België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
ISSN 0012-5474
Vlaanderen staat in Europa
6
Maandblad juni 2003 Afgiftekantoor Antwerpen X Passendalestraat 1a 2600 Berchem
S TRATEGIE
EN STIL OVERLEG
De paars-groene regering Verhofstadt I heeft de stemtest wél (paars) en niét (groen) overleefd. De niet-partijpolitieke Vlaamse Beweging heeft weinig redenen om zich hierover te verheugen. Tijd om veel te piekeren is er niet.
waarom niet wat nog rest van iets omvangrijker publicaties en bladen niet beter gaan samenwerken? En mag er al eens een woord van kritiek zijn op de grote manifestaties (en contramanifestaties), die blijven steken in oude vormen en hun publiek verdelen en verliezen?
Een paar ontwikkelingen zijn tamelijk positief. Nu Agalev, de enige partij die nauwelijks interesse had voor de Vlaamse problematiek, van de kaart is verdwenen, hebben alle partijen op zijn minst een Vlaams randje. De socialisten in de sp.a-Spirit zijn Vlaamser dan ooit.
Worden de zaken strategisch goed aangepakt? Er wordt vooral geschoten op alles wat beweegt. Een slechte zaak, want het is zelden raak. De ingewikkelde materie van het communautaire dossier wordt te weinig vertaald.
Minder hoopgevend is het besef dat VLD, zoals de CD&V het haar voordeed, nauwelijks verder komt dan wat nobele verklaringen of stoere standpunten in nauwelijks gelezen boekjes. Ronduit pijnlijk is dat bijna een miljoen Vlaamse stemmen (Blok en N-VA) parlementair niét meetellen en dat Wallonië en Brussel in “paars” veel sterker staan.
Een chronologisch strategisch concept voor het bereiken van het einddoel van de Vlaamse staatsvorming - lees: de onafhankelijkheid - is er nauwelijks. Men twijfelt of men energie moet steken in de tussenstappen en de geleidelijkheid. Wat met Brussel (70 000 Vlaamse stemmen, och Here...)? Wat met Vlaanderen in Europa?
In het licht van die vaststellingen zou de Vlaamse Beweging zich eens kunnen afvragen of ze zelf goed bezig is. Wie er een tijdje tussenin loopt, weet dat het beter kan.
Sommige acties en campagnes vragen veel energie, mobilisatiekracht en financiële middelen, maar lossen niets op. De persmededelingen dienen vooral voor eigen vermaak (gekrakeel op het internet bvb) terwijl er van aanwezigheid in de media nog nauwelijks sprake is.
Over de bittere smaak van partijpolitieke verdeeldheid gaan we het hier niet hebben, maar de niet-partijpolitieke Beweging mag er lichtelijk van uitgaan dat de fout ligt bij alle partijen. De fundi’s en hun satellieten snoeren zich liever vast rond het eigen grote gelijk dan dat ze zich bekommeren om mogelijke samenwerking. Het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen is - ondanks de erg verdienstelijke voorzitter Eric Ponette - geen sterke koepel meer. Die verdient nochtans meer steun. Minuscule groepjes, op sterven na dood, en cirkelend rond het eigen gelijk, blijven het beeld van de Beweging klagerig kleuren. Kunnen marginale tijdschriftjes - en
De gelijkhebberij van sommigen die al generaties meelopen is om te huilen, terwijl jonge mensen nog nauwelijks worden aangesproken, laat staan overtuigd. Kan de aanloop naar de cruciale verkiezingen van 2004 misschien het moment zijn om de krachten te bundelen? De flaminganten met een open geest moeten zich hergroeperen en het tij keren. Zoniet maakt de Vlaamse Beweging een duik in ongekend diep water. Jan Van de Casteele
P ERSWIJS - K ORT
P
K
E R S W I J S
Mark Grammens in Journaal, 17 april: ‘Ik zou een VRT-bediende zelfs niet de titel van “journalist” gunnen: een journalist kan in een democratie per definitie niet voor de overheid werken.’
Eric Donckier in Het Belang van Limburg, 9 mei: ‘Het zou voor Vlaanderen zelfs een goede zaak zijn, mocht een Waal het premierschap opeisen en invullen. Want zo’n premierschap, dat wordt cash betaald.’
Piet van Brabant in Volksbelang, mei 2003: ‘Dat ergert ons nog het meest: sommige Vlamingen hebben zich afgewend van hun Vlaams verleden, zowel van hun eigen ouders en grootouders als van hun historisch verleden, en bestempelen al wat Vlaams is als extreem-nationalistisch, antinationaal, anti-Belgisch. Zij spuwen ook de Vlaamse Leeuw en het Vlaamse volkslied uit. Zij schamen zich over hun eigen identiteit.’
Eric Donckier in Het Belang van Limburg, 9 mei: ‘Overigens is Di Rupo de mening toegedaan dat ook de Vlaming niet wakker ligt van nog meer regionalisering, maar wel wakker ligt van de werkloosheid, de sociale zekerheid, de sputterende economie, de onveiligheid, de trage rechtspraak... Elio Di Rupo heeft overschot van gelijk. Alleen, hoe lossen we die problemen op wanneer Vlamingen en Walen een totaal andere visie hebben op deze problemen en de mogelijke oplossingen? Juist,door nog méér te regionaliseren!’
Hugo Coveliers in Deng, mei 2003: ‘De PS op Justitie? Dan zijn we goed af! Laurette Onkelinx minister van Justitie? Die zou beter eerst een cursus normbesef volgen.’ Paul Geudens in Gazet van Antwerpen, 7 mei: ‘Dit systeem (sociale zekerheid red.) is niet vol te houden. In andere federale landen bestaan evenmin oneindige solidariteitsmechanismen. Dat is alleen in België zo. Wallonië moet ernaar streven uit de rode cijfers te geraken. Dit zal pas gebeuren als het zélf meer verantwoordelijkheid moet dragen.’ Steve Stevaert in Knack, 7 mei: ‘Het is niet logisch dat we in Vlaanderen de wegen beheren, maar de verkeersregels niet mogen uitvaardigen. Straks zijn we ook bevoegd voor ontwikkelingssamenwerking, kunnen we in Kinshasa sporen aanleggen, maar niet in Vlaanderen. Wat voor een onzin is dat?’
Paul Geudens in Gazet van Antwerpen, 10 mei: ‘De VLD, dat was toch de partij van de rechtstreekse verkiezing van de burgemeester, niet? Terwijl ze nu alles laat afhangen van het groepsresultaat. Trouwens, over ‘de grootste familie’ gesproken, is het dan niet evident dat een Nederlandstalige premier wordt? In dit land zijn er voor zes Vlamingen slechts vier francofonen? Betekent dat dan niets?’ Stefaan De Clerck in De Standaard, 10 mei: ‘Ik eerbiedig de democratische krijtlijnen en pleit niet voor revolutie. Ik ben een confederalist en wil niet de Vlaamse republiek uitroepen. Maar het is toch merkwaardig dat het Vlaams Parlement op zijn gat zit als het gaat over meer Vlaanderen. (...) De Vlaamse ministers hebben zich gedegradeerd tot Belgische staatssecretarissen.’
O R T
EVEN TELLEN Partij
Aantal stemmen
Aantal zetels
sp.a-SPIRIT
980.000
23
PS
856.000
25
CD&V
871.000
21
Vlaams Blok
761.000
18
MR (Michel)
749.000
24
DI RUPO PROBEERT Een Doorbraak-lezer schreef een briefje naar di Rupo en vroeg hem een standpunt over het taalhoffelijkheidsakkoord in Brussel en de splitsing van de tweetalige kieskring Brussel-HalleVilvoorde. De PS-voorzitter antwoordde in het Nederlands. ‘Natuurlijk moeten de Vlamingen van Brussels zijn papieren in het Nederlands krijgen. Wat ik denk is dat we soms zouden moeten minder op “tracasserie” werken en meer op welvaart werken. Ik denk dat de Belgen slim zijn en dat wat belangrijk is: veiligheid, gezondheid, justitie, mobiliteit... Daarop wil ik werken met iedereen en met respect van de verschillen en de specificiteit van iedereen’. Dat Di Rupo antwoordt op beleefde briefjes is al iets. Nu hem nog overtuigen. elio@dirupo.net, en je bent er.
DE ANALIST VUB-professor Kris Deschouwer is een van de politieke analisten waar de VRT steevast op rekent. In Brussel Deze Week (15 mei) leerden we van hem het volgende: ‘Het buitenland leert, en dat is het enige referentiepunt, dat groene partijen die aan de macht deelnemen niet afgestraft worden. Op voorwaarde dat ze eerlijk en duidelijk uitleggen dat regeren inhoudt dat je compromissen sluit. Agalev heeft dat gedaan. De groene kiezers zijn hooggeschoold en begrijpen dat.’ En dan sprak na de professor het volk. Tja... Een ‘geleerde’ mens zwijgt soms beter.
