België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
5
Maandblad mei 2000
Vlaanderen staat in Europa
B EELD -S PRAAK
Afgiftekantoor Antwerpen X Baron Dhanislaan 18 2000 Antwerpen
LINKEBEEK. IN OKTOBER HEBBEN DE EU-BURGERS STEMRECHT IN DEZE FACILITEITENGEMEENTE. MAAR WAT DENKEN DE EU-BURGERS OVER DE FACILITEITEN? DOORBRAAK SPRAK MET JOHN MACE. (ZIE BLZ. 4)
K AKELEN
DE VERLOREN RECHTERS
3
Verhofstadt en Verwilghen hebben eentalige rechters aanvaard. Marc Platel niet.
KAN IEDEREEN
H
‘ oeveel paarse ministers heb je nodig om een lamp in te draaien? Drie. Eén om te zeggen dat hij de lamp erin gaat draaien, één om te zeggen dat de eerste eigenlijk zijn boekje te buiten gaat, en één om te zeggen hoe knap het zal zijn als de lamp ooit brandt.’ Het grapje maakt opgang bij de Wetstraatjournalisten. En die zijn het alvast over één ding gloeiend eens: deze paarse regering is niet zoals de vorige. Of toch niet in de communicatie. Er zijn de jongste maanden volledig nieuwe technieken ontstaan. Voor de toeschouwer is het heel wat interessanter geworden. Zo is er bijvoorbeeld de zogenaamde “koekoekspolitiek”. Ze bestaat in twee varianten. De eerste - uitgevonden door Louis Michel bestaat erin om politieke benoemingen te doen op een ánder kabinet. Liefst van een stel totaal onbekwame pipo’s en bij voorkeur op een kabinet waar ze weinig kwaad kunnen. Ontwikkelingssamenwerking bijvoorbeeld. Een tweede variante is geraffineerder: je beslist iets waar een ander voor moet betalen. Liefst een andere regering, maar als dat niet kan, is een minister van een andere partij ook goed. En
natuurlijk zonder dat wie dan ook op de hoogte is. Komt er niets van, dan herinnert zich dat geen kip, en komt het er wel van, dan ga je zélf met de pluimen lopen. Zo wil Frank Vandenbroucke de onthaalmoeders een sociaal statuut geven. Kost voor de Vlaamse regering: 450 miljoen. Franky heeft in Oxford dan toch iéts geleerd. Een andere techniek kan men catalogeren als de “kikkertechniek”. Eerst roep je met veel tamtam een “Costa”-werkgroep in het leven om “de problemen eindelijk aan te pakken.” Vervolgens gebeurt er wat iedereen verwacht: niets. Dan sluit je een akkoordje over iets waar iedereen het eigenlijk al lang over eens was, en je blaast dat op tot iedereen gelooft dat er een mirakel is geschied.
DE BUITENLANDSE BONDGENOOT
Een Brits advies voor Brussel en de Rand: Informeer Eurocraten meertalig.
PEETERS BLIJFT BIJ PUNTJE OP DE I 6 Gewezen SP-minister twijfelt niet: wie in Vlaanderen wil wonen, moet de taal erbijnemen.
IKIKIK, VDB
Het nieuwe paarse kabinet geeft alvast een nieuwe dimensie aan het spreekwoord “Kakelen kan iedereen”. Er worden weliswaar even weinig eieren gelegd als in het vorige kippenhok, maar het gekakel errond is alvast oneindig veel spectaculairder. Kakelen dan dus tóch niet iedereen... Dirk Laeremans hoofdredacteur
7
Ongenietbare Frank Vandenbroucke wil de pluimen op zijn hoed.
DOORBRAAK En dan spraken we nog niet eens over de eenheidspolitie.
4-5
IN HET
OOSTEN
8-9
André Monteyne en Marcel Gunst over het kruitvat in de Kaukasus
MICHEL
EN
FILIP
OP TOURNEE
11
Frieda Brepoels roept op tot waakzaamheid tegen Belgische reconquista.
FONTEYN
EN
FDW
ÉÉN STRIJD
14
Over assimilatie gesproken: Peter de Roover wikt en weegt een woordje
P
VOERBELANGEN KLAAR
E R S W I J S
Staf Nimmegeers in De Morgen, 4 april: ‘de Franstalige Brusselaars blijven nog heel dikwijls zeer arrogant en taalonvriendelijk. Ze kijken geamuseerd naar de luitjes uit Vlaanderen die hier hun bek scheuren om wat Frans te pruttelen en naar de verlichte geesten die met hen hoogdravend over taaloverschrijdende toekomstprojecten filosoferen... louter in het Frans natuurlijk.’ Hugo De Ridder in Humo, 28 maart: ‘Ik ben nooit een communautair geobsedeerde geweest, maar als ik in de Wetstraat kom, voel ik bijna lijfelijk de suprematie en de arrogantie van de Franstaligen.’ Geert Bourgeois in P-Magazine, 7 april: ‘Met de CVP bleef Vlaanderen ter plaatse trappelen. Met deze VLD gaat Vlaanderen er rasse schreden op achteruit.’
John De Wit in Gazet van Antwerpen, 8 april: ‘Er gaan buitensporig veel gendarmen naar Wallonië. Deskundigen zoals Paul Ponsaers pleitten er al eerder voor om de politiediensten over te hevelen naar de gemeenschappen. Daar zit immers het preventiebeleid. Zo’n overheveling zou dus niet meer dan logisch zijn. Alleen zo kan men preventie en repressie echt op elkaar afstemmen.’ Leo Delcroix op zijn webstek, 28 maart: ‘Meerdere mensen stelden mij de afgelopen dagen sarcastisch de vraag of het nu Belgen waren die tien Rwandezen hebben vermoord dan wel het omgekeerde. Lang leve de verontschuldigingen!... Als de tijd zijn werk heeft gedaan en het stof is gaan liggen, zal ik daarover nog enkele sluiertjes oplichten. De “goeden” zullen dan verbaasd zijn.’
Guy Daloze in La Libre Belgique, 10 april, over de stoelendans van de PS-ministers: ‘Het is veelzeggend dat meerdere kranten een beroep hebben moeten doen op verklarende grafieken en illustraties om ervoor te zorgen dat hun lezers niet verloren lopen in de wirwar van verschuivingen naar aanleiding van het einde van Elio Di Rupo’s cumul als hoofd van de Waalse regio en het voorzitterschap van zijn partij.’
Koen Jaspaert (Algemeen secretaris Taalunie) in Neerlandia, maart 2000: ‘Ik zie dat bij zowat alle bedrijven in Nederland en bij een groot deel in Vlaanderen die zichzelf internationaal noemen, het Engels gewoon de corporate language is. Dat is een probleem. Dan verlies je als Nederlands een heel belangrijk terrein...Een heel gevaarlijke evolutie.’
De Brusselse Post, maart 2000: ‘Margaret Thatcher had de moed de Raad voor GrootLonden af te schaffen, omdat die contraproductief was. Welke Vlaamse politicus durft het aan haar voorbeeld te volgen en voor te stellen het Brussels Gewest af te schaffen?’
Yves Desmet in De Morgen, 12 april: ‘Wat de ratio is achter het gegeven dat koningskinderen van rechtswege senator mogen zijn, mag Joost weten. Waarom de koning nog steeds een sturende rol mag en kan spelen bij de vorming van regeringen, eveneens...’
De lijsten van Voerbelangen zijn nu al klaar. Dat is mede het werk van Guido Sweron, voorzitter van de lijstvormingscommissie en dit keer zelf geen kandidaat meer. Sweron noemt de lijst ‘bijzonder sterk’. Huub Broers (CVP) is lijsttrekker en de lijsten bevatten elf nieuwe namen. Het hoeft niet gezegd dat de volgende gemeenteraadsverkiezingen voor de Vlaamse Voerenaars van groot belang zijn. Sweron kreeg van Toerisme Limburg ook de tweejaarlijkse Gouden Leeuwerik. Een prijs voor zijn inspanningen voor Voeren via de VVV De Voerstreek.
TAALHOFFELIJKHEID (1) In strijd met de taalwetgeving, maar gedekt door een zogenaamd “taalhoffelijkheidsakkoord” werden sinds 1997 in Brussel 1227 eentalige ambtenaren aangeworven. Na twee jaar zou een evaluatie van dit akkoord volgen. Tarara. De vice-gouverneur becijferde dat driekwart van de benoemingen in de Brusselse OCMW’s illegaal is gebeurd.
TAALHOFFELIJKHEID (2) Luk Van Nieuwenhuysen (VB) ondervroeg Mieke Vogels, Vlaams minister van welzijn, gezondheid en gelijke kansen, over eentalige interventieteams, brandweerkorpsen in Vlaamse faciliteitengemeenten en eentalig Franse opvang in Brusselse ziekenhuizen. De vraag om ervoor te zorgen dat bij elke MUG-interventie tenminste iemand Nederlands zou spreken, werd niet verwerkt in het koninklijk besluit. ‘U moet ervoor zorgen dat Vlamingen in noodsituaties meer krijgen dan de zorgverlening die volgens de dierengeneeskunde gangbaar is’, aldus Van Nieuwenhuyse. Vogels zei niet in te zien hoe ze via regelgeving een en ander kan opleggen. (verslag parl. commissie, 3 april)
ZIEK IN BRUSSEL Naar schatting is 30 procent van de 250 000 patiënten die zich jaarlijks laten verzorgen in een Brussels ziekenhuis Nederlandstalig. Daartegenover staat dat slechts één op tien artsen in de openbare ziekenhuizen Nederlands kent. Ook al geldt in die ziekenhuizen een tweetalig statuut. Vooral in de spoedgevallendiensten werken weinig of geen Nederlandskundigen. Volgens DOORBRAAK nr. 5 - mei 2000
2
Luc D’Hooghe, ondervoorzitter van de vzw Brusselse Huisartsen, merken heel wat Franstalige artsen ‘zeer snel dat hun patiënt zich uitstekend in het Frans kan beredderen en doen dan ook geen moeite om de patiënt in de eigen taal te ondervragen.’ (Knack, 5 april)
‘Het koosnaampje “Leeuw van Vlaanderen”, daar ben ik fier op. Het is een passende titel. Ik ben een vechter, een leeuw in de koers. In de Ronde heb je die kwaliteiten nodig’. Dat zei Johan Museeuw aan De Standaard (1 april). Het leeuwtje wapperde in ParijsRoubaix op het hoofd van de winnaar. Voor Jan Hoet, volger in de Ronde, waren ‘die mannen met die Vlaamse leeuwenvlaggen er teveel aan’ (De Standaard, 3 april). Hoetje zei nochtans diezelfde dag in een interview in De Morgen dat we in een democratie leven en dat iedereen het recht heeft om te zeggen wat hij ervan vindt. Dan zeggen wij met de reporter van die krant dat Hoets tentoonstelling Over the Edges niet goed bekt. Alleen had hij het over het Engels, wij over het Nederlands.
