België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
ISSN 0012-5474
B EELD -S PRAAK
B OEIENDE
6
Maandblad Juni 2002
Vlaanderen staat in Europa
Afgiftekantoor Antwerpen X Passendalestraat 1a 2600 Berchem
TIJDEN
‘H
et Vlaams parlement is een legaal instrument om desnoods het heft in eigen handen te nemen. Het belang van de Vlaamse gemeenschap primeert boven het fictieve belang van de Belgische staat. België verdedigt in Europa niet de Vlaamse belangen. Het Belgische feit belet ons om in Vlaanderen en Brussel een echt sociaal beleid te voeren. De Belgische staat onthoudt ons de instrumenten van de sociale zekerheid. Vroeger zeiden we met België als het kan, zonder België als het moet. Nu zeg ik: met België als het moet, zonder België als het kan.’ Deze analyse van toenmalig VU-voorzitter Bert Anciaux (GVA, 10 nov ‘94) illustreert mooi de groteske flexibiliteit van politici. De man heroriënteerde zich met vlot gemak de dieperik in. Benieuwd of de kiezers zijn SP.irit-gehalte nog zullen lusten, nu hij als anti-Blokpompier naar de wijken wil.
BALANS VAN LAFHEID
Ook veel liberalen en socialisten willen weg uit het grijze centrum. Maar in de korte aanloop naar de volgende verkiezingen is de herinnering aan alle zwakheden van het gevoerde zeepbelbeleid (Sabena, Spoor, veiligheid, vervreemding, snelheidsovertredingen, Vlaams profiel?) erg groot.
Wie paars beu is, heeft uitwijkmogelijkheden genoeg. Het radicale Blok (nu al jaren vruchteloos gescandaliseerd), de Vlaamse soberheid en rechtlijnigheid van Bourgeois, de renaissance van de CD&V. Die laatste partij wil zich optrekken aan het succes van de Nederlandse (Jan Peter Balkenende) en straks ook dat van de Duitse collega’s (Stoiber), maar ze ziet toch dat
LOUIS MICHEL RUKT OP
4-5
Nieuwe kieswet wordt beton rond kiesdiscriminatie. Franstaligen stelen stemmen in Vlaanderen.
FOTO DOORBRAAK
De Nederlandse liberale voorman Hans Wiegel wil na de blauwe nederlaag de bezem door zijn partij. ‘Te links en te Paars’, vindt hij. Ook veel VLD’ers - Vlaams en liberaal? - wachten op scherpte. Verwachten ze die te vinden door de komst van overlopers uit CD&V en Spirit? De Gucht - ‘mijn partij wordt niet conservatief’ neemt bovendien risico’s en kiest voor de linkse ruimte. Hij heeft zijn politieke speelveld door het cordon rond de hele Vlaamse oppositie wel erg verkleind. De lichaamstaal van Verhofstadt verraadt onrust. De applausmachine van de progressieve pers lijkt een magere troost.
3
Een geprikkelde Manu Ruys maakt een politieke balans op. Staat en regime gaan failliet.
"EENDRACHT
HET SPOOR BIJSTER
6
NMBS-dossier: nog vragen over rampzalige communicatie Durant/Verhofstadt.
MAAKT MACHT", BELANGRIJKSTE INSPIRA-
TIEBRON VOOR DE PAARSE KIESHERVORING.
Nederland koos voor een consequente, conservatieve en christelijke partij, die niet meespeelde in de diabolisering van de niet politiek correcte Fortuyn. Dat je op dezelfde dag leest ‘Met het CDA kiest Nederland voor rechts’ (De Crem) en ‘Zeker geen ruk naar rechts’ (De Clerck), zaait twijfel. Ga met zo’n Mexicaans leger maar naar de veldslag... Ja, er is een toekomst voor de CD&V in Vlaanderen. Maar dan voor een partij die leert wat oppositievoeren is. Door het cordon terug te sturen naar afzender (Jos Geysels) en door resoluut te kiezen voor het Vlaams belang. Er is meer Van den Brande nodig om bij de Vlaamsgezinde kiezer de herinnering aan Dehaene uit te wissen... JVdC
KINDJE VAN VERHOFSTADT
7
Paul Beliën duikt in zijn archief. Interessante herinneringen aan een duivel die een maagd wilde verleiden.
WELVAREND WALLONIË
10
Een vrije tribune vanuit het kabinet van Serge Kubla over splitsing socile zekerheid.
ZO HANDELT MEN NIET
8-11-12
Guido Naets over de moord op een “neo-nazi” en de gevolgen van verbale agressie en Peter De Roover over de laatste les van Fortuyn.
P
NABHOLZ AFGEBLOKT
E R S W I J S
Onverwacht stuurde de Raad van
P ERSWIJS - K ORT
Europa op 24 april het rapport van de Pim Fortuyn in De Standaard, 6 mei 2002: ‘Ik sta voor de moderniteit, voor die kernnormen en waarden van onze geschiedenis. Voor de mensen die hier gekomen zijn betekent dat: prima, je mag je eigen identiteit behouden, maar je moet wel erkennen dat dit de dominante cultuur is. Die cultuur geldt in het publieke domein en daar moeten zij zich naar gedragen’. Matty Verkammen in Trouw, 22 december: ‘Haal die zak stront neer, schop ‘m in het kruis. Jij vuile, kale nepprofessor, jij hebt de intelligentie van Adolf Hitler en de charme van Heinrich Himmler. Jij leeft van haat en daarom hoop ik, dat je in die dark room van je zo gauw mogelijk aids krijgt’. Geert Bourgeois in Knack, 1 mei 2002: ‘Wij geloven wel in een multi-etnische en veelkleurige samenleving, maar dat is nog iets anders dan een multiculturele samenleving. Naast de privécultuur van mensen bestaat er ook een publieke Vlaamse cultuur. Een eerste en essentiële voorwaarde om aan die publieke cultuur deel te nemen is de taalkennis’. Nest Adriaensen, jongste Stranger, in De Morgen, 10 mei: ‘Ons optreden werd gefilmd en de bal ging aan het rollen. Ineens waren wij racisten. Wij werden overal geboycot. We mochten ook niet meer op de radio komen’.
paarsgroen graag mee koketteren, blijken niet meer dan vervormingen, waarvan na de afrekening alleen een reeks politieke benoemingen overblijft. De bevolking is slimmer dan men denkt. Die merkt het al snel als de regenten geen ander project hebben dan het instandhouden van zichzelf.’
Zwitserse Nabholz-Haidegger voor verder onderzoek terug naar de commissie Juridische Zaken (35 tegen 26 stemmen). Goed lobbywerk van CD&V’er Luc Van den Brande en Eric Suy. Op 17 mei werd het rapport onschadelijk gemaakt, want er komen nieuwe hoorzittingen (15 voor 7 tegen). En ook
Carlos Van Louwe, ex-ondervoorzitter IJzerbedevaartcomité, in De Morgen, 18 mei: ‘Voor mij is de IJzertoren een herinnering aan de gesneuvelden van ‘14-’18. Een begraafplaats. Het getuigt van weinig respect voor de doden om op die plek een commercieel evenement op het getouw te zetten... De roep om zelfbestuur was er al in 1918. Over pacifisme werd pas in 1930 gesproken. En laat ons wel wezen: gelooft u werkelijk dat we een oorlog tegenhouden met een concert?’ Bart Eeckhout in De Morgen, 11 mei: ‘Bij de volgende regeringsonderhandelingen zal er met de regionalisering van het spoor (of liever het “cobeheer” door de gewesten) een loodzwaar en explosief communautair dossier op tafel liggen’.
andere staten beseffen het gevaar van het begrip “regionale minderheid”. Maar Georges Clerfayt (FDF, nu MR) ontwapent niet. Toch nog attent zijn in het najaar.
ENGELS? Het Vlaams Parlement beslist binnenkort over een hervorming (structuurdecreet) van het hoger onderwijs. De ontwerptekst (artikel 86, afd. 9, 18 april 02) leidt regelrecht tot een verengelsing, tot het verlies van status van het Nederlands als wetenschapstaal. Het bemoeilijkt de sociale toegang tot hoger onderwijs, het zal leiden tot verengelsing van het secundair onderwijs. Universiteiten, uit op meer buitenland-
Steve Stevaert in Humo, 30 april: ‘Laten we ophouden met dat gedweep met Europa. De mensen willen nog altijd meestappen in het grote Europese verhaal, maar ze hebben minstens evenveel behoefte aan hun kleine wereld waarin ze zich thuisvoelen’.
Rik van Cauwelaert in Knack, 15 mei over Verhofstadt: ‘De hervormingen waar ze bij
se studenten (en geld) zijn pro. Hogescholen willen mee in die lift. Onderzoek
in
de
Wageningen
Universiteit (Nl) toont dat 80% van de studenten Engelstalig onderwijs “moeilijk te volgen” vindt. 64% zegt dat het meer tijd en moeite kost om het vak te halen.
TOEGEVOEGDE RECHTERS Vlaamse verenigingen, waaronder de Vlaamse Volksbeweging, het VEVComité Brussel, maar ook het Vlaams Pleitgenootschap
en
de
Vlaamse
Juristenvereniging voeren gezamenlijk actie tegen het plan (ontwerp) van minister van Justitie Marc Verwilghen, die de gerechtelijke achterstand in Brussel wil oplossen via “toegevoegde rechters”. Die zouden niét tweetalig moeten zijn. Of hoe de tweetaligheidsvereisten in Brussel hoofdstad andermaal worden aangetast. Nefast voor de kwaliteit van de rechtsbedeling in de hoofdstad.
