België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
9
ISSN 0012-5474
Maandblad Oktober 2002
Vlaanderen staat in Europa
B EELD -S PRAAK
Afgiftekantoor Antwerpen X Passendalestraat 1a 2600 Berchem
M UILKORF VOOR V LAAMSE MEERDERHEID Dehaene, een sympathieke bompa, zegt adieu en merci aan het adres van de nationale politiek. Niet getreurd. Hij was een knap politicus, maar dan wel een die zijn energie stak in een conservatieve strijd voor het rekken van de doodsstrijd van het Belgisch koninkrijk.
Dat laatste heeft het leuke gevolg dat de laatste francofoon in elke uithoek van de helft van Vlaams-Brabant op grote affiches zal kijken én nadien kan stemmen voor Louis Michel (Senaatslijst) en zijn zoon Charles (Kamerlijst Waals-Brabant).
Voor Dehaene is een paritair samengestelde Dehaene is immers ook de man die - zoals hij senaat nu “onaanvaardbaar”. Juist, maar zijn zelf zegt in zijn nieuwste boek “Er is nog leven “experimentele methode om bijeen te houden na de 16” - meesleutelde aan de opeenvolgenwat misschien niet bijeen wil blijven” - met de staatshervormingen ‘die niet zo redelijk en brio overgenomen door Guy uit Gent - zal er democratisch zijn verlopen’. De eindeloze toch maar voor reeks comprozorgen dat de missen en 11 U. VILVOORDE - ROOSEVELTLAAN Vlaamse paarszijn ‘experi- NATIONALE BETOGING groene meerm e n t e l e derheidspartijmethode om en gezwind bijeen te houakkoord zullen den wat misgaan met die schien niet ‘muilkorf voor bijeen wil GEEN PARITAIRE SENAAT de Vlaamse blijven’ liet de STOP WAALSE VERKIEZINGEN meerderheid’ ombouw van I N V L A ANDEREN (dixit Dehaene) België geweldFOTO DOORBRAAK Halle-Vilvoorde loos verlopen, komitee Dat is zo’n aldus de exbeetje wat de premier. Alsof JEAN-LUC DEHAENE KRIJGT VLAAMSE BETOGERS OP BEZOEK. HIJ IS WELKOM. VVB bedoelt zonder deze met ‘Paarsrekkerige aangroen slaat Vlaanderen bont en blauw’. pak Brussel vandaag vol tanks had gestaan. Daarom trekken ongetwijfeld duizenden Vlamingen op 29 september naar Vilvoorde. Bijeenhouden wat misschien niet bijeen wil De oppositiepartijen - alle! - zullen met schoon blijven? Goed gezien, maar een beetje laat misvolk aanwezig zijn. Ook Dehaene is welkom. schien. Het gaat ook om zijn streek.
DESNOODS
DE
PAARS-GROEN SLAAT VLAANDEREN BONT EN BLAUW
DE
Ga voor deze campagne ook naar www.vvb.org/betoging of vraag meer informatie bij de VVB, Passendalestraat 1A, 2600 Berchem (tel 03/366 18 50, fax 03/366 60 45 of betoging@vvb.org) Steun ons ook financieel: VVB - 409-9563981-19 (vermelding “woord houden”). Geen partijsymbolen of -vlaggen. Meer achtergrondinfo vind je ook op www.haviko.org .
‘Een Belgische regering kan niet in gevaar komen als ook de Vlaamse partijen de Waalse belangen steunen. De paars-groene regering heeft sinds haar oprichting niets anders gedaan’, schreef Roger Van Houtte (GVA, 30 aug). ‘Het is nu alleen nog wachten op een kieshervorming die ons opzadelt met een paritaire senaat en de bestendiging van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde.’
De manifestatie zal Verhofstadt misschien niet direct in verlegenheid brengen. Maar de strijd tegen zijn kieswet gaat door (amendementenslag in de Senaat, arbitragehof, belangenconflict) tot aan de volgende verkiezingen. Dan volstaat een kleine verschuiving om de Gentse premier terug naar zijn Arteveldestad te sturen. JVdC
3
Wat als de francofonie weigert te onderhandelen? Een scherpe analyse van Manu Ruys over het gebrek aan Vlaamse Realpolitiek.
ZONDAG 29 SEPTEMBER
Een organisatie van volgende verenigingen:
REBELLIE
STRAAT OP
4-5
Er zijn redenen genoeg om op zondag 29 september Vilvoorde zwart en geel te kleuren. Vlaanderen kan de nieuwe kieswet, een francofoon machtsinstrument, niet aanvaarden. STRAAT OP
6
Vier miljoen Franstaligen muilkorven zes miljoen Vlamingen: Verhofstadt vindt een paritaire senaat normaal. Hij dwaalt. Dirk Rochtus vergelijkt met zeven andere federale staten.
HOFFELIJKE BRUSSELAARS
7
Brussel lacht met de Vlamingen. Chabert lacht minzaam mee.
BELGICISTEN
EN DE MEDIA
8
Paul Beliën over de cynici die de Vlaamse media beheersen.
NEDERLANDS, OM VAN TE HOUDEN 10 Een Vrije Tribune van Ludwig Caluwé (CD&V)over een paarsgroen gebrek aan interesse voor het behoud van onze taal.
BEDEVAART,
TABULA RASA
11
Peter De Roover in een Vrijspraak over een dieptepunt in de IJzerbedevaartgeschiedenis.
P ERSWIJS - K ORT
P
WAT IS HET NU?
E R S W I J S
Simon Rozendaal in Elsevier, 10 augustus: ‘België heeft de pech dat er zotten van een groene partij in het kabinet zitten. De politieke evolutie in Nederland is verder, wij hebben geen milieuminister meer en groene malloten zitten bij ons alleen nog in het parlement. We moeten onze zuiderburen dan ook een handje helpen. Dat kan door een leiding met gefluorideerd water naast de hogesnelheidslijn aan te leggen. Het is niet duur en we redden er de Belgische gebitten mee.’ Geert Bourgeois in De Standaard, 14 augustus: ‘De VLD spreekt van een Vlaamse overwinning als het Vlaams verlies niet de spuigaten uitloopt.’ Simon Rozendaal in Elsevier, 24 augustus: ‘Hoe zou het toch komen dat politici zo dol zijn op het broeikaseffect? Daar is een simpele verklaring voor. Politici houden niet zo erg van de mogelijkheid dat het weer inherent grillig is. Immers op de zon kun je geen belastingen heffen, op de uitstoot van broeikasgassen wel.’ Paul Geudens in Gazet van Antwerpen, 26 augustus: ‘Als de politici die zondag aanwezig waren in Diksmuide - van N-VA, over CD&V, VLD, Spirit en zelfs Agalev - in Brussel de helft gerealiseerd krijgen van wat Lionel Vandenberghe gisteren vroeg, dan staan we er goed voor. Maar nogmaals, dan zal Vlaanderen en de Vlaamse Beweging meer eendrachtigheid moeten betonen’
Peter Vandermeersch in De Standaard, 29 augustus: ‘Daarom kwam de crisis van de voorbije week bijzonder ongelegen. De barstjes, tekenen van die verfrissende debatcultuur in deze regering, worden brede kloven. De debatcultuur is opgeborgen tot na de verkiezingen en maakt plaats voor de cultuur van de lange messen.’ Paul Geudens over de Nepal-crisis in Gazet van Antwerpen, 30 augustus: ‘Moesten daarom parlementariërs uit alle hoeken van de wereld hals over kop naar het vaderland terugkeren? Op staatskosten nota bene. Voor een kamerdebat waarvan we op voorhand het scenario konden schrijven. Was dat nu echt nodig? Wat heeft het opgebracht?’ Bert Cornelis (VLD) in Volksbelang, september 2002: ‘“Recente” gewezen VU’ers roeren zich in de liberale partij niet. Het communautaire is geen breuklijn meer in de Belgische politiek.’ Piet van Brabant, ex-hoofdredacteur Het Laatste Nieuws in Volksbelang, september 2002: ‘Heeft Anciaux zich geprofileerd als beschaafde Vlaming? Was hij een minister met een visie op cultuur? Heeft hij van zin voor verfijnde smaak en kwaliteit getuigd? Met Anciaux kregen we vooral platvloerse tv-cultuur, de “Vlaanderen boven”-stijl en de populistische politieke manieren. Flaminganten kruipen in de grond van schaamte.’
Nogal wat inwoners van Vlaanderen die hun boterham verdienen door op radio of tv of in toonaangevende kranten regelmatig eens hun mening te verspreiden, hoor je niet zelden zeggen dat 99% van de communautaire problemen toch opgelost zijn. Anderzijds laten De Gucht en Dewael zich deze zomer ontvallen dat ‘alles in dit land communautair is’. Hoe zit het nu eigenlijk? Deze kort-rubriek is in elk geval elke maand veel te kort om over dat éne procentje dan toch nog alles te vertellen.
POSTBODE EN FACTEUR De productiviteit van de Vlaamse postbeambte ligt 35% hoger dan die van zijn Waalse collega. Dat volgens cijfers van de vorige topman van De Post Frans Rombouts. Zestig procent Vlamingen krijgen 56% van de postbeambten, en slechts 53% van de kaderfuncties bij de Post. (GVA, 1 juli)
NMBS-BENOEMINGEN Bij de spoorwegen hetzelfde verhaal. Slechts 51,73% van het kaderpersoneel is Nederlandstalig. Volgens oude, scheve federale wetten moet dit 52,5% zijn, het Vlaams Parlement vraagt 60%. Ook het aantal Franstalige niet-statutairen ligt hoger dan dat van de Nederlandstaligen. Misschien kan Vlaanderen eens onderzoeken hoe “vragen” soms eens “krijgen” wordt. Bij Walen en Franstaligen valt terzake wel iets te leren. (Cijfers: Nieuw Klimaat, aug. 2002)
SPOORSPLITSING Ook het NMBS-dossier blijft aanwezig in het politieke debat. Zelfs Agalev, zo vies van ieder communautair denken, wil dat Vlaanderen medezeggenschap krijgt over de NMBS. Co- en prefinanciering moeten mogelijk zijn. ‘Het openbaar vervoer kan je niet aantrekkelijker maken als je niets te zeggen hebt over alles wat op de sporen rijdt en geen tram is. Vlaanderen moet een volwaardige partner zijn in het bestuur van de NMBS. Co- en prefinanciering van spoorprojecten, jongens, dat moet kunnen!’, aldus Ludo Sannen, fractieleider van Agalev in het Vlaams Parlement.
vervolg blz. 14 DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
2
DESNOODS
REBELLEREN TEGEN ALLES EN ALLEN DIE
WACHTEN
VLAAMSE
BELANGEN SCHADEN
OP DE AFLOSSING
Op 26 juni jl. stelde minister-president Dewael zijn Vlaams Manifest
We zijn nu september. De partijen denken nog alleen aan de naderende verkiezingen. Het institutionele verlanglijstje van Dewael behoort niet tot de prioriteiten van Verhofstadt. Blijft het bij de volgende regeringsvorming in de onderste lade liggen? Niet Louis Michel, straks wellicht opnieuw de godfather van de nieuwe (?) coalitie, zal het eruit halen.
