samenwerking
Zuiden en in België is milieu een aandachtspunt doorheen
programma-periode 2017-2021. Door middel van een sterk
overbodig te maken. Het werd een leerrijke oefening, die
met het baggerbedrijf DEME via de organisatie
alle interventies, zodat ook onze partnerscholen hun
participatief proces werd de waardevolle input van onze
ons vele handvaten aanreikte om onze strategie voor
‘Ondernemers voor Ondernemers’ die als objectief
steentje bijdragen aan de zorg voor onze planeet. Maar we
partners en stakeholders geïntegreerd in het programma.
capaciteitsversterking van de scholen te verbeteren.
heeft om duurzame economische groei te bevorderen
beginnen bij onszelf! Onder het mom van “practice what
in landen in ontwikkeling door het ondersteunen van
you preach” schreven we in 2016 een milieucharter voor
is
ook
onze
Op het vlak van interne kwaliteitszorg hanteren
Communicatie
lokaal ondernemerschap. DEME is in DR Congo met
VIA Don Bosco, met daarin verschillende maatregelen die
wij het EFQM model als ons management- en
In 2016 werkten we verder aan het optimaliseren van
een baggerboot actief op de Congostroom. Voor de
we zelf nemen om te streven naar een duurzame wereld
kwaliteitskader. EFQM staat voor European Foundation
onze communicatie. Naast onze nieuwe website en de
Congolese economie kan een uitdieping van de stroom
met een toekomst voor allen. Naast een milieuvriendelijk
for Quality Management en is gebaseerd op inzichten
sociale media, hebben we een aantal lobbycampagnes
heel veel betekenen. Het is de bedoeling dat binnen
kantoorbeheer, is één van de belangrijkste maatregelen
in wat bepalend is voor excellente prestaties van
gelanceerd. De belangrijkste was een campagne over
een termijn van tien jaar de bemanning van de boot
de CO2-compensatie van al onze vluchten, zodat we
organisaties. In 2016 ondergingen we een externe
minderjarige, niet-begeleide vluchtelingen. Deze kinderen
volledig Congolees wordt. Voor de selectie en opleiding
volledig CO2-vriendelijk kunnen vliegen. Op die manier
audit door de overheid, uitgevoerd door de firma
hebben dezelfde rechten als alle andere kinderen.
van de scheepscrew werd de hulp en advies van VIA
proberen we zelf de verandering te zijn die we willen zien
Deloitte. Die screening doorstonden we met glans. Op
Samen met de andere salesiaanse organisaties van het
Don Bosco ingeroepen. Zo krijgen straatjongeren een
in de wereld.
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
9
LIDMAATSCHAPPEN Om haar werking zo succesvol mogelijk te maken, is VIA Don Bosco lid van verschillende onderwijsen ontwikkelingssamenwerking gerelateerde organisaties: Don Bosco Network, een wereldwijd samenwerkingsverband van salesiaanse ngo’s. Ngo-federatie, de Vlaamse federatie van ngo’s voor ontwikkelingssamenwerking. Acodev, de Frans- en Duitstalige federatie van ngo’s voor ontwikkelingssamenwerking. 11.11.11, de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging. Educaid, een Belgisch platform rond onderwijs en ontwikkelingssamenwerking.
10
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
De Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving. Bbest, de Belgische vertegenwoordiger van EFQM (de European Foundation for Quality Management). Zij ondersteunen organisaties in België op het vlak van kwaliteitsbeheer. Ondernemers voor Ondernemers, een platform dat de brug vormt tussen de Belgische bedrijfswereld en organisaties voor internationale samenwerking.
