België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
1
ISSN 0012-5474
Maandblad Januari 2001
Vlaanderen staat in Europa
B EELD -S PRAAK
Afgiftekantoor Antwerpen X Passendalestraat 1a 2600 Berchem
WEG MET ONS?
De Franstaligen vonden op Vlaamse redacties stevige bondgenoten. Het communautaire debat moet blijkbaar gesloten worden. Manu Ruys tegen het conservatisme van het Establishment.
FOTO REPORTERS
GELUKKIG NIEUWJAAR, WALLONIË!
JEAN-LUC DEHAENE, EVEN BIJWERKEN IN DE FDF-STUDIO’S
I
Dehaene wordt dus burgemeester van Vilvoorde. Met de steun van twee franskiljons die voor de gelegenheid en voor de galerij even uit hun partij stappen. Op zich is een dergelijke platte dorpspolitiek weinig opzienbarends. Na de verkiezingen worden wel eens meer dure eden vergeten. Maar de zet van Dehaene heeft veel meer dan Vilvoordse consequenties. Allereerst voor zijn eigen partij. In de CVP beseft men heel goed dat Dehaene met zijn manoeuvre de poten onder de stoel van de partij vandaan haalt. Terwijl de partij alle moeite van de wereld heeft om in de oppositie de partij inhoudelijk te vernieuwen, zit haar belangrijkste boegbeeld te kokkerellen met het FDF om toch maar aan de macht te komen. De grote winnaar van dit verhaal is natuurlijk het Vlaams Blok. Niet alleen krijgt de geloof-
4-6
Het eindejaarsgeschenkje voor Wallonië ligt klaar. In de enveloppe van de Vlaamse suikeroom zitten weer veel lekkers.
D ORPSPOLITIEK n Vilvoorde wordt niet alleen soap-televisie gemaakt. Ook levensechte drama’s komen er ruimschoots aan bod. De Vilvoordse vaudeville (heavy brother?) heeft een man van zijn voetstuk gehaald. De man die op een haar na het hoogste ambt van Europa miste, kan slechts met de platste dorpspolitiek burgemeester worden. Is dit tragisch, of is dit gewoon pijnlijk?
3
waardigheid van de mede-opposant een enorme knauw, bovendien blijkt de CVP bereid om het (onuitgesproken) cordon tegen het FDF in Vlaanderen te doorbreken. De schutkring tegen het Vlaams Blok is er meteen weer een stuk minder evident door geworden. De prijs die de CVP in dit dossier betaalt om Dehaene zijn sjerp te gunnen is hoog. Waarschijnlijk een stuk hoger dan vele CVP’ers vermoeden. Niet alleen maakt het de hele vernieuwingsoperatie ongeloofwaardig, het bevestigt het vermoeden bij CVP-kaderleden dat het inhoudelijke zelfs in de oppositie moet wijken voor postjes en mandaten. En meer nog dan tegenover de kiezer - die heeft een kort geheugen - is dat voor de CVP een enorme prijs. De Vilvoorde-saga heeft bij enorm veel kaderleden van de CVP zware wonden geslagen. De kans is zeer groot dat Dehaene de zo noodzakelijke herprofilering de nek heeft omgedraaid voor ze goed en wel begonnen was. Als de CVP nog een beetje toekomst wil hebben, kan ze zich dergelijke blunders eigenlijk niet veroorloven. Dirk Laeremans Hoofredacteur
WOORD HOUDEN
7
De bel rinkelt. Verhofstadt en Michel staan met hun Lambermontakkoord (Sint-Hedwig) aan de deur. Dat moet een vergissing zijn. Vlaamsgezinden aller partijen verenig u en doe niet open! EEN TAALSCHILD
8
De reactie tegen de verengelsing in Europa groeit. Taaldefensie is meer dan misplaatst chauvinisme.
BIJ
DE BUREN
9
Marc Platel en Jaak Peeters op burenbezoek. Bijdragen over sentimenten voor Europa en voor Vlaanderen.
ONDERWIJS/ENSEIGNEMENT
10
Een zelfstandig Vlaanderen zou zijn onderwijzend personeel wél uit de nood kunnen helpen. Walter Peeters vraagt 12 dat de vakbonden hun ogen openen.
EUROPA
EN ONS NIET-LAND
11
Niet Guy Verhofstadt, maar Tony Blair was de held van Nice. Vindt Peter De Roover in Vrij-spraak.
P
NIEUWE PENNEN
E R S W I J S
Stefaan Huysentruyt in de FinancieelEconomische Tijd, 30 november 2000: ‘Een volwaardig Brussels Gewest houdt in dat Vlaanderen in de Belgische federale constructie in een permanente institutionele minderheidspositie wordt geduwd van twee tegen een. De Vlaamse gemeenschap wordt in dit federalisme met drie herleid tot het Vlaams Gewest.’
Luc Van der Kelen in Het Laatste Nieuws, 2 december 2000: ‘Opvallend toch dat het in de nadagen van de carrière van de oudpremier zo vaak om zakelijke belangen draait. In Ieper, in Vilvoorde en in tal van raden van bestuur volgt de gewezen scoutsleider nu het spoor van het geld. Hij laat zich zelfs betalen, als hij lezing geeft bij het Davidsfonds.’
Idem: ‘Hoewel het zogenaamde coöperatief federalisme onder paarsgroen hoogtij viert, zal het Lamermontakkoord, met zijn drieledig federalisme, het separatistisch discours in Vlaanderen ongetwijfeld aanwakkeren. Het akkoord mag dan al op korte termijn België gered hebben, op langere termijn zou het wel eens het begin van het einde kunnen betekenen.’
Hugo Schiltz in Knack, 13 december: ‘Vlaanderen moet rechtstreeks toegang krijgen tot Europa. Via welke weg, of dat nu via een Belgische confederatie of via de onafhankelijkheid is, is van ondergeschikt belang.’
Jos. Bouveroux 2000: ‘Political Het ijkpunt van het milieu van zijn.’
in Knack, 29 november Correctness? Weg ermee! het debat mag niet langer progressieve intellectuelen
Willy Cortois (VLD) in Knack, 6 december 2000: ‘Tot meneer Dehaene op het toneel verscheen, heeft trouwens geen enkele Vilvoordse partij bij de onderhandelingen rekening gehouden met het FDF.’ Idem: ‘Een ander punt is dat het cordon sanitaire rond de Franstaligen in de Rand rond Brussel nu weg is. Het hek is van de dam. Ik kan me voorstellen dat veel Franstalige mandatarissen in de Rand “het voelen jeuken”.’
Idem: ‘Als de mensen van ID21 echt geloven dat zij het hele politieke landschap in beweging kunnen brengen, denk ik dat ze zichzelf toch deerlijk overschatten.’ Idem: ‘Geert Bourgeois zit vol goede bedoelingen en is een voorzitter die verdorie veel tijd stopt in zijn functie. Maar hij is nu eenmaal geen glamourboy en geen mediafan zoals Bert Anciaux.’ Bert Anciaux in P-Magazine, 29 november: ‘Denk je dan dat het niét frustrerend is om je hele leven achter knappe vrouwen aan te lopen en nooit eens een knipoog terug te krijgen? Je kan wel alle vrouwen mooi vinden, maar als ze jou niet mooi vinden, dan word je het ook beu, hoor.’
‘Het Vlaamse publiek kijkt niet naar de politieke debatten op RTBf en leest evenmin Le Soir. De uitdagende, beledigende uitspraken van de francofone politici blijven in Vlaanderen onopgemerkt.’ De altijd scherpzinnige Manu Ruys legt de vinger op de wonde. Vlamingen beseffen te weinig dat ze in een tweestromenland wonen, en houden geen rekening met de politieke evoluties en debatten in het zuiden van het land. Doorbraak zou Doorbraak niet zijn, mocht het deze wijze woorden in de wind slaan. Daarom brengen we voortaan elke maand een rubriek waarin Marc Platel bericht brengt over Franstalig België. Dan kunt u niet meer zeggen dat u er niets van wist. Deze rubriek is niet de enige nieuwigheid in 2001. Om meer “redactionele” ruimte te hebben, kozen we ervoor voortaan in de opiniebladzijden afwisselend een ja/neen dan wel een vrije tribune op te nemen. Zo krijgt u iets meer onze mening te lezen. En niet alleen Wallonië verdient aandacht. Ook Euro-Brussel, de Europese Unie en de rest van de wereld. André Monteyne scherpt voortaan ook vaker dan vroeger zijn pen in Doorbraak. Zo blijft Doorbraak een - geel - streepje voor op de steeds grijzere pers in Vlaanderen.
FRANS OZONGAT? De Standaard en Het Nieuwsblad pakten er op de laatste dag van november mee uit: het broeikaseffect is vooral Franstalig. ‘t Is te zeggen: naar verhouding hebben de Franstaligen in België er meer schuld aan dan de Vlamingen. De kooldioxideuitstoot ligt in Brussel en Wallonië ver boven het toelaatbare. Véél hoger dan in Vlaanderen. Wat niet wil zeggen dat Vlaanderen geen inspanningen terzake hoeft te doen...
GEEN GEZWANS... De Duitse politicus Hans-Ulrich Klose (SPD) vindt dat teksten op spandoeken en borden die tijdens demonstraties worden meegedragen, alleen in het Duits mogen zijn. Anders kan de politie ze niet begrijpen. (www.onzetaal.nl; 12 dec. 2000)
vervolg blz. 14 DOORBRAAK nr. 1 - januari 2001
2
TEGENMACHT
W EG
VORMEN TEGEN BEDWELMEND NEO-BELGICISME
MET ONS ?
