België Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
ISSN 0012-5474
Vlaanderen staat in Europa
BEELD-SPRAAK
4 Maandblad april 20 01
Afgiftekantoor Antwerpen X
COPYRIGHT VUM /PIET VAN BELLE
Passendalestraat 1a 2600 Berchem
K AARTEN LIGGEN ANDERS
OP 8 APRIL DANSEN DE LEEUWEN WEER OP DE HEUVELS VAN DE RONDE VAN VLAANDEREN. SPORTIEVE VLAAMSE VREUGDE. OF VLAANDEREN REDEN HEEFT OM OOK BIJ EN NA DE POLITIEKE WEDSTRIJD ROND L AMBERMONT TE FEESTEN, IS WEINIG WAARSCHIJNLIJK .
NEUZEN Er worden dezer dagen heroïsche discussies gevoerd over het Lambermontakkoord. Hoogst technische discussies, waar alleen liefhebbers van communautaire spitstechnologie nog plezier aan beleven. Dáár hebben de media alvast gelijk in. Op wat boeren na ligt er geen kip wakker van het feit dat landbouw Vlaams of federaal is. Het beleid wordt toch in Europa gemaakt? Maar die redenering gaat compleet voorbij aan de grond van de zaak. Jarenlang al weet en voelt de Vlaamse politieke klasse dat de Belgische structuur gewoon niet werkt. Er zijn onredelijk grote geldstromen in de sociale zekerheid, en op zowat elk federaal domein verlamt de eeuwige communautaire oorlog elk normaal beleid. Het Vlaamse verlanglijstje is groot. Maar - aldus de Vlaamse politici van een jaar geleden binnenkort hebben de Franstaligen geld nodig, en dan kunnen we eindelijk iets forceren. Dit Lambermont is slechts een schijntje van wat die politici toen unaniem als “minimum” bestempeld hadden. Vergeleken met de intenties van een jaar geleden, is dit akkoord een
scheet in een fles. Toen men wat begon te rekenen, ging de euforie al snel over in ontgoocheling. De Vlaamse politici voelen met hun tenen aan dat ze bedot zijn. Is daar iets oneerbaars aan? Neen natuurlijk niet. Als men dat tenminste eerlijk durft te zeggen. “Jammer. Slecht onderhandeld. Bij nader inzien is het toch allemaal niet je dat en misschien moeten we maar even wachten”. Als je onderhandelingspartner om één of andere reden op hete (financiële) kolen zit, is het bovendien niet eens een slechte truc.
Voor Manu Ruys is de Vlaamse Beweging niet overbodig. Maar ze moet wel de methodes herzien.
LAMBERTMONT LEEFT
De Vlaamse Beweging speelt alvast haar rol en gaat betogen. Dat was al van ‘91 geleden. Het is niet zonder risico, want op een betoging worden neuzen geteld. En de Vlaamse neuzen staan vandaag zeker niet allemaal in dezelfde richting. Dirk Laeremans hoofdredacteur
4-5
Politici uit de subtop in debat over Lambermont: in de resoluties van het Vlaams Parlement staat niets anti-Waals.
GESPLITSTE SPOREN
6
Vlaanderen wil zijn mobiliteit beter organiseren. Ah non, zegt de patron van les Wallons. De NMBS is een nationaal reservaat en daar blijf je af!
SCHRIK VOOR HERVERKAVELING Maar toegeven dat men slecht onderhandeld heeft, is natuurlijk géén optie voor een politicus. En constateren dat ook de “Waalse broeder-dikke vriend” - strategie geen deftig akkoord mogelijk maakt, is voor de blauw-groene pers politiek niet correct. Je moet dan al een goed excuus zoeken om het akkoord dan maar op een andere manier te kunnen afschieten.
3
7
De Gucht wordt elke morgen wakker met een zucht van opluchting. Omdat “ze” nog niet begonnen zijn. Maar links en rechts zitten er zenuwen in zijn partij.
BLIJVEN ONDERNEMERS DE VIJAND? 8 NGO’s kritisch tegenover steun via bedrijfsgiftenbank
RYANAIR: WAALSE VLIEGER GAAT WEL OP 9 Waalse luchthavens grijpen hun kansen, stelt Marc Platel. Het Noorden van het land moet ophouden met kibbelen over de zijne.
ENGELS VERSUS FRANS
PERSWIJS Ashish Kumar, Indisch dokter werkzaam in het ziekenhuis Sint Maria in Halle in Visie van 23 februari 2001: ‘Een medisch urgentieteam is voor deze regio echt geen overbodige luxe. Op dit moment zijn de mensen immers te vaak aangewezen op artsen en verpleegkundigen die uitsluitend Frans spreken. Zeker in een stress-situatie moet je je toch in je eigen taal kunnen uitdrukken. Of niet soms?’ Rolf Falter in De Standaard, 5 maart: ‘Aan een rationele discussie of de meerwaarde van België, die bestaat uit het contact en de onderlinge concurrentie van twee culturen, nog wel opweegt tegen de bestuurlijke prijs van coalities met zes partners, de onmogelijkheid om te hervormen, de taalguerrilla in de federale administratie of het permanent onvermogen om iets duidelijks te beslissen, ontsnapt binnenkort niemand in dit land meer.’ Hugo Coveliers (VLD) in De Morgen, 12 maart: ‘De gemeenschappelijke waarden waarop de VU nog steunt, zijn veel te klein. Ik herinner mij nog VUbesprekingen in Vlissingen. Daar ging het altijd over hetzelfde: wat is de zin van deze partij en welke richting moeten we uit? Dat eindigde met een glas aan de toog en een kater de dag nadien.’ Herman Van Rompuy in De Standaard, 10 maart: ‘Wat ik niet begrijp, is dat men de Franstaligen zo’n massa geld geeft en zo weinig in ruil krijgt. Weet u dat de Franstalige gemeenschap volgens
haar eigen cijfers in 2005-2006 een overschot zal hebben van ongeveer 30 miljard. De geldnood van de Franstaligen is voor vele jaren voorbij. Ze krijgen zelfs aanzienlijke overschotten.’ Frans Crols in Trends, 8 maart: ‘Wie in Nederland arriveert, erkent en herkent de ruggengraat van zijn medelanders en slikt gretig de nieuwe cultuur. Wie in Vlaanderen arriveert, ontdekt veel Vlamingen die menen dat het een schande is om de identiteit, de flinkheid te koesteren. Wie voelt zich lekker bij dode zielen?’ Mohammed Chakkar (Federatie Marrokaanse Verenigingen) in Trends, 8 maart: ‘De bradage van het woord racisme hangt me de keel uit. Een kermisrel en een burenruzie bestaan niet meer in Vlaanderen, het moet direct discriminatie of racisme heten.’ Herman Van Rompuy in De Standaard, 10 maart: ‘Wat schiet er over van het Burgermanifest van Verhofstadt? Van het recht van de burger om uit de staat te treden? Van het VLDcongres over sociale zekerheid? Van het
Volgens een recent uitgegeven studie van de Europese Commissie blijkt hoezeer het Engels het Frans is voorbijgeschoten. Voor 33% van de Europeanen is het Engels de belangrijkste tweede taal geworden. Het Frans blijft hangen op 10% en het Duits op 4%. Men verwacht uiteraard dat het Duits tegenover het Frans zal winnen, als de unie verder naar het oosten opschuift. Vraag blijft dan natuurlijk hoelang het Frans haar dominante positie in de internationale instellingen nog zal kunnen behouden. Over het taalgebruik in ons land zegt de studie helaas bitter weinig... (http://www.vvb.org/dossiers/ Taal/Europa)
EEN NIEUWE STEK De Doorbraak webstek kreeg een volledig nieuwe layout. Op onze stek kan je alle Doorbraken van de laatste twee jaar consulteren en proefnummers aanvragen. Nieuw is alvast de zoekrobot die je in staat stelt om de inhoud van die nummers te gaan doorzoeken. Wie abonnee is kan zich bovendien nog altijd gratis op de elektronische versie van Doorbraak abonneren. Surf gerust eens naar www.doorbraak.org.
BRASSER
scherpe Vlaamse profiel van de VLD?’
Paul De Valck, alias Brasser, was een van de bekendste cartoonisten van de
Hugo Coveliers (VLD) in De Morgen, 12 maart: ‘… degoutant populisme. De
Vlaamse Beweging. In verscheidene kranten en publicaties heeft Brasser zijn sporen nagelaten. Ook onze eigenste Doorbraak heeft regelmatig op de Brasser-cartoons een beroep gedaan. Op 15 maart jl. heeft hij zijn tekenpen aan Maarten gegeven. We zullen hem missen.
groenen sturen dat verwijt naar het Vlaams Blok, maar ze zijn zelf niet beter: het Blok springt op de vreemdelingen en de groenen op de geiten in Klemskerken.’
VLIEGTUIGLAWAAI (1) In maart 2000 schreef Marc Platel in Doorbraak dat het Zaventem-akkoord van 11 februari 2000 inzake nachtvluchten en vliegtuiglawaai van federaal minister Isabelle Durant de druk verhoogde op het groene karakter van de Vlaams-Brabantse gemeenten in de ruime omgeving van de luchthaven. Intussen is er opnieuw communautair protest, want op 9 februari 2001 besliste de federale regering om de zgn. Chabert-route, een vertrekroute die de vliegtuigen tijdens het weekend boven Brussel brengt, af te schaffen. De Vlaams-Brabantse gemeenten die voordien tijdens het weekend minder vliegtuiglawaai te verwerken kregen, ondervinden nu opnieuw bijkomende geluidshinder. Vervolg blz. 14 DOORBRAAK nr. 4 - april 2001
2
VLAAMSE BEWEGING
DE
DIENT METHODES TE HERZIEN EN OP NIEUWE KANSEN IN TE SPELEN
KAARTEN LIGGEN NU ANDERS
B elgië blijft een probleemstaat. De “Vlaamse Beweging” had meer dan
seerbaar. Van deze veranderingen hebben de verdedigers van het oude staatsbestel gebruik gemaakt om een recuperatieactie op touw te zetten. Zij beschikken over de, ook fi nanciële, steun van de hoogste kringen en proberen - met behulp van die media die Vlaanderen hebben afgeschreven en opkomen voor
Brussel kon zich profi leren als een
Vlaamse regering voorzitten. De span-
apart gewest dat de Nederlandstaligen
ningen tussen het federale en het regi-
“meer België” - regionale bevoegdhe-
in de marginaliteit duwt en aast op
onale niveau zijn niet verdwenen. Het
den en diensten terug over te hevelen
nieuwe
Vlaams-
kabinet-Verhofstadt is na een snelle
naar het centrale niveau. Zij gaan er-
Brabantse gemeenten. In Vlaanderen
start vastgereden in een reeks topzware
van uit dat de Vlaamse Beweging wan-
wekten de fi nanciële transfers naar
dossiers. De sinterklaaspolitiek ver-
kelt en weldra ineenstuikt, en menen
Wallonië groeiende ergernis en werd
traagde het terugdringen van de staats-
het ogenblik aangebroken om ze de
de toekenning van fiscale autonomie
schuld (nu ruim 11 000 miljard frank).