EURO 2000: NIET WELKOM Op de nieuwe webstek van Euro 2000 (www.euro2000.org ) staat geen woord Nederlands. Je kunt er wel terecht in het Engels, Frans en Duits. En dat in de wetenschap dat vijf van de stadions plus het Koning-Boudewijnstadion in Nederlandstalig gebied liggen. Volgens EURO-2000 voorzitter Alain Courtois een gevolg van het Uefa-reglement. De federale regering heeft evenwel 30 miljoen frank over voor een imagocampagne van dit land op het voetbalgebeuren. Dat de 21 miljoen Nederlandstaligen niet meetellen heeft ze niet gemerkt.
ZUID-AFRIKAANS VERWEER Ook onze Afrikaanse vrienden voelen de hete adem van het Engels in de nek: op internet is er een uitgebreide webstek (http://www.afrikaans.com/SvA.html) met aandacht voor Nederlandse (ZuidAfrikaanse) termen in de plaats van de Engelse. Voor ‘virtual reality’ vonden zij ‘amperrealiteit’, voor ‘homepage’ ‘tuisblad’, voor ‘website’ ‘webruimte’, ‘correction fluid’ wordt ‘tiklak’ of ‘klaterwater’.
In het nochtans wettelijk tweetalige Brussel mogen Vlaamse rechters straks weer “vertaler” spelen. Juist zoals in de goede oude tijd van het België van lang geleden.
Diezelfde waarnemers weten wel te vertellen dat Vlaamse kandidaten extra vragen krijgen, een bijkomende belasting die hun Franstalige mede-kandidaten bespaard blijft.
De “Vlamingen” Verhofstadt en Verwilghen vinden inderdaad dat ook nu weer de Franstalige eisen terecht zijn. Dat het tweetaligheidsexamen voor Franstalige kandidaat-rechters veel te moeilijk is, dat er dus iets moet gedaan worden om meer uitsluitend Franstaligen op tweetalige zitjes te kunnen benoemen zodat die beruchte gerechtelijke achterstand in het Franstalige Brussel niet nog erger wordt.
Maar er is meer.
Een terechte zorg natuurlijk...Alleen wordt er niet bijverteld dat de vorige (meestal Franstalige) excellenties van justitie jarenlang Franstaligen benoemden op die tweetalige zitjes, dat de Franstalige heisa pas begon toen de Raad van State eindelijk moest beslissen dat in dit land de wet de wet is. Zelfs voor Franstaligen in de tweetalige hoofdstad van Vlaanderen. Dat lijkt de logica zelf. Maar dat is ook vandaag nog buiten de Franstalige waard gerekend. “Wij” hebben hem immers gewoon gemaakt dat wetten die hem niet zinnen genegeerd mogen worden. Of zodaning kunnen worden “aangepast”, dat die wet toch weer klopt met de uitsluitend Franstalige Belgische logica. Dat is wat nu weer gebeurt. Iedereen weet dat het tweetaligheidsexamen voor kandidaat-rechters minstens even moeilijk is voor Franstaligen als voor Vlamingen. Objectieve toeschouwers bij het publieke mondelinge examen hebben dat kunnen vaststellen.
ONBEMANDE CAMERA’S
Brussel heeft eigenlijk geen nood aan Franstalige rechters, wel aan zoveel mogelijk tweetalige rechters. Een tweetalige rechter kan immers het dossier blijven opvolgen als partijen vragen om hun zaak naar de andere taalrol te versturen. Met natuurlijk stapels tijdrovende vertalingen als onvermijdelijke gevolg, een andere rechter die zich moet inwerken en dus opnieuw heel veel vertraging. Handig natuurlijk voor wie mikt op verjaring. Maar er is nog meer. De taalwet in gerechtszaken van 1935 zorgde er voor dat Vlamingen eindelijk als Vlamingen op rechtspraak konden rekenen. Een terechte vanzelfsprekendheid waar onze Franstalige buren al 105 jaar lang aanspraak op maakte. Eindelijk kon een Vlaming hier als Vlaming leven en werken. Geen Vlaamse vertalingen meer, gewoon als Vlaming bestaan. Die gelijkheid wordt nu doorbroken. Met dank aan de “Vlamingen” Verhofstadt en Verwilghen.
Marc Platel “Vlaming” in en rond Brussel.
mingen betaalden dankzij deze camera’s
Het kan goedkoop klinken. Maar
al meer dan 200 miljoen fr. En die gaan
plichtsbewuste mensen bevolken rela-
uiteraard naar de federale overheid.
tief meer het noorden van dit land dan
‘Eigenlijk komt dit er op neer dat de
het zuiden. Want onbemande camera’s
Belgische staat een verkeersboete heeft
om snelheidsovertredingen vast te leg-
uitgeschreven die alleen in Vlaanderen
gen, vind je enkel in Vlaanderen. Op
wordt geïnd.’ (Journaal, 6 april)
één exemplaar in Namen na. De Vla-
3
vervolg blz. 13 DOORBRAAK nr. 5 - mei 2000
C OMMENTAAR
DE LEEUW EN HOET
V LAAMSE RECHTERS : ADJUNCT- VERTALENDE - RECHTERS
JOHN MACE: ‘EUROCRATEN
MEERTALIG INFORMEREN!’
OP
B RUSSEL
EN DE RAND
ZOEK NAAR DE BUITENLANDSE BONDGENOOT Op 8 oktober kunnen buitenlandse EU-onderdanen deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen. Blijven zij onverschillig aan de kant staan of worden ze in Vlaams-Brabant de objectieve bondgenoten van de Franstalige partijen? Doorbraak polste de Brit John Mace. gepensioneerd ambtenaar bij de Europese commissie uit Tervuren. Als perfect Nederlands pratende buitenlander niet direct het prototype van de typische EU-burger maar toch goed geplaatst om de relatie tussen de Vlaamse en buitenlandse burgers in de Vlaamse Rand aan een nader onderzoek te onderwerpen. U woonde en werkte in verschillende werelddelen. Waarom vestigde u zich uiteindelijk in Vlaanderen? Ik had de vrije keuze maar volgens ons moest het in Europa zijn. Ik heb een groot deel van mijn leven in de Derde Wereld doorgebracht, en alhoewel het een verrijking is mis je daar je eigen cultuur. Alhoewel ik als Brit natuurlijk terug naar Groot-Brittannië of zelfs Schotland had gekund, ben je daar toch een beetje afgesneden. Ik wou naar een plaats waar ik als burger volledige rechten zou genieten en niet compleet als buitenlander zou beschouwd worden. Ik wist dat de integratie hier met de tijd verder zou gaan en dat ik minder en minder buitenlander zou blijven. De waaier van culturen die je hier in de buurt van Brussel aantreft - Vlamingen, Franstaligen en allerlei nationaliteiten leek ons heel interessant. Die kans heb je niet in een monocultureel land als
Frankrijk. Niet iedereen is geïnteresseerd in contacten met andere culturen, maar als je dat soort mens bent, is hier wonen een verrijking voor je leven. Bovendien hadden we belangstelling voor de Nederlandse taal en cultuur. De Vlamingen zijn niet het makkelijkste volk om te leren kennen of contact mee te hebben. Ze hebben zeker geen afkeer van vreemdelingen, maar ze besteden er weinig aandacht aan, ze zijn nogal afstandelijk. Het verandert natuurlijk. De Vlamingen raken stilaan gewend aan de vreemdelingen onder hen; eens de deuren zijn opengegaan, valt er enorm veel te beleven.
ONTVOOGDING U heeft de geschiedenis van de Vlamingen en van hun ontvoogding grondig bestudeerd. Waarom? Ik ben opgegroeid in koloniaal BritsIndië, een boeiende maar ook trieste ervaring als je ziet hoe de kolonialen te
Uzelf bent hier behoorlijk geïntegreerd. Bij anderen lukt dat nauwelijks... Sommigen zeggen ‘Aanpassen of verhuizen!’ Maar wat is aanpassen? Ik ben tenslotte Europeaan en mijn aanwezigheid hier is gegarandeerd door een verdrag dat België heeft getekend. Ik heb dus zekere rechten. Vooral Vlamingen vragen dat wij ons aanpassen omdat ze willen dat wij geen bedreiging vormen voor hun cultuur. Maar wat moet ik doen? Ik heb tot nu toe geen enkele Vlaming ontmoet die mij heeft kunnen zeggen hoe ik mij moet aanpassen. De taal leren? Ik sprak al Nederlands voor ik hier kwam wonen. Mijn vrouw en ik zijn actief lid van verschillende plaatselijke verenigingen. Ik besef dat wij uitzonderingen zijn. Er zijn veel andere EU-buitenlanders die absoluut geen interesse tonen voor wat er in hun gemeente omgaat. Vergeet ook niet dat de grote firma’s veel van de praktische problemen regelen voor hun internationale werknemers. Neem nu het probleem van de grondprijzen waardoor jonge gezinnen zich niet meer in het ouderlijke dorp kunnen vestigen. Britten begrijpen niet dat je zo honkvast kunt zijn, dat je bij je moeder om de hoek blijft wonen. Ga dan in de buurt van je bedrijf wonen, of waar het goedkoper is. Ze hebben minder bindingen met hun geboortestreek. Er zijn natuurlijk een heel aantal initiatieven - vooral van Nederlandstalige kant - om het samenleven te bevorderen. De Glad to Meet You-contactreeks (zie kader) was heel origineel. Ik betreur echter de beperkte reactie van de buitenlanders. De kwaliteit van de lessen Nederlands laat soms te wensen over maar initiatieven zoals gemengde taalgespreksgroepen kampen met een gebrek aan belangstelling. Een initiatief als De Randkrant slaat alleen aan bij wie toch al geïnteresseerd was.
