Actueel

Wintersportloze winter slecht voor de natuur?

In tegenstelling tot wat je zou kunnen denken, zal een winter zonder wintersporters geen voordeel opleveren voor wilde dieren in de bergen. De eerste observaties wijzen zelfs in de richting van het tegendeel.

Het klinkt logisch: de drukke skipistes blijven leeg, de natuur kan zich herstellen en dieren nemen hun plek weer in. Winst voor de natuur, toch? Mis. Skigebieden en wild zitten elkaar eigenlijk nauwelijks in de weg. Dieren zijn ‘gewoontedieren’ en plekken waar rumoer is vermijden ze, zoals ze ook weg blijven uit bebouwde zones. Skigebieden gaan ook niet door stiltegebieden bijvoorbeeld, en als de mens zich aan de regels houdt is het een kwestie van ‘elke soort kent zijn plek’. In de verlaten skigebieden van afgelopen winter zullen dieren op de lege berghellingen ongetwijfeld hun territorium vergroot hebben. Redacteur Simone van Velzen mailde dat bijvoorbeeld tijdens de eerste, strenge lockdown al na iets meer dan een week in haar stad Chamonix op straat een bever werd gesignaleerd en vaak ook herten, zelfs overdag. In de bossen werden wolven ook vaker dan de voorgaande jaren gesignaleerd. Maar dat dier is al langer aan een opmars bezig, dus of dat een gevolg was van de lockdown is niet met zekerheid te zeggen.

Toerskiën

Ten tweede: door de coronacrisis trokken veel meer mensen er tijdens de wintermaanden op uit op sneeuwschoenen of toerski’s. Vooral deze laatste waren niet aan te slepen: in Zwitserland bijvoorbeeld werden tien keer meer toerski’s dan gewone ski’s verkocht. Naar schatting gaan dit jaar 800.000 Oostenrijkers met de vellen onder de latten de bergen in. Deze groeiende groep bergsporters begeeft zich, nu vaker met eigen auto dan met het openbaar vervoer, massaal in gebieden waar wild rustig kan leven, waarbij ze zich soms niet aan de regels houden, vooral de nieuwkomers niet. De kans dat het wild wordt verstoord is door de sluiting van de skigebieden dus groter in plaats van kleiner geworden. Daarom hebben organisaties als Mountain Wilderness en de plaatselijke alpenverenigingen de hele winter bewustwordingscampagnes gevoerd. Ook wat vrijetijdsbesteding in het algemeen betreft is de berichtgeving in de Alpenlanden niet veel anders dan die bij ons: door de lockdowns worden bossen overspoeld door dagjesmensen, waardoor bij dieren extra stress wordt veroorzaakt. Onderzoekers durven nog niet te voorspellen of dit op termijn blijvende effecten zal hebben maar sommige soorten, zoals de korhoen of de auerhaan bijvoorbeeld, staan erom bekend dat ze vooral in de winter geen stress kunnen verdragen en dat dat hun overlevingskansen zelfs vermindert. En of we bij de start van het volgende wintersportseizoen vaker verbaasde herten op de piste zullen aantreffen, is lastig te zeggen. Maar misschien is het geen slecht idee om op je aankomstdag in de sneeuw eerst je remtechniek nog maar even te oefenen op het kinderhellinkje. (JV)

Volgend jaar voor je neus op de skipiste? Foto: Saxifraga Foundation/Jelmer Reyntjes

LANGS DE KASTELEN VAN TIROL

Tirol heeft er een nieuwe meerdaagse wandelroute bij. De Burgenweg is een meerdaagse tocht langs een bijzonder stukje Tiroler geschiedenis.

Oostenrijk heeft een rijke geschiedenis. In vroegere eeuwen is Tirol vaak een grensgebied geweest, waarin rivaliserende machthebbers de meest strategische passen en rivierovergangen onder controle probeerden te krijgen. Daarom lieten ze forten en kastelen op de berghellingen bouwen. Vanaf hooggelegen burchten (Burg in het Duits) werd het verkeer door het dal in de gaten gehouden en tol geheven. In het westen van Tirol was Landeck zo’n belangrijke plek. Daar was het kasteel Landeck lang de woning van de graaf van Tirol.

Burgenweg

De nieuwe meerdaagse Burgenweg maakt een rondje van zestig kilometer rond Landeck. Onderweg kom je langs vijf kastelen: kasteel Landeck, kasteel Biedenegg, kasteel Wiesberg, de ruïnes van Schrofenstein en de Kronburg. Via een app die bij de route hoort, kun je tijdens je wandeling straks meer te weten komen over de geschiedenis van die vijf burchten en de omgeving. Als je die achtergronden wilt weten heb je die app ook echt nodig, want informatieborden staan er voor de verandering niet. De ontwikkelaars van de Burgenweg willen daarmee het woud aan informatieborden en panoramatafels dat langs themaroutes staat, niet nog verder laten groeien. Wie alvast de route wil voorbereiden, kan op de website de routeplanner raadplegen en GPXtracks downloaden. De bijbehorende app is bij het ter perse gaan van dit nummer nog in ontwikkeling. (DC) Burg Wiesberg en het Trisanna-viaduct in Tobadill. Foto: Wikimedia Commons/Tony Castle

BERGHUTTEN RESERVEREN STEEDS MAKKELIJKER

Steeds meer berghutten in Zwitserland, Duitsland, Oostenrijk, Italië en Slovenië sluiten zich aan bij het online reserveringsplatform dat door de alpenverenigingen van deze landen is opgezet. Soms kun je zelfs alleen nog maar online reserveren.