De
Het roept herinneringen op aan wat de Frans-Brusselse pers ooit schreef over de Vlaamse grieven. Doordachte kritiek op de achterstelling van de Vlamingen werd misprijzend afgedaan als opgepept en inhoudloos, als overjaars geleuter. Vlamingen schreven en interpelleerden over “de faux problèmes”. Vandaag heet het dat het “communautaire” debat gesloten is. Gedaan met de polemieken. Weg met de hervormingsvoorstellen. Weg met de “oubollige” symbolen van de ontvoogdingsstrijd. Weg met de Vlaamse identiteit. Weg met ons. Een klein maar smaakmakend segment van de Vlaamse intelligentsia, dat ook de toon zet in de media, koestert een nieuwsoortig belgicisme in dienst van de commercie en de zogenaamde amusementscultuur. Hierover in discussie treden, is zinloos. De nieuwlichters hebben zich verschanst in de schutskring van de eigen onfeilbaarheid. Men kan er enkel acte van nemen en, waar nodig, de passende besluiten uit trekken. Intussen gaat het leven verder en ziet ieder onbevooroordeeld waarnemer dat de wolken niet verdreven zijn. * De jaarlijkse overdracht naar Wallonië van bijna driehonderd miljard frank Vlaams belastinggeld duurt voort. Zij is contraproductief, want handhaaft een hulpverlening die bedwelmt. Wallonië voelt nog
DE
NIEUWLICHTERS HEBBEN ZICH
VERSCHANST IN DE SCHUTSKRING VAN DE EIGEN ONFEILBAARHEID steeds niet de nood het herstel met eigen middelen aan te vatten. * Het verbrusselen van VlaamsBrabant dijt verder uit. Het FDFmanoeuvre van Dehaene in Vilvoorde illustreert de ontaarding, ook van de partij die het beschadigde boegbeeld niet durft wraken. Het bevestigt wat oud-kamerlid Luc Willems onlangs (P-Magazine, 6 dec.) over zijn partij verklaarde: ‘Van den Brande mocht heel veel lawaai maken als minister-president van Vlaanderen, maar iedereen weet dat hij in de praktijk ook niet meer mocht dan lawaai maken. De CVP is vandaag nog steeds een Belgische partij’. * Het falen van het Belgische immigratie- en veiligheidsbeleid brengt mee dat de groeiende instroom van allochtonen, die zich als moslims profileren en organiseren, het leefklimaat in Vlaanderen vertroebelt. * De vernederlandsing van het taalgebruik in het bedrijfsleven, die zoveel inspanningen vergde, wordt ondermijnd door een amerikanisering die ook het universitair onderwijs aantast. * Vlaanderen dient te werken aan een betere verstandhouding met Nederland, niet alleen cultureel, maar ook economisch en politiek. Dat gebeurt niet, omdat het niet past in de Waals-Belgische context. * Er is een nieuwe Waals-Brusselse as in de maak, gericht tegen Vlaanderen. De bewijzen liggen voor het grijpen in de Franstalige media. Maar het Vlaamse publiek weet dat niet. Het kijkt niet naar de politieke debatten op RTBf en leest evenmin Le Soir. De uitdagende, beledigende uitspraken van de francofone politici blijven in Vlaanderen onopgemerkt.
3
Getuigt het van “oubolligheid” de aandacht te vestigen op deze knelpunten en handicaps? Het komt mij veeleer voor dat het een vorm van negationisme is ze te verloochenen. De komende maanden is er overleg nodig rond de vraag: Hoe een tegenmacht te vormen tegen het opdringende neobelgicisme? De georganiseerde volksbeweging, die de Vlaamse belangen verdedigt, wordt thans voortgestuwd door een jonge generatie. Matthias Storme en zijn leeftijdsgenoten zorgen voor de aflossing. Zij spreken de taal die de jeugd verstaat. Zij belichamen een nieuwe stijl.
AANDACHT
VESTIGEN OP
KNELPUNTEN OUBOLLIG?
HET
KOMT MIJ VEELEER VOOR DAT HET EEN VORM VAN NEGATIONISME IS ZE TE VERLOOCHENEN
Zij kunnen bruggen slaan naar al diegenen die in verspreide orde hetzelfde nastreven: een open en modern, sociaal en democratisch Vlaanderen, dat over de kracht beschikt om zich geleidelijk als autonoom gebied in Europa te ontplooien. De meest onmiddellijke taak van deze nieuwe gidsen bestaat erin te waken dat het front van de reactionairen Vlaanderen niet overlevert aan het conservatisme van het Establishment. Opgelet voor het drijfzand!
Manu Ruys
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2001
C OMMENTAAR
verhouding van Vlaanderen tot de Belgische staat is opgeklaard. Er zijn geen conflictueuze dossiers meer. Politici en opiniemakers verkondigen het met veel aplomb. Wat hoog op de agenda van het vorige Vlaamse Parlement stond, wordt nu in de vergeetput gekieperd. Krantenredacties herleiden de berichtgeving over specifiek Vlaamse thema’s tot het strikte minimum of zwijgen ze gewoon dood.
KBC
ZEGT WAT REGERING-VERHOFSTADT NIET HOORT
V LAAMSE
MILJARDEN VOOR BODEMLOZE PUTTEN ?
Hoe groot die transfers wel zijn, is al vaker berekend. Economen van de KBC actualiseerden recent alle gegevens. Hun besluiten zijn duidelijk. In 1999 ging alleen al via sociale zekerheid en belastingen 200 miljard frank van Vlaanderen naar de andere gewesten. Een gebald cijferverhaal, waarin we ons vooral beperken tot Wallonië.
Daar zijn verklaringen voor. Wallonië telt in verhouding iets meer oudere mensen, maar vooral meer werklozen. Minder actieven, die bijdragen, meer mensen met uitkeringen (zie ill. 2 en 3). Ill. 2 afhankelijkheidsgraad (-15/+64)
1. SOCIALE ZEKERHEID Een eerste geldstroom situeert zich in de sociale zekerheid. Werknemers, zelfstandigen en werkgevers vullen via hun bijdragen de federale Belgische pot, die weer wordt leeggemaakt voor onze kinderbijslagen, werkloosheidsvergoedingen, uitkeringen in geval van ziekte en invaliditeit en pensioenen.
% naar Wallonië i.p.v.
64,1%
27,9%
Ziekte en invaliditeit
358,8
60,8
30,9
Pensioenen
320,2
57,6
33,0
Werkloosheid
126,7
52,1
37,2
78,2 40,4
56,2 52,7
33,5 35,1
Kinderbijslagen Arbeidsongevallen, beroepsziekten, bestaanszekerheid en gewaarborgd inkomen van bejaarden
In de twee belangrijkste takken (pensioenen en ziekte en invaliditeit) worden de regionale verschillen kleiner, omdat Vlaanderen veroudert. Inzake uitgaven voor ziekte en invaliditeit (ZIV) ligt Vlaamse aandeel zelfs boven aandeel van Vlaanderen in de landsbevolking, maar dat cijfer klopt niet. Het cijfer is gebaseerd op het aantal primaire uitkeringsgerechtigden in elk gewest, dat de verdeelsleutel voor ZIV-uitgaven is. Het gaat voorbij aan belangrijke regionale verschillen in medische consumptie per uitkeringsgerechtigde. De kinderbijslagen en werkloosheidsuitkeringen liggen veel hoger in Wallonië dan in Vlaanderen (meer werklozen, meer kinderen, en hogere kinderbijslagen). In Vlaanderen ligt de kinderbijslag per rechthebbend kind 3% onder het landsgemiddelde, in Wallonië en Brussel respectievelijk 8% en 3% daarboven.
Ill. 3 werkloosheid Vlaanderen vult die pot voor 64,1%, maar krijgt slechts 57,6% terug (zie illustratie 1). Een eerste transfer, in 1999 goed voor afgerond 110 miljard frank. Dat bedrag stijgt nog, zij het minder snel dan in het begin van de jaren negentig.
2. TRANSFERS VIA FEDERALE BEGROTING
Ill. 1 (transfers in sociale zekerheid) De “pot” van de sociale zekerheid wordt verdeeld over een aantal takken. Veruit de belangrijkste zijn ziekte en invaliditeit, pensioenen, werkloosheid en kinderbijslagen. Vlaanderen, met 58% van de bevolking, betaalt 64,1% van de bijdragen. De volgende tabel laat zien dat er transfers zijn in alle takken.
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2001
% naar Vlaanderen i.p.v.
gebruikt om Vlaams belastinggeld naar Wallonië te draineren’. Klare taal, waarmee de VDL-jongeren amper drie jaar geleden de Vlaamse politici vroegen een front te vormen. Sinds hun partij van Louis Michel (PRL) een premier, enkele ministers en een klein beetje macht kreeg, heerst aan liberale kant een taboe op dit verhaal. Ook nu nog, na de publicatie van een nieuw KBC-rapport over de grote geldstroom richting Wallonië. Via de families Leysen en Van Thillo worden ook de meeste Vlaamse hoofdredacteurs meegesleurd in een diep-blauwe stilte over dit onderwerp. En zelfs de VU lijkt bedwelmd door een paar ministerportefeuilles en de desinteresse van de groep-Anciaux voor die thematiek. Maar de KBC-cijfers zijn helder. Vlaanderen steunt Wallonië (en Brussel) jaarlijks met twee- tot driehonderd miljard. Trop is te veel.
Tabel 4: uitkeringen per tak Uitkeringen Vlaanderen 1999 in miljarden frank
F INANCIËN
‘De PS heeft zich ontpopt tot een Lega Sud die de Belgische constructie
4
Een tweede geldstroom richting Wallonië en Brussel heeft te maken met de inkomsten en uitgaven van de federale overheid (België). De inkomsten komen vooral van de directe belastingen (personen- en vennootschapsbelastingen). Belangrijkste uitgave (34,3%) vormen de lonen, pensioenen en sociale lasten die de overheid uitbetaalt.
De KBC-economen berekenden dat Vlaanderen 64,2% van de federale ontvangsten betaalt, maar slecht 58,4% van de federale uitgaven recupereert (zie ill. 5). Of een transfer die opliep van 22,2 miljard in 1990 tot 50 miljard in 1999.