ALLES! Op 26 augustus verklaarde VLDvoorzitter De Gucht in De Morgen: ‘Alles in dit land is communautair. (...) Het is dus duidelijk dat er tijdens de volgende legislatuur opnieuw een zeer zware communautaire discussie komt. Bij de volgende regeringsonderhandelingen zullen wij een serieus communautair menu afleveren.’ Ja? Hoezo? De Gucht wil de gezondheidszorg en het werkgelegenheidsbeleid regionaliseren. Dewael zei eerder al dat ook het spoorverkeer in Vlaanderen en de luchthaven van Zaventem onder Vlaams gezag moeten ressorteren. Maar voor Louis Michel en di Rupo is dat imbuvable. En er is niet alleen de weigering om over de Vlaamse desiderata te praten. Er is ook de Waalse poging om een aantal federale verworvenheden terug te draaien. Het unitarisme heeft een nieuwe bondgenoot gevonden. De Walen vrezen dat Vlaanderen - naarmate het zelfstandiger wordt - steeds minder bereid zal zijn om het Belgische stelsel van de transferten naar Wallonië te blijven gedogen. De Belgische structuren verzwakken, is Wallonië verzwakken, luidt nu de redenering. Daarom moet België weer worden versterkt. En daarvoor kan Wallonië op het francofone establish-
ment rekenen. Met vereende krachten wordt de Vlaamse meerderheid in het land een paritaire senaat opgedrongen. Het rapport Nabholz wordt uitgespeeld om de bestuurlijke eentaligheid in Vlaanderen te ondergraven. Wallonië is zelfs bereid om de verdragsbevoegdheden van gewesten en gemeenschappen wat terug te schroeven. Het deinst kennelijk niet terug voor het risico van een staatsontbindend conflict. De Vlamingen die vasthouden aan het overleg- en consensusmodel, beseffen wat laat dat politiek bedrijven een kwestie is van koele macht, en dat de macht steeds minder binnen hun bereik ligt.
VERSPLINTERING In de jaren 1960 en 1970 van de vorige eeuw verleende het Vlaams-nationalisme een niet te onderschatten steun aan de grotere partijen die de taalwetgeving aanscherpten en via de gewestvorming het land defederaliseerden. De toenmalige Volksunie beschikte over staatslieden. Die tijd is voorbij. Het nationalistische veld is een verwoest landschap, waarin vijandige familieleden ronddolen en elkaar belagen. De VU is ondergegaan in een tragikomische versplintering. Sommige boegbeelden hebben het nationalisme verloochend. De jongste IJzerbedevaart beleefde een dieptepunt in haar geschiedenis. Dat het comité een popconcert organiseerde op de dodenakker - is zoiets denkbaar in Verdun? - versnelde nog de erosie. Tussen de rechts-radicalen van het Vlaams Blok - aanhangers van de Conservatieve Revolutie - en diegenen die opkomen voor een open, multicultureel Vlaanderen, ligt een ideologische kloof die niet te dempen is. Terwijl de Blokkers verwijderd blijven van de bestuursniveaus, moet de
3
Wat het Vlaamse engagement in de andere partijen betreft, is zware scepsis gewettigd. Alle Groenen en de meeste socialisten reageren unitairBelgisch. De strategie van de Vlaamse liberalen wordt mede bepaald door de Mouvement Réformateur van Michel die met het FDF aanpapt. In de christen-democratie houdt Luc Van den Brande vast aan zijn confederaal credo. Met zijn Boetfortgroep wil hij een brug slaan naar de Vlaamse Beweging, maar hij is niet geliefd aan de partijtop. Zijn misnoegdheid zou hem kunnen radicaliseren. Intussen liet de CD&V totnogtoe kans na kans voorbijgaan om een oppositiepolitiek te voeren die ook oog heeft voor de Vlaamse belangen. Van de opiniemedia gaan geen impulsen meer uit. Een betoging, zoals die van 29 september in Vilvoorde, kan een signaal geven. Maar het volstaat niet. Hoe lang is het niet geleden, dat er in Halle massaal betoogd werd voor de splitsing van het kiesarrondissement Brussel? De splitsing is er nog altijd niet. In november komt er een colloquium over Identiteit en Staatsvorming. Is er echt behoefte aan een zoveelste dag van referaten, die daarna gebundeld en opgeborgen worden in een verslagboek dat niemand nog leest? Emmeren over identiteitsvorming, terwijl het nastreven van een Vlaamse Realpolitik verwaarloosd wordt, is zich opsluiten in byzantinisme. Er is nood aan een nieuwe, politiek gemotiveerde elite die, over de partijpolitieke tegenstellingen heen, solidair voor de belangen van onze gemeenschap opkomt. En die desnoods durft rebelleren tegen alles en allen die deze belangen aanvallen.
Manu Ruys
DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
C OMMENTAAR
voor. Enkele dagen eerder had hij mij gevraagd, of ik het boekje wilde presenteren. Hij bezorgde mij de tekst. Na inzage liet ik weten de uitnodiging niet te kunnen aanvaarden. Heel wat voorstellen spraken mij wel aan, maar er kwam geen antwoord op de vraag: ‘En wat, als de francofonie weigert daarover te onderhandelen?’ Daags na de presentatie schreeuwde Wallonië over de hele linie: ‘Non! Non! Non!’ De voorstellen waren onbespreekbaar. Een weekje later ging het parlement op reces. Het manifest ook.
schriele Nieuw-Vlaamse Alliantie vóór alles aantonen dat zij kan overleven. Het politiek Vlaams-nationalisme ligt er alsnog uitgeteld bij.
ZONDA
VILVOORDE
SPEELT OP
29
SEPTEMBER IN GEEL EN ZWART
ALS PAARSGROEN VLAANDEREN BONT EN BLAUW WIL SLAAN... W ETSTRAAT
De regering Verhofstadt wil de kieswet hervormen, maar zowat elk onderdeel van het voorstel stuit op kritiek. De Vlaamse Beweging én alle Vlaamse oppositiepartijen gaan in het verzet. “Paars-groen slaat Vlaanderen bont en blauw” is het motto van de nationale betoging die op zondag 29 september door de straten van Vilvoorde trekt. Sinds deze zomer roert ook de VLD weer de Vlaamse trom - er roert en ‘t wat? - maar ondertussen moet een onding van een anti-Vlaamse kieswethervorming nog gauw even door het parlement. Vlaanderen heeft overigens - behalve de kieswet - nog meer redenen om even af te zakken naar de stad van Dehaene.
DE DUIVELSE KIESKRING
“JA” WORDT “NON”
Symbooldossier nr 1 op het lijstje van de manifestanten wordt de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde. België heeft een ingewikkeld kiessysteem, dat naargelang de aard van de verkiezingen aanzienlijk verschilt.
De Vlamingen vragen al sinds het begin van de jaren zestig de splitsing van de kieskring, maar botsten telkens op een veto van de Franstaligen (zie Doorbraak, juni 2002). De Vlaamse partijen in de regering Verhofstadt hebben ook nu weer geknield. Meer zelfs, nadat ze in het Vlaams Parlement alle hadden gesteld (zie regeringsverklaring) dat Brussel-Halle-Vilvoorde moest worden gesplitst, gaan ze weer liggen voor het “non” van de Waalse club.
• Voor de Kamer stemmen we per kieskring, een welbepaald gebied waarbinnen zetels worden verdeeld. Zowel in Vlaanderen als in Wallonië tellen sommige provincies meerdere, andere maar één kieskring. • Voor de Senaat en voor Europa is de kieskring de “gemeenschap”. Vlaamse lijsten in Vlaanderen. Franstalige lijsten in Wallonië. In beide gevallen slagen de Franstaligen er nog altijd in stemmen te ronselen in zowat de helft van VlaamsBrabant. • Naast de kieskringen Leuven (Vlaams) en Nijvel (Franstalig) is er de tweetalige kieskring Brussel-HalleVilvoorde. Brusselse francofonen kunnen zonder probleem op stemmen jagen in het Vlaamse HalleVilvoorde. • Voor de verkiezingen voor de Senaat (2003) zelfde probleem, maar nog straffer: dan worden ook lijsten met Waalse kandidaten voorgelegd in Halle-Vilvoorde en mogen Waalse politici lustig stemmen ronselen over de taalgrens. Vader en zoon Michel bij voorbeeld... Een verwerpelijke situatie, die er kwam en die overeind blijft als toegeving aan de Franstaligen in de Rand rond Brussel en met slechts een bedoeling: de gemeenten rond Brussel nog verder verfransen.
DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
Het omgekeerde is nochtans nergens waar. Vlamingen in Waals-Brabant passen zich aan, zo simpel ligt dat. Dat men zich geen illusie make: de Franstaligen hebben de strijd om de faciliteitengemeenten - en meer - nog niet opgegeven. Het juridisch steekspel rond de omzendbrief Peeters en de frontale aanval via het minderhedenverdrag, die via Europa wordt gevoerd (Nabholz-Haidegger), maken duidelijk waar het de Franstaligen om te doen is: Vlaams-Brabant inpalmen.
PROVINCIAAL Er is meer aan de knikker met de kieswet van Verhofstadt. De meerderheid wil overal provinciale kieskringen. Wellicht lag 99% van de Vlamingen “wakker” van dit kieskringprobleem, alleen wij niet, maar goed. Zo’n ingreep kan het wispelturige spel van de apparenteringen (= lijstverbindingen) naar de geschiedenis verwijzen. Maar politiek ligt meteen weer wat verder van de mensen, zeiden de heer Karel Pinxten (VLD) en zijn partijgenoot Lano onlangs. Houd die hun stemknop in de gaten! Jonge of beginnende politici krijgen het moeilijker. (Zie opiniestuk van Michael
4
11 U. VIL G 29 SEPT E NATIOVNOORDE - ROOSEVEMLTBER LAAN ALE
BET
PAARS-GR OGING SLAAT VLA OEN A BONT EN NDEREN BLAUW GEEN PA RIT
AIRE SEN AAT STOP WA ALSE VER I N V L A AN KIEZINGEN DEREN Een orga nisatie van volgende verenigingen :
Halle-Vi lvoorde komi
tee Ga voor Passendalest deze campagne ook raat 1A, naar www Steun ons 2600 Berchem (tel .vvb.org/betoging of vraag mee 03/366 18 Geen part ook financieel: VVB r info 50, ijsymbolen of -vlaggen - 409-9563981-1fax 03/366 60 45 rmatie bij de VVB . Meer acht , 9 of betoging ergrondinfo (vermelding “woord @vvb.org) vind je ook houd op www.hav en”). iko.org .
Voordeckers en Frank Judo in De Standaard, 23 juli)
TWEEDE ONGENOEGEN: DE SUPERS België heeft zoals veel Westerse democratieën een tweekamerstelsel, waarbij het volk vertegenwoordigd wordt via Kamerleden en Senatoren. De Kamer telt nu 150 Kamerleden, maar hop, Verhofstadt wil er 50 bij: 150 leden te verkiezen in de provinciale kieskringen, de tweedeklassers en - een nieuwigheid - 50 Kamerleden verkozen per gemeenschap (31 Nederlandstaligen en 19 Franstaligen), de eersteklassers, de supers, de kingkongparlementairen. De kans is niet klein dat de 50 supers het politieke spel gaan bepalen. Om in dit politieke dreamteam te mogen spelen, zal her en der wel een elleboogje geduwd worden. Eric Van Rompuy hekelde dit het fijnst. ‘De jacht op zangers, pastoors en bergbeklimmers zal nog toenemen’. De supers worden ‘stuntmannen die desnoods op hun hoofd door de Westraat lopen als ze maar in de krant komen’ (DM, 10 sept). Sofa’s van Bruno’s Laatste Show gevuld met prietpraat van Margrieten en Freya’s. Sportprogramma’s vol fietsende Guy’s... Heerlijke televisiepolitiek.
