1999.07.Doorbraak

België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828

7 Maandblad juli 1999

Vlaanderen staat in Europa

B EELD -S PRAAK

Afgiftekantoor Antwerpen X Baron Dhanislaan 18 2000 Antwerpen

FOTO WIM VAN CAPELLEN

VERKIEZINGEN ÔJEAN-LUC : ÔZîîVEEL

VOORKEURSTEMMEN HEB IK GEKREGEN.Õ

L EVENSNOODZAKELIJK Volgens

veel politieke commentatoren heeft de kiezer op 13 juni voor een ánder beleid gestemd. Nonsens, natuurlijk. Er is de jongste jaren helemaal geen beleid geweest. Althans niet op federaal niveau.

Natuurlijk, de euro is gehaald en we maakten een begin mee van de hervorming van justitie.

Dankjewel Europa, dankjewel conjunctuur en dankjewel Dutroux. En dankzij wat statistische trucs en een paar dozijn banenplannen, is zowaar ook de werkloosheid gedaald.

Voor de rest kón er gewoon geen federaal beleid worden gevoerd. Wat is er met de sociale zekerheid gebeurd? Met de loonkosten? Met de federale administratie? Er zijn federaal geen centen om iets nieuws te beginnen en er is geen overeenstemming om het bestaande aan te passen. Zo simpel is dat.

Dat is vandaag niet anders. Met straks 6 of 7 partijen in de federale regering is er nog altijd geen geld, en waarschijnlijk nog minder overeenstemming. Een gemeenschappelijk landbouwbeleid bv. is gewoon onhaalbaar. Als Vlamingen en Walen, groenen en liberalen (en eventueel de CVP) überhaupt op één lijn te krijgen zijn.

Ofwel zorgen de partijen dus eerst voor structuren die wél werken, en dat betekent een ver-

3

De Belgische staatsstructuur maakt het politici onmogelijk om degelijk te besturen. Voor Matthias Storme tonen de verkiezingen aan dat steeds meer mensen dit inzien.

HOEZO, regaande staats(her)vorming. Ofwel doen ze de komende vier jaar hetzelfde als vroeger: bijzonder weinig. Met het gekende resultaat.

Voor een behoorlijk aantal aanstormende blauwe kandidaat-ministers zal de staatshervorming echter worst wezen. Eindelijk macht!

De groenen geloven dan weer dat goed bestuur binnen België nog kan.

Men kan de staatshervorming dus opnieuw op de lange baan schuiven. Tot weer een nieuwe schare politici gefrustreerd inziet dat je met oude structuren geen nieuwe politiek kunt maken. Er zal dan - in het beste geval - weer vier jaar niets gebeurd zijn, met alle gevolgen vandien.

De kiezer wil eindelijk een écht beleid. Dat impliceert de facto minder België én efficiëntere manieren van solidariteit dan binnen België ooit mogelijk zijn. Vlaanderen verdient het, voor Wallonië is het levensnoodzakelijk.

STAATSHERVORMING?

SEX-APPEAL

POSITIEVE STRATEGIE

7

VVB-voorzitter Ivan Mertens pleit voor een nieuwe strategie. Het klaagzangflamingantisme is verleden tijd. Een pluralistische Vlaamse Volksbeweging wil de krachten bundelen.

BRUSSEL

MINDER

VLAAMS

8

Wie Demol buiten beschouwing laat, stelt vast dat de achteruitgang van de Vlaamse partijen in Brussel nog niet is gestopt.

BESMET

9

In het kielzog van veel Belgische schandalen beschadigt de dioxinecrisis het imago van Vlaanderen in het buitenland.

ELF Dirk Laeremans hoofdredacteur

6

Dirk Achten schreef een heldere analyse over het einde van België. Peter De Roover voegt eraan toe dat de Vlaamse Beweging nood heeft aan meer sexappeal.

VLAANDEREN Als we blijven aanmodderen, komen we in scenario’s terecht die voor niemand echt aantrekkelijk zijn.

4-5

Vlaanderen leek echt wel zin te hebben in een nieuwe staatshervorming.

Vlaams-Parlementsleden werkten ijverig aan dat dossier. Een vernieuwing in gevaar?

JULI

11

Jari Demeulemeester van de Brusselse cultuurtempel Ancienne Belgique over de Gulden-Sporenviering in Brussel.

P

ADIEU DEHAENE?

E R S W I J S

Anderlecht-manager Michel Verschueren in De Morgen, 11 mei: ‘Ik hoop dat het gezond verstand zegeviert, dat de centrale krachten in dit land rust en vrede brengen.

België moet één blijven. Er zijn wel aanpassingen mogelijk, maar we hebben nu 25 jaar gewerkt aan de nieuwe – noodzakelijke – staatsstructuur. Versnippering zou moordend zijn.’

Brigitte Grouwels in Knack, 9 juni: ‘Uit zelfverdediging trokken we (de Brusselse Vlamingen – red.) ons terug in onze Vlaamse instellingen. Het is tijd om daar weer uit te komen en onze deuren wagenwijd open te gooien. We moeten de Franstaligen laten zien hoe de Vlaamse steden zich de jongste tijd hebben ontwikkeld.

We hebben iets te bieden.’

Mark Grammens in Journaal, 20 mei: ‘Afgezien van de VUB-kliniek in Jette kan een Vlaming met alleen maar kennis van het Nederlands in geen enkele Brussels ziekenhuis terecht. Weigert hij Frans te spreken, of kent hij geen Frans, dan doet hij er, in het belang van zijn gezondheid, goed aan zijn overplaatsing naar een andere kliniek te vragen. Zo simpel is dat. Hetzelfde geldt voor metro, postkantoren, enz.’

Prof. dr. Mieke Van Haegendoren in Vlaams Marxistisch Tijdschrift, juni: ‘Recent onderzoek wijst bovendien uit : meer hulp betekent niet noodzakelijk meer groei. IJveren voor een confederaal België betekent bijgevolg in geen enkele zin een verminderde solidariteit met Wallonië.

Solidariteit tussen de regio’s is één van de basisprincipes van de Europese Unie; a fortiori moet dit gelden binnen België.’

Antoon Roosens in Meervoud, mei-juni: ‘De verdediging van het zieltogende Belgische regime is geen linkse doelstelling.

Met het verdwijnen van de huidige Belgische staat, verliest de oude heersende klasse haar politieke macht. Dàt is de linkse doelstelling.’

Henri Dupuis, hoofdredacteur van en in Trends Tendances, 17 juni: ‘Vermits ook VU-ID een goed resultaat gehaald heeft, is meer dan 25% van het Vlaams Parlement vandaag de dag openlijk separatistisch. Alle Vlaamse partijen zullen hiermee rekening houden, behalve misschien Agalev, dat – ondanks de overwinning – niet genoeg zal wegen. Rien n’est donc joué quant à l’avenir institutionnel du pays.’

We zetten toch maar een vraagteken achter onze titel. Dehaenes prompte terugtreden na de verkiezingsnederlaag werd door commentatoren als een geweldig dappere daad omschreven.

Wat kon die man teneinde een minimum aan fatsoen te bewaren anders doen na zo’n pandoering? Maar toen zijn voorkeurstemmenaantal bekend werd, maakten sommige van die commentatoren van Dehaene zowat de winnaar van deze verkiezingen. Logisch nochtans, die score van de (ex-)premier.

Wie toch nog CVP bleef stemmen, wilde in de gegeven omstandigheden uiteraard meteen ook Dehaene steunen. En zo trokken de CVP-kiezers zich met z’n allen terug op het Dehaeneeiland. Het laatste carré, zou Guido Fonteyn zeggen. Maar het biedt JeanLuc wel een gedroomd argument om de optie van de terugkeer open te houden, “wanneer het land hem nodig heeft”.

RIJK José Happart, geciteerd in Knack, 16 juni: ‘Ik wens geen ministeriële verantwoordelijkheid op federaal vlak, want ik heb mijn buik vol van de Vlamingen. Het is een volk, wat zij ook mogen beweren, dat meer fraudeert dan werkt.’

Guy Verhofstadt in Knack, 16 juni: ‘Het is niet omdat Wallonië voor paars zou kiezen dat dat ook bij ons het geval moet zijn. Ik verzet mij tegen de logica dat we in Vlaanderen moeten toepassen wat Wallonië eerst beslist heeft. Dat is alvast één oude Belgische gewoonte waar we willen mee breken.’

Het Belgische vorstenhuis is niet bepaald arm. Integendeel. Volgens het Britse blad EuroBusiness eindigen de von Saksen-Coburg Gotha’s op de vijfde plaats in de ranglijst van tien nog regerende koningshuizen in Europa.

Een zeer voorzichtige schatting doet het vermogen van de familie op bijna 91 miljard uitkomen. Nochtans worden ook de bezittingen van de staat (onroerend goed o.a.) meegerekend.

Volgens het blad zou een deel daarvan bij eventuele privatisering toch naar de familie gaan, dus…

NT2 Over Nederlands als tweede taal in Brussel is de laatste tijd nogal wat te doen. Reden genoeg voor de Katholieke Universiteit Brussel en het Vlaams Komitee voor Brussel om hierover een colloquium te organiseren. Uitgangspunt: steeds meer anderstaligen vertonen belangstelling voor het Nederlands.

Die belangstelling lijkt allicht ingegeven door het vooruitzicht op een job of verdere uitbouw van een carrière. Het kan moeilijk anders, want in de Brusselse economische regio blijkt door gebrek aan kennis van het Nederlands de doorstroming naar de arbeidsmarkt zeer sterk bemoeilijkt. 80% van de Brusselse werklozen zijn Nederlandsonkundig. Slechts 4% Nederlandstalig… (De Brusselse Post, mei) DOORBRAAK nr. 7 - juli 1999

2

TWEETALIG? Handelaars in de Brusselse Nieuwstraat zijn wanhopig op zoek naar perfect tweetalig winkelpersoneel. Volgens de winkeliers is 50% van hun klanten Nederlandstalig – op zaterdag zelfs 65% – en is tweetalig verkooppersoneel absoluut onontbeerlijk. De Brusselaars die zich aanbieden kunnen echter onvoldoende of geen Nederlands en de niet-Brusselse tweetalige Vlamingen willen zich niet meer verplaatsen om op onregelmatige uren te komen werken tegen minimumlonen.

