België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
10 Maandblad november 1999
Vlaanderen staat in Europa
B EELD -S PRAAK
Afgiftekantoor Antwerpen X Baron Dhanislaan 18 2000 Antwerpen
FOTO WIM VAN CAPELLEN
IS HET BLOK EEN “DOOD GEWICHT” VOOR VLAANDEREN? DE TOP VAN HET BLOK IS NIET VAN PLAN ZELF HET CORDON TE SLOPEN. ‘DAT ZULLEN DE KIEZERS WEL DOEN.’ EEN INTERVIEW MET GEROLF ANNEMANS, BLZ. 4-6.
H ET O
Laat ons wel wezen. De schutkring is democratisch betwistbaar en bovendien niet bijster succesvol: het Vlaams Blok wordt als een kasplantje beschermd tegen ongeveer alles wat een andere partij stemmen kost: coalities, compromissen, interne conflicten, incompetente politici en het verschil tussen droom en daad. De harde migrantenstandpunten van het Vlaams Blok mogen de partij dan veel stemmen opleveren, ze zijn niet bevorderlijk voor het Vlaams programma dat de partij verwezenlijkt wil zien. Integendeel: het Vlaams Blok wordt dankbaar gebruikt om de noodzakelijke discussie over het nut van België te ontwijken. Noch de schutkring van de andere partijen, noch de harde houding van het Blok zijn op termijn houdbaar. Iedereen voelt dat met de natte vinger aan. Toch is er op hoog niveau geen spoor van een strategie terzake. Niet bij de
FEEST
3
Matthias Storme warmt zich op voor de OVV Feest-meeting van 14 november. Een gebalde boodschap
LAATSTE TABOE
ver het Vlaams Blok kan men in dit landje slechts twee mogelijke opinies hebben. Men is er voor of men is er tegen. Veel zwart en wit, en bijzonder weinig grijs. Wie niet mét ons is, is tégen ons. En daarin zijn beide kampen even consequent. Mág het debat wel worden gevoerd?
VLAANDEREN
“traditionele” partijen, maar ook niet bij het Vlaams Blok zelf, zoals blijkt uit het interview met Gerolf Annemans in dit blad (blz. 4-6). De loopgravenoorlog blijft dus voorlopig duren. Het Blok groeit, en wacht tot het “incontournable” geworden is. De andere partijen wachten tot de Vlaams Blok-kiezer zijn isolement beu is. Staat één van beiden op korte termijn te gebeuren? Het is weinig waarschijnlijk. Slachtoffer van de hele historie is de Vlaamse politiek, die vandaag totaal onnatuurlijk in elkaar zit. Bovendien verzwakt de hele historie de Vlaamse politieke macht in België. De vaudeville rond de onderwijsgelden is daar een mooi voorbeeld van. Stel u bijvoorbeeld even voor welk effect alleen al de mogelijkheid van een CVP - Vlaams Blok - Volksunie coalitie in Vlaanderen op de fameuze Costa-conferentie zou kunnen hebben. Een debat is dus dringend nodig. Vraag is alleen of er langs beide kanten van de loopgraven genoeg mensen zitten die dat debat willen voeren zonder direct te beginnen schieten.
Dirk Laeremans hoofdredacteur
BLOK
BLIJFT
BLOK
4-5-6
Cordon rond Blok versoepelt. Gerolf Annemans is er gerust in: kiezers zullen zelf de schutkring doorbreken.
BLIJDE BOODSCHAP VAN VERHOFSTADT 7 Premier grijpt naar de telefoon: “gezonde” berichtgeving over zieke beestjes graag!
ONDERWIJSDOSSIER BRANDT OPEN 8 Franstalig telraam staat al tien jaar scheef. Schuift federale regering er weer pak Vlaamse centen onder?
DE TWEE KANTEN VAN DE KROON
10
Yves Desmet versus prof. Robert Senelle in een ja/neen over democratie en monarchie.
EN
TOCH NOG
KOSOVA
13
De Amerikanen sturen hun visie bij. Onafhankelijkheid maakt oplossing duurzamer.
P
IN DE MARGE
E R S W I J S
Johan Van Hecke over zijn partij (CVP) in De Morgen, 2 oktober: ‘Het is pompen of verzuipen. Dit gaat om the survival of the fittest. Als we er nu niet met zijn allen onze schouders onder zetten, dan gaan we de volgende keer helemaal onderuit en kunnen we samen met onze kiezers met pensioen gaan.’
waarin ieder zijn zegje kan doen. Dat klinkt democratisch, maar hoe lang gaat dat duren? Wordt dat niet een Poolse landdag waar de edellieden zonder resultaat eindeloos palaveren? Als het aan de PRL en de PS ligt, wordt het dát, met enkele kruimels om de goede wil te tonen.’
Louis Michel in De Morgen, 18 september: ‘Als Wallonië wat meer zelfvertrouwen zou kunnen opbouwen, zullen de communautaire verzuchtingen parallel beginnen te lopen met die aan Vlaamse kant.’
Johan Vande Lanotte in De Morgen, 18 september: ‘Er is een regel die zegt dat wat je laat rotten begint te stinken. Wanneer je een land hebt met verscheidene taalgemeenschappen, kun je dat ontkennen of er rekening mee houden. (…) Een staat evolueert, krijgt andere functies en dus moet ook de staatsvorm zich aanpassen. Een staat die twee grote taalgemeenschappen bijeen wil houden, moet zich aanpassen aan de veranderingen in de samenleving.’
Mark Deweerdt in de Financieel Economische Tijd, 25 september: ‘Het lijkt wel of Vlaanderen en Wallonië de strijdbijl hebben begraven. De Waalse minister-president gooit vanop het bordes van het Elysette in Namen bloemetjes naar Vlaanderen. In de politiek bestaan echter geen sprookjes. De communautaire problemen sluimeren alleen maar en duiken straks in alle hevigheid weer op, even onafwendbaar als de herfst die komt.’ Baron Henri d’Udekem d’Acoz in Humo, 21 september: ‘…ik vind de IJzerbedevaart nog geen uitdrukking van Vlaams bewustzijn. Je moet vooral in het dagelijks leven tonen dat je een overtuigd Vlaming bent. (…) Ik vraag geen geheel onafhankelijk Vlaanderen, ik vraag alleen dat de rechten van de Vlamingen gerespecteerd zouden worden.’ Derk Jan Eppink in De Standaard, 9 oktober: ‘Er komt ook een Intergouvernementele en interparlementaire conferentie
Jos Geysels in De Standaard, 2 oktober: ‘Ik vind dat de gezondheidszorg moet gedefederaliseerd worden zoals in het Vlaams regeerakkoord is overeengekomen. Daar engageer ik mij voor.’ Hubert Van Humbeeck in Knack, 30 september: ‘Het valt alweer op dat Vlamingen en Franstaligen een andere definitie hanteren van wat die zogenaamde nieuwe politiek moet zijn. De merkwaardige vermenigvuldiging van de ministerportefeuilles bij de samenstelling van de Franstalige regeringen was daar ook al een voorbeeld van. Leg nu aan modelstaat België maar uit dat Elio Di Rupo alvast tot mei van volgend jaar twee jobs combineert: die van minister-president van Wallonië en die van partijvoorzitter.’
Een Germaniste uit het Brabantse SintPieters-Leeuw studeerde recent af op een verhandeling over de faciliteiten in Vlaanderen. Ze polste 200 Vlamingen en Franstaligen over de rand en Brussel. Vlamingen en Franstaligen staan lijnrecht tegenover elkaar in hun antwoord op de vraag of er nieuwe faciliteitengemeenten moeten komen. Slechts twee op 50 ondervraagde Vlamingen uit faciliteitengemeenten wil die gemeenten uitgebreid zien. Bovendien willen de Vlamingen uit de Zes de faciliteiten gewoon afschaffen. En de Franstaligen… eenderde pleit ervoor heel België tweetalig te maken. (Annemie Neuckermans, De Rand en het statuut van Brussel. Historisch overzicht, recente problemen en een enquête. UIA, dep. Germaanse Filologie, 1999)
MENEERKE PEETERS Wezembeek-Oppem herinnerde er de regering aan dat er nog zoiets bestaat als een faciliteitenprobleem. Briefjes in het Frans rondsturen mocht niet meer van minister Leo Peeters (SP). Maar die excellentie is ondertussen weer gewoon ‘meneerke Peeters’ geworden, vandaar. Gestraft voor zijn uitgesproken Vlaams beleid in de Rand rond Brussel? ‘Dat heeft zeker meegespeeld. Ik voel inderdaad aan dat mijn beleid niet overal in goede aarde viel. Niet alleen in mijn partij overigens’, biecht hij op. (Gazet van Antwerpen, 20 sept.)
DE ZIEKEN VAN JADOT Een werkgroep van het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekeing (Riziv) stelde in een vierde rapportJadot (PS’er Michel Jadot is de voorzitter van de algemene raad van het Riziv) vast dat de transfers van Vlaanderen naar Wallonië al jaren even groot blijven en dat daar niets wordt aan gedaan. Vlaamse experts verwijten Jadot dat hij het verslag zo onopvallend mogelijk wil maken. (De Morgen, 14 okt.)
DE GOEDE SINT, HIJ KOMT Zowat alle excellenties trokken met hun nieuwjaarsbrief naar de televisie om er gaten te schieten in de begroting. ‘Een groepje sinterklazen’, vindt Yves Desmet. De ene ‘zal duizend frank meer pensioen geven, de andere duizend boswachters, de derde duizend DOORBRAAK nr. 10 - november 1999
2
DUURDER STERVEN Successierechten in België: ‘In Vlaanderen wordt de burger tot meer eerlijkheid aangezet dan in Brussel en Wallonië. Daar wordt het onroerende deel van de erfenis gescheiden van de roerende erfenis. Uw suikeroom of suikertante kan maar beter in Brussel of Wallonië wonen dan in Vlaanderen. We laten de twee neefjes 7 miljoen verdelen. Van de Vlaamse oom krijgen ze elk 1.650.000 frank, van de Waalse of Brusselse oom zouden ze 1 732 500 frank krijgen. (DM, 5 okt.)