DERDE ONGENOEGEN: DE PARITAIRE SENAAT Het francofoon apparaat heeft Verhofstadt nu ook een paritair samengestelde senaat opgedrongen. Het is niet voldoende dat de Belgische regering (uitvoerende macht) al paritair is samengesteld. Met de nieuwe senaat worden nu ook de verhoudingen binnen de wetgevende macht scheefgetrokken.
ZONDA
Bovendien is vrij onduidelijk waartoe de Senaat moet dienen. Geniet even mee van deze schitterende omschrijving in het regeringsdocument: de Senaat wordt ‘een échte ontmoetingsplaats van de gefedereerde entiteiten’ en zal ook ‘een controlerende rol spelen inzake het respect voor de rechten en belangen van die gedefedereerde entiteiten’. Wie kan volgen?
11 U. VIL G 29 SEPT E NATIOVNOORDE - ROOSEVEMLTBER LAAN ALE
sindsdien doen de francofone toppers hun ding: Brussel kreeg de volle allures van een derde gewest; de dubbele meerderheid, een waarborg voor de Vlamingen aldaar, wordt afgeschaft. Op lokaal niveau kregen de Vlamingen ocharme twee schepenen bij, mede aangeduid door de Franstaligen en zonder bevoegdheden (“flamands de service”).
BET
PAARS-GR OGING SLAAT VLA OEN A BONT EN NDEREN BLAUW GEEN PA RIT
AIRE SEN AAT STOP WA ALSE VER I N V L A AN KIEZINGEN DEREN Halle-Vi lvoorde komi
VIERDE ONGENOEGEN: DE KIESDREMPEL Nog een nieuwigheid is de invoering van de 5%-kiesdrempel. Een paarse handigheid bedoeld als een veredelde versie van een schutkring of cordon sanitaire. Dit keer geen strop rond het Vlaams Blok, maar rond de hals van Bourgeois en zijn N-VA. De partij toont zich zelfverzekerd, maar moet in Antwerpen nog over die drempel geraken. De geniepige opstoot van politieke vernieuwing, waarmee paars zogezegd de versnippering van het politieke landschap wil voorkomen, is een kwalijke zaak voor elke nieuwe partij.
COMMUNAUTAIRE VREDE Verhofstadt zou de communautaire spanningen definitief uit de wereld helpen. Zijn machteloze confrater Dewael beloofde een paar gebouwen verder in zijn Vlaams regeerakkoord dat tegen einde 2001 een groot deel van de eisen van zijn volk, vertegenwoordigd in het Vlaams Parlement, zouden gerealiseerd zijn. We wachten met spanning op de door hem aangekondigde regionalisering van de NMBS, op een Vlaams gezondheids- en gezinsbeleid, op een gewaarborgde vertegenwoordiging van de Vlamingen in Brussel, in de ambtenarij, en op de splitsing, jawel Vlaamse excellenties, van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde. Lambermont was een teentje vooruit, maar nadien niets meer. Integendeel. De Costa stierf een stille dood, en
Van fiscale autonomie van de gewesten is nauwelijks sprake. Aan het faciliteitenspektakel komt geen einde. De verdeelsleutels voor landbouw en buitenlandse handel zijn nadelig voor Vlaanderen. De regionalisering van de ecotaks is geschrapt. Over de taalpolitiek - een ongeïnteresseerdheid van zelden gezien postmodernistisch gehalte - zullen we het hier niet hebben. In onze vrije tribune (blz 10) geeft Ludwig Caluwé (CD&V) een beknopt overzicht van de paarsgroene heldenmoed .
EN NU?
Ook de Senaat moet het ding van Verhofstadt nog goedkeuren. Gezien de siberische openheid aldaar, zal dat vermoedelijk tuchtig verlopen. Maar nadien volgt ongetwijfeld een juridische strijd. De Raad van State gaf al aanwijzingen dat een en ander ongrondwettelijk is. De oppositie schakelt zeker het Arbitragehof in, en vooral belangrijk - in juni 2003 wordt het laatste woord gesproken door de kiezer.
De Vlaamse oppositiepartijen en de Vlaamse Beweging hebben sinds april hun geschut in stelling gebracht om het tij nog te keren. Verhofstadt was er gerust in dat zijn hervorming nog voor de vakantie door het parlement zou zijn geraakt. Maar de oppositie - voor een keer verenigd slaagde erin dit tegen te houden. Kamervoorzitter De Croo verschoof de zaak naar september.
HET GORIS-VERHAAL In volle vakantietijd toverde de VLDtop afweergeschut in stelling. Kamerlid Stef Goris mocht de verdediging dirigeren met een nota die op 13 augustus in de kranten opdook. Zijn cijfers Vlaanderen zou met een splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde een paar zetels verliezen - doet in de principiële discussie eigenlijk niet ter zake. Ze zijn bovendien mega-fout! Luc Deconinck (Halle-Vilvoorde Komitee) toonde dit aan (zie bladzijde 7). Als deze Doorbraak in de bus valt, heeft de Kamer de kieswet allicht goedgekeurd, ondanks de Vlaamse oppositie. Maar politiek is wispelturig. De Vlaamse oppositiepartijen hebben het contact met de Vlaamse Beweging gevonden en zullen op de VVB-betoging van zondag 29 september hun stem laten horen.
5
FOTO DOORBRAAK
Wat wel duidelijk is, is dat de Senaat Verhofstadt zou dat instituut afschaffen... - een instelling wordt waar zes miljoen Vlamingen evenveel te vertellen hebben als vier miljoen Franstaligen. Hoe Vlaamse parlementsleden dit zouden kunnen goedkeuren is een compleet raadsel. De paritaire senaat wordt goedgepraat met valse verwijzingen naar het buitenland (lees blz 6).
tee Ga voor Passendalest deze campagne ook raat 1A, naar www Steun ons 2600 Berchem (tel .vvb.org/betoging of vraag mee 03/366 18 Geen part ook financieel: VVB r info 50, ijsymbolen of -vlaggen - 409-9563981-1fax 03/366 60 45 rmatie bij de VVB . Meer acht , 9 of betoging ergrondinfo (vermelding “woord @vvb.org) vind je ook houd op www.hav en”). iko.org .
Manu Ruys schrijft elders in dit blad terecht dat meer nodig is om het tij te keren (zie blz 3). Vooreerst een consequente houding en, waarom niet, een belofte van zoveel mogelijk toppolitici van de oppositie, CD&V voorop. Nu kleur bekennen, en Woord Houden op het moment van eventuele regeringsonderhandelingen. Geen federale regering meer zonder de invulling van de Vlaamse eisen, zoals die in de Resoluties van het eigen democratisch verkozen Vlaams Parlement werden geformuleerd. Dat lijkt een minimum. JVdC
DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
W ETSTRAAT
Een orga nisatie van volgende verenigingen :
ZONDA
DE
11 U. VIL G 29 SEPT E NATIOVNOORDE - ROOSEVEMLTBER LAAN ALE
PREMIER HAD DIT MOETEN WETEN
BET
PAARS-GR OGING SLAAT VLA OEN A BONT EN NDEREN BLAUW GEEN PA RIT
PARITAIRE SENAAT “ NORMAAL ”? W ETSTRAAT
Een van de aspecten van de nieuwe kieswet die Verhofstadt nog door het Parlement wil jagen is de hervorming van de Senaat. Op de vraag van Siegfried Bracke in Villa Politica (mei 2002) of de Senaat (als deelstatenkamer) zonodig paritair moest zijn, antwoordde premier Verhofstadt zonder blikken of blozen dat zoiets de meest normale zaak is in federale staten. Is dat inderdaad zo? Neen. Zetten we even zeven federale staten naast elkaar omwille van hun federale traditie of hun multinationale structuur: Canada, USA, Zwitserland, Australië, Oostenrijk, Duitsland, India. In de deelstatenkamer van slechts twee van die federale staten zijn de samenstellende entiteiten, de deelstaten, paritair vertegenwoordigd, nl. in de USA en in Australië. In de overige zijn de “deelstaten” nietparitair vertegenwoordigd. Het verschil in vertegenwoordiging van de deelstaten schommelt in India bijvoorbeeld tussen 86 zetels voor de grootste en twaalf voor de kleinste, in Oostenrijk tussen twaalf en drie. In Zwitserland hebben twintig kantons 2 en 6 kantons elk één vertegenwoordiger; in Canada hebben de vier grote provincies elk 24. vertegenwoordigers, Newfoundland zes en de “Territories” twee.
De premier staafde zijn stelling dat een paritaire senaat de “norm” is door te verwijzen naar Duitsland. Hoe is de toestand in de Bundesrat? Vóór de eenmaking had elke deelstaat (“Land”) minstens drie stemmen, Länder met meer dan twee miljoen inwoners hadden vier en Länder met meer dan zes miljoen inwoners hadden vijf stemmen. Er waren vier grote (elk vijf stemmen), vier middelgrote (elk vier stemmen) en drie kleine deelstaten (elk drie stemmen). De groten konden met 20 op de 45 stemmen grondwetswijzigingen blokkeren. Na de eenmaking zouden de vijf OostDuitse deelstaten samen 20 stemmen (op de 65) verkregen hebben en daarmee even veel te zeggen hebben gehad als de vier grote, West-Duitse Länder. En dat alhoewel de vijf Oost-Duitse
AIRE SEN AAT STOP WA ALSE VER I N V L A AN KIEZINGEN DEREN Een orga nisatie van volgende verenigingen :
Halle-Vi lvoorde komi
tee Ga voor Passendalest deze campagne ook raat 1A, naar www Steun ons 2600 Berchem (tel .vvb.org/betoging of vraag mee 03/366 18 Geen part ook financieel: VVB r info 50, ijsymbolen of -vlaggen - 409-9563981-1fax 03/366 60 45 rmatie bij de VVB . Meer acht , 9 of betoging ergrondinfo (vermelding “woord @vvb.org) vind je ook houd op www.hav en”). iko.org .