Ill. 6: totale tranfsers
Ill. 5 Transfers in federale begroting
F INANCIËN
3. FINANCIERING VAN GEWESTEN EN GEMEENSCHAPPEN Een derde geldstroom is een gevolg van de manier waarop tot vandaag de gemeenschappen en gewesten hun centen krijgen. Die financiering gebeurt sinds de Financieringswet van 1989 door “overdracht” van een deel van de federale personenbelasting en van de BTW-gelden. Volgens de KBC vertrok hier in 1999 38,9 miljard richting Wallonië en Brussel. Een eerste enveloppe Vlaams geld (a) vertrok via de personenbelasting (16,1 miljard in 1999). Sinds 2000 valt die transfer weg. Elk gewest krijgt voortaan terug wat het opbrengt in de personenbelasting (= “juste retour”), maar als dat minder was dan het landsgemiddelde wordt er “bijgepast” volgens het principe van de “nationale solidariteitstussenkomst”. Een tweede enveloppe (b) vertrekt via de BTW-overdracht. Het is bekend dat hiermee het onderwijs wordt gefinancierd. Sinds de hoger genoemde financieringswet van 1989 ging 57,55% naar de Vlaamse Gemeenschap (onderwijs in Vlaanderen en Brussel). Andermaal een transfer van 23 miljard. Het omstreden Sint-Elooisakkoord (december 1999) – gevolg van geheime toegeving van Verhofstadt aan Michel en de Franstaligen – vermindert het Vlaamse aandeel (nu op basis van de al even omstreden leerlingentelling) nog naar 57,06% van de BTW-middelen. Of nog een enveloppeke extra van 1,8 miljard. Tot daar de KBC-cijfers, die zich als volgt laten samenvatten in een totaaltabel (Ill. 6)
Hoe zal die situatie in de toekomst evolueren? Volgens De Boeck (KBC) kan alleen een drastische en duurzame ommekeer in de tewerkstelling de geldstromen beperken. Sinds 1970 steeg de werkende beroepsbevolking in Vlaanderen met 294 000 eenheden. In Wallonië daalde ze met 17 000 en 70 000 eenheden. Een drastische ommekeer is sinds het aantreden van de regering Verhofstadt niét merkbaar.
was het maar met de prikkelende stelling dat als Vlaanderen baas wordt over eigen financiën het dan tenminste zelf kan bepalen hoé solidair het wil zijn. JVdC
4. INTRESTLASTEN Is het verhaal van de transfers met de KBC-studie afgerond? Neen. België heeft een dik pak schulden. Het “vierkant” draaien van Wallonië is daar voor een groot deel verantwoordelijk voor. Leuvense professoren berekenden de solidariteit die zo op Vlaanderen woog in 1985 op 140 miljard per jaar. Doorbraak beperkt zich in deze bijdrage tot de cijfergegevens. Ze vormen één aspect van het debat over het communautair akkoord (Lambermont, Sint-Hermes). Of beter gezegd van het debat dat binnen Verhofstadt I niet mag gevoerd worden. In Doorbraak kan dat wél. Al
5
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2001
EVEN
INTERPRETEREN
TRANSFERS,
SO WHAT?
F INANCIËN
Als Wallonië en Brussel hun achterstand (en de transfers in de sociale zekerheid) duurzaam willen afbouwen, kan dat alleen door een forse toename van de werkgelegenheid, stellen de KBC-economen. ‘Verder dan het becijferen van de koele gegevens kunnen we niet gaan’, zegt Edwin De Boeck (KBC) aan Doorbraak. ‘Interpreteren en remediëren is de taak van politici en pers’. Verliepen de transfers vroeger niet omgekeerd? Moeten we daar wakker van liggen? Kunnen we er iets aan doen? Doorbraak interpreteert. Verliep de geldstroom vroeger niet omgekeerd? Professor Jules Hannes (VUB, UG): ‘Wallonië schonk niets aan Vlaanderen. Vlaanderen betaalde in de periode 1830-1914 per hoofd van de bevolking veel meer directe en indirecte belastingen en meer erfenisrechten dan Wallonië. Meer Vlaamse dan Waalse gezinnen (bijna de helft) werden getroffen door de welvaartsbelasting. De Vlaamse provincies brachten meer bedrijfslasten op dan het industriële Wallonië. De winsten van de Waalse bedrijven werden vooral in Brussel geteld. Van de overheidsinvesteringen in infrastructuurwerken (spoorwegen, aanleg en onderhoud van havens, wegen, kanalen) ging 35 tot 37% naar Vlaanderen. Van geschenken geen spoor. (De Standaard, 29 december 1995)
Kan Vlaanderen zijn steun koppelen aan een ander beleid? Voorlopig wordt de informatie over de transfers geneutraliseerd door de belgicistische krachten binnen het VBO en de vakbonden. Erger zelfs, als Vlaanderen zijn eigen weg gaat, wordt het meer dan eens tegengehouden door de (Franstaligen binnen de) hoogste gerechtelijke instanties. De vorige Vlaamse regering botste met Marivlam, Vlaminov en de successierechten zowel op Waals verzet als op weerstand van de Raad van State.
Wie eraan zou twijfelen dat er ook in een wat recenter verleden (na WOII) geen grote geldstromen richting Wallonië vertrokken, moet er maar even de publicaties op nalezen van prof. Maurits van Haegendoren. In zijn boek Schatplichtig Vlaanderen (Davidsfonds, 1980) gaf de VU’er daarvan een overtuigend overzicht.
Wat vinden de liberalen van de geldstromen? In 1997 haalde Herman De Croo nog uit naar de ,’Waalse rode garde’’ die de scheefgetrokken solidariteit tussen Vlaanderen en Wallonië bestendigt. De VLD-jongeren waren nog scherper tegen de PS die de Belgische constructie gebruikt om Vlaams belastinggeld naar Wallonië te draineren. De jongeren vroegen de Vlaamse politici één front te vormen. Voor hen wegen liberale principes en Vlaamse welvaart zwaarder dan het voortbestaan van België. (De Standaard, 12 juli 1997). De VLD lijkt vandaag aan haar Vlaamse, maar ook aan haar liberale kant doof.
Waarom zoveel Waalse werklozen? De hogere Waalse werkloosheid heeft veel meer te maken met een groeitekort, dat op zijn beurt een gevolg is van een gebrek aan dynamisme in de Waalse regio. De staat als ondernemer is nog altijd te nadrukkelijk aanwezig in Wallonië, vooral op de lagere regionale niveaus. Hiervan getuigen de politiek-sociale macht van PS en van de socialistische vakbond. Zie de discussie over de overheidstoelagen voor verouderde grote bedrijven. Vlaanderen heeft een bewuste keuze gemaakt niet langer te investeren in verlieslatende sectoren.
Kan de VU dan niets forceren? Bij de openingstoespraak in de Costa (okt. ‘99) had toenmalig VU-voorzitter Patrik Vankrunkelsven het over de solidariteit met Wallonië. ‘Het bestendigen van een belangrijke nationale solidariteit is een uitgangspunt van deze conferentie. Bevoegdheden en normering van de gezondheidszorg moeten aan de gemeenschappen toekomen. Solidariteit behoeft ook correctheid. Ze is in Vlaanderen maar aanvaardbaar als de spelregels daaromtrent correct worden gehanteerd. Geheime afspraken omtrent deze regels (waarmee Vankrunkelsven het geheime onder-
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2001
6
wijsakkoord van Michel en Verhofstadt bedoelde - red.) zetten de solidariteit op de helling. Vlaamse politici kunnen niet aanvaarden dat middelen worden verdeeld op basis van betwistbare cijfers. Als op basis van een geheim akkoord een wetsvoorstel komt dat in die richting gaat, kan ik me niet voorstellen dat er in de Kamer een meerderheid van de Vlamingen dit goedkeurt.’ Vlaanderen heeft kort daarna (SintElooiakkoord, dec. ‘99) en nu onlangs met het jongste communautaire SintHedwigakkoord kunnen vaststellen hoeveel indruk Vankrunkelsven wel heeft gemaakt. Het geld voor het Franstalig onderwijs kwam er, de transfers blijven een taboe. Kan de VU zich nog ooit herpakken? Bedreigt veroudering Vlaanderen? De demografische verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië zijn relatief klein. Wanneer hebben Vlaamse politici de moed om de “oorzaak” aan te pakken: het almaar dalende geboortecijfer. Dat dit kan, bewijzen sommige Scandinavische landen. Vanwaar die schrik voor enkele postmoderne en progressieve opiniemakers en voor de lichtjes in paniek gerakende kapitalisten, die de tekorten dan maar willen opvullen met mensen uit het buitenland. Een toch wel opmerkelijk “globalistisch” front. Ligt Vlaanderen wakker van de geldstromen? Wellicht niet, onder meer omdat we een economisch voorspoedige tijd beleven. Dat kan verkeren. Maar vooral niet omdat de bevolking hiervan nauwelijks op de hoogte is. We verwezen al naar de publicaties van VU’er Maurits van Haegendoren. Wanneer krijgt die man een opvolger in de huidige VU? Wanneer gaan Vlaamse politici vragen dat enig inzicht in dit soort geschiedenis en politieke actualiteit een van de onderwijsdoelstellingen wordt? Hoeveel betaal ik? Gaan we uit van de 200 miljard die KBC becijferde, dan kunnen we dit bedrag berekenen per Vlaming. Een slordige 33.000 frank per jaar per Vlaamse kop. Kan tellen. Katleen Van den Heuvel
STRAFFE “WOORDEN”
S TOERE
VAN
DEWAEL
EN
ANCIAUX
TAAL , SCHONE SCHIJN
De campagne WOORD HOUDEN, waarmee de Vlaamse Volksbeweging
OPEN WONDE De campagne WOORD HOUDEN valt het Sint-Hedwigakkoord vooral aan op de zwakste kant: het Brussel-luik. De uitspraken van de Waalse premier Van Cauwenberghe dat Vlaanderen nu beter een nieuwe hoofdstad zou kiezen, want dat de situatie na Sint-Hedwig grondig veranderd is, deed pijn aan Vlaamse zijde. Van Cauwenberghe peuterde nog eens nadrukkelijk in wat volgens de Vlaamse Beweging de open wonde van het akkoord is. De Waalse minister-president was zo vriendelijk (en onhandig) om de stelling van de Vlaamse Beweging te bevestigen. De tegenaanval werd ingezet en de Vlaamse spieren werden nog eens opgespannen over Brussel. De Vlaamse
minister-president Patrick Dewael lanceerde via Le Soir (9 dec.) het idee om van Brussel een Europees district te maken. Volgens Dewael heeft Brussel geen toekomst als apart gewest, is het zelfs onleefbaar. ‘België met drie werkt niet, want het kan niet werken’, klonk het fors. De Franstaligen steigerden.