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2002
2
E EN
BALANS VAN BEDROG EN LAFHEID
V
De grote dossiers die de Vlaamse gemeenschap aanbelangen, botsen op een francofoon veto en blijven onbespreekbaar: de hervorming van de sociale zekerheid, de regionalisering van het tewerkstellings- en vervoerbeleid, de verfransing van Vlaams-Brabant, de kwestie-Brussel. De Franstaligen versterken hun greep op de Belgische besluitvorming. Zij heersen opnieuw aan de legertop. Over de militaire bestellingen beslist de Waalse industriële lobby. Waals-Brusselse zakenkringen patroneren het herstel van de betrekkingen met Kongo. Bijzonder ergerlijk blijven de financiële transfers naar Wallonië, die inmiddels zijn opgelopen tot een jaarlijks bedrag van 9,6 miljard euro. Gezondheidszorg en onderwijs ontberen middelen die zouden ter beschikking staan, mocht het melken van Vlaanderen door Wallonië ophouden. Het Waals-Brusselse front heeft zopas nieuwe punten gescoord. De splitsing van Brussel-HalleVilvoorde werd van de tafel geveegd. In de senaat zetelen straks evenveel francofonen als Nederlandstaligen. De Vlaamse regeringspartijen hebben zich neergelegd bij de machtspolitiek van vice-premier Michel die ook de staatshervorming controleert en als minister van Buitenlandse Zaken de Belgische diplomatie afstemt op de eisen van de Waalse economie. De afgang van de Vlamingen in de coalitie is totaal. Zelden is in de Wetstraat zo lelijk geklungeld. Vooral groene en liberale ministers geven blijk van onbekwaamheid. Het Sabena-schandaal, de peperdure en ondoelmatige politiehervorming, de NMBS-vaudeville: het is een ononderbroken reeks van miskleunen. Gevormd in duistere,
Vlaamsvijandige omstandigheden, verzinkt het kabinet in een enorm diskrediet. Verhofstadt, die een succesverhaal beloofde, ontgoochelt zwaar. Binnen de coalitie beseft men het. Naarmate de verkiezingen naderen, nemen de interne verdeeldheid en het onbehagen toe.
‘DE AFGANG VAN DE VLAMINGEN IN DE COALITIE IS TOTAAL.’ De regering zal worden beoordeeld op grond van geladen dossiers: stijgende werkloosheid, chaotisch verkeer, groeiende onveiligheid, ontspoord vreemdelingenbeleid. Heel wat thema’s zullen communautair gekleurd zijn. In het publiek neemt de regionale gevoeligheid toe. De meeste Vlaamse partijen spelen daar echter nauwelijks of helemaal niet op in. De liberale voorzitter De Gucht beweert wel dat zijn toekomst in Vlaanderen ligt - hij hoopt Dewael op te volgen - maar in zijn VLD heeft de belgicistische vleugel niet ontwapend. De christen-democraten belijden sinds kort een niet nader omschreven confederalisme, maar de Vlaamse reflex aan de partijtop is flinterdun. Socialisten, groenen, spiritisten en de overlopers met hun mini-aanhang vormen een pseudoprogressief amalgaam. De prille Nieuw-Vlaamse Alliantie wekt verwachtingen, maar moet optornen tegen een geprofileerd Blok dat zegezeker doorgroeit en almaar meer gevreesd en ernstig wordt genomen. Dat Vlaanderen politiek zo zwak staat, is in de eerste plaats te wijten aan de Vlaamse partijen van de meerderheid, die zich onderwerpen aan de dwangbevelen van di Rupo en Louis Michel. Maar er is ook de
3
CONSEQUENT Blijft dat Vlaamse overwicht gehandhaafd na de volgende verkiezingen? Een voortzetting van de huidige coalitie is niet uitgesloten. Komen de christen-democraten toch terug aan het bewind, zullen zij dan een consequent-Vlaamse houding aannemen? Voor al wie bezorgd is om de Vlaamse belangen, zijn dat kapitale vragen. Alle realisaties op de weg naar Vlaamse verzelfstandiging zijn gebeurd via het Parlement, onder impuls van een Vlaamse Beweging die mede geïnspireerd werd door opiniemakers in de pers en door gedreven figuren uit de politieke, culturele en sociaal-economische wereld.
PARLEMENT Recent werden de pleitbezorgers van het regionalisme monddood gemaakt. De uitschakeling van Luc Van den Brande is daarvan de meest opvallende illustratie. Het Vlaams Parlement is ineengezakt. Van de federale wetgever gaan geen initiatieven meer uit. In de media triomferen een libertijns-liberale mentaliteit en een neobelgicisme dat een toonaangevend hoofdredacteur ondubbelzinnig zo formuleerde: ‘Meer België, minder Vlaanderen’. De machteloze Vlaamse burger is overgeleverd aan de manoeuvres van een Establishment dat hem bedriegt en met alle middelen tegenwerkt, en aan de lafhartigheid van een rottig, ondemocratisch netwerk van Vlaamse politici die vertrouwen noch achting verdienen. De balans is over de hele linie negatief. Staat en regime gaan moreel failliet.
Manu Ruys
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2002
C OMMENTAAR
laanderen is in België economisch de sterkste regio. Politiek wordt het gehandicapt door een regeringscoalitie, gedomineerd door de Parti Socialiste (PS) van di Rupo en de Mouvement Réformateur (MR) van Louis Michel. Het is lang geleden dat het nog zo openlijk benadeeld werd.
neutralisering van de christen-democraten in een virtuele en van de rechts-radicalen in een reële schutskring. De 52 zetels (op 124) die zij samen in het Vlaams Parlement bezetten, wegen niet mee. In de federale Kamer zijn dat er 37 op een totaal van 91 Vlaamse zetels. De regering steunt op 48 francofone en 46 Vlaamse kamerleden.
LOUIS MICHEL
OOK KANDIDAAT IN
VLAANDEREN
W ETSTRAAT
VLAAMS VERZET TEGEN VERHOFSTADTS NIEUWE
KIESWET
Slapen veel Vlamingen slecht omdat het kiesstelsel hen op de zenuwen werk? Allicht niet. Maar Guy Verhofstadt blijft trouw aan zijn oud verlangen (zie laatste blz. van zijn boek De Belgische Ziekte) om via een kieswetwijziging ‘de democratie te verfijnen’. Vandaag betekent dit: om met gepruts Verhofstadt II een beetje waarschijnlijker te maken. In deze bijdrage hebben we het vooral over wat het snelst haalbaar wordt: de provinciale kieskringen, met één fatale uitzondering: Vlaams-Brabant, waar een verwerpelijke kiesdiscriminatie van de Vlamingen nog wordt uitgebreid: Franstaligen stelen stemmen in Vlaanderen.
Verhofstadts wil ook een paritaire senaat (zie blz 14) en een nationale lijst van 50 kingkong-kamerleden, een super-topvijftig. Beide vernieuwingen zijn pas haalbaar na de verkiezingen van 2003 en een grondwetswijziging. Voorts wil hij provinciale kieskringen en een kiesdrempel van 5%, nieuwigheden die wel kunnen ingaan bij de verkiezingen in 2003. Ook Dewael wil in Vlaanderen dergelijke kieskringen en een kiesdrempel, naast de rechtstreekse verkiezing van de burgemeesters en een cumulverbod.
HAALBAAR De kiesdrempel van 5% kan in 2003 ingevoerd worden. ‘Kiesdrempels zijn een minder democratische methode’, zei Verhofstadt toen zijn “kazakken” nog in het oppositieveld lagen (DM, 11/10/94). Vandaag is hij blijkbaar genezen van die democratische overtuiging, merkt Geert Bourgeois op (PM 18/04). Of provinciale kieskringen een democratische vernieuwing zijn valt al even sterk te betwijfelen. Ze zijn geen leuk perspectief voor nieuwelingen in het politieke mijnenveld. Streekpolitici, voorbeeldig in eigen streek, zullen als grijze muizen de kuren moeten volgen van de partijregisseurs, die de lijstvorming zullen sturen. De provinciale kieskringen voor de Kamer zouden er moeten komen. Daarvoor volstaat een gewone meerderheid. In Vlaanderen is een tweederde meerderheid nodig. Onhaalbaar zonder de collaboratie van de CD&V. Benieuwd of dat lukt.
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2002
BRUSSEL-HALLEVILVOORDE Precies inzake de provinciale kieskringen voor de Kamer slaat de “Belgische ziekte” weer toe. Wat is de situatie vandaag? Voor de Kamer-verkiezingen is het Vlaamse Halle-Vilvoorde in een kiesarrondissement gekoppeld aan Brussel. Voor de Senaat en voor Europa (sinds het beruchte Sint-Michielsakkoord in 1993) ook aan Wallonië. Franstalige politici bespelen dus het Vlaamse veld. Zij kandideren er en sleuren stemmen over de taalgrens. Splitsen dus, zeggen de Vlamingen al een halve eeuw (zie kaderstuk), maar voor Verhofstadt en Dewael is dit geen prioriteit meer. Dat Verhofstadt zijn Vlaams imago van de jaren negentig helemaal inleverde voor de Belgische macht, is geen verrassing meer. Maar Dewael was in zijn Vlaams regeerakkoord nog duidelijk: ‘In de eerste helft van deze legislatuur moet in het kader van de nieuwe dialoog van gemeenschap tot gemeenschap een definitieve oplossing worden gevonden voor de horizontale (*) splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde’. Met zijn uitspraak ‘Zeggen wat we denken, en doen wat we zeggen’, vond Pim Fortuyn in Nederland nogal wat volgelingen. Vlaamse bestuurders zijn daar blijkbaar niet van onder de indruk. Er is zelfs meer. Nu Verhofstadt zijn “nationale kieskring” voor de Kamer lanceert (de 50 ‘superkamerleden’/ zie hoger), wordt Halle-Vilvoorde ook in
4
die belangrijkste nationale kiesstrijd een onderdeel van de Waalse kieskring. ‘Zo zal Louis Michel vanuit WaalsBrabant probleemloos in HalleVilvoorde kunnen kandideren’, aldus Vlaams Blokker Bart Laeremans. Heeft hij gelijk of heeft hij gelijk?...
OPPOSITIE Ook andere oppositiepartijen zijn niet mals. ‘Verhofstadt kondigt met veel omhaal aan dat zijn hervormingen “een definitieve aanpassing van de instelling aan de federale staatsordening” zijn. Waarom maakt hij dan voor Brussel-Halle-Vilvoorde een gigantische uitzondering?’, vraagt Luc Van den Brande (CD&V) (Knack, 15 mei) De N-VA stelt dat ‘de verfransing van Vlaams-Brabant onverminderd kan doorgaan. Franstalige politici kunnen in Vlaamse gemeenten stemmen binnenhalen op Franstalige lijsten, en dit voor Kamer, Senaat en Europees parlement. Geen enkele Vlaming in Waals-Brabant kan kiezen voor een Vlaamse partij. Niet alle Belgen zijn gelijk voor de wet. (PM, 2904) Ook Spirit is tegen, maar Spirit zou Spirit niet zijn als daar niet spontaan werd aan toegevoegd dat de partij niet van plan is ‘Vlaanderen in een politieke chaos te storten voor een zaak waarvoor de Vlaamse regering niet bevoegd is’ (Herman Lauwers, GVA, 8 mei). Voor wie er nog aan zou twijfelen: Verhofstadt kreeg de steun van de “communautair-ongeïnteresseerde” kranten. Bart Brinckman wierookt rond een ‘apetrotse’ Verhofstadt, die ‘fier’ kan terugkijken op een ‘persoonlijke overwinning’ (DS, 2704). ‘Een beter systeem’, kopt zijn vroegere baas Yves Desmet (DM, 2704).
