ก
คํานํา รายงานนี้เปนสวนหนึ่งของวิชา การออกแบบกราฟกบนบรรจุภัณฑ โดยมีจุดประสงคเพื่อการ ออกแบบลวดลายกราฟกบนบรรจุภัณฑ และออกแบบชื่อผลิตภัณฑ สิ้นคากลวยทอดกรอบภายใต แบรนดบอกรุ และเพื่อบรรจุผลิตภัณฑกลวยทอดกรอบ ใหมีมูลคาเพิ่มจากเดิม รายงานเลมนี้ถูกสรางขึ้นเพื่อใหรูถึงประโยชนและหนาที่ของการออกแบบลายกราฟกบนบรรจุ ภัณฑ ของผูอ อกแบบเอง หากรายงานเลมนี้มีขอผิดพลาดอันใด ขออภัย ณ ที่นี้ดวย ผูจัดทํา นาย วิศิษฎพงษ ปานทอง
ข
สารบัญ หนา คํานํา
ก
สารบัญ
ข
บทที่ 1
1
ความเปนมาและความสําคัญของการออกแบบ
1
วัตถุประสงคของการออกแบบ
1
ขอบเขตของการออกแบบ
1
ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ
2
แผนที่ทางความคิด
2
บทที่ 2
3
หลักการออกแบบบรรจุภัณฑ
3-6
บทที่ 3
7
วิธีการดําเนินงานการออกแบบ
7
บทที่ 4
8
สรุปผลการคนควาและขอเสนอแนะ
8
บรรณานุกรม
9
ภาคผนวก
-
1
บทที่ 1 ความเปนมาและความสําคัญของการออกแบบ บรรจุภัณฑเปนตัวแทนของกระบวนการสงเสริมการขายทางดานการตลาด
ณ จุดขายที่
สามารถจับตองได ทําหนาที่เปนสื่อโฆษณาไดอยางดีเยี่ยม ณ จุดขาย รูปทรงของบรรจุภัณฑเปรียบ ไดกับตัวโครงรางกายของมนุษย
สีที่ออกแบบบรรจุภัณฑเปรียบเสมือนผิวหนังของมนุษย คํา
บรรยายบนบรรจุภัณฑเปรียบไดกับปากที่กลาวแจงแถลงสรรพคุณ
การออกแบบอาจจะเขียนเปน
สมการอยางงาย ๆ ไดดังนี้ การออกแบบ = คําบรรยาย + สัญลักษณ + ภาพพจน เนื่องจากการ ออกแบบภาพพจนเปนศิลปะอยางหนึ่งซึ่งอาจแสดงออกไดดวย จุด เสน สี รูปวาด และรูปถาย ผสมผสานกันออกมาเปนพาณิชยศิลปบนบรรจุภัณฑ การออกแบบพัฒนาบรรจุภัณฑยังมีบทบาทชวยเสริมกิจกรรมตางๆ
ทางดานตลาดไดอีก
ดวย บรรจุภัณฑที่ดีนั้น จะตองสามารถผลิตและนําไปบรรจุไดดวยวิธีการที่สะดวก ประหยัดและ รวดเร็วที่สําคัญ ตนทุนในการผลิตตองต่ํา
วัตถุประสงคของการออกแบบ วัตถุประสงคหลักของการออกแบบบรรจุภัณฑ คือ - เพื่อปองกันผลิตภัณฑ - เพื่อจําหนายผลิตภัณฑ - เพื่อโฆษณาประชาสัมพันธผลิตภัณฑ
ขอบเขตของการออกแบบ ออกแบบลวดลายกราฟกบนบรรจุภัณฑ และรูปทรงของบรรจุภัณฑ เพื่อเพิ่มมูลคาของ ผลิตภัณฑ
2
ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ - ทราบถึงวิธีการออกแบบบรรจุภัณฑ - ทราบถึงวิธีการออกแบบลวดลายการฟกบนบรรจุภัณฑ - ทราบถึงคุณประโยชนของบรรจุภัณฑ - รูสรรพคุณของลวดลายกราฟกบนบรรจุภัณฑ
