België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
5 Maandblad mei 1999
Vlaanderen staat in Europa
B EELD -S PRAAK FOTO
Afgiftekantoor Antwerpen X Baron Dhanislaan 18 2000 Antwerpen
D o o r b r a a k
VLAAMSE VIJF
JONGE POLITICI GINGEN VOOR
IN DEBAT.
LEES
PAGINA
DOORBRAAK
4-6
TANGO De eerste bestuurders van onze staat zijn niet over één nacht ijs gegaan. De grondwet is niet zomaar in één-twee-drie te wijzigen. Eerst zeggen wat je wou wijzigen, dan verkiezingen en dan een tweederde meerderheid. Dat die grondwet in de laatste dertig jaar dan toch ettelijke keren gewijzigd kon worden, is eigenlijk verbijsterend. Politieke waarnemers die het kunnen weten, verklaren dat door het feit dat ook Wallonië vragende partij was. Gezien Wallonië weigert om ook maar te praten, is dit blijkbaar nu niet meer het geval. En aangezien je in dit land ook de Franstaligen nodig hebt om wetten te wijzigen, komt er dus geen fundamentele wijziging. Logisch. Je moet met twee zijn om de tango te dansen. Voor de CVP is het alvast niet belangrijk dat de grondwet op een aantal punten zal gewijzigd worden. Je kan per slot van rekening wetten stemmen met een gewone meerderheid. Als die in strijd zijn met de grondwet, is er toch geen hond die daarover kan klagen.
Die redenering klopt voor de volle 100%. En is tezelfdertijd 100% irrelevant. In de hele geschiedenis van dit vorstendom is er waarschijnlijk slechts één wet gestemd waar een Francofone meerderheid tegen was: de tabaksreclame. Als onze Waalse vrienden vandaag een gesprek weigeren, waarom zouden ze dan na de verkiezingen wél de nodige meerderheden leveren? De vraag blijft dus. Ofwel leg je je neer bij dat NON, ofwel ga je in de confrontatie. Oh ja. Het is onverantwoord om nu in volle Kosovo-oorlog een communautaire crisis te hebben. Wie eerlijk gelooft dat Van Peel zonder Kosovo de Franstaligen wél had verplicht om een crisis uit te lokken, mag nu zijn hand opsteken. Kom, kom. Laten we niet onnozel doen. Er komt geen staatshervorming, net zo min als er een grondwetsherziening komt. De piste van Van Peel dat de grondwet van weinig tel is, opent anderzijds wel interessante perspectieven. Combineer de quasi-unanieme resolutie van het Vlaams parlement maar eens met een totaal Waals non en een CVP-voorzitter die meent dat het allemaal ook zonder de grondwet kan. Op een bepaald moment dans je de Tango wel alleen. Dirk Laeremans hoofdredacteur
CONSENSUS
3
Is een nuttig en loyaal gesprek met francofone politici mogelijk? Manu Ruys vindt van niet en roept Vlaanderen op om te bouwen aan een beleid van Vlaamse consensus. Verdeeldheid leidt immers tot machteloosheid.
SP
IS ER NIET GERUST IN
7
SP-voorzitter Erdman hoopt dat de kiezer opteert voor zekerheid en voor de gevestigde beleidspartijen. Maar zijn partij kampt met meer dan één probleem. Een analyse uit de Wetstraat
VERHOFSTADT
DREIGT
8
KANS TE MISSEN
Het lijkt erop dat de VLD onder druk van haar ‘donkerblauwe’ achterban haar communautaire staart intrekt en haar Vlaamse achterban desavoueert. Een gemiste kans?
ZELFBESCHIKKING
IN
KOSOVO
9
Zelfbeschikkingsrecht is in wezen een recht op afscheiding. Een scheiding is een betere oplossing dan de multi-etnische oplossing van de NAVO. De Vlaamse Regering moet die mee bepleiten.
DE
SLAG OM
BRUSSEL
11
In Vrije Tribune verdedigt Filip De Man de sterk bekritiseerde tweetalige campagne van het Vlaams Blok in Brussel.
P
V.L.A.A.M.S
E R S W I J S
Guy Tegenbos in De Standaard, 24 maart: ‘Voor België geldt wat opgaat voor bedrijven die interne herstructureringen weigeren en waar deelgroepen dit blokkeren: het zal ten onder gaan. Hoe meer blokkeringen er komen, hoe sneller dit proces zal verlopen.’
over de gezondheidszorg Vlaanderen een heel andere opvatting heeft dan Wallonië. De Vlamingen sluiten meer aan bij het “noordse beeld” waar de huisarts een centrale plaats inneemt. Wallonië zou zich meer naar het “zuiderse beeld” oriënteren, waar specialisten belangrijk zijn.’
Camiel Adriaens, voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat in Drietandmagazine, 26 maart: ‘Wat ons opviel in de beslissingen die de Europese landbouwministers hadden getroffen, is het feit dat Vlaanderen weer eens gediscrimineerd wordt ten opzicht van Wallonië. Immers, bij de toekenning van de nationale enveloppen, waarover de lidstaten soeverein kunnen beschikken, zijn geen criteria ingebouwd om aan de diverse deelstaten een evenwichtig aandeel toe te kennen. Dat houdt in dat de steun aan de rundveehouderij overwegend naar de Waalse rundveehouders zal gaan en slechts minimaal naar de Vlaamse.’
Charles Janssens, PS-kamerlid in Le Matin, 8 april 1999: ‘Nu kan men de centrifugale krachten niet meer negeren. Een verklarende anekdote: toen ik op tv naar de Ronde van Vlaanderen keek, was ik geschokt door het grote aantal Vlaamse vlaggen. Met honderden. Dat heb ik nog nooit gezien. Cela traduit un état d’esprit!’
Frans Van Mechelen, Nationaal Voorzitter van de Bond, in de Bond, 16 april: ‘Hoe meer er gesplitst wordt, hoe beter (…) Na de bijzondere wet van 8 augustus 1980, maar ook reeds daarvoor, heeft de Bond ervoor gepleit om het hele gezinsbeleid aan Vlaanderen toe te kennen en om alles wat verband houdt met de gezondheidszorg, ook naar Vlaanderen over te hevelen. Dit is van groot belang, omdat studies uitwijzen dat bijvoorbeeld
Raymond van het Groenewoud in De Zevende Dag, 18 april: ‘Daarvan ben ik echt overtuigd: dat het pas echt is als je in je eigen taal zingt.’ José Happart in Knack, 24 maart: ‘Tot nu toe zeiden de Vlamingen altijd dat we hun zin moesten doen of dat het anders gedaan was met België. En de Walen krabbelden altijd terug. Dat kan veranderen als de Walen beginnen in te zien dat België toch voordelen heeft voor Vlaanderen. Het zijn de Vlamingen die er economisch best bij varen. Het zijn de Vlamingen die de beste politieke en diplomatieke postjes bezetten. Als Vlaanderen België verliest, moet het ook die privileges opgeven. Dus, diegene die het meest aan België vasthoudt, zal moeten toegeven. En als niemand nog vindt dat België moet, dan stoppen we ermee.’
AMPER 4% VAN DE STEMGERECHTIGDE EURO-BURGERS BETONEN ENIGE INTERESSE VOOR HUN RECHT OP STEMMEN.
De lijst V.L.A.A.M.S., geleid door Brusselse Vlamingen die onlangs o.a. een Vlaams Huis openden in de Drukpersstraat, wil weer deelnemen aan de senaatsverkiezingen in Wallonië. Uit protest tegen de nietsplitsing van de kieskring Brussel-HalleVilvoorde. Juist omdat Halle-Vilvoorde voor de Senaats- en Europese verkiezingen tot Wallonië behoort, hoopt de lijst een zetel te behalen in Wallonië. VLAAMS behaalde in ‘95 zonder propaganda 1% van de stemmen in Wallonië. Om Joost Rampelberg aan een zetel te helpen, is 3% nodig. Onduidelijk is waarom Vlaams ook voor de Brusselse Hoofdstedelijke Raad opkomt. Elke Vlaamse stem op deze lijst betekent minder gewicht voor de Vlamingen in de Raad, en dat kan toch bezwaarlijk de bedoeling zijn.
BEKROMPEN VLAANDEREN Jaren geleden hing in Brussel een reclameaffiche voor een film. De Franse versie probeerde de voorbijganger te lijmen voor de film Allo Maman, ici Bébé. De Vlamingen mochten komen kijken naar Look who’s talking. Daaraan dachten we toen we op de verpakking van een vogelpikspel zowel de Franse naam (Jeu de fléchettes) als de Nederlandstalige (darts, het Engels woord voor pijltjes) vonden. En onze kleinsten krijgen momenteel bij hun magic box van Quick een figuurtje van de Rugrats. De vier babypoppetjes luisteren in het Nederlands naar de oorspronkelijke Engelse namen, terwijl ze voor de zuidelijke staatsgenoten Franstalige namen kregen. Slechts drie voorbeelden uit vele. We kunnen twee mogelijke besluiten trekken. Ofwel zijn wij een zeer tolerant volkje, dat zich volledig openstelt voor andere talen. Dan zijn de Franstaligen bekrompen. Ofwel zijn de zuiderburen trots op de eigen taal en eisen ze er respect voor. En dan zijn Vlamingen lamme dweilen, die over zich heen laten rollen. Welk van de twee verklaringen verkiest u? De mythe dat Vlamingen bekrompen, onverdraagzaam en afkerig van andere culturen zijn en de Franstaligen open en tolerant, botst in elk geval met de realiteit, welke verklaring ook de juiste mag zijn.