TEN GRONDE Een ongesplitst Brussel-Halle-Vilvoorde is een miskenning van de federale indeling van deze Belgische staat (grondwettelijk vastgelegd in taal-, gewest- en provinciegrenzen). Zo’n
De Vlaamse Volksbeweging organiseert een voorbereidende spoedmanifestatie op zondag 16 juni in Halle-Linkebeek. Start om 14 uur op het Possozplein achter het stadhuis van Halle. In het najaar volgt (na Lambermont) een nieuwe betoging “Woord Houden”. indeling vereist deelstaten met duidelijke grenzen en taalgebieden. Di Rupo, Onkelinckx, Happart (PS), Maingain, Michel (MR-FDF), Millequet (PSC) zijn nu kandidaat tot diep in Vlaanderen, in de helft van Vlaams-Brabant. Dat het Waalse en Frans-Brusselse kiesgebied tot diep in Vlaanderen reikt, dwingt de Waalse en Frans-Brusselse partijen om op te komen voor de verfransing en uitbreiding van de politieke rechten van de Franstaligen in Vlaanderen, zegt Luc De Coninck, voorzitter van het Halle-Vilvoorde Komitee. Al was het maar omdat elke stem die ze daar halen recht geeft op bijkomende partijfinanciering. Zowel voor de Senaat (2003), als voor de top50 van de nationaal te verkiezen Kamerleden als voor Europa is dit onzindelijk.
VERZET De Vlaamse Beweging is weer wakker. Zonder de splitsing moet Vlaanderen bij de stembusgang van 2003 weigeren nog langer Waalse en Frans-Brusselse verkiezingen op zijn grondgebied te organiseren. Dat vindt het HalleVilvoorde Komitee, hierin gesteund door het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen. In 2003 kunnen Vlamingen die opgeroepen worden voor stem- of telbureaus verzaken aan die job. Uit “gewetensnood”, omdat ze
JVdC (*)
UITSMIJTER Roger Van Houtte (Gazet van Antwerpen) merkt op dat de ‘antiVlaamse maatregelen’ er enkel konden komen omdat de Vlaamse Beweging
D
Horizonale
splitsing
van
Brussel-Halle-
Vilvoorde: Franstaligen in Vlaanderen electoraal
E
G R E N S
loskoppelen van Brussel (gescheiden kieskring), maar band behouden tussen Brusselse Vlamingen en Halle-Vilvoorde. Verticale splitsing: Halle-Vilvoorde integrerren in aparte kieskring Vlaams-Brabant.
O V E R S C H R E D E N
Halle-Vilvoorde telt 540.000 inwoners, of nage-
- 1993. Het arbitragehof over zoveelste
noeg zoveel als Luxemburg en Waals-Brabant
Vlaams verzoek: ‘Het behoud van de kies-
samen. Vlamingen passen zich makkelijk aan.
kring Brussel-Halle-Vilvoorde is een keuze die
Een overzicht.
werd ingegeven door de zorg voor een alge-
- 1959. Stijn Streuvels en Herman Teirlinck lanceren een oproep: ‘Laat iedere Belg vrij uitgaan door het land en zich vestigen waar hij wil. Hij verlieze echter nooit uit het oog dat hij een onschendbaar taalgebied is binnengetre-
heel compromis in het raam waarvan werd beoogd het onontbeerlijke evenwicht te verwezenlijken tussen de belangen van de verschillende gemeenschappen en gewesten binnen de Belgische staat’.
den, waar hij, hoe dan ook geen voorrechten
-
voor eigen taal heeft te doen gelden’.
Vlamingen vragen de Vlaamse parlementsle-
- 1961. Corneel Verbaanderd (CVP) dient een eerste voorstel in tot splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde, samen met de
Mét een splitsing van Brussel-HalleVilvoorde zouden Franstaligen in Vlaams-Brabant alleen met eenheidslijsten de kiesdrempel halen.
‘gedemoniseerd werd tot een uiterst rechts en aftands clubje’. Het was nu of nooit voor de Franstaligen. Alleen een sterke, op dit vlak eensgezinde Vlaamse oppositie kan hier weerwerk bieden. De CD&V draagt een verpletterende verantwoordelijkheid. Die partij kan de “Vlaamse” (en de eigen) politieke macht verruimen door een rationele benadering van het politiek correcte cordon. Het Vlaams Blok kan zich acceptabeler opstellen door Dewinter te richten op een exclusief Antwerpse opdracht en een soepeler Annemans duidelijker naar voor te schuiven. Zelfs als dit een haalbaar scenario wordt, kan de NV-A op eigen kracht doorgaan. In het Vlaamse politieke veld is er plaats genoeg.
PVV’er Herman Vanderpoorten. Noppes. - 1974. In Halle betogen tienduizenden Vlamingen, waaronder zestig parlementsleden.
1995.
Tweehonderd
vooraanstaande
den nog voor de verkiezingen van 1995 via een wetsvoorstel een beslissing te forceren. In die blauwe oppositietijd tekent ook Luc Van der Kelen (Laatste Nieuws). - 1995. Dirk Achten, laatste Vlaamsgezinde commentator van De Standaard, noemt het probleem ‘overrijp’ en de splitsing een noodzaak en een prioriteit. Hij merkt op dat
- 1975. Een VU-wetsvoorstel in de Senaat
Vlaams-Brusselse politici daar mede schuldig
wordt verdaagd. Voor de toenmalige CVP
aan waren, omdat ze vreesden dat het weg-
mag dit probleem ‘niet afzonderlijk worden
vallen van Vlaamse stemmen uit de buiten-
behandeld’.
gemeenten hen fataal zou worden. Verdere minorisering van Brusselse Vlamingen. (DS,
- 1976. Vlaamse schrijvers (o.a. Louis Paul
27/04/95).
Boon, Hubert Lampo, Maria Rosseels en Gerard Walsschap) tekenen een manifest
- 1995. ‘De splitsing komt er toch’, zegt
‘met de eis tot het onaangetast blijven van de
Dehaene... , maar ze wordt geen uitdrukke-
betrokken
lijke eis in het CVP-verkiezingsprogramma.
grenzen
tussen
Vlaanderen,
Wallonië en het Brussels gewest van de negentien gemeenten’.
- 1999. Vlaamse partijen vragen de splitsing (Resoluties van het Vlaams Parlement). Bij de
- 1993. Het Sint-Michielsakkoord, staatsher-
regeringsverklaring van het kabinet-Dewael
vorming met Dehaene: schuift de splitsing op
in het najaar wordt die eis overgenomen.
de lange baan.
- 2001. Bij het Lambermontakkoord komt die Vlaamse eis zelfs niet meer op tafel.
5
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2002
W ETSTRAAT
weigeren om mee te helpen aan het organiseren van francofone verkiezingen in het Vlaamse Gewest. Hooguit een “politiek misdrijf”, waarover alleen het Assisenhof uitspraak kan doen. En pas dan, bij eventuele politieke processen, gaan de poppen definitief aan het dansen. Dan wordt een splitsing onafwendbaar. (PM, 24 april)
DUURZAME DURANT
V OOR
OVERLEEFT
(VOORLOPIG) HEINZMANN-SAGA
DE SPOREN VERVAGEN ...
certaines graves, s’apparentent à de l’intimidation voire à des menaces’. Zo luidt een van de cruciale zinnen in de definitieve versie van de ontslagbrief van Christian Heinzmann na een weekje bij de spoorwegen. ‘Sinds mijn benoeming is er van verschillende kanten druk op mij uitgeoefend, soms op zware manier, wat veel weg had van intimidatie en zelfs van bedreigingen.’ Lees deze zin enkele keren na elkaar. De nuance is subtiel, maar wat er op papier staat, klinkt minder hard dan de verklaringen die nadien voor de microfoon werden afgelegd. Overigens worden in geen van beide ontslagbrieven de vakbonden rechtsreeks in verband gebracht met die ‘intimidatie en bedreigingen’. In de eerste versie komt het woord vakbond niet eens voor. In de tweede versie gaat het (in een andere alinea trouwens dan de hierboven aangehaalde zin) over ‘des blocages y compris au sein du management et des représentants syndicaux, jusqu’ aux plus hauts niveaux dans l’un et l’autre cas’.
INTIMIDATIES
maar al te goed bewust van de kritiek van Heinzmann op het systeem van de dubbele handtekening en op het feit ISABELLE DURANT: dat hij niet onafCOMMUNICATIE hankelijk zijn diNOG RAMPZALIGER rectiecomité zou VERLOPEN DAN TOT kunnen samenstelNU AL DOORGEDRONGEN IS. len. Dat bleek achteraf bovenaan de eerste versie van zijn ontslagbrief te staan. In de definitieve versie is zoals bekend elk greintje kritiek op de regering verdwenen. Verhofstadt versterkte nog eens de indruk van een zwaar belaagde Heinzmann in de Kamer op 2 mei. ‘Intimidaties, waarvan sommige doorgingen tot diep in de nacht. ... Maar ik verzeker u, de regering zal zich niet laten intimideren!’ Achteraf luidde het op zijn kabinet dat Verhofstadt niets zou hebben afgeweten van de eerste ontslagbrief.
De zware nadruk op intimidaties en bedreigingen hebben de media overgenomen van de kabinetten van Verhofstadt en Durant. Vanaf het eerste moment dat het ontslag van Heinzmann naar de buitenwereld doordrong, kregen de journalisten uitdrukkelijk te horen dat hem het werken was belet door conservatieve krachten binnen en rond de NMBS. Het kabinet Verhofstadt beklemtoonde daarbij zwaar de rol van de vakbonden.