doodsteek toe te brengen.
een prioritaire eis. De grondwet en de
Het kabinet wordt gehinderd door wrij-
De Vlaamse Beweging staat voor de
staatsinstellingen
periodiek
vingen onder de (soms zwakke) minis-
keuze. Zij kan treuren om de verdwij-
aangepast, maar een bevredigende
ters, door de verslechtering van het in-
ning van de steunpunten en verder tijd
eindregeling bleef uit. In zijn proletari-
ternationale economische klimaat, de
en energie verspillen aan persoonlijke
sche wijken verloederde Brussel tot een
drama’s in de landbouwsector, de op-
afrekeningen, aan steriele thema’s als
sociaal en etnisch kruitvat.
vang van de asielzoekers, de grootscha-
het “excuus-scenario” of aan het op-
lige maffiose misdadigheid, de onvrede
schroeven van de verschillen tussen
in heel wat sociale sectoren.
links-liberaal en rechtsradicaal natio-
aanhechting
van
werden
De betrekkingen tussen Vlaanderen en Wallonië zonken naar een dieptepunt. In die periode heerste onafgebroken een christendemocratische oligarchie. Zij leverde de Belgische en de Vlaamse regeringsleider, oriënteerde de hervormingen, ontwierp blauwdrukken voor de hangende geschillen. De Vlaamse opiniepers voedde het politieke debat, waarin ook de drukkingsgroepen van de Vlaamse Beweging hun inbreng hadden.
nalisme. Maar zij kan ook positief reaIn de Vlaamse regering daarentegen is,
geren en de diplomatieke aanpak van
na een aarzelende inrijperiode, de mi-
Patrick Dewael uittesten.
nister-president bezig met een remonte. Hij ontwikkelt een eigen pro-
Vlaanderen lijkt een periode in te gaan
fiel. Hij spreekt een andere taal, koes-
waarin de ondernemers, de universitei-
tert een andere stijl dan zijn voorgan-
ten en een jonge, nog onbesmeurde po-
ger, maar zijn klemtonen klinken niet
litieke generatie de toon aangeven. Zij
minder Vlaams.
beoordelen de relatie van Vlaanderen tot België, Wallonië, Nederland en Europa vanuit een eigentijdse bezorgd-
BEWEGING?
heid: hoe de belangen van de Vlaamse
VERANDERING
Wat met het Lambermontakkoord ook
Sinds de vroege jaren negentig werden
moge gebeuren, alles blijft in bewe-
symptomen van verandering merk-
ging. De Vlaamse Conferentie zal in de
baar. Het engagement van de christen-
discussie nieuwe vraagpunten aan-
democraten verkilde. De Vlaamse mi-
brengen, nieuwe doelstellingen aan-
nister-president werd afgeremd door
wijzen. De Waalse intelligentsia werkt
zijn Belgische ambts- en partijgenoot
in stilte aan een strategie voor de mid-
die zijn misprijzen voor het Vlaams
dellange termijn, waarbij alles be-
Er zijn genoeg denktanks aan het werk
Parlement niet verborg. De Vlaamse
spreekbaar is, ook een Belgische boe-
geweest. Nu zoeken de doeners elkaar
Beweging ontspoorde in eeuwig kra-
delscheiding. Brussel met zijn hoofd-
op. De Vlaamse Beweging hoeft zich
keel.
stedelijke instellingen voor Europa,
niet overbodig te voelen. Zij dient al-
België en Vlaanderen en met zijn mul-
leen de methodes te herzien en op de
ti-etnische koortsaanvallen zal de ac-
nieuwe kansen in te spelen.
De verkiezingen van 13 juni 1999 en de vorming van de paarsgroene regering zorgden voor een keerpunt. De verslagen en getraumatiseerde christendemocraten verzeilden in de oppositie en in een existentiële crisis. De malaise in de Vlaams-nationale gelederen evolueerde van kwaad naar erger.
natie rationeel beoordelen en optimaal veilig stellen, zo nodig in een nieuwe staatsvorm? Indien de Vlaamse Beweging hierop inhaakt, kan zij er een culturele en politieke afmeting aan toevoegen.
tualiteit van de komende jaren beheersen. Hoe reageert de Vlaamse Beweging op deze ontwikkelingen? De hefbomen waarover zij traditioneel beschikte, zijn weggevallen.
De
‘Vlaamsgevoelige’
Vandaag ligt de controlemacht bij de li-
fractie in de CVP is vleugellam. De opi-
beralen die zowel de Belgische als de
niepers heeft afgehaakt. De publieke
3
Manu Ruys
DOORBRAAK nr. 4 - april 2001
COMMENTAAR
een eeuw nodig om voor het Vlaamse volk gelijkwaardigheid en rechtsherstel af te dwingen. In de tweede helft van de 20ste eeuw verwierf Vlaanderen zelfbestuur en werd het economisch welvarend. Een groot deel van het historische klachtendossier kon als opgelost worden geklasseerd. Maar het dossier kreeg er nieuwe elementen bij.
opinie is alsnog niet massaal mobili-
WAT VLAANDEREN
BAAT BIJBRENGT, VOLSTAAT VOOR
VETO
LEEFT
In de Limburgse hoofdstad leeft het thema Lambermont. Zes politici uit de gouw, waarvan één uitgeweken, kruisten de degens over het jongste communautaire akkoord voor een volle en aandachtige zaal. Wat partijvoorzitters en ministers verzwijgen om politiek-tactische redenen, komt soms wel naar buiten bij politici die net onder de top opereren. Een verslag. FOTO : DOORBRAAK
WETSTRAAT
LAMBERMONT
WAALS
De Hasseltse afdeling van de Vlaamse Volksbeweging heeft in deze televisie-, internet- en ontspanningstijden niet als enige moeite om veel volk te lokken naar gespreksavonden. Op 9 maart lukte dat wel, hoewel noch het thema (Lambermont), noch de techniek (zes politici naast elkaar op een podium) borg stonden voor spektakel. Het mooie en warme Borrelhuis (kan het passender voor Hasselt?) liep mooi vol, voor een avondje ouderwets politiek debat.
GEEN GROENTJE Ludo Sannen (Agalev) is geen groentje. Dit Vlaams-Parlementslid beschikt over een stevige stem, hanteert een vlotte en mooie taal, weet waarover hij spreekt en komt erg zelfzeker over. Geboren voor de debattafel. Of Lambermont tegemoetkomt aan de in maart 1999 goedgekeurde resoluties van het Vlaams Parlement? ‘Neen’, vond hij complexloos. Zonder het met zoveel
B RIGITTE GROUWELS (CVP):’VLAAMS PARLEMENT HAD ONDERHANDELINGSRONDE GRONDIG VOORBEREID, MAAR L AMBERMONTPARTIJEN GAVEN METEEN TOE’.
plaatse’. Dubbel, want het gaat vooral over gemeentewet en fiscaliteit; een salto in Brussel en met ingewikkelde regelingen voor de eigen fiscaliteit; met schroef wegens het slechte resultaat voor de Brusselse Vlamingen en de onduidelijke samenwerkingsakkoorden; ter plaatse, want het brengt ons niet echt vooruit. In het Vlaamse regeerakkoord staat dat gezondheids- en gezinsbeleid naar
woorden te zeggen, betekenen die resoluties voor hem niet veel meer dan een opwarmingsoefening, zonder veel prak tische betekenis. De Truiense burgemeester en SP-kamerlid Ludwig Vandenhove ligt van Lambermont duidelijk niet wakker. Ook hij bevestigde dat de Vlaamse resoluties veel verder gin-
Vlaanderen moeten in de eerste helft van de legislatuur. Die schreefdatum van nieuwjaar 2002 wordt niet gehaald. Hoe moet dat nu?
gen, maar dat men realist moet zijn. ‘Er zijn verschillen tussen harde verklaringen en de feiten’. Lees: het Vlaams Parlement was niet realistisch in maart
Trouwens, nam Sannen over, de Vlaamse regering wil dat wel, maar kan daarover niet beslissen natuurlijk. Weer een handige slalom, al blijft de vraag daarmee wel open hoe het dan zit met de belofte dat de Vlaamse regeringspartijen op federaal niveau uit dezelfde mond zouden praten.
1999.
LUDO SANNEN (AGALEV): ‘NEEN, LAMBERMONT KOMT NIET TEGEMOET AAN
VLAAMSE RESOLUTIES’ Het jonge kamerlid van het Vlaams Blok, Bert Schoofs, noemde Lambermont een ‘dubbele salto met schroef ter
DOORBRAAK nr. 4 - april 2001
Marino Keulen, VLD’er in het Vlaams Parlement, gaf toe dat de datum een probleem stelt. ‘Maar wij blijven daar achter staan’, klonk het wat hulpeloos.
VU-Kamerfractieleider Frieda Brepoels beklemtoonde de moeilijke situatie waarin de Volksunie ‘werd gemanoeuvreerd’ door in de Vlaamse regering en de federale oppositie te zitten. Ze stelde vast dat de Costa-formule, geleid door Vankrunkelsven, een slecht instru-
4
ment was gebleken. Als Dewael zijn belofte vergeet dat hij midden dit jaar nieuwe stappen wil beginnen zetten, ‘dan verliest de Vlaamse regering het vertrouwen’. Volgens Brepoels moet haar partij dan op de strepen gaan staan.
