België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
ISSN 0012-5474
Vlaanderen staat in Europa
1
Maandblad Januari 2003 Afgiftekantoor Antwerpen X Passendalestraat 1a 2600 Berchem
ZO
GEK NOG NIET...
Onder de kop ‘Liberale kiespropaganda of oprechte politieke bezorgdheid’ publiceerde VVB-voorzitter Guido Moons een vrije tribune in de Financieel Economische Tijd (FET, 5 nov). Hij plaatste de recente “Vlaamse” uitlatingen van de liberalen tegenover het schrale palmares van paars-groen op dat vlak en verwees ook naar mogelijks electorale motieven voor die Vlaamse bocht. Hij riep Dewael (vruchteloos) op om de Vlaamse senatoren te vragen de kieswet in de Senaat niét goed te keuren en ook “inburgering” te vragen van de Franstaligen in de Rand. De minister-president antwoordde op 14 november in dezelfde krant onder de kop ‘Sleutelen aan faciliteiten is onvermijdelijk’. Hij herhaalde zijn standpunt: faciliteiten waren een hefboom voor verfransing in plaats van een integratiemiddel, dus moeten ze uitdoven. Nieuwkomers moeten zich inburgeren. Nergens in Europa bestaan faciliteiten zoals in de Zes. Sleutelen aan faciliteiten kan enkel bij een compromis na de volgende federale verkiezingen. ‘De “Vlaamse bewegers” (+ oppositie + commentatoren) hadden mijn pleidooi beter ondersteund. Het is nog niet te laat voor een Vlaams front, de ‘enige manier’ iets te bereiken.’ Met dat laatste heeft Dewael gelijk, maar is het niet de Vlaamse Beweging, die al jaren weet en zegt wat sommige liberale politici nu zeggen? En is de liberale partij vandaag geen vat vol tegenstrijdigheden? De duidelijkheid over een “Vlaams front” moet van hen komen, niet van bewegingen en partijen. Het valt best te begrijpen dat de Vlaamse liberalen zich na de dioxine-verkiezingen eindelijk in de eerste plaats om machtsverwerving hebben bekommerd. Eindelijk de ouwe CVP in de hoek. Maar ze kunnen beter volmondig toegeven dat ze de Belgische ziekte hebben onderschat.
Zelfs de socialisten, wat opgejaagd door Stevaert, Voorhamme en Spirit lijken nu te beseffen dat het echt wel anders moet. De eerste stelling van de Vlaamse Beweging – dit koninkrijk der Belgen draait zichzelf de dieperik in - lijkt stilaan onderkend. Het werd jaren van tafel geveegd door de roestige krachtenbundeling van het Belgisch establishment (het zielige Laken op kop en omringd door “le patronat Belge”) en de dogmatici van het internationalisme (vakbondsleiders, progressieve pastoors en linkse journalistenleiders). Deze vreemde mix van grootkapitaal en meloenige doordrammers – niet zelden uit op eigen volk laatst – krijgt stilaan een hoog uitstapgehalte. Alleen in de media en in de “verzoetende” sector wordt een achterhoedegevecht geleverd. Het koppige signaal (a) van die “vermaledijde scherpslijpers” van de Vlaamse Beweging was dus toch zo gek nog niet. Het Belgisch vierkant draait niet meer. Nu nog de oplossing (b). Het confederalisme is een mistig synoniem voor Vlaamse onafhankelijkheid. Laat die mist over Vlaanderen nu maar optrekken. Wallonië is een ander land. Anders in zijn geografie, zijn geschiedenis, zijn cultuur, zijn politiek, zijn economie, zijn sociale en ecologische verlangens. Laten we goede buren zijn in Europa. Maar baas in eigen huis. Zoals vaker gebeurt, het origineel van de Vlaamse Beweging heeft de kopie van de politiek over de streep getrokken, beter laat dan nooit. Een weg terug is er niet meer. Nu is het tijd voor de invulling (c) van wat snel komen moet: de laatste staatshervorming. Politici, juristen, en ander verstandig volk, ze kunnen gaan nadenken over een genereus, maar in de tijd beperkte solidariteitsplan met Wallonië, over de plaats van Vlaanderen en Wallonië in Europa, over een billijke oplossing voor Brussel en een verdeling van de torens van de Belgische JVdC schuldenlast.
P
Marc Reynebeau in Knack, 4 december, over de kieswet van Verhofstadt: ‘Als politici zich gedragen als rattenvangers van Hamelen, betekent dat wel dat ze de kiezers als ratten beschouwen’.
P ERSWIJS - K ORT
K
E R S W I J S
Laurette Onkelinx in De Morgen, 9 december: ‘Onze allochtonen worden te weinig in dienst genomen, maar tegelijkertijd zouden de bedrijven de deuren open willen zetten voor nieuwe migratie. Dat houdt geen steek’. ‘Het stemrecht voor vreemdelingen komt er. Of het staat in het volgende regeerakkoord; of we geven het parlement de vrijheid om erover te stemmen’. Afshin Ellian in NRC-Handelsblad, 30 november: ‘De schuld voor het gebrek aan dankbaarheid ligt niet bij de gastarbeiders of hun kinderen. De schuld ligt bij de hulpverleners. Die maken allochtonen tot patiënten en zwakkeren, tot leden van het nationale symfonieorkest van zieligheid en ziekte’. Luc Van der Kelen in Het Laatste Nieuws, 9 december: ‘De VLD heeft België afgeschaft. Een confederale staatsstructuur, de nieuwe partijlijn van de VLD, komt daar in wezen op neer’. Louis Michel in La Libre Belgique, 3 december: ‘On est arrivé à l’extrême limite de ce qu’on peut faire en régionalisation. Les francophones ne sont plus demandeurs de rien’.
Louis Michel in Het Laatste Nieuws, 9 december: ‘Ik kan niet begrijpen dat Vlaanderen gereed staat om andere landen te helpen, maar Wallonië niet. Voor ons is de staatshervorming af. Wellicht zijn we zelfs te ver gegaan in het opsplitsen en moeten een aantal bevoegdheden geherfederaliseerd worden’. Claude Demelenne in Le Journal du Mardi: ‘Les idées du Vlaams Blok sont recyclées, sous une forme light, par le VLD en le CD&V’. Robert Collignon (PS), voorzitter Waals parlement, in Le Soir, 25 november: ‘België, ontstaan uit de koppeling van bevolkingsgroepen die verstoken zijn van enige affiniteit met elkaar, is een onwaarschijnlijke staat en een onmogelijke natie’. Jean Claude Van Cauwenberghe, Waals minister-president, in La Meuse, 20 november: ‘’Le VLD a ravi le drapeau du CVP, mais ce drapeau n’a pas changé. Notre position non plus: la régionalisation de la sécu, c’est non… On va nous contraindre à remettre sur table le problème des limites des régions, à Bruxelles ou dans les Fourons’. Koen Meulenaere in Knack, 4 december: ‘Dehaene gaat de geschiedenis in als een groot politiek leider, of hij zal ten eeuwigen dage voorleven als een lafaard die zijn partij, waaraan hij alles te danken heeft, in de steek liet op het moment dat ze hem het meest nodig had’.
O R T
LICHTJES NIEUW Doorbraak gaat er dit jaar een klein beetje anders uitzien. Op blz 1 vervangen we de beeldspraak-foto door een cartoon van ian, de lezersbrieven ruimen plaats voor een Brusselkolom en de bladzijde “Bij de buren” (Nederland, Wallonië) wordt vrijgemaakt voor algemene kopij. Jaak Peeters en Marc Platel blijven via andere bijdragen meewerken aan Doorbraak.
GEEF ONS WAPENS! In een brief in De Morgen (6 dec) reageert Wilfried Martens op een opiniestuk van Paul Goossens over Abou Jahjah. Goossens herinnert aan het revolutionaire verleden van Martens, die tijdens een rumoerige Vlaamse manifestatie in het Brusselse (1958) het vuur in de pan deed slaan met de slogan Geef ons wapens. ‘Die betoging greep niet in 1958 maar op 29 juni 1963 plaats’, aldus Martens, die toen sprak namens de Vlaamse Volksbeweging. Martens citeert zichzelf als volgt: ‘Als de samenzwering tegen Vlaanderen toch slaagt, dan moeten de Walen en de Brusselaars weten dat er een definitieve mars op Brussel komt met als doel de omverwerping van het unitaire en kapitalistische België. We zullen die betoging houden op een ogenblik dat erg ongelegen komt voor het parlement. Komt uw dictaat tot executie, dan Theo (Lefèvre), is het revolutie! (ovationeel, oorverdovend applaus).’ Achter Martens stonden op het podium Vlaamse militanten met spandoek Geef ons wapens. ‘Zij, en zij alleen, hebben de roep Geef ons wapens gelanceerd’, aldus de ex-premier.
NIET ZEVEREN... In vorige Doorbraak hebben we onze eigen gulheid grandioos overschat. We schreven dat Vlaanderen jaarlijks 5000 euro per Vlaming in de versteende Waalse overheidseconomie pompt, en verwezen bij dit cijfer naar Het Vlaams Manifest van Patrick Dewael. De minister-president (blz. 65) citeert een KBC-studie die de transfers voor 1999 op 5 miljard euro raamt. Zes miljoen Vlamingen betalen per hoofd en per jaar dus 833 euro aan transfers. vervolg blz. 3
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2003
2
VLAAMS
BELANG GEEN ZAAK VAN POLITIEK ALLEEN
R IJK V LAANDEREN
IS POLITIEK MACHTELOOS De Belgische particratie evolueert van kwaad naar erger. Zij holt de par-
In dat klimaat van bedrog, waarin het vertrouwen in de politieke klasse totaal zoek is geraakt, moeten wij straks naar de stembus. De media bereiden de kiezer erop voor met tendentieus samengestelde panels, belachelijke shows en pseudo-emotionele interviews. De kandidaten van de coalitiepartijen zijn volop bezig met het verspreiden van hun blijde boodschappen. Sommigen laten door anonieme publicisten of door oud-journalisten die partij-ambtenaar worden, boekjes schrijven die hun “visie” en hun nieuwe beloften openbaren. Het is minder riskant dan het voorleggen van een balans, die negatief zou uitvallen. Paarsgroen werd immers geen succesverhaal. Het land wordt slechter bestuurd dan onder het vorige kabinet, met de bezwarende omstandigheid dat het beleid de belangen van Vlaanderen nu wel heel openlijk schaadt en negeert. De regeringsvorming was een door Waalse toppolitici gestuurde operatie. Daarna volgde een lange reeks van anti-Vlaamse beslissingen en reacties: van Lambermont over de groteske Costa tot de Waalse weigeringen om over de hervorming van gezondheidszorg, financiële trans-
K
O R T
Stomme fout, natuurlijk. We laten u dan ook zelf uitrekenen hoeveel uw gezin betaalt. Misschien vindt u dat nog altijd wel een beetje te veel.
fers, vervoer enzovoorts, te onderhandelen. De lezer van Doorbraak kent de dossiers.
