THỜI SỰ THÔNG TIN CỘNG ĐỒNG

from Vietlifestyles Issue 122 Featuring Mai Shannon

Lễ Tưởng Niệm Hai Bà Trưng

TỰ DO HAY BÌNH ĐẲNG CHO HOA KỲ

Đại Dương

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020 như một lời cảnh cáo về sự chia rẽ nghiêm trọng trong cuộc sống của dân tộc Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ. Làm sao hàn gắn đã thành câu hỏi chưa được giáp đáp thỏa đáng. Do sắc tộc chăng? Vì giai cấp? Bởi thể chế chính trị? Ảnh hưởng toàn-cầu-hóa? Nguy cơ Thế chiến? Tranh đấu hay đầu hàng? Hòa bình hay Chiến tranh? Liên kết hay Cô lập? Tất cả các câu hỏi trên? Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ đã xác định chính sách đa sắc tộc trong cộng đồng quốc gia. Người nhập cư nào cũng kỳ vọng trở thành công dân Hoa Kỳ. Hành trang chủng tộc phai nhạt theo thời gian nên đi khắp thế gian đều tự xưng “tôi là người Mỹ”. Những kẻ không coi trọng chủng tộc, màu da sẽ dễ dàng hội nhập và thành công tại Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ. Bất cứ ai quá hãnh diện về màu da, sắc tộc sẽ mang cảm giác bị bỏ rơi trong biển người mênh mông đang lao vào cuộc chạy đua xây dựng bản thân, gia đình, xã hội, quốc gia phồn thịnh và hạnh phúc. Trong bài “America divided: Why it’s dangerous that public distrust in civic institutions is growing” đăng trên USA Today 15/03/2021 đã mổ xẻ sự chia rẽ trong xã hội Mỹ hiện nay. Công ty Tư vấn Dư luận Heart + Mind Strategies đã kh ảo sát trên 1,015 người Mỹ trưởng thành ghi nhận niềm tin vào bản thân tăng trong khi mất dần đối với các thể chế quốc gia. Trong một quốc gia, không thể coi cá nhân như một ông vua, mỗi sắc tộc là một đế chế. Hội nhập là tan dần vào xã hội mới, mất dần bản chất sắc tộc. Như thế, mỗi người không cảm thấy bị lạc lõng mà tập trung nỗ lực xây dựng cuộc đời đáng mong đợi như trước khi được chấp thuận di dân. Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ hình thành và hùng mạnh nhờ vào thể chế Cộng Hòa với hai Chính đảng cạnh tranh trong vai trò lãnh đạo quốc gia. Đặc điểm của thể chế này giúp cho cử tri có thể chọn lựa con đường phát triển đất nước. Tính đến năm 2017, đã có 159 trong số 206 quốc gia có chủ quyền xử dụng từ “cộng hòa” như là một phần của tên chính thức của họ - không phải tất cả trong số này là các nước cộng hòa theo nghĩa là có các chính phủ được bầu cử ra, cũng không phải là từ “cộng hòa” được xử dụng trong tên của tất cả các quốc gia có chính phủ được dân bầu. Chế độ cộng hòa đề cập cụ thể đến một hình thức chính phủ trong đó các cá nhân được bầu đại diện cho cơ quan công dân và thực thi quyền lực theo quy định của pháp luật theo hiến pháp, bao gồm phân lập quyền lực với một nguyên thủ quốc gia, được gọi là một nước cộng hòa lập hiến hoặc dân chủ đại diện. Do đó, quyền lực của người đứng đầu quốc gia, và những người đại diện không phải độc tôn. Trên thế giới các loại Nền Cộng hòa như Cộng hòa Liên bang (Hoa Kỳ, Ấn Độ, Đức, Ba Tây, Úc) tiểu bang có vai trò quan trọng. Liên bang Nga có nhiều quyền lực tập trung vào chính phủ. Cộng hòa Hồi giáo vận hành theo Luật Hồi giáo (Iran, Pakistan, A Phú Hãn). Cộng hòa Á Rập như Syria. Cộng hòa Nhân dân (Trung Cộng, Bắc Triều Tiên). Dân chủ Cộng hòa (Tây Đức, Congo, Bắc Việt). Thể chế Dân Chủ trên thế giới luôn luôn bấp bênh, ngay cả Tây Âu. Trước Thế chiến Thứ hai, các Đế Quốc Châu Âu tranh giành biên cương, thuộc địa nên không ổn định. Sau Đệ nhị Thế chiến, Châu Âu ổn định dưới chiếc dù che của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Liên Hiệp Châu Âu cũng không phải là một thể chế cộng hòa vì mỗi quốc gia đều có hình thức chính trị khác nhau.

Thể chế Dân Chủ tạo ra tình trạng chia rẽ vì mỗi nhóm sắc tộc hoặc tổ chức dân sự đều đặt quyền lợi của họ trên hết khiến cho Chính quyền Trung ương thay đổi thường xuyên vì lá phiếu. Đảng Cộng Hòa và Đảng Dân Chủ Mỹ luân phiên cầm quyền dựa vào sự chọn lựa của cử tri. Mỗi đảng đều có truyền thống, chính sách, chủ trương rõ ràng, công khai, phục vụ quảng đại quần chúng để cử tri giám sát. Cử tri chọn lựa những nhân sĩ, chuyên gia có lòng yêu nước, đạo đức, không mang tinh thần kỳ thị vào hai cơ quan Lập pháp quan trọng: Thượng viện và Hạ viện. Khi số di dân ngày càng đông đã tạo ra tinh thần sắc tộc khi bầu cử. Cộng đồng da đen chỉ chiếm 13% dân số, nhưng, 95% dồn phiếu cho Barack Obama trong hai nhiệm kỳ tổng thống. Nếu Cộng đồng da trắng chiếm 76% dân số mà mang tinh thần kỳ thị thì Obama không bao giờ đắc cử. Cuộc khảo sát trên cũng ghi nhận niềm tin vào chính phủ và truyền thông đã bị xói mòn khi chỉ có một phần ba người Mỹ tin vào hai tổ chức đó. Khi tranh cử cũng như lúc cầm quyền, Tổng thống Donald Trump thường đề cập tới giới hạn nhiệm kỳ trong ngành Lập pháp nhằm tránh trường hợp lập bè, kết cánh để duy trì quyền và lợi cá nhân mà không dốc toàn lực phục vụ dân chúng trong nhiệm kỳ. Họ thường tập trung vào hoạt động tái cử. Giới chính trị gia hứa nhiều mà hoàn tất ít so với lòng mong đợi của dân chúng. Chính tinh thần sắc tộc đẻ ra bè phái bao che, đấu đá lẫn nhau vì quyền lợi cá nhân, phe nhóm làm lu mờ quyền lợi tối thượng của dân tộc: độc lập, hòa bình, phát triển. Truyền thông hiện giờ đã vượt quá quyền hạn “Đệ Tứ Quyền” khi ra sức bóp méo tin tức, sự kiện nhằm phục vụ quyền lợi của tổ chức, phe nhóm, cá nhân. Người làm đúng bị diễn dịch sai. Kẻ phạm lỗi được bao che. Hình như giới truyền thông hiện nay đã trở thành các tay “buôn vua” như Lã Bất Vi thời chiến quốc bên Trung Hoa. Tinh thần sắc tộc và đa đảng đã làm cho Nền Cộng Hòa suy yếu khi từng công dân, từng đoàn thể, từng phe phái quyết đặt quyền lợi riêng tư trên lợi ích quốc gia dân tộc. Từ khi lập quốc, Hoa Kỳ chưa bao giờ là một Đế Quốc đi cướp đất, nô dịch, đàn áp các dân tộc khác như các đế quốc Châu Âu, Châu Á. Vậy, tại sao Hoa Kỳ lại cần một Tổ chức Chống Phát Xít (Antifa)? Hoặc Black Lives Matter mà hai phụ nữ sáng lập Patrisse Cullors và Alicia Garza đã công khai được huấn luyện về Chủ nghĩa Marx. Đa số những người tị nạn tại Hoa Kỳ đến từ các chế độ Cộng sản, Hồi giáo, Áp bức chính trị tại sao lại cần gia nhập hoặc ủng hộ BLM và Intifa cùng các tổ chức vô-chính-phủ (anarchism)? Trong bài “Can Biden’s Pax Americana Vision Succeed?” đăng trên The Diplomat hôm 15 tháng 3, năm 2021 đề cập tới vai trò lãnh đạo của Tổng thống Joe Biden trong khu vực Châu Á-Thái Bình Dương. Cục Phân tích Kinh tế (BEA) cho biết Mỹ đã tung vào Châu Á - Thái Bình Dương 955 tỷ USD trong năm 2019, tăng