geglobaliseerde voedingssysteem. Vanuit diverse hoeken ontvangt de voedselketen een hoop kritiek. Zowel producent als consument erkennen in de voedselketen de nood aan een transitie naar duurzaamheid. Beide partijen zoeken verschillende nieuwe initiatieven om deze duurzaamheid na te streven. Lokale voedselsystemen, zoals de korte keten initiatieven, trachtten op ecologisch vlak, op economisch vlak en op sociaal vlak deze duurzaamheidstransitie te realiseren (Cazaux, 2010).
2.3
Vormen van korte keten
De meeste korte keten initiatieven die men zowel in Vlaanderen als in andere landen kan terugvinden maken deel uit van lokale voedselsystemen. Producten uit eigen productie worden aan de lokale consumenten aangeboden en verkocht. Dit kan onder verschillende vormen. In Vlaanderen vindt men o.a. voedselteams, boerenmarkten en hoevewinkels. Naast deze lokale en regionale verkooppunten bestaan er ook internationale korte keten initiatieven zoals Oxfam Wereldwinkels die prioritair hun focus leggen op een eerlijke prijs voor lokale producenten uit o.a. Afrika. De afstand waarover het product hierbij wordt vervoerd, bepaalt niet het korte keten concept. Dit verduidelijkt ook een Europees rapport met ‘embedded with information’. Ongeacht de afstand tussen productieplaats en verkooppunt, bepaalt de informatie die gepaard gaat met het product het korte keten principe. Dit stimuleert ook de relatie tussen consument en producent. Het product dat de consument bereikt, is bijvoorbeeld voorzien van een gedrukte verpakking eigen aan de producent of informatie over het product en de producent wordt persoonlijk op het verkooppunt aan de consument gecommuniceerd. De consument leert het productieproces, de plaats en de betrokken mensen kennen wat het product voor de consument waardevoller maakt. Het Europees rapport deelt de kort keten vormen algemeen op in drie categorieën die allereerst gedefinieerd zijn door Marsden et al., 2000. Deze categorieën baseren zich op de manier van het verkopen van de producten of de verbinding tussen de consument en de producent. (Kneafsey et al., 2013). Marsden stelde drie types op, afhankelijk voedselconsument en voedselproducent:
van
de
verbinding
tussen
1. Face-to-face De verkoop van het product wordt verricht door de producent zelf. De producent verkoopt rechtstreeks aan de consument, face-to-face. De persoonlijke interactie is bij deze vorm het meest toonaangevend. Deze wordt door de authenticiteit van de verkoop en het vertrouwen tussen consument en producent tot stand gebracht. Varianten van de face-to-face handel zijn ook online in zekere mate aanwezig. Onderzoek wijst wel uit dat deze vorm eerder een sterk nagebootste variant is van het rechtstreeks verkopen aan de consument. Deze zal de authentieke ervaring niet kunnen volbrengen zoals dit bij een verkooppunt wel gebeurt. Een aantal voorbeelden van face-to-face korte keten verkooppunten zijn hoevewinkels,
16