IS ER BETERSCHAP IN ZICHT? De Vlaamse socialisten belijden een conservatief belgicisme dat de heerschappij van de Parti Socialiste in de staat bestendigt. De inbreng van de gewezen flaminganten van Spirit verandert daar niets aan. Al even belgicistisch blijft de partij van de zielige Agalev-ministers. De Vlaamse liberalen worden dooreen geklutst in een vat vol tegenstrijdigheden. Voorzitter De Gucht ziet België “verdampen”, maar Kamervoorzitter De Croo en de premier handhaven de macht van het unitaire Establishment. Ook de nationalisten zijn verdeeld. De Nieuw-Vlaamse Alliantie herbergt zowel traditionele gematigdrechtsen als progressieve Vlaamsgezinden. Ze beweert voor een onafhankelijk Vlaanderen op te komen, maar deinst terug voor een Los van België-campagne. De aarzelingen hypothekeren de nieuwe start. Het Blok rekent op verdere groei, omdat in brede kringen en om diverse redenen - niet alleen wegens de
AK-VSZ STUDIE Het Aktiekomitee Vlaamse Sociale Zekerheid heeft een ruimere interpretatie van transfers. Naast de Sociale Zekerheid bestaan er immers ook forse geldstromen van noord naar zuid via de begroting, de financiering van
3
CD&V tenslotte is nog te veel CVP. De partij ontbeert slagkracht. In de debatten over euthanasie en het homohuwelijk heeft ze haar christelijke profiel niet aangescherpt. Het confederale engagement blijft vaag. CD&V wil niet erkennen dat Vlaanderen en Wallonië, om een statenbond te kunnen vormen, eerst onafhankelijk dienen te worden. Luc Van den Brande - en de jongeren die naast hem staan - willen een radicaal-Vlaamse koers varen, maar ook hier liggen oudere zwaargewichten dwars. Zoveel is zeker: de behartiging en verdediging van de Vlaamse belangen - tegen de groeiende vijandschap van de francofonie in - kan niet worden overgelaten aan de politieke formaties alleen. Er is strategisch overleg vereist, waar figuren uit de sociaal-economische, diplomatieke en universitaire milieus bij betrokken zijn. Daar moet de basis worden gelegd, waarop een verruimde samenwerking tot stand komt, zowel met het oog op de versterking van de Vlaamse tegenwoordigheid in parlement en regering, als in het perspectief van Vlaanderens plaats in de Europese Unie. Want staat rijk Vlaanderen politiek zwak in België, in Europa telt het helemaal niet mee. En daar nochtans wordt over onze toekomst beslist. Manu Ruys
gewesten en gemeenschappen, de afbetaling van de intrestlasten op de staatsschuld. Alles bij elkaar 8,48 miljard euro (342 miljard frank) per jaar. Misschien vindt u dat wel een beetje véél te veel. vervolg blz. 10
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2003
C OMMENTAAR
lementaire democratie uit. Het regime is doodziek. Een autoritaire regering domineert de wetgevende macht en probeert zelfs de rechterlijke macht te manipuleren. Een nooit eerder geziene epidemie van vaandelvlucht en schaamteloos overlopen doet de herschikking van het politieke landschap ontaarden in een herschikking van persoonlijke carrièrekansen. Het cynisme van bepaalde politici lokt misprijzen uit en verachting.
explosieve immigratiekwestie - de ontevredenheid onder de verontruste burgers lijkt te vermeerderen en het Blok overkomt als de enige echte oppositiepartij. Maar het ziet alsnog geen kandidaat-bondgenoten opdagen die het “cordon” doorbreken.
GROOTSTE
AU OF
PARTIJEN KIEZEN VOOR POLITIEKE LAT-RELATIE
REVOIR LA B ELGIQUE ! TOCH NOG EVEN ?
W ETSTRAAT
S
inds zondag 8 december hebben de twee grootste partijen van Vlaanderen, CD&V en VLD, het confederalisme in hun partijprogramma’s staan. De VLD doet daarmee nog een schepje bovenop de Vlaamsgetinte verklaringen van de voorbije weken van onder meer Karel De Gucht en Patrick Dewael. Als de VLD haar eigen leden volgt, beloven de volgende regeringsonderhandelingen aartsmoeilijk te worden op communautair vlak. Tenzij... Een confederatie bestaat volgens het volkenrecht uit onafhankelijke staten die in een verdrag bepalen wat ze (nog) samen willen doen. Het enige wat die staten nog bindt, is een verdrag dat elk jaar kan worden bijgestuurd. Een confederatie is dus een politieke lat-relatie. De CD&V beschouwt dit confederalisme al sinds het Congres van 2001 officieel als één van haar doelstellingen. Wat hebben de liberalen nu beslist? In de Vlaamse agenda van Dewael en De Gucht stonden al de uitdoving van de faciliteiten, de verdamping van België, de eisen inzake nieuwe bevoegdheden voor de gewesten: gezondheidszorg, kinderbijslag, werkgelegenheid en mobiliteit.
FRANK VAN HECKE: 'HET IS NU EENMAAL ONMOGELIJK OM DRIE JAAR DE PROSTITUEE UIT TE HANGEN IN HET BELGISCH BORDEEL OM ZICH DAN AAN DE KIEZER ALS VLAAMSE MAAGD AAN TE BIEDEN'
Het VLD-ledencongres van 8 december deed er nog een schepje bovenop. De VLD-novemberverklaring werd wat pikanter gemaakt met enkele cruciale amendementen. Nadien volgde een luid applaus van de radicale groep, enkel te horen in de VRT radio-uitzending, toevallig weggefilterd op alle tvjournaals. ‘Dat de VLD de dingen eens zegt zoals ze zijn. Laat ons vandaag definitief de stap doen naar een confederaal model’, riep jongerenvoorzitter Stefaan Noreilde. Hij kreeg o.m. steun van Vlaams DOORBRAAK nr. 1 - januari 2003
Volksvertegenwoordiger André Denys, senator Vincent Van Quickenborne en Nova Civitas, de groep rond Prof. Boudewijn Bouckaert. Senator Q zei: ‘Wat is nog de Belgische Toegevoegde Waarde? We moeten een signaal geven aan onze Waalse landgenoten. Dat Laurette Onkelinx zomaar alle Vlaamse partijen boycot, is dat nog normaal? Au revoir la Belgique!’ Van Quickenborne verwees daarbij naar de discussie tussen federaal minister Onkelinx en Vlaams minister Landuyt over diens inwerkingsdecreet. André Denys hitste de zaal nog wat op door te stellen dat Vlaanderen nu al decennia lang zoveel transfers naar Wallonië financiert. Ondanks wat verbaal weerwerk van voorzitter Karel De Gucht - volgens goed ingelicht bronnen “pro forma” werd de optie voor confederalisme aanvaard. Merkwaardig dat onder meer ook NCD’er Johan Van Hecke en zelfs ex-VU’er Fons Borginon - vruchteloos tegengas gaven. De basis ging over de top heen, 128 voor, 122 tegen, bij 4 onthoudingen. Ook nieuw in de tekst is voor het eerst de expliciete eis om de faciliteiten in de Vlaamse rand rond Brussel af te schaffen en de solidariteit transparant te maken. In november kreeg de partijtop van de basis ook al een standpunt in de maag gesplitst over het verbod op adellijke titels en de facto beperktere rol voor het koningshuis.
WAALSE REACTIES De Waalse reacties op de VLD-bocht van de jongste weken waren voorspelbaar. ‘Le confédéralisme est le fédéralisme pour les cons’, heeft de Franstalige grondwetspecialist Francis Delperée ooit gezegd. ‘Le cirque communautaire
4
que relancent les flamingants est une sottise dangereuse’, stelde Claude Demelenne in het weekblad Le Journal du Mardi (5 nov). De argumenten van Demelenne zijn verbluffend: Vlaanderen is onverdraagzaam (‘incapable de tolérer la présence sur son sol de minorités’), autoritair nationalistisch, want inzake faciliteiten of het aantasten van de Belgische eenheid bepaalt een minderheid de agenda. Vlaanderen is (uitgezonderd Agalev) egoïstisch en heeft een gat in het geheugen inzake transfers en splitsing sociale zekerheid. ‘Une scission mettrait 25% de la population wallonne dans la pauvreté. Jadis, la Flandre a largement bénéficié de la solidarité nationale’. Het is ook irrationeel, want wil mordicus splitsen (de NMBS bijvoorbeeld) waar Europese eenmaking groeit (‘Morceler le rail serait une hérésie’) en ter afronding ‘besmet met het Blok-virus’ (Les idées du Blok sont recyclées, sous une forme light) Demelenne mag dan al in het extreemlinkse kamp en in B-Plus te situeren zijn, de Franstalige politieke klasse gebruikt dezelfde argumenten.
GEERT BOURGEOIS: 'SOMMIGEN KRIJGEN DE TERM CONFEDERALISME NIET EENS OVER DE LIPPEN'
We gaan er niet veel papier aan verspillen, maar het antwoord is simpel: we kennen de Franstalige verdraagzaamheid uit heden en verleden, in Vlaanderen, in Brussel en in België. We kennen het “respect” voor de miljardentransfers, we ervaren dag na dag de rationaliteit van de on-eindige federale discussies, en we weten dat de woorden ‘Vlaams’ en ‘Blok’ voor de Franstalige politici gemakshalve al langer synoniemen zijn. Het Franstalige veto is opmerkelijk. Di Rupo gaat niet onderhandelen ‘als het is om de Belgische staat uit te kleden’ (Le Soir, 18 nov). Hij keert de logica om: ‘De taalwetten waren een grote fout waardoor we uit elkaar gegroeid zijn. We moeten dat durven recht te zetten’. Hij dreigt: ‘De dag dat Walen en Franstaligen zich samen tegen die houding zullen keren door bijvoor-
term confederalisme niet eens over hun lippen’.
beeld Vlaamse producten te boycotten, betekent dat een catastrofe voor Vlaanderen’. (Le Soir, 6 dec). ‘Als de beleidsmensen uit het noorden van het land een republiek Vlaanderen willen, dat ze het dan zeggen. En dat ze dat dan maar voorleggen aan de hele bevolking’.