DOORBRAAK nr. 5 - mei 1999
2
UNITAIRE DRUK In de marge van de SP ageren de Belgische Progressieve Socialisten (BPS). Een belgicistische drukkingsgroep die het vooral moet hebben van een Vlaamse aanhang. In Wallonië valt de steun voor de BPS eerder magertjes uit. Deze bijna 1000 leden tellende beweging, groepeert onder meer een aantal lokale SP-besturen en enkele opvallende socialistische tenoren, zoals Freddy Willockx, kamerlid Hans Bonte, staatssecretaris Jan Peeters, eeuwige dwarsligger Jef Sleeckx en minister Marcel Colla. De BPS had een ruime inbreng in het opstellen van het institutioneel programma van de SP. De tekst werd opgesteld door Norbert De Baetselier, Freddy Willockx, BPSvoorzitter Luk Ryckaert.
LE CARREFOUR NOUVEAU De Franse Gemeenschap heeft lang voet bij stuk gehouden. Ondanks veroordelingen van het Arbitragehof, bleef de Franse-Gemeenschapsregering het antiVlaamse tijdschrift Carrefour subsidiëren. Dat blad werd verspreid in de ruime Vlaams-Brabantse gordel rond Brussel. De uitgave werd echter in 1999 gestaakt. Maar wel opgevolgd door het blad C, dat half april op 110.000 exemplaren werd verspreid in VlaamsBrabant. Het blad doet nu geen politieke uitspraken meer, heeft enkel nog oog voor Franstalige culturele initiatieven in Vlaanderen, maar ruimt – op enkele weken voor de verkiezingen – bladzijden voor propaganda van PRL-FDF en de fractie Union des Francophones in de Vlaams-Brabantse provincieraad. C wordt – uiteraard – gesponsord door de Franse Gemeenschap.
VERHOUDING Twee jaar nadat ze haar parlementaire vraag stelde, kreeg VU-kamerlid Annemie Van de Casteele een antwoord van federaal minister di Rupo. Ze wilde weten hoe het staat met de evolutie van het aantal Franstalige radio-en tv-debiteurs in VlaamsBrabant en aan de taalgrens. Uit de cijfers blijkt dat gemiddeld 15% van de aanvragen in het Frans gebeuren. In Voeren is dit maar 7%, in Linkebeek 31,5%. In taalgrensgemeenten zoals Bever, Spiere-Helkijn, Mesen en Ronse telkens minder dan 3%. (Wij, 15 april)
B RUGGEN BOUWEN BINNEN V LAANDEREN D
e meeste politieke partijen kijken ongerust naar de verkiezingen van 13 juni. Zij sluiten onprettige verrassingen niet uit. Over wat daarna komt, heerst nog meer bezorgdheid. De strategen tekenen ideale blauwdrukken van coalitiestructuren, maar houden alternatieve formules in reserve. De onzekerheid is groot. Er zal op verscheidene niveaus worden onderhandeld, federale en regionale, en de machtsverhoudingen zullen niet overal dezelfde zijn. De ernst van de problemen waarmee de nieuwe regeringen zullen worden geconfronteerd – van de gevaarlijke spanningen in Europa tot de scheuren in het Belgische huis – belooft een ongewoon lastig formatieberaad. Te midden van de onzekerheden staat alleen vast dat het beraad zal worden gekleurd door de belangentegenstellingen, die de ‘deelstaten’ in een conflicttoestand hebben gemanoeuvreerd. Wellicht zal worden gepoogd de onderhandeling over de verdere hervorming van de staat te verdagen tot na de samenstelling van de regeringen. Maar ook wanneer de formateur daarin slaagt, zal het dossier dreigend actueel blijven. De Belgische Kwestie kan niet meer worden genegeerd. Dat besef is duidelijk merkbaar aan francofone zijde. Daar wordt wel beweerd dat men geen vragende partij is, maar Walen en Wallo-Brusselaars blijven permanent met elkaar overleggen, hoe zij hun belangen kunnen vrijwaren en Vlaanderen neutraliseren. Er bestaat daar een frontvorming die op wezenlijke punten de partijpolitieke twisten overstijgt. Een gelijkaardig overleg ontbreekt in Vlaanderen. De grote partijen zijn,
WARTAAL In een debat voor de rechtenstudenten van de KU Leuven over België verklaarde Ludo Dierickx, ex-Agalev-senator en voorzitter van B-Plus: ‘België bestaat dankzij de loyauteit van de respectieve
3
zowel inhoudelijk als tactisch, over de staatshervorming verdeeld. Bij de christen-democrate wordt het confederalisme van Luc Van den Brande afgewezen door premier Dehaene en diens dauphin, Herman van Rompuy. Bij de socialisten worden de Vlaamse reflexen van De Batselier en Van den Bossche gecounterd door de pressiegroep, die zich Belgische Progressieve Socialisten noemt. De liberalen missen profilering.De verdeeldheid legt een hypotheek op de post-electorale onderhandelaarspositie. Sommigen in de Vlaamse Beweging zijn van oordeel dat het nastreven van vriendschappelijke contacten met de francofonie thans prioritair is. Praten met het Brusselse bedrijfsleven kan zinnig zijn, maar het is een illusie te menen dat met francofone politici een nuttig en loyaal gesprek mogelijk is. Dat milieu is steeds onbetrouwbaar gebleken. De ervaring leert dat gesprekken met Waalse regionalisten uiteindelijk zelden of nooit wat opleverden. Aan francofone kant kent men slechts het eigenbelang en verstaat men alleen de taal van de macht. Vlaanderen dient daaruit besluiten te trekken. Het moet voorrang verlenen aan de versterking van de eigen positie. Aan een beleid van Vlaamse consensus. Aan het bouwen van bruggen binnen Vlaanderen. De partijpolitiek ongebonden Vlaamse Volksbeweging zou hier initiatieven kunnen nemen. Blijft de huidige verdeeldheid duren, dan dreigt zij in de komende onderhandelingen te ontsporen in Vlaamse machteloosheid. Manu Ruys
bevolking en politici die de wetten loyaal volgen en toepassen.’ Loyaal? Zoals de tabakswet, het territorialiteitsbeginsel, de institutionele atoombommen waarmee af en toe gedreigd wordt? Dierickx ziet het wel erg rooskleurig… DOORBRAAK nr. 5 - mei 1999
JONGE
POLITICI IN DEBAT
NOOD
AAN MEER
VLAANDEREN
R O F I E L
et moeten niet altijd de grote kanonnen zijn, die hun woordje doen. Doorbraak nodigde een aantal jongeren uit voor een ontbijtgesprek. Centrale vraagstelling: waarheen met Vlaanderen en is er nood aan meer Vlaanderen? Hans Bonte (SP), Adelheid Byttebier (Agalev), Jurgen Ceder (Vl. Blok), Patricia Ceysens (VLD) en Vincent Van Quickenborne (VU&ID) verschenen op het appel. Peter De Crem (CVP) zou komen, maar moest op het laatste nippertje verstek geven.
Patricia Ceysens (°65), VLD Studeerde rechten. Vlaams parlementslid (95), voordien gemeenteraadslid in Leuven en provincieraadslid. In het Vlaams Parlement vooral bezig met commissie media en gezin/welzijn en gezondheid. Lijsttrekker in het arrondissement Leuven voor Vlaams Parlement
syndicale en mutualistische kant nog nauwe banden met de PS. Onze visie op staatshervorming wordt echter vooral gestuurd door het sociale karakter van ons Vlaams-zijn, omdat slecht bestuur de maatschappelijk zwakkeren treft.
Jurgen Ceder (°63), Vlaams Blok Jongste rechtstreeks verkozen senator. Zetelt er in commissie buitenlandse aangelegenheden. Hoofd van de juridische dienst van het Vlaams Blok. Tweede plaats op de senaatslijst.
Byttebier: Agalev-jongeren voelen niet de behoefte om te bewijzen dat ze goeie Vlamingen zijn. Onze partij is nooit een unitaire partij geweest. In de rand van Brussel ligt de Vlaamse strijd misschien nog gevoelig maar voor ons is de essentie hoe we democratisch zijn georganiseerd. In een klein gebied als Vlaanderen of België moet je toch bruggen bouwen?
Adelheid Byttebier (°63), Agalev Opleiding sociologie en vormingswerk. Werkt voor de studiedienst van Agalev. Woordvoerster van het federaal bureau van Agalev en Ecolo. Tweede plaats op de lijst SP!aga (SP en Agalev) voor het Brusselse Hoofdstedelijke Raad
H
W ETSTRAAT
P
Is er nog wel interesse voor de Vlaamse problematiek bij de jongere politici? Van Quickenborne: Voor jonge mensen is Vlaanderen een evidentie. De strijd is niet gestreden, maar heeft nu minder te maken met een taalpolitieke keuze, wel met een goede bestuurskeuze. Vlaamse jongeren staan andere normen en waarden voor dan Waalse jongeren. Wat ons interesseert is dat we zelf een goed bestuur kunnen uitwerken. Bekijk op internet bijvoorbeeld eens het verschil in dynamiek tussen de website van de VDAB en die van een Belgische federale instelling. Meer zelfbestuur betekent meer democratie en beter bestuur.