SIGNAAL VOOR VU Maar de Brusselse premier, de Donnéa, begreep de bedoeling wel. Dewaels nummertje werd zeer handig opgevoerd in Le Soir om de indruk te wekken dat hij een boodschap had voor de Franstaligen. Maar zoals de Donnéa meteen begreep, werd het signaal vooral uitgezonden naar de Vlaamsgevoelige vleugel in de regering Dewael, de Volksunie. Hij zou Brussel niet opge-
LAMBERTMONTAKKOORD
Waarnemend VVB-voorzitter Guido Moons noemde het akkoord een valstrik voor Vlaanderen. De fiscale autonomie blijft belachelijk klein, de regeling voor Brussel (derde gewest) is nefast, de geldstromen naar Wallonië blijven aangroeien, van een splitsing van kinderbijslagen en gezondheidszorg en van de kieskring BrusselHalle-Vilvoorde is geen sprake. Peter De Roover, voorzitter van het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen, herinnerde de VLD’ers aan tal van uitspraken en aan hun partijprogramma en verkiezingsbeloften. Hij haalde ook scherp uit naar Verhofstadts verdeling van de onderwijsgelden, die het Vlaams
7
Johan Sauwens deed ook zijn duit in het zakje. In La Libre Belgique legde hij op 12 december een confederale geloofsbelijdenis af en pleitte daarin zowaar voor de sub-nationaliteit in Brussel. ‘Hij laat het masker vallen’, titelde LLB-redacteur Olivier Mouton. Maar in hetzelfde artikel vraagt Sauwens wel de uitvoering van SintHedwig... De bedoeling ligt er vingerdik bovenop. Door straffe uitspraken willen ze de twijfelaars overtuigen dat het Vlaamse belang wel degelijk in goede handen is bij hen. Ze weten beter dan wie ook dat slechts weinigen de echte inhoud van het ingewikkelde akkoord en de consequenties ervan kennen. Door wat Vlaams-radicale sfeerschepping hopen ze het initiatief weer in handen te krijgen. Anke Nobels
KELDEREN
‘Woord Houden’. Hierin worden Vlaamse parlementsleden opgeroepen trouw te blijven aan de eisen van het Vlaams Parlement.
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) wil samen met de brede Vlaamse Beweging het communautaire akkoord van de regering Verhofstadt torpederen, op dezelfde wijze zoals destijds het Egmontakkoord werd gekelderd. Enkele honderden sympathisanten van de VVB kwamen op zaterdag 9 december in Jezus-Eik samen voor een meeting die de start was van een brede campagne
Bert Anciaux had enkele dagen eerder al een soortgelijk nummer opgevoerd. ‘Brussel is meer dan ooit de hoofdstad van Vlaanderen’, tekende De Standaard op uit zijn mond. Maar het was vooral in de Financieel-Economisch Tijd van 15 december dat hij een ongezien staaltje van politieke new-speak weggaf. Deze verdediger van Sint-Hedwig presteerde het om patetisch uit te roepen: ‘Een volk dat zijn hoofdstad laat vallen, is een volk dat verdwijnt.’
onderwijs jaarlijks 25 miljard frank kost. Ook Matthias Storme, voorzitter van het Verbond der Vlaamse Academici, viel zwaar uit naar de ‘condoomregering’ van Verhofstadt, die de pret graag lang laat duren, maar niet echt zwanger wil worden van concrete en durvende initiatieven. Guido Moons herinnerde de VUmandatarissen eraan dat de Vlaamse Beweging nu de strijd aanging voor standpunten, waarvoor de VU altijd had geijverd. ‘Blaas Sint-Hedwig op en stuur Guy Verhofstadt op bezinning naar Mariakerke of Toscanië’, aldus Moons. Aan de CVP vroeg hij een cordon sanitaire te leggen rond Dehaene en zijn FDF-duikboten of het gewezen boegbeeld uit de partij zetten. JVdC DOORBRAAK nr. 1 - januari 2001
W ETSTRAAT
het Sint-Hedwigakkoord te lijf wil gaan, kende een eerste hoogtepunt met een spoedmeeting in Jezus-Eik op 9 december (zie kader). Een volle werd makkelijk uit eigen kring gerecruteerd. Het is maar een begin. Maar de uitstraling bleef dan weer beperkt, door de manifeste afwezigheid van de pers. Alleen ‘t Pallieterke en de Financieel-Economische Tijd besteedden er aandacht aan. Toch dringt de boodschap diep door in het politieke milieu. De volgehouden gewoonte van de campagnevoerders om aanwezig te zijn met het basispamflet op elke bijeenkomst met VLD’ers en/of VU’ers, blijft niet onopgemerkt. De tegenaanval werd ondertussen ingezet.
ven. Een zogezegd spectaculaire uitspraak die de realiteit van Sint-Hedwig moet doen vergeten.
OPDRINGERIG ENGELS
LOKT OVERAL REACTIE UIT
TAALDEFENSIE
TAAL
IS GEEN MISPLAATST CHAUVINISME Ordinateur, rekenaar, Datenverarbeiter. Zovele talen die hun equivalent hebben voor het in het Nederlands zo gemeenzame “computer”. In steeds meer landen gaat men op zoek naar goede alternatieven voor Engelse begrippen. Zuid-Afrika, Québec, IJsland en de Académie française spannen de kroon. Misplaatst chauvinisme of levende taal? Afgelopen zomer haalde het debat grote koppen in de Duitse pers. Vooral de burgerlijke pers liet de stormklok luiden over Duitsland. Het Duits wordt volgens burgerlijke kranten als de Frankfürter Allgemeine Zeitung in een hoek geduwd door de Engelse vloedgolf. Wekenlang kruisten opiniemakers en hoogleraren van diverse pluimage de degens over de al dan niet dreigende verengelsing van Duitsland. De verengelsing van de zakenwereld en de duidelijke voorsprong die het Engels heeft in de internationale communicatie, maken de taal in deze dagen van ecommerce (webhandel?) en websites (webstekken?) alles overheersend. Tijd om de strijdbijl op te graven? De eerbiedwaardige Académie Française vindt van wel. Maar die zoekt dan ook al decennia naar Franse vertalingen van Engelse woorden.
HET GAAT UITSTEKEND Dat gebeurt sinds kort ook in het Nederlandse taalgebied. Waar het in oorsprong eerder een spelletje was van taalliefhebbers, ABN-puristen of Vlaamse bewegers, besteden de media steeds meer aandacht aan de zoektocht naar volwaardige Nederlandse termen voor e-mail, website, training, airbag... Niet dat het Nederlands moet wanhopen om z’n toekomst. Minister-president Patrick Dewael spreekt wel zijn bezorgdheid uit over het feit dat de Nederlandse collega’s op internationale fora te graag en te veel naar het Engels grijpen (DM, 23 nov. ); secretaris van de Nederlandse Taalunie Koen Jaspaert vindt ‘het niet nodig om op dit ogenblik een defensieve houding aan te nemen. Het gaat uitstekend met het Nederlands.’ (DM, 27 nov.) En toch. NRC-Handelsblad, Nederlands meest toonaangevende krant, organiseerde in 1998 een grote wedstrijd waarin de Nederlanders naar hartelust DOORBRAAK nr. 1 - januari 2001
neerlandismen mochten inzenden. Recent nog suggereerde de NRC-redactie economie tien volwaardige alternatieven voor leenwoorden uit de internetwereld. Er lééft dus toch iets. Ook al in 1997 verscheen Digitaal Nederlands op het web (Scoop). Een bundeling van de artikels van Frederik Marain in de internetrubriek van De Standaard. Puristen zijn er altijd geweest. “Hardliners” die weigeren leenwoorden te gebruiken eveneens. In Nederland zijn een Taalactiecomité, de Stichting Let Op Uw Taal én een heuse Bond tegen Leenwoorden actief. In taaltijdschriften als Onze Taal en Nederlands van Nu wordt geregeld aandacht besteed aan Nederlandse alternatieven. Maar is het nu verkeerd Engelse leenwoorden te hanteren? In het Stijlboek van de NRC lezen we: ‘Als Engelstalige termen in de samenleving algemeen geaccepteerd raken, vecht de gebruiker van Nederlandse alternatieven tegen de bierkaai.’ Het standaardwerk Taalboek Nederlands blijft pragmatisch: ‘Gebruik bij twijfel tussen een leenwoord en een taaleigen woord het meest gewone woord.’ Professor Piet Paardekooper heeft in zijn ABN-Gids 209 te vermijden leenwoorden opgenomen. Zónder computertermen!
UNIVERSITIES? Ook in de academische wereld rukt het Engels op. Sinds de jaren 1980 worden aan onze universiteiten vakken in het Engels gegeven, colloquia in de taal van Shakespeare georganiseerd. Toenmalig PvdA-Nederlands onderwijsminister Jo Ritzen vond het in 1989 een goede zaak dat het Nederlandse onderwijs zou verengelsen. De Vlaamse Volksbeweging, nam de degens op. Met dat succes dat het debat geopend én intellectueel eerlijk werd gevoerd. Het is ooit anders geweest.
