België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
ISSN 0012-5474
Vlaanderen staat in Europa
4
Maandblad april 2003 Afgiftekantoor Antwerpen X Passendalestraat 1a 2600 Berchem
E EN
BEGRAVEN DROOM
Paars-groen zou eindigen in bont en blauw. Een mooie voorspelling van Louis Tobback, een briljante politicus die niet zelden gelijk krijgt. De paars-groene partijen hebben mekaar niet neergemept, maar ze hebben zichzelf verlamd. Grote media zullen er misschien nog uitvoerige en geleerde analyses van maken, maar wie niet bedwelmd werd door de liefdeslyriek van een verpaarste pers had aan een beetje gezond boerenverstand genoeg om zo stilaan lichtjes depressief te worden. In de wetenschap dat de ploeg van Guy het niet heeft. En het eigenlijk ook nooit had. Economisch België straalt kilte uit. Verhofstadt mag dan al uitpakken met een cijferbombardement over een begroting die zo ongeveer in evenwicht is, de overheidsschuld bleef zielig hoog, de werkloosheid (vooral in Brussel en Wallonië) meer dan een bananenschil. En de actieve welvaartstaat is een begraven droom. Veel blauwen zien na de economische prestaties rood van ergernis of groen van schaamte... Aan de bestuurlijke inrichting van het land, de ambtenarij, het verkeer, de mobiliteit, de werking van politie en justitie hangen voorlopig geen dikke trofeeën. Demografisch ziet het er niet goed uit, maar geen paarsgroene durver die zegt wat moet worden gezegd: Vlaanderen wordt een bejaardenreservaat en op de veroudering moet een gepast antwoord worden gevonden. Onze buitenlandse politiek was een wonderlijke opeenstapeling van mislukte interventies, van Oostenrijk tot Iran. Inzake diplomatie liggen we aan de leiband van de Oude Franse Glorie. In Europa krijgt Malta zijn plaats, maar Vlaanderen niet. Met Bologna wordt het Nederlands een werkmanstaal.
De thema’s van het verwenste Blok werden koppig genegeerd. Vragen stellen stond hier niét vrij, zo oordeelde een gedachtenpolitie. Was en is criminaliteit hier dan geen crimineel probleem? Zijn de Vlamingen egoïsten als ze de instroom van vreemde medemensen stilaan welletjes vinden? Ook “Vlaams” paars-groen, overigens prominent aanwezig op de Kamerlijsten, sloeg er bij momenten niet naast. Vanderpoorten deed haar best om het onderwijs om zeep te helpen, Vogels om onze jonge mensen te bevrijden met boemboem en hasj. Anciaux toonde ons de onderkant van een tranendal. En hoe lang is het nog wachten vooraleer ook Stevaert stilaan sterft in zijn goedkope stunts. Het bestuur van dit land kreunt onder de stuiptrekkingen van een al dode staat, die blijkbaar niet màg sterven. Onder meer omwille van het museum van Laken en de macht van het front van establishment en (vooral) Waalse syndicaten. Wallonië en Vlaanderen zijn een ander land, geografisch, politiek, cultureel, sociaal en economisch. Maar voor beide is België een onwelriekende dwangbuis. Daarin etteren dikke problemen zoals de mobiliteit (NMBS, Zaventem), de overmatige en inefficiënte geldstromen naar het Zuiden van het land, de val van de tewerkstellingsproblemen, de Brusselse ziekte, enzomeer. Verhofstadt meende zijn volk te bevrijden met een nieuwe kieswet en een pakketje burgerdemocratie, maar eindigde in een vaudeville, in de strik van het Arbitragehof. Er zou voor hem en zijn groep wel eens een heel raar belletje kunnen rinkelen op zondag 18 mei. JVdC
P ERSWIJS - K ORT
P
K
E R S W I J S
Frans Crols en Johan Van Overtveldt in Trends, 13 februari: ‘De regering-Verhofstadt kreeg krediet. Velen waren de CVPstaat beu. Het werd een maat voor niets. De faam van de arrangeur van Vilvoorde klimt dagelijks, de faam van de arrangeurs van paarsgroen daalt eveneens dagelijks. Wat er uit de stembus komt, is werk voor de kiezers. Laat het geen heroptreden zijn van deze opéra comique.’ Huib Crauwels over de verkiezingen in Trends, 12 februari: ‘Wordt het uiteindelijk toch een keuze tussen blondjes en kontjes? Mocht dat zo zijn, dan hebben we toch vooruitgang geboekt op de Nederlanders, want deze keer lopen we nauwelijks vier maanden achterop.’ Walter Capiau (N-VA) in Humo, 18 februari: ‘Op papier is Guy Verhofstadt premier, maar als puntje bij paaltje komt, ligt de macht bij Elio Di Rupo en Louis Michel. Is dat rechtvaardig?’ Prof. Kris Deschouwer in De Standaard, 22 februari: ‘Met de vele kandidaten die hun mandaat niet zullen opnemen, heeft het uitbrengen van voorkeurstemmen deze keer meer weg van het invullen van een lottoformulier.’ Paul Geudens in Gazet van Antwerpen, 22 februari: ‘Mooi land waarin wij leven. Je mag hier de paus en elke katholieke non en pater openlijk beledigen en belachelijk
maken. Je mag als fransdolle FDF’er elke dag een Vlaming tussen je boterham leggen. Je mag als minister een extreem-links verleden hebben, geweld incluis. Mag allemaal. Hoe meer, hoe beter. Maar je mag geen actie voeren tegen de Franstaligen. En je moet voor het voortbestaan van België ijveren.’ Paul Geudens in Gazet van Antwerpen, 28 februari: ‘Hebben we het mis, als de VLD ooit vurig heeft gepleit voor de splitsing van het kiesarrondissement BrusselHalle- Vilvoorde? Indien zij had woord gehouden, dan was nu al die bricolage niet nodig geweest.’ Jos. Bouveroux in De Morgen, 1 maart: ‘Vroeger was ik gewonnen voor het intellectuele discours dat federale en regionale verkiezingen op een andere datum kunnen en eigenlijk moeten plaatsvinden. Je ziet dat in alle federale staten. Maar als ik kijk naar sommige assemblees, dan betwijfel ik of we in België voldoende bekwaam politiek personeel hebben om al die parlementen te bevolken.’ Boudewijn Vanpeteghem in De Standaard, 1 maart: ‘De splitsing (van het kiesarr. Brussel-Halle-Vilvoorde - red.) staat in de sterren geschreven, klinkt het al langer in het noorden van het land. Maar onder de taalgrens mogen ze dan al heel lang naar de hemel staren, ze hebben die sterren in de verste verte nog niet gezien.’
O R T
VOORSPEL DE VERKIEZINGSUITSLAG Politiek.net organiseert naar aloude gewoonte weer een verkiezingswedstrijd, ditmaal ook in samenwerking met Doorbraak. De wedstrijd is eenvoudig: raad het percentage dat de Vlaamse partijen zullen halen bij de volgende verkiezingen. Wie er het dichtste bij zit, krijgen van ons een gratis dineetje voor twee personen bij de “Tap en Tepel”, een berucht Gents restaurant - en adverteerder in Doorbraak. Je kan je gokje wagen en de huidige uitslag bekijken op http:// www.politiek.net/verkiezingen. En je kan - bij onverwachte gebeurtenissen - altijd je voorspelling later nog wijzigen.
RAND TWEETALIG De adviseur-generaal van de Vaste Commissie voor Taaltoezicht in België, Theo Van Santen, stelt in zijn boek Het taalprobleem in België. (G)een oplossing mogelijk? voor om de zes Vlaamse faciliteitengemeenten in de rand rond Brussel tweetalig te maken. In ruil zouden de Nederlandstaligen in Brussel een gegarandeerde vertegenwoordiging krijgen van 20 %. Dit cijfer is gebaseerd op het aantal administratieve activiteiten in het Nederlands (30%) en het aantal Vlamingen in Brussel (15%) Deze adviseur, vergeet even dat Brussel miljarden steun krijgt van Vlaanderen voor zijn hoofdstedelijke (tweetalige!) functie. De adviseur kan misschien maar beter werk maken van de klachten over de taaltoestanden in Brussel waarvan de Vaste Commissie voor Taaltoezicht (VCT) ontvangst heeft gemeld, en die na meer dan 7 jaar nog steeds niet zijn behandeld.
RATTACHISME Paul Henri Gendebien - bezieler van de Rassemblement Wallonie-France mocht in de Franse Senaat voor een quasi voltallig en beleefd luisterend publiek praten over de noodzaak van de aanhechting van Wallonië bij Frankrijk. Hij sprak er op uitnodiging van de Cercle Franco-Wallon de Paris. ‘Wij, Walen, gaan gewoon terug naar de moedervorm’, zo zei Gendebien, in zijn pleidooi om van Wallonië de 23ste Franse regio te maken. (DS, 25 feb.) vervolg blz. 3 DOORBRAAK nr. 4 - april 2003
2
K
O R T
TWEE MATEN
ZINLOOS Tien jaar Vlaamse transfers naar Wallonië waren zo goed als zinloos. Hij heeft het zo niet gezegd, maar dat was wel wat Johan Sauwens (CD&V) bedoelde. Na grondig onderzoek van gegevens van het Instituut van Nationale Rekeningen stelde hij vast dat Wallonië zijn grote achterstand tegenover Vlaanderen na tien jaar Vlaamse steun nog niet heeft kunnen overbruggen. Op dit ogenblik vloeit er 10% van élk Vlaams inkomen naar Wallonië. Maar daar verdwijnt het blijkbaar in een bodemloze put. Volgens Sauwens - en GVA-commentator Paul Geudens - is er maar één oplossing: ‘Wallonië moet, zij het geleidelijk, leren op eigen economische en sociale benen te staan.’ (GVA, 5 maart)
CORDON DOORBROKEN De democratische partijen mogen dan nog de mond vol hebben over het cordon sanitaire rond het Vlaams Blok. Blijkbaar doen ze soms toch graag een beroep op de partij. Om er de vaste boekenprijs door te krijgen, bijvoorbeeld.