PATRICIA CEYSENS: VLAAMSE
EISEN ZIJN GEEN ‘OPGEKLOPT GEDOE’
Ceysens: In het Vlaams parlement ervaar ik hetzelfde. Een Vlaamse reflex is daar evident geworden en de discussie verlegt zich in de zin van: Vlaams jà, maar hoé willen we dat Vlaanderen nu organiseren? Bonte: Ook bij de jongere SP’ers is het Vlaams bewustzijn toegenomen. Meer efficiëntie is de grootste dynamiek naar verdere bevoegdheidsoverdracht. Het is sprekend dat de partij over een aantal weken een Vlaams Congres organiseert. Anderzijds heeft de SP langs
DOORBRAAK nr. 5 - mei 1999
Ceder: 95 % van het Vlaams Blok komt uit de Vlaamse Beweging. Voor ons is Vlaamse onafhankelijkheid vanzelfsprekend. Wij worden vooral aangevallen op een andere flank, en het mag dan ook geen verbazing wekken dat onze jonge mensen ook daarmee bezig zijn. Ceysens: Agalev spreekt over ‘bruggen bouwen’, maar de VLD kijkt al lang over de grenzen. Alleen valt op dat vooral wordt gekeken naar NoordEuropa en vooral naar Nederland, zelden naar Wallonië. Ik stel vast dat ook in het Vlaams Parlement voor veel dossiers wordt nagegaan hoe men de zaken in Nederland aanpakt, weinig of nooit naar wat Wallonië doet. Bonte: Ik heb absoluut geen goesting om Nederlander te worden. Er bestaat een ongezonde competitie over ‘Wie is nu de beste Vlaming?’ Die stoerdoenerij staat een rationele aanpak van de problemen in de weg en zorgt voor een zekere blindheid. Het is ontstellend om vast te stellen hoe weinig we nog weten van Wallonië. Als ik als socialist, die bekommerd is om uitsluiting en
4
Hans Bonte (°62), SP Studeerde sociologie, politieke wetenschappen en economie. Als kamerlid (95) vooral bezig met dossiers sociale zekerheid en werkgelegenheid. Lijsttrekker voor de kamer in Brussel-Halle-Vilvoorde Vincent van Quickenborne (°73), VU-ID Studeerde rechten aan Kulak en KUL; actief in Triangel, nadien bij ID21. Tweede plaats op de senaatslijst voor de VU-ID
werkloosheid, in de streek van La Louvière kom, wil ik er tegenaan. Ik vrees dat die blindheid ertoe leidt dat Vlaanderen niet meetrekt aan de kar om problemen over de taalgrens te helpen oplossen. Is nationalisme voor jullie een evident gegeven, omdat de natie nu eenmaal een ‘natuurlijke’ schakel is tussen gemeente en de wereld, of
eerder een gevaar, in de zin van, kijk naar wat er in Joegoslavië en Kosovo gebeurt?
symbolisch dossier, goed aangepakt, maar gemediatiseerd. Ik hoop dat Vlaanderen op het vlak van fiscaliteit en sociale zekerheid ook de daad bij het woord voegt. Zou het ruimtelijk beleid in Belgisch verband zo ver zijn gekomen?
Ceysens: De Walen voelen zelf wel stilaan aan dat voor de oerconservatieve SP Wallonië het land van de afhankelijkheid mag blijven. Die partij appeleert geenszins aan eigen verantwoordelijkheid en eigen emancipatie. Het hele uitkeringensysteem garandeert haar immers een enorme afhankelijkheid van de bevolking. Ons devies is: Wallonië helpen is goed, maar dan zodanig dat hulp overbodig wordt.
Bonte: Maar potverdorie, de ruimtelijke ordening is toch op Vlaams niveau gekomen en regionale materie geworden met socialisten in de regering? In Vlaanderen liggen de problemen ook totaal anders dan in Wallonië.
Bonte: Ik hoor u al komen… ’t Zal aan de liberalen te danken zijn dat het in Vlaanderen goed gaat?…
JURGEN CEDER: VLAANDEREN
MOET BEGINNEN WERKEN
AAN EEN EIGEN GRONDWET.
Ceder: Ik erger me aan die vergelijkingen met Joegoslavië. Dit conflict is geen gevolg van een teveel aan volksnationalisme, maar juist van een tekort aan volksnationalisme. De identiteit van volkeren wordt er al geruime tijd miskend. Daarnaast hebben noch de Vlamingen, noch de Walen de geschiedenis of de mentaliteit van de Balkan. Wij hebben hier geen traditie van geweld en terrorisme. Dergelijke toestanden zijn hier uitgesloten. Bonte: Sommige Vlamingen doen blijkbaar hard hun best om van Wallonië dé vijand te maken. Ceysens: Ik vind niet dat er inzake Vlaamse eisen nu sprake kan zijn van een ‘opgeklopt gedoe’. Ik kan u een hele waslijst geven met problemen die zich stellen met de Franstaligen. Vlaanderen is nog altijd bezig met het heroveren van zijn eigenheid, en dat is een terechte strijd. Van Quickenborne: Voor ons blijft de solidariteit met Wallonië preferentieel. De vraag is hoe je die solidariteit best organiseert. De eindsom mag niet zijn dat diegene die betaalt uiteindelijk minder kan uitgeven dan diegene die ontvangt.
Byttebier: Wat zitten wij hier toch ‘verkrampt’ te doen? Als je rijk bent, wat Vlaanderen nu is, dan moet je ook vrijgevig zijn. Bonte: Het is makkelijk foto’s te maken omtrent transferten, We hebben een gemeenschappelijke geschiedenis met Wallonië, of we dat nu graag hebben of niet. De belangrijkste uitvinding van deze eeuw is de sociale zekerheid. Het is niet zo lang geleden dat de – gerechtvaardigde – transferten omgekeerd lagen, van Wallonië naar Vlaanderen. Mijn vader is kunnen overeind blijven door te gaan werken in Waalse fabrieken. De rijkdom van België is voor een groot deel opgebouwd in Wallonië. Het stoort me dat er vandaag zo ongenuanceerd op gekeken wordt. De economische ontwikkeling van de as Brussel-Wavre is minstens even goed als die in de streek van Kortrijk. Wallonië is helemaal niet zo’n ‘dood gat’. Maar wat met het principe ‘wat we zelf doen, doen we beter’? Bonte: Wat we zelf doen, doen we beter? De Vlaamse administratie kan zich misschien spiegelen aan de Waalse, zodat je hier als ondernemer geen tien maanden moet wachten om de nodige vergunningen te krijgen.
Van Quickenborne: Ik hoor Erdman toch pleiten voor een soort unionistisch federalisme. Ik merk bij veel SP’ers de schrik om verder te gaan. Maar je kunt toch niet ontkennen dat op heel wat terreinen waarop Vlaanderen bevoegd is geworden – en inderdaad mede dank zij de SP – we erin slagen het anders en beter te doen. Ik vind het als jonge gast – en je moet geen flamingant zijn om dit toe te geven - zielig dat interessante dossiers, bij voorbeeld over de kortingen op de vennootschapsbelasting, door Franstaligen worden geblokkeerd omdat ze alleen maar de Vlamingen zouden ten goede komen.
ADELHEID BYTTEBIER: VLAAMSE
DENIGRERENDE TAAL OVER
BRUSSEL
BEU
Een meerderheid binnen het Vlaams Parlement wil duidelijk een stap verder. Franstaligen, een minderheid toch in dit land, negeren dit en blokkeren elke stap in die richting. Radicale Vlaamsgezinden wijzen erop dat de Belgische onafhankelijkheid, het algemeen stemrecht en de eerste stappen naar Europa er kwamen zonder grondwet. Ceysens: Dat is natuurlijk een theoretisch discours. Maar er zijn zaken die
Van Quickenborne: Het ‘afbraakbeleid’ (van Steve Stevaert – red.) is een
5
DOORBRAAK nr. 5 - mei 1999
W ETSTRAAT
Van Quickenborne Ik zelf ben geen nationalist, toegegeven, ik ben eerder een postmodernist, zonder ideologisch keurslijf, die in een complexe samenleving interessante elementen terugvindt en die combineert tot een eigen creatie. Maar nationalisme is voor mij een goeie zaak, zolang het geen opbod wordt van ‘wie is nu de beste’ en combineerbaar is met democratie.
Er bestaat een plan om een soort Marshallplan voor Wallonië op te zetten (het plan-Roosens - red.) en het geld van de solidariteit eerder ter beschikking te stellen door het te investeren dan het te laten lopen via sociale zekerheid.
W ETSTRAAT
zonder grondwetsherziening kunnen worden bijgeregeld. Een voorbeeld hiervan zijn de gezinsbijslagen, die met gewone meerderheid en via een gewone wet kunnen worden aangepast. Bonte: Het Vlaams Parlement heeft de stommiteit begaan de vlucht vooruit te nemen. En zich te willen manifesteren, waardoor als in de processie van Echternach twee stappen achteruit werden gezet. Ze hebben hun eigen Vlaams werk willen afronden zonder communicatie met de Franstaligen. Matthias Storme (voorzitter OVV – red.) zit natuurlijk met een politieke agenda die gaat naar politieke onafhankelijkheid. Maar als je die wil, dan zal dit de facto zonder Brussel zijn. De keuze voor een Vlaamse deelstaat is eigenlijk het afschrijven van Brussel. Wij kiezen voor behoud van de federale structuur met behoud van gemeenschappen en gewesten.
HANS BONTE: GEEN
GOESTING OM
NEDERLANDER
TE WORDEN
Ceder: Het zal u niet verbazen, het Vlaams Blok heeft uiteraard geen probleem met de denkpiste van Storme. We steunen het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen en willen werken aan een Vlaamse grondwet. Als de Walen weigeren om zelfs maar grondwetsartikelen ter bespreking te stellen, laat staan ze werkelijk te veranderen, zal Vlaanderen op een bepaald moment - met de meerderheid die daar nu toch blijkbaar voor bestaat – eenzijdige maatregelen moeten nemen. Daarna zien we wel wat de reactie van Wallonië zal zijn en hopelijk kunnen dan wel onderhandelingen volgen. Kan dat niet, dan moet Vlaanderen maar zijn verantwoordelijkheid nemen en de onafhankelijkheid uitroepen. Bij dit proces naar onafhankelijkheid verliezen we Brussel misschien, maar zonder dit proces verliezen we het zeker. DOORBRAAK nr. 5 - mei 1999
Byttebier: De discussie is weer typisch. Ik ben dat denigrerend spreken van Vlaanderen over Brussel zo beu en zo moe. U gelooft dus niet dat de Brusselaars omwille van rationele argumenten voor Vlaanderen zouden kiezen? Byttebier: Voor bepaalde zaken wel. Het FDF zegt graag dat maar 5 procent van de Brusselse belastingsbrieven in het Nederlands worden ingediend, maar je kan zien dat ouders van Brusselse kleuters in één op drie gevallen voor een Nederlandstalige kleuterklas kiezen. Ook voor een Vlaamse zorgverzekering zouden ze wel kiezen. Bonte: Ik kan me niet vinden in het voorstel van Storme. Ik ben voorstander van het overbrengen van een aantal materies naar de regio’s, maar laat ons dat alstublieft langs democratische en wettelijke weg doen. Ik vind het dan ook absurd wat Wallonië en de Franstalige partijen aan het doen zijn, maar ’t was een beetje te verwachten. De manier waarop het Vlaams Parlement zijn borst opzette heeft die blokkade mee veroorzaakt. Ceder: De Walen ontvangen jaarlijks miljarden vanuit Vlaanderen. Ze zouden dus wat inschikkelijker mogen zijn. En inderdaad mogen beseffen dat het Vlaams Parlement een eind verder kan gaan. België is ook niet tot stand gekomen via een referendum in België én Nederland. Bonte: Wat mij interesseert is de vraag wat er met die verdergaande autonomie moet gebeuren. Als ik absurde VLD of VB-voorstellen hoor rond splitsing van vennootschapsbelasting, dan zeg ik: in godsnaam waar ben je mee bezig. Dan ga je naar een absurde concurrentie tussen regio’s. Van Quickenborne: gezonde competitie!