gần gấp 4 lần so với 18 năm trước. Tờ báo chỉ trích việc rút quân khỏi Trung Đông do Tổng thống Trump chủ xướng là đã rời bỏ chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ. Hoa Kỳ can dự quyết liệt vào Trung Đông khi Tổng thống George W. Bush xua quân ồ ạt để thiết lập một “thể chế dân chủ” tại Iraq mà đã thất bại. Người kế nhiệm là Barack Obama chưa bình định hoàn toàn Iraq đã can dự vào cuộc chiến Syria và bị sa lầy với chiến thuật chống khủng bố kéo dài và không-hiệuquả. Hòa bình tại Trung Đông chưa bao giờ trở thành hiện thực. Quân Mỹ vẫn bị kẹt ở Iraq, Syria suốt 8 năm ObamaBiden cầm quyền. Tổng thống Trump xử dụng một lực lượng quân sự ít hơn đã đánh bại Nhà nước Hồi giáo trong vòng một năm mà Obama-Biden không làm được suốt 8 năm cầm quyền. Tổng thống Obama, Ngoại trưởng Hillary Clinton đã tốn vô số ngân quỹ quốc gia vào cuộc vận động ngoại giao quốc tế tại Trung Đông mà chỉ được kết quả bằng không! Tổng thống Trump giao trách nhiệm nặng nề gai góc này cho Cố vấn Cao cấp Jared Kushner sau khi Đặc phái viên về Trung Đông, Jason Greenblatt đột ngột từ chức vào 9 tháng 9 năm 2019. Israel và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) đã ký Hiệp ước Hòa bình 15/09/2020, khoảng một tháng sau Israel đã ký Hiệp ước Hòa Bình với Bahrain bị gián đoạn suốt 70 năm đã qua. Các quốc gia Hồi giáo khác cũng dọn đường tham gia. Kushner tổ chức hội nghị và huy động khoảng 50 tỷ USD để hiện-thực-hóa hòa bình Trung Đông, không hứa suông như các nhiệm kỳ trước. Trong bối cảnh Trung Đông đang phải đối mặt với khủng bố, xung đột, dịch bệnh, khủng hoảng kinh tế và sự kình địch thì Chính quyền Donald Trump vẫn cam kết duy trì viện trợ, bảo vệ đồng minh, hỗ trợ kinh tế. Ông bà nội của Jared Kushner là người Do Thái, sống sót sau thảm họa Holocaust ở Liên Sô, đã đến Hoa Kỳ vào năm 1949. Biden lập tức nhảy vào Trung Đông khi ra lệnh không kích tại Syria và yêu cầu Á Rập Saudi ngưng tấn công Nhà cầm quyền Yemen có thể khơi lại tái chiến giữa Lực lượng Hồi giáo Sunni do Saudi lãnh đạo và Hồi giáo Shiite do Iran lãnh đạo. Nguy cơ đụng độ giữa Hoa Kỳ và Nga tại Trung Đông khó tránh. Obama-Biden chủ trương rút chân khỏi Trung Đông mà sau 8 năm vẫn bị kẹt không có cách gỡ. Tổng thống Trump chỉ cần vài tháng sau nhậm chức đã ổn định tình hình Trung Đông để rút chân ra khỏi vũng lầy và tạo thế cân bằng giữa hai khối Iran-Syria-Hezbollah-Palestine và Israel-Hồi giáo Sunni. Làm chủ tình hình thế giới hiện nay vô cùng gian nan vì tham vọng vô bờ của Trung Cộng, lòng tư lợi của Châu Âu, thói quen dựa hơi Mỹ của Đông Nam Á. Con đường của Biden đi là lộ trình “Bi đát” của Hoa Kỳ và Thế giới.

Tài liệu tham khảo:

- Can Biden’s Pax Americana Vision Succeed? (Diplomat). - America divided: Why it’s dangerous that public distrust in civic institutions is growing (USA).