België Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
1
ISSN 0012-5474
Vlaanderen staat in Europa
M aandblad Januari 20 02 FOTO DOORBRAAKK (AD)
BEELD-SPRAAK
Afgiftekantoor Antwerpen X Passendalestraat 1a 2600 Berchem
GESPLETEN TONGEN
Prof. Jacques Claes over de giftige kuil van Slangen. Onzindelijke taal en gespleten tong maken de wereld en de politiek onkuis.
XXX
HET BLOK NA N-VA
DEWAEL EN CO : DAN TOCH WAT MEER VLAAMS KARAKTER ?
DAT
3
NOEMEN ZE CRAPULEUS
We durven hopen dat de oesters en champagne, waarmee de parlementsleden na de officiële viering van 30 jaar Vlaams Parlement werden verwend, het geschikte krachtvoer was om kordaat en assertief te gaan doen wat hun aangename plicht mag heten: het verdedigen van de belangen van het volk dat ze vertegenwoordigen. In 1999 vroeg het Vlaams Parlement via resoluties meer autonomie. Lambermont heeft die resoluties afgebleekt, maar was geen eindpunt. ‘Is een onafhankelijk Vlaanderen uw einddoel?’, vroegen de VRT-reporters in de feestshow. Luc Van den Brande (CD&V) sprak van drie niveaus (gemeente, gemeenschap en Europa) en niet meer over België. Herman Lauwers (Spirit) zag het Belgische niveau verdampen en Karim Van Overmeire (Vlaams Blok) vond kortweg dat Vlamingen moesten krijgen wat ook Denen, Finnen en Oostenrijkers krijgen: een onafhankelijke staat. Staatshervormingen noemde hij valstrikken. Norbert De Batselier (sp.a) liet verstaan dat na 2003 de staat verder moet worden hervormd. Hij had het over (delen van) de sociale zekerheid en over de transfers (DM, 5 dec) Alleen Agalev (Dirk Holemans) liet blijken geen enkele interesse te hebben voor het cultuur-milieu. En blauw? Het was De Croo die de show stal. Provocerend wees hij op de o zo be-
perkte macht van het Vlaams Parlement. ‘Het Vlaams parlement zal langer bestaan dan Kamer en Senaat’, kreeg hij als repliek. Ook Siegfried Bracke (VRT) deed minachtend over het oninteressante, technische, saaie parlement. ‘Als er debatten zijn, bent u er niet,’ riposteerde Eric Van Rompuy (CD&V). ‘Als er geen bloed vloeit, dan is er geen mediabelangstelling’, neep Patrick Dewael. ‘We zitten hier niet om theater te spelen, en jullie moeten informeren’ vulde Bruno Tobback aan. Dewinter hekelde het debiele spelletjesgedrag van ministers als Vogels, Stevaert en Anciaux. Ze hebben allemaal gelijk. Maar ze blijven dan ook betere weg uit de leute van het tv-pretpark . Anders wordt alleen Bourgeois daarvoor electoraal beloond. Vlaams-Parlementsleden zijn er gekomen na een jarenlange strijd van de brede Vlaamse Beweging. Om het Vlaams belang te dienen. In het DAT-dossier lijken ze dat te beseffen. Vlaanderen is de PS-staat niet. En evenmin de melkkoe voor wie Belgische symbolen persé de lucht wil inhouden. Laat de overkant - of het nu de francofonen zijn, de graven of baronnen, of de “crapuleus!” roepende madammen - maar eens weten waar het op aan komt. Veel Vlamingen zullen in 2002 extra aandachtig toekijken. Jan Van de Casteele
4
Joris Van Hauthem vindt dat bepaalde media de N-VA en het Blok tegen elkaar willen uitspelen.
OPGELET VOOR K ADERVERDRAG
5
België sloot zich aan bij het “Kaderverdrag ter bescherming van nationale minderheden”. Wat zijn de gevolgen in de faciliteitengemeenten?
VLAAMSE STAAT
6
Vlaamse Volksbeweging start onafhankelijkheidscampagne.
VAN TURKEN EN GRIEKEN
7
Dirk Rochtus nestelt zich op Cyprus tussen Grieken en Turken.
DE RUÏNES VAN IEPER
8
Een apart verhaal over ‘De L&H Files’
MAROKKANEN KIEZEN VOOR HET BLOK
11
Een Vrij-spraak van Peter De Roover over een kronkelende analyse over de stembusgevolgen van migrantenstemrecht
GOED RAPPORT
PERSWIJS
PERSWIJS - KORT
Kardinaal Danneels, VRT-nieuws, zondag 9 december: ‘Elisabeth, je te baptise, au nom du Père et du Fils et du Saint Esprit.’ Wim Schamp, in Politicsinfo.net, 28 november: ‘Slangens opdracht bestaat erin de regering in een zo positief mogelijk daglicht te plaatsen. Om die klus te klaren komt hij twee dagen per maand op het kabinet van Verhofstadt zitten. Het levert hem per jaar vijf miljoen frank op, een bedrag dat hijzelf aan de lage kant vindt. Het Vlaams Blok mag de hemel prijzen dat er figuren als Slangen rondlopen.’ S.W. Couwenberg in De Volkskrant, 1 december: ‘Van hun afschuw van discriminatie en racisme maken Nederlanders geen geheim. Maar taaldiscriminatie hoort daar niet bij, zelfs als het om de eigen taal gaat. Vandaar dat ze nauwelijks interesse getoond hebben voor de taaldiscriminatie waaronder Vlamingen in België lange tijd gebukt gingen. Afgezien van actiegroepen zoals Taak Aktie Komitee en Taalverdediging, een stichting tot herstel en behoud van het Nederlands, vindt verzet tegen verengelsing van ons taalgebied nauwelijks weerklank.’ Karel De Gucht in La Libre Belgique, 24 november: ‘Niemand in Vlaanderen zou mij rechts situeren’. Frans Crols in Trends, 22 november: ‘Het kapitalisme is een bevrijdingsideologie (…) de vader van het feminisme, het respect voor homo’s en lesbiennes, het multiculturalisme. Zonder het kapitalisme, dat
het traditionele gezin en de agrarische samenleving ondersteboven en binnenstebuiten keerde, was er geen emancipatie. Zonder het kapitalisme, dat talenten zuigt naar plekken waar arbeid, productie en het goede leven heersen, was er geen muticulturalisme.’ Norbert De Batselier in De Morgen, 5 december: ‘Als ik zie hoe het debat over de NMBS gevoerd wordt, weet ik dat vroeg of laat dat beheer geregionaliseerd wordt. De 60/40-investeringsverdeling is gewoon absurd. Ofwel zal men federaal moeten beseffen dat investeringen moeten worden verdeeld op basis van wat nodig is ofwel laat men het over aan de regio’s.’ Ludo Van Campenhout in De Morgen, 26 november: ‘Aan Franstalige kant wordt De Post in de eerste plaats gezien als een werkgelegenheidsproject en pas dan als een vorm van dienstverlening aan de bevolking’. Jan de Zutter in De Morgen, 7 december: ‘De media scoren, wat het vertrouwen door het publiek betreft, lager dan de politiek. De kritiek van de Vlaamse parlementsleden op de plenaire feestzitting in het Vlaams Parlement was dus terecht. Inmiddels is het duidelijk dat de grootste critici van het spektakel in de Wetstraat zelf boter op het hoofd hebben.’ Paul Scheffer in NRC Handelsblad, 21 november: ‘Voor iedere migrant dubbele nationaliteit mogelijk maken is geen goed idee, omdat men zo verder gaat met de relativering van het staatsburgerschap.’
Een uitgebreide studie van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso) toont aan dat Vlaamse tieners tot de wereldtop behoren voor wat betreft leesvaardigheid en wiskunde. ‘Alleen een land als België kan in de kop, het midden én de staart van het OESO-peleton zitten. België staat voor leesvaardigheid op de elfde plaats, maar dat is wel een gemiddelde van de eerste plaats voor Vlaanderen en… de 26ste voor het Franstalig onderwijs’, aldus Gazet van Antwerpen, dat nog meer cijfers geeft (5 dec) Vlaand. Wall. Plaats in onderzoek op 30 Leesvaardigheid
3de
Wiskunde
3de
26ste
15-jarigen zonder leermoeilijkheden 72%
34%
15-jarigen met leerachterstand
23%
34%
Gezakt in OESO-test
4%
12%
Terwijl Marleen Vanderpoorten opgelucht mocht ademhalen, liet haar Waalse tegenhanger Pierre Hazette weten dat hij nachtmerries heeft van de resultaten. Hij heeft het al gevonden hoe dat komt: ‘Gebrekkige financiering en de onderwijscrisis in het Wallonië van de jaren negentig’. Vlaamse onderzoekers vermoeden dat een en ander een gevolg is van meer leren, meer volgzaamheid.
WAALS PENSIOEN Het laatste woord over de uitstapregeling voor leerkrachten is nog niet gezegd. Men kan verschillen van mening en onderwijs moet betaalbaar blijven. Goed dat Vlaanderen daarover debatteert. Maar ook goed om weten dat leraars in Wallonië na twintig jaar dienst en vanaf 55 jaar voltijds of halftijds met “prepensioen” kunnen gaan. Dat kan al sinds 1982. Wie uitstapt, krijgt 65 tot 70% van zijn laatste salaris. Deze uitkering is nagenoeg even groot als het pensioen, dat op zestig jaar ingaat. De Waalse regering plant geen aanpassingen tijdens deze zittingsperiode, maar maakt zich zorgen omdat het aantal geprepensioneerden tegen 2005 zou verdubbelen (Klasse, dec 2002). Wie zal dat betalen?
PEILING Politicsinfo.net, de internet -nieuwsbrief van o.a. Jurgen Verstrepen en Wim Schamp, organiseerde een peiling met de vraag of het koningshuis macht mag verliezen. Tachtig procent van de bijna 500 respondenten vindt van wel. DOORBRAAK nr. 1 - januari 2002
2
televisie.
FRIEDA EN DE KROON Frieda Brepoels (N-VA) werkt zich de jongste tijd in de belangstelling. Dat viel te merken aan het applaus dat ze kreeg op het eerste Congres van de partij. Bij Polspoel en Desmet werd ze door twee gelijknamige republikeinen ondervraagd over de monarchie. Brepoels spreekt een begrijpelijk soort Nederlands, geen eigenschap van alle politici, en had goede argumenten. Maar in haar weerwerk tegen o.a. De Donnéa vergat ze te verwijzen naar “Vlaams” ongenoegen over de monarchie. De ontmoeting met Hapart, de interventie tegen toenmalig minister-president Van den Brande, de uitbrander voor sportfiguren die een Vlaamse leeuw meenemen over de eindmeet en vooral het miserabel soort Nederlands dat koninginnen en prinsessen hier al generaties spreken... Het vorstenhuis, een factor van stabiliteit in een complex, tweetalig land?