Länder samen slechts evenveel inwoners hebben als die ene grote WestDuitse deelstaat Nordrhein-Westfalen (vijf stemmen), en hun economische kracht samen slechts even groot is als die van die andere West-Duitse deelstaat Hessen. Daarom verkregen de Länder die meer dan zeven miljoen inwoners hebben een zesde stem extra (met 24 stemmen hebben de vier grote West-Duitse Länder nu een “Sperrminorität” die hen in staat stelt grondwetswijzigingen te blokkeren). In de Bondsrepubliek Duitsland gebeurde dus het tegendeel van wat er in België gepland is: de bevolkingsrijke (en bovendien economisch sterkere) deelstaten krijgen een grotere vertegenwoordiging. Duitsland is een buurland van België. De premier van België had dit moeten weten. Hij is immers jurist. Dirk Rochtus
CD&V BRUSSEL
STEUNT PAARS-GROENE AFBRAAK TAALWET
komt dat contractueel gemeenteperso-
DAT HEET “TAALHOFFELIJKHEID”... De tweetaligheid in Brussel komt steeds meer onder druk. Een belangrijk recent voorbeeld is het (nieuwe) taalhoffelijkheidsakkoord. Dat bepaalt tegen de taalwet in - dat de Brusselse gemeenten niet-tweetalig personeel kunnen aanwerven. Pas na vier tot zes jaar moeten de nieuw aangeworvenen slagen in een versoepeld taalexamen. De Vlaamse Volksbeweging (VVB) pikt dat niet en trekt naar de Raad van State.
neel nog wat langer eentalig (Franstalig) mag zijn. De taalwet bepaalt nochtans dat het gemeentepersoneel tweetalig moet zijn en voor de aanwerving moet slagen in een taalexamen. De vorige Brusselse regering gaf contractuelen twee jaar uitstel om het taalbrevet te halen. Wie dan nog niet tweetalig was, zou zijn job verliezen. De huidige ploeg kwam daar snel op terug en ver-
Aan het loket van een gemeentedienst
De toepassing van de taalwet was nooit
lengde de uitsteltermijn voor contractu-
wandelen gestuurd worden omdat je
evident in Brussel. Maar sinds paars-
elen nog eens met twee jaar. Ook die
Nederlands spreekt. Door een dokter of
groen aan de politieke touwtjes trekt,
zijn intussen verstreken.
verpleegster in een ziekenhuis niet
gaat
De
begrepen worden omdat je Nederlands
Op de valreep kwam de Brusselse rege-
Franstaligen vinden in de Vlaams-
spreekt. In een rechtszaak geen kans
ring op de proppen met een nieuw taal-
Brusselse ministers gewillige bondgeno-
maken omdat je Nederlands spreekt.
hoffelijkheidsakkoord. Opnieuw twee
ten.
jaar uitstel voor eentalige contractuelen.
Na de forse uitbreiding van het aantal
Soepeler taalexamens. En de deur open
toegevoegde rechters - die ontsnappen aan
voor de massale aanwerving van nieuwe
de wettelijke vereiste van tweetaligheid -
eentalige contractuelen. Zij krijgen -
Door de politie niet geholpen worden omdat je Nederlands spreekt.. Voor de Brusselse Vlamingen en vele Vlaamse pendelaars in de hoofdstad is dit trieste werkelijkheid.
DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
het
opnieuw
bergaf.
is er nu het (nieuwe) taalhoffelijkheidsakkoord. Een politiek akkoord dat erop neer-
6
vervolg blz. 7
ZONDA
DE
WEG VAN
VLAANDEREN
NAAR
11 U. VIL G 29 SEPT E NATIOVNOORDE - ROOSEVEMLTBER LAAN ALE
VILVOORDE
BET
PAARS-GR OGING SLAAT VLA OEN A BONT EN NDEREN BLAUW GEEN PA RIT
B ETOGING 29 SEPTEMBER : WAAR , WAT, HOE ...
AIRE SEN AAT STOP WA ALSE VER I N V L A AN KIEZINGEN DEREN
De
Er wordt gemanifesteerd achter vier hoofdslogans, maar eigen accenten mogen uiteraard ook. • Paars-groen slaat Vlaanderen bont en blauw • Stop Waalse verkiezingen in Vlaanderen • Geen paritaire senaat • Stop afbouw taalwet Het parcours is zo’n 3,5 km lang. Met de VVB-bussen: Er worden bussen ingelegd vanuit alle Vlaamse provincies, ook vanuit Vlaams-Brabant. Inschrijven kan voor € 5 op het VVB-secretariaat (overschrijven op het rekeningnummer van VVBactie 409-9563981-19) of bij de plaatselijke busorganisatoren, waarover meer informatie te verkrijgen is op het bussecretariaat (0494 41 10 53) of elektronisch via e-post betoging@vvb.org of via het elektronisch inschrijvingsformulier op de webstek van de VVB: www.vvb.org . Daar doorklikken naar acties en activiteiten, actie en campagmits
een
Een orga nisatie van volgende verenigingen :
Halle-Vi lvoorde komi
tee Ga voor Passendalest deze campagne ook raat 1A, naar www Steun ons 2600 Berchem (tel .vvb.org/betoging of vraag mee 03/366 18 Geen part ook financieel: VVB r info 50, ijsymbolen of -vlaggen - 409-9563981-1fax 03/366 60 45 rmatie bij de VVB . Meer acht , 9 of betoging ergrondinfo (vermelding “woord @vvb.org) vind je ook houd op www.hav en”). iko.org .
nes, betoging 29 september, buslijnen en inschrijven voor de bussen. Of rechtstreeks intikken: www.vvb.org/acties/splits/buslijnen.htm
Mechelen, Zemst, Eppegem, Machelen, Diegem en Zaventem naar Vilvoorde. Stopplaats “Vilvoorde Nowélei” ligt op een minuutje van de startplaats.
Met het openbaar vervoer: Het station van Vilvoorde ligt op de zeer drukke spoorlijnen 25 en 27 tussen Brussel en Antwerpen. Vanuit Brussel-Noord vertrekt een rechtstreekse trein om 10u.15 (Antwerpen) en om 10u.34 (Berchem). Vanuit Mechelen vertrekt een trein om 10u.05 (Charleroi) en één om 10u.30 (BrusselZuid). Er is ook een omnibus tussen Antwerpen-Berchem en Vilvoorde (aankomst om 10u.16).Aan het station in Vilvoorde (bus- en tramhalte) wijzen duidelijk herkenbare VVB’ers de weg naar het Rooseveltplein (10 minuten wandelen).
Met eigen wagen
De LIJN brengt je met buslijn 282 (Mechelen - Zaventem) vanuit
minimale
HET
inspanning - meteen vier
Vilvoorde bereik je via belangrijke verkeersaders als de Woluwelaan, de Ring rond Brussel, de N1 Mechelsesteenweg of de E19 Brussel-Antwerpen. “START”-wegwijzers vanop alle belangrijke invalswegen. De bussen parkeren op het Rooseveltplein. Voor de personenwagens is op 2 minuten wandelen van de startplaats parkeerplaats voorzien op het Rooseveltplein, het Tyndalepark en het Slachthuisplein. Wegwijzers zijn voorzien. Tijdens het weekend is er ook voldoende parkeerplaats in de omliggende straten. Meer info: VVB secretariaat: 03 366 18 50, betoging@vvb.org
TELRAAM VAN
GORIS
jaar om tweetalig te worden. Maar ook daarna kan de Brusselse regering “in geval van nood” ver-
JOS CHABERT
der uitstel verlenen.
De Vlaams-Brusselse ministers - ook CD&V-minister Jos Chabert - gingen vlotjes akkoord met de nieuwe knieval. De beraadslaging duurde zelfs geen kwartier, zo zei een glunderende minister-president François-Xavier De Donnea (PRL) achteraf. De VVB trekt naar de Raad van State om het taalakkoord te laten vernietigen. Voor de rest wordt het uitkijken naar steun voor het belangenconflict dat de N-VA inroept in het Vlaams Parlement. Als parlementsleden van Spirit en CD&V dit steunen, gaan de poppen aan het dansen. David Vits
De voorbije zomer mocht VLD’er Stef Goris de media triomfantelijk uitleggen dat de splitsing van Brussel-HalleVilvoorde de Vlamingen zetelverlies zou opleveren. Het “zetelverhaal” is niet echt essentieel, maar het is bovendien fout, zegt Luc Deconinck, voorzitter van het Halle-Vilvoorde Komitee. 1. Halle-Vilvoorde (8 zetels) Goris stelt dat Franstaligen na splitsing in het Vlaamse Halle-Vilvoorde één à twee zetels zouden halen. Klopt niet. Bij gesplitste verkiezingen - zoals die voor het Vlaams Parlement of de provincieraad - halen de Franstaligen de helft minder stemmen dan wanneer ze in dit stuk Vlaanderen ook voor Brusselse Franstaligen (Kamer) of Waalse kopstukken kunnen stemmen (Europa). In geval van splitsing komt er hooguit één Franssprekende Vlaming in de Kamer. 2. Brussel (14 zetels)
len. De Vlaamse vraag om in Brussel, dat toch de hoofdstad van dit tweetalig land wil zijn, ten minste drie gewaarborgde zetels te krijgen, schuift de VLD’er van tafel, ‘omdat die eis op Franstalig hoongelach wordt onthaald’. Eigenaardig dat de VLD’ers geen hoongelach laten weerklinken als de Franstaligen eisen én van Verhofstadt verkrijgen dat vier miljoen Franstaligen evenveel senatoren krijgen als zes miljoen Vlamingen’, aldus Deconinck. Zelfs zonder gewaarborgde zetels zouden de Vlamingen in Brussel via het systeem van poolvorming (elke taalgroep krijgt zetels volgens totaal van stemmen uitgebracht per taalgroep; regeling die nu al geldt voor de Brusselse gewestraad) ten minste twee zetels halen. Volledige tekst van Luc Deconinck: www.politiek.net/dossiers/VlaamsBrabant/Halle-Vilvoorde
Goris stelt dat de Vlamingen geen enkele zetel in Brussel zouden beha-
7
DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
W ETSTRAAT
betoging van zondag 29 september wordt gevormd op het Rooseveltplein in Vilvoorde. Ze start om 11 uur stipt. Er is overeengekomen om per provincie op te stappen. Partijvlaggen- en symbolen zijn verboden. Verenigingsvlaggen kunnen wel. En een neutrale leeuwenvlag natuurlijk ook (op de startplaats vlag met stok te koop voor de spotprijs van € 5).
UITGESPROKEN
BELGICISTEN BEHEERSEN
VLAAMSE
MEDIA
O VER
VERLEDEN , TOEKOMST EN IDEALISME
W ETSTRAAT
Omdat idealisme in België dikwijls gelijk staat met Vlaanderen, ligt het idealisme tegenwoordig onder vuur van de cynische postmodernisten die de Vlaamse media beheersen. Is het u ook al opgevallen dat al deze cynici uitgesproken belgicisten zijn? Dat is geen toeval. De IJzerbedevaart heeft ‘een verleden, maar geen toekomst’. Zo schreef de hoofdredacteur van De Standaard eind vorige maand. In feite had Peter Vandermeersch het over de Vlaamse Beweging in het geheel. Die heeft volgens hem een verleden, maar geen toekomst. Ideologen weten dat wie het verleden beheerst, de toekomst bezit. Daarom is geschiedenis een van de meest misbruikte wetenschappen en zijn historici de gevaarlijkste ideologen. Vandaar dat in dezelfde Standaard van 24 augustus waarin Vandermeersch zijn editoriaal pleegde, ook historica Sophie De Schaepdrijver haar licht over de IJzerbedevaart en de Vlaamse Beweging in het algemeen mocht laten schijnen. Sophie is, zoals we hier al eens eerder schreven, een belgicistische revisionist - een negationist, die de misdaden en de discriminatie door België jegens het Vlaamse volk begaan, stelselmatig ontkent.