GELD IS BINNEN Komt er nog een volgende staathervorming, nu aan de financiële noden van de Franse gemeenschap wordt voldaan? CVP’ster Brigitte Grouwels, Brusselse van Limburgse afkomst, noemde de vorige legislatuur een ‘consolidatieperiode’. 1993 was het jaar van het Sint-Michielsakkoord. De volgende jaren werd het nieuwe systeem op poten gezet en nagedacht over de volgende ronde. ‘We wisten dat de situatie nu rijp zou zijn, door de financiële nood van de Franse gemeenschap’. Het Vlaams Parlement bereidde deze stap ernstig voor, maar ‘aangezien de Lambermontpartijen meteen toegaven over de essentie - nieuw geld - mag het niet verbazen dat we met dit slechte resultaat zitten opgescheept.’ Als lid van het Brussels Parlement stelde Grouwels
N OG
EVEN ZONDER
Het Antwerpse Kamerlid van het Vlaams Blok Guido Tastenhoye liet zich in een vraaggesprek voor het maandblad Meervoud opvallen met een pleidooi om de Vlaamse onafhankelijkheid eventueel zonder Brussel uit te roepen. Daarna zou Brussel worden overtuigd om mee te gaan. Lukt dat niet meteen ‘dan kunnen we de druk eventueel nog wat verhogen’. Tastenhoye meed de sterke woorden daarbij niet: ‘Op dat moment leg je Brussel gewoon droog. Je hongert ze uit...’ Dat laatste was natuurlijk niet letterlijk bedoeld, want Tastenhoye zegt elders even uitdrukkelijk ‘bloedvergieten’ te willen vermijden. Hij werd in elk geval in één klap de meest geprofileerde woordvoerder van de stelling dat Vlaanderen best (even) zonder Brussel kan.
nog eens op dat er vandaag ‘tegenover de Vlamingen schandalige praktijken heersen in sommige Brusselse gemeenten’. En dan zomaar de gemeentewet
Sannen verweet wel dat diezelfde CVP akkoord ging om een aantal grondwetsartikelen niet voor herziening vatbaar te verklaren. ‘Wij hebben nooit gekozen voor de uithongeringsstrategie. Daar houden we niet van’, meende de Limburgse ecologist. De vraag werd gesteld wat er anti-Waals is in de resoluties van het Vlaams Parlement. ‘Niets’, volgens Sannen. Waarom
overhevelen, vindt ze een enorme vergissing.
TASTENHOYE Brussel wordt steeds meer en nu overheersend een derde gewest. Hoe ziet de toekomst er uit voor de Vlamingen én voor Vlaanderen in Brussel? Bert Schoofs kreeg natuurlijk de naam ‘Tastenhoye’ voor de voeten geworpen (zie
LUDWIG VANDENHOVE (SP): ‘LOYAUTEIT FRANSTALIGEN NIET ZO GROOT ALS IK HAD GEDACHT’
kader). Schoofs maakte in Hasselt duidelijk dat ‘wij de strategie-Tastenhoye niet volgen’. Het Vlaams Blok biedt Brussel, zo verduidelijkt Schoofs, na een democratische opsplitsing van het land een tweetalig statuut binnen de Vlaamse staat aan (op dat punt zit hij wel op één lijn met Tastenhoye). Marino Keulen herhaalde dat Brussel de Vlaamse hoofdstad blijft, ook na Lambermont. Hij gaf wel toe dat Brussel in dit akkoord op geen enkel punt anders wordt behandeld dan de twee grote deelstaten. Vandenhove zei dan weer moeite te hebben met onwezenlijke debatten. Hij is voor Vlaamse waarborgen, maar ‘democratie is democratie’ en ‘met twee procent van zetels eisen’ Onder meer opgeworpen
de stemmen 30% van de vindt hij toch wel sterk. in de vragenronde werd dat op Belgisch vlak ook
geen echte democratie bestaat, door de extra-waarborgen voor de Franstaligen. Daar ging Vandenhove dan niet op in. Het is volgens Grouwels een grote vergissing het Belgische evenwicht (Vlaamse waarborgen in Brussel, Franstalige in België) los te laten. Ze wees er
Voor Brepoels kan er geen sprake van zijn Lambermont goed te keuren zonder spijkerharde waarborgen in Brussel, ook op het gemeentelijke niveau. Op Sannens reactie dat hij dergelijke radicale taal niet hoort in de VU-fractie van het Vlaams Parlement, reageerde Brepoels gevat: ‘Maar wij in de Kamer zullen het moeten goedkeuren.’ Sannen verkiest ‘België met Brussel boven Vlaanderen zonder.’ Maar misschien brengt Lambermont wel een
WETSTRAAT
verhinderen ze de uitvoering daarvan dan? ‘Zij voelen dat anders aan’, legt hij uit.
FOTO : DOORBRAAK
heel duidelijk ‘als dit er komt, zijn ze niet van plan om weer aan tafel te gaan zitten’.
FRIEDA B REPOELS (VU): GEEN SPRAKE VAN GOEDKEU RING L AMBERMONT ZONDER SPIJKERHARDE WAARBOR GEN IN B RUSSEL.
België zonder?
LOYAUTEIT De vragenronde bracht nog enkele leuke momenten. Sannen zette Grouwels voor het Chabert-dilemma. ‘Wij vin-
communautaire moeilijkheden zijn. ‘Wat Ecolo allemaal zegt over de NMBS, daar heb ik moeite mee.’ ‘s An-
den Lambermont aanvaardbaar, maar als u het zo slecht vindt, dan moet u het tegenhouden door Chaberts porte-
derendaags, op de open Agalev-dag in Gent, mocht hij nog eens nadrukkelijk genieten van de Franstalige loyauteit.
feuille in de weegschaal te gooien.’ Grouwels probeerde zich uit Sannens houdgreep te ontworstelen, maar bleef het antwoord schuldig.
Minister Durant verklaarde doodleuk dat ze niet akkoord kon gaan wanneer Vlaanderen eigen extra-geld in de spoorwegen zou pompen. Weer het verhaal van de ‘vijf resoluties’. In beide
Vandenhove wilde op een bepaald moment nog kwijt dat hij na een jaar zitting in de Belgische Kamer de indruk
gevallen wordt Wallonië totaal niet benadeeld, maar het idee alleen al dat het Vlaanderen baat bijbrengt volstaat
heeft opgedaan dat ‘de loyauteit bij de Franstaligen niet zo groot is als ik dacht’. De Wetstraatrealiteit blijkt toch anders te zijn dan de idylle op een Haspengouwse weekmarkt. Ook Sannen bevestigde dat er met Ecolo geregeld
voor ‘onze’ landgenoten om hun veto te stellen. Ook de braafste en voorzichtigste consensusvlamingen moeten dat toegeven. PDR
A R T I K E L 162 ‘Daaruit moet noodzakelijkerwijze worden besloten dat artikel 4 van het ontwerp eerst dan zal kunnen leiden tot een regionalisering van de organieke wetgeving betreffende de provincies, de gemeenten en de intergemeentelijke organen, wat het hoofddoel van dat artikel is, als artikel 162 van de Grondwet zal zijn herzien.’ Met dat juridische jargon stelt de Raad van State duidelijk dat volgens haar geen overheveling van de gemeentewet kan, als 162 ongewijzigd blijft. Dat artikel is echter niet herzienbaar.
5
Een probleem? Voor Brepoels vormt Lambermont één geheel en als er een kans bestaat dat het evenwicht kan worden verbroken voor het Arbitragehof, dan zegt zij neen. ‘Er moet een clausule komen die de financiering blokkeert als het andere deel misloopt’. Vandenhove had minder scrupules. ‘Wij gaan door en leggen desnoods het advies naast ons neer’. Sannen, daarin gesteund door Keulen, ging wel mee met Brepoels en vond dat die onduidelijkheid moet opgelost worden.
DOORBRAAK nr. 4 - april 2001
TREINTJE
STANDPUNT VAN DE VL A AMSE REGERING :
SPELEN?
VLAANDEREN
WETSTRAAT
WIL MEE DE TREIN BESTUREN
* De gewesten moeten volwaardig vertegenwoordigd zijn in de beheersorganen van de NMBS en actief betrokken worden bij de plan-
De op stapel staande herstructurering van de NMBS zorgt voor onrust in alle regeringen die ons landje rijk is. De Vlaamse regering heeft op 12 maart een standpunt ingenomen over de herstructurering van de NMBS (zie kader). Dat standpunt, voornamelijk gebaseerd op aanbevelingen van de Serv (Sociaal Economische Raad voor Vlaanderen), is door sommige Franstalige politici onthaald als een oorlogsverklaring. Wat maakt hen zo ongerust? Binnen de schoot van de federale regering zijn besprekingen aan de gang over de toekomst van onze nationale spoorwegmaatschappij. Tegen Pasen moeten het beheerscontract tussen de NMBS en de overheid én het investeringsplan voor de periode 2001-2010 op poten staan. Vermits zowat elk beleidsniveau in dit land een deel van het mobiliteitsprobleem wenst op te lossen door een beter spoorwegaanbod, circuleren er momenteel heel wat plannen waarvan het totale kostenplaatje veel meer bedraagt dan de 500 miljard frank die de federale regering voorziet. Ook Europa heeft een aantal eisen. Spoorwegbaas Etienne Schouppe heeft al laten weten dat hij de komende tien jaar zeker 644 miljard frank nodig heeft om de doelstelling van de regering - 50 procent reizigers meer op tien jaar - uit te voeren. Ook de Serv stelt droogweg vast dat ‘de middelen die de
politici - wil echter alleen weten van (meer) federaal geld.
NON! Toen premier Verhofstadt in december 2000 het idee lanceerde om vertegenwoordigers van de gewesten op te nemen in de raad van bestuur van de NMBS, kreeg hij onmiddellijk tegenwind van PS-voorzitter Elio di Rupo. Die noemde het idee ‘onaanvaardbaar’, omdat dit zou leiden tot een regionale investeringspolitiek, ‘een wens van de Vlamingen’. Ecolo is eveneens gekant tegen gewestelijke vertegenwoordigers, maar is bereid om de regionale vervoermaatschappijen (De Lijn, TEC) op te nemen in de beheersorganen. De Waalse socialistische spoorbond FGTB is zelfs van plan om te staken tegen elke aanzet tot privatisering of regionalisering.
overheid ter beschikking stelt, niet in verhouding zijn tot haar ambities op het vlak van mobiliteit en marktaan-
GEEN INSPRAAK
deel’.
de spoorwegen. Op het kabinet van Steve Stevaert, Vlaams minister van Mobiliteit, zegt men ons dat het op die ma-
VLAAMS GELD?