EUROCRATEN DRAGEN BIJ TOT VERFRANSING VAN BRUSSEL EN OMGEVING DOORBRAAK nr. 5 - mei 2000
werk gingen. Ik heb sindsdien altijd meegevoeld met de underdog. Het lot van een klein volk dat zich ontvoogdde is altijd een spannend verhaal. Om diezelfde reden is ook de Ierse geschiedenis interessant. Alhoewel ik de Balkan niet ken, kan ik me voorstellen dat daar gelijkaardige processen aan de gang zijn. Dat oplossen vraagt een hoge graad van beschaving, van verdraagzaamheid. Een machtige culturele meerderheid moet met minderheden kunnen leven en hen culturele ruimte geven.
4
TERUGKEREN?
JOHN MACE: ‘DE VLAMINGEN ZIJN NIET HET MAKKELIJKSTE VOLK OM TE LEREN KENNEN OF CONTACT MEE TE HEBBEN.
ZE
VAN VREEMDELINGEN, MAAR ZE BESTEDEN ER WEINIG AANDACHT AAN, ZE ZIJN NOGAL AFSTANDELIJK.’
JA, MAAR... Met de actie ‘EU-stemrecht? Ja, maar...’ ageerde de Vlaamse Beweging een paar jaar terug tegen het onvoorwaardelijk toekennen van gemeentelijk stemrecht. Hoe kwam dat over? Ik kan begrijpen dat de Vlamingen willen dat wie tussen hen woont en zekere rechten wil uitoefenen, ook een minimum aan kennis over zijn omgeving heeft, dat ze weten waarvoor ze stemmen. Ik vrees dat die boodschap
D Buitenlanders in België halen hun informatie vaak uit de Franstalige media. De Vlaamse Volksbeweging (VVB) probeert daar iets aan te doen. Ook de overheid nam terzake initiatieven. * De VVB maakt sinds januari ‘97 de Vlaamse Persselectie Het maandelijks internet-magazine met uittreksels en achtergrondinformatie gaat maandelijks in vijf talen (Nederlands, Frans, Engels, Duits en Esperanto) naar meer dan 1500 journalisten, ambassades, internationale instellingen en lezers uit 32 landen. Alle teksten - meer dan 750 bladzijden artikels, citaten en verklaringen - zijn volledig consulteerbaar op internet. Het initiatief wordt gedragen door vrijwilligers en privé-sponsors, en gebeurt in samenwerking met de Vlaamse Esperanto-liga. Surf naar http//www.vvb.org/fps
HEBBEN ZEKER GEEN AFKEER
E
A N D E R E
K L O K
...
• Uitgeverij Lannoo publiceert sinds september 1998 met de steun van de Vlaamse Gemeenschap een knipselkrant. ‘Focus on Flanders’ en de Franse en Duitse doorslag daarvan gaan wekelijks per fax of gedrukt naar zo’n 2000 adressen van journalisten, diplomaten, Europese ambtenaren en naar ambassades en economische vertegenwoordigers in het buitenland. Een ruimere commercialisering van dit project bij anderstaligen (kaderleden, bedrijven) in België is voorlopig nog niet zo’n succes. Lannoo heeft wel plannen om de knipselkrant via e-post aan te bieden. (tel 051 42 42 11) • Glad to meet you! is een initiatief van enkele Nederlandstalige gemeenschapscentra, bestemd voor Europeanen in Brussel en de Rand. Via lessen, geleide bezoeken en contactavonden in het
5
Bent U als Vlaamse Brit, dé ideale brugfiguur, al aangezocht om in de gemeentepolitiek te stappen? Alhoewel ik als Brit het recht heb om een beetje excentriek te zijn en mijn buurvrouw me dikwijls zegt dat ik in de politiek moet gaan, voel ik daar niet zo veel voor. In Groot-Brittannië doet men aan politiek binnen een meerderheidssysteem waar men voluit zijn programma kan uitvoeren. Ik denk dat ik moeilijk overweg zou kunnen met de typisch Belgische compromissencultuur in een coalitie. Herman De Mulder
Engels, Duits en Frans laat men de EUburgers kennismaken met Vlaamse thema’s, kunst, geschiedenis, muziek, folklore én de Belgische politieke situatie. Een inhoudelijk sterke lessenreeks, maar helaas voor een té beperkte groep deelnemers. Info: Gemeenschapscentrum Contact, Marie Anne Delanote (02 762 37 74) • De Randkrant is een informatief magazine, gratis verspreid in opdracht van de Vlaamse Gemeenschap om de bewoners van de Vlaamse Rand bewust te maken van de specifieke problemen in VlaamsBrabant. Hierin worden sommige artikels in vertaling samengevat. Mooi gebracht, maar voor velen iets te flauw om zijn doelstelling waar te maken.
DOORBRAAK nr. 5 - mei 2000
EN DE RAND
De verkiezingen met gemeentelijk stemrecht voor Europese onderdanen komen eraan. Voelen zij enige betrokkenheid? Ik ben niet de best geplaatste persoon om dat te beoordelen, want ik heb te weinig contact met die internationale gemeenschap. Ik ben wel benieuwd hoe ze zullen omgaan met de stemplicht, want eens ze zich hebben ingeschreven zijn ze verplicht om te gaan stemmen.
Denkt u dat vooral tweetalige lijsten baat zullen hebben bij de “Europese” stemmen? Ik vrees van wel. Elke partij strooit brochures rond, maar wie zal die Nederlandstalige brochures lezen? Ik raad de Vlaamse partijen aan meertalige informatie te verspreiden want anders dring je zeker niet door tot een aantal potentiële kiezers.
niet doordringt, maar ik weet ook niet hoe het dan wel moet. Neem nu de faciliteitenkwestie. De Vlamingen zeggen aan anderstaligen ‘Goed, je hebt het recht je eigen cultuur te beleven, maar vraag niet dat je omgeving of je buur in je taal reageert’. Die boodschap komt misvormd over. Een Vlaming die daarover spreekt is “moeilijk” omdat de oorzaken achter het probleem nooit duidelijk begrepen zijn. Het is eigen aan kleinere volkeren om bezig te zijn met eigen identiteit en imagovorming. Grotere volkeren hebben dat niet. Je zult nooit een Fransman of Brit vinden die zich vragen stelt bij zijn Fransman of Brit zijn. Ik denk ook dat Vlamingen in tegenstelling tot bijvoorbeeld Nederlanders anders reageren op de komst van allochtonen omdat ze al vroeger een probleem hadden, omdat ze zich voordien al moesten verdedigen tegen een cultuur die hen probeerde te overheersen, omdat ze soms tweederangsburgers waren in hun eigen land.
B RUSSEL
Blijven die buitenlanders dan in hun internationale kringetje omdat ze toch van plan zijn om na hun carrière terug te keren naar hun land? Ik neem dat aan, want ik ontmoet hen weinig en bijna nooit op plaatsen waar ik mijn vrije tijd doorbreng. Ik ken weinig Britten, maar wel Duitsers en Nederlanders die hier blijven. Je kunt hier perfect overleven zonder een woord Nederlands of zelfs Frans te praten, maar je mist natuurlijk wel veel. Het is net alsof je naar een sonate van Bach luistert met je hoofd onder een kussen. Ik ervaar ook dat de EUburgers weinig of niet weten hoe dit land in elkaar zit op politiek vlak en wat er specifiek is aan de situatie in de Rand. Waar halen ze trouwens hun informatie? Meestal van horen zeggen of uit de Franstalige pers. Als ze er al toe komen een van de landstalen te leren is het meestal het Frans. Wie het vertikt om zich te informeren heeft een vertekend beeld van de werkelijkheid. Ik ben ervan overtuigd - en ik betreur dat ten zeerste - dat de eurocraten bijdragen tot de verdere verfransing van Brussel en omgeving.
Dat is voor de meeste EU-burgers iets vreemd, en ik vraag me af of men weet dat er in België stemplicht is. Zover gaat de onkunde... Misschien krijgen ze achteraf wel een politieman aan de deur die zegt ‘mijnheer, u heeft niet gestemd!’
LEO PEETERS
HEEFT GEEN SPIJT VAN RADICALE STANDPUNTEN
W IE
HIER WIL WONEN , MOET TAAL ERBIJ NEMEN
FACILITEITEN
Door de Franstalige publieke opinie verketterd, keerde hij terug naar zijn dorp. Na een succesvolle periode als Vlaams minister van Binnenlandse Zaken, mocht hij zijn koffers pakken. Zijn consequente politiek in verband met de toepassing van de faciliteiten in Vlaams-Brabant is daar niet vreemd aan. De Franstaligen in de rand zelf, lagen er amper van wakker. Maar hun politici beslisten er anders over. Toen Leo Peeters geen minister werd in het kabinet-Dewael deed het gerucht de ronde dat hij niet mocht. Franstalige politici uit PS en PRL-FDF hadden daar zo over beslist. Peeters ontkent noch bevestigt. Maar heeft er alvast geen spijt van. ‘Ik ben nooit vragende partij geweest om minister te zijn. Ik heb op een heel consequente manier mijn ministersrol vervuld.’. Hij gaat prat op zijn principiële houding.
OMZENDBRIEF Die fameuze Omzendbrief van 16 december 1997 betreffende het ‘taalgebruik in de gemeentebesturen van het Nederlands taalgebied’ houdt in dat alle bestuursdaden door alle gemeenten in het Vlaamse Gewest in het Nederlands moeten worden gesteld. Particulieren die in de gemeenten met faciliteiten voor Franstaligen wonen en wensen kennis te nemen van die documenten in de Franse taal, moeten hiervoor voortaan telkens opnieuw een aanvraag indienen. Voor de Franstaligen leek dit op een spelletje Franstaligen-pesten. En dus werden de grote kanonnen bovengehaald. Laurette Onkelinx - toen minister-president van de Franse Gemeenschap - en zowat de hele Waalse politieke klasse namen dit niet. En dus werd het spel juridisch gespeeld. Maar Peeters was met de opstelling van zijn omzendbrief duidelijk niet over één nacht ijs gegaan. ‘Een aantal van de grootste grondwetspecialisten uit het Vlaamse Gewest waren erbij betrokken. Diverse professoren. Ik noem nog altijd geen namen. Maar ik zal dat later nog wel doen. Sommige van die grondwetspecialisten hebben als advocaat voor ons opgetreden, zoals Paul Van Orshoven, op de verschillende niveaus waar de brief door de Franstaligen werd aangevochten.’ Dit mocht niet lukken, noch
DOORBRAAK nr. 5 - mei 2000
LEO PEETERS: HET AANTAL PERSONEN DAT FACILITEITEN AANVRAAGT IS ZEER BEPERKT.