LA VIE CULTURELLE Oostende is een cultuurvereniging rijker: de ‘Cercle francophone d’Ostende’. Dit om ook aan de Vlaamse kust de taal van Molière een duwtje in de rug te geven. Wie meer informatie wil over het Franstalig culturele leven in Vlaanderen, kan op terecht voor een overzicht van verschillende Franstalige verenigingen in Vlaanderen. Ze kunnen alvast rekenen op de steun van minister van Binnenlandse Zaken Duquesne, die elke avond voor televisiekijkend Vlaanderen consequent in het Frans zijn beleidsdaden komt toelichten.
DIRIGISTISCH Met de voorstelling van haar startbanenplan – één arbeidsplaats voor een schoolverlater per 25 werknemers – werd nog maar eens duidelijk hoever PS-politica en minister van Tewerkstelling en Arbeid Laurette Onkelinx van de realiteit staat. Dit banenplan gaat voorbij aan elke economische logica. ‘Centralistisch’, ‘dirigistisch’ en ‘stalinistisch’ waren de reacties in werkgeverskringen. Jeugdwerkloosheid is veeleer een Waals probleem (33,2 % in Wallonië, tegenover 9,6 % in Vlaanderen) en vraagt dan ook om een specifieke regionale aanpak. Het VEV verweet Onkelinx dan ook een ‘Belgische oplossing voor een Waals probleem’ te zoeken. (FET, 24 sept.)
V LAANDEREN , Al wil niet iedereen dat zien, de Vlaamse Beweging heeft al een aantal jaren gekozen voor een duidelijke, maar toch genuanceerde visie. Aan de vooravond van de Feest-Meeting van het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen op 14 november ek. is het goed aan de krachtlijnen daarvan te herinneren en een stap verder te zetten in de invulling ervan. Vanuit een rationale analyse van de Belgische toestand en de Europese en mondiale ontwikkelingen kwamen wij tot het besluit dat het voor onze gezamenlijke toekomst wezenlijk is om in de EU stem te hebben als een volwaardige lidstaat. Dat betekent dat Vlaanderen even onafhankelijk moet worden als de andere Europese lidstaten. Niet meer maar ook niet minder. Zoals de andere lidstaten moet Vlaanderen in laatste instantie zelf beslissen welke bevoegdheden het zelf wil uitoefenen, en welke het aan de EU of andere confederale samenwerkingsverbanden wil overlaten. De Vlaamse staat moet vanzelfsprekend bijzondere banden met Nederland uitbouwen, en streven naar een afgestemd Europees beleid met andere kleine lidstaten. Zo Wallonië eveneens voor onafhankelijkheid kiest, zijn vanzelfsprekend ook met Wallonië bijzondere banden mogelijk en zinvol, mits ze op wederzijds respect zijn gegrond. De Vlaamse Beweging is realistisch genoeg om te beseffen dat dit doel wellicht stapsgewijze moet worden bereikt, al zal op een bepaald ogenblik toch de knoop moeten worden doorgehakt, zodat onze kleinkinderen niet meer de 35ste fase van de hervorming van de Belgische Staat moeten beleven. Bovenal echter moet het perspectief duidelijk zijn en duidelijk aan de burger worden voorgesteld. In die stapsgewijze ontwikkeling is onze prioriteit de defederalisering van de sociaal-economische en fiscale hefbomen en de versterking van de bevoegdheden van de Vlaamse
STAAT IN
E UROPA
Gemeenschap in Brussel (waardoor de Brusselaars ten minste kunnen kiezen voor Vlaamse gezondheidsinstellingen en sociale zekerheid). Op buitenlands vlak kiezen we voor een Europa dat zijn culturele identiteit in de wereld verdedigt en die van de vele volkeren van Europa eerbiedigt. Ook buiten Europa moet Vlaanderen kiezen voor het zelfbeschikkingsrecht van de inheemse volkeren. Op binnenlands vlak kiezen we voor FOTO WIM VAN CAPELLEN een sociale rechtsstaat met de grootst mogelijke vrijheid van individu, gezin, vereniging en kleine gemeenschappen. Vlaanderen mag geen klein België worden en nog minder een miniversie van de ene en ondeelbare Franse republiek. De deelname van de burger aan het bestuur moet ernstig worden versterkt, evenals de autonomie van de lokale gemeenschap. Behoorlijk bestuur moet ook een aanzet zijn voor duurzame ontwikkeling. Respect voor diversiteit moet gepaard gaan met het behoud van sociale cohesie. Vrijheid in de private sfeer kan niet leiden tot een doorbreken van het territorialiteitsbeginsel in domeinen van publiek belang, tenzij waar dit vereist is om een in eigen streek geminoriseerde autochtone bevolking rechten te geven, zoals voor de Vlamingen in Brussel. Het is niet de taak van de Vlaamse Beweging als geheel om binnen deze krijtlijnen nader een welbepaalde invulling van de Vlaamse autonomie op te leggen; zij dient wel de verenigingen en personen die er deel van uitmaken aan te zetten zich FOTO DOORBRAAK daarvoor elk naar eigen vermogen te engageren.
Matthias E. Storme
FEEST-MEETING OVV Vlaanderen – Staat in Europa ! Zondag 14 november 1999, 14.30 uur Auditorium 2000 Heizelpaleizen Brussel Info en reservatie: VVB, tel. (03)216 45 24
vervolg blz. 13
3
DOORBRAAK nr. 10 - november 1999
C OMMENTAAR
fietspaden. Een geschenkenpolitiek van allesverdelers’. (DM, 4 okt.). ‘Een berekend risico’, aldus Stefaan Michielsen in De Standaard, want de hoge staatsschuld blijft en België blijft gevoelig voor een rentestijging.’ De gevolgen van een rentehausse zullen zich op begrotingsvlak pas manifesteren na enkele jaren, wanneer deze regering haar termijn heeft volgemaakt’….
GEROLF ANNEMANS: ‘VLAMINGEN ZULLEN DAT ZELF WEL DOEN’
BLOK
DOORBREEKT HET CORDON NIET Het cordon sanitaire tegen het Vlaams Blok werd in de loop van 1999 een
W ETSTRAAT
schutkring met kleine gaatjes. Sommigen stellen dat het cordon geen geslaagd wapen is om het Blok electoraal weerwerk te bieden. Anderen voelen dat het Vlaamse politieke project – of het nu het confederalisme is of de strijd voor een Vlaamse staat in Europa – zonder het buitenspel gezette Blok veel moeilijker wordt. Weer anderen willen niet praten met het Blok, maar wel met zijn kiezers. Doorbraak vindt – tot nader order – dat vragen vrij staat en trok naar Gerolf Annemans.
de schutkring in vraag durfden te stellen dat het vijandbeeld op bevel van hogerhand in stand moet worden gehouden. De Volksunie had in haar jonge jaren af te rekenen met dezelfde anti’s, maar heeft blijkbaar een kort geheugen. FOTO WIM VAN CAPELLEN ‘DAT DOODMAKEN VAN MENINGEN, HET FELST KAREL DE GUCHT EN JOS GEYSELS, VECHT MET MIJN RECHTVAARDIGHEIDSGEVOEL’
Hoe lang overleeft de partij in een politieke vergeetput?
GEPROPAGEERD DOOR MENSEN ALS
Objectief bekeken neutraliseert het cordon de politieke macht van de Vlaams-nationalisten die voor het Blok kozen? Het cordon is een uitvinding van politiek links, de SP op kop, gekoppeld aan de doelstelling van Belgische kringen – het Hof voorop – om het Vlaams-nationalisme uit te schakelen. De CVP bewees met haar stalinistische aanpak van de enkelingen binnen de partij die
C ORDON
Och, het cordon heeft ook zijn voordelen. Het verscherpt het VlaamsBlokprofiel. De kiezer weet: ‘dat zijn geen gewone gasten’. Maar de burgers zijn niet dom. Academici, onderwijsmensen, de gewone man in de straat of mensen uit het bedrijfsleven, ze hebben al lang door dat we niet zo extremistisch zijn als men wil laten uitschijnen. Dat neemt niet weg dat ik op politiek vlak liever ‘normaal’ zou functioneren, al was het maar om onze thesis over de Vlaamse staat verder te ontwikkelen.