BETER ONDERZOEK Stefan Walgrave (UIA) en Peter Van Aelst zaten met hun peilingen al bij al in de goede richting. De tendensen werden aangegeven (al voelde de man in de straat dat ook wel zonder peilingen), maar het resultaat was nog veel schervervolg blz. 3 DOORBRAAK nr. 6 - juni 2003
2
NADENKEN
OVER POLITIEKE VERTEGENWOORDIGING
H OE
EEN MEERDERHEID VAAK MINDERHEID WORDT
In het bedrijfsleven is het een bekend fenomeen dat men via een cascadesysteem van “participaties” (in het kapitaal van vennootschappen) uiteindelijk met heel weinig kapitaal heel veel kan controleren. Het volstaat de meerderheid te hebben in een vennootschap, die de meerderheid heeft in een andere, die de meerderheid heeft in weer een andere ... Te weinig wordt benadrukt dat dit stelsel echter ook in de politiek schering en inslag is. Onze zogenaamd parlementaire democratie is een stelsel waarin de meerderheid van de meerderheid van de meerderheid het voor het zeggen heeft, dus eigenlijk een, soms vrij kleine, minderheid.
CORDON SANITAIRE Het cordon sanitaire versterkt dat mechanisme zonder enige twijfel: door een grote partij op voorhand uit te sluiten bij de meningsvorming in de democratie, hoeft men maar een meerderheid te hebben binnen het niet uitgesloten deel van de bevolking of hun vertegenwoordigers, om te kunnen beslissen. Op die wijze krijgt de gemiddeld centrumrechtse meerderheid in Vlaanderen bijna altijd gemiddeld centrumlinkse
K
O R T
per dan verwacht. Walgrave en Van Aelst peilden ook via een internetpanel van 4000 mensen naar de populariteit (de X-factor). Populaire Stevaert en mediafenomeen Freya Van den Bossche en Guy Verhofstadt scoorden bijzonder goed, ook bij andere partijen. Men zou eens moeten onderzoeken hoeveel
regeringen. Maar ook zonder dit specifieke uitsluitingmechanisme van de jongste jaren blijft het probleem bestaan. Het kwaad zit veel dieper. Het kwaad zit namelijk in het feit dat er een meerderheid en een oppositie is en dat die meerderheid uit een coalitie bestaat. Het is door de combinatie van die twee feiten dat in ons land het parlement buiten spel wordt gezet, en alle belangrijke beslissingen genomen worden door een meerderheid binnen de meerderheid, die vaakeen minderheid is. Staatsrechtelijk ken ik drie modellen die daaraan geheel of gedeeltelijk ontsnappen. Het eerste is het Britse, met een kiesstelsel dat niet evenredig is, maar een “meerderheidsstelsel”, wat wil zeggen dat er één afgevaardigde is per district en dat diegene met het meeste stemmen in dat district verkozen is. In zo’n stelsel haalt bijna altijd één partij een volstrekte meerderheid. Weliswaar blijf je zitten met een stelsel waarin een meerderheid binnen de meerderheid uiteindelijk bijna alles kan beslissen (de meerderheid binnen de meerderheidspartij), maar minstens heeft de kiezer de mogelijkheid om een duidelijke keuze uit te brengen tussen de vorige meerderheid en de vorige oppositie. Het tweede model is het Amerikaanse. De president stelt een regering samen die in beginsel géén vertrouwen nodig heeft van de volksvertegenwoordiging. Omgekeerd is de wetgeving een zaak van de volksvertegenwoordiging alleen, en moet de president voor elk voorstel van wet een meerderheid vinden in het
minuten televisietijd de drie ‘idolen’ opsoupeerden en de vraag stellen naar oorzaak en gevolg. (DS, 20 mei)
KIESDREMPEL De fel omstreden kiesdrempel van Verhofstadt was dodelijk voor Agalev, dat anders in Oost-Vlaanderen, Antwerpen én de Senaat drie zetels zou hebben behouden. Ander slachtoffer is
3
AFSPIEGELINGSCOLLEGE Het derde model is het Zwitserse. De - zeer kleine- regering wordt proportioneel samengesteld uit alle voldoende grote - partijen in het parlement. Om beurt is elk lid ervan eens president - en dus ook staatshoofd. Een “afspiegelingscollege” dus (overigens mét de zogenaamd rechts-populistische Schweizerische Volkspartei). Het volstaat voor een beslissing dus niet een meerderheid binnen een meerderheid te hebben (zoals in ons systeem zowel als in het Britse); men moet een échte meerderheid hebben in het parlement. Dat de kiezers daarbij ook daadwerkelijke keuzes kunnen maken, wordt gegarandeerd door de ruime mogelijkheden om een beslissend referendum af te dwingen - zelfs over de inhoud van de Grondwet! Vergeleken daarmee is de daadwerkelijke invloed van de meerderheid in ons land zeer miniem. Wordt het niet de tijd om te denken over een drastische hervorming die een einde maakt aan het fenomeen van de “meerderheidscoalitieregering”?
Prof. Matthias E. Storme
de N-VA, met Bart De Wever in Antwerpen en Frieda Brepoels (onrechtstreeks) in de Senaat. “Winnaars” zijn de VLD (2), het Blok (2) en CD&V (1). Zonder kiesdrempel was de PS met 25 zetels de grootste partij in de Kamer. Verhofstadt kan tevreden zijn. Blok of geen Blok.
vervolg blz. 11
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2003
C OMMENTAAR
De verkiezingen zijn voorbij. Het feest van de democratie is achter de rug en de democratie kan dus weer in grote mate voor enkele jaren weggeborgen worden. Er zijn talloze mechanismen waarmee ervoor gezorgd wordt dat de bevolking geen daadwerkelijke inspraak krijgt in het beleid van haar overheid. In dit kort bestek kan ik slechts op enkele daarvan wijzen.
parlement, dat een veel grotere onafhankelijkheid heeft. De samenstelling van de uitvoerende macht is gelegitimeerd doordat het hoofd ervan (de president, maar als men absoluut nog een ceremoniële koning wil hebben kan dat ook de minister-president zijn) rechtstreeks wordt verkozen. Hoewel de regering niet verantwoordelijk is ten aanzien van het parlement, heeft het parlement veel meer zeggenschap.
TEN
MINSTE KIEZEN VOOR TACTISCHE SAMENWERKING
V LAAMSE POLITICI LEVEN IN “ AUTISTISCHE ” AFZONDERING
De machtsverhoudingen in het nieuwe parlement en in de kabinetscoalitie die in de maak is, bevoordelen de francofonie. De Parti Socialiste (PS) en het liberale Mouvement Réformateur (MR) beschikken samen over 49 kamerzetels. De Franstalige oppositie heeft dertien zetels. Roodblauw is hier dominant. Aan Vlaamse kant beschikken VLD en sp.a-Spirit samen over 48 kamerleden die 1.988.606 kiezers vertegenwoordigen. De oppositie (CD&V, Vlaams Blok en N-VA) beschikt over 40 zetels met 1.833.164 kiezers. Roodblauw staat hier veel minder sterk dan in het Franstalige kiezerscorps. De nationalisten verzamelden bijna een miljoen stemmen (Blok: 761.237, NV-A 201.327), maar als politieke machtsfactor zijn zij uitgeschakeld, deels door het cordon sanitaire, deels wegens de kiesdrempel.
UITGESCHAKELD Het lijkt erop dat Verhofstadt II, mits enkele aanpassingen, vereist door de economische crisis en de toestand van de rijksfinanciën, de lijnen van het vorige beleid zal proberen door te trekken. Zal hij ditmaal - anders dan in 1999 - wél inspelen op wat voor Vlaanderen als nodig wordt ervaren en gevraagd? Dat is veel minder waarschijnlijk. De assertiviteit van Di Rupo en Louis Michel is niet verminderd, integendeel. Stevaert en De Gucht moeten nog aantonen dat zij ertegen opgewassen zijn. Op Verhofstadt valt niet te rekenen. De premier vertoont geen Vlaamse reflexen. De voormalige VU’ers in de VLD houden zich gedeisd. Anciaux noemt zich nu regionalist; het DOORBRAAK nr. 6 - juni 2003
In theorie zou de N-VA kartel kunnen vormen met de CD&V, maar de oude afkeer van de nationalisten voor de CVP is overgeslagen naar CD&V. Het Vlaams Blok betrekken bij een kartelvorming is al helemaal uitgesloten. De rechts-radicalen zitten de christendemocraten op de hielen en hopen de honorabele conservatieve partij te worden, die de kiezer een alternatief biedt voor centrumlinks. Een weg die de huidige CD&V niet kan inslaan. Haar burgerlijke vleugel is daartoe te zwak en te besluiteloos. In het bedrijfsleven en de universiteiten in Vlaanderen, waar men zich bewust is van de problemen die welvaart en toekomst bedreigen, kijkt men met groeiende ongerustheid naar de ontoereikende belangenbehartiging. En naar de sterkte van de Waalse samenhorigheid.
INFANTILISME
FOTO DOORBRAAK
W ETSTRAAT
I
n 1974 beschikte de toen nog radicaal-nationalistische Volksunie over 22 kamerleden (op 212). Na interne twist over het gedachtegoed volgde de electorale neergang. In 1991 telde de Kamerfractie nog tien leden. In 1995 nog vijf (ledental Kamer toen teruggebracht op 150), in 1999 opgekrikt naar acht. Maar in september 2001 viel de partij uiteen. In datzelfde laatste kwart van de vorige eeuw klom het concurrerende Vlaams Blok van één kamerzetel in 1978 naar vijftien in 1999 en achttien bij de jongste verkiezingen. Die cijfers verduidelijken de ontwikkelingen in de nationalistische (regionalistische of separatistische) formaties.
gend jaar te worden uitgespeeld, of werd hij definitief vleugellam gemaakt? De jongeren krijgen kansen, maar niet genoeg.
