2001.09.Doorbraak by Vlaamse Volksbeweging vzw

België Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828

ISSN 0012-5474

Maandblad oktober 20 01

Vlaanderen staat in Europa

BEELD-SPRAAK

Afgiftekantoor Antwerpen X Passendalestraat 1a 2600 Berchem

GLOBALISERING EN EIGENHEID

Waar diversiteit en eigenheid verdwijnen, kwijnt het leven. Prof. Jacques Claes over de kwalijke trek van de Westerse cultuur om alles uniform te maken. VLAANDEREN, EUROPA EN DE WERELD. WAAR ZIT DE MACHT? VELEN TWIJFELEN, SOMMIGEN HEBBEN ANGST, ANDEREN GAAN DOOR HET LINT. NET VOOR DE MANIFESTATIES IN GENT EN BRUSSEL KRUIPT DOORBRAAK ONDER DE PARAPLU VAN HET ANTIGLOBALISME.

BEVRIJD

ONS VAN DE POLITIEK

Guy Verhofstadt heeft werkelijk zijn best gedaan. Zijn open brief aan de antiglobalisten (26 sept) is een uitstekende poging om andersdenkende burgers van hun gelijk te overtuigen. ‘Als er niet dat zinloze geweld was, zou je haast applaudisseren voor de antiglobalisten’, veinst de premier, waarna zijn grote gelijk van het papier druipt. ‘Wat is er ineens zo fout aan de mondialisering? Ik zie tegenspraak in jullie denken. Tot voor kort zongen jullie de lof van de wereldwijde markt, en plots vinden jullie globalisering een soort builenpest’. Wie vanuit een sociaal, democratisch, ecologisch of nationalistisch perspectief correcties vraagt, zal van de weldenkende Guy allicht vol blijdschap vernemen dat ‘nogal wat antiglobalisten vervaarlijk de richting uitgaan van extreem-rechts’. Dat is immers ook tegen de almacht van de multinationals en ‘blijft maar doorzeuren over het verlies aan identiteit’. Dat Verhofstadt bezorgdheid om identiteit - in casu Vlaamse identiteit - verfoeit, is geen verrassing. Het is erg dat zelfs Yves Desmet hem moet wijzen op het feit dat ‘de bescherming van de mozaïek van talen en cultuurgemeenschappen ook een vereiste is om een globale wereld leefbaar te houden’ (DM, 26 sept). Maar

dat hij met deze dooddoener en een pretentieuze preek de hele antiglobalistische beweging meent te kunnen bekeren, is lachwekkend. Vol arrogantie luidt het verdict: ‘Juiste vragen, maar foute antwoorden. We hebben niet minder, maar meer globalisering nodig. Een totale liberalisering van alle markten’… Bevrijd ons van de politiek, zo klinkt het bijna, en dan komt alles goed. Verhofstadt I, zou beter eens gaan presteren in plaats te marchanderen met lege dozen. Veiligheid, politie en justitie, migranten en asielzoekers, buitenlandse politiek, staatshervorming, sociale vrede, gezondheidszorg… Er is nog werk aan de winkel, toch? Een Europese Verhofstadt zal bij sommige kijkbuismensen enige indruk maken - maar op 1 januari ontglipt hem die EU-bliksemafleider. Golven van links en rechts zullen weer feller tegen het regeringsschip aanslaan. Een schip met veel stuurlui, maar nauwelijks richting. Is het ondenkbaar dat de economische recessie - versterkt door de nasleep van de wereldterreur - het schip volledig stuurloos maakt? Dat de kapiteins ruziën om de geldvoorraad tot er muiterij uitbreekt? Het wordt nog leuk voor de kapers. JVdC

VLAANDEREN ZET DE HELM OP

4-5

Na Nice, Gothenburg en Genua verenigen de “globalisten aller landen” zich dit najaar in Vlaanderen. Is er in die brede beweging plaats voor Vlaamsnationalisten?

DE ZUIDERSE ZIEKTE

6-7

Het rommelt in de ziekenhuizen en bij de artsen. Er moet bespaard worden. Zuinige Vlaamse artsen en ziekenhuizen vragen steeds nadrukkelijker de splitsing van de gezondheidszorg.

OUDE VU EN DE NIEUWE PARTIJ*

8-11

De Volksunie is niet meer. Het verhaal van de laatste slag (blz. 8) een een blik op de ondergang van het VU-establishment (blz 11)

AMAI MICHEL

André Monteyne over het gestuntel van een minister die de wereld ons benijdt

HELDERE HEMEL

Voor veel paarse ministers bestaan er geen problemen. Dat is eens wat anders dan gezond boerenverstand.

GEKNOEI

PERSWIJS Geert Bourgeois in De Standaard, 16 augustus: ‘Onze opdracht zou zijn volbracht, heet het. Maar schrijven ze de SP af omdat de acht-urendag is gerealiseerd? We leven in een liberale democratie. Moeten daarom de Vlaamse Liberalen en Democraten verdwijnen? Ik heb veel respect voor Schiltz’ prestaties uit een ver verleden. Hij is een man uit de vorige eeuw. In zijn tijd ging het tussen federalisme en unitarisme. Herinner u de slogan: unitair nee, federaal ja! Nu gaat het om een rechtstreekse stem in het Europese koor en om Vlaamse assertiviteit. De Vlaamse welvaart is verworven, nu moet die welvaart in Vlaamse handen komen.’ Luc Van der Kelen in Het Laatste Nieuws, 17 september: ‘Wie de idealen afzweert, zoals de groep rond Bert Anciaux, is gedoemd te mislukken. Het project ID21 was een radicaal nieuw begin, maar het was daarom het begin van het einde. Het wegstemmen van het ministerschap van Anciaux had een teken aan de wand moeten zijn, dat de vernieuwing niet werd gedragen door een meerderheid.’ Louis Tobback in Bonanza, 20 augustus: ‘Ik stel vast dat er in Vlaanderen een opiniemonopolie bestaat dat decreteert wat progressief is en wat niet, dat decreteert wat goeie muziek is en wat niet, dat decreteert wat vooruitstrevende kunst is, en wat niet. Dat is catastrofaal.’ Steve Stevaert in Dag Allemaal, 28 augustus: ‘De SP zal Vlaams zijn of zal niet zijn. Daarover kan geen discussie meer be-

staan. (…) en al menen sommigen binnen de SP nog steeds dat het Vlaamse verhaal geen socialistisch verhaal is, toch moeten we dit beheersen willen we het leven van onze mensen kunnen verbeteren.’ Koen Raes in De Morgen, 1 september: ‘Ik heb het altijd al een wat vreemde bedoening gevonden om dezelfde mensen die terecht met emancipatorische argumenten allerlei tradities en gebruiken uit de eigen cultuur onderuit hebben gehaald, vandaag te horen argumenteren voor begrip voor volstrekt antiemancipatorische tradities uit andere culturen.’ Derk Jan Eppink in De Standaard, 5 september: ‘De Vlaamse bestuurscultuur is nooit zo gekenmerkt door gauchisme als nu. De centrum-linkse vijver is overvol: SP, Agalev, een deel van de VLD, de VUToekomstfractie, Van Heckes CDC, ID21. De niche zit eerder centrum-rechts, dat in Vlaanderen sociologisch sterk is vertegenwoordigd in het electoraat. Dat segment is nu politiek op de dool. Er ligt dus terrein braak.’ Pieter De Crem (CD&V) in Knack, 5 september: ‘Over onze relatie met de PSC kan ik kort zijn: het is af. (…) Als de PSC zelf aan regeringsdeelname denkt, dan zal ze dat zelf moeten waarmaken. Dat houdt uiteraard ook risico’s in, want dat maakt asymmetrische scenario’s mogelijk. De breuk met de PSC wijzigt het politieke handelen van de CVP niet, maar zal wel de Belgische politieke veranderen.’

Tijdens het voorbije jaar stond de VDAB in voor 56,7% van de meldingen van niet-werkwilligheid, de Brusselse Orbem voor 34% en de Waalse Forem voor slechts 9,3%. 73,1% van de gesanctioneerde werklozen - die dus niet op zoek gaan naar een job - woont in Vlaanderen, 17% in Brussel en 9,9% in Wallonië. Weet dat 52% van de werklozen uit Wallonië afkomstig is en slechts 32% uit Vlaanderen. ‘Dan worden deze cijfers nog hallucinanter,’ besluit Guido Muelenaer in Trends. (9 aug.)

DE VLAAMSE MOTOR Nu de economische motor begint te sputteren, moeten federale en Vlaamse overheid op zoek naar gepaste maatregelen. Voor de Vlaamse ministerpresident Dewael moet de vennootschapsbelasting omlaag en moet er een tweede fase komen van de lastenverlaging. Vraag is alleen of de Franstaligen daar ook zo over denken. ‘De tijd dat Vlaanderen zijn toekomstmogelijkheden gehypothekeerd zag omdat men in Wallonië op een andere golflengte zat, die tijd moet voor mij definitief voorbij zijn. Als het federaal niet of onvoldoende gebeurt, moeten wij onze verantwoordelijkheid opnemen’. Een nieuwe staatshervorming acht hij daarvoor niet nodig. Wel de vestzak-broekzakoperatie door acht miljard te verschuiven van subsidies naar lastenverlaging. (HLN, 3 sept)

EUROPA EN TALENOORLOG In het Europees Parlement kost vertolking en vertaling nu al meer dan een miljard frank per jaar. Straks krijgt de EU er tien nieuwe talen bij, na de uitbreiding naar Midden- en Oost-Europa verviervoudigt dat bedrag. De Britse conservatieven willen Engels als enige werktaal. De Nederlanders spreken nu al vaak Engels, omdat ze vinden dat ze bij rechtstreekse vertolking onvoldoende begrepen worden. Bart Staes (Toekomstgroep) vindt dan weer dat het systeem van brugtalen (een vertaling via hoofdtalen) de meertaligheid bedreigt. Marianne Thyssen (CVP) is kordaat: ‘We moeten bereid zijn om voor meertaligheid te betalen en niet demagogisch doen over de kostprijs. Taal is macht en als we een andere taal moeten spreken, verliezen we invloed. Fransen en Duitsers zetten zich onlangs schrap tegen de Engelsen. Een

DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2001

KINDEROPVANG EN CHAMPAGNE

wens wel hard onderhandeld. Toen ikminister werd, ging 60 procent van het Fonds naar Wallonië, en 40 naar Vlaanderen. Nu is dat fifty-fifty. (De Morgen, 31 aug)

EN NOG EENS CAMERA’S Steve Stevaert blijft bij zijn “flitsplan” en wil tegen het eind van de legislatuur een kwart van de Vlaamse kruispunten (350) onbemand bewaken, maar de teller staat voorlopig op 24. De controle en vervolging zijn federale materie, en daar nijpt het schoentje. Een jaar geleden lachte men zich te pletter toen Stevaert de regionalisering van de verkeerscode bepleitte. Duquesne (Binnenlandse Zaken), Durant (Verkeer) en Verwilghen (Justitie) zouden strenger optreden. ‘Ik reageer als een onbemande camera: ik geloof enkel wat ik zie’, zei Stevaert - ook al gecounterd na zijn voorstellen om inhaalverbod voor vrachtwagens, dobli-spiegels en maximumsnelheid van 70 op gewestwegen en hij dreigde met een regeringscrisis.