SLAAGPERCENTAGES De slaagpercentages van Nederlandstaligen en Franstaligen in de taalexamens voor de overheid lopen steeds verder uiteen. In 1995 slaagde 46,6% van de Nederlandstalige deelnemers in de Franstalige taalexamens. In 2000 was dit 49%, in 2001 al 55%. Voor de Franstlaigen was dit resp. 29,45%, 25% en 25%. Voor het examen Nederlands uiteraard. De cijfers werden bekendgemaakt door minister van Ambtenarenzaken Luc Van Den Bossche (SP.A).
EXTREME CAMPAGNES CONTRA-PRODUCTIEF
B EDACHTZAAM In de jaren vijftig van de vorige eeuw kwam Hendrik Borginon mij zowat wekelijks op de redactie opzoeken voor een praatje. Na drie jaar te hebben vastgezeten was hij, na zijn rehabilitatie en terugkeer aan de balie, weer een spilfiguur geworden, onder meer als medestichter van de Vlaamse Volksbeweging. Een van zijn steeds terugkerende vermaningen luidde: ‘Wanneer zullen de Vlamingen eens begrijpen dat zij in het parlement gewoon neen moeten zeggen tegen onaanvaardbare Waalse of belgicistische eisen. Als de Vlamingen daar front vormen en dwarsliggen, moeten “de anderen” buigen. Of België doen barsten. Maar dan zal het odium van het separatisme niet op Vlaanderen liggen.’ De raad van Hendrik Borgninon werd in de wind geslagen. De Vlamingen kozen voor de politiek van het geven, nemen en toegeven. Er werden resultaten geboekt, maar ook rotoplossingen geslikt. Dat België van daag een federale staat is, heeft Vlaanderen een beperkte autonomie bezorgd. En tevens de Waalse positie versterkt. KBC heeft berekend dat Wallonië nu jaarlijks van Vlaanderen vijf miljard euro krijgt. Onder paars-groen werd de macht van de francofonie groter. De pariteit tussen de bijna zes miljoen Vlamingen en de drie miljoen Walen werd verstevigd. Straks komt er een paritaire Senaat. De Vlamingen zitten met een waslijst van voorstellen ter verdediging van hun belangen. Maar de Walen passen nu de tactiek toe die Hendrik Borginon aanbeval. Zowel ministerpresident Van Cauwenbergh als PSvoorzitter Di Rupo zeggen op al die voorstellen: Non. Is die toestand lang houdbaar? Het lijkt mij twijfelachtig. De ergernis om de arrogantie van de Waalse machthebbers en om de ondermijning van de Vlaamse welvaart groeit met de dag. Voor de meeste Vlaamse
RADICALISME partijen is de zelfstandigheidsgedachte niet langer taboe. Vooral het bedrijfsleven mort. De uittredende voorzitter van het Vlaams Economisch Verbond, ir. Jef Roos, heeft in een brief aan de leden van zijn vereniging aangetoond dat het loonbeleid moet worden geregionaliseerd, omdat Vlaanderen en Wallonië economisch verschillend georiënteerd zijn. En er zijn nog andere knelpunten, zoals de sociale zekerheid en de vervoerpolitiek. Blijft Wallonië non zeggen, dan dreigt een crisis. Om daarop voorbereid te zijn, moet de Vlaamse Beweging zich bezinnen over concrete dossiers en blijk geven van bedachtzaam radicalisme. Extreme plannen of campagnes om België te vernietigen, zijn contra-productief. De idee om van België een confederatie te maken, is wel bespreekbaar in de Vlaamse partijen (op de belgicistische, maar zwakke groenen na). Ook in Wallonië denkt niet iedereen zo unitair als di Rupo of Louis Michel. De Vlaamse Beweging dient voorts Brussel te benaderen vanuit een realistische visie op de pluri-etnische en multiculturele agglomeratie die de oude Brabantse stad vandaag is. De recente “Oproep tot bezinning na de uitspraak in beroep over het Vlaams Blok” heeft indruk gemaakt in francofoon België. De media hebben er ruime aandacht aan besteed en genoteerd dat academici, ondernemers, uitgevers en publicisten, zonder binding met het Blok, een manifest onderschreven dat getuigt van dossierkennis, zelfverzekerdheid en democratische waardigheid. Die stijl moet prevaleren boven emotionele grieventaal. Het is op die manier dat de verjongde Vlaamse Beweging, die het Belgische gesukkel beu is, op termijn kan scoren. Manu Ruys
vervolg blz. 14
3
DOORBRAAK nr. 4 - april 2003
C OMMENTAAR
Vlaamsgezinde uitspraken doen als priester, is uit den boze. De heisa rond Jos Verstraeten zegt genoeg. Socialistische uitspraken doen als priester, dat moet wél kunnen. Staf Nimegeers organiseert vier praatcafés meteen na de door hem opgedragen eucharistievieringen. Wie kan daar nog wijs uit?
TE
WARD BEYSEN
WIL CENTRUMRECHTS HERGROEPEREN
H ET L IBERAAL A PPEL
TREKT POLITIEKE DEBAT OPEN
W ETSTRAAT
T
ien minuten laat hij mij antichambreren, ‘Zwarte Ward’, zoals hij weleens wordt genoemd. Tien minuten om stille getuige te zijn van heel wat telefoontjes. Naar informatie. Interviews ook, van studenten die een thesis aan de blauwe versie van ‘Het Verschijnsel’ willen wijden. Als ik zijn bureau binnenkom, bladert hij triomfantelijk door de prints van tientallen mailtjes. De oogst van één weekend. Ex-VLD’er Ward Beysen is overtuigd van zichzelf en zijn initiatief: Het Liberaal Appel (LA) moet én zal scoren. Bekendheid heeft het LA al. Op de stemmen blijft het wachten tot 18 mei. Uw prognose? ‘De opiniepeilingen tot hiertoe zijn alvast zeer gunstig voor ons. De eerste proef die werd geleverd in de provincie Antwerpen, waar het potentieel 10% was, was na een week enorm gestegen. Ik ga er dus van uit dat we in Antwerpen zeker 5% zullen halen. In de VLD mocht er niet meer over opiniepeilingen worden gesproken... ‘Erin geloven, is een groot woord, maar het duidt toch wel tendensen aan. Totnogtoe is het altijd gunstig geweest. Niet moeilijk, we kúnnen niet verliezen want we vertrekken van nul. Het enthousiasme en de gedrevenheid van de kandidaten is bijzonder groot, moet ik zeggen. In West-Vlaanderen had ik een positief probleem: ik had té veel kandidaten die op de lijst willen staan. Ik heb ook zo’n groot positief probleem in Antwerpen. Ik zou hier bijna twee lijsten kunnen samenstellen.’ Zijn dat allemaal oud-VLD’ers? Mandatarissen? ‘Neen, ik ga - als ik de lijsten ga voorstellen - zeggen dat onze lijsten de lijsten zijn van de niet-bekende Vlamingen.’ Dat zegt de N-VA ook. ‘Met dat enorm verschil dat vele van onze mensen nog nooit aan politiek hebben gedaan. Ik denk dat dat geldt voor 75% van onze mensen. En daarvan heeft de helft nog nooit een partijlidkaart gehad.’ Doet dat niet denken aan de Lijst Pim Fortuyn in Nederland? ‘Neen, ik denk dat het een pluspunt is. Omdat dat eigenlijk een meerwaarde geeft in een democratie, want dat zijn
DOORBRAAK nr. 4 - april 2003
mensen die zich door ons initiatief aangetrokken voelen door de politiek. En die was vroeger een ver-van-hunbed-show. Wij brengen dus een nieuwe groep mensen die echt iets wil doen in de politiek. En natuurlijk zal dat vroeg of laat wel eens botsen. Ons publiek zit bovendien verspreid over het ganse Vlaamse land. En we hebben ook een lijn getrokken: wij gaan niet meteen mensen proberen over te hevelen van andere partijen. Bij de VLD is dat een beetje de uitzondering. We hebben een aantal VLD-mandatarissen die overstappen en enkele mensen die lokaal als onafhankelijke zetelen, een Blokverleden hadden of mensen van lijsten zoals Gemeentebelangen enzovoort.’
HERVERKAVELING In de recente communicatie werd vooral benadrukt dat het LA kiezers van het Blok wil terugwinnen in plaats van de VLD. Wedt het LA op twee paarden? ‘Wij mikken op alle centrumrechtse krachten in Vlaanderen. En de finale bedoeling van het LA is om de inhoudelijke politieke herverkaveling in te zetten die ernaar streeft alle die krachten te bundelen. En daarom moeten we ons richten naar minstens VLD, CD&V, N-VA en Vlaams Blok. En zolang dat die centrumrechtse krachten niet in belangrijke mate kunnen bundelen, zal Vlaanderen altijd gespeend blijven van een centrumrechts beleid. Dit is een appèl, een oproep naar die centrumrechtse krachten in Vlaanderen om te zeggen: dit is een belangrijk keerpunt, want wij willen u nu de garantie bieden dat er niet alleen naar uw stem wordt geluisterd, maar dat die stem ook een meerwaarde zal krijgen. En dat kan maar van zodra we in Vlaanderen werkelijk beschikken over een centrumrechtse - verstandig rechtse, noemen wij dat - hergroepering.’