KWALITEITSZORG Alle middelbare scholen kregen van het Vlaams Centrum voor Kwaliteitszorg een uitnodiging voor een colloquium. Eigenlijk was het een “invitation”, met “registrationform”. De hele kaart was eentalig Engels. Geen woord Nederlands te ontdekken. Maar zoals geweten loopt het in het Vlaams onderwijs vol met Engelstaligen. De zorg voor de Vlaamse kwaliteit is bij het Vlaams Centrum voor Kwaliteitszorg dan ook geweldig. Het thema, vraagt u? Oh ja, “different & daring entrepreneurship in the 21st century”.

Gaat het over de heroprichting van de Brusselse voetbalploeg die ooit in twee fasen opging in het huidige RWDM? Wij dwalen. Daring betekent: stoutmoedig, gedurfd, gewaagd, vermetel.

Kortom, die Engelse uitnodiging was heel erg “daring”.

RSZ-TAALKADERS De RSZ heeft een ontwerp van taalkaders voorgesteld met een nieuwe verdeling van de betrekkingen. De directiebetrekkingen worden 50N/50F verdeeld. Voor de niet-directie betrekkingen wordt een verdeelsleutel 53,69N, 47,31F voorgesteld. Ver van een eerlijke 60/40 verdeling dus…

Voor het tweetalig gebied BrusselHoofdstad “vindt” de RSZ een 84,6F/15,4N-verhouding. Nochtans zijn ongeveer de helft van de werknemers er Nederlandstaligen, maar de RSZ noteert alleen de taal van de werkgever…

TAALINSPECTIE ONDERWIJS Minister van Wetenschapsbeleid Y. Ylieff werd bevraagd over het nietfunctioneren van de taalinspectie in de scholen van de faciliteitengemeen-

V ERLIEZINGEN Over de verkiezingen van 13 juni zal nog wel enige tijd worden nagepraat. Mag ik enkele aanzetten geven? Aangezien 13 juni de feestdag is van St-Antonius van Padova, patroon van de verloren zaken, gaan we eerst na wat verloren is.

Verloren is vooreerst de strategie van de verovering van Brussel met Demol.

De Vlaamse Beweging zal hieruit lessen moeten trekken: door definitief te aanvaarden dat Brussel ook op wetgevend vlak niet kan worden bestuurd zonder het akkoord van de meerderheid van de Brusselaars, althans wat betreft die bevoegdheden die niet door de Gemeenschappen afzonderlijk kunnen worden uitgeoefend. De uitbreiding van die laatste (met name met gezondheidszorg, rechtsbedeling en enkele andere) blijft echter een absolute prioriteit voor de Vlaamse Beweging. De idee van een gemeenschappelijk bestuur over Brussel met Wallonië moeten we echter uit ons hoofd zetten.

Verloren is ook de mogelijkheid om Vlaanderen met slechts twee partijen te regeren. Dit vermindert Vlaanderens slagkracht vergeleken met Wallonië.

Bezinning is nodig. Misschien zou het Engelse kiesstelsel toch nog zo slecht niet zijn. Het is een taak van het Vlaams Parlement om, in het kader van de verdere zelforganisatie van Vlaanderen (“constitutieve autonomie”) het debat daarover op te starten.

Gewonnen daarentegen is de slag om de kiezer tegen het belgicisme. Een vierde (24,8%) van de Vlamingen stemde nu al voor partijen die kiezen voor Vlaanderen als een zelfstandige lidstaat

ten, van Komen en in de internationale school van Mol. De minister erkende dat het taaltoezicht op deze scholen niet meer werkt, omdat de taalcommissie en de taaljury niet meer werken

3

in Europa (VB en VU&ID). Opnieuw een stijging met 3,5%. Nog eens 44,1% van de kiezers kozen voor partijen die uitdrukkelijk méér Vlaanderen willen (CVP + VLD). Tezamen geeft dat 68,9% voor een verregaande Vlaamse autonomie. 26,6% van de stemmen gingen naar partijen die wel sommige bijkomende Vlaamse bevoegdheden steunen, maar in het geheel genomen niet duidelijk zijn over “méér Vlaanderen” en wat de staatsvorming betreft dus eerder voor het status quo kiezen (SP + AGALEV).

Slechts 3% van de stemmen gingen naar de indrukwekkende lijst partijen die België willen versterken (Vivant, PVDA, FN, UDDU, Alliance, PNPb).

Ondanks de barnumcampagnes van BPlus is de macht van het geld niet in staat geweest om de Vlamingen belgicistisch te doen stemmen.

Resultaat: België-Vlaanderen: 3 - 69!

Wil dat nu zeggen dat 69% bewust kiest voor een verregaande Vlaamse zelfstandigheid? Wellicht niet, maar wel dat zovelen hun vertrouwen geven aan partijen die hebben ingezien ‘dat de Belgische staatsstructuur en de bestaande bevoegdheidsverdeling het de politici onmogelijk maken om tegemoet te komen aan de “werkelijke’’ bekommernissen van de burger’, zoals Bart Maddens eerder al schreef in De Standaard (9 dec.1998). Vandaag is dan ook het probleem niet langer of men dit inziet, maar FOTO DOORBRAAK wanneer men er nu eindelijk verder werk van maakt.

Matthias E. Storme

sinds 1984(!) en er slechts 1 taalinspecteur is in plaats van 4, een Franstalige.

Volgens de minister zal er eerstdaags een examen worden uitgeschreven…(Nieuw Klimaat, mei 1999) DOORBRAAK nr. 7 - juli 1999

EIEREN

LOPEN

H OEZO ,

STAATSHERVORMING ?

W ETSTRAAT

Door

de kippenhistorie en de groene overwinning is de hele dicussie over de staatshervorming wat op de achtergrond geraakt.

Verhofstadt heeft op de verkiezingsavond nog laten weten dat dit onvermijdelijk op de agenda komt, maar velen hebben al laten verstaan dat er dringender zaken zijn dan een rondje communautair bekvechten. Ten onrechte, zoals vele Belgische politici al in het verleden mochten ervaren.

Vlaanderen is Wallonië niet. Of het nu gaat over onbemande camera’s of eenheidspolitie, over tabaksreclame of asielbeleid, over wapenhandel of verkeersveiligheid en mobiliteit, over loonnormen of werklozencontrole, over de goede werking van de spoorwegen of van de ziekteverzekering. De kloof tussen beide landsgedeelten lijkt met de dag te groeien en ook duidelijker te worden. De Vlaamse politieke klasse koos van in het begin voor geleidelijke verandering. Binnen België omdat het moest. Dat resulteerde eerst langzaam in moeizaam bevochten taalwetten (1873-1963) en nadien met elkaar steeds sneller opvolgende grondwetsherzieningen en staatshervormingen (1970, 1980, 1988, 1993).

SCHRIKKELNOTA Minister-president Van den Brande lanceert in 1996 een Discussienota voor verdere staatshervorming, de zogenaamde Schrikkelnota. De strategie is eenvoudig: als de Vlaamse partijen eerst overeenkomen wat ze samen willen, kan dat niet door de Franstaligen genegeerd worden. Via debatten, hoorzittingen en overleg zoeken parlementsleden uit alle Vlaamse partijen in de Commissie-Staatshervorming onder het voorzitterschap van Johan Sauwens drie jaar lang naar een Vlaamse consensus.

Maar eind oktober 1997 geven sommige CVP-tenoren tegengas. Dehaene en Herman Van Rompuy zijn ‘geen vragende partij’. Vlaams minister Eric Van Rompuy ziet zijn collega’s ‘fietsen in het luchtledige’ en acht Vlaanderen niet DOORBRAAK nr. 7 - juli 1999

Europees gemiddelde van één op drie.

De Walen betalen ook minder belastingen (89% van het landsgemiddelde). In de sociale zekerheid stroomt ca.

85 miljard van noord naar zuid. ‘De Waalse overheid heeft te lang gedacht dat de redding van elders zou komen’, stelt UWE-directeur Xavier Desclée. Gérard Deprez vertelt aan De Morgen dat Wallonië en België economisch alles – ondermeer de euro - aan Vlaanderen te danken hebben.

FOTO DOORBRAAK

ÔLEIDT PATRICK DEWAEL DE VLAAMSE REGERING EN KAN HIJ WAT

VAN DEN BRANDE NIET KON ?Õ

klaar voor een staatshervorming. Zijn partijgenoot Herman Suykerbuyk reageert boos, anderen houden zich op de vlakte.

Een jaar later laat de brede Vlaamse Beweging opvallend van zich horen.

Op een feestmeeting van het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen (OVV, meer dan 60 verenigingen met bijna 800.000 leden), wordt openlijk gepleit voor een onafhankelijke Vlaamse staat. Vooral de lijst prominenten die zich achter het OVV schaart, maakt indruk.

‘STAATSHERVORMING ?

C’EST ONBESPREEKBAAR.’

Ondertussen luidt in in het zuiden de Union Wallonne des Entreprises (UWE) de noodklok: Wallonië telt eenderde van de Belgische bevolking, maar produceert slechts eenvierde van de nationale rijkdom. Het zorgt slechts voor 20% van de investeringen in dit land en krijgt 37% van de sociale voorzieningen. Amper één inwoner op vijf werkt er in de privé, tegenover een

4

Van den Brande laat enkele weken later in The Guardian koudweg vallen dat België het jaar 2015 of 2020 niet zal overleven. Hij stelt dat het Belgische cement is verbrokkeld, pleit voor “regionalisme” en zoekt de kern van de kloof in de Waalse keuze voor een overheidsgebonden economie.

Goed nieuws voor de liberalen die met de hulp van wat ex-VU’ers hun blauw met geel-zwart mengen! Niet veel later draait de SP op haar “Toekomstcongres” de klok een paar jaar terug, tot ontgoocheling van Norbert De Batselier. Agalev kijkt nogal meewarig naar dit alles: dit is niet ons thema.

Wij komen goed overeen met het (sterkere) Ecolo, en bovendien rijmt Vlaams op Blok.

SPEELTIJD De Vlaamse parlementariërs werken zich verder doorheen 33 hoorzittingen en 120 vergaderingen. De CommissieStaatshervorming keurt op 3 februari een resolutie goed met een wisselmeerderheid (CVP-VLD-VU), dus zonder de SP en de – zo begeerde – consensus.

Voor de federale CVP-partijtop is de speeltijd plots voorbij. Dehaene en Van Rompuy (‘totaal onhaalbaar’), de Brusselse CVP-top (Chabert: ‘institutioneel slagveld’) en een tweeslachtige Van Peel (‘inspirerend’) laten hun respect bewonderen voor het werk van het eerste rechtstreeks verkozen Vlaams Parlement. Wallonië klapt volledig toe: alle Waalse klokken luiden dat er geen grondwetswijziging komt.