“Onderwijs is het machtigste wapen dat je kan gebruiken om de wereld te veranderen” Nelson Mandela
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
11
Wereldburgerschapseducatie “De wereld wordt kleiner als je groter wordt”, zegt men vaak. Maar is dit ook zo? Kinderen en jongeren groeien vandaag op in een wereld die vele malen groter is dan toen jij of ik opgroeiden. Mondialisering maakt de wereld ook steeds ingewikkelder. VIA Don Bosco ondersteunt scholen bij het vormen van hun leerlingen in deze snel veranderende en complexe wereld, en dit op vele manieren: van lobbywerk voor mondiale doelstellingen tot de ontwikkeling van een nieuw spel rond kwaliteitsvol onderwijs.
Kinderen die nu voor het eerst naar school gaan,
richt zich op leerlingen van de derde graad middelbaar
solliciteren rond 2032 voor hun eerste baan. Wat
onderwijs en hun leerkrachten, die de kans krijgen om
moeten zij nú leren om straks een vliegende start te
op inleefreis te gaan naar een Afrikaans land. Ieder
kunnen maken op de arbeidsmarkt? Welke kennis en
jaar selecteert VIA Don Bosco een Franstalige school
vaardigheden hebben zij nodig om optimaal te kunnen
uit het technisch en/of beroepsonderwijs of een school
functioneren in de samenleving van de toekomst? Bij
uit het algemeen onderwijs met leerlingen uit lagere
VIA Don Bosco denken wij hierbij steevast aan de kennis,
socio-economische milieus, om deel te nemen aan een
vaardigheden en houdingen die nodig zijn om een echte
inleefreis in Benin. In 2016 waren dat er zelfs twee:
wereldburger te worden. We willen jongeren voorzien
Institut Emile Gryzon uit Anderlecht en het College Saint-
van de competenties die hen in staat stellen om actief bij
Louis uit Luik.
te dragen aan een rechtvaardige, solidaire en duurzame wereld. Dit doen we met een educatief aanbod op
We willen de meest kwetsbare jongeren, die vaak niet
maat van de school. We presenteren jullie graag enkele
in aanmerking komen voor dit soort projecten, de kans
realisaties uit 2016.
geven om deel te nemen aan een uitwisselingsreis. Het doel is om jongeren bewust te maken van de actieve
Move with Africa
bijdrage die ze kunnen leveren aan een meer solidaire en
‘Move with Africa’ is een initiatief van de krant La Libre,
rechtvaardige wereld.
in samenwerking met verschillende ngo’s. Het project
12
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
13
“We hebben dingen kunnen zien, horen en voelen. We
onderwijs. De hamvraag: Waarop moet het onderwijs
Larger than life
‘larger than life’, maar toch menen wij hiertoe een
deelden ervaringen in beide richtingen, het was een
van de toekomst inzetten? VIA Don Bosco debatteerde
Voorliggend jaarverslag toont duidelijk aan dat ons
belangrijke bijdrage te kunnen leveren. In 2016 hebben
verrijking voor de twee kanten. Het deed ons nadenken
mee en hield een pleidooi voor ‘global citizenship
programma in België bijdraagt aan het bereiken van
we met onze dienst Wereldburgerschapseducatie
over onszelf.” – Romane (17 jaar), een leerlinge van
education’. Samen met educatieve organisaties uit
de lange termijn visie van onze organisatie. We wensen
bijna 27.000 Belgische jongeren ondersteund bij
Saint-Louis.
verwante sectoren schreven we een basistekst en
namelijk dat jongeren overal ter wereld een beter leven
de ontwikkeling van competenties die bijdragen tot
hebben we onze gezamenlijke standpunten in de verf
leiden en in staat zijn om bij te dragen aan de ontwikkeling
kritisch, solidair en actief wereldburgerschap.
“Deze reis heeft ons veranderd. Dit is het soort project
gezet op het Onderwijsfestival in het Vlaams Parlement
van een meer rechtvaardige wereld. Dit is een uitdaging
waarbij je niet onverschillig kan blijven.” – Louise (17 jaar),
op 13 mei 2016.
een leerlinge van Saint-Louis.