4
Een hergroepering ook van Blokkiezers? ‘Karel De Gucht heeft een belangrijke strategische fout gemaakt door te zeggen dat die 600 000 kiezers van het Blok hem niet interesseren, dat het mestkevers zijn. Dat heeft mijn haren toen al de bergen doen rijzen. Dat is het begin geweest van mijn actie. Die uitspraak over die 600 000, dat is een strategische vergissing. Dat is ook een doelgroep voor de liberalen. En vandaar dat ik mij ook op die kiezers richt. Een pak van die kiezers zijn proteststemmers die voor het Blok kiezers omdat er geen alternatief was. En ik denk dat wij ook een groot gedeelte van die kiezers zullen kunnen recupereren omdat die mensen nu een volwaardig alternatief krijgen.’ En dan vooral met het oog op 2006? Antwerpen? ‘Ik ben er nu heel gerust in dat wij in 2006 in een aantal steden en gemeenten zullen deelnemen aan het beleid. Veel zal natuurlijk afhangen van de uitslag van 18 mei, maar ik ben er quasi zeker van dat die behoorlijk zal zijn en dat dat de basis zal zijn om naar 2006 te stevenen en om in talrijke gemeenten een vertegenwoordiging te hebben van het LA. Ik verloochen natuurlijk niet dat de ‘Slag om Antwerpen’ de grootste uitdaging is, en daar zal ik mijn schouders onder zetten. En ik denk dat dit een groot sleutelmoment kan vormen in het Antwerpse politieke gebeuren.’ Dan komt natuurlijk samenwerking met het Blok en het doorbreken van het cordon om de hoek kijken, iets waar al veel inkt over gevloeid is in de Vlaamse pers. Betekent die kritische houding tegenover dat cordon niet dat het LA deels ook verketterd wordt? ‘Dat is natuurlijk zo, ik kan dat niet ontkennen, maar tot hiertoe moeten we ons daar niet te druk om maken. Want het levert ons veel publiciteit op. Bovendien is men met ons hetzelfde aan het doen als met het Blok. Door iemand te vermaledijden duwt men iemand in een underdogpositie. En de Vlaming heeft graag underdogs. Dus ik maak me daar op het ogenblik niet zo druk om.’ Leeft die bekrompenheid ook bij de man in de straat? ‘Elke keer dat ik op straat verschijn,
Ook door Patrick Janssens? ‘Neen, maar ik kreeg er veel schouderklopjes. De supporters riepen me “Ward, we zijn op het appèl”. Ik ervaar dat we in vele geledingen op sympathie kunnen rekenen. Maar de sympathie gaat niet zo ver dat men spontaan op onze lijst wil staan. Oude of huidige VLD-mandatarissen hebben veel sympathie maar willen daarom nog niet meteen overstappen.’
Op de discussiefora van de LAwebstek leggen nochtans vele liberalen hun Belgische hoop bij u... ‘Ik moet eerlijk zeggen dat ik zo geen websitefanaat ben. Ik volg dat niet op de voet. Maar daarom zeg ik ook dat we de hervorming van de staatsstructuur op een andere manier moeten aanpakken. Ik voel dat spanningsveld met Wallonië aan. Ik zeg: zelf beslissen wat we zelf doen, samen beslissen wat we nog samen doen. Maar in mijn ogen is dat nog altijd in een federaal staatsverband.’
Omwille van de druk vanuit de VLD? ‘Er is natuurlijk druk vanuit de VLD die niet te onderschatten is. Ik moet zeggen, als ik de persspiegel totnogtoe bekijk, is die nog niet zo negatief. Wij krijgen gelukkig veel aandacht. Maar natuurlijk word je in een bepaalde richting geduwd, maar dat wisten we al als we eraan begonnen. Als je die positie kiest, weet je dat je veel kritiek moet slikken. Maar eerlijk gezegd, vind ik dat het nogal meevalt. De grote bekendheid die we nu hebben is niet te onderschatten! Onze naamsbekendheid is groter dan die van de N-VA. En die grote bekendheid is toch door die duidelijke positie. Ik hoor steeds meer mensen zeggen dat het cordon niet meer hoeft, ik hoor het zelfs Patrick Janssens zeggen.’ Die zegt dat je het Blok in de politiek moet bevechten, niet voor het gerecht. ‘Oké, maar dat was tot voor enkele maanden toch absoluut onmogelijk uit de mond van de sp.a? Dus je ziet: het werkt. Je ziet dat ook in de VLD. Wij halen hard uit naar de groenen, en de eerste keer dat Verhofstadt de gelegenheid kreeg, wist hij te zeggen dat hij liever een regering had met vier dan met zes. Ik denk dat dat onze grote verdienste is. Wij hebben het politieke debat in Vlaanderen opengetrokken.’
KARTEL? In Antwerpen was er sprake van een kartel met de N-VA. Dat gaat niet door? ‘Er is een heel voorzichtig, aftastend,
FOTO VUM/MARC HERREMANS
is dat voor mij goed. Waar het op aankomt is dat je op de eerste plaats homogene bevoegdheidspakketten creëert. Dat moet ook gebeuren op het vlak van justitie, politie en de sociale zekerheid. Federale solidariteit kan maar als ze transparant is en gebaseerd op reële, objectieve noden.’
WARD BEYSEN: ‘ONS
ULTIEME DOEL IS ALLE
CENTRUMRECHTSE KRACHTEN IN
VLAANDEREN
TE
VERZAMELEN.’
gesprek geweest, maar ik heb daar sedertdien niets meer van gehoord.’ Vele kleintjes maken géén grote? ‘Ik begrijp natuurlijk dat door de manier waarop de N-VA is tot stand gekomen, dat het onmogelijk was. Bourgeois zei dat hij van kartels en allianties zijn buik vol heeft, en dat kan ik vanuit zijn standpunt natuurlijk goed begrijpen.’ Bart De Wever heeft toch net als u gepleit voor het doorbreken van het cordon? ‘Ja, maar dat is ook het gevolg van onze opstelling, van onze outing. Vroeg of laat zullen er waarschijnlijk wel weer gesprekken gevoerd worden. Als je de bedoeling hebt om centrumrechts opnieuw op de kaart te zetten in Vlaanderen, moet je wel samenwerken.’
CONFEDERALISME Het LA heeft in de VLD het confederalisme mee op de agenda gezet. Maar nu zwijgt het LA daar zedig over... ‘Ik vind dat we daar geen semantische discussies over moeten voeren. Wij zeggen in ons programma dat we een andere aanpak willen van de problematiek van de staatshervorming. Wij stellen eerst en vooral de subsidiariteit voorop. Van daaruit beslissen we wat we zelf willen doen en wat we nog samen willen doen met de andere gewesten. Noem je dat confederalisme,
5
De kernelementen van het LA: veiligheid, criminaliteitsbestrijding, fiscaliteit... het zijn allemaal zaken die op federaal niveau moeten worden beslecht. En in alle dossiers zou u met het LA lijnrecht tegenover de Waalse partijen staan met hun klassiek ‘non’. ‘Ja. Dat zal natuurlijk een zeer moeilijke discussie worden. Maar er zijn maar twee wegen. Ofwel ontketen je een burgeroorlog. Ofwel doe je het via overleg en dialoog en via de klassieke paden van de tweederdemeerderheid. Ik denk dat iedereen voor die laatste opteert.’ ‘We moeten natuurlijk grote invloed uitoefenen op onze Waalse partners. Zij zullen moeten beseffen dat ze meer meegaand zullen moeten zijn, anders draait het uit op een politieke clash.’ U denkt nog niet aan een Franstalig LA? ‘Er is in Henegouwen alvast een lijst ‘Le Défi Libéral’, onder leiding van Charles Petitjean. Zij gaan een beetje in dezelfde richting. Maar ik moet eerlijk zeggen dat ik hun communautaire standpunten niet ken. Ook in Brussel is er belangstelling. Maar ik heb voorlopig zoveel werk, dat ik mij niet ook met dat aspect kan bezighouden. Maar ook daar is beweging!’ KDr.
DOORBRAAK nr. 4 - april 2003
W ETSTRAAT
valt het op dat de mensen spontaan naar mij toe komen en mij proficiat wensen met mijn initiatief. Ik ben een aantal weken geleden naar de voetbalderby Beerschot-Antwerpen geweest ik ga al 50 jaar naar Beerschot, maar ik ben nog nooit zo royaal ontvangen geworden door de supporters als toen.’
KRIS DESCHOUWER
ZIET GEEN OBJECTIEF VOORDEEL AAN
BELGIË
H ET
ZWARTE GAT VAN DE POLITOLOGIE
W ETSTRAAT
I
n het kringetje van politologen lopen weinig onderzoekers rond met uitgesproken Vlaamse reflexen. Dat is zeker niet het geval voor Kris Deschouwer, hoogleraar politieke wetenschappen aan de VUB. Hij geniet enige bekendheid als studiogast op verkiezingsavonden bij de openbare omroep. Daar analyseert hij de jongste jaren steevast de uitslagen. Deschouwer was in 1999 - net voor de verkiezingen - nog één van de ondertekenaars van de "Oproep van de verzoeningsgezinden", gelanceerd door onder meer B Plus en de Belgische Progressieve Socialisten. Hierin riepen progressieven en belgicisten van allerlei pluimage op om nieuwe stappen in de staatshervorming af te wijzen. Doorbraak trok naar de VUB en stelde vast dat de belgicisten zich stilaan zorgen mogen maken over de weerbaarheid van de VUB-prof. Worden verkiezingen een gokspel? ‘Neen, maar ze worden heel onzeker. Ze worden meer een momentopname dan dat ze een beeld geven van hoe het politieke landschap er uitziet. Het devalueert het belang van verkiezingen. De band tussen een kiescampagne en het voorbije beleid is quasi nihil, tussen een campagne en het toekomstig beleid is die ook heel dunnetjes, precies omdat de dingen zo snel veranderen. God weet waar volgende regering zich mee gaat bezighouden. Dehaene heeft ooit een verkiezing uitgeschreven over sociale zekerheid en mocht zich gaan bezighouden met justitie, en met Dutroux...’ Van opiniepeilingen bent u niet zo’n fan? Kris Deschouwer: ‘Het opinieonderzoek dat vooralsnog het meest betrouwbaar is, is dat van La Libre Belgique. Dat geeft steevast geen grote schommelingen te zien. De peilingen die nu enkel in verkiezingstijd verschijnen zijn minder goede voorspellers, omdat dit natuurlijk het moment is waarop mensen beginnen nadenken, twijfelen, vlotten. Bovendien krijgen we over het aantal onbeslisten - een kwart tot eenderde - doorgaans geen informatie. Peilingen hebben vooral een commerciële waarde.’ En een verkiezing is dus een beetje een referendum over het thema van de dag? ‘Eigenlijk wel. Traditie, gewoonte, personen, partijtrouw, spelen een rol, maar ook het thema van het moment. Moeten we dat betreuren? Was het
DOORBRAAK nr. 4 - april 2003
vroeger beter toen men stemde zoals men thuis altijd gestemd had? De vaststelling pleit wel voor tussentijdse correcties via referenda rond specifieke thema’s.’
