Voerstreek 2013 by Toerisme Vlaanderen

Voerstreek Ontdekkingsgids 2013 â&#x20AC;˘ GRATIS

Zoveel redenen

voor een vakantie in Limburg

EEN VERRASSENDE EN VOORDELIGE VAKANTIE IN LIMBURG Speciaal voor onze gast

RG U B M I L TIE N A K VA pas

De Limburg Vakantiepas geeft je recht op kortingen bij heel wat Limburgse toppers. In totaal â&#x201A;Ź 250 aan voordelen. Je bespaart 35 tot 50 % en doet je voordeel met wellness, shopping, museumbezoeken, indooren outdooractiviteiten, â&#x20AC;Ś De Limburg Vakantiepas is exclusief voor wie in Limburg logeert. Hij wordt per persoon uitgereikt, staat op naam en is geldig tot het einde van je verblijf. Je vindt de Limburg Vakantiepas bij de deelnemende logieshouders. Hou je pas op zak en toon hem voordat je een bezienswaardigheid of attractie binnenstapt. Meer info en een overzicht van de actuele voordelen: www.limburgvakantiepas.be.

5 7

Moelingen 1

â&#x20AC;&#x2DC;s-Gravenvoeren

Teuven

Voeren Sint6

MartensVoeren 3

Sint-PietersVoeren 2

Remersdaal

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Natuurgebied van de Berwijn...........................................................................p. 17 Natuurgebied Alserbos......................................................................................p. 17 Natuurgebied van Veurs....................................................................................p. 18 Natuurreservaat Altenbroek..............................................................................p. 18 Stiltegebied tussen â&#x20AC;&#x2122;s-Gravenvoeren, Noorbeek en Mheer.............................p. 18 Bronnenwandeling............................................................................................p. 18 Euregio-Informatie-Shop..................................................................................p. 23 Vakwerkhuisjes Veurs........................................................................................p. 24 Commanderie....................................................................................................p. 26

Tongeren Toeristisch Onthaal Limburg â&#x20AC;&#x201C; Bezoekerscentrum Voerstreek ............ p. 15 + 36

Welkom in Limburg, de groenste provincie van Vlaanderen, met gezellige steden en dorpjes, en misschien wel de meest gastvrije bevolking van België. Limburg ontdek je het best in alle rust: met de fiets, te voet, te paard – en dat het hele jaar door. Elk seizoen heeft hier zijn eigen charme.

Wil je de hele provincie verkennen? Vraag dan zeker naar de gratis ontdekkingsgidsen van het Maasland, Haspengouw, de Limburgse Kempen en Hasselt. Want Limburg verrast, altijd en overal. Veel plezier op je ontdekkingstocht.

Deze ontdekkingsgids loodst je door de Voerstreek, een van de best bewaarde geheimen van Vlaanderen. Deze regio is één groot monumentenpark boordevol kastelen, vierkantshoeves, kerkjes, kapelletjes, graven, veldkruisen en vakwerkhuisjes. Allemaal verspreid in een landschap van loofbossen, weilanden, akkers, meidoornhagen en holle wegen. De Voerstreek is dan ook een paradijs voor wandelaars en fietsers, ook al moet je soms stevig klimmen. Je vindt hier zelfs het hoogste punt van Vlaanderen. De mooie panorama’s doen je die inspanning om er te geraken gelukkig snel vergeten. Je kunt ook altijd uitblazen op een terrasje in een van de zes pittoreske dorpskernen of krachten opdoen met een verrassend streekgerecht. De Voerstreek toont je zoveel schatten, dat je er het best een verblijf aan koppelt.

Igor Philtjens, Limburgs gedeputeerde van Toerisme 2

Inhoud Welkom in Limburg ................................................ 6 Blik op Limburg................................................................................... 7 Blik op de Voerstreek........................................................................... 8 Fietsparadijs Limburg............................................ 12 Landschap beleven................................................ 16 Wandelnetwerk................................................................................ 17 Natuurgebieden................................................................................ 17 Bronnenwandeling............................................................................18 Natuurwandelingen......................................................................... 20 Natuurspelen......................................................................................21 Educatieve zoekwandelingen...........................................................21 Schatkamer van de Euregio - Voerense dorpjes....... 22 Hart van de Euregio...........................................................................23 De zes kerkdorpen..............................................................................24 Erfgoed...............................................................................................26 Streekgerechten en streekproducten................................................28 Folklore...............................................................................................31 Evenementen....................................................... 32 Praktisch.............................................................. 36 Toeristisch infokantoor.......................................................................37 De Voerstreek, hoe geraak je er?.......................................................37 Trefwoorden.......................................................................................38

Deze gids is een praktische reisgezel. Onder het hoofdstuk praktisch, vanaf pagina 36, vind je het toeristisch infokantoor van de Voerstreek. Hier kun je altijd terecht voor bijkomende informatie of indien je een fiets- of wandelkaart wenst te kopen. Via de trefwoordenlijst op pagina 38 vind je snel de juiste pagina met alle praktische informatie van de attracties en bezienswaardigheden. De topattracties worden doorheen de brochure en op de kaart achter de flap met een bruin nummer 1 aangeduid. De activiteiten voor kinderen vind je makkelijk terug met volgend icoon . 4

Blik op Limburg NL

Eindhoven Antwerpen

Brussel

Welkom in Limburg ‘De Limburgers heten u welkom’: het zijn geen holle woorden. Limburgers zijn gastvrije mensen. Waar je ook binnenstapt, ze verwelkomen je met de glimlach. In de logies leggen de gastheer en gastvrouw je in de watten met welkomstgeschenkjes, toeristische tips, … Tegelijk is Limburg ook dichtbij. Brussel-Hasselt rij je in een uurtje, van Antwerpen naar Hasselt heb je maar 50 minuten nodig. De rijtijden naar Hasselt vanuit Maastricht en Eindhoven bedragen 35 en 70 minuten.

60’

50’

70’ 35’

Hasselt

Maastricht Aken

Luik

Limburg in vogelvlucht • Limburg is de meest oostelijke provincie van Vlaanderen. • In het noorden grenst Limburg aan de Neder landse provincie NoordBrabant. • In het oosten aan de Nederlandse provincie Limburg. • In het zuiden aan Luik. • In het westen aan VlaamsBrabant en Antwerpen. • De hoofdstad is Hasselt. • Op een oppervlakte van 2422 km² wonen zo’n 827.000 inwoners. • De Maas, Demer, Jeker en Dommel zijn de belangrijkste waterlopen. • In Remersdaal in de Voerstreek ligt het hoogste punt van Vlaanderen: 287,50 m boven de zeespiegel. Historische tweeling 173 jaar geleden vormden Belgisch en NederlandsLimburg het verenigde Limburg met Maastricht als hoofdstad. In 1839 werden beide Limburgen gescheiden. Sindsdien vormt de Maas de natuurlijke landsgrens. De Limburgse identiteit blijft echter grensoverschrijdend. Ze kenmerkt zich door de streektaal, het Limburgs. Maar ook

door de vele harmonieorkesten en fanfares, de voorliefde voor carnaval en culinaire specialiteiten zoals Limburgse vlaai en Limburgse kaas. Streek met streken Limburg is de groenste provincie van Vlaanderen en hét Fietsparadijs. Het noorden en oosten zijn vlak, het zuiden is glooiend. • In het noorden ligt de Limburgse Kempen met zijn purperen heide, gouden zand vlaktes, vijvers, bossen en Nationaal Park Hoge Kempen, het enige Nationaal Park van België. • In het oosten bevindt zich het Maasland. Hier vormt de Maas de grens tussen Belgisch en NederlandsLimburg. De regenrivier stroomt door groene vlaktes en creëert rivierarmen en uiterwaarden met planten, kruiden en watervogels. Langs de Maas ligt een snoer van charmante Maasdorpjes. • In het zuiden krijgt Limburg een glooiend karakter. Haspengouw kenmerkt zich door zijn heuvels met kastelen, vierkantshoeves, kerkdorpjes, holle wegen, hagen en fruit boomgaarden. In het voorjaar is de regio één bloesemzee, in het najaar hangen er miljoenen appels en peren aan de bomen.