KRIJGT ANDERE DEFINITIE
‘De naar encyclieken ruikende dreiging met hel en verdoemenis voor de Blok-flirters’, zo omschreef Rolf Falter de debatsfeer rond het “cordon” (DS, 6 sept.). Een sprekend beeld, maar de traditionele partijen definiëren het stilletjesaan anders. Steeds meer journalisten en politieke waarnemers sturen aan op een andere tactiek. Een extreme opstelling werkt contraproductief. Dus wordt het: “werk niet samen met het Blok, maar luister naar de grieven van zijn kiezers”. In welke mate de regering inzake veiligheid en asielproblematiek het Blok tegemoet komt, is duidelijk. Er zijn echter geen tekenen van enige tegemoetkoming aan de communautaire eisen. De DOORBRAAK nr. 10 - november 1999
Vlaamse Beweging beseft dat een absolute verbanning van het Blok de eigen slagkracht beperkt. Off the record laten sommige Blokkers voelen dat ze de scherpe kantjes willen afronden. Maar voorlopig lijkt de Blok-top weinig verveeld te zitten met de eigen isolatie. Er waren de kritische opmerkingen binnen VLD (Ward Beysen, Willy De Clercq) en CVP (Herman Suykerbuyk, Johan Weyts, Gisele Gardeyn-De Bever). Vooral enkele topjournalisten proberen alle openingen te dichten. Maar meer en meer commentatoren (Paul Muys, Manu Muys, Rinke Van den
4
Zijn bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2000 dan “openingen” in de schutkring mogelijk? Het taboe is op middellange termijn onhoudbaar, tenzij in een hoekje waar geen lucht is. Bij de lijstvormingen en vooral bij de coalitievorming achteraf zal her en der samenwerking met andere lijsten mogelijk worden, zeker op het lokale vlak, waar men de ordewoorden vanuit de partijhoofdkwartieren minder strak zal volgen. Wil niemand dat proces van “uitbraak” versnellen door het scherpe migrantenstandpunt te versoepelen? Drie jaar geleden werd het 70-puntenprogramma grondig herschreven en we hebben ook al gesteld dat die standpunten niet te nemen of te laten zijn. Maar de linkse media zwijgen die nuanceringen dood. Het is “bon ton” binnen de CVP om dat gedrag slaafs te
Brink, Jef Rademakers, Etienne Vermeersch,...) laten horen dat de absolute verkettering niet deugt. Niet álles wat het Blok zegt is fout, veiligheid en migrantenproblematiek moeten bespreekbaar zijn en de kiezers moeten niet worden uitgescholden, maar gerecupereerd. Zelfs voor Johan Leman (DS, 4 mei) zijn de Blok-stemmers niet allemaal racisten, al vindt Karel De Gucht nog van wel. Herman Van Rompuy verklaart ‘te luisteren naar wat ze zeggen. Ik behoor niet tot diegenen die denken dat de parlementairen van het Blok aids hebben. Ik schud ze de hand en treed ermee in discussie. (LLB, 11 sept.)
volgen. Zelfs in de Vlaamse Beweging volgen sommigen die quarantainepolitiek. Wie genuanceerd over het Blok praat wordt aangevallen. Dat geldt zeker voor journalisten. Dat doodmaken van meningen, het felst gepropageerd door mensen als Karel De Gucht (VLD) en Jos Geysels (Agalev) vecht met mijn rechtvaardigheidsgevoel! Over de SP zullen we hier niet spreken.
was een symboliekmotief, geweldsymbool.
Manu Ruys en anderen spreken over de verschillende vleugels (Dewinter, Annemans, Colen) van het Vlaams Blok. Hebben ze ongelijk?
Hoe groot is de vrees voor een financiële drooglegging? FOTO DOORBRAAK
MILITANTEN DIE DE STRIJD OP STRAAT WILLEN VOEREN, WORDEN ZELDZAMER
‘ALS
DE VLAMINGEN IN HUN EIGEN VLAAMSE STAAT IN MEERDERHEID EEN EIGEN MONARCHIE ZOUDEN WILLEN, IS DAT VOOR MIJN PART GOED, HOOR’
GEEN KAZAKDRAAIERS Het Blok-imago blijft dat van de bokshandschoen? Men moet er niet op rekenen dat we omwille van onze uitsluiting plots een ander imago zullen aannemen. Wij zijn geen kazakkendraaiers. De kern van ons programma blijft zeker overeind. Het Vlaams Blok wil een militan-
te partij blijven met voorop de strijd tegen links en tegen de Belgische staat. Jammer dat ook sommige flaminganten hun teen niet in het water durven steken en daardoor het sneller bereiken van de eigen doelstellingen verhinderen. Maar ook die mensen beseffen meer en meer dat men ons wil pakken op symbolen. De bokshandschoen
We zijn erop voorzien dat sommigen ook met dat stokje in het wild om zich heen zullen slaan. Juridisch en financieel. Maar ik betwijfel of de dwazen die dat willen hun wil kunnen doordrijven.
VLAAMS? Migranten, veiligheid, gezin zijn uw kopthema’s. Hoe “Vlaams” is het Vlaams Blok? We willen een Vlaamse staat en zijn daar strategisch intensief mee bezig. Er doet zich een verschuiving voor. We richten ons iets minder op het permanent reageren tegen Belgische mistoestanden en het bedenken van allerlei correctiemechanismen om die Belgische staat zo lang mogelijk in leven te houden. Neen, we werken momenteel aan een radicaal en begeesterend idee van een nieuwe Vlaamse staat. vervolg blz. 6
de vraag of ook na de gemeenteraadsverkiezingen de schutkring niet hier en daar (noodgedwongen) zal worden doorprikt.
FOTO DOORBRAAK
‘VLAAMS-BLOKKERS ZIJN HITLERIANEN IN MAATPAK.’
HEBBEN GEEN AIDS…’
Vurige jonge CVP’ers als De Caluwé (‘over mijn lijk’) of De Crem (‘Hitlerianen in maatpak’) mogen nog hard uitpakken, maar de Blok-kiezer is niet langer dé vijand. ‘Ik weet dat de basis van de partij daar minder extreem
in is, maar de ideeën van het Blok staan zo ver vqn het christendemocratisch gedachtegoed dat de CVP nóóit met het Vlaams Blok zal samenwerken’, aldus De Crem (Humo, 5 okt.) Ook daar toch een subtiele verschuiving. Sommigen stellen
‘VLAAMS-BLOKPARLEMENTSLEDEN
5
Voor Eric Corijn (Vlaams Marxistisch Tijdschrift, sept. 99) – medestichter van Charta ’91 – moet het cordon blijven, maar een verbod op politieke discussie met het Blok of de beknotting van partijfinanciering heeft geen zin.
VLAAMSE BEWEGING Het cordon-probleem stelt zich wellicht het scherpst in de Vlaamse Beweging, waar het besef groeit dat de politieke vervolg blz. 6 DOORBRAAK nr. 10 - november 1999
W ETSTRAAT
Wij zijn geen klonen van mekaar, maar ik moet sommigen misschien ontgoochelen: Filip Dewinter is ook voor een onafhankelijk Vlaanderen en tussen ons zal het niet zo rap tot een ideologische split komen.
Maar nog even: doe zelf iets aan het cordon! Ik heb het u geschetst, we geven niét toe aan de ondermijning van onze vertegenwoordigingsdemocratie. Zeshonderdduizend Vlaamse kiezers worden uitgesloten en dat kan niet blijven duren. Een electoraal afgestrafte SP heeft – samen met de PS – daarvan geprofiteerd en is in de regeringszetels gaan postvatten. De vraag is of ze zo één weggelopen kiezer van ons terugwinnen. Het zijn wij die na iedere verkiezing een stap verder staan. Ik bewonder de durvers die onze kant kozen, en iedereen voelt toch in eigen kring dat almaar meer mensen ook buiten het kieshokje in onze richting opschuiven.
geen
W ETSTRAAT
Die nieuwe Vlaamse staatsidee is voor ons het ware einddoel van de Vlaamse Beweging en niet het voortdurend compromissen sluiten over allerlei detailproblemen, waar veel VU’ers en mensen als Lionel Van den Berghe (voorzitter Ijzerbedevaartcomité – red.) veel te veel energie in steken. Stop het gezanik! Vooruit moeten we.
nog nauwelijks. En ik geloof niet dat dit amalgaam lang overeind blijft. Als België implodeert zal Vlaanderen zijn kans krijgen.
Waar zitten de grootste tegenkrachten?
In ieder geval een veel efficiënter bestuurd Vlaanderen. En een verdraagzamer samenleving dan die die mensen als Jos Geysels nu aan het invullen zijn. Voor mijn part een liberale markteconomie met een sterk uitgebouwde sociale zekerheid, waar Vlamingen zichzelf besturen en geen tijd meer verliezen aan Belgische dossiers.
Simpel. In die kringen die belang hebben bij het instandhouden van België. In de mediadoos van mediamagnaatjes als Leysen en Van Thillo, van De Morgen en Humo. Bij de andere partijen die hun eigen electoraat zien afkalven. Bij de loge, de Kerk, de haute finance… Maar uiteindelijk zal blijken dat de wil van het volk élk establishment wegblaast. Dat zullen de draadpopjes van Louis Michel (PRL) en Philippe Busquin (PS) wel ondervinden. Kunt u op een democratische manier ooit een meerderheid halen? Wij zijn geen ezels. Vijftig procent is ver weg, maar het onwerkzame Belgische regime kan zo rot worden dat er gewoon geen regering meer te vormen valt. Met de Dutroux-zaak zaten we al dicht bij onverwachte wendingen. Met de dioxinecrisis is weer een veer gesprongen. Verhofstadt is er nog net in geslaagd een ploeg te vormen, maar een alternatief voor dit veelkoppig en veelkleurig gezelschap was er
VERDRAAGZAAM Wat soort Vlaanderen krijgen we dan?
BLOK IS VLAAMSE BEWEGING
SUCCES
GROOTSTE RAMP VOOR
neutralisatie van de flaminganten binnen het Blok de eigen slagkracht aantast. Men weet dat de Franstaligen, maar ook Reginald Moreels of Jos Geysels achter de resoluties van het Vlaams Parlement ongenuanceerd een ‘eigenvolk-eerst-strategie’ ontwaren. Vooraan-
DOORBRAAK nr. 10 - november 1999
Het Blok zal wel niet uitgenodigd zijn, maar is wat dat betreft ook geen vragende partij. Dit koningshuis heeft Vlaanderen weinig te bieden, integendeel. Maar als de Vlamingen in hun eigen Vlaamse staat in meerderheid een eigen monarchie zouden willen, is dat voor mijn part goed, hoor. Weet het Blok welk profiel zijn kiezers hebben?
‘UITEINDELIJK
ZAL BLIJKEN DAT DE WIL VAN HET VOLK ÉLK ESTABLISHMENT WEGBLAAST’
En de migranten? Een Vlaamse staat moet met de vreemdelingen aan tafel gaan zitten. Met diegenen die hier verblijven, die zich gedragen en zich willen aanpassen, niet met de massa illegalen die hier komen profiteren. En de koning?