Resultaat: in gemeenten als Drogenbos en Linkebeek worden verfranste Vlamingen teruggewonnen. ‘Het aantal personen dat de faciliteiten aanvraagt, is erg beperkt. Dat zegt iets over onze sterkte.’ De omzendbrief werpt duidelijk vruchten af. En Peeters’ opvolger, Johan Sauwens, is niet geneigd de omzendbrieven in te trekken.
SOCIAAL De beweegreden van de gewezen minister om die omzendbrief op te stellen, verdient ook even voor het voetlicht te worden geplaatst. Communautaire scherpslijperij is immers niet aan een socialistisch politicus besteed. ‘Waar ik last mee had: dat men in de faciliteitengemeenten weigerde Vlaamse sociale-huisvestingsprojecten op te starten.’ Ze weigerden WIS-computers te installeren, en staken dus stokken in de wielen van de tewerkstellingspolitiek. ‘Dat is schandelijk, want jonge mensen en werkzoekenden zijn daarvan het slachtoffer’. ‘Een heel aantal initiatieven naar de bevolking werd door die gemeentebesturen voortdurend verhinderd. Men weigerde eraan mee te werken.’ Daarbovenop kwamen de ‘provocerende samenwerkingsakkoorden met gemeenten uit het Brussels Gewest.’ Toen zei ik: ‘Voor ons is het genoeg. Nu gaan we de puntjes op de i zetten.’
DAT BEWIJST ONZE STERKTE.
voor de Raad van State, noch voor burgerlijke rechtbanken haalde de Franstalige politieke klasse haar slag thuis. Alle juridische instanties - tot de Raad van Europa toe - gaven Peeters gelijk.
STEUN ‘Eén sterkte was het juridisch goed onderbouwde dossier. En dat hadden de Franstaligen nooit verwacht. Vroeger was het altijd een politieke discussie, nu een juridische. En dat heeft hen sterkt geraakt.’ Wat hen ook bezorgde, was het feit dat het Vlaams Parlement unaniem achter de omzendbrief stond, Christian Vaneyken (Union des Francophones) uiteraard uitgesloten. Bovendien was er wel politiek verzet, ‘maar een bevolking in beweging brengen, was nog iets anders. Blijkbaar begrepen de mensen onze omzendbrief.’ Het aantal aanvragen van particulieren voor Franstalige documenten bleef erg beperkt. Alle acties vanuit de gemeentebesturen, het FDF en aanverwante ten spijt.
6
Zo is de omzendbrief ontstaan, en ook daarom kreeg ze algauw de steun van alle Vlaamse fracties. Peeters was vastbesloten: ‘We zaten haast in een situatie van wettelijke tweetaligheid. En die bestaat niet. Bestuursdaden moeten gebeuren in de taal die van rechte is.’ Tenslotte: ‘die mensen hebben gekozen in Vlaanderen te komen wonen, genieten dezelfde voordelen en mogelijkheden, van het groen... Als je niet in ruil voor alle voordelen de taal erbij wil nemen, ben je van kwade wil. En dat zit compleet fout.’ ‘Vlaanderen heeft altijd voor een defensieve strategie gekozen. Ik ben voor een offensieve strategie.’ Peeters werd hiervoor op 13 juni geplebisciteerd. Terwijl zijn partij het laagste dieptepunt in haar geschiedenis behaalde, zag hij zijn persoonlijke score sterk stijgen. De minister werd dan maar beloond met een zitje in het Vlaams Parlement.
KDr.
HET VANDENBROUCKE-SYNDROOM:
ROOFBOUW OP KAP VAN COLLEGA’S
I KKE EN DE REST KAN STIKKE Wat krijgt u te horen als u naar het ministerie van Sociale Zaken belt en
Onlangs beviel Vandenbroucke van een lumineus idee: geef de erkende onthaalmoeders een sociaal statuut. Fantastisch! Snel de geprivilegieerde contacten op de VRT verwittigen! Resultaat: Vlaams minister-president Dewael kon ‘s avonds in Nieuws en Actueel vernemen dat de Vlaamse Gemeenschap daar 450 miljoen voor moest neertellen. Al zou er nog wel worden “overlegd”, aldus de Grote Pyromaan, zoals hij wel vaker genoemd wordt. En toen Dewael ‘s anderendaags schuchter durfde reageren dat hij liever op voorhand was verwittigd en dat daarom meer bevoegdheden naar de deelstaten zouden moeten gaan, liet de Sublieme Gids zich in zijn naaste omgeving ontvallen : ‘Hij heeft er weer niets van begrepen. De sociale zekerheid, dat is MIJN departement.’
zichzelf te richten. Of zijn collega’s dat appreciëren, zal hem worst wezen, zolang zijn foto maar in de krant komt en zijn stem uitdeint op alle radiofrequenties van pool tot evenaar. Bovendien lijdt Vandenbroucke aan dezelfde ziekte als Verhofstadt: elk perscontact moet een goednieuws-show zijn en kritische vragen worden niet geapprecieerd. Daarnaast is hij tijdens zijn ballingschap in Oxford zijn vroeger al schaars gevoel voor humor nog verder kwijtgeraakt, wat hem voor medewerkers en journalisten vaak ongenietbaar maakt.
Ook Jaak was dus weer door Vandenbroucke in snelheid én in de media gepakt, nauwelijks een week nadat hij zijn landbouwbevoegdheden was kwijtgespeeld. De voormalige SP-topman maakt er dus duidelijk een systeem van om de schijnwerpers volledig op
len. En dan lijkt de weg open voor een titanenstrijd tussen Stevaert en Vande Lanotte. De messen worden geslepen, de dag des oordeels is nabij.
ZODUS...
ZELFSTANDIGEN Een gelijkaardig gebeuren twee dagen later. Vandenbroucke bedacht dat er wel eens iets zou mogen worden gedaan aan het pensioen en de kinderbijslag van zelfstandigen, enfin, aan het meer op elkaar afstemmen van de sociale zekerheidsstelsels van zelfstandigen en loontrekkenden. De primeur ging ditmaal naar De Standaard, die vermeldde dat de Grote Denker instemming had gevonden bij Onkelinx en... minister van Middenstand Gabriëls. Een paar uur later liep op de redacties een fax binnen waarin Gabriëls fulmineerde dat het debat daarover mede onder zijn leiding moet plaatsvinden (onderlijning door de persdienst van het ministerie van Middenstand).
Janssens daarentegen was en is perfect opofferbaar. Zijn ondergang staat intern blijkbaar ook al in de sterren geschreven. Als je in de fief van Vande Lanotte verklaart ‘dat de SP af moet van de erfenis van Van Acker’ - een halve legende die ook vanuit zijn graf nog de geesten van ‘t Westvlaamse terroriseert - dan beschik je niet over de noodzakelijke politieke feeling om in het keiharde SPmilieu te overleven, zoals het weekblad Knack de voorbije week treffend opmerkte. Worden de socialisten zoals het zich laat aanzien bij de gemeenteraadsverkiezingen in de hoek gedrumd, dan zal Janssens het gelag moeten beta-
FOTO DOORBRAAK FRANK VANDENBROUCKE: HOOGMOED KOMT ALTIJD VOOR DE VAL
WAARNAARTOE? Nu zullen we zeker niet ontkennen dat Vandenbroucke een fameus stuk competenter is dan zijn voorgangster De Galan die op Sociale Zaken een immense puinhoop heeft achtergelaten. En ongetwijfeld weerspiegelt de drang naar de media de diepe angst die momenteel de SP in de greep houdt. Ondanks sleutelposten en drie zware kanonnen op Sociale Zaken, Begroting en Ambtenarenzaken, én de uitgebreide media-aandacht blijven de socialisten het in opiniepeilingen zonder meer slecht doen. De gemeenteraadsverkiezingen komen eraan en daar wordt mee over het lot van de partij beslist. Daarbij komt dat - nog eerder dan verwacht - de positie van de kakelverse voorzitter Patrick Janssens aan het wankelen is gegaan. We hebben vroeger
7
... proberen de SP-kopstukken waar het maar even kan de media te bespelen. Vandenbroucke - hoeft het nog gezegd toont zich een meester daarin (overigens kan hij rekenen op de medeplichtigheid van heel wat sympathisanten op de openbare omroep). Zijn zet om ex-CVP-senator Bea Cantillon aan het hoofd te plaatsen van een werkgroep die het bovengenoemde nieuwe statuut voor de zelfstandigen moet voorbereiden, is bijzonder goed bekeken. De oppositie werd meteen de wind uit de zeilen gehaald. CVP-voorzitter Stefaan De Clerck (zelf met uitgebreide connecties in de stal van de middenstand) kon niet anders dan schaapachtig het initiatief van Vandebroucke ‘verfrissend’ noemen. Voor dát manoeuvre doen we onze pet af. Maar we houden die pet wel op voor de langzaam maar zeker onuitstaanbaar wordende pretentie van het Grote Genie, wiens meest gebruikte woord in interviews uit zes letters bestaat: ikikik. Een pretentie die vroeg of laat ook tot ZIJN ondergang zal leiden. Zoals de Grote Grieken het al zegden: hybris, hoogmoed, komt altijd voor de val. Iko De auteur is politiek journalist
DOORBRAAK nr. 5 - mei 2000
W ETSTRAAT
de telefoniste kan uw oproep niet onmiddellijk beantwoorden? Een bandje, met daarop de volgende boodschap: ‘Met Frank Vandenbroucke. Ici Frank Vandenbroucke. Wij helpen u zo spoedig mogelijk’. Door de grote ideoloog van de Actieve Welvaartstaat persoonlijk ingesproken. Moet er nog brand, pardon, zand zijn misschien ?
al in deze kolommen geschreven dat Janssens voorzitter werd gebombardeerd door Stevaert en Vande Lanotte. Doorwinterde machtspolitici als ze zijn en waren, wensten zij na 13 juni niet zelf als voorzitter de partij naar een mogelijke nieuwe verkiezingsnederlaag te leiden.