De gewesten zijn exclusief bevoegd voor mobiliteit, met uitzondering van
Waar moet dit geld nu vandaan komen? Federaal minister van Mobiliteit Isabelle Durant hoopt 570 miljard frank samen te krijgen. Maar haar ideetje om extra geld uit de opbrengst van de verkoop van overheidsbedrijven te halen, werd binnen de coalitie onmiddellijk de kop ingedrukt. Dat geld is immers exclusief bestemd voor de schuldafbouw. Er is nochtans geld beschikbaar… De Vlaamse regering die o.a.haar Masterplan voor de mobiliteit rond Antwerpen de mist ziet ingaan zonder tweede spoorontsluiting voor de Antwerpse haven, stelt voor Vlaamse projecten te financieren met Vlaams geld. Zij wil daarmee ook de voor Vlaanderen nadelige 60/40-verhouding doorbreken. Minister Durant - en met haar alle Waalse
DOORBRAAK nr. 4 - april 2001
ning van de investeringen. * De bestaande 60/40-verhouding voor investeringen moet worden vervangen door objectieve economische en maatschappelijke criteria. * Vlaamse co- en prefinanciering van nieuwe spoorprojecten in Vlaanderen moet mogelijk worden. * Er moet gestructureerd overleg en samenwerking komen tussen de NMBS en de regionale vervoersmaatschappijen. nier heel moeilijk is om een integraal mobiliteitsbeleid te voeren en men bevestigt dat de gewesten niet mee aan tafel mogen zitten in de werkgroepCoenen (kabinetschef van premier Verhofstadt), waar momenteel de toekomst van de NMBS wordt uitgetekend. Ook in de uitwerking van het Gewestelijk Expresnet voor Brussel zijn de gewesten buiten spel gezet. Verder hielden zowel de Waalse als de Brusselse ministers bij hun recente ontmoetingen met de Vlaamse regering de boot af wat betreft de regionale vertegenwoordiging. Eens te meer een typisch Belgisch dossier: Vlaanderen heeft specifieke noden en problemen, heeft een visie én geld om die op te lossen, maar Wallonië zegt neen. Vlaanderen zal dus voorlopig zijn eigen treinen niet mee besturen. Herman De Mulder
GEN De NMBS opteert voor een sterstrucVolgens het kabinet Stevaert is de zg. Gen-werkgroep op hoog niveau waarin de gewesten en de provincie Vlaams-Brabant mee het toekomstige Gewestelijk Expresnet voor Brussel mochten vormgeven eind vorig jaar stilgevallen. Bedoeling was de mobiliteit in de brede rand rond Brussel te verbeteren om zo het autoverkeer terug te dringen. De werkzaamheden zijn nu volledig overgenomen door de NMBS. Op die manier hoeft de NMBS zich ook niets aan te trekken van de Vlaamse wens om de mobiliteit in Vlaams-Brabant te verbeteren door de uitbouw van een webstructuur.
6
tuur waarin alleen het personenvervoer van en naar Brussel versterkt wordt.
NMBS EN EUROPA Volgens Frieda Brepoels (VU) die als lid van de Commissie Infrastructuur in de Kamer het NMBS-dossier volgt, moet de NMBS nog beginnnen met de uitvoering van een Europese richtlijn inzake de liberalisering van het spoorverkeer. Volgens die richtlijn moeten voor het beheer van de infrastructuur en van de exploitatie aparte maatschappijen bestaan.
LINKS-LIBERALISME
DANSEN
IN
VLAANDEREN
Deense radicale Venstre staan model. Maar waarvoor staat dat linksliberalisme? Of is het rechts -libertarisme, zoals Tobback junior het noemde?
OP DE SLAPPE KOORD
A
FOTO : DOORBRAAK
Beysens oproep wordt door sommige VLD’ers afgedaan als een aftandse poging om verloren gelopen liberale schapen terug op het blauwe droge te brengen en te ontsnappen aan het Boze Blok als een niet virtuele Waaslandwolf. Ter rechterzijde moet Vlaanderen geen frontvorming verwachten. Boudewijn Bouckaert: ‘Karel De Gucht wordt elke morgen wakker met een zucht van opluchting. Omdat “ze” nog niet begonnen zijn. Omdat er geen liberalen of CVP’ers het startschot hebben gegeven om de rechtse kiezers te
SVEN GATZ EN ZIJN LINKS-LIBERALISME : VOORAL DUIDELIJK IN ONDUIDELIJKHEID
Heel wat liberalen dromen er wel van. Luidop, want ze zijn de groene betutteling in paarsgroen beu, de cannabisregering heeft haar krediet ver-
Vankrunkelsven lonken naar de SP. Volgens de schrijvende pers kijkt de groep-Bourgeois naar de CVP. Maar Eric Defoort - die ook mee de Sienjaal-
speeld. Maar de VLD blijft mikken op het centrum. Dewael in zijn toekomst-
pen vasthield, maar wat later voor de VU koos - is heel duidelijk: ‘jamais’.
manifest Vooruitzien en gewezen partijwoordvoerder Bert Cornelis (in DM 14 feb.) winden er geen doekjes om. De VLD is de centrumpartij. Of volgens De Gucht: de Vlaamse volkspartij bij uit-
SIENJAAL BIS
Overigens, wie ziet Bourgeois overstappen naar zijn grootste vijand in Izegem? Blijft over: het Blok - uitgesloten of de VLD? Afwachten geblazen. De Gucht liet alvast verstaan dat zijn partij de meest evidente vertolker is van het Vlaamse emancipatiestreven. Ondertussen mag Stefaan De Clerck zijn partij omdopen tot Fides, ook al vindt Ka-
Ter linkerzijde is de hoop op een progressieve frontvorming weer levendiger dan ooit. Het Sienjaal van Maurits Cop-
merfractievoorzitter Yves Leterme dat eerder de naam voor een hond. (DM, 5 maart)
pieters en Norbert De Batselier werd door coming (wo)men van de SP, Kath-
VIERDE WEG?
leen Van Brempt en Stefaan Thijs als een knuppel in het ruzïende roodgroene hoenderhok gegooid. Prompt nodigde Jos Geysels op de opentrefdag van 11 maart SP’ers, ABVV’ers en ACW’ers uit om luidop na te denken op de eeuwige frustratie de linkerzijde te bundelen. Resultaat: 84% van de groenen wezen het af. Walter Pauli betreurt dat: ‘Dat er
epicentrale kracht de burger monddood maakt en het debat ontwijkt. Alles en iedereen moet in het centrum. Daarbuiten rest de woestijn…
FUSION In een 366 blz. dik boek doen Sven Gatz en VUB-socioloog Patrick Stouthuysen een poging het linksliberalisme te verklaren. Het boek is grotendeels een neerslag van hogerver-
bundelen.’
stek. Van hen moeten er geen conservatieve oprispingen meer worden verwacht.
Volgens sommigen is de Vlaamse regering het links-liberalisme in de praktijk. De volgelingen van Blairs Derde Weg zijn er dus aan voor de moeite. Nochtans was dat toch het alleszaligmakende model: de Actieve Welvaartsstaat. Die door zijn politieke
Binnen de VU zijn intussen enkele links-liberalen opgestaan. Nog voor de partij haar doodsstrijd begon, organiseerde Brussels volksvertegenwoordiger en ondertussen ID21-woordvoerder Sven Gatz al een nogal intellectualistisch colloquim over het linksliberalisme, de zgn. Vierde Weg.
iemand helpt om deze beuatiful old lovers te laten doen waaroor ze gemaakt lijken: een mooi koppel vormen’. (DM, 17 maart)
Het staat nog niet in de “dikke van Dale”. Maar er vloeit steeds meer inkt over het links-liberalisme. Hoewel, volgens de Vlaamse ideologen, overgevlogen vanuit het Nederlandse D66, blijkt
Waar staan de andere partijen? De VU beleeft haar laatste dagen. Anciaux en
het dezer dagen vooral een Vlaams fenomeen. Britse Liberal Democrats of de
7
meld colloquium. De VU heeft al veel langer een links-liberale vleugel in zich. Al eind jaren ‘80 keek de VU graag naar de Nederlandse D66. Ook WijJongeren gaf met een “paars” nummer in oktober 1999 een duidelijke voorzet. Het boek van Gatz is vooral duidelijk in de links-liberale onduidelijkheid: ‘Een Vlaams-nationale links-liberaal kan volgens mij binnen VU&ID perfect opschieten met een sociaal-liberale radicaal-democraat.’ What’s in a name, zouden we zo zeggen. Het linksliberalisme van Gatz, Van Quickenborne en kameraden heeft veel weg van Fusion. Die ontstond in de jazz als het vermengen van allerlei genres, met als hoofdbedoeling de eenvoud van de originele jazz terug te vinden (vooral Free Jazz was zeer complex geworden) om het brede publiek te blijven aanspreken. Is de hele discussie over het (nut en onnut van het) links-liberalisme geen intellectualistische Spielerei? In de hoop de nieuwe klasse van postmoderne BoBo’s (bourgeois-bohémiens: veelverdienende, cultuurminnende, globalistische sociaal-progressieve jongeren) een ideologische legitimatie te geven? En wat dan met Blair en Verhofstadt? Is hun toekomst dan bezegeld? KDr.
S. GATZ EN P. STOUTHUYSEN (RED.) EEN VIERDE WEG? LINKS-LIBERALISME ALS TRADITIE EN ALS ORIËNTATIEPUNT. VUB-PRESS, 367 BLZ., ISBN 90 5487 300 0.
DOORBRAAK nr. 4 - april 2001
WETSTRAAT
ls het monster van Loch Ness. Zo duikt de idee van het politieke tweestromenlandschap met de regelmaat van een klok opnieuw op. Roept Ward Beysen, negen jaar na de oprichting van de VLD, op om een conservatief front te vormen, dan geeft Norbert De Batselier, voorzitter van het Vlaams Parlement, het “sienjaal” om werk te maken van een progressieve koepelpartij (DM, 15 maart).
OVER
BLIJVEN
ONDERNEMERS DE VIJAND ?
Binnen de semiprofessionele NGO’s (niet-gouvernementele organisaties) is er de laatste tijd een scherp debat losgebarsten over de vraag of bedrijven al dan niet financieel mogen bijdragen om de nood van de ontwikkelingslanden te helpen lenigen. Voor de lezer van Doorbraak lijkt dat wellicht een overtollige vraag, maar voor veel NGO-medewerkers is het de welbekende keuze tussen God en de Mammon. Waar gaat het eigenlijk over? Eind vorig jaar beslisten een aantal bedrijven en NGO’s de zogeheten “Bedrijfsgiftenbank” op te richten die fondsen zou samenbrengen om projecten in de derde wereld te steunen. Het gaat om zeven bedrijven en zes NGO’s om precies te zijn. Aan de ene kant Bekaert, Siemens, Union Minière, Corona-Lotus, Sidmar, Koramic en Interbrew. Aan de andere kant: Broederlijk Delen, ACT, Wereldsolidariteit (ACV), FOS (ABVV), Vredeseilanden-Coopibo en Oxfam-Solidariteit. Kort samengevat komt het hierop neer: de bedrijven brengen geld samen, de NGO’s stellen projecten voor, en een speciale ethische commissie onder leiding van experts bepaalt hoeveel geld uiteindelijk naar welke projecten gaat. De NGO’s behouden een vetorecht als ze vaststellen dat alleen maar mediagenieke projecten aan bod komen of als ze oordelen dat de bedrijven in kwestie het hele opzet proberen te misbruiken. De Bedrijfsgiftenbank (of Corporate Funding Programme, CFP) heeft oudgouverneur van de Nationale Bank Fons Verplaetse als voorzitter gekregen. Het initiatief zou in de loop van dit jaar serieus moeten beginnen draaien en op enkele jaren tijd tientallen miljoenen in het laatje brengen voor de derde wereld.