Maystadt (‘Wij kunnen lang neen zeggen’) en Busquin (‘C’est onbespreekbaar’) zijn duidelijk.

VIJF PUNTEN

De Franstalige partijvoorzitters staan voor een open doel en scoren met een eensgezind ‘non’ (Le Soir, 05.03). PRLFDF-MCC-voorzitter Louis Michel verheugt zich erover dat de Vlaamse eisenbundel het Franstalige front alleen maar sterker heeft gemaakt. De Waalse minister-president Robert Collignon (PS) vergelijkt het ’onverdraagzame’ Vlaanderen met Servië en Wallonië met Kosovo. Di Rupo glimlacht even als hij zegt dat zes miljoen Vlamingen niets kunnen realiseren als de vier miljoen Franstaligen niet mee willen.

GRONDWET Op 19 april wordt die macht bevestigd als de federale regering de lijst vastlegt van grondwetsartikelen die voor herziening vatbaar zijn. De CVP laat nog even grondwetsspecialist Alen opdraven om te zeggen dat het allemaal ook zonder grondwetsherziening kan.

Iedereen begrijpt het signaal: een staatshervorming is voor de CVP geen breekpunt. Maar ook Laken deelt de lakens uit. ‘Het Hof voelde zichzelf en België al wankelen’, verduidelijkt Guy Tegenbos in De Standaard (20.04).

De Franstalige partijen reageren opgelucht. Aan Vlaamse kant was alleen Agalev duidelijk positief. ‘Er zijn belangrijkere dingen dan een staatshervorming’, stelt kamerlid Frans Lozie. Aan Vlaamse kant veroordelen VLD, VU en Vlaams Blok de zoveelste “capitulatie” van de CVP, nu al vóór de verkiezingen.

W ETSTRAAT

Op 3 maart moet het Vlaams Parlement de knoop doorhakken. Binnen een gespleten SP (Erdman vindt meer bevoegdheden niet nodig) onderhandelt De Batselier, de meest Vlaamsgezinde SP’er, een compromis. De oorspronkelijke resolutie wordt in vijf resoluties opgesplitst, de SP kan er vier mee goedkeuren. Is het glas halfvol of halfleeg? De nationale CVP-leiding voelt de druk, maar Dehaene kan de taal “van de oude Davidsfonds-congressen” van zijn Vlaamse collega’s niet totaal negeren.

Van Peel verzwakt de resoluties tot een vijfpuntenprogramma van de CVP, waaraan hij ‘onverkort’ zou vasthouden bij een volgende regeringsvorming.

Het Vlaams Blok spreekt harde taal: ‘Onafhankelijkheid is niet tegen Wallonië gericht, maar is nodig om een eind te maken aan een slecht huwelijk waarin de ene partner steeds wordt bedrogen’, stelt Joris Van Hauthem in het Vlaams Parlement. De VLD heeft het over ‘bricolage’. Lionel Vandenberghe (IJzerbedevaartcomité) waarschuwt dat tegenover een Waals veto het separatisme staat. Het OVV eist een Vlaamse grondwet.

‘De weigering te praten over de organisatie van de federale staat, plaatst meteen de vraag naar de zin van die staat op de agenda’, is het commentaar van Dirk Achten, (DS, 21.04), die kort daarna zijn stelling documenteert in Achter België. Zijn collega Guy Tegenbos stipt aan dat efficiënt beleid best gedecentraliseerd is. ‘Voor België geldt wat opgaat voor bedrijven die interne herstructureringen weigeren en waar deelgroepen dit blokkeren: het zal ten onder gaan. Hoe meer blokkeringen er komen, hoe sneller dit proces zal verlopen.’ (DS, 24.03)

DE MINISTER-PRESIDENT WERD ONDER HET GEWICHT VAN ZIJN FEDERALE PARTIJGENOTEN IN DE SCHADUW GEDUWD.

Het thema blijft op de agenda. Begin mei pleiten Trends-directeur Frans Crols (economisch) en prof. Matthias Storme (politiek-juridisch) op het Zangfeest voor een onafhankelijk Vlaanderen in een Europese Statenbond. Het ANZ verzamelt 23.000 handtekeningen om van het Vlaams Parlement een grondwet te eisen. Op het congres van het Vlaams Economisch Verbond (VEV) denkt men een stuk mee in die richting: ‘Als de politici de staat niet verder hervormen, dan zal de economische diversiteit van regio’s, bedrijfstakken en ondernemingen in Europa hen daar wel toe verplichten’.

Katoen-natie-baas Fernand Huts en politici als Karel De Gucht (VLD) nemen in hun pre-electorale publicaties duidelijke standpunten in.

Vlaanderen moet niet alleen eigen sociale zekerheid en fiscaliteit krijgen, maar ook een stem in de Europese Ministerraad.

Ook Jan Huyghebaert, voorzitter van Almanij en KBC Bank, laat weten dat fiscaliteit, loonpolitiek en zelfs sociale zekerheid in aanmerking komen voor defederalisering; ‘Brussel en de staatsschuld houden ons voorlopig aaneen’.

(Knack, 09.06). Onder meer de professoren Robert Senelle en Eric Ponette

5

blijven publiceren over de miljardentransfers richting Wallonië.

EN NU? In de spurt naar de verkiezingen van 13 juni duwt de kippencrisis het communautaire dossier naar de achtergrond.

Als informateur wil Louis Michel het daar graag houden, maar dat is zonder de VU gerekend. Op haar verkiezingscongres nam de VLD Vlaams gas terug, maar informateur Verhofstadt heeft een en ander vast doorgesproken met de VU&ID, die een federale regering zonder staatshervorming niet ziet zitten, maar wel Vlaams wil gaan. En met de SP en Agalev, voor wie een verdere staatshervorming geen prioriteit is. Voor veel CVP’ers is ze dat wel. Maar die zijn door hun federale ministers toch wat in de hoek gedrumd. Het kan in de eerstkomende weken en maanden nog alle kanten uit, maar de druk op de Vlaamse partijen is groot. Al is het maar omdat het Vlaams Blok van elke misstap kan profiteren.

JVdC

DOORBRAAK nr. 7 - juli 1999

DEFINITIEF?

NA ‘ACHTER BELGIË’

NU

DOORDENKEN OP DE VRAAG

‘ACHTER ACHTEN’ ACHTER ACHTEN

NOG WAT SEX-APPEAL GRAAG

B OEKEN

Dirk

Achten, hoofdredacteur van De Standaard, schreef met “Achter België” zonder meer een van de belangwekkendste boeken van de jongste jaren. Als iemand met veel geld nu iets nuttigs wil doen voor Vlaanderen, dan financiert die een Engelse vertaling.

DIRK ACHTEN: CORRECT, MAAR KOEL: ÒBELGIè WERKT NIET MEERÓ

Dirk Achten is een keurige verschijning: slank, steeds onberispelijk in het pak, correct en degelijk. Zo’n mijnheer spreek je alleen met veel schroom aan met Dirk. Kortom, de ideale schoonzoon, waarvan de meeste schoonmoeders alleen maar kunnen dromen wanneer ze de bierbuikige, ongeschoren en wat passieve verwekkers van hun kleinkinderen over de vloer krijgen. Die vleesgeworden degelijkheid brengt in ‘Achter België’ met wiskundige rationaliteit een vernietigend oordeel over België.

Vlaamse topjournalist, hoofdredacteur van Vlaanderens leidend dagblad, met zijn stijl en aanpak de visie van de moderne Vlaamse Beweging bevestigt, is natuurlijk van het grootste belang. Zijn sneertjes aan ons adres nemen we er graag bij (zeker omdat hij met de neobelgicisten evenzeer - en naar wij menen met meer reden - zwaar afrekent).

Het boekje is heel erg Achten en daarom ook erg dun. Een droom voor luie lezers, want op een uurtje ben je er door. Achten houdt niet van franjes en wat op 78 blz. kan geschreven worden, heeft geen 100 blz. nodig. Achten pleit niet voor Vlaamse zelfstandigheid omdat hij flamingant is (hij is dat wel), maar omdat België niet meer blijkt te werken. Daarom en daarom alleen moeten we koel besluiten tot het stopzetten van het project België.

EEN VERNIETIGEND OORDEEL

DIRK ACHTEN

BRENGT MET

WISKUNDIGE RATIONALITEIT

NAADLOOS Het is aanmatigend om de vergelijking te trekken tussen dit werk en hetgeen Jan Jambon en ondergetekende enkele jaren geleden bijeenschreven. Achten is een topjournalist, Jambon-De Roover twee verdienstelijke prutsers in de marge. Toch lijkt het mij dat Achtens boekje naadloos aansluit bij Vlaanderen staat in Europa, al is zijn werk (nog) onderkoelder. Achtens kritiek op de Vlaamse Beweging is dan ook (hoewel ten dele juist) vooral een toegift aan de tijdsgeest, die het nu eenmaal noodzakelijk maakt géén sympathie te hebben voor die stroming. Tenslotte kwam die Vlaamse Beweging jaren geleden al tot de analyse die Achten nu maakt.

Hij weet natuurlijk zelf ook wel dat de Vlaamse Beweging meer is dan verzet tegen Franstalige vuilniszakken in Wezembeek-Oppem. Maar dat een DOORBRAAK nr. 7 - juli 1999

OVER

BELGIË

De redactie van Doorbraak zal de vakantieperiode nuttig besteden aan het sprokkelen van reacties op het meest gecontesteerde deel van Achtens boek: Brussel. Meervoud en ‘t Pallieterke hekelen zijn Brussel-kijk. Aan de andere zijde van het spectrum bouwde Kris Deschouwer daarop zijn kritiek die in De Standaard verscheen. Deschouwer is een van de intelligentere neo-belgicisten, die niet de enormiteiten verkoopt die we voortdurend kunnen optekenen bij een Ludo Dierckx of Dieter Lesage. Deschouwer pakt het veel subtieler aan en gebruikt geen holle Belgische frasen. Hij weet dat hij wel scoort met de boodschap dat de opsplitsing van België eigenlijk niets oplost en de problemen alleen maar verschuift (zijn invulling van het aloude “faux problèmes”).