Daar trek ik mij weinig van aan. Ik laat dit onderzoek liever over aan geleerden als Kris Deschouwer en Marc Swyngedouw, die dan wel weer een paar leuke stukjes zullen schrijven over “een electoraat van marginalen, die in het beste geval kunnen lezen en schrijven”. Die twee exponenten van het huidige regime mogen weten dat niemand en geen enkele kiezer ons te min is. Ze kunnen misschien ook eens een studietje maken over het profiel van de kiezers van andere partijen.
Jan Van de Casteele
Ik weet wel dat we nu enkele maanden een soort hysterie over ons uitgestort
staande figuren uit de Vlaamse Beweging (Frans Van Mechelen van de Bond, oud-Davidsfondsvoorzitter Lieven Van Gerven, de ondervoorzitter van het IJzerbedevaartcomité Bob Wezenbeek) steken hun nek uit. Anderen (Manu Ruys, Hugo Schiltz, VVB-voorzitter Ivan Mertens…) relativeren. FOTO DOORBRAAK PROF. LUDO ABICHT:
krijgen, met bedwelmend veel aandacht voor de prins en zijn vriendin. En links doet daar overigens vrolijk aan mee. Veel van die rode en groene mannen en vrouwen die daar op 4 december op de eerste rij gaan staan maken anders overigens wel een serieuze ideologische bocht. Ik zal met plezier toekijken naar hun vertoning.
Vlaamsgezinden in andere partijen bevestigen de accentverschuiving in het anti-Blokdiscours. Samenwerken met het Blok kan niet, maar… Masereelfondsvoorzitter en Agalev’er Ludo Abicht: ‘Als links intellectueel ben ik het fundamenteel oneens met de sociaal-economische en etnische uitgangspunten van het Vlaams Blok.
6
We moeten het debat met vertegenwoordigers en kiezers van het Blok niet uit de weg gaan. Als democraat vind ik dat om het even welke partij, zolang ze de parlementair democratische spelregels eerbiedigt, alle rechten moet hebben die ons systeem toestaat. Maar ik zie geen enkele reden om verder te gaan dan het strikt wettelijk voorgeschrevene. Als het Blok met zinvolle eigen voorstellen afkomt, legt men beter een gelijkaardig tegenvoorstel op tafel, al was om maar om het vermoeden van akkoord met het Blok te vermijden. Als flamingant vind ik het succes van het Blok de grootste ramp voor de Vlaamse emancipatiebeweging na de collaboratie.’ vervolg blz. 14
ACHTER
H ET
DE SCHERMEN VAN DE
WETSTRAAT
EVANGELIE VOLGENS
V ERHOFSTADT
Knoop het in uw oren: wij leven voortaan in een modelstaat, en in een
Het is vrijdag 15 oktober en het NRCHandelsblad publiceert in zijn avondeditie een nota die midden augustus door een hoge ambtenaar van het ministerie van Landbouw is opgesteld. Bij vier varkens zijn hoge overschrijdingen van de PCB-norm vastgesteld, maar het bevreemdende is dat er van dioxines géén sprake is. Nochtans is eerst onder Dehaene en daarna onder Verhofstadt altijd naar voor geschoven dat er bij de dioxinebesmetting in België een duidelijke band bestaat tussen PCB’s en dioxine, en dat juist daardoor het spoor naar de vetsmelters Verkest en Fogra leidt. Vermits dat hier niet het geval is, concludeert de ambtenaar dat er mogelijk aan een tweede besmettingsbron moet worden gedacht. De nota is uitermate slecht nieuws voor het trio Verhofstadt-Gabriëls-Aelvoet, dat nog altijd af te rekenen heeft met een bijzonder wantrouwig Europees Permanent Veterinair Comité. In geen geval mag het gegeven uitlekken naar het grote publiek. Als wat later een vasthoudend journalist van De Morgen toch lont heeft geroken, wordt de krant onder druk gezet om te zwijgen. Want ‘het gaat maar om een nota van één bladzijde, het kernkabinet heeft er zich over gebogen, de zaak is onderzocht en er zijn geen bewijzen van een tweede bron’. De Morgen bindt in. (Volgens sommige bronnen zou dat ook bij andere kranten zijn gebeurd).
FOTO DOORBRAAK
GUY VERHOFSTADT
SCHIET PER TELEFOON.
eigen persoon naar de VRT ‘de zaak in de juiste context te plaatsen’. Hij contacteert Verhofstadt die op dat ogenblik op de Europese Top in het Finse Tampere zit. Hij neemt persoonlijk contact op met de hoofdredacteurs van radio en televisie en drukt hen op het hart dat ‘in het belang van het land’ verdere berichtgeving over de zaak best achterwege blijft. De premier wordt aanhoord en de zaak verder blauwblauw gelaten. Een nieuw politiek feit in de toch al turbulente geschiedenis van de jongste regering.
‘PAARS-GROEN Uiteindelijk belandt het document bij het NRC-Handelsblad. (Gelekt door een journalist of door de oppositie? Een interessante maar in wezen niet de hoofdvraag). TV1 brengt op vrijdagavond 15 oktober een eerste verslag in het magazine Terzake, op basis van de publicatie in de Nederlandse krant. De radio volgt om 22 uur. De reactie vanuit het kabinet van de premier is bliksemsnel. Kabinetchef Luc Coene komt in
PROBEERT MEDIA NAAR HAAR HAND TE ZETTEN’
Is dat censuur? Wellicht niet in de strikte betekenis van het woord. Het is ongetwijfeld wél proberen in te grijpen in de vrije berichtgeving, een principe dat nota bene in de Grondwet staat ingeschreven. Want wat ook de juiste waarde van de nota is, het feit dat de premier in eigen persoon zo te werk gaat, doet
7
Een ander voorbeeld is het moment waarop Busquin het tijdens zijn hoorzitting in het Europees Parlement bijzonder moeilijk kreeg. Ook toen zijn redacties er door het kabinet-Verhofstadt met nadruk om verzocht een meer afgewogen berichtgeving te hanteren. En er zijn ons nog andere gevallen bekend van ministers die journalisten contacteren ‘om hen op onjuistheden te wijzen’. Men kan Dehaene veel verwijten, maar dat hij ooit op dergelijke manier het nieuws naar zijn hand heeft willen zetten, dat niet. Maar goed, moeten we eigenlijk wel zo verwonderd zijn over de gang van zaken? Om te beginnen leven we sinds kort bij oekaze in een modelstaat. En in een modelstaat wordt de burger verondersteld de weldaden van het bewind te prijzen. Snel en efficiënt. Vergeten we daarbij niet dat de onderzoekscommissie-dioxine van het parlement nog een aantal netelige vragen moet beantwoorden. Wat was bij voorbeeld de juiste rol van Verhofstadt in het ontslag van de ministers Pinxten en Colla? Heeft hij bij het overhandigen van de fameuze nota-Destickere op 1 juni een Dehaene-moord met voorbedachten rade gepleegd op de politieke overlevingskansen van de CVP? Ter herinnering: Destickere is de blauwselkleurige veearts-keurder die er prat op gaat de dioxinebesmetting al in april te hebben gesignaleerd, en er nadien Colla van beschuldigd heeft geen aandacht te hebben besteed aan zijn waarschuwing. Intussen is Destickere zelf in opspraak gebracht en dat dreigt natuurlijk af te stralen op de man die zijn nota uitspeelt bij premier Dehaene. Voorwaar, voorwaar, wij zeggen u: het laatste woord van het nieuwe Evangelie is nog niet neergepend. Iko de auteur is politiek journalist
DOORBRAAK nr. 10 - november 1999
W ETSTRAAT
modelstaat is er geen kritiek meer nodig op de leveranciers van al dat goeds. Integendeel, zij verdienen te worden geprezen voor hun inspanningen en visie. En als u daaraan twijfelt, krijgt u binnenkort wellicht de kabinetschef van de premier over de vloer. Of nog sterker: mogelijk hangt Verhofstadt zelf bij u aan de lijn om u de blijde boodschap te verkondigen. De gedachten zijn vogelvrij.
toch wel de nodige vragen rijzen. Temeer daar het niet de eerste maal is sinds het aantreden van paars-groen dat de vrije nieuwsgaring wordt betwist als het gaat om zaken die de nieuwe machthebbers niet goed uitkomen.
NOG MEER VLAAMS GELD NAAR FRANSTALIG ONDERWIJS OM VLAAMSE BELASTINGEN TE “MOGEN” VERLAGEN?
E EN
OUD SPOOK STEEKT WEER DE KOP OP
O NDERWIJS
Begin 1989 werd in de zogenaamde financieringswet (art. 39) bepaald dat een deel van de BTW-ontvangsten over de Gemeenschappen wordt verdeeld om de onderwijsbehoeften te dekken. De verdeelsleutel werd voor tien jaar vastgelegd op 57,55/42,45. Geen fiscale financiering dus, maar een subsidieregeling. Maar ook de verdeling houdt een ernstige benadeling in voor Vlaanderen (zie kaderstuk). Volgend jaar loopt de overgangsfase af. Toen de Vlaamse Beweging bij de vorige staatshervorming vaststelde dat aan alle Franstalige eisen was voldaan, terwijl Vlaanderen met een lange lijst wensen bleef zitten, reageerden de regeringspartijen dat de Franstaligen wel aan tafel moesten gaan zitten omdat zij geld nodig hebben voor hun onderwijs.
oplossing en schoof de hete aardappel voor zich uit. Recht in het bord van Verhofstadt.
ONDERWIJSSANERING
Op 8 oktober pakte Le Soir uit met het bericht dat het ontkende akkoord er nu echt was. Vice-premier Michel en PSfractieleider Eerdekens bevestigden dat. Verhofstadt ontkende weer. Uit latere verklaringen van de eerste-minister in het parlement kon worden opgemaakt dat de zaak inderdaad geregeld was.