Derde kopman is Louis Michel. ‘We hebben deze keer geen geld nodig en dus kunnen jullie Vlamingen naar de pomp lopen’, zo vat Eric Donckier zijn opvatting samen. ‘Ik kan u niet verbieden het zo te vertalen omdat het niet fout is’, aldus Michel (GvA, 3 dec.). Michel spreekt van ‘een domme discussie over iets waar de mensen niet mee bezig zijn en waar ze ook niets willen van weten’. Hij vergist zich deerlijk. PS en PRL halen ook hun joker boven: het koekendozen royalisme. Bewonder Michel: ‘Om de harmonie in onze samenleving te bewaren en te versterken hebben we een gemeenschappelijke sokkel nodig, ons koningshuis. België mag geen lege schelp worden’. (GvA, 3 dec.) De Franstalige top vindt zelfs dat sommige bevoegdheden (milieu, werkgelegenheid) die aan de gewestgrenzen niet stoppen opnieuw naar het federale niveau moeten verschuiven.
VLAAMSE REACTIES In de Vlaamse kranten variëren de commentaren. Het Laatste Nieuws panikeert. ‘De VLD heeft België afgeschaft. De stemming is ronduit een blamage voor de VLD. De partijtop werd beschamend weggestemd. Men hoeft geen waarzegger te zijn om aan te voelen dat de VLD recht afstevent op een scheuring’. Van der Kelen verwijst naar de instroom van Spiritisten, maar vergeet te vermelden dat precies Borginon en Vankrunkelsven (onthouding) op de rem gingen staan. En dat Beysen allicht met een aparte lijst opkomt, heeft met dit debat weinig te maken.
FOTO VUM/PAUL BOLSIUS
Het Blok spreekt van een staaltje van schaamteloze hypocrisie. ‘Dat de VLD voor de verkiezingen gauw-gauw de goegemeente wil overtuigen van haar goede Vlaamse trouw, is even belachelijk als doorzichtig. Het is nu eenmaal onmogelijk gedurende drie jaar de prostituee uit te hangen in het Belgisch bordeel om zich dan aan de kiezer als Vlaamse maagd aan te bieden’.
SENATOR Q: 'WAT
IS NOG DE
BELGISCHE
TOEGEVOEGDE WAARDE?'
De Standaard, almaar meer een regimekrant, is evenmin enthousiast ‘VLD speelt met communautair vuur... ‘opnieuw worden communautaire demonen opgeroepen’. Daar druipt de diabolische sympathie zo van af. Hetzelfde verhaal bij De Morgen, die andere spreekbuis van het verleden. Gazet van Antwerpen houdt het bij ongeloof: ‘De VLD heeft zaterdag voor confederalisme gekozen. Maar ‘t was maar om te lachen. Ze menen het niet echt’. De Financieel Economische Tijd heeft begrip voor de ontwikkelingen: ‘Het coöperatieve federalisme dat paarsgroen zo graag ingang had doen vinden, is niet meer. De Vlaamse regeringspartijen zijn het beu geen coherent beleid te kunnen voeren. Federaal botsen ze dagelijks op Franstalige veto’s, in Vlaanderen op de grenzen van de eigen beperkte bevoegdheden.’ Het Belang van Limburg zit op dezelfde golflengte: ‘De sympathieke jongens en meisjes die een einde gingen maken aan het communautaire gekibbel, jagen elkaar tegenwoordig dagelijks de gordijnen in’ en wijst erop dat het toptrio van de VLD de controle over de partij kwijtraakte.
DE PARTIJEN De analyse bij de oppositiepartijen is vlug gemaakt. Wat te vlug misschien. ‘De VLD strooit de Vlamingen zand in de ogen’, aldus de N-VA. ‘De VLD verzamelt nu linksen, groenen en donkerblauwen, republikeinen en monarchisten, federalisten, unitaristen en confederalisten. Sommigen krijgen de
5
CONCLUSIE Een VLD-voorzitter en een ministerpresident met een Vlaams trommelke, en een premier die van pijkens gebaart, waar hebben we dat nog meegemaakt. Ook de CVP liet al horen welke kakofonie er met dergelijke orkestbezetting wordt gespeeld. Makkelijkst is de snelle afwijzing van de Vlaamse woordenkramerij van zowel VLD als CD&V. Een kritische houding is tot nader order meer dan gerechtvaardigd. Anderzijds zijn de feiten wat ze zijn. Er is een kentering op komst en de grote partijen moeten met de stroming mee. Het is dus de vraag of het niet onverstandig zou zijn in het heetst van de politieke strijd ook de Vlaamse vleugels van beide grote partijen hard aan te pakken. Het geschut richting VLD en CD&V kan best goed worden afgesteld. Dat is dan niet in de richting van de confederalisten, die daar maar nipt in de meerderheid zijn, maar van wel van de behoudsgezinde oude krachten. Bovendien wordt de Vlaamse staatsvorming nog het felst bekampt door SP-A en Agalev. Ten slotte telt vooral de positieve boodschap: het confederale model - men beseft het nog te weinig - is de enige weg naar een beter bestuur. Voor Vlamingen én voor Walen. De rest volgt vanzelf. JVdC
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2003
W ETSTRAAT
Jean Claude Van Cauwenbergh, minister-president Wallonië zegt in La Meuse (20 nov) hetzelfde. Ook hier dreigende taal: ‘Men zal ons dwingen de grenzen van de regio’s weer op tafel te leggen, les limites des régions, à Bruxelles ou dans les Fourons’. Volgens Van Cauwenbergh was Wallonië gedurende meer dan een eeuw de melkkoe voor Vlaanderen.
‘Cinema op Vlaams gebied’, oordeelt Yves Leterme (GvA, 30 nov.),
LAGROU
EN CO: POLITIEKE GUERRILLA TÉGEN VERZOENING
I K VRAAG INDERDAAD GEEN PARDON ! G ESCHIEDENIS
I
k vraag inderdaad geen pardon voor wat naar de wijze woorden van Eric Defoort “in de eerste helft van de vorige eeuw” gebeurde. Dat is mijn antwoord op het zoveelste pardon-betoog van de heren Corijn, Lagrou, Reynebeau en anderen in het boek Collaboratie in Vlaanderen - Vergeten en vergeven?, de gebundelde bijdragen van een tijdens een studiedag (Antwerpen, november 2001) gehouden politiek correct herdenkingsritueel voor de Zwarte Zondag van tien jaar vroeger. Een bijeenkomst waar het dossier “collaboratie en repressie” alleen maar de heel verre aanleiding was om tot het eigenlijke onderwerp te komen: het Vlaams Blok in het bijzonder, extreem-rechts in Vlaanderen vandaag.
EN VADERLANDSLIEVENDE OVERKANT HEEFT LAK AAN HET SOORT VLAAMS OPGEDRONGEN WELWILLENDHEID VAN HET “PARDON”.
Zoals die van onder meer Bruno De Wever over de andere wetenschappelijke aanpak van het oorlogsgebeuren in Nederland en bij ons of de samenvatting die Lieven Saerens brengt van zijn onthutsende studie over de geschiedenis van Antwerpen en zijn joodse bevolking.
Dezelfde “doctor in de geschiedenis” heeft het ook over ‘al die meisjesscharen, vendelzwaaiende knapen en hogeschoolstudenten die telkens weer voor de verkeerde zaak marcheerden: Leopold III, amnestie, de klerikale school of etnische zuivering in het Leuvense, Voeren of de Brusselse randgemeenten.’ Het zal je natuurlijk maar gebeuren om met de familienaam Lagrou door het leven te moeten gaan... Zijn collega Eric Coryn heeft het over de ‘verzelfstandiging van Vlaanderen (die) getekend is door het oorlogsverleden’. Deze “cultuurfilosoof” is van oordeel dat het oorlogsverleden ‘slechts een episode (is) in het verhaal van een brede stroming in Vlaanderen die vanuit het interbellum tot vandaag DOORBRAAK nr. 1 - januari 2003
Ik wil bovendien zelfs met die kennis van zaken het recht blijven hebben om te blijven zeggen dat ik een Vlaming ben, dat ik wil denken en zeggen wat ik meen te moeten zeggen en denken. De heren mogen weten dat ik hen een heel lange lijst van nog altijd niet opgeloste vragen “over de tijd van toen” kan bezorgen.
DE FRANSTALIGE
Let wel, het boek bevat gelukkig niet alleen pamfletten die helaas niet eens het peil halen van wat een goed pamflet kan zijn, er staan ook boeiende bijdragen in.
Men vraagt zich wel af of deze wetenschappers vooraf wisten wat de toon zou zijn van sommige andere bijdragen. Of ze weet hadden van een uitspraak zoals deze: ‘België is zonder twijfel het beste wat de regio’s (sic) die men vandaag de dag Vlaanderen pleegt te noemen ooit overkomen is.’
dus lezen wat wetenschappers voorleggen. Ik wil alleen niet opgelegd krijgen wat ik uit het verhaal moet besluiten. Ik wil alleen niet opgescheept worden met een schuldgevoelen voor iets waar ik niet bij betrokken was, mijn ouders evenmin.
De pardon-gedachte van de groep Voorwaarts was van bij het begin een pijnlijke operatie - de Franstalige en vaderlandslievende overkant heeft gewoon lak aan dit soort Vlaamse opgedrongen welwillendheid - de heer Lagrou en sommige van zijn metgezellen zorgden er nu voor dat dit discours vandaag een gemiste kans is.
voortleeft.’ Volgens deze wetenschapper was het voorstel-Suykerbuyk bedoeld ‘om de sporen van collaboratie uit te wissen en zo tegemoet te komen aan de amnestie-eis’.
