België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
ISSN 0012-5474
Vlaanderen staat in Europa
B EELD -S PRAAK
2
Maandblad Februari 2002 Afgiftekantoor Antwerpen X Passendalestraat 1a 2600 Berchem
WAARDEN IN HET GEDRANG
FOTO WEVAKO
Almaar meer waarden en instellingen worden bedreigd. Even meedenken met Matthias Storme.
DE VLAAMSE MELKKOE
GAAN WE ERVAN UIT DAT DE VLAMINGEN ZULLEN BLIJVEN
DE
3
BETALEN?'
( GÉRARD DEPREZ, EX-PSC, NU PRL-MCC)
HAAN PIKT
Het communautaire dossier is door de behoeders van België onvoorstelbaar ingewikkeld gemaakt. Maar de Franstaligen worden de jongste maanden wel erg duidelijk. ‘Haan pikt zeer graag naar Leeuw’, zo titelde Gazet van Antwerpen onlangs boven een klinisch rapport. Vlaamse zorgverzekering? Pik! Verlaging sociale lasten of vennootschapsbelastingen en Vlaamse cao’s? Pik, pik! Vermindering van de successierechten en Vlaamse afcentiemen? Gratis elektriciteit? Strenger verkeersbeleid? Afschaffing kijk- en luistergeld en gratis passen voor 65-plussers? Een andere justitie (spijtoptanten), ambtenarij (Copernicus, tweetaligheid), mobiliteit (NMBS)? Een ander sociaal en economisch beleid (openbare sector, werkloosheid, Rosetta, sociale zekerheid, gezondheidszorg, kinderbijslagen)? Pikkepikkepik! Als ze daar over de taalgrens zo doorgaan, krijgen de onverbeterlijke optimisten in de Vlaamse Beweging toch nog gelijk met hun voorspelling dat Vlaanderen in 2002 onafhankelijk wordt. Ondanks chirurgijn Verhofstadt. Het jaloerse blokkeren van Vlaams tijdskrediet (loopbaanonderbreking) zal veel ogen geopend hebben. Wallonië, dat elk jaar een paar honderd miljard frank Vlaamse ontwikkelingshulp
krijgt toegestopt, gaat nu ook nog eens stokken steken in het Vlaamse raderwerk. Dit gedoe is zo concreet dat ook de gewone Vlaming er nerveus van wordt. In Knack formuleerde Gérard Deprez (ex PSC, nu MCC) het ooit zo: ‘De (Waalse) socialisten hebben met hun systeem Wallonië in slaap gespoten. Er zijn Walen die het maar normaal vinden dat de Vlamingen werken om hun uitkering te betalen. Op die manier blijft Wallonië een samenleving van steuntrekkers’. Het AK-VSZ pleit op 3 maart op een Congresmeeting in Leuven voor een splitsing van de Sociale Zekerheid (blz. 4/16). De Gentse prof. Boudewijn Bouckaert noemde die sociale zekerheid ‘onze politiek vertaalde hartelijkheid’ en voegde daaraan toe: ‘Wij willen een harttransplantatie, waar de donor zijn hart terug krijgt. Opdat het beter zou kloppen, voor alle noodlijdende Vlamingen, en voor allen in de wereld die onze solidariteit kunnen gebruiken’. Tot daar Bouckaert. ‘België is op sterven na dood. Dat is het resultaat van de tientallen communautaire en institutionele compromissen en politieke koopjes die sinds 1970 werden gesloten.’ Is getekend: Guy Verhofstadt, juni 1992. Wie kent niet het verhaal van de machtigen die ontrouw worden en de machtelozen die trouw blijven... Jan Van de Casteele
4
Belgische sociale zekerheid laat miljarden zuidwaarts stromen. Maar het Waalse kalf komt niet van de grond.
FLUWELEN SCHEIDING GEEN RAMP
5
Dirk Rochtus over de vreedzame splitsing van Tsjechië en Slowakije.
DAAR KOMT EEN RARE SNUITER
6-7
De Nederlandse “traditionele” partijen zijn er niet gerust in. Pim Fortuyn, een populaire dandy, wil hen van hun zetels jagen.
BONT EN BLAUWE ETHER
8
Een verhaal over de echte mediabeslissingen.
BACHELORS EN MASTERS
9
Europa en het onderwijs. Worden Nederlandse universiteiten opgeklopte vakscholen?
NVA MET OF TEGEN BLOK?
10
Een vrije tribune van Bart Laeremans. 12 12 André Monteyne maakt balans op van Belgisch EU-voorzitterschap.
VLAANDEREN EN EUROPA
K ORT - P ERSWIJS
P
EZELTJE STREKJE
E R S W I J S
Ludo Van Campenhout (VLD) in Liberale Volks Courant, december: ‘NMBS, Post, ziekteverzekering, politie... mijn besef groeit dat een echt liberaal beleid een nieuwe institutionele (lees Vlaamse) context vereist, de breukklijnen met het “andere land” zijn te groot.’
kenheid van de Franstaligen tot 10% afwijkt van die van de Nederlandstaligen. (...) Als beide administratieve culturen zo diametraal tegenover elkaar blijven staan, vrees ik dat er ooit nog een groot probleem rijst voor het beheer van de Belgische instellingen.’
Gérard Deprez (ex-PSC, nu PRL-MCC) in Knack, 12 december: ‘Wallonië is de enige regio in het hart van Europa die slecht boert, maar nog altijd is er een politieke meerderheid die het huidige beleid wil voortzetten. De PS, maar ook Ecolo en de PSC van madame Milquet gaan ervan uit dat ze tot in de eeuwigheid door de nationale overheid gesponsord zullen worden. Soms heb ik de indruk dat de PRL met Louis Michel de PS op links voorbij wil steken. Moet iedereen in Wallonië dan links en arm zijn en gaan we ervan uit dat de Vlamingen zullen blijven betalen?’
Manu Ruys in Knack, 16 januari: ‘Als ik Guy Verhofstadt (VLD) zie evolueren, zie ik hoe de jongensachtige lach van vroeger is overgegaan in een lepe grijns, die iets machiavellistisch uitstraalt en mij doet denken aan bepaalde monniken uit De Naam van de Roos.’
Bart De Nil (historicus) in De Standaard, 8 januari: ‘De Vlaamse Beweging zal voor de sociale rechten van Vlamingen moeten strijden tegen een veel groter en logger politiek establishment dan België ooit was, namelijk Europa.’ Luc Vandenbossche (SP.A) in Trends, 10 januari: ‘Om de zes maanden laat ik een onderzoek uitvoeren naar de betrokkenheid van de administratie bij de gevoerde actie. Ik stel daarin vast dat de betrok-
Yves Desmet in De Morgen, 19 januari: ‘De communautaire breuklijn is de enige die paars maar niet onder controle dreigt te krijgen. (...) Het gaat eerder over een steeds duidelijker wordend mentaliteitsverschil in sociaal-economische dossiers, ten noorden en ten zuiden van de taalgrens.’ Paul Geudens in Gazet van Antwerpen, 14 januari: ‘Binnenkort zijne majesteit doctor honoris causa prins Filip. En prof. Dr. André baron Oosterlinck?’ Paul Geudens in Gazet van Antwerpen, 18 januari: ‘Hoe meer boycotacties Vlaanderen en de Vlamingen mogen ondervinden, hoe vlugger hier de geesten zullen rijpen om het scheidingsproces te versnellen en te intensifiëren’.
Naar aanleiding van de geboorte van prinses Elisabeth hebben alle Belgen samen maar liefst 3,1 miljoen cadeau gedaan aan haar ouders. Zij hadden immers een fonds opgericht om de interesten van de geschonken bijdragen in de komende jaren nuttig te besteden aan goede werken. Maar drie miljoen is niet genoeg. En dus wordt het fonds stilzwijgend opgedoekt en het beschikbare kapitaal overgemaakt aan het Koning Boudewijnfonds. (Journaal, 13 dec.)
STAATSHERVORMING De CD&V wil dat het Vlaams Parlement debatteert over hoe het verder moet met de staatshervorming. Ze schreef daarover een brief naar parlementsvoorzitter Norbert De Batselier. De partij vindt nu dat elke poging om over het communautaire dossier te discussiëren, wordt gedwarsboomd. Bovendien dringt zich een evaluatie op van het Vlaams regeerakkoord in het licht van de federale verkiezingen volgend jaar. De fractie vindt dat het Vlaams Parlement net zoals tijdens de vorige regeerperiode de volgende ronde in de staatshervorming moet voorbereiden. (DS, 18 jan.)
WERKLOOSHEID De economische situatie in Vlaanderen en Wallonië is manifest verschillend, bij voorbeeld inzake tewerkstelling en werkloosheid. Vorig jaar was er een relatieve verbetering merkbaar in Wallonië, en een toename van het aantal werklozen in Vlaanderen, al liggen de Waalse en Brusselse cijfers nog meer dan dubbel zo hoog dan die in Vlaanderen (www.meta.fgov.be) Dec 2000 Dec. 2001
Vlaanderen
Wallonië
Brussel
6,4% 7,0%
16,7% 15,4%
17,4% 18,6%
GULDENSPOREN Het Masereelfonds organiseert in het voorjaar verschillende voordrachten en activiteiten over 1302. In De Markten (Brussel) debatteren op 29 januari de historici Veronique Lambert (Universiteit Gent) en Wouter van de Winckel (KU Brussel) over de Guldensporenslag op 29 januari. Professor Jozef Janssens (KU Brussel) spreekt over de bloei van de
vervolg blz. 3 DOORBRAAK nr. 2 - februari 2002
2
WAAROM
DE KEUZE VAN EEN VROUW (GEEN) DISCRIMINATIE IS
WAARDEN
IN HET GEDRANG
Hebt u ook regelmatig het gevoel dat de hoge toon in het maatschap-
Als jurist stel ik vaak vast dat waarden en instellingen die me dierbaar zijn in het gedrang komen omdat men tal van sociale instituties en maatschappelijke verhoudingen veel meer dan vroeger juridisch is gaan invullen (juridiseren). Omdat men die verhoudingen is gaan benaderen in termen van rechten, en ze is gaan vastleggen in termen van wetten. Denken we maar aan het onderwijs, het gezin, het verenigingsleven, de gezondheidszorg, en dergelijke.