‘PEILINGEN
HEBBEN VOORAL EEN COMMERCIËLE WAARDE.’
ervoor zorgen dat de mensen er meer in geïnteresseerd zijn?’ Die verkleutering zien we toch niet of veel minder in het buitenland? ‘Juist. In Vlaanderen heeft het verschijnsel een gigantisch hoge vlucht genomen. Ik moet toegeven dat we het effect van dit fenomeen op de kiesmotivaties niet echt kennen. Dat is niet onderzocht.’ Er is toch een correlatie tussen het verschijnen op tv en het aantal voorkeurstemmen? ‘Dat wel, de zichtbaarheid draagt bij tot een succes. Maar ik zou het effect ervan niet overdrijven. Bovendien, vroeger zag je politici vaak op bals, feesten, dienstbetoon. Wie veel onder de mensen kwam, op markten en op kermissen, was door Jan en klein Pierke gekend. Waren die stemmentrekkers de actiefste parlementsleden? Waren zij dan betere politici? Was die toestand beter of slechter? Ook vroeger was “gezien worden” belangrijk. Een van nadelen van de democratie is dat er ten dele gekozen wordt op basis van populariteit.’
KIESWET DE MEDIA Hoe sterk bepalen de media het kiesgedrag? Is het nog objectief wat nu allemaal gebeurt? ‘Zeker de elektronische media dragen bij tot personalisering, tot het loskoppelen van personen en partijen. Nogal wat mensen weten niet eens welke coalitie nu aan de macht is. Maar starten vanuit een “zichtbare” positie is zeker een voordeel. Al moet je dat niet overdrijven. Indien aanwezigheid in de media zo belangrijk is, zouden altijd en overal de meerderheidspartijen moeten vooruitgaan. En dat is niet het geval. Toch hebben nieuwe bewegingen en kleine partijen het doorgaans moeilijk, tenzij ze de media goed bespelen. Pim Fortuyn, die als een komeet doorstootte, deed dat uitstekend.’ Ook verkleutering behoort tot het “spel”? ‘Ik houd niet van die term, die ook al in 1991 werd gebruikt. VTM was toen de boosdoener en kreeg de schuld voor de doorbraak van het Blok. Politiek is ingewikkeld. Waarom mag men de dingen niet wat “simpeler” voorstellen en
6
U bent niet bepaald gelukkig met de kieswet? U noemt de nieuwigheid om mensen toe te staan om overal te kandideren gewoon kiezersbedrog? ‘Mij stoort dat mateloos. Dat je op verschillende plaatsen kan opkomen tot daar aan toe, maar dat mensen zeggen: ik ben kandidaat, je kan voor mij kiezen, maar eigenlijk ben ik geen kandidaat. Dat ondergraaft precies wat je in verkiezingen doet. Eén: je schudt de kaarten en bepaalt mee hoe groot een partij wordt en welke meerderheden eventueel mogelijk zijn en welke niet. En twee: je selecteert (na preselecties in de partijen bij de lijstsamenstelling) wie mag gaan zetelen. Als je met een hervorming van de kieswet zegt dat je daar belang aan hecht, en je halveert bijvoorbeeld het gewicht van de lijsstem, zodat de kiezer meer kan bepalen wie mag gaan zetelen, dan is het toch ergerlijk als je opkomt zonder effectief kandidaat te zijn?’ Paarsgroen zou de kiezer meer invloed geven, maar nu moet je vaak op het onderste deel van de kiesbrief bij de opvolgers gaan kijken wie er zal verkozen wor-
FOTO PATRICK DE SPIEGELAERE
‘Ik vermoed dat men federaal wil doorgaan met de huidige coalitie, tenzij de kiezer de kaarten heel vreemd schudt. Zoniet komt ook de Vlaamse coalitie in de problemen. Stel dat CD&V binnenkomt als partner of de eerste minister levert, dan gaat de Vlaamse regering niet door. De verkiezingen van 2004 daarentegen zouden wel eens alle regeringen opnieuw kunnen doen wijzigen.’
COMMUNAUTAIR De kieshervorming is ook een communautaire kwestie. Maar noch politici, noch de media doen grote inspanningen om uit te leggen waar het om gaat. Dan zegt men nadien: de mensen liggen niet wakker van communautaire zaken? ‘Je moet al aan de taalgrens of in Brussel wonen om geconfronteerd te worden met concrete gevolgen. Maar politici worden wél dagelijks met dit gegeven geconfronteerd. De populistische reactie in de zin van ‘waar zijn ze in godsnaam mee bezig?’ is misschien makkelijkst terug te vinden in het communautaire dossier.’
‘IK ZIE GEEN OBJECTIEF VOORDEEL AAN BELGIË.’
Recente uitspraken over confederalisme tonen toch aan dat politici wél bezig zijn met communautaire zaken? ‘Ja, zij wel, maar de bevolking niet.’ Het wordt toch opvallend dat het thema vaak bij elke verkiezing omhoog schiet? Dat is toch een vreemde vaststelling? ‘Ja, dat klopt. Dat komt allicht omdat verkiezingen in België per taalgroep worden uitgevochten. Politici hoeven niet te mobiliseren aan de overkant van de taalgrens. Ze kunnen zich profileren door vooruit te lopen. Vanwege afwezigheid van federale partijen.’ Als de kiezer nog zo om het Belgische niveau bekommerd zou zijn, zoals sommige onderzoekers aangeven, waarom springt dan geen enkele politieke partij in dit politieke gat? Leve België, dat zal nog eens stemmen opleveren zie!
Dan breken de communautaire dossiers wél open? KRIS DESCHOUWER: ‘IK VERMOED DAT MEN FEDERAAL WIL DOOR‘Gegeven dat politieke parGAAN MET DE HUIDIGE COALITIE, TENZIJ DE KIEZER DE KAARTEN tijen toch naar “beheersbaHEEL VREEMD SCHUDT.’ re” situaties streven, is een zeer grote federale regering ‘Dat is een vraag die ik mij al dikwijls dan een mogelijkheid. Een soort ruiheb gesteld. Ik vind dat vreemd. Het mere “administratie” naast twee deelverbaast me, want al jaren zeggen de staten die hun eigen gang gaan. Een mensen dat ze eigenlijk liever meer federatie waarbij de federale overheid bevoegdheden naar België zouden wilzo goed als uitgekleed is, maar wel een len terugvloeien, dan omgekeerd, van staat blijft. In die zin is het spelen met het federale naar het Vlaamse niveau.’ woorden. Welk woord je er op plakt is niet essentie van het verhaal. Essentie Ook raar toch dat het in alle is: wat wil je samen blijven doen, hoeVlaamse partijen de jongeren zijn veel solidariteit moet er zijn, wat wil je die nog het meest op de communiet meer...’ nautaire gaspedaal gaan staan. ‘Ook dat blijft een vreemde vaststelWat is dan het sterkste argumenling. Het zijn blijkbaar overtuigden die ten voor het behoud van België? dat dragen, die dat doen. Het is iets dat Argumenten zoals die er wél zijn mij intrigeert.’ voor een Europees bovenkader, Het zwarte gat van de politologie? ‘Het is een vreemde dynamiek, iets waar we geen hoogte van krijgen.’ De meeste Vlaamse partijen pleiten nu voor confederalisme. Is er nog een weg terug? ‘Er is geen weg terug. De evolutie van de Belgische staat is er een van een langzaam verdampen van het federale niveau naar gewesten en gemeenschappen enerzijds en naar Europa anderzijds. De trein zit op de rails en gaat in die richting. Ik denk dat België nog lang blijft bestaan als een quasi lege doos, maar je hebt de doos wel nodig om gewesten en gemeenschappen in te stoppen.’
zijn die er ook nog voor een federaal Belgisch kader? ‘Daar kan ik geen antwoord op geven. Ik kan dit niet objectief zeggen voor België. Ik zie ook geen objectief voordeel aan België. Dat is een gewicht van de geschiedenis.’ Een geweldig voordeel dat we verliezen bij het verdwijnen van België ziet u niet? ‘Neen, maar dat zie ik ook niet voor andere staten. Staten zijn toevallige producten van de geschiedenis, van oorlogen, van uitwisselingen, die op een bepaald moment - vooral in de negentiende eeuw - zijn gestold.’ Peter De Roover en Jan Van de Casteele
Wat is de ratio van Dewael om het hele debat over verdere staatshervorming uit te stellen tot na de Vlaamse verkiezingen van volgend jaar?
7
DOORBRAAK nr. 4 - april 2003
W ETSTRAAT
den.Tweede opvolger Fons Borginon (VLD) mag als tweede opvolger redelijk gerust zijn in zijn zitje. De VLD-toppers op de lijst van de effectieve kandidaten Margriet Hermans (Vlaams-parlementslid) en Marleen Vanderpoorten (Vlaams minister) zijn maar kandidaat om te lachen... ‘Dat is inderdaad helemaal in tegenstelling met het hele discours over de kieshervorming, waarmee men de kiezer meer invloed zou geven.’
VOOR
MAJESTEITSSCHENNIS BESTAAT ER IN
BELGIË
GEEN GENADE
S OETKIN
EN DE KONING : GECONTROLEERDE INTIMIDATIE
M ONARCHIE
De waarheid omtrent Soetkin Collier kwamen we te horen via De Morgen. Officieel mocht ze niet mee met de groep Urban Trad naar het Eurovisiesongfestival omdat ze lang geleden als minderjarige opgepakt werd tijdens een amnestiebetoging en een TAK-actie. Maar de echte reden is een gebrek aan eerbied voor de koning. En dat is onvergeeflijk. ‘Waar houdt de staatsveiligheid zich mee bezig?!’ Dat hebben velen zich afgevraagd toen ze vernamen dat zangeres Soetkin Collier niet met haar folkgroep naar Riga mag om er op 24 mei “ons land” te vertegenwoordigen, aangezien de staatsveiligheid een dossier over Collier bezit. De thans 26-jarige zangeres werd immers tien jaar geleden, in 1993, administratief aangehouden (dat wil zeggen: enkele uurtjes opgepakt maar daarna weer vrijgelaten zonder dat daar later nog enig gevolg aan wordt gegeven) tijdens een amnestiebetoging. Drie jaar later, toen ze 19 was, gebeurde dit opnieuw tijdens een manifestatie van TAK. Dergelijke jeugdzonden zijn te belachelijk om ernstig te worden genomen. Menige Vlaamse editorialist heeft de Belgische fatwah tegen Collier dan ook gehekeld. Maar de echte reden van het veto tegen de Eurosong-kandidate bleef onbesproken. Die reden werd terloops onthuld in De Morgen van 22 februari: ‘Collier werd op 4 november 1993 ook opgepakt toen ze de blijde intrede van koning Albert en koningin Paola kwam verstoren in Antwerpen.’