Indialogue E(du)quality
“Een onvergetelijke, sterke ervaring!” Zo omschrijft
2016 was het eerste actiejaar om te werken aan de
leerkracht Christine in drie woorden de school-2-
realisatie van 17 duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s),
school reis naar India. Tijdens de zomervakantie
opgesteld door de Verenigde Naties. VIA Don Bosco
brachten negen Belgische leerkrachten uit Don
zet mee haar schouders onder dit ambitieus project.
Bosco Haacht, Lutgardiscollege Oudergem en Don
Zo ontwikkelden we bijvoorbeeld het nieuwe spel
Bosco Sint-Pieters-Woluwe een bezoek aan de
‘E(du)quality’ dat het belang van kwaliteitsvol onderwijs
Indische partnerscholen. In Tamil Nadu, een regio in
als motor voor ontwikkeling onderstreept. Onderwijs is
het zuidoosten van India, maakten ze kennis met de
volgens VIA Don Bosco de sleutel tot het behalen van
leef- en onderwijswereld van hun Indische collega’s.
de SDG’s.
Samen zetten ze nieuwe educatieve activiteiten op voor de komende twee schooljaren, zowel op klas-
14
Pleidooi voor wereldburgerschapseducatie
als schoolniveau. Ze woonden lessen bij, wisselden
Onze samenleving verandert in hoog tempo en dat
verkenden de stad en omstreken.
laat zich ook voelen in het onderwijs. Daarom gaf de
In 2016 werden in het kader van ons school-2-school
Vlaamse overheid alle mensen en organisaties de kans
project twee nieuwe partnerschappen opgestart, wat
om bij te dragen aan het eindtermendebat, een debat
het totaal brengt op zeven partnerschappen tussen
over de herziening van de eindtermen in het secundair
Belgische en Indische scholen.
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
lesideeën uit, namen deel aan de jaarlijkse sportdag en
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
15
Afrika In onze Afrikaanse partnerlanden ondersteunt VIA Don Bosco scholen voor beroepsopleiding om de kwaliteit van hun onderwijs te verbeteren en jongeren te begeleiden naar de wereld van het werk. We stellen jullie enkele mooie resultaten voor, maar beginnen doen we met een concreet verhaal dat illustreert waar het allemaal om draait: jongeren die bouwen aan hun toekomst.
Het verhaal van vijf jongeren in Madagaskar Dit is het verhaal van vijf jongeren: Jean Aimé, Benjamin André, Pascal, Hasina en Victor Pascal. Ze zijn allemaal 20 jaar. Vijf vrienden met dezelfde passie: zélf bouwen aan hun toekomst met hun handen vol cement! Het verhaal van deze jongeren begon in 2012, toen ze zich inschreven in de Don Bosco school in Fianarantsoa, Madagaskar, een school gesteund door VIA Don Bosco. Tijdens hun opleiding ‘bouw en openbare werken’ kregen ze verschillende technieken aangeleerd en leerden ze werken met verschillende gereedschappen en materialen. Door de lessen ondernemerschap begon het idee te groeien om samen een eigen onderneming op te richten. En zo geschiedde.
In Afrika is VIA Don Bosco aanwezig in Mali, Benin, DR Congo, Madagaskar en Tanzania.
Een eerste drempel op hun weg was het vinden van startkapitaal. In 2015 kregen ze hun kans: er werd een wedstrijd
16
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
georganiseerd door de Don Boscoscholen in Madagaskar, in
door VIA Don Bosco en Microsoft. De bedoeling was om de
samenwerking met het tewerkstellingsbureau. De wedstrijd
laatstejaars de kans te geven om hun eigen bedrijf op te
kreeg de naam ‘Build your business’ en werd gesteund
starten. Net wat de vijf ondernemers-in-spé nodig hadden.