ONDERWIJS Waarden en instellingen kunnen in het gedrang komen als allerlei personen en groepen daaraan voorbijgaan door aanspraak te gaan maken op allerlei rechten. Zo doen bij voorbeeld sommige ouders een beroep op hun recht om hun kinderen naar een specifieke school te sturen, ook al weten ze dat dit botst met de identiteit van die school die - bij voorbeeld - een joodse school of een meisjesschool wil blijven. Betrappen we er onszelf niet op dat we dit pareren door daartegenover andere rechten te stellen, zoals het recht van de inrichters of
Middelnederlandse literatuur (De Markten, 5 februari). Joris De Sutter brengt een verhaal over vestimentaire gewoontes en levensgewoontes van de tijdgenoten van De Coninck & co (19 februari). In het AMVB bekijkt Roel Jacobs De Leeuw van Vlaanderen en de Guldensporenslag vanuit het spanningsveld tussen geschiedenis en geëngageerde literatuur (woensdag 13, 20 en 27 maart). Historicus Jan Fransen
(andere) ouders om een school met een bepaalde identiteit in te richten? Betreden we daarmee niet onachtzaam het strijdperk zoals het door de tegenstrever is afgebakend? Lopen we in de val door de zaak zelf ook te juridiseren? Of is de andere opvatting, dat de pedagogische relatie rechtsvrij moet blijven, toch nog houdbaar ?
VEILIGHEID Een tweede voorbeeld: ook in het debat over een veiligheidsbeleid botsen bepaalde voorstellen voor een grotere veiligheid met allerlei rechten (bij voorkeur gepromoveerd tot “rechten van de mens”), die daartegen worden ingeroepen? Sommige terecht, andere ten onrechte. Is het de juiste weg om daartegenover op onze beurt een “recht op veiligheid” in te roepen en daardoor het hele debat te voeren in het perspectief van subjectieve rechten? Zou het niet beter zijn om die mensenrechten tot hun juiste proportie te herleiden en ze te doorprikken waar ze te zeer zijn opgeblazen?
(VUB) heeft het over het gebruik van nationale feestdagen en symbolen bij het proces van natievorming (AMBV, 16 april) en ook Roel Jacobs stelt vragen over de keuze van de Guldensporenslag als Vlaamse feestdag (De Markten, 30 april). Meer info bij het Masereelfonds, 02 502.38.80.
PUNTIG In vertrouwelijke gesprekken laat Hubert Van Humbeeck, directeur van
3
Een laatste voorbeeld : het Parlement behandelt een ontwerp van wet die discriminatie in private verhoudingen wil verbieden. Bij voorbeeld inzake het lidmaatschap van een vereniging, of inzake het verhuren van een woning. Een draak van een wet (iets heel anders dan eisen dat de overheid het gelijkheidsbeginsel hanteert, wat al in de grondwet van 1831 staat), die ons toch al erg gekwetst sociaal weefsel nog verder zal kapotmaken. Hij maakt de weg vrij voor een totalitaire staat, door de vrijheid van meningsuiting, van geweten, van godsdienst, van onderwijs enzomeer volledig uit te hollen. Die wet is het product van een op hol geslagen nivelleringsideologie, en het ideologische gehalte ervan blijkt zeer duidelijk daaruit, dat discriminatie op grond van politieke overtuiging wél wordt toegelaten. Moeten we nu aanklagen dat er geen verbod is op discriminatie op grond van politieke overtuiging, en daardoor eigenlijk meestappen in de hele non-discriminatie-ideologie, of moeten we radicaal de idee bestrijden dat men in private verhoudingen niet mag discrimineren? Ik kies voor het laatste, want anders riskeer ik over enkele jaren voor de rechtbank te worden gedaagd om te verantwoorden waarom ik een welbepaalde vrouw tot de mijne heb gekozen - waardoor ik vele andere mogelijke partners heb gediscrimineerd op basis van geslacht, leeftijd, schoonheid of andere deugden.
Prof. Matthias E. Storme
Knack, verstaan dat de komst van het nieuwe Vlaamse weekblad Punt wordt ‘voorbereid’. De redactionele lijn van het Roulartablad wijzigde de voorbije maanden door ook wat minder evidente, minder politiek correcte mensen aan het woord te laten. Wie Van Humbeeck daarover interpelleert, krijgt van de Knack-man meteen te horen dat dit ‘niet toevallig’ is. vervolg blz. 14
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2002
C OMMENTAAR
pelijke debat gevoerd wordt met woorden en uitdrukkingen die de dingen op hun kop zetten? Woorden die een eigen leven gaan leiden en ons in het defensief duwen? Zou het kunnen dat we dergelijke woorden onvoldoende bestrijden wanneer ze opduiken, en pas wakker worden wanneer ze onbeheersbaar machtig zijn geworden? Eens de toon is gezet, is het dilemma immers groot: proberen we mee te gaan in dat debat of moeten we het hele stuk in een andere sleutel zetten? Ik moet toegeven dat ik ook niet altijd weet wat het beste is. Laat me enkele voorbeelden geven.
DISCRIMINATIE
VRAGEN
OVER RECHTEN EN PLICHTEN VAN DE
VLAAMSE
MELKKOE
WAALSE OPTIES , V LAAMSE CENTEN
S OCIALE
ZEKERHEID
H
et “Aktiekomitee Vlaamse Sociale Zekerheid” (AK-VSZ) organiseert op 3 maart in Leuven een Congresmeeting over “Een Vlaamse sociale zekerheid in Europees perspectief. Solidariteit, ja maar!”. Vlamingen én Walen moeten zélf de verantwoordelijkheid kunnen dragen voor het eigen beleid, zo vindt het AK-VSZ. Stop de onverantwoorde geldstromen van noord naar zuid. De miljardentransfers bevorder(d)en geenszins de Waalse dynamiek. De sociale zekerheid verzekert zowel Vlamingen als Walen tegen verlies van inkomen door ziekte en invaliditeit, werkloosheid, pensionering en zorgt ook voor kinderbijslag. Maar Vlamingen en Walen hebben terzake wel andere inzichten. Het verhaal over de inkomsten van de sociale zekerheid beperken we tot een kleine tabel. Die spreekt voor zich.
Gemiddelde kost 100
VL
W
BR
Klinische biologie
89
113
124
Nierdialyse
95
100
134
Thuisverpleging
115
89
42
RVT’s
110
78
113
Rustoorden
88
108
151
Ziekenhuisverpleging
93
105
127
Geneesmiddelen huisartsen
94
119
76
Tabel 2. Bron: 4de rapport Jadot (29.11.99)
economische zwakte van Wallonië is ten minste ten dele een gevolg van specifieke Waalse politieke keuzes. Berichten over mildere sancties voor Waalse werkonwilligen en langdurig werklozen verhogen nog het Vlaamse wantrouwen. Vlaamse werklozen (73%) open bijna twaalf keer meer kans om gestraft te worden dan Waalse (10%). (FET, 26 juli 2001)
PENSIOENEN De snelle vergrijzing bedreigt ten slotte ons pensioenstelsel. In Vlaanderen sneller dan in Wallonië. Ook hier moeten voor het AK-VSZ eigen Vlaamse klemtonen kunnen worden gelegd. Toch ook hier de vaststelling dat Wallonië een relatief groter aantal gepensioneerden telt dan Vlaanderen. En de vaststelling dat de Waalse overheid een veel te gulle werkgever blijft. Tewerkstelling bij overheid
bevolking Vlaanderen
Bijdragen soc.zek.
58%
65%
Wallonië
32,7%
26%
Brussel
9,4%
9%
Tabel 1. Bron: Nationale arbeidsraad (1993)
Het verhaal over de uitgaven is net andersom.
GEZONDHEIDSZORG Vlaanderen organiseert zijn gezondheidszorg anders en zuiniger dan Wallonië (zie tabel 2). In Wallonië kosten bevallingen meer, zijn de ligdagprijzen hoger, de intensieve zorgen duurder... Daar zijn er aanzienlijk meer artsen en ligt het medisch gebruik ook hoger. Kortom, er is een opmerkelijk verschil in medische cultuur. ‘Niet zozeer de individuele Waal gedraagt zich anders, wel de overheid en de medische industrie’, aldus Jürgen Constandt, secretaris van het AK-VSZ. Als Wallonië zelf verantwoordelijkheid zou dragen voor die hogere uitgaven (responsabilisering), zou het wellicht spaarzamer omspringen met het overheidsgeld, dat nu toch vanuit Vlaanderen wordt bijgepast. In de gezondheidszorg alleen al is er een uitgavenkloof van 390 miljoen euro of 15,6 miljard frank. Onderstaande tabel verduidelijkt enkele markante verschillen inzake gemiddelde kostprijs per rechthebbende (nationale gemiddelde = 100). DOORBRAAK nr. 2 - februari 2002
Ook in het arbeidsongeschiktheid zijn er scheeftrekkingen. Wallonië telt toch wel opmerkelijk veel meer invaliden en beroepszieken (Vlaanderen 50%, Wallonië 40%, Brussel 10%).
Vlaanderen
25,1%
Wallonië
39,05%
Een overtal van 117.000 jobs, waarvan de pensioenen veel duurder zijn. Waalse opties, maar Vlaamse centen?
GEZINSBIJSLAGEN Vlaanderen moet een eigen gezinsbijslagenbeleid kunnen voeren. Het AKVSZ verwijst naar voorstellen van de BGJG (pensioenkrediet voor thuiswerkende ouders, werkloosheidsvergoeding voor wie zich nadien op arbeidsmarkt aanbiedt, hogere fiscale vrijstelling voor wie geen kinderopvangkosten inbrengt, tegemoetkoming voor wie uit het arbeidscircuit stapt om zelf de kinderen op te voeden of om hulpbehoevenden te verzorgen. Vooral de Vlaamse oppositiepartijen (recent N-VA, zie blz.14), en ook de Vlaamse regering komen met voorstellen terzake, maar de Kingkongreactie van Wallonië is bekend.