SONGFESTIVAL Léa Dan, de artiestennaam van de Franstalige Vanessa Van Strijthem, is een van de 28 kandidaten die vanaf zondag 20 januari in Eurosong 2002 op TV1 aantreden (met een liedje van Jan Leyers). Voor de VRT-inzending moet ook een Nederlandstalige versie voorzien zijn, maar de openbare omroep kan beslissen om - al dan niet als geste naar de RTBf - de originele Franstalige versie op 25 mei op het Eurovisiesongfestival te brengen. Nadat Vanessa Chinitor drie jaar geleden in Jeruzalem haar ondergang in het Engels bezong kan Vlaanderen misschien ook nu weer pronken met een anderstalig lied. Is het niet met het Frans van Léa Dan, dan misschien met het Engels van TV1thuisspelers als Tanja Dexters, Sergio, Raf Van Brussel of Donna-presentator Jan Bosman. Vervolg blz. 14
HOOR JE OVERAL SISSEN
VUILE
TAAL
In het eerste hoofdstuk van Genesis staat geschreven dat wij geschapen zijn naar het beeld en de gelijkenis van God. Het eerste wat wij God of Jahweh in de Bijbel zien doen is spreken. Dat spreken van God is wonderbaarlijk. Als God zijn mond opendoet wordt het licht en ordentelijk op de wereld. Hier zit de kern van taal. Veel meer dan communicatie is taal bron van licht en helderheid. Of zou dat tenminste moeten zijn. U weet wat er in de tuin van het Paradijs gebeurd is: we zijn te ver gegaan. We hebben de verboden vrucht geplukt. De mens gaat altijd te ver. Daardoor zijn we zo boeiend en tevens zo gevaarlijk. We zijn dus uit de tuin gezet. Eigenlijk is de hele geschiedenis één lange poging om, hoe dan ook, terug in die tuin te geraken. Of er een nieuwe neer te poten. We zijn echter niet alleen uit de tuin verjaagd, we zijn ook en bovendien uit onze taal gezet. Vervreemd van onze eigen woorden. Je kan ook zeggen: van onze eigen adem. We beginnen die fameuze toren van Babel te bouwen. Maar die raakt niet af, want we verstaan mekaar niet meer. We zijn verstoord in ons zeggen en spreken. Dan is er een probleem met het bouwen van stoute torens. In torens bouwen kan je markant slagen en even markant niet slagen. Op 11 september bleek dat weer. Bij het bedrijven van politiek speelt taal een grondige en grondende rol. Taal sticht politiek. Taal is de adem van het wezenlijke bedrijf dat politiek heet. Politiek bedrijft men. En bedrijven is een ernstige zaak. Doodzonden bedreef of bedrijf je. Ook in de politiek. Met verstoorde taal die onzindelijk is en vooral onzindelijk maakt. Onkuisheid is een begrip dat al lang verdampt is op de hete plaat van libertaire begeerte. Maar door onzinde-
bad vol champagne. Men kan gewurgd worden met een zijden sjaal van valse woorden. In dubbeltongige taal over democratie sissen dezelfde Slangen dat zij geen antwoord verschuldigd zijn aan de rechtmatig gestelde vraag van een door het volk verkozen vertegenwoordiger. Uit de giftige kuil van Slangen kunnen edele woorden als goed en democratie ongemeen kwalijk worden. In plaats van te verhelderen, vergiftigt dergelijke taal. Giftige taal onthult niet, maar verhult. Mensen zien het door zulke woorden niet meer zitten en worden bewijs voor hun geestelijke gezondheid - razend. Dan raakt die toren niet af en overziet men het landschap niet meer. Wat te denken van politici - of wat daar voor doorgaat - die de term christelijk wegwillen uit de naam van de partij die zij eens droegen, en diezelfde term weer incestueus neerpoten in de naam van “nieuw” gewrocht of gedrocht ter eigen ambitie. Christelijk is al een moeilijk woord. Het wordt lethaal vanuit giftige adem. Misschien valt nog te dulden dat taal listig is. Arglistig wordt zij doodsreutel.
lijke taal worden wereld en politiek onkuis. Welke taal fluisterde de slang in de hof van Eden Eva in het oor om haar, verstorend, de fatale appel te doen plukken? Slangen met hun gespleten tong hoor je overal sissen. Wat te denken van Slangen die vinden dat een minister te goed is. Goed genoemd worden is zalig en zet aan tot beter. Te goed geheten worden komt neer op terdoodveroordeling door verdrinking in een
3
Prof. Jacques Claes
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2002
COMMENTAAR
Annmie Nijs en Siegried Bracke overvallen de Vlaamse Canvaskijker vanaf 11 januari elke vrijdag om 22.30 uur met Villa Politica, een nieuw wekelijks politiek magazine. Informatie, duiding, achtergrond, verklaring, reportages vanop het veld, dat moet het worden. ‘Politici die iets zinnigs en verstaanbaar kunnen uitleggen, zullen behoorlijk de tijd krijgen’, aldus de Bracke, de officiële (her)opvoeder van Vlaanderen. Dat het programma steevast eindigt met tien minuten Verhofstadt of Dewael ruikt naar Sovjet-
SLANGEN
Foto: Doorbraak
BRACKE VAN DE OVERHEID
VAN HAUTHEM : SAMENWERKEN IN BEPAALDE DOSSIERS MOET KUNNEN
‘BOURGEOIS
MOET OPPASSEN VOOR
WETSTRAAT
CORDON TEGEN
N-VA’
‘Belangrijker dan de aansluiting van een koppel ex-Blokkers is de expliciete steun die de N-VA krijgt van de Vlaamse Beweging, ook van haar radicale flank. Daarmee slaat Bourgeois het monopolie op Vlaams-radicaal nationalisme uit de handen van het racistische Blok’. Dat schrijft De Morgen (4dec) in een reactie op het succesvolle openingscongres van de Nieuw- Vlaamse Alliantie (N-VA). Doorbraak vroeg Vlaams volksvertegenwoordiger en senator Joris Van Hauthem (Vlaams Blok) naar een reactie op de politieke herverkaveling van het Vlaams-nationalistische partijlandschap. De N-VA claimt de enige democratische Vlaams-nationale partij te zijn. Vreest u dat de N-VA kiezers zal afsnoepen van het Vlaams Blok? Joris Van Hauthem: ‘Nee, de N-VA is geen concurrent voor ons. Wij pleiten al 24 jaar voor onafhankelijkheid. Als nu blijkt dat de N-VA na 24 jaar dezelfde conclusies trekt als ons, dan kunnen we dat alleen maar toejuichen. Als de N-VA vervalt in dezelfde retoriek als de andere partijen en het Vlaams Blok verwijt extremistisch te zijn, dan vinden we dat wel spijtig. ‘De N-VA neemt ook een tegenstrijdige houding aan ten opzichte van het cordon sanitaire. Enerzijds vinden ze het cordon sanitaire contraproductief, anderzijds houden ze het in de praktijk wel in stand door niet met ons te willen samenwerken. Het idee van de N-VA om een Europees hof te laten oordelen over het Vlaams Blok vinden wij te gek om los te lopen. Met welk recht kan een Europese rechtbank beslissen over zaken die Vlaanderen aanbelangen?’ Is het niet frustrerend dat ondanks alle verkiezingssuccessen u door het cordon sanitaire niet aan de macht kunt komen? ‘Het werkt vooral andere partijen op de zenuwen. Ik merk de laatste tijd dat partijen hun eigen standpunten constant moeten verdraaien en inpakken om toch niet overeen te stemmen met onze standpunten. Dat moet toch frustrerend zijn. Ik begrijp de drijfveren achter het cordon ook niet goed. Ons partijprogramma is onlangs aangepast en ondanks dat blijft het cordon in stand. Ik vermoed dat de reden van het cordon de angst voor het uiteenvallen van België is. In dat opzicht moet Bourgeois heel hard oppassen want er zou wel eens een cordon sanitaire rond de N-VA kunnen worden opgetrokken.
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2002
Gaat u in de toekomst met de N-VA samenwerken? ‘Waarom niet? Als in bepaalde dossiers blijkt dat de N-VA en het Vlaams Blok hetzelfde standpunt hebben, zie ik geen enkele reden waarom we niet zouden kunnen samenwerken.’ U bent niet misnoegd door de houding van Bourgeois, die het Blok toch een ondemocratische partij noemt? ‘Kijk, het is duidelijk dat de media de NVA en het Vlaams Blok tegen elkaar willen uitspelen. In een artikel van Yves Desmet in De Morgen schrijft hij eerst dat de ideeën van Bourgeois ouderwets zijn en enkele regels later steunt hij Bourgeois openlijk omdat het een zogezegd democratisch alternatief is voor het Blok. Dat is toch tegenstrijdig?’ Kathleen Van den Heuvel
FOTO DOORBRAAK
JORIS VAN HAUTHEM : ‘HET IS DUIDELIJK DAT DE MEDIA DE N-VA EN HET VLAAMS B LOK TEGEN ELKAAR WILLEN UITSPELEN.’
Twee voormalig Vlaams Blokkers zijn al lid van N-VA, is dat het begin van een massale overstap? ‘Een van die ex-lokkers is al geen lid meer van het Vlaams Blok sinds 1988. Als je een partij verlaat, is dat bijna altijd om persoonlijke redenen. Een overstap naar een andere partij wordt dan ook meestal overgoten met een ideologisch sausje. ‘Momenteel hebben wij op die enkele gevallen na, geen weet van leden die we verliezen door de komst van N-VA. Ons ledenaantal blijft stijgen, zo hebben we momenteel meer dan 18 000 leden. Persoonlijk denk ik niet dat het Vlaams Blok aan haar plafond zit.’ In welke mate stemmen kiezers op het Vlaams Blok voor de Vlaamsnationale standpunten? ‘Ik weet natuurlijk niet precies hoeveel kiezers op ons stemmen voor onze Vlaams-nationale standpunten. Ik weet wel dat we onze kiezers niet bedriegen. Wij komen ondubbelzinnig op voor een onafhankelijke Vlaamse staat en we vermelden dat ook in onze verkiezingsbrochures. Bij de vorige verkiezingen hebben we er zelfs hele krantjes aan gewijd. Onze kiezers weten dus perfect dat een van onze belangrijke standpunten een onafhankelijke Vlaamse staat is.’