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
17
Ze werden beloond voor hun harde werk en werden tweede
er praktijkervaring op en leren ze heel wat bij over
milieu waar het met de rechten van de vrouw maar
in de wedstrijd met hun bedrijfje CREABAT. Zo wonnen ze
ondernemerschap. Het pedagogisch luik van een
pover gesteld is, en weigerde in het begin onder haar te
4.000.000 Ariary (ongeveer 1200 euro) om hun droom waar
schoolonderneming is dus minstens even belangrijk.
werken. Het tewerkstellingsbureau in Sikasso wist hem te overtuigen dat mannen en vrouwen dezelfde rechten
te maken! Ze maken nu balustrades, straatstenen en nog veel meer. In hun atelier verwerken ze de bestellingen die ze
Verschillende partnerscholen werden door ‘Teach A Man To
hebben en gelijkwaardig zijn. Laurent kreeg een tweede
krijgen, maar ook herstellingen maken deel uit van hun werk.
Fish’ begeleid op hun weg naar financiële duurzaamheid.
kans en ging terug aan het werk.
Binnenkort willen onze vijf helden zelfs uitbreiden en werken
Zo werden in de Don Bosco school in Parakou in Benin vijf
aan de constructie van gebouwen. CREABAT hoopt in de
schoolondernemingen opgestart. De balans na drie jaren
Dit verhaal maakt pijnlijk duidelijk hoe het met
toekomst afgestudeerde jongeren te kunnen aanwerven die
is positief. Alle vijf samen maken ze gemiddeld 5.350 euro
de genderproblematiek in Benin gesteld is. Onze
moeite hebben met hun zoektocht naar werk.
winst per jaar, een cijfer dat de komende jaren zal oplopen.
partnerschool greep het voorval aan om leerlingen
Op dit moment dragen deze schoolondernemingen reeds
beter te sensibiliseren rond genderstereotypen.
Financiële duurzaamheid
voor meer dan 5% bij tot de algemene werkingskosten van
Jaarlijks worden nu succesvolle vrouwen in zogenaamde
in Madagaskar, of de organisatie van een grote campagne
“Geef een man vis en hij heeft eten voor één dag. Leer een
de school, en dit is slechts het begin.
mannenberoepen uitgenodigd om hun verhaal te doen en
rond de toegang van meisjes tot beroepsopleidingen in
zo vooroordelen bij leerlingen te ontkrachten. Daarnaast
Tanzania. Daarnaast organiseerden we elk jaar ‘lessons
man vissen en hij heeft eten voor heel zijn leven”, zo luidt een oud gezegde. Vanuit deze gedachte ondersteunen
Ook in DR Congo was de samenwerking met ‘Teach A
worden meisjes tijdens hun opleiding beter begeleid en
learned’ meetings in elk van onze partnerlanden. Het
we onze partnerscholen in Afrika in het verbeteren
Man To Fish’ een succes. Onze partnerschool in Mbuji
worden zoveel mogelijk drempels weggehaald die hen
stimuleren van onderling leren tussen partnerscholen is een
van hun financiële duurzaamheid, zodat ze minder
Mayi werd uitgenodigd op de provinciale landbouwbeurs
kunnen verhinderen om hun opleiding aan te vatten of
belangrijk aspect van VIA Don Bosco als bruggenbouwer.
afhankelijk worden van externe donoren zoals VIA Don
om daar de producten vanuit de schoolonderneming voor
succesvol af te ronden.
De komende jaren zullen we met een nieuw programma
Bosco. Ons werk is immers pas echt geslaagd als we
te stellen. Dankzij de zichtbaarheid die de school en de
onszelf overbodig maken.
schoolonderneming daarmee kregen, werd de school door
In Mali, Benin, DR Congo en Tanzania werkten we
de lokale overheid uitgeroepen tot dé referentieschool in
Innovatie, synergie en leren van elkaar
In de periode 2014-2016 bereikte VIA Don Bosco in
de regio, een voorbeeld voor alle andere scholen.