GEMISTE KANS Tegen het blootleggen van wat voor, tijdens en na de oorlog binnen de Belgische grenzen gebeurde, heeft niemand bezwaar. Daarvoor rekent elke samenleving op wetenschappers die op zoek gaan naar de feiten die proberen verbanden aan te tonen tussen die feiten zodat de gemeenschap eindelijk kan weten wat er ooit gebeurde. Dus ook in een stad als Antwerpen en haar joodse inwoners. Dat sommigen vandaag die kennis nog altijd verwerpen, daar zal het puberale scheldproza van Lagrou en co. niets aan veranderen. Ik behoor tot dat almaar kleiner wordende clubje Vlamingen die het wél willen weten en
6
In dit boek laten Corijn, Lagrou en anderen immers weten dat zij helemaal niet aan verzoening denken. Het gaat hen integendeel om niets anders dan een met een wetenschappelijk sausje overgoten politieke guerrilla tegen alles en al wie hun anti-Vlaamse tien geboden niet zonder morren ondergaat. Helaas voor hen, dat zij Vlaanderen en hun ‘in Vlaanderen geboren zijn’ haten, dat is hun zaak. Niet de mijne. Zij hebben de sceptici wel overtuigd van hun Vlaams gelijk. Marc Platel
Eric Corijn ea., Collaboratie in Vlaanderen - Vergeten en Vergeven? 214 blz., Manteau, 17,95 euro.
IN AMERIKA
WORDT EEN BURGER BETER BEHANDELD
S TEMPLICHT,
BURGERPLICHT ?
Bij verkiezingen komt het soms op enkele stemmen aan. In november
Aangezien mijn echtgenote parlementslid is, is stemplicht voor mij een soort “huwelijksplicht.” U kunt dus raden op wie ik mijn stem uitbreng. Bij de parlementsverkiezingen van 13 juni 1999 moesten mijn vrouw, ikzelf en meer dan zevenhonderd buren onze stem uitbrengen in stembureau 79 in de Antwerpse Durletstraat. Antwerpen telde 369 stembureaus, maar uitgerekend in bureau 79 bleek op het einde van de dag de computer defect te zijn en het aantal uitgebrachte stemmen onleesbaar. Vandaar dat de kranten op 14 juni schreven: ‘Niet alle Antwerpse stemmen zijn geteld. De oorzaak is een technisch defect in stembureau 79 in de Durletstraat. De overige 368 bureaus vormen geen probleem: 98 percent van de stemmen zijn bekend.’ (DNG, 14 juni 1999)
PV VAN ONLEESBAARHEID Mijn vrouw had op dat ogenblik 14 394 voorkeurstemmen. Ik weet niet of zij op zichzelf had gestemd, noch hoe de buren stemden, maar ik weet wel dat ik op haar had gestemd, en zij dus minstens 14 395 stemmen behaalde. Zowel De Nieuwe Gazet (de Antwerpse editie van Het Laatste Nieuws) als Gazet van Antwerpen stelden op 14 juni expliciet: ‘De kans bestaat dat de kiezers opnieuw naar de stembus moeten. En dit omdat één computerschijf met een duizendtal stemmen uit het bureau Durletstraat in Antwerpen niet gelezen kan worden. August Kiebooms, voorzitter van het Antwerpse hoofdtelbureau, stelde een proces-verbaal van ‘onleesbaarheid’ op.’ (GVA, 14 juni 1999) De volgende dag, 15 juni, brachten de kranten echter het bericht dat men op het ministerie van Binnenlandse Zaken in Brussel gelukt was om de onleesbare
schijf te “kraken”. Tot mijn verbazing bleef het aantal voorkeurstemmen van mijn vrouw echter op 14 394 staan. Meer zelfs: toen de definitieve uitslag later officieel gepubliceerd werd, bleek er bij geen enkele kandidaat ook maar één stem verschil te bestaan tussen de voorkeurstemmen zoals die op 14 juni onvolledig door de kranten afgedrukt waren met slechts 98 % van de stemmen geteld, en de definitieve uitslag. In bureau 79 bracht bijgevolg blijkbaar niemand een voorkeurstem uit.
PV VAN MISVERSTAND? Ik heb daarom eind juni 1999 wat rondgebeld. Zo werd me op het ministerie verzekerd dat er met de computer van bureau 79 ‘nooit wat aan de hand was geweest’. Het was allemaal ‘een misverstand’ geweest. Ook het door Kiebooms opgestelde ‘proces-verbaal van onleesbaarheid’ berustte op een misverstand. Ik weet niet of dit nadien werd rechtgezet door middel van een ‘proces-verbaal van misverstand’. In elk geval werd 98 % in de Belgische rekenkunde plots 100 %. Even heb ik overwogen om een klacht in te dienen. Maar aangezien ik niet kon bewijzen dat ik op mijn vrouw had gestemd, heb ik dat maar gelaten. Niet zonder ironie merkte mijn vrouw op dat in Aalst, waar in 1999 nog op papier werd gestemd, een vrouw werd vervolgd omdat ze twee stemmen had vervalst, terwijl de overheid in Antwerpen meer dan zevenhonderd computerstemmen liet verdwijnen. In de Belgische rekenkunde is twee belangrijker dan zevenhonderd. Ik schrijf dit stukje vandaag omdat ik toevallig - een paar weken geleden ontdekte wat er destijds werkelijk met de stemmen van bureau 79 gebeurde. Ik ontmoette een man die betrokken was geweest bij de deliberaties over de
7
Daarom hadden de autoriteiten, naar ik vernam in overleg met alle politieke partijen (ook die van mijn vrouw, hoewel dat haar nooit werd verteld), besloten om de stemmen van bureau 79 te verdelen in verhouding met de overige 98 % der stemmen. En aangezien de uitslag dus toch niet zou veranderen, telde men ze gewoon niet mee. Wat men met het ‘proces-verbaal van onleesbaarheid’ heeft gedaan, weet ik niet. Misschien zal men vandaag beweren dat dit PV nooit bestaan heeft. Dat is dan het zoveelste Belgische mysterie. Intussen vraag ik me af wat er zal gebeuren als ooit een verkiezing komt waarin het op enkele stemmen aankomt. Stel dat een computer in een migrantenwijk in Borgerhout defect raakt en Abou Jahjah komt net 100 stemmen te kort voor een zetel. Zal men dan ook het gemiddelde nemen van de stemmen in heel Antwerpen?
RECHTEN EN PLICHTEN En nu bij de volgende verkiezingen het gewicht van de voorkeurstemmen groter is geworden, wat zal men nu doen wanneer een kandidaat een tiental stemmen te kort heeft om over een andere kandidaat te springen, maar de computerschijf van uitgerekend zijn eigen buurt blijkt onleesbaar? Ik vind in elk geval dat een overheid die zelf alle stemmen niet telt, het recht niet heeft om een burger strafbaar te stellen als hij niet gaat stemmen. Moest mijn vrouw niet op de lijst staan, dan bleef ik in juni thuis: uit protest omdat zij vorige keer minstens één stem te weinig kreeg, namelijk de mijne. Van mij mag u weten dat ik alleen maar ga stemmen uit “huwelijksplicht”, maar niet uit “burgerplicht”. Ik vervulde in 1999 immers mijn democratische plicht, maar de Belgische staat kwam de plicht niet na om mijn stem belangrijk te vinden. Sindsdien voel ik mij van mijn democratische plichten jegens de Belgische staat ontheven. In Amerika wordt een burger beter behandeld. Paul Belien
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2003
W ETSTRAAT
werd in Zwitserland een referendumvoorstel verworpen met een verschil van 0,2 %. Wellicht herinnert u zich ook de laatste Amerikaanse presidentsverkiezingen, waar dagenlang stemmen herteld werden? Daar werd toen in onze pers mee gespot. Bij ons is zoiets inderdaad onmogelijk. Want in België is de individuele burger strafbaar die zijn stemplicht niet vervult, maar niet de overheid die die stem nadien weggooit.
kapotte computerschijf. Die was inderdaad onleesbaar gebleven.
PS
opties voor ABX. Eén dag voor het nieu-
BEZET CRUCIALE POSTEN
we
DE TREIN IS ALTIJD EEN BEETJE LIJDEN
ABX-plan
bekend
zou
worden
gemaakt, kreeg Vinck vanwege het kabinet Verhofstadt te horen dat Schouppe moest verdwijnen, of de regering zou moeilijk beginnen doen over de voorgestelde redding van ABX. Weliswaar was
economische dossiers van de komende jaren. Daarmee vergeleken is de affaire Sabena klein bier. Wedden dat er over enkele jaren een onderzoekscommissie wordt opgericht om na te gaan hoe het allemaal zover is kunnen komen? Zoals altijd zal die commissie dan op de eerste plaats dienen om de politieke verantwoordelijkheden toe te dekken. Want nu Schouppe eenmaal weg is, kan men de schuld niet langer alleen in de schoenen schuiven van CD&V. En dat terwijl de politieke controledrang van paarsgroen nu al zwaar op de spoorwegen weegt.
de positie van Schouppe wankel door de betwistbare en voor een deel onverantwoorde
investeringspolitiek
die
de
NMBS bij ABX gevolgd had, maar liberalen en groenen wilden nu eenmaal het hoofd van de vroegere spoorbaas, en ze hebben dat uiteindelijk ook afgedwongen. Trouwens, als Vinck zelf uitdrukkelijk stelt dat de raad van bestuur (en niet hij) de beslissing genomen heeft, dan geeft hij impliciet wel toe dat er politiek
Medestanders hadden Karel Vinck ver-
is gemaneuvreerd. Want bij de voorstel-
wittigd toen hij bij het begin van de
ling van het directiecomité (zie hoger)
zomer de functie van gedelegeerd-
was een van de argumenten van de gede-
bestuurder van de spoorwegen aan-
legeerd-bestuurder ‘dat de politiek zich
vaardde: ‘Denk maar niet dat de politiek
afspeelde op het niveau van de raad van
of paars-groen u geschenken gaan
bestuur’, en niet van het directiecomité.
geven!’ Maar Vinck, die het eerlijk meende (en nog altijd meent) ging ervan
FOTO DOORBRAAK
W ETSTRAAT
Het NMBS-dossier wordt ongetwijfeld een van de zwaarste politieke en
uit dat zijn positie sterk genoeg was omdat hij gevraagd was om de taak op zich te nemen, en niet zelf had gesolliciteerd.