Neen,
naar
Bonte: Wij pleiten voor een solidaire economische en sociale ontwikkeling. We staan op sociaal en economisch vlak en inzake milieu in Europa voor enorme uitdagingen. Welnu, sociale zekerheid is een zeer mooi voorbeeld. Puur om reden van efficiëntie heb je er alle belang bij om je populatie te ver-
6
ruimen in plaats van te beperken. Hoe meer klanten een private verzekeraar heeft, hoe beter hij de risico’s kan spreiden, hoe efficiënter de verzekering. Sociale zekerheid is net hetzelfde. Maar die zorgverzekering op regionaal niveau – ik ben er honderd procent voorstander van – is belangrijk. Omdat het hier economisch goed gaat en er overschot is, kunnen wij hier de vraag stellen waaraan we dit overschot besteden. En het is beter dit goed te besteden, bij voorbeeld aan de ouderen en aan de zwakste groep daaronder.
VINCENT
VAN
QUICKENBORNE:
GEEN NATIONALIST, WEL FLAMINGANT
Slotvraag: komt er een Belgische boedelscheiding? Byttebier: Vlaanderen zit zo op zijn geld en zal Brussel verliezen als het onafhankelijk wordt, dus neen! Bonte: Er zal meer gescheiden worden dan er nu gescheiden is, maar er komt geen splitsing! Ceder: Objectief gezien is er nu een evolutie naar onafhankelijkheid. Ik verwacht dat die trend zich doorzet. Ceysens: Aan de ene kant evolueren we naar meer Europa, aan de andere kant meer Vlaanderen. Van Quickenborne: Vlaanderen zit tussen gemeente en Europa. De Belgische constructie zal mettertijd verdwijnen. DL, JVDC, BDS
E RDMAN
VANGT DE KLAPPEN OP
TOT SP-IJT
VAN WIE ‘T BENIJDT
D
Agusta klapwiekt achter de socialisten aan en ze weten het. Ook zonder de striemende vrije tribune van oude getrouwen als Luc Huyse en Lode Hancké onlangs in De Morgen, waarin ze de partij en haar kopstukken scherp op de korrel namen omwille van het omkoopschandaal. Kortom, de SP houdt ernstig rekening met de nodige klappen bij de stembusgang. Dat was ook één van de redenen waarom Fred Erdman vorig jaar voorzitter werd, toen Louis Tobback na de boswandeling van Dutroux naar Binnenlandse Zaken terugkeerde na het ontslag van Johan Vande Lanotte. Enerzijds wou men Vande Lanotte een tijdje uit de wind zetten, anderzijds hem niet op dat ogenblik al tot voorzitter bombarderen met als risico dat hij bij de eerste parlementsverkiezingen de verantwoordelijkheid voor een nederlaag zou moeten dragen. Samen met Steve Stevaert en Norbert De Batselier moet hij de komende jaren instaan voor het gezicht van de partij.
EVENWICHTEN Het mandaat van Erdman werd in september vorig jaar verlengd tot na de verkiezingen, omdat de partij alweer niet durfde kiezen voor een echte voorzitter. Het gevolg is de nodige verwarring aan de top en onder de leden/militanten. De SP telt een voorzitter voor de lopende zaken (Erdman), een campagneleider voor de verkiezingsstrategie (Vande Lanotte), een denker voor het partijprogramma (De Batselier), een lijsttrekker die de kiezer met one-liners moet lijmen (Tobback) en een boegbeeldminister die voor het nodige stuntwerk zorgt (Stevaert). Voeg daar nog de cynische Van den Bossche en de opnieuw hyperambitieuze
Vandenbroucke aan toe, en het is best te begrijpen dat het op eieren lopen is om de evenwichten te bewaren.
ERDMAN
IS EEN EPIGOON VAN
HET OUDE UNITAIRE
BELGIË,
VOOR WIE STAATSHERVORMING EN MEER
VLAAMSE
enkele van zijn senatoren van idee te doen veranderen in het voordeel van de Franstaligen. Anderzijds is de partij er zich van bewust dat het nodig is om de banden met de PS stevig te onderhouden, met het oog op de regeringsvorming na 13 juni. Bovendien is Erdman een ervaren logebroeder met veel contacten achter de schermen, en naar verluidt al geruime tijd bezig om de posten na de verkiezingen onder “de vrienden” te verdelen. Zo heeft Vande Lanotte al herhaaldelijk laten verstaan dat hij als campagneleider onvoldoende gewicht in de schaal kan werpen om bepaalde SP-federaties zijn zin te kunnen opleggen.
AUTONOMIE
NEERKOMEN OP VERFOEILIJK NATIONALISME EN ONVERDRAAGZAAMHEID
Intussen trekken de socialisten naar de kiezer met een pak documenten en congresverslagen onder de arm: het kiescontract, het actieplan respect, het tewerkstellingsplan voor iedereen, het milieucontract, het jongerenpact, Europa afwerken voor de 21ste eeuw. Aan de hoeveelheid papier zal het niet liggen.
Temeer daar Erdman noch Tobback door hun leeftijd voor ingrijpende vernieuwingen staan. Erdman is een Louis Tobback maakt zich sterk dat hij epigoon van het oude unitaire België, nog nooit een verkiezing verloren voor wie staatshervorming en meer heeft, en dat dit zeker bij zijn laatste Vlaamse autonomie neerkomen op campagne niet zal gebeuren. Maar als verfoeilijk nationalisme en onverwij goed zijn ingelicht, dan wordt zijn draagzaamheid. Zeker in barre Kosovolaatste campagne die voor de burgetijden, zoals hij benadrukte tijdens het meesterssjerp van Leuven anno 2000. speciale parlementaire debat daarover bij het slot van de paasvakantie. Vande I.Ko Lanotte en zeker De Batselier zijn veel meer bereid de Vlaamse kaart te trekken. Dat bleek duidelijk toen De Batselier tijdens de plenaire zitting van het Vlaams Parlement over de vijf resoluties inzake de staatshervormVOETVERZORGING • ORTHOPEDISCHE SANDALEN • SPATADER- EN STEUNKOUSEN • SPORTVERBANDEN • BREUKBANDEN • RUG- EN ing zelf in het halfrond BUIKGORDELS • INCONTINENTIE- EN plaatsnam en zijn partij THUISVERZORGINGSMATERIAAL verregaand over de streep wendt u tot trok.
LOGEBROEDER Weliswaar heeft Erdman binnen de partij niet altijd de overhand, zoals bleek tijdens het tabaksdebat in de senaat, waar hij tevergeefs manoeuvreerde om
7
A. B. C.
A N T W E R P S B A N DAG I S T C E N T RU M Boechoutsesteenweg 15, 2540 HOVE, tel. 455.94.61 fax: 455.35.20 Andere vestigingen te Antwerpen Nationale straat 150
Berchem Edegem Fruithoflaan 10 St.Goriksplein 4
Statielei 18 2640 Mortsel Tel. 449.96.61 fax: 449.18.41 Mechelen H.Consciencestr. 34
DOORBRAAK nr. 5 - mei 1999
W ETSTRAAT
e SP doet het slecht in de peilingen. Marketing Unit geeft de partij 17 procent. Maar een uitgebreid onderzoek van de VLD, dat om strategische redenen angstvallig geheim wordt gehouden, houdt het op 15 procent en maakt van het Vlaams Blok de derde partij. Een afgang voor de SP-leiding, met op kop Erdman en Tobback. Niet te verwonderen dat Erdman in de wandelgangen laat horen en hopen ‘dat in tijden van oorlog, de kiezer opteert voor zekerheid, en dus de gevestigde beleidspartijen’. Cynisme ten top.
T REKT VLD B ELGISCHE
EEN
KAART ?
MERKWAARDIGE BOCHT
W ETSTRAAT
Er roert entwat’ in liberale kringen. In de teksten van het programmacongres van de VLD wordt – althans op communautair vlak – de partijkoers sterk bijgesteld. Terwijl de partij tot voor kort openlijk de Vlaamse kaart trok, blijft daar in het verkiezingsprogramma heel wat minder van over. Ceysens, prof. Boudewijn Bouckaert, partijsecretaris en LVV-voorzitter Clair Ysebaert en Rik Daems – de gedoodverfde partijvoorzitter na de verkiezingen.
Bij de oprichting van de VLD werd de partij versterkt met enkele VU-figuren. Samen met de groeiende druk uit ondernemerskringen en de ‘goodwill’ die de partij bij een deel van de Vlaamse Beweging creëerde, bouwde de VLD een sterk Vlaams profiel uit. De partij trok de kaart van meer autonomie om een echt beleid te kunnen voeren, los van de ‘Belgische ziekte’. Met de VU werd de afspraak gemaakt om enkel samen in een regering te stappen; aan het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen (OVV) werd beloofd om niet in een federale regering te stappen als er geen werk gemaakt wordt van een Vlaamse fiscaliteit en sociale zekerheid.