BLIJDE INTREDE Met betogingen tegen de koning kunnen ze in Laken niet lachen. Tijdens de laatste serie “blijde intredes” - die van Filip en Mathilde in 2000 - onthulde de Antwerpse politiecommissaris Luc Lamine de naam van het strategisch concept dat de ordediensten hanteren tijdens zulke intredes: “gecontroleerde intimidatie”. Dit betekent dat preventief maar zeer hardhandig wordt opgetreden tegen elk verdacht uitziend individu. ‘Gecontroleerde intimidatie is een eufemisme voor excessief politiegeweld’, stelde Roger Van Houtte scherpzinnig vast (GvA, 28 januari). Zodoende werd in Antwerpen tijdens de “blijde intrede” van het prinsenpaar
DOORBRAAK nr. 4 - april 2003
een toevallige passant van 76 door de politie tegen de grond gekwakt, en vloog een klas mentaal gehandicapte kinderen voor enkele uurtjes in de bak, alsook een cameraploeg van VTM. In Leuven werd iedereen die in de wijde omtrek rondliep met een leeuwenvlag (met inbegrip van deze in de officiële kleuren van de Vlaamse Gemeenschap) eveneens getrakteerd op administratieve aanhouding.
HET ALZIENDE OOG Omdat men in Laken dus niet lacht met betogingen tegen het Huis, heeft de privé-bewakingsdienst van de vorst toegang tot de lijst met namen van al wie ooit bij betogingen tegen het vorstenhuis administratief werd opgepakt. Met inbegrip van VTM-cameraploegen, mentaal gehandicapten met Dow-syndroom, hoogbejaarden, dragers van een officieel erkende vlag, en 16-jarige bakvisjes die dromen van een zangcarrière.
uren cel tijdens de blijde intrede van Zijne Majesteit. ‘O ramp!’ zo riep het oog. ‘Stel dat Urban Trad het festival op 24 mei wint! Dan zal Zijne Majesteit genoodzaakt zijn deze dame op het paleis te ontvangen! Dan moet Hij de hand schudden van iemand die een decennium geleden administratief werd opgepakt tijdens een vorstelijke intrede! Dan blijft er van ons hele concept van gecontroleerde intimidatie niets meer over!’ En bijgevolg liet het oog aan de staatsveiligheid, en de staatsveiligheid vervolgens aan de regering, en de regering daarna aan de pers, en de pers tenslotte aan de onderdanen weten dat al wie ooit - schuldig of niet - door de politie werd opgepakt naar aanleiding van een blijde intrede, het wel mag schudden om nog ooit de hand van Zijne Majesteit te schudden. Meer zelfs: regelrechte broodroof zal zijn deel zijn. Want voor majesteitsschennis, ook door pubers en bakvissen, bestaat er in België geen genade. Dus, zestienjarigen, bezint eer ge aan een manifestatie tegen de vorst begint. Want het oog van Laken ziet alles, en vergeet en vergeeft niets. De affaire-Soetkin past in een strategie, die niet zonder reden ‘gecontroleerde intimidatie’ heet.
Paul Belien Onderschat het alziende oog van Laken niet. Dit oog heet Jacques Van Ypersele. Niets ontgaat het. Het weet alles. Het heeft zelfs een rechtstreekse lijn met God. Dat het alles ziet, ondervond het stadsbestuur van Sint-Niklaas in 1998, toen de burgemeester door het oog op de vingers werd getikt omdat in het stedelijke culturele centrum een affiche hing voor een herdenking van de geboortedag in 1878 van een Niklazenaar, ene August Borms, die als oude krukkenvent meer dan een halve eeuw geleden gefusilleerd werd omdat men in Laken geweigerd had hem genade te verlenen.
PANIEK IN HET PALEIS Men begrijpt bijgevolg de commotie die Laken overviel toen het oog eind februari de namenlijst te zien kreeg van de leden van Urban Trad, de Belgische inzending voor het Songfestival. Daar stond ze, de bakvis van zestien die tien jaar geleden vergast werd op enkele
8
SOETKIN KOMT TERUG De affaire Soetkin kreeg brede aandacht in de pers, en De Morgen kon weer een potje politiek correct denken opentrekken. Laïs en de hele folkwereld moesten eraan geloven. Ondertussen liet de folkgroep Ambrozijn Soetkin, ooit nog zangeres bij de groep, een concert meezingen in Gent Ambrozijn-gitarist. Kranten en tijdschriften publiceerden lezersbrieven en tribunes (o.a. de VVB in De Standaard). In Knack (19 maart) legt Frank De Moor de verantwoordelijkheid voor de hele affaire bij de eind vorig jaar door de VLD benoemde administrateurgeneraal van de Staatsveiligheid Koen Dassen (vroeger kabinetschef van Binnenlandse Zaken). Waarom pakte de Franse gemeenschapsminister Richard Miller (MR) eind februari uit met de nota van de Staatsveiligheid over Soetkin Collier? ‘Omdat Dassen minister Miller duidelijk had gemaakt dat hij zulke informatie absoluut moest gebruiken. Toen de onderzoekers van het Vast Comité van Toezicht op de Inlichtingendiensten, op klacht van Soetkin Collier, de totstandkoming van de nota nagingen, was Dassen razend op de parlementaire controle. ‘ JVdC
EXCLUSIEVE
PEILING
D EHAENE
DOORBRAAK
STEEKT DE KOP OP
Doorbraak onderzoekt stelselmatig de aanwezigheid van politici in de
DEHAENE
Die hoogconjunctuur geldt niet voor de CD&V in haar geheel. Voorzitter De Clerck kon in januari eindelijk doorbreken in de toptien, maar moet voor februari alweer genoegen nemen met een veertiende plaats. Yves Leterme (van 28 naar 24) en Herman Van Rompuy (van 35 naar 21) stijgen, maar dan wel ver weg in het peloton. Inge Vervotte zakt van 27 naar 33. Op Jean-Luc na gaat het bij nummer 1 tot een met 13 weer uitsluitend over
Frequentie februari 2003 plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Naam Verhofstadt Dehaene Michel Stevaert Dewael Verwilghen Vande Lanotte Vogels Vanderpoorten De Gucht
A1 100 48 48 40 36 32 31 29 28 26
B1 sq +10 +7 sq +4 +5 +8 -2 +7 -8
13 14 16 18 26
Janssens De Clerck Beysen Bourgeois Dewinter
24 24 19 18 11
sq -7 -13 +2 +3
WEER IN BEELD.
paars-groene politici. De Irak-crisis stuwt Louis Michel sterk naar voor (van 10 naar 3). Dewael (van 9 naar 5) en Verwilghen (van 11 naar 6) herstellen zich van hun januaridip. Ook Vande Lanotte en Vanderpoorten deden het goed in de kortste maand van het jaar. Die verliep dan weer slecht voor De Gucht (van 2 naar 10), terwijl Beysen (van 3 naar 16) in februari niet kon bevestigen. Jahjah zakt ook verder (van 17 naar 23). Dat februari de maand was van het Vlaams-Blokproces blijkt niet echt uit de cijfers. Dewinter doet het iets beter (van 29 naar 26), maar Frank Vanhecke
Partijfrequentie februari 2003 plaats 1 2 3 4 5 6 7 8
We maken ook een rangschikking per partij. We tellen daarbij het resultaat van de beste drie van elke partij op. Gedurende het hele jaar 2002 en de eerste twee maanden van 2003 domineert de VLD. De SP.A is steeds tweede, met een ruime achterstand. Voor 2002 kwamen daarna Agalev en Spirit. De oppositiepartijen huppelen achteraan. Als we het Spirit-cijfer voor 2002 op 100 zetten is dat voor CD&V (zonder Dehaene) 58%, voor N-VA 35% en Vlaams Blok 31%. Hier zijn de verhoudingen duidelijk totaal zoek.
FOTO DOORBRAAK
De aankondiging dat Dehaene, weliswaar symbolisch, kandidaat is bij de verkiezingen, heeft hem meteen weer in het middelpunt van de persaandacht gekatapulteerd. Tussen november en januari (onze vorige peilingsmaanden) speelde de ex-premier geen rol van betekenis met resp. 12de, 19de en 19de plaats. Maar in februari stootte hij door naar nummer twee, ver achter zijn ongenaakbare opvolger (48% tegenover 100 voor Verhofstadt).
BEKEKEN PER PARTIJ
partij VLD SP.a CD&V (met Dehaene) Agalev CD&V (zonder Dehaene) Spirit N-VA Vlaams Blok
VLD = 100 100 58 50 34 29 26 16 10
In 2003 stijgt de CD&V een beetje, vooral ten koste van Spirit. In februari kwam de CD&V mét Dehaene zelfs op een derde plaats. Zonder Jean-Luc steekt Agalev voorbij. Welke partijen komen in welke kranten sterker aan bod? De VLD krijgt nog meer dan elders aandacht in Knack. Vooral in Gazet van Antwerpen, maar ook in De Morgen en De Standaard ligt dat doorgaans wat onder het gemiddelde. Voor de SP.A zijn de resultaten erg schommelend. Agalev komt vooral in Knack minder voor dan doorsnee en de grootste Spirit-liefhebbers werken voor De Standaard en De Morgen. Het Nieuwsblad ligt dan weer relatief weinig wakker van Anciaux en co. Verbazend is zeker dat de CD&V (zonder Dehaene) iets meer dan elders voorkomt in De Morgen. N-VA zit verhoudingsgewijs goed bij De Standaard en Gazet van Antwerpen. Voor het Vlaams Blok liggen de cijfers het duidelijkst. Gazet van Antwerpen ruimt meestal dubbel zoveel ruimte in als het gemiddelde. De Financieel Economische Tijd en vooral Knack lijken het Vlaams Blok amper te kennen.