AUTOSTRADE VOOR HET BLOK Geert Bourgeois twijfelt aan het nut van het cordon sanitaire. ‘We leggen een autostrade aan voor het Vlaams Blok’ zei hij op Studio Brussel (22 sept). Wellicht zet hij met die eerste voorzichtige nuancering de poort wel open voor de terugkeer van een klein deel van de naar het Blok verhuisde VU’ers. Maar de angst voor de banbliksems van de cordon-hogepriesters zit er nog diep

DIVERSITEIT EN EIGENHEID VERDWIJNEN, KWIJNT HET LEVEN

EENHEID

EN ENIGHEID

In Seattle begon het. Göteborg nam de draad op. En Genua was de voorlopige paukenslag in een stuk waarvan het laatste bedrijf nog lang niet geschreven is: de antiglobalisten zijn op het wereldtoneel verschenen. Bovendien niet fluisterend. En met een martelaar als gedroomd contrapunt. Voer voor analisten en commentatoren. Je kan ze links plaatsen. Maar ook rechts valt er voor hen een plaats te ruimen: in hun weerstand tegen ontwortelende globalisatie, hebben zij blijkbaar oog voor het vertrouwde en het eigene. Overigens, wat betekent rechts en links nog in de adembenemende veranderingen van deze tijd? Natuurlijk is globalisering een kaap die niet meer te omzeilen valt. De wereld is kleiner aan het worden en allerwegen zitten we op elkanders lip. Vrij vervelend, dat wel. Anderzijds legt die globalisering ons geen windeieren. Daarom willen we haar eigenlijk: omwille van het smeer zijn katten bereid veel af te likken. Eigenlijk mekkeren we over datgene wat we on-

bedreigende globalisering huist natuurlijk ook in en om Europa.

der geen beding kwijt willen. In die ambiguïteit wordt de homo sapiens (waar verdienen we die naam; sapiens betekent wijs) overigens hoogst inte-

met België voor een groot deel terug te voeren op een tekort aan subsidiariteit. Er wordt met kracht een Belgische globalisering in stand gehouden

ressant.

die velen in Vlaanderen niet zint.

Waar we eigenlijk allemaal bang voor zijn - de enen revolterend, anderen accepterend - is de kwalijke trek van de Westerse cultuur alles uniform te maken. Dat heeft te maken met onze rationaliteit. Hardop droomt de ratio van één systeem, waarin alles geplaatst, begrepen en gecontroleerd kan worden.

Gezondheidszorg en fiscaal beleid zijn twee openliggende wonden onder een kunstmatig Belgisch vel. De opvattingen over onder meer zorg en fiscaliteit liggen zo uit elkaar dat zij niet meer op één noemer kunnen gegrond worden. De Belgische vlag die zich alleen nog breed ontrolt op de hete adem van voetbalsupporters in een laaiend stadion, is niet meer sterk genoeg om twee ladingen, zo ver-

In het begin van de Dertigjarige Oorlog, dus iets na 1618, zit René Descartes in Ulm, Duitsland. Huizen en straten aldaar bekijkend, schrijft hij, vindt hij hun stijl te heterogeen, beelderig wel, maar te verscheiden. Hij zou de voorkeur geven aan een stad strak gebouwd door één architect vanuit één alles dominerende module. Descartes zou zich verkneukelen, meer: zich diep verheugen als hij nu door het Westen zou reizen. Alles lijkt meer en meer op elkaar: alles eieren uit dezelfde korf. En daar precies zijn we bang voor. Diep weten we, niet vanuit boeken maar vanuit het bestaan zelf, dat diversiteit bron en ader is van leven. Waar diversiteit en eigenheid verdwijnen, kwijnt het leven. De angst voor

Uit de afkeer tegen die evolutie is de roep ontstaan om subsidiariteit. Vreselijk woord, maar zinnig van inhoud: beslissingen moeten genomen worden zo dicht mogelijk bij het niveau waar ze betrekking op hebben. In feite zijn de problemen van Vlaanderen

schillend als een Vlaamse en een Waalse, te dekken. Voor onder meer de genoemde problemen moet Vlaanderen mee surfen op de grote golf van antiglobalisme. Broodnodig zijn Vlaamse politici, die naam waardig, die dit alles niet alleen inzien, maar ook belijden en verwezenlijken. Eigenheid en enigheid geven adem tegen valse, dus verstikkende eenheid. prof. Jacques Claes

Vervolg blz. 14

DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2001

COMMENTAAR

Mieke Vogels worstelt met ‘een verschrikkelijk dossier’: het Federaal Fonds voor de Kinderopvang. Minister Landuyt (SP) vond dat Vogels daar niet hard genoeg onderhandelde. Uit het antwoord van Vogels blijkt dat ook dit dossier communautair gekleurd is: ‘Als Landuyt het beter kan, wens ik hem veel geluk. Als hij de deal rond krijgt, geef ik hem een fles champagne, wat zeg ik, een bak! Het Federaal Fonds voor Collectieve Uitrustingen - wat een draak - zit volledig verstrikt in een communautair kluwen. Ik heb trou-

WAAR

FOTO DOORBRAAK

Europese talenoorlog dreigt als de Europese instellingen in het najaar bepalen hoe ze de komst van vreemde talen opvangen. (DM, 31 aug)

NATIONALISTEN

ZOEKEN STEM IN HET DEBAT

«GLOBALISTEN

ALLER LANDEN»

VLAANDEREN

Op de slagvelden van Nice, Gothenburg en Genua werkten de antiglobalisten zich in de belangstelling. Uit het niets (?) dook een massa mensen op, die met verschillende motieven ageren tegen oncontroleerbare Europese en wereldleiders, tegen ongelimiteerde vrijhandel of voor het behoud van identiteit. De gewelddadige voorhoede van een erg brede en heterogene beweging ageert volgens een stokoud recept erg revolutionair. Zijn de”globalisten aller landen” - de meerderheid van de contestanten zijn helemaal niet antiglobalistisch - aan een niet te stuiten opmars bezig? Is er in die brede beweging plaats voor nationalisten? In de aanloop naar de manifestaties in Gent en Brussel zocht Doorbraak naar standpunten binnen de Vlaamse Beweging. Het debat komt daar pas goed op gang. Wie er van Vlaamse kant in Gent op 19 oktober zeker bij zijn, zijn de groepen Meervoud en Vrijbuiter, beide ook gelieerd aan de Vlaamse Volksbeweging.

en cultuur worden handelswaar, het ondewijs wordt verengelst, de talen

Meervoud stapt op onder het motto ‘De Vlaamse staat moet onze vakbond in de wereld zijn’, een citaat van Peter De

Staan leeuwenvlaggen en nationalistische standpunten niet op de zwarte

Bernard Daelemans (Meervoud): ‘Wat is de Vlaamse Beweging anders geweest dan het streven naar een soeverein Vlaanderen? Naar een politiek, sociaal en cultureel beleid op Vlaams niveau, zo dicht mogelijk bij de Vlaamse mens? Vandaag onttrekt de politieke mondialisering zelfs beslissingsmacht aan de nationale parlementen. Na een moeizame strijd verworven zaken zoals onderwijs, administratie en bedrijfsleven in eigen taal worden weer bedreigd.’ Meervoud, links en Vlaams, heeft ook verregaande kritiek op de economische globalisering. ‘De wereldwijde markt

kan en moet je niet B ERNARD DAELEMANS : tegenhouden. Maar ‘VLAAMSE STAAT MOET vandaag zijn de gro- ONZE VAKBOND ZIJN’ te bedrijven en concerns heer en meester van het terrein, in die mate dat er zelfs helemaal geen sprake meer is van vrije markt. Wij zijn absoluut geen voorstander van een of ander Sovjetachtig dirigistisch model, wel van een sterkere reglementering van het kapitaal. ‘. Meervoud is ook eurokritisch. ‘In een supranationaal Europa is Vlaanderen nauwelijks van tel. Boeren worden lijfeigenen van de agro-industrie, kapitaal ontsnapt aan elke controle, sociale verworvenheden worden aangetast, media

DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2001

worden miskend’. Meervoud)

(platformtekst

lijst van de antiglobalisten? Daelemans: ‘Wie niet provoceert, hoeft niks te vrezen. Het wordt hoog tijd dat de Vlaamse Beweging laat horen dat een echt democratische en sociale politiek best op het niveau van de nationale gemeenschap wordt gevoerd en niét zoals veel antimondialisten denken op Europees of op wereldvlak. De Vlaamse staat moet inderdaad onze “vakbond in de wereld” worden.’

Ook de groep Vrijbuiter plaatst zich resoluut in het antiglobalistische kamp. Vrijbuiter situeert zich ondubbelzinnig binnen de Vlaamse Beweging, maar haalt ook heel wat inspiratie uit het anarchisme. Vrijbuiter is vooral actief op ecologisch gebied en rond het behoud van het bouwkundig patrimonium. De groep staat al jaren mee in de spits in de actie voor het behoud van Doel. ‘Wie opkomt voor volksnationalisme of regionalisme, voor kleinschaligheid, voor het behoud van diversiteit tussen talen, cul-

FOTO DOORBRAAK

Roover.