8
Amper tien jaar later, vindt de rector van de Gentse universiteit het niet zo belangrijk dat álle lessen in het Nederlands worden gegeven. In zijn openingstoespraak voor het academiejaar 2000-2001 stelde Jacques Willems: ‘Iets waarin niet elke Gentse hoogleraar zich kan terugvinden. In zijn veertiendaagse opinierubriek schoot moraalfilosoof prof. Koen Raes met scherp: ‘’Er is een eeuw strijd geleverd voor de vernederlandsing van ons (hoger) onderwijs en ziet: dat onderwijs ontnederlandst met de dag. De verfransing is nog maar net een halt toegeroepen en de verengelsing maakt al haar opwachting.’ (DM, 30 sept.) En zo blijft het debat bezig. Het Nederlands zal niet gauw verdwijnen, maar zal nooit nog een internationaal communicatiemiddel zijn. De Gouden Eeuw is verleden tijd. Democratisering van spraak- en vertaaltechnologie is nog niet voor morgen. En de Engelsen, die vinden dat jammer natuurlijk. Een redacteur van de Amerikaanse uitgeverij MacMillan wou graag een reactie kwijt voor Doorbraak. Hij vindt het allemaal maar nonsens, die “strijd” tegen het Engels. De man vond het na drie jaar in Vlaanderen wonen nog niet nodig Nederlands te leren. Iedereen spreekt toch Engels met hem. Knelt daar het schoentje niet? Zolang Vlamingen de trots niet hebben hun taal als het ware op te dringen en aan te leren - o.m. via burgerschapscontracten en lessen voor vreemdelingen - lijkt de anti-Engelse strijd een verloren zaak. Brengen we wél genoeg trots op, dwingen we ook genoeg respect af. En hoeven we nergens nog ons Nederengels te kwelen. Want écht Engels, da’s toch nog wat anders... KDr. Op het web wemelt het van de initiatieven “Nederlands!” Een greep uit een rijk aanbod. - Ned op het net: http://home.kabelfoon.nl/~adfhen/ - Webstek voor taalverrijking: http://internettrash.com/users/taalverrijking/index.html - Nederlandse computertermen: http://www.elis.rug.ac.be/rb/nederlands.html - Nederlandstalig Computerlexikon: http://www.mensink.nl/ncl/ - Bond tegen Leenwoorden: http://www.geocities.com/btlnederland/ - Genootschap Onze Taal: http://www.onzetaal.nl - Een goede (Vlaamse) portaalstek: http://taaltelefoon.vlaanderen.be/gids/ koppelingen/koppelingen.html - Taaladvies van een Nederlandse krant: http://www.trouw.nl/schrijfboek/ - Algemeen Nederlands Verbond: http://www.anv-nl.cistron.nl - LOUT - Let Op Uw Taal: http://home.wxs.nl/~waand023/taal/ engels.html
UIT HET LAND EN WAAL
VAN
MAAS
NATIONALISTISCH NEDERLAND
Het is vreemd dat een land, dat zich van bij het begin van het Europese avontuur zo ijverig heeft getoond in de Europese klas, nu, als het erop aan komt in het eigen nationale vlees te snijden, plots op de eerste plaats naar de eigen positie blijkt te kijken. Zelfs de socialistische Volkskrant gaf in zijn editie van 8 december uiting aan het verlangen om voor Nederland een groter stemgewicht in de ministerraad te voorzien dan voor België.
UIT HET LAND EN MAAS
VAN
SAMBER
WALEN TOCH (MAAR) FRANSTALIGEN
‘W
aalse broeders, laat ons scheiden’. Het waren ooit profetische woorden van de voorzitter van het IJzerbedevaartcomité. Spijtig dat Vlaanderen die woorden wel hoorde, maar ze niet beluisterde. Die oproep is wel blijven nazinderen. En zo te zien zal het er ooit wel van komen. Met onze Waalse broeders en zusters is samenleven nu eenmaal niet mogelijk. Wat sommigen aan Vlaamse kant ons daarover vandaag willen doen geloven. Of toch! Als wij Vlamingen ons terugtrekken in de meest strenge en vooral stilzwijgende trappistenorde. Er mag een trappistbrouwerij aan verbonden zijn, als we maar zwijgen. Het verhaal is niet nieuw. De geschiedenis van de Vlaamse Beweging staat bol van de Waalse verhalen en die bun-
Het Algemeen Dagblad meende na afloop dat Nederland zijn invloed in Europa had vergroot, en vond dat kennelijk best. Het Financieele Dagblad zag het nationalisme weer terug opduiken in Europa, maar liet toch ook - heel opmerkelijk - na de Nederlandse houding door de mangel te halen. Zo zie je maar!
Nederlandse industrie, valt er voor Nederland in Europa dus niet veel meer te rapen. De gemiddelde Nederlander ondergaat zelfs gelaten Europa, sommigen laten hun ongenoegen zelfs duidelijk blijken. In lezersbrieven in kranten komt bij herhaling het ongenoegen van de gewone Nederlander voor de dag: ‘Voor de Euro is er geld; voor meer ziekenhuisbedden daarentegen niet.’
Het tanen van de Europese gezindheid van Nederland is al enkele jaren aan de gang. De omslag in de houding tegenover Europa valt opmerkelijk samen met de vaststelling dat Nederland, net
Het Nederlandse animo voor Europa is danig geluwd. Dat animo zal nà “Nice” alleen nog maar afnemen, nu het duidelijk is dat Europa een onderonsje van de vier groten lijkt te zijn geworden: Duitsland, Engeland, Italië en Frankrijk. Vandaar dat het er Nederland nu voornamelijk om te doen was in Nice zoveel mogelijk van het laken naar zijn kant te halen. Want van enige oprechte, Europese bona fide samenzwering is er in Nederland al lang geen sprake meer.
als Duitsland, in Europa een nettobetaler is geworden.
Jaak Peeters
Afgezien van het feit dat Europa het afzetgebied veilig stelt voor de
del wordt nog elke dag aangevuld. Het voorlopig laatste incident is de heisa rond de uitspraken van de Vlaamse minister-president over Brussel D.C. Waarom de heer Dewael daar in de aanloop naar de kerstvakantie plots mee uitpakte, mag Joost weten. Dat hij meteen de hoofstedelijke Brusselaars op zijn Vlaamse dak zou krijgen, dat lag voor de hand. Zelfs de al even hoofdstedelijke Vlamingen vonden het nodig om op hun Brusselse barricaden te kruipen om die stoute Dewael mores te leren. Maar dat ook Waalse politici het nodig vonden om op die Brusselse kar te springen, dat vinden we “spijtig”. Wallonië durft toch niet volhouden dat het van Brussel houdt. Onze Waalse vrienden wilden zelfs niet weten van de “Belgische hoofdstad van Vlaanderen” om er hun Waalse hoofdstad van te maken. En zie, nu kregen onze Waalse buren een Vlaamse hand toegestoken om eindelijk samen met ons te bepalen hoe die zogezegde Belgische hoofdstad er voortaan moet uitzien.
9
Tenzij die boude uitspraak van de VLDexcellentie niet veel meer was dan een zoveelste verbale opvoering voor Vlaams binnenlands gebruik. Indien niet, dan was het wel een groot brandalarm: Dewael stelde immers zonder veel omhaal dat het hervormde Belgische staatsmodel vandaag vierkant draait. Dat er dus toch weer moet gepraat worden over de vraag hoe het beter kan. Maar zo zagen onze Waalse vrienden het niet. Neen, ze sprongen prompt weer op de aloude kar van de hoofdstedelijke bourgeoisie. De Belgische moraal van dit verhaal: de drieledige gewestvorming werkt beter dan ooit tevoren. Bruxelles in nood? Wallonië snelt ter hulp. Zoals in de goede oude tijd van de Belgische revolutievaders. Onze Waalse buren zijn dus nog altijd geen Waalse federalisten - zijn ze dat ooit wel geweest? - ze zijn integendeel Franstalige Vlaamsonvriendelijke Belgen gebleven. Spijtig, maar leerrijk. Marc Platel
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2001
BIJ DE BUREN
Is Nederland al dan niet gehavend uit de slag van Nice gekomen? Heeft het zijn positie binnen Europa weten te handhaven of zelfs te versterken? Nederland heeft in de komende Europese ministerraden voortaan één stem meer dan België. Met zijn zes miljoen inwoners meer dan het zuidelijke buurland, vindt de gemiddelde Nederlander zulks terecht.
De krant vond het maar heel normaal dat premier Kok met niet minder terug naar huis zou komen. Duidelijk nationalistische reflexen dus, zelfs in een socialistische krant, waarin men toch, onder de leus dat de proletariërs aller landen zich moeten verenigen - die uit Europa om te beginnen - een meer Europeesgezinde teneur had verwacht.