HOE VER KAN HIJ GAAN? Enkele weken geleden heeft Vinck echter duidelijk gemaakt dat hij niet van plan is om met zich te laten sollen. Alweer vanuit het kabinet Verhofstadt (scheiding der machten!) werd erop aangedrongen
Hij kan dreigen met zijn ultiem wapen
HOE
VER KAN
KAREL VINCK
de regeling voor vervroegd pensioen (op
GAAN?
‘als het u niet aanstaat, zoek dan maar
55) van machinisten en conducteurs
iemand anders; ik ga weg met opgehe-
blijft een chantagemiddel in de handen
ven hoofd’.
van de meest maffieuze partij van het land.
SPEELRUIMTE
van drie jaar te laten ingaan. De ministerraad legde zich daarbij neer.
Vinck heeft sinds zijn aantreden al meer
Dan was er de samenstelling van het direc-
dan genoeg bewijzen gekregen dat de
tiecomité. Volgens Vinck gebeurde die in
politieke partijen hun greep op de NMBS
alle onafhankelijkheid, en werd er alleen
niet willen lossen. Laten we ook niet ver-
voortgegaan op de bekwaamheid van de
geten dat de staat de enige aandeelhou-
kandidaten, en hun ervaring. Nochtans
der is van de NMBS. De vraag is dus eer-
kunnen daar grote vraagtekens bij wor-
der: hoeveel speelruimte krijgt Karel
den geplaatst: het directiecomité telt
Vinck en hoeveel zal hij er zelf weten af
maar liefst vier vertrouwelingen of appa-
te dwingen?
ratsjiks van ... de PS. Weliswaar kan Vinck hier zijn thesis nog staande hou-
“Men” heeft Vinck al enkele keren dui-
den, door te stellen dat hij oudgediende
delijk gemaakt tot waar hij kan gaan. Zo
(en CD&V-gelieerde) Antoine Martens
is er de kwestie van de dubbele handteke-
als directeur operaties tot de nummer
ning: bij belangrijke beslissingen moet
twee heeft benoemd, maar het vangnet
een andere NMBS-verantwoordelijke ook
vertoont nog andere gaten: de PS bezet
zijn handtekening plaatsen. De PS heeft
de cruciale posten Materieel, Treinen,
de volle buit binnengehaald: én de dub-
Patrimonium (Bourlard!) en Financiën.
bele handtekening, én de directeur die
Gelooft u dat dit toeval is?
Daarmee werd Vinck zwaar in de wind gezet, want niet alleen had hij eerder een tegengesteld advies gegeven, bovendien werd hij pas vier dagen nà de bewuste ministerraad op de hoogte gebracht van de beslissing. Het gevolg kennen we. Twee dagen blokletterden
verschillende
kranten:
‘Spoorbonden dwingen regering tot knieval.’ Juister ware geweest: ‘Vinck en de spoorbonden bundelden hun krachten. Regering tot terugtocht gedwongen.’ Karel Vinck heeft intussen uitstekend begrepen dat hij, om te kunnen herstructureren bij de NMBS, de steun van
ze zal moeten plaatsen, met name
de bonden nodig heeft. En als de rege-
Vincent Bourlard, wiens naam nauw ver-
En dan was er natuurlijk het ontslag van
bonden is met de zeer bedenkelijke
Etienne Schouppe bij transportfiliaal
financiële praktijken rond het HST-stati-
ABX. Niet gebeurd onder druk van de
on in Luik. De dubbele handtekening
politiek, zo houdt Vinck tot vandaag de
was al geregeld vóór Vinck aantrad. Naar
dag staande. Wat is er in werkelijkheid
eigen zeggen heeft hij enkele voor-
gebeurd?
waarden kunnen bedingen om het
NMBS-voorzitter
gebruik ervan te matigen, maar het is en
heeft zich gebogen over een aantal
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2003
niet meer automatisch voor een periode
ring te dom is om dat te begrijpen, en maatregelen neemt die de sociale onderhandelingen blokkeren, dan moet ze daar maar de gevolgen van ondervinden.
Een werkgroep (o.m. Vinck, Deneef,
8
Schouppe)
Iko
EXCLUSIEVE
ENQUÊTE
NOVEMBERWINNAARS
DOORBRAAK
DE PERSLIEVERDJES OP EEN RIJ Doorbraak stelt een diepgaand onderzoek voor naar de aanwezigheid De hoofdrol is vandaag weggelegd voor de beeldpers. Net daar komen paarsgroene politici uitgebreid en dominant aan bod, zoals bleek uit het antwoord van minister Van Mechelen op een vraag van Van Dijck (N-VA) (zie Doorbraak van december). De invloed van de schrijvende pers is kleiner, maar niet te verwaarlozen. Welke politici komen het meest aan bod in onze kranten? Doorbraak ging dat na voor vier bladen: De Standaard en De Morgen als kwaliteitskranten, Gazet van Antwerpen voor het populaire segment en het weekblad Knack.
WERKWIJZE Voor de genoemde bladen onderzochten we de frequentie waarmee politici in de kolommen verschijnen, via de professionele archiefaanbieder Mediargus. We deden dit voor de periode december 2001-november 2002 en voor de maand november 2002 en namen 41 politici op in onze lijst. Onderlinge verschillen, zoals de regionale katernen van Gazet van Antwerpen of het verschil tussen dag- en weekblad, werkten we weg door elk blad gelijk voor éénvierde te laten meetellen. We tellen het aantal keer dat een politicus genoemd wordt, niét of dat positief of negatief gebeurt. De tabel geeft de toptien per politicus. Als Verhofstadt tussen december 2001 en november 2002 87,4 per duizend haalt, komt hij voor in bijna 9 op honderd artikels waarin één van de “onderzochte” politici genoemd wordt. De preplaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 17 18 23
mier haalde in 2002 veruit het meeste vermeldingen, op ruime afstand gevolgd door Dewael. Met De Gucht en Verwilghen heeft de VLD nog twee mensen in de toptien. Stevaert en Vandenbroucke houden de SP.A-eer hoog, Anciaux die van Spirit en AelvoetVogels sluiten de toptien groen af. Michel is de enige Waalse politicus in de tabel. Anciaux en Aelvoet namen in de loop van het jaar ontslag en zakten daarna weg in de lijst. De Gucht is de enige niet-minister in die toptien. Uit deze toptien zouden we kunnen opmaken dat ons land geen oppositie telt. We moeten diep zakken om de eerste oppositiepoliticus terug te vinden. De Clerck (CD&V) eindigt op een zeer lage 17de plaats (op 41), met 24 per duizend vermeldingen. Dewinter wordt van de Vlaams Blokkers het meest genoemd, evenwel pas op de 23ste plaats en 18,3 per duizend. Bourgeois (N-VA) doet het iets beter (18de plaats, 22,4 per duizend), maar komt er ook bekaaid af. Samenvattend stellen we vast dat onze schrijvende pers heel erg gericht is op meerderheidspolitici in het algemeen en ministers en in het bijzonder (plaatsen 1 tot en met 16). Dat beleidsvoerders meer genoemd worden, is logisch (In een volgend nummer gaan we na hoe dat in de periode Dehaene was) Maar de verschillen zijn wel heel erg groot. VLD’ers eindigen erg hoog.
december 2001 - november 2002 Verhofstadt (VLD) Dewael (VLD) Stevaert (SP.A) De Gucht (VLD) Anciaux (Spirit) Michel (PRL/MR) Verwilghen (VLD) Vandenbroucke (SP.A) Aelvoet (Agalev) Vogels (Agalev) De Clerck (CD&V) Bourgeois (N-VA) Dewinter (Vl. Blok)
Andere november-stijgers waren Van Grembergen (Spirit, 9 plaatsen vooruit), De Croo (VLD,+7), Van Quickenborne (VLD) en Van Weert (Spirit,+6), Johan Van Hecke (VLD) en Janssens (SP.A, +5). Aelvoet (Agalev, -23 plaatsen) schoof het verste weg. Ook Michel (MR/-11) had een zwakke maand achter de rug. Andere zakkers: Onkelinx (PS, -7), Anciaux (Spirit, -5), Bourgeois (N-VA) en Vogels (Agalev, -5). In de volgende nummers gaan we dieper in op de detailresultaten, onder meer opgesplitst per krant en per partij. Uiteraard geven we dan ook het resultaat voor de maand december. De detailresultaten publiceren we binnenkort op internet.
ONDERZOEK NOG MEER IN DETAIL Om budgettaire redenen moeten we ons onderzoek beperken tot 4 bladen. We zouden het graag verruimen tot alle Vlaamse kranten, maar dat kost geld. We rekenen op onze lezers om ons in staat te stellen de enquête nog grondiger uit te voeren. Wie ons daarbij wil helpen kan een financieel steuntje in de rug geven op rekening 409-9591911-13 (vermelden: frequentie-enquête).
november 2000 per duizend 87,4 58,5 52,2 51,8 51,7 47,7 46,3 40,5 39,6 38,7 24,0 22,4 18,3
Verhofstadt (VLD) Jahjah (AEL) De Gucht (VLD) Dewael (VLD) Stevaert (SP.A) Van Grembergen (Spirit) Vandenbroucke (SP.A) Janssens (SP.A) Verwilghen (VLD) Anciaux (Spirit) 15e plaats 22e plaats 20e plaats
9
per duizend 91,2 75,1 68,9 58,5 46,3 42,8 42,2 42,1 39,7 39,3 29,8 15,8 19,6
winst/verlies plaats per duizend sq + 3,8 + 19 + 56,7 +1 + 17,1 -2 sq -2 - 5,9 +9 + 13,5 +1 - 1,7 +5 + 8,4 -2 - 6,6 -5 - 12,4 +2 + 5,8 -4 - 6,6 +3 + 1,3
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2003
W ETSTRAAT
van politici in de Vlaamse dag- en weekbladpers. We volgen de zaak maand na maand op.