SOPHIE’S SCHIETSCHIJVEN Jazeker, het is waar, zoals zij zegt, dat er verhoudingsgewijs aan het front in 1418 veel minder Vlaamse soldaten sneuvelden dan Franse of Britse. Dat kwam omdat koning Albert zich tot 26 september 1918 nooit met de geallieerde zaak wilde identificeren, niet deelnam aan gezamenlijke Frans-Britse offensieven, en een dubbel spel speelde met zijn Duitse familieleden aan de overkant, zodat hij zijn troon ook zou kunnen redden in geval Duitsland de oorlog zou winnen. Omdat de “roi-chevalier” geen idealist was, keek hij de kat uit de boom. Toen hij eenmaal aan het slotoffensief deelnam, waren het de Vlaamsgezinden die met opzet in de frontlijn werden geplaatst om er, zoals Generaal Drubbel zei, ‘met hun bloed de oneer uit te wissen die ze voor hun regimenten waren’. Weet Sophie dat niet? Ze weet het wel. Maar net zoals Peter Vandermeersch is De Schaepdrijver een postmoderne cynicus die in geen enkele waarde noch ideaal gelooft. Vandaar ook het
DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
voortdurende in haar geschriften en interviews terugkerende mantra dat idealisme “gevaarlijk” is, omdat ‘ook de aanslagen van 11 september door idealisten werden gepleegd’. Het is niet omdat idealen misbruikt worden en sommige idealisten misleid, dat idealistische inzet verwerpelijk is. Misschien is Osama bin-Laden volgens De Schaepdrijver een idealist, maar Josef Mengele was dat niet. Zeker waren vele Vlaamse Oostfronters - Sophie’s geliefde schietschijven - idealisten, maar een Belgische minister van Justitie zoals Charles du Bus de Warnaffe die voor de oorlog joodse vluchtelingen de toegang tot ons land ontzegde, was dat niet. Toch verklaarde uitgerekend hij in 1938 in het Belgische parlement dat de joden ‘misdadigers’ waren die ‘al eeuwenlang een probleem vormden in Europa’. Toch werd uitgerekend hij in 1945 opnieuw minister van Justitie en liet prompt Oostfronters fusilleren. Geen probleem volgens Sophie, want deze antisemiet was immers geen idealist, en bijgevolg ongevaarlijk.
HET BRUINE BELGIË Nog zo’n niet-idealist was Robert De Foy, hoofd van de Belgische Staatsveiligheid. Hij werkte vóór de oorlog samen met zijn Duitse collega Reinhard Heydrich, moest daarom op bevel van dezelfde Heydrich tijdens de oorlog door de flaminganten met rust gelaten worden, en keerde na de oorlog eveneens probleemloos terug aan het hoofd van de Staatsveiligheid. Het was De Foy die op 10 mei 1940, niet alleen Borms, Van Severen en een paar honderd andere Vlaamse “idealisten” liet oppakken, maar ook 3537 OostEuropese joden. Daarvan werden er twee samen met Joris Van Severen afge-
8
maakt in Abbeville, terwijl de rest in Auschwitz belandde. Feiten over België’s bruine verleden krijgt men in De Standaard niet te lezen. Het past niet in het ideologische kraam dat Vlaanderen per definitie bruin is, maar België niet; dat Vlaams idealisme gevaarlijk is, maar Belgisch niet-idealisme niet. De Vlaamse vaderlandsliefde (een deugd waarin cynici zoals Peter en Sophie niet geloven) heet direct verwant te zijn met het nationaal-socialisme, terwijl de aanhangers van het Belgische nationaal-corporatistische bestel de echte bruine boter op het hoofd hebben. Maar in tegenstelling tot de Vlaams-nationalisten zijn de belgicisten géén idealisten. Vandaar dat over hun verleden gezwegen wordt en van ons idealisme gezegd wordt dat het geen toekomst heeft.
OEI, HITLER In werkelijkheid is het belgicisme vandaag doodsbang voor de toekomst, zoals die tot uiting komt in het feit dat de twee Vlaams-nationale partijen samen reeds enkele jaren de grootste politieke formatie in Vlaanderen vormen; in het feit dat Vlaamse onafhankelijkheid in ruime kring bespreekbaar wordt; in het feit dat Vlaamse idealisten, jawel, vandaag op elke sportmanifestatie de leeuwenvlag in beeld brengen. ‘Oei, Hitler’, is het wat Vandermeersch, De Schaepdrijver en co willen dat we dan gaan denken, terwijl ik elke keer dat ik een Belgische vlag zie, moet denken aan August Borms, samen met Duitse joden, in een veewagon geschopt op 10 mei 1940. De joden kwamen om in de handen van nietidealisten zoals Mengele en Eichmann, de idealist Borms stierf voor een executiepeloton, veroordeeld door een tribunaal van belgicisten.
Paul Belien
EEN
NATIE KOMT TOT ZICHZELF
Drie krantenkoppen vallen dezer dagen in Nederland op: de kwestie van de bouwfraude, de kruistocht van het kabinet-Balkenende tegen de normvervaging en de mededeling van Hans Opschoor dat Nederland niet langer een gidsland is. De combinatie van de drie levert een opmerkelijk beeld op.
De derde ontwikkeling is opvallend duidelijk sinds het aantreden van het kabinet-Balkenende. Interessant is dat de strijd tegen de “alles-moet-kunnen”-cultuur niet zozeer vanuit het CDA gevoerd wordt. LPF-minister Heinsbroek, van economische zaken nog wel, verklaarde zopas dat naar zijn mening de pulp van de TV moet. Voornamelijk geweldfilms ziet hij niet zitten, want geweld zet tot geweld aan,
Dat is een goede ontwikkeling, ook voor Vlaanderen. Want of we dat nu graag willen of niet: Vlaanderen zal vroeg of laat met Nederland samen moeten optrekken om zijn belangen te verdedigen in en buiten Europa. Nu het Nederland van de betweterige dominees stilaan verleden tijd wordt, worden tegelijk ook de particularistische ingestelde Vlamingen hun argumenten ontnomen. Jaak Peeters
WAPENS
A
ls ik Guy Verhofstadt was, dan zou ik eens bellen met Wilfried Martens. Die weet er van mee te spreken hoe het allemaal in het honderd kan lopen als de Waalse wapens weer eens op de regeringstafel liggen. Goed tien jaar geleden struikelde ook hij over het al dan niet leveren van Belgische wapens.
Hij kreeg binnen zijn regering af te rekenen met een stevig dwarsliggende Volksunie, die in een eervolle pacifistische opwelling vond dat die regeringsbeslissing voor de partij te ver ging. Voor dat verzet kreeg de VU zelfs de verbale steun van de SP-leiding, maar dat rode pacifisme duurde zoals gebruikelijk net lang genoeg “om niet al te lang te duren”. Exit de Volksunie - ook om andere dan gewapende redenen - maar de bestelde wapens werden dus ook geleverd. Dit keer waren het de Groenen uit Vlaanderen die Verhofstadt pacifistische manieren wilden leren. Niet weinigen in Vlaanderen bleven tot in de late avonduren aan hun televisie gekluisterd om er bij te zijn als het
Vlaams Groen de regeringsdeur achter zich zou dicht trekken. Maar zoals te verwachten duurde ook het groene verbaal verzet uiteindelijk juist lang genoeg “om niet al te lang te duren”. Gelukkig voor Verhofstadt die de Waalse bui al zag hangen én het voortijdig einde van zijn huurcontract in de Wetstraat 16. Het “système Belge” houdt best zijn handen af van Waalse wapens. Tenminste als het niet geconfronteerd wil worden met een Waalse in gewapend beton gegoten ijzeren muur. Bloedrood of net niet meer geel, blauw of gewoon rood, hemelsblauw of zelfs Waals groen, als het om de wapens van FN gaat, dan tellen geen Waalse politieke kleuren meer, dan is er geen sacrosant partijprogramma, dan zijn
9
Walen gewoon Walen, dan staan ze letterlijk en figuurlijk schouder aan schouder. Het is niet verboden te denken dat er misschien ooit een dag komt dat één Waal wil praten over de splitsing van de sociale zekerheid. Als het over Waalse wapens gaat dan moet men zelfs niet hopen dat één Waal zich morele vragen zal stellen. En dat terwijl een Waals-Belgische excellentie als Louis Michel zo graag zo uitdrukkelijk zwaait met ethische principes waar alleen maar “over zijn lijk” mag van afgeweken worden. Als je het mij vraagt, een toch nogal hypocriete manier van doen en denken. Maar goed, dat maakt dit Belgenland zo hopeloos sterk.
Marc Platel
DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
DE BUREN
WAALSE
Nu heeft professor Hans Opschoor, die de Nederlandse delegatie op de milieuconferentie in Johannesburg aanvoerde, gesteld dat Nederland niet langer het voortouw wenst te nemen, zoals dat tien jaar geleden in Rio de Janeiro nog het geval was. Nederland geeft ook op dit terrein zijn gidslandpositie op.
Neem die drie fenomenen bij elkaar en het beeld van het vingerheffende, “tolerante” en “zuivere” Nederland hoort voorgoed tot het verleden. Het is alsof Nederland uit een lange, diepe slaap ontwaakt, en na enig wrijven in het gezicht goed wakker begint te worden. Nederland lijkt vanuit een droomwereld tot zichzelf te komen, met de voeten in de realiteit.
B IJ
Het is miserie in de bouwsector in Nederland. Volgens H. Dragt van de bouwfederatie legt het gemiddelde bouwbedrijf op grond-, weg- en waterbouwprojecten gemiddeld tien tot vijftien procent toe. Voor de bouwfraude uitkwam, regelden de ondernemers onder elkaar een “keurige” prijs. Zodoende kon iedereen in leven blijven. Maar sinds het bekend raken van de “stille” prijsafspraken zit iedereen op iedereen te wachten, de ambtenarij wacht af en bovendien zit de conjunctuur tegen. Dat moét uitmonden op een economisch slagveld. De bouwfraudekwestie is - na de moord op Pim Fortuyn - de tweede zaak in heel korte tijd die Nederland de onschuld doet verliezen.
meent hij. Volgens hem hebben pulpfilms uitdrukkelijk bijgedragen tot de vervaging van waarden en normen in Nederland.
VRIJE TRIBUNE
H ET N EDERLANDS
WORDT NIET MEER VERDEDIGD
O PINIE
De strijd voor Vlaanderen is voor een aanzienlijk deel een strijd voor de eigen taal geweest. De eerste doelstelling van de Vlaamse Beweging was de vernederlandsing van het openbaar leven in Vlaanderen. Dit is in belangrijke mate gelukt. Die vernederlandsing gebeurde zonder de kennis van vreemde talen op te geven. Dat heeft ons geen windeieren gelegd. De talenkennis van de Vlamingen heeft investeringen aangetrokken. Het vormde een belangrijke basis voor de groei van onze welvaart. Er zijn belangrijke resultaten geboekt, maar nieuwe uitdagingen dienen zich aan. De paarsgroene regeringen tonen weinig interesse. De mondialisering, verdergaande Europese integratie en ontwikkeling van de kennismaatschappij maken talenkennis des te belangrijker en hebben ook gevolgen voor de positie en het gebruik van de Nederlandse taal. Om zich te kunnen handhaven in een meertalige samenleving waarin de grenzen vervagen, moeten de Vlamingen in hoge mate meertalig zijn, maar dit houdt niet in dat de eigen taal ingeruild moet worden voor een andere. Wie zijn moedertaal verliest, verliest zijn identiteit. Waar men ze niet mag gebruiken, komt men onvermijdelijk in een tweederangspositie terecht. De huidige regeringen zijn met het versterken van de talenkennis en het verdedigen van de positie van het Nederlands onvoldoende begaan.
VERENGELSING Zo legt het huidige onderwijsbeleid niet de klemtoon op het op peil houden van de talenkennis. Integendeel, vanaf dit schooljaar daalt het aantal verplichte uren moderne talen in het leerprogramma van het algemeen secundair onderwijs. Het aantal uren Duits, de taal van onze voornaamste handelspartner en de belangrijkste moedertaal in de Europese Unie, is nog steeds minimaal. Maar ook de verdediging van het Nederlands schiet schromelijk tekort. Men gaat mee in de verengelsing, essentiële elementen van de geldende taalwetgeving worden opzij geschoven en onze taal wordt in Europa niet verdedigd. Op het vlak van de verengelsing geeft men als overheid het slechte voorbeeld. De twee nieuwe bestuurders
DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
voor de VRT krijgen de titel CEO en COO. Het ontwerp van structuurdecreet voor het hoger onderwijs heeft het over de invoering van een Bachelor en een Master. Maar het belangrijkste is dat dit ontwerp van structuurdecreet de mogelijkheid biedt om die “Master”-opleidingen volledig in het Engels te laten verlopen.