WERKLOOSHEID Wallonië telt meer dan dubbel zoveel werklozen als Vlaanderen (zie blz.3), maar Waalse politici - in tegenstelling tot een meerderheid in Vlaanderen aanvaarden geen regionaal loonbeleid, geen regionale collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s), geen regionaal werkloosheidsvergoedingenbeleid. Nochtans hebben langdurige transfers - een slepende Belgische ziekte - de werkloosheidskloof niet verkleind. De
4
‘Het beeld van Vlaanderen als melkkoe is inderdaad volkomen terecht’, aldus OVV-voorzitter Eric Ponette. Het AK-VSZ wil op 3 maart de argumenten voor een splitsing van de sociale zekerheid nog eens op een rijtje zetten. Jan Van de Casteele Congresmeeting “Vlaamse sociale zekerheid in Europees perspectief. Solidariteit, ja maar!”. Zondag 3 maart 2002 om 15 uur in de KUL, aula Pieter De Somer, De Beriotstraat 24 in Leuven. Gastsprekers: prof. Robert Senelle, Jan Van Doren (VEV), Gui Celen (voorzitter AK-VSZ)
DE
GELDSTROMEN
Leuvense economen bestuderen al sinds 1975 de geldstromen (transfers) van Vlaanderen naar Wallonië. Volgens de recentste KBC-studie ging het in 1999 voor de sociale zekerheid alleen al om een jaarlijkse transfer richting Wallonië van 2,73 miljard euro of 110,2 miljard frank. Daarnaast zijn er nog transfers via de federale overheidsbegroting (1,24 miljard euro of 50 miljard), de financiering van de regio’s (960 miljoen euro of 38,9 miljard). Transfertotaal: 4,94 miljard euro of 199,1 miljard. Aan dit overzicht van “transfers” kan nog worden toegevoegd de transfers via afbetaling van intrestlasten van de overheidsschuld, in 1985 becijferd op meer dan 140 miljard frank. (studie P. Van Rompuy en V. Bilsen)
SEPARATISME
VANUIT ARMSTE LANDSGEDEELTE
TSJECHO-SLOWAKIJE: FLUWELEN SCHEIDING IS GEEN RAMP De “fluwelen scheiding” zoals de splitsing van Tsjecho-Slowakije in janu-
Er bestaan overigens heel wat gelijkenissen tussen de Vlaamse en Tsjechische nationale Beweging. Beide culturele bewegingen streden tegen de dominantie van respectievelijk een Franstalige en Duitstalige bourgeoisie en bewerkstelligden het heropleven van de Nederlandse en Tsjechische taal. Er zijn ook verschillen die iets zeggen over het zelfbewustzijn van beide volken. De Tsjechische beweging heeft haar strijd kunnen verzilveren met de creatie van een eigen staat. Praag werd door de Tsjechen “heroverd” op de Duitstaligen, Brussel blijft in handen van een establishment dat het Nederlands van de Vlamingen veracht. Die “eigen staat” van de Tsjechen ontstond niet eerst in 1993. Nee, het Tsjecho-Slowakije dat in 1918 boven de doopvont werd gehouden, was toen al de staat van de Tsjechen als dominerende bevolkingsgroep. Wat een verschil met de Vlamingen, die in België de demografische meerderheid vormen, de economische macht bezitten en cultureel de grootste prestaties boeken, maar zich politiek nog altijd laten ringeloren door een minderheid die weet wat ze wil.
een satellietstaat van het Derde Rijk te mogen wezen. Uiteindelijk werd Tsjecho-Slowakije in 1993 weer gesplitst. De separatistische drang ging in Slowakije vooral uit van de heersende politieke klasse. De stichting van Tsjecho-Slowakije was een kunstmatig gegeven, maar de splitsing was dat evenzeer. Ze was door de Tsjechen niet gewild, en zelfs vandaag de dag beweren vele onder hen dat ze het internationale gewicht van hun staat heeft verminderd. Ook de Tsjechen in het Oosten van het land beklagen zich over de nieuwe grens die in 1993 werd opgetrokken tussen hen en hun vrienden en verwanten in Slowakije.
TRANSFERS Toch heeft de “fluwelen scheiding” Tsjechië objectief gezien geen windeieren gelegd. De miljardenstroom naar Slowakije werd gekeerd. Tsjechië hoefde zich niet meer te bekommeren om de verlieslatende wapenindustrie in het Oostelijke landsgedeelte dat een onafhankelijke staat werd. Ook de spanningen met de Hongaarse minderheid en het grootste gedeelte van de Roma (zigeuners) vielen vanaf dan ten laste van Slowakije.
ARME SEPARATISTEN Anders dan in de meeste multi-etnische staten ging het separatistische streven niet uit van het rijkere landsgedeelte, Tsjechië, maar van het armere Slowakije. De Slowaken waren in 1939 al voor een periode van zes jaar uit het gemeenschappelijke staatsverband gestapt, zonder collaboratie met de nazi’s te schuwen. Een verhaal dat parallellen vertoont met dat van die Vlaams-nationalisten die bereid waren hun ziel te verkopen aan de bezetter in ruil voor het twijfelachtige “privilege”
Van belang voor het zelfbewustzijn van Tsjechië was geografisch gezien ook zijn verdere inkapseling in het Westen. De toenmalige Tsjechische minister van buitenlandse zaken Jan Zieleniec verwoordde het als volgt: ‘De lengte van de Tsjechische grens met de WestEuropese staten is, vergeleken met de rest van de grens, veel groter. We hadden het directe contact met het Donaugebied verloren. We hebben geen direct contact met het territorium van de vroegere Sovjetunie.’
5
Slowakijes weg naar Europa, naar het Westen, werd in de eerste jaren na de onafhankelijkheid bemoeilijkt door autoritaire regeringspraktijken. Bij de parlementsverkiezingen van september 1998 kozen de Slowaken voor die partijen die meer open staan voor een toetreding van hun staat tot de westerse structuren.
BIJZONDERE RELATIE Beide staten onderhouden met elkaar een “bijzondere relatie”. Dat hoeft gezien geschiedenis en geografie geen verwondering te wekken. Met hun buurstaten echter delen ze gelijkaardige problemen: de relatie tussen Slowakije en Hongarije kraakt onder het conflict over de waterkrachtcentrale Gabcikovo-Nagymaros aan de Donau en de behandeling van de Hongaarse minderheid door Bratislava; die tussen Tsjechië en Duitsland/Oostenrijk heeft te lijden onder het conflict over de atoomcentrale Temelin en de Benesj-decreten. De naar de voormalige Tsjechische president Benesj genoemde decreten, die de onteigening en de verdrijving van de drie miljoen Sudetenduitsers op het einde van de oorlog vastlegden, zijn tot grote ergernis van Duitsland en Oostenrijk nog steeds geldend recht in Tsjechië. Ooit was Tsjechië een onderdeel van de veelvolkerenstaat Oostenrijk-Hongarije. In 1918 vormde het met Slowakije een tweeledige federatie (met grote minderheden Sudetenduitsers, Hongaren en Roma). Vandaag is het een homogene natiestaat. Of deze tendens naar homogenisering toe te juichen valt of niet, het belangrijkste is dat de staat die daarvan de illustratie vormt een goede vriendschapsband onderhoudt met andere volken en bevolkingsgroepen. Dirk Rochtus
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2002
O NAFHANKELIJKHEID
ari 1993 omwille van haar vreedzame karakter wordt genoemd, doet heel wat Vlaams-nationalisten dromen van een gelijkaardig scenario voor België. Een Vlaanderen dat net zoals Tsjechië geen subsidies meer ziet wegvloeien naar respectievelijk Wallonië en Slowakije. Een Vlaanderen dat net zoals Tsjechië lidstaat of kandidaat-lidstaat is van de grote internationale instellingen zoals respectievelijk NATO en EU.
Het zelfbewustzijn van Tsjechië laat zich historisch ook afleiden enerzijds uit het feit dat het kan terugblikken op de democratische tradities van de Eerste Tsjecho-Slowaakse Republiek (1918-1938). Bovendien is Tsjechië in 1999 lid geworden van de Navo, het Westerse bondgenootschap, en klopt het aan bij de Europese Unie.
LEEFBAAR NEDERLAND:
VAN EN VOOR DE BURGER
ZORGT
POPULAIRE POLITIEKE PANIEK?
PIM
VOOR
tegemoet. De uitslag van 1994 mocht dan wel een aardverschuiving geweest zijn, met Paars als resultaat, de verkiezingen van 15 mei 2002 worden beslist spraakmakender als de Nederlanders op die dag Pim Fortuyn, de meest besproken figuur uit Nederland, met een sterke fractie naar Den Haag sturen. Tot voor een paar jaar was Fortuyn, gewezen hoogleraar sociologie, columnist in het burgerlijke weekblad Elsevier, het enige uitgesproken niet-linkse opinieblad uit het Noorden. Zijn spitse commentaren, waarin hij geen blad voor de mond nam, maakten hem tot de meest geliefde én meteen meest uitgespuwde commentator van het land.
FOTO ANP
N EDERLAND
De anders zo saaie politiek in Nederland gaat spannende verkiezingen
PIM FORTUYN: DE NACHTMERRIE VAN POLITIEK CORRECT NEDERLAND
OPKIKKER De politieke progressieve eenheidsworst van wat Pim Fortuyn (54) ‘de Linkse Kerk’ noemt, political correctness, christen-democraten pesten en het hele postmoderne vocabularium van een jonge generatie politici en bewindvoerders, hing hem de keel uit. Liever dan hun vuile was buiten te hangen, ging hij er - de pen in het vitriool - op los in Elsevier. Hij schreef ook enkele opgemerkte boeken. Zijn boodschap: Nederland heeft nood aan een politiek-culturele opkikker. Dat is nu de nieuwe partij Leefbaar Nederland geworden. Met Fortuyn als Leider - uiteraard. Leefbaar Nederland is gegroeid uit het succes van de regionale en stadspartijen, zoals die in Vlaanderen onder de noemer Gemeentebelangen onafhankelijk naar de gemeenteraadsverkiezingen trokken.
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2002
Het ongekende succes van de Leefbare partijen in héél Nederland bij de jongste gemeenteraadsverkiezingen (2000) maakte het besef los dat er ook nationaal een partij van de burger moest ontstaan. Een partij van het gezonde boerenverstand, onafhankelijk en radicaal in haar oplossingen.