KRUITVAT
STAAT IN CHRISTELIJKE STAATJES
T URKSE ( OP ) MARS K AUKASUS
GEORGIË
EN
ARMENIË
IN DE
B UITENLAND
In de hamman van hotel Intercontinental van Istanboel zitten, nauwelijks zichtbaar door de dichte dampen, twee figuren. Ik vang flarden Russisch op. M’n spreekwoordelijke nieuwsgierigheid drijft ons tot een gesprek dat zich voortzet in de bar van het hotel. Aziz en zijn collega, dertigers uit Oezbekistan, zijn partners in een investeringsmaatschappij met kantoren in Zürich, maar zetel in Vaduz (Liechtenstein). Hun kennis van het Duits (en van het Engels) lijkt echter zeer beperkt. Dat twee jongeren uit het sprookjesland van de caravanserails die tien jaar geleden nauwelijks iets afwisten van het Westen zich thans als een vis in het water bewegen tussen e-mail en optiebeurzen, zegt wat over de moeilijkheid van betuttelende stelsels om vrije geesten te bedwingen. Als ze maar een kans krijgt, borrelt de natuurlijke creativiteit van de Aziatische volkeren naar boven. Maar waarom zij in Istanboel zijn en niet, zegge, in Londen of Milaan? Omdat zij er zich thuis voelen. Naar Istanboel met zijn 13 miljoen inwoners kijken alle volkeren aan beide zijden van de Kaspische Zee op, die een taal spreken die verwant is aan het Turks: in Azerbeidzjan, Turkmenistan, Oezbekistan, Kirgizië, Tadzjikistan. En zelfs in het uitgestrekte Kazachstan waar de Kazakken door de Russische inwijking herleid werden tot een minderheid. Toeval of niet, na de implosie van de Sovjet-Unie, zoeken al die nieuwe staten (met uitzondering van Kazachstan) bescherming bij grote broer Turkije, dat zijn invloed geleidelijk uitbreidt tot aan de grenzen van China en Afghanistan. De taal is een natiebevestigende factor; de godsdienst een tweede, zoals NoordIerland en ex-Joegoslavië aantonen. Maar in het buitenlandse beleid van Turkije, door Atatürk georganiseerd als een lekenrepubliek, speelt zij geen belangrijke rol. Zolang zijn “establishment” zich aan die stelregel houdt, gebruikt Turkije alleen de traditionele taalbanden om zich - met de steun van Duitsland en de Verenigde Staten - op te werpen tot de dominante macht van de regio.
DOORBRAAK nr. 5 - mei 2000
ALLE VOLKEREN ROND DE KASPISCHE ZEE KIJKEN OP NAAR ISTANBOEL
Maar ook zonder islamitisch bekeringsijver biedt deze ontwikkeling voldoende brandstof voor een internationaal conflict. Want in zijn drang om de leegte op te vullen, nagelaten door de vroegere Sovjet-supermacht, botst Turkije in het noorden tegen Rusland. Waar nog kleine volkeren leven, die eveneens een met Turks verwante taal spreken en opkijken naar de grote metropool Istanboel.
Westen thans in Tsjetsjenië doet: het telt de slagen. Niet erg humaan, maar wel goedkoop én politiek efficiënt. Het risico op een wereldconflict rond het onafhankelijkheidsstreven van de Russische Kaukasusvolkeren lijkt dus vrij beperkt. Turkije is er overigens thans van afgescheiden door Georgië en Armenië. Het kruitvat staat veeleer in die laatste christelijke staatjes binnen en dwars doorheen de Turkse invloedzone, die een Indo-Europese taal spreken. Zij liggen bovendien op de olieroute van de Kaspische Zee (Bakoe) die van enorm belang is voor Rusland. Op de achtergrond staat de Amerikaanse supermacht, die nooit ver weg is wanneer oliebelangen op het spel staan. En die Armenië tracht te destabiliseren, zoals Rusland van zijn kant, Georgië tracht te ontwrichten. In dit gebied is de kans op een nieuwe wereldbrandhaard het grootst. Met het kleine Armenië als meest labiele staat. André Monteyne
EEN KLUWEN IN DE KAUKASUS
Voorlopig nochtans houden beide partijen zich op afstand: Rusland is als koloniale macht voor (zeer) lange tijd uitgeteld. En als zij haar rol als grote mogendheid zal hernemen, zal zij zich waarschijnlijk richten op de Slavische, orthodoxe wereld, Oekraïne, WitRusland of Servië b.v.
De Kaukasische taalgroep telt ongeveer zeven miljoen sprekers. De grootste deelgroep zijn de christelijke Georgiërs (vier miljoen), met een eigen schrift en letterkunde. Daarnaast zijn er de islamitische Dagestanen, Tsjetsjenen (ca. 800 000) en Ingoesjen (ca. 200 000). Ze leefden lang feodaal en kenden geen geschrift.
Het is overigens zeer twijfelachtig of zij de middelen heeft om de islamitische volkeren in de Russische Kaukasus te bedwingen: veeleer riskeert zij nog wat grondgebied te moeten afstaan aan haar Zuidrand, zonder dat Turkije of enige andere mogendheid hoeft tussen te komen. Eigenlijk is het dat wat het
Rusland kon Georgië (1801), Azerbeidzjan (1813) en Armenië (1828) inpalmen en wist na lang vechten (1834-’59) ook Tsjetsjenië en Dagestan aan te hechten.
8
MOETEN
WE ZELFBESCHIKKINGSRECHT VAN
TSJETSJENEN
STEUNEN
?
VLAANDEREN, PRO RUSLAND OF PRO TSJETSJENIË ? Vlamingen zullen wellicht snel geneigd zijn sympathie op te brengen voor
Gedurende de feitelijke onafhankelijkheid, van 1996 tot 2000, kon de regering-Maschadov nooit een rechtsstaat instellen, en Tsjetsjenië raakte snel achterop door driest optreden van krijgsheren, ontvoeringen, slavenhandel en drugsmokkel. Toch moeten wij Vlamingen het zelfbeschikkingsrecht wereldwijd steunen en dus ook van de Tsjetsjenen. Want alleen zo kan onze eigen identiteit de Europese eenmaking en de Angelsaksische wereldcultuur overleven. Naast de Tsjetsjenen zijn er in deze immers nog andere kleine volkeren die allesbehalve doetjes zijn. Maar dat mag ons niet tegenhouden.
DRACHTIG VERLEDEN De Tsjetsjenen wonen in de noordelijke Kaukasus en zijn moslims. Het zijn geen “Turken” zoals de Azerbeidzjanen, of Indo-Germanen zoals de Armeniërs of de Ossetiërs. De Tsjetsjenen zijn oorspronkelijke Kaukasiërs en spreken ook een Kaukasische taal. Als feodale, analfabete bergbewoners werden de Tsjetsjenen door de Russen cultureel gekoloniseerd. Tsjetsjeens werd pas vanaf 1936-’38 geschreven en in Russisch-cyrillische tekens. Omwille van het meeheulen met de nazi’s werden in 1943-’44 veel Tsjetsjenen naar Siberië verbannen. Pas in ‘57 mochten ze terugkeren. Tsjetsjenië werd niet onafhankelijk toen de Sovjetunie in ‘91 uiteenviel, en voerde van ‘94 tot ‘96 een onafhankelijkheidsoorlog tegen Rusland. De Russen waren gedesorganiseerd en zo veroverden de Tsjetsjenen een feitelijke onafhankelijkheid die door niemand werd erkend.
soms van buitenlandse oorsprong, maar goed gefinancierd) niet de baas te kunnen. En het zijn zij die het initiatief namen om in de zomer van 1999 Dagestan aan te vallen. Wilden ze daar hun wahabitisme opdringen aan de naburige Dagestanen die de mildere soefie-islam voorstaan? Het Russische leger bracht hen evenwel tot staan. De verzetstrijders reageerden in verschillende Russische steden met bomaanslagen die meer dan 300 slachtoffers maakten. Rusland viel in het najaar van ‘99 Tsjetsjenië binnen, eerst tot aan de Terek-rivier. Vervolgens nam het de grote steden in en na een lange strijd de voorbije winter ook de hoofdstad Grozny. Nu wordt nog gevochten in het zuidelijke gebergte. Geregeld vallen de Russen (100 000 man) in hinderlagen. Maar ook de Tsjetsjeense verzetstrijders (nog maximum 8 000 man) zijn uitgedund. Velen zijn gevlucht naar Georgië, Azerbeidzjan of Turkije, of zijn ondergedoken in Tsjetsjenië of vooral in Rusland. Van de Tsjetsjeense bevolking zijn er zo’n 200 000 naar Ingoesjië gevlucht.
De Tsjetsjenen konden geen rechtsstaat uitbouwen, maar willen ze dat wel? Worden ze niet gedomineerd door buitenlands gefinancierde verzetstrijders? Kan men ze onder dergelijke omstandigheden wel steunen? Het zelfbeschikkingsrecht spreekt hier de andere mensenrechten en de democratie tegen. Maak de Tsjetsjenen onafhankelijk, en je riskeert een islamitische staat. Vlaanderen kan een dergelijk dilemma oplossen door het zelfbeschikkingsrecht tijdelijk voorrang te geven op de andere mensenrechten. Help de Tsjetsjenen eerst onafhankelijk te worden, en oefen dan druk uit (EU-handel, Navo-dekking versus Rusland) om ze zo tot democratie en mensenrechten te bekeren. Dat ze geen rechtsstaat kunnen uitbouwen, mag geen excuus zijn voor een Russische bezetting. Zoals in Oost-Timor moeten de Verenigde Naties gedurende enkele jaren een voogdij uitoefenen, om de Tsjetsjenen te helpen structuren uit te bouwen. En wanneer die niet werken, zijn het opnieuw de VN die kunnen tussenkomen, en niét de Russen, een imperiaal volk met een geladen historische verhouding tot de Tsjetsjenen. Ook niet met het culturele excuus dat de Tsjetsjenen inzake onderwijs en hogere opleidingen alleen op Rusland en het Russisch kunnen terugvallen. Zelfbeschikkingsrecht moet voorrang krijgen! Marcel Gunst
Een succes was het niet. Behalve de toestanden hierboven geschetst, scheen de regering Maschadov de verzetstrijders (waarvan velen radicale wahabitische fundamentalisten zijn,
9
DOORBRAAK nr. 5 - mei 2000
B UITENLAND
de strijd om het zelfbeschikkingsrecht van kleine volkeren. Zoals van de 800 000 Tsjetsjenen tegen de 150 miljoen Russen. Maar de meeste Tsjetsjeense verzetstrijders zijn islamitische fundamentalisten, die het met de mensenrechten en de democratie niet zo nauw nemen. Bovendien blijken deTsjetsjenen de soevereiniteit ook niet aan te kunnen.