De Vlaamse regering voerde een, soms pijnlijke, onderwijssanering door. De Franstaligen bleven aanmodderen. In 1995-‘96 was de Franstalige onderwijswereld in rep en roer. Het leek er zelfs op dat er geen eindproefwerken zouden worden afgenomen. Minister-president Onkelinx slaagde er handig in om Vlaanderen vrij onopvallend te laten meebetalen aan haar oplossing. Het aantal leraars werd ingekrompen met 3 000, waarvan er 2 000 het brugpensioenstatuut kregen aangeboden, te financieren via de federale sociale zekerheid. Maar de klok tikte verder en de vervaldatum van de financieringsafspraken kwam dichterbij. Dehaene vond geen
Bij de vorming van de jongste regering werd luidop gefluisterd dat er een geheim akkoord bestond om het Franstalig onderwijs nog sterker te bevoordelen dan al het geval is. Het zou 2,4 miljard meer toegeschoven krijgen. De kersverse premier Verhofstadt ontkende in alle toonaarden.
VLAAMSE KRITIEK De Vlaamse kritiek volgde meteen en was drieledig. Aangezien geen nieuwe middelen worden vrijgemaakt, wordt een nul-somspel gespeeld. Wat de Franstaligen meer krijgen, gaat ten koste van de Vlamingen.
OOK IN 1988 KON DE FRANSE GEMEENSCHAP ‘OP 30 000 NA’ NIET ZEGGEN HOEVEEL LEERLINGEN HAAR ONDERWIJS TELDE. HEETTE TOEN
DE MINISTER ANTOINE DUQUESNE!
DOORBRAAK nr. 10 - november 1999
De derde opwerping was van strategische aard. De nieuwe regeling wordt uitgedokterd binnen de regering en losgekoppeld van de Costa-onderhandelingen. Minister Verwilghen liet al eerder weten de taalwet voor de Brusselse rechtbanken te willen versoepelen. Blijkbaar komen op de Costatafel alleen Vlaamse verzuchtingen. Franstalige pijnpunten worden daarbuiten geregeld, snel en zonder tegenprestaties. Of toch niet eenzijdig? Met de onderwijsregeling zou een akkoord worden afgekocht voor de door Dewael geplande Vlaamse belastingsvermindering. De Financieel-Economische Tijd (12 oktober) schrijft: ‘De operatie kan nog anders uitgedrukt worden: Vlaanderen betaalt, niet alleen om de eigen belastingen te kunnen verlagen, maar ook om te voorkomen dat de Franse Gemeenschap haar belastingen moet verhogen om haar onderwijsbegroting sluitend te maken.’ Een belastingsverlaging met 3,2 mld. kost Vlaanderen dus 5,6 mld. (+ 2,4 mld. om de Franstaligen over de streep te trekken).
Daarnaast is er het rechtvaardigheidsaspect. Worden de onderwijsmiddelen
NIETS FOTO DOORBRAAK
verdeeld volgens het enige onbetwistbare criterium, de 3- tot 18-jarigen volgens de statistieken van het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS), dan moet Vlaanderen niet minder maar meer krijgen. Volgens onze berekeningen ruim 4,2 miljard, volgens de Serv (Vlaamse werkgevers en werknemersorgaan) zelfs 5 miljard.
NIEUWS
Begin januari 1989 haalde de Vlaamse Volksbeweging op een druk bijgewoonde persconferentie scherp uit naar het ontwerp van financieringswet. Een VVB-studie leerde, op basis van cijfers van het NIS, dat ‘als alle leerplichtigen gelijk worden behandeld, de Vlaamse Gemeenschap recht heeft op 7,5 miljard extra. Over de tien nu aflopende jaren van de overgangsrege-
ONDER
DE
Peter De Roover
ZON
ling komt dat neer op 40 miljard minderinkomsten voor Vlaanderen. De VVB wees toen onder meer op de verklaring van een jaar eerder afgelegd door onderwijsminister van de Franse Gemeenschap dat hij niet kon zeggen - op 30 000 na hoeveel leerlingen zijn onderwijs telde. Die minister heette toen Antoine Duquesne!
8
Op 13 januari plaatste de VVB een advertentie in De Standaard, die meldde dat het initiatief tot grote zenuwachtigheid leidde bij de CVPsenatoren. Dehaene, toen vice-premier, werd uitgestuurd om de fractie weer in het gelid te krijgen. De senatoren gingen overstag en keurden het wetsontwerp goed.
POSITIE
IN
AFRIKA
EN
EU
LIJKT VERZWAKT, CULTURELE INVLOED VERMINDERD
B OERT F RANKRIJK
ACHTERUIT ?
A
Als diplomatieke wereldtaal werd het Frans eerst bijgebeend (na WO I), nadien naar het tweede plan verdrongen door het Engels (na WO II). De jongste jaren is het Frans zijn tweede plaats in de Verenigde Naties zelfs aan het verliezen aan het Spaans. En ook in de EU begint het Engels het Frans te verdringen. Bovendien is Frankrijk sinds de jaren ‘60 ook geen cultuurmacht meer.
CULTUREEL Ook in Afrika verzwakt Parijs. Frankrijk is niet rijk genoeg om de CFA-frank (Communauté française d’Afrique) verder te steunen. Hij bestaat sinds 1948 in 14 landen, is vrij inwisselbaar in Franse frank. Parijs beheert deviezenvoorraden en lenigt de handelstekorten (jan. ‘94: 50% devaluatie). Ook in het onderwijs verzwakt het Frans. Het Frans verdunt, en de elite gaat soms al in de VS studeren. Frankrijk heeft er nog legercontingenten, die Parijsvriendelijke regeringen in het zadel houden. Nu nog 8 000 man, in 2 000 gereduceerd 5 550 man, vooral in Djibouti en Senegal, de rest in Ivoorkust, Gabon en Tsjaad. Maar sinds de jaren ‘90 hebben de VS geen anticommunistische macht meer nodig in Afrika. En die lichtbewapende Franse troepen wegen niet zwaar tegen moderne Zwart-Afrikaanse legers zoals die van Oeganda of Angola. Als ook
Franstalig Afrika zich beter bewapent, zal de invloed van Parijs verder tanen. Wat Parijs wil, is prestige, en geen dode soldaten. Maar zonder Frans in Afrika is Parijs geen middelgrote macht meer, en Frans niet langer een internationale taal.
ZWAKKER IN DE EU Ook in de EU verzwakt Frankrijk. De Duitse macht groeide eerst binnenskamers, met de oprichting van het Europees Monetair Stelsel (1972-‘73 en 1978), het aanvaarden door Frankrijk van het Duitse anti-inflatiebeleid als algemeen EU-beleid (‘83) en de EUmunteenheid met de euro (‘99). Door de val van het IJzeren Gordijn, het Duits soevereiniteitsherstel en de Duitse Eenmaking (‘98-’90-’91) is Duitsland ook openlijk assertiever geworden. Duitsland was voortrekker in de erkenning van de Sloveense, Kroatische en Bosnische onafhankelijkheid (‘91 en ‘92). De hoofdstad verhuisde naar Berlijn, en in de EU willen de Duitsers het Duits als officiële taal (‘99).
‘DUITS-FRANSE TANDEM BEGINT AF TE BROKKELEN’ Uitgeverij Bertelsmann kocht de VSreus Random House op, BMW kocht Rover en Rolls-Royce en Daimler de VSreus Chrysler (‘98). Duitsland dwong
Banken zoals Crédit Lyonnais, Crédit Commerciale de France en Société Générale geraken te koop. En Duitsland oefent nog eens bijkomende druk uit opdat Parijs ook zijn deelnames in Aérospatiale en Matra zou afbouwen (oktober ’99: fusie Daimler-Aerospace met Matra). Deutsche Telekom blies onlangs met zijn mislukte overname van Telecom Italia zijn banden met France Telecom op. Zowel in regeringsals in ondernemingskringen begint de Duits-Franse tandem af te brokkelen. Frans conservatisme belet grote bedrijfsfusies (b.v. Nederlands Amro mag Société Générale niet overnemen).
VOORZICHTIG ZIJN Let wel, indien Duitsland zijn stroeve arbeidsmarkt en zijn bedreigde pensioenstelsel en sociale zekerheid niet hervormt, blijven zijn economie en dominantie bedreigd. En de Fransen boekten ook successen, zoals de dominantie van Renault in het Japanse Nissan. Frankrijk zal in ‘99 een van de hoogste groeivoeten in Europa hebben. Mogelijk wordt Parijs de bevoorrechte VS-partner in Europa. Maar al bij al verloren de Fransen in de jaren ‘90 macht en prestige. Daarbij komt dat Parijs angst heeft voor de toenemende vraag naar zelfbeschikkingsrecht van de talrijke taalkundige minderheden in eigen land en voor de niet aflatende bommencampagne van de Corsikaanse onafhankelijkheidsstrijders (sinds ’73 al 3 000 bomaanslagen). Met de relatieve Franse verzwakking moet Vlaanderen toch voorzichtig zijn. De Fransen blijven een grote handelspartner, en kunnen op termijn een tegengewicht tegenover de Duitsers vormen. Marcel Gunst
9
DOORBRAAK nr. 10 - november 1999
B UITENLAND
lleen Frankrijk kan mogelijk dwarsliggen als Vlaanderen onafhankelijk wordt en ook Brussel bij zich opneemt. Duitsland en het Verenigd Koninkrijk zullen hier waarschijnlijk goedkeurend knikken, als tenminste de elementaire mensenrechten niet worden geschonden. Vandaar dat het voor Vlaanderen interessant is om te zien hoe de machtsverhouding tussen onze buren evolueert. Het lijkt erop dat Frankrijk langzamerhand relatief verzwakt. Op eerste gezicht moet Vlaanderen zich daar niet over bekreunen.
via de EU Frankrijk tot privatiseren (‘99), waardoor Frankrijks dirigisme van staatsbedrijven met mandarijnen in staat, partijen en grootbedrijven (afgestudeerden ENA, Polytechnique, ESSEC en HEC) bezwijkt. Frankrijk creëert wel reuzenfirma’s zoals Totalfina met Elf, maar buitenlandse aandeelhouders zijn er bijna in de meerderheid.