Het einde van 2016 betekende meteen ook het einde van
Afrika in totaal meer dan 30.000 jongeren rechtstreeks
het driejarige programma 2014-2016. Op vele vlakken was
via de scholen en tewerkstellingsbureaus. Ook meer dan
hiervoor samen met de Britse ngo ‘Teach A Man To
18
verder bouwen op deze mooie verwezenlijkingen.
Fish’, gespecialiseerd in het bevorderen van de financiële
Genderstereotypen ontkracht in Benin
het voorbije programma uniek in de sector. Een voorbeeld
11.000 jongeren vonden dankzij het programma werk.
zelfredzaamheid van beroepsscholen via het opzetten
Laurent is een leerling metaalconstructie in onze
hiervan is dat we een innovatie en synergiefonds ter
Onrechtstreeks bereikte ons programma de voorbije drie
van schoolondernemingen. Dit zijn productie-ateliers
partnerschool in Sikasso, Benin. Op het einde van zijn
beschikking stelden van onze partners. Daaruit vloeiden
jaar meer dan 150.000 jongeren. Het resultaat van samen
die door opdrachten voor externe klanten inkomsten
opleiding deed hij een stage in een bedrijf waar zijn
heel wat interessante projecten, zoals de oprichting van
investeren in onderwijs, omdat we geloven dat “education
genereren voor de school. Tegelijkertijd doen leerlingen
teamleider een vrouw was. Laurent groeide op in een
een platform voor privéaanbieders van beroepsonderwijs
changes the world”.
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
19
Latijns-Amerika 2016 was in onze Latijns-Amerikaanse partnerlanden het laatste jaar van een driejarig programma, maar ook het jaar waarin de partnerorganisaties samen met VIA Don Bosco een nieuw programma voor de komende vijf jaren schreven. We geven een overzicht van enkele mooie resultaten die we met ons programma in 2016 bereikt hebben. Een goede basis om in de toekomst op verder te bouwen.
El Salvador: tussen criminaliteit en hoop Eén van onze partnerlanden in Latijns-Amerika is de republiek El Salvador, één van de gevaarlijkste landen ter wereld. In en rond de grootsteden is er een massale aanwezigheid van maras, jongerenbendes die vaak duizenden leden tellen en voortdurend op voet van oorlog leven met elkaar. VIA Don Bosco ondersteunde in 2016 opnieuw verschillende scholen voor beroepsopleiding in El Salvador. Want hoewel het erg logisch klinkt dat iedereen recht heeft op onderwijs en vorming, is dat ook in El Salvador nog steeds niet het
In Latijns-Amerika is VIA Don Bosco aanwezig in
geval. Een goede opleiding kan leiden tot een waardige job
Bolivia, Peru, El Salvador, Ecuador en Haïti.
en zo iemands leven veranderen, alsook het leven van de hele familie. bendes de plak zwaaien. Miguel kreeg niet veel steun van Miguel Chavez Nuñez is 24. In 2012 kwam hij terecht in
zijn familie. Zij begrepen niet waarom hij wou studeren.
de school voor beroepsopleiding in San Jose. Voordien leefde
20
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
hij in Cantón Camores, een plaats die beter bekend staat als
Miguel schreef zich in voor computerlessen. Naast computer
El Basurero, oftwel het Stort/de Afvalberg, waar geweld en
skills, leerde hij van het tewerkstellingsbureau, dat tevens
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
21
deel uitmaakt van ons partnernetwerk, hoe je een CV opstelt
manier slaagt de school erin om de opleidingen aan te
en het verbeteren van de begeleiding van leerlingen naar
werden en die kwetsbare jongeren betere kansen geven
en hoe het er aan toe gaat bij een sollicitatiegesprek. Dankzij
passen aan de noden van de arbeidsmarkt, zodat ze
de wereld van het werk.
op een waardige toekomst. In totaal steunden we in het
deze vaardigheden vond hij snel werk in een restaurant waar
relevant blijven.