• De Voerstreek is één groot natuurreservaat en monumentenpark met zes Voerdorpjes die zich over de heuvels draperen. • Hasselt, de hoofdstad van Limburg, ligt centraal in de provincie. Deze ‘Hoofdstad van de Smaak’ is het perfecte decor voor een shoppingtrip met vriendinnen of een romantische citytrip.

Haspengouw Limburgse Kempen Maasland Voerstreek Hasselt

Overgangsgebied De Voerstreek vormt een overgangsgebied tussen de vlakke Maasvallei, het plateau van het Land van Herve in het zuidoosten en het Nederlands-Limburgse Heuvelland in het noorden. Vanaf de Maas in Moelingen (49 meter boven de zeespiegel) klimt het landschap 16 km lang tot aan het Stroevenbos en de Reesberg. Deze heuvels liggen allebei op 287,5 meter boven de zeespiegel – de hoogste punten van Vlaanderen. Vandaar de bijnaam het zolderkamertje van Vlaanderen.

Blik op de Voerstreek

De Voerstreek in vogelvlucht • De Voerstreek is een Limburgs deelgebied ten oosten van de Maas en ten zuiden van Maastricht. • Op een oppervlakte van 50 km² wonen 4 300 inwoners. • De landelijke streek ligt als een eiland in het Waalse landsgedeelte, vlak tegen de

Nederlandse grens. • De streek kenmerkt zich door een zacht glooiend landschap met akkers op de vlakke heuvels, loofbossen op de hellingen en weilanden in de dalen. • Het riviertje de Voer leent haar naam aan de streek – het slingert door de regio en mondt uit in de Maas.

Fauna en flora Zeldzame diersoorten zoals dassen, everzwijnen, vossen, reeën, hermelijnen, bunzings, wezels en muizenfamilies voelen zich thuis in de Voerstreek. Dat geldt ook voor zeldzame amfibieën en reptielen zoals salamanders, vroedmeesterpadden en hagedissen. De buizerd, grote gele kwikstaart, sperwer, torenvalk, Vlaamse gaai, koekoek, ijsvo gel, steen- en bosuil scheren door het luchtruim. En in de rivier de Voer zwemt forel.

Op de heuveltoppen groeien rijke loofbossen met zeldzame plantensoorten zoals de bosrank, gevlekte aronskelk, bosanemoon, veenbes, gele dovenetel, kleine maagdenpalm, bergnachtorchis, grote keverorchis, het muskuskruid, maretak en het bleek bosvogeltje. De weilanden en beekdalen zijn dan weer afgezoomd met een bonte diversiteit van hagen en heesters. In de weiden zie je hoogstam fruitbomen en laagstamaanplantingen.

Zes kerkdorpjes Met 4 300 inwoners is de Voerstreek een dun bevolkte regio. Ze telt zes kerkdorpjes: ‘s-Gravenvoeren, Sint-Martens-Voeren en Sint-Pieters-Voeren liggen in het dal van de Voer. Samen met de dorpen Moelingen, Teuven en Remersdaal vormen ze de fusiegemeente Voeren.

Kleinschalig en stil De Voerense economie beperkt zich tot kleinscha lige familiale ondernemingen. Het is dan ook een stille en rustgevende regio. Ideaal om te genieten van het landschap vol architecturaal, historisch en volkscultureel erfgoed – restanten van de eeuwenoude lokale bewoning. Het hart van de Euregio In een straal van 30 km rond de Voerstreek vind je verschillende cultuurhistorische steden zoals Maastricht, Aken, Luik en Tongeren. Geschiedenis van de Voerstreek Vondsten met bewerkte silexstenen bewijzen dat de huidige Voerstreek al bewoond was in de prehistorie. De ondergrond, het landschap, de aanwezigheid van water en de nabijheid van de Maas- en Rijnrivier maakten deze omgeving heel aantrekkelijk voor de Romeinse, Frankische en Karolingische vorsten. Overheersers bij de vleet Limburg behoorde grotendeels tot het graaf schap Loon of het prinsbisdom Luik. Behalve de Voerstreek. Die bleef lange tijd onafhankelijk: na Karel de Grote bestuurden de graven van Dalhem, de hertogen van Limburg en de ridders van de

Duitse Orde het gebied. De regio was vaak de inzet bij geschillen tussen Oost- en West-Frankenland. Hertog Jan I van Brabant voegde het met zijn Slag van Woeringen (5 juni 1288) definitief bij het westen. Na de Brabanders volgden de Bourgon diërs, Habsburgers, Spanjaarden, Oostenrijkers en Fransen. Alleen Sint-Pieters-Voeren bleef een onafhankelijke ministaat, tot in 1794. Limburgs dialect onder druk Tijdens het Franse bewind hoorde de Voerstreek bij het departement Ourthe, de latere provincie Luik. Zo kwam de Nederlandstalige bevolking – die zich uitstrekte tot aan Eupen – na de Belgische onafhankelijkheid in de Franstalige provincie Luik terecht. Daartoe had de streek historisch nooit behoord. De druk van het Duits in het oosten en van het Frans in het zuiden verdrong het Limburgse dialect. Na 1945 hoorde je alleen in de Voerdorpen nog Limburgs spreken. De taalgrensregeling van 1930 en de taalwetten van 1932 deelden de Voerstreek uiteindelijk bij de provincie Limburg in officieel op 1 september 1963. Met communautaire spanningen tussen Franstaligen en Vlaamsgezinden tot gevolg. In 1977 fuseerden de zes Voerdorpen tot de gemeente Voeren, een gemeente met faciliteiten voor Franstaligen. Sinds het jaar 2000 is er een Vlaamse meerderheid in de gemeenteraad.

Streekproducten In de lokale eetcafés en restaurants proef je van heerlijke streekproducten. Zoals de forel uit de lokale kwekerijen. Bestel ook zeker eens een Voe rense trip, het best te vergelijken met bloedworst. Het Voerdrupke is dan weer een hartverwar mende combinatie van Limburgse jenever en de stekelige sleedoorn uit de bosranden, graften en

wegbermen. In het Bezoekerscentrum koop je een voorraad streekproducten voor thuis. Scan de QR-code en ontdek de filmpjes van de streekproducten. Nog meer info vind je op pagina 28. Logeren in de gastvrije Voerstreek Waar je ook logeert, in de Voerstreek is de ontvangst hartelijk. Je hebt hier een ruime keuze aan logies: familiehotels, B&B’s, vakantiewoningen en zelfs hoeve- en plattelandsverblijven waarbij

je met je hele gezin in een (actieve) boerderij overnacht. Voor jeugdgroepen zijn er bivakweides en -hemen, een jeugdherberg, campings en groepspensions. Kom je om te fietsen? Boek dan een overnachting in een fietsvriendelijk logies nabij het fietsroutenetwerk.