Dat klinkt weinig geloofwaardig. Ofwel was Verhofstadt inderdaad niet op de hoogte, en heeft Durant dat voor hem verborgen gehouden: maar dat zou ze politiek nooit hebben overleefd. Ofwel was Verhofstadt wel op de hoogte, en kon hij bij het bekendraken van de twee versies niets anders doen dan Durant overeind houden, omdat hij en zijn kabinetchef er tot over hun oren mee in betrokken waren.
De omgeving van Durant en Durant zelf verwezen gretig naar Schouppe en zijn vertrouwelingen. Bij Vande Lanotte bijvoorbeeld klonk het heel wat gematigder: daar was men zich
En in elk geval was de premier zelf mee verantwoordelijk voor de zoektocht en de benoemings-procedure die uiteindelijk tot de fatale Heinzmann-saga heeft geleid.
Heinzmann verklaarde trouwens op de avond van zijn ontslag dat hij in geen geval de Nederlandstalige vakbondsvleugels op het oog had, vermits hij daar nog helemaal geen contact mee had gehad. Wel had de FGTB hem laten verstaan dat hij na zes maanden zou moeten opstappen, maar in versie één van zijn brief stond dat gerangschikt onder “pressions”, niet onder intimidaties of bedreigingen. Wat is er hier allemaal aan de hand?
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2002
FOTO DOORBRAAK
W ETSTRAAT
‘Depuis ma désignation, j’ai fait l’objet de nombreuses pressions dont
6
ANTI-POLITIEK Het is anderzijds best mogelijk - zelfs waarschijnlijk - dat de regering niet de bedoeling had om de vakbonden zo zwaar aan te vallen als nu publiek is overgekomen. Maar dat betekent dan dat de communicatie nog rampzaliger is verlopen dan nu al doorgedrongen is. Vroeg of laat zal de arrogantie van paarsgroen zich tegen deze regering keren, al zal de schuld zoals gewoonlijk dan weer wel gelegd worden bij de anti-politiek. Vraag is wie er het meest aan anti-politiek doet in dit land. Welke edele of minder edele motieven Heinzmann ook mogen hebben bezield om op een weinig fraaie manier terug te krabbelen, vast staat dat hij door de regering bijzonder zwaar onder druk is gezet voor, tijdens en na zijn week verblijf bij de NMBS. Het is wellicht uit dégoût geweest dat hij tijdens zijn ondervraging door de kamercommissie Infrastructuur het bestaan van de originele ontslagbrief zelf naar voor heeft gebracht. Toen daaruit bleek dat”de vakbonden” inderdaad heel wat minder zwaar hadden doorgewogen bij zijn uiteindelijke beslissing, ontstond er een averechts effect, met als uitloper de uitval op Rerum Novarum van ACV-vakbondsleider Cortebeeck tegen op de eerste plaats de liberalen, en (voor het evenwicht) ook de groenen en de socialisten erbij. Ironie van de geschiedenis: ook van de toespraak van Cortebeeck zijn er uiteindelijk twee versies: de ontwerptekst die de redacties ontvingen, en de veel hardere bewoordingen die hij gebruikte op het podium. Blijkbaar heeft Cortebeeck zich op het laatste moment nog wat laten opjutten door zijn achterban - of door sommige kritische journalisten? - om er maar eens stevig tegenaan te gaan. I&C
ER WAS EENS IEMAND DIE DE MACHT VAN DE PS-STAAT ZOU BREKEN
H ET KINDJE VAN V ERHOFSTADT T
RAAD VAN WIJZEN
FOTO DOORBRAAK
In die tijd deed Verhofstadt zich voor als een flamingant en een conservatief. Het was zijn droom, zei hij, ‘de PVV sterker te maken door samenwerking met christelijke en Vlaams geïnspireerde mensen.’ Tientallen vergaderingen heb ik toen meegemaakt, zowel van de ‘1-Oktobergroep’ rond Lode Claes, als de conservatieve groep rond CVP-senator Bob Gijs, als het ‘Centrum voor Politieke Vernieuwing’ van Jaak Gabriëls. Ik nam notities en ‘s avonds schreef ik die uit. In het licht van de recente actualiteit is dat interessante lectuur.
GUY VERHOFSTADT:
TABULA RASA Zo vertelde Verhofstadt op een vergadering op 1 oktober 1991 dat zijn morele waarden gebaseerd waren op ‘een filosofie van het natuurrecht. Al ben ik geen gelovige, mijn waarden komen grotendeels overeen met de christelijke.’ Guy zou, zo beloofde hij, het land niet opzadelen met een euthanasiewet, want ‘wij drijven de zaken niet zo op de spits als de Hollanders.’ En Vlaams dat hij was: ‘Het federaalunionistische model heeft afgedaan. Er zal een einde aan komen, door conflict of via overleg, maar het is gedaan.’ In een gesprek met Bob Gijs op 3 maart 1992 vergeleek hij de politiek met een ‘volgeschreven schoolbord. De politieke partijen schrijven daar allemaal nog van alles bij. Niemand kan er nog aan uit. In de klas zijn er twee - het Blok en Rossem - met krijtjes naar het bord beginnen gooien. De oplossing is het hele bord, of minstens de rechtse helft, leeg te vegen en opnieuw te beginnen. Ook de communautaire problemen moeten we zo benaderen, namelijk door het bord leeg te vegen en vervolgens te bepalen: wat willen we met de Franstaligen nog samen doen.’
HET VRIJZINNIGE EN BELGI-
CISTISCHE IDEEËNGOED VAN DE OUDE
PVV
WORDT NIET VERDUND
‘De belangen van Vlaanderen moeten centraal staan,’ zei hij op 10 september 1992 in de groep-Claes: ‘er moet tabula rasa gemaakt worden met de staatshervorming: helemaal terug opnieuw beginnen, van 1970 af.’
SINT-JORIS TEGEN DE PS Velen vielen in die maanden voor de charme van Verhofstadt. We vonden hem geloofwaardig. Niet iedereen was daar echter van overtuigd. Herman Candries waarschuwde voor ‘een duivel die een maagd wil verleiden en zich vermomt als een engel.’ CVP-senator Etienne Cooreman zat, zoals enkele maanden later zou blijken, het dichtst bij de waarheid. Hij sprak over de PVV die ‘in handen van de loge is’. (25 maart 1992) Maar Verhofstadt spiegelde voor dat hij Sint-Joris was die de draak ging bestrijden: hij zou de macht van de PS-staat breken en wilde ‘een privé-detective op de zaak-Mathot zetten.’ Guy ging zelfs in het water van het Vlaams Blok vissen. Hij zond me uit om Gerolf Annemans te polsen voor een overstap
Ik kan niet in de ziel van Guy kijken. Misschien meende mijn oude vriend alles wat hij ons in die maanden vertelde oprecht. Begin november 1992, in de weken onmiddellijk voorafgaand aan het VLD-oprichtingscongres, werd me echter duidelijk dat er iets was veranderd. Sommige van Guys gesprekspartners werden uitgesloten van deelname aan de VLD. Eén van de slachtoffers was Antoine Denert, de VU-burgemeester van Kruibeke, die tot de groep van Jaak Gabriëls behoorde. Alle nieuwelingen moesten het fiat krijgen van een vijfkoppig “Comité van Wijzen”. Het ging om vijf vrijzinnige belgicisten: Lucienne HermanMichielsens, Willy De Clercq, Frans Grootjans, Albert Maertens en Rik Van Aerschot (oud-grootmeester van de Grootloge van België, vandaag de mentor van prins Laurent). De ‘Wijzen’ spraken een veto uit over Denert, en Jaak en Guy lieten hem vallen. Volgens Van Aerschot waakten de ‘Wijzen’ erover dat het vrijzinnige en belgicistische ideeëngoed van de oude PVV niet zou ‘verdunnen’ (Liberaal Reflex, nr. 3/92). Wanneer we een decennium later een balans opmaken, stellen we vast dat er inderdaad geen ‘verdunning’ gebeurde. Sint-Joris ontpopte zich tot de waterdrager van de draak en zijn kindje werd een even grote “Pest voor Vlaanderen” als de oude PVV. En de grondwetsherziening van 1970? Die wil Verhofstadt binnenkort in beton gieten door ook van de Senaat een paritaire instelling te maken. Paul Belien
7
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2002
W ETSTRAAT
ien jaar geleden dit najaar werd de VLD opgericht. Het was het kindje van Guy Verhofstadt. In de maanden dat Guy zwanger was van zijn baby, werkte ik nauw met hem samen. Ik behoorde zelfs tot het selecte clubje van negen dat de beginselverklaring van de VLD heeft opgesteld. Andere leden, behalve Verhofstadt en ikzelf, waren Boudewijn Bouckaert, Annemie Neyts, André Geens, Camille Paulus, Paul De Grauwe, Luc Coene en André-Emiel Bogaert.
en stak Filip Dewinter langs rechts voorbij door de islam ronduit ‘intolerant en totalitair’ te noemen. Toen hij het manuscript van zijn Tweede Burgermanifest ter beoordeling aan enkele mensen voorlegde, stuurde de Brusselse advocaat Fernand Keuleneer hem een fax om de felle aanval die hij in zijn boekje op de islam deed te bekritiseren: ‘De islam heeft vele schakeringen. Tegenstanders van elke monotheïstische godsdienst vallen over het algemeen graag de islam aan. Hun werkelijk objectief zijn de christelijke godsdiensten,’ vermaande Keuleneer. Verhofstadt hield met die opmerking geen rekening.
