TICKET TO THE TROPICS

Tijdens de eerste lockdown, toen zijn exclusieve bloemenzaak noodgedwongen moest sluiten, besloten Ronald Bolderink (55) en Geert van der Heijden (52) hun stadstuin op de schop te doen. Nu ligt er midden in een gezellige jaren dertig wijk in Den Bosch een tropische tuin bomvol exotische planten.

De tuin is 6 m diep en 15 m breed, en ligt op het noorden; alleen in de ochtend is er zon. Toch geeft de tuin een echt junglegevoel. Planten met reusachtige bladeren, zoals bananenplanten, engelentrompet en boomvaren, zijn afgewisseld met planten met fijner blad. Bloemen in feloranje en knalrood zijn gecombineerd met zachtere bloeitinten én met spannende bladkleuren. De beplanting is weelderig en de afwisseling in blad- en bloemstructuren maakt deze heel boeiend. “Dit is Iochroma, mooi hé!”, zegt Ronald, terwijl hij me door de tuin heen leidt. Hij duwt een blaadje opzij, elk okseltje zit vol lichtpaarse bloemen. “Daar was ik ook heel blij mee, de biefstukplant, net als Colea een heel ouderwetse kamerplant”, vervolgt hij, terwijl hij naar een plant met biefstukrode bladeren wijst.

Het Varenkwartier

Alleen al het pad tussen de planten door levert tal van verrassingen op. Terwijl Geert bezig is de uitgebloeide bloemen uit een knolbegonia te plukken, banen Ronald en ik ons een weg tussen de weelderige beplanting door, die deels over het pad heen groeit. Na een paar passen, waarbij Ronald steeds stilstaat om me op allerlei planten te wijzen, komen we uit bij een hoekje met veel varens en andere schaduwminnende planten. “Het varenkwartier”, zegt Geert lachend, terwijl hij ons met zijn ogen volgt. “We vinden het leuk om soort bij soort te zetten. Er is ook een citruskwartier en een Heuchera-kwartier.”

De variatie aan planten is enorm. De tuin herbergt veel verschillende kuip- en kamerplanten, maar ook allerlei zomerbloeiende bolgewassen en diverse klimplanten, zoals passiebloem en een rode (eenjarige) Thunbergia. Waar het maar mogelijk is, hangen potten, onder meer met feloranje knolbegonia’s.

Net Als Eenjarigen

Behalve Ronald is ook Geert dol op exotische planten. Hij is docent bloemsierkunst en werkt daarnaast ook in de zaak van Ronald. Alleen dit jaar hebben ze al 65 nieuwe planten aangeplant, denkt Geert. “We hebben er vreselijk veel lol in en kijken eigenlijk niet naar wat het kost. Als het mooi is dan kopen we het gewoon!” Ronald schat het aantal plantensoorten in hun tuin op ‘makkelijk tweehonderd’. Als plantenliefhebber kijk je er dan ook je ogen uit. In een hoek van de tuin staat een reusachtige Tetrapanax papyrifer (rijstpapierplant) in een grote ornamentale pot op

Onder links Vanuit de keuken stap je direct de jungle in. In de zomer camoufleren de hoge planten de omringende woningen, waardoor Ronald en Geert optimale privacy in hun tuin hebben. Onder rechts In het ‘varenkwartier’ staat deze mooie Phlebodium (zinkvaren). Het stel heeft veel kamerplanten in hun tuin staan, vaak in pot, maar ook ingegraven in de border. Rechts Midden in de tuin ligt een knus terras, waar je aan alle kanten omringd wordt door exotische planten.

Wel of niet winterhard?

Veel planten in de exotische tuin van Ronald en Geert zijn niet volledig winterhard in ons klimaat. Enkele planten zoals de Kentia-palm, de boomvaren en de bananenboom laten ze daarom binnenshuis (koel) overwinteren. “De rode banaan haal ik uit de grond, dan snijd ik alle wortels af en ik zet hem ondersteboven in het rommelhok”, legt Ronald uit. “Het groeipunt is bij een bananenplant het belangrijkst.” Het gros van de planten blijft ’s winters echter buiten staan. Wordt er vorst verwacht, dan zetten ze alle Citrus-bomen tegen het huis aan, daar staan ze - onder het balkon van de bovenburen – beschut én droog. De Zantedeschia ‘Flamingo’, een aronskelk met bloeistengels van wel 1,5 m lang, met zachtroze-met-witte bloemen, komt in deze tuin ook de winters goed door. Toen het twee jaar geleden eens -13 °C was, zette Ronald gewoon een emmer over de plant.

De bont- en roodbladige Canna’s (Indisch bloemriet) kunnen eveneens best wat vorst verdragen. Andere knolgewassen dan de Zantedeschia en Canna worden als knol binnenshuis overwinterd, zoals Gloriosa (klimlelie).

Ronalds favorieten

1 Zantedeschia ‘Flamingo’ (aronskelk)

2 Dicksonia antarctica (Tasmaanse boomvaren)

3 Ensete ventricosum (Abessijnse bananenplant)

4 Ensete ventricosum ‘Maurelli’ (rode bananenplant)

5 Tetrapanax papyrifer (rijstpapierplant) een sokkel. Deze exotische plant verdraagt tot circa twaalf graden vorst, maar in deze beschutte stadstuin staat hij jaarrond buiten. Ik ontdek Bromelia’s en allerlei andere kamerplanten die ik nooit eerder als tuinplant zag toegepast. Lang niet alles is bestand tegen onze winters. Een gedeelte houdt het stel over, een deel blijft ’s winter onbeschermd buiten staan. Over de planten die de winter niet overleven, doen ze niet moeilijk. Geert: “Eenjarig spul gooi je aan het eind van het seizoen ook weg. In plaats van eenjarigen kun je ook exotische planten in je tuin zetten.”

Elk Jaar Anders

Het onderhoud van hun jungle kost veel tijd maar het is léuk werk, benadrukt Geert. Elke avond lopen ze een rondje door de tuin om uitgebloeide bloemen te verwijderen of op te vegen, en om water te geven waar nodig. Alleen al de boomvaren vraagt minstens drie liter water per dag en uiteraard moeten de vele planten in pot worden nagelopen. Gelukkig hebben diverse potten een waterreservoir onderin, dat scheelt alweer. Onkruid wieden is in deze dicht beplante tuin niet nodig maar bemesten des te meer (zie kader hiernaast). Omdat een deel van de planten binnen overwintert en een deel zich buiten moet zien te redden - en het lang niet altijd overleeft - moet de tuin elk voorjaar opnieuw worden ‘opgebouwd’. “Dat is juist één van de leuke aspecten van zo’n exotische tuin”, vindt Ronald. “Elk jaar is de tuin weer compleet anders, dat maakt 'm super dynamisch!”

Tips voor een exotische tuin

1 Zorg voor goede, vochthoudende grond. Tropische planten hebben veewater en voeding nodig.

2 Werk met verschillende structuren van bladeren en bloemen.

3 Kies planten met grote bladeren.

4 Aarzel niet om ook kamerplanten in je tuin te zetten, zoals Caladium.

5 Pas behalve zachte tinten ook heldere tropische kleuren toe, zoals feloranje. Gele, oranje en rode bloemen ogen warmer dan blauwe en paarse bloemen.

6 Bouw een border niet op van laag naar hoog, maar zet ook vooraan hoge planten.

7 Geef de planten veel voeding. Ronald geeft zeker één keer per maand bloed- en beendermeel, vooral bij snelgroeiende planten zoals de rijstpapierplant. Alle kuipplanten krijgen één keer per week kamerplantenmest, opgelost in water.