FOTO DOORBRAAK

ANTIGLOBALISERING

VERENIGEN ZICH IN

JAN CREVE : ‘GEMEEN SCHAPPEN VAN ON DERUIT ORGANISEREN’

turen en regio’s, kan toch niet anders?’, vindt Jan Creve. ‘In die zin vormt het mondiale kapitalisme zoals het zich nu aandient, voor ons vijand nummer één. Dat wil niet zeggen dat wij ons bekennen tot

het marxisme. Uit het anarchisme daarentegen plukken we wel waardevolle elementen. Gemeenschappen moet je van onderuit organiseren en niet van bovenaf opleggen.’ Ook Vrijbuiter demonstreert in Gent. ‘In sé gaat het om de strijd van (kleine) gemeenschappen, culturen, minderheden tegen de nietsontziende macht van het geld. In die zin mag onze vlag daar niet ontbreken. Het zal de eerste keer zijn dat geel en zwart in zo’n manifestatie aanwezig is.’

Iets afstandelijker reageert Lionel Van denberghe van het IJzerbedevaartcomité. Hij had het in zijn jongste toespraak in Diks- FOTO DOORBRAAK LIONEL VANDENBERGmuide over “gebor- HE : ‘GEBORGENHEID IN genheid in een ei- EIGEN GEMEENSCHAP’ gen gemeenschap” als remedie tegen de globalisering in de politiek, in de media, maar vooral in de economie. Hij zegt neen tegen een Europa dat elk verschil platwalst, maar ja tegen een Europa dat de eigenheid van de volkeren uitbouwt. ‘Dat doen we al heel lang. Al 30 jaar zijn in Diksmuide andere volkeren te gast’. Globalisering bracht volgens hem in een deel van de wereld rijkdom, ‘maar de rijken worden rijker, de armen armer. En dat men niet vertelt dat dat komt door een gebrek aan globalisering in veel arme landen. Die zijn leeggeplunderd door grote ondernemingen’. Over de antiglobalistische manifestaties heeft Vandenberghe een genuanceerd standpunt. ‘De vredesbeweging is daar duidelijk bij betrokken, maar het is jammer dat sommige groepen hun mei 68-terminologie proberen op te dringen en de beweging willen recupereren. Om die reden heb ik de platformtekst voor de betoging in Brugge niet getekend.’

De Nieuwe Partij* van Bourgeois keurt resoluut het straatgeweld van enkele groupuscules af, maar wil het kind niet met het badwater weggooien. Geert Bourgeois zegt als ‘sociaal bewogen volksnationalist’ te kiezen voor een tweezijdig standpunt: ‘Meer globaal, meer lokaal. Meer globaal omdat de economische globalisering haar tegenwicht moet vinden in een democrati-

Bourgeois geeft ook een mogelijke oplossing: ‘Een sociale correctie krijg je wanneer je voluit de democratische controle laat spelen. Ik vind het niet utopisch om te pleiten voor een controle van zulke instellingen door enkele parlementsleden per staat of deelstaat. Voorafgaand aan elke beslissing wordt dan steeds gedebatteerd en gestemd in het eigen parlement, om het stemgedrag van onze vertegenwoordigers te bepalen. Zo krijg je op lokaal vlak steeds een open debat over wereldproblemen.’

‘De globalisering reikt verder dan louter het economische. De samenleving wordt complexer, sneller en mobieler, men

FOTO DOORBRAAK

Bourgeois zegt de wereld naar Vlaanderen te willen brengen en omgekeerd. ‘Ik begrijp niet waarom diegenen die, terecht, een socialer Europa bepleiten, niet in de eerste plaats hun pijlen richten op het totaal gebrek aan democratische inspraak en controle op Europees niveau’.

moet alsmaar GEERT B OURGEOIS : meer weten en le- ‘MEER GLOBAAL, MEER LOKAAL’ ren om nog mee te kunnen en daarbovenop komen nog eens steeds meer vreemde culturele invloeden. Mensen voelen zich onzeker en bedreigd. De eigen culturele identiteit biedt houvast en zekerheid. Vanuit een sterk identiteitsbesef kan je een verrijkende confrontatie met andere culturen aan, zonder enig gevoel van bedreiging. Het antwoord op de globa-

Francis Van den Eynde: ‘Wij hebben 100 000 evidente redenen om niét aanwezig te zijn op de manifestaties van de antiglobalisten’. ‘Vandaag wordt de ongebreidelde vrije markt (economisch globalisme) gekoppeld aan de multiculturele maatschappij (cultureel globalisme). Ik ben daar niet gerust in. Wij zijn niet tégen de vrije markt. Die heeft recht op haar plaats, maar ook niet meer dan dat. De economie mag de politiek niet overheersen, want dan schiet je de democratie voorbij. De mult inat iona ls hebben té veel macht en die moet onder controle komen. Sommigen waarschuwen terecht voor de overheersing van het “marktfundamentalisme’, aldus nog

FOTO DOORBRAAK

sche globalisering. Terecht wordt aangeklaagd dat instituten als het IMF en de Wereldbank er louter een economische logica op na houden en geen enkele verantwoording moeten afleggen aan al die miljoenen mensen met wiens geld ze handelen.

FRANCIS VAN DEN EYN DE : ‘GEEN MARKTFUN DAMENTALISME, MAAR OOK GEEN MULTICULTURALISME’

Van den Eynde ‘Maar wie van de wereld één markt wil maken, wil al gauw de mens reduceren tot één eenheidstype en wil de verschillen tussen mensen en culturen relativeren, weggommen. Grote bedrijven nemen hierin vaak dezelfde rabiate houding aan als de hele linkse club. Ze overgieten zichzelf omwille van de poen met een multicultureel of roodgroen sausje. Kijk maar naar Benetton.’ Deelnemen aan de grote manifestaties tegen globalisering is voor Van den Eynde echter uitgesloten: ‘Zij willen het ene (economische) globalisme vervangen door het andere, dat gekenmerkt moet zijn door multiculturalisme, door open grenzen. De wereld een smeltkroes, geleid door een wereldregering. In Genua werd ook betoogd voor vrije immigratie! Dat is een gevaarlijke droom. Het Vlaams Blok is niet tegen de politie, wij willen geen verwoeste stadscentra’.

felst gekant tegen de antiglobalisten: ‘Massa’s rapporten bewijzen dat mensen beter worden van méér marktbeleid en méér handel. Precies in die vooral zuiderse landen waar de markt zijn gang niét kan gaan - omwille van corruptie, oorlog, politieke guerrilla blijft vooruitgang achterwege.’ Voor Bouckaert zijn veel antiglobalisten te kwader trouw: ‘De beweging wordt gestuurd door links totalitaire groeB OUDEWIJN B OUCpen, die een irKAERT : ‘VERTROUWEN rationele haat heb- IN HET INDIVIDU’ ben tegenover de vrije markt. Een van hun kopmannen in Vlaanderen, Han Soete, hoor ik zeggen dat de aanslagen in de VS niks zijn in vergelijking met de 35 miljoen doden door honger. Dat is gewoon Goebbeliaanse taal. We moeten dit soort kerels van repliek dienen.’ Ook de Gentse prof is niet gekant tegen sociale correcties op het vrijemarktgebeuren, maar waarschuwt wel voor valkuilen. Als antiglobalisten opkomen voor gelijke lonen in de derde wereld, dan zijn ze aan de waanzin toe. Zo krijgen die landen geen kans om zich te ontwikkelen. De vrijemarkteconomie moet er kansen krijgen om er op middellange termijn te leiden tot meer investeringen, hogere productie, het creëren van een middenklasse en uiteindelijk meer welstand. En ja, dat vergt tijd. In Europa was dat ook een langzaam proces.’ Volgens Bouckaert is ook extreemrechts en het cultureel conservatisme niet verstandig bezig, met beweringen als zou de globalisering culturen kapotmaken, de identiteit aantasten: ‘Ik ben er gerust in: de mensen willen geen vervlakking. Eenheidskoek bij Mc Donald’s? Dat is toch niet meer dan een soms welgekomen aanvulling op onze keuken? Denk je dat de Franse keuken erdoor zal verdwijnen? Moeten we bang zijn van de verengelsing? Het verdwijnen van de volkstalen zou een verarming zijn. Maar laat ons toch wat meer vertrouwen hebben in het individu. Mensen willen geen vervlakking’.

Jan Van de Casteele

DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2001

ANTIGLOBALISERING

FLAMINGANTISME HEEFT VOOR SOMMIGEN OOK EEN ANARCHISTISCH TREKJE.

Voor het Blok, maar “in eigen naam”, reageert

Boudewijn Bouckaert (rechtsfaculteit Universiteit Gent en voorzitter van de liberale denkgroep Nova Civitas) is het

FOTO DOORBRAAK

FOTO : DOORBRAAK

lisering is dus niet minder, maar wel meer nationalisme. Op dat Vlaanderen eenieder een warm nest biedt, in een koude wereld.’

ROEP

NAAR SPLITSING GEZONDHEIDSZORG KLINKT STEEDS LUIDER

ZUIDERSE ZIEKTE

Het rommelt in de gezondheidssector. Specialisten staken, gekibbel over een

meer geld krijgen dan zij. Moens is vooral niet te spreken over de besparingsmaatregelen die Vandenbroucke heeft aangekondigd. De besparingen treffen vooral de klinische biologie, de radiologie en de nierdialyses omdat volgens Vandenbroucke die sectoren hun budget overschreden hebben.

De artsenvakbond BVAS (Belgische vereniging van Artsensyndicaten) wordt verweten als “unitaire vakbond” niets te doen aan de communautaire scheeftrekking in de gezondheidssector. Volgens ondervoorzitter Marc Moens is de BVAS wel bereid om mee te werken aan de rechttrekking, maar is het de overheid die daarvoor de eerste verantwoordelijke is. De voorzitter van de Christelijke Mutualiteit, Marc Justaert, vindt dan weer dat de artsenbonden en de ziekenfondsen wel die rechttrekking moeten bewerkstelligen omdat die beter dan de overheid weten hoe dat moet.

ANDERS ZIEK ZIJN De Vlaamse artsen en ziekenhuizen pikken het niet dat zij moeten inleveren terwijl hun Waalse en Brusselse collega’s nog altijd meer geld krijgen dan zij. De Vlaamse radiologen voelen zich ongelijk behandeld. Uit recente cijfers van de commissie-Jadot blijkt dat Vlaanderen 13,014 miljard frank aan medische beeldvorming spendeert, tegenover 9,003 miljard voor Wallonië en 2,480 miljard voor Brussel. In verhouding tot het bedrag dat zou corresponderen met de bevolkingscijfers geeft Vlaanderen slechts 92% uit, Wallonië 112% en Brussel 111%. Indien de uitgaven in Wallonië en Brussel zouden worden herleid tot de gemiddelde index van 100%, zou dat een besparing van 1,239 miljard frank opleveren. Vlaanderen Wallonië Brussel Uitgaven medische beeldvorming (miljarden fr.)