4
Z A LV E N
EN SL A AN
Van Hauthem hekelt de tegenstrijdigheden in de commentaren op het voorlopige succes van Bourgeois. Yves Desmet (4 dec) rammelt in De Morgen zijn misprijzen de krant uit, met oprispingen over ‘verongelijkte Vlamingzijn’, over ‘de kaakslagenretoriek van de underdog’, de ‘koestering in het gevoel van de “sale flamand”, uitgespuugd door het Belgische establishment, gekoloniseerd door de Franstalige bourgeoisie, ongegeneerd leeggeplukt via misdadige transfers naar Wallonië’. De laatste twijfelaars zullen stilaan snappen dat Desmet wel nooit begrip zal opbrengen voor de emotionele en rationele motieven van hedendaagse nationalisten van links en rechts. ‘Ondanks het realiseren van vier vijfde van het federalistische programma van de founding fathers van de Volkunie’ blijft men toch achter het Vlaamse heir staan, jammert hij door. Alsof politiek een statisch gegeven is. Zoeken ook socialisten, liberalen en zelfs de groenen dan godganse dagen spijkers op laag water? Kortom, politiek schaf je beter af? Desmet kalmeert bij een hoopvol slot. ‘Dat Vlaams-nationale, conservatieve en van zuiverheidsidealen doordrenkte gedachtegoed leeft nog bij een segment van de Vlaamse bevolking. Dat segment heeft voortaan een alternatief naast het Blok en alleen al daarom verdienen Bourgeois en Brepoels, onvervalste democraten, steun. (DM, 4/dec.)
EEN
PAPIEREN TIJGER MET SCHERPE TANDEN
WAT TE DOEN MET KADERVERDRAG ?
HET
Op 30 juli 2001 heeft ook België, door de tussenkomst van minister Michel, zich bij dit verdrag aangesloten. Zoals bekend past deze ondertekening in de prijs die de paars-groene meerderheid diende te betalen voor de goedkeuring van de Lambermontwetgeving door de PSC.
Carrefour, de afwezigheid van Franstalig onderwijs in Vlaanderen en zelfs de splitsing van het arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde moeten verdwijnen in het licht van de nagestreefde minderhedenbescherming. De klok achteruit? Niet alleen dat. Ook de inrichting van nieuwe faciliteitengemeenten
NOTA-LAGASSE
volgt volgens de “nota-Lagasse” rechtstreeks uit de tekst van het Kaderverdrag.
Is er nu een man overboord ? Op het eerste gezicht niet. Het is pas na ratificatie door de uitvoerende macht en goedkeuring door alle betrokken parlementen dat het verdrag volle uitwerking kan krijgen in de Belgische rechtsorde. Zover zijn we nog lang niet, en het is een publiek geheim dat de Vlaamse regering zoekt naar een manier om het Kaderverdrag in de tussentijd te ontmijnen. Dat er reden is om de tekst van een deel van zijn stekels te ontdoen, blijkt duidelijk uit de intussen berucht geworden “nota-Lagasse”. Dit document is ontstaan in de studiedienst van de PRL en geldt als de officieuze eenheidsvisie van de Franstalige partijen over het Kaderverdrag. Negentien elementen uit de bestaande taalwetgeving zouden kunnen worden onderuit gehaald door een beroep te doen op het Kaderverdrag (dat, zoals gezegd, geacht moet worden van een hoger niveau te zijn dan de taalwetgeving).
De Vlaamse overheid dacht met een juridisch-technisch middeltje, namelijk het maken van een voorbehoud bij het Kaderverdrag, op voorhand ieder effect van het Verdrag uit te sluiten, dat strijdig zou zijn met de geldende taalwetgeving en met de inrichting van het federale België. Tevens zou een verklaring worden afgelegd dat er in België geen minderheden zijn, of dat hoogstens de Duitstaligen zich op een dergelijke status zouden kunnen beroepen.
KLOK ACHTERUIT?
Het is maar de vraag of dat slimmigheidje zal helpen. Het blijkt immers dat een aantal internationaalrechtelijke bepalingen grenzen stellen aan het gebruik van de techniek van het voorbehoud. Volgens het Verdrag van Wenen, dat het sluiten van verdragen regelt, mag een dergelijk voorbehoud er immers niet toe leiden dat de eigenlijke inhoud van het verdrag wordt tenietgedaan. Met andere woorden: een voorbehoud bij een ontwapeningsverdrag dat alle reeds verworven
Het gaat daarbij niet om details of achterhoedegevechten. Zelfs het territorialiteitsbeginsel als dusdanig zou in de Franstalige interpretatie - strijdig zijn met de bewoordingen van het Kaderverdrag. Voor het overige zouden maatregelen als Vlabinvest, de verpreidingsbeperkingen op het tijdschrift
wapensystemen van de toepassing van het verdrag uitsluit, moet worden verworpen. Zo zou men ook kunnen redeneren dat een voorbehoud bij een verdrag tot bescherming van minderheden, dat een feitelijke toepassing van het verdrag sterk minimaliseert, volkenrechtelijk onmogelijk is.
5
Optimisten menen dat het zo geen vaart zal lopen. Ofwel ontstaat er geen consensus over de definitie van een minderheid, en dat wordt het verdrag niet goedgekeurd in de onderscheiden parlementen, zodat het ook geen effect kan krijgen. Ofwel komt er wel een dergelijke eenheidsdefinitie, en dan zijn de Franstaligen in Vlaanderen uitgesloten van de effecten van het Kaderverdrag. De Vlaamse Regering heeft zich ter zake voorgenomen het been stijf te houden. Het is maar de vraag of dat zal volstaan. Er is immers nog een derde mogelijkheid, de mogelijkheid die door de “nota-Lagasse” wordt gesuggereerd. In die hypothese verzoenen de Franstaligen zich op het eerste gezicht met een restrictieve toepassing van het Kaderverdrag. Het Belgische voorbehoud zou inderdaad melden dat enkel de Duitstaligen zich kunnen beroepen op de voordelen die het Kaderverdrag biedt. In dat geval zou de Vlaamse Regering zich kunnen verzoenen met het verdrag, en wordt het goedgekeurd in alle betrokken parlementen, inclusief het Vlaamse. In een tweede fase zou dan voor de hoven en rechtbanken worden aangevoerd dat het Belgische voorbehoud onwettig is, want strijdig met het Verdrag van Wenen.
ONDERUIT Een iet of wat intelligente jurist van FDF-signatuur, kan dus ook mét de invoering van een voorbehoud nog proberen de taalwetgeving onderuit te halen. Met een redelijke kans op succes, zeker als hij erin slaagt een magistraat van dezelfde signatuur op te sporen. Zeker is het zo dat onze Franstalige vrienden een niet-goedkeuring van het Kaderverdrag door het Vlaams Parlement zouden aangrijpen voor nog wat extra-propaganda. Het is echter de vraag wat het ergste is: een internationale windmakerij, of een binnenlands verlies aan waarborgen en mogelijkheden. De inwoners van de Zes weten ongetwijfeld wat ze moeten kiezen. Rik Callens
DOORBRAAK nr. 1 januari - 2002
WETSTRAAT
De specifieke Belgische “evenwichten” zijn in het buitenland niet zo bekend en er wordt geen rekening mee gehouden in Europeesrechtelijke teksten of de redactie van mensenrechtenverdragen. Aan de andere kant laat het Hof van Cassatie sinds 1971 dat internationaal recht haast automatisch primeren op binnenlands recht. Wie beide gegevens combineert, ziet het al gauw dagen: zonder dat “Europa” dat bedoelt, wordt het wel gebruikt als een wapen in binnenlandse conflicten - en dan nog meestal in eenzelfde richting. Een nieuw voorbeeld daarvan is het zogenaamde “Kaderverdrag ter bescherming van nationale minderheden” dat in 1995 ter ondertekening werd opengesteld in het kader van de Raad van Europa.
VLAAMSE
STAAT
ONAFHANKELIJKHEID
BEVRIJDING UIT HET BELGISCH DOGMA ‘Cachez la communautaire, il revient au galop’, stelde La Libre Belgique onlangs. De Vlaamse Beweging, al zo vaak levend dood verklaard (gewenst) kan uit de recente ontwikkelingen in politiek Vlaanderen afleiden dat haar strijd al decennia lang veel progressiever was en is dan tegenstanders of negationisten hebben vermoed. Het wordt tijd om na de vele etappes tussen startplaats België en aankomst Vlaanderen de eindsprint voor te bereiden. In het symbolisch geladen 2002 zal de Vlaamse Volksbeweging (VVB) een tandje bijsteken. Onder meer met bijdragen in Doorbraak. Deze maand via een terugblik op de standpunten. Op het congres van 21 april 1991 (Kortrijk) koos de VVB voor een onafhankelijke staat Vlaanderen en plaatste zich resoluut aan de spits van de Vlaamse Beweging. De VVB stelde toen al dat bij de opbouw van Europa wordt uitgegaan van het territorialiteitsbeginsel en pleitte voor een statenbond van vrije Europese volkeren en geen federale Europese staat. Een standpunt dat vandaag nog actueel blijft. Jan Jambon, congresvoorzitter, vertolkte het toen zo: ‘Europa voert besprekingen enkel en alleen met staten, niet met regio’s, niet met Länder, niet met deelstaten. Wij hebben dus geen keuze: Vlaanderen moet een staat worden’.
ACHTERHAALD Voor de VVB zijn federalisme en confederalisme in België sindsdien achterhaalde doelstellingen, maar wel aanvaardbaar als tussenstap naar een onafhankelijk Vlaanderen. Voorzitter Peter De Roover vatte het toen zo samen: ‘Tien jaar geleden heette het: met België als het kan, zonder als het moet. Vandaag zeggen we ronduit: zonder België. België is vandaag onlogisch, en iets onlogisch in stand houden is een daad van slecht beheer. België is een begrip uit de 19de eeuw; Vlaanderen en Wallonië zijn begrippen van de 21ste eeuw. We hebben nu genoeg tijd en energie verspild aan dat verlammende communautaire gehaspel. Willen we het Belgische probleem fundamenteel oplossen, dan moeten we België oplossen. Voorgoed.’ Hiermee gooide de VVB de afwijzing van België in het politieke milieu. Het aantal parlementsleden dat sindsdien ondervond dat dit geen utopie is, maar objectieve noodzaak wordt, neemt met de dag toe. De VVB verwachtte tien jaar geleden geen fors handgeklap. Maar de VVB besefte ook dat elke nieuwe mening nu
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2002
eenmaal eerst door een minderheid wordt verdedigd. Einde negentiende eeuw vond men geen volksvertegenwoordiger om de vervlaamsing van de Gentse Hogeschool voor te staan. Elke nieuwe politieke visie - algemeen stemrecht, vrouwenstemrecht, milieu,… - vertrekt trouwens vanuit een minderheid. Op de nationale strijdbijeenkomst “Onze toekomst in Europa: Vlaanderen onafhankelijk” (Gent, 28 nov 1993) hoorden de 1300 aanwezigen enkele tientallen volgens Belga (persvrijheid is van alle tijden) - hoe Clem de Ridder, erevoorzitter van het Davidsfonds, zich aansloot bij de idee van een zelfstandig/onafhankelijk Vlaanderen: ‘De laatste jaren gaf de Vlaamse Beweging de indruk dat ze vastgereden zat in de technische sporen van de zogenaamde staatshervorming. De strijddag in Gent maakte duidelijk dat een nieuwe start was genomen’. De recente ontwikkelingen wijzen erop dat het taboe over onafhankelijkheid valt. La Libre Belgique (22 nov) kon er niet naast kijken. ‘La conscience flamande est devenue partie intégrante de l’ensemble de la classe po-
litique nordiste’, aldus Olivier Mouton. Niet alleen het Vlaams Blok, maar ook de N-VA van Geert Bourgeois pleit nu resoluut voor een onafhankelijk Vlaanderen. Spirit zet het Vlaamsnationalisme op waakvlam, maar noemt zich “post-Belgisch”. In 2002 volgt de uitdieping van de standpunten, en het zou verbazen als de parlementaire kern van de partij in het boetseren van het eigen profiel - niet Vlaams-radicaal zou blijven. De noodzaak aan pragmatisme slinkt naarmate verkiezingen naderen.