Limburg is voor het zevende jaar op rij verkozen tot populairste fietsprovincie van België. Via het fietsroutenetwerk fiets je van knooppunt tot knooppunt over goed onderhouden, verharde, duidelijk bewegwijzerde en meestal autovrije fietspaden. 2000 km fietsroutes doorheen een verscheidenheid aan groene landschappen. De fietsvriendelijke cafés en logies, picknickplaatsen, rustbanken, oplaadpalen voor elektrische fietsen en een vlotte pechverhelping bieden een ongekend fietscomfort. Het heuvelachtige landschap van de Voerstreek stelt fietsers op de proef. Maar de beloning is groot. Je trapt door een waar natuur- en monumentenpark waar de stilte overheerst en mooie panorama’s de show stelen.

Fietsroutenetwerk Limburg: de bakermat van het knooppuntenfietsen Het knooppuntenfietsen werd uitgevonden in Limburg, door voormalig mijningenieur Hugo Bollen. De uitvinding won in 2009 de Vlaamse Prijs voor Sportverdienste en wordt intussen wereldwijd gekopieerd. Elk knooppunt heeft een eigen nummer. Blauwe rechthoekige fietsbordjes geven duidelijk de weg naar jouw knooppunt aan. Je volgt gewoon het juiste nummer. Alle routes zijn in twee richtingen bewegwijzerd. Aan elk knooppunt vind je een overzichtsbord. Verloren rijden kan niet.

Fietsparadijs Limburg

Fietskaart Limburg De fietskaart op schaal 1:65 000 geeft een totaaloverzicht van het Limburgse fietsroute netwerk. Met behulp van de fietskaart stippel je eenvoudig je parcours uit en maak je je fiets tocht net zo lang als je zelf wil. Ze vermeldt alle routes, knooppunten met onderlinge afstanden, straatnamen, stations, parkings, fietsont haal en servicepunten, centrumverbindingen, bezienswaardigheden, wandelstartplaatsen, picknickplaatsen, hellingen, veerponten en onverharde wegen. Het fietsinfoboekje bij de fietskaart biedt een overzicht van alle fietsvrien

delijke cafés en logies en andere faciliteiten van het fietsroutenetwerk. Info: de fietskaart mét fietsinfoboekje kost € 9,50 en is te koop bij alle toeristische infokantoren en via www.toerismelimburg.be, + 32 11 30 55 00

Fietsbox Limburg met 7 themakaarten Ontdek de mooiste fiets routes van het Fietsparadijs Limburg. De Fietsbox Limburg bevat zeven themakaarten, samen goed voor 28 knooppuntenroutes. Bij elke route krijg je unieke bezoektips, lekkere haltes, fotogenieke locaties, de knooppunter en knooppun tenkaartjes. Info: de fietsbox is voor € 12,50 te koop bij Standaard Boekhandel, de toeristische info kantoren en www.toerismelimburg.be, + 32 11 30 55 00 en bevat o.a. de themafietskaart ‘Fietsen in de Voerstreek, hart van de Euregio’.

• • • • • • • • •

2 000 000 – bijna zoveel fietstoeristen bezochten Limburg in 2012 20 000 – het aantal verkochte Limburgse fietskaarten in 2012 20 000 – het aantal blauwe fietsbordjes in Limburg 2 000 – km fietsroutes doorheen een verscheidenheid aan groene landschappen 300 – het aantal fietsknooppunten in Limburg 163 – het aantal fietsvriendelijke cafés in Limburg 156 – het aantal fietsvriendelijke logies in Limburg 50 – het aantal officiële laadpalen voor elektrische fietsen in Limburg 7 – zoveel keer op rij verkozen tot dé Belgische fietsprovincie

Fietsvriendelijke cafés en logies Fietscafés liggen op maximaal 1 km van het fietsroutenetwerk en zijn er op maat van de fietsers! Fietscafé Fietslogies Fietslogies Je herkent ze aan het paarse labelschildje. Deze fietsvriendelijke horecazaken bieden drankjes, een kleine snackkaart én speciale faciliteiten voor fietsers. Jei vindt er een goede i Fietscafé Fietscafé fietsenstalling, propere toiletten,Fietscafé een EHBOkit en een fietsreparatieset. De fietscafés met oplaad mogelijkheden voor elektrische fietsen hebben een apart icoontje op de fietskaart. Ze staan ook aangeduid in het fietsinfoboekje. www.toerismelimburg.be

www.toerismelimburg.be

Fietscafé

FIETSVRIENDELIJK LOGIES

www.toerismelimburg.be

Fietslogies liggen Fietslogies Fietslogies op maximaal www.toerismelimburg.be

www.toerismelimburg.be

5 km van het fietsroutenetwerk. Hier geniet je van een overdekte en afgesloten fietsenstalling, een EHBOkoffer, een i i fietsreparatieset, fietsinfo en de mogelijkheid om Fietscafé Fietscafé Fietscafé je kleren te drogen. ’s Morgens krijg je een stevig fietsersontbijt. www.toerismelimburg.be

www.toerismelimburg.be

Tip Online fietsrouteplanner Stippel jouw fietsroutes uit met de online routeplanner van Toerisme Limburg. Surf naar www.toerismelimburg.be, duid op de kaart aan hoe je wil rijden en de planner berekent auto matisch je route. Of klik een van de themaroutes aan. Print daarna je route uit of download ze rechtstreeks op je gps of smartphone. Zo kom

Fietscafé

Fietslogies

www.toerismelimburg.be

je goed voorbereid aan de start. Je kunt je route ook delen via de website. Handig om samen met fietsgenoten de leukste fietsplekjes van Limburg te ontdekken. Online routeplanner: www.toerismelimburg.be

Fietscafé

www.toerismelimburg.be

Fietsen in de Voerstreek De Voerstreek is natuurpark én monumentenpark in één. In het heuvelachtige landschap geniet je van de stilte en mooie panorama’s. Bezoekerscentrum Voerstreek Het toeristische infokantoor van de Voerstreek is een ideale startplaats voor een bezoek aan de regio. Hier lopen twee permanente tentoonstel lingen. De natuurtentoonstelling leert je interactief over de lokale geologie, fauna en flora, cultuur, tradities en streekproducten. De schuiframen, driedimensionale kijkers, tunnels, deurtjes en puz zels bezorgen je een nieuwe kijk op de Voerstreek. In de andere tentoonstelling verwelkomen vier Voerenaars je in hun dialect. Leer de eigenaardige streek kennen via een panoramisch zicht en een film. Ontdek de geologische karaktertrekken en de rijke geschiedenis van de omgeving.

Themafietskaart

Nog meer fietsen

‘Fietsen in de Voerstreek, hart van de Euregio’

Mountainbikenetwerk

De Voerstreek is natuurpark en monumentenpark in één. In het heuvelachtige landschap geniet je van de stilte en mooie panorama’s. De thema fietskaart bevat twee fietslussen van 25 en 37 km. Beide routes loodsen je naar alle mooie plekjes van deze sfeervolle regio en brengen je naar NederlandsLimburg en terug. Info: de themakaart kost € 2 en is te koop via www.toerismelimburg.be, +32 11 30 55 00

Ontdek het glooiende landschap over de grenzen heen. De grensoverschrijvende mountainbike kaart gidst je over zeven routes in de Voerstreek, Belgisch en NederlandsLimburg en de provincie Luik. Voor beginners of gezinnen zijn er gemak kelijke trajecten. Getrainde trappers verleggen hun grenzen op de steilste stukken. Prijs kaart: € 4; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek

fietsparadijs Limburg

FIETSEN IN DE VOERSTREEK, HART VAN DE EUREGIO

2 KNOOPPUNTENROUTES 2012 - 2013

Pley 13, 3798 Voeren (’sGravenvoeren), + 32 43 81 07 36, www.voerstreek.be

Info: een overzicht van alle fietsvriendelijke cafés en logies vind je in het fietsinfoboekje bij de fietskaart of op www.toerismelimburg.be.