TAALWET De taalwetgeving werd de voorbije maanden op een nefaste wijze versoepeld. Bij de Copernicushervorming is het begrip functionele tweetaligheid ingevoerd voor de federale ambtenaren. Het is een lager kennisniveau van de andere landstaal die bovendien pas moet bewezen worden na de aanstelling. De regeling heeft tot gevolg dat er Franstalige “managers” kunnen aangesteld worden die niet over de vereiste taalkennis beschikken om een Nederlandstalige ambtenaar te kunnen evalueren. Diezelfde Copernicushervorming bepaalt ook de pariteit tussen de topambtenaren. De actuele Nederlandstalige meerderheid onder de secretarissen-generaal wordt zo doorbroken. Ook in gerechtszaken wordt een geringere vorm van tweetaligheid ingevoerd. Dit is bedoeld om snel Franstalige rechters te kunnen benoemen. Voor Brussel werd het aantal toegevoegde rechters die aan geen enkele taalvereiste moeten voldoen, verdubbeld. De taalkennis van magistraten is van wezenlijk belang voor al diegenen die voor de rechtbank moeten verschijnen en heeft dus directe gevolgen voor de rechtsbedeling van de Vlamingen. Het Lombard-akkoord heeft niet alleen de institutionele positie van de Nederlandstaligen in Brussel verzwakt. Het holt ook de beschermingsregels
10
voor de Nederlandstalige Brusselse gemeentemandatarissen volledig uit. Er kunnen opnieuw “valse” Vlamingen gecreëerd worden. Ik steek niet weg dat ook de Brusselse Regering recent in de fout is gegaan. Het taalhoffelijkheidsakkoord vormde in 1996 een doorbraak omdat het voorzag in de toepassing van de taalwetgeving op de gemeentelijke contractuelen maar het recente akkoord om de effectieve toepassing ervan op een lachwekkende wijze af te zwakken en grotendeels nog maar eens uit te stellen, kan niet door de beugel.
NABHOLZ Verder is het ook nog niet duidelijk hoe de Nabholz-geschiedenis zal aflopen. Als haar rapport door de Raad van Europa zou goedgekeurd worden, komt heel onze taalwetgeving op de helling te staan. Onder impuls van Luc Van den Brande is het rapport teruggestuurd naar de commissie, maar sindsdien is er vanuit de federale regering geen enkele inspanning gedaan om onze taalwetgeving bij de leden van de Raad van Europa te verduidelijken en te verdedigen. Net zomin als in de Raad van Europa, neemt onze regering het in de Europese Unie op voor het Nederlands. Vlak voor de top van Laken besliste de Belgische regering om de Raadverordening betreffende tekeningen en modellen goed te keuren. Hierdoor wordt het Nederlands in Europa een tweederangstaal. Dezelfde situatie doet zich voor met betrekking tot het gemeenschapsoctrooi. Kortom, de huidige regeringen schitteren in het missen van enige taalreflex wat het Nederlands betreft. Hierdoor komen belangrijke historische taalverworvenheden op de helling te staan en worden ook de nieuwe uitdagingen, zoals de strijd tegen de verengelsing en de verdediging van het Nederlands in Europa, op een verkeerde wijze aangepakt. Een volledig overzicht van dit dossier kan men vinden op http://www.caluwe.be/documenten/taal.htm
Ludwig Caluwé Vlaams Parlementslid Gemeenschapssenator
LEZERSBRIEVEN
V RIJ - SPRAAK
MONTEYNE
IJ ZERBEDEVAART:
Groot is mijn verwondering als ik merk dat Monteyne even verder mijn boek benadert als de grote Brusselkenner en interviews met politici, journalisten, activisten en sociologen afdoet als oninteressant, daar waar ze bedoeld zijn als informatie voor het Vlaamse binnenland. Was Monteyne het uitgangspunt van zijn eigen Brusselkronieken al vergeten?
TABULA RASA OF STOPPEN Op 25 augustus kuierde ik met m’n vrouw langs Oostendse viskraampjes. Ons zoontje brak intussen even verderop het wereldrecord ‘Lego-toren bouwen’ (weliswaar met de hulp van anderen). Ik was even aan die familiale gezelligheid toe, want enkele uurtjes daarvoor waren we getuige van een ongekend dieptepunt in de IJzerbedevaartgeschiedenis.
VALSE PROFETEN
‘Ik heb weer een portie Vlaamsgezindheid binnen voor een jaar’, vond m’n zoontje na de Bedevaart. Hij is te jong om het gekrakeel rond de Toren te volgen en ervaart de Bedevaart zoals die bedoeld is: als jaarlijkse oppepbeurt voor de Vlaamse batterijen. Maar hij zal dit jaar wel ongeveer de enige geweest zijn. De IJzerbedevaart vervult vandaag nog twee functies. Ze vormt een alibi voor een bepaalde pers om de Vlaamse Beweging als pispaal te gebruiken en zuigt de laatste resten Vlaamse geestdrift weg bij de aanwezigen. Zo’n Bedevaart heeft geen zin meer.
De rol van de Vlaamse Beweging is politici wakker te houden inzake het algemeen Vlaams belang. Om de haverklap wordt ons wijsgemaakt dat we alles al bereikt hebben, dus waarom nog zeuren over taalfaciliteiten, de kieswet, taalwantoestanden.... Bepaalde media, maar ook sommige partijpolitieke orakels sturen die signalen uit om ons op een dwaalspoor te brengen. Of erger nog, om ons te splitsen in goede en slechte flaminganten.
In de Bedevaartdiscussie wordt uitgegaan van twee groepen. Er is een derde, de grootste: die van de thuisblijvers. Zij stellen vast dat de twee partijen zelfs geen poging meer doen om tot overeenstemming te komen en de Godsvrede afwijzen of, voor wie van actuelere termen houdt, zich manifest onverdraagzaam opstellen.
Regelmatig schrijven Vlamingen mij dat ze via mijn boek een heel ander Brussel leren kennen. Een Brussel met ook zijn positieve kanten, zodat er nog redenen blijven tot grotere belangstelling. Mogen we dat van de volgende Brussel-kronieken ook verwachten? Joost Ballegeer Kortrijk
De gebeurtenissen op en rond de 75ste IJzerbedevaart zijn een bewijs van de groeiende twijfel binnen de Vlaamse Beweging. Maar, wij zijn één grote familie, met een gemeenschappelijk ideaal: de Vlaamse onafhankelijkheid. Laat ons waakzaam zijn rond één ideaal. Bij ons komt Vlaanderen gewoon op de eerste plaats. Rob De Wispelaere Houthalen
MICHEL Na zijn hypocriete hetze tegen het democratische Oostenrijk wil Louis Michel nu Waalse wapens leveren aan Nepal, een dictatuur. Alle middelen zijn voor hem blijkbaar goed als ze maar zijn “eigen volk” ten goede komen. In het Engels heet zoiets: “disgusting”. LW, Lille
Wanneer de wil om tot een akkoord te komen zelfs niet meer bestaat, haakt de doorsnee Bedevaarder gedegouteerd af. Van de Vlaamsgezinden uit mijn omgeving bedankt een duidelijke meerderheid voor dit rondje masochisme, al blijven ze flamingant. Bij gebrek aan alternatief, stemmen ze met hun voeten. Nu het dieptepunt werd bereikt, moeten er knopen worden doorgehakt. Het huidige Comité koos voor een bepaalde vernieuwing. Hoe men die ook beoordeelt, de neergang bewijst dat het heeft gefaald. Het resultaat is een leeglopende weide, waarvan geen enkele impuls meer uitgaat en die haar oude functie, hét verzamelmoment zijn van de Vlaamsgezinden, totaal heeft verloren.
11
Het Comité kan haar verantwoordelijkheid niet blijven ontlopen door de Werkgroep Radicalisering alle schuld te geven. Wie het Comité wil steunen, komt naar de Bedevaart. Het blijkt dat die groep zeer klein is (vergeten we niet dat velen van de resterende aanwezigen niettegenstaande het Comité komen). Het Comité moet haar falen toegeven en de baan ruimen. Misschien kunnen mensen die wel werken aan eendracht de zaak dan nog redden. Die redding komt dus niet van de georganiseerde oppositie. Die vertegenwoordigt ook slechts een kleine minderheid en geeft evenmin de indruk aan een brede consensus te willen meewerken. Ook die zijde moet haar verantwoordelijkheid nemen en terugtreden. Als beide groepen niet het fatsoen opbrengen om het juiste besluit te trekken, lokt de Bedevaart binnen enkele jaren nog een handjevol Comité-die-hards op de weide en even weinig hardliners aan de andere oever. Zij blijven dan over als ‘trouwe IJzergangers’. Ze moeten Vlaanderen dat pijnlijke beeld besparen. Blijven ze koppig volharden, dan moet de IJzerbedevaart worden stopgezet. Hoe pijnlijk die beslissing ook mag zijn, ze verdient de voorkeur boven het rekken van het lijden. In een land met een euthansiewetgeving, heeft ook aan de IJzeroever therapeutische hardnekkigheid geen zin. Eventueel kan een beperkte jaarlijkse bijeenkomst om de IJzersoldaten te herdenken als palliatief alternatief dienen. En misschien groeit uit de puinen van de Bedevaart weer iets nieuws. De bodem blijft er vruchtbaar genoeg voor. Peter De Roover
DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
O PINIE
In zijn inleiding tot zijn eerste Brussel-kroniek (DB, sept) schrijft André Monteyne dat hij de opvatting in Vlaanderen, dat Brussel een blok aan het been is, met deze regelmatige informatie wil keren. Mijn boek “Vlamingen in de Brusselse smelkroes” heeft dezelfde bedoeling.
R IJST K OERDISCHE
STAAT OP UIT HET PUIN VAN I RAK ?
B UITENLAND
Sinds geruime tijd overweegt de Amerikaanse president een aanval tegen het Irak van Saddam Hoessein. Een eventuele overwinning van de Amerikanen zou niet alleen een regimewissel kunnen bewerkstelligen, maar zou ook consequenties hebben voor de staatsstructuur van Irak. Zoals de meeste staten in de wereld herbergt ook het land van Tigris en Eufraat verschillende volken: Arabieren, Koerden, Turkmenen, Assyriërs. Een poging om hen vreedzaam te doen samenleven, is het federalisme. Die idee wint meer en meer aanhang sinds de Koerden er na de Golfoorlog in geslaagd zijn in het door hen bewoonde en gecontroleerde gebied in het noorden - een goede achttien procent van het territorium van Irak - een quasi-autonome staat te vestigen. Intern roept dit vragen op over hoe en volgens welke criteria - etnische, religieuze, economische? - de scheidingslijnen tussen de delen van een federale staat moeten worden getrokken. Want Irak lijkt in dat opzicht wel een beetje op België: het noorden dat grotendeels door Koerden en het zuiden dat door Arabieren wordt bewoond, een overwegend islamitische bevolking die is opgedeeld in soennieten en sjiieten, minderheden die verspreid over het grondgebied leven (de Turkmenen bijvoorbeeld), gebieden waarop verschillende volken aanspraken doen gelden of waarvan de grenzen nog niet vastgelegd zijn, zoals het olierijke Kirkuk bijvoorbeeld waar meer en meer Arabieren kwamen wonen, maar dat ook wel eens als het “Jeruzalem van de Koerden” wordt bestempeld.