แผนที่ทางความคิด
3
บทที่ 2 หลักการออกแบบบรรจุภัณฑ การออกแบบบรรจุภัณฑ อาจแบงประเภทลักษณะการออกแบบได 2 ประเภทคือ 1. การออกแบบลักษณะโครงสราง 2. การออกแบบกราฟก การออกแบบลักษณะโครงสราง หมายถึง การกําหนดรูปลักษณะ ตลอดจนกรรมวิธีการผลิต การบรรจุ
โครงสรางวัสดุที่ใช
ตลออดจนการขนสงเก็บรักษาผลิตภัณฑและบรรจุภัณฑ
นับตั้งแตจุดผลิตจนถึงมือ ผูบริโภค ในกระบวนการออกแบบโครงสรางของบรรจุภัณฑ ผูวิจัยตอง อาศัยความรูและขอมูลจากหลายดานการอาศัยความชวยเหลือจากผูชํานาญการบรรจุหลายๆฝาย มารวมปรึกษาและพิจารณาตัดสินใจ ซึ่งอิงทฤษฏีของ
ปุน คงเจริญเกียรติ
และสมพร คงเจริญ
เกียรติโดยที่ผูวิจัยจะกระทําหนาที่เปนผูสรางภาพพจนจากขอมูลตางๆ ใหปรากฏเปนรูปลักษณของ บรรจุภัณฑจริง ลําดับขั้นตอนของการดําเนินงาน นับตั้งแตตอนเริ่มตน จนกระทั่งสิ้นสุดจนไดผล งานออกมา แนวคิดในการออกแบบ ออกแบบ ลวกลายกราฟกใหทันสมัย ใชสีสันที่สวยงาม เขาใจงาย สบายตา มีความสวยงามหนาชวนมอง ใชงานไดงายสะดวกสบาย และที่สําคัญตนทุนในการลงทุน ต่ํา ใชสีเขมเพื่อทําใหบรรจุภัณฑนั้นมองดูมี ขนาดเล็กกะทัดรัดและเปนที่จดจําไดงาย งายตอการ ขนสง สีตางๆที่ใชบนเนื้อที่บรรจุภัณฑติดตอกันอยางไดเรื่องราวทั้งหมดไมขัด กัน ขอบเขตสีที่ใช ประกอบกันเขาไดดีหรือเปนสีคูกัน ลายกราฟกบนบรรจุภัณฑโชรผลิตภัณฑไดอยางชัดเจนเพื่อ บง บอกหรือชี้แจงใหผูบริโภคทราบถึงชนิดของผลิตภัณฑบรรจุภัณฑมีขนาดเล็กกะทัดรัดสามารถพกพา ไปในสถานที่ที่ตางๆไดสะดวกสบาย วัตถุประสงคหลักของการออกแบบบรรจุภัณฑคือ เพื่อปองกันผลิตภัณฑ - เพื่อจําหนายผลิตภัณฑ – เพื่อโฆษณาประชาสัมพันธผลิตภัณฑ
4
การออกแบบกราฟก หมายถึง การสรางสรรคลักษณะ โครงสรางบรรจุภัณฑใหสามารถสื่อสาร สื่อความหมาย ความเขาใจ จิตวิทยา
ตอผูบริโภค
สวนประกอบภายนอกของ ในอันที่จะใหผลทางดาน
และอาศัยหลักศิลปะการจัดภาพใหเกิดความประสานกลมกลืนกันอยาง