13.014

9.003

2.480

% tegenover

92%

112%

111%

de bevolking

Ook de klinische biologen vinden de besparingen oneerlijk. Zo blijkt uit een nota van de werkgroep-Jadot, die zich bezighoudt met de noord-zuidverschillen in de ziekteverzekering, dat de Vlaamse huisartsen en specialisten minder klinische biologie (bloedproeven en urinetests) voorschrijven dan hun Waalse en Brusselse collega’s. Alle Vlaamse provincies, behalve Vlaams-Brabant, liggen onder het landelijk gemiddelde. De Waalse provincies, met uitzondering van Luxemburg, en Brussel-Hoofdstad liggen erboven.Ook voor de nierdialyse is er een scheeftrekking: in Vlaanderen is

DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2001

Dat Vlaanderen en Wallonië een eigen sociale zekerheid nodig hebben, verkondigt professor en huidig voorzitter van het Vlaams Geneeskundigen Verbond (VGV) Eric Ponette al jaren. Op het jongste colloquium van het VGV zette hij de argumenten voor de com-

FOTO : DOORBRAAK

WETSTRAAT

federaal of Vlaams vaccin tegen hersenvliesontsteking, en dan is er de vete tussen federaal minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke (SP) en de ondervoorzitter van de grootste artsenvakbond BVAS Marc Moens. Vlaamse artsen en ziekenhuizen stellen vast dat hun Waalse en Brusselse collega’s

UNITAIRE VAKBOND

munautarisering van de gezondheidszorgen op een rijtje.

ERIC PONETTE : ‘ALS WALLONIË

ZELF VERANTWOOR -

DELIJK WORDT VOOR ZIJN HOGE UITGAVEN, ZAL MEN ER VOORZICHTIGER OMSPRINGEN MET DE CENTEN’.

er gemiddeld meer goedkope alternatieve dialyse dan in Wallonië.

JOHAN SAUWENS De vraag naar een communautaire splitsing in de sociale zekerheid duikt weer op. Voormalig Vlaams minister Johan Sauwens (ex-VU) pleit in zijn zopas verschenen boek (*) voor de splitsing van de sociale zekerheid en het werkgelegenheidsbeleid. Voor Sauwens is de splitsing of “defederalisering” van de kinderbijslagen en de ziekteverzekering niet meer genoeg. Ook de andere takken van de sociale zekerheid, zoals de werkloosheid, de invaliditeitsregeling, de pensioenen en het bestaansminimum moeten worden gesplitst. Het nationaal houden ervan, houdt Wallonië arm en benadeelt Vlaanderen. De splitsing van de ziekteverzekering en de kinderbijslag staat trouwens in het Vlaamse regeerakkoord. Het is dan ook merkwaardig dat de Vlaamse regering ze niet ter sprake bracht tijdens de Lambermontbesprekingen over de staatshervorming. De nood van Vlaanderen en Wallonië om een eigen economische politiek te voeren, werd uitvoerig behandeld in het juli-nummer van Doorbraak.

Vlaanderen en Wallonië leggen in hun artsenonderwijs en specialistenopleiding verschillende klemtonen. Walen zijn zowel cultureel als wetenschappelijk meer georiënteerd naar Frankrijk, terwijl Vlaanderen meer op de golflengte zit van de Angelsaksische cultuur. Bovendien: • Vlaanderen legt bij het gebruik van geldmiddelen minder dan Wallonië de klemtoon op klinische biologie en medische beeldvorming, maar meer dan Wallonië op thuisverpleging, evenals op rust- en verzorgingstehuizen. Dit blijkt uit detailanalyse van de rapporten Jadot. • Er is ook een veel groter enthousiasme bij de Vlaamse bevolking boven de 60 dan bij de Waalse voor een globaal medisch dossier, dat bijgehouden wordt door een door de patiënt gekozen huisarts. Uit een rondvraag door “Artsenkrant” bij de ziekenfondsen blijkt dat in het christelijk ziekenfonds 6 van de 10 Nederlandstalige leden een globaal medisch dossier aanvroegen, tegen slechts 3 op de 10 Franstalige. Ook bij de socialistische en liberale ziekenfondsen is er een veel grotere deelname van de Nederlandstaligen.

NIET EN, MAAR OF Een tweede argument van Ponette is dat alleen zogenaamd samenhangende bevoegdheidspakketten een efficiënt

beleid mogelijk maken (m.a.w.: efficiënt besturen vereist dat de bevoegdheden zich situeren op eenzelfde niveau: ofwel op het federale Belgische niveau, ofwel op het niveau van de gemeenschappen of gewesten, maar niet op beide). Op dit ogenblik hebben acht ministers, verspreid over zes regeringen, in België

Wallonië, zowel bij mannen als bij vrouwen, korter is dan in Vlaanderen en anderzijds dat dit verband houdt met een hoger Waals sterfterisico tussen 30 en 50 jaar in vergelijking met het Vlaamse. Volgens Vandenbroeke is dit te wijten aan een minder goede preventie in Wallonië. Wallonië heeft er dus alle baat bij om het ganse gezondheidsbeleid in eigen handen te nemen.

VERANTWOORDELIJKHEID

Momenteel zijn de gemeenschappen verantwoordelijk voor het ziekenhuizenbeleid, terwijl de financiering van dat beleid een federale bevoegdheid is. Door dergelijke regeling wordt een spaarzaam beleid van de gemeenschappen niet beloond - regionale tekorten worden wel met centen van over de taalgrens bijgepast - en bijgevolg niet bevorderd.

Een toewijzing van de volledige gezondheidszorg aan de Vlaamse en Waalse gemeenschap moet voorts ook voor een responsabilisering zorgen, zodat het gezondheidsbeleid er een wordt met een optimale prijs/kwaliteitsverhouding. Het is logisch dat wanneer een gemeenschap zelf verantwoordelijk is voor haar gezondheidsbeleid en de uitgaven, ze dat bedachtzamer zal doen.

De gemeenschappen zijn sinds 1980 verantwoordelijk voor de preventieve gezondheidszorg, maar de federale overheid bleef bevoegd voor het grootste deel van de zorgenverstrekking. Nochtans horen volgens het VGV preventie en verzorging in een goed gezondheidsbeleid samen bij dezelfde overheid. Men kan het de gemeenschappen toch moeilijk kwalijk nemen dat ze onvoldoende investeren in preventie, als de resultaten van die preventie niet hun eigen budget, maar dat van een andere overheid ten goede komen, vindt Ponette. Het is juist het minder goede preventiebeleid dat nefast is voor onze volksgezondheid. Professor Chris Vandenbroeke (Universiteit Gent, ex-VU) stelde vast dat de levensverwachting in

ZUINIG VLAANDEREN Bovendien springt Vlaanderen - zoals reeds hoger vermeld - zuiniger om met de overheidsgelden. De uitgavenkloof (meer uitgaven in Wallonië in vergelijking met het aantal verzekerden + minder uitgaven in Vlaanderen in vergelijking met het aantal verzekerden) bedroeg volgens het vierde rapport Jadot over het jaar 1997 minstens 15,646 miljard frank. En dan is er nog het antibioticagebruik dat 30% hoger ligt in Wallonië dan in Vlaanderen, en het feit dat er in Wallonië veel meer operatieve verwijderingen gebeuren van de appendix dan in Vlaanderen, en dat er veel meer preoperatieve onderzoeken voor diezelfde ingreep gebeuren in Wallonië

Gemiddelde kostprijs per rechthebbende (bij nationale gemiddelde kostprijs = 100) Vlaanderen Klinische biologie 89 Nierdialyse 95 Thuisverpleging 115 Rust & verzorgingstehuizen 110 Rustoorden voor bejaarden 88 Ziekenhuisverpleging 93 Psychiatrische instellingen 117 Geneesmiddelen (huisartsen) 94* * indien loc. huisartsen = loc. Patiënten

Wallonië 113 100 89 78 108 105 76 119*

Brussel 124 134 42 113 151 127 77 76*

EGOÏSTEN? Eric Ponette en het VGV krijgen soms van tegenstanders te horen dat door een eigen sociale zekerheid na te streven, ze verwerpelijke egoïsten zijn aan wie het begrip solidariteit niet besteed is. Deze beschuldigingen weerlegt hij snel: • solidariteit moet gebaseerd zijn op rechtvaardigheid. De huidige VlaamsWaalse geldtransfers via de sociale zekerheid, belastingen en de financieringswet zijn onrechtvaardig groot. Volgens de in november 2000 gepubliceerde KBC-studie over het jaar 1999 bedragen de geldtransfers 199,1 miljard frank. Daarin zijn de transfers via de afbetaling van de intrestlasten op de staatsschuld niet inbegrepen. • De transfers zijn voor een groot deel het gevolg van een verschillend sociaal-economisch gedrag van beide gemeenschappen, met terugslag op uitgaven of/en inkomsten. Voorbeelden daarvan - zoals de meerkosten in de gezondheidszorg - zijn hierboven uitvoerig beschreven. • Solidariteit moet gepaard gaan met verantwoordelijkheidszin van beide partijen. De huidige Vlaams-Waalse geldstroom gaat in tegen de responsabilisering en dus tegen de emancipatie van het Waalse volk. Wallonië wordt op termijn niet beter van die langdurige geldtransfers: de levensverwachting blijft er lager en de werkloosheidsgraad veel hoger dan in Vlaanderen. • Solidariteit veronderstelt altijd loyauteit van de steunontvanger. Ondanks de enorme Vlaams-Waalse geldstroom via de sociale zekerheid en andere kanalen, wordt aan Vlaanderen door Wallonië de politieke macht, waarop het in deze staat recht heeft, herhaaldelijk ontzegd. Dat bleek onlangs nog bij het recent “onderhandelde” Lambermont-akkoord. Geert Van Remoortere * Johan Sauwens, Een stap verder. De

Bron: 4de rapport Jadot (29/11/99) over dienstjaar 1997

onvermijdelijke splitsing van de sociale zekerheid. Lannoo, 120 blz.