PROTESTPARTIJ? Het debat over het nut van de partij is ondertussen al bijna een jaar bezig. Volgens sommigen is het wéér een protestpartij, een eendagsvlieg. Zoals de bejaarden in 1996 al hun vertegenwoordigers van het Algemeen Ouderen Verbond en Unie 55+ naar de Tweede Kamer stuurden. Of vroeger nog extreem-rechts vertegenwoordigd was door de Centrum Democraten en de Centrum Partij ‘86. Professor W.A. Trommel (Universiteit
6
Twente): ‘Leefbaar Nederland is een heel enge partij. De standpunten die lijsttrekker Pim Fortuyn naar voren brengt over de problematiek rond immigranten en asielzoekers, getuigen van grote kortzichtigheid. De ideeën zijn uitsluitend gericht op het eigenbelang.’ (Volkskrant 31 dec. ‘01) Anderen menen dat er wél een plaats is voor deze uitgesproken burgerlijke en politiek weinig correcte partij. De bekende hoogleraar S.W. Couwenberg bijvoorbeeld: ‘Een adequaat programmatisch antwoord op de cruciale vraag hoe en in welke mate Nederland als staats- en cultuurnatie in stand gehouden kan worden in het perspectief van verdergaande Europese en mondiale integratie’, als de partij dat kan, slaagt ze erin bij te dragen tot ‘een meer leefbare samenleving’. Of de politicoloog Hans Naudts: ‘Leefbaar Nederland is een zweepslag voor de bestaande partijen die mogelijk kan leiden tot herziening van het kiesstelsel.’ Nederland heeft dringend een democratische radicalisering nodig, weg van het “regenteske systeem”, en daar zou LN een bijdrage toe kunnen leveren. (Volkskrant 31 dec. ‘01) De jongste opiniepeiling van de Politieke Barometer leert dat de partij zestien zetels zou halen (Reformatorisch Dagblad, 13 jan.). En vooral heel wat stemmen zou wegkapen bij de liberale VVD. Die VVD hunkert naar haar gewezen politieke leider Fritz Bolkestein. De oude generaal - nu Europees commissaris - zou de liberale troepen wel bij elkaar kunnen houden. En vermijden dat de rechterflank spontaan Leefbaar Nederland zou stemmen. Volgens diezelfde peiling zouden alle partijen verliezen aan LN. De regeringspartij PvdA niet het minst. Enkel GroenLinks en de radicaal-linkse SP zouden - mét LN - hun zetelaantal zien toenemen. VVD en PvdA zijn er dus niet gerust in. De linksliberalen van D66 dreigen van de kaart te worden geveegd.
PROGRAMMA
En toch zijn er overeenkomsten. Uitgesproken rechtse partijen leven in Nederland niet lang. Ze vallen steevast uiteen in diverse facties en fracties. Zo moest LN al in december afrekenen met een eerste afscheuring. Enkele meer progressieve leden doen een gooi naar Haagse zetels als Duurzaam Nederland. In Amsterdam trekken enkel andere ex-LN-leden naar de verkiezingen als ‘Amsterdam leeft’. Ook die partij beweert ‘progressiever’ te zijn. Of gaat het toch om individuele belangen? Want aanvoerders van beide scheurlijsten waren kandidaat-lijsttrekker tegen Pim Fortuyn. Deze laatste werd echter verkozen met 394 stemmen op 455. En dus haakten Co Meijer en David Pinto af.
BLOK-VARIANT? Of zit er meer achter? Politieke waarnemers in Nederland zijn het er immers over eens, in Vlaanderen dreigt weerom niemand het te begrijpen (De Morgen, 19 jan.) Politiek-institutioneel is Leefbaar Nederland veeleer een ‘linkse’ partij, die de hervormingen van D66 wel ziet zitten. Voorzitter is de bekende sociaal-democraat Jan Nagel. Niet weinig “Leefbaren” zijn overigens niet echt tevreden met het lijsttrekkerschap van Pim - ‘het land moet op slot’ - Fortuyn. In het weekblad de Groene Amsterdammer (15 sept. ‘01) drukte Manuel Kneepkens van Leefbaar Rotterdam zijn ongenoegen uit. ‘Nu hebben we met veel moeite een landelijke partij van de grond getild en dan wordt er een lijsttrekker neergezet wiens opvattingen haaks op de oprichtingsgedachte staan. Het is toch te gek voor woorden dat zo’n man, een
Leefbaar Nederland dreigt én in de Nederlandse publieke opinie, maar vooral in het buitenland, te vaak afgeschilderd te worden als een rechtspopulistische partij. De Morgen noemt LN zelfs met zoveel woorden een Nederlandse variant van het Vlaams Blok. De maatschappelijke standpunten van Pim Fortuyn dragen daar enigszins toe bij. Toch moet wie het partijprogramma naleest (www.leefbaarnederland.nl) toegeven dat ze helemaal geen gespierd rechts kabinet wil. Haar droomkabinet ziet er anders uit.
PIM! Niettemin heeft de partij te kampen met de eigenzinnige Einzelganger Pim Fortuyn. Niet meteen een evidente lijsttrekker. Uiteindelijk is de gewezen hoogleraar sociologie van de Rijksuniversiteit Groningen en PvdAmilitant al jaren adviseur van het christendemocratische CDA. Hij liep er al een paar jaar mee rond een eigen partij op te richten. Enthousiaste lezers van zijn Elsevier-column spoorden hem daartoe aan.
tegen het Haagse establishment, tegen de socialistische subsidiepolitiek, tegen de asielzoekers en de islamisering van Nederland, tegen de monarchie, voor een sterk Europa, maar ook voor een frisse sociale-zekerheidspolitiek. (NRC, 26 nov. ‘01) Of Leefbaar Nederland politiek van betekenis zal zijn, blijft de vraag. Op de kandidatenlijsten figureren totnogtoe weinig bekende Nederlanders of gewezen politici. Pim vindt zijn medekandidaten maar ‘dunnetjes’. Niettemin: de meesten hebben een partijpolitieke achtergrond. Vanuit alle andere partijen. Inclusief GroenLinks en de extreemlinkse SP. Feit is dat de combinatie Fortuyn-LN de andere partijen aanscherpt. En zo speelt LN dezelfde rol als het Blok bij ons: barometer van wat bij ‘het volk’ leeft. Slechts één ding is zeker. Als LN tien zetels haalt, zal de fractie slechts zelden met één stem spreken. Maar Pim zal altijd voor tien spreken. KDr. Meer info www.leefbaar.net
Maar hoewel hij beweert over voldoende financiële steun te beschikken - zelf is hij een miljonair die zich in jaguar met chauffeur het land laat rondrijden, waagde hij toch de gooi naar het lijsttrekkerschap van Leefbaar Nederland. De radicale interne democratie maakte de populaire dandy meteen de nummer één. En dat was - zo zagen we al niet naar de mening van vele stichters en bestuurders van Leefbaar Nederland nationaal, regionaal én lokaal! De keuze van Fortuyn was nochtans duidelijk: ‘als je mij kiest, kies je mijn programma’. Leefbaar Nederland wil koste wat kost een machtsfactor in de Nederlandse politiek worden. Het partijbestuur heeft beloofd voltallig op te stappen als de partij geen tien kamerzetels in de wacht sleept. Met Fortuyn als aanvoerder is dat wellicht haalbaar, met hem als tegenstander kan de partij haar tien zetels vergeten.
POPULAIR Fortuyn is zich bewust van zijn invloed en populariteit en speelde het spel keihard. Hij bracht zijn eigen programma mee en LN moest het maar slikken:
7
www.leefbaar-nederland.nl http://www.nrc.nl/dossiers/Leefbaar_Nederland/ http://213.196.5.117/
BOLKESTEIN
ACHTERNA
‘Fortuyn heeft met Bolkestein gemeen dat hij punten aan de orde stelt die de mensen interesseren. Bij Bolkestein zag je dat zijn uitlatingen door de politiek correcte media en politici werden afgedaan als schandelijk populisme en borrelpraat. Er wordt altijd ten onrechte minachtend gedaan over kroegpraat, terwijl in dat soort situaties mensen vaak openhartig zeggen wat ze bedoelen. Iedereen is het erover eens dat met dat mooie gedoe van paars grote problemen zijn ontstaan op het gebied van zorg, onderwijs en veiligheid. Als je nu door een buitenstaander die problemen aan de orde gesteld ziet worden, is dat een verrijking van het politieke debat.’ Hans Naudts in De Volkskrant, 31 dec. ‘01
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2002
N EDERLAND
‘Vol is vol’, heette het vroeger nog bij het ondertussen ter ziele gegane extreem-rechtse partijtje van de Centrum Democraten. Fortuyn en Leefbaar Nederland stellen het wat genuanceerder voor: ‘Het is druk in Nederland!’ Wat het verschil is? Dat vragen velen zich af. Maar het zou fout zijn LN af te schilderen als louter een antivreemdelingenpartij. Ze speelt hoogstens in op het failliet van het multiculturele Nederland, en dat doet ze iets explicieter dan VVD of CDA, die geen kans laten liggen om daar ook op te wijzen.
bewonderaar van Berlusconi, in een beschaafd land enige kans krijgt.’
OPZIJ,
DE
OPZIJ, OPZIJ, HET MEDIACIRCUS TREKT VOORBIJ
BONT EN BLAUWE ETHER
M EDIA
Bert De Graeve, gedelegeerd-bestuurder van de openbare omroep, die met Nieuwjaar ietwat huilerig uithaalt naar een samenzwering tegen zijn instituut. Rudy Collier, hoofdredacteur van een progressieve krant die vroeger een objectief bondgenootschap sloot met de VRT en nu geen dag voorbij laat gaan zonder die VRT te vermaledijden. En de strijd om de nog prille radiolicentie van 4FM af te pakken, een strijd die langzaam een voorspelbaar eind krijgt. Wat is het verband tussen al deze wetenswaardigheden? Een verhaal over de “echte” mediabeslissingen. De avond dat de partijraad van de Volksunie zich drie jaar geleden gedwongen zag de eigen statuten met de voeten te treden om Bert Anciaux alsnog zijn goesting én de post van Vlaamse minister van Cultuur te geven, bleef Anciaux desondanks zijn overwinning niet lang navieren. Hij moest nog een nachtje onderhandelen met de liberalen over wie de bevoegdheid zou krijgen over de media. Bert ging ervan uit dat ook dat hem wel lukken zou. Maar de blauwen hadden meer culot dan de partijraadsleden, en al gauw viel het verdict: Dirk Van Mechelen kreeg media toegevoegd aan zijn pakket van economie en ruimtelijke ordening.