POSITIE KIEZEN
TAALTWISTEN
GEEN OORZAAK MAAR GEVOLG VAN VERVREEMDING
BARSTEN
IN EEN
BELGISCH
HUIS
C OMMUNAUTAIR
V
‘ laanderen en Wallonië zijn twee verschillende landen met toevallig dezelfde koning. Economisch was dat al lang duidelijk, nu komt ook de maatschappelijke differentiatie tussen noord en zuid open en bloot te liggen’. Zo sprak Eric Donckier in Het Belang van Limburg (2 maart) na de uithaal van Elio di Rupo naar justitieminister Marc Verwilghen. Gazet van Antwerpen (25 maart) had het enige tijd later over de ‘taalduivel’ die weer de kop opsteekt. Maar er is meer aan de hand. Met Verhofstadt zou het anders worden. Weg de communautaire spelletjes, leve de Costa. Het resultaat is pover. Almaar meer dossiers liggen er in te gisten. Het is alleen een kwestie van tijd voor die cocktail ontploft. • Het Sint-Elooisakkoord (onderwijs) was pasmunt voor de start van paarsgroen. Maar de Franstaligen hebben binnenkort meer nodig. Veel Vlaamse politici hebben dat door. Onderwijsminister Marleen Vanderpoorten (VLD) niet. De Serv becijferde dat het Vlaamse onderwijs vijf miljard per jaar te weinig krijgt. • Wat opgejaagd door de VU eisten de Vlaamse partijen dat er uiterlijk in 2001 fiscale en financiële autonomie komt. In ‘99 werd gegeven om twee jaar later iets terug te krijgen. We zijn benieuwd. • Om de centen zal het inderdaad wel gaan. Prof. Robert Senelle (Universiteit Gent), stelt al jaren dat Vlaanderen jaarlijks geruisloos 180 miljard frank aan Wallonië en Brussel afdraagt. Hij noemt die transferten ‘de ergste benadeling die Vlaanderen in deze tijd kent’. (GvA, 24 dec.) • De faciliteiten blijven buskruit. Een advies van een auditeur bij de Raad van State n.a.v. de faciliteitenbrief van ex-minister Leo Peeters (SP) maakt hen terzake een beetje wild. In het kanton Sint-Pieters-Leeuw, moet de vrederechter nu plots tweetalig zijn. In tegenstelling tot Brussel blijkbaar, waar het befaamde “Taalhoffelijkheidsakkoord” dode letter blijft en waar je in ziekenhuizen, bij de MUG’s en de brandweer, bij de OCMW’s en nog veel meer Niet in het Nederlands terecht kunt.
DOORBRAAK nr. 5 - mei 2000
• Ook Verwilghen botste tegen de taalgrens. Gekneld tussen Dutroux en Euro 2000 wilde hij snelrecht en meer veiligheid en een hardere aanpak van de criminaliteit. Hij werd door een net niet razende Di Rupo ‘met pek en veren ingesmeerd de straat op gejaagd’ (Dirk Achten in DS, 20 maart). Het Veiligheidsplan moest onder een bleekwaterdouche. Enkele tientallen eentalig Franse magistraten in geschenkverpakking brachten de gestrikte Italiaan tot bedaren (zie blz. 3). Daar was zijn glimlach weer. ‘Een politieke schande die de premier nooit had mogen toestaan’, aldus Paul Geudens (GvA, 23 maart) • Economisch draait Vlaanderen behoorlijk rond. Niet erg dus, dat een VEV-studie signaleert dat een Waalse arbeider zowat 40 frank per uur meer verdient dan een Vlaamse. In Wallonië is dat voor werkzoekenden niet eens een pluspunt. Robert Voorhamme (SP) weet dat zijn Waalse PS-vrienden liever de boter halen uit de federale kas (Vacature, 18 dec. ‘99) . Bij voorbeeld via het Rosetta-banenplan van Laurette Onkelinx, na veel gebakkelei wat op Vlaamse smaak gebracht, en handig verkocht. In Vlaanderen daalde de jeugdwerkloosheid het voorbije jaar met 15,5 procent, in Wallonië met 3.5 procent. (DM, 5 april). • Ook Luc Van den Bossche (SP), nochtans een taaie, zakte in de kloof tussen Noord en Zuid. Zijn ambtenarenhervorming stuitte op hevig verzet van de Franstaligen, ook al zijn de Waalse ambtenaren de best betaalde. ‘Franstalige politici zijn “niet mee”’, schreef Guy Tegenbos (DS, 17 dec. ‘99) • Het zit hem soms ook in kleine dingen. De Vlaamse kust en de
10
“Vlaamse huizen” in het buitenland werken sommigen op de zenuwen. Renaat Landuyt (SP), nog altijd op zoek naar zijn eerste Vlaamse reflex, haalt Vlaanderen van de toeristische kaart. Louis Michel loopt CentraalAfrikaanse en Aziatische dictaturen onder de voet of hangt siamees verbonden aan prins Filip zo stilaan in de hele wereld het beeld op van een unitair francofoon België (Wij, 23 maart). In Lissabon wil hij niet op de foto met een Oostenrijks randje. ‘De strapatsen van Louis Michel brengen de Vlaamse ondernemingen schade toe’, stelde Paul Geudens in Gazet van Antwerpen (24 maart) • Ook de politiehervorming legt de pijnpunten bloot. Wallonië beveiligt zich vooral met door de staat betaalde rijkswachters (70%), Vlaanderen met door de gemeente betaalde politie (70%). ‘De Vlamingen draaien op voor hun eigen veiligheid en voor een stuk voor die van de Walen’ (Eric Donckier, HBVL, 11 maart). De nieuwe politiehervorming zal die scheeftrekking nog doen toenemen. Zeg dat Louis Tobback het gezegd heeft. • Over het schouwspel op justitie, het luchthavenakkoord, de scheeftrekkingen bij NBMS en de Post, de snel-Belgwet en asielcentra, de financiering van de staatsschuld, de recuperatie van landbouw en buitenlandse handel zwijgen we. De koelkast van de Costa blijft natuurlijk niet werken. Vroeg of laat valt waarschijnlijk ook zijn regering over één of andere communautaire angel. Paul Geudens (GvA, zie hoger) noemt dit “taalruzies”. Ruzies zijn zelden de oorzaak van een scheiding, hoogstens de aanleiding.
Jan Van de Casteele
L EZERSBRIEVEN
V RIJE T RIBUNE
IJZERTOREN
R EGERING EXPORTEERT B ELGISCH NON - IMAGO
DELWAIDE Bij de opsomming van de leden van de 1oktobergroep meent uw redacteur, zich baserend op de uitlatingen van ‘trouwe leden’, dat Leo Delwaide nooit opdaagde op de bijeenkomsten. Delwaide was niet van bij het begin uitgenodigd, maar minstens één keer aanwezig. Edwin Truyens Antwerpen
VERONTSCHULDIGINGEN Hoe gemeend zijn de verontschuldigingen van Verhofstadt in naam van de Belgische regering aan het adres van een der verdrukte Afrikaanse volkeren, wanneer diezelfde Belgische regering nog steeds haar verontschuldigingen niet aanbood aan het Vlaamse volk voor de verdrukking en vernedering waaraan de Belgische regering zich schuldig maakte sinds 1830 ? Daniël Goes Oostende
CODITEL BRABANT NV Kanaal Z zit in heel Vlaanderen op de kabel, behalve in Wemmel en Drogenbos. De fransdolle Brusselse kabelmaatschappij Coditel-Brabant (filiaal Tractebel) weigert hem op te nemen, maar biedt wel programma’s aan uit Griekenland, Turkije, Portugal enz... Een wetsovertreding, want Kanaal Z moét aangeboden worden in alle Vlaamse gemeenten. Wanneer treedt er iemand op tegen die gang van zaken ? Jan Van den Borne Wemmel
Terwijl
meer en meer mensen ervan overtuigd geraken dat België een afgelopen zaak is, lanceerde de paarsgroene regering zopas een grootschalige imagocampagne voor België, ondersteund door een “Belgisch logo” en een politiek- en een begeleidingscomité onder leiding van Louis Michel en prins Filip.
Het wekte weinig verwondering vermits Verhofstadt het had aangekondigd in zijn regeerakkoord: ‘België moet een modelstaat worden en de burger moet opnieuw fier kunnen zijn op zijn land’. Ook en vooral tijdens de dioxinecrisis liet het VBO van zich horen en was zelfs bereid een forse inbreng van 200 miljoen te doen; hier stonden dan ook belangrijke economische belangen op het spel. Of was dat een poging om de gesprekken rond de regionalisering van de buitenlandse handel te doorkruisen? De schaarse perscommentaren steunden het initiatief, weliswaar gekoppeld aan een mentaliteitsverandering. We kunnen natuurlijk niet ontkennen dat België al jaren worstelt met een imagoprobleem dat het voor een groot deel zelf eerlijk verdiend heeft. Politieke benoemingen, corruptieschandalen in politiek en magistratuur, de Dutroux-affaire, politieoorlogen, onverantwoordelijkheid in het leger... illustreren dit. Geen enkele campagne zal België kunnen redden, voor wie dat al zou willen. Het moet duidelijk zijn dat Vlaanderen een politieke gemeenschap is geworden, die een plaats in Europa heeft verworven en die België niet nodig heeft. Sterker nog, België is een permanent struikelblok en derhalve een grendel op Vlaanderen. Tot deze vaststelling kwam de Volksunie drie jaar geleden al, toe ze op een nationale conventie het failliet van België uitriep. Toen ik enkele weken geleden Verhofstadt vroeg naar het nut, het opzet en de budgettaire weerslag van de hele campagne, bleef hij ten gronde het antwoord schuldig m.b.t. het vermeende imago dat België zich zou kunnen aanmeten. Hij kwam niet verder
11
dan België te promoten als een land in het centrum van Europa, een kruispunt van gewesten en gemeenschappen, Europa in het klein, met zijn verschillende talen en culturen! Kadert die imagocampagne in een bewuste strategie van neobelgicisme of wil men louter het federale beleid in de kijker stellen? Bijna dagelijks stellen we vast dat verschillende federale regeringsverantwoordelijken een heuse recuperatiebeweging hebben ingezet en dus in de plaats treden van de Vlaamse Regering op tal van terreinen: op het vlak van veiligheid, grootstedenbeleid, statuut onthaalmoeders, bemiddelingsdiensten bezoekrecht bij echtscheiding, coördinatietaak buitenlandse handel, federaal plan duurzame ontwikkeling... Om nog te zwijgen over beslissingen waar het Vlaamse belang volledig in de verdrukking komt, zoals het onderwijsakkoord, de benoeming van Franstalige rechters in Brussel, de HST-ontsluiting van de luchthaven van Zaventem... Merkwaardig is ook vast te stellen dat deze beweging externe steun krijgt van belangengroepen zoals de Belgische Boerenbond, de Vereniging van Belgische Ondernemers, het Wereldnatuurfonds... Ik meen dat onze strategie er een moet zijn van permanente waakzaamheid. We mogen geen enkele kans onbenut laten om de bevolking te wijzen op deze feiten en waar nodig harde acties te voeren. Onze Vlaamse voorvechters hebben de verschillende stappen naar meer zelfbestuur niet verworven om het zomaar te grabbel te gooien, wij dragen hier allen een zware verantwoordelijkheid.