NATIONALISME Het Koerdische nationalisme vormde steeds een belangrijke factor in de geschiedenis van Irak dat tot na de Eerste Wereldoorlog deel uitmaakte van het Ottomaanse Rijk, daarna Brits mandaatgebied werd om tenslotte in 1932 zijn volledige onafhankelijkheid te verwerven. De relatie tussen de Koerdische nationalisten en de Arabische heersers in Bagdad was er een van strijd en pacificatie, van toegeven en ontnemen. Op 11 maart 1970 tekenden beide partijen een akkoord dat de Koerden culturele autonomie en zelfontplooiing garandeerde.
DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
Tegenstrijdige interpretaties met betrekking tot de vraag hoe ver die autonomie mocht of kon gaan, deden de oorlog tussen het Baath regime en de Koerdistan Democratische Partij (KDP) weer uitbarsten. Dat de Koerden buitenshuis geen echte vrienden hadden, bleek uit het “verraad” van Iran dat ophield hen te ondersteunen van zodra het Baath regime de Sjah een verdrag over gunstige grenscorrecties tussen beide staten aanbood. Maar ook onderling waren de Koerden verdeeld. De KDP van Barzani kreeg af te rekenen met de Patriottische Unie van Koerdistan (PUK) van Talabani. Beide Koerdische partijen zouden elkaar tot midden jaren 1990 bekampen. Saddam Hoessein profiteerde het meest van die verdeeldheid. Hij deinsde er niet voor terug om tijdens de zogenaamde “Operatie Anfal” in 1988 chemische wapens tegen de Koerdische bevolking in te zetten. Het gevaar van de genocide week pas op het einde van de Golfoorlog toen de Amerikanen en de Britten de noordelijke “no fly zone” instelden. Sindsdien genieten de Koerden er van een ruime autonomie en zelfs van een de facto onafhankelijkheid. In mei 1992 vonden er vrije verkiezingen plaats voor de Koerdische Nationale Assemblee. In de preambule van de Grondwet voor de Federale Republiek Irak van de Koerdische regionale regering valt te lezen dat het federalisme het best overeenstemt met de ‘pluralistische natuur van de Irakese gemeenschap’ die bestaat uit twee constituerende volken - Arabieren en Koerden - en andere nationale minderheden. Tegelijk wordt federalisme gelegitimeerd als een wezenskenmerk van de democratie waar het centrale gezag
12
in Bagdad steeds gelieerd was aan de onderdrukking van de Koerden.
WAAROM? De vraag blijft natuurlijk waarom de Koerden zich zo beijveren voor een federale oplossing waar ze op het ogenblik toch veel meer ruimte en mogelijkheden hebben. Het federalisme als concept dient in de eerste plaats om de tegenstellingen binnen Irak tussen voorstanders van meer autonomie enerzijds en centralisme anderzijds te overbruggen. Bovendien is het twijfelachtig of een onafhankelijke Koerdische staat die misschien niet eens Kirkuk zou omvatten, veel overlevingskansen heeft als een “landlocked state” (een staat zonder toegang tot de zee). Ook moeten de Koerden rekening houden met de buurstaten Syrië, Iran en Turkije die niet veel goeds verwachten van een uiteenvallen van Irak. Turkije onderhoudt weliswaar goede relaties met PUK en KDP (www.kdp.ankara.org.tr), maar vreest dat een Koerdische staat in Noord-Irak of zelfs maar een Koerdische deelstaat in een federaal Irak de ambities van Koerdische separatisten in zuidoostAnatolië zou aanzwengelen. Daar is geen reden toe. Met de hervormingen die het Turkse parlement op 3 augustus 2002 goedkeurde, verkrijgen de Koerden in Turkije meer culturele rechten en taalrechten. Een Turkse politicoloog van Koerdische origine vertrouwde me toe: ‘Nu voel ik me meer loyaal als Turks staatsburger.’ De bekentenis van de Irakese Koerden tot het federalisme geldt als een teken dat hun gebied zich wil reïntegreren in een te bevrijden Irak. De aanzetten tot democratie die de Koerden in hun regio hebben gedaan, en de economische stabiliteit die er heerst, kunnen mogelijk uitstralen op de rest van Irak. Indien het democratische experiment slaagde, zou Irak een bijdrage kunnen leveren tot de inplanting van de democratie in het Midden-Oosten. Dirk Rochtus
BOEKEN
STAATSHOOFDVRIENDELIJK
Maar dat geldt niet voor Albert II en rijkelijk gesubsidieerde familie. En dat moet veranderen. Want het geduld aan deze zijde van de taalgrens raakt op. België hoeft helemaal geen monarchie te zijn - tenzij misschien om te blijven voortbestaan. In een raak geschreven boek, dat voortbouwt op twee eerder gepubliceerde VNS-brochures van zijn hand - hekelt Platel de huidige Belgische monarchie. Een constructie uit 1830, helemaal niet aangepast aan de noden van de tijd, met de blik op het Franstalige zuiden, allergisch voor de minste - Vlaamse kritiek, en met een wel heel hoog prijskaartje.
MARC PLATEL, DE BELGEN
EN HUN
EIGENZINNIGE KONING.
HOUTEKIET, 182 € ISBN
BLZ.,
15,90,
90 5240 643 X
Kan dit blijven duren? In een eerste deel van De Belgen en hun eigenzinnige koning overloopt Platel de pro’s en contra’s en analyseert hij de vele problemen, de intriges, de machtspolitiek van het Hof. In een tweede deel overloopt hij de Belgische grondwet en stipt overal de rol van de koning aan. Om dan te concluderen dat België geen échte democratie is, waar een toevallige zoon van zijn vader méér macht heeft dan zou mogen. De Belgen en hun eigenzinnige koning is een moedig boek. En een aanrader. Zeker nu de kritiek op het koningshuis stilaan toeneemt en Vlaanderen eerder al rijp bleek om het Debat over het hof
van ons land, kan niet buiten deze biografie, opgedragen aan één van de economische sleutelfiguren. KDr.
JAN BOHETS, MET
WELOVERWOGEN
LICHTZINNIGHEID.
DE
BIOGRAFIE VAN
B OEKEN
Vlamingen zijn volgens Doorbraakmedewerker Marc Platel ‘staatshoofdvriendelijk’. Welk staatshoofd ze ook mogen hebben, ze zullen hem aanvaarden en erkennen. Als dat staatshoofd maar blijkt rekening te houden met zijn onderdanen, open te staan voor kritiek, een democraat onder democraten is, luistert en vooral geen domme dingen doet.
aan te gaan. Ware het niet dat de Franstalige zuiderburen er met geen woord over willen reppen. Omdat, zo stipt Platel PS-fractieleider Eerdekens aan, ‘de Franstaligen in dit land een minderheid vormen en voor die minderheid is de koning de laatste Belgische waarborg tegen nog meer verdrukking door het almaar verder oprukkend Vlaams imperialisme’. Het taboe is verdwenen, maar het politieke debat is duidelijk nog niet voor morgen. Wordt vervolgd!
ANDRÉ LEYSEN. LANNOO, 332 € ISBN
BLZ.,
22,50,
90 209 4813 X
CAPTAIN OF INDUSTRY Op 11 juni werd André Leysen 75 jaar. Deze grote Vlaamse captain of industry, zowat hét boegbeeld van het naoorlogse Vlaamse zakenleven, kreeg als verjaardagsgeschenk een biografie, getiteld Met weloverwogen lichtzinnigheid. In de biografie wordt van naaldje tot draadje uitgelegd hoe Leysen als zoon van een militant Duitsgezinde familie en leider in de Vlaamse Hitlerjeugd uitgroeide tot een alom gerespecteerd bedrijfsleider, voorzitter van het Verbond van Belgische Ondernemingen en zelfs een ministeriabel man. Hoe het zakenimperium werd opgebouwd, van Ahlers over de Hansa-rederij en Agfa-Gevaert tot redder van De Standaard, kandidaat-’overnemer’ van de Generale Maatschappij en beheerder van talloze - vaak Duitse - bedrijven. Dat alles leest u in een vreemd genoeg weinig kritische biografie. Van een oude vriend als Jan Bohets, kon misschien weinig anders worden verwacht. En toch. Meest opmerkelijke is wel dat de hoogste kringen in het land - het hof inbegrepen - er begin jaren 1980 mee rondliepen Leysen als technocraat op te nemen in de regering. Willy Claes polste zelfs in opdracht van Boudewijn of hij niet de leiding wilde nemen van een zakenkabinet. Dat moest dan met het groffe mes en de wasknijper op de neus het doodzieke België grondig saneren. Leysen - die altijd CVP-aanhorigheid werd aangerekend - bedankte ervoor, vond het zelfs te vroeg om ‘toen al’ de stap te zetten naar de politiek. Met weloverwogen lichtzinnigheid leest als een trein. Wie interesse heeft in de naoorlogse economische geschiedenis
13
LAMBERMONT Een vrij actuele vraag: Lambermont zorgde voor de regionale opsplitsing van de Belgische Dienst voor Buitenlandse Handel (BDBH). Maar wat gebeurt er nu met de uitvoer van wapens? Het antwoord op die terechte vraag is niet terug te vinden in “Lambermont: de staatshervorming van 2001”. Gewoon omdat onder Lambermont de BDBH wel sneuvelde, maar de wapenwet niet. “Lambermont: de staatshervorming van 2002”, het studiewerk van onder meer Frank Ingelaere, Guy Clémer en anderen die van zeer nabij als deskundigen het Costa-gebeuren op de voet volgden, is nu al bijna drie honderd dichtbedrukte bladzijden rijk. Zij schreven niet alleen het eerste handboek over Lambermont - tenminste wat de herverdeling van de bevoegdheden betreft - maar ook de elfde titel in een merkwaardige reeks van de op juridisch vlak zeer verdienstelijke Brugse uitgeverij die Keure. Een reeks die een antwoord moet geven op de vraag wie in dit land nog wat mag beslissen en binnen welke wettelijke krijtlijnen. Intussen is het twaalfde deel al van de pers. Dat handelt over de bevoegdheidsverdeling inzake taalgebruik. Andere intussen al behandelde onderwerpen zijn o.m. media, gezondheidsbeleid en jeugdbescherming, migranten en huisvesting. Voor de komende maanden worden nog veertien nieuwe titels aangekondigd. Marc Platel (1) F. INGELAERE
EA.,
DE STAATSHERVORMING VAN
LAMBERMONT:
2001, 285
UITG. DIE
BLZ.
KEURE, 2002.
DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
vervolg van blz. 2
ACTIEVE WELVAARTSTAAT? Paarsgroen zou van België een “actieve welvaartstaat” maken. Ondertussen blijkt de werkloosheid enkel structureel toe te nemen. In Vlaanderen zelfs met 15,6% (juli 2002). ‘Als de Waalse werkloosheid - nog altijd meer dan dubbel zo groot als de Vlaamse - stijgt, komt Laurette Onkelinx aandraven met federale maatregelen, eenzijdig gericht op de Waalse problematiek. Vlaamse werkloosheidscijfers laten de federale regering ijskoud’, aldus Geert Bourgeois.