PDR
A1 aantal artikels waarin betrokkene voorkomt als frequentie van Verhofstadt gelijk wordt gesteld aan factor 100 (bv. Dehaene behaalt 48, wat wil zeggen dat de oud-premier 48 artikels wordt genoemd, als Verhofstadt in 100 artikels staat) B1 vergelijking februari 2003 met januari 2003 in plaats (bv. Vogels staat 8ste in februari en 6de in januari, een verlies van 2 plaatsen)
9
DOORBRAAK nr. 4 - april 2003
W ETSTRAAT
schrijvende Vlaamse pers. Verhofstadt blijft onaantastbaar de lijst aanvoeren. Elke maand mag één politicus buiten de paarsgroene plas van veel persaandacht genieten. In februari was Dehaene aan de beurt.
(van 36 naar 38) of Annemans (blijft op 41 van 44 onderzochte politici) zijn en blijven onzichtbaar in de pers. Geert Bourgeois is de stabiliteit in persoon, genesteld halfweg de lijst (nu 18de, vorige maand 20de).
SPLITSING BRUSSEL-HALLE-VILVOORDE
WAALSE
LIJSTEN BIJ ONS , DAT KAN TOCH NIET ?
Wat is de essentie van de actie? ‘Vreedzaam verzet tegen de onwil of onmacht van de Vlaamse politici om een scheve situatie bij de verkiezingen recht te trekken. Wij willen een actie van burgerlijke ongehoorzaamheid in heel Vlaanderen, niet een boycot van de verkiezingen zelf, wel een weigering om mee te werken aan de organisatie van de verkiezingen. Wie opgeroepen wordt om te zetelen als voorzitter of bijzitter in een stembureau of telbureau vragen we om te weigeren op grond van morele en grondwettelijke bezwaren. Doelstelling is dat het houden van de verkiezingen wordt bemoeilijkt.’ De hervorming van de kieswet van Verhofstadt voor VlaamsBrabant is door het Arbitragehof toch teruggefloten? ‘Gelukkig, want dat was nog een verslechtering: geen splitsing en daar bovenop verlies van 2 Vlaamse zetels. Na het arrest van het Arbitragehof - nu is de nieuwe Brabantse regeling van Verhofstadt geschorst, maar allicht wordt ze ook vernietigd - zitten we terug in de oude niet gesplitste kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde waar de Franstalige partijen in de 35 Vlaamse gemeenten van Halle-Vilvoorde stemmen blijven ronselen. Het arrest heeft het grote voordeel dat er een nieuwe wet zal moeten komen om die toestand recht te zetten. Hierbij ontstaat een uniek momentum waarbij men praktisch niet anders zal kunnen dan de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde te splitsen, wil men de grondwet eerbiedigen en de regeling voor de andere provincies niet in het gedrang brengen.’
DOORBRAAK nr. 4 - april 2003
FOTO DOORBRAAK
K IESWET
H
et is welletjes geweest: na veertig jaar moet de “tweetalige” kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde worden gesplitst. Voor Luc Deconinck, voorzitter van het Halle-Vilvoorde Komitee (Haviko), is de maat vol. Een flagrante schending van de grondwettelijke indeling van België moet door driezijdige druk ongedaan worden gemaakt. Door de burgers, aan wie gevraagd wordt “dienst te weigeren” als ze worden opgeroepen op 18 mei. Door de burgemeesters van de Vlaamse gemeenten uit Halle-Vilvoorde, over alle partijgrenzen heen. Door de Vlaamse partijen die na de verkiezingen hun Vlaamse kiezers nog in de ogen willen kijken. De drielagige campagne wordt gesteund door VVB, TAK, en de brede Vlaamse Beweging (OVV).
DE
MANIFESTATIE IN
VILVOORDE
WAS VAN GEEN TEL.
Waarom is protest nu aangewezen? ‘Omdat er straks verkiezingen zijn én er een nieuwe regeringsvorming komt. Het is NU dat politici onder druk moeten worden gezet zodat ze op hun beurt hun onderhandelaars duidelijk maken dat de Vlaming het niet meer neemt dat in een groot deel van Vlaanderen Waalse verkiezingen worden gehouden.’ De actie wordt gesteund door prominenten? ‘We zijn daar erg tevreden over. Een actie van burgerlijke ongehoorzaamheid steunen is niet zo evident. De lijst groeit nog aan en bevat meer dan 280 prominente Vlamingen. Ze is te vinden op onze webstek (*), waar ook alle info over de campagne is te vinden.’ Kan dat “dienstweigeren” niet overkomen als een negatieve actie? En hoe groot is de kans dat de actie enige indruk maakt? ‘Wellicht zullen de verkiezingen niet
10
direct in het gedrang komen. Maar de campagne is in de eerste plaats een scherp signaal. Indien nodig wordt ze nog versterkt bij de volgende verkiezingen. En is ze negatief? Het is na veertig jaar actie en braaf vragen via betogingen, moties, aurokaravanen en dergelijke aangewezen om het protest te versterken. Dit valt in de lijn van de oproep van Manu Ruys, die oproept om te durven rebelleren tegen werkelijke aantastingen van Vlaamse belangen.’ Het wordt dus vooral een symbolische actie? ‘In de zin dat Vlamingen duidelijk maken dat men niet meer op hen hoeft te rekenen om Waalse verkiezingen in hun gemeente te organiseren, ja. Maar het is wel een reële daad van vreedzaam verzet. En het doel blijft dat de organisatie van die Waalse verkiezingen in Vlaanderen problematisch of onmogelijk wordt. We hebben brede steun bij de bevolking. Een klassiek Vlaams probleem is dat onze eigen politici, zich voorzichtiger opstellen, naarmate ze zich hoger positioneren. Op hen moet de druk groter worden.’ Ligt de rest van Vlaanderen wakker van dit ingewikkelde VlaamsBrabantse probleem? ‘Het is niet zo ingewikkeld, het is vooral onbekend, zeker bij het grote publiek, omdat we op dit ogenblik wat minder steun hebben van de media en ook omdat de politici dat probleem angstvallig onder de mat schuiven omdat zij er niet in slagen het op te lossen. Als je een modale Vlaming vertelt dat Di Rupo (PS) en Michel(MR) in Londerzeel en Kapelle-op-den-Bos kandidaat zijn, geloven ze niet dat dit anno 2003 nog zo is. En toch is het waar Toch volgen straks weer gesprekken met de Franstaligen, inbegrepen een Franstalig veto? ‘Als Vlamingen voor een muur van Franstalige weigering staan om de kieskring te splitsen, dan is daar in feite maar één antwoord op: dan komt er geen federale regering meer. Alle rechtsregels wijzen radicaal tegen het Franstalige “njet”. De taalgebieden liggen vast (gewest, taal- en provincie-
Hoe is de respons op de actie? ‘Op dit ogenblik hebben we al driehonderd Vlamingen die toegezegd hebben “dienst” te zullen weigeren als ze opgeroepen worden. We hebben ook goede contacten met veel burgemeesters uit Halle-Vilvoorde en we proberen tussen hen een front te smeden om nu eindelijk met de vuist op tafel te gaan slaan en te laten voelen dat ze dit voor hun kiezers niet meer aanvaarden.’ En hoe groot is de steun bij de burgemeesters? ‘Ik zal nu geen namen geven. Dat is werk achter de schermen, maar ik heb er alle vertrouwen in dat het lukt. Het is overigens duidelijk de bedoeling dat we een breed front smeden, over alle partijgrenzen heen.’ Wanneer zal dat front zich outen? ‘We trachten dat nog voor de verkiezingen te doen.’
VRIJ-SPRAAK
OP ZOEK NAAR NUTTIGE STEM Volgens het Vlaams Blok springt de paarsgroene regering te gul om met het verlenen van visa aan inwijkelingen. Deze dagen is gebleken dat in elk geval vlot met Visa wordt omgesprongen in het Antwerpse schepencollege. De Antwerpse straatreacties oppikkend en reagerend als goede democraat, wens ik het Vlaams Blok nu al geluk met zijn grote verkiezingsoverwinning. Maar of die er ook komt met de hulp van mijn stem, laat ik met het oog op de lopende Vrijspraak-wedstrijd (zie vorig nummer) in het midden. Velen stellen zich de vraag of een stem voor de N-VA nuttig is, gezien de hoge 5%-drempel die deze regering heeft ingevoerd. Het Vlaams Blok neemt die horde ongetwijfeld gezwind en probleemloos, en dus stelt zich voor hen dat probleem niet. Toch is hiermee de vraag naar de nuttigheid van een Vlaams Blokstem niet beantwoord, want... Het stond op de voorpagina van Het Laatste Nieuws en dus is het sedert 10 maart 2003 officieel. ‘28 prominenten doen opmerkelijke oproep’, kopte de krant breed. Op bladzijde 2 ging het verder over ‘vooraanstaande intellectuelen’, die oproepen om het Vlaams Blok fatsoenlijk te behandelen. Aangezien ik één van die 28 ben, mag ik me nu ongecomplexeerd “prominent” en “vooraanstaand intellectueel” noemen. Met dank aan Het Laatste Nieuws.
JVdC
(*) Info over de actie Dienstweigering: Halle-Vilvoorde Komitee, Beatrijslaan 6, 1850 Grimbergen (secretariaat@haviko.org). Voor de lijst van vooraanstaanden: zie webstek www.haviko.org. Op de lijst onder meer: Ludo Abicht, Piet Blomme, Lode Campo, prof. Wilfried Dewachter, Gaston Durnez, Louis Lamberts, Piet Van Waeyenberge, Manu Ruys, Tine Ruysschaert, prof. Robert Senelle, prof. Raoul Van Caeneghem, Hugo Weckx ...