hij kort daarna gepromoveerd werd tot kassier. Later vond
afgelopen programma in Latijns-Amerika 25 scholen en Onze partnerscholen zijn terecht fier op wat ze
5 tewerkstellingsbureaus. We bereikten daarmee in de
hij met de hulp van het tewerkstellingsbureau een nieuwe
Een ander succesverhaal is het online tewerkstellings
bereikt hebben: De oprichting van een succesvol
periode 2014-2016 meer dan 30.000 jongeren. Meer dan
job als voorraadbeheerder, waar hij de computer skills die
platform in El Salvador dat jongeren en bedrijven met
tewerkstellingsbureau in Bolivia waardoor meer leerlingen
11.000 jongeren vonden werk dankzij ons programma.
hij op school had opgedaan, nog beter kon gebruiken. Toch
elkaar in contact brengt. Verschillende stakeholders
een job vonden na hun opleiding en 28 opleidingen konden
bleef hij de drang voelen om het steeds beter te doen.
ontwikkelden samen het platform, van leerlingen tot
worden aangepast aan de noden van de arbeidsmarkt;
Omdat jongeren bij ons het laatste woord krijgen, laten we
Tijdens zijn vrije tijd leerde hij pizza’s maken, en samen
het Ministerie van Werk. Leerlingen kunnen via het
de uitbouw van een zeer succesvol productie-atelier in
Josué Tituaña (20 jaar) aan het woord. Hij is oud-leerling
met zijn vrienden startte hij een onderneming. Momenteel
platform naar werk zoeken. Werkgevers op hun beurt
een school in Haïti dat inkomsten genereert voor de
van onze partnerschool in Quito (Ecuador), waar hij terecht
woont Miguel in zijn eigen huis, samen met zijn vrouw. Hij
kunnen er profielen van leerlingen bekijken en via het
algemene werking van de school en zo de afhankelijkheid
kwam na een alcoholverslaving die zijn leven domineerde.
maakt nog steeds de heerlijkste pizza’s en beheert zijn
tewerkstellingsbureau met hen contact opnemen.
van andere donoren vermindert; het uitwerken van een
Na zijn opleiding zei hij het volgende: “Dankzij de opleiding
onderneming met behulp van de kennis die hij opdeed in de
Vandaag de dag beschouwen heel wat bedrijven
doelgroepenbeleid in Ecuador, met maatregelen om de
die ik heb kunnen volgen, zijn er voor mij heel wat deuren
school gesteund door VIA Don Bosco.
het platform als een belangrijk instrument voor het
meest kwetsbare jongeren nog beter te kunnen bereiken
open gegaan op de arbeidsmarkt. Ik hoor nu bij een groot
aanwerven van nieuw personeel.
en begeleiden, met specifieke aandacht voor meisjes. Het
bedrijf, waar ik een eerlijk loon verdien dat me in staat stelt
is maar een greep uit de vele mooie resultaten die geboekt
om een betere levenskwaliteit te bieden aan mijn familie”.
Digitalisering in Peru, El Salvador en Haïti
In Haïti en Peru introduceerden onze partnerscholen
“Digitaal is de nieuwe moedertaal”, wordt wel eens gezegd,
nieuwe software om de opvolging van leerlingen te
en dat hebben ze goed begrepen in Latijns-Amerika. Er
verbeteren met het oog op een betere begeleiding tijdens
wordt tijdens de beroepsopleidingen uitgebreid aandacht
en na de opleiding. Kortom: digitale vooruitgang stelt
besteed aan de digitale skills van de jongeren. Daarnaast
scholen in staat om de dienstverlening aan leerlingen en
verbeteren de scholen door digitalisering ook hun eigen
de aansluiting met de arbeidsmarkt te verbeteren.
werking en dienstverlening.