ZO
GAAT MEN NIET MET MENSEN OM
HET WAAROM
P OLITIEKE
CORRECTHEID
Pim Fortuyn is vermoord door een individu (waar we verder niet veel van weten) natuurlijk niet door de politiek correcte media of door paarse politici. Wel zei hij zelf dat, mocht hem iets overkomen, “zij” daar wel mede verantwoordelijk voor zouden zijn. Enkele uren voor zijn dood noemde Wim Kok hem nog een gevaar voor de democratie, een man die haat zaait. Zelf zei Pim, nadat de linkse coryfee Marcel Van Dam hem met Adolf Eichmann had vergeleken en hem een Untermensch had genoemd: ‘Hoe durf je nu zoiets zeggen van een levend schepsel?’ Daar wil ik in deze bijdrage naartoe, naar wat velen in het naoorlogse Duitsland tot opperste waarschuwing hebben verheven: ‘So geht man nicht mit Menschen um’. In Nederland is in het rouwproces na 6 mei een bezinning en loutering op gang gekomen. Diegenen die Pim in televisiedebatten in niet mis te verstane lichaamstaal misprijzend de rug toekeerden, zaten op de eerste rij in de kathedraal van Rotterdam. De ongelooflijke verbale agressie is weggeëbd; de gedemoniseerde Fortuyn, de fascist, de Nederlandse Le Pen, de polderHaider, de hedendaagse Mussolini is nu verheven tot de status van boodschapper wiens boodschap men toch maar goed ter harte moet nemen, haast een messias, hooguit een populist. Er is alom opgeroepen tot bezinning, tot verstandig kiezen en de taartengooiers zijn opgepakt... Na de verkiezingen van 15 mei kon Wim Kok alleen maar vaststellen dat Paars van de kiezer een ‘ongelooflijk pak slaag’ had gekregen en daar de conclusies moest uit trekken. Tegenstrevers gaat men niet te lijf met kogels, noch met kwetsende woorden, ook doodzwijgen is taboe. Men moet ze met argumenten bestrijden, niet het gesprek weigeren.
EN BIJ ONS? La Dernière Heure meldde de moord onder de titel Néo-nazi assassiné? Bij de minuut stilte in de Kamer ter nagedachtenis van de moord in Hilversum, bleven de meeste verkozenen van PS, Spa, Ecolo en Agalev ostentatief zitten, inclusief vice-premier Isabelle Durant. Vanuit Franstalig België wordt alles wat in Europa rechts, extreem-rechts, ultrarechts of uiterst rechts kan worden genoemd, als de baarlijke duivel bestempeld, in één adem met het Vlaams Blok: Haider, Berlusconi, Le
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2002
Pen, Bossi, Rasmussen, Fortuyn, De Winter... Het gebeurt tegen beter weten in, niet gehinderd door enig streven naar waarheid. Het mooiste staaltje van de bekrompenheid van sommige van onze spraakmakers regisseerde Fortuyn zelf in een interview met de straks gepensioneerde Walter Zinzen dat enkele dagen na de begrafenis werd heruitgezonden. Op de vraag van Pim aan Walter na verloop van tijd, of hij nu ‘al een beetje leek op Filip De Winter’, antwoordde de interviewer niet zonder fierheid dat hij “die man” nog nooit had geinterviewd. Waarop Pim deed alsof hij van de hand Gods geslagen was door zoveel bekrompenheid; hij wist natuurlijk beter en liet Walter slim een beetje sudderen. In Villa Politica bestond premier Verhofstadt het zelfs om te schandvlekken dat het Blok wel met afschuw reageerde op de moord op de Nederlander maar geen krimp zou gegeven hebben na het neerschieten, de dag nadien, van een Marokkaans echtpaar door een dolgedraaide bejaarde in Schaarbeek. Een patente leugen, want het Blok had de avond van de schietpartij in een persmededeling zijn ontzetting over deze daad uitgesproken. Dat komt ervan als je je tegenstrever negeert: als je doet alsof hij niet bestaat, kun je gewoon alles over hem beweren. En er is niemand die weerwerk kan bieden, als iedereen zich aan de boycot houdt. Liegen brengt altijd op, er blijft altijd iets van hangen, wist Voltaire al, nu ook Stefaan De Clerck.
8
Ook andere spraakmakers in media en politiek deden bij ons hun best om de moord op Fortuyn af te doen als een fait divers, de zaak van één individu, zonder enige verband met een geschapen klimaat van hetze en onverdraagzaamheid. Men was zelfs bereid te beweren dat er helemaal geen verband was tussen de boodschap van het extreem-rechtse Vlaams Blok en die van de hooguit rechts-populistische Pim Fortuyn. Populisme is toch oké, zie de paarsgroene ministers en hun beloftes van gratis openbaar vervoer en gratis vuilniszakken (van het biefstukkennaar het vuilniszakkensocialisme). Waarom ook niet gratis scheren en elke ochtend verse broodjes? De Franstalige en belgicistische kringen, zoals steeds gedwee gevolgd door de meeste Vlaams politici en media, zagen echter geen enkele reden om het cordon sanitaire tegen het Vlaams Blok op te heffen. De strijd tegen het Blok is immers een strijd voor het voortbestaan van België, dat de gigantische financiële transfers van Vlaanderen naar Wallonië moet waarborgen. De gemiddelde Vlaming betaalt per jaar ruim zeven keer meer aan Wallonië dan wat de gemiddelde West-Duitser aan Oost-Duitsland betaalt: in 1999 waren het 715 resp. 95 euro , zonder dan nog de staatsschuld en de interesten op getransfereerde bedragen mee te tellen. Het beëindigen van deze uitbuiting van Vlaanderen door België ten behoeve van Wallonië is zowel voor de N-VA als voor het Vlaams Blok voor de komende verkiezingen terecht het strijdpunt bij uitstek. Het zou goed zijn als de Vlamingen onderling zouden beseffen hoe zij door de belgicisten worden “geregisseerd”. Hun politieke spreekbuizen zouden op zijn minst een soort godsvrede kunnen sluiten en elke verbale agressie afzweren. Guido Naets, publicist
L EVEN
MET ONVEILIGHEID
?
De moord op Pim Fortuyn was recent nieuwsonderwerp nummer één. De betekenis ervan gaat de grenzen van Nederland verre te buiten. Maar hoe zit het met het onveiligheidsgevoel van de modale Nederlander, die niét de bekendheid van Fortuyn heeft?
Toch wensen de hoogleraren niet op de politiemensen te schieten. Want de reden waarom er wel meer blauw op straat is, maar intussen niets tegen de misdaad ondernomen wordt, ligt in
G EZONDHEIDSZORG : HET WORDT VERMOEIEND Ik geef het deemoedig toe: ik behoor tot dat slinkende groepje Vlaamse noorderlingen dat zijn Waalse zuiderburen niet a priori onsympathiek vind. Verplicht samenleven met die Vlamingen die stelselmatig de poten wegzagen onder uw Franstalige Belgische stoeltjes, het moet geen pretje zijn. Die Waalse vriendelijke emotie kreeg intussen wel een nieuwe flinke knauw. Even samenvatten: op vraag van de bevoegde federale minister tekende de Vlaamse dokter Van de Meulebroeke een plan uit dat de huisarts weer de plaats moet geven die hij ooit kreeg. De details van zijn voorstellen doen er hier niet toe: zelfs de minister was het er over eens dat dokter Van de Meulebroeke een goed voorstel op tafel legde, dat hij het zou steunen omdat het naar zijn aanvoelen de goede richting uit. En dat is die van een gezondheidszorg die een echte “gezondheids”-zorg is, maatschappelijk betaalbaar en toegankelijk voor iedereen. Weg van een gezondheidszorg waar het er vooral op aan komt dure niet altijd zinvolle technische prestaties te leveren zodat er
extra veel geld kan verdiend worden, meteen het ziekenhuis in want ook dat brengt op en voor de rest moet de gemeenschap maar de rekening betalen. Neen, dat wil dokter Van de Meulebroeke dus niet. Zo werd het mij toch uitgelegd. Maar er werd meteen aan toegevoegd dat het voorstel DUS geen kans maakte. Het was een té Vlaams plan, een té Vlaamse gezondheidszorg. Een heel andere ziekenzorg dan onze Waalse broeders en zusters dat al zo lang zo graag hebben. En ook krijgen. Dat er ten zuiden van taalgrens flink wat meer geld wordt uitgegeven voor de sociale zekerheid, dat is intussen al bekend tot in de verste uithoeken van
9
Er moet veel en veel meer aandacht gaan naar recherche, besluiten de beide geleerde heren. En politie moet eens eindelijk ingezet worden waarvoor ze in een ver verleden werd opgericht: bestrijding van misdaad. Anders glijden we onvermijdelijk af naar FarWesttoestanden. De kans is reëel. Fortuyns dood is er helaas het bewijs voor.
Jaak Peeters
Vlaanderen. We weten ook dat Vlaanderen daarvoor mee de rekening betaalt. Uw te verwachten weigering om eindelijk het roer te keren maakt mij daarom extra boos. Er kwam nog geen formeel Franstalig njet voor het plan, dat zal er ook niet op die manier komen. Onze Waalse buren hebben nu eenmaal andere mogelijkheden om iets te dwarsbomen. In de sociale zekerheid moet elke komma door zoveel sluizen dat afremmen en zelfs laten doodbloeden geen probleem kan zijn. En, zo zeggen mensen die het kunnen weten mij, dat zal ook nu gebeuren. Waalse vrienden, hoe kan ik u nog langer sympathiek vinden? Als u zelfs in de gezondheidszorg niet tot normale, maatschappelijk aanvaardbare spelregels wil komen? Ik zeg het eerlijk: van mijn sympathie blijft weer veel minder over!
Marc Platel DOORBRAAK nr. 6 - juni 2002
DE BUREN
Volgens de professoren Buruma en Naeyé is er wél meer blauw op straat, maar worden de vele misdrijven óók “blauw” gelaten. Jaarlijks worden er in Nederland 80 000 zaken gewoon niét aangepakt, hoewel de vermoedelijke dader bekend is. Een voorbeeld. Een jonge zakenman wordt op een industrieterrein met een pistool tegen het hoofd van zijn laptop beroofd. De dag nadien ziet de jongeman de dader doodleuk voorbijwandelen. Een telefoontje naar de politie leerde meteen dat deze zaak volgens haar geen prioriteit heeft.
Wat valt er te denken in een land waar dergelijke situaties schering en inslag zijn? Moet je dan maar leren leven met geweld? De politie mag in dit soort zaken echt geen steken laten vallen, schrijven de beide hoogleraren. Het nieuws van de straatroof op de jonge industrieel verspreidt zich immers als een vuurtje en al gauw ontstaan zeer ongewenste gevoelens over de openbare macht, gaande van machteloosheid naar boosheid en zelfs afkeer. ‘De kerntaak van de politie is misdaadbestrijding. Daarvoor heeft ze opsporingsmiddelen, dwangmiddelen en een geweldsmonopolie’, schrijft prof. Naeyé.