MEER VLAANDEREN? Deze koers werd inhoudelijk uitgediept op het ideologische partijcongres van april 1998. In de Fundamenten voor verandering bepleitte de VLD ‘meer Vlaanderen’ en heel wat minder België. In de commissie staatshervorming “van” Johan Sauwens, werkte de VLD in die zin verder. Op het congres van april 1999, dat het verkiezingsprogramma van de partij moest goedkeuren, maakte de partij echter een merkwaardige bocht. Homogene bevoegdheidspakketten, allemaal goed en wel. Maar van het confederale model waarvoor VLD en VU vochten in het Vlaams Parlement: geen woord. Zelfs niet van de overheveling van kinderbijslag en gezondheidszorg. Defederaliseren van justitie wordt niet behandeld. De hele discussie die vorig jaar in de partij woedde om de werkloosheidsuitkeringen al dan niet over te hevelen, lijkt in het voordeel van opposanten Decroo en Chevalier beslecht. De VLD trekt voor deze verkiezingen haar communautaire staart in. Eerder al had Verhofstadt verklaard van het communautaire geen belangrijk punt in de DOORBRAAK nr. 5 - mei 1999
OVER
WELK LAND HEEFT DE
VLD
HET EIGENLIJK?
campagne te maken. Het thema blijft immers erg gevoelig bij een bepaalde “donkerblauwe” achterban, die niet mee-evolueerde met de rest van de partij, en zou kunnen afhaken omwille van de duidelijke Vlaamse klemtonen. Allicht moet in die context de passage in het ontwerp-verkiezingsprogramma begrepen worden, die een veroordeling van het separatisme inhoudt, de meerwaarde van België voor Vlaanderen bejubelt en – en dat is nieuw - België als een model voor Europa naar voren schuift. Als de traditionele ‘PVV-kiezer’ afhaakt, maakt de partij opnieuw geen kans om haar wensdroom – regeringsdeelname - waar te maken. De “antiseparatistische” passage is des te opmerkelijker omdat ze het groeiend aantal partijleden en sympathisanten die wél gewonnen zijn voor een soeverein Vlaanderen, desavoueert. Nochtans groeide deze tendens binnen de liberale partij. De congresresoluties van het Liberaal Vlaams Verbond (LVV) van november ’98 waren alvast ondubbelzinnig. Voor het LVV is er geen ruimte meer voor een Belgische tussenschakel. Voor deze tekst tekenden o.a. Patricia
8
In die kringen wordt daarom de vraag gesteld of de partij ná de verkiezingen – tijdens de regeringsonderhandelingen – die strategie blijft volgen. Met dit programma houdt de VLD al haar opties open. Maar ze desavoueert toch haar Vlaamse achterban én kopstukken, het Vlaams Parlement en de belofte tegenover de Volksunie. Zowel naar de onderhandelingspartners als naar de Vlaamsgezinde kiezers geeft de partij daarmee echter het signaal dat één en ander best niet te ernstig genomen wordt. Dat zal de onderhandelingspositie zeker niet versterken. Verhofstadt is niet zeker van zijn stuk. Hij weet zeer goed dat hij het VLD-partijprogramma slechts in een autonomer Vlaanderen kan realiseren. Toch bouwt hij nu al een vluchtweg in, voor het geval zijn positie toch niet sterk genoeg zou zijn om “incontournable” te zijn. Een partij die zeker is van zichzelf, verzwakt haar eigen positie niet voor de onderhandelingen beginnen. En wie bang is, kan ook klappen krijgen… I&C (De auteur is politiek journalist)
VERKIEZINGSKWIS De webstek van de VVB lanceerde begin mei een verkiezingskwis. Wie de percentages van de Vlaamse partijen het dichtst benadert, kan een gastronomisch weekeind winnen. U kan meteen uw gokje wagen op www.vvb.org.
V LAANDEREN ,
ZELFBESCHIKKINGSRECHT EN CULTURELE DIVERSITEIT
K OSOVO
OPDELEN EN ETNISCH
SCHEIDEN ? In Kosovo wordt het zelfbeschikkingsrecht van een klein volk, de etnisch-
Het Dayton-akkoord deelde Bosnië op in een Servische deelstaat (Republiek Srbska) en een Moslim-Kroatische deelstaat, met Sarajevo als gemeenschappelijke hoofdstad, en een driehoofdig presidentschap. Maar in wezen leven de twee deelstaten half-onafhankelijk naast elkaar. In tegenstelling tot wat het Dayton-akkoord voorschreef, keerden de 750.000 moslims gevlucht uit de Servische deelstaat niet terug, en de 175.000 Serviërs gevlucht uit de moslim-Kroatische deelstaat of Kroatië evenmin. De etnische scheiding werd definitief.
STABILISATIE En die etnische scheiding lijkt de enige manier om de Balkan te stabilizeren. Multi-etnische staten zoals de VS, Frankrijk en het VK dienen hun eigenbelang door diplomatiek multi-etnische oplossingen op te dringen. Maar in de praktijk werd Dayton toch een etnische scheiding. En daar waar Dayton geen etnische scheiding was, destabiliseert het de Balkan. Want in Bosnië wil de Servische deelstaat aansluiten bij Servië/Joegoslavië, terwijl de Bosnische Kroaten zoeken om de deelstaat met de moslims op te splitsen om hun deel dan bij Kroatië aan te hechten. Men kan alleen diep betreuren dat de reeds doorgevoerde etnische scheiding niet door diplomatiek inzicht en onderhandelingen tot stand kwam, maar door bruut geweld en onaanvaardbare schendingen van de mensenrechten, m.a.w. door etnische zuiveringen. En omdat ze ideologisch tegen etnische scheidingen zijn, hebben de VS en grote Europese landen mede schuld aan die etnische zuiveringen. Etnische spanningen lost
men op door etnische scheidingen, anders riskeert men etnische zuiveringen.
ZELFBESCHIKKINGSRECHT Het zelfbeschikkingsrecht is in wezen een recht op afscheiding. En die afscheiding is bijna altijd een etnische afscheiding. Want binnen een multietnische staat wordt onvermijdelijk altijd de cultuur van één van de etnieën dominant, de andere etnieën voelen zich dan gekortwiekt, en instabiliteit volgt (oorlog, slachtoffers), tot ook die andere etnieën een staat hebben. Dit alles belet geen (vrijwillige) wedertoenadering of samenwerkingsverbanden achteraf (NAVO, OESO, EU, OVSE). Voorbeelden van etnische scheiding zijn de afgesproken volksuitwisselingen tussen Turkije en Griekenland (1923), en tussen India en Pakistan (1947). En waar die etnische scheiding niet of slecht gebeurde (Kasjmir) volgden oorlogen (India vs Pakistan, 1965 + 71). Etnische zuiveringen zijn verwerpelijk. Maar vrijwillig en vreedzaam afgesproken etnische scheidingen zijn waarschijnlijk de enige oplossing om het zelfbeschikkingsrecht der volkeren duurzaam te verwezenlijken. Wij Vlamingen moeten hiervoor opkomen. Om ons eigen zelfbeschikkingsrecht te beschermen moeten we ook dat van anderen verdedigen. En etnische scheiding is een verwezenlijkingsvorm van het zelfbeschikkingsrecht, dus ook dat moeten we verdedigen. Ook in Kosovo moet dit toepassing vinden. In de jaren 600 en 700 verjoegen de Servo-Kroatische stammen de Albanese voorouders uit heel Joegoslavië. In 1389 versloegen de Ottomaanse Turken
9
OPLOSSING:SCHEIDEN Opdelen met een etnische scheiding is dus de oplossing. Maar toen Joegoslavië het UCK van de etnische Albanezen begon te verjagen, legde de NAVO een wapenstilstand op (okt 98) en te Rambouillet (feb-mrt 99) een multietnische oplossing. 28.000 NAVO-soldaten zouden een verregaande zelfstandigheid van Kosovo binnen Joegoslavië ter plaatste gaan bewaken. Joegoslavië weigerde, de NAVO begon luchtaanvallen (24 mrt) en Joegoslavië zuiverde Kosovo etnisch op grote schaal (1,2 miljoen etnisch Albanezen verplaatst, waarvan 525.000 in het buitenland). Uiteindelijk zal het na veel bloedvergieten toch op opdeling en etnische scheiding uitdraaien. Indien de VS en de NAVO voor die oplossing ideologisch wat opener zouden staan, had men dit kunnen vermijden. Vlaanderen heeft hier een rol te spelen. Eenmaal onafhankelijk kan zijn diplomatie als intellectueel agitator binnen de NAVO het moeilijk verteerbare beginsel van de etnische scheiding door trage overreding salonfähig proberen te maken. In afwachting kan de Vlaamse Beweging mogelijk de Vlaamse Regering of de Belgische diplomatie hierover onder druk zetten. Marcel Gunst
DOORBRAAK nr. 5 - mei 1999
B UITENLAND
Albanese Kosovaren (1,8 mjn) geschonden door de Serviërs/Montenegrijnen (10,6 mjn). Zoiets kan de Vlamingen, die hun zelfbeschikkingsrecht nog niet helemaal verwezenlijkt hebben, moeilijk onverschillig laten. En een visie op Kosovo kan men in Bosnië halen. Toen Bosnië zich onafhankelijk verklaarde van Joegoslavië (1992) brak daar een burgeroorlog uit tussen moslims, Kroaten en Serviërs (1992-95). De VS beëindigde die oorlog met het Dayton-akkoord (nov 95), dat van Bosnië een multietnische confederatie wilde maken. Maar dat mislukt(e). En daar kan men voor de crisis in Kosovo veel uit leren.
echter de Serviërs bij Kosovo Polje, en verdrukten en vernederden de Serviërs 500 jaar lang. De meeste Albanezen werden toen moslim, en konden door Ottomaanse bescherming Kosovo herbevolken. Zowel etnische Albanezen (90% van de Kosovaren) als Serviërs hebben dus een historisch recht op Kosovo.