Een greep uit de resultaten
22
In Peru tekende onze partnerschool CETPRO Maria
Het einde van 2016 betekende meteen ook het einde van
Auxiliadora een overeenkomst met het Ministerie van Werk,
het driejarig programma 2014-2016. Drie jaar lang werd
waardoor ze nu toegang hebben tot een enorme databank
hard gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit van het
die inzicht verschaft in de noden van werkgevers. Op die
onderwijs, het verbeteren van het beheer van de scholen
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
23
Wat gebeurt er met het geld dat u geeft? VIA Don Bosco doet beroep op de vrijgevigheid van overheidsinstanties, stichtingen, bedrijven en vele individuele schenkers. Eén keer per jaar brengen we via het magazine Samen op Weg alle schenkers, medewerkers en vrijwilligers op de hoogte van wat gebeurde met de verworven fondsen. We onderschrijven niet voor niets de Code van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving.
Net zoals de voorbije jaren blijven overheidssubsidies
Iedere lente rolt er een overzicht uit ons boekhoudsysteem
de belangrijkste opbrengstenbron voor VIA Don
met elk bedrag dat het jaar tevoren overgemaakt
Bosco. In 2016 zijn ze goed voor 54% van de totale
werd aan het Zuiden. De cijfers hiernaast geven een
opbrengsten. De giften en legaten vertegenwoordigen
duidelijk overzicht van onze opbrengsten in 2016 en
op hun beurt 45%, een flinke bijdrage waarvoor onze
de investeringen die daarmee gedaan zijn in onze
immense dankbetuiging.
partnerorganisaties in Latijns-Amerika, Azië en Afrika.
Opbrengsten 2016
Andere werkingsopbrengsten 0,60%
programma’s in de hele wereld. Zoals de taartgrafiek over de uitgaven weergeeft, is het merendeel verbonden aan
Meer informatie over onze jaarrekening op onze website: www.viadonbosco.org.
Overheidssubsidies DGD 51,94%
Specifieke vragen? Contacteer ons via e-mail
De uitgaven voor algemeen beheer zoals diensten en
info@viadonbosco.org of per telefoon
diverse goederen, afschrijvingen, personeels- en andere
+32 (0)2 427 47 20.
kosten, liggen dan ook altijd laag.
Legaten 2,47% Subsidies gemeenten, provincies en regio’s 1,94%
OPBRENGSTEN (IN EUR) Giften
onze doelstellingen van internationale samenwerking.
3.595.892,26 210.265,05
Subsidies gemeenten, provincies en regio’s
165.696,86
Overheidssubsidies DGD
Financiële opbrengsten Uitzonderlijke opbrengsten TOTAAL OPBRENGSTEN
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
2016 Eigen
Legaten
Andere werkingsopbrengsten
24
Andere bedrijfskosten en taksen Afschrijvingen, 0,24% waardeverminderingen, voorzieningen 0,35%
Uitzonderlijke opbrengsten 0,82%
Financiële kosten 0,03% Uitzonderlijke kosten 0,07%
Giften 42,18%
VIA Don Bosco houdt ook haar beloftes: meer dan 80% van alle schenkingen en subsidies gaat naar onze
Financiële opbrengsten 0,05%
Uitgaven 2016
4.428.696,00 51.244,87 3.905,65 70.000,00 8.525.700,69
Diensten en diverse goederen 6,04% Personeelskosten 12,29%
Projectfinanciering 80,98%
UITGAVEN (IN EUR)
2016
Projectfinanciering
6.593.785,12
Diensten en diverse goederen Personeelskosten
491.487,65 1.001.130,29
Afschrijvingen, waardeverminderingen, voorzieningen
28.704,39
Andere bedrijfskosten
19.595,61
Financiële kosten
2.725,16
Uitzonderlijke kosten
5.740,71
TOTAAL UITGAVEN
8.143.168,93
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
25
Dank aan Directie-generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD) Wallonie-Bruxelles International (WBI)
Hoe kan u helpen?