B IJ
Nederland heeft zijn politiekorpsen op acht jaar tijd met 4357 man uitgebreid. En er komen er nog meer: de politiescholen zitten vol aspiranten. En toch leeft de modale Nederlander met een gevoel van onveiligheid. Onlangs kopte het Algemeen Dagblad zelfs: Geweld is gewoon geworden.
het maatschappelijke overwicht van een bepaald soort links-zacht-postmodernistisch intellectueel klimaat. Dat heeft burgemeesters ervan overtuigd dat misdadigers op eerste plaats als sukkelaars moeten bezien worden, en dat de politie zich “dus” op preventie moet toeleggen. Voorts wordt de politie overladen met allerhande maatschappelijke taken. In deze laatste sector werd destijds immers bezuinigd. Maar iemand moet die taken doen. En vermits er meer politiemensen zijn ...
V RIJE
ECONOMIE
TRIBUNE
V LAANDEREN
HEEFT BELANG BIJ EEN WELVAREND WALLONIË
O PINIE
H
et voortdurend kankeren over de sociale transfers getuigt van een kortetermijn perspectief die dwars staat op de intellectuele openheid van Vlaanderen.Vaak wordt bij het schrijven van een tekst of het opbouwen van een argumentarium, van achter naar voor geschreven. Dit betekent dat de schrijver reeds duidelijk weet waar hij wil uitkomen en op basis daarvan de realiteit enigszins geweld aan doet. Een klassieker in dat domein is de eis tot splitsing van de sociale zekerheid. Wallonië afschilderen als eigendom van de PS, leidt steevast tot de conclusie dat Vlaanderen het “pompstation” van België is. Ook het IMF-rapport dat stelt dat er onvoldoende Waalse arbeiders zijn die ingeschreven zijn bij de Vlaamse dienst voor arbeidstewerkstelling (VDAB) is koren op dezelfde molen. Die twee voorbeelden, geïnspireerd door bijdragen verschenen in Doorbraak van april, zijn slechts een greep uit het onooglijke aanbod van gelijkaardige verhalen die allen tot een gelijkaardige conclusie leiden.
EEN NIEUWE WIND? Veel van de gebruikte argumenten hebben vermoedelijk enige realiteitswaarde, maar belichten de realiteit vanuit een bepaalde invalshoek. Nochtans is een andere perceptie van diezelfde realiteit mogelijk en ik nodig de lezer uit om zo onbevooroordeeld als mogelijk het vervolg van dit verhaal gade te slaan. De basis van de Vlaamse rijkdom is het zo bejubelde arbeidsethos in Vlaanderen gekoppeld aan een zin om te ondernemen. Terwijl Waalse werklozen zich nestelen in hun sociaal verzekerd bestaan, steken de Vlamingen de handen uit de mouwen en, als er niet voldoende werk voor handen is, starten ze desnoods een eigen zaak, luidt de volkswijsheid. Dit ondernemerschap, in de meest brede betekenis van het woord, is de basis voor de welvaart en de bron voor het bovenvermelde “pompstation”. Welnu, uit herhaalde studies blijkt dat zowel Vlaanderen als Wallonië in hetzelfde bedje ziek zijn en dat ondernemerschap zich in beide regio’s op hetzelfde niveau bevindt, namelijk op het
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2002
laagste van de wereld. Voegen wij er aan toe dat de bestudeerde landen 92% van het wereld-Bruto Binnenlandse Product omvatten, voor wie graag de niet-representativiteit van de steekproef zou inroepen (studie Global Enterpreneurship Monitor, 2002). Beide regio’s hebben dus heel wat werk aan de winkel en het is dan ook normaal dat beide regio’s een ondernemersplan hebben ontwikkeld. De CAWA (Contrat pour l’avenir de la Wallonië actualisé - een regionaal ontwikkelingsplan) vermeld trouwens als allereerste objectief het opkrikken van de ondernemingsgeest in Wallonië en stelt onder meer als objectief een groei van nieuwe ondernemingen met 15%.
SUBSIDIECULTUS? In éénzelfde beweging wordt het fameuze subsidiemanna aan banden gelegd. Onder het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie werd in de schoot van de Industrieraad, voorgezeten door de Waalse liberale minister van economie Serge Kubla, met unanimiteit beslist tot een geleidelijke afbouw van de subsidiestroom op Europees niveau. Concurrentievervalsende subsidies dienen daarenboven te worden vervangen door horizontale ondersteuning, zoals steun aan onderzoek en opleiding. Coherent met deze aanpak is zijn ondernemingsplan voor Wallonië gericht op een aantal maatregelen, dat aan de Walen de zin om te ondernemen meer moeten bijbrengen. Ook het sociale klimaat is duidelijk niet meer wat het was. Als er zich een staking voordoet, is het meestal in één of ander publiek bedrijf. Dus ook daar is het significante verschil met Vlaanderen weggeëbd.
10
Deze nieuwe wind werpt duidelijk haar vruchten af. De export is verviervoudigd in evenveel jaar tijd (1998: 11,6 miljoen euro; 2002: 44 miljoen euro). De tewerkstellingsgraad is gestegen van 54 tot 56 van 1998 naar 2000. Toegegeven, dit is nog ver verwijderd van het Europese objectief vastgelegd op de top van Lissabon, dat streeft naar een tewerkstellingsgraad van 70% in 2005. Maar de tewerkstellingsgraad is precies de achillespees van de Belgische economie waar op Belgisch niveau slechts één op vijf werknemers boven de 55 nog actief is op de arbeidsmarkt. Een belangrijke determinant ter zake, naast diverse flexibele arbeidsregelingen, is natuurlijk de economische groei. Voor het eerst in veertig jaar is de groei in Wallonië sterker dan in Vlaanderen (Vlaanderen 2001: 1,2%; Wallonië: 1,4%). Ook Vlaamse ondernemers, geconfronteerd met een gebrek aan industriezones en geschoolde arbeidskrachten hebben het begrepen en de laatste twee jaar realiseerden een zestigtal Vlaamse ondernemers hun uitbreidingsinvesteringen op Waals grondgebied. Is dat een slechte zaak? Verkiezen wij dat deze bedrijven met heel hun hebben en houwen verhuizen naar lageloonlanden? Indien zij hun uitbreidingsinvesteringen dicht bij de deur realiseren is de kans namelijk groot dat de basisactiviteit niet wordt aangetast.
NIEUWE RELATIE? Wallonië was in het begin van vorige eeuw één van de rijkste regio’s ter wereld en er is inderdaad geen enkele reden waarom Wallonië in de toekomst Vlaanderen niet zou kunnen bijbenen. Misschien dat ook de Vlamingen dit nieuwe gegeven in hun discours moeten integreren en inzien dat het Vlaanderen belang heeft bij een welvarend Wallonië. Nieuwe mogelijkheden voor economische samenwerking tussen de regio’s lijkt in dat opzicht een te bewandelen piste. Rudy Aernoudt Adjunct-kabinetschef Serge Kubla, Waals minister van economie
LEZERSBRIEVEN
V RIJ - SPRAAK
DE
LAATSTE LES VAN
FORTUYN
BLAUWE DOORBRAAK
K. Geets Kapellen
PIM & WARD Pim Fortuyn is dood. Moeten er nog doden vallen vooraleer de opiniemakers in politiek en media begrijpen dat de modale Jan met de pet helemaal géén aanstoot neemt aan minder politiek correcte uitspraken? Dingen bij hun naam noemen, is niet a priori verkeerd. En vooral: zowat iedereen in het door de progressieve intellectuelen verfoeide klootjesvolk is tégen het cordon sanitaire. In Vlaanderen hebben o.m. Ward Beysen, Jean-Marie Dedecker en Pieter De Crem dat begrepen. Dat ze hun mening maar niet op de spits drijven. Of straks worden ze het slachtoffer van het Vlaamse opinieklimaat, dat al niet veel beter is dan in het Noorden. De paarsgroene open-debatcultuur ten spijt. Ria de Kouter Dendermonde
LEESWEES Diep bedroefd was ik, toen ik vernam dat Punt verdween. In de pers lazen we dat er niemand geïnteresseerd was in het blad. Blij om van de hoofdredacteur in Doorbraak het échte verhaal te lezen. Nu blijf ook ik achter als leeswees. Vlaanderen heeft goede en scherpe publicaties meer dan nodig! Marjon Scheyving Leuven
De
Nederlandse linkerzijde zat na de moord op Fortuyn op het beklaagdenbankje. Door Pim te demoniseren, zou ze een labiele man op verkeerde ideeën hebben gebracht. Verontwaardigd wezen politici en media het verwijt van de hand. Vreemd, want over de kern van de zaak kan weinig twijfel bestaan. Volgens politoloog Cas Mudde in het Algemeen Dagblad ‘kan worden gedocumenteerd dat Fortuyn door politici als Melkert, Rosenmöller en Zalm werd gedemoniseerd’
De Volkskrant-columnist en gewezen PvdA-politicus Marcel Van Dam schreef over Fortuyn: ‘Zijn redeneringen worden niet door afwegingen geremd, met als consequentie dat ze naar de duivel voeren...’. Van Dale bepaalt een demon als “duivels mens, slechtaard”. Maar de duivel maakt alleen nog in enkele strengprotestantse dorpen indruk, niet in de Randstad waar politiek fortuyn te rapen is. Dus goot Van Dam een scheut jodenvervolging over Pims kale hoofd. Fortuyn, met volgens de krant Trouw ‘de intelligentie van Hitler en de charme van de heer Himmler’, was niet langer een andersdenkende, maar de incarnatie van het ultieme kwaad. Met de eerste ga je in debat, de tweede vernietig je. ‘Desnoods met alle middelen’, wist Tobback jaren geleden al. In een “debat” voor het Canvas-programma Trommels en Trompetten gaf hij daarvan, iets meer dan een week voor de moord op Fortuyn, nog een adembenemend nummertje weg. Hij onderbrak, schoffeerde, beledigde grof, criminaliseerde de andersdenkende. Van enig respect geen spoor. ‘Weet jij hoeveel miljoenen het leven lieten door uw ideeën?’, klonk het. Die goedkope vergelijking volstond om alle fatsoensregels overboord te gooien. Niemand in de pers wees Tobback terecht. We zijn veel gewoon in dit Vlaamse landje. Terug naar Nederland. Er zit logica in het drama. Stel dat iemand met kennis van hetgeen ging gebeuren Hitler in 1938 had neergekogeld, dan was de mensheid veel ellende bespaard gebleven. Volkert van der Graaf
11
wilde het dit keer niet zo ver laten komen. Was Fortuyn echt degene die vele politici en journalisten voor zijn dood beweerden dat hij was, dan verdient Van der Graaf een monument met een levenslange en riante uitkering toe. Het is het ene of het andere. Maar na de feiten schrokken de schoffeerders van de consequentie van hun demonisering en ontliepen in trosjes hun verantwoordelijkheid. Ze hadden het toch zo niet bedoeld. Dat klopt natuurlijk. Zelf hou ik van een pikante gedachtewisseling. Fortuyn maakte er zijn handelsmerk van. Maar we zijn te ver vergleden (Fortuyn ook tenminste één keer). Het gemak waarmee andersdenkenden van rechts gelijkgesteld worden met nazi’s, is ronduit onder de maat. De moord op Fortuyn heeft, in elk geval bij het brede publiek, louterend gewerkt. Politici die het fatsoenlijke debat verkozen, zoals CDA’er Balkenende en Marijnissen van de zeer linkse SP, werden door de kiezer beloond. Politici die zich het zwaarst bezondigden aan verbale onverdraagzaamheid, zoals Melkert, De Graaf van D66 en Rosenmöller van GroenLinks, kregen de rekening gepresenteerd. Wordt de les lang onthouden? Druppelt één en ander ook in Vlaanderen door? Dat de linkerzijde tijdens de hulde voor Fortuyn in ons parlement bleef zitten, doet het ergste vrezen. Peter De Roover
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2002
O PINIE
Vanwaar toch die obsessie in Doorbraak voor de liberalen? Haast elke andere maand lees ik er een stuk over. Ook Punt moest week na week zijn licht laten schijnen op de VLD. Toegegeven, de VLD heeft sinds de oprichting in 1992 een radicaal-Vlaams discours gehouden. Ze was zelfs - met de Vlaamse Volksbeweging - tegen het onvoorwaardelijke invoeren van het EU-stemrecht. Blijkt nu dat het allemaal praat voor de vaak was? Meer dan ooit krijgt Peter De Roover gelijk, die in zijn boek De stomme van Berlaymont een Vlaamsgezind politicus omschreef als een Nederlandstalig politicus in de oppositie.