ZWART-GEEL De stroom persmededelingen van de drie partijen is de jongste weken met zwart-gele inkt geschreven. Ook de CD&V verlegde de grens van federalisme naar confederalisme en de VLD wil een brede Vlaamse volkspartij worden, om weerwerk te bieden tegen de PS. Het communautair kleuren van zowat alle politieke dossiers in dit land is een feit. Het Vlaamser kleuren van de meeste Vlaamse partijen - een gevolg daarvan - is er een ander. Het ziet ernaar uit dat in het symbolisch geladen 2002 beide ontwikkelingen nog zullen versnellen. De betreurde Koen Baert, gewezen secretaris van het IJzerbedevaartcomité, pleitte in 1991 al voor een open debat en voor ernstig én realistisch denkwerk over o.m. de hoofdstad van Vlaanderen en de rol van Vlaanderen in internationale instellingen. Een wakkere en open Vlaamse Beweging kan nadenken over de beste tactiek om de eigen kringen, de politieke partijen een duw in de goede richting te geven. JVdC
C I TAT E N ‘We willen ons beleid voeren zonder de Walen, niet omdat zij onze vijanden zijn, maar omdat wij het beleid niet onnodig ingewikkeld willen maken als eenvoudig ook kan’. (Prof. dr. ir. Herman Pauwels, 1991) ‘Wij richten geen morele verwijten aan de ernstige belgicisten, want ook wij hebben geloofd in federalisme binnen België. Maar wij hebben ons bevrijd van dat verengend en tot absurde redeneringen leidend Belgisch dogma’. (Herman Pauwels, 1991) ‘Wij zijn niet anti- Europa, wij zijn anti bepaalde tendensen die nu met Europa gepaard gaan’. (Jan Jambon, 1991) ‘Wij geloven in het betere Europa, waar andere normen gelden dan uniformisering, harmonisering en winstbejag’. (Peter De Roover, 1991) ‘Het comité van de regio’s biedt geen ernstige basis voor deelname van Vlaanderen aan de Europese structuur’. (Congresresolutie 7, VVB-Congres Lokeren, 15 december 1996)
6
TURKS-CYPRIOTEN
WILLEN CONFEDERATIE
HET ONMOGELIJKE SAMENLEVEN VAN TWEE GEMEENSCHAPPEN ?
Toch moeten we leren meer begrip of empathie op te brengen voor de Turken. Al eeuwen lang was het Ottomaanse Rijk, de voorloper van de Republiek Turkije, aan het inkrimpen, toen in 1920, met het Verdrag van Sèvres, plannen gelanceerd werden om wat ervan overbleef op te delen onder de overwinnaars van de Eerste Wereldoorlog, en de Grieken zelfs met een heus veroveringsleger Anatolië binnentrokken.
TRAUMA Alleen het vastberaden verzet van Kemal Mustafa Atatürk kon het tij doen keren. Sindsdien leven de Turken - met het trauma van Sèvres voor ogen - in voortdurende angst dat buitenlandse
EU voorziet, de vrijheid van personen, kapitaal, diensten en verkeer, mocht Turkije niet aanwezig zijn als buffer. Daarbij verwijzen ze dikwijls naar de discriminerende houding die de Griekse staat aanneemt tegenover zijn eigen Turkse minderheid in Thracië, in het
machten hun staat willen ontmantelen. Dat veiligheidssyndroom verklaart ook de houding van Turkije tegenover de kwestie-Cyprus. Amper veertig mijl voor de Turkse kust ligt het eiland dat de Griekse Cyprioten als het hunne claimen. Dat die in 1997 overwogen afweerraketten van Russische makelij in het zuidelijke gedeelte te plaatsen, deed het angstzweet uitbreken bij Turkije.
Noord-Oosten van Griekenland. Bovendien stellen ze dat de GrieksCyprioten met die unilaterale aanvraag van toetreding tot de EU verstootten tegen de bepalingen van de Akkoorden van Zürich en Londen die in 1959/60 de
Met de toetreding van het enige internationaal als staat erkende gedeelte tot de EU zouden de Grieks-Cyprioten hun slag thuishalen. Langs de achterpoort van de EU zou de “enosis”, de vereniging van het eiland met het Griekse moederland, als het ware worden verwerkelijkt. Het zou de GrieksCyprioten in hun overtuiging sterken dat Cyprus altijd al tot de Griekse beschaving behoorde en dat zij de enige
Vele Vlamingen koesteren sympathie voor de Griekse zijde. Daar zijn verschillende verklaringen voor: enerzijds worden de Grieken geassocieerd met de Westerse beschaving en cultuur, anderzijds worden de Turken gezien als “veroveraars” (het Ottomaanse Rijk) en als
rechtmatige vertegenwoordigers van het hele eiland zijn. De Turks-Cyprioten in het noordelijke gedeelte, in de Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) die enkel door Turkije wordt erkend, voelen zich door de aanvraag van de Grieks-Cyprioten om toe te treden tot de EU nog meer buitengesloten en vrezen de praktische gevolgen van de vier vrijheden die de
grondslag legden voor een onafhankelijke, uit twee gelijkwaardige gemeenschappen bestaande republiek Cyprus.
SYMPATHIE
“onderdrukkers” van andere volken (Armeniërs, Koerden, Grieken). Eenzelfde emotionele houding spreekt uit het volgende citaat van Robert Senelle: “Een echte regeling (voor het Cypriotische probleem, nvdr) zal nooit kunnen gevonden worden zolang Turkse troepen het noordelijke gedeelte van het eiland blijven bezetten” (FET, 4 dec. 2001). Senelle sluit zich aan bij het GrieksCypriotische standpunt volgens hetwelk het probleem begon met de invasie van het Turkse leger in augustus 1974. Zowel de oorzaken als de directe
7
VOORLOPER De republiek Cyprus was in zijn structuren min of meer een “voorloper” van het federale systeem dat we in België kennen (met uitzondering van het territorialiteitsprincipe). Maar ook daar werden de centrifugale krachten steeds sterker en namen de spanningen toe. In 1963 trok de Grieks-Cypriotische meerderheid het laken naar zich toe en verdreef ze de Turks-Cyprioten uit hun constitutionele posities. Een putsch van de Grieks-Cypriotische nationale garde in 1974 tegen aartsbisschop Makarios, de president die niet graag gezien was bij het Griekse kolonelsregime (en bij Amerikanen en Britten) omdat hij teveel naar de Sovjet-Unie keek als garantie voor de soevereiniteit van Cyprus, bracht Turkije op het voorplan. Volgens de Akkoorden van 1960 mogen de ondertekenaars - Griekenland, Turkije, Groot- Brittannië inter veniëren om de grondwet van 1960 weer te installeren. Omdat Groot-Brittannië weigerde tegen de putschisten op te treden die de “enosis” met Griekenland nastreefden, gelastte Turkije daarom de invasie die tenslotte tot de tweedeling van het eiland zou leiden. Een oplossing voor het probleem ligt niet voor de hand. Een terugtrekking van het Turkse bezettingsleger heeft geen zin zolang de Turks-Cyprioten zich niet veilig voelen tegenover de Grieks-Cyprioten. Waarom zou een herstel van een federatie soelaas bieden wanneer zoiets zelfs sceptisch bekeken wordt in België dat niet eens een fractie van de moeilijkheden kent die de twee gemeenschappen in Cyprus ervaren hebben? De Turks-Cyprioten geloven eerder in een confederatie. De TRNC echter als voorwaarde daartoe als staat erkennen, is nog een taboe, zogezegd omdat hij niet leefbaar zou zijn, maar waarschijnlijk omdat hij indruist tegen de idée fi xe dat twee gemeenschappen ondanks alle spanningen onder een zelfde staatsdak zouden moeten samenleven. Dirk Rochtus
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2002
COMMUNAUTAIR
Een storm in een glas water, dat veroorzaakte de Turkse premier Bülent Ecevit begin november 2000 met zijn dreigement om het noordelijke, door TurksCyprioten bewoonde gedeelte van Cyprus te annexeren, mocht het zuidelijke, Griekse gedeelte van het eiland lid worden van de EU. Blufpoker natuurlijk, want Turkije beseft maar al te goed dat in dat geval al zijn kansen verkeken zijn om zelf toe te treden tot de EU. Blufpoker, maar ook emotie, die in de Turkse politiek dikwijls de overhand haalt op de ratio.
aanleiding voor de invasie worden op die manier buiten beschouwing gelaten. Het probleem begon immers al kort na de onafhankelijkheid. De grondwet die op 16 augustus 1960 werd ondertekend, voorzag in een bicommunautaire staat waarbij de twee gemeenschappen in hun culturele, linguïstische en religieuze eigenheid zouden worden gerespecteerd.