De flaminganten die wel eens de indruk wekken dat de Vlaamse staatsvorming alles oplost, maken het mensen als Deschouwer alleen maar gemakkelijker. Maar Achten is uit een ander hout gesneden en diende de VUB-prof kalm en beheerst, maar oerdegelijk van antwoord. Wij laten het Brussel-luik in deze bijdrage onbesproken.

6

Na Achtens kijk Achter België willen wij liever doordenken op de vraag ‘Achter Achten’. Laten we even terugkeren naar het beeld van de ideale schoonzoon. Een schoonzoon kan ook té ideaal zijn. Misschien is dat het probleem met of beter tekort van Achtens ontleding. Ze is zo koel, zo correct, zo saai.

Zoals de té ideale schoonzoons. Die worden elke zondag bij één of andere kandidaat schoonmoeder op het diner uitgenodigd, zijn dan zeer hoffelijk tegenover de gastvrouw en onderhouden haar (wellicht ook bierbuikige) echtgenoot met interessante gesprekken. Maar hebben de jonge meiden belangstelling voor die super-degelijke en keurige jongeman?

Dat geldt ook voor de boodschap van de Vlaamse Beweging van vandaag. De analysescherpte is groot, aan rationaliteit geen gebrek. Gelukkig maar, want een ernstig politiek project kan alleen daarop steunen. Maar daarmee is het verhaal niet af. Het ontbreekt de Vlaamse Beweging aan sex-appeal, of om een mooi jong Nederlands woord te gebruiken: haar aaibaarheidsfactor is zowat nul. Zoals het VVB-congres van 1991 de fase van de inhoudelijke zoektocht van de Vlaamse Beweging met succes afsloot, sluit dit boek van Achten de rationele verantwoording van het Vlaamse project succesvol af.

Dat is geen kleine verdienste.

Met koele redeneringen alleen, hoe degelijk ook, komen we er echter niet.

Waarom waren Agalev, Vlaams Blok of Bert Anciaux zo succesrijk op 13 juni?

Wegens hun koele superioriteit?

Waarom wordt in de vakliteratuur steeds meer aandacht besteed aan de emotionele intelligentie, naast het klassieke IQ? Als we nu ook bredere kringen willen aanboren, dan hebben we dringend nood aan meer sex-appeal of de ideale schoonzoon blijft op straat staan.

PDR

DIRK ACHTEN, ACHTER BELGIË, SCOOP, 1999, 78

BLZ.,

399

FR.

VLAAMSE VOLKSBEWEGING

ONTWIKKELT NIEUWE STRATEGIE

P OSITIEF

WERKEN AAN ONAFHANKELIJKHEID

Al veertig jaar staat de Vlaamse Volksbeweging op de eerste rij van de

POSITIEF DENKEN Ivan Mertens staat ook garant voor een ‘positieve boodschap’. Tegen België zijn, is achterhaald. De positieve noten van de onafhankelijkheidsretoriek moeten doorwegen. Het klaagmuurflamingantisme is met een Vlaamse Beweging nieuwe stijl definitief verleden tijd. Dat blijkt uit een belangrijke nota, die door de Algemene Raad van de Vlaamse Volksbeweging (VVB) werd goedgekeurd op 12 juni jl.

MET

EEN DUIDELIJKE STRATEGIE

DE NAKENDE BOEDELSCHEIDING DEGELIJK VOORBEREIDEN. Voor alles, zo vindt de VVB, moeten de krachten maximaal gebundeld worden om Vlaanderen een stem te geven in Europa. De Vlaamse Beweging – in de meest ruime zin van het woord – moet aan één zeel trekken. Binnen de VVB kan dat, omdat het een pluralistische vereniging is. Daarom wil de vereniging een dak boven het hoofd bieden aan iedereen die wil werken aan een soevereine, democratische Vlaamse staat.

STRATEGIE Het toverwoord van het vernieuwde hoofdbestuur is ‘strategie’. Deze is opgebouwd rond de vier spelers op het terrein: Vlaanderen, Wallonië, Europa en Brussel.

Vlaanderen moet vooreerst een open regio zijn, democratisch en vooral zelfbewust. Vlamingen ‘moeten trots, maar niet ijdel zijn; we moeten beginselvast zijn en overtuigd van onze mogelijkheden’ aldus de VVB-tekst.

Tegenover Wallonië neemt de vereniging een nieuwe houding aan. Waar vroeger de ‘Walekoppen’ vijand nummer één waren, worden ze nu gepromoveerd tot volwaardige gesprekspartners. Ook Wallonië heeft nut bij onafhankelijkheid, zo luidt de stelling, maar dan moet het wel structurele economische hulp krijgen, zodat de deelstaat het ‘Diktat van Franstalig Brussel (niet) moet blijven aanvaarden’.

Tot vandaag verzet Wallonië zich tegen verdere defederalisering en ontmanteling van België omdat het financieel voordeel haalt uit – en dus afhankelijk is van - het voortbestaan van de Belgische staat. Om deze afhankelijkheid op te heffen dient Vlaanderen met Wallonie een ‘scheidingsverdrag’ te onderhandelen op basis van drie punten. Vooreerst dient een oplossing gezocht voor de economische problemen van het zuiden. Vlaanderen moet hierbij hulp bieden. Secundo dient het Waalse identiteitsgevoelen maximaal gerespecteerd.

Tot slot dient Vlaanderen te onderzoeken hoe daarbij de eigen ontwikkeling kan worden bevorderd. Discussies over Brussel of de zgn. historische transfers zijn uit den boze.

In Europa moet Vlaanderen zijn internationale contacten intensifiëren en daarbij zijn ware, open gelaat tonen.

Maar het moet internationaal wel ‘kordaat maar vriendelijk duidelijk maken dat Vlaanderen een staat zal worden’.

Een en ander dient te gebeuren in overleg met de buurlanden. De VVB en het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen bezochten in de voorbije maanden al diverse ambassades…

7

VLAANDEREN

HEEFT NOOD AAN ANDERE EN

TOEKOMSTGERICHTE KIJK OP

WALLONIè.

En Brussel? Dat Vlaanderen binnen België Brussel al kwijt is, is een open deur intrappen. Ook waarnemers als Manu Ruys en Dirk Achten bevestigen dat. Dat neemt niet weg dat de Vlamingen moeten overtuigd worden dat het zin heeft in Brussel te investeren. De Franstalige Brusselaars moet duidelijk gemaakt worden dat Wallonië – op basis van een Vlaams-Waals akkoord – zich zal afkeren van Brussel en dat er geen internationale aanspraken zijn op Brussel.

Enerzijds moet Vlaanderen Brussel uitnodigen samen een win-winsituatie uit te bouwen. Anderzijds moet het Brussel ook duidelijk maken dat het zich – op weg naar de onafhankelijkheid - niet langer laat chanteren. Bovendien wil Vlaanderen van Brussel z’n hoofdstad maken in de volle betekenis van het woord. De Franstaligen krijgen ‘garanties voor wat betreft hun taal en cultuur, via een grondwettelijk gewaarborgd taalstatuut.’ In overleg met alle Brusselaars dient een Brusselproject te worden uitgewerkt, dat de aanzet moet zijn tot het uitbouwen van Brussel tot een hoofdstad waar we samen trots op kunnen zijn.

Met deze strategie wil de Vlaamse Volksbeweging in de volgende maanden naar de globale politieke wereld trekken.

Zowel partijen als middenveld, academici als bedrijfsleiders zullen worden aangesproken. Zoals de vereniging altijd al gedaan heeft. Maar nu meer dan tevoren is het duidelijk: via een klare strategie moet de nakende boedelscheiding degelijk worden voorbereid. Om niet met de mond vol tanden te moeten zitten, als morgen zou blijken dat er geen federale regering kan gevormd worden…

KDr NOTA De strategienota van de Vlaamse Volksbeweging werd goedgekeurd op de Algemene Raad van 12 juni jl. U kunt de volledige tekst aanvragen op het secretariaat (03/216 45 24) of meteen zelf op Internet raadplegen op www.vvb.org/teksten.

DOORBRAAK nr. 7 - juli 1999

S TAATSVORMING

Vlaamse Beweging. In de jaren ‘50 en ‘60 plaatste de vereniging het federalisme op de politieke agenda. Sinds begin de jaren ‘90 is ze de grote pleitbezorger van een onafhankelijk Vlaanderen. Met de verkiezing van Ivan Mertens als nieuwe voorzitter in oktober vorig jaar, dook de idee op om een duidelijker strategie uit te werken om dat doel te bereiken.De nieuwe voorzitter laat geen gelegenheid voorbijgaan om kort en duidelijk te stellen dat Vlaanderen niet onafhankelijk moet worden, maar wel dat het dat zal worden. Meer nog: hij geeft België amper vier jaar.

VERKIEZINGEN 1999

V LAMINGEN

IN DE HOOFDSTAD

B RUSSEL

Journalisten en commentatoren lijken er weinig aandacht aan te besteden.

Toch levert een nauwkeurige analyse van de uitslagen in Brussel-hoofdstad nuttige en verrassende gegevens op. Hoe evolueert de politieke aanwezigheid van de Vlamingen in Brussel? Is er echt vooruitgang, zoals de zetelwinst in het Brussels parlement doet vermoeden?

De Brusselse verkiezingen bieden zo mogelijk een nog grotere cijferwirwar dan elders in het land. De verkiezingen voor Kamer en Senaat vonden plaats binnen de nog altijd ongesplitste kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde. De verkiezingen voor het Brussels parlement bleven een puur hoofdstedelijke zaak.

Voor die gewestverkiezingen gingen de Vlaamse lijsten samen vooruit. Het Vlaams Blok verdubbelde haar zetelaantal tot vier, terwijl de combinatie VLD-VU-O één zitje moest inleveren: dat geeft een netto-winst van één. De Vlaamse partijen maken dus het zetelverlies van 1995 goed. Ook procentueel ging het vooruit, maar het niveau van 1989 werd niet gehaald (zie tabel).

Deze resultaten kon iedereen lezen in de kranten en wekten de indruk dat het weer bergop gaat met de Vlamingen in Brussel.

er voor de kamerverkiezingen op achteruit, ook de VLD en het Vlaams Blok.

Voor de senaatsverkiezingen, waar Jean-Luc Dehaene ongetwijfeld Franstaligen kon lokken, was het resultaat nog slechter. Daar haakten er van de honderd Vlaamse kiezers op vier jaar tijd zowaar 15 af. Reken daarbij nog het verlies van de lijst VLAAMS, die zich voor het Frans kiescollege van de Senaat aanbood om de Vlaamse inwijkelingen in Wallonië een alternatief te bieden. Dat Franse kiescollege strekt zich ook uit over Brussel.