FONS VERPLAETSE : ‘GLOBALISERING NOMIE HOUDT BEDREIGEING IN’.
VAN WERELDECO -
raadpleegd zijn. En daarom stapte 11.11.11 voorlopig niet mee in de boot. In navolging van de stemming binnen 11.11.11 is nu ook bij de wél deelnemende NGO’s een scherp debat ontstaan. Het lijkt er inderdaad op dat de leiding de gevoeligheden van de basismilitanten heeft onderschat. Voor veel derde-wereldvrijwilligers blijven bedrijven de baarlijke duivel en is samenwerking met hen volledig uit den boze.
JOIN THEM Hun redenering luidt dat de bedrijfswereld na de “Battle of Seattle” en andere wereldwijd bekendgeraakte protestde-
vankelijk zou ook het NCOS, het Natio-
monstraties van NGO’s (Washington, Praag, Davos …) de bekende strategie heeft aangenomen van ‘if you can’t beat them, join them’. Met andere
naal Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking, beter bekend onder de
woorden: de bedrijven, multinationals op kop, hebben schrik gekregen voor
naam 11.11.11, zijn handtekening on-
hun imago en proberen daar nu iets aan
der het initiatief hebben gezet. Het NCOS kan je best beschouwen als de koepelorganisatie van de NGO’s. Maar in de Raad van Bestuur van het NCOS
te doen door aanleuning te zoeken bij de NGO-wereld.
rees verzet. Het ging allemaal veel te snel en de basis zou onvoldoende ge-
passen, zo luidt het protest. De bedrijven staan maar een minimaal deeltje
Tot zover de theorie, want het loopt allemaal niet van een leien dakje. Aan-
DOORBRAAK nr. 4 - april 2001
Broederlijk Delen en 11.11.11 hebben onlangs een publiek debat gehouden over het thema, en daar is heel wat volk op afgekomen. Voor de bedrijfswereld namen onder meer Karel Vinck (Union Minière) en Fons Verplaetse aan de panelgesprekken deel. Ze moesten zich weren als, ja inderdaad, als de spreekwoordelijke duivel in het wijwatervat om de aanwezigen van hun goede bedoelingen te overtuigen. Karel Vinck zei dat veel bedrijven beseffen dat ze aan duurzaam ondernemen” moeten gaan doen: niet alleen mikken op winst en nieuwe klanten, maar ook een sociale en maatschappelijke taak vervullen, met aandacht voor de ontwikkelingslanden.
FOTO : REPORTERS
WETSTRAAT
van hun winsten af en blijven intussen de derde wereld voort “uitzuigen”.
ONTWIKKELINGSSAMENWERKING GESPROKEN
De bedrijfsgiftenbank zou in dat plaatje
8
Fons Verplaetse verklaarde dat hij nu eindelijk tijd heeft om een andere rol te spelen, en dat de globalisering van de wereldeconomie inderdaad een bedreiging inhoudt. ‘Geef ons een kans’, zo bezwoer hij het publiek. ‘Beoordeel ons op termijn en op de concrete resultaten die we boeken.’ Maar dat het initiatief bij de NGO-vrijwilligers op bijzonder veel argwaan stuit, daar is hij zich terdege van bewust. Het gaat dus om een fundamenteel debat: is er toenadering mogelijk tussen bedrijven en NGO’s? Aan de top van de NGO-wereld is men blijkbaar verder gevorderd in het denken, en bestaat wel degelijk een grote mate van bereidheid om het experiment door te voeren. Maar men zal, zoals hierboven aangetoond, de basis moeten meekrijgen en dat is geen eenvoudige opdracht. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door de beginselverklaring van de bedrijfsgiftenbank duidelijker en concreter uit te schrijven. Want nu staan daar alleen maar een aantal vage principes in vermeld, wat natuurlijk het wantrouwen van heel wat derde wereld-vrijwilligers verder voedt. Anderzijds dreigen de NGO’s zich opnieuw op te sluiten in het oude vertrouwde carcan als ze de geboden kans links zouden laten liggen. De toekomst zal moeten uitwijzen of een “duurzaam” verbond tussen de twee (tegengestelde) polen inderdaad mogelijk is. Iko
LAND
VAN
MAAS
SEKSUELE
EN
WAAL zicht denkt. Want pornografie heeft op een directe manier te maken met het ongebreideld uitstallen van de man-
INTELLIGENTIE
nelijke lustbevrediging en het onbe-
De titel van deze bijdrage is niet als grap bedoeld. Het is niet zo dat de een of andere goeroe, nadat eerst opgekomen werd voor cartesiaanse intelligentie, en nadien voor emotionele intelligentie, plots een rijk besmeerde boterham ziet in het verkondigen van ophefmakende inzichten over seksuele intelligentie. Een uitgebreide bijdrage over deze vreemde vorm van “intelligentie” was te vinden in de Volkskrant. De krant van progressief Nederland dus.
perkt vernederen van de vrouw tot lust-
tische klauwen van hitsige al dan niet
gekeerde van een intelligente seksualiteitsbeleving. Zodoende, besluit de Volkskrant, is het mogelijk dat op de duur de pornografie uit het openbare
Daar is het de Volkskrant natuurlijk ook niet om te doen. Het gaat om de porno-
eist het vermogen om die vervolgens effectief te beheersen en aan de Rede dienstbaar te maken. Naar analogie zou seksuele intelligentie... U raadt het wel lezer: we moeten leren onze driften in
grafie. Die etaleert het vrouwelijke als een voor de man onbeperkt toegankelijk lustobject. En, zoals bekend, is Nederland een vrij land - althans, dat wordt verteld. Het uitstallen van lust
onszelf te herkennen en ermee leren om te gaan.
en het uitbeelden fantasieën is dus vrij.
Volgens mij is daar niets nieuws aan. Voor zover ik weet is het nooit aan te raden geweest om met blote piemel over de stoep te kuieren en hoefden aantrekkelijke jongemannen niet steevast straten om te lopen om uit de ero-
LAND
VAN
SAMBER
EN
leven verdwijnt, niet omdat Nederland bekrompen zou zijn, maar omdat Nederland geleerd heeft intelligent met seks om te gaan.
seksuele
Aanhangsel: in Vlaanderen presteert een tot een minister omhooggevallen en aan freudiaanse regressie lijdende
Ik hoor u vragen wat je dan aan moet met een seksuele intelligentie in een
Madame Vogels het om te pleiten voor “voorlichting” onder het motto“ boem, boem, boem” en “pats, pats, pats”. De lezer trekke zelf zijn conclusies.
van
land waar je zowat alles mag tonen wat in je opkomt? Misschien is het verband toch minder vergezocht dan men op het eerste ge-
Jaak Peeters
MAAS
RYANAIR Ook wakker geworden met die vriendelijke uitnodiging in de ochtendradio om vliegende uitstapjes te maken met Ryanair? Goedkoop genoeg om meteen richting “Brussels South Airport” nabij Charleroi te rijden. Boze tongen beweren dat aan boord geen champagne geserveerd wordt. Het zal mij voor die prijs eerlijk gezegd een zorg zijn. Mijn sympathie voor Ryanair is natuurlijk niet de moraal van dit Waalse verhaal: het gaat om de Waalse moraal van
Die vliegende Waalse verwachtingen zijn niet nieuw. De persoonlijke belangstelling van wijlen André Cools
dit Ierse verhaal. De onbetwistbare vaststelling dat onze Waalse buren een eigen Waals luchtVAARTbeleid ontwikkelen. Over de Waalse partijgrenzen heen zonder al te veel grasgroene bekommernissen voor overdreven lawaaihinder of andere terechte milieuzorgen.
bijvoorbeeld voor Bierset was meer dan bekend. De Voerense kemphaan Happart was zelfs een tijdlang baas op die Luikse luchthaven. En nu is het Brussels South dat met de prijzen gaat lopen. ‘Ryanair wil Sabena verdringen’, zo lezen we in een Vlaamse krant die zichzelf als kwaliteitsgazet aanmeldt.
Gewoon een doelbewuste politiek om de op Waals grondgebied beschikbare
En wat doet men intussen ten noorden van de taalgrens?
vliegende kansen zo goed mogelijk te laten bewegen en dus ook te renderen. Geen oeverloze disputen over Bierset bij Luik misschien liever niet en Charleroi toch wat meer kansen, neen, het zijn Waalse luchthavens en die moeten alle kansen krijgen. Want dat brengt Waals geld op.
Juist! Kibbelen en nog meer palaveren over Oostende wellicht misschien toch wel maar dan op een andere plaats en Deurne dat zouden we maar beter ombouwen tot een Vlaamse Nationale Plantentuin. Met overschotjes van het net niet helemaal gecommunautariseerde Meise.