Hoofdredacteur Van der Kelen wijdt zijn editoriaal aan dit opgemerkte initiatief. “Inzake invloed op het beleid is het Blok een van de meest succesrijke partijen van het laatste decennium geweest”, meent hij. Hij noemt het veiligheidsbeleid, het vreemdelingenbeleid en het grootstedenbeleid. Maar Van der Kelen noemt ook het communautaire beleid. Met alle sympathie voor de chef-pen van Het Laatste Nieuws, hier durf ik twijfelen. Meer nog. Het Vlaams Blok twijfelt zelf. Deze rege-
11
ring wordt door het Blok de meest anti-Vlaamse sedert lang genoemd en echt ongelijk heeft de partij zeker niet. Zo komen we tot een vreemde vaststelling: hoewel het Vlaams Blok verkiezing na verkiezing wint en met zijn 15% uitgroeide tot zowat de grootste Vlaams-nationalistische partij uit de Belgische geschiedenis, wordt de regering steeds Vlaamsonvriendelijker. Vlaams-Blokoverwinningen worden gezien als kiezerssignaal voor veiligheids- of migrantenproblematiek, nooit als electorale zweepslag voor de Vlaamse zaak. Dat is en blijft een wezenlijk onderscheid met de Volksunie uit de goede tijden. Elke VU-overwinning dreef de andere partijen naar meer Vlaamse gevoeligheid. VlaamsBlokzeges hebben dat effect niet. Het lijkt overdreven om de aangescherpte Vlaamse standpunten in de programma’s van VLD en CD&V een verdienste van het Vlaams Blok te noemen. Als Vlaams-nationalist blijf ik met de vraag worstelen of een stem voor het Vlaams Blok ook communautair nuttig is. Het bewijs daarvan is nooit overtuigend geleverd en dan ben ik vriendelijk in mijn woordkeuze. Of moeten we wachten tot de partij de volstrekte meerderheid binnenrijft? Dan zullen we nog veel geduld moeten oefenen... hoewel het Antwerpse stadsbestuur daarvoor zijn uiterste best doet.
Peter De Roover
DOORBRAAK nr. 4 - april 2003
O PINIE
grenzen). Zij willen de “oude” Belgische kiesindeling van de vroegere unitaire provincie Brabant verder laten bestaan maar dat is onhoudbaar in een federaal land. En in strijd met elke federale loyauteit. De Vlamingen moeten gewoon stellen dat er geen nieuwe federale regering meer komt zolang de Waalse en Frans-Brusselse lijsten in 35 Vlaamse gemeenten aan de kiezer worden voorgelegd. Bij ons (anders dan bij de Franstaligen) moet de stuwing vanuit de basis komen, de politici moeten de hete adem van de burgers in hun nek voelen. Door het arrest van het Arbitragehof zal de nieuwe regering hoe dan ook iets moeten doen en dus is het NU het moment voor actie.’
EUROBAROMETER
MEET VOORAL GEVOELENS
IS
TERRORISMEBESTRIJDING EERSTE E UROPESE TAAK ?
E UROPESE U NIE
H
et klinkt vreemd: terrorismebestrijding is volgens de Belgen - althans volgens een meerderheid van de duizend Belgen die recent werden gepolst door “Eurobarometer” - de belangrijkste taak van de Europese Unie. De resultaten van de jongste peiling dateren van oktober/november van vorig jaar, maar werden pas begin maart vrijgegeven. Hoe sluitend is dat onderzoek? De Eurobarometer is een permanent onderzoek van de Europese Commissie dat in 1973 startte om de houding van (de) Europese burgers omtrent de Europese Unie te meten. Een tweede doel van het onderzoek was en is nog steeds het meten van de sociale en politieke opstelling van de ondervraagden. De Eurobarometer wordt in alle Europese lidstaten tweemaal per jaar uitgevoerd. Met de geplande uitbreiding van de EU zullen daar binnen niet te lange tijd een aanzienlijk aantal landen bijkomen. De eerste peiling (via interviews) vindt plaats in de lente, de tweede helft altijd in de herfst, waarbij telkens 1.000 mensen worden gecontacteerd. (Voor België betekent dat: ongeveer 600 Vlamingen, 100 Brusselaars, 300 Walen). Het onderzoek werd één van de belangrijkste informatiebronnen voor sociaalwetenschappelijke enquêteurs. Dat betekent dat we redelijk goed zouden moeten weten hoe de opinie van (de) Europese burgers zich in de laatste 30 jaar ontwikkelde. Maar... Een eerste bedenking: de ondervraagden brengen niet hun eigen thema’s in. Ze worden verzocht prioriteiten te kiezen uit een lijstje dat ter beoordeling wordt voorgelegd. De antwoorden worden dan gerangschikt. Twee: de resultaten zijn wellicht sterk afhankelijk van het moment waarop de peiling wordt uitgevoerd. Hoe anders verklaren dat “vrede en veiligheid” - pas op de derde plaats komt? Of anders uitgedrukt: we zijn ervan overtuigd dat “vrede en veiligheid” de prioriteitenlijst met stip zou aanvoeren, mocht de jongste peiling pas begin februari of maart van dit jaar gehouden zijn. Op het Europees prioriteitenlijstje van de Belgen staan vervolgens: strijd tegen georganiseerde misdaad en drughan-
DOORBRAAK nr. 4 - april 2003
del, strijd tegen werkloosheid, strijd tegen armoede en sociale uitsluiting, de voedselkwaliteit en zorg voor het leefmilieu.
BELANGSTELLING VOOR REGIO’S IN DE MEDIA SCHROMELIJK VERWAARLOOSD
Maar als dan de vraag gesteld wordt hoe tevreden de ondervraagden zijn over de aanpak van hun bezorgdheid, dan komt er een heel ander plaatje naar voren. Laat terrorismebestrijding dan op de eerste plaats uitkomen, het thema prijkt slechts twaalfde inzake doeltreffende aanpak. De georganiseerde misdaad staat pas op de dertiende plaats qua doeltreffendheid, en de werkloosheid op nummer 14. (De aanpak van de clandestiene immigratie staat overigens in de tevredenheidsindex nog veel lager gerangschikt.)
KENNIS Het blijkt dat de kennis van de Belgen over de EU ver van denderend is, ondanks het feit dat dit land aan én de Europese Commissie, én de Europese Raad, én het Europees Parlement onderdak verschaft. In de jongste Eurobarometer halen de Belgen bij het beantwoorden van vijf quizvragen slechts de 9de plaats. (Héhé, de Nederlanders pas de allerlaatste!) Het is Luxemburg dat hier de koppositie inneemt. Slechts 49 procent van de Belgen wist correct te antwoorden op de vraag of de Europese Gemeenschap ja dan neen al na de Eerste Wereldoorlog werd opgericht. Dat was de allerlaagste score in de hele Unie. Het Europese
12
gemiddelde lag op 59 procent. Anderzijds weet meer dan de helft van de Europese bevolking blijkbaar niet dat de Unie momenteel 15 leden telt. De meerderheid denkt dat het nog altijd om 12 lidstaten gaat. Misschien omdat de euro in 12 lidstaten is ingevoerd, maar dat aspect wordt in de Eurobarometer niet geduid.
ATLANTISCHE BREUKLIJN? Een groot percentage van de Europese burgers staat erg kritisch tegenover de rol van de Verenigde Staten. Alleen wat de strijd tegen het terrorisme betreft, kreeg de VS een positieve quotering (54 procent). Wat de groei van de wereldeconomie betreft, meent maar 38 procent van de Europese ondervraagden (de gegevens zijn op dit punt niet uitgesplitst per lidstaat) dat dat vooral aan Amerika te danken is. Een positieve bijdrage van de VS aan de wereldvrede? Slechts 32% van de Europese bevolking zegt ja. De armoede uit de wereld helpen? De score daalt tot 20 procent, en qua inzet voor het leefmilieu kent nauwelijks 16 procent van de Europeanen de VS een belangrijke rol toe. De Eurobarometer lijkt ons op de eerste plaats een gevoelsbarometer. Dat neemt niet weg dat de Europese Jan Modaal op dit ogenblik blijkbaar weinig heil van “de overkant” verwacht.
GEMEENSCHAPPELIJK? In oktober/november vorig jaar was 67% van de Europese ondervraagden voorstander van een gemeenschappelijk buitenlands beleid. Dat is drie procent meer dan bij de peiling begin 2002. De steun van de Europese publieke opinie voor een gemeenschappelijk defensiebeleid zou nog hoger liggen, op 73%. De Eurobarometer peilt niet naar de belangstelling van de respondenten voor een Europa van de regio’s, een thema dat in de nationale politiek - en bijgevolg in de media- trouwens schromelijk verwaarloosd wordt. Het klinkt aanlokkelijk om daar zelf maar eens een bevraging over op te zetten, maar dat veronderstelt wel dat de bevolking daarover eerst terdege zou worden geïnformeerd. Iko
BOEKEN
RESTAURANTGIDS
Niettemin bieden de journalisten een bevattelijke blik op de politieke loopbaan van Verhofstadt. Rode draad van het boek is de ‘Wille zur Macht’ en de ‘Sturm und Drang’ van de naar vernieuwing snakkende neoliberaal. Voluntarisme en ambitie zijn de sleutelwoorden van het boek. En ook feitelijk van Verhofstadts leven. Voor wie - zoals ondergetekende - de actualiteit het voorbije ruime decennium op de voet volgde, biedt het boek weinig nieuws. Koppel aan die “voorkennis” Frans Verleyens De factor Verhofstadt (Standaard Uitgeverij, 1987), en je hebt de idee dat je het boek al eerder hebt gelezen.
Tussen de lijnen en in vaak niet mis te verstane bijzinnen, lichten de auteurs ook een tipje van de sluier die om de relaties hing of hangt tussen Verhofstadt en resp. De Gucht, Decroo, Dewael, Willy en Yannick Declercq, Neyts, Daems, Vanhengel en zovele andere Vlaamse liberalen. Het wordt al gauw duidelijk dat de liberale individuen actief waren in een kiesvereniging, niet in een partij. Dat bespaart nachten van lange messen, zoals in de CVP destijds. Maar amicaal gaat het er in het blauwe fabriekje blijkbaar ook niet altijd aan toe... KDr.
BOUDEWIJN VANPETEGHEM
NUMERO UNO. GUY VERHOFSTADTS LANNOO, 376
Neen, veel nieuws komen we niet te weten in het desalniettemin zeer synthetische Numero Uno. Hoogstens dat de socialist Willy Claes niet echt door Boudewijn werd gesmaakt als kandidaat-premier van een rooms-blauw kabinet in 1991. Hoewel Verhofstadt zelf dit niet wil gezegd hebben (!) De grootste verdienste van het boek zijn de korte uitwijdingen over Verhofstadt als mens buiten de politiek: zijn culinaire ontdekkingen - in het boek worden in totaal misschien
De auteur van deze Mémoires mag het mij dus niet kwalijk nemen als wij ofwel veel meer ofwel vaak andere “mémoires” hadden gewild.