Open: maandag t.e.m. vrijdag van 9 17 u., zater dag, zondag en feestdagen van 10 17 u. Gesloten: kerstdag en 1 januari

€2

Prijs: gratis

Bezoekerscentrum Voerstreek

De Voerstreek is een wandelparadijs met een zeldzame fauna en flora. Ruim een vierde van de regio is natuurreservaat. Tussen de glooiende heuvels liggen de zes Voerdorpjes. In en rond het lokale stiltegebied geniet je optimaal van de natuur. Trek je wandelschoenen aan en volg de mooiste paden door holle wegen, weiden en bossen.

Landschap beleven

Wandelnetwerk

Het 128 km lange wandelnetwerk van de Voerstreek bestaat uit onverharde, verkeersluwe wandelwegen. Met het gebruiksvriendelijke knooppuntensysteem stippel je vlot je favoriete wandeling uit. De paden zijn in beide richtingen bewegwijzerd. Verdwalen is haast onmogelijk. Ideaal om op een ontspannen manier kennis te maken met de glooiende landschappen, omhaagde weiden, pittoreske dorpen met (vierkants)hoeves, beboste dalen en weidse vergezichten.

Natuurgebieden

De Voerstreek telt vijf natuurgebieden. Het wan delnetwerk voert je naar de allermooiste plekken. Hier geniet je volop van zeldzame planten en dieren zoals dassen en witte bosanemoontjes. Voor de kinderen zijn er uitgewerkte natuurspellen. Let wel op dat je op de aangeduide paden blijft! Info: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13, 3798 Voeren (’s-Gravenvoeren), + 32 4 381 07 36, www.voerstreek.be

Natuurgebied van de Berwijn 1 In Moelingen droom je helemaal weg in 11 hectare unieke natuur, pal naast het geklasseerde Langveld (Longchamps). Hier voelt de das zich thuis: er is voedsel om zijn kroost en zichzelf te

voeden. Naast de bewoonde dassenburchten nesten hier ook verschillende (water)vogels. In het twee hectare grote bos vol inheemse boomsoor ten bijvoorbeeld. Maar ook in de prachtige oude hoogstamboomgaarden en in de knotwilgen die de Berwijn omzomen. Natuurgebied Alserbos 2 Dit glooiende natuurgebied van 65 hectare over spant een hoogteverschil van 160 tot 240 meter boven de zeespiegel. Op de steile westelijke hel ling gedijt het eiken-berkenbos met hogerop een variatie van eik, linde, es, boskers en beuk. Dit is dé plek in de Voerstreek voor heide, brem, pilzegge en bochtige smele – samen met de zeldzame das. Een deel van het natuurgebied is omgetoverd tot speelbos voor kinderen.

Prijs kaart en brochure: € 8; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek of via Toerisme Limburg, + 32 11 30 55 00, www.toerismelimburg.be

Vakwerkhuizen, Veurs

Natuurgebied van Veurs 3 Hier proef je van de mooiste natuur die de Voer streek te bieden heeft: aloude hoogstamboom gaarden, bosranden, taluds en graften. De das vindt hier voedsel en rust. Een ideaal voedselver zamelgebied waarnaar hij graag terugkeert. Het natuurgebied is ook een geliefkoosde plek voor de havik, rode wouw, steen en bosuil. Dankzij een intensief begrazingsbeheer bloeien hier opnieuw orchideeën en andere kalkflora. Grensoverschrijdend natuurreservaat Altenbroek 4 Over de grens tussen ‘sGravenvoeren en Noorbeek (NL) strekt zich een gevarieerd landschap met oude Maasterrassen, graslanden en hoogstam boomgaarden uit. Maar ook brongebieden, holle wegen en loofbossen. Let op de zeldzame diersoorten zoals de wijngaardslak, vuursalaman der, hazelmuis en vlinders. De das en het everzwijn delen het gebied met loslopende runderen. Op de kalkgraslanden vind je de gevlekte aronskelk, gulden sleutelbloem en bosanemoon.

Stiltegebied tussen ’s-Gravenvoeren, Noorbeek (NL) en Mheer (NL) 5 Samen met de zeven Nederlandse domeinen in het Mergelland vormt het stiltegebied in ‘sGravenvoeren één groot muisstil geheel. Tussen ’sGravenvoeren, Mheer (NL) en Noorbeek (NL) krijgt hedendaagse ‘geluidsvervuiling’ geen kans. Hier luister je ongestoord naar de vogels, het geruis van de bladeren en het geritsel in de gracht: alle maal geluiden die alleen de stilte kan voortbrengen.

Tip

Wandelbox Limburg Deze box bevat een topselectie uit het totale wandelaanbod van Limburg. De Regionale Landschappen en Toerisme Limburg hebben acht themakaarten uitgekozen, goed voor 33 afwisse lende wandellussen en niet te missen bezoektips.

Bronnenwandeling

In 2013 werd de bronnenwandeling verkozen tot de Mooiste Wandelroute van Vlaanderen Vakantieland. De bronnenwandeling ligt in een prachtig stukje afgelegen Vlaanderen. Deze route voert je langs de typische vakwerkhuis jes en een prachtig graftenlandschap. Ontdek ook de dassenburchten. Bij Jetteke kan je terecht voor een ‘echt Voerdrüpke’. Ga op pad met een audioguide en ontdek de geheimen van de ‘Voerbron’. Info: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13, 3798 Voeren (’sGravenvoeren), +32 4 381 07 36, www.voerstreek.be Prijs: de audiogids kun je gratis uitlenen bij Toeris me Voerstreek, of download de fragmenten gratis op je eigen mp3speler via www.toerismelimburg.be

Tip Wandelbox en Landschapsdoeboek Greenspots De Voerstreek en Haspengouw tellen tien Greenspots – topwandelgebieden die je tot in het hart van de natuur brengen. De wandelkaarten van deze Greenspots zitten nu ook gebundeld in een handige verzamelbox. De doos bevat duidelijke topografische kaarten, praktische informatie, mooie foto’s én veel boeiende weetjes over de wandelgebieden in kwestie. Voor iedere wandelliefhebber is er nu ook het Landschapsdoeboek. Dit prachtig geïllustreerde boek beschrijft de tien Greenspots. Het bevat meer dan 50 landschapsdoetips, 12 wandeltips en tal van weetjes over Haspengouw en de Voerstreek. Je maakt onder andere kennis met de wandelgebieden van de Voerstreek en de SintPietersberg. Prijs: wandelbox Greenspots: € 15; Landschapsdoeboek: € 20; wandelbox + Landschapsdoeboek: € 29,95; te koop via www.rlh.be, in de toeristische infokantoren en in Standaard Boekhandel

Prijs: € 14,50; te koop via www.toerismelimburg.be, in de lokale toeristische infokantoren en Standaard Boekhandel

Natuurwandelingen

Op zoek naar kleine landschapselementen De Voerstreek is één groot landschappelijk openluchtmuseum. Acht wandeltrajecten van 5 tot 6 km voeren je door dit natuurlijke decor. Met de geïllustreerde wandelgids ontdek je alle unieke troeven. ‘Op zoek naar kleine Landschapselemen ten’ vertelt je meer over de graften, hagen, holle wegen en stiegelkes (draaipoortjes). Een beetje conditie is wel nodig: je moet een hoogsteverschil van meer dan honderd meter overwinnen. Prijs kaart en brochure: € 5; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek

Geologische leerpaden De ondergrond zorgt in de Voerstreek voor de unieke combinatie van landschapstypes. Tijdens deze leerrijke wandelingen ontdek je de opbouw van de geologische grondlagen en verneem je hoe de ondergrondse verschillen het bovengrondse uitzicht bepalen. Je kiest uit vijf trajecten van 2,1 tot 5 km. Boeiende routes die je alles leren over de onzichtbare basis onder de zichtbare natuurpracht.