T WEE - SPRAAK
I N - SPRAAK
N ATIONALISME , DAAR KOMEN VODDEN VAN ... Sinds de Kosovo-crisis wordt wel vaker gesteld dat nationalisme tot O PINIE
oorlog leidt. Onder meer door Freddy Willockx. Willy Kuijpers relativeert.
JA
NEEN
Toen Slovenië en Kroatië begin jaren negentig hun onafhankelijkheid uitriepen, had dat in de eerste plaats te maken met de nationalistische drijverijen van Milosevic, maar ook met centen. Ze wilden niet meer meebetalen voor de armere delen van het land. Dat moet ons leren dat ook wij ons moeten hoeden voor nationalistisch opbod en fanatisme, want dat kan leiden tot haat tegen al wat niet van ons is. Precies wat het Vlaams Blok ook predikt. Vandaar mijn boodschap in De zevende dag, dat te veel en uitsluitend opkomen voor “eigen volk eerst” kan leiden tot vodden.
Toen onze verzwakte Zuidelijke Nederlanden in 1794 met een (Franse) militaire staatsgreep bij Frankrijk werden aangehecht legde de bezetter ook in de Nederlandstalige gebieden het gebruik van het Frans op (bestuur, gerecht, notariaat, registratie, enz…). Hij verpakte deze kolonisatie onder het motto “De éénheid van het (Franse) grondgebied” en de “Bevrijding van de mens door de gedachten van de Franse Revolutie”! Dit soort staatsnationalisme leeft nog steeds bij de meeste staten die het federalisme als bestuursfilosofie en het regionalisme als “eenheid in verscheidenheid” nog niet ontdekten.
Politici moeten zich durven afvragen of zij niet zelf mee het klimaat scheppen waarin extreem-rechts goed gedijt. Vlaamse en Franstalige nationalisten moeten goed uitkijken welke deuren ze openen. Almaar praten over (vermeend) Waals profitariaat, culturele verschillen en ‘hoeveel beter Vlaanderen het zelf wel zou doen’, en anderzijds het FDFfanatisme, de provocaties van Happart en het verwijt dat de Vlamingen extreem-rechts zijn, zorgt voor communautair opbod dat de weg plaveit voor eigen volk eerst.
De “groepspersoonlijkheid” staat haaks op dit staats, piramidaal denken en handelen, dat vaak wordt “bewaakt” door een leger “in uniform” en dikwijls wordt beschermd door een akkoord tussen kerk en staat.
Weinig journalisten stellen deze dynamiek in vraag, bepaalde commentatoren gooien zelfs olie op het vuur. De meeste politici durven hier niet tegen ingaan, al tonen alle studies aan dat hun achterban tegen separatisme is. In conservatieve liberale kringen vindt men zelfs dat er misschien wel met het Blok gepraat kan worden. Gematigde en democratische nationalisten spelen mee zonder het zelf in de gaten te hebben. Men weze gewaarschuwd: opkomen voor de belangen van je volk is één zaak. Haat zaaien is - al is het ongewild - gewetenloos en gevaarlijk. Freddy Willockx Europees Parlementslid
DOORBRAAK nr. 5 - mei 1999
Bij mijn vele bezoeken in de Balkan tijdens de jongste jaren heb ik met lede ogen moeten vaststellen hoe menigeen in dat bevochten deel van Europa bleef ‘hangen’ in de (voor)oorlogse retoriek en het daarbij wit-zwart denken. Geschiedenis is en blijft er hoerapatriottisme en alles behalve een wetenschap… Kerken voeden volop deze traditionele pathos. Meer dan ooit moeten staats- en volksnationalisme onderscheiden worden. De negatieve soevereiniteit van staten die volkeren van hun cultuur mogen beroven, die oorlogen mogen ontketenen, enz… moet worden opgeheven. De naoorlogse internationale (vredes)akkoorden geven die richting aan, maar zijn spijtig genoeg niet afdwingbaar of stuiten op een ingebouwd vetorecht.
Willy Kuijpers Ere-Vlaams Volksvertegenwoordiger Burgemeester Herent
10
TRACTEBEL In uw artikel “Bye bye Bodson?” (Doorbraak maart) wordt een eerder vijandige houding ingenomen tegenover Tractebel. Nochtans bezet Tractebel een belangrijke plaats in het Vlaamse industriële weefsel: de nucleaire installaties van Electrabel en de LNGTerminal van Distrigas te Zeebrugge zijn daarvan de meest spectaculaire getuigen. Via haar internationaal netwerk exploiteert Tractebel haar grotendeels in Vlaanderen opgedane hoogtechnologische kennis. Ons beleid dient erop gericht te zijn de wereldwijde expansie van Tractebel in te schakelen in de Vlaamse (economische) politiek door een terugstroom te bekomen van dividenden, onderzoeks- en ontwikkelingsinvesteringen en industrieel prestige. Daartoe is er slechts één afdoend middel: het afdwingen van een Vlaamse deelname in het kapitaal van Tractebel. Hieromtrent zijn talloze constructies denkbaar, waarover Vlaanderen desnoods zelf rechtstreeks met de Franse meerderheidsaandeelhouder dient te onderhandelen. Het industrieel project van Tractebel is ook voor Vlaanderen te waardevol om het te saboteren. Bart Soens Melle
MINDERHEDEN Terecht is de Belgische en nog meer de Vlaamse regering omzichtig en weifelend bij het (nog niet) ondertekenen van de Europese Kaderconventie over de bescherming van nationale minderheden. Niettemin kan België niet eindeloos deze hete aardappel voor zich uit schuiven. Sommige staten, die de conventie al ondertekend hebben, deden dit met een voorbehoud. Zo bijvoorbeeld Groot-Brittannië dat alleen Europese minderheden bedoelt, dus m.a.w. de miljoenen inwijkelingen hiervan (terecht) wil uitsluiten. Duitsland bedoelt hetzelfde maar langs een andere weg: het somt de te beschermen minderheden op (Friezen, Denen, …) zodat alle andere (Turken) eruit vallen. Het beste wat België m.i. kan doen, is eveneens een voorbehoud maken. In Doorbraak las ik een goede aanzet hiertoe: het slot van het artikel «Minder of meer» (blz. 7). Inderdaad, door naar die zeer officiële bepaling te verwijzen, ontneemt men de Walen elke grond om voor hun in Vlaanderen ingeweken soortgenoten en voor de verfranste Vlamingen een Europese ‘bescherming’ in te roepen. Rob Lettens Asse
V RIJE
OUD-COMMUNISTEN
S
D E S LAG
OM
B RUSSEL
N
ogal wat Vlaamsgezinden hebben allicht de wenkbrauwen gefronst, toen het VB in Brussel met een tweetalige propaganda uitpakte. We hebben verscheidene redenen om dit te doen, indien we Broekzele, een stad die historisch én geografisch Vlaams is, niet willen verliezen aan PS en PRL-FDF.
In de hoofdstad wonen er bijna honderdduizend “officiële Vlamingen” (als Nederlandstaligen geregistreerd). Dat zijn Vlamingen die we niét in de steek mogen laten. Maar omdat vooral onder die Vlamingen de stadsvlucht relatief het grootst is, verliezen we bij elke verkiezingsronde Vlaamse kiezers (nu nog 14 procent). Door de slaafse houding van CVP en SP (en tot voor kort ook van de VU) verliezen we er bovendien ook steeds meer macht. We zijn dus genoodzaakt alles in het werk te stellen om voet aan de grond houden in Brussel en we moeten ervoor zorgen dat de Brusselaars voor Vlaanderen kiezen op het ogenblik dat België barst. Maar hoe bereiken we dat doel? Sedert jaren blijkt dat alleen het Vlaams Blok nog stemmen wint in onze zwaar verloederde hoofdstad. Dit met een radicaal programma. De huidige tweetalige campagne is erop gericht ook Franstaligen en wanhopige Brusselaars te overtuigen.
P E L R E G E L S
Inspraak staat open voor iedereen die een reactie kwijtwil op Doorbraak. Niet alle brieven kunnen worden geplaatst, dus hou het liefst bondig. In de vrije tribune laten we maandelijks iemand aan het woord die rond een actueel thema een persoonlijke bijdrage kwijt wil. Een vrije tribune telt maximum 3000 tekens. De redactie houdt het recht om inzendingen te weigeren of in te korten. Al uw reacties zijn welkom per post bij Doorbraak, Baron Dhanislaan 18, 2000 Antwerpen, per fax op (03) 248 21 83 of per epost bij doorbraak@vvb.org.