9
Of we ons dan geen vragen mogen stellen over al te lawaaierige nachtvluchten die omwonenden een normale nachtrust ontzeggen? Natuurlijk wel, alleen zijn vliegtuigen en dus luchthavens vandaag een nu eenmaal onomkeerbare werkelijkheid. Het niet bestaande Vlaamse luchtVAART-beleid blijkt daar niet altijd even sterk van overtuigd te zijn. Het weze ons een troost: onze Waalse vrienden zijn dat wel. En zij zullen zich niet te beroerd voelen om elke kruimel in te pikken die wij van tafel vegen. Zo nodig tot en met de ondergang van het in Vlaanderen gelegen BruxellesNationale, dat ze toch zo graag bij hun Bruxelles zouden inlijven. Kan dit niet, dan maar liever Brussels-South met Ryanair. Of Bierset met steeds meer vliegende pakjesdiensten. Toegegeven, het is “een” keuze. Een Waalse keuze. Het is wel goed dat wij dat in Vlaanderen ook “willen” weten. Marc Platel
DOORBRAAK nr. 4 - april 2001
DE BUREN
jonge dames te blijven.
al de mannen - onze driften niet alleen moeten kennen en erkennen, maar er ook intelligent moeten mee leren omgaan, dan kán pornografie niet langer. Pornografie is dan immers net het om-
BIJ
Wat seksuele intelligentie dan wel is? Emotionele intelligentie heeft als basis zelfreflexie en het registreren en interpreteren van je eigen gevoelens, en ver-
object. Maar als seksuele intelligentie betekent dat we - bedoeld zijn dus voor-
CHRISTENDEMOCRATISCHE
VRIJE
TRIBUNE
HET
WAARDEN BELANGRIJKER DAN DOOR RECLAMEJONGENS GESTYLEERD IMAGO
ABC VAN DE CVP
Het zijn woelige tijden voor de Vlaamse politieke partijen. Door de electorale en beleidsmatige verschuivingen voelen grote en kleine fracties zich genoodzaakt om hun plaats in het politieke landschap te herbekijken, wat gepaard gaat met het nodige interne gebakkelei. Sommigen zijn de mening toegedaan dat een herverkaveling de ideale oplossing is om de versnippering in de politiek tegen te gaan. Anderen trachten een tweede adem te vinden door te denken aan interne partijvernieuwing.
Opvallend is dat het merendeel van deze menopauzepartijen -partijen in de overgang - een naamsverandering zien als een essentieel onderdeel om hun partij op het goede spoor te zetten en de kiezers opnieuw over hun kiesdrempel te trekken. Tot het kransje partijen die zichzelf moeten heruitvinden behoort ook de Christelijke Volkspartij, de CVP. De oppositiekuur van de partij liet haar aanvankelijk wat verweesd achter, maar nu de regeringspartijen de oppositiemunitie steeds vaker zelf aanreiken, lijkt één en ander wel los te lopen. Wat de partijvernieuwing betreft loopt het wat stroever. De traditionele steunpilaren van de partij, onder meer het ACW, distantiëren zich steeds vaker van de CVP als bevoorrechte politieke partner. Daarnaast dringt zich de vraag op of er nog plaats is voor een partij van het “midden”, zoals de CVP zich profileert, nu er steeds duidelijker aanwijzingen zijn dat het politieke leven in Vlaanderen afstevent op een tweedeling. Het wekt geen verwondering dat het vernieuwingsdenken een topprioriteit is geworden, indien de CVP de neerwaartse trend van de afgelopen decennia wil ombuigen en de toekomst van de partij wil veiligstellen. De eerste vernieuwingspogingen creeerden echter de indruk dat een naamsverandering de belangrijkste stap moest zijn in de zoektocht naar een nieuw élan. Critici merkten terecht op dat men eerst diende te denken aan de inhoudelijke vernieuwing van de partij, alvorens men overging tot het aanpassen van het uiterlijke imago. De vernieuwing mocht geen oude wijn in nieuwe zakken zijn. Onder impuls van de huidige voorzitter, Stefaan De Clerck, werd een poging ondernomen om de inhoudelijk vernieuwing op
DOORBRAAK nr. 4 - april 2001
gang te trekken. Daarvoor werd het begrip “bijenkorven” gelanceerd. Deze werkgroepen van partijleden hebben de taak om de vernieuwing concreet uit te werken en ongetwijfeld zullen zij zich, zoals het bijen betaamt, naarstig van hun taak kwijten, hetgeen op het septembercongres moet resulteren in een uitgewerkt toekomstplan voor de CVP. Van bijen is echter ook geweten dat ze venijnig kunnen steken. De eerste prikken werden uitgedeeld toen het voorstel tot naamsverandering werd gelanceerd. Het grootste struikelblok daarbij bleek de “C” te zijn. Hoewel er een consensus bestaat over het feit dat de CVP ook in de toekomst een brede volkspartij moet blijven, is er een polemiek onstaan of de partij zich al dan niet als “christelijk” dient te blijven profileren.
VANDAAG De vraag is echter waar de “C” in CVP vandaag nog voor staat. Het confessionele karakter van de partij is iets wat al lang tot het verleden behoort en enkel nog door politieke opponenten wordt opgerakeld, in de hoop de CVP te vereenzelvigen met haar conservatieve, katholieke 19de-eeuwse voorganger. Binnen de CVP volgen sommigen deze denkwijze en pleiten voor het verwijde-
Deze stap zou echter een breuklijn vormen met het verleden van de partij. In de ijver om met de partij naar de toekomst te kijken, vergeet men dat de CVP een rijke traditie heeft, die juist aan de christelijke waarden de inspiratie ontleent voor haar maatschappijvisie. Binnen de CVP kan men niet om de vaststelling heen dat het christendemocratische gedachtegoed onmiskenbaar zijn stempel heeft gedrukt op het politieke en maatschappelijke leven in Vlaanderen. De waarden waar de partij voor staat, vormen de essentie van haar bestaan en geven de CVP haar eigenheid. Zonder die christendemocratische inspiratie dreigt de partij te verwateren tot een waarde(n)loze partij, die louter dient te vertrouwen op een imago dat gecreëerd en gestyleerd wordt door handige reclamejongens. Voor veel christen-demo craten is het echter niet enkel de verpakking die telt, maar ook de boodschap. De CVP heeft een boodschap én een toekomst. Een naamsverandering kan daarbij een grote rol spelen, maar dient ondergeschikt te zijn aan de inhoudelijke vernieuwing die duidelijk moet maken waar de partij voor staat: namelijk een Vlaamse, christendemocratische partij die haar eigenheid behoudt en een 26 letters tellend alfabet heeft om zichzelf een nieuwe naam te geven.
ren van de “C”, kwestie van zich te ontdoen van het “katholieke” etiket dat de partij te pas en te onpas krijgt opgekleefd. Gestimuleerd door de vernieuwingswind die door de Vlaamse politiek waait en waarbij verjonging en een progressief imago centraal staan, past het volgens de tegenstanders van de “C” in CVP niet langer om zich als christelijk te profileren. Zeker in een samenleving, die niet langer geloofsgeöriënteerd is en waarin individualisme centraal staat.
10
Hans Magherman CVP-jongerenvoorzitter Lokeren
LEZERSBRIEVEN
VRIJ-SPRAAK
BALTISCHE HISTORIEK
OVER
Onlangs waren op Klara prachtige uitzendingen te beluisteren over de geschiedenis van de drie kleine Baltische staten. Estland, Letland en Litouwen
ten wij naar een onafhankelijke staat Vlaanderen streven, die over afzienbare tijd “broederlijk” naast de staat of regio Wallonië leeft. Een degelijke onafhankelijke democratische Vlaamse
K
nack-sterreporter en VRT-BV Marc Reynebeau is een betrouwbare Belg. Eén met talent. Reynebeau schrijft goed en met kennis van zaken. En hij beheerst de gave van de zachte indoctrinatie. Hij biedt zijn koopwaar graag neutraal verpakt aan. Reynebeau ziet liever Belgische dan Vlaamse bevoegdheden, maar zorgt er wel voor “objectieve” argumenten aan te halen. Zijn jongste uitval tegen de splitsing van landbouw verschijnt niet onder de titel Laat de landbouw Belgisch of zoiets. Neen, Reynebeau kiest voor de hoofding “Het juiste evenwicht”. Handig, want wie is nu tegen een juist evenwicht? Hij wekt de indruk niet tegen splitsingen te zijn, maar tegen het fetisjisme van de splitsing. Wie een eigen Vlaamse en Waalse landbouw wil, doet dat vanuit een dogmatische redenering. Ik, Reynebeau, sta boven dat apriorisme en stel mij op het keurige standpunt: is het wel beter? Neen dus. Door landbouw in twee te delen, halen we ons een hoop ellende op de hals. Aangezien Gabriëls als minister van landbouw toch maar de
slim’ en denken niet aan het algemene belang. Dat zijn woordkeuze voor ‘klerken’ daarmee heel ongelukkig wordt, is ook duidelijk. Als Hap-
Europese directieven uitvoert, kunnen we eigenlijk net zo goed zonder
part en Dua hun nek uitsteken en Gabriëls braaf de Euro-oekazen uit-
dat departement. Maar België gaat Gabriëls’ taken overdragen aan ‘klerken op gewestelijk niveau’. (Reynebeau kan zich niet helemaal intomen en verraadt zijn uitgangspunten met
voert, wie speelt dan de rol van klerk?
zijn keuze voor het gevoelsgeladen ‘klerken’.) Van die ‘klerken’ kan je alles verwachten. ‘Klerk’ Happart wil
Landbouw moeten het eerst onder elkaar eens worden over een compromis vooraleer zij het Europese com-
vaccineren en ‘klerk’ Dua wil de geitjes van Klemskerke redden. En zo krijgt Gabriëls als Belgisch minister van landbouw toch nog enig nut: hij verhindert de ‘soloslim vanwege de
promis mee vorm kunnen geven’, weet Reynebeau. En dat zou een slechte zaak zijn. Bedoelt Reynebeau dat er vanuit de ‘Belgische’ landbouw geen rekening wordt gehouden met
In de aanloop naar de verkiezingen van 1999 startten Vankrunkelsven en
gewesten’.
zijn afdeling Laakdal een moddercampagne tegen Van Dijck. Men wou hem “verbannen” naar de Kamerlijst, maar tevergeefs. Vervolgens eiste Vankrunkelsven de eerste plaats op de
Reynebeaus analyse steunt op een overigens dubieus - uitgangspunt. In de gewesten heersen kabouters zonder zin voor verantwoordelijkheid. Zij gooien de Europese geplogenheden graag overboord om hun eigen willetje door te drukken. Gelukkig is daar de Belgische staatsman, die ons beschermt tegen avonturen.
de Vlaamse en Waalse verzuchtingen? Dat die nu kunnen genegeerd worden, maar morgen niet meer? Of dat zo’n achteruitgang is, durven wij dan weer betwijfelen. Wel stelt Reynebeau, onbedoeld, scherp dat ook na de splitsing van landbouw eerst een Belgische standpunt moet worden gevonden, vooraleer we in Europa kunnen meespelen. Van een rechtstreekse landbouwstem van Vlaande-
Zo blijft van Reynebeaus ogenschijnlijke objectieve ontleding, louter steunend op de vraag ‘wat is goed’, eigenlijk niet veel over. Hij heeft zijn dog-
ren (en Wallonië) in Europa zal ook morgen geen sprake zijn. Daar zullen we met Belgische stem moeten blijven spreken. Reynebeau moet nog niet té ongerust zijn.
partij is daarvoor nog altijd nodig. Herman Wilms Vorst-Brussel
ANCIAUX EUROPEES In vorige Doorbraak schrijft u dat Vankrunkelsven niet kon beletten dat Anciaux op de Europese lijst ging staan. Dat verliep anders. In ons arrondissement Turnhout weigerde Vankrunkelsven in 1995 de eerste plaats op de lijst voor de Vlaamse Raad. Hij was geen stemmentrekker en niet zeker van een goed resultaat. Ik nam contact met Kris Van Dijck, die uiteindelijk werd verkozen.