Uit deze tabel blijkt dat Vlaanderen bij het gebruik van geldmiddelen minder dan Wallonië de klemtoon legt op klinische biologie en medische beeldvorming, maar meer dan Wallonië op thuisverpleging en op rust- en verzorgingstehuizen.

* Vlaams Geneeskundigen Verbond: http://www.vgv.be

DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2001

WETSTRAAT

te maken met het gezondheidsbeleid. Twee ministers zouden volgens het VGV moeten volstaan.

dan in Vlaanderen. Deze zaken wijzen volgens het VGV duidelijk op een verschillende medische cultuur.

GEZAPIGE VU’ERS BLIJKEN NIETS TE VOELEN VOOR ID-ACHTIGE AVONTUREN

TOEKOMST VAN

BOURGEOIS

Leve de Nieuwe Volksunie? De groep Vlaams-Nationaal van Geert Bourgeois haalde de 47% niet met beide vingers in de neus. Een intense en professioneel aangepakte campagne ging eraan vooraf. Leden werden thuis opgebeld, een knappe webstek werd in de strijd geworpen en actiegroep Ronduit! verzamelde de nodige militanten rond oud-voorzitter Geert Bourgeois.

Maandag 17 augustus. Het nieuwe - en vooral jonge - partijbestuur van de ‘Nieuwe Volksunie’ stelt zich voor. De dag erop wordt al duidelijk dat de partij van naam moet veranderen. Annemie Van de Casteele wees Bourgeois op het akkoorden vroeg niet langer de oude naam te gebruiken. En dus doopte Bourgeois zijn partij om in Nieuwe Partij*. Het sterretje staat voor ‘de partij waarvan de naam niet mag worden genoemd’.

FOTO : DOORBRAAK

WETSTRAAT

De stemmen zijn geteld. De Volksunie bestaat niet meer sinds 15 september.

tiatief van begin jaren negentig. Geen wonder: de militantengroep Ronduit! heeft haar basis in het progressieve rovershol van Meervoud in Brussel.

TOEKOMST Iedereen wacht nu de volgende weken af. ID21 wil mee groeien met de toekomstgroep. Diezelfde groep richt in november een nieuwe partij op, die zichzelf in een post-Belgisch kader, progressief en Europees-regionalistisch wil opstellen.

‘VEEL VU’ERS MAAKTEN IN GENT AL DUIDELIJK WAAR ZE NAAR TOE WILDEN.

Eric Defoort had de uitslag in een speelse weddenschap met enkele militanten voorspeld. De champagne gaat daarmee naar het ‘progressief profke’ (DS, 30 aug.) met SP-verleden, die ooit nog de Sienjaal-pen vasthield.

UITSLAG Op de trappen van het Congressenpaleis in Brussel stond er hoop en al twintig man. Vooral aanhangers van Bourgeois, de leeuwenvlag paraat, ‘voor het geval we zouden winnen’. Veel partijraadsleden konden hun vreugde niet wegsteken. Zo ook bij Toekomstgroepleden, die nu eindelijk zonder verpinken aan hun eigen project én partij mét ID21? - kunnen werken en voorgoed verlost zijn van de ‘lijfgeur van Bourgeois’ (DM, 22 sept.). Als de middengroep er niet was geweest had Vlaams-Nationaal allicht 65% van de stemmen gehaald. In een referendum waaraan ongeveer zo veel leden deelnamen als aan de historische voorzittersverkiezingen waarin Bourgeois het haalde van zittend voorzitter Vankrunkelsven. Vraag is nu voor wie Niet Splitsen zal kiezen. Tijdens de besloten partijraad was het voor één keer niet Sauwens die het woord voerde, maar Nelly Maes.

DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2001

‘Rooie’ Nelly die haar hele leven in de partij heeft gestoken, en geen uitweg meer heeft. Sauwens hield zich afzijdig, wat door vele partijraadsleden - van Vlaams-Nationaal én de Toekomstgroep - werd verklaard als: ‘Hij is aan zijn grote bocht begonnen. Binnen een paar weken zit hij bij Bourgeois.’ Nochtans siste hij na de “laatste” partijraad Danny Pieters verbitterd toe: ‘Proficiat. Jij hebt de partij kapot gemaakt.’

NIEUWE PARTIJ Na de stemming trokken de leden van Vlaams-Nationaal naar het Vlaams Parlement en vervolgens - via een tussenstop op het Barricadenplein om het kantoor van de voorzitter symbolisch in te nemen - naar CC de Zandloper in Wemmel. Op een bescheiden overwinningsfeestje dronk iedereen op de glorie. ‘Allez, Vanhoorebeke, geef ‘ns een tournée générale, de kas is nu toch van ons’, werd er gegrapt. Zoals er ook duchtig werd gespeculeerd op een nieuwe naam. Walter Luyten kiest duidelijk voor VNU: Vlaams-Nationale Unie. Volgens het e-zine De Cursor wordt het Vlaams Democratische Unie, gezien de registraties van VDU-domeinnamen op internet. Anderen gokken op Vlaams Democratisch Appel, zoals het linkse ini-

De Middengroep zal verdwijnen. Het gros zal eieren voor zijn geld kiezen en naar Bourgeois overstappen. Sauwens was duidelijk. Hij wil zoeken naar ‘een platform waar 70% van de VU-leden zich thuisvoelt.’ (DM, 17 sept.) En de Nieuwe Partij? Defoort geeft alvast toe nieuwe mensen te ronselen in de niet-partijpolitieke Vlaamse Beweging. Daarnaast steken partijraadsleden de gesprekken met de CVP - ondertussen CD&V (Christen-Democraten én Volksunie???) niet onder stoelen of banken. Bourgeois en Van den Brande zouden al vaker op elkaars schoot zijn gekropen. En het Vlaamse, communautaire programma van de nieuwe CVP ligt dichtbij het lijstje van de mimimale staatshervorming waarmee de Nieuwe Partij naar de verkiezingen wil. En meteen komt Defoorts proefballonnetje van halfweg de jaren negentig terug naar boven. Naar het voorbeeld van de Catalaanse meerderheidspartij CiU - convergentie van een Catalanistische groepen - moeten CVP en VU maar de handen in elkaar slaan. Maar of de sterk georganiseerde - maar kleine - linkervleugel van de nieuwe partij dit ziet zitten, blijft de vraag. Bourgeois weze gewaarschuwd. Want de burgerlijke, gezapige VU’er heeft alvast bewezen niets te voelen voor ID-achtige avonturen. Wordt vervolgd… KDr.

POLITIEKE

ELITE RAAKT

HET SPOOR BIJSTER Holland, een opmerkelijk opiniestuk waarin hij pleit voor de samenvoeging van de provincies Noord- en Zuid- Holland. Kijk eens aan, verklaart de auteur: de grenzen in Europa vervagen.

er nu toch wel vragen te rijzen. Is vier bestuurlijke lagen niet van het goede te veel? Wat als er straks zoiets als een wereldbestuur komt? Want dáár wil elke Nederlander best wel in geloven. Dat maakt dan niet minder dan vijf bestuursniveaus. De Zuid-Hollandse provinciegouverneur blijkt met enige jaloersheid naar

Zoals dat bij ons het geval is, zijn de Nederlandse provincies weinig meer dan een erfenis van de Franse overweldigers. Die hakten de oude gewesten aan stukken om ze volgens “rationele” principes in bestuurbare eenheden in te delen. De denkweg die de heer Franssen opgaat, verschaft de terechte hoop dat die centralistische, jacobijnse erfe-

burg het westelijke deel is? En wat als men in Den Bosch ontdekt dat NoordBrabant het noorden is van… Brabant? Het worden heus nog interessante tijden. Jaak Peeters

nis uit de Franse bezettingstijd ooit kan

ARMSTE GEMEENTEN !

B ij de top tien van de rijkste gemeenten in dit land staan acht Vlaamse gemeenten vooraan, gevolgd door twee Waalse. “Waals” in de brede zin van het woord: het gaat om twee gemeenten uit Waals-Brabant, vlakbij Brussel dus. Een mogelijke verklaring? Als we het hebben over de armste gemeenten dan liggen de verhoudingen precies andersom. Of toch niet helemaal. In die top tien vinden we inderdaad ook twee Brusselse gemeenten Sint-Joost en Sint-Gillis. Maar zij staan wel in het gezelschap van zes uitgesproken Waalse gemeenten. Toch acht op tien dus in het (Franstalige-) Waalse nadeel. Nog zo’n vergelijking: het echte inkomen van ieder van ons. Steeds volgens het nog altijd “Belgische” Nationaal Instituut voor de Statistiek verdiende de Vlaming in 2000 455 000 frank. Zijn Waalse buur doet het met net geen 398 000 frank en de Brusselaar blijft hangen bij iets minder dan 392 000 frank. (1) Alsof dat niet genoeg is, was er onlangs ook nog het boekje van Johan Sauwens over wat die omschrijft als “De onver-

mijdelijke splitsing van de sociale zekerheid” (2). Ditkort en vooral bijzonder moeilijk geschreven verhaal stelt één pertinente vraag: laat ons nu eindelijk eens aanvaarden dat dit land een “twee snelheden”-land is, dat het Vlaamse noorden en het Waalse zuiden sociaal en economisch altijd verder uit mekaar groeien. Dat een “Belgisch” sociaal-economisch beleid geen zin meer heeft. ‘Niet alleen is het werkloosheidspercentage meer dan twee keer zo groot in Wallonië dan in Vlaanderen, maar de werkgelegenheidsgraad ligt er acht

den en de economische groei in Wallonië gedurende 30 jaar 0,5 procent hoger zou liggen dan in Vlaanderen, dan nog zouden de transfers niet volledig verdwijnen.’ Wie nog meer van hetzelfde wil lezen, moet zich maar door het pleidooi van de gewezen VUminister voor een splitsing van de sociale zekerheid worstelen. Hij kan er alleen maar Vlaamser bij worden. Met excuses voor onze Waalse vrienden. Een slogan kan aanspreken. Cijfers kunnen alleen maar overtuigen. Het moet gezegd dat l’Etat Belgo-Wallon er wondergoed in slaagt om te blijven doen alsof het die cijfers niet ziet. Men doet zich niet eens de moeite om ze tegen te spreken. En Vlaanderen blijft die cijfers toch nog altijd ondergaan?

procent lager.’ (p. 73) En op bladzijde 65 schrijft de auteur: ‘Zelfs wanneer de werkgelegenheid in Wallonië met 216.000 eenheden zou toenemen, de Vlaamse werkgelegenheid constant zou blijven zodat de werkgelegenheidsgraad in 2030 in Vlaanderen en Wallonië gelijk zou wor-

(1) Le Soir, 18 september 2001. (2) J. Sauwens, Een stap verder, Lannoo, 120 blz. 482 fr., isbn 9020946447 Marc Platel

DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2001

Foto: Doorbraak

ACHT

dere wereld, die óók tot de mogelijkheden behoort.