15% MINDER VLAAMSE KIEZERS

DEMOL-EFFECT

LANGERE TERMIJN

Maar op de Vlaams Bloklijst voor de Brusselse raad stond op de eerste plaats een zekere Johan Demol. Hij boekte niet de score die de enen gehoopt en de anderen gevreesd hadden, maar een zeker Demol-effect kan niet worden ontkend. Vorige keer scoorde het Blok in Brussel sterker voor de Kamer dan voor het gewestparlement. Nu haalt het Blok voor de Brusselse Raad (met Demol) 0,9% of bijna 4 000 kiezers meer dan voor de Kamer (zonder Demol).

De tendens op langere termijn is minder makkelijk te berekenen. In 1991 werden de meeste Brusselse kantons hertekend. De gemeenten uit het Vlaamse gewest gingen over naar een Vlaams kanton.

Het is erg nuttig om de kamerverkiezingen (zonder Demol!) wat gedetailleerder te bekijken. In 1995 behaalden de grote Vlaamse partijen in de 19 hoofdstedelijke gemeenten 15,34% van de stemmen. In 1999 was dat nog 13,83% of een verlies van 6 695 kiezers.

Anders uitgedrukt: van de honderd Vlaamse kamerkiezers in Brussel in 1995 vielen er dit keer zeven af. Op Agalev na, gingen álle Vlaamse partijen DOORBRAAK nr. 7 - juli 1999

heel erg in de drie kantons waar een vergelijking mogelijk is. De achteruitgang van de Vlaamse partijen is dus zeker niet ten einde.

BRUSSELSE RAAD De Vlaamse zijde van de Brusselse raad kreeg op 13 juni Antwerpse allures. Om het Vlaams Blok, dat 4 van de 11 zetels won, uit de regering te houden, moeten alle andere partijen een coalitie vormen. De CVP, met Jos Chabert en Brigitte Grauwels, kon zich handhaven. Agalev en de SP boekten dit keer een licht verlies, maar behielden hun 2 zetels (nu wel één voor elk, vorige keer beide voor de SP).

In Brussel probeerde de partij van Bert Anciaux het met de VLD. Ook die combinatie, geleid door Annemie Neyts, kwam niet uit de verf. Waren ze vorige keer samen nog goed voor ruim 4% en drie zetels, dan moet het kartel het nu stellen met 3,22% en één zetel minder.

Wellicht vertrokken nogal wat centrum-rechtse liberalen naar de vrij burgerlijke CVP-lijst. De grote overwinnaar, het Vlaams Blok, schoot echter heel wat tekort om het beoogde doel te bereiken. De partij wilde sterker worden dan de drie andere Vlaamse formaties, maar bleef steken op 4,5% tegenover 9,1% voor de anderen.

PDR

Vlaamse stemmen voor Brusselse raad 1989

66 990

15,4

1995

56 746

13,7

1999

60 546

14,2

aandeel Vlaamse partijen voor de kantons Brussel, Sint-Gillis en Sint-Jans-Molenbeek

Slechts drie van de acht Brusselse kantons bleven ongewijzigd: Brussel-stad, Sint-Gillis en Sint-Jans-Molenbeek (samen zowat éénderde van het totaal van Brussel-19). Van 1985 tot 1995 (zie tabel) was de tendens er wisselend en leek er sprake van een status-quo. Maar we stellen vast dat de uitslag van 1999 voor het eerst sedert 1985 een sterke daling van het Vlaams stemmenaandeel laat zien. Agalev (verdubbeld) en vooral het Vlaams Blok (meer dan verviervoudigd) hebben zich in die periode kunnen versterken. De VLD (in 1985 nog PVV) haalt vandaag net even veel als 14 jaar geleden. SP (68% van de score van 1985) en vooral CVP (47%) en VU (45%) verzwakten sedertdien

8

%

index (1985 = 100)

1985

19,1%

100

1987

20,6%

108

1991

20,7% (19,2)

108 (100)

1995

19,9%

104

1999

18,2%

95

Index Vlaamse partijen voor dezelfde drie kantons (1985 = 100) CVP

47%

van 6,02% naar 2,87%

SP

68%

4,61% naar 3,16%

AGALEV 210%

0,82% naar 1,72%

VU

45%

2,79% naar 1,26%

VLD

100%

bleef 3,58%

Vl. Blok 441%

1,27% naar 5,60%

VLAANDEREN

IN DE OGEN VAN DE INTERNATIONALE PERS

D E B ELGISCHE

VERKIEZINGEN EN HET DIOXINESCHANDAAL De verkiezingen van 13 juni werden in de Angelsaksische pers in één adem

VLAAMSE DIOXINE? Vroeger waren er nog verzachtende omstandigheden. Na het Dutrouxschandaal dwongen Witte Mars en Witte Beweging ook wel bewondering af. De openbare zittingen van de parlementaire onderzoekscommissies versterkten de democratie. En na de Dutroux-ontsnapping en de verstikking van Semira traden onmiddellijk ministers af. Maar het dioxineschandaal daarentegen heeft alleen donkere kanten en is, i.t.t. de andere schandalen, van internationale betekenis.

Uit het feitelijk relaas van kwaliteitsmedia als de International Herald Tribune (IHT) en The Economist blijkt dat betrokken vetsmelterij, de veevoederbedrijven, de kippen- en varkenskwekerijen en de betrokken ministers Vlaams zijn. Dat geldt vooral voor de Boerenbond, een term die in het Engels niet vertaald wordt (‘Flemishspeaking’, ‘Dutch-speaking’). Ook de IHT vindt het verwonderlijk dat landbouwminister Karel Pinxten wachtte tot een tv-zender (TV1) hem dwong om het nieuws te brengen. De IHT wijst op de band tussen de Vlaamse landbouwsector, de Boerenbond en de CVP. Aan Vlaanderens tot dusver gunstig economisch imago werd uiterst zware en mogelijk blijvende schade toegebracht.

Toen later waarschijnlijk bleek dat Wallonië de dioxinevergiftiging veroorzaakte, was het hoogtepunt van het schandaal voorbij en kreeg dit amper aandacht in de internationale pers.

BELGISCH GEKLUNGEL De klungeligheid daarentegen wordt grotendeels toegeschreven aan het

Belgische systeem. De IHT stelt vast dat de voedselinspectie verdeeld is over de ministeries van Landbouw, Volksgezondheid en Economie. Een traditie van onafhankelijk onderzoek heeft België niet, zelfs het gerecht is gepolitiseerd. Interessant is dat de IHT de schuld van dit alles geeft aan de Belgische compromissencultuur, en daarmee een oud idee van Le Monde diplomatique omtrent België overneemt.

ZIJN

DE

WALEN

SLACHTOFFER

VAN EEN GROTENDEELS

VLAAMS SCHANDAAL?

Wat echter veel bedenkelijker is, is dat de IHT de diepere schuld hiervan ook aan de staatshervormingen en aan de Vlamingen lijkt te geven. Drie gewesten, drie gemeenschappen en de 19 Brusselse gemeenten hebben België een slecht bestuur gegeven, vindt de IHT. En de Walen zijn nu het slachtoffer van een grotendeels Vlaams schandaal. En het zijn ook de Vlamingen die in België onrust zaaien, door zich te beklagen over de overdrachten van de sociale zekerheid naar Wallonië, waarvan de economie is ingestort.

Het Vlaamse imago wordt hier dus verder beschadigd. De Vlamingen krijgen niet alleen de schuld voor een “dioxine-oplichterij”, maar ook van het dioxinegeklungel van de Belgische staat. Ondersteunend daarentegen voor het Vlaamse onafhankelijkheidsstreven is dat er aan Belgiës overle-

9

Maar ook dat kan het Vlaamse imagoprobleem verergeren. Want wat de jongste weken opviel, is dat de buitenlandse pers België steeds meer als een Vlamingen-aangelegenheid ziet. Met onvertaalde benamingen zoals Vlaams Blok, Volksunie en Boerenbond, wordt duchtig gegoocheld. De Frankfurter Allgemeine Zeitung titelde over Dehaene: ‘De locomotief (dus in het Nederlands – red.) aufs Abstellgleis geschickt’. Soms zien ze al wat Belgisch is, als Vlaams, en pas als Franstalig wanneer het zodanig vermeld is.

VERKIEZINGEN De verkiezingen van 13 juni waren een lokaal, Belgisch verschijnsel. Het dioxineschandaal daarentegen is van wereldformaat. De VS stopten de invoer van kippen- en varkensvlees uit héél de EU. Aziatische landen namen ook maatregelen tegen Frankrijk en Nederland. Dat in Vlaanderen de regeringspartijen werden afgestraft en naast Agalev en de VLD ook het Vlaams Blok winst boekte, leidde dit keer in de Angelsaksische pers niet tot de minste verontwaardiging. Het werd gewoon vastgesteld.

Maar het Vlaamse imagoprobleem blijft. De aftakeling en de slechte werking van België worden door de Angelsaksische – en daarmee de hele buitenlandse – pers meer en meer onrechtstreeks aan de Vlamingen toegeschreven. En als dat zo doorgaat, zal een onafhankelijk Vlaanderen op weinig internationale sympathie kunnen rekenen. We hebben dus – nu al – een duidelijk Vlaams imagobeleid nodig.

Marcel Gunst

DOORBRAAK nr. 7 - juli 1999

B UITENLAND

genoemd met het dioxineschandaal. Na alle eerdere schandalen (CCC, Bende van Nijvel, Aboe Nidal-visum, moord op Cools, omkoperij rond Uniop, Agusta en Dassault, ontslag van Navo-secretaris-generaal Claes, Dutroux-pedofilie en Dutroux-ontsnapping, de benoeming van Wathelet als Europees rechter, de verstikking Semira Adamu) lijkt het geduld met België op. Want nu sleurt de Belgische onkunde heel de EU mee. Niet alleen de landbouwuitvoer van de 10 miljoen Belgen, maar die van alle 335 miljoen EU-burgers komt nu in het gedrang. Dit “Belgisch” diskrediet kan de onafhankelijkheid van Vlaanderen bespoedigen, maar ook het imago van Vlaanderen is grondig besmeurd…

vingskansen alsmaar meer getwijfeld wordt. België komt alleen maar in de belangstelling door schandalen, meldt The Economist. ‘Misschien was dit de regering van de laatste kans’, schrijft de IHT, ‘want het is niet alleen het Vlaams Blok dat een zelfstandiger Vlaanderen wil’. En The Economist blokletterde: ‘België zakt alsmaar dieper’.