VERKEERDE
PARTIJ HEEFT GEWONNEN
NA
PAARS EXPERIMENT KOMT NEDERLAND WEER THUIS
commentatoren wijten de verkiezingsnederlaag wat zurig aan de antisfeer, die zou zijn ontstaan na de moord op Fortuyn. Toppunt is dan nog dat de verkeerde partij heeft gewonnen. Tot een echte analyse komen sommigen nog steeds niet. Pieter Hilhorst, columnist voor De Volkskrant, kwam na de verkiezingen niet verder dan een zurig anti-CDAstuk. ‘De verkiezingen zijn gewonnen door een partij die haaks staat op waar het in de campagne om ging: een democratischer bestuur, afrekenen met de regentencultuur en heldere keuzes.’
JAN PETER BALKENENDE: AFSTAND VAN HET MULTICULTURELE DOGMA
Hilhorst begrijpt niet meteen waarom de kiezer zo dom is geweest. Of toch: ‘Hoe is het mogelijk dat de kiezer deze driedubbele niksigheid (van de CDA/PDR) nog heeft beloond ook? Na de moord op Pim Fortuyn zijn veel kiezers geschrokken van de heftigheid van de politiek. Zij wilden het razende verkeer ontvluchten en sprongen en masse op de vluchtheuvel.’ De filosoof Afshin Ellian ziet in het Algemeen Dagblad andere thema’s die de kiezer hebben beroerd. ‘Wederopbouw: het scheppen van vertrouwen, het respecteren van minimale fatsoensnormen bij het bedrijven van politiek en het afleren van ongepaste en haat zaaiende vergelijkingen met de Tweede Wereldoorlog’. De Amerikaanse commentator William Pfaff geeft aan Fortuyn zelfs een internationale betekenis: ‘De moord heeft een onverwachte eerlijkheid en ernst gebracht in het internationale debat over immigratie en Islam, dat lag opgesloten in de vroomheden van het relativisme van postmoderne waarden en multiculturalisme.’
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2002
De winnaars ‘dienen uiteraard de politiek terug te geven aan de burgers’, vindt Ellian. Dat betekent ook komaf maken met de politieke correctheid, die totalitaire ingesteldheid die taboes en dogma’s hoger stelt dan reële problemen en pijnpunten. Of minister-president Fortuyn de oplossingen uit de mouw zou geschud hebben, is allerminst zeker en kan niet meer uitgetest worden. FOTO REPORTERS
FOTO REPORTERS
B UITENLAND
Nederland heeft het materieel beter dan ooit. Sommige linkse politici en
Maar hij is natuurlijk meer dan een flamboyante dandy, die wat goedkoop succes wilde boeken met goed klinkende maar holle one-liners. Nochtans kwam de analyse van de linkerzijde van het fenomeen niet veel verder dan die karikatuur. Gazet van Antwerpen vroeg op 14 maart onder meer sp.a voorzitter Patrick Janssens naar een reactie op voorstellen van Fortuyn. Die vond dat de computer best de scholen wordt uitgeklikkerd. Janssens daarop: ‘Dit is te gek. Ik wens op de rest dus niet in te gaan.’ Dat Janssens niet veel ziet in dit concrete idee kan verdedigd worden. Dat hij het debat over andere ideeën daarmee meteen als afgesloten beschouwt natuurlijk niet. Het postume succes van Pim is niet alleen logisch, maar ook verfrissend voor de democratie. Hoe passen echter het nog succesrijkere CDA en lijstvoerder Balkenende in dat plaatje? Met Hilhorst kan op het eerste gezicht worden vastgesteld dat het CDA juist de structuurbevestigende partij bij uitstek is. Niet meteen de eerste keuze voor een op hervormingen aansturende en
12
kolkende massa. De ernstige, zelfs saaie Balkenende lijkt het vleesgeworden tegenbeeld van Fortuyn. En toch is er een logica. Het CDA draagt een conservatief imago en lijkt een betrouwbare en ervaren regeringspartij. Fortuyn belichaamde een revolutionaire stroming met een apart karakter. ‘Revoluties waar dan ook, vinden hun oorsprong in de doofheid van het establishment dat nagelaten heeft te hervormen’, schrijft Ellian. Misschien komen we met een nuance dichter bij de realiteit. Het gaat over een verzet tegen de doofheid van een progressief establishment dat net teveel en vooral te snel wilde hervormen en omgooien. In die zin kunnen we van een conservatieve revolutie spreken. Conservatieve gevoelens zoeken naar zekerheid. Fortuyn wekte de indruk een vader en moeder tegelijk te kunnen zijn. Na de moord bood zijn lijst onvoldoende zekerheid. De CDA schoof automatisch in het opengevallen gat. Balkenende verpersoonlijkte het oncharismatische charisma van degelijkheid, ernst en betrouwbaarheid. Inhoudelijk leunde hij aan bij het verhaal van Fortuyn. Zo nam hij in een lezing in februari uitdrukkelijk afstand van het multiculturele dogma. Na het paarse experiment bood het CDA de kiezers de kans om weer thuis te komen. Dat gebrek aan thuisgevoel is de kern van de crisis waarin niet alleen de Nederlandse politiek zich bevindt. ‘De opmars van het CDA begon in feite al toen Balkenende de sociaal-christelijke waarden als solidariteit, gelijkwaardigheid, respect, rechtvaardigheid en zorg voor elkaar, klip en klaar naar voren bracht’, meent een lezer van De Volkskrant. Als een welvarend kiezerscorps afrekent met haar regering, dan is er meer tussen hemel en aarde dan materie. In die zin was de Nederlandse verkiezing een afrekening met het materialisme, de basis van elk waar socialisme. Peter De Roover
BOEKEN
MEER DAN 51 MILJARD FRANK
AART DE ZITTER, HET
AVONTUUR VAN
SABENA, LANNOO, 256 €
BLZ.,
22,50, ISBN 90 209 48261
Freelance journalist Aart de Zitter was de eerste om het Sabena-drama in een Nederlandstalige boekvorm samen te vatten en dat onder de titel Het avontuur van Sabena. Een mooi uitgegeven boek met heel wat illustraties, vlot geschreven met vooral één origineel en vooral goed bruikbaar gegeven: regelmatig krijgt de lezer in kleine kaderstukken een overzichtelijke samenvatting van wat vooraf ging. Een belangrijk minpunt is dat het boek eigenlijk pas begint bij het einde, vanaf het aantreden van Pierre Godfroid. De lange voorgeschiedenis wordt samengebald in een vrij lange inleiding. Maar zelfs dan krijgt de lezer voldoende voorgeschoteld om lessen te kunnen trekken uit dit boek. Als privémaatschappij had Sabena nooit de jaren van discretie of verstand gehaald. Alleen de Belgische belastingbetaler betaalde toch...en dus bleef Sabena 73 jaar lang tegen beter weten in de lucht.
STUK VAN DE KOEK Met de kieshervorming in het achterhoofd, is Noël Slangens eerste boek Het gevecht om de taart, deels achterhaald. Maar daarom niet minder interessant. Het gaat om het gevecht, zoals de titel suggereert, van de - te - vele Vlaamse politieke partijen om de kiezer. Bert Anciaux stelde ooit voor om in een andere vijver te gaan vissen. Niet die vijver van politiek geïnteresseerden, maar die andere vijver. Waar nog geen enkele partij op zat te vissen. Even later verscheen ID21 aan het politieke firmament. Datzelfde ID21 - één van de vele herverkavelingspogingen sinds 1991 - bestaat ondertussen niet meer. Niet dat die verruimingspoging werd ondernomen ten behoeve van de kiezer. Neen, Slangen stelt al in het begin van zijn boek heel duidelijk dat het de politici heel opportunistisch gaat om ‘een verkaveling waarbij de eigen partij groter wordt’. Daarbij valt op dat de vele pogingen die totnogtoe werden ondernomen, bijzonder weinig zoden aan de dijk zetten. De oprichting van de VLD geldt misschien als uitzondering. Maar al snel was dat herverkavelingselan verdwenen. In z’n boek analyseert Slangen wie waarom op welke partij stemt. Maar ook welke eventuele herverkavelingspogingen in Vlaanderen wél zouden kunnen slagen. Daarbij valt op dat Slangen haast smeekt om een radicaallinkse anti-establishmentspartij om stemmen van het Blok weg te halen en proteststemmen toch “democratisch” te kanaliseren. Een analyse die Mark Grammens en Toon Roosens eerder ook maakten.