Er is meer. Wat als men in Maastricht tot de ontdekking komt dat de Nederlandse provincie Limburg de oostelijke helft is van een veel grotere eenheid, waarvan de “Belgische” provincie Lim-

DE BUREN

Zelfs voor de gezagsgetrouwe, centralistisch denkende Nederlander beginnen

Vlaanderen te blikken, want volgens hem is België in gewesten verdeeld. Zodoende zijn die gewesten rechtstreeks bij Europa betrokken. Men kan de simpele overtuigingen van de geachte gouverneur laten voor wat ze zijn; Vlamingen weten wel beter. Doorheen evenwel al die beschouwingen priemen toch enkele beelden door uit een an-

BIJ

Bovenop de samenlevingsinrichting die Thorbecke in 1848 aan de Nederlandse natie cadeau deed - de drie boven elkaar geschoven bestuurslagen gemeente, provincie en rijk - komt er nu een vierde: Europa. Dat maakt dus vier bestuurlijke lagen, die bovendien in een hiërarchische verhouding tot elkaar staan.

worden opgeruimd. Dat is buitengewoon interessant, want zodoende verschijnen de oude zeventien provinciën terug aan de politieke horizon. Waarmee tegelijk duidelijk wordt dat de Nederlandse politieke elite niet langer zo rotsvast overtuigd is van de unieke terechtheid van het huidige Nederlandse staatsmodel. De twijfel waart rond.

Foto: Doorbraak

In de Volkskrant schreef Jan Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-

producent. Als sommige kosten en prijzen dalen, dan houden wij meer over voor respectievelijk loon én consumptie.

TRIBUNE

GEEN

DOEMDENKEN OVER

GLOBALISERING

OPINIE

Uit het septembernummer van Doorbraak (Nationalisten tussen antiglobalisme en turbokapitaal) meen ik te mogen afleiden dat we ons meer zorgen zouden moeten maken over de culturele gevolgen van de globalisering dan over de sociaal-economische gevolgen. Uit cijfers blijkt dat levensverwachting en alfabetisme ‘wereldwijd nooit zo fel zijn gestegen als tijdens de kapitalistische overheersing sinds de Tweede Wereldoorlog’. Ook fervente voorstanders van globalisering reageren op de sociale en ecologische doemscenario’s van de antiglobalisten met een dergelijke summiere statistische uitleg die, vaak getuigend van een verveeld ongeduld, in elk geval ontoereikend is om te verhinderen dat de antiglobalistische beweging in de toekomst nog aan momentum zal winnen.

STATISTIEKEN Schermen met statistieken - hoe belangrijk de gegevens op zich ook zijn overtuigt weinigen. Ten eerste omdat men met evenveel recht kan zeggen dat de globalisering nog maar pas begonnen is - op dit ogenblik is het aandeel van de internationale handel in de wereldhandel niet groter dan in 1900 - en we dus op basis van statistieken - die onvermijdelijk over het verleden gaan nog niets kunnen zeggen over de gevolgen van de globalisering.

Het kapitalisme zoekt inderdaad voor elk soort productie de locatie op waar de minste belemmeringen zijn, inclusief sociale verworvenheden en ecologische regelgeving. Geen enkele statistiek kan deze waarheid onderuit halen. Het kan zijn dat staatsgrenzen en culturele tradities nog steeds een verregaande globalisering in de weg staan, maar dat bedrijven op een vrije markt onder druk staan om de op dat ogenblik laagste sociale en ecologische nor-

LOGISCH De antiglobalisten maken zich zorgen op logische gronden. Het is logisch dat bedrijven zullen sluiten of delokaliseren als elders de sociale en ecologische normen veel lager liggen. De logica hiervan is van een elegante en dwingende eenvoud en dus ernstig te nemen. De stelling is overigens nog juist ook. Hoewel bij de locatie van een bedrijf andere factoren dan arbeidskost een rol spelen - bereikbaarheid van afzetmarkt en leveranciers, infrastructuur, ervaring - zullen loonsverschillen met een factor van 40 op 1 op de duur natuurlijk wel beslissend zijn.

DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2001

Kort gezegd, net zoals een huishouden rijker wordt door goedkopere leveranciers te vinden, zo wordt een land rijker door goedkope invoer.

MARKTAANDEEL De vergelijking tussen landen en bedrijven of gezinnen kan evenwel ook te ver doorgetrokken worden. En daar bezondigen zowel antiglobalisten als globalisten zich aan. Zij menen dat een land zich groot onheil op de hals haalt door marktaandeel in de wereldhandel te verliezen. Klinkt logisch, maar dat is het niet. Als een land marktaandeel verliest ten gevolge van concurrentie, dan wordt het juist rijker. Industriëlen moeten ophouden met ‘de concurrentiepositie van het land’ te schermen en vakbonden moeten deze slogan als volledig irrelevant van tafel vegen.

men op te zoeken, is waar.

Ten tweede is de economie een complex domein waar culturele, historische en psychologische factoren elkaar versterken of neutraliseren. Daarom laat een antiglobalist zich terecht niet overtuigen door statistieken over de goede zaken die open economieën doen. Statistieken kunnen immers de vraag niet beantwoorden of globale vrijhandel bevorderend is voor de welvaart - alle overige factoren gelijkblijvend. Alleen een logische uitleg kan hierop antwoorden.

Waarom ben ik zeker dat deze stijgende koopkracht ruimschoots de in hetzelfde proces verloren gegane arbeidsplaatsen zal compenseren? Omdat dit ook weer een logische zekerheid is.

‘EEN LAND DAT ZICH OPENSTELT VOOR DE WERELD MARKT KAN ZIJN SOCIALE EN ECOLOGISCHE NORMEN VERHOGEN’

Maar hier mag de logische redenering niet ophouden. Eveneens puur logisch gezien is er geen enkele reden waarom de zoektocht van individuele bedrijven naar de laagste kosten ook zou betekenen dat het kapitalisme zijn normen verlaagt. Het kapitalisme is een spel van bedrijven en particuliere huishoudingen die elk afzonderlijk zowel concurrenten als leveranciers hebben. Zij beconcurreren elkaar om grotendeels dezelfde producten omdat alle productieprocessen elkaar overlappen. Om brood te maken heeft men stalen ovens nodig en de staalarbeiders eten brood. Een auto is zowel een consumptieartikel voor het gezin als een productiemiddel voor de handelsvertegenwoordiger. Als wij een aantal van deze producten goedkoop invoeren uit een land met lage sociale normen, dan worden wij daar beter van als consument én als

Kort gezegd: de economische macht van werknemers - hun macht om winstgevende activiteiten voort te zetten of te staken - wordt in het geheel niet aangetast door het stijgende marktaandeel van nieuwe industriële mogendheden. En hier ben ik bij de laatste stap in mijn logische redenering gekomen. De stijgende koopkracht ten gevolge van goedkope invoer kan en zal aangewend worden om onze eigen normen van levenskwaliteit te verhogen. Strengere ecologische normen bijvoorbeeld, zijn net als hoge lonen een gevolg en een invulling van rijkdom. Aangezien goedkope invoer verrijking betekent, zal een land dat zich openstelt voor de wereldmarkt zijn sociale en ecologische normen kunnen verhogen

Dr. Martin Devlieghere Ethicus, U.Gent

Foto: Doorbraak

VRIJE

LEZERSBRIEVEN

VRIJ-SPRAAK

MONARCHIE

dat tegenwoordig als fopspeen dient voor mensen voor wie geldt dat zelfs de goden tevergeefs vechten tegen domheid. Julien van Remoortere e-post

ABL Flahaut gaat het leger herschikken. Het kan onmogelijk toeval zijn dat viermaal meer Vlaamse dan Waalse kazernes worden gesloten. Daar zit meer achter. Ik vermoed dat Wallonië militair sterker moet worden dan Vlaanderen, om het regime in stand te houden. En uiteindelijk zullen de Vlamingen de grootste rekening mogen betalen om zich te laten onderdrukken… Etienne Van Haeren Zulte

DIENST 100 Sint-Pieters-Leeuw, 29 augustus omstreeks 15u15. Ik doe beroep op de dienst 100. Tot mijn grote ergernis duurde het ongeveer een minuut vooraleer mijn oproep werd beantwoord. Mijn ergernis sloeg evenwel om in verbazing en ongeloof toen bleek dat de persoon aan de andere kant van de lijn Nederlandsonkundig was. In het verleden hebben communicatiestoornissen al tot drama’s geleid. Welk diensthoofd, welke directeur, welke minister is verantwoordelijk voor het plaatsen van Nederlandsonkundig personeel op de dienst 100 en dit nog wel voor oproepen die vanuit Vlaanderen komen? Moet Gaia zich nu ook al bezighouden met de bescherming van Vlamingen? Onze ministers spelen blijkbaar terecht kort op de bal bij de mishandeling van dieren, maar het duurt een eeuwigheid om Vlamingen zelfs in Vlaanderen hun rechten te geven. F.H. Dworp

TOEKOMSTGROEP VAN NPC

SLACHTOFFER

Wat men ook over de Volksunie mag denken of vertellen, een dosis moed kan je de partij niet ontzeggen. Wie waagt zo’n ledenbevraging? Akkoord, wellicht was het meer “van moeten” dan “van durven”. Binnen de VU hebben steeds spanningen bestaan. Maar die waren onbeheersbaar geworden. Waarom? De uitslag heeft daar een wiskundig natrekbaar antwoord op gegeven. We kunnen de keuze vereenvoudigend, maar vrij correct voorstellen als die voor meer Vlaamse assertiviteit (Vlaams-Nationaal), status-quo (Niet Splitsen) en minder klemtoon op het Vlaamse aspect (Toekomstgroep). De verhoudingen binnen de partijleiding waren duidelijk.

ten dat de strekking Schiltz-AnciauxVankrunkelsven, die ook wel wat leden zal hebben aangebracht, nooit sterker stond in de partij dan vandaag. Hun 23% moet beschouwd worden als een absolute topscore binnen de VU voor hun politiek van het minimalisme.