Dassenwandelingen De Voerstreek pronkt met de belangrijkste dassen populatie van Vlaanderen! Deze brochure loodst je door de wonderlijke wereld van deze intrigerende zwart-witte knaagdieren. Wat eet een das? Hoe plant hij zich voort? Hoe ziet een dassenburcht eruit? Vijf wandelingen van 3 tot 8 km bieden je een kijkje in hun leefwereld. Prijs brochure: € 4; te koop in het Bezoekerscen trum Voerstreek

Graftenlandschap van de Martelberg Graften zijn niveauverschillen in het landschap die ontstaan door menselijke ingrepen. Bijvoorbeeld houthakkers die tijdens de bosrooi op de dal hellingen stenen en boomstronken aan de bene denrand verzamelen. Daaruit groeien dan struiken. Door erosie spoelen vervolgens bodemdeeltjes van de hellingen die tegen het nieuwe struikgewas tot stilstand komen en zo een graft vormen. Een graft is een ideale biotoop voor fauna en flora. De das graaft er bijvoorbeeld zijn burcht in uit. Prijs kaart en brochure: gratis verkrijgbaar in het Bezoekerscentrum Voerstreek

Natuurspelen

Deze vijf natuurspelen laten je op een speelse wijze kennismaken met de Voerense natuur. De kaarten bevatten een gedetailleerde wandelroute met wetenswaardigheden, illustraties van en uitleg over kleine landschapselementen, fauna, flora, … Op de andere zijde staat telkens een ganzenspel met quiz. Ideaal voor gezinnen met kinderen. • Natuurspel en -wandeling Moelingen • Natuurspel Noordalwandeling • Natuurspel Alserboswandeling • Natuurspel Bovenhout wandeling • Natuurspel Veursboswandeling Prijs kaart: € 4, Noordalwandeling: € 2,50. Te koop in het BezoekerscentrumVoerstreek.

Tip Boerengolf Een superleuk natuurspel. Mep met een bezem je bal in de holes. De 18 holes liggen verspreid over 30 hectare bossen en hellingen. Daarbij is het gras niet overal even kort gemaaid. Een leuke landschapsvariant op het oeroude golfspel. The Green Valley, Varn 13, 3793 Voeren (Teuven), + 32 4 381 12 58, www.greenvalley.be Open: het hele jaar, reserveren verplicht Prijs: op aanvraag

Educatieve zoekwandelingen

Drie boeiende wandelingen die je speurtalenten op de proef stellen. Aan de hand van foto’s en vraagjes ontdek je weetjes over de Voerstreek. ’s-Gravenvoeren Zoekwandeling van 4,5 km. Sint-Martens-Voeren / Sint-PietersVoeren Zoekwandeling van 6,5 km. Teuven Zoekwandeling van 5,5 km. Prijs: € 1,50 per zoektocht; te koop in het Bezoe kerscentrum Voerstreek.

Prijs brochure: € 4; te koop in het Bezoekerscen trum Voerstreek

Hart van de Euregio De Voerense schat aan architecturaal, landschappelijk, historisch en volkscultureel erfgoed is een gevolg van de eeuwenoude bewoning van deze streek. De Voerstreek is één groot monumentenpark met meer dan 120 geklasseerde kastelen, kerken, vakwerkhuisjes, kapelletjes, dorpspompen en grafkruisjes! En dat op een steenworp van cultuurhistorische steden zoals Maastricht, Aken, Luik en Tongeren. In de winter geniet je hier van het carnaval, in de zomer van de processies.

De Euregio – of het Drielandenpark – is het groe ne niet-stedelijke gebied tussen het Duitse Aken, de Nederlandse steden Maastricht en Heerlen en de Belgische steden Hasselt en Luik. De Voerstreek ligt daar middenin: een ideale uitvalsbasis om de omgeving én de steden te bezoeken. Tongeren bijvoorbeeld, waar – net zoals in Maastricht – het Romeinse verleden een prominente rol speelt. Geologisch vormt de Voerstreek het boeiende kruispunt tussen de Maasstreek, de Mergelstreek, het Heuvelland en het Land van Herve. En ook taalkundig komen hier verschillende invloeden samen. De Voerstreek biedt je dan ook een uniek venster op de Euregio.

Euregionale fietsen autokaart Wil je de wijde regio rond de Voerstreek per fiets of met de auto ontdekken? Op deze kaart vind je de knooppunten van het fietsroutenetwerk in Belgisch- en Nederlands-Limburg én de provincie Luik. Aangevuld met vijf cultuurhistorische autotrajecten van 70 tot 90 km – tussen Tongeren, Maastricht, Heerlen, Aken, Eupen en Luik. De kaart geeft extra informatie over de Euregio en de monumenten die je onderweg tegenkomt. Prijs kaart en brochure: € 8; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek

Euregio-Informatie-Shop 7 In deze winkel vind je fietsherstelkits, outdoor materiaal en alle mogelijke wandelattributen. Maar ook topografische en toeristische kaarten van de Voerstreek en omgeving, informatie over de burch ten en forten in de streek, de geschiedenis van de Landen van Overmaas, Ferrariskaarten uit de 18de eeuw én verschillende streekproducten. Ideaal om je verkenningstocht goed voorbereid aan te vangen. Pley 17, 3798 Voeren (‘s-Gravenvoeren), + 32 4 381 07 40, www.euregioshop.be

Schatkamer van de Euregio Voerense dorpjes 22

De zes kerkdorpen

De zes kerkdorpjes liggen in het dal van de Voer, een zijrivier van de Maas. Samen vormen ze de fusiegemeente Voeren met 4300 inwoners. Het lintdorp ‘s-Gravenvoeren is het administratieve hart. In Sint-Martens-Voeren vind je een imposant spoorwegviaduct van 251 meter lang. De huizen van Moelingen dateren van na 1918 omdat de Duitsers het dorp in WO I volledig platbrandden. Sint-Pieters-Voeren is het kleinste dorp en stond tot aan de Franse Revolutie onder bewind van de Duitse Orde. Teuven in het rustige dal van de Gulp is dan weer hét wandeldorp bij uitstek. En in het kleine Remersdaal staat alles in het teken van de landbouw. Moelingen In het westen van de Voerstreek vloeit het riviertje de Berwijn in de Maas. De aangewezen plek voor een idyllisch dorpje. Moelingen heeft een beschermde romaanse kerktoren uit de 12de eeuw die verschillende stijlen combineert. Het dorpskruis stamt uit 1768 en er zijn nog 18de-eeuwse grenspalen, met de wapens van Oostenrijk en de Nederlanden. Ooit stond hier het kasteel van Elven. Resten van De Schans uit 1674 en een Oostenrijks tolkantoor zijn wél nog te zien. Prijs boekje Moelingen: € 2, te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek.