BLAUWE AANVAL Er stond voor de VLD te veel op het spel. Niet alleen de bevoegdheid om de media te controleren, maar ook de financiering van de openbare omroep versus VTM en het dossier van de landelijke vrije radio’s. En is Van Mechelen nog iemand waarmee te praten valt, al gauw ondervond VRT-gedelegeerd bestuurder Bert De Graeve dat de echte mediabeslissingen niet door hem - of zeker niet door hem alleen werden genomen. Overduidelijk bleek de invloed van Dewael, Verhoftstadt en van niet-politieke liberale kopstukken. Vooral Christian Van Thillo, topman van De Persgroep (Vlaamse Mediamaatschappij, VTM, Q-Music, Het Laatste Nieuws, De Morgen) oefende achter de schermen zware druk uit. Op een bepaald ogenblik bleek zelfs dat de commerciële concurrentie zonder schroom zijn zinnen had gezet op de populaire zenders Radio2 en
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2002
RadioDonna. De VRT zou die moeten afstaan. Met veel moeite en de ruggensteun van politici uit het anti-Van Thillo-kamp lukte het de VRT uit die houdgreep te ontsnappen. De inkomsten voor de VRT uit radioreclame en TV-sponsoring werden wel sterk naar beneden herzien. Twee landelijke radio-stations zagen het levenslicht: Qmusic (VTM, De Persgroep) en 4FM (Think Media). De twee vormen overigens totnutoe geen bedreiging voor de luistercijfers van de VRT.
TEGENSTELLINGEN Voor Bert De Graeve is Van Thillo niets minder dan de Vlaamse emanatie van media-magnaat Berlusconi, die de pers en de samenleving naar zijn hand tracht te zetten. Voor Van Thillo is De Graeve de doodgraver van de vrije markt die met onbillijke overheidssteun de commerciële media bekampt. Is daar niet de voorkeur van de VRT om met de VUM (uitgever van De Standaard, Het Nieuwsblad, Het Volk...) in zee te gaan voor bepaalde projecten? Het hele Castar-gedoe komt dan wel bijzonder klunzig over, het is in elk geval De Standaard die de uitverkoren partner is en blijft. En de VAR (Vlaamse Audiovisuele Regie) blijft de reclamewerving voor de VRT verzorgen. De VUM participeert ruimschoots in de VAR... Reken daarbij een nieuwbakken De Morgen-hoofdredacteur, Rudy Collier, die een complot ontwaart achter elk moment dat de VRT niet uitgebreid ingaat op een primeur van zijn krant (alhoewel die vaak genoeg door de openbare omroep wordt geciteerd), en die al meer dan eens de VRT scherp op de korrel genomen heeft.
8
Dat leidt aan de andere kant dan weer tot de beschuldiging dat Collier een zetboy is van Van Thillo, en dat het met De Morgen wel heel ver gekomen is, sinds ze thuis zijn gaan horen in het kamp van De Persgroep.
VERSTANDIG? Derhalve is het psychologisch wellicht verstaanbaar dat De Graeve en Guy Peeters (voorzitter van de VRT-Raad van Bestuur, topman van het Socialistische Ziekenfonds) kort na Nieuwjaar scherp hebben uitgehaald naar de machtsconcentratie van De Persgroep, maar of dat een verstandige tactische zet was, is een heel andere vraag. De kritiek kwam nogal scherp en ongenuanceerd over. Van de kant van Van Thillo geen openlijk commentaar: pour vivre heureux, vivons cachés. Maar ook bij Roularta (mede-eigenaar van de Vlaamse Mediamaatschappij en VTM, Rik De Nolf) voelde men zich “gepakt”. Dit verhaal zal zeker nog een staartje krijgen. En intussen lijkt het erop dat 4FM stilaan in nauwe schoentjes dreigt te geraken. Radio Contact heeft klacht ingediend tegen een mogelijke connectie Frank Verstraeten (Zillion)-4FM. Verstraeten zou grof geld hebben verdiend met aandelenmanipulatie van Think Media, het bedrijf boven 4FM. Het doel is voor ingewijden duidelijk: 4FM op termijn uit de ether halen ten voordele van Contact, dat nu net naast een licentie gegrepen heeft. Contact, waar de liberalen al evengoed thuis zijn als bij Q-music: ditmaal niet in de persoon van Van Thillo, maar wel in die van Freddy Neyts, echtgenoot van ... . Juist. Anke Nobels
O NDERWIJS
NAAR ONDEREN
H
et is verre van zeker dat Frankrijk of Duitsland de nieuwe “Europese” universitaire structuur zonder meer zullen invoeren en ook in Engeland rijzen er grote twijfels. Nederland doet dat, vanuit zijn klassieke bovenmatige gezagsgetrouwheid ,wél. Dat wordt echter niet in dank afgenomen door de universitaire wereld zelf.
Vanzelfsprekend volgt er nadien nog de mastercyclus, maar de kans is groot
Ondertussen wijst de academische wereld met angst op de gevaren van het overnemen van het Angelsaksische BAMA-systeem. Universiteiten beginnen nu al een onderlinge competitie om de beste hoogleraren en de beste studenten. Resultaat? Een ranglijst, met aan de kop één universiteit waar je als begaafde jongeling naartoe hoort te gaan en waarin de bachelorscyclus slechts de eerste fase is van een veel grondiger opleiding, die uitmondt in een naar verhouding groter aantal doctoraten.
Het euronationalisme heeft zijn zin gekregen. De vergelijkbaarheid is een feit. Vergelijkbaarheid naar onderen, natuurlijk. Professor Menno Lievers van de universiteit van Utrecht is om nog een andere reden tegen de BAMA-onzin van leer getrokken. Universiteiten horen intellectuelen te vormen ipv opgeklopte vakscholen.
Jaak Peeters
WAALSE
VRIENDEN, DOE ZO VOORT! Moeten we weer eens lucht geven aan onze Vlaamse gramschap? Of houden we het dit keer meevoelend bij een schouderklopje met een minzaam : ‘Waalse vrienden toch!’. Een stille uitroep van ingehouden ergernis! Voor de zoveelste keer hebt ge geprobeerd om ons weer eens een Belgische hak te zetten. Een extra Vlaamse tijden zorgpremie, dat mag niet. Ten minste niet volgens uw Waals-Belgische logica. Wij, de Vlamingen, houden ons niet aan de federale loyaliteit, we zijn er alleen op uit u het leven onmogelijk te maken. Wij, de Vlamingen dus, houden ons niet aan onze nochtans duidelijk omschreven bevoegdheden. Wij, de Vlamingen, zijn en blijven de slechte Belgen, want wij willen van onze beperkte zelfstandigheid echt iets maken. De Raad van State moet nu maar vaststellen wie van ons beide gelijk heeft en wie niet. Terloops, sinds wanneer worden belangenconflicten - daarover ging het toch - omgezet in ruzies over bevoegdheden en worden die aan de Raad van State
voorgelegd in plaats van na het nemen van de beslissing aan het Arbitragehof? Gaat Vlaanderen zomaar die Verhofstadt-vondst aanvaarden waardoor straks elke Vlaamse beslissing eerst het fiat moet krijgen van de Raad van State? Anders gezegd, een zoveelste Belgische truc om de toch al zo beperkte Vlaamse zelfstandigheid nog wat meer terug te schroeven of minstens te bemoeilijken. En dat alleen maar omdat onze Waalse zogezegde buren vinden dat het zo moet. Dit kan toch niet. Zelfs de anders zo vriendelijke Vlaamse excellentie Renaat Landuyt kon dit keer zijn onbegrip voor uw manier van doen niet binnenskamers houden.
uit het begin van de 19de eeuw. onvriendelijk burengedrag maakt niet eens meer kwaad, zelfs niet drietig. Integendeel, u maakt het alleen maar makkelijker.
Uw ons verons
Wij moeten nauwelijks nog inspanningen doen om onze medeburgers ervan te overtuigen dat samenleven met u ons alleen maar schade berokkent, onze Vlaamse ontwikkeling blijvend afremt, om niet te zeggen onmogelijk maakt. Zowaar zelfs ook Renaat Landuyt heeft het nu begrepen: het zijn de Walen en niet die Vlaamse Van den Brande’s die het Belgische huishouden onmogelijk maken. Wat ons betreft: doe dus zo voort! Tot de laatste Landuyt in Vlaanderen het niet alleen begrepen heeft, maar het ook beu is.
Waalse vrienden, jullie willen niet aanvaarden dat een zogezegd federaal land echt wel iets anders is dan een “staat” Marc Platel
9
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2002
DE BUREN
Curieus is dan wel dat de studenten hun vakkenpakket in grote mate zelfstandig mogen samenstellen. Ze zullen drie jaar lang in een onderwijssupermarkt rondhuppelen, waarna ze recht hebben op een heus certificaat. Men is dan immers bachelor.
dat de meeste studenten, trots voorzien van een ‘universitaire’ titel, het studeren voor bekeken zullen houden, de maatschappij intrekken en daar hun wijsheid aan de man/vrouw zullen trachten te brengen.
B IJ
De komst van de nieuwe universitaire structuur, naar Angelsaksisch model bachelors/masters (BAMA) genoemd, wordt even onafwendbaar geacht als een natuurramp. Althans: voor wie de nieuwjaarsspeech van hare Majesteit gevolgd heeft en de reacties daarop in het officiële Nederland. Het heet dat de Nederlandse diploma’s vergelijkbaar moeten zijn met buitenlandse.
Wie betaalt die competitie? Juist: universitair onderwijs van gehalte wordt een privézaak. Alle andere ‘universiteiten’ zullen door de overheid gesubsidieerde BAMA-fabrieken zijn waar studenten van tweede keus tweede keusonderwijs krijgen van hoogleraren van tweede keus. Weg democratisering van het universitair onderwijs.
VRIJE TRIBUNE
NVA MET OF TEGEN V LAAMS B LOK ?