Raad van Bestuur Peter
Annegarn
(voorzitter),
Bedankt aan alle collega’s en medewerkers die zich in Bert
Van
Hecke
2016 inzetten voor VIA Don Bosco.
(ondervoorzitter), Pierre Tilkin (gedelegeerd bestuurder),
Ondernemers voor Ondernemers 11.11.11 - CNCD
Een schenking
Koenraad Nijssen, René Jeanmart, Christian Boils,
Filip Lammens, Bieke Vandamme, Christopher El
Studio Globo
Met elke gift kunnen we jongeren wereldwijd
Omer Bossuyt, Cor Anthonissen, Els Van Hoof, Peter
Khazen, Nina Honnay, Kaat Torfs, Imka Custers, Bram
Broederlijk Delen
helpen aan kwalitatief onderwijs. Bovendien
Van Den Borre, Lies De Soete, Bernadette Devillé, Lode
Reekmans, Maïka Denys, Tine Limet, Blanca Guerrero,
Wereld Missie Hulp
ontvangt elke schenker ons gratis magazine
Bolckmans, Jean-Pierre Degives.
Stéphanie De Ryck, Etienne Vandercruyssen, Lore
Koning Boudewijnstichting (KBS)
Samen op Weg.
Nationale Loterij
BE84 4358 0341 0159
DEME
Stassen, Jeroen De Wilde, Jochim Lourduswamy, Eerste statuten verschenen in het Belgisch Staatsblad
Peter Goossens, Jan De Broeck, Claude Eeckhout en
van 17 mei 1973. Nieuwe statuten verschenen op 3 juni
Marita Scholts.
Torfs
Een testament of duolegaat
Horeca Vlaanderen
Door een goed doel op te nemen in uw
Brouwerij der Trappisten van Westmalle
testament helpt u niet alleen de jongeren,
Kiwanis Gent Artevelde
maar ook erfgenamen kunnen daar baat bij
Directeur
MSC PSA European Terminal
hebben. Meer info op www.viadonbosco.org
Filip Lammens
Etienne Vandercruyssen, Bieke Vandamme, Kaat Torfs,
Stad Oostende
Vrijwilligerswerk
Contact
Lay-out: Pierre Vandevivere
En vele individuele schenkers
We zijn steeds op zoek naar vrijwilligers om
VIA Don Bosco
onze werking te ondersteunen. Wij zoeken
Guldendallaan 90
onder andere vertalers die van thuis uit
1150 Brussel
kunnen werken, animatoren van school-
+32 (0)2 427 47 20
en buitenactiviteiten in het hele land en
info@viadonbosco.org
administratieve duizendpoten. Meer info op
www.viadonbosco.org
www.viadonbosco.org
www.facebook.com/viadonbosco.vzw
2004, 3 mei 2011 en 4 juni 2014.
KBC
Redactie: Bram Reekmans, Lore Stassen, Jeroen De Wilde, Peter Annegarn Foto’s: Olivier Papegnies (p12) en VIA Don Bosco Verantwoordlijke uitgever: Peter Annegarn, Guldendallaan 90, B-1150 Brussel
Nationaal nummer: 0413.119.733
26
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2016
27
VIA Don Bosco is een erkende Belgische ngo die onderwijsinstellingen en tewerkstellingsinitiatieven voor jongeren in Afrika en Latijns-Amerika steunt. Al meer dan 45 jaar bieden wij pedagogische en financiĂŤle medewerking aan plaatselijke scholen. Het opbouwen van sociale & professionele competenties bij kansarme jongeren vormt de rode draad van onze projecten. Zo helpen we hen om actieve wereldburgers te worden en een plaats op de arbeidsmarkt te vinden. Tegelijk bouwen we bruggen tussen scholen in BelgiĂŤ en elders in de wereld. Zo timmert VIA Don Bosco aan de weg naar een rechtvaardige samenleving die beantwoordt aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen. www.viadonbosco.org viadonbosco.vzw