VAN
DE DODEN NIETS DAN GOED
LERNOUT & HAUSPIE
HADDEN NOG
ECONOMIE
IN LEVEN KUNNEN ZIJN Het meest spraakmakende faillissement in Vlaanderen van dit jaar - het vaderlandsche Sabena daargelaten - had heel anders kunnen aflopen. Althans, dat beweren de auteurs van een nieuw boek over de Ieperse wonderboys. “De L&H Files” werd neergepend door drie journalisten van de FinancieelEconomische Tijd. Ze konden na uitgebreide interviews met het vroegere management van Lernout & Hauspie een aantal vertrouwelijke documenten inkijken. Maar de grote vraag is of de auteurs de nieuwe informatie wel kritisch genoeg bekeken hebben. Hoe is het in godsnaam mogelijk geweest dat een topbedrijf als Lernout & Hauspie op nauwelijks enkele maanden tijd de dieperik is ingestort? Het is een vraag die nog altijd veel mensen bezighoudt. Weliswaar niet zozeer de beleggers die er op het einde veel geld mee verloren hebben. Die (kleine) aandeelhouders maken zich allang geen illusies meer dat ze nog ooit iets van hun centen zullen terugzien. Maar wie geïnteresseerd is in bedrijfseconomie en het lezen van balansen, stelt zich die vraag wel degelijk. Laten we eens proberen door de bomen het bos te zien.
OPGEFOKT Ons inziens hebben de hoge heren van L&H de jongste jaren van hun bestaan de kwartaalcijfers van hun bedrijf overdreven opgefokt. Dit was nodig om de koers van het aandeel te ondersteunen, want zo waren beleggers geïnteresseerd om in te tekenen op kapitaalverhogingen en zo kon L&H met een hoog genoteerd aandeel een aantal belangrijke overnames doen. Er zijn bij L&H verschillende “creatieve constructies” aan te tonen (sinds 1996) die bewijzen dat de beurskoers de voornaamste drijfveer was geworden van het bedrijf. Ze waren bang voor een vijandelijke overname door IBM, Philips of Microsoft. Om zo’n vijandelijk overnamebod de kop in te drukken, probeerden ze op alle mogelijke manieren de concurrentie voor te zijn. En daarom werden een aantal hoogtechnologische ontwikkelingen voorgesteld als “zo goed als klaar”, terwijl de realiteit er helemaal anders uitzag. Dat was onder meer het geval met de zogeheten Language Development Companies (LDC’s) en met de enorme resultaten in Korea. Midden 2000 was de omzet in Korea meer bepaald goed voor bijna de helft van de verkoop van L&H.
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2002
Totdat eind 2000 bleek dat er in Korea een enorme fraude was gepleegd.
OP DE HOOGTE? Waren Lernout, Hauspie, Willaert en Bastiaens op de hoogte? Dat is de grote vraag waarmee het gerecht op dit ogenblik worstelt. Jo Lernout, Pol Hauspie, Nico Willaert en Gaston Bastiaens zijn in verdenking gesteld op drie punten: schriftvervalsing, inbreuken op de wet inzake jaarrekeningen en koersmanipulatie. De vroegere topmanagers stellen echter dat de bedrijfsrevisor KPMG hen verkeerd heeft voorgelicht, en dat ze niet verantwoordelijk zijn voor de malversaties in Korea. KPMG had als controleur de “verkeerde” boekingen moeten voorkomen, zo zegt het driemanschap Jo-Pol-Nico. KPMG werd duur genoeg betaald om voor juiste jaarrekeningen te zorgen, ook voor de LDC’s en door het in gebreke blijven van KPMG is in het najaar van 2000 de koers van het aandeel volkomen ingestort.
DE POST EN INTERNET De auteurs van “De L&H Files” hebben duidelijk hun mosterd vooral gehaald bij Jo Lernout, Pol Hauspie, Nico Willaert en Gaston Bastiaens. Op basis van een aantal interviews, gedeeltelijk opgenomen voor de vroegere toplui door het parket van Ieper in verzekerde bewaring werden genomen, stellen zij dat The Wall Street Journal veel te ver is gegaan met zijn beschuldigingen, en dat L&H is gefnuikt op het moment dat het bedrijf op het punt stond om het zogeheten SofIA-project te lanceren. SofIA (Society of Intelligent Assistants) had als bedoeling om een gemakkelijk te bedienen toestel op de markt te brengen dat de gebruiker met een aantal druktoetsen toegang zou verlenen tot het internet. Veel eenvoudiger dan
8
via een PC, en bovendien te bedienen met stem en spraak. De post zou in maart-mei 2000 bereid zijn geweest om daarvoor - samen met andere investeerders - zowat 20 miljard frank op tafel te leggen. Topman Frans Rombouts van De Post tekende op 27 maart 2000 in dat verband zelfs een intentieverklaring. Enkele maanden later zou De Post echter L&H verraden hebben, aldus de auteurs van het nieuwe boek. Van het roemruchte SofIA-toestel kwam echter niets in huis, want L&H ging failliet en ook andere computerfirma’s konden het gat in de markt niet opvullen.
DOORBRAAK? Volgens de auteurs zou L&H met het SofIA-toestel uiteindelijk 50 miljard dollar zijn waard geweest, meer dan 2.25 biljoen frank dus. En dan had niemand L&H nog durven pijn doen. Maar sta ons toe daar toch enkele randbemerkingen bij te maken: • het zogenaamde SofIA-project was absoluut niet klaar voor de markt • L&H zat met grote schulden in Amerika • en De Post lag grondig met de andere kandidaat-investeerders overhoop
SO WHAT? Wie heeft wie bedrogen? L&H de banken, de banken de beleggers, of L&H zichzelf tout court? Het nieuwe boek “De L&H-files” brengt geen doortastende bewijzen aan. Het is op de eerste plaats nuttig voor de freaks van het dossier. Terwijl voor iedereen vast staat dat enkel een proces over enkele jaren meer licht op het dossier kan werpen. Laten we ons niet te veel meeslepen door de high-tech droom van de heren Lernout en Hauspie en Willaert en Bastiaens? Het is mooi om te dromen, maar dromen hebben tot dusver nog nooit concrete resultaten opgebracht. Als u ons niet gelooft, ga dan maar eens kijken naar de betonnen ruïnes aan de invalsweg naar Ieper. Anke Nobels “DE L&H FILES” , DOOR RENÉ DE WITTE, LUC VAN AELST EN LUC VAN PETEGHEM. UITGEVERIJ L ANNOO.
achter gekomen dat aanzienlijke sommen zwart geld via de bouwsector worden witgewassen. Dat witwassen van foefelgeld is zowat de nachtmerrie van elke fiscale ambtenaar. En dus pakte men de koe bij de horens, maar alras moest men zijn poging staken.
aan te pakken.
Het bleek namelijk onmogelijk de hele operatie waterdicht te maken. Aan de ene kant werden bedrijven lastig gevallen hoewel hun aandeel in de “ zwarte” economie van Nederland verwaarloosbaar was, terwijl men aan de andere kant bedrijven die ver buiten de schreef gingen maar niet te pakken kreeg. En dus heeft men het hele project maar afgeblazen.
Dat er vanuit de bouwsector zelf maar weinig positieve geluiden zouden opklinken ten aanzien van een overheidsactie om zwartwerk en zwarte gelden aan het licht te brengen, valt nogal licht te voorspellen. Tenslotte draait die sector een stuk omzet dank zij dat zwart geld. Dat is dan meteen ook de teneur van vakbondscommentaren op het kabinetsvoorstel. Men kan in vakbondskringen bezwaarlijk het principe zelf van de bestrijding van fraude in betwisting stellen, maar voegt er intussen toch maar bij dat een kabinet dat in deze zaak te driftig aan het werk gaat
EEN “ONVEILIG” WALLONIË ! Je acht het natuurlijk niet voor mogelijk. “Onveiligheid”, dat was toch niet veel meer dan een zoveelste Vlaamse fantasme om de meest extreemrechtse lusten nog wat meer te kunnen botvieren. “Onveiligheid” dat was er alleen maar om het Vlaams Blok nog groter te maken. En dus moest je die onveiligheid zo mogelijk doodzwijgen. Maar zie, wat lazen we enkele weken terug in de hoofdstedelijke Franstalige krant Le Soir: ‘Van Cau se pose en Monsieur Sécurité!’ Van Cau werpt zich op als Mijnheer Veiligheid. Men kan de gewezen burgemeester van Charleroi en nu spelleider in de Waalse gewestregering overigens best begrijpen. Eerder al had hij uitgerekend “zijn” Charleroi uitgeroepen als “getroffen gebied”. Het is in zijn Charleroi vandaag de dag zo onveilig dat hij ging aankloppen bij de federale minister van binnenlandse zaken om extra hulp. Bijna 34.000 overtredingen in het jaar 2000. Vooral diefstallen, al dan niet met geweld, maar ook een kleine veertig moordzaken en negentig aanrandingen! Niet meteen een eervol palmares. Overigens is Charleroi geen uitzondering. Luik doet het niet veel beter. En
Brussel dan? Daar kon de politie in datzelfde jaar 2000 precies geteld 138.807 overtredingen registreren. Nog onlangs toonde de televisie trieste beelden uit een klein Waals dorp waar de bewoners betoogden omwille van de onveiligheid in hun landelijke gemeente. Kortom, genoeg om de Waalse politieke overheid de alarmklok te laten luiden. Men kan die Waalse politici best begrijpen. Uiteraard is dit angstaanjagende gitzwarte Waalse tableau onrustwekkend. Natuurlijk kan het niet de bedoeling zijn dit verhaal extra sterk in de verf te zetten. Een cynisch binnenpretje misschien wel? Maar heel stilletjes dan... Toch de vaststelling dat onze Waalse buren er uiteindelijk ook niet meer buiten kunnen: ook bij hen is onveiligheid geen extreem-rechts fantasme meer, maar een spookbeeld dat vele mannen
9
Er is een andere kwestie in het geding. Ze gaat het belang van de simpele bestrijding van fraude verre te boven. Volgens de voorstellen van het kabinet zouden de bedrijven moeten bewijzen dat er NIET met rekeningen werd geknoeid. De eerder genoemde de Vries haalde in zijn commentaar scherp uit naar deze omkering van de bewijslast. In alle beschaafde staten immers geldt de regel dat iedereen onschuldig is, tenzij zijn schuld bewezen werd. Afstappen van dit principe omdat de staatskas in deze economisch donkerder tijden behoefte heeft aan extra-geld stelt een gevaarlijk precedent. Inderdaad een problematiek die het verder overdenken waard is. Jaak Peeters
en vrouwen, jongeren en ouderen rechtstreeks kan treffen. De vraag of die criminaliteit al dan niet van allochtone origine is, doet niet eens ter zake. Wat telt is dat onveiligheid een maatschappelijk gegeven is, waar het beleid zichtbaar moet tegen optreden. Als die overheid tenminste opnieuw een menswaardige samenleving wil. Nogmaals, geen binnenpretjes over die Waalse biecht. Wel de vraag of het anders politiek zo correct denkende Wallonië nu ook conclusies wil trekken uit die cijfers. Of er nu op het Belgische vlak ook een echt veiligheidsbeleid mag worden uitgetekend? Of blijven we weer steken in het zoveelste rondje verbaal geweld? In afwachting van volgend jaar weer nieuwe en nog hogere cijfers? Eigenlijk een ideaal moment om vanuit Vlaanderen onze Waalse buren de hand te reiken om hen uit te nodigen om die onveiligheid samen aan te pakken. Met verenigde Belgische krachten! Marc Platel
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2002
DE BUREN
Niet dat de fraude daarmee meteen als een onaantastbaar maatschappelijk feit werd aanvaard. Men zinde in de fiscale sanhedrins van Den Haag op nieuwe, efficiëntere methoden om de al dan niet vermeende fraude doeltreffend
‘Ik zou liever zien dat de managers er uit vliegen na bewezen fraude’, verklaarde Roel de Vries, voorzitter van de Bouw- en Houtbond.