Hoe lagen de verhoudingen in november? Verhofstadt bleef op één en kwam relatief nóg meer voor dan in 2002 al het geval was. Abou Jahjah (die we als politicus beschouwen) werd de winnaar van de maand, met een sprong van 21 naar 2. Echt verbazen doet dat niet, al valt het op dat hij voor zijn ‘gloriemaand’ november al meer aan bod kwam dan politici als De Croo, Leterme, Vanhecke, Brepoels of di Rupo. Van een gebrek aan persaandacht mag onze “aanwinst” uit Libanon zeker niet klagen.
VRIJE TRIBUNE
K
D E G ROTE O ORLOG IN DE V LAAMS BEWEGING
ONTWIKKELINGSSAMENWERKING
O PINIE
De vete tussen het IJzerbedevaartcomité en de Werkgroep Radicalisering IJzerbedevaart dreigt de Vlaamse Beweging mee te sleuren in een uitzichtloze en zelfvernietigende loopgravenoorlog. De potentie van wat in de loop der tijden Vlaamse beweging is gaan heten wordt gefnuikt door de kruideniersgeest van de spraakmakers ervan. Een levenskrachtige beweging staat in de wereld. Wat het volk beroert zijn thema’s als migratie, armoede, geweld, zelfbeschikking, milieu, eigenheid, onderdrukking, oorlog, ontwikkeling... Als de Nederlandse beweging met haar busje de boot niet wil missen, zal zij moeten voorkomen verder van de weg af te raken. De hedendaagse Nederlandse beweging vindt haar wortels in het bewustzijn dat de taal van het volk het middel bij uitstek is voor de emancipatie van dat volk. De groeiende centrale macht van de EU enerzijds en de invloed van de kapitalistische globalisering anderzijds, met de VS als dominante macht, bedreigen onze zelfstandigheid vandaag meer dan België. Bovendien gaat het fameuze identiteitsdebat serieus de verkeerde kant op. Het verhaal van de Belgische Nederlandstalige intellectuelen wordt me dunkt nogal snel en volledig verworpen. Daartegenover plaatsen Vlaamse intellectuelen een verhaal die een nieuwe staatsnationale identiteit verdedigt. Kortom, het blijft een Belgisch onderonsje, want het overstijgt sowieso niet de grenzen van ons geliefde vaderland. Doen alsof de Vlaamse natie in de knop reeds bestond vóór de 19de eeuw, is even belachelijk als het ontkennen van een zeker Vlaams gevoel, wat dat ook moge inhouden. Een misleidende volksnationale retoriek dient slechts de ambities van een zoveelste zelfverklaarde elite. Een verkrampte staatsnationale reactie is niet het gepaste antwoord op de weg-metons-intellectuelen. De relatie met het land, met onze omgeving, wordt weerspiegeld in onze cultuur. Eerbied voor die natuur houdt DOORBRAAK nr. 1 - januari 2003
O R T
terzelfdertijd vrije ontwikkeling in, wars van kunstmatige constructies. Wij, die staatsnationale regimes verwerpen omdat zij geen ruimte bieden aan volkeren, gaan ons nu toch niet opsluiten achter door bezitterige heersers opgetrokken traliewerk? De talrijke economische, sociale en ecologische thema’s spit de Nederlandse gemeenschap best samen uit. Regionale verschillen zijn de rijkdom van een nationale cultuur, maar laten wij a.u.b. niet in de val lopen van de verdeel-enheers-politiek van de machtigen. Een exclusieve verheerlijking van de Vlaamse Staat neemt geen profetische maar apocalyptische vormen aan. Het Heilige Vlaamse Huisje wordt onze gevangenis nog voor het er goed en wel staat. Staan wij niet voor een wereldbeschouwing waar er ruimte is voor zowel kleinere als grotere identiteiten? Het zelfbeschikkingsrecht van deelnemers (individueel en collectief) aan gelijk welk verband moet worden geëerbiedigd. Een gezond evenwicht tussen de enkeling en de gemeenschap, tussen mensen onderling is een na te streven ideaal. Machtsmisbruik en willekeur moeten worden voorkomen. Vrouwenemancipatie, arbeidersemancipatie, vredesactie, milieuactie... zijn ons niet vreemd. Door aan te sluiten bij de internationale emancipatiebeweging rekenen wij af met de vooringenomenheid en zelfgenoegzaamheid van de in hun stellingen teruggetrokken extremen (meervoud!). Het Zelfbestuur - Nooit meer oorlog - Godsvrede verdient ruimere interpretatie. Hoe veelvormiger de uitingen van het nationalisme, hoe breder de basis van de Nederlandse beweging. Hoe dieper het identiteitsbesef is geworteld in het volk, hoe sterker de onafhankelijkheidswil van dat volk. William Vandezande
10
Het Lambermontakkoord was voor de Vlamingen in geen geval een succesverhaal. De VU werd over de streep getrokken met onder meer de splitsing van ontwikkelingssamenwerking (een vraag de PS nota bene). Tegen 31 december moet een “werkgroep” klaar zijn met het uitklaren van wat terzake de Vlaamse bevoegdheid en het Vlaams budget wordt. Agalev-man Eddy Boutmans, federaal staatssecretaris en Isabelle Durant (Ecolo) hebben liever dat aan hun potje niet wordt geroerd. Vlaams minister voor ontwikkelingssamenwerking Mieke Vogels is tot medio januari ‘niet meer beschikbaar’ voor dit dossier.
INBURGERING Vlaams Minister van Arbeid Renaat Landuyt (SP.A) wil met zijn inwerkingstrajecten werklozen die geen cursus Nederlands willen volgen hun dopgeld afnemen. Olivier Maingain (FDF) en Laurette Onkelinx (PS), federaal minister van Werkgelegenheid, zijn tegen. ‘De RVA beslist wie als werkloze wordt geschorst. En geschorst worden: mensen die geen beroepsopleiding willen volgen. Een taal leren is geen beroepsopleiding, want de cursus is daarvoor te algemeen’ (GVA 6/12/02) Hiermee biedt Onkelinx een paraplu aan aan taallesweigeraars, al weet ze dat een meerderheid in Vlaanderen duidelijk voorstander is van sanctionering naast inburgeringsinitiatieven. Volgens Landuyt wordt de afwijzende houding van zijn federale collega Onkelinx deels ingegeven door de spanningen tussen Vlaanderen en het federale vlak over andere werkgelegenheidsmaatregelen. Ook de discussie over bijvoorbeeld het al of niet afsluiten van CAO’s op Vlaams niveau suddert op de achtergrond nog mee. Patrick Dewael (VLD) ziet in het relletje de kans om zijn communautaire eisen nog eens kracht bij te zetten. ‘Werkgelegenheid als bevoegdheid voor de deelstaten wordt een van de onderwerpen voor een volgende stap in de staatshervorming’, voorspelt hij. ‘De houding van Onkelinx zal onze appetijt om die discussie aan te gaan enkel vergroten.’ (DM, 7 dec) vervolg blz. 14
BRUSSEL
EN RAND
DIGITAAL ZIEKENHUIS
Zijn pleidooi is verdienstelijk, omdat het binnen de bestaande context kan worden gerealiseerd. Maar ook onvoldoende, omdat wordt voorbijgegaan aan de kern van het probleem: de overgrote meerderheid van het geneeskundig personeel in de “tweetalige” Brusselse ziekenhuizen spreekt of bedrijpt geen woord Nederlands. Onaanvaardbaar, omdat die instellingen financieel enkel overleven met Vlaams belastinggeld. Decennialange ervaring leert dat een correcte tweetalige dienstverlening in de Brusselse ziekenhuizen onmogelijk is. Daarom blijft het absoluut noodzakelijk om eigen Vlaamse ziekenhuizen te bouwen in de hoofdstad. Alleen daar zo bewijst het AZ in Jette - komen beide taalgroepen tot hun recht. Het moet ook niet gaan om nieuwe ziekenhuizen. Het volstaat om enkele “tweetalige” ziekenhuizen, waarvan de meeste op de rand van een faillissement staan, over te nemen. Eigen Vlaamse ziekenhuizen bieden ook perspectief op een gemakkelijkere aanwerving van Nederlandstalig personeel. Kandidaten moeten niet langer een Nederlands-onvriendelijk klimaat vrezen. Bovendien kan de Vlaamse overheid er een afwijkende loonpolitiek voeren op maat van de hoofdstad. (DV)
PETITIE Informatie over de Petitie voor Brusselse Ziekenhuizen (zie vorig nr. Doorbraak): webstek www.vvb.org of 0474 79 29 30. Formulieren opsturen naar David Vits, Frankenstraat 57, 1040 Brussel
TOM LANOYE WERD KWAAD M
ag het verbazen dat partijen in deze tijden van politieke infantilisering voor stemplicht op 16 jaar pleiten? Ik roei weer tegen de stroom in en wil die optrekken tot 40 jaar. Ook belachelijk, akkoord, maar sedert enkele maanden zit ik zelf boven die grens en dus mag daar wel een bijzonder privilege aan worden verbonden. Ruim de helft van die 40 jaren Beweeg ik Vlaams. Ooit hand-in-hand met vader naar betogingen, nu hand-in-hand met zoon naar betogingen. Geloof het of niet, maar langdurig Vlaams Bewegen heeft zo zijn voordelen. Op 29 november heropende De Boekuil na maandenlange verbouwingen. Die zit in een keten van twee winkels en is alleen al daarom sympathiek. Iedereen was uitgenodigd, ik dus ook. Jan Leyers zou komen “signeren”. Tom Lanoye ook. Die naam stond daags voordien onder een stuk in De Standaard getiteld: ‘De jacht op Abou Jahjah is open’. De jacht op Lanoye dan ook. Dus ik naar de plechtige heropening. Ik wachtte het ogenblik af waarop Lanoye even handtekeningenjagervrij zou zijn. Zolang kuierde ik door de hernieuwde zaak en stelde vast dat Lanoye is overgestapt van de kartonnen dozenhandel naar de blikken dozenbusiness. De betere blikken dozen wel te verstaan. Als ik het allemaal goed heb begrepen, kost zijn nieuwste trilogie 20 euro per stuk. Wie de drie volumes samen koopt, verpakt in een blikken doos met foto van Lanoye poserend als Boudewijnmet-de-pet, telt zowat 100 euro neer. De koekendoos zonder koeken kost dus 40 euro? Is zo’n laagbijdegrondse kapitalistische afzettruc wel consequent met Lanoye’s progressieve imago? Neen, maar Lanoye’s inconsequentie is consequent, want zijn stuk over Jahjah was het ook in hoge mate (inconsequent, bedoel ik). Toen de stroom blikken dozenkopers even was opgedroogd, sprak ik onze Prins der Vlaamse Letteren aan. ‘Was wel een dieptepunt hé, gisteren in De Standaard, mijnheer Lanoye’. ‘Hoe bedoelt u’, klonk het verbaasd. ‘Uw tekst krioelde van de inconsequenties*.’ Ik kan wegens plaatsgebrek
11
het daaropvolgende gesprek niet helemaal weergeven, maar Lanoye bezondigde zich tijdens de slechts enkele minuten durende gedachtewisseling onder meer aan volgende fouten: naast de kwestie antwoorden (hij bracht aan wat in zijn tekst wel correct was, ten onrechte denkend dat bewezen wordt dat een tekst foutloos is, als er juiste dingen in staan); op de man spelen (‘Wie bent u?’ - ‘Peter De Roover’ - ‘Dé Peter De Roover? Dan begrijp ik het al beter.’ ‘Hoe bedoelt u, mijnheer Lanoye?’ “...”); kwaad worden (met stemverheffing: ‘Hang nog wat het slachtoffer uit’, nadat hij er zich seconden eerder over had beklaagd dat hij zo hard werd aangepakt voor die tekst). Waarom verliest Lanoye, een verstandig man, de trappers wanneer hij - beleefd - kritisch wordt aangesproken tijdens een handtekeningensessie? Wellicht omdat Lanoye zich meestal omringd weet door beate aanbidders, die geen kritische opmerkingen maken. En zo kom ik terug op mijn beginparagraaf. Ik ben blij Vlaamse Beweger te zijn, want zo leer je omgaan met harde, ongenadige en zelfs onrechtvaardige kritiek. Als persoonlijkheidstrainig kan het tellen, enkele jaren Vlaams Bewegen. Lanoye zou er goed aan doen Vlaamse Beweger te worden. Dé Peter De Roover
* Zie mijn lezersbrief in De Standaard van 5 december 2002
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2003
O PINIE
Op een symposium over gezondheidszorg in Brussel pleitte dokter Jan Peers voor een “virtueel ziekenhuis”. Dat is een centrale databank met alle nuttige gegevens over Nederlandstalige specialisten en zorgverleners. Zo kunnen huisartsen hun Nederlandstalige patiënten voor nazorg met zekerheid doorverwijzen naar medische dienstverlening in hun eigen taal. Vandaag is dat niet het geval omdat artsen en specialisten naast elkaar werken.