DE
DI RUPO EN MICHEL IS STEVAERT MOET NOG AANTOERTEGEN OPGEWASSEN IS.
ASSERTIVITEIT VAN
NIET VERMINDERD. NEN DAT HIJ
Vlaams-nationalisme is voor hem voltooid verleden tijd.
Sommige kopstukken van de Vlaamsnationalistische “intelligentsia” hebben altijd uitgeblonken in een idealisme, dat niet vrij was van politiek infantilisme en meestal uitmondde in verkeerde beslissingen en in fiasco’s. Die mentaliteit is niet verdwenen. De “idealisten” koesteren zich in hun groot gelijk en hun fatsoen. Zij beroepen zich op ethische waarden om niet te moeten praten met de gedemoniseerde “onzuiveren”. Intussen vinden de niet-Vlaamse krachten zich in concrete afspraken, coalities en realisaties.
NEDERLAAG Van de CD&V in de oppositie hoeft geen krachtig Vlaams tegenwicht te worden verwacht. De christen-democratie leed op18 mei een zoveelste nederlaag. De partij weet niet welke richting uit. De christelijke arbeidersbeweging schuift op naar de socialisten. Wat ooit het nationaal christelijk middenstandsverbond was en nu UNIZO heet, leunt almaar dichter aan bij de liberalen. Met een bovenlaag die het belgicisme instandhoudt, geraakt de CD&V niet uit de existentiële vraagstelling. Haar Vlaams profiel blijft zwak. Staat Luc Van Den Brande in de reserve om vol-
4
"ROODBLAUW STAAT HIER MINDER STERK DAN IN HET FRANSTALIG KIEZERSCORPS"
Boven op de economische en financiële moeilijkheden, waarmee het land wordt geconfronteerd, staat Vlaanderen voor specifieke uitdagingen die in de Wetstraat worden genegeerd. Als politiek, diplomatiek en economisch ontmoetings- en beslissingscentrum van de uitdijende Europese Unie dreigt Brussel heel Brabant te overspoelen.
CAMPAGNE
NAAR BEVOLKING BROODNODIG
V LAAMSE KIEZER STEMDE “ ANDERS ” ANDERS ‘Stem anders.be’. De groene sticker van de VVB was prominent aanwezig
VALT NIET TE REKENEN'
Vlaanderen is als natie onbekend in de wereld. Straks dwingt Europa de Belgische staat faciliteiten toe te staan aan de Franstaligen in heel Vlaanderen, wat daar - maar niet in Wallonië - zou neerkomen op tweetaligheid in bestuur en onderwijs. De Vlaamse partijen zien het aankomen, maar bouwen geen efficiënt verweer op.
TACTISCH Aan politiek doen is niet alleen een kwestie van numerieke macht. Het vergt ook strategische visies en pragmatisch overleg. Indien kartelvorming onder die partijen die beweren voor “Vlaanderen eerst” op te komen, niet mogelijk is, moet tenminste worden gedacht aan tactische samenwerking op parlementair vlak. Te veel Vlaamse politici leven in een vergrendelde, haast “autistische” afzondering. Worden de ramen ooit opengegooid?
Manu Ruys Voormalig hoofdredacteur van De Standaard
Theoretisch gezien wordt het paarsgroene regeringskamp iets ‘Vlaamser’. Agalev, de meest unitaristische partner, is uitgeteld terwijl de sp.a-Spirit door de succesvolle instroom van de linkse Vlaams-nationalisten (of regionalisten zoals ze zichzelf hebben gecorrigeerd) wat meer nadruk op het Vlaamse autonomiestreven zou moeten leggen.
OPPOSITIE Bij de oppositie won het separatistische Vlaams Blok 2.7 % en wordt hiermee de sterkste Vlaams-nationalistische partij uit de Belgische geschiedenis. Het CD&V dat een Vlaams tandje had bijgestoken, verliest echter 1.2 % terwijl de meest Vlaams-radicale erfgenaam van de Volksunie, de NV-A van Geert Bourgeois, met haar 4.6 % de kiesdrempel mist in vier van de vijf Vlaamse provincies. Meer dan ooit zit het electorale zwaartepunt van het Vlaamse radicalisme bij het Vlaams Blok wat -terecht of onterecht, ik laat het nu even in het midden- de Vlaamse beweging nog kwetsbaarder maakt voor associaties met extreem-rechts gedachtegoed. Achteraf bekeken was de stem.anders.becampagne misschien niet zo een goed idee en is zij zeker niet voor herhaling vatbaar. Het streven naar meer Vlaamse autonomie is hoe dan ook één thema tussen veel andere themata in de politieke arena. Voor militante Vlaamsgezinden is dit thema prioritair en is de realisatie van een onafhankelijke Vlaamse (lid)staat de voorafgaande voorwaarde om andere politieke
5
FOTO DOORBRAAK
FOTO DOORBRAAK 'OP VERHOFSTADT
Deze campagne is geen onverdeeld succes geworden. Twee van de drie partners uit de paarsgroene coalitie gingen samen 10.3 % vooruit (VLD 1.7% en sp.a-Spirit (8.6 %) wijl de derde regeringspartner, Agalev met 7.3 % achteruit ging. Paarsgroen won dus netto 3 %.
HET ELECTORALE ZWAARTEPUNT VAN HET VLAAMSE RADICALISME ZIT MEER DAN OOIT BIJ HET BLOK. WORDT VLAAMSE BEWEGING (NOG) KWETSBAARDER VOOR ASSOCIATIES MET EXTREEM-RECHTS GEDACHTEGOED?
problemen beter te beheersen. Bij vele Vlamingen ziet het politiek prioriteitenlijstje er echter anders uit.
MEERDERHEID? Wellicht is de overgrote meerderheid van de Vlaamse burgers wél gewonnen voor meer Vlaamse autonomie. Dit blijkt uit de onbenullige uitslagen van Belgicistische partijen en uit het feit dat alle Vlaamse partijen de vraag naar verdere overdracht van bevoegdheden ondersteunen. Zij zouden dit niet doen mochten ze dit electoraal schadelijk achten. De meeste Vlaamse burgers stellen dit echter niet als absolute prioriteit. Ook wanneer ze vinden dat hun partij het op Vlaams vlak niet zo goed heeft gedaan of het althans veel beter kon doen, zullen zij toch nog op hun partij blijven stemmen omdat die op andere themata volgens hen behoorlijk heeft gescoord. Het is dus perfect mogelijk dat de meerderheid van bijvoorbeeld de Vlaamse liberale kiezers het paarsgroene Vlaamse palmares niet denderend vindt en de VVB in haar analyse hiervan wel zou bijtreden, maar daarin geen reden ziet om electoraal af te haken.
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2003
W ETSTRAAT
in de kiescampagne. Een deel van de niet-partijpolitieke Vlaamse beweging wou met dit stemadvies de Vlaamse paars-groene partijen een verkiezingsafstraffing bezorgen voor hun pover Vlaams palmares en de strategische toegevingen aan de Franstaligen.
Door van de winst/verlies-balans van meerderheid en oppositie een barometer te maken van Vlaamsgezind bewustzijn verdwijnt de “lauwe” of latente Vlaamsgezinde kiezer wat uit het beeld. Bovendien kan de campagne stem.anders.be de indruk wekken dat de niet-partijpolitieke Vlaamse beweging haar ideologische neutraliteit opgeeft en meteen ook kiest voor een christen-democratische of rechtsnationalistische samenlevingsvisie. Daardoor dreigen de Vlaamsgezinden in de andere partijen geïsoleerd te geraken, wat de slagkracht van de Vlaams beweging gevoelig kan verzwakken. Het feit dat de Vlaamse en Europese verkiezingen in aantocht zijn, mag dan al grote problemen stellen voor het bestuur in deze “contrafederatie” (bv. het herleiden van de Vlaamse regering tot een derderangs-zakenkabinet), het biedt de Vlaamse Beweging een mooie kans om de druk op de ketel te houden. In de aanloop naar de Vlaamse verkiezingen moet het niet alleen gaan over ‘welk Vlaams beleid’ maar ook over ‘meer Vlaams beleid’. In de komende onderhandelingen over het federaal regeringsprogramma worden er naar alle waarschijnlijkheid geen verdere stappen afgedwongen in de richting van meer Vlaamse autonomie. Dat had gekund indien CD&V en VLD (zonder één van deze twee partijen is België niet regeerbaar) met elkaar een pact hadden gesloten niet in een
726 262 VLAAMSE
wen zodat zich bij de Vlaamse partijen een dynamiek ontwikkeld rond het thema ‘meer Vlaams beleid’.
DE VLAAMSE
EISEN KOMEN, ALS WE DE HUIDIGE
MINISTER-PRESIDENT EN
DE GUCHT
VLD-VOORZITTER
MOGEN GELOVEN, WEL WEER OP
DE AGENDA.
federale regering te stappen vooraleer de Franstaligen de defederalisering van de gezondheidszorg, de kinderbijslagen en het spoorbeleid hadden toegezegd.