BIJ
Enkele jaren geleden reeds trachtte men in de bouwwereld in Nederland schoon schip te maken. Men beoogde toen bona fide - bedrijven van minder scrupuleuze ondernemingen te scheiden. Men was er in Den Haag namelijk
meteen ook een gedeelte van de werkgelegenheid op de helling plaatst.
Foto: Doorbraak
Wie dacht dat zwartwerk en ander frauduleus gedrag in de bouwsector alleen maar in Vlaanderen voorkwam, heeft het mis voor. Hoewel de cijfers onvergelijkbaar zijn, blijken allerhande vormen van fraude net zo goed in de Nederlandse bouwsectornet voor te komen als in Vlaanderen. De zaak zit vele beleidsmakers in Den Haag dwars. Hun voorstellen om daar wat aan te doen oogsten in de sector zelf echter maar weinig applaus.
Foto: Doorbraak
ZWARTWERK
EN
BOLOGNAVERKLARING
DECREET
HOGER ONDERWIJS :
VRIJE TRIBUNE
NOG WERK AAN DE WINKEL De Sorbonne- en Bolognaverklaring wil de basis leggen voor een “Europa van de kennis”. Hiertoe moeten de diverse onderwijssystemen worden geharmoniseerd en moet er vooral transparantie en vergelijkbaarheid worden nagestreefd. De verklarkingen brengen inmiddels ons onderwijsbestel in beweging. Onze instellingen van hoger onderwijs gaan met mekaar “associaties” aan en zoeken hoe ze op onderwijskundig, wetenschappelijk en logistiek vlak met mekaar kunnen samenwerken. Dergelijke samenwerking kan de student heel wat voordelen bieden: curricula zullen meer op mekaar worden afgestemd en er zullen ook meer “bruggen” tussen opleidingen worden gemaakt. De democratisering van het onderwijs kan opnieuw worden aangezwengeld door een verhoogde mobiliteit van studenten en docenten, flexibilisering en modularisering, een nieuwe
nen hogescholen en één of meer universiteiten op een vrije basis voor mekaar kiezen en als gelijken met mekaar omgaan. De vrijheid die nu wordt aangeboden is bij de huidige stand echter niet reëel: de KUBrussel krijgt geen toekomst, tenzij zij met de VUB samengaat; en de UA krijgen slechts een uitbreiding van hun lesbevoegdheid tenzij zij met de VUB gaat samenwerken.
studiefinanciering …
CONTIUÜM Dit veronderstelt wel dat er door de hervorming van het tertiair onderwijs één continuüm in het hoger onderwijs (en levenslang leren) ontstaat. Die ambitie ontbreekt vooralsnog in de teksten die door het onderwijskabinet worden verspreid. In plaats van de vroegere driedeling (universitair onderwijs en hoger onderwijs van het lange en korte type) dreigt een nieuwe driedeling te ontstaan.In de jongste versie van het voorontwerp van decreet wordt het hoger onderwijs namelijk ingedeeld in academisch onderwijs (universiteiten), het hoger professioneel onderwijs (hogescholen) en het hoger kunstonderwijs. Bovendien biedt het structuurdecreet geen volwaardige en coherente regeling voor de lerarenopleiding. En dan is er nog de duidelijke negatie, zoniet toch marginalisering van het ééncyclusonderwijs. Maar er is nog meer: door de lange periode van aarzeling is er niet alleen heel wat tijd verloren gegaan. De Minister van Onderwijs lijkt zich nu bovendien in de positie van “volger” te bevinden.
ASSOCIATIES Ik mis een coherente aanpak, waarbij associaties tot stand komen waarbin-
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2002
Ook elk evenwicht ontbreekt. De Minister van Onderwijs trekt eenzijdig de kaart van de universiteiten. Er ontstaat een duidelijke voogdij vanuit de universiteiten naar de hogescholen. Dit staat een goede samenwerking en uiteindelijke integratie in de weg.
ACCREDITATIE Een van de kernelementen in de hele Sorbonne- en Bolognaverklaring is ook de “accreditatie”. Accreditatie moet de kwaliteit van het hoger onderwijs garanderen en de nieuwe graden internationaal voldoende legitimiteit verlenen. Het voorontwerp is op dit cruciaal punt te algemeen geformuleerd en transfereert een door de grondwet aan de Vlaamse overheid toevertrouwde bevoegdheid naar een NederlandsVlaams accreditatieorgaan, waarvan statuut en bevoegdheden nog niet duidelijk wettelijk zijn gedefinieerd. West-Vlaanderen De voorliggende teksten maken ook geen de koppeling met de evaluatie van het onderwijsaanbod, zoals die was voorzien in het hogescholendecreeet van 1994. Dit heeft nefaste gevolgen. Zo wordt de provincie WestVlaanderen geclicheerd in een statusquo die de huidige minder gunstige situatie en achteruitstelling bevestigt. West-Vlaanderen heeft immers, in tegenstelling tot de andere provincies, geen volwaardige universitaire instelling.
10
Daarenboven kunnen de WestVlaamse hogescholen, in vergelijking met die uit andere provincies, slechts een beperkt aantal tweecyclusopleidingen, nu omgedoopt tot master-opleidingen, aanbieden. Ik meen dat, mede op basis van de evaluatie van het aanbod, die is voorzien in het hogescholendecreet; het onderwijsaanbod en de onderwijsbevoegdheid moeten worden bijgesteld en geoptimaliseerd o.m. in functie van de belangen van de diverse regio’s in Vlaanderen.
BEMOEIZUCHT Het voorontwerp getuigt ook van een verregaande bedilzucht van de Vlaamse regering. Zo moeten de associaties met de regering beheersovereenkomsten (convenanten) afsluiten. We mogen er niet blind voor zijn dat convenanten kunnen leiden tot betutteling en politieke bemoeizucht. Ook bij de samenstelling van de bestuursorganen van de associaties legt de Vlaamse regering haar wil op. Zo moet minstens de helft van de stemgerechtigde leden in de bestuursorganen aangewezen worden door de universiteiten. Hier moet de vraag gesteld worden in welke mate de vrijheid van vereniging geschaad wordt!
TAALGEBRUIK En dan is er nog het probleem van het taalgebruik in het hoger onderwijs. De voorliggende teksten maken de weg vrij voor het verder oprukken van het Engels, daar waar de huidige regelgeving reeds voldoende mogelijkheden voorziet, zeker waar het hem gaat om het voorgezet academisch onderwijs. Zoveel is dus wel duidelijk: er is nog flink wat werk aan de winkel om in Vlaanderen een goede vertaling te krijgen van de Sorbonne- en Bolognaverklaring. Luc Martens CD&V-woordvoerder Onderwijs
Foto: Doorbraak
SORBONNE-
VRIJ-SPRAAK
LEZERSBRIEVEN
MAG IK EVEN?
geïnteresseerden zouden kunnen zijn, krijgt hij niet gezegd. Waarschijnlijk omdat dat “laaggeschoolden” zijn, die de gesofisticeerde taal van Punt toch niet zouden begrijpen. Of doet hij trendy door het Blok te negeren? J. De Man Borgerhout
SABENA Blij te lezen dat u verwacht dat de DATinvesteerders “politieke goodwill” verwachten in ruil voor hun centen. De baronnen en graven van België kunnen dat al lang. Er kunnen gerust een paar ondernemers bij in de club. Maar de vraag die iedereen zich bij ons aan de toog stelt is waarom de heren Lippens en Davignon niet zelf met meer centen over de brug komen? Als New DAT meer dan 50% kans op overleven had, zou het allemaal makkelijker gaan toch? Het Kapitaal berooft de staat. En niet omgekeerd! Pieter-Jan Van Rie Edegem
BRUSSEL VAN ONS? Het is moedig van Platel weer een keer inspanningen te vragen om Brussel weer een Vlaamse en Brusselende stad te maken. Maar een Vlaamse stad wordt Brussel nooit meer. Wie daar nog in gelooft maakt zich illusies. Brussel is een bruisende stad, als je het positief bekijkt. Omdat het een multiculturele stad is. Je bent daar voor of je bent daar tegen, maar er moeten grote ongelukken gebeuren om dat multiculturele van de grootstad nog terug te schroeven. En denk nu niet dat we de mensen die de rust van het platteland of de kleine staat verkiezen hun rust niet gunnen.
Martine De Neve Elke Smessaert Anderlecht
VOOR
Wist u dat ruim 30% van de Antwerpenaars van Marokkaanse of Turkse afkomst voor het Vlaams Blok stemt, wanneer ze aan verkiezingen mochten deelnemen? Spectaculair nieuws, dat toch aan de aandacht van onze media is ontsnapt. Vreemd, want het resultaat van het wetenschappelijke onderzoek dat tot die bevreemdende vaststelling komt, werd niet bekendgemaakt in een weinig verspreid wetenschappelijk werk. Neen, het werd aan de bevolking meegedeeld op een druk bijgewoonde commissiezitting van de Senaat. Om te bewijzen dat die ook nog bestaat, mocht een viertal wetenschappers de gekozenen inlichten over het migrantenstemrecht. Ze dienden aan slechts één voorwaarde te voldoen: ze moesten voorstander zijn van dat stemrecht. Meindert Fennema doceert aan de Universiteit van Amsterdam en verklaarde voor een keur van politici en journalisten, terwijl de tv-camera’s draaiden, dat het invoeren van migrantenstemrecht geen belangrijke invloed heeft op het resultaat van de verkiezingen. We nemen aan dat deze eminente wetenschapper ernstig onderzoek heeft gepleegd, vooraleer zijn stelling aan de openbaarheid prijs te geven. In Antwerpen koos ruim 30% van de bevolking in 2000 voor het Vlaams Blok. Wanneer het klopt dat de deelname van Marokkanen, Turken en andere mensen met vreemde nationaliteit dat resultaat niet beïnvloedt, zoals Fennema met alle stelligheid beweert, dan moeten die mensen in dezelfde verhouding voor de troepen van Filip Dewinter stemmen. Er is nog één andere uitweg. Het verlenen van migrantenstemrecht wordt door de autochtonen zo sterk afgewezen, dat ze daarna in grotere mate kiezen voor dat Vlaams Blok.