T WEE - SPRAAK
R IJMT
MONARCHIE MET DEMOCRATIE ?
de dioxine ligt een poetsmiddel voor de hand: de amoureuze avonturen van prins Filip en zijn mooie Mathilde. Ook Doorbraak hoopt dat ze veel leven en lange kinderen krijgen. Maar valt monarchie nog te rijmen met democratie? Professor Senelle en Yves Desmet zeggen ja en neen.
FOTO STUDIO DANN
O PINIE
België moet weer blinken in binnen- en buitenland. Na Dutroux, Agusta en
ROBERT SENELLE ZIET GEEN GRATEN IN DE MONARCHIE
JA We moeten klare wijn schenken over de monarchie in het federale België. Die blijft immers de onvervangbare symbolische band tussen de drie taalgemeenschappen in dit land. Het federale België maakt moeilijke tijden door. De staatshervorming is onafgewerkt; het land maakt deel uit van de Europese Unie, een continent dat politiek ook in volle evolutie is. Wij Vlamingen moeten derhalve goed weten wat wij willen. Aan mijn Vlaamse volksgenoten heb ik altijd voorgehouden dat een klassiek federaal België mij in deze tijd voor Vlaanderen de beste oplossing lijkt. Dat betekent de afschaffing van de onzalige gemeenschappen en gewesten en hun vervanging door een deelstaat Vlaanderen, een deelstaat Wallonië, een Brussels Hoofdstedelijk gewest en een Duitstalig gewest dat buiten het Waalse keurslijf moet komen. De Belgische deelstaten zouden dezelfde autonomie genieten als de Länder in de Bondsrepubliek Duitsland, met o.m. ruime fiscale en financiële bevoegdheid. Een staat Vlaanderen in de Europese Unie zie ik in deze tijd niet zitten. Elke staatsstructuur veronderstelt het bestaan van symbolen als daar zijn een gemeenschappelijke culturele uitstraling of een roemrijk historisch verleden. Inzonderheid voor pluriculturele staten is die symboliek belangrijk. De jongste kwarteeuw is de kloof tussen Vlamingen en Walen groter geworden, DOORBRAAK nr. 10 - november 1999
met het gevolg dat de verkiezing van een republikeins staatshoofd onoverkomelijke moeilijkheden met zich zou brengen. De monarchie, met een erfelijk staatshoofd, lijkt mij de enige haalbare oplossing. De monarchie blijft in deze tijd een onvervangbare symbolische band tussen Vlamingen, Walen en Duitstalige Belgen. Het federale staatsbestel moet verder worden uitgebouwd om Vlaanderen, als echte deelstaat, de autonomie te geven waarop het ongetwijfeld recht heeft. Dat is alleen mogelijk met behoud van de monarchie. Prof. dr. Robert Senelle Universiteit Gent
YVES DESMET, ZELDZAAM
FOTO DOORBRAAK
KRITISCH GELUID
NEEN De legitimiteit van instellingen in de huidige samenleving is afhankelijk van een duidelijk profiel inzake maatschappelijke thema’s. Wat denken organisaties en personen bv. over milieu, euthanasie, de scheiding tussen Kerk en Staat of over cultuurbeleid ? Niemand weet precies hoe ons “aanstaande” vorstenpaar, Prins Filip en Prinses Mathilde d’Udecem d’Acoz, denken over de vele problemen waarmee België, Europa en de wereld worden geconfronteerd. Schermen met de bewering dat het Hof zich zelden voor of tegen iets uitspreekt, is eerder een zwak argument. Koning Boudewijn verzette zich met hand en tand tegen een nieuwe abortuswet. Er gingen stemmen op om zijn functie tot een louter protocollaire te herleiden, maar dat voorstel lijkt ondertussen al lang weer begraven
10
Het lijkt er eerder op dat de aanwezigheid van talent in de koninklijke familie geen constant gegeven is. Klaarblijkelijk zijn er leden van die familie die bitter weinig persoonlijke opinies hebben en zich dienen te verlaten op wat de gevestigde macht hen voorkauwt. Op dat moment wordt de rol van de monarchie teruggevoerd op een louter protocollaire aangelegenheid, zoals lintjes doorknippen en handjes schudden. De kern van het gebrek aan legitimiteit van de monarchie zit in de erfopvolging. Men wordt geen koning omdat men kan bogen op enige verdienste, nee, men moet in de juiste “blauwbloedige” familie zijn geboren. Zo’n koningschap is niet houdbaar op rationele gronden. In België heeft de monarchie een pragmatische functie: de definitieve splitsing van België in twee nieuwe staten, Vlaanderen en Wallonië, afremmen. Kleurloosheid inzake maatschappelijke kwesties wordt in zo’n situatie een paradoxaal voordeel: de monarchie wordt herleid tot niet meer dan het cement om België te conserveren. Ondertussen spint de media – en dan zeker de royalty-pers – garen bij het aanstaande huwelijk van een prins en een “sprookjesprinses” en wordt de opdracht tot kritische verslaggeving over dit relict van het Ancien Régime zedig vergeten. Yves Desmet hoofdredacteur De Morgen
S
P E L R E G E L S
Inspraak staat open voor iedereen die een reactie kwijtwil op Doorbraak. Niet alle brieven kunnen worden geplaatst, dus hou het liefst bondig. In de vrije tribune laten we maandelijks iemand aan het woord die rond een actueel thema een persoonlijke bijdrage kwijt wil. Een vrije tribune telt maximum 3000 tekens. De redactie houdt het recht om inzendingen te weigeren of in te korten. Al uw reacties zijn welkom per post bij Doorbraak, Baron Dhanislaan 18, 2000 Antwerpen, per fax op (03) 248 21 83 of per e-post bij doorbraak@vvb.org.
L EZERSBRIEVEN
V RIJE T RIBUNE
AVV-VVK
B ELASTINGEN
Maar kan een krant anno 1999 nog verschijnen onder het motto ‘Alles voor Vlaanderen – Vlaanderen voor Christus’? Heeft het überhaupt zin dat een medium dat op de eerste, tweede én derde plaats informatie moet geven, verschijnt onder een politiek of levensbeschouwelijk gekleurd motto? Neen, voor mij hoeft het echt niet. En De Standaard blijft voor mij De Standaard. Dat de krant wat minder aandacht besteedt aan communautaire (wan)toestanden is misschien zo slecht nog niet. De Standaard bewijst de krant te zijn van een volwassen en steeds zelfbewuster volk. En staat niet langer aan de klaagmuur. Zoals Doorbraak dat toch ook doet, of vergis ik mij nu? Ria de Kouter, Dendermonde
IN
Na een grondige analyse van het fiscale beleid, moet het belastingstelsel moet worden aangepast. Die analyse heeft de beweging Vivant in 1993 al gemaakt. Ik zette ze uiteen in mijn boek NV België. Verslag aan de aandeelhouders. Volgens ons is het niet mogelijk de belastingen succesvol aan te passen – dus bijvoorbeeld alleen in Vlaanderen –, zo men zich verkijkt op het lokale niveau. Vereenvoudigd geschetst, is de voornaamste beperkende factor dat bij een eenzijdige verhoging van de verbruiksbelasting (BTW of accijnzen) de Vlamingen hun videorecorders, televisietoestellen en fietsen in Rijsel of Breda zouden gaan kopen, waarbij per saldo de overheid minder in plaats van meer inkomsten zou hebben. Daarom verdedig ik met Vivant met toenemend succes de these dat de verbruiksbelasting voor industriële producten op een voldoende grote geografische schaal (lees: Europa) min of meer dezelfde moet zijn, zodat fiscaal shoppen onrendabel wordt. Voor lokale diensten (kapper, cafés, juridisch advies, enzovoorts) kan de verbruiksbelasting wél anders zijn dan elders in Europa. In wezen zijn er maar drie soorten omvangrijke belastingen denkbaar: op arbeid, op consumptie en op vermogen (roerend en onroerend). Vandaag haalt België bijna tweederde van zijn belastingen uit arbeid. In deze verhouding worden de sociale-zekerheidsbijdragen zoals belasting op arbeid gerekend.
eerste laureaat Internationale Muziekwedstrijd Koningin Elisabeth 1999 brengt werken van
SCHUBERT, CHOPIN, SCRIABIN, CZERNY, LISZT VRIJDAG 17 DECEMBER 1999 deSingel Antwerpen 20.00 uur Toegang 800 BEF Geen genummerde plaatsen Kaarten verkrijgbaar bij de ringleden
T: 03/233.11.82 Hartelijk Welkom
V LAANDEREN
Het probleem met belasting op roerend vermogen (aandelen, obligaties, geld) is dat die wereldwijd zou moeten gebeuren, indien men kapitaalvlucht wil tegengaan. Zoniet zijn er altijd wel landjes als Monaco of Andorra, die veel minder belastingen heffen en rijke mensen aantrekken. Het enige realistische alternatief om belasting op arbeid te verminderen is derhalve de belasting op het verbruik te verhogen. Op die manier worden immers de inkomsten uit kapitaal in
11
O PINIE
Al dat gezeur over een krant die zijn decennia oude logo doet verdwijnen, begin ik – écht waar – kotsbeu te geraken. Als zesentwintigjarige word ik er al jaren mee geconfronteerd. Eerst was er de klaagzang dat het logo kleiner werd, dat het lichter werd, dat het minder opvallend werd. De Standaard zou zijn Heilige Principes verliezen en verloochenen (Doorbraak, oktober).
FOTO DOORBRAAK ROLAND DUCHATELET (VIVANT)
IS EEN
SUCCESVOL ZAKENMAN EN SINDS ENKELE JAREN OOK POLITIEK ACTIEF.
principe evenveel belast als de inkomsten uit arbeid. Op het ogenblik dat de consumenten hun geld uitgeven, zijn ze allen gelijk voor de accijnzen… Enerzijds blijven degenen die alles oppotten en steenrijk sterven wel ontsnappen aan het betalen van belasting, anderzijds hebben ze toch ook niet van hun geld geprofiteerd. Blijft dan nog het probleem van de administratieve rompslomp van de achtenzestig (!) verschillende systemen van tewerkstellingsbevordering en het probleem van de “werkloosheidsval”, dat erop neerkomt dat een werkloze evenveel krijgt als iemand met een job.