Frieda Brepoels voorzitter VU&ID Kamerfractie
DOORBRAAK nr. 5 - mei 2000
O PINIE
Een berichtje in Doorbraak van april laat vermoeden dat de auteur niet beseft welke rol het museum in de IJzertoren vervult in de Vlaamse Beweging. De IJzerbedevaart is een eendagsmanifestatie. Het museum is het ganse jaar open. De bovenste verdiepingen, (Vlaamse Beweging tot 1918) lokten in negen maanden tijd 70.000 bezoekers. Scholen komen weer naar Diksmuide. Het ‘nooit-meer-oorlog’-ideaal van de frontsoldaten illustreren we op de ‘vredes-verdieping’. De volgende fase (Vlaamse Ontvoogding 1918 tot jaren 1950) is uitgewerkt. Financiële steun voor de realisatie ervan is welkom. Info : IJzerbedevaartsecretariaat (051 500 286) Lionel Vandenberghe, Voorzitter IJzerbedevaartcomité
B OEKEN
REPUBLIKEINSE PLEIDOOIEN De oprichting van het Republikeins Genootschap in 1997 door Pierre Vinken (president-commissaris van uitgever Reed Elsevier) was aanleiding voor Tom Rooduijn (redacteur bij NRCHandelsblad) een keur aan vooraanstaande schrijvers bijeen te brengen. Daarmee onderscheidt het eind 1998 verschenen boek zich van alle eerdere publicaties, die politiek ideologisch of kolderiek waren. De bijdrage van Jan Prillevitz (oudvoorlichter Europees Parlement) is van de politieke analyses de beste. Hij schetst de evolutie van onderdaan tot staatsburger en van staatsburger tot consument. ‘De Europeaan heeft de werkelijkheid ingeruild voor het beeld. Gezeten voor zijn toestel, laat hij zich drogeren door de media. Voor de rest laat hij de boel de boel en verschanst zich in zijn privé-leven’. Weinig hoopvol voor de toekomst.
COLLABORATIEPORTRET Pieter Jan Verstraete is geen onbekende inzake de geschiedschrijving over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en de tragische nasleep met repressie en epuratie. Met zijn standaardbiografieën over priester Odiel Spruytte (1990) en over VNV-boegbeeld Reimond Tollenaere (1996) viel hij in de prijzen.
Guido Moons Opnieuw levert Verstraete een diepgravende historische studie, nu over de figuur van de West-Vlaamse volksvertegenwoordiger en VNV-gouwleider Jeroom Leuridan. Een volledige biografie is dit werk bewust niet geworden. Via recent geraadpleegd bronnenmateriaal heeft de auteur er een uitvergroting van Leuridans laatste vijf levensjaren van gemaakt. De auteur heeft tijd noch moeite gespaard om de meest recente, juiste en volledige informatie te vinden.
PIETER JAN
Hans van den Bergh (em. hoogleraar cultuurwetenschappen) ontmaskert de historische legitimatie van het Oranjehuis als een mythe. Sinds 1685 verloren de Nassaus de titel van Prins van Oranje en sinds 1711 zijn het ook geen nakomelingen van Willem de Zwijger meer.
VERSTRAETE, ONVERFRANSTONVERDUITST. DE OORLOGSJAREN VAN
Het boekje is journalistiek. Men treft er dus geen wetenschappelijke analyses van politieke of juridische gezichtpunten, maar wel voldoende stof tot verder onderzoek. Soms is het wat slordig: zo staat er op blz. 10 dat Beatrix werd ingehuldigd op 30 maart 1980 (i.p.v. 30 april). Maar de onderwerpskeuze maakt het tot een spiegel van de Nederlandse politieke cultuur. Onmisbaar voor wie zich daarin wil verdiepen. Oscar Hendriks
TOM ROODUIJN (RED.) DE REPUBLIEK
DER
NEDERLANDEN. PLEIDOOIEN
VOOR HET AFSCHAFFEN VAN DE MONARCHIE.
DE BEZIGE BIJ, 203 BLZ.
DOORBRAAK nr. 5 - mei 2000
NASLAGWERK NEDERLANDS Piet Paardekooper zal zeker de geschiedenis ingaan als de door de Belgische overheid gewraakte Nederlandse auteur van Sire, er zijn geen Belgen. De Nederlandse hoogleraar mocht in de jaren zestig het land zelfs niet in. Hij was “staatsgevaarlijk”. Ook met zijn onverbeterlijke ABN-Gids maakt hij geschiedenis. Generaties beroepen zich erop. Vooral in de Zuidelijke Nederlanden. Om het hardnekkige gebruik van gallicismen tegen te gaan. Paardekooper heeft sindsdien niet meer stilgezeten en duikt steevast op als de Nachtwaker van het Nederlands.
JEROOM LEURIDAN 1940-1945, GROENINGHE, 191 BLZ., 850 FR.
De prikkelende en naar sarcasme neigende bijdragen van Hans van Ree Beatrix. De vrouw van staal en Bernhard. Man van de Vrijheid - verschenen eerder in De Volkskrant.
de bezetting de Duitsers als de ideale bondgenoten ziet om zijn Dietse droom te helpen realiseren. Naarmate de oorlog vordert, komt Leuridan echter tot de vaststelling dat de Vlaams-nationalisten zich al te gemakkelijk door de bezetter hebben laten bedriegen en hij ontpopt zich als een harde en onvoorwaardelijke tegenspeler van de Duitsers.
Verstraete weet op een zeer duidelijke manier een volledig en juist tijdsbeeld te schetsen. In dit geval de politieke krabbenmand van het Vlaams-nationalisme tijdens het interbellum, maar ook tijdens de oorlog. Dan vooral met de rauwe machtsstrijd tussen VNV en DeVlag om een bevoorrechte positie te kunnen handhaven bij de Duitse bezetter. Zo wordt ook duidelijk dat de figuur van de idealistische, strijdbare maar toch ietwat naïeve Leuridan als speelbal verstrikt raakte in een intern machtsconflict tussen enerzijds het politieke zwaargewicht Elias en anderzijds de politieke ideoloog Maurits Geerardyn. Maar vooral is de auteur erin geslaagd, voor wie open en onbevangen dit boek wenst te lezen, een genuanceerd beeld te geven van de collaboratieperiode. Verstraete weet treffend en op een aangrijpende manier de evolutie te schetsen van Leuridan, die in het begin van
12
Vorig jaar verscheen De Nederlandse taalkunde in kaart, waarin - onder redactie van o.m. Paardekooper - een dertigtal vakspecialisten een kritisch overzicht geven van wat zoal sinds 50 jaar in hun vakgebied gebeurde. Wie zich wil oriënteren in de Nederlandse taalkunde, heeft zeker iets aan dit boek, dat erg doet denken aan een naslagwerk, maar het niet is. De uitgebreide bibliografieën per bijdrage kunnen je een flink eind verder helpen. Of je nu meer wilt weten over taalfilosofie, het (Zuid-)Afrikaans, taalgeschiedenis, gebarentaal, dialectologie, spelling, naamkunde of taaldidactiek. Maar het boek bevat geen index. Onvergeeflijk! Je zoektocht naar de oplossing voor je taalkundig probleem, valt er te snel door in het water. KDr. W. SMEDTS
EN
P.C. PAARDEKOOPER (RED.)
DE NEDERLANDSE
TAALKUNDE IN KAART
ACCO, 288 BLZ.
vervolg van blz. 3
D
E
Z U I L E N
V A N
H
E R A C L E S
AMBASSADES Het weekblad WIJ (6 april) deed een onderzoek naar de manier waarop ambassades in België zich in het telefoonboek kenbaar maken. Van alle
België heeft opnieuw de internationale media gehaald. Na een resem onopgeloste moorden, na Agusta, Dutroux en dioxine, na de fratsen van Michel, onze snaak van Geldenaken, heeft ons land weer voor een zuilenhoge cultuurschok gezorgd.
ambassades in Brussel presenteren er zich 132 in het Frans, slechts 33 (minstens) tweetalig. Op 4 maart stond in de kranten een advertentie voor een ‘Furnishing Assistant’. Die betrekking is vacant in de Britse Ambassade. Kandidaten moeten wel ‘fluent in French’ zijn, ‘with some knowledge of Dutch’. Onwetendheid? Kwade wil? Patrick Dewael weet meteen wat doen:
Die zat er al een tijdje aan te komen. Pomo’s of post-modernistische kunstenaars tasten nu al jaren be-hoet-zaam nieuwe wegen af en willen geld voor hun waar. Onze paarsgroene nieuwlichters hebben er een smak - niet met hoofdletter a.u.b. - centen tegenaan gegooid om ons gehavende imago in het buitenland op te vijzelen. Alle ideeën en zeker die van onze kunstpaus waren welkom om ons landeken op te stuwen in de vaart der volkeren. Cultuur is immers een mediageil consumptieartikel geworden, dat Jan desgewenst met bokshandschoenen aan jan publiek mag aanbieden.
Vlaanderen op de wereldkaart zetten.