T WEE - SPRAAK

I N - SPRAAK

TAALVERVUILING

OF NIET

?!!!

O PINIE

Spreekt het bedrijfsleven te veel uit een Engelse mond? Zijn de Engelstalige productnamen en commerciële berichten, advertenties of functieomschrijvingen in de krant een bewijs van taalvervuiling? Voor een en ander hebben we zo onze redenen, zegt Belgacom. Onzin, dat is een gebrek aan respect, zegt Jaak Peeters.

JA

NEEN

Engelse mode (excuseer: “fashion”)?

Engelse termen waar er goede Nederlandse termen te bedenken vallen?

Simon Stevin bewees dat het in het Nederlands óók kan. Ons onvolprezen “wiskunde” is er een levend bewijs van.

Stevin was verstandig. Dat geeft verschil. Wie derhalve mee wil huppelen met de “Engelse ziekte”, schrijft zich in een versleten verhaal in.

Over een ‘overmatig’ gebruik van het Engels krijgt Belgacom geen klachten.

Toegegeven, het Engels is er, maar daar zijn verklaringen voor.

Weliswaar putten deze lieden zich uit in het verzinnen van argumenten. Met weinig originaliteit overigens. Zij bedriegen zichzelf. Hun gedaas dient slechts om de eigen taalonkunde te verdoezelen. Of om hun verlangen om “erbij te horen” en zich van het plebs te onderscheiden weg te rationaliseren.

Vroeger in het Frans. Voorheen in het Spaans.

Men leze er Karel Hemmerechts “Het Triëste van het Noorden” maar eens op na. En tegenwoordig dus in het Engels. Wat zouden deze lieden uitrichten als de oorlog anders was afgelopen? Alles in de taal van de Heimat?

Dat is nu precies de kern van de zaak: de statuis van “wereldtaal” verbergt een wereld aan …imperialisme. Dit zijn de werelden die tegenover elkaar staan: die van het respect voor ieder mens en ieder volk en met zorg voor de rijkdom van een zo groot mogelijke verscheidenheid. Of het nu voor het Nederlands is, of voor het Swahili of het Gaëlisch.

En daartegenover: de wereld van het recht van de sterkste. Met daarin altijd de meerdere – de koloniaal – en de inboorling, die echter nooit een ware sahib worden zal.

Vooreerst is het inderdaad een algemeen en internationaal gegeven dat het bedrijfsleven meer Engels hanteert.

Dat geldt zeker in de hoogtechnologische wereld van de telecommunicatie, waar de meeste nieuwigheden nu eenmaal uit Engelssprekende landen komen. Bovendien is het zo dat de helft van de aandeelhouders bij ons Engelstalig zijn. De interne organisatie is opgebouwd op basis van 26 divisies met een Engelse naam.

Ook de functieomschrijving van de 20 000 medewerkers is in het Engels, met het oog op de eenvormigheid.

Maar extern verlopen de contacten met de klanten in hun moedertaal. Voor Engelstalige termen zoeken we zoveel mogelijk een alternatief in het Nederlands. Klantendienst hoort mooier dan Customer Service, en als er op dit vlak al eens fouten worden gemaakt, dan zijn dat uitzonderingen.

Voorts is België een drietalig land en is het voor minder evident dan voor bij voorbeeld de Duitsers om de eigen taal voorrang te geven.

Anderzijds dient gezegd dat bepaalde termen – zeker in de wereld van telecommunicatie en Internet – zich niet zo makkelijk laten vertalen. Waar moet je de grens trekken? Extern hanteren we inderdaad deels Engelse benamingen en merknamen. Maar ook Latijnse en Griekse.

Dáár gaat het om. Om rechtvaardigheid en waardigheid. ‘Mensenrechten’ noemt men dat tegenwoordig. Al de rest is larie en apekool. Alle Belgacomistisch of Bennetonniaans gepraat ten spijt.

Wat telt is de bereikbaarheid van en voor de klant. Onze producten worden wereldwijd gebruikt. Onze markt is ruimer dan België alleen. Met zijn ‘callingcard’ kan de klant overal ter wereld terecht, en dat moet toch onze eerste doelstelling zijn?

Jaak Peeters

Jan Margot, Belgacom

DOORBRAAK nr. 7 - juli 1999

10

DE SLAG OM BRUSSEL In de rubriek Vrije Tribune (Doorbraak, mei) had volksvertegenwoordiger Filip De Man het over ‘de slaafse houding van CVP en SP (en tot voor kort ook van de VU)’. Voor een Vlaams-nationale partij zal deelnemen of niet deelnemen aan de bestuursmeerderheid altijd een verscheurende keuze zijn. Maar de Vlamingen mogen niet blind zijn voor de goede initiatieven die men kan nemen als men aan het bestuur deelneemt.

Vraag het maar eens aan de Vlamingen van Brussel die werkzaam zijn in de sociale of culturele sector. Die mensen betreuren het dat Vic Anciaux zijn ontslag heeft ingediend, alhoewel ze hem principieel gelijk geven (wederom de verscheurende keuze!). Projecten van die mensen werden door Anciaux gesteund (subsidies, gebruik van infrastructuur, enz.). De heren Chabert en Gryp steunen helaas alleen de projecten uitgaande van hun gekende zuilen. Die Vlaamse Brusselaars waarover ik het heb, zijn mensen zonder partijkaart.

Jan Vandewalle, Mortsel

COMPROMIS Volgens Hugo De Ridder (Doorbraak juni) zal de autonomiegedachte nog veld winnen. Een chirurgische analyse, meer niet. In de vernieuwde parlementen dreigt Vlaanderen zich door de behoudende krachten weer de mond te laten snoeren. Nog een pak meer Blok-zetels worden bezet door nutteloze spoken. En de rest maar balken dat ‘de kiezer heeft gesproken’.

Maar goed, eigen schuld, dikke bult. De vele Vlaamsgezinden in het Blok zijn de gevangenen van de xenofoben. Die in de VU de gijzelaars van hun ‘ontwapenend’ charmante stemmentrekker en zijn zwalpende ID’en. Die bij oranje, blauw en rood tenslotte van hun Belgische commandanten. Flaminganten aller kleuren, verenig u ! Kruip eerst uit het cordon in eigen kring. Smeed u een stalen dossier en neem dan samen waardig afscheid van Vorst en Vaderland. Dat zal pas ‘vernieuwing’ zijn.

Joris Demeulemeester, Leuven

V RIJE

TRIBUNE

E LF

JULI : TUSSEN VERLEDEN EN TOEKOMST D

O PINIE

e Gulden-Sporenfeesten op de Brusselse Grote Markt zijn stilaan tot een traditie uitgegroeid. Nochtans zijn deze feesten van relatief recente datum.

Sinds 1905 al kent Brussel zijn eigen 11-juliviering. Maar na meer dan zeventig jaar 11 juli vieren in verschillende zalen en achterzaaltjes in Brussel, kwam daar pas twintig jaar geleden verandering in en werd het prachtige kader van de zeventiende-eeuwse Grote Markt het toneel van de jaarlijkse Gulden-Sporenviering.

JARI DEMEULEMEESTER:

KWALITEIT, EIGENTIJDSHEID

EN PROFESSIONALITEIT GEEN LOZE BEGRIPPEN.

Het Vlaams Komitee voor Brussel kreeg in 1979, ter gelegenheid van het millennium van de stad Brussel, het “voorrecht” op de Grote Markt een groot evenement te organiseren. De erkenning van de Gemeenschappen was grondwettelijk een feit, zodat de toelating voor dit feest gekoppeld werd aan één voor de Franse Gemeenschap in de Septemberdagen. De toenmalige organisatoren geraakten ook nooit uit het conflict tussen eisenpakketten van de Vlaamse Beweging, geformuleerd in historisch-romantische sjablonen, en degelijk actueel spektakel voor het brede publiek.

In 1997 stuurde de Vlaamse Gemeenschapscommissie aan op grondige vernieuwing en vertrouwde het project toe aan een stuurgroep o.l.v. Hugo Weckx, logistiek ondersteund door de vzw Ancienne Belgique (AB). De opdracht: bedenk een feestelijke, culturele 11-juliviering, waarbij men sowieso het publiek van getrouwen behoudt, maar uitbreidt naar nieuwe doelgroepen - de talrijke jeugdige Vlamingen in de stad, die 11 juli nog als een heus eigentijds, stadsgebonden evenement moeten leren ervaren én het onverkende publiek van dagjesmensen, toeristen, jonge gezinnen en de internationale bewoners van Brussel. De budgettaire enveloppe steeg niet onbehoorlijk. De AB stapte mee in deze constructie op voorwaarde haar verzuchtingen naar kwaliteit, eigentijdsheid en professionele aanpak te mogen inzetten.

Deze bestelling omvatte geen politieke statements en daar hebben de stuurgroep en de vzw AB zich totnogtoe strikt aan gehouden. Bovendien zijn wij van mening dat het item “jaarlijkse stand van zaken van de Vlaamse beweging” aan anderen toekomt.

De viering van 1998 zette de krachtlijnen uit van een artistiek en populair concept: • Het breedste publiek in de vooravond aantrekken door toedoen van straattheater o.l.v. Marc Bober, een aanbod dat nu al aan de kwaliteitsnorm ‘festival’ toe is.

• Het strijdbare repertoire en de aloude Vlaamse liederenschat actualiseren en het, samen met Juliaan “rots in de branding” Wilmots optrekken tot een competitief internationaal niveau. En ook dit luik belooft alleen maar groei.

• Een pleidooi houden voor het beste Nederlandstalige lied van vandaag, met representatieve vertolkers en knipogend naar het Noorden van de Lage Landen. Respect afdwingen voor het chanson in onze eigen taal en het aanbod ervan ontwikkelen is trouwens een statutaire opdracht van de AB. Dit feest is een cultureel en breed-sociaal evenement en bevat op zich geen politieke boodschap, tenzij de aanwezigheid van vele leeuwenvlaggen en van vele “schone Vlaamse liekes”. En zoals elk cultureel project verdient het ook de volste aandacht van zijn toeschouwers, al is het maar omdat anders 80% van zijn sfeer en van zijn inhoud verloren gaat. Als organisator durf ik dan ook van het publiek, van waar het ook mag komen, om dit inlevingsvermogen verzoeken.