OPLOSSING De oplossing is eenvoudig, maar bevalt de vakbonden niet: het invoeren van een gegarandeerd basisinkomen voor iedereen. Een minimuminkomen dus, zowel voor actieven als voor niet-actieven. Zo verdwijnt de werkloosheidsval annex administratieve mallemolen volledig. Bovenop het “basisinkomen” staat het iedereen vrij veel of weinig bij te verdienen. Vivant is een beweging die ijvert voor een “redelijk” bestuur los van elke filosofische of andere overtuiging. Vivant zal bij verkiezingen blijven opkomen zolang degelijk bestuur niet door de “echte” politieke partijen wordt ingevuld. Onze voorstellen kunnen een aanzet geven tot een positieve kentering. Roland Duchatelet
DOORBRAAK nr. 10 - november 1999
B OEKEN
LOKERS HECHTENISKAMP De jonge historicus Björn Rzoska bewerkte zijn licentiaatsverhandeling over het eertijds gevreesde en beruchte hechteniskamp in Lokeren tot een stevig uitgediept document. Het was van 1944 tot en met ‘47 een van de grotere interneringskampen in het land voor al dan niet vermeende collaborateurs. In het Rijksarchief in Beveren-Waas stootte Rzoska op dossiers van 5504 geïnterneerden, al dan niet veroordeeld, die in Lokeren waren opgesloten én van 132 bewakers. Aan de hand van deze bron probeert de historicus een zo juist en volledig mogelijk beeld te schetsen van het kamp van Lokeren.
de. Sereen geschreven, zonder partij te kiezen. Alleen jammer van de slotzin, een uitschuiver van jewelste die dit degelijk werkstuk onrecht aandoet en die hij bovendien niet staaft : ‘Het uitblijven van een algemene amnestiemaatregel is wellicht in hoge mate te wijten aan het feit dat vele Vlaamsnationalisten de collaboratie nog steeds interpreteren als een niet af te keuren vorm van idealisme’. GM
BJÖRN RZOSKA, ZIJ KOMEN ALLEN AAN DE BEURT, DE ZWARTEN. KAMP VAN
Rzoska analyseert de professionele achtergrond van de geïnterneerden, hun leeftijd, hun afkomst, de duur van internering…. De auteur stelt o.m. vast dat zestig procent van de gedetineerden er werd vastgehouden zonder veroordeeld te zijn. Interessant is de kennismaking met de “gardiens” van het hechteniskamp. Dankzij die 132 personeelsdossiers weet Rzoska een vrij juist beeld te schetsen van deze mannen. Zo hebben 6,7% van de bewakers tijdens de oorlogsjaren vrijwillige arbeidsdienst verricht in Duitsland en was 5,8% actief in één of ander plaatselijk comité van Winterhulp. Toch wel opmerkelijke gegevens als je weet dat sommige mensen voor identieke feiten door de krijgsrechtbanken werden veroordeeld en achter de tralies belandden. Bijna de helft l van de bewakers zes maanden of minder deze job uitoefende. De lezer krijgt in dit boek meer dan cijfertabellen en statistieken. Met het scherp vorsend oog van de historicus beschrijft Rzoska de volledige geschiedenis van het kamp én zijn bewoners. Zo gaat hij op zoek naar de achtergronden en precieze feiten van de beruchte voedselrellen in het kamp op 19 augustus 1945. Bovendien wijdt hij een volledig hoofdstukje aan de opmerkelijke figuur van de kampaalmoezenier en beschrijft hij nauwkeurig de talloze initiatieven die door de gevangenen op touw werden gezet om de dodelijke en deprimerende sleur van iedere dag te doorbreken. Een boeiend en zeer vlot geschreven tijdsdocument van een bewogen perioDOORBRAAK nr. 10 - november 1999
HET
1944-1947.
BLZ.,
795
FR.
EEN KLEINE WERELD De internationalisering van het financiële en economische gebeuren wordt tot vandaag sterk belichaamd door de invoering van de euro. Op het financiële schaakbord konden acties niet uitblijven. Over fusies in de wereld van de haute finance komen we meestal maar meer te weten als het “huwelijk” met veel poeha in de kranten wordt aangekondigd en het schaakspel al voorbij is. Maar wat speelt zich af in de salons achter de muren van de potige gebouwen van die instellingen? En wat is de rol van de politieke wereld en het Hof? Stefaan Michielsen en Béatrice Delvaux, resp. journalist bij de economieredactie van De Standaard en Le Soir, beschrijven dit heen en weer schuiven met grote en kleine pionnen. Geen koele opsomming van de feiten, wel een minutieuze reconstructie van Zes huwelijken en een begrafenis, zoals het huwelijk van de BBL met de Nederlandse groep ING en de geboorte van de KBC-groep. Je volgt het denken en handelen van de hoofdrolspelers in die kleine financiële wereld als het ware van op de eerste rij. Lectuur die geen enkele leek mag afschrikken, al zijn 349 pagina’s misschien een beetje van het goede teveel. BDS S. MICHIELSEN EEN
Eyskens is geen doorsnee politicus. Hoe gehecht ook aan de bestaande orde, toch heeft hij leuke ideeën en formuleert hij die zowel met de mond als met de pen op een originele manier. In Er zijn geen economische problemen werpt Eyskens de stelling op dat er enkel maatschappelijke problemen zijn met economische dimensies. Hij pleit tegen het economische specialisme, dat ten onrechte voorwendt waardevrij te zijn. Eyskens waarschuwt voor het postmoderne relativisme en vindt dat een bepaalde ethische code de basis moet vormen voor de politiek.
LOKEREN,
DAVIDSFONDS/LEUVEN, 135
ZIJN ER OOK OPLOSSINGEN?
EN
B. DELVAUX, ZES
BEGRAFENIS.
LANNOO, 349
12
HUWELIJKE EN BLZ.,
795
FR.
Hij snijdt ook andere interessante maatschappelijke problemen aan in deze tijd van fundamentele omschakelingen. Die ontledende kant van het boek is meteen de beste. Als het erop aankomt oplossingen te formuleren, lijkt de auteur er ook niet echt uit te komen. Vanzelfsprekend pleit Eyskens voor een christelijke basisethiek, maar wat doen we wanneer de bevolking (of een grote groep) die weg niet met hem wil gaan? Soms lijkt hij de democratische keuzevrijheid ondergeschikt te willen maken aan die basisethiek. Uiteraard is het niet moeilijk te doen inzien dat de meerderheid niet per definitie gelijk heeft, maar wat plaats je daar tegenover? Eyskens’ ethiek of die van een ander? En wie bepaalt wat de juiste is? Op dat punt blijft de lezer dus op z’n honger. Maar dat Eyskens’ boek uitdagende gedachten bevat, die aanzetten tot nadenken, is een voldoende verdienste om het eens vast te nemen. PDR
MARK EYSKENS, ER
ZIJN GEEN
ECONOMISCHE PROBLEMEN.
DAVIDSFONDS/ LEUVEN, 116
BLZ.,
695
FR.
DEHAENE NERVEUS Jean-Luc Dehaene liep na de verkiezingen nerveus rond. Politici en journalisten werden net niet letterlijk in de neus gebeten. Achter de gordijnen druk flirtend met de liberale top, verliet Dehaene volgens de hem toegewijde media “met stijl” het Belgische politieke toneel. Maar noch Europa (lees: de PS), noch de Navo vond hem onmisbaar. Zijn kipzieke CVP duwde hij zo in de politieke wachtkamer. De geest van de Ervaren Gids straalt voortaan over Europa (opdracht voor Prodi), in de Senaat en in de raden van bestuur van Telinfo (John Cordier), van Generale-dochter Union Minière, van Lernout & Hauspie en van alle die zullen volgen. Dehaene heeft zijn verhuizing van de Westraat 16 naar de cenakels van de Generale Maatschappij – en vandaar naar het internationale bedrijfsleven – zorgvuldig voorbereid, stelt Knack, dat meteen suggereert om de financiële handelingen van de vorige regering toch maar eens aan een parlementaire onderzoekscommissie voor te leggen. (22 sept.)
ARROGANTE ZAKKEN In het VRT-radioprogramma De Nieuwe Wereld is regelmatig een BV (bekende Vlaming) te gast die zijn ergernis over een en ander mag ventileren. Carl Huybrechts, sportjournalist en televisie-coryfee, ergert zich blauw aan Vlamingen die in Brusselse winkels en horecazaken Frans spreken. Zijn devies? ‘Spreek steeds Nederlands en leer die arrogante zakken van wiens geld ze leven.’ Juiste boodschap, plat verpakt.