สวยงาม ตามวัตถุประสงคที่ไดวางไว วัตถุประสงคหลักของการออกแบบกราฟกบนบรรจุภัณฑคือ - สรางทัศนคติที่ดีงามตอผลิตภัณฑและผูบริโภค - ชี้แจงและบงชี้ใหผูบริโภคทราบถึงชนิด และประเภทของผลิตภัณฑ - แสดงสรรพคุณและวิธีใชของผลิตภัณฑ การออกแบบพัฒนาบรรจุภัณฑยังมีบทบาทชวยเสริมกิจกรรมตาง ๆ ทางดาน การตลาด ดังนี้ ตามที่ไดอธิบายแลววาบรรจุภัณฑมีบทบาทในสวนผสมการตลาดใน การทําหนาที่เสริม กิจกรรมการตลาดในแตละขั้นตอนของวัฏจักรชีวิตผลิตภัณฑ รายละเอียดปลีกยอยในการชวยเสริม กิจกรรมตาง ๆ มีดังตอไปนี้ 1. การใชโฆษณา บรรจุภัณฑจําตองออกแบบให จําไดงาย ณ จุดขาย หลังจากกลุมเปาหมายได เห็นหรือฟงโฆษณามาแลว ในกลยุทธนี้บรรจุภัณฑมักจะตองเดนกวาคูแขงขันหรือมีกราฟฟกที่สะดุด ตา โดยไมตองใหกลุมเปาหมายมาองหา ณ จุดขาย 2. การเพิ่มชองทางการจัดจําหนาย ชองทาง การจัดจําหนายที่เปลี่ยนแปลงไปอาจจําเปนตองมี การออกแบบปริมาณสินคาตอ หนวยขนสงใหมเพื่อลดคาใชจาย หรือมีการพัฒนาบรรจุภัณฑสําหรับ จุดขายใหม การเพิ่มหิ้ง ณ จุดขายที่เรียกวา POP (Point of Purchase) อาจมีสวนชวยสงเสริมการ ขายเมื่อเปดชองทางการจัดจําหนายใหม 3. เจาะตลาดใหม มีความจําเปนอยางยิ่งที่ ตองออกแบบบรรจุภัณฑใหมในการเจาะตลาดใหมหรือ กลุมเปาหมายใหม ในบางกรณีอาจจําเปนตองเปลี่ยนตราสินคาใหมอีกดวย
5
4. ผลิตภัณฑใหม ถาผลิตภัณฑใหมเปน สินคาที่เกี่ยวเนื่องกับสินคาเกา เชน เปลี่ยนจากการขาย กลวยตากแบบเกา เพิ่มผลิตภัณฑใหมมาเปนกลวยตากชุบน้ําผึ้ง อาจใชบรรจุภัณฑเกาแตเปลี่ยนสี ใหมเพื่อแสดงความสัมพันธกับสินคาเดิม หรืออาจใชเทคนิคของการออกแบบบรรจุภัณฑยูนิฟอรมดัง จะกลาวตอไปในบทนี้ แตในกรณีที่เปนสินคาใหมถอดดามจําตองออกแบบบรรจุภัณฑใหมหมด แต อาจคงตราสินคาและรูปแบบเดิมไวเพื่อสรางความสัมพันธกับลูกคากลุมที่ เคยเปนลูกคาประจําของ สินคาเดิม 5. การสงเสริมการขาย จําเปนอยางยิ่งตอง มีการออกแบบบรรจุภัณฑใหม เพื่อเนนใหผูบริโภค ทราบวามีการเพิ่มปริมาณสินคา การลดราคาสินคา หรือการแถมสินคา รายละเอียดบนบรรจุภัณฑ ยอมมีสวนชวยกระตุนใหผูบริโภคมีความอยากซื้อมาก ขึ้น 6. การใชตราสินคา เปนสิ่งจําเปนอยาง ยิ่งที่จะตองมีเพื่อสรางความทรงจําที่ดีตอสินคาบรรจุภัณฑ ที่มีตราสินคา ใหมควรจะไดรับการออกแบบใหมดวยการเนนตราสินคา รายละเอียดในเรื่องนี้จะได กลาวตอไปในหัวขอตราสินคา 7. เปลี่ยนขนาดหรือรูปทรงของบรรจุภัณฑ โดย ปกติสินคาแตละชนิดมีวัฏจักรชีวิตของตัวมัน เอง เมื่อถึงวัฏจักรชีวิตชวงหนึ่ง ๆ จําเปนตองมีการเปลี่ยนโฉมของบรรจุภัณฑเพื่อยืดอายุของวัฏ จักร ในบางกรณี การเปลี่ยนขนาดอาจเกิดจากนวัตกรรมใหมทางดานบรรจุภัณฑ เชน การเลือกใช วัสดุใหมจึงมีการเปลี่ยนรูปทรงหรือขนาด ไมวาจะเปนสาเหตุใดก็ตามมีความจําเปนอยางยิ่งที่ จะตองมีการออกแบบบรรจุ ภัณฑใหมเพื่อรักษาหรือขยายสวนแบงการตลาด ตราสินคา หมายถึง ชื่อ ขอความ สัญลักษณหรือรูปแบบหรือสิ่งเหลานี้รวมกัน เพื่อบงชี้ใหเห็นถึง สินคาหรือบริการของผูขายหรือกลุมของผูขายที่แสดงความแตกตางจากคูแขงขัน ตราสินคาหนึ่ง ๆ จะประกอบดวยองคประกอบหลายอยางรวมกัน คือ - ชื่อตรา สวนของตราที่เปนชื่อหรือคําพูดหรือขอความซึ่งออกเสียงได เชน ซันโย ฟลิปส - เครื่องหมายตราสินคา สวนหนึ่งของตราซึ่งสามารถจดจําไดแก ออกเสียงไมได ไดแก สัญลักษณ รูปแบบที่ประดิษฐตาง ๆ หรือรูปภาพตลอดจนสีสันที่ปรากฏอยูในเครื่องหมายตาง ๆ เหลานี้
6
- เครื่องหมายการคา สวนหนึ่งของตราหรือตราที่ไดจดทะเบียนการ เพื่อปองกันสิทธิตามกฎหมายแต ผูเดียว - ลิขสิทธิ์ สิทธิตามกฎหมายในสิ่งตีพิมพตาง ๆ - โลโก เปนเครื่องหมายที่แสดงสัญลักษณของกิจการหรือองคการหนึ่ง ๆ
7
บทที่ 3 วิธีการดําเนินงานการออกแบบ การตั้งจุดมุงหมายในการตั้งจุดมุงหมายในการออกแบบกราฟกของบรรจุภัณฑ มีสิ่งจําเปนที่ ตองรูหรือศึกษาขอมูล คือ ตําแหนง ของบรรจุภัณฑของคูแขงที่มีอยูในตลาด ในกรณีที่บรรจุภัณฑมี อยูในตลาดแลว ยอมทําใหตั้งจุดมุงหมายในการออกแบบไดงายนอกจากตําแหนงของสินคา สิ่งที่ จําตองคนหาออกมา คือ จุดขายหรือ ของสินคา ที่จะโฆษณาบนบรรจุภัณฑ ทั้งสองสิ่งนี้เปน องคประกอบสําคัญในการตั้งจุดมุงหมายของการออกแบบกราฟก บนบรรจุภัณฑ การวางแผน ปจจัยตาง ๆ ที่ไดจากการวิเคราะหรวบรวมขอมูลขั้นตนเพื่อ เตรียมราง จุดมุงหมายและขอบ เขตการออกแบบพัฒนาบรรจุภัณฑ กอนที่จะปรับปรุงพัฒนาบรรจุภัณฑ อาจ วางแผนได 2 วิธี คือ 1. ปรับปรุงพัฒนาใหฉีกแนวแตกตางจากคูแขงขัน 2. ปรับปรุงพัฒนาบรรจุภัณฑใหสามารถแขงขัน กับคูแขงขันโดยตรงไดดวย บรรจุภัณฑที่ดีกวาหรือดวยคาใชจายที่ถูกกวา การตั้งเปาหมายและวางแผนการพัฒนาบรรจุภัณฑ ดังกลาว ยอมตองศึกษาสถานภาพบรรจุภัณฑของ คูแขง พรอมกับลวงรูถึงนโยบายของบริษัท ตัวเองและกลยุทธการตลาดที่จะแขงกับคู แขงขัน ขั้นตอนในการออกแบบ 1. 2. 3. 4. 5.