DRUK OPBOUWEN Deze Vlaamse eisen zullen echter, als we de huidige minister-president en VLD-voorzitter De Gucht mogen geloven, wel op de agenda voor verdere bespreking worden geplaatst. In de aanloop naar de Vlaamse verkiezingen moet de niet-partijpolitieke Vlaamse Beweging een efficiënte druk opbou-
VOTE ’
naargelang het belang van de analist van dienst. Zo is het voorbeeld bekend van De Volksgazet die na een desastreus verlopen gemeenteraadsverkiezing voor de socialisten opende met een immense kop: “BSP meerderheid in Charleroi”.
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2003
Boudewijn Bouckaert
een zucht voor de socialisten. De cijfers leren dat de driftige verruimingsoperaties weinig liberale zoden aan de dijk brachten (zoals de liberale scheurlijsten ook amper beweging konden veroorzaken).
Verkiezingsresultaten worden wel eens heel verschillend geïnterpreteerd,
De stembusslag van 18 mei wordt ontypisch eensgezind beoordeeld. In deze tijden van razendsnelle communicatie worden besluiten soms té snel getrokken. Nu er enige tijd verstreken is en de emoties wat geluwd, verdienen enkele onderbelichte feiten wat meer aandacht.
‘It’s a long and winding road’. De titel van deze Beatle-song kan evengoed slaan op de lange tocht van Vlaanderen naar zijn politieke soevereiniteit. Dit bochtenwerk stelt ons geduld zwaar op de proef en doet ons soms vergeten welke afstand Vlaanderen reeds heeft afgelegd. Samen met Catalonië en Schotland hebben we ons als regio het verst weten te ‘ontworstelen’ aan het centralistisch gezag van een inefficiënte en conflictuele staatsstructuur. In 2009 zijn er weer Vlaamse en Europese verkiezingen. Hopelijk staat Vlaanderen dan al in Europa.
De patsituatie had misschien een aantal weken geduurd maar finaal waren de Franstaligen wél overstag gegaan. De VLD was hiervoor niet te vinden. Dit niet alleen omwille van ministeriële ambities, maar ook omdat de partijleiding er niet zeker van is dat de andere partner zich wel aan het pact zou houden.
KIEZERS WEGGEMOFFELD
D ROMEN VAN ‘ ONE MAN , ONE
Daarvoor kunnen twee sporen worden bereden. Eerst en vooral dient de campagne voor ‘meer Vlaams beleid’ gericht te worden naar de Vlaamse bevolking zelf. Op een eenvoudige en eigentijdse wijze moet men blijven uitleggen dat meer Vlaamse bevoegdheden uiteindelijk meer garanties bieden voor een betere gezondheidszorg, een meer aangepast gezinsbeleid, een meer geïntegreerd vervoersbeleid. Benevens het opvoeren van de druk van onderaan, moet de niet-partijpolitieke beweging zorgen voor contacten met en tussen Vlaamsgezinden uit alle politieke families.
FOTO DOORBRAAK
W ETSTRAAT
SLAGKRACHT
De VLD behoort tot de winnaars, maar niet echt uitbundig. Ze werd maar heel nipt de grootste. Haar handigheidje om via het heruitvinden van de Belgische politieke families het heft stevig in handen te nemen, kwam ei zo na als een boemerang in het eigen gezicht terecht, want de liberale familie eindigde maar
6
In 1999 behaalde de VLD 23 kamerzetels. In de loop van de legislatuur groeide de groep via verruimers aan tot 26 zetels.
stemmen
zetels
VLD
1 009 223
25
PS
855 992
25
Op 18 mei behaalde de partij 25 zetels, wat een verlies is voor de fractie van 1 zetel. De VLD kan dus niet om de vaststelling heen dat de verruimers meer
zetels dan aanhangers meebrachten en gemiddeld hun eigen zitje niet waard bleken. De rechtervleugel bleef aan boord, maar het gelonk naar links leverde niets op.
LINKS ACHTERUIT De sp.a-Spiritkoepel werd algemeen uitgeroepen tot de onbetwiste overwinnaar. Een winst van 8,5% is inderdaad nogal onuitgegeven in Vlaanderen. Stevaert had dus redenen te over om te glunderen. Maar de zege was niet zo glorieus als wordt voorgesteld. Het kartel haalt nu een even hoog percentage als in 1987, maar toen kwam de partij alleen op, behaalde de Volksunie ruim 8% en Agalev 2% meer dan vandaag. Als we de linkerzijde in Vlaanderen bepalen als SP, Agalev, klein links en de helft van de Volksunie, kwam links in 2003 op minder dan 29% van de stemmen. Dat is het slechtste resultaat sedert 1978. In 1987 was dat ruim 38% en zelfs in 1999 kwam die combinatie nog op bijna 32%. SP(.A) + Agalev + klein links + helft VU (Spirit) 1987
38%
1999
32%
2003
29%
Wanneer we de Vlaamse zetels vermeMET EVENVEEL STEMMEN IN WALLONIË HAD DE N-VA LIEFST 5 (BIJNA 6) nigvuldigen met de ZETELS, AGALEV WAS ER GOED VOOR RUIM 4 ZITJES. Waalse kiesdeler, dan blijkt het onstellend was zo goed als geen sprake. Stevaert hoog aantal van 726 262 Vlaamse kieslaagde er in de linkse stemmen grotenzers niet vertegenwoordigd in de nieudeels te bundelen rond zijn Kartel, maar we Kamer. Zowat 18% van het Vlaamse de neergang van de uitgesproken proelectoraat speelt in de Belgische zetelgressieve partijen in Vlaanderen is niet verdeling niet mee. Dat daarmee heel stopgezet. wat Vlaams machtsverlies gepaard gaat, staat buiten kijf.
VERBIJSTEREND
Een laatste feit is ronduit verbijsterend, maar krijgt vreemd genoeg geen aandacht in de analyses. In België wordt het democratische basisbeginsel ‘one man, one vote’ manifest met voeten getreden. stemmen
zetels
N-VA Kamer
201 399
1
N-VA Senaat
200 273
0
Agalev Kamer
162 205
0
Agalev Senaat
161 024
0
Ecolo Kamer
201 118
4
Ecolo Senaat
147 305
1
Front National
130 012
1
147 305
1
Kostprijs van één kamerzetel 2003
Aantal stemmen
Vlaamse
45 281
Franstalige
37 028
Kamer Front National Senaat
SP.A-SPIRIT
14%
MEER STEMMEN DAN
MAAR TWEE ZETELS MINDER.
PS,
PROGRESSIEVE
VAL
NIET STOPGEZET.
We mogen ervan uitgaan dat het Kartel alle SP-stemmen van 1999 kreeg en de kiezers die Agalev de rug toekeerden. Samen geven die een percentage dat amper 1% onder het eindresultaat blijft. In 1999 behaalde de Volksunie 9% van de stemmen. Het kartel lijkt dus amper 1 van de 9 oud-VU-stemmers van 1999 verleid te hebben. Van enige aantrekkingskracht van het Kartel buiten het klassieke linkse milieu in Vlaanderen
Op 18 mei wonnen de Franstalige partijen één kamerzetel voor elke 37 028 stemmen. Voor de Vlaamse partijen waren liefst 45 281 stemmen nodig. Indien we de stemmen voor de Vlaamse partijen verrekenen met de Franstalige kiesdeler, zouden er liefst 20 extra zetels naar de Vlaamse partijen gaan. Dat is 23% meer dan de 88 die ze nu gezamenlijk wonnen. Met evenveel stemmen in Wallonië won de N-VA liefst 5 (bijna 6) zetels. Agalev was dan goed voor ruim 4 zitjes. sp.aSpirit had er 3 meer gekregen, net als het Vlaams Blok en de CD&V. De VLD was ook op 2 zetels meer uitgekomen.
7
VAN HECKES BLOK: MEER STEMMEN MAAR ZES ZETELS (33%) MINDER.
DAN
MR,
Als zowat 1 op 5 Vlaamse kiezers wordt weggemoffeld bij de zetelverdeling, dan kan men niet anders dan van kiesvervalsing spreken. Men kan alleen besluiten dat de verkiezingen van 18 mei voor Vlaanderen niet legitiem zijn en ronduit ondemocratisch verliepen. Dit fenomeen doet zich nergens anders in Europa op deze schaal voor. In ons land wordt het niet eens opgemerkt.
Peter De Roover
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2003
W ETSTRAAT
Nu behaalt de sp.aSpirit 14% meer stemmen dan de PS, maar toch 2 zetels minder. Het Vlaams Blok kreeg meer stemmen dan de MR, maar 6 zetels (33%) minder. De N-VA won evenveel stemmen als Ecolo, maar 3 zetels minder (1 tegen 4).
DE “STILLEN”
EN VERDEELDHEID
WIE IS HIER
‘S TAKEKNIFE ’?