WAT WE ZELF DOEN Een eigen Vlaams sociaal-economisch beleid (tewerkstelling, fiscaliteit, gezondheids- en gezinsbeleid) is de logica zelve. Overigens is het de vraag of de Waalse economie echt aan de opgang begonnen is. Guy Tegenbos
MAG
(DS, 28 aug) is er anders niet zo gerust in. ‘Wallonië en het Belgisch apparaat slaan nog altijd de aanbevelingen van internationale experts in de wind. Die pleiten al jaren voor “gedecentraliseerde loonvorming”. Door de lonen via het “Belgisch” sociaal overleg op peil te houden van de omliggende regio’s met hogere productiviteit (Vlaanderen, Nederland, Aken-Keulen) prijst Wallonië zichzelf nog voortdurend uit de markt.
WAPENS Eén procent “communautair” was ook het Nepal-wapendossier. Of mag het wat meer zijn? Over wapenuitvoerlicenties beslissen Europa én België. Een Franstalig minister beslist over de toepassing van de regelgeving voor “Franstalige” wapens, een Vlaams minister over “‘Nederlandstalige” wapens. Het federaal parlement moet controleren of de regels gevolgd zijn, maar krijgt geen gegevens om daarover
DA?
Ons Magda. Och arme. Hoe zou het ermee zijn? Goed, hoop ik. Want ze verdient het. Echt waar! Zou ze de schok al een beetje verwerkt hebben? Het zal u toch maar overkomen. Ge zijt jong. Ge heet Magda en ge zijt nog maagd ook! Ge zijt dus anders. Ge voelt u ook anders en ge leeft ook een beetje anders. Ge denkt zelfs anders. En nog met het zuiverste lentegroen achter uw oren en door idealisme verteerd, laat ge u meeslepen in een gloednieuwe maatschappelijke beweging. De groene beweging. Een beweging die, om haar doelstellingen te kunnen realiseren, wel een politieke partij wil worden. Maar dan geen gewone partij. Dus zeker geen traditionele partij. Wel een partij met bomen in plaats van zuilen. Een partij met propere handen. Kortom, een partij zonder verleden. Een partij met toekomst! En zie, voor ge het goed en wel beseft, brengt ge het tot minister. Tot federaal minister dan nog wel! Zomaar. Alsof het een fluitje van een cent was. Maar dan begint natuurlijk ook het échte politieke werk. Het mollenwerk Het hoog spel van intriges en combines. Van verborgen agenda’s. En daar moet ge natuurlijk voor in de wieg gelegd zijn. Een geboren overlever zijn. En zo kan het gebeuren dat de pers totaal onverwacht in uw eigenste tuin over dioxine komt leuteren en u in de val weet te lokken. En dan begint het spel.Van teruggefloten worden door uw eerste-minister, rechtzettingen in de media, terechtwijzingen in de eigen partij, tot en met manlief die binnen de kortste keren begint te klagen over plaatsvervangende schaamte. Resultaat: een stress-spiraal! En dat is het begin van het einde. Een dom incident kan dan volstaan. Tijdens een kernkabinet krijgt ge dan tot overmaat van ramp een telefoontje van een zekere pater Versteylen. Ge zijt even de draad kwijt en ondertussen is ene Louis Michel in zijn beste Vloms over FN Herstal bezig om te besluiten met de retorische vraag: mag da? En Magda hetende voelt ge u dan natuurlijk aangesproken en antwoordt ge met een volmondig JA. En lap! Zonder dat ge het beseft hebt ge de verkoop van wapens aan Nepal goedgekeurd! Met alle gevolgen van dien. De moraal kan kort zijn: wapens kunnen (meer dan chocoladesigaretten) uw gezondheid schaden. Kamikaze
DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
14
te kunnen oordelen. Omdat vooral in Vlaanderen protest rees tegen de levering, spraken de Waalse werkgevers (UWE) van ‘een Vlaams manoeuvre tegen een Waalse onderneming’.
GEEF ONS WAPENS De Waalse minister-president Van Cauwenberghe (PS) blaast terzake warm en koud: ‘De Walen hebben altijd al wat met wapens gehad. Wij weten dat daarmee wordt geschoten. FN maakt deel uit van onze grote industriële traditie... Vlaanderen moet ons op dit vlak de les niet spellen. Jullie hebben een traditie van pacifisme. Maar een Vlaams bedrijf (Barco) levert onderdelen voor raketten. En de prikkeldraad die bij Bekaert wordt geproduceerd, krijgt niet altijd een vredelievende bestemming. FN kan niet dicht en gaat niet dicht.’ (DS, 5 sept)
VLAAMSE CAO’S Al meer dan dertig jaar worden collectieve arbeidsovereenkomsten tussen vakbonden en werkgeversfederaties voorgelegd aan de federale minister van Arbeid, nu Laurette Onkelinx, die de cao’s bindend moet verklaren. Maar de Vlaamse economie is de Waalse niet. Voor cao’s over materies die onder de bevoegdheid van Vlaanderen vallen is het nogal wiedes dat de Vlaamse minister, nu Renaat Landuyt, bevoegd zou zijn. Maar er komt geen groen licht voor Vlaamse cao’s. Enkel indien de federale excellentie het nodig acht, komt er een dubbele handtekening en mag ook Landuyt zijn krabbeltje zetten. Dit zoveelste noch-mossel-nochvis-compromis - afwachten wat er van dit gepalaver terechtkomt - moet de doodstrijd van dit land nog maar eens wat verlengen. De paarsgroene rapcontenten zullen dit wel weer “goed bestuur” en “een formidabele Vlaamse overwinning” noemen. Vlaams parlementslid Jan Laurys (CD&V) spreekt van een nederlaag voor Landuyt.
C
O L O F O N
De
Doorbraak is een uitgave van het Vlaams Diensten Centrum vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus). Hoofdredacteur: Jan Van de Casteele Kernredactie: Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, Herman De Mulder, Anke Nobels. Redactie-adres: Passendalestraat 1a, 2600 Berchem. Tel (03) 366 18 50 - Fax (03) 366 60 45 e-post: redactie@doorbraak.org - internet: www.doorbraak.org - abonnementen: secretariaat@doorbraak.org
Abonnement: € 14,50 (585 fr.) voor een abonnement van 12 maanden. Studentenabonnement: € 10 (385 fr.) voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling. Internet-abonnement: € 10 (385 fr.). voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet-abonnement. Abonnering door storting op rekening 409-9591911-13 van Doorbraak met vermelding van het type abonnement. Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw. U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van € 14,87 (600 fr.) op rekening 409-9521741-71 van VVBleden-administratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging, toegestuurd.
VVB zoekt:
Administratief medewerk(st)er De VVB zoekt voor indiensttreding op 1 januari 2003 een halftijdse administratieve medewerk(st)er. Heb je interesse, stuur dan je sollicitatie (met pasfoto) ten laatste tegen 15 oktober naar Vlaamse Volksbeweging
t.a.v. Jan Jambon Passendalestraat 1A 2600 Berchem Of e-post: jan.jambon@vvb.org
Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Vormgeving: Kameleon, 2800 Mechelen, Tel. 015 52 95 67, www.kameleon.be Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Passendalestraat 1a 2600 Berchem.
VOETVERZORGING • ORTHOPEDISCHE SANDALEN • SPATADER- EN STEUNKOUSEN • SPORTVERBANDEN • BREUKBANDEN • RUG- EN BUIKGORDELS • INCONTINENTIE- EN THUISVERZORGINGSMATERIAAL
wend u tot
A. B. C. Fruithoflaan 10, 2600 BERCHEM tel. 03 230 61 86
Statielei 18 2640 Mortsel tel. 03 449 96 61
Andere vestigingen te Nationale straat 150 2000 ANTWERPEN tel. 03 237 45 25
St.Goriksplein 4 H.Consciencestr. 34 2650 EDEGEM 2800 MECHELEN tel. 03 457 27 24 tel. 015 43 26 46
Na een begeleide inwerkperiode ben je halftijds belast met het beheer van het computerpark en het computersysteem van de VVB, in mindere mate ook met administratieve opdrachten. Voor de administratieve zaken werk je in ploegverband met twee collega’s.
Profiel:
ANTWERPS BANDAGIST CENTRUM Boechoutsesteenweg 15, 2540 HOVE, tel. 03 455 94 61
Functie:
Lambrechtshoekenlaan 258 2170 MERKSEM tel. 03 645 29 33
- Opleiding: min. A1 - Administratief stipt en ordelijk - Vertrouwd met PC in MS-Office omgeving, access en netwerkbeheer en internetverbindingen - Flexibel, georganiseerd en gericht op dienstverlening - Contact- en communicatievaardig - We verwachten een stevige inzet en behoorlijk engagement - Ervaring met verenigingswerk en vertrouwd zijn met de Vlaamse Beweging
Een boek over de missionaris van het (Vlaamse) koorleven
Splits zelf de sociale zekerheid!
JULIAAN WILMOTS 1936-2000 VLAAMS MUSICUS Huldeboek naar aanleiding van de inhuldiging van zijn standbeeld in zijn geboortestad Sint-Truiden.
Word lid van het Vlaams ziekenfonds...
Een veertigtal collega’s uit de muziek-, koor- en kunstwereld, vrienden uit binnen- en buitenland en geestesgenoten belichten de rijke figuur van Juliaan Wilmots: de musicus, de professionele pedagoog, de koordirigent en koorpromotor, de Vlaming... Het is een erg gevarieerde uitgave geworden met zeer specifieke en zakelijke bijdragen over muzikale creaties en verdiensten, maar ook met persoonlijke, anekdotische en individuele ervaringen en bespiegelingen. Het boek bevat ook de uitgebreide opuslijst van de meester.
... en geniet de complete service van een volwaardige, over gans Vlaanderen uitgebouwde, en ongebonden organisatie!
Een aanrader ook voor bestuursleden van koren. Dit boek is een uitgave van het Elfjulicomité Limburg vzw, p.a. Eikhof 69, 3550 Heusden-Zolder (011 45 07 00) en kan bekomen worden door storting van 18,5 euro (verzendingskosten inbegrepen) op het nummer 735-1163333-97
Bel nu: 0800 - 179 75 www.vnz.be Hoofdzetel:
Hoogstratenplein
Warm aanbevolen lectuur!
1
•
2800
15
Op hetzelfde adres verkrijgbaar: “Brasser, Vlaams cartoonist”, cartoonboek met een verzameling van 75 Vlaamse cartoons. Bestelling door storting van 8 euro op het nr. 735-1163333-97.
DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
ZONDAG 29 SEPTEMBER 11 U. VILVOORDE - ROOSEVELTLAAN
NATIONALE BETOGING
PAARS-GROEN SLAAT VLAANDEREN BONT EN BLAUW GEEN PARITAIRE SENAAT STOP WAALSE VERKIEZINGEN I N V L A ANDEREN Een organisatie van volgende verenigingen:
Halle-Vilvoorde komitee Ga voor deze campagne ook naar www.vvb.org/betoging of vraag meer informatie bij de VVB, Passendalestraat 1A, 2600 Berchem (tel 03/366 18 50, fax 03/366 60 45 of betoging@vvb.org) Steun ons ook financieel: VVB - 409-9563981-19 (vermelding “woord houden”). Geen partijsymbolen of -vlaggen. Meer achtergrondinfo vind je ook op www.haviko.org . DOORBRAAK nr. 9 - oktober 2002
16