HET
O PINIE
Een aantal Vlaamsgezinden zijn bevreesd voor de volgende stembusgang. Zij vrezen voor een nieuwe grote tweekamp en roepen tevergeefs op de Vlaamse krachten te bundelen. Plots wordt ook aan stemmingmakerij gedaan en wordt gezegd dat een stem voor het Vlaams Blok op het terrein geen resultaat zou opleveren. Enkele bedenkingen hierbij. Men kan betreuren dat er geen Vlaamsnationale koepelpartij komt, maar het lijkt mij voor de Vlaamse zaak veel nuttiger om naar de kiezer te gaan met twee duidelijke formaties dan met een wazige unie van ruziemakers. De NVA kan mensen aanspreken die wellicht nooit voor het Vlaams Blok zouden stemmen en omgekeerd kan het Vlaams Blok nog veel meer mensen aanspreken die wellicht nooit voor de NVA zouden stemmen. Enige concurrentie rond de eis voor Vlaamse onafhankelijkheid kan overigens geen kwaad: dit zal van de Vlaamse onafhankelijkheid meer dan ooit een thema maken bij de volgende verkiezingen, hetgeen kan leiden tot een win-win-situatie.
onderwerpen delen in hetzelfde lot. De lezers en de kijkers mogen gewoon niet weten dat het Vlaams Blok op dit terrein actief is.
CONSERVATIEF
Mede hierdoor is de gehechtheid van de Vlamingen aan België en het vorstenhuis sterk achteruit gegaan. De Franstalige politici beschouwen het Vlaams Blok om dezelfde reden als vijand nummer één. Op de verkiezingsavond zal in Franstalig België alleen de uitslag van het Vlaams Blok relevant zijn voor de vraag of Vlaanderen gevreesd moet worden.
Wel is duidelijk dat het regime de formatie van Bourgeois in de eerste plaats als een werktuig ziet en gebruikt tegen het Vlaams Blok, en dat het echte debat vervalst wordt. Zo wordt de NVA door allerhande duiders zeer ten onrechte naar voor geschoven als een “conservatieve partij”, die netjes het gat zou opvullen tussen het Vlaams Blok en het centrum. Nochtans militeren in deze partij heel wat mensen van de linkerzijde (de jongerengroep ‘Ronduit’, verantwoordelijken van Meervoud, ...). Zij wisten in elk geval te bekomen dat het oude VUstandpunt pro vreemdelingenstemrecht gehandhaafd werd en dat de partij voorstander is van nieuwe immigratie. Daarnaast wordt het Vlaams Blok nog meer dan voorheen doodgezwegen in het communautaire debat. Ons zeer gedocumenteerde congres over Vlaamse onafhankelijkheid werd onder de mat geveegd. Onze parlementaire tussenkomsten over de Vlaams-Waalse
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2002
EFFECT Deze doodzwijgcampagne moet ook de indruk versterken dat een stem voor het Vlaams Blok geen effect zou hebben. Toch is de invloed van het Vlaams Blok onmiskenbaar. Er is niet alleen de drastische politieke herverkaveling, ook blijkt dat de meeste partijen in Vlaams-radicale zin aan het opschuiven zijn. Een kwarteeuw lang heeft het Vlaams Blok alleen de kar getrokken van de radicalisering en het pad geëffend voor de onafhankelijkheidsgedachte.
Intussen zorgt de doodzwijgcampagne ervoor dat wij ons niet kunnen verdedigen tegen de vele leugens die onze tegenstanders kwistig in de ether gooien. Ook de NVA doet daar op een subtiele wijze aan mee. In een vrije tribune in De Standaard van 20 december lazen we dat wij een “etnisch gekleurd” Vlaams-nationalisme voorstaan en de NVA een “civiel nationalisme” omdat wij de nationaliteit weer nauwer willen laten aansluiten bij het afstammingsbeginsel. Nochtans was het precies het Vlaams Blok dat als eerste, naar buitenlands voorbeeld, de “burgerschapsproef” lanceerde.
10
Ook de NVA-voorzitter zelf herhaalt voortdurend dat wij de het Verdrag van de Rechten van de Mens niet zouden erkennen en dat een Europese rechtbank het Vlaams Blok zou moeten testen op zijn democratisch gehalte. Nochtans maakt voornoemd verdrag al jaren deel uit van ons programma en werd onze gehechtheid aan de Mensenrechten en de democratische gedachte krachtig bevestigd op ons democratiecongres van 1996. Terwijl het Vlaams Blok in de media vogelvrij is, blijft kritiek op de NVA uit den boze. Zoals hoger gesteld, kan de NVA helpen om de onafhankelijkheid dichterbij te brengen, maar dan zal ze haar geloofwaardigheid toch ernstig moeten opvijzelen. Hoe consequent is het immers te pleiten voor een Vlaamse staat, als men tegelijk elke samenwerking uitsluit met de grootste onafhankelijkheidspartij?
MISBRUIKT Hoe kan men radicaal Vlaams zijn en tegelijkertijd steun blijven verlenen aan de Regering-Dewael, de meest Belgicistische Vlaamse regering ooit? En waarom sparen de NVA’ers in het Vlaams Parlement zo opvallend hun voormalige partijgenoot Bert Anciaux en zijn absolute non-beleid in Brussel en Vlaams-Brabant? Hoe tenslotte kan men geloofwaardig de onafhankelijkheid nastreven en tegelijk pleiten voor de stap-voor-stap-methode, terwijl we zeker na Lambermont- toch weten dat er met de Walen binnen België geen eerbare compromis te maken is? Ik koester alvast geen illusies meer dat het vóór de volgende verkiezingen nog tot een zinvolle parlementaire samenwerking komt tussen Vlaams Blok en NVA. Wel hoop ik dat de NVA-leiding tijdig inziet dat ze misbruikt wordt door de verdeel- en heersstrategie van het regime. Een modderoorlog komt de traditionele partijen zeer goed uit. Laat ons daarom onze pijlen richten op de echte vijand: de Belgische Staat.
Bart Laeremans Volksvertegenwoordiger Vlaams Blok
LEZERSBRIEVEN
V RIJ - SPRAAK
ERNSTIG BLIJVEN
VRT
Daniel Maes (internet)
ETNISCH? Dit is een late reactie opeen artikel van Bart De Wever (Doorbraak, nov. 2001). BDW meent dat het Vlaams Blok een te etnische invulling geeft aan het nationalisme. Het nalezen van “Proeve van Grondwet van de Republiek Vlaanderen” (opgesteld door het VB) kan hem geruststellen: ‘Niemand mag worden gediscrimineerd op basis van ras, afkomst, geloof, geslacht, politieke of andere levensovertuigingen, financiële of sociale status’. BDW weet hopelijk dat volksnationalisme en etnisch nationalisme hetzelfde betekenen. Laten we niet vergeten dat onze tegenstrever het Belgisch regime is en niet een andere Vlaming met een enigszins andere invulling. Luc Broes Brugge
POSITIEF Joris Van Hauthem - niet de onverstandigste Vlaams Blokker - begrijpt niet dat de N-VA een Europees hof wil laten oordelen over het Blok (Doorbraak nr. 1). Wat heeft men daar bij het Blok dan wel te vrezen? Is dit geen overspannen reactie op wat een voorzichtige, maar handige poging kon zijn van Bourgeois om de door Wallonië en paarsgroen opgedrongen cordon-solidariteit te doorbreken. Ooit moet toch eens een dag komen dat een meerderheid binnen het Blok zich positief keert naar de rest van de politiek. Dat zou het cordon sneller doen sneuvelen dan het constante kappen op ‘het partij-tje van Bourgeois’ of op de ‘tsjeven’ (zie Philip Claeys in Blok Magazine, dec). Pieter Van Eeghem Edegem
SCHRAPT GRENS TUSSEN FICTIE EN REALITEIT Wanneer u deze regels leest, liggen wij in de kiosk. Met ‘wij’ bedoel ik de redactie van PUNT of juister PUNT zelf. Ik hoop dat het u bevalt. Voor ons is het nieuw er al af. Uw eerste nummer is namelijk ons achtste. In november begonnen we aan min-zes, in december rolden minvijf en min-vier (niet) van de persen en sedert nieuwjaar maken wij elke week een PUNT. Die interne nummers zijn meer dan nodig om alle fouten er uit te halen. Of toch de meeste fouten. Werken aan zo’n nummers die nooit het daglicht zullen zien, heeft een hoog surrealiteitsgehalte. Als je er niet met volle ernst aan werkt, hebben ze geen zin. Maar het is niet echt gemakkelijk de boog volledig op te spannen als het resultaat van het werk onder maximaal een twintigtal ogen komt. Mijn cursussen op school halen een hogere oplage.
het best illustreert. ‘Wat zouden de verontwaardigde lezersbriefschrijvers ervan vinden wanneer hun buurman een snelheidsmeter zou aanschaffen, daarmee registreert dat ze te snel door de wijk vliegen en de rechtbank hen daarom zou veroordelen?’, probeerde ik in die nooit gepubliceerde tekst.
Bel maar eens een politicus om naar reacties te peilen, als je eerst moet vertellen dat het maar ‘om te spelen’ is. Een redacteur had de voorzitter van een pressiegroep geïnterviewd voor zijn sollicitatie-artikel. Keurig artikel trouwens, anders was hij niet in de ploeg gekomen. Wekenlang al wordt hij nu gestalkt door die voorzitter met de vraag wanneer het stuk verschijnt.
vergelijking maken. Stel, zo zou het ongeveer geklonken hebben, dat we morgen de werking van het gerecht in vraag gaan stellen omdat die er in het uitstekende VRT-programma ‘Stille Waters’ niet te best uitkomt. Die vergelijking koos ik dus niet.