V RIJ - SPRAAK
VLAANDEREN
VERLIEST STRAKS OOK ZIJN HARTLAND
U ITBREIDING EU VERGROOT BEDREIGING E URO -B RUSSEL
Dan zou Euro-Brussel geheel Vlaanderen opslorpen. Tenzij de Vlamingen zich daartegen verzetten. In dat geval ontstaat er een enorm Europees probleem.
VERHUIZING E URO -B RUSSEL
In Vlaanderen wordt Euro-Brussel nogal eens beschouwd als (zeer) ver van het eigen bed gelegen. Ten onrechte, want zonder deze Europese moloch zou Brussel - zoals normaal is voor een hoofdstad - ongetwijfeld de gewijzigde verhoudingen in het land hebben weerspiegeld. Dat wil zeggen: geleidelijk aan Vlaamser geworden zijn. Dergelijke ontwikkeling was trouwens begonnen op het einde van de jaren 1960; de opkomst van het FDF was daar een (paniek)reactie op.
De vestiging in Brussel van de voornaamste instellingen van de EU en van tal van andere daarmee verbonden internationale instellingen heeft die ontwikkeling volledig omgebogen. De agglomeratie is nu zodanig verfranst dat geen 10% van de bevolking nog Nederlands spreekt (Doorbraak, september 2002). De redenen hiervoor zijn complex: de afbraak van dichtbevolkte wijken om plaats te maken voor EU-kantoren, en de duizelingwekkende prijsstijgingen op de woningmarkt (gevolg van de inwijking van duizenden “Eurocraten”) brachten een grootscheepse volksverhuizing op gang, waarbij de autochtone Brusselse bevolking verjaagd werd en vervangen door een massale toevloed van “migranten”, aangetrokken door de ‘lichtjes van de hoofdstad van Europa’.
CIJFERS Kamerlid Bart Laeremans (Vlaams Blok) becijferde dat niet-Belgen en “nieuwe” Belgen samen nu 45,2 % van de Brusselse bevolking vormen; over vier jaar zijn zij een meerderheid die in overweldigende mate Frans spreekt. 98,5% van de “snel-Belg-wet”-migranten kozen immers een Franstalige identiteitskaart. Brussel is de enige hoofdstad ter wereld waarvan de inwoners een andere taal spreken dan de meerderheid van dat land. Begrijpelijk is dan ook dat België in de wereld steeds meer overkomt als een Franstalig land. Maar Euro-Brussel bedreigt ook de territoriale integriteit van Vlaanderen. Behalve wanneer het gaat om losse federaties (cf. Bern in Zwitserland) ver-
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2003
tonen hoofdsteden de tendens om demografisch uit te groeien in functie van de bevolking van het land. De EU telt nu ca. 350 miljoen inwoners. Al op het einde van de jaren 1980 toen we nog maar met 12 lidstaten waren, berekenden internationale immobiliënmakelaars dat de hoofdstad van een Verenigd Europa zou uitgroeien tot een reuzenagglomeratie van de grootte van Tokyo (9 miljoen inwoners voor een Japanse bevolking van 127 miljoen), die ver buiten haar wettelijke grenzen zou uitlopen. Maar zelfs met “slechts” drie tot vijf miljoen inwoners zoals in Parijs of Londen, zal de agglomeratie zich noodzakelijkerwijze uitbreiden. “Greater London” en “le Grand-Paris” bestrijken ongeveer dezelfde oppervlakte als de vroegere provincie Brabant. Vlaanderen zou dan zijn hartland kwijt zijn. Tot dusver bleef die ontwikkeling beperkt, omdat de EU vooralsnog een samenwerkingsverband is, waarvan de leden soeverein blijven. Maar dat kan veranderen als de EU onder druk van Verhofstadt, Dehaene (vice-voorzitter van de Europese Conventie) en andere “EU-federalisten”, uitgroeit tot een heuse (bonds)staat. Voorwendsel is dat de uitbreiding naar het Oosten niet kan verwerkt worden zonder “verdieping” (lees: verstaatsing) van de instellingen. Mogelijk tegen 2004 krijgt de EU er immers tien nieuwe lidstaten bij met een totale bevolking van 75,5 miljoen. Als nadien ook nog Bulgarije en Roemenië (samen 32 miljoen inw.) aansluiten en nog later Turkije (67 miljoen), dan wordt de EU de derde meest bevolkte staat ter wereld, na China en Indië.
12
Voor de Vlamingen zijn er maar drie aanvaardbare alternatieven: • Ofwel wordt Vlaanderen onafhankelijk zónder Brussel, en dan is het twijfelachtig of de Europese instellingen in Brussel kunnen blijven. Maar zo ja, zal Euro-Brussel het Vlaamse grondgebied blijven bedreigen. • Ofwel wordt de EU een losse confederatie, een veredelde vrijhandelszone als het ware, zoals de Britten en andere “eurosceptici” zouden wensen. • Ofwel zoekt Euro-Brussel een meer aangepaste vestigingsplaats op. Dit derde alternatief werd aangereikt door de “Frankfurter Allgemeine Zeitung” (5 november) naar aanleiding van een artikel over de malafide perikelen rond het Europees stergebouw Berlaymont. Ook die krant gaat er van uit dat in het uitgebreide Europa Brussel veel te klein is om de verwachte nieuwe bevolkingstoeloop op te slorpen, en bovendien veel te excentrisch ligt. Meer concreet suggereert de Duitse kwaliteitskrant de verhuizing van de Europese instellingen naar Centraal-Europa, zegge tussen Wenen en Bratislava, waar ruimte zat is om een volledig nieuwe Europese hoofdstad te bouwen. Het toeval wil dat wij in 1989 betrokken waren bij de oprichting van een “Comité Stop Euro-Brussel” dat eveneens pleitte voor de verhuizing van de Europese instellingen naar .....Wenen. De idee kan fantastisch klinken maar in het recente verleden hebben talrijke landen van hoofdstad gewisseld of zelfs een gloednieuwe hoofdstad uit de grond gestampt. Dit was gewoonlijk het geval wanneer een grote federatie ontstond (Canberra, New- Delhi, en recent nog (1960), Brasilia). Misschien wordt het tijd dat comité nieuw leven in te blazen? André Monteyne
van een flinke brok onverwerkt verleden.
BOEKEN
HERINNERINGEN In dit boek haalt Jan Debrouwere een aantal belevenissen (‘Stipmomenten’) op uit zijn leven. De gewezen partijsecretaris van de Belgische Communistische Partij heeft alleszins een en ander meegemaakt in zijn leven.
De lectuur van het boek wordt geremd door tal van drukfouten en slordigheden. PJV
JAN DEBROUWERE, STIPMOMENTEN: EEN RELAAS.