N ATIONALISME
De verkiezingen van 18 mei leverden in Vlaanderen een gezamenlijke score van 22,7 procent op voor twee openlijk secessionistische partijen. Uiteraard baart dit het Belgische regime zorgen. De staatsveiligheid zou haar job slecht doen als zij hiertegen geen strategie heeft.
wij zijn voor het voortbestaan van de Belgische staat, groter dan de dreiging die van IRA en ETA uitgaat voor het voortbestaan van respectievelijk GrootBrittannië en Spanje. Bijgevolg zou elk van ons zich de vraag mogen stellen: ‘Gesteld dat ik tot het Belgische establishment behoorde en enorme belangen te verdedigen had, wat zou ik doen om de Vlaams-nationalisten te schaden?’
WREEDHEID
Bijna één op vier Vlamingen stemt vandaag voor een partij die van de Vlaamse onafhankelijkheid een prioriteit maakt. Steve Stevaert heeft gelijk als hij stelt dat in de politiek één plus één ‘méér dan twee’ is. Moesten de twee Vlaams-separatistische partijen een kartel vormen, dan lag hun gezamenlijke score ongetwijfeld hoger. Bovendien zouden de 200 000 stemmen uitgebracht op een partij die de ALFREDO ‘FREDDY’ SCAPPATICCI ALIAS STAKEKNIFE, TWEEDE IN RANG kiesdrempel net niet haalt, dan BIJ DE SECTIE “INTERNE VEILIGHEID” VAN HET IRA. ZOU MET niet verloren gaan. MEDEWETEN VAN DE BRITTEN EEN VEERTIGTAL MENSEN HEBBEN LATEN VERMOORDEN.
Het Vlaams-nationalisme is voor het Belgische establishment altijd een geduchte vijand geweest. Wellicht is het voor dit establishment zelfs de meest gevaarlijke aller vijanden, erger zelfs dan het moslim-fundamentalisme. Met het voortbestaan van België zijn immense materiële en financiële belangen gemoeid. Staten zijn monsters die over lijken gaan, zeker als het om hun integriteit of voortbestaan gaat.
opzet tegen hem geuit worden zodat hij vanuit het IRA zelf uit de weg geruimd zou worden. Als buitenstaander weet men uiteraard niet in welke mate het nieuws dat men hierover via de media verneemt, betrouwbaar is. Mogelijk wordt de pers gemanipuleerd. Niettemin lijkt het mij nogal evident dat de Britse geheime dienst spionnen heeft binnen het IRA. Moest dit niet het geval zijn, dan zou dat van weinig professionaliteit getuigen.
Is België ethischer dan GrootBrittannië of Spanje? Het is een vraag die men zich moet stellen wanneer men bekijkt hoe de staatsveiligheid in deze landen optreedt tegen secessionistische bewegingen.
VERDEEL EN HEERS
De Vlaamse priester Ludo Docx, die in Baskenland woont, zegt in een recent interview dat hij vermoedt ‘dat de Spaanse geheime dienst in de ETA is geïnfiltreerd’ om er mensen tegen elkaar op te zetten. ‘Verdeel en heers, dat is de politiek van de Spaanse premier Aznar’.
Op 11 mei raakte de identiteit bekend van een dubbelagent die sinds 1978 actief was in de hoogste regionen binnen het IRA, maar die in werkelijkheid onder de codenaam Stakeknife voor de Britse geheime dienst werkte. Het gaat om Alfredo ‘Freddy’ Scappaticci, de tweede in rang bij de sectie Interne Veiligheid van het IRA. Stakeknife zou met medeweten van de Britten een veertigtal mensen hebben laten vermoorden. Scappaticci ontkent en beweert dat de beschuldigingen met
Ik ben niet zo naïef om uit te sluiten dat zowel de Britse als de Spaanse geheime diensten méér doen dan ‘mensen tegen elkaar opzetten’. Mogelijk laten ze mensen inderdaad fysiek elimineren. Uiteraard zijn de Vlaams-nationalisten niet te vergelijken met de terroristen van IRA en ETA, maar het feit dat de Vlamingen, in tegenstelling tot de Noord-Ieren en de Basken, een nationale meerderheid zijn, maakt de potentiële dreiging die
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2003
8
België is geen doetje onder de staten. De wreedheid waarmee het gebruik heeft gemaakt van het einde van twee oorlogen om met de Vlaams-nationalisten af te rekenen, spreekt voor zich. Men moet de 212 terechtstellingen in België maar vergelijken met de amper 38 executies die in Nederland na de Tweede Wereldoorlog plaatsvonden. Ook het bevel vanuit de entourage van Laken in 1960 om Lumumba ‘definitief te elimineren’ toont aan dat men in Brussel niet ethischer handelt dan in Londen of Madrid als men zich rechtstreeks in zijn belangen bedreigd voelt.
Ik wil hier niet beweren dat we ons binnenkort aan moorden moeten verwachten, maar wel waarschuwen dat naarmate de kans op Vlaamse onafhankelijkheid reëler wordt, België wellicht gewetenslozer zal handelen. Inmiddels twijfel ik er niet aan dat men ons vanuit de staatsveiligheid nauwkeurig volgt en dat binnen de Vlaamse Beweging infiltranten, spionnen, dubbelagenten en provocateurs actief zijn. Eveneens staat vast dat het Belgische regime, net als Aznar, er baat bij heeft dat wij verdeeld zijn. Wie heeft er belang bij dat het water tussen Vlaamse secessionisten zo diep blijft dat zij niet willen samenwerken? Wie provoceert, en waarom? Wat brengen de media, en waarom? En is het ondenkbaar te veronderstellen dat ook in de top van de Vlaamse verenigingen en partijen agenten actief zijn die er geplant werden door de staatsveiligheid?
Paul Belien
BRUSSELSE VLAMINGEN
STEMMEN ANDERS
H OOFDSTAD
STRAFT BELEIDSPARTIJ CD&V AF
Is het Vlaams Blok in Brussel op weg naar een absolute meerderheid aan “De wraak van een geflikte commissaris”, zo kan je de monsterscore van Johan Demol, het Brusselse boegbeeld van het Vlaams Blok, samenvatten. Vier jaar geleden kon zijn partij de Brusselse regering niet lamleggen. Volgend jaar misschien wel.
GEEN WINDEIEREN Door de massale naturalisaties en de keuze van veel Belgen in het buitenland om in Brussel een stem uit te brengen, steeg het aantal geldige stemmen er met 7 à 8 procent tegenover 1999. In migrantrijke buurten lag dat percentage beduidend hoger. Het leidt geen twijfel dat die nieuwe kiezers in slechts minieme mate Nederlandstalig zijn, minder dan het bevolkingsaandeel van de Brusselse Vlamingen. Toch blijft de Nederlandstalige achteruitgang achterwege of minstens beperkt. De oorzaak daarvan ligt in de eerste plaats bij het Vlaams Blok. Het actief hengelen in de (Franstalige) extreemrechtse visvijver, legt de partij geen windeieren. TOP 20
VAN DE VOORKEURSTEMMEN
494 STEMMEN Het succes van het Vlaams Blok laat ook sporen na in de hitparade van de voorkeurstemmen. Op kop staat Johan Demol met 8 246 rode bolletjes achter zijn naam. Meer dan achter de gehele lijst CD&V. Ruim anderhalve keer zoveel als Annemie Neyts en bijna drie keer zoveel als Bert Anciaux. In de top20 staan nog drie andere Vlaams Blok’ers.
(*)
Naam
partij
1.
Johan Demol
Vlaams Blok 8246
2.
Annemie Neyts
VLD
3.
Bert Anciaux
sp.a-spirit
2819
4.
Jos Chabert
CD&V
2452
Stemmen 5131
5.
Werner Daem
sp.a-spirit
1896
6.
Yamila Idrissi
sp.a-spirit
1887
7.
Guy Vanhengel
VLD
1723
8.
Brigitte Grouwels
CD&V
1683
9.
Simone Creyf
CD&V
1585
10. Carine Lootens- Stael
Vlaams Blok 1495
11. Staf Nimmegeers
sp.a-spirit
1202
12. Fouad Ahidir
sp.a-spirit
1075
13. Monique Moens
Vlaams Blok 984
14. Robert Delathouwer
sp.a-spirit
970
15. Sven Gatz
VLD
829
16. Raymond De Roover
Vlaams Blok 824
17. Annemie Maes
Agalev
661
18. Anne Van Asbroeck
sp.a-spirit
617
19. Pierre Verelst
Vlaams Blok 575
20. Tinne Van Der Straeten Agalev
Het Vlaams Blok versterkt in Brussel haar marktleiderschap nog gevoelig. Voor de Kamer haalde de partij net geen 40%, dubbel zoveel als achtervolger VLD. De liberalen trappelen ter plaatse, maar blijven de socialisten voor. CD&V krijgt in Brussel een pandoering. De partij verliest een derde van haar aanhang en zakt in de rangschikking van plaats drie naar vier. Ook Agalev verliest zwaar, maar blijft in Brussel boven de kiesdrempel. Iets waar de N-VA voorlopig alleen maar van kan dromen. De liberale scheurlijst van Leo Goovaerts ten slotte komt ook in thuishaven Brussel niet van de grond.