Maar hoever staat het surrealisme bij ons van de realiteit? Vanmiddag schreef ik mijn commentaarstuk voor nummer min-één. Daarin mijmer ik wat rond de vrijspraak van de dierenhandelaars van de Anderlechtse veemarkt. Gaia had hen per video betrapt op onzacht optreden tegenover het slachtvee. De video heeft heel wat emoties losgeweekt en de politiek in beweging gezet. Naar verluidt gaat het er nu heel wat zachtzinniger aan toe op de beestenmarkt. Gaia heeft daar, gemeten naar de eigen doelstellingen, puik werk geleverd. ‘Maar Gaia is geen rechtbank en het volstaat niet dat Michel Vandenbosch iemand met de vinger wijst om de rol van de rechter te reduceren tot die van vaststellende notaris,’ citeer ik mezelf. En dan denk je na over de vraag hoe je de stelling die je naar voor schuift
11
Aanvankelijk wilde ik een andere
‘s Avonds zit ik moe maar voldaan naar ‘Stille waters’ te kijken. De spanning wordt deskundig opgedreven en we worden opnieuw overtuigd volgende week weer op VRT af te stemmen. En dan komt de presentatrice na het programma aankondigen dat de kijkers die problemen hebben met de rechtbank via internet kunnen chatten met een medewerker van de minister van justitie. De grens tussen fictie en realiteit wordt door onze VRT schaamteloos doorbroken. Dit is dus platvloers. Of krijgen we na de volgende uitzending van Gert & Samson een rondvraag naar het benedenmaats functioneren van burgemeesters en de gemeentelijke overheid? George Orwell had het in zijn stoutste dromen niet aan het papier durven toevertrouwen. Maar ja, wat mag je anders verwachten van een zender die Bavo Claes degradeert omdat zijn haar te grijs is geworden? Peter De Roover
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2002
O PINIE
Ook wie geen academicus of gediplomeerde is, kan verstandig zijn. Maar het gaat te ver om aan prins Filip de titel ‘doctor honoris causa’ toe te kennen. Of gaat het erom de prins zo nu en dan in een ander kostuumpje te laten paraderen, zoals in dat van zijn vroegere “veroveringen”: kolonel , jachtpiloot, assistent van de verloskundigen t.g.v zijn vaderschap? Laat ons ernstig blijven.
BALANS
VAN
BELGISCH EU-VOORZITTERSCHAP
V LAANDEREN IN E UROPA
TELT NIET MEE
B UITENLAND
A
lle ernstige buitenlandse waarnemers van “The Economist” (22 dec) tot de Oostenrijkse kwaliteitskrant” Der Standard” (16 dec) zijn het over eens dat de met veel poeha aangekondigde Top van Laken niet beantwoordde aan de hooggestemde verwachtingen. De mega-mediagebeurtenis eindigde op een ordinaire gezinsruzie over de verdeling van de zetels van de nieuwe Europese instellingen over de verschillende lidstaten. In Knack (12 jan) merkt oud-premier J.L. Dehaene - niet zonder leedvermaak - op dat tijdens “zijn” EUvoorzitterschap (1993) een eerste zetelverdeling wél geslaagd was. Toegegeven, de gewezen eersteminister was, ondanks de schijn, een betere diplomaat dan Michel/ Verhofstadt.
MISLUKT Er was geen akkoord over een Europese defensie-organisatie (Griekenland en Frankrijk waren tegen, met als toemaatje dat Michel bij het begin van de “top” zowat alle partners tegen zich in het harnas gejaagd had) Er was geen akkoord over het Europees octrooi, met het vernederend gevolg dat het Nederlands niet aanvaard blijft als rechtsgeldige taal. Er was evenmin een akkoord over de illegale inwijking; noch over de fiscale harmonisatie (verzet van Luxemburg en Oostenrijk); noch over de Europese fiscaliteit; noch over een Europees justitiebeleid; noch over het voornaamste agendapunt : de uitbreiding van de EU. En, zoals wij in een vorige bijdrage opmerkten, verloor Europa door de schuld van Michel een historische kans om te “bemiddelen” in het MiddenOosten.
RESULTATEN Met enige goede wil kan het Belgisch voorzitterschap drie resultaten op zijn actief schrijven: * het Europees aanhoudingsbevel, dat er evenwel kwam dank zij de heer Ben Laden. Verhofstadt kon op
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2002
de valreep de Italiaanse eersteminister Silvio Berlusconi over de brug krijgen (Michel had een grote inspanning gedaan om te zwijgen). Maar zoals Marcel Van Nieuwenborgh, een witte raaf in De Standaard (15/16.12.01), ironisch opmerkt is niet uitgesloten dat de Romein de “dapperste aller Belgen” in de zak heeft gezet. Want Berlusconi moet nog het parlement raadplegen, er komt een grondwetswijziging, enz., enz. * het opstellen van een lijst van terreurorganisaties, waarin de verdienste van het Belgisch voorzitterschap beperkt is (La Libre Belgique, 30 dec), want op dat ogenblik had Spanje eigenlijk al de fakkel overgenomen, wat duidelijk te merken is: het gaat vooral om randorganisaties van de ETA (waarvan sommigen niet eens verboden zijn in Spanje) en van het Noord-Iers IRA en zijn Unionistische tegenhanger (een vriendendienst van Spanje aan bondgenoot Groot-Brittannië) * alhoewel de Verklaring van Laken een “snel vergeten” (Europees rechter Koen Lenaerts, De Standaard, 29 dec) vragenlijst van goede intenties was (“un texte biodégradable”, La Libre Belgique, 17 dec) is de “Conventie” die er moet op antwoorden, ongetwijfeld het belangrijkste resultaat van de “Top”. Zij is bedoeld als een soort constitutionele vergadering van 105 vertegenwoordigers, afgevaardigden van de regeringen (3), de lid- en kandidaat-lidstaten (28), de nationale parlementen (56), het Europees parlement (16) en de Europese Commissie (2). De Top zou tot 2004 (wanneer normaal tien kandidaatslanden toetreden) handelen over de toekomstige Europese structuren.
12
In tegenstelling tot wat minister van Staat Mark Eyskens (De Standaard, 4 jan) beweert, zijn de Gewesten er niet bij. Het Vlaams Gewest of zijn parlement dus evenmin. Vlaanderen is nochtans belangrijker dan lidstaten als Denemarken of Ierland, om niet te gewagen van het Groothertogdom Luxemburg. Eigenlijk belangrijker dan de meeste kandidaat-lidstaten. Dat Verhofstadt geen poging deed om Vlaanderen en Wallonië, die grondwettelijk op dezelfde voet staan als de Belgische staat, een stem te geven in dit debat, al was het maar via het Comité der Europese Regio’s, verwondert niet. Maar de Vlaamse ministerpresident Patrick Dewael verroerde evenmin een vin. Het is waar, zijn voorstel om de gewestverkiezingen te laten samenvallen met de nationale toonde al hoe weinig hij de instelling die hij leidt waardeert....
CHABERT De enige die zich tegen deze voor de toekomst van Vlaanderen vitale aangelegenheid verzette was “by all means” de huidige voorzitter van het Comité der Europese Regio’s, Brussels Minister Jos Chabert, op wiens aandringen en met de steun van Duitsland, het Comité uiteindelijk zes waarnemers mocht sturen. Het valt te hopen dat toch nog één van die waarnemers een Vlaming zal zijn.... Met hun houding spreken Verhofstadt, Dewael & Co die gematigde Vlaamsgezinden tegen die beweren dat Vlaamse onafhankelijkheid niet meer nodig is, vermits Vlaanderen ruim aan zijn trekken zal komen in het Europa der Gewesten. Dit is een hersenschim; zeker nu blijkt dat de invloed van de (grote) staten weer sterk toeneemt. De “top” van Laken heeft dit opnieuw aangetoond, daar zijn alle ernstige buitenlandse waarnemers het over eens. En het Europa dat uit de debatten in de Conventie te voorschijn komt zal aan die tendens niets wijzigen. Het negeren van het Gewest Vlaanderen in Europa zal de drang naar Vlaamse onafhankelijkheid versterken. André Monteyne
BOEKEN
LEOPOLD III: EINDELOOS VERHAAL
MARK VAN
WIJNGAERT E.A.
BIOGRAFIE VAN
LEOPOLD III. MANTEAU, 262 € ISBN
KAREL & JOHAN
INTELLECTUELE PARIA
De premissen zijn bekend. Karel De Gucht (VLD) en Johan Van Hecke (toen nog CVP) trokken in de zomer van 2000 met Dirk Achten (De Standaard) en Yves Desmet (De Morgen) naar Toscanië om wat van gedachten te wisselen.
Sinds ongeveer een jaar waart het spook van het conservatisme door Nederland. In media, debatavonden en gesprekken allerhande. Aanstichters van deze intellectueel bijzonder aantrekkelijke discussie zijn de Edmund Burkestichting en haar voordenker, de Leidse rechtsfilosoof Andreas Kinneging, die tevens de inleiding bij deze uitgave verzorgde. Gewillige medeplichtige is de Britse filosoof Roger Scruton, die op 5 juli 2001 een ruim bijgewoonde lezing verzorgde over ‘de betekenis van het conservatisme’ in Den Haag.
DEN
EEN KONINGSDRAMA, DE
opvolgen of bij de oprichting van een grote, nieuwe volkspartij in Vlaanderen zich blindstaren op N-VA en Blok? KDr.
BLZ.,
26,33,
90 223 1587 8
Met “Een Koningsdrama” - de titel is op zichzelf al een stellingname - proberen de auteurs toch nog een gulden middenweg te bewandelen. Geen a priori veroordeling van de betwiste vorst, wel een zo volledig mogelijk levensverhaal, maar dan wel vanuit verschillende invalshoeken (Bekeken door een Franse bril, de publieke opinie tegenover diezelfde vorst tot en met de invloed van Leopold op zijn zoon Boudewijn en de wetenschappelijke reizen van Leopold na zijn troonsafstand).
De onderonsjes zouden er toe hebben bijgedragen dat Van Hecke het blauwe licht heeft gezien. Beide politici groeiden nader tot elkaar. Dat blijkt ook uit het boek. Over bijzonder weinig politieke thema’s houden ze er verschillende standpunten op na. Slechts op het vlak van de voordelen van de globalisering durven ze al eens de degens kruisen. Het boek zou kunnen gezien worden als de grondslag van de nieuwe Democratische Eenheidspartij van Vlaanderen, waar De Gucht en Van Hecke werk van willen maken.