Senaatslijst. Daarom moest Bert Anciaux naar de Europese lijst, want ook in Brussel-Halle-Vilvoorde was er voor Bert geen plaats. Gevraagd waarom hij persé in het Vlaams Parlement wilde, zei Vankrunkelsven letterlijk: ‘Ik moet toch met iets mijn kost verdienen!’. Hij is de man die ons de onzalige alliantie met de hersenschim ID21 door de strot duwde. Hij eigende zichzelf het covoorzitterschap van de Costa toe. Hij heeft Bourgeois constant bestreden.
ma’s, zijn fetisjisme. Belgische ministers zijn verantwoordelijke staatslui, gewestelijke (de naam alleen al maakt duidelijk dat het hier alleen kabouters kan betreffen) ministers spelen ‘solo-
‘De ervaring belooft niets goeds voor België’s zeg in Europa’s landbouwbeleid. Want de gewestelijke klerken van
Peter De Roover
Klara Hertogs Turnhout
11
DOORBRAAK nr. 4 - april 2001
OPNINIE
werden lange tijd door andere volkeren overheerst en werden pas in 1991 onafhankelijk. Drie kleine culturen willen geen “Baltisch federalisme”, maar doelbewust met eigen taal en cultuur leven. Tijdens de uitzending viel het mij meermaals op dat hun geschiedenis veel gelijkenis vertoont met wat de Vlamingen meemaakten. Naar het voorbeeld van de Baltische staten moe-
KLERKEN EN STAATSLUI
ZELFBESCHIKKINGSRECHT
BEVORDEREN
BUITENLAND
EEN VLAAMSE VAN CONGO
BENADERING
Een Vlaams reflex is weg te blijven uit Congo, omdat het een Belgische kolonie was. Maar indien wij onze eigen culturele identiteit willen vrijwaren, dan moeten we het zelfbeschikkingsrecht bevorderen voor alle volkeren, en in alle werelddelen. En Congo’s verbrokkeling leent zich perfect voor een eerste experiment in Zwart-Afrika.
CONGO BARST De noordoostelijke helft van Congo wordt bezet door de opstandelingen van Bemba, de opstandelingen van Congolese Vereniging voor Democratie (CVD, strekking Goma) en door de legers van Oeganda en Rwanda. De zuidwestelijke helft valt onder het bewind Kabila, recht gehouden door de troepen van Zimbabwe en van Angola. Alle buitenlande troepen buiten Congo’s grondstofrijkdom uit. Het is onwaarschijnlijk dat Rwanda het besluit van de Veiligheidsraad nu zal naleven om zich uit Congo terug te trekken. In 1994 werden in Rwanda meer dan een half miljoen Toetsi’s en gematigde Hoetoe’s door de radicale Hoetoe’s vermoord. En die radicalen vluchtten Oost-Congo in. Tegen hun weerwraakaanvallen bracht Rwanda in 1997 Laurent Kabila aan de macht, en toen die in 1998 van kamp veranderde liep Rwanda samen met Oeganda Congo onder de voet. Maar de gevluchte Rwandese Hoetoe’s, de Boeroendese Hoetoe-opstandelingen en de Maï-Maï blijven weerstand bieden. In Kivoe bevechten de Hema-Hoetoe’s bovendien de Lendu-Toetsi’s. En de Oost-Congolese bevolking kant zich tegen de Rwandese Toetsi-bezetting. De CVD is een stropop van Rwanda, en Bemba een stropop van Rwanda’s bondgenoot Oeganda. Ook met Joseph Kabila blijft de kern van het Congolese vraagstuk, de Hoetoe-Toetsi kwestie,
van 1921 splitste België op in eentalige zones. En de taalgrenswetten van 1962 en 1963 hebben die grenzen gebetonneerd. Alleen in het tweetalige Brussel en in de Rand met faciliteiten zijn de Vlamingen en de Franstaligen onvoldoende uit elkaar gehaald, en zijn er bijgevolg strubbelingen. Het territoriaal uiteenhalen van verschillende cultuurgemeenschappen is ook voor Congo, Rwanda en Boeroendi de oplossing. Er moeten in die drie landen afzonderlijke leefgebieden ingesteld worden voor Hoetoe’s en voor Toetsi’s. En die leefgebieden moeten zelfbesturend zijn. En of ze nu federaal of confederaal gebonden zijn ofwel totaal onafhankelijk worden, ziet men later wel. Het regelen van het Hoetoe/Toetsi-geschil is de sleutel tot vrede en ontwikkeling in deze drie landen. De mogelijkheid dat ze in verschillende staten uit elkaar vallen mag men daarom niet uit de weg gaan. Een eerste stap zou zijn dat de Vlaamse regering, ook als gefedereerde deelstaatregering, zich als bemiddelaar aan Oeganda, Rwanda en Boeroendi voorstelt. Die laatste twee zullen zich kanten tegen hun eigen opsplitsing, maar alle drie zullen ze oren hebben naar de opsplitsing van Congo. En dat is een begin. Ook een Amerikaanse verantwoordelijke heeft al een soortgelijke oplossing voorgesteld.
seerd (Boerenbond en boerengilden) en door boerenleenbanken het Vlaamse spaargeld hiervoor opzij laten zetten. Wij hebben ook technische kaders en een eigen elite ontwikkeld door onderwijs in eigen taal. We kunnen dus hetzelfde doen in Afrika. We helpen er de zwarten een onderwijs in eigen stamtaal te ontwikkelen. Vooral omdat de Vlaamse missionarissen van Scheut woordenboeken en spraakkunsten van veel stamtalen hebben opgesteld. En op die manier bekomen we dan een stam-elite die de bevolking via een nieuw verenigingsleven tot een moderner en industriëler geestesgesteldheid brengt. En pas dan kan ook de economische ontwikkeling beginnen. Als pilootproject zouden we bijvoorbeeld via Oeganda de Evenaarsstam van Bemba kunnen kiezen. En natuurlijk zal deze ontwikkeling van een Afrikaanse stamidentiteit weldra ook tot vorming van een staat of een deelstaat leiden. De Organisatie van Afrikaanse Eenheid, die de koloniale grenzen wil behouden, zal natuurlijk tegen zijn. En grote Westerse landen, die met een dominante cultuurgroep kleine cultuurgroepen overheersen, zoals b.v. de VS, het VK, Frankrijk, Spanje en Italië, zullen ook tegen zijn. Maar politieke stabiliteit komt er alleen door het territoriaal afscheiden van iedere cultuurgemeenschap, en economische ontwikkeling komt er alleen vanuit de eigen culturele identiteit. Dat is de Vlaamse ervaring, en dat is ook de Vlaamse boodschap. Aan ons Vlamingen om door het goede voorbeeld de rest van de mensheid te overtuigen van deze sleutels tot stabiliteit en vooruitgang.
dus verre van geregeld.
TERRITORIAAL SPLITSEN Vlaanderens politieke ervaring binnen België kan hier nuttig zijn. Wij kennen geen burgeroorlog, geen bomaanslagen. En de reden is dat wij tot territoriale scheiding van Vlamingen en Franstaligen zijn overgegaan. De wet
DOORBRAAK nr. 4 - april 2001
VLAAMSE ERVARING In de Rwandese en Oegandese bezettingszones zou de Vlaamse regering een ontwikkelingshulp (gefedereerd in 2004) kunnen opstarten die dit opsplitsingsbeleid ondersteunt. Vanaf 1890 hebben wijzelf onze landbouw via het verenigingsleven gemoderni-
12
Marcel Gunst
VEELSTROMENLAND Een kat vindt er amper haar jongen nog in, in het Vlaams-nationale tijdschriftenlandschap. Elk jaar verschijnt er wel iets nieuws. En veel te weinig bladen verdwijnen. Er heerst al jaar en
zeel te trekken, daar ligt geen socioloog nog van wakker. De Vlaamse Beweging beweegt amper nog. Hoogstens in de marge. Maar dat juist dat naakte feit de Beweging is al sinds mensenheugnis uit het politieke epicentrum verbannen - niemand tot nadenken blijkt te zetten, is al te triest. DOORSTROMING, GRATIS VERKRIJGBAAR NA BERICHT OP
DOORSTROMING @ PANDORA .BE
Voorts werk van de jonge Bruggeling Bart Van Waesberghe in een nogal overbodig stuk over partijpolitiek Vlaanderen. Ook hier weer het luiden van dezelfde centrumrechtse noodklok. We weten ondertussen allemaal dat Vlaanderen nood heeft aan een centrumrechts opinieblad - dat in de steigers staat! - en een heuse centrumrechtse partij. Bart en Jaak geven Doorstroming trouwens een duidelijk neo-
complete en heel omvangrijke archief van zijn onderwerp systematisch onderzoeken. Alleen al daarom is dit boek een verrijking. Tijdens de oorlog wilde Van Cauwelaert enerzijds de afstand tussen het activisme en de loyale Vlaamse bewegers zo groot mogelijk maken, en anderzijds de Belgische regering onder druk zetten om van hun zijde beloftes voor na de oorlog te verkrijgen. Dit laatste mislukte door het onbegrip, de vooroordelen en het verzet van de
Waarin iedereen een forum vindt voor zijn of haar gedacht.
schoenen van Albert en het Belgische establishment. Deze barst verbreedde naderhand tot een onoverbrugbare
Want de gedachten zijn vrij, zoveel is duidelijk. Maar of dat in alweer een nieuw tijdschrift moet, blijft de vraag. Met het zeer degelijke - en gratis - blad
kloof. Daarnaast besteedt Lode Wils ruimschoots aandacht aan de persoonlijke en familiale ontwikkelingen van zijn hoofdfiguur.