VRIJE TRIBUNE
LEZERSBRIEVEN
VAKBONDEN EN ONDERWIJSFINANCIERING: DE ABSOLUTE STILTE
FLIKKEN TELLEN
O PINIE
De voorbije weken voerden de onderwijsvakbonden actie voor een betere verloning en omkadering van hun beroep. Terecht. Opmerkelijk is het totaal gebrek aan solidariteit vanuit het al zo bevoordeelde Wallonië. Nog opvallender is de absolute stilte in Vlaamse vakbondsmiddens over ongelijke toepassing van wettelijke normen en ongelijke lonen tussen Noord en Zuid. Die vakbonden hebben ook geen oog voor de voor het Vlaams onderwijs zo nefaste gevolgen van het recente communautair akkoord (Lambermont_ of Sint-Hedwigakkoord). Een: De Franstaligen kregen in een
AUTONOMIE
geheim akkoord bij de regeringsvor-
Drie: een paar maanden geleden stelde Minister Vanderpoorten uitdrukkelijk dat er over meer geld voor het Vlaams onderwijs alleen sprake kan zijn in het kader van een ruimere fiscale bevoegdheid. Volgens de tot dan toe (ook voor VLD-voorzitter Karel De Gucht!) geldende federale logica, zou de fiscale autonomie naar de gemeenschappen via de personenbelasting worden gerealiseerd, en die van de gewesten uit de gewestbelastingen en de belastingen op de toegevoegde waarde. De verdeelsleutel van de personenbelasting (VL: 64,02 % ) zou de Vlaamse gemeenschap voor haar onderwijs in dat geval 25,2 miljard frank meer opleveren dan de verdeelsleutel van de financieringswet voorgesteld in het SintHedwigakkoord (VL: 57,08 % ).
ming Verhofstadt-Michel 2,3 miljard bovenop de al wettelijk in de “financieringswet” vastgelegde financiering. Aan de rest van hun eisen werd intussen in het voor Vlaanderen zo nefaste Sint-Hedwig-akkoord door een herziening van de financieringswet tegemoetgekomen. Enkele maanden geleden steunden de Vlaamse leerkrachten uit “solidariteit” de acties van hun Franstalige collega’s. Ze namen zelfs deel aan manifestaties die door de Franstalige onderwijssector werden georganiseerd. Nu ze zelf actievoeren, is van enige “solidariteit” van de Franstalige leerkrachten niets te merken. Stellen de Vlaamse leerkrachten zich hierbij dan
De top van de politie is dus aangeduid. En nog wel volgens de nieuwe politieke cultuur en op basis van een objectieve beoordeling wie de besten waren. Enkele weken geleden had de regering al geluk: de twee beste waren toevallig een Waal en een Vlaming. Dus geen probleem. Deze keer ging het over 20 personen en weer waren - o toeval - tien Vlamingen en tien Walen de besten. Bovendien paste de selectie ook inzake partijkleur exact in het kader van de wensen. Dat is geen toeval meer, dat is gewoon de hand van een speciale God of minstens van een patroonheilige. Nog merkwaardiger is de rekenkunde van onze minister van Buitenlandse Zaken. Op het radionieuws stipte Michel aan dat de verdeling van de posten gebeurde met inachtneming van de taalverhoudingen in dit land. Of hoe 60/40 gelijk moet zijn aan 50/50. Alhoewel in de Verenigde Staten en ook op de EU-top in Nice ook al bleek dat onze bewindvoeders niet bepaald uitblinken in telkunst, moeten we ons niet te ongerust maken. Volgens de wet van de grote getallen zal het eindresultaat, als er maar vaak genoeg misteld wordt, uiteindelijk wel correct zijn.
echt geen vragen?
LOON Twee: recente studies tonen aan dat het gemiddeld loon van de Franstalige leerkrachten een stuk hoger ligt dan dat van de Vlaamse leerkrachten, en dát terwijl het Franstalige onderwijs in België toch al veruit het duurste is in Europa. Sedertdien proberen andere studies aan de hand van andere, volgens andere criteria berekende cijfers, deze vaststelling te weerleggen of minstens te nuanceren. Daarbij ontwijkt men steevast de nochtans fundamentele vraag waarom o.m. de
vastgelegde
normen
in
het
Franstalige onderwijs systematisch rui-
In het Sint-Hedwigakkoord, waarin een minimale uitbreiding van de fiscale autonomie wordt toegekend en dan nog uitdrukkelijk aan de gewesten (dus niet voor het onderwijs dat een gemeenschapsbevoegdheid is), wordt de federale logica dus niet gevolgd. Nu zwijgt de minister in alle talen over de mogelijke bijkomende financiering die zij, voor het Sint-Hedwigakkoord, in het kader van een ruimere fiscale autonomie in het vooruitzicht stelde. En het is intussen duidelijk waarom. Niemand uit de onderwijsvakbondskringen heeft haar echter totnogtoe aan haar uitspraak van destijds herinnerd. Waarom niet ?
Ivan Mertens Beerse
ONWIL IN BRICO In Doorbraak (12/2000) staat dat Delhaize in zijn Brusselse filialen het Nederlands negeert. Het grootwarenhuis Brico in Drogenbos (Vlaamse faciliteitengemeente) breekt alle records. Het personeel spreekt geen Nederlands. De directie vertikt het daar iets aan te doen. Brico en co zijn pionnen in handen van de francofonie om de Rand verder te verfransen. Vlaamse politici zijn laks. J. Pauwels Beersel
mer worden toegepast en overschreden, de voornaamste oorzaak trouwens voor
VERHOFSTADT IN NICE
zijn chronisch geldtekort. Vakbondsmiddens in Vlaanderen stellen daarover blijkbaar geen vragen. Vinden zij die onverantwoorde discriminatie gerechtvaardigd? Zo ja, op
Walter Peeters Voorzitter Aktiekomitee Vlaamse Sociale Zekerheid
basis van welke overwegingen? DOORBRAAK nr. 1 - januari 2001
In Die Zeit las ik een merkwaardig verhaal over Verhofstadt. Een journalist registreerde “toevallig” wat hij aan en Deense collega over Chirac. Laat het
vervolg blz. 11
10
vervolg van blz. 10
V RIJ - SPRAAK
even Duits klinken: ‘Dieser Typ, er redet, er redet. Aber glaubst du, er hat ein Wort davon verstanden, was wir am Verhandlungstisch gesagt haben? Er hört nicht zu’. Handig en diplomatisch kun je dit niet noemen.
TONY
Wouter Caboor Leuven
WAS DE HELD
De top in Nice zoog de aandacht van pers en publiek nog eens even uitdrukkelijk naar Europa. Nu de prestaties van de Rode Duivels niet meer zijn wat ze ooit waren, vond Verhofstadt de tijd rijp om nog eens een ouderwetse België-Holland te spelen. Maar dan op het politieke terrein. Daarmee kon hij alle aandacht naar zich toe trekken. Flauwekul natuurlijk. Of België in het grote Europa twaalf of dertien stemmen op een totaal van 343 zal mogen uitbrengen in de Europese Raad, gaat aan de essentie volkomen voorbij.
BERT EN BRUSSEL ‘Een volk dat zijn hoofdstad laat vallen, is een volk dat verdwijnt’. Schoon, hé? En zeggen dat dit een uitspraak is van Bert Anciaux in de FinancieelEconomische Tijd (15 dec.). Maar uit het artikel blijkt dat de man zichzelf constant tegenspreekt. Hij is geen voorstander van een gemeenschapsfiscaliteit, ‘want dat zou de drieledigheid van België in de hand werken’. Ja, moeder… Hoezeer hij de Vlamingen in zijn hoofdstad steunt is gebleken in het Lambermontakkoord. Hij was erbij en hij keek ernaar, tot grote ergernis van het weekblad Brussel Deze Week (6 dec.). ‘De Vlaams-Brusselse eis voor een vaste lokale vertegenwoordiging is bewust niet aan de orde gekomen’, zegt de minister. ‘Met die Vlaamse eis erbij was de kar te vol geweest’, zegt zijn woordvoerder. Bert Anciaux is geen Vlaamse, maar een Belgische burgemeester, zeg ik. Wesley De Cock Anderlecht
OBJECTIEF? De kritiek van Marc Platel op de pers (Doorbraak december) is terecht. Objectiviteit is zoek, boeiende politieke programma’s zijn er nauwelijks en de kennis van vele politieke verslaggevers is dikwijls ondermaats. Een volk verdient niet alleen zijn leiders, maar ook zijn journalisten! Politiek is de prestigieuze job niet meer van weleer... Er gaat geen dag voorbij of men ziet opnieuw de één of ander poli-
Veel belangrijker blijft de vraag of in Europa beslist wordt met een bijzondere meerderheid of met unanimiteit. Theoretisch ligt hier het verschil tussen een federale Europese superstaat of een confederaal samenwerkingsverband tussen soevereine lidstaten. Als Europa beslist met bijzondere meerderheden, en dus tegen de wil in van een groep van lidstaten, dan geven de lidstaten pas echt macht af. Daarover gaat het en niet over de vraag of we twaalf of dertien stemmen mogen uitbrengen.
PLEITBEZORGER Nu doet zich het toch wel bizarre feit voor dat Verhofstadt als held wordt geroemd omdat hij de kleinere lidstaten wat extra stemmetjes kon bezorgen. Diezelfde Verhofstadt was de grootste pleitbezorger van de afschaffing van de eenparigheidsregel. Men moet geen gediplomeerde politoloog zijn om te begrijpen dat de macht van de kleine lidstaten daardoor veel fun-
ticus onnozel doen in praatprogramma’s, spelletjes of andere debiliteiten! Het mediagebeuren is pure commercie geworden. Op de avond van de verkiezingen keken meer mensen naar Big Brother dan naar de uitslagen van de stembusgang! Wedden dat Betty binnenkort in de politiek gaat? Alexander Deneef Heusden
11
damenteler wordt teruggeschroefd. Als met eenparigheid wordt beslist, dan beschikt een kleine lidstaat niet over 3,5% van de macht, maar houdt ze die volledig in handen. Wanneer België morgen in een essentiële zaak twaalf keer neen zegt, dan wordt dat geregistreerd in de statistieken en daarmee uit. De Belgische (of Deense, Ierse, Litouwse of Tsjechische) hond mag blaffen, maar de Europese karavaan trekt verder. Met het vetorecht kan ook een kleine lidstaat de beslissing gewoon blokkeren. Is het vreemd dat onze pers Verhofstadt gelukwenst voor zijn inzet voor enkele stemmetjes meer, maar tevens eensluidend pleit voor de inkrimping van het vetorecht? Neen, want bij ons bestaat geen serieus EUdebat. Hier wordt iedereen geacht voorstander te zijn van een Europese federale superstaat. De verklaring is niet ver te zoeken: als je in een kunstmatig niet-land woont dat niemand aanspreekt, heb je er veel minder moeite mee om het door Europa te laten opzuigen. De staten die zich hebben ingezet om de eenparigheidregel zoveel mogelijk te bewaren, hebben de macht van de (kleinere) lidstaten gered. Niet Verhofstadt zorgde ervoor dat er geen voldongen-feiten Europa komt, dat de lidstaten kan negeren. Die verdienste komt Tony Blair toe. Peter De Roover
S PELREGELS Inspraak staat open voor iedereen die eer reactie kwijtwil op Doorbraak. Niet alle brieven kunnen worden geplaatst, dus hou het liefst bondig. In de vrije tribune laten we maandelijks iemand aan het woord die rond een actueel thema een prersoonlijke bijdrage kwijt wil. Een vrije tribune telt maximum 3000 tekens. de redactie houdt het recht om inzendingen te weigeren of in te korten. Al uw reacties zijn welkom per post bij Doorbraak, Passendalestraat 1a, 2600 Berchem, per fax op (03) 366 60 45 of per e-post bij redactie@doorbraak.org. DOORBRAAK nr. 1 - januari 2001
O PINIE
Misschien mag ik nog opmerken dat Vlaanderen en Wallonië, indien ze aparte lidstaten waren geweest, nu respectievelijk acht en zeven stemmen zouden hebben gekregen, of samen vijftien. België heeft er nu twaalf. Ook hier stelt België niets meer voor.