ACCO, 225
BLZ.,
€ 19,58, ISBN 90 3344 946 3
Interessant is ook de beschrijving van zijn oorlogsjaren die hij voor een deel in Antwerpen beleefde. Haarscherp geeft hij ons een beeld van het zogenaamde ‘zazouïsme’, een soort van jongerensubcultuur tijdens de Duitse bezettingsjaren. De zazou’s waren veelal kinderen van rijke ouders die opvielen door hun aparte wijze van uitgaan en kledij. Door de pers uit die dagen werden ze als ‘decadent straatvuil’ omschreven. In het tweede deel van zijn autobiografie beschrijft hij volop zijn engagement in de KP. Als vrijgestelde woonde hij enkele jaren in de DDR en beleefde er de bouw van de Berlijnse muur van de andere kant. Uiteraard verdedigde hij de bouw ervan. Als reporter en als geloofsgenoot ontmoette hij dictators als Honecker, Gierik en Ceausescu. Van een onvooringenomen getuigenis kan uiteraard zeker geen sprake zijn. Niettemin is dit deel leerrijk omdat het een zicht geeft op de toen heersende mentaliteit en levensstijl. Thans zijn deze herinneringen een bijdrage tot een voltooid verleden tijd maar maken ze nog deel uit
Dat er in Nederland een groter opinievrij klimaat is, kan vreemd klinken, maar is wel zo. Een weinig politiek correcte Bart Croughs - die midden de jaren 1990 bekend werd met In de naam van de vrouw, de homo en de allochtoon - spaart wekelijks god noch gebod in HP De Tijd. In NRC Handelsblad mag conférencier Youp van ‘t Hek wild om zich heen schoppen. Filmmaker Theo van Gogh schrijft niet alleen een eigen website vol, maar kan zijn vrijdenkersgal kwijt in Trouw. En ook FEM - de Nederlandse tegenhanger van onze Trends - heeft zijn recalcitrante Paul Frentrop. In het Algemeen Dagblad kan Marcel Roele - door vader Tobback ooit uitgeroepen tot ‘biofascist’ - zijn ding doen. En bij leven en welzijn, en voor hij in de actieve politiek stapte, kon Pim Fortuyn zijn banbliksems over paars en de Linkse Kerk kwijt in Elsevier. Onlangs verschenen de gebundelde columns van Paul Frentrop. Zeggen wat velen denken, en - vooral - man en paard noemen in naar cursiefjes neigende columns die niemand sparen. Waarom hij wél een moreel oordeel wil vellen over de islam, waarom de Nederlanders een onderdanig volkje zijn, wat een ‘troetelturk’ en ‘jodenlawaai’ zijn, waarom we terug naar een cijnskiesstelsel moeten, waarom Nederland buiten de landsgrenzen intellectueel niet meetelt... u leest het allemaal in de zeer prikkelende stukjes van Vrouwenlogica. Een aanrader voor de onafhankelijke geest! KDr.
PAUL FRENTROP, VROUWENLOGICA ANDERE
GUST DE MEYER
EN
WIM SCHAMP, POLITIEK NIET CORRECT, COVER BOOKS, 192
BLZ,
€ 17,50,
ISBN 90 806884 2 8
Politieke correctheid wordt ons volgens Schamp en De Meyer ingelepeld, door leraars, oudercomités, Wereldwinkels, pastoors, de mei-achtenzestigers, Gaia en Greenpeace, antiglobalisten, feministen, antiracisten... Je vindt ze in het debat (?) over verkeer, cultuur, kunst, sport, gezondheid, dierenwelzijn, milieu, onveiligheidsgevoel, godsdienst, de positie van de vrouw... De auteurs steken ook de draak met het verwijderen van de Vlaamse leeuw op een “multicultureel” vredesconcert in Diksmuide 2002. ‘Men zou kunnen verwachten dat daar andere vlaggen opduiken, getolereerd worden ook, maar dat de leeuwenvlag toch nog mee het multiculturele kleurenpallet mag sieren’. Voor de postmodernistische auteurs kan ‘enkel politiek niet correct een tegengewicht opwerpen tegen het Vlaams Blok’, dat zich graag koestert in het cordon. Het is niet het enige standpunt dat nogal slordig is uitgewerkt. In de bloemlezing van Schamp en De Meyer zit weinig structuur. Het ene fragment is dan ook al interessanter en overtuigender dan het andere.
GEDACHTEN.
BLZ.,
Halfweg het boek doen de auteurs een poging om de term wat te duiden. Maar hun verwijzing naar de figuur van Pim Fortuyn, die in zijn blitzcarrière dé metafoor werd van het niét politiek correcte denken, volstaat.
EN
“RECHTSE”
BERT BAKKER, 222
‘Laat andermans denken niet in de plaats treden van uw eigen denken, ook al denkt u dat de meerderheid anders denkt dan u’. Deze opener gebruiken Gust De Meyer en Wim Schamp om de titel van hun boek Politiek niet correct in drie lijnen toe te lichten. Maar een definitie van dat begrip “politiek correct” geven ze niet.
€ 17,50,
ISBN 90 351 2465 0
JVdC
13
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2003
B OEKEN
RECHTSE GEDACHTEN In een eerste deel, dat handelt over de periode 1930-’50, beschrijft de auteur zijn jeugd- en wordingsjaren. Als opgroeiende jongen en tiener in de steenbakkerijgemeente Niel ondervond hij wat ‘Arm Vlaanderen’ inhield. Herhaalde malen werd de jonge Debrouwere geconfronteerd met de harde dagelijkse realiteit. Het waren economische crisisjaren waarin de sociale voorzieningen nog in de kinderschoenen stonden.
EEN ALARMKREET?
HET
jeugdstrafrecht invoeren blijkt onmogelijk wegens verdeeldheid tussen noord en zuid (meer info: www.vjv.be)
LEVEN ZOALS HET IS!
K ORT
Op dinsdagavond 3 december 2002 heb ik toch nog maar eens gekeken naar een aflevering van Het leven zoals het is: Politie. Een documentaire, met het Antwerpse politiekorps in een glansrol. Niet dat ik het programma ernstig neem. Welneen. Integendeel. Ik kijk eigenlijk meer voor de humor. Het programma kan trouwens, wat het humorgehalte betreft, gerust wedijveren met De Leukste Eeuw. Hoe dat komt? Heel eenvoudig. Omdat het volstrekt onmogelijk is dat iemand onder het alziend oog van de camera nog normaal kan functioneren. Een gewone mens niet en een politieman/vrouw ook niet. Zeker als het - met het zwaard van Leman boven uw hoofd - om confrontaties met allochtonen gaat. Ge zoudt voor minder van uw melk gaan. Gevolg: alle betrokkenen doen zodanig hun best om gewoon te doen, dat het geheel overkomt als een toen nog door Bert Anciaux zwaar gesubsidieerd, maar slecht straattoneel. En precies daarom is ook de titel van het programma één grote leugen. Want dit is niet het leven zoals het is. Zeker niet van de kant van de politie. Dit is het leven zoals het door de VRT werd “geregisseerd”. Anders gezegd: pure fictie, maar wel leerrijk! Akkoord, de vertreksituaties zullen wel echt zijn. Maar de manier waarop de Antwerpse Lamine-boys daarmee omgaan is bijwijlen hallucinant. Maar het venijn zat toch ook nu weer in de staart. En wel in het optreden van de onthaaldame van een vluchthuis voor vrouwen. Toen de politie daar een zwaar mishandelde vrouw kwam afleveren had zij eigenlijk geen aandacht voor het slachtoffer, maar begon zij prompt te leuteren over het intake-gesprek dat ze eerst moesten hebben. Het arme schaap reageerde niet. Nogal logisch. Een intake-gesprek! Wie verstaat dat? En als ze het al begrepen mocht hebben, zal het haar op dat op dat moment wel meer dan worst geweest zijn. Zij was op zoek naar een bed en niet naar een intake-gesprek.Toch godgeklaagd! In plaats van aan zo’n vluchtende vrouw gewoon te zeggen: kom maar mee meiske, we gaan een taske koffie drinken en ‘n beetje klappen. Maar neen. Dat zou echt té gemakkelijk zijn. Vandaar. Misschien toch maar de titel van het programma aanpassen. Hoe het leven zou kunnen zijn, bijvoorbeeld... Kamikaze
K
O R T
LEZEN EN VERSPREIDEN AK-VSZ lanceert een handige, vlot leesbare brochure (Wie zal dat betalen? Wie heeft zoveel geld?, 11 blz). Zie: webstek VVB www.vvb.org. Voor 5 euro, te storten op rekeningnummer 436-6268041-57, stuurt AK-VSZ u het uitgebreid wetenschappelijk dossier toe (info: tel 015 28 90 92, fax 015 20 96 66 of akvsz@vnz.be). Meer info over de KBC-studie via de webstek van KCB: www.kbcam.be/fs_index.asp (doorklikken naar publicaties, financieel-economische publicaties, archief, nr 10 van 17/11/2000, 13 blz)
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2003
JUSTITIE De splitsing (defederalisering) van justitie is niet ondenkbaar meer, zo bleek op de vijfde Staatsrechtconferentie van de Vlaamse Juristen (VJV). Ze is technisch mogelijk, staat in het programma van VLD en CD&V en de twee nationalistische partijen. Diverse specialisten (Karel Rimanque, Boudewijn Bouckaert, Matthias Storme, Paul Van Orshoven) verwezen naar andere federale staten, naar de verschillende rechtscultuur tussen Vlaanderen en Wallonië, naar het stroef werken van de Belgische justitie waar het toch zo moeilijk of onmogelijk blijkt om voor een hervorming in beide landsdelen steun te vinden. Ook
14
POLITIEHERVORMING Volgens Paul Tant (PM211102) ontvangt Wallonië per inwoner een kwart meer voor de politiehervorming.
Frank per Vlaanderen
1620 fr/inwoner
Wallonië
2133 fr/inwoner
Brussel
3146 fr/inwoner
Brussel heeft een centrumfunctie, maar voor de zoveelste transfer naar Wallonië is geen reden te bedenken. Verhofstadt en Duquesne verwezen naar de grotere bevolkingsspreiding, maar dat is geen aanvaardbare reden. Op elk niveau immers krijgen de Waalse gemeenten meer. Een vergelijking tussen politiezones in grootsteden, kleinere steden of landelijke zones is leerrijk:
Vergelijking grootsteden (a), kleine steden (b), landelijke politiezones (c ) Wallonië Luik
Vlaanderen 3640
Antwerpen
2669
Charleroi
2730
Gent
2553
Mons
2522
Mechelen
1884
La Louvière
1964
Kortrijk
1694
Zone Manhay
3184
Zone Waregem
1184
KYOTOBELEID Vlaamse bedrijven behoren tot de meest energie-efficiënte van de wereld. Maar bedrijven als BASF Antwerpen stellen zware investeringen uit omwille van het Belgische Kyotobeleid (beperking broeikaseffect). Een Europese richtlijn, volmondig gesteund door federaal staatssecretaris Olivier Deleuze (Ecolo) dreigt hier de chemische industrie, niet toevallig een vooral Vlaamse nijverheid, de das om te doen. Bedrijven die in het verleden grote energiebesparingsinvesteringen deden (vooral Vlaamse...) zouden van bijkomende inspanningen mogen worden gespaard, maar dat ziet Deleuze niet zitten.