Het is de bekende doorn in het oog van de uitbaters van de berghutten van een alpenvereniging: no-shows. Al lang beklagen huttenwaarden zich over dit probleem, dat met de toename van het aantal mooi-weeravonturiers dat in een hut wil overnachten de laatste jaren steeds erger wordt. Niet alleen lopen de alpenverenigingen daardoor broodno- Een berghut online reserveren: dige inkomsten mis, het belet hen overzichtelijk en snel. ook om de bedden te verhuren aan anderen en stelt de waard voor een dilemma: zijn mijn gasten verdwaald? Komen ze pas laat? Of moet de bergredding ingeschakeld worden? In dergelijke gevallen zal de waard bij andere gasten en bij de omliggende hutten eerst informeren of de wandelaars gesignaleerd zijn (nog een reden om in het huttenboek altijd aan te geven wat je eerstvolgende wandeldoel is).

Betaalgegevens

Daarom besloten de bergsportverenigingen van de Alpenlanden een paar jaar geleden te onderzoeken of men voor no-shows een boetebedrag kon innen, bijvoorbeeld het bedrag voor de eerste overnachting. Zoiets kan echter alleen als je vooraf over de betaalinformatie van de gasten beschikt, zoals een creditcardnummer als borgstelling. Om dit mogelijk te maken, is een online reserveringssysteem opgezet waarbij de meeste verenigingshutten ondertussen aangesloten zijn, met uitzondering van de Franse. Wanneer je via de website van een berghut een reservering wilt maken, word je naar het online platform omgeleid waarbij je je eerst moet aanmelden en (eenmalig) je betaalgegevens vastlegt. De grote meerderheid van de verenigingshutten is ondertussen op het systeem bekend. Let wel: het bedrag wordt pas geïncasseerd als je afrekent in de hut, of als je niet komt opdagen. Een groot voordeel voor de gebruiker is de overzichtspagina waarop je meteen ziet op welke data in de gewenste periode hoeveel bedden beschikbaar zijn. Eens je geboekt hebt ontvang je een e-mailbericht met een bevestiging. Daarin staat een rechtstreekse link naar je reservering, die je daar ook met een paar simpele klikken kunt wijzigen of kosteloos annuleren.

En telefonisch?

Ongetwijfeld zal telefonisch reserveren ook nog kunnen als je op je plaats van bestemming de dag voordien besluit om in een berghut te gaan overnachten. Voor reserveringen ruim op voorhand echter heb ik zelf ondervonden dat bepaalde hutten aanvragen via e-mail niet meer in behandeling willen nemen. Online wordt het nieuwe normaal, ook hoog in de bergen. (JV)

 Het beste startpunt voor alle hutteninformatie zijn de websites van de alpenverenigingen.

Nieuw natuurpark in Kroatië: Mount Dinara

In februari is Mount Dinara officieel uitgeroepen tot Kroatisch natuurpark. Zo komt het totaal aantal natuurparken in Kroatië op twaalf, naast de acht nationale parken. Meer dan 10 procent van het populaire vakantieland is nu beschermd natuurgebied.

Het nieuwe natuurpark is gelegen in de Dinarische Alpen in Noord-Dalmatië, heeft een oppervlakte van 63.052 hectare en omvat, naast het Dinaramassief zelf, ook de bovenloop van de Cetina-rivier en de karstplateaus van Hrvatacˇko, Paško, en Vrlicˇko. In het gebergte is de Signal met 1831 meter officieel de hoogste top van Kroatië. Maar er komen nog twee markante bergen voor: Kamešnica (1852 m), op de grens met Bosnië-Herzegovina en Troglav (1913 m), die net over de grens ligt. Er leven veel bijzondere diersoorten in het park zoals beer, wolf en lynx en enkele slangensoorten. Het gebied is ook een habitat voor meer dan duizend plantensoorten, waarvan 75 endemische. (PP)

Mount Dinara. Foto: Romeo Ibriševic ‘

En waar was…

GIJS HARDEMAN?

Redacteur en fotograaf Gijs Hardeman (zie de reportage over Interlaken op blz. 48) heeft naast af en toe een opdracht voor Bergen Magazine van de hoogte zijn beroep gemaakt. In Nederland en Duitsland schiet hij momenteel bergen foto’s vanuit telecommasten van … andere telecommasten. Hij schiet wat jij niet ziet, namelijk de zichtlijn tussen twee locaties om te checken of er geen bomen, gebouwen (of bergen) tussen staan die het signaal kunnen verstoren. Er staan tienduizenden van dit soort masten bij ons en de oosterburen. “Ik beklim er ongeveer acht per dag dus ik ben nog wel even bezig.”