Bij de VLD gaat “superminister” Guy Vanhengel er sterk op vooruit in vergelijking met de jongste gewestverkiezingen. Toch blijft hij mijlenver verwijderd van Neyts. Bert Anciaux haalt meer stemmen dan de N-VA. Jos Chabert blijft op kop bij CD&V, maar wordt kort op de hielen gezeten door Brigitte Grouwels. Agalev ten slotte bezet slechts twee plaatsen in de lijst, onderaan. Opvallende afwezige:
CD&V IN OPPOSITIE? Het Brusselse hoofdstuk heeft weinig gewicht in het Vlaamse verhaal: 1,75 procent (68.708 Kamer-stemmen op 4 000 000). De federale verkiezingen zijn vooral een barometer in het licht van de gewestverkiezingen van volgend jaar. Na de jongste staatshervorming zijn daarbij in Brussel meer dan dubbel zoveel parlementaire zitjes te verdelen. Volgens een naakte vertaling van de huidige resultaten naar zitjes in het Brussels Parlement haalt het Vlaams Blok nipt geen absolute meerderheid. Een voortzetting van de bestaande regenboogcoalitie is nochtans niet zeker. Niet omdat het cordon sanitaire in Brussel als eerste voor de bijl zal gaan, maar omdat CD&V mogelijk niet langer nodig is. Het einde van het tijdperk-Chabert is duidelijk in zicht. CD&V is niet langer de grootste meerderheidspartij en verliest daarmee zijn aanspraak op het ondervoorzitterschap in de Brusselse regering. Dat gaat naar de VLD. Agalev ten slotte verwerft op eigen kracht een zetel. Nu scoren sommige partijen bij de regionale verkiezingen beter dan bij federale verkiezingen en omgekeerd. Met de lokale bonus is een absolute meerderheid voor het Vlaams Blok wél haalbaar. Ten minste als de partij erin slaagt haar Franstalige kiezers over de taalmuur te laten springen. Ook CD&V zou het bij de Brusselse verkiezingen beter moeten doen. Maar of dat volstaat om over het rode kartel te wippen blijft onzeker. Meer gegevens over de Brusselse verkiezingsuitslagen: www.gorik.be (*)
David Vits redactiesecretaris Gorik
(*) Wie geen toegang heeft tot internet kan de gegevens opvragen op het VVB-secretariaat.
563
(*) In deze lijst staan enkel de Brusselse kandidaten op de lijsten van Kamer en Senaat.
9
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2003
W ETSTRAAT
Vlaamse zijde? Het boekt in elk geval opnieuw stevige winst. Behalve Agalev krijgt ook CD&V in de hoofdstad rake klappen. Een overzicht ...
Adelheid Byttebier. De nieuwe Vlaamse minister haalde amper 494 stemmen en wordt voorafgegaan door lokale wereldwinkelier Annemie Maes en beloftevolle jongere Tinne Van der Straeten.
VRIJE TRIBUNE
V LAANDEREN
VERDIENT POLITIEK ENGAGEMENT
O PINIE
H
sociaal-economische actoren. Wij gaan voor een Vlaams project voor Vlaanderen, maar niet tegen Wallonië. Integendeel : sterkere beleidsinstrumenten moeten in het voordeel zijn van zowel de Vlamingen als de Franstaligen.
et politieke debat gaat momenteel louter over herverkaveling van macht tussen partijen. Persoonlijke carrièreplanning is een van de hoofdbekommernissen van de huidige Vlaamse politieke klasse die het voor het zeggen heeft. De Vlaamse regering is daar het levende bewijs van: ze wordt nu voor de vijfde maal tijdens deze legislatuur herschikt. En er staat ons nog een zesde herschikking te wachten: minister-president Dewael heeft reeds aangekondigd dat zijn toekomst niet in de Vlaamse, maar in de federale regering ligt.
Wij stellen vast dat niettegenstaande de tijdsgeest van commercialisering en libertaire vrijheid de mensen ook grote behoefte hebben aan veiligheid, geborgenheid en duidelijkheid. We kunnen daarom beter beginnen met onze overheidsorganisatie duidelijker en eenvoudiger te maken.
Van de oorspronkelijke ploeg die in juli 1999 startte, zijn er nog drie ministers overgebleven. Er zijn in vier jaar tijd zeven nieuwe ministers aangetreden. Concreet betekent dit dat men bijvoorbeeld voor huisvesting reeds aan de vierde minister toe is, voor buitenlands beleid aan de derde minister, voor ontwikkelingssamenwerking eveneens aan de derde minister.
CONFEDERAAL
noodzakelijkerwijze ook handelt over meer bevoegdheden, d.w.z. meer beleidsinstrumenten - is momenteel op geen enkele wijze voorwerp van politieke discussie. Ook in het Vlaams Parlement werd een inhoudelijk debat daarover door de Vlaamse meerderheid geweigerd. Een Vlaams project is nochtans nodig voor de welvaart en het welzijn van iedereen die in Vlaanderen woont.
CONTINUÏTEIT Het is duidelijk dat dit nefast is voor de kwaliteit en de continuïteit van het Vlaams beleid. Initiatieven die door een minister worden opgezet, worden door zijn (of haar) opvolger niet voortgezet. Sterker nog: inhoudelijke beleidsconcepten wisselen elkaar af, hangen af van het persoonlijke inzichten van de minister. Iedere minister doet zijn of haar zin, zonder enige algemene coördinatie, zonder enig algemeen politiek concept voor Vlaanderen. De Vlaamse regering voert onderhandelingen over haar regeerakkoord van 1999 zonder te kijken naar de uitdagingen van 2003. Welke prioriteiten heeft de Vlaamse regering t.a.v. de federale regeringsonderhandelingen vooropgesteld? Welke inspanningen heeft de Vlaamse regering gedaan om tijdens de laatste cruciale vergaderingen van de Europese Conventie - waar het gaat over de toekomst van Europa maar ook over de toekomst van Vlaanderen - de Vlaamse politieke stem te laten horen? De laatste tijd gaan iedere dag 100 jobs verloren in Vlaanderen. Welk antwoord heeft de Vlaamse regering daarop? De huidige Vlaamse politieke klasse gaat niet langer voluit voor Vlaanderen. Een Vlaams project - dat
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2003
"DE HUIDIGE POLITIEKE KLASSE GAAT NIET LANGER VOORUIT VOOR VLAANDEREN. EEN VLAAMS PORJECT IS MOMENTEEL OP GEEN ENKELE WIJZE VOORWERP VAN POLITIEKE DISCUSSIE'
Vlaanderen mag niet meer op de politieke kaart worden gezet. Dit wordt door de opiniemakers gemotiveerd met het cliché ‘dat de mensen daar niet van wakker liggen’. Dit is echter een doelbewuste strategie: door steeds te verkondigen dat het “instrumentaal” onderdeel van het Vlaamse verhaal de mensen niet interesseert, wordt een anti-Vlaams klimaat gecreëerd. Dit wordt nog versterkt door een ander cliché dat door de Franstaligen - ik verwijs naar de open brief van PS-voorzitter Di Rupo - wordt gecultiveerd, met name dat al wie opkomt voor meer Vlaanderen het einde van een solidaire samenleving zou willen. Dat is niet zo. De Vlaamse christen-democraten gaan voor een project waardoor doeltreffende, efficiënte antwoorden kunnen worden gegeven op de behoeften en verwachtingen van de mensen en van de
10
Het werd wetenschappelijk aangetoond dat welvaart gekoppeld is aan de kwaliteit van de overheidsinstellingen. Op dat laatste punt scoort België laag. Daar bovenop is er bij de mensen een gebrek aan vertrouwen in de overheid. Daarom heeft CD&V gekozen voor een confederaal model voor België, met een volwaardige deelstaat Vlaanderen en een volwaardige deelstaat Wallonië en daarnaast een specifiek statuut voor Brussel en voor de Duitstaligen. De basisbevoegdheden moeten bij de twee deelstaten liggen. We houden daarbij vast aan solidariteit met Wallonië, maar dan wel een solidariteit waar de mensen in Wallonië beter van worden. We kunnen immers niet anders dan vaststellen dat de huidige solidariteitsmechanismen dat doel vaak niet bereiken. Vandaag, meer dan ooit, heeft Vlaanderen nood aan heldere, waarden-gebonden en toekomstgerichte keuzes en niet aan tijdelijke partijpolitieke strategieën, gedicteerd door strategen en communicatiebespelers. Waar het op aankomt is dat de bestuurskracht van Vlaanderen en Wallonië wordt verhoogd, zowel binnen België als binnen Europa. Daartoe heeft Vlaanderen sterke, krachtige politieke instellingen nodig. Dat is momenteel niet het geval. Vlaanderen verdient beter.