Het zou me verbazen dat een onderzoek zou hebben aangetoond dat zowat een derde van de migranten voor het Vlaams Blok stemt, indien ze daartoe de kans kregen. En dus durf ik beweren dat de hooggeleerde heer Fennema uit zijn nek kletst. Indien hij dit schoolvoorbeeld van inbreuk op de logica debiteert op een secundaire school, dan mocht hij tegen het eind van de zomermaanden nog eens komen proberen. Is dit het peil van het Nederlandse universitaire personeel? En wat gezegd over het peil van onze Vlaamse journalistiek? Niemand heeft deze enormiteit opgemerkt. Of beter: niemand heeft ze aan de kaak gesteld. Want het kan natuurlijk niet dat geen enkele Vlaamse journalist de vier hoofdbewerkingen van de rekenkunde beheerst. Trouwens, ook Fennema is natuurlijk niet zo dom. Na de zin ‘Wie gelooft dat migranten anders stemmen, redeneert kortzichtig’, bevalt hij van de stelling: ‘Indien de stemplicht wordt afgeschaft, zullen jullie nog blij zijn met de stemmen van de migranten in een stad als Antwerpen.’ Daarmee bedoelt hij natuurlijk dat de migranten het stemaandeel van het Vlaams Blok naar beneden zullen drukken. Maar wat blijft dan over van zijn eerste zin?
Ik ben geen wetenschapper en word door de Senaat niet uitgenodigd om
Wie het migrantenstemrecht wil invoeren om het Vlaams Blok de wind uit de electorale zeilen te halen, hul-
mijn wijsheden terzake uit de doeken te doen. Ik heb daarover ook geen onderzoek gepleegd. Ik durf wel beweren dat de basisbeginselen van de logica en de elementaire rekenkunde te beheersen. Als er 10% witte chocoladen Sinterklaasfiguurtjes zit in pakket A en na toevoeging van pakket B blijft dat percentage onveranderd, dan zit in chocoladepakket B ook 10% witte Sinten. Dat leerde ik niet op de universiteit, maar op de lagere school.
digt een standpunt als een ander. Maar dan behoort die dat in een fatsoenlijk debat ook eerlijk te zeggen. Nu behandelt men de politici, de journalisten en het publiek als een bende stompzinnige idioten, die zich op een goedkope manier om de tuin laten leiden. Laten de politici en de journalisten zichzelf verdedigen. Maar als lid van het publiek protesteer ik tegen deze belediging. Peter De Roover
11
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2002
OPINIE
Alle eer voor Bourgeois’ N-VA, die de macht van de monarchie in vraag stelt. Er is wel een zekere Annemans die dit al veel eerder deed, maar dat is een Vlaams Blokker en daarover zwijgt u stilletjes. In uw artikel over het nieuwe weekblad Punt zegt De Roover dat het een blad kan zijn voor CD&V’ers, ontevreden VLD’ers, Elchardus-SP’ers en niet libertaire Agalev’ers. Dat er ook in het Vlaams Blok
MAROKKANEN STEMMEN VLAAMS BLOK
GEVOLG
VAN ONHANDIGHEID VAN
AMERIKA
MICHEL
EN
VERHOFSTADT
ROLT DE BICEPS :
EUROPA
BUITENLAND
MIST EEN HISTORISCHE KANS In het nieuw Amerikaans buitenlands beleid staat “Vom Kriege”, het briljante standaardwerk over de krijgskunst van Carl von Clausewitz weer hoog aangeschreven. Een van de invloedrijkste ‘neo-clausewitzianen’ is de huidige onderstaatssecretaris voor Defensie Paul Wolfowitz, een felle criticus van de vorige president Bill Clinton die z.i. te weinig rekening hield met de beroemde stelling dat oorlog de voortzetting is van de politiek met andere middelen. Het zou onder zijn invloed zijn dat president George Bush jr. liet uitschijnen dat hij na Afghanistan conform de clausewitziaanse strategie wou doorgaan op zijn aanloop door meteen “terroristenleider” Saddam Hussein uit te schakelen. In afwachting van andere “schurkenstaten” als Soedan, Somalië... Voorlopig lijkt de Minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell, nochtans zelf een generaal, af te remmen. En waarschijnlijk met goede redenen. Want in de “klassieke” oorlog “duelleren” twee duidelijk herkenbare tegenstanders; het internationaal terrorisme
VOLKENRECHT De Amerikaanse grootmacht neemt het niet te nauw met het volkenrecht. Dit bleek toen dezelfde Bush sr. in 1989 Panama binnenviel, het staatshoofd generaal Noriega liet opsluiten en een meer gewillige president aanstelde. Bush jr. voelt zich bovendien gesterkt door de Amerikaanse openbare opinie die voor meer dan twee derde een aanval op Irak zou steunen.
VERZANDEN Overigens, zelfs Afghanistan is nog niet uit de zorgen. De VSA kunnen nog altijd zoals in Somalië, verzanden in stammentwisten en guerrillastrijd zoals voor hen de Sovjets en de Britten. Tevens riskeert het land zelf, geklemd tussen machtige onderling vijandige staten, zoals Iran, Pakistan, India en China (de laatste drie, kernmogendheden) in een vacuüm terecht te komen dat een bedreiging vormt voor de wereldvrede. Dat gevaar is nog veel groter indien president Bush jr. zijn mariniers beveelt door te stoten naar Bagdad en zo de “fout” van zijn vader te herstellen die in strijd met de klassieke doctrine - nagelaten had Hoessein na zijn overwinning in de Golfoorlog uit te schakelen.
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2002
EUROPA? Om die catastrofe te vermijden, zou de Europese Unie, eventueel samen met Rusland en China, als bemiddelaar kunnen optreden tussen het AmerikaansIsraëlische kamp en invloedrijke Moslimlanden als Iran, Libië, Pakistan, Syrië of Egypte die hun goede wil getoond hebben door tegen de eigen bevolking, het antiwesters terrorisme te veroordelen.
ONDIPLOMATIEK
daarentegen is ongrijpbaar en waarschijnlijk alleen uit te roeien door de oorzaken ervan weg te nemen. En dat kan niet met een oorlog volgens het boekje. Colin Powell erkent ook dat het Israëlimperialisme mede het moslimterrorisme veroorzaakt heeft. Maar de president, voortgestuwd door zijn “haviken”, kiest partij voor Sharon die liefst de Palestijnse leider Yasser Arafat zou laten verdwijnen. Alhoewel, zoals The Economist (8 dec.) aanstipt, geen alternatief bestaat voor Arafat, hoezeer die ook als leider gefaald heeft.
grootste bedreiging vormt voor de wereldvrede in de 21ste eeuw.
Normaal en formeel zou de voorzitter van de EU, nu België, het initiatief daartoe moeten nemen. De Palestijnse Minister van Buitenlandse Zaken heeft dit zelfs uitdrukkelijk op de televisie ge-
B USH. HOELANG NOG OP JACHT?
Maar evenmin als voor Arafat, bestaat er een valabel alternatief voor Hoessein; chaos of burgeroorlog in een land dat mogelijk over kernwapens beschikt is een nachtmerrie. Iran en Turkije zouden een oorlog veil hebben om Koerdische autonomie in Irak te beletten.. Het ware uiterst gewenst dat deze praktische bezwaren de Amerikaanse dadendrang zouden intomen. Want de gevolgen zijn niet te overzien. De feitelijke vernietiging van de Palestijnse Staat door Israël én de uitschakeling van Hoessein die zich opwerpt als het zwaard van de Islam en het schild van de Palestijnen, zou meteen de gehele moslimwereld in de armen van de fundamentalisten duwen. Dan pas zitten wij in de “oorlog tussen beschavingen” die volgens Samuel Huntington de
12
vraagd. Helaas heeft het hoofd van de Belgische diplomatie zich door zijn ondiplomatieke uitlatingen bij de hoofdspelers onmogelijk gemaakt (hij heeft Bush en Sharon herhaaldelijk beledigd). Michel moet al evenmin veel steun verwachten van de EU-collega’s waarvan sommigen eveneens door hem beledigd werden en anderen schoon genoeg hebben van de gelijkhebberij van Verhofstadt en met ongeduld uitkijken naar het volgend (Spaans) voorzitterschap. Door de onhandigheid van MichelVerhofstadt mist de EU een historische kans om zich op dit cruciaal ogenblik op wereldvlak waar te maken. Dat België een klein landje is, doet niet terzake. Vide het internationaal gezag van zegge Finland, Ierland of Tsjechië. Of van België met Spaak of Harmel. En wat een internationaal prestige zou een onafhankelijk Vlaanderen verworven hebben met een Hendrik Fayat! André Monteyne
BOEKEN
PAARS MET GROEN
tje van Verhofstadt. B OUDEWIJN VANPETEGHEM :
PAARS MET GROEN,
DE VORMING VAN VERHOFSTADT
Marc Platel
BRUSSELBOEK Bibliofielen kijken er vaak reikhalzend naar uit: boeken van het Mercatorfonds. Bestaan er mooier uitgegeven boeken? Het antwoord is kort én negatief. De enige vraag die je je bij de luxueuze uitgaven kunt stellen is, wie die boeken koopt? Bedrijven, ja, als relatiegeschenk. Maar de “gewone” boekenliefhebber? Die telt niet graag duizenden franken neer voor één - ook al is het dan uitzonderlijk mooi geïllustreerd - boek.