T
E R M I N U S
In deze tijd van open grenzen, van artsen, piloten en zoveel anderen zonder grenzen, ben ik – en wellicht niet ik alleen – af en toe gelukkig dat er hier en daar nog grenzen bestaan. De Romeinen hadden er zelfs een god voor over: Terminus. Stel je even voor dat er voor al die rijke Nederlanders die fiscaal onze noordergrens overkomen, tussen Essen en Roosendaal geen politieke schreef zou bestaan. Een gulden snee in hun goed gespekte portemonnee. Waar moeten de Verkesten en andere vetmesters als luxe-burgers heen? Wat gaat er geworden van al die Nederlandse, Waalse en zelfs Franse kinderen die op Vlaamse bodem hier en daar nog een tikkeltje meer opvoeding en gezag komen zoeken? Wordt alles grenzeloos egaal en dus grenzeloos vervelend? Neen, leuk dat er nog grenzen zijn. Vorige week zat ik nog te tafelen met een fijne Fransman, die in Rijsel zijn studenten Nederlands en Duits bijbrengt met de modernste audiovisuele middelen van bij ons. In vlekkeloos Nederlands. Een heel familieverhaal kruidde het gesprek en het eten. Zijn Frans-Vlaamse grootvader had veertien kinderen en de jongste spruit heette Louis. Die is dan maar in de Franse republiek het leven ingegaan als Louis quatorze. In ons vorstendom zou je het hooguit tot Leopold III kunnen schoppen. Zijn grootmoeder, die in Belle/Bailleul op de markt steeds “Vlaemsch” klapte, moet het aldaar eens op de heupen gekregen hebben toen een of andere Franse marktkramer haar als dom afschilderde omwille van haar “Vlaemsche spraake”. Neen, antwoordde zij, de Fransman die alhier de taal niet klapt die hier vele honderden jaren overal in ’t rond heeft geklonken, is den echten dommerik. De klant is dus zelfs in Frankrijk koning. Een maand geleden mochten wij in het Nederlandse stadje Hattem 700 jaar gaan meevieren. In de katholieke school, waar we ons mochten omkleden, kwamen we in het biologielokaal terecht. Op grote platen werden de leerlingen gewaarschuwd voor drugs, tabak en alcohol. Welk bier werd hierbij illustratief ten tonele gevoerd? Neen, geen mager Hollands pilsje voor de nazaten van Piet Heineken, maar wel een Duvel van over de grens. Misschien uit wraak omdat die van het noorden hier vaak als de baarlijke duvel werden afgeschilderd. Nietwaar, Van Peel? Leuke verhalen over leuke grenzen. Om even stil te mijmeren: sttt… hier rijpt dan Duvel. ’t Is ’t eind van mijn verhaal. ’t Is terminus. Wilhelmus
FRANS IN VLAAMS BRUSSEL De jongste drie jaar steeg het percentage anderstaligen in Nederlandstalige scholen in Brussel van 20 naar 32 procent. Volgens de inspectie is dit nefast voor het niveau van de lessen. (DS, 1 sept.) Ouders pleiten echter voor een andere kijk op de zaak. ‘Achter de cijfers schuilt een ronduit dramatische situatie. De verhouding van één kind uit een homogeen Nederlandstalig gezin op een totaal van 25 leerlingen is in de Brusselse klassen geen uitzondering. (…) Het is onmiskenbaar zo dat in een klas met veel anderstaligen het tempo en het niveau zakken… Dat is een ongezonde
situatie voor alle kinderen… Nederlandstalige kinderen “verzuipen” in de anderstalige meerderheid. (…) Er moet iets gebeuren en wel direct, anders vluchten ook de laatse Nederlandstalige ouders met hun kinderen naar scholen buiten Brussel.’ (DM, 8 okt.)
VOETVERZORGING • ORTHOPEDISCHE SANDALEN • SPATADER- EN STEUNKOUSEN • SPORTVERBANDEN • BREUKBANDEN • RUG- EN BUIKGORDELS • INCONTINENTIE- EN THUISVERZORGINGSMATERIAAL
wendt u tot
A. B. C.
ANTWERPS BANDAGIST CENTRUM Boechoutsesteenweg 15, 2540 HOVE, tel. 455.94.61 fax: 455.35.20 Andere vestigingen te Antwerpen Nationale straat 150
13
Berchem Edegem Fruithoflaan 10 St.Goriksplein 4
Statielei 18 2640 Mortsel Tel. 449.96.61 fax: 449.18.41 Mechelen H.Consciencestr. 34
DOORBRAAK nr. 10 - november 1999
Vervolg van blz. 6
V RIJ - SPRAAK
L OGICA
IN
K OSOVA
Volgens The Washington Post zijn hoge kringen in de VSA niet meer gekant tegen een onafhankelijk Kosova. De regering-Clinton zou die evolutie onvermijdelijk vinden. ‘Niemand verwacht dat zoiets niet zal gebeuren’, meent de goed geïnformeerde krant uit de stad waar het Witte Huis staat. Nochtans wees Uncle Sam die optie ten tijde van de militaire interventie uitdrukkelijk af. Ook nu lijkt het eerder over een pragmatische keuze te gaan. Nationaal Veiligheidsadviseur Sandy Berger reageert dat de VSA de onafhankelijkheid ‘vandaag’ niet steunen. ‘De oprichting van democratische instellingen en een markteconomie, daarop richten wij onze inspanningen’, voegt hij er aan toe. Ongetwijfeld zit Doorbraak in de leesportefeuille van Bergers Nationale Veiligheidsdienst. Dus komt ook vrijspraak onder zijn ogen. Beste Berger: Kosova’s onafhankelijkheid gaat totaal niet in tegen de markteconomie. Gezien de mening van de meerderheid van de Kosovaren is het tegenhouden ervan wel onverenigbaar met uw geliefde democratische instellingen. Betekent democratie niet dat het volk beslist? Misschien ben ik niet geschikt als Amerikaanse veiligheidsadviseur,
C
maar is het niet het eenvoudigste om de Kosovaren zelf te laten kiezen? Of staat rechtlijnigheid niet in het Amerikaanse Veiligheidshandboek? Terloops willen we Berger ook de naam Oost-Timor in herinnering brengen. Niet de onafhankelijkheidseis vormt het probleem. Wel het afwijzende imperialisme, zoals dat van Joegoslavië of van Indonesië. Denemarken zorgt de volgende maanden wellicht voor het bewijs. De kleine eilandengroep Faeröer wil op eigen vleugels vliegen. Denemarken neemt die wens ernstig en startte onderhandelingen. Daarna beslissen de eilandbewoners in een volksraadpleging. ‘As easy as that’, mijnheer Berger. Zo werkt democratie én beschaving. Veelvolkerenstaten die aan onderdelen de onafhankelijkheid weigeren, staan gewoon minder hoog op de beschavingsladder. Dat inzicht stoot internationaal op verborgen agenda’s en oude dogma’s. Als er toch beweging komt, zie Washington Post, dan is dat niet omwille van boven ontwikkelde logica. Wel omdat de weg van onafhankelijkheid nog een ander voordeel biedt: het maakt oplossingen zoveel gemakkelijker en duurzamer. En misschien helpt dat besef het idee wel vooruit. Peter De Roover
O L O F O N
Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse Volksbeweging vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus). Hoofdredacteur: Dirk Laeremans - Eindredactie en redactiesecretariaat: Jan Van de Casteele Kernredactie: Karel Adams, Jan Van de Casteele, Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, Steven Utsi, Herman De Mulder, Anke Nobels, Peter De Roover, Bram De Schepper, Steven Vergauwen. Redactie-adres: Baron Dhanislaan 18, 2000 Antwerpen. Tel (03) 216 45 24 - Fax (03) 248 21 83 - e-post: doorbraak@vvb.org - Internet: www.vvb.org Abonnement: 585 fr. voor een abonnement van 12 maanden. Studentenabonnement: 385 fr. voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling. Internet-abonnement: 385 fr. voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet-abonnement. Abonnering door storting op rekening 409-9591911-13 van Doorbraak met vermelding van het type abonnement. U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van 600 fr. op rekening 409-9521741-71 van VVB-ledenadministratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging, toegestuurd. Doorbraak is lid van de unie van de uitgevers van de periodieke pers. Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Baron Dhanislaan 18, 2000 Antwerpen.
DOORBRAAK nr. 10 - november 1999
14
Geert Bourgeois (VU&ID): ‘In het Blok vormen de Vlaams-nationalisten naar mijn aanvoelen een minderheid. Maar ik geef toe dat een slagvaardiger VU een deel van de Blok-kiezers kan terugwinnen. Ik heb soms indidividuele contacten met mandatarissen van die partij. Maar wat politieke samenwerking betreft, vindt mijn partij dat dat niet kan. Ik heb het 70-puntenplan gelezen en dat is strijdig met onze opvattingen over gelijkwaardigheid. De uitwijzingspolitiek is daarvan een goed voorbeeld. Dat neemt niet weg dat het beleidsmatig onverstandig is de mening van een groot deel van de publieke opinie te negeren. Over het migrantenthema en over veiligheid moeten we praten.’
EN HET BLOK… Ten slotte is er nog het Blok zelf. Daar zegt nog niemand luidop dat een herziening van het programma aan de orde is. Maar in de Antwerpse brievenbussen gleed op het einde van de zomer een Vlaams-Blokpamflet binnen. ‘Het Vlaams Blok is zich bewust van het feit dat een niet onbelangrijk aantal vreemdelingen hun (sic.) lot met dat van onze gemeenschap wil verbinden. Wie zich wil assimileren, wie onze wetten, normen en waarden tot de zijne wil maken, wie onze taal en gewoontes overneemt en koestert, mag rekenen op onze gastvrijheid.’ Verantwoordelijke uitgever: Filip Dewinter, kandidaat-burgemeester. Maar sommige mandatarissen klappen “anoniem” wel uit de biecht. ‘Dewinter is inderdaad geëvolueerd. Zo’n tekst zou er tot voor kort nooit ingekomen zijn’, meent hij. Een andere mandataris: ‘Als er iemand is die het cordon bij de gemeenteraadsverkiezingen wil zien breken, is hij het wel. Nu zit Dewinter in de klem. Hij koos de weg van het provocerende en extreme profiel en boekte daardoor overwinning op overwinning. Maar die strategie maakt het nu zeer moeilijk om de verkiezingszeges om te zetten in concrete macht.’ Dan klinkt het wat berustend: ‘Te veel de klemtoon leggen op een meer genuanceerde aanpak, kan sommigen uit de achterban voor het hoofd stoten. Doen we het te subtiel, dan valt het bij niemand op.’ ‘En ik zie de andere partijen nog niet toegeven dat de karikatuur die ze van het Blok maken, niet of niet meer klopt met de werkelijkheid’, besluit onze eerste informant. JVdC/PDR/KDr