Luc Van den Brande Vlaams Volksvertegenwoordiger voormalig ministerpresident
BRUSSEL EN DE VLAMINGEN
VLAANDEREN VERLIEST Vlamingen bezetten in de Kamer nog 88 zetels op 150. Eén zetel ging van Oost-Vlaanderen naar Wallonië, twee verhuisden van Brussel-Halle-Vilvoorde naar de Franstaligen. Geen gevolg van de verfransing, aldus Kris Deschouwer, maar van de versnippering en de verloren stemmen in Vlaanderen. Zijn collega Pascal Dewit (ULB) had een andere verklaring: ‘Het ziet ernaar uit dat de Franstaligen één zetel meer zullen halen, ten koste van de Nederlandstaligen. Dat komt door de naturalisaties en de regularisatie van sans-papiers. Je kunt verwachten dat dit de Franstaligen meer stemmen oplevert’. (Brussel Deze Week, 15 mei)
ALWEER EEN TRANSFER In het kader van de jongste programmawet, werden de vele schulden van de RTBf overgenomen door de federale overheid. De bevoegde Franse Gemeenschap had immers geen geld om het op het randje van het faillissement verkerende RTBf over te nemen. Vlaanderen mag dus ook hiervoor diep in de portefeuille tasten. Op de vraag van de Vlaamse regering of de federale overheid dan ook de pensioenlasten van de VRT wou overnemen, antwoordde minister van Financiën dat daarvoor ‘uiteraard’ geen geld meer is...
DE
KIEZER HEEFT ALTIJD GELIJK
De kiezer heeft altijd gelijk. En toch heb ik het moeilijk met zijn uitspraak. Voor alle duidelijkheid: ik heb het er niet moeilijk mee als de meerderheid anders stemt dan ikzelf. Ik heb het er wel moeilijk mee dat de overheidszender, door iedereen betaald, de campagne vervalst met een Stemtest die werkt met aantoonbaar onjuiste veronderstellingen. Ik heb het er moeilijk mee dat de VRT weigert om het publiek in kennis te stellen van de manipulerende mechanismen die achter de Stemtest schuil gingen.
DEBILISERING Het is goed dat de politiek dicht bij de mensen wordt gebracht en dat pogingen worden ondernomen om politieke problemen verstaanbaar aan te brengen. Maar ik heb het er moeilijk mee als de overheidszender drempelverlaging verwart met debilisering en de gewone kiezer beledigend voorstelt als een halve gare. Voor het eerst werd het Vlaams Blok volwaardig aan bod gelaten in de media. Ik heb het er, als democraat, moeilijk mee dat een groep progressieve intellectuelen het zich durft veroorloven tegen deze normale werkwijze te protesteren en te pleiten voor censuur. In deze campagne gaven meerdere kranten de volksvertegenwoordigers punten voor hun bezigheden. Dit soort lijsten is bijzonder subjectief, maar terecht kwam Frieda Brepoels van N-VA steeds in de top terecht. Ze werd in de verkiezingen weggespoeld en verloor haar zetel. Ik heb het er moeilijk mee dat het parlementaire werk - onder meer door de totaal verkeerde aanpak van de overheidszender - totaal geen rol speelt bij verkiezingen.
ling om hun zetel niet in te nemen, veel stemmen kregen. Onze premier huldigt eerbare opvattingen, ook al zijn het dikwijls niet de mijne, maar hij bleek ook tijdens de verkiezingscampagne een leugenaar. Verhofstadt benoemde zijn kabinetschef voorwaardelijk in een topfunctie bij de Nationale Bank én ontkende dat in alle toonaarden, tot de feiten op tafel kwamen. Ik heb het er moeilijk mee dat hem dat niet zwaar wordt aangerekend, want zo wordt de publieke moraal zwaar onderuit gehaald.
ONFRIS Het socialisme is een eerbare stroming, ook al ben ik het er dikwijls mee oneens. Stevaert is een politiek supertalent en ik gun hem zijn overwinning. Maar ik heb het er moeilijk mee dat zijn partij 10% wint in Antwerpen, waar die partij aantoonbaar betrokken was in onfrisse corruptiepraktijken. Ik heb het er moeilijk mee dat de kiezers die Agalev lieten vallen omdat die partij niet principieel was, hun stem gaven aan de nog minder standvastige sp.a.
STEMPLICHT Ik heb het daar allemaal moeilijk mee. Maar de kiezer heeft altijd gelijk. Deze verkiezingen hebben mij er nu wel definitief van overtuigd dat de opkomstplicht een onding is. Mensen zonder belangstelling voor de politiek, die zich zelfs niet over de basisgegevens willen informeren, mogen niet verplicht worden een impulsieve stem uit te brengen. Want zij vervalsen het resultaat en dat is ondemocratisch.
Peter De Roover
Ik heb het er moeilijk mee dat veel politici die opkomen met de bedoe-
11
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2003
O PINIE
De Vlamingen in Brussel moet je in sommige gemeenten met een vergrootglas gaan zoeken. Het Blok werd met 37.5% van de “Vlaamse” stemmen de grootste partij. Voor de vertegenwoordiging in het federaal parlement komen de Brusselse Vlamingen duidelijk te kort. In het Brussels parlement hebben de Vlamingen bij de gewestverkiezingen volgend jaar recht op 17 zetels (vroeger 11 zetels) Het is niet ondenkbaar dat het Blok in 2004 de absolute meerderheid haalt, en dan gaan de democratische poppen aan het dansen. FDF’er Olivier Maingain spreekt van een ‘oververtegenwoordiging van de Vlamingen in Brussel’ en wil het systeem van 17 vaste Vlaamse zetels herbekijken. Sven Gatz (VLD) wil in dat scenario dan maar een regeringscommissaris naar Brussel halen.
VRIJ-SPRAAK
BALANS
VAN VIER JAAR BUITENLANDBELEID VAN
PAARSGROEN
‘B ELGIË
STAAT ER WEER ’: MET BESCHAAMDE KAKEN
E UROPESE U NIE
H
et lichtzinnige buitenlandbeleid van paarsgroen zal België en vooral Vlaanderen duur te staan komen. Louis Michel voerde op BZ vier jaar lang een rampzalig beleid. Zelden behandelde de wereldpers een minister zo misprijzend. Alleen onze pers - in vliegtuigladingen meegezeuld - bezorgde hem voortdurend open doekjes zodat Michel de staart werd, die dacht dat hij met de hond kwispelde... Ook de Vlaamse regering liep in zijn gareel en vergat de vroeger gekoesterde ambities. Op last van Michel werden de externe betrekkingen van Vlaanderen gekortwiekt, die met Nederland door schuldig verzuim verwaarloosd, Benelux de facto opgedoekt, de expansieplannen voor de haven van Antwerpen gefnuikt door gestuntel rond waterverdragen, IJzeren Rijn en uitdieping van de Schelde... In de Raad van Europa (Nabholz-Haidegger), in de EU (Philippe Busquin) en in de VN (Kyoto) werden Vlaamse belangen door gebrek aan Vlaams weerwerk onvoldoende behartigd.
MET BESCHAAMDE KAKEN De wereldverbeteraar zag zich als het wereldgeweten bij uitstek en spelde iedereen de les: Oostenrijkers, Italianen, Israëli, Turken, Amerikanen... Hij deed in vier jaar de inspanningen van generaties politici en diplomaten teniet. België is nog net geen schurkenstaat. De genocidewet werd een boomerang. Door zich als lakei van de Quai d’Orsay te gedragen en zich met Verhofstadt tegen het antiamerikanisme van Chirac aan te schurken, heeft hij het Westers bondgenootschap, door het einde van de Koude Oorlog al zwaar onder druk, grote schade toegebracht en Europa hopeloos helpen verdelen. Het is geleden van het Frans-Belgisch militair akkoord van 7 september 1920 dat het buitenlandbeleid van Brussel zo op Parijs was afgestemd. Alsof dat akkoord, waartegen de Vlaamse Beweging jarenlang heeft stormgelopen, ons ooit baat bijbracht, alsof Frankrijk België ooit zal “belonen” voor zijn huidige lakeienhouding. Staten moeten morele overwegingen en rechtsnormen hanteren en mogen DOORBRAAK nr. 6 - juni 2003
zich niet enkel laten leiden door machtsfactoren. Maar zoiets ziet Washington anders dan Brussel. De Amerikanen hebben het op talloze gebieden voor het zeggen. Wie in de jaren 1940 de Europeanen na hun opwelling van pacifisme uit hun oorlogsnachtmerrie gaat verlossen (14 000 Amerikaanse soldatengraven op Belgische bodem alleen), wie in de jaren 1990 een Balkangenocide moet stoppen, zelfs een rel moet bijleggen tussen Marokko en Spanje over het Peterselie-eiland, voelt zich niet de staart die met de hond kwispelt.
'BELGIË SCHIJNT NIET TE BESEFFEN DAT AMERIKANEN EN BRITTEN IN IRAK GEWONNEN HEBBEN'
Amerika heeft zich met de Irak-oorlog minder geliefd gemaakt dan ooit maar iemand moet toch de Hitlers van de 21ste eeuw durven bestrijden, zeker als de Europeanen er voor terugdeinzen, uit zucht naar vrede en uit vrees voor mogelijke reacties van de 20 miljoen moslims die onder hen leven. Het pacifisme bij de massa dat de regering met haar houding in de kwestie Irak heeft aangewakkerd, beheerste ook onze grootouders en ouders in de jaren 1930. Ze juichten Daladier en Chamberlain toe, toen die in september 1938 in München aan Hitler min of meer carte blanche gaven: vrede tot elke prijs. Hitler stond zelfs op de short list van het Nobelprijscomité maar de dag na München stonden zijn troepen in Praag, anderhalf jaar later paradeerde hij op de Champs Elysées en zaten miljoenen Londenaars in hun schuilkelders. Na de oorlog bleken miljoenen
12
joden te zijn omgekomen in de kampen. Wij wilden toch vrede?!