Secessie, speelt Doorstroming op dezelfde markt. Wat de “unique selling position” is van het laatste, is nog niet duidelijk. Maar mag je dat al afleiden uit
uit het al bijzonder kleine Nationalistisch Verbond. In de wandelgangen ook wel Nutteloos Verbond (NV) genoemd. De ex-NV-leden zetten hun vi-
een eerste nummer? Afwachten is dus de boodschap. Onder meer op een betere opmaak. Want het oog wil ook wat! Alleen: wachten tot wanneer?
sie, die ze al jaren in het NV-blad Het Verbond verkondigden, onverdroten verder in het nieuwe Doostroming. Dat nieuwe blad - en dat is pas nieuw - is
Want nergens in het blad staat hoe vaak deze nieuwe periodiek zal verschijnen…
geen papieren tijdschrift meer maar voor het eerst een elektronisch blad. Ook de Vlaamse Beweging vindt dus duidelijk haar weg op het wereldwijde web.
KDr.
Maar we lezen Jaak na al die jaren nog steeds met plezier (hoewel zijn artikels wel wat korter kunnen om net dezelfde boodschap te brengen). Onderbouwd, met kennis van zaken - vooral uit Nederland - en met een duidelijke diepgang die vele meningen en teksten uit
Hiervoor kon hij als eerste vorser het
conservatief karakter. Ze kiezen duidelijk en bewust voor de gemeenschap(pen). In eigentijdse termen kan Doorstroming een Vlaams - de heren zullen liever lezen: Zuid-Nederlands - communautaristisch ideeënblad worden.
Vorige maand verscheen het eerste nummer van Doorstroming. Een nieuw initatief van een afgescheurde groep
Wat u van Doorstroming mag verwachten? Hetzelfde als wat u vroeger in Het Verbond kon lezen. Dat wil zeggen: de betere stukken uit datzelfde tijdschrift. Psycholoog en Doorbraak-medewerker Jaak Peeters tekent allicht opnieuw voor de helft van de stukken.
gebeurtenissen vanuit het oogpunt van Van Cauwelaert behandelt.
Franstalige ministers en vooral van koning Albert I. Over hem velt Wils een hard oordeel. De auteur legt de schuld voor de “barst in België” duidelijk in de
Als geheel vormt dit boek een lezenswaardige en verrijkende studie. Tevens is het een mooie aanvulling voor lezers die De Frontbeweging van Daniël Vanacker lazen. Wel is het godgeklaagd dat uitgeverij Houtekiet naliet het boek van een register te voorzien.
PJV
DE BARST IN BELGIË
LODE WILS, FRANS VAN CAUWELAERT EN DE BARST IN B ELGIË, 1910-1920. HOUTEKIET, 318 BLZ., 890 FR. ISBN 90 5240 581 6
Het tweede deel van de Frans van Cauwelaert-biografie van Lode Wils bestrijkt de periode vanaf 1910 toen Van Cauwelaert namens de Meetingpartij in het parlement Edward Coremans opvolgde, en eindigt in 1919 toen hij na de oorlog alle Vlaamse krachten wilde verzamelen achter zijn minimumprogramma dat de eentaligheid van Vlaanderen wilde realiseren. Tweederde van het boek handelt over de Eerste Wereldoorlog. Wils neemt niets terug van zijn stellingen die hij al in 1974 in zijn boek Flamenpolitik en Aktivisme poneerde. Enkel dat hij nu de
13
DOORBRAAK nr. 4 - april 2001
BOEKEN
dag een inflatie. Vlaanderen blijft een veelstromenland van ikjes en verenigingetjes, waarbij elke sociëteit maar écht is, als het ook een tijdschrift heeft. Waarom de flaminganten van de 21ste eeuw er niet in slagen aan eenzelfde
de Vlaamse Beweging lang niet meer kennen. Daarnaast Marcel Gunst, ook al Doorbraak-medewerker, die zijn geopolitieke of geojuridische stokpaardje ook hier verder mag berijden.
DA AR
G A AT Z E….
VLIEGTUIGLAWAAI (2)
Kamervoorzitter Herman De Croo heeft zich weer eens vergaloppeerd. Wat kan je anders verwachten van iemand die dagdagelijks zijn ros bestijgt en temidden van zijn boerenknechten en boerenmeiden hoogdravend zijn landouwen overschouwt. Als je er daarnaast nog de gewoonte van maakt om als gesteld lichaam, op hogen troon gezeten, je wijsheid aan de man en de vrouw te brengen, dan is het niet zo verwonderlijk dat zelfs een oppergod - niets menselijks is hem vreemd - al eens een skeve skaats rijdt. Nu mogen ook de taalwetten of althans een deel ervan eraan geloven. Met de zegen van de allerhoogste moeten de taalwetten kunnen worden versoepeld worden. Ouders moeten vrij kunnen kiezen in welke school hun kinderen ingeschreven worden, los van het taalstelsel van de ouders. En de taalinspectie is ook al niet meer van deze tijd. Ze is nog maar net met veel moeite en na een jarenlange sabotage weer aan het werk gezet. Stel je zelfs voor dat Waalse ouders met een valse taalverklaring hun kindlief in een Vlaamse school in Brussel konden laten inschrijven. De beide nog maar pas benoemde taalinspecteurs hebben daar nu een stokje voor gestoken en dat is meteen een doorn in het oog van de alwijze baron van Brakel. In het Europees Jaar van de Talen moet zoiets best kunnen, vindt mister Michelbeke. Wij lezen wel ten allen kante dat dat Europees Jaar vooral bedoeld is om de kleine broertjes ook hun plaats onder de zon te gunnen, tot het Luxemburgs, het Iers en zelfs het IJjslands toe. Dat je daarom de zwakkere broertjes eventueel met wat wetten wat bescherming moet bieden is compleet achterhaald. Zijn partijgenoot minister Marc Verwilghen - met het kruisbeeld van de rechtzaal naar de wilgen -- van Justitie heeft trouwens het goede voorbeeld gegeven. Als er te weinig Franstalige kandidaat-rechters voor het taalexamen Nederlands in Brussel slagen, dan moet je er liefst tientallen benoemen zonder diploma. Just is just. In datzelfde Brussel wordt met de taalwetten ook nog elders een loopje genomen. Een taalhoffelijkheidsakkoord moet dan maar de met zoveel moeite in zowat honderd jaren bevochten taalwetten vervangen en op de koop toe wordt dat miminum- minimorumakkoord dan nog eens afgezwakt met voorlopige benoemingen in afwachting van een examen dat de honderden onwettelijk benoemden misschien ooit eens zouden willen afleggen. Op de koop toe blijven de niet-geslaagden rustig zitten. Het Septemberdecreet stelt dat de bedrijven in Vlaanderen in de contacten met hun personeel verplicht het Nederlands moeten gebruiken. Politicoloog Kris Deschouwer, VUB- en VRT-specialist inzake verkiezingen en nog zoveel meer, zet daar nu in een studieopdracht van de Vlaamse Gemeenschap een dik vraagteken bij. De brave Robert Vandezande, peetvader van dit decreet, heeft nog maar net dit aardse tranendal verlaten, en daar komt de alwijsheid Alwijsheid verkondigen dat ook dit decreet niet meer van deze tijd is. Zand erover. De taalwet gaat inderdaad aan het skuiven, zo skuddekopt Uw Wilhelmus
COLOFON Doorbraak is een uitgave van het Vlaams Diensten Centrum vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus). Hoofredacteur: Dirk Laeremans - Eindredactie en redactiesecretariaat: Jan Van de Casteele Kernredactie: Karel Adams, Jan Van de Casteele, Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, Herman De Mulder, Anke Nobels, Peter De Roover, Steven Vergauwen, Jürgen Constandt, Sooi Daems. Redactie-adres: Passendalestraat 1a, 2600 Berchem. Tel (03) 366 18 50 - Fax (03) 366 60 45 e-post: redactie@doorbraak.org - internet: www.doorbraak.org - abonnementen: secretariaat@doorbraak.org
De zgn. Chabert-route dateert van eind jaren ‘70 en was een ideetje van toenmalig Minister van Verkeerswezen Jos Chabert. Tijdens het weekend verbleef die in zijn villa in Meise en om zijn rust te garanderen werd het verkeer boven Brussel geleid.. Deze route is nu afgeschaft en de vertrekkende vliegtuigen moeten, net zoals tijdens de week, met een wijde bocht rond Brussel vliegen. Pittig detail: alhoewel de beslissing al op 10 februari in de media werd bekendgemaakt, was men vergeten de betrokken luchtverkeersleidingdiensten te verwittigen. Daar kreeg men pas op 23 maart de opdracht om de vertrekroute niet langer te gebruiken.
VERSTOPPERTJE CVP-er EricVan Rompuy, die zelf in Zaventem woont, kapittelde Vlaams milieuminister Vera Dua omdat die, in tegenstelling tot haar collega van het Brussels gewest, nog steeds geen Vlaamse geluidsnormen uitvaardigde. Dua verstopt zich nu achter Guy Verhofstadt, die op een toekomstige interministeriële conferentie de gewesten op één lijn wil krijgen met milieunormen die ‘coherent’ zijn met het federale akkoord. Op de eerste VlaamsBrusselse bijeenkomst op ministerieel niveau van 15 maart, kwam men intussen overeen om een werkgroep te laten onderzoeken hoe de geluidsoverlast over beide gewesten gelijk kan verdeeld worden.
ALBAIR Als het momenteel met de alliantie Sabena-Swissair niet goed botert zal het niet liggen aan Albert II, net zoals Boudewijn een fervent supporter van ons nationaal vliegend symbool. Volgens onze confraters van Le Soir behandelt het Hof de grote bonzen van Swissair met alle egards. Op een concert “ten paleize” voor de buitenlandse investeerders, eind vorig jaar, mocht de top van Swissair de spits afbijten. Vervolgens ging Albert in Zwitserland op bezoek bij Swissair en naar het schijnt heeft hij ook nogal wat invloed op het
Abonnement: 585 fr. voor een abonnement van 12 maanden. Studentenabonnement: 385 fr. voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling. Internet-abonnement: 385 fr. voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet -abonnement. Abonnering door storting op rekening 409-9591911-13 van Doorbraak met vermelding van het type abonnenment.
kabinet van minister Daems.
Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw. U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van 600 fr. op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging , toegestuurd.
BROCHURE WALLONIË
Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Vormgeving: Tweddle Litho of Europe, E. Walschaertsstraat 15/3, 2800 Mechelen, 015-45 18 20 Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Passendalestraat 1a 2600 Berchem.
DOORBRAAK nr. 4 - april 2001
BDBH
De VVB organiseerde twee Van Maerlantontmoetingen over Wallonië. De verslagbrochure (150 fr.) kan worden aangevraagd bij VVB, Passendalestraat 1a, 2600 Berchem, 03 366 18 50.
14