FOUTE NEDERLANDERS De eerste druk van dit boek verscheen in 1989. Thans is er een goedkope herdruk voorhanden. Buiten een nieuw voorwoord is de inhoud identiek dezelfde gebleven. Jammer bijvoorbeeld dat de bibliografie niet aangepast werd. Sinds de eerste druk van het boek, verschenen immers heel wat nieuwe publicaties terzake. Ook ontbreekt een lijst met afkortingen. Snel, streng en rechtvaardig is een gedetailleerd en door de critici geprezen studie over het politieke beleid inzake de bestraffing en reclassering van ‘foute’ Nederlanders. De auteur slaagt erin om een overzichtelijke analyse van deze ingewikkelde materie te brengen. Een Vlaamse lezer zal het af en toe misschien wat moeilijk hebben met bepaalde typische boven-Moerdijkse toestanden. Tussen de 120 000 en 150 000 Nederlanders werden door de repressie getroffen; dat is een pak minder dan bij ons. Van de 152 doodvonnissen werden er 40 voltrokken (in België 242). Romijn besteedt ook ruimschoots aandacht aan de epuratie van het ambtenarenapparaat. Naarmate er meer en meer collaborateurs vanaf de jaren vijftig op vrije voeten gelaten werden, stelde zich het probleem van hun herintegratie in het maatschappelijke leven. Ook hierover komen we heel wat te weten. De Nederlandse regering in Londen had zich voorgenomen om ‘snel, streng en rechtvaardig’ over haar ‘foute’ landgenoten te oordelen. Dat het niet zo was, blijkt maar al te duidelijk uit het stevig gedocumenteerde boek van Peter Romijn. PJV PETER ROMIJN, SNEL, STRENG EN RECHTVAARDIG: DE AFREKENING MET DE ‘FOUTE’
Slotsom: niet de politicus of de partijpolitiek herverkavelt. Het is de kiezer die het laatste woord heeft. Alle pogingen of wensdromen voor een tweepartijensysteem, een grote volkspartij of een centrum-rechts blok ten spijt. KDr. NOËL SLANGEN, HET OVER
NEDERLANDERS. OLYMPUS, 326 €
BLZ.,
12,50,
ISBN 90 254 15075
GEVECHT OM DE TAART.
POLITIEKE HERVERKAVELING IN
BELGIË.
HOUTEKIET, 176 BLZ., € 14,95 ISBN 90 5240 652 9
13
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2002
B OEKEN
Of goed 1,3 miljard euro. Dat is wat alle Belgische belastingbetalers samen tussen 1975 en 1995 mochten ophoesten om onze nationale vliegende trots toch nog te laten opstijgen. Dat was niet alles, dat vele geld kwam bovenop alles wat diezelfde Belgische belastingbetaler meer dan zeventig jaar lang betaalde om dat vliegende Belgische waanbeeld kunstmatig in leven te houden. In 1923 begon het avontuur met een vlucht naar Londen. Dat eerste jaar presenteerde Sabena een omzet van een kleine 360 000 frank. Tegenover een nettoverlies van bijna 1,7 miljoen frank. Het liep dus meteen fout en het zou ook nooit meer goed komen. De zeldzame keren dat de maatschappij toch een positief resultaat kon voorleggen was daar meestal een aanwijsbare uitleg voor: boekdhoudkundige kunstgrepen.
Lezen dit boek! Zo leer je als Vlaming nog maar eens dat die Belgische staat voor Vlaanderen geen enkele meerwaarde biedt. Marc Platel
VLAAMS
B E M O E I Z U C H T. . .
ZIEKENFONDS BRENGT
K ORT
OOK MENSEN MET EEN Even was er paniek. Niet op de Titanic, maar wel in de Belgische politiek. Minister Michel, moraalridder bij genade Gods en federaal handelsreiziger bij de genade van Albert II, werd onwel tijdens de klassieke fotosessie na een topontmoeting in Rykjavik, hoofdstad van IJsland. Michel viel er letterlijk tot tweemaal toe onder het zware kruis van zijn immens zware buitenlandse opdrachten. Toch niet niks, voor wie de beelden op de televisie heeft gezien. Tweemaal dan nog. Alleen Christus zelf deed ooit beter. Resultaat: Michel prompt afgevoerd naar een ziekenhuis in een vreemd land zonder erkende minderheden en zonder faciliteiten. Een land waar men zijn taal niet spreekt. Gelukkig voor hem zijn er tijdens zo’n buitenlandse missie altijd wel een paar Vlaamse ambtenaren binnen handbereik, die hem met kennis van zaken (lees: talen) konden bijstaan. En toch kan het niet anders, of hij moet zich toch heel even gevoeld hebben zoals een Vlaming in een Brussels ziekenhuis. Met andere woorden: ellendig en vernederd! Achteraf bekeken allicht een nuttige ervaring die hij met vele Vlamingen kan delen. Problemen met zijn hart, dacht men aanvankelijk. Maar toen men wist dat het om een “politieker” ging, werd die hypothese onmiddellijk verlaten. De IJslanders hebben niet voor niets het warm water uitgevonden. Met al die geisers lag dat trouwens voor de hand. Ook zij weten dus al langer dan vandaag dat politici doorgaans niet alleen gewetenloos, maar bovendien ook nog harteloos zijn. Vandaar. Weg diagnose. Dan maar over naar een volgende mogelijkheid. Deze keer afgaande op uiterlijke tekenen van zijn fysieke welstand. Te zwaar getafeld misschien? Of een topontmoeting met een zijsprong in een huis van IJslands plezier? We zullen het allicht nooit weten. Want zonder opheffing van zijn onschendbaarheid is verder onderzoek uitgesloten en blijven we dus op onze honger zitten. Vreemd toch dat na de telefonische tussenkomst van Verhofstadt zelve, plots over ‘deshydratatie ingevolge vermoeidheid’ werd gesproken. Weinig geloofwaardig, als je het mij vraagt. Veel te ver gezocht. In het geval van Michel zou ik het eerder houden op CBS: het Chronisch Bemoeizucht Syndroom... In elk geval, tijd om te ruste.. Tijd voor een weldoende skivakantie in Oostenrijk misschien... Kamikaze
TWEE
MILJOEN
VLAMINGEN
ZONDER STEM
Met zijn kieshervorming (zie ook blz 4-5) heeft Verhofstadt ook plannen met de Senaat. Eigenlijk kon die voor hem de pot op. Omdat de vliegen er van het plafond vallen van verveling, misschien geen slecht idee. Maar Elio di Rupo (PS) wou een paritair samengestelde "ontmoetingsplaats van de gemeenschappen". En wat wordt het? Een rendez-voushuis, waar de Vlamingen (60%) de helft van de zetels krijgen. Sommigen drukken het nog scherper uit: ‘Twee miljoen van de zes miljoen Vlamingen worden gewoon niet vertegenwoordigd in de nieuwe Senaat’. De Senaat wordt ‘een soort heropgericht unitair België in het klein of een Prins-Filipsfonds in het groot’, een in één griezelnacht gecreëerd instituut, gevuld met 35 parachutisten uit beide gemeenschappen, aldus Roger Van Houtte in Gazet van Antwerpen (8 mei). Di Rupo vroeg en kréég zijn ding: een doofpot voor elk spoor van communautaire onrust. Wie mag zich daar gaan vervelen? Allemaal meerderheidsleden, zoals Geert Bourgeois in een nachtmerrie voor ogen kwam? Onduidelijkheid troef. Volgens Van de Lanotte (SP.A) is een paritaire Senaat het noodzakelijk gevolg zijn van een federale staatsstructuur. Absoluut onjuist. Eén voorbeeld maar: in de Duitse Bundesrat heeft de Hamburg (1,7 miljoen inwoners) drie zetels, Niedersachsen (8 miljoen) heeft er zes. JVdC
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2002
14
HANDICAP IN HOGERE SFEREN Het Vlaams Neutraal Ziekenfonds (VNZ) vierde vorige maand zijn 25-jarig bestaan. Meteen werd ook de gloednieuwe luchtballon - geschikt voor rolstoelgebruikers - voorgesteld. Het VNZ is een onderdeel van de Landsbond van de Neutrale Ziekenfondsen. Het telt intussen ruim 30 000 rechthebbende leden (een groei met 12% in het jaar 2001!), 37 personeelsleden en 55 geïnformatiseerde kantoren. Het Vlaams Neutraal Ziekenfonds is Vlaams. Dat wil zeggen: resoluut voorstander van de splitsing van de volledige sociale zekerheid en een beter en onafhankelijk Vlaanderen. Het Vlaams ziekenfonds ondervindt elke dag aan den lijve de verschillende visies en klemtonen tussen Vlaanderen en Wallonië. Volgens het VNZ kan het niet dat een minderheid van de bevolking ieder gesprek tot verdere staats(her)vorming categoriek afwijst en de Vlamingen bovendien beschuldigt van ‘groepsegoïsme’ en ‘gebrek aan solidariteit’. Het VNZ is ook neutraal, niet schatplichtig aan een of andere zuil of politieke partij en wil dat ook zo houden. Tot de dienstverlening behoren de verplichte ziekteverzekering, aanvullende verzekering, facultatieve diensten als voorhuwelijkssparen, hospitalisatieverzekering, vrije verzekering voor zelfstandigen en de Vlaamse zorgverzekering. Het Vlaams Neutraal Ziekenfonds organiseert regelmatig opmerkelijke initiatieven (eerste ziekenfonds op internet in 1995, terugbetaling brilglazen, sterkste aanvullend pakket voor alternatieve geneesmiddelen...) In deze reeks past de lancering op 7 mei van een luchtballon met speciale mand voor rolstoelgebruikers. De bijzondere ballon (mand met deur, verhoogde en beveiligde zetel...) met Vlaamse Leeuw laat ook gehandicapten meegenieten van het wonderlijke gevoel van ballonvaren. Wie de stap overweegt naar het Vlaams Neutraal Ziekenfonds kan terecht via het gratis nummer 0800 179 75 of Hoogstratenplein 1, 2800 Mechelen, www.vnz.be