‘s-Gravenvoeren Dit lintdorp slingert zich langs de Voer: de huizen hebben hun eigen loopbrug over het riviertje. De kerk, pastorie en verschillende boerderijen dateren uit de Oostenrijkse periode. Let ook op de 18de-eeuwse grafkruisen tegen de buitenmuur van de kerk. Tot rust komen doe je op het mooie plein Kinkenberg of aan de Steenboskapel in het gehucht Schophem - gebouwd met opgegraven materialen. Er zijn ook twee kasteeltjes: Altenbroek en Ottegraven.

de laatste rustplaats van de bemanning van een RAF-vliegtuig dat in 1941 neerstortte. Prijs boekje Sint-Martens-Voeren: € 2, te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek.

Tip

Prijs boekje ‘s-Gravenvoeren: € 2, te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek

Sint-Martens-Voeren 8 Een 23 meter hoge spoorwegbrug domineert hier het dorpsbeeld. De brug maakt deel uit van de lijn Tongeren-Aken, die de Duitsers tijdens WO I aanlegden. Ze sluit aan op de langste spoorweg tunnel van Vlaanderen (2070 meter) tussen het gehucht Veurs en Remersdaal. In Veurs zelf vind je nog verschillende oude maar goed bewaarde vakwerkhuizen uit silex. Onder de 13de-eeuwse kerktoren ligt het graf van pastoor Veltmans. Hij speelde een belangrijke rol in het behoud van het Nederlandstalige karakter van de Voerstreek. Op het kerkhof staat ook een 16de-eeuws graf en

Sint-Martens-Voeren

Bij Jetteke Voor een van de meest authentieke winkeltjes uit de streek moet je naar Veurs. Bij Jetteke vind je uiteenlopende kruideniersproducten. Een kruide nierszaak waarop de tijd geen vat lijkt te hebben. Veurs 29, 3790 Voeren (Sint-Martens-Voeren), + 32 4 381 01 69

Sint-Pieters-Voeren Het kleinste Voerdorp is vooral bekend om zijn Commanderie, gebouwd in het begin van de 17de eeuw in Maaslandse renaissancestijl. Tot aan de Franse Revolutie behoorde dit kasteel toe aan de Duitse Ridderorde. In het park van de Commanderie ligt een viskwekerij. Hier tref je o.a. forel aan. Deze vis is een typisch streekgerecht. Het dorpskerkje werd rond 1660 gebouwd in opdracht van Commandeur Willem Quaedt van Beeck. Zijn grafsteen bevindt zich bij de toegangspoort van het kerkhof. Even buiten het dorp – richting

Sint-Martens-Voeren – ligt de beschermde Sint-Annakapel uit 1730, eigendom van Erfgoed Vlaanderen. Aan het kasteeltje Magis op de grens met Aubel, heb je een prachtig panorama over de Voerstreek. Aan de overzijde van de weg kijk je uit over het dal van de Berwijn. Prijs boekje Sint-Pieters-Voeren: € 2, te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek.

Teuven Midden tussen de uitgestrekte bossen steekt de

neogotische Sint-Pieterskerk uit 1870 opvallend hoog boven het dorp uit. Kasteel De Hoof was vroeger de woonst van de lokale heren, nu is het een hotel-restaurant. In de voormalige abdij van Sinnich leefden ooit de kanunnikessen van Sint-Augustinus. De romaanse toren dateert uit de 13de eeuw, de voorgevel uit 1750. Hij werd ontworpen door de Akense architect Couven. Op straat vang je er een glimp van op. Prijs boekje Teuven: € 2, te koop in het bezoe kerscentrum Voerstreek

Commanderie Sint-Pieters-Voeren

Erfgoed Monumentenpaden De Voerstreek is één groot monumentenpark in openlucht. Ontdek de meest waardevolle historische overblijfselen tijdens een uitgestip pelde wandeling. De brochure gidst je langs twee trajecten en geeft extra uitleg over de beziens waardigheden. Zo krijg je een kijk op het verhaal achter de restanten die je onderweg tegenkomt. De wandelingen brengen je in ‘s-Gravenvoeren, Sint-Martens-Voeren en Sint-Pieters-Voeren. Remersdaal

Remersdaal Het oosten van de Voerstreek is de aanloop naar het Land van Herve. Hier liggen boerderijen ver spreid in de weilanden. Enkele kilometers buiten de dorpskom pronkt het kasteel van Obsinnich uit de 17de eeuw, nu een vakantieverblijf voor jeugdgroepen. Op de gemeentegrens met Sip penaken herdenkt een monument de slachtoffers van de elektrische draad die in WO I België en Nederland scheidde. In Sippenaken zelf vind je het indrukwekkende kasteel Beusdael. Prijs boekje Remersdaal: € 2, te koop in het

Bezoekerscentrum Voerstreek.

Prijs brochure: € 2, te koop in het Bezoekerscen trum Voerstreek.

Van de Commanderie naar Val-Dieu 9 De provincie Luik omringt de Voerstreek volledig. Deze grensoverschrijdende themawandeling verbindt twee historische sites uit de 13de eeuw. Je vertrekt aan het kasteel van de Duitse Orde, de Commanderie in Sint-Pieters-Voeren en wandelt naar de cisterciënzerabdij van Val-Dieu (Godsdal) in het Luikse Aubel. Een tocht van 16 km. De kaart geeft je een gedetailleerde routebeschrijving én veel historische informatie over de sites. Prijs brochure: € 3, te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek.

Monumentenkaart Het Voerense monumentenpark telt meer dan 120 geklasseerde kastelen, kerken, vakwerkhuisjes, grafkruisen, kapelletjes en dorpspompen. Twee uitgestippelde autoroutes van 35 km voeren je langs de mooiste monumenten van deze streek. De route is niet bewegwijzerd maar de kaart toont je de juiste weg. Bij elk monument op de kaart krijg je een foto en de nodige achtergrondinfor matie. Prijs brochure: € 4,50, te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek.

Van ’s-Gravenvoeren naar Dalhem Een wandeling tussen de belangrijkste plaatsen van het graafschap Dalhem. Je start aan de ruïnes van de grafelijke burcht en volgt het pad naar ‘s-Gravenvoeren. Tot aan de Franse Bezetting in 1795 lag hier de hoofdrechtbank van het graafschap, Op gene Pley. De kaart houdt je precies op koers en belicht het rijke verleden van het voormalige graafschap, van de ruïnes en de historische rechtbank. Prijs brochure: € 3, te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek.

Gids ‘Voeren Anders’ Met deze gids bekijk je de Voerstreek vanuit een originele invalshoek: van folklore tot geschiede nis. Guido Sweron brengt anekdotes en vertelt de geschiedenis achter alle gebouwen en de monu menten die je in de velden aantreft. Wandel met de gids in de hand en ontdek 101 weetjes over de streek. Met al die achtergrondinfo begrijp je nog beter waarom de Voerstreek zo waardevol is. Prijs brochure: € 6, te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek.

Gids ‘Gedichtenbundel Carolus Waelbers’ Carolus Waelbers was van 1898 tot 1932 onderwijzer in ’s-Gravenvoeren. Deze selfmade onderzoeker-historicus-dichter-verteller noteerde alles wat hij in het dorp hoorde en zag, en verwerkte deze volksverhalen, legenden, sagen, vertelselkes en folkloristische gebeurtenissen tot leesbare teksten. Meestal in dichtvorm en mét een historische verklaring. Prijs boekje: € 5, te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek.

Streekgerechten en streekproducten In de lokale eetcafés en restaurants proef je van heerlijke streekproducten. Het Bezoekerscentrum heeft ook een ruim aanbod. Leuk om de sfeer van de Voerstreek mee naar huis te nemen. Scan deze QR-code met je smart phone en ontdek een aantal Limburgse streekproducten waaronder ‘het Voerdrupke’. Forel Wil je zelf vissen op forel in de waterlopen van de Voerstreek? Zorg er dan voor dat je een vergunning hebt. Anders is het streng verboden. Natuurlijk kun je wél altijd volop genieten van een heerlijke forelschotel in de verschillende restaurants.