B LAIR
AZERBAJDZJAN, TURKIJE’S
MOOISTE, BAART
RUSLAND
ZORGEN
K RUITVAT K AUKASUS
B UITENLAND
Door de implosie van de Sovjet-Unie ontstond tussen de Kaspische Zee en Afghanistan een vacuüm dat Turkije tracht in te vullen. Onder meer de oliestaat Azerbajdzjan. Turkije, geruggensteund door de Verenigde Staten, domineert stilaan het land. Dat de Turken in het gebied dé regionale supermacht willen worden, verontrust Rusland. Azerbajdzjan, drie maal zo uitgestrekt als België, telt amper 7,5 miljoen inwoners, waarvan bijna drie miljoen in de hoofdstad Bakoe. Hier ontstond in 1848 de eerste industriële petroleumwinning. De olierijkdom had een middenklasse gebaard die het land ongetwijfeld naar een parlementaire democratie zou hebben geleid. Maar zij verdween met de kortstondige onafhankelijke republiek (1920), en met haar de welstand en de democratie. Het Sovjet-bewind had nog enkel oog voor de aardolie-exploitatie, zonder ontzag voor het leefmilieu. Wie nu langs de baai van Bakoe rijdt, waant zich in een decor uit Terminator* : een doodse vlakte bedekt met olieplassen en bergen afval, waar honderden antieke derricks en ja-knikkers, scheepswrakken en roestende fabrieken wegzakken in de “sludge” (een mengsel van water en olie. Ook voor het bouwkundige erfgoed hadden de Sovjets weinig belangstelling: een ganse wijk werd kaalgeslagen om plaats te maken voor een reusachtig plein, geschikt om militaire parades te houden; er werden lugubere woonkazernes of hoteltorens neergepoot.
VRIENDSCHAP Toch werd één plaats in de vroegere luister hersteld: de parkheuvel boven de stad, waar naast het gedenkteken voor de gesneuvelden van de onafhankelijkheidsstrijd (1990) en van de oorlog met Armenië (1992-94), het monument staat van de TurksAzerbajdzjaanse vriendschap. Het werd opgericht met steun van Turkse burgers wier namen netjes afgebeeld staan op bordjes en omvat ook een moskee en een mooie “kiosk”.
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2001
Het “Ataturk”-monument is symbolisch voor de groeiende Turkse invloed. De Turkse televisie wordt druk bekeken; Turkse banken en investeerders zijn alomtegenwoordig. Deze Turkse penetratie wordt vergemakkelijkt door de zeer grote taalgelijkenis tussen het Turks en de officiële taal, het Azeri. Ook sociaal en politiek groeit de invloed van de Turkse lekenstaat. Alhoewel de bevolking grotendeels moslim is, zie je er veel minder vrouwen met hoofddoek dan bijvoorbeeld in Brussel. Uitingen van moslimfanatisme worden niet geduld; daarentegen worden andere godsdiensten (met uitzondering van de Armeense) officieel erkend. In “Serkalo” (de spiegel) het belangrijkste Russischtalige dagblad, wordt de joodse gemeenschapbijvoorbeeld aangemoedigd zich met overheidssteun opnieuw in Bakoe te vestigen. Deze politiek wordt natuurlijk vergemakkelijkt door de nawerking van zeventig jaar Sovjet-bewind. De huidige nationalistische president Heydar Alijev was trouwens een kopstuk van het Sovjet-Politbureau, zoals blijkt uit het Alijev-museum in de Staatsuniversiteit (!) van Bakoe.
GESPIERDE DEMOCRATIE Door de vernietiging van de middenklasse bestaat anderzijds weinig kans dat zich op korte termijn een parlementaire democratie kan ontwikkelen. Alijev ‘s alternatief is een gespierde democratie. Hij spiegelt zich hierbij aan Ataturk die zijn eigen oppositiepartij oprichtte. Net voor de parlementsverkiezingen van 5 november jl. riep hij de burgers op om in elk geval te gaan kiezen, zelfs als dat voor een oppositiepartij zou zijn (Serkalo, 3 nov.), wel wetend dat zijn YAP (Nieuwe Azerbajdzjaanse Partij) dank zij het
12
kiesstelsel, de absolute meerderheid zou halen. Toch een verschil met Ataturk: hij duidde zijn zoon Ilham - lijsttrekker van de YAP - aan als troonopvolger. Dit zou dan een eerste geval zijn van nepotisme in de republieken van de vroegere Sovjet-Unie. Maar wie zijn wij, in het land van Michel en Reynders, om dit te bekritiseren?
PROBLEMEN Azerbajdzjan kampt ondanks zijn potentiële rijkdom met enorme problemen: twintig procent van zijn grondgebied bezet door Armenië na een verloren oorlog; 1,2 miljoen in ellendige omstandigheden gehuisveste “binnenlands verplaatste personen” (die dus geen hulp kunnen krijgen van de Internationale Vluchtelingenorganisatie), een vernietigd leefmilieu, een industrie die nog slechts archeologische waarde heeft. Het gemiddelde maandinkomen per inwoner viel volgens het Europees TACIS-programma van 325 $ in 1990 tot 45,9 $ dit jaar (“Serkalo”, 1 nov. - de krant maakt de vergelijking met o.a. België waar het gemiddeld UURloon 27,98 $ zou bedragen). Turkije, geruggensteund door de Verenigde Staten, wordt dan ook beschouwd als de reddende engel en domineert stilaan het land. En schuift zo een eerste pion naar voor in zijn streven om de regionale supermacht worden. Tot grote ongerustheid van Rusland, dat Armenië en Georgië, de twee christelijke staatjes tussen de ambities van Turkije en de Kaspische Zee, dan ook onder zware druk zet. Over de tegengestelde reactie van beide landjes zullen wij het in een volgende editie hebben. André Monteyne
ANTWERPSE JODEN
GOED BEWAARD GEHEIM
Nog voor het boek van Lieven Saerens over de geschiedenis van de Antwerpse joden gepubliceerd werd, lag het aan de basis van een politieke rel. De familie Delwaide verhinderde de publicatie van het boek vóór de gemeenteraadsverkiezingen. Uit het boek blijkt immers de welminnende houding van het Antwerpse stadsbestuur van oorlogsburgemeester Delwaide ten opzichte van de Duitse antisemitische politiek. Resultaat: 65% van de Antwerpse joden werden gedeporteerd. Terwijl dit cijfer voor heel België “slechts” 45 % bedroeg. Hoe dit mogelijk was, vormt het uitgebreide en voortreffelijk gedocumenteerde onderzoeksterrein van Saerens.
S. DAEMS, J. PEETERS, J. VAN DOREN
EN
J.
VEESTRAETEN, VLAANDEREN EEN GOED BEWAARD GEHEIM,
VLAANDEREN WERELDWIJD, 149
BLZ.
Omdat de Vlaamse Beweging wellicht nog niet genoeg verenigingen telt, werd de vzw Vlaanderen Wereldwijd opgericht. Reden tot argwaan, want meer is niet altijd beter. Toch verdient het eerste initiatief van deze vzw ieders applaus. Het zeer verzorgde en in vier talen uitgegeven Vlaanderen - een goed bewaard geheim wil het bredere publiek informeren. Het werk geeft een vlot leesbaar overzicht van Vlaanderens troeven, die te dikwijls onder de korenmaat worden gezet. Een geslaagde poging, maar toch enkele kritische kanttekeningen. De illustrerende foto’s zijn soms storend klein. Een goede landkaart was het inzicht zeker ten goede gekomen. In de bibliografie missen we enkele actuele boeken uit de Vlaamse Beweging. Bij de websteks (gelukkig geen «websites», maar wellicht was webstekken beter) was een verwijzing naar de meertalige Vlaamse Persselectie op zijn plaats geweest. De auteurs halen Lernout & Hauspie aan als succesnummer. Bij het schrijven logisch, nu wat pijnlijk. Tot zover de details. Iets fundamenteler is de vaststelling dat het boek een «triomfalistische» toon aanslaat. Het is allemaal nogal afgestoft, zelfs propagandistisch. De buitenlander krijgt de indruk eerder een reisbrochure dan een reisgids in handen te hebben. Het komt de geloofwaardigheid niet altijd ten goede. Maar dit boek is zonder meer het allerbeste dat we anderstaligen vandaag kunnen aanbieden. De eerste druk van 2 500 exemplaren is al uitgeput. Meerdere Vlaamse bedrijven bestelden het in grote getale, zodat het zijn weg naar de doelgroep wel zal vinden. Een aanrader. AN
Opvallend hierbij is, dat het Antwerpse antisemitisme niet ontstaan is in Vlaams-nationalistische kringen, maar wel in belgicistische kringen, kort na WO I. Tot op het einde van de jaren ‘20 was er in het Vlaams-nationale kamp geen sprake van een anti-joods klimaat. Het Activisme telde een aantal flamingantische joden zoals Maarten Rudelsheim. Met de economische wereldcrisis vanaf 1929, de opkomst van het nationaalsocialisme en de vlucht van talloze joden uit Polen en Duitsland naar België, groeide de jodenhaat in Antwerpen; evenzeer in het katholieke als in het Vlaams-nationalistische kamp. De combinatie van flamingantisme en katholicisme vormde, luidens Saerens, een duidelijk Antwerps fenomeen. LIEVEN SAERENS, VREEMDELINGEN EEN WERELDSTAD
:
IN
EEN
GESCHIEDENIS VAN
ANTWERPEN
EN ZIJN
JOODSE BEVOLKING
(1880-1944). LANNOO, XLV + 848 BLZ.,
1495
FR.