KAREL DE GUCHT
JOHAN VAN HECKE. HET EINDE DER PILAREN. EEN TOSCAANS GESPREK. HOUTEKIET, 2000, 205
Elke benadering wordt door een andere pen geschreven, wat de kwaliteit van het geheel niet echt ten goede komt. Goed een dozijn Vlaamse en Franstalige kenners van de Belgische monarchie trokken samen ten strijde, maar - laat ons eerlijk zijn - de eindredactie hield een en ander stevig in de hand. Ze wist de collega’s te bewegen tot een behoorlijke samenvattingen niet van altijd gemakkelijk politieke en geschiedkundige dossiers, tot het zo goed mogelijk vergeten van de allerindividueelste persoonlijke gevoelens, kortom, tot zo goed mogelijke vulgariseren. Ophefmakend nieuw nieuws moet men in dit syntheseboek niet zoeken . De vraag is trouwens of er nog echt nieuws te vertellen valt. Wel moet men sympathie hebben voor de inzet van een dozijn wetenschappers om een echt moeilijke figuur zoals Leopold III kritisch maar correct naar een zo goed mogelijk publiek te brengen. Daarin zijn de auteurs zeker geslaagd.
EN
De tekst van die lezing is nu uitgegeven. Het is eigenlijk een verkorte versie van zijn semi-autobiografische essay On hunting uit 1998, dat een verdediging van de traditionele vossenjacht aangrijpt om dieper na te denken over wat een wonderlijk fenomeen als een samenleving gaande houdt. Wie de zaak op een meer schematische wijze wil bekijken, zal wellicht meer kunnen aanvangen met Scrutons klassieker The meaning of conservatism.
ISBN
BLZ., €
15,99,
90 5240 638 3
Waaraan geen enkele journalist in Vlaanderen aandacht schonk, is de visie op de verdere evolutie van Vlaanderen (België) in Europa. Niet dat er veel nieuws in stond, De Gucht herhaalt vooral zijn stellingen uit zijn brievenboek Er zijn geen eilanden meer (Houtekiet, 1999). Maar het sausje dat hij erover giet klinkt heel wat radicaler. Kortweg komt het erop neer dat hij met zijn VLD in 2003 naar de verkiezingen wil gaan met een duidelijke boodschap voor de Walen: de transfers in (o.a.) de sociale zekerheid rechttrekken, of anders moet Vlaanderen de kaart van de meerderheid trekken, de confrontatie aangaan en zonodig in Europa een eigen weg zoeken. Bladzijden 120 tot 130 omvatten niet mis te verstane taal. Maar die hebben we van andere liberale coryfeeën nog mogen horen. Feit is dat De Gucht al in twee boeken op een rij een duidelijk standpunt uit de doeken doet. Zal de Vlaamse Beweging dit
13
Scruton gold als één van de intellectuele steunpilaren van Margaret Thatcher, maar zijn denken is te genuanceerd om tot “meer markt” samengevat te worden. Hij plaatst zich in een lijn van hervorming in de geest van de traditie, die het ware conservatisme kenmerkt. Scrutons intellectueel belang staat buiten kijf, maar de intellectuele traditie van Edmund Burke en het klassieke conservatisme zullen er pas volledig bovenop zijn, wanneer naast Scruton nog een tiental andere auteurs eigen varianten van een hedendaags conservatisme zullen belichamen. Aan de Burkestichting om ook hun namen in de Lage Landen bekend te maken. FJ ROGER SCRUTON, DE
BETEKENIS VAN HET
CONSERVATISME,
ASPEKT, 48
ISBN
BLZ.,
90 5911 021 8
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2002
B OEKEN
Alweer een boek over deze omstreden Belgische koning. Een bron van tegenspraak tijdens zijn leven, honderd jaar na zijn geboorte nog altijd een controversieel gegeven in de Belgische politieke geschiedenis?
En dus toch een aanrader. Leopold III blijft een opvallend gegeven in de Belgische politieke geschiedenis. Marc Platel
vervolg van blz. 3
WAALS BELANGENCONFLICT Naar aanleiding van het dossier loopbaanonderbreking/tijdskrediet roept de Waalse regering een belangenconflict in. Waarom nu wel, en vroeger niet? Voor Herman Van Rompuy is het duidelijk: ‘De Vlaamse federale ministers waren zo ‘tegemoetkomend’ bij ‘Lambermont’ en in andere dossiers dat de Walen gewoon geworden zijn dat op hun eisen wordt ingegaan. Hun arrogantie steunt op de toegeeflijkheid van de andere.’ Voor de CD&V’er zitten we volop in een pré-electoraal klimaat. De Vlaamse regering radicaliseert zich omdat de ‘Spirit’-ministers de hete adem voelen van de NVA. De communautaire problemen stapelen zich trouwens op: NMBS, tijdskrediet, Wezembeek, de Europese Conventie, de verkeersveiligheid. Het lijstje zal alleen langer worden in deze pré-electorale tijd’, aldus nog Van Rompuy (webstek)
RADICALISERING Het wordt drummen op de Vlaamse flank van het Vlaams Parlement. Dat het Vlaams Blok en de N-VA hier goede papieren voorleggen, is verondersteld gekend. Na een tactische dubbelspraak over voorbijgestreefd Vlaams-nationalisme lijkt ook Spirit weer achteruit te rijden, terug naar de Vlaamse roots. Wie twijfelt aan de Vlaamse radicalisering van Spirit hoeft maar de persberichten van de jongste maand van die partij te volgen (www.vvb.org, via Verwijzingen doorklikken naar Hermes) om er vast te stellen dat dit meer dan opvallend is. Of waar een ontnuchterende opiniepeiling van La Libre
C
Belgique goed kan voor zijn. Ook de CD&V pakte half januari uit met een toelichting bij haar “geactualiseerd programma over de staatshervorming”. Het kreeg daarvoor de steun van nieuwkomer Johan Sauwens, destijds voorzitter van de Commissie Staatshervorming in het Vlaams Parlement.
BLAUWE PLEKKEN Guy Verhofstadt, meer dan ooit weer aan het worstelen met de binnenlandse politiek in zijn dierbaar Vaderland, is Europees terug naar af. Dat zijn EUvoorzitterschap weinig voorstelde, leest u elders in dit blad (blz. 12). De Nederlandse krant De Telegraaf (24 dec) zag het zo: ‘Verhofstadt heeft de afgelopen zes maanden als EU-voorzitter de nodige blauwe plekken opgelopen. De tussentop van Gent viel na de aanslagen in de VS geheel in het water en sindsdien werd er van de ellenlange Belgische lijst met prioriteiten weinig meer vernomen. Qua resultaten scoort het Belgische voorzitterschap mager... Al met al kende het Belgische voorzitterschap veel inzet, weinig resultaat en een hoog amusementsgehalte’. De fameuze Verklaring van Laken stelt weinig voor. Onder meer Spirit merkt terecht op dat Verhofstadt er in slaagt de internationale dimensie compleet weg te laten uit zijn prioriteitennota.
VLAAMS GEZINSBELEID De N-VA heeft werk gemaakt van een “21-plan voor een toekomstgericht Vlaams gezinsbeleid”. Als Duitse, Franse en Engelse socialisten en groenen het demografisch deficit op de politieke agenda plaatsen, moet dat ook hier kunnen, aldus Frieda Brepoels
HOE DAN WEL? De N-VA doet een hele reeks voorstellen: een minister voor gezinsbeleid, een overheveling van het gezinsbeleid van het Belgische federale niveau naar de gemeenschappen, ‘omdat de Franstalige minderheid niet wil raken aan de sacrosancte eenheid van de Belgische Sociale Zekerheid’. En dan valt er te praten over meer kinderbijslag, terugbetaling medische kosten vruchtbaarheidsbehandeling, één jaar sociale hulp bij geboorte van tweelingen, verdubbeling van het bevallingsverlof tot 6 maanden, mannelijk zorgverlof tot 20 dagen, goedkopere kinderdagverblijven, een zorgloon (ouderschapsvergoeding) van 750 euro per maand, een sociaal statuut voor onthaalmoeders, steun aan ondernemingen die eigen kinderopvang organiseren, uitbouw van buitenschoolse kinderopvang, huisvestingsondersteuning, hoger plafond voor belastingsvrije vakantiejobs, daadwerkelijk kosteloos leerplichtonderwijs ter vervanging van studiebeurzen, gratis openbaar vervoer naar school, enzomeer. (www.vvb.org, Hermes, 18 jan).
O L O F O N
Doorbraak is een uitgave van het Vlaams Diensten Centrum vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus). Hoofdredacteur: Jan Van de Casteele Kernredactie: Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, Herman De Mulder, Anke Nobels, Peter De Roover. Redactie-adres: Passendalestraat 1a, 2600 Berchem. Tel (03) 366 18 50 - Fax (03) 366 60 45 e-post: redactie@doorbraak.org - internet: www.doorbraak.org - abonnementen: secretariaat@doorbraak.org Abonnement: € 14,50 (585 fr.) voor een abonnement van 12 maanden. Studentenabonnement: € 10 (385 fr.) voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling. Internet-abonnement: € 10 (385 fr.). voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet-abonnement. Abonnering door storting op rekening 409-9591911-13 van Doorbraak met vermelding van het type abonnement. Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw. U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van € 14,87 (600 fr.) op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging, toegestuurd. Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Vormgeving: Kameleon, Leuvensesteenweg 227, 3190 Boortmeerbeek, Tel. 015 52 95 67, www.kameleon.be Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Passendalestraat 1a 2600 Berchem. ISSN 0012-5474
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2002
en N-VA-demograaf Chris Vandenbroeke. Laatstgenoemde roept al jaren in de woestijn. Vlaanderen heeft per jaar 80.000 kinderen nodig voor de ‘aflossing van de wacht’. In 2001 werden hier 60.000 kinderen geboren. Een kwart te weinig. Een vrouw krijgt hier gemiddeld nog 1,4 kinderen ipv 2,1. De partij werpt zich op als uitgesproken gezinspartij in een poging om terzake met concrete voorstellen zowel het Blok als de CD&V voorbij te steken. Al is er nog wat schroom om te zeggen waar het op aan komt: Vlaanderen loopt leeg, en dat is geen gezellig vooruitzicht.
14
WAAR VLAMINGEN THUIS ZIJN Heizelheem Service Residentie Citroenbomenlaan 12, 1020 - Laken Inlichtingen & afspraken Beheerder DIRK MARTENS Gsm: 0478 965 448 Fax: 02 484 93 03