LEO TINDEMANS, DE MÉMOIRES. GEDREVEN DOOR EEN OVERTUIGING.
608
BLZ.,
LANNOO,
€ 39,95
ISBN
90
209 4994 2.
Toch hebben we geen bladzijde ongelezen gelaten. Daarvoor is Tindemans een te boeiende figuur die bovendien op sommige vlakken wel erg openhartig is, vooral als het over mensen gaat. Zo bijvoorbeeld is hij opvallend kritisch voor André Cools, CharlesFerdinand Nothomb, gouverneur Verplaetse van de Nationale Bank, de ex-socialist Simonet tot en met zijn partijgenoot Chabert.
WEG
NAAR DE TOP. BLZ.,
€ 24,50, ISBN
In de eerste persreacties op het boek lag de klemtoon o.m. op het nieuwtje dat Annemans ooit was aangezocht om toe te treden tot de in VLD omgevormde PVV. Ook de conservatieve alliantievorming werd als ‘nieuw’ bestempeld, wat nochtans eerder al ruim aan bod kwam in bladen als Doorbraak en Nucleus en eerder beschreven door Radio 1-journalist Jos. Bouveroux (De partij van de Burger, Standaard Uitgeverij, 1992; Van zwarte zondag tot zwarte zondag, Icarus, 1996).
EN
OLIVIER MOUTON,
Zo noteerden we zeker honderd vragen en uitroeptekens. Vragen naar meer uitleg, uitroeptekens van verbazing.
B OEKEN
Verhofdstadt heeft zijn eerste biografie! Boudewijn Vanpeteghem (De Standaard) en Olivier Mouton (La Libre Belgique) sloegen samen het pad in dat door de ‘peetvader van het politieke boek in Vlaanderen’ - Hugo De Ridder voor hen was geëffend. Maar na lezing van de niettemin bijzonder vlot geschreven biografie, blijkt dat ze het ‘onthullingspeil’ van De Ridder bij lange na niet halen.
wel dertig of meer restaurants opgesomd, misschien moet Lannoo maar eens aan de hand van dit werk de restaurantgids van de premier uitgeven - Toscane, fietsen, wijn, zijn gezin - dat hij terecht en in tegenstelling tot zijn eigen persoon, ver van de camera houdt, zijn vrienden.
90 209 5159 9.
TINDEMANS Ik was BRT-Wetstraatverslagever terwijl Leo Tindemans huurder werd van de Wetstraat 16 en zijn handtekening plaatste onder het Egmontpact. Dat maakt een objectieve boordeling van zijn onlangs verschenen en succesrijke Mémoires niet zo vanzelfsprekend; heel wat van de 600 pagina’s van zijn mémoires maakte ik beroepshalve van dichtbij mee. En dus had ik over heel wat veel meer willen lezen. Zo bijvoorbeeld of het klopt dat Tindemans na zijn historisch Egmontontslag uit de gratie van Het Paleis viel. Of waarover het Steenokkerzeel-conclaaf van 1974 uiteindelijk is misgelopen: over de VU-eis om het amnestiedossier te regionaliseren of over het feit dat de onderhandelaars geen goede straatkaarten van Brussel en omgeving hadden om een voor iedereen aanvaardbare hertekening van de Brusselse grenzen te doen aanvaarden.
13
Of over de opeenvolgende staatshervormingen waar hij ofwel de pen mee heeft vastgehouden of als politicus dicht bij betrokken was. Ingrepen waarover hij opvallend streng over oordeelt: ‘In België komen staatshervormingen meestal maar tot stand op grond van chantage, aftroggelarij en politieke koopjes’ zo lezen we op blz. 117. Het is niet de enige vernietigende uitspraak over onze gezamenlijke poging om tot een andere Belgische samenlevingsmodel te komen. Zelf laat de auteur geen twijfel bestaan over de ingesteldheid waarmee hij zelf aan die omvorming meewerkte: ‘Vanaf mijn jeugd leefde ik met de droom bij te dragen tot de verzoening van Vlaanderen met de Belgische staat. Alles wat bijdroeg tot een avontuurlijke uiteenspatting leek me bijgevolg verwerpelijk.’ (p. 332) Een opvallend defensieve pro-Belgische houding !
Marc Platel
DOORBRAAK nr. 4 - april 2003
CORDON
BEU
...
SENELLE EN DE KIESWET
K ORT
Ja, u hebt inderdaad goed gelezen. Dit is geen zetfout. Want zo staat het er letterlijk: beu! Ze zijn het beu. Ze zeggen en schrijven het trouwens zelf. Hoewel liefst niet hardop of met zoveel woorden. Want er dreigt nog altijd gevaar. De pater met de grote snater is immers alomtegenwoordig. En ja, u hebt het goed geraden. We hebben we het wel degelijk over het cordon sanitaire en over ‘ze’. En ‘ze’, dat zijn in dit geval niet de mensen van het Vlaams Blok, maar wel de grote bonzen van de zogenaamde democratische partijen, de linkse pausen van het politiek correct denken, de partijgetrouwe gatlikkers van radio en TV en de pennelikkers van de geschreven pers. Want om het cordon mogelijk te maken, moesten politiek en media zich wel noodgedwongen verenigen in één en dezelfde strijd! De strijd van allen tegen één. Een strijd op leven en dood. Met alle middelen. Van hamer en sikkel tot en met autokrik. Want de democratie was in gevaar. En nog geen klein beetje. Dit sterkt mij in mijn overtuiging, dat er over de term ‘cordon sanitaire’ lang en goed is nagedacht. Dus zeker geen oneliner van Tobback de oudere. Neen. Hoogst waarschijnlijk aangebracht door iemand met een degelijke geschiedenisopleiding. Iemand die nog weet dat een cordon sanitaire eertijds bestond uit soldatenposten die, om de uitbreiding van een of andere besmettelijke ziekte tegen te gaan, door de toenmalige heersers langs de grenzen van een besmet gebied werden opgesteld. Toegegeven.Toch knap gevonden. Dat ik daar zelf nooit op gekomen ben. Een schitterende voorzet. Daarna nog proberen scoren met ‘pestlijders’ en ‘mestkevers’ is toch maar minnetjes. De auteur verdient dus niet alleen een bloemetje, maar ook een prijs. En liefst voor het te laat is. Liefst vooraleer het cordon onder zijn eigen gewicht bezwijkt. Vandaar mijn oproep. Wil de ultieme bedenker nu opstaan en met luide stem de eer en het auteursrecht opeisen. Want ik zou hem/haar op de valreep nog willen vereremerken met het blauwe lint van de ridders van de orde van de Heilige Geest. Oorspronkelijk beter bekend onder de naam CORDON BLEU...kwestie van een beetje in de sfeer blijven! Kamikaze
Op 18 mei kunnen 550 000 inwoners van Vlaams-Brabant stemmen voor kandidaten op Franstalige lijsten. Elders in Doorbraak leest u daar meer over (blz 10-11). Opmerkelijk was wel dat grondwetspecialist Robert Senelle formeel verklaarde dat het bestaan van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde in strijd is met artikel 4 van de Grondwet. Genoemde kieskring is ouder dan de staatshervorming. Artikel 4 van de Grondwet bepaalt dat België bestaat uit vier taalgebieden: het Nederlandse, het Franse, het Duitstalige en het tweetalige Brussel-Hoofdstad. Halle-Vilvoorde kan enkel tot het eerste horen. (GVA, 6 maart)
CD&V EN VERENGELSING Luc Van den Brande en de zogenaamde Boetfortgroep mogen dan al proberen de Vlaamse lijn van de CD&V aan te scherpen, andere krachten binnen de CD&V zijn minder overtuigd. De CD&V-houding inzake het decreet Hoger Onderwijs (Bologna) heeft veel Vlamingen zwaar ontgoocheld. De CD&V steunt inzake Bologna en het dossier “taal hoger onderwijs” de regering - op zich al merkwaardig - en negeert hiermee de 17 000 handtekeningen van het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen. Achter de schermen wordt de schuld gelegd bij West-Vlaming Luc Martens, onderwijsspecialist van de CD&V, die Kortrijkse belangen (die campus krijgt lekkers) en provincialisme voorrang geeft op het algemeen Vlaams belang.
TRANSFERS
K
O R T
B PLUS (1) Op een nationale vergadering van de belgicistische vereniging B Plus, daagden een veertigtal vooral oudere mensen op. Die konden tijdens het vragenmomentje niet laten te wijzen op de medailles en eretekens die ze door hun verzet tijdens WO II kregen, alvorens hun vraag te stellen. En die was altijd dezelfde: waarom, als de Belgen massaal meer België willen, hebben wij politici die daar net tegen ingaan, en België een stille dood wensen? Volgens allen - het verzamelde bestuur van B Plus inclusief - een hoogst ondemocraDOORBRAAK nr. 4 - april 2003
tische daad. Enkel B Plusser en Het Laatste Nieuws-commentator Luc Van der Kelen, liet zich niet vangen. Die politici zijn democratisch verkozen. De kiezer kent hun Vlaamse (of Waalse) standpunten. Deel je die niet, dan stem je er niet voor. De rest van de zaal was het er duidelijk niet mee eens.
B PLUS (2) Opvallend was ook de enorme kracht die het uiteenvallen van de Volksunie met zich heeft meegebracht. Volgens de aanwezigen was het ‘barsten’ van de VU een heel bewuste tactiek van de partijleden om ongestraft in andere partijen te kunnen infiltreren en die te doen evolueren naar confederalisme.
14
Paul Geudens legde in Gazet van Antwerpen (5 maart) nog eens de vinger op de wonde: ‘De achterstand die Wallonië in het midden van de jaren negentig kende, is geen millimeter verkleind. Integendeel. Bovendien hebben de francofone politici én de Waalse burgers er alle belang bij om de kloof te relativeren en te minimaliseren. ‘Objectieve verklaringen’ uitvinden: het is een bekend excuus om alles bij het oude te laten. Zo kunnen de geldstromen van het Noorden naar het Zuiden blijven bestaan en kan de sociale zekerheid er verder floreren.’