Wijngaardslakken De wijngaardslak (escargot de Bourgogne) voelt zich thuis in de beschutte wegbermen van de Voerstreek. De wilde diertjes zijn beschermd, daarom serveren de lokale restaurants alleen gekweekte exemplaren. Slakkenkwekerij Heribertus, Graef 1, 3798 Voeren (’s-Gravenvoeren), +32 4 381 24 91, www.escargotsbelge.be Open: 1 mei tot half oktober of op aanvraag Prijs: rondleiding volwassene: € 4; 4-12 jaar: € 2,50; < 4 jaar: gratis Escargot proeven: € 2 Kopje koffie of thee: € 1

Voerdrupke Deze lichte jenever van 22° wordt gestookt met sleedoornpruimpjes. In de Voerense horecazaken schenken ze je met plezier een glaasje van deze streekspecialiteit. Vergeet hem niet te proeven want ‘e Voerdrupke mit sjlieëkreke’ is alleen in de Voerstreek verkrijgbaar. Platz Deze traditionele koek is een variant op de broden die in middeleeuws Wallonië bekend stonden als cougnoulx of couglou: lekker zoet met amandelen,

suiker en honing. Proef ze in een van de Voerense eetgelegenheden. Trip Zwarte of witte Voerense trip is een variant op bloedworst. Een aantal slagers in de Voerstreek houdt ze op voorraad: loop er eens langs. Heerlijk met wat mosterd, zoete appelmoes, een verse boterham en een streekbiertje.

Streekbier Rick’s Bier en Rick’s Bier donker zijn Voerense streekbieren die hun typische smaak ontlenen aan de ambachtelijk gestookte stroop. Rick’s Abbesse is dan weer een kersenbier op basis van de lokale kers Abbesse de Mouland. Je vindt deze streekbiertjes in de plaatselijke cafés, restaurants en het bezoekerscentrum.

Herfse kaas Deze kaas heeft een sterke geur. Er zijn drie soorten: zachte kaas, pikante kaas (gezouten) en rommedoe (romig). Stroop Echte Voerense perenstroop is gestookt – zonder toevoeging – in grote koperen ketels van 800 liter. Die hangen boven een houtvuur in de vloer van een schuur. Dit natuurproduct bevat ongeveer 70 % peren en 30 % zoete appels. In de stroopsto kerij bekijk je het hele proces. Commanderieshof 2, 3792 Voeren (Sint-PietersVoeren), + 32 4 381 06 42 Open: september en oktober; reserveren verplicht. Prijs: gratis toegang, € 3,80 per potje stroop

Cremant De glooiende Voerense hellingen lenen zich uitstekend tot druiventeelt. Deze mousserende wijn – een gedurfde combinatie van pinot gris en riesling – won in 2011 meteen goud bij de Belgische wijnverkiezing. Je kunt Wijngaard Pietershof bezoeken na reservering. Wijngaard Pietershof, Plankerweg 1, 3793 Voeren (Teuven), + 32 4 381 24 38, www.pietershof.be Prijs rondleiding: € 11,50 p.p., met proeverij

Appelwijn Kelders I genne Pley maakt een smakelijke appelwijn van rassen zoals Zari, Wellant, Junami en Fuji. Het is ook een ‘pomoenologisch’ onder zoekscentrum dat de gedragingen van lokale rassen bestudeert. Je kunt het centrum bezoeken en genieten van een proeverij in de wijnkelder. Kelders I genne Pley, Pley 18, 3798 Voeren (’s-Graven voeren), + 32 4 381 04 18, www.appelwijn.be Open: vrij toegankelijk Prijs rondleiding: € 5 p.p.

Abesse Deze oude kersenvariëteit rijpt in de Voerstreek nog altijd op hoogboomstammen. Je vindt de boomgaar den vooral in Moelingen. De kleine, zoete kers kleurt je lippen sterk paarsblauw. Stiekem proeven is er dus niet bij. Maar koop zeker een bakje: ze zijn verrukkelijk.

Folklore

Processies De Bronk- of sacramentprocessies starten tradi tiegetrouw aan de kerk met voorop de lokale mu ziekkapel. De deelnemers beelden bijbeltaferelen uit en de pastoor geeft de zegen op verschillende rustaltaren. In Sint-Martens-Voeren stappen de schutterskoning en zijn gezelschap mee op. • • • • •

26 mei 2013: Sint-Martens-Voeren, om 9 u. 1 juni 2013: Teuven, om 19 u. 2 juni 2013: ‘s-Gravenvoeren, om 9 u. 4 augustus 2013: Remersdaal, om 10.30 u. 15 augustus 2013: Moelingen, om 9.30 u.

Carnaval Voor carnavalplezier moet je in de Voerstreek zijn tussen 11 november en Aswoensdag. Met uitzondering van de adventsperiode tot 6 januari is het hier wekenlang feest. Er zijn pronkzittingen, kinderzittingen en carnavalsoptochten. • 9 februari 2013: Teuven: Optocht C.V. De Böschüle, start om 14.11 u. • 11 februari 2013: Moelingen: Optocht C.V. De Djimmers, start om 14.11 u. • 12 februari 2013: ’s-Gravenvoeren: Optocht C.V. De Waggelerre, start om 14.11 u.

• 17 februari 2013: Sint-Martens-Voeren: Optocht C.V. De Boemelaire, start om 14.11 u. Schutterijfeesten Op Pinkstermaandag trekt in Sint-Martens-Voeren de schutterskoning door het dorp. Na de stoet volgt het koningsschieten of de vogelschot. De

schutter die de houten vogel op de paal afschiet, is een jaar lang de nieuwe koning. Elke derde zondag van september vindt het schietkampioenschap van Voeren plaats. De deelnemers strijden met de dikke buks voor de beker van de Voerstreek. Info: www.schutterijsmv.be

Limburgers houden van een fikse portie gezonde buitenlucht. Geen wonder dat je hier het hele jaar door kunt deelnemen aan prachtige wandelingen. Jouw bonus: historische decors en onvergetelijke groene landschappen.

Wandelevenementen Geleide wandelingen Prijs: > 12 jaar: € 1; < 12 jaar: gratis; gezin: € 3 Inschrijven: voerstreek@skynet.be of + 32 4 381 07 36

20 mei 2013 Pinksterwandeling (Stiltewandeling) Start: Bij Jetteke, Veurs 29 in Sint-Martens-Voeren om 10 u.

17 juli en 21 augustus 2013 Wijngaardwandeling Start: Domein Pietershof, Plankerweg 1 in Teuven, om 16 u.

20 juli en 24 augustus 2013 Sage- en volksverhalenwandeling Start: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13 in ’s-Gravenvoeren, om 16 u.

24 juli en 28 augustus 2013 Vakwerkhuizenwandeling Start: kerk Sint-Pieters-Voeren, om 14 u.

3 juli 2013 Dassenwandeling Start: kerk Moelingen, om 14 u.

7 augustus 2013 Dassenwandeling Start: kerk Remersdaal, om 14 u.

Evenementen

10 juli en 14 augustus 2013 Stiltewandeling Start: Bij Jetteke, Veurs 29 in Sint-Martens-Voeren, om 10 u.

31 juli 2013 Historische dorpswandeling Start: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13 in ’s-Gravenvoeren, om 10 u.

28 september 2013 Herfstwandeling Start: Bezoekerscentrum Voerstreek in ’s-Gravenvoeren, om 14 u., na afloop een glaasje appelsap.