De Volksunie kende acht partijvoorzitters. Van der Elst is overleden en Gabriëls al eerder naar andere oorden getrokken. Van de andere zes verenig-

En zo komen we tot het antwoord op de gestelde vraag. Zowat 25 jaar lang werd de Volksunie geleid door een reeks voorzitters die een beleid voor-

den er zich vier in de Toekomstgroep

stonden dat inging tegen de wil van

(formeel geleid door minister Van Grembergen), bleef er één officieel neutraal (maar die lijkt nu te zullen kiezen voor diezelfde Toekomstgroep) en leidde er één de Vlaamsnationale groep.

de meerderheid van de leden. Zij hadden de partijhiërarchie stevig in handen en bouwden intern een onaantastbaar establishment uit. Ze maakten één kapitale fout: de beslissing om de leden rechtstreeks te betrekken bij de voorzittersverkiezing. Die scheut partijdemocratie konden ze niet overleven. Prompt schoven de leden het establishment opzij. En dat werd door die “clan” niet gepikt. Zolang zij het laatste woord had, bleef de interne kloof hanteerbaar. De Vlaamsnationale kiezers vergrootten hun po-

Zo’n onevenwichtige verdeling van de ploegen biedt in normale omstandigheden zelfs geen leuke wedstrijd meer. Bijna 60% van de parlementsleden zat eveneens in de Toekomstgroep, naast de beide zetelende ministers en de partijvoorzitters van 1975 tot januari 2000 (met uitzondering van de periode 1985-1992, het Gabriëls-tijdperk). Ofwel 18 jaar partijvoorzitterschap tegenover het ene jaar van Bourgeois. Aangezien vooral partijleden sterk aangetrokken worden door de partijtenoren, lagen de kaarten voor Bourgeois hopeloos, voor Anciaux en co. ideaal. En toen koos 47% van de deelnemende leden voor de uitgespuwde dissident en 23% voor de galerij der groten. Daarbij mogen we niet vergeten dat het ledenaantal van de Volksunie sedert de jaren ‘80 zakte van zowat 45 000 tot 16 000. De bijna 30 000 vertrekkers (het waren er natuurlijk meer, want uiteraard kwamen er ook nieuwe leden bij), hielden het in grote meerderheid uiteraard bekeken uit onvrede met de partijleiding.

litieke slagkracht, zonder roet in het programmatische eten te gooien. In het verweer gedrongen, gooide de clan alle trossen los en voerde ze de partij naar de scheuring. Liever geen Volksunie, dan één in handen van de leden. De nieuwe politieke cultuur (NPC) die onder meer rechtstreekse inspraak (tiens, waar hebben we dat woord in de Vlaamse Beweging nog gehoord?) van de leden inhoudt, werd het VU-establishment fataal. En nu doet volgend grapje de ronde in Volksuniekringen. De Toekomstgroep heeft geen toekomst, de groep Niet Splitsen staat op splitsen. Het is te hopen dat de groep-Bourgeois als enige haar naam wel eer aandoet. Peter De Roover

We mogen dus met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid beslui-

DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2001

OPINIE

De monarchie is even nodig als het dagelijks brood. Dat is zo, omdat de almachtige media die waangedachte a.h.w. dagelijks inhameren in de geesten van argeloze, kritiekloze mensen. Geef me een half jaar de macht over de media en de massa spuwt de Saksen-Coburg-Gotha’s uit. De verering/ afschuw voor de monarchie is inderdaad recht evenredig met wat de media verkondigen over dat middeleeuwse verschijnsel,

BELGISCH EU-VOORZITTERSCHAP:

RAMP

BESCHAMEND EN STUNTELIG

VOOR WERELDVREDE

Wij hadden ons voorgenomen onze reeks verder te zetten over de Turkse op-

De EU had klaar en duidelijk kunnen stellen dat ze onvoorwaardelijk het terrorisme en de aanstokers ervan zou bestrijden, maar dat ze tevens haar diensten aanbood om een escalatie van deze nieuwe godsdienstoorlog (1) te vermijden. Geen van beide gebeurde door de schuld van het Belgische voorzitterschap.

FOTO : REPORTERS

BUITENLAND

mars in de Kaukasus. De terroristische aanslagen in de Verenigde Staten nopen ons echter tot commentaar bij de reactie van de Europese Unie. Of liever, het gebrek aan reactie. Want door het ongelukkig toeval dat België precies nu voorzitter is van de EU heeft Europa een historische kans gemist om een krachtig signaal aan de wereld te geven.

wonder dat hij althans bij de blinkborstels van de Belgische pers scoorde. Maar inmiddels had hij het nog wat meer verkorven bij Israël en zijn “Amerikaanse vrienden”.

Wegens meningsverschillen binnen het Belgisch kernkabinet (de liberalen tegen de groenen, van buiten gesteund

Het is voor de wereldvrede een ramp dat de EU gedurende de komende drie cruciale maanden verlamd is, omdat zij

door de vroedvader van deze regering, PS-voorzitter Elio di Rupo) dienden de Europese partners van de Navo het uiteindelijk te stellen met een mosselnoch-viscommuniqué van solidariteit. Adding insult to injury (voor president George W. Bush, op dat moment!) kwam daar de onvermijdelijke flater bij van Louis Michel die in een interview met de RTBf (12 sept.) arrogant verklaarde dat ‘óns beleid ons veilig stelt tegen dergelijke terreurdaden’. De reactie van een verontwaardigde lezer van La Libre Belgique (13 sept.) verdient te worden aangehaald : ‘On doit s’interroger pour notre avenir devant l’inadéquation de la lecture politique qui s’exprime ainsi’.

EUROPA’S GEMISTE KANS Het dient gezegd dat de ondiplomatieke faam van Michel België reeds lang voor 11 september ongeschikt had gemaakt om als spreekbuis van Europa op te treden. Indien de godsdienstfanatici zoveel bijval hebben bij de islamitische volkeren, dan is het omdat zij erin geslaagd zijn de Amerikaanse grootmachtspolitiek in het Midden-Oosten en haar onrechtvaardige behandeling van de Palestijnen te vereenzelvigen met een aanval van het Westen op de islam. Ons land had een belangrijke rol kunnen spelen als bemiddelaar tussen de VS en invloedrijke vrienden van de Palestijnen zoals Iran of Libië

DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2001

in Durban. Na het vertrek van de VS en Israël was die eigenlijk mislukt. Maar in plaats van daar de besluiten uit te trekken of met een eigen Europees voorstel voor de dag te komen, stoelend op onze humanistische traditie, bood hij namens Europa platte excuses aan voor de slavenhandel. En wij die dachten dat dit een Arabische specialiteit was! En dat het Europeanen waren die de slavernij hadden bevochten. Hij zweeg even zedig over de hedendaagse slavernij in landen zoals Mauretanië. Geen

MICHEL, HET TEGENBEELD VAN EFFICIËNTE DIPLO MATIE?

Zo een pendeldiplomatie vereist echter een grote mate van Fingerspitzengefühl. Michel, die ongetwijfeld een voortreffelijk dorpsburgermeester zou zijn, beschikt kennelijk niet over die gave. Dat bleek bij zijn potsierlijke poging om het EU-voorzitterschap te gebruiken om te bemiddelen tussen Arafat en Sharon en zich aldus zonder rugdekking te mengen in het hopeloze conflict tussen Israël en de Palestijnen dat nu in een nieuwe vreselijke fase zit. Bush (die hij beledigd had toen die nog presidentskandidaat was) misprijst hem, terwijl Sharon (die hij ook al beledigd had) hem verfoeit. Bij de Palestijnse partij ving hij eveneens bot. Want Arafat is nu een leider zonder volk. De zielige figuur die voor de televisiecamera’s stamelde dat hij een telegram van medeleven zou sturen naar Bush, heeft alle invloed op de islamitische wereld verloren. Dat betekent dat Michel ook voor de Palestijnen in het beste geval irrelevant is.

PLATTE EXCUSES Toegegeven, de versgebakken EUvoorzitter blies zich wel op tot heraut van het politiek correct denken. Dat bleek nog op de antiracismeconferentie

voorgezeten wordt door iemand die zich ongenietbaar gemaakt heeft bij de hoofdspelers. Men kan alleen maar dromen wat het zou geweest zijn onder het voorzitterschap van, zegge, Finland. Of van België met een P.H. Spaak, een Willy De Clercq, een Leo Tindemans, een Willy Claes zelfs. Of met iemand als de vorige minister van buitenlandse zaken Erik Derijcke die bij de Belgische moraalridders misschien minder gewaardeerd werd, maar die efficiënt diplomatiek werk geleverd heeft door zijn eigen persoon op de achtergrond te houden. André Monteyne

(1) Yves Desmet, die nog altijd de late jaren zestig niet ontgroeid is, beweert in De Morgen (14 sept.) dat die aanslagen het gevolg zijn van de opstand van arm tegen rijk. En wij die dachten dat Osama Bin Laden een van de rijkste mensen ter wereld was! Die zelf zijn daden rechtvaardigt met de Koran. Voor een keer zijn wij het eens met Mia Doornaert (DS, 14 sept.) die stelt dat ze een aanval zijn tegen de fundamentele waarden van de westerse beschaving, meer bepaald, de vrijheid en de verdraagzaamheid.

GRIMAS

VAN OPTIMISME FELSTE WAPEN TEGEN VLOEDGOLF AAN PROBLEMEN

PAARS

VOORAL STERK

IN STOERE TAAL

FOTO : DOORBRAAK

Om te beginnen kan Europa het zich niet permitteren om de komende maanden ondergedompeld te worden in een sfeer van economisch wantrouwen en chaos. De overgang naar de fysieke euro kan enkel vlot verlopen als dat in alle kalmte gebeurt. Komt er een zware economische deining, dan dreigt die operatie in het honderd te lo-

ZELFBEDROG Met veel tamtam en in dezelfde orde van grootte is een Europees actieplan tegen het terrorisme afgekondigd. Een van de elementen daarvan: een zogeheten Europees aanhoudingsbevel dat, eenmaal door één lidstaat uitgevaardigd, door alle anderen zonder morren

pen.

zou moeten worden opgevolgd. Het voorstel kwam van de Europese Commissie, en werd in naam van de Europese collega’s door Verwilghen (Justitie) en Duquesne (Binnenlandse Zaken) als op korte termijn haalbaar voorgesteld. In naam van de Europese

In financiële kringen is men zich daar terdege van bewust, en “off the record” hebben we al meer dan één deskundige zich hardop horen afvragen of de timing van de terroristen ook daar geen rekening mee gehouden heeft.