สเก็ตลายกราฟกที่จะนํามาใชงานจริง ศึกษาขั้นตอนวิธีการทําบรรจุภัณฑ เริ่มทําลายกราฟกจริง ออกแบบบรรจุภัณฑและลายกราฟกดวย โปรแกรม ที่เกี่ยวของ นําผลงานมาขึ้นรูป
ดูแบบตางๆไดใน ภาคผนวก
8
บทที่ 4 สรุปผลการคนควาและขอเสนอแนะ ประโยชนของบรรจุภัณฑ 1. การปองกัน เชน กันน้ํา กันความชื้น กันแสง กันแกส เมื่ออุณหภูมิสูงหรือต่ํา ดานทานมิให ผลิตภัณฑแปรสภาพไมแตไมฉีกขาดงาย ปกปองใหสินคาอยูในสภาพใหมสดอยูในสภาวะแวดลอม ของตลาดไดในวงจรยาว โดยไมแปรสภาพขนานแทและดั้งเดิม 2. การจัดจําหนายและการกระจาย เหมาะสมตอพฤติกรรมการซื้อขายเอื้ออํานวยการแยกขาย สง ตอ การตั้งโชว การกระจาย การสงเสริมจูงใจในตัว ทนตอการขนยาย ขนสง และการคลังสินคา ดวย ตนทุนสมเหตุสมผล ไมเกิดรอยขูดขีด / ชํารุด ตั้งแตจุดผลิตและบรรจุจนถึงมือผูซื้อ / ผูใช / ผูบ ริโภค ทนทานตอการเก็บไวนานได 3. การสงเสริมการจําหนาย เพื่อยึดพื้นที่แสดงจุดเดน โชวตัวเองไดอยางสะดุดตา สามารถระบุแจง เงื่อนไข แจงขอมูลเกี่ยวกับการเสนอผลประโยชนเพิ่มเติมเพื่อจูงใจผูบริโภค เมื่อตองการจัดรายการ เพื่อเสริมพลังการแขงขัน ก็สามารถเปลี่ยนแปลงและจัดทําไดสะดวก ควบคุมไดและประหยัด 4. การบรรจุภัณฑกลมกลืนกับสินคา และกรรมวิธีการบรรจุ เหมาะสมทั้งในแงการออกแบบ และ เพื่อใหมีโครงสรางเขากับขบวนการบรรจุ และเอื้ออํานวยความสะดวกในการหิ้ว – ถือกลับบาน ตลอดจนการใชไดกับเครื่องมือการบรรจุที่มีอยูแลว หรือจัดหามาได ดวยอัตราความเร็วในการผลิตที่ ตองการ ตนทุนการบรรจุภัณฑต่ําหรือสมเหตุสมผล สงเสริมจรรยาบรรณและรับผิดชอบตอสังคม ไม กอใหเกิดมลพิษและอยูในทํานองคลองธรรมถูกตองตามกฎหมายและพระราชบัญญัติ ตาง ๆ 5. เพิ่มยอดขาย เนื่องจากในตลาดมีสินคาและคูแขงเพิ่มขึ้นตลอดเวลา หากบรรจุภัณฑของสินคาใด ไดรับการออกแบบเปนอยางดี จะสามารถดึงดูดตา ดึงดูดใจผูบริโภคและกอใหเกิดการซื้อในที่สุด รวมทั้งการลดตนทุนการผลิต ดังนั้นการออกแบบบรรจุภัณฑ ของ นายวิศิษฎพงษ ปานทอง อาจพบขอผิดพลาดตางๆ ก็ขอ อภัยไวนะที่และเขียนไวเปนขอๆ เพื่อ จะไดนําไปแกไข
9
บรรณานุกรม เนื้อหา ออนไลน
http://www.mew6.com/composer/package/package_0.php
ภาคผนวก
แบบสเก็ตลายการฟก
การออกแบบดวยโปรแกรม Google Sketchup 8
การออกแบบตราสินคาและ ลายกราฟกที่นํามาใชงานจริง