BRUSSEL VLAAMS Brussel Deze Week - de opvolger van Deze Week in Brussel - is een weekblad dat de Vlaamse Brusselaars gratis in de bus krijgen. Uit een lezersonderzoek van het tijdschrift blijkt dat de gewone Vlaams-Brusselse lezers opvallend meer dan de ondervraagde verantwoordelijken van Vlaams-Brusselse verenigingen vinden dat Brussel Deze Week ‘een meer Vlaams standpunt zou moeten weergeven en opkomen voor de Vlaamse belangen in Brussel.’ Maar liefst 46% van de ondervraagde lezers onderschrijft dit standpunt.
DIT ZOUDEN MEER MENSEN MOETEN LEZEN Onder het bovenstaande motto organiseerde Doorbraak in maart een wervingscampagne om Doorbraak breder te kunnen verspreiden. Uw reactie was overweldigend. Dank daarvoor. Het steekt al wie meewerkt aan het tijdschrift een enorm hart onder de riem!
FOUT Bij de opmaak van het aprilnummer kampte Doorbraak met pcproblemen. Daardoor is de eindredactie niet naar wens kunnen verlopen. In de rubriek ‘Land van Maas en Waal’ (blz. 14) verscheen een foutief artikel. Waarvoor onze verontschuldigingen.
Voor de aanblik van heel de wereld, die her en der toch nog door hongerige medemensen wordt bevolkt, hebben wij de voortdurend onverzadigde nieuwshonger een nieuwe smaakmaker aangeboden: de universitaire zuilen zijn vlees geworden en zij worden ons getoond. De kunstmatig gemarmerde pilaren van de Gentse wetenschapstempel kunnen een paar maanden toeristen lokken die hun vleselijke lusten komen botvieren. Bij de aanblik van zoveel versneden achterkwartieren beeld ik me in dat enkelen van hen kontstant in vervoering geraken en zich inbeelden dat de acht ingepakte hamdragers een danse macabre van Jan Fabre in volle Voldersstraat gaan uitvoeren. Of is het misschien met al dat vlees eronder een nieuwe dans van de zeven, zeg maar acht sluiers? Wij, Belgische ham-burgers, hebben de wereld wat nieuws te bieden. Gedaan met het eeuwige geleuter over echte kunst, gedaan met de muffe musea. Gedaan met het geloof in het schone, het goede, het ware. Vanaf heden geloven we alleen nog in onze Gentse leiders en hun soortgenoten met hun schoon varkensvlees, hun goede Gandaham aan het ware(n)huis van de Gentse Alma Mater. Eertijds waren de Zuilen van Heracles bij Gibraltar het einde van de beschaafde wereld. Vandaag wenen zij van spijt en werpen hun kroon aan onze Zuilen van Filet d’Anvers. Uw Wilhelmus
EUROPESE INTEGRATIE Verleden jaar verscheen bij het Duitse “Zentrum für Europäische Integrationsforschung” een niet onverdienstelijke bijdrage van Dirk Rochtus, die voor de Antwerpse Handelshogeschool het Centrum voor Duitslandstudieën leidt. In nuchtere - en niet altijd eenvoudige - taal, geeft Rochtus een uiteenzetting hoe een aantal verhoudingen in België in elkaar zitten. Als u Duitstaligen kent met interesse voor ons land, is dit wellicht een interessant beginpunt. De tekst is verkrijgbaar op het VVB-secretariaat.
13
GEZOCHT: BURGERS MET BOEKETTEN Wat doe je als cameraman als je een compleet non-event zoals de koninklijke hartoperatie moet verslaan? Je kan natuurlijk niet eeuwig ziekenwagens, ziekenhuisvensters, onthaalbalies en dokters filmen. En met de hoeveelheid bloemen van “de bekommerde bevolking” viel het ook wat tegen. Gelukkig waren er op het hoogtepunt van het circus meer dan tien cameraploegen aanwezig. En dus filmden ze vooral mekaar...
DOORBRAAK nr. 5 - mei 2000
V RIJ - SPRAAK
CRYPTO-BLOKKER De commotie rond het al dan niet helemaal (niet) of ten dele herschrijven of schrappen uit het Blokprogramma (als het er al deel van uitmaakt, want daarover zijn de meningen ook verdeeld) van het 70-puntenprogramma heeft tenminste één voordeel: ik ben een crypto-Vlaams-Blokker op het spoor gekomen. Filip Dewinter legt de klemtoon nu op assimilatie. De kwade tongen die beweren dat FDW niet veel kaas zou gegeten hebben van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd, moeten hun mening herzien. Het is toch wel FDW zeker die aanknoopt bij een oude VlaamseBewegingsslogan: ‘Pas u aan of verhuis’. Ik werk nog met een dikke Van Dale van 1976. Het nadeel is duidelijk: dit exemplaar gebruikt de oude spelling. De voordelen ook: onze taal kon toen nog in twee volumes verklaard worden (wie zei ook weer dat het slecht gaat met het Nederlands?) én het werk dateert uit de prepolitiek-correcte periode. Dus liever daarin nagelezen wat assimilatie nu echt wil zeggen. De vijfde verklaring luidt: ‘het opgaan in een nieuw milieu van individuen of groepen’. Dat biedt genoeg ruimte om elk wat wils te geven. Van het wegvlakken van alle eigenheden tot burger worden zoals de andere burgers. Als FDW de term gebruikt, wordt hij (de term) natuurlijk voor de meesten meteen verdacht. De
C
ONTMASKERD
assimilatiegedachte degradeerde prompt tot onoorbaar, tot iets waarmee een fatsoenlijk mens zich niet inlaat. Guido Fonteyn brengt dinsdags in De Standaard een ‘eigenzinnige’ kijk op Wallonië. Op 21 maart verhaalde hij over de vele uren die hij sleet in bestofte archieven, lezend in De Vlaamsche Volksstem, een van 1921 tot 1964 verschijnend blad van Vlaamse inwijkelingen in Wallonië. Het blad bestaat niet meer, want de die migranten hebben zich in Wallonië ‘geïntegreerd’ (de term is van Fonteyn). We krijgen hier inzicht in de mechanismen van de integratie, besluit onze Wallonië-kenner. ‘Vervang Vlaamse leergangen door moslimscholen en de Guldensporenslag door het Offerfeest, en de berichten zijn opnieuw voor publicatie vatbaar’, eindigt het artikel. De Noord-Afrikaanse migranten doorlopen dus hetzelfde proces als hun Vlaamse soortgenoten in Wallonië. Fonteyn spreekt over integratie, maar zijn de Vlamingen in Wallonië niet totaal geassimileerd? Voorspelt Fonteyn dus eigenlijk dat de moslims ook in Vlaanderen zullen assimileren? Fonteyn en FDW: één strijd! We ken(n)(d)en wallingantische voortrekkers met namen als Onkelinkx, Van Cauwenberghe, Reynders of Cools. Dus morgen Vlaams-Blokkers die El Bejachi, Bezzizi of Kandoussi heten? Peter De Roover
O L O F O N
Doorbraak is een uitgave van het Vlaams Diensten Centrum vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus). Hoofdredacteur: Dirk Laeremans - Eindredactie en redactiesecretariaat: Jan Van de Casteele Kernredactie: Karel Adams, Jan Van de Casteele, Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, Herman De Mulder, Anke Nobels, Peter De Roover, Bram De Schepper, Steven Vergauwen, Jürgen Constandt, Sooi Daems. Redactie-adres: Baron Dhanislaan 18, 2000 Antwerpen. Tel (03) 216 45 24 - Fax (03) 248 21 83 - e-post: redactie@doorbraak.org - internet: www.doorbraak.org - abonnementen: secretariaat@doorbraak.org Abonnement: 585 fr. voor een abonnement van 12 maanden. Studentenabonnement: 385 fr. voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling. Internet-abonnement: 385 fr. voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet-abonnement. Abonnering door storting op rekening 409-9591911-13 van Doorbraak met vermelding van het type abonnement. Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw. U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van 600 fr. op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging, toegestuurd. Doorbraak is lid van de unie van de uitgevers van de periodieke pers.
VAN
MAAS
20 JAAR BEATRIXISME Op 30 april 1980 volgde Beatrix Wilhelmina Armgard haar moeder Juliana op als koningin en sindsdien veranderde Nederland meer dan vanaf 1813. Het werd een land van drugs, abortus, zedeloosheid en een economie met kinderen en vreemdelingen als goedkoop arbeidsreservoir. Christelijke fundamenten van staat en maatschappij werden opgeruimd. Beatrix is één der rijkste vrouwen op aarde. Forbes schat haar op 11 miljard gulden. Zij gaat jaarlijks naar de ultrageheime Bilderbergconferenties, opgericht door haar vader Bernhard von Lippe-Bisterfeld. Beatrix is onderdaan van de Britse vorstin (prof. H.Jesserun d’Oliveira). Het parlement mijdt ieder debat over deze kwesties. Maar bij opiniemakers groeit de kritiek op de positie van de koningin. Elsevier zette de toon met de kopartikels ‘Beatrixisme’ (27 mei ‘95) en ‘Beatrix bemoeial’ (21 sept. ‘96). De NRC sprak over ‘de BV Koningshuis’. Terwijl de sympathie voor haar zieke man Claus steeg, ‘veranderde de prinses langzaam maar zeker in de hekskoningin uit Sneeuwwitje’ (Ephimenco, De Groene Amsterdammer, 2 febr. 2000). De vorstin heeft veel macht: zij is hoofd en samensteller van regering en Raad van State, benoemt provinciegouverneurs, burgemeesters en rechters. Politici verschuilen zich graag achter haar privé-leven om discussies te mijden. Premier Kok zei deze winter evenwel te voelen voor ‘modernisering’ van het koningschap. ‘De leugen regeert’, zo spelde Beatrix journalisten nog de les. Daarmee wees zij de weg aan Thom De Graaf, zoon van een Nijmeegs katholieke burgemeester en leider van D’66. Op 7 april pleitte op tv bij Frits Wester (RTL-4, nieuws) voor het beperken van de bevoegdheden van Beatrix. Wester was in 1994 campagneleider van CDA-ledier Brinkman, die toen van Beatrix de genadeklap kreeg. Invloed of macht: het maakt niet uit. Het parlement besloot al in 1974 om zelf de kabinetsformateur aan te wijzen, maar deed niets. De parlementaire democratie lijkt al lang dood. De monarchie is nog nodig om 1,5 miljoen vreemdelingen te integreren, (‘Allochtoon en troon”, De Groene, 15 maart). Oscar Hendrickx
Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Passendalestraat 1a in 2600 Berchem.
DOORBRAAK nr. 5 - mei 2000
UIT HET LAND EN WAAL
14