ONTWRICHTING? Door de globalisering - jawel - zijn de monetaire, financiële, beurs- en marktsystemen zodanig aan elkaar gekoppeld, dat er niet veel nodig is om tot een zware ontwrichting te leiden. Een mullah op zijn paard in Afghanistan heeft daar minder last van, maar de gemiddelde Belg met een baksteen in zijn maag en een hoop effecten in zijn kluis, kan zoiets niet appreciëren. Verhofstadt komt op zijn zachtst gezegd ongeloofwaardig over als hij beweert dat een en ander geen gevolgen zal hebben voor de federale begroting. Het is een typisch voorbeeld van “government by announcement”, waar heel de paars-groene regering zo ziek aan is: teksten op papier zetten, die voor de camera debiteren en dan pretenderen dat de maatregel al in de praktijk is omgezet. Frank Vandenbroucke kondigde, toen hij minister werd, vol mateloze pretentie aan dat hij de ziekteverzekering eens snel gezond ging maken. Welnu, nog nooit zijn de uitgaven in die sector

Let op, dit is absoluut geen huldeblijk aan het Blok, wel een vaststelling dat er met twee maten en gewichten gemeten wordt met maar één doel voor ogen: zichzelf beter voordoen dat men is in de hoop de geschiedenisboeken in te gaan als Bevechter van het Kwaad. (De geilheid om de macht zetelt evengoed in eigen rangen, maar dat kwaad wenst men niet onder ogen te zien.)

VERHOFSTADTS STIJL: GOVERNMENT BY ANNOUNCEMENT OF VEEL GEBLAAT EN WEINIG WOL.

zo groot geweest als onder het bewind van het Genie van Oxford. Vande Lanotte en Daems gingen het Zilverfonds eens flink spijzen met de opbrengst van de UMTS-veilingen. Tripple hoera! De telecomsector ging op de fles en het Zilverfonds onder het mes. Maar of dat de betrokken ministers ook enige bescheidenheid heeft bijgebracht?

BESCHEIDENHEID Bescheidenheid zou nochtans een eerste vereiste zijn om de huidige internationale crisis op een correcte manier aan te pakken. Quod non. Wat bezielt Verhofstadt en Michel anders om de Verenigde Staten zo slaafs na te lopen dan enkel de ambitie om een glansrol(letje) te spelen op het diplomatieke slagveld? Waarom geen woord van kritiek op het ongebreidelde Amerikaanse patriottisme, terwijl in eigen land het nationalisme als des duivels verketterd wordt en het Vlaams Blok ternauwernood ontsnapt aan de inquisitie van Verhofstadt en zijn Lemannen?

staatshoofden en regeringsleiders gingen Verhofstadt en Michel daags nadien nog een stap verder: de modaliteiten van dat Europees aanhoudingsbevel moeten begin december zijn afgerond. Alweer zo’n staaltje van “government by announcement”. Want wat betekent “modaliteiten”? In onze ogen een breed kader, dat nadien verder moet worden uitgewerkt en… in alle lidstaten in nationale wetgeving moet worden omgezet. We hoeven er wellicht geen tekening bij te maken wat dat concreet in “tijdschema” betekent. De moslimterroristen - en er lopen er nogal wat rond in Europa - hoeven zich dus voorlopig geen zorgen te maken. Net als Ahmed Zaoui van de GIA enkele jaren geleden, kunnen ze nog een hele poos rustig van Europese hoofdstad tot hoofdstad reizen. Tot ook eens hier de bom ontploft, en men allerlei mediageile onderzoekscommissies opricht om een alibi te verschaffen voor het feit dat men meer dan een decennium lang de kop in het zand gestoken heeft. Iko

DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2001

WETSTRAAT

Na jarenlang de ogen gesloten te hebben voor de realiteit, beweert de Europese Unie nu met kracht het “internationale terrorisme” aan te pakken. Daarbij zetten de verschillende regeringen een zo luchthartig mogelijk gezicht op. En dat terwijl de gewone burger die over wat gezond boerenverstand beschikt, maar al te goed beseft dat er een vloedgolf aan problemen op ons komt afgestormd die elk op zich genomen al een enorme hindernis vormen. De grote vraag is bovendien of Europa mentaal wel klaar is voor de hogergenoemde strijd.

KOEKOEKSJOENK

Het zal straks bijna tien jaar geleden zijn dat in het moerassig Broekzele, waar vogels van velerlei pluimage hun profijtig nestje bouwen, hun eigen broed of eigen volk eerst beschermden en het opdringerig koekoeksjoenk, door een al te liberale ekster bij hun eigen scharminkels gedropt, uit het nest kieperden. Het jong overleefde de defenestratie uit het houthuys en bedacht vanuit het oppositionele kreupelhout allerlei middeltjes om vroeg of laat boven en in het hoge nest op de Treurenberg weer de vleugels uit te kunnen slaan. Zelfs soortgenoten die wat Annemie-k in de Broekzeelse buurt rondfladderden, hadden het territorium aan hem moeten overlaten. De ambitie, waarmee de vrijgevochten en beter wetende vogel zich manifest tegen andere vogels keerde, die het toen in het zwerk voor het zeggen hadden, deed vermoeden dat er vroeg of laat, als hij opnieuw de hoogste toppen zou scheren, heel wat zou veranderen. Maar helaas, toen de weetal met behulp van blauwe reigers, groene spechten en roodborstjes, van wat bekvechtende Vlaamse gaaien op een zijtak en nog veel meer dank zij schutsengel Saint Michel opnieuw in het hoogste nest gekropen was, bleek het meteen gedaan met zijn veelbelovend gezang. Snaveltje toe. Meer nog, de brave vogeltjes die al jaren in het hoogste nest woonden, werden snel en efficiënt buitengewipt. Nu, na twee jaar, houdt hij zelfs zijn vertrouwd nestje, waar zovele hoogvliegers voor hem tevreden mee waren, voor bekeken. Veel te eng behuisd, vindt de fiere fielt. Hij wil nu een beter paleis, en academisch passend bij zijn status. De wijze vogels die daar al meer dan honderd jaar hun optrekje hebben, mogen opkrassen. Het lijkt wel een barbaarse roofvogel die nu zijn nest vlak bij dat van de koninklijke adelaar wil hebben. Als wij in de plaats van die adelaar waren, zouden wij nu al schrikken en beven. Want wedden dat wij hem straks nog in Laken vinden om daar aan al de hoogvliegers te verklaren hoe zij het Europees luchtruim moeten veroveren.

Uw laagvliegende Wilhel-mus

in. Duidelijk stellen dat het voor Vlaanderen geen goede zaak is dat een deel van de Vlaamse publieke opinie politiek wordt doodgemaakt, was moediger geweest. En daarmee had hij zich geenszins achter voor hem onverteerbare Blok-standpunten geplaatst.

GESPLITSTE WIELRIJDERSBOND De Belgische Wielrijdersbond (BWB) splitste zich begin september in een Vlaamse en een Waalse vleugel. Op 1 december begint de Wielerbond Vlaanderen met zijn werkzaamheden. Alleen de voetbalbond blijf nog unitair.

COLOFON Doorbraak is een uitgave van het Vlaams Diensten Centrum vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus). Hoofredacteur: Jan Van de Casteele Kernredactie: Karel Adams, Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, Herman De Mulder, Anke Nobels, Peter De Roover, Steven Vergauwen. Redactie-adres: Passendalestraat 1a, 2600 Berchem. Tel (03) 366 18 50 - Fax (03) 366 60 45 e-post: redactie@doorbraak.org - internet: www.doorbraak.org - abonnementen: secretariaat@doorbraak.org Abonnement: 585 fr. voor een abonnement van 12 maanden. Studentenabonnement: 385 fr. voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling. Internet-abonnement: 385 fr. voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet -abonnement. Abonnering door storting op rekening 409-9591911-13 van Doorbraak met vermelding van het type abonnenment. Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw. U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van 600 fr. op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging, toegestuurd. Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

IN DE SCHADUW VAN EUROPA IJzer dient gesmeed te worden wanneer het heet is. Dus verrijkte ex-VRTjournalist Guy Janssens 2001 met een Europa-boek waarin hij het brede publiek weet te bedienen: eenvoudig, zonder technische details, vlot geschreven en met veel aandacht voor de anekdote. Janssens ging uitgebreid babbelen met vele actoren, boort bronnen aan in een breed politiek spectrum. De lezer krijgt dus een ruime keuze aan verhalen en zonder echt spectaculaire dingen te leren, krijgt die toch wat meer achtergrond bij bekende feiten. Tussen de verhalen door, pik je ook nog wat basiskennis over de Europese Unie mee. Margaret Thatcher wordt niet echt met veel sympathie ten tonele gevoerd, maar ook Janssens kan het niet verbergen: de Iron Lady was één en al karakter. Ze is met Martens de meest genoemde (het handige register maakt dat gemakkelijk om na te trekken). Wie haar weet te verschalken, heeft gewonnen spel. Eén “ijzer”sterke anekdote: Mitterand verzorgt zijn eerste Europese optreden onder Brits voorzitterschap met alle grandeur die rond zijn persoon en functie hangt. Hij zet zijn plannen uiteen, waarna Thatcher hem als volgt dankt: ‘Thank you very much, mister president, it sounds very interesting. But I think your programma won’t work.’ Ze kreeg gelijk.

Spijtig dat over de “marchée unique” meestal wordt geschreven vanuit de “pensée unique” van het eurocentralisme. Ook Janssens bezondigt zich daaraan. En toch is dé les van zijn boek dat nationale belangen steeds de hoofdrol spelen. Zelf zorgt hij er overigens voor dat hij zijn “eigen volk” geregeld en vedette plaatst.

GUY JANSSENS, IN DE SCHADUW VAN NOO,

EUROPA, L AN -

2001, 225 BLZ.,

764 FR., ISBN 90 209 4319 7

Vormgeving: Tweddle Litho of Europe, E. Walschaertsstraat 15/3, 2800 Mechelen, 015-45 18 20 Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Passendalestraat 1a 2600 Berchem.

DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2001

BOEKEN