30 oktober 2013 Dassenwandeling Start: kerk Sint-Pieters-Voeren, om 14 u.

26 december 2013 Glühweinwandeling Start: Bezoekerscentrum Voerstreek in ’s-Gravenvoeren, om 14 u., na afloop een glaasje Glühwein.

Andere wandelingen 1 april 2013 Paaswandeling, Euregio Trophy voor berg- en boswandelaars Start: Kursaal, Boomstraat 27 in ’s-Gravenvoeren Inschrijven: 7.30 - 15 u., € 1 (incl. zelfklever) Afstanden: 5 – 8 – 12 – 20 – 30 km

19 mei 2013 4de Vlaamse Wandeldag voor berg- en boswandelaars Start: Kursaal, Boomstraat 27 in ’s-Gravenvoeren Inschrijven: 7.30 - 15 u., € 1 (incl. zelfklever) Afstanden: 5 – 8 – 12 – 20 – 30 km

25 mei 2013 17de Wandel- en fietsdag (VVB) Start: voetbalstadion, Berneauweg in ’s-Gravenvoeren Inschrijven: 9 - 15 u.

Praktisch

Toeristisch infokantoor Tongeren Het Toeristisch Onthaal Limburg is

363 dagen per jaar open en is dé plek voor meer informatie bij je vakantie in Limburg: tips, logeeradressen, brochures, kaartmateriaal en inspirerende boeken. Maar ook interactieve suggesties via filmpjes en audio. Kijk en beleef wat de regio voor je in petto heeft. Handig als je geen enkel hoogtepunt wilt missen. Toerisme Voerstreek Toeristisch Onthaal Limburg Pley 13, 3798 Voeren (’s-Gravenvoeren), + 32 4 381 07 36 Open: maandag tot vrijdag van 9 - 17 u., zaterdag, zondag en feestdagen van 10 - 17 u. Gesloten: 25 december en 1 januari

Wil je maximaal genieten van je bezoek aan Limburg? Maak dan gebruik van deze praktische informatie. Heb je nog meer advies nodig? Aarzel niet en neem contact op met het toeristische infokantoor.

De Voerstreek hoe geraak je er? • Met de auto vanuit Brussel en Antwerpen Neem de E40 richting Aachen/Aken tot in Cheratte. Kies daar de richting Maastricht-Visé (E25) tot aan de afrit Moelingen (Mouland). Volg de borden ‘Voeren-Fourons’.

Tip Jouw mening is een overnachting waard Vul onze online-enquête in. Het duurt maar enkele minuutjes. Zo maak je kans op een gratis verblijf in Limburg ter waarde van € 250! www.toerismelimburg.be/jouwmeningtelt

• Met de auto vanuit Nederland Via Maastricht kies je richting Luik (E25). Ga in Eijsden de grens over naar Moelingen. Of rij via Margraten naar Verviers. Ga daar de grens over in Sint-Martens-Voeren (De Plank). • Met het openbaar vervoer Neem de IC- of IR-trein naar Luik-Guillemins. In Luik neem je de L-trein naar Maastricht. Stap uit in Wezet (Visé). Kies buslijn 39B Tongeren-ViséRemersdaal of lijn 39C Visé-Montzen: die brengen je tot in de Voerstreek. Meer informatie en dienstregelingen: www.nmbs.be en www.delijn.be

Trefwoorden Euregionale fietsen autokaart.....................................................................................23 Fietskaart Limburg..........................................................................................................13 Fietsbox Limburg............................................................................................................13 Graftenlandschap van de Martelberg............................................................................20 Monumentenpaden en monumentenkaart.................................................................26 Mountainbikenetwerk....................................................................................................15 Schutterijfeesten.............................................................................................................31 Streekgerechten en streekproducten.............................................................................28 Themafietskaart Fietsen in de Voerstreek, hart van de Euregio...................................15 Wandelbox Greenspots..................................................................................................19 Wandelbox Limburg.......................................................................................................18 Wandelevenementen.....................................................................................................33 Wandelnetwerk..............................................................................................................17 Moelingen..................................................................................24 Carnaval...........................................................................................................................31 Dassenwandeling................................................................................................. 20 + 33 Geologische leerpaden...................................................................................................20 Natuurgebied van de Berwijn .......................................................................................17 ........................................................................21 Natuurspel en natuurwandeling Processie..........................................................................................................................31 Remersdaal................................................................................26 Geleide dassenwandeling..............................................................................................33 Processie..........................................................................................................................31 â&#x20AC;&#x2122;s-Gravenvoeren..........................................................................24 Appelwijn........................................................................................................................30 Bezoekerscentrum Voerstreek ............................................................................. 15 + 37 Bronnenwandeling.........................................................................................................18 Carnaval...........................................................................................................................31 Educatieve zoekwandeling.............................................................................................21 Euregio-Informatie-Shop...............................................................................................23 Geleide wandelingen .....................................................................................................33

Grensoverschrijdend natuurreservaat Altenbroek........................................................18 ...........................................................................21 Natuurspel Noordalwandeling Op zoek naar kleine landschapselementen..................................................................20 Processie..........................................................................................................................31 Stiltegebied tussen s-Gravenvoeren, Noorbeek en Mheer...........................................18 Wandelen van â&#x20AC;&#x2122;s-Gravenvoeren naar Dalhem..............................................................26 Wijngaardslakken...........................................................................................................28 Sint-Martens-Voeren...................................................................24 Bij Jetteke.........................................................................................................................24 Carnaval...........................................................................................................................31 Educatieve zoekwandeling.............................................................................................21 Natuurgebied van Veurs.................................................................................................18 .....................................................................21 Natuurspel Bovenhoutwandeling ..........................................................................21 Natuurspel Veursboswandeling Processie..........................................................................................................................31 Schutterijfeesten.............................................................................................................31 Sint-Pieters-Voeren.....................................................................25 Commanderie .................................................................................................................26 Educatieve zoekwandeling.............................................................................................21 Natuurgebied Alserbos...................................................................................................17 ..........................................................................21 Natuurspel Alserboswandeling Op zoek naar kleine landschapselementen..................................................................20 Stroop..............................................................................................................................29 Teuven........................................................................................25 ............................................................................................................21 Boerengolf Carnaval...........................................................................................................................31 Cremant...........................................................................................................................30 Educatieve zoekwandeling.............................................................................................21 Geleide wandelingen .....................................................................................................33 Processie..........................................................................................................................31

s Maa Maa

Limburg in de Euregio

E313

Voerstreek IN LIMBURG

colofon Deze ontdekkingsgids is een uitgave van Toerisme Limburg vzw, Universiteitslaan 3, 3500 Hasselt, + 32 11 30 55 00. Verantwoordelijke uitgever: Willy Orlandini, Permekelaan 5, 3500 Hasselt Fotografie: Kristien Wintmolders, Sarie van den Bossche, Josi Grosemans, Eddy Daniëls, Archief Toerisme Limburg, Koen De Langhe, Guido Sweron, Regionaal Landschap Haspengouw & Voeren en Toerisme Voerstreek. Cartografie: Gentle Realisatie: www.impuls-communicatie.be Redactie: Johan Veldeman, Alfabetweter Eindredactie en coördinatie: Toerisme Limburg D/2013/1504/06 Deze brochure is met de grootste zorg samengesteld. Toerisme Limburg vzw is niet aansprakelijk voor eventuele wijzigingen en/of onjuistheden in de opgenomen gegevens. De ontdekkingsgids kwam tot stand met medesubsidiëring van Provincie Limburg en de gemeente Voeren.