Die tweetaligheid is niet onlogisch, want in Brussel wonen zowat tweehonderdduizend verfranste Vlamingen, die niet zelden familiebanden hebben in Vlaanderen. Het zijn de afstammelingen van Vlamingen die een, twee of drie generaties geleden plooiden voor de sociale en culturele druk in de hoofdstad. Waarom zouden we trouwens sympathie hebben voor de verfranste Vlamingen in FransVlaanderen en niet voor die in Brussel? Bovendien zeggen we die verfranste Vlamingen, maar ook de andere Franstaligen zonder omwegen: - Brussel is onleefbaar zonder Vlaanderen. Denk maar aan de internationale luchthaven in Zaventem, de Ring op Vlaams-Brabants grondgebied, het zeekanaal naar de zevende
11
wereldhaven, kortom de economische interacties die voor driekwart op Vlaanderen zijn gericht. - dagelijks komen ongeveer 300.000 Vlaamse pendelaars, studenten en zakenlui hier werken, kopen, eten, zaken doen en FILIP DE MAN cultuur verbruiken - de Brusselaars sluiten qua mentaliteit veel beter aan bij het dynamische Vlaanderen dan bij het collectivistische Wallonië. Op dat vlak aarzelen we niet om het argument uit te spelen dat de belastingdruk in Vlaanderen een stuk lager zal liggen. Men vangt, zoals bekend, geen vliegen met azijn. - Alleen Vlaanderen kan middelen opbrengen die nodig zijn om de hoofdstad financieel te laten overleven. Momenteel doet België dat… met Vlaamse centen In ons “Contract met de Brusselaars” stellen we duidelijk dat het moet gedaan zijn met de pesterijen die de Vlamingen vaak moeten ondergaan in gemeentehuizen of in OCMW-ziekenhuizen. Daarom eisen we een effectieve tweetaligheid en effectief medebestuur, conform de VVB-congressen van 1991 en 1994. Conclusie: als we de Franstalige Brusselaars rechten garanderen inzake taal en cultuur, impliceert dat ook dat we ze in de hoofdstad in hun taal benaderen. De aanval is vaak de beste verdediging. Ons einddoel is de onafhankelijkheid van Vlaanderen mét zijn hoofdstad Brussel. Filip De Man Volksvertegenwoordiger
DOORBRAAK nr. 5 - mei 1999
O PINIE
In “Uit het Land van Maas en Waal” (Doorbraak april) noemt de auteur de partij Groen Links een partij van vooral oudcommunisten. Hoe komt de goede man erbij? Groen Links is een bundeling van – in volgorde van het jaar van oprichting – de Communistische Partij van Nederland (CPN), de Pacifistisch-Socialistische Partij (PSP), de Politieke Partij Radikalen (PPR) en de Evangelische Volkspartij (EVP), versterkt met een groot aantal groene en linkse partijlozen. Ten tijde van de bundeling van Groen Links had de PPR 2, de PSP 1 en de CPN en de EVP geen kamerzetels. Veel “oude communisten” waren tegen de fusie en richtten een eigen NCPN op… Waar haalt Hendrikx het dan vandaan om Groen Links een partij van vooral oud-communisten te noemen? Zeker omdat PPR en EVP zijn ontstaan als progressieve afsplitsingen van confessionele partijen en de PSP vooral anarchistisch getint was… Verder: inderdaad had de Partij voor Zeeland 8,1% van de stemmen in Zeeland. De Fryske Nasjonale Partij haalde in Fryslân evenwel 8,4%. Verder is deze partij, in tegenstelling tot de PVZ, ook op gemeentelijk niveau zeer sterk vertegenwoordigd. Leuk dat Doorbraak de Vlamingen over Nederland informeert, maar laat die informatie dan wel kloppen! Paul Henzen Schaarbeek
TRIBUNE
- de prijs was die Duitsland voor de
EEN POLITICUS MET TALENT
éénmaking moest betalen. Het was een
Gewezen minister van binnenlandse zaken Johan Vande Lanotte is beroepsmatig hoogleraar grondwettelijk recht.
B OEKEN
Samen
met
z’n
assistent
Geert
Goedertier en VRT-Wetstraatjournalist Siegfried Bracke schreef hij België voor beginners, dat een overzicht geeft van de staatsinstellingen in België, de drie machten, de lokale besturen, de internationale rechtsorde en de rechten en vrijheden. We kunnen vermoeden wat de
taakverdeling
was:
Goedertier
mocht de tekst schrijven, Bracke mocht die kneden voor het grote publiek, Vande
Lanotte mocht
er zijn
naam boven zetten. Mocht onze oudminister toch actief aan dit werk hebben meegewerkt, dan moet erkend
duidelijk signaal naar de andere Europese hoofdsteden: de grootmacht
Nederlandse
verankerde zich in
Herman Pleij als een meeslepend
Europa. Het his-
1991 in Maastricht beklonken.
Middelnederlandse letterkunde. Pleij
Over het EMU-verhaal schreef VRT-
meent in Hollands welbehagen dat er
journalist Lieven Verstraete het boek
geen Nederlands volkskarakter bestaat,
‘DE EURO. EEN UITDAGING VOOR
wel nationale eigenaardigheden. Die
EUROPA’. Hierin besteedt hij ook aan-
illustreert hij in de drie delen over het
dacht aan de politieke weerslag van de
nationaal, cultureel en persoonlijk wel-
EMU op België. Hoewel de overhevel-
behagen. Brengt dit boek iets bij in de
ing van de munt- en rentepolitiek een
discussie over nationale identiteiten?
belangrijke aderlating is voor de
Erg weinig. Pleij tekent een ander
Belgische staat, gelooft hij niet dat dit
Nederland dan Derk-Jan Eppink in
het einde van België betekent. Het fed-
Vreemde Buren, die onze noorderburen
erale België blijft volgens Verstraete
vergelijkt met Vlaanderen. Wellicht
een te belangrijke tussenschakel tussen
vallen de eigenaardigheden dan meer
de deelstaten en Europa.
op. Wie alleen nuttige dingen wil BDS
in
de
lezen, kan Pleij links laten liggen. “Een beetje samenhorigheidssymboliek is nodig, want anders krijgen we andere domme
soort zonder meer het beste wat voor
dingen”, kunnen we het werk samen-
de niet-gespecialiseerde belangstel-
vatten. Allemaal erg vrijblijvend en
lende ter beschikking staat. Duidelijk,
vooral hekelend.
bevattelijk, goed gestructureerd en
LIEVEN VERSTRAETE, ‘DE EURO. EEN
door het toch wel moeilijke publiek PDR
gespecialiseerd
kennen
hoogleraar,
didactisch auteur. Dit werk is in z’n
recht gegidst.
studenten
torische project werd in december
worden dat deze man talent heeft… als
didactisch overdacht wordt de lezer
MET WELBEHAGEN GELEZEN
auteur. Wat een welschrijvenheid. Wat
EUROPA’,
een meeslepende ironie. De meest
395
onnozele zinnen worden via zijn pen
VOOR
ICARUS, 128
Maar wat een taalgevoel heeft die
UITDAGING
BLZ.,
FR.
snoepjes. Zijn onderkoelde spot doet voortdurend denken aan Godfried Bomans. Lang geleden dat het lezen
JOHAN VANDE LANOTTE,
van een boek zoveel behagen schonk.
SIEGFRIED BRACKE
EN
Hollands welbehagen is het soort boek
GEERT GOEDERTIER,
dat de lezer in een zwart gat stort wan-
‘BELGIË VOOR BEGINNERS’,
neer die verbijsterd vaststelt aan de
DIE KEURE, 263
BLZ.,
950
VIJF JAAR NA BOUDEWIJN
FR.
laatste bladzijde gekomen te zijn. Voor de prijs moet je het ook niet laten.
Scoop bracht de bundeling van een PDR
artikelenreeks in Het Nieuwsblad/De Gentenaar naar aanleiding van het vijfjarige overlijden van Boudewijn in boekvorm. De eerste twee hoofd-
DE EURO In
1972
beslisten
de
staats-
en
regeringsleiders een EMU op poten te zetten. Maar de energiecrisis en monetaire en economische crisis gooiden roet in het eten. Halfweg de jaren ’80 duwde Delors Europa weer een eind vooruit met het project ‘Europa 1992’. En na de val van de Berlijnse Muur
stukken brengen geen spectaculair nieuws, maar geven een bondig en behoorlijk beeld van de Boudewijnjaren. Daarna wordt het wat rommelig. Goed leesbaar, meestal braaf, heel soms kritisch, gelukkig ook maar zelden stroperig. Kortom: een boek van artikelen uit een populaire krant. PDR
legde de Duitse bondskanselier Kohl, vooral op aandringen van Parijs, zijn
REDACTIE HET NIEUWSBLAD /DE GENTENAAR,O.L.V.
volle gewicht in de schaal voor de real-
POL VAN DEN DRIESSCHE. ‘DE KROONGETUIGEN.
isatie van de EMU. Kohl besefte dat de
ACHTER
EMU – en dus het einde van de D-mark
SCOOP, 147
DOORBRAAK nr. 5 - mei 1999
DE MUREN VAN HET BLZ.
12
KONINKLIJK PALEIS’ ,
HERMAN PLEIJ, ‘HOLLANDS WELBEHAGEN’, OOIEVAAR, AMSTERDAM, 155
BLZ.,
300
FR.
MEER VLAANDEREN Onder de centrale slagzin Kies voor meer Vlaanderen!!, voert de Vlaamse Beweging actie n.a.v. de parlementsverkiezingen. Met pamfletten, strooibiljetten en affiches wordt de Vlamingen gedurende twee maanden gevraagd te kiezen voor politici die zich willen inspannen voor een volgende fase in de staatshervorming. In Vlaams-Brabant wordt ook actie gevoerd voor splitsing van de tweetalige kieskring Brussel-Halle-VilvoordeWallonië. In tal van Vlaams-Brabantse gemeenten zullen pamfletten worden gebust, met als opschrift ‘Nous sommes candidats chez vous’, duidend op de Waalse politici waarop inwoners van pakweg Roosdaal, Kapelle-op-denBos en Kampenhout kunnen stemmen. Beide campagnes worden verder ondersteund door ludieke acties en het nodige lobbywerk bij de politici.