Tegelijk wil ik graag toegeven dat hiermee de vraag naar de politieke dimensie niet is opgelost, tenzij men de toespraak van de voorzitter van het Vlaams Parlement in de gotische zaal van het stadhuis t.a.v. een aantal politieke edelen als een afdoende antwoord beschouwt.

11

Tot voor 20 jaar boden vooral de publieksmanifestaties het platform voor politiek-maatschappelijke boodschappen. Nu de media een grenzeloze ontwikkeling doormaken, kan gedacht worden aan een “state of the union” van de Vlaamse Gemeenschap, die ofwel in het Vlaams Parlement voor een breed publiek kan plaats vinden, ofwel in een congresruimte, waar de techniek van nu sprekers en uiteenzetting knap ondersteunt en waar de boodschap van de Vlaams-Parlementsvoorzitter op breed scherm kan worden meegemaakt.

Ten slotte nog dit: de 11-julistuurgroep wordt vanaf september een vzw, gedreven door jonge, bewogen mensen. Zij wil werk maken van de invulling van de feestweek van 1 tot 11 juli, idee dat door Vlaanderen-Europa 2002 werd ingevoerd. Het zou Vlaams Brussel toelaten in al zijn geledingen en sociale lagen aanwezig te zijn op dit gebeuren, in een gedachtegoed waarin traditie en toekomst respectvol aan mekaar gewaagd zijn.

Ik wens alle lezers van Doorbraak een uitzonderlijk sterke Gulden-Sporenviering en… onze deur staat altijd open voor opbouwende gedachtewisseling.

Jari Demeulemeester, directeur Ancienne Belgique, 21 juni 11 juli in Brussel Vanaf 17.30 uur bent u welkom op de Grote Markt voor een erg gevarieerde Sporenviering, met om 20 uur onder meer optredens van Patick Riguelle en Wigbert en ook samenzang met het Guldensporenoctet, groot koor en Juliaan Wilmots.

De Vlaamse Volksbeweging nodigt u vanaf 15 uur uit op het St-Katelijneplein (naast de Oude Graanmarkt) voor een geanimeerde namiddag. Om 18 uur volgen toespraken van OVV-voorzitter Matthias Storme en VVB-voorzitter Ivan Mertens. ’s Avonds kunt u er terecht voor het nodige natje en droogje, barbecue en een muzikale noot van het Puszta-ensemble.

DOORBRAAK nr. 7 - juli 1999

B OEKEN

VRIJHEID OM NIET TE LEZEN Vooraleer een boek te bespreken, hoor je het ook helemaal te lezen. Vrijheid in Vlaanderen van schoolinspecteur Jacques De Maere hebben we voortijdig weggelegd. Het begint nochtans interessant. De auteur wil nagaan hoe het gesteld is met de vrijheid in Vlaanderen. Vanuit een dubbele gehechtheid aan christendom en socialisme, brengt hij enkele verrassende en uitdagende gedachten aan. Maar hij blijft dan jammerlijk steken in oppervlakkigheden en sloganistiek. Als hij het Vlaams-nationalisme volgens de slechte traditie van het politiek correcte denken bekritiseert, zonder zijn aanvechtbare redeneringen te onderbouwen, hoeft het voor ons niet meer. We hebben het boek toch met spijt opzijgeschoven, want in de kern biedt het een aanzet voor interessante en originele gedachten, maar De Maere haalt nooit het beloofde niveau. En gemiste kans van eerste orde.

PDR

Feitelijk is het boek een bundeling van eerder verschenen maar voor de gelegenheid geactualiseerde artikels, allen rond het centrale thema: VlaamsNederlandse samenwerking en integratie, in verleden, heden en toekomst.

Het boek omvat een essay over het zo belangrijke pamflet Verhandeling op d’onacht der moederlyke taal van ‘eerste flamingant’ J.B. Verlooy, een bijdrage over een van Simons’ voorgangersAntwerpse bibliothecarissen – F.H. Mertens – die de separatistische revolutie van 1830 niet echt genegen was.

Beide korte, vlot geschreven artikels die iedereen interesseren.

Net als het korte obituarium voor Johan Fleerackers, allicht de vader van de algemeen-Nederlandse samenwerking, en de herwerking van Simons’ bekende boekje Het ravijn tussen Essen en Roosdaal, dat uitdrukkelijk pleit voor een verder doorgedreven en meer ambitieuze samenwerking in het taalen letterenbeleid van Vlaanderen en Nederland. Minder evident is misschien de meer wetenschappelijk getinte historisch-filologische bijdrage over de geschiedschrijving over de Nederlandse politicus Geyl.

JACQUES DE MAERE, VRIJHEID IN

VLAANDEREN.

NIS,

EEN GETUIGE-

UITGEVERIJ PELCKMANS, 126

BLZ.,

550

FR.

Een bijzonder boeiend boekje dat – alleen al door het taalgebruik – een pareltje is in zijn genre van gebundelde essays. Een aanrader!

KDr

DE NEDERLANDEN (1) De enorme bibliotheek over de samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen bevat veel pulp. Van de eenzijdige Groot-Nederlandse liefdesverklaringen tot de afwijzende Vlaamse particularisten die voorstander zijn van een eigen taal, het is allemaal al te boek gesteld. Diezelfde bibliotheek werd onlangs aangevuld met alweer een nieuw boek over Vlaanderen en Nederland: Antwerpen – Den Haag retour.

DE NEDERLANDEN (2)

Antwerpen – Den Haag retour behandelt meer algemeen enkele aspecten van de algemeen-Nederlandse taal- en cultuurpolitiek. In zijn typische onverbeterlijke stijl en met een taalgebruik om de vingers van af te likken, slaagt een van de belangrijkste actoren op dat algemeen-Nederlandse taal- en cultuurpolitieke terrein, prof. Ludo Simons, erin zijn lezers van de eerste tot de laatste bladzijde te boeien in zijn jongste boek.

De Nederlanden zijn groter dan Vlaanderen en Nederland samen. Ook Wallonië, Frans-Vlaanderen, Luxemburg, Picardië, Artesië en o.m. de Duitse regio’s Kleef, Oost-Friesland en Bentheim horen tot de Nederlanden…

Voor het eerst verschijnt het Jaarboek van de heel-Nederlandse vereniging Zannekin onder de titel De Nederlanden ‘extra muros’. In dit deel o.m. aandacht voor de zgn. Klöppelkrieg, de Luxemburgse variant van “onze”

DOORBRAAK nr. 7 - juli 1999

L. SIMONS, ANTWERPEN – DEN HAAG

RETOUR.

OVER

TWEE VOLKEN GESCHEIDEN DOOR DEZELFDE TAAL.

LANNOO, 133

BLZ.,

695

FR.

12

Boerenkrijg. De vele taalfouten moet u er wel bij nemen.

PDR

DE NEDERLANDEN ‘EXTRA MUROS’.

ZANNEKIN, 176 BLZ.,

750 FR. OP REK. 464-822025139 VAN ZANNEKIN, IEPER.

ATLAS VAN DE WERELDGESCHIEDENIS Wie een belangstelling voor geschiedenis en aardrijkskunde combineert, bekijkt elke historische atlas met veel belangstelling. Het Davidsfonds waagt zich nu op dit terrein met een kanjer van een werk, onder de eenvoudige, maar erg ambitieuze titel die we hierboven gebruikten. Het werd een voltreffer, die zowel wetenschappelijk verantwoord, gebruiksvriendelijk, duidelijk en goed ogend als volledig mag genoemd worden.

Dit werk, een door prof. Luc De Vos bewerkte vertaling uit het Engels, geeft niet alleen wat we van een historische atlas verwachten, inzicht in gebeurtenissen door historische feiten ruimtelijk te situeren, maar nog veel meer. We krijgen tijdsbalken, koppelingen en verwijzingen, tekstuele uitleg en ook vele, keurig uitgewerkte kaarten van periodes en gebieden die ons minder vertrouwd zijn.

Zo komt bijvoorbeeld Mongolië uiteraard aan bod op de zesentwintig wereldkaarten, maar ook op niet minder dan 12 detailkaarten, waarvan een tweetal uitdrukkelijk over Mongolië handelen. Ook Oceanië of Afrika vóór de kolonisatie komen aan bod. Het woord wereldgeschiedenis wordt hier zeer terecht gebruikt. Maar geen nood: ook Europa wordt meer dan uitgebreid behandeld. Wie ook van mening is dat geschiedenis niet kan begrepen worden zonder de ruimtelijke aspecten, kan niet om dit werk heen.

PDR L. DE VOS (RED.), ATLAS

VAN DE

WERELDGESCHIEDENIS, DAVIDSFONDS/LEUVEN, 380

BLZ.,

2 495

FR.

IN NAAM DER BELGEN (1) B Plus, de ‘Beweging voor een Federaal en Vernieuwd België’ zet zich aan de spits van het verzet tegen een verdere opsplitsing van België. Nadien zou Vlaanderen immers per definitie ‘repressief, asociaal en ondemocratisch’ zijn. B Plus (o.l.v. Ludo Dierickx) ging ertegenaan met dure advertenties en reuzenaffiches met de leuze “De Beste Vlaming is een goeie Belg”.

De vereniging gebruikte het jonge imago van scouts om haar niet meer zo frisse ideeën op affiches te verpakken.

De scouts konden er niet mee lachen en lieten de affiches verwijderen.

DE

SCOUTS KONDEN ER NIET MEE LACHEN DAT DE OUDE

BELGEN

ZICH MET HUN JEUGD WILDEN VERFRISSEN...

IN NAAM DER BELGEN (2) B Plus stelt dat men ‘een echt debat’ over de splitsingsgedachte weigert te organiseren. Nochtans werd in het Vlaams Parlement drie jaar gedebatteerd rond staatshervorming. Werden de Vlaamse resoluties in het voorjaar niet door Franstaligen ‘zonder debat’ afgewezen? En was het niet na ‘een echt debat’ dat ze vervolgens door premier Dehaene in de koelkast werden gestopt? Onder de oproep tot verzoeningsgezinden onder meer auteurs, acteurs en zangers Tom Lanoye, Geert Vanistendael, Josse De Pauw, Kurt Van Eeghem, Chris Lomme en Hilde Uytterlinden, Wannes Van de Velde (Vlaanderens culturele elite?), eregrootmaarschalk Herman Liebaers (het Hof?), de professoren-verkiezingsexperts Kris Deschouwer en Lieven Dewinter (de politieke wetenschap?) en mede-initiatiefnemer Luc Van der Kelen (de liberale pers?).