I. L ANNOO,
204 BLZ., 764 FRANK. ISBN 90 209 45327
Vanpeteghem, een bijzonder gewetensvol Wetstraat-verslaggever zoals er daar niet veel meer rondlopen, voelde zich dus geroepen om in het spoor te treden van zijn ex-collega Hugo De Ridder met zijn bestsellers over de coulissen van de Wetstraat. Als smaakmaker brengt hij in zijn eerste boek het verhaal van de vorming van Verhofstadt I, zoals hij dat als bevoorrecht journalistiek toeschouwer meemaakte. Dat is een goede zaak: zoveel in van wat we dagelijks meemaken gaat zo snel verloren dat het achteraf soms bijzonder moeilijk is om een gebeuren nog correct te reconstrueren. Zoals in dit verhaal: het echt schaamteloze pre-electorale gekonkel van Louis Michel om zijn partij na de verkiezingen zeker in de Franstalige deelstaatregeringen te brengen, het bewijs dat de “geheime” afspraak rond het onderwijsgeld voor de Franstaligen helemaal niet geheim is, zoals men onder meer bij de toenmalige Volksunie wilde doen geloven en onder meer een ont-
Anderzijds is het ook de verdienste van het Mercatorfonds om catalogi van tentoonstellingen bij een breder publiek te brengen. Dat geldt ook voor Brussel. Kruispunt van culturen. De Europaliatentoonstelling van 2000, voor wie het gemist heeft. Een - hoe kan het ook anders - prachtig en rijk het is een catalogus! - geïlllustreerd boek. Onder bescherming van HH.MM. de Koning en de Koningin (mét hoofdletters), die allicht de vele tik-, taal- en stijlfouten door de vingers hebben gezien… Wie belangstelling heeft voor het verhaal van Brussel gedurende de twee voorbije eeuwen, moet dit boek wél in huis halen. Politiek (uiteraard ultrapolitiek correct en met de Brusselse Vlamingen die “Vlaams” spraken en natuurlijk geen Nederlands - dat past immers niet in het unitaire samenhorigheidssfeertje van de algemeenmaatschappelijke kolommen in dit boek!), muziek, literatuur en - vooral architectuur passeren de revue. Jammer dat dit Europaliaboek niet ook aandacht besteedt aan de verloedering, de leegstand, en de bizarre cultuursubsidiepolitiek in ons landje. Maar daarvoor dient zo’n tentoonstelling of catalogus natuurlijk niet.
hutsend beeld van de manier waarop het er binnen Ecolo aan toegaat. Dit is maar een lukrake greep van de boeiende bladzijden. Maar er zijn ook bladzijden die ontbreken. Zoals het verhaal waarom Laken zo gemakkelijke toehapte voor deze paarse coalitie. Of een meer afdoende uitleg dan wat er nu staat waarom wat toen nog VU&ID was federaal niet wilde of mocht meespelen.
KVDH R. HOOZEE (RED.) B RUSSEL. KRUISPUNT VAN CULTUREN.
MERCATORFONDS, 334 BLZ. ISBN 90 6153 456 9
KONING EN ONDERKONING Met als opvallende ondertitel “Over de invloed van Het Hof en de macht van
13
Jacques van Yperseele de Strihou”. Een pennenvrucht van het duo Gui Polspoel en Pol Van Den Driessche. Een verhaal dat inderdaad nog nooit geschreven is. Een boek dat bij zijn verschijnen voor flink wat ophef zorgde. Het anders zo discrete Hof vond het zowaar nodig om te reageren op wat het tweetal in hun boek schreef over het vermoedelijke fortuin van wijlen koning Boudewijn. Die toch wel erg ongewone reactie alleen al maakte duidelijk dat de journalistieke collega’s op bijzonder lange tenen hadden getrapt. Het is zonder twijfel de eerste keer dat op een zulke concrete en behoorlijk gedocumenteerde manier getracht wordt enig antwoord te formuleren op de vraag hoe rijk die van Saksen-Coburg wel zijn.
Voor het overige ontgoochelt dit boek. Het verhaal over de “aangeklaagde”, de “onderkoning” krijgen we niet. Hij wilde trouwens zelf trouwens niet praten. De regel is nu eenmaal dat wie aan Het Hof gaat werken geacht wordt zich te verbinden tot de grootst mogelijke discretie. En dus moeten de auteurs het op veel bladzijden hebben van horen zeggen… GUI POLSPOEL EN POL VAN DEN DRIESSCHE, KONING EN ONDERKO NING.
VAN HALEWYCK,
LEUVEN, 276 BLZ., 798 FR. ISBN 90 (90 5617 365 0)
Het aantal “hardnekkige geruchten”, de vele vragen “aan verscheidene bevoorrechte waarnemers en intimi van het Hof” of het feit dat “vrijwel iedereen er op wijst” en wat “volgens sommigen” de echte uitleg van een en ander zou zijn, dat soort vage en uiteindelijk irriterende verwijzingen naar is niet bij te houden. En dat maakt de inhoudelijke waarde van dit (uiteraard) vlot geschreven boek ronduit zwak. Toch is het boek een winstpunt. Gewoon omdat het bewijst dat alvast aan Vlaamse kant het ogenblik nadert dat de discussie over de monarchie toch niet meer te ontwijken is. Marc Platel
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2002
BOEKEN
Toch wel gewaagd van journalist Boudewijn Vanpeteghem van De Standaard om er meteen die I aan toe te voegen. Alsof Guy Verhofstadt vertrokken is voor een even lange lijst regeringen als zijn (toen nog) CVPstadsgenoot Wilfried Martens. Het zou natuurlijk kunnen, de regeringen van Martens waren inderdaad meestal even krakende wagens als dat eerste wagen-
Toch aanbevolen voor wie het Wetstraatgebeuren goed wil blijven volgen.
GOED NIEUWS (1) MINDER WERKLOZEN Over de evolutie van de werkloosheidscijfers van november zijn nogal wat cijfers de wereld ingestuurd. Vlaams minister Renaat Landuyt probeerde in de stijl van een goednieuwsminister de inzinking van de economie te camoufleren door te vergelijken met de voorafgaande maand (een daling van 7,2 naar 6,7% werklozen in Vlaanderen).
België’, aldus Geert Bourgeois. ‘Wallonië en Vlaanderen zijn twee onderscheiden economische realiteiten met een eigen cultuur en kenmerken, daarom behoeven beide gemeenschappen een eigen beleid. Federaal minister Onkelinx mag het dan wel goed voor hebben met de Waalse werkgelegenheid, haar federale voorstellen zijn eenzijdig gericht op Wallonië en werken
vreemding toe. Sint-joost-ten-Node is sinds deze maand de alleereerste Belgische gemeente waar het aantal gemeenteraadsleden van buitenlandse origine het aantal autochtone overtreft. Of dat een reden is om euforisch te doen de ‘multicultureelste gemeente’ van het land (DM, 3 dec), is minder zeker. Brussel Vlaams, Brussel Franstalig, Brussel vreemd.
soms zelfs contraproductief in Vlaanderen.’ (PM N-VA, 4 dec)
VLAAMSE SPORT
Dit subtiele cijferspel ontsnapte ook niet aan de aandacht van Herman Van Rompuy, die op zijn webstek prompt de ontwikkeling van de jongste jaren gaf
GOED NIEUWS (2): MINDER ASIELZOEKERS
En omdat ook al eens euforisch wordt gedaan over de Waalse werkloosheidscijfers, zodra die ook maar een heel klein beetje in de goede richting opschuiven (iets wat we de Walen toewensen), toch nog maar eens de regio-
Vluchtelingenorganisaties zeggen dat veel nieuwkomers de verstrengde asielprocedure ontwijken en onmiddellijk illegaal gaan. ‘Mensen uit het arme zuiden zullen blijven komen’, aldus Tom
nale verschillen op een rij.
Werkloosheid
Wallonië
Brussel
Vlaanderen
‘Studies van IMF en de OESO wezen reeds herhaaldelijk op de gevaren van een unitair economisch beleid in
Nov 2001 Okt 2001 Sept 2001 Aug 2001 Dec 2000 Dec 1999
17,5 17,8 17,4 16,6 17,7
18,1 17,9 17,3 16,8 16,2
6,67 7,2 7,4 7,6 6,3 6,9
Ook over het aantal asielzoekers wordt met de brede glimlach erg optimistisch gedaan. In november vroegen 1.711 mensen asiel aan in België. Het laagste cijfer in drie jaar, pronkt Minister van Binnenlandse Zaken Antoine Duquesne (PRL). In 2000 waren er in sommige maanden meer dan 4000 aanvragen.
Bogaert van Amnesty International. Ook dit verbluffend goede asielnieuws wordt door Herman Van Rompuy “opgevangen” met een verhelderend grafiekje.
SELECTIENORMEN Sportjournalist en columnist Hans Vandeweghe doet in De Morgen (8 dec) een boekje open over de selectienormen voor de nationale ploegen en voor het BOIC. Nagenoeg alle sportfederaties zijn gefederaliseerd (de Belgische Voetbalbond is de bekendste uitzondering). Maar voor de internationale verplichtingen en selecties van de atleten zijn alleen de nationale koepels bevoegd. Alhoewel er in dit land - vanzelfsprekend - minder Franstalige sportbeoefenaars en minder clubs zijn dan Vlaamse, moeten de nationale bestuursstructuren paritair zijn.
MULTICULTUREELSTE Over immigratie en identiteitsverlies mogen we niet panikeren, zo luidt het vaak. Maar in Brussel slaat de ver-
COLOFON Doorbraak is een uitgave van het Vlaams Diensten Centrum vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus). Hoofredacteur: Jan Van de Casteele Kernredactie: Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, Herman De Mulder, Anke Nobels, Peter De Roover. Redactie-adres: Passendalestraat 1a, 2600 Berchem. Tel (03) 366 18 50 - Fax (03) 366 60 45 e-post: redactie@doorbraak.org - internet: www.doorbraak.org - abonnementen: secretariaat@doorbraak.org Abonnement: 14,5 € (585 fr.) voor een abonnement van 12 maanden. Studentenabonnement: 10 € (385 fr.) voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling. Internet-abonnement: 10 € (385 fr.) voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet -abonnement. Abonnering door storting op rekening 409-9591911-13 van Doorbraak met vermelding van het type abonnenment. Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw. U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van 600 fr. op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging, toegestuurd. Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Vormgeving: Tweddle Litho of Europe, E. Walschaertsstraat 15/3, 2800 Mechelen, 015-45 18 20 Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Passendalestraat 1a 2600 Berchem.
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2002
In de slotresoluties van het sportcongres van het Liberaal Vlaams Verbond staat dat alle Belgische sportbonden onvoorwaardelijk moeten opsplitsen in Waalse en Vlaamse federaties. Het Belgisch Olympisch Comité (BOIC) moet splitsen en Vlaanderen moet eigen vertegenwoordigers kunnen sturen naar Europese kampioenschappen, wereldkampioenschappen én de Olympische Spelen. Promotor van deze standpunten was VLD-senator, republikein en judogod Jean-Marie Dedecker.
14
Ook voor de selecties probeert men voortdurend pariteit tussen de atleten af te dwingen. Gevolg is dat beloftevolle Vlamingen mogen thuisblijven. Hoogoplopende ruzies en gekonkel achter de schermen zijn het gevolg. Hans Vandeweghe noemt de pariteit ‘een monster dat de nationale koepel verlamt’.
BOIC Het BOIC is in hetzelfde bedje ziek. De Franstaligen, 40% van de bevolking, leveren 23% van de olympische ploeg en halen gemiddeld 14,28 procent van de Belgische medailles binnen. Toch zijn alle bestuursorganen paritair samengesteld, tot en met de commissies waar alleen atleten inzitten. Heel voorzichtig beweegt er nochtans een en ander. Naar het schijnt is er al internationale aandacht voor enkele dossiers over de aparte erkenning van de Vlaamse sport.