W
E G
M E T
D E
H A N E N
Drie weken na 1 april werd de monsterhanencollectie van premier en Vilvoordenaar Jean-Luc Dehaene in de tuin van het Karmelklooster De Troost ten voeten uit of met poten en al tentoongesteld. Wat meer is, onze bigboss was zo bereidwillig meer dan honderd exemplaren van zijn nog dagelijks aangroeiende collectie te koop aan te bieden en de opbrengst integraal te schenken aan het restauratiefonds van de Troost. Met een authentiek attest van origine van de vorige eigenaar a.u.b. Dus helemaal geen afdankertje van een andere premier, dat tot verwondering van de betrokkene in De Slegte terecht is gekomen. U kan zich indenken dat in dat weekeinde de hanen van Dehaene voor onze sympathieke zusters van de Karmel geen windeieren zullen gelegd hebben. Wat heeft ons Brabants trekpaard bezield om in deze pre-electorale periode een aanzienlijk deel van zijn hanenharem uit te stallen en ze aan de Vilvoordse pjeirefretters aan te bieden? Uit menigvuldig TV-beeld weten we dat het al jaren de geplogenheid is om onze ex-Bruggeling, die zich doorgaans niet van achteren zet en liever haantje-de-voorste-speelt, bij een of ander officieel bezoek een haan in kunstvorm aan te bieden. Van China tot Zuid-Afrika. Soms in de vorm van ruilhandel. Varkenspoten voor Chinezen, hanenpoten en wat er aan vast hangt voor den dezen. Nu is mettertijd zijn Vilvoords stulpje met zoveel hanen opgesmukt geraakt, dat hij ze zelfs aan de hanenbalken niet meer kwijtgeraakt. Daarom vertikt hij het de zes faciliteitenburgemeesters nog te ontvangen, ook al dringen vurige Waalse partijhaantjes daar steevast op aan. Stel je voor: nog eens zes hanen, cadeaus van zes stoute kapoenen, erbij. Nog een pak afstofwerk voor zijn Celientje meer. Die heeft nu al de handen vol met strijkwerk van de broeken van manlief. Dus heeft onze zeehondenminnaar zijn hanencollectie willen uitdunnen. Zoals dat gebeurde met het dierenpark in zijn omgeving, dat men ook grotendeels etnisch heeft gezuiverd met het mes op de keel. Of hij bij deze hanenselectie een kunstkenner met of zonder hoge Hoet heeft geraadpleegd weten we niet. Feit is dat hij hiervoor ook niet te rade is gegaan bij uw Wilhelmus.
VAKANTIETAALTJE Met hun uitstekende Engels kunnen Nederlanders overal terecht. Vlamingen denken van zichzelf ook vaak hetzelfde. We spreken een mondje Engels, en we denken meteen dat we echte taalvirtuozen zijn. De Nederlandse Vereniging van Leraars van Levende Talen doorprikte deze mythe. ‘De meeste Nederlanders spreken een vrolijk vakantietaaltje. Om het te begrijpen is een grondige kennis van het Nederlands echter onontbeerlijk. (…) Als ze (buitenlanders) gaan informeren naar verschillen, betekenissen, achtergronden of werkwijzen, ontstaan al gauw problemen.’ Conclusie van de vereniging: ‘we hebben de neiging ons Engels te overschatten.’ (Levende Talen, maart 1999)
ENGERLANDS
DEVOLUTIE Volgens een recente enquête vindt slechts 1% van de Britse bevolking dat de grondwet en de op stapel staande Devolutie een van de belangrijkste politieke onderwerpen die het land beheersen. Nog minder dan in België, zou je zeggen. Maar ook in GrootBrittannië is het communautaire of regionale het element waarrond álle debatten draaien. Moeten we er dan niet eerder de conclusie uit trekken dat het te technisch is voor de modale Brit/Belg, dan wel dat men er niet van wakker ligt? Want ginds, net als in Vlaanderen, is een overgrote meerderheid in elke regio gewonnen voor meer autonomie…(The Economist, 27 maart)
13
In zijn laatste parlementaire maanden blijft Vlaams-Parlementslid Herman Suykerbuyk (CVP) actief. Hij liet zich opmerken naar aanleiding van het feit dat aan de Nederlandse universiteit van Wageningen de onderwijstaal in de laatste twee studiejaren Engels zou worden. Herman Suykerbuyk stelde deze vraag o.m. aan het ministercomité van de Nederlandse Taalunie, die in het begin van de jaren negentig al de Nederlandse minister Jo Ritzen (CDA) terugfloot, nadat deze had te kennen gegeven dat het universitaire onderwijs van onze noorderburen in het Engels ‘mocht’.
DOORBRAAK nr. 5 - mei 1999
V RIJ - SPRAAK
R ECHT
U IT HET LAND WAAL
VAN
M AAS
EN
OP AFSCHEIDING
STOP REKENINGRIJDEN Voelt u zich ook ongemakkelijk bij het conflict in Kosovo? Ongemakkelijk omdat weer oorlog wordt gevoerd in Europa. Het is in de mens ingebakken om soms tot het uiterste te gaan. Dé waarheid bestaat dikwijls niet. Je moet er mee leren leven, maar het is zo moeilijk. Ik word ook ongemakkelijk van de berichtgeving. Gelouterd door ervaring, bijvoorbeeld in de Golfoorlog, heb ik de neiging om wat CNN en co. op de buis brengen als propaganda te registreren. Bij oorlogen speelt het propagandaeffect natuurlijk altijd. ‘Onze’ bombardementen waren succesrijk, troffen doel, er vielen alleen schuldige slachtoffers en de eigen soldaten bleven ongedeerd. Maar zopas werd in mijn gemeente, Mortsel, een gedenkplaat onthuld voor de bijna 1000 burgerslachtoffers van een misgelopen geallieerd bombardement (van ‘ons’ dus) tijdens de tweede wereldoorlog. Hoe werd daar toen over bericht? Nieuws over vreemde gebieden, meestal van journalisten zonder voeling met plaatselijke toestanden en gevoeligheden, komen zelden verder dan halve waarheden. Lees in buitenlandse kwaliteitskranten over Vlaanderen, bedenk dat hier vrede heerst en de volle mogelijkheid tot vrije informatiegaring en vergelijk met de Balkan.
Tenslotte is er een fundamentele tegenspraak tussen het zoeken naar juiste informatie en het commercieel verhandelen van nieuws. Niet de meest juiste berichten komen door, wel de meest spectaculaire. Er zijn de getuigenissen van uit de biecht sprekende verslaggevers: mensen worden ingehuurd om vervaarlijk zwaaiend met kalasjnikovs nummertjes op te voeren. Het nieuws vanuit Kosovo is in de drie genoemde bedden ziek. Tenslotte word ik ook ongemakkelijk bij de vraag ‘waarom?’. Voor alle duidelijkheid: de strijd van de Kosovaren is gerechtvaardigd. Maar die van de Koerden, Tibetanen en Tsjestjenen ook. Die in Boedapest in 1956 of in Praag in 1968 eveneens. Maar in die gevallen trad (treedt) de NAVO niet op. De Turken zijn bondgenoten, de Chinezen met heel veel en de Russen (waren) te machtig. De ene verdrukking is de andere niet. Rechtvaardig is anders. Laten we hopen, bij alle vraagtekens die blijven, dat in Kosovo het zelfbeschikkingsrecht der volkeren wordt doorgedrukt (wanneer we dit schrijven is de afloop onzeker). Volkeren hebben het fundamentele recht op afscheiding. Daarover gaat het, of beter, zou het moeten gaan. Peter De Roover
C
O L O F O N
Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse Volksbeweging vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus). Hoofdredacteur: Dirk Laeremans - Eindredactie en redactiesecretariaat: Jan Van de Casteele Kernredactie: Karel Adams, Jan Van de Casteele, Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, Hans Michiels, Herman De Mulder, Anke Nobels, Peter De Roover, Bram De Schepper. Redactie-adres: Baron Dhanislaan 18, 2000 Antwerpen. Tel (03) 216 45 24 - Fax (03) 248 21 83 - e-post: doorbraak@vvb.org Abonnement: 585 fr. voor een abonnement van 12 maanden. Studentenabonnement: 385 fr. voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling. Internet-abonnement: 385 fr. voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet-abonnement. Abonnering door storting op rekening 409-9591911-13 van Doorbraak met vermelding van het type abonnement. U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van 600 fr. op rekening 409-9521741-71 van VVB-ledenadministratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging toegestuurd. Doorbraak is lid van de unie van de uitgevers van de periodieke pers. Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Baron Dhanislaan 18, 2000 Antwerpen.
DOORBRAAK nr. 5 - mei 1999
14
In februari startte de Toeristenbond ANWB de actie “Stop Rekeningrijden”. Deze grootste vereniging van Nederland (3,5 miljoen leden) kreeg aanvankelijk veel onterechte kritiek in de media: de leden zouden er niet achter staan en er zouden geen andere oplossing zijn voor het fileprobleem. De jaarlijkse ANWB-ledenvergadering in Gelderland heeft volledige steun aan de actie uitgesproken en protesteerde tegen iedere vorm van gecentraliseerde mobiliteitscontrole door overheid of bedrijven. Dit laatste zou in strijd zijn met artikel 12 van het Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (New York, 19 december 1968), dat voorziet in het recht zich vrijelijk te verplaatsen.
BIG BROTHER Reeds in 1989 kondigde VVD-minister Smit-Kroes een elektronisch tolheffingssysteem voor snelwegen in de Randstad aan, zogezegd om de files te bestrijden. Opvolgster Jorritsma (VVD) trof voorbereidingen. Boven snelwegen komen portalen met radar zend-ontvangers. Een zogenaamde transponderchip in de auto kaatst het signaal dan terug, de radar vangt het op en via een computernetwerk wordt een bedrag van de rekening van de automobilist afgeschreven. Auto’s zonder transponder worden gefotografeerd en krijgen een rekening. Nu wil de regering àlle wegen rond de grote steden in Holland en Utrecht voorzien van zulke portalen, met uitlopers tot in Gelderland en Brabant. Aftredend Europees commissaris Neil Kinnock bevestigde op 18 maart dat de buurlanden het in Nederland in te voeren systeem zullen moeten overnemen, om uiteindelijk tot één Europees verkeerscontrolesysteem te komen. Tachtig procent van de bevolking is tegen rekeningrijden (buro Inter/View). De regering wil deze zomer het parlement laten beslissen. Huidig minister Netelenbos (PvdA) ziet eventueel ook wel wat in permanente satellietcontrole van alle auto’s. Het gaat dus niet om filebestrijding, maar om burgercontrole. Oscar Hendrikx Nijmegen