EIGEN FISCALITEIT De jongste tijd stellen nogal wat Walen dat de rijkdom van Vlaanderen een gevolg is van fiscale fraude. Dat willen ze rechtzetten door van Vlaanderen een grotere fiscale bijdrage te eisen. Jan Huyghebaert, topman bij KBC, is het helemaal oneens met die suggestie.

‘Beseffen de Walen wel dat Vlaanderen

G.S.M. Op 13 juni ben ik onverhoopt lid geworden van het steeds uitgebreider Gild der Steeds Mobiliseerbaren. Vrouw- en zonenlief hadden er niets beter op gevonden dan mij een broekbandsierend aanhangsel aan te bieden ter gelegenheid van een zoveelste verjaar- en vaderdag en toevallig ook de moeder van alle verkiezingen.

Terwijl mijn geheugen steeds zeefachtiger trekjes vertoont om al eens een of andere trouwreceptie te vergeten en zelfs mijn agenda op een haast onvindbare plaats te deponeren, meent mijn familiale aanhang dat ik in de toekomst bestendig bereikbaar moet zijn voor jan en alleman.

Ik ben die zondag aan allerlei stemmingen onderhevig geweest. Die morgen hadden ze zelfs een kleurtje tot in het viervoud toe. Bovendien werd ik uitgenodigd om die stemming te veruitwendigen tot in het monsterachtige toe. Geef immers toe dat zo’n opengelegde kiesbrief van een vierkante meter groot op een half zo groot tafelblad de verleiding opwekt om maar half werk te doen en zeker niet te veel bolletjes rood te kleuren met een potlood dat voor de gelegenheid aan de al te korte ketting is gelegd.

Als je op zo’n zondagvoormiddag al vier keren je stem hebt kwijtgespeeld - Geen Stem Meer - ga je die niet te vlug verheffen als je dan bedacht wordt met een staaltje van technisch vernuft om die stem waar en voor wie dan ook te laten klinken. Nu weet ik wel dat daarvoor her en der, tot op kerktorens toe, wanstaltige en landschapsontsierende masten worden neergepoot, maar mocht ik ooit in de verleiding komen zo’n toren te dynamiteren, dan zou ik misschien nog nuttig gebruik kunnen maken van zo’n handzaam cadeautje om contact te houden met mijn samenzweerders in de buurt vóór de fatale knal. Erg veel risico om in België gestraft te worden voor het opblazen van een toren zit er hier trouwens niet aan vast.

Met een minimale vooropleiding voor toekomstige GSM-gebruikers ben ik dan, bewust van mijn democratische plichten, die namiddag de stemmen gaan tellen van alle democratische en van een niet-democratische partij.

Met een eenmaal rinkelende en dus slecht gemanipuleerde GSM als stille getuige. Hij heeft nadien consequent de zondagsrust gerespecteerd van een uit-getelde Wilhelmus.

al het leeuwendeel van ‘s lands belastingen binnenbrengt?

Als daar nog iets bijkomt, zal dat op politieke weerstand stuiten. De fiscaliteit is een absoluut instrument van de macht en die mist Vlaanderen.’

(Knack, 9 juni)

VOETVERZORGING • ORTHOPEDISCHE SANDALEN • SPATADER- EN STEUNKOUSEN • SPORTVERBANDEN • BREUKBANDEN • RUG- EN BUIKGORDELS • INCONTINENTIE- EN THUISVERZORGINGSMATERIAAL

wendt u tot

A. B. C.

ANTWERPS BANDAGIST CENTRUM Boechoutsesteenweg 15, 2540 HOVE, tel. 455.94.61 fax: 455.35.20 Andere vestigingen te Antwerpen Nationale straat 150

13

Berchem Edegem Fruithoflaan 10 St.Goriksplein 4

Statielei 18 2640 Mortsel Tel. 449.96.61 fax: 449.18.41 Mechelen H.Consciencestr. 34

DOORBRAAK nr. 7 - juli 1999

V RIJ - SPRAAK

T HEORETISCHE De oude Vlaamse eis om de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde (BHV) te splitsen is, volgens sommigen, puur symbolisch en geen heisa waard. ‘Splitsen’ klinkt negatief, ‘kieskring’ begrijpt niemand en ‘BHV’ ligt ver weg. Mobiliseer maar eens voor zoiets.

Waarover gaat het? Inwoners van Londerzeel bij Puurs of Opwijk tegen Aalst krijgen ook de Franstalige lijsten uit Brussel voorgeschoteld op hun kamerkiesbrief, net als alle Franstalige Senaatstenoren. Zij kunnen stemmen voor Deleuze, de Donnéa, Maingain, Picqué of Milquet en voor Happart, Maystadt of Michel. Daardoor voelen Franstaligen tot aan Mechelen of Ninove zich politiek thuis in de Vlaams-Brabantse dorpen die wel bij Brussel lijken te horen. Voor het Vlaams Parlement is BHV wel gesplitst.

De Franstaligen zijn te weinig in getal om één van hun partijen kans te bieden op een zetel. Dus sluiten ze zich aaneen in de eenheidslijst Union des Francophones.

Het werd in 1995 te weinig opgemerkt, maar de Franstalige lijsten voor de Kamer wonnen in Halle-Vilvoorde voor de kamer samen 57 999 stemmen.

De UF-lijst kreeg er voor het Vlaams parlement 40 045. Slechts 69% van de Franstalige kamerkiezers stemt ook Franstalig voor het Vlaams parlement.

Drie op tien van hen vindt een mach-

C

U IT HET LAND WAAL

EIS ?

M AAS

HET VLAAMS ARSENAAL

teloze enkeling in Vlaams verband niet zinvol en stemt voor de Vlaamse versie van hun kleurpartij.

De jongste verkiezingen gaven een interessante ontwikkeling te zien. UF verloor ruim 6 500 stemmen of 16% van wat ze in 1995 behaalde. De Franstalige kamerlijsten wonnen bijna 7 300 stemmen, een groei met 12% op 4 jaar tijd. Dit keer koos maar één op twee ‘kamerfrancofonen’ voor de Franstalige lijst UF. De besluiten zijn nuttig.

Eén: het aantal Franstaligen in HalleVilvoorde blijft voor de kamerverkiezingen nog steeds groeien, nu al tot 18,6%. Wie beweert dat ze op de terugweg zijn, wordt door de harde cijfers tegengesproken.

Twee: het aantal Franstaligen dat voor het Vlaams Parlement francofoon stemt, neemt duidelijk af. Als ze hun eigen politieke kleur niet in Franse versie terugvinden, laat één op twee de taalkeuze niet doorwegen bij verkiezingen.

Zo krijgt de erg technische, zelfs wat vermoeiend klinkende eis voor de splitsing van BHV plots een heel concrete betekenis. Afgesneden van de moederpartijen, stemt de helft van de Franstaligen volgens de Vlaamse realiteit van de streek.

Peter De Roover

O L O F O N

Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse Volksbeweging vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus).

Hoofdredacteur: Dirk Laeremans - Eindredactie en redactiesecretariaat: Jan Van de Casteele Kernredactie: Karel Adams, Jan Van de Casteele, Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, Hans Michiels, Herman De Mulder, Anke Nobels, Peter De Roover, Bram De Schepper, Steven Vergauwen.

Redactie-adres: Baron Dhanislaan 18, 2000 Antwerpen. Tel (03) 216 45 24 - Fax (03) 248 21 83 - e-post: doorbraak@vvb.org - Internet: www.vvb.org Abonnement: 585 fr. voor een abonnement van 12 maanden.

Studentenabonnement: 385 fr. voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling.

Internet-abonnement: 385 fr. voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet-abonnement.

Abonnering door storting op rekening 409-9591911-13 van Doorbraak met vermelding van het type abonnement.

U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van 600 fr. op rekening 409-9521741-71 van VVB-ledenadministratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging, toegestuurd.

Doorbraak is lid van de unie van de uitgevers van de periodieke pers.

Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Baron Dhanislaan 18, 2000 Antwerpen.

DOORBRAAK nr. 7 - juli 1999

VAN

EN

14

In de binnenstad van Nijmegen vindt momenteel het grootste bouwproject plaats sinds de wederopbouw na 1945.

Sluitstuk wordt de herbestemming van het Arsenaal, een voormalig kazernegebouw uit 1820, sinds 1978 in gebruik als stadsarchief.

Projectontwikkelaar Malant b.v. uit Middelaar (Limburg) bracht drie partijen bij elkaar: Het Vlaams Cultureel Kwartier, Het Vrijdagtheater, Interbrew Nederland.

Het Vlaams Cultureel Kwartier is een koepel van een aantal VlaamsNederlandse organisaties, zoals Algemeen Nederlands Verbond en Orde van den Prince. Voorzitter en bezieler is de Diksmuidenaar dr. Bert Vanheste, die zich 26 jaar geleden in Nijmegen vestigde. Nu is deze kenner van Louis Paul Boon en Hugo Claus hoofddocent aan de Katholieke Universiteit Nijmegen met landelijk specialisme in Vlaamse literatuur.

Het Nijmeegse Vrijdagtheater, gespecialiseerd in stukken van Claus, krijgt zijn vaste onderkomen in het Arsenaal.

Brouwerij Interbrew uit Leuven gaat een “grand-café” met Vlaamse keuken inrichten.

Vanheste ziet een Vlaams/Gelders bolwerk voor zich waar een breed publiek kan genieten van een cultureel en culinair aanbod: ‘Er is in Nijmegen veel afgebroken. Te veel. Door bommenwerpers, door armoede en door projectontwikkelaars. Een mooi Nijmegen is prettiger om te wonen en te werken dan een aan barbaren uitgeleverde stad’. In het Arsenaal is plaats voor een Vlaamse boekhandel, een Vlaams literair en cultureel documentatiecentrum en het filmarchief van de Vlaamse cineast Eric de Kuyper.

Voor Vanheste is Nijmegen ‘de meest noordelijke Zuidnederlandse stad’. Met een duizendtal Vlaamse inwoners, een convenant met K.U. Leuven, een op Vlaanderen gerichte toeristische campagne. ‘Ga naar Vlaanderen, begin in Nijmegen’.

De gemeente Nijmegen, die eigenaar van het gebouw blijft, heeft het plan onlangs met geestdrift begroet. Men verwacht dat medio 2001 het Vlaams Arsenaal open kan.

Oscar Hendriks