Ongeveer de helft van zijn boek besteedt Saerens aan het wedervaren van de Antwerpse joden tijdens de bezetting, 1940-’44. Ze wordt door de auteur minutieus geanalyseerd en onderzocht.
blicaties dik in de verf, en doet denigrerend over de studies van andere historici (Willemsen, Elias, Van Isacker...) Het boek is vlot leesbaar, maar de meer dan 2000, vaak uitvoerige, eindnoten zijn in een haast onleesbaar lettertype gesteld. PJV
125! Het Davidsfonds is 125 jaar oud. En dat moet gevierd. Met een blik op de archiefoogst in het Kadoc in Leuven (nog te bezoeken t.e.m. 15 januari), en met een jubileumboek. En dat is in de beste Davidsfondstraditie van “geschenkboeken” een prachtig geïllustreerd boek geworden. Alleen jammer dat door de veelheid aan illustraties en de vele tekstkaders het feitelijke verhaal van Vlaanderens grootste cultuurvereniging af en toe op de achtergrond geraakt. Samensteller Edward De Maesschalk is er zich wel van bewust. Om 125 jaar te “verslaan”, kreeg hij minder dan een jaar de tijd. Bovendien ligt er in het archief stof om minstens ‘20 thesisten enkele jaren zoet te houden’. Het boek spaart de kritiek niet. Maar het kon soms duidelijker. De periode en de perikelen van het JongDavidsfonds verdienden wat meer aandacht. Het DF tijdens WO II evenzeer. En naarmate we dichter bij het heden komen, verdwijnt de kritische zin langzaam. Behalve voor gewezen voorzitter Lieven Van Gerven die het bestond naar Vlaanderens onafhankelijkheid te streven en het IJzerbedevaartcomité tot een grotere dadendrang bewoog. De Maesschalck vervalt hier in het officiële verhaaltje dat de DF-top uit haar mouw schudde. Misschien had hij toch wat dieper in de verslagen van de Raad van Beheer moeten kijken?! Of moeten we hier nog even de tijd laten overgaan? Het boek biedt jammer genoeg geen “uitsmijter”, geen kritische vragen voor de directe toekomst. Nochtans verouderen de leden én kalft hun aantal ook sterk af. Afspraak in 2025? KVDH E. DE MAESSCHALCK
EN
L. VINTS, DAVIDSFONDS,
1875-2000. 175
BLZ.,
1250
FR.
Een degelijke en vernieuwende studie. Saerens zet wel vaak zijn eigen voorpu-
13
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2001
B OEKEN
BOEKENBLADZIJDE
BMW:
vervolg van blz. 2
WEG ERMEE
Onze voormalige grote Vlaamse roerganger was in vroeger tijden omwille van zijn stoute Vlaamse uitspraken al door koning Boudewijn op het koninklijke matje geroepen. Daar zet je een Belgische koning natuurlijk niet mat. Je denkt hooguit hoffelijk: hij is hiervoor te Laken. Zelfs in zijn eigen partij lieten Dehaene en Van Rompuy senior hem meer dan eens op het federale matje staan met zijn Vlaamse verlangens. Sedert de speelse televisiebeelden waarop de vroegere minister-president op zijn grasmat te zien was met zijn hond, die zijn Vlaamse tanden zette in wat voor velen een plastieken Waalse haan scheen te zijn, is het de man uit Bonheiden niet voor de wind gegaan. Bij de laatste verkiezingen van het Vlaamse Parlement bleek de CVP met dertig exemplaren toch nog de grootste Vlaamse partij te zijn. Zoals nog later in Antwerpen stond te gebeuren, mocht dat echter niet verzilverd worden in een initiatief om coalitiegesprekken te beginnen. Jean-Luc had op zijn kop gekregen en dus moest die andere Luc zijn kop houden. Bovendien orakelden de logebroeders dat in heel het federale land dezelfde meerderheid aan de touwtjes moest trekken. De man van het Martelarenplein mocht dus met een gelijknamig complex naar zijn Mechelse achtertuin afdruipen. Als een beetje later de politieke toestand in de aloude hoofdstad van de Nederlanden dreigt te blokkeren, wordt hij door zijn partijvoorzitter van achter zijn ploeg in de weiden van Bonheiden weggeroepen om de CVP’ers in Mechelen gemeentelijk aan te voeren. Maar de Mechelse Maneblussers Van den Brande opdringen is een ander paar mouwen. Zij reageren hiertegen in blok en leggen Somers de blauwe loper uit. Ook voor deze tweede tegenslag laat hij zijn nachtrust niet. In zijn Bonheidens stulpje slaapt hij met zijn echtgenote de slaap der rechtvaardigen. Geen haangekraai houdt hem nog wakker. Onveiligheidsgevoel is een verkiezingsslogan van een partij die door een kardinaal uit zijn onmiddellijke buurt als een verzameling wildemannen wordt omschreven. Dus liggen zijn centen, zijn GSM en zijn autosleutels lukraak te grabbel. Daarom is het voor een paar niet aangekondigde stille mannen een koud kunstje om zijn niet zo oude BMW spoorloos te ontvreemden. In zijn gemeente zijn er die nacht nog negentien dorpsgenoten die ongewenst bezoek hebben gekregen. Geen nood, Bonheidenaars en anderen. Uw burgers zijn overdag politiek al tegen wildemannen beschermd. Nog een beetje geduld en dan zal minister Flahaut misschien ooit een cordon militaire leveren om u ‘s nachts tegen stille mannen te beschermen. De 50 % Franstaligen moet ge er maar bijnemen in het kader van de communautaire pacificatie. Wilhelmus
C
O L O F O N
Doorbraak is een uitgave van het Vlaams Diensten Centrum vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus). Hoofdredacteur: Dirk Laeremans - Eindredactie en redactiesecretariaat: Jan Van de Casteele Kernredactie: Karel Adams, Jan Van de Casteele, Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, Herman De Mulder, Anke Nobels, Peter De Roover, Bram De Schepper, Steven Vergauwen, Jürgen Constandt, Sooi Daems. Redactie-adres: Passendalestraat 1a, 2600 Berchem. Tel (03) 366 18 50 - Fax (03) 366 60 45 - e-post: redactie@doorbraak.org - internet: www.doorbraak.org - abonnementen: secretariaat@doorbraak.org Abonnement: 585 fr. voor een abonnement van 12 maanden. Studentenabonnement: 385 fr. voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling. Internet-abonnement: 385 fr. voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet-abonnement. Abonnering door storting op rekening 409-9591911-13 van Doorbraak met vermelding van het type abonnement. Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw. U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van 600 fr. op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging, toegestuurd. Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Passendalestraat 1a 2600 Berchem. ISSN 0012-5474
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2001
14
ONDERWIJS DEUGT NIET Twee Franstalige hoogleraren bogen zich op het Congres van Belgische Franstalige Economisten en in Trends over de vraag waarom Wallonië economisch achterblijft. Conclusies: het onderwijs in het Waalse gewest is niet doeltreffend, scoort zeer laag op de Europese ladder en is heel wat minder democratisch dan het Vlaamse. Bovendien wijten de economisten veel aan de mentaliteit van de Franstaligen: ‘het conservatieve Waalse milieu wordt gekenmerkt door kortetermijndoelstellingen en het streven naar individuele winst.’ (Trends, 7 december)
VILVOORDE (1) Jean-Luc Dehaene doet het dus toch. Ondanks zijn eerdere weiging samen te gaan met Franstaligen of externe Franstalige steun te aanvaarden voor de vorming van de coalitie in Vilvoorde, doet hij het toch. Dat had hij beloofd in een brief aan de Vilvoordse en Grimbergse afdelingen van de Vlaamse Volksbeweging. Toch stapt hij nu naar het stadhuis met twee FDF-gekozenen die voor de gelegenheid als onafhankelijke zullen zetelen.
VILVOORDE (2) Op 10 december betoogden meer dan 500 mensen tegen het coalitieakkoord. Jong-Vilvoorde enerzijds en het TaalAktie-Komitee en de Vlaamse Volksbeweging anderzijds, hadden hiertoe opgeroepen. De meeste passanten lieten hun sympathie duidelijk blijken; hingen zelfs leeuwenvlaggen uit het raam. VLD en VU in Vilvoorde rekenen niet meer op het politiek fatsoen van Dehaene om alsnog een andere coalitie te vormen. De CVP vindt dan weer dat er geen vuiltje aan de lucht is.
HAND IN HAND De Frysk Nasjonale Party (FNP) en de nieuw op te richten partij Leefbaar Nederland zijn met elkaar in gesprek om voor de parlementsverkiezingen in 2002 de handen ineen te slaan. De FNP hoopt op deze manier een vertegenwoordiger in de Tweede Kamer te krijgen. Leefbaar Nederland had nog geen standpunt over taalpolitieke kwesties, maar ‘staat open voor alle suggesties’.