ZWARTE PIET De New American Century (www.newamericancentury.org) van William Kristoll en Robert Kagan is geen “project” maar realiteit. Die realiteit ontkennen is dwaas, ze bestrijden hooguit een speldenprik. Hoeden we ons voor uitschuivers en een collaborateursrol (Mark Grammens, Journaal van 17 april) maar vergeten we de jaren 1930 en 1940 niet. Er is behoedzaam staatsmanschap nodig en dat miste België in de kwestie Irak met zijn hypocrisie en dubbele moraal: de VS tarten maar wel FN-mitrailleurs verkopen, Turkije pesten maar dan wel steun beloven bij de ontoelaatbare EU-toetreding. De defensietop die Verhofstadt eind april met Frankrijk, Duitsland en Luxemburg (zonder Nederland, zonder het VK, zonder Solana) moest hem een aureool van staatsmanschap bezorgen; het werd een verkiezingsstunt en een poging om de Panquin-kazerne van Tervuren als hoofdkwartier te verpatsen. Het was ‘adding insult to injury’.
IN EIGEN VOET De Belgen schijnen inmiddels niet te beseffen dat Amerikanen en Britten in Irak gewonnen hebben. De Duitsers en Fransen beseffen dat wél. En zo blijft Brussel straks met de Zwarte Piet zitten. Als het Navo-secretariaat vertrekt uit Evere of het Shape-commando verhuist uit Casteaux, de achtertuin van Elio di Rupo, richting Tsjechië of Polen, zal blijken dat de Belgen zich in eigen voet hebben geschoten. Uiteraard moeten de grote Vlaamse baggeraars of bouwondernemingen niet rekenen op enig aandeel in de wederopbouw van Irak. Grote Amerikaanse investeringen bij ons zullen schaarser worden. Dat de Vlaamse aidsdeskundige Peter Piot naast de benoeming tot directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie greep, was al een veeg teken.
Guido Naets
BOEKEN
OVER MACHT
Maurice Lippens, Mia De Vits of Etienne Schouppe zijn ook zeker thuis in dat onderwerp. Ze laten echter niet het achterste van de tong zien. Sommige gesprekken zijn eerder vrijblijvend. Anderzijds val je wellicht niet uit je stoel als Slangen zegt: ‘Wie bezig is met het behoud van macht kan er niet aan voorbij dat beeldvorming belangrijk is. Virtuele macht bestaat. De perceptie van macht kan macht genereren en dat is sterk, want het verplicht je niet om je macht te gebruiken.’ Maar het is wel helemaal Slangen en helemaal de trend van de dag.
DE
KRACHT VAN DE MACHT,
ANNICK VANSEVENANT (SAMENSTELLER), LANNOO,
284
BLZ.,
19,95
EURO
Ook Desmet kent de kneepjes en zegt over zijn VTM-optredens: ‘Het heeft ook zijn commerciële redenen. Een bekende kop verkoopt beter zijn krant.’ Is Desmet machtig? Handig in elk geval, want je moet het maar doen: jezelf laten betalen om reclame te mogen maken. Het tekent onze tijden dat de progressieve krantenjongen de commerciële zender voor zijn promotiekar spant. De geïnterviewden krijgen op het eind een vragenlijstje voorgelegd, waarin ze onder meer moeten aangeven of zijn vinden dat ze macht hebben. Slangen, Desmet en Vander Putten (topman Proximus) geven zichzelf 8/10. Doornaert (1/10) en Luckas Vander Taelen (0/10) zijn wat dat betreft bescheidener.
PDR
BLAUWE TOEKOMST Boekhandels zijn er niet zo gek op. Boeken van politici verkopen niet. Ze zijn een aspect van de kiescampagne, stillen de honger van partijmilitanten, politologen en journalisten en belanden vaak in volle dozen bij De Slegte.
DE
TOEKOMST IS VRIJ,
KAREL DE GUCHT, HOUTEKIET, 207
BLZ.,
15,95
EURO
Voor VLD-voorzitter Karel De Gucht is schrijven structureel leren denken (hij wil later ook romans gaan schrijven). Zijn “De toekomst is vrij” is een essay over de blauwe toekomst. De Gucht heeft het niet zo begrepen op de macht van de katholieke structuren, o.m.in onderwijs en gezondheidszorg. Gefinancierd door de overheid, mogen die hun verantwoordelijkheid niet ontlopen. Vrijheid, pluralisme, veiligheid, nieuwe politiek, migratie, Europa, globalisering worden gekaderd in het ‘moderne liberalisme’. Doorbraak zoomt graag in op het hoofdstuk ‘Meer Vlaanderen om beter te besturen’. Het gekende verhaal over communautair geblokkeerde dossiers (jeugdsanctierecht, NMBS - ‘kras is dat je moet vechten om te mogen betalen’, hervorming ambtenarij), over transfers, economische verschillen, de nood aan regionalisering van de ziekteverzekering en het werkgelegenheidsbeleid, kinderbijslag en hulp aan bejaarden en gehandicapten. De Gucht fietst als liberaal flamingant met een sterke handrem op. Hij stelt het probleem - ‘België biedt geen meerwaarde meer’ - maar het einddoel, een soevereine Vlaamse staat, is om een vrij vage reden een brug te ver. De liberale argumenten voor een paritaire Senaat zijn ronduit zwak. En als De Gucht ver-
13
wacht dat europeanisering (leger, buitenlands beleid, handelspolitiek) de erosie van België zal bespoedigen, is dit vooral een bewijs van zijn groot geduld. Kortom, een analyse die volgt op andere liberale verhalen (de Burgermanifesten van Verhofstadt, het Vlaams Manifest van Dewael) die vooralsnog grotendeels enkel op papier zijn geconcretiseerd. KVDH
DE PUINHOOP VAN PAARS-GROEN Van een ander kaliber is “De Puinhoop van paars-groen”, een boekje dat leest als een trein. De vier jaren van Verhofstadt I passeren de revue. Bourgeois was een bevoorrecht, integer en werkzaam waarnemer die het allemaal van op de eerste rij heeft meegemaakt. Vriend en vijand respecteren zijn dossierkennis, die ook blijkt uit zijn overzicht in vogelvlucht van de belangrijkste thema’s uit de periode 1999-2002. Bourgeois is niet mals. Bourgeois zelf heeft het over een blunderboek, journalisten noemen het een ‘rekwisitoor’, een ‘schotschrift’. Interessant om nog even op te frissen hoe het allemaal begon (‘uit bedrog geboren’), hoe het allemaal fout liep met die Nieuwe Politieke Cultuur (‘collectieve oefening in zelfbevrediging’), het Lambermontakkoord, de Copernicushervorming. Zijn analyse van de Belgische contrafederatie is stevig uitgebouwd, zijn hoofdstukje ‘Gratis is niet voor niets’ - een scherpe aanklacht tegen Stevaert - interessant in het licht van de jongste verkiezingen.
DE
PUINHOOP VAN
PAARS-GROEN,
GEERT
BOURGEOIS, HOUTEKIET, 172
BLZ.,
14,95
EURO
Afwachten of de kopman van N-VA de kracht vindt om dit verhaal na de ontgoocheling gewoon voort te zetten. Weinig laat vermoeden dat dit onder de volgende regering niet meer nodig zou zijn. KVDH
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2003
B OEKEN
Wie zou niet willen weten wat macht is? En wat je ermee kan doen? Annick Vansevenant sprak met een tiental mensen over ‘de kracht van de macht’. Het blijkt dat maar weinigen daarover willen praten, want de auteur benaderde vijftig mensen om er tien over te houden. Een taboe dus. Maar er bleef genoeg kwaliteit in de mand. Noël Slangen of Yves Desmet kunnen over dat thema nuttige dingen vertellen.
De interviewformule, waarbij elke gespreksgenoot in een sfeerstukje wordt voorgesteld, maakt het boek heel erg leesbaar. Maar hét antwoord op de vraag wat macht is, staat er niet in. Wellicht bestaat het ook niet.
NIEUW
TIJDSCHRIFT OVER
K ORT
GORIK:
BRUSSEL
EEN KLEINE BROER VOOR
In mei verscheen het eerste nummer van Gorik, een nieuw driemaandelijks tijdschrift over Brussel. Het werd een bescheiden initiatief van “slechts” vier bladzijden, maar wel met een beginoplage van 10 000 exemplaren. Goed nieuws is alvast dat Gorik gratis is voor wie steunt of zijn adres opgeeft. Het blad hoopt genoeg steuners te vinden die het opmaken, drukken en verspreiden van Gorik verder mogelijk maken. Het concept is sterk geïnspireerd op het succesvolle blad De Zes dat nu al vijftien
DOORBRAAK
jaar op meer dan 30 000 exemplaren verspreid wordt en - zonder subsidies of reclame - nieuws uit de faciliteitengemeenten brengt. De redactie van Gorik gaat ervan uit dat er nood is aan nieuws over Brussel. Er bestaan vandaag Brusselse kanalen zoals
BRAVO ELIO! Eureka, eureka! Het is zover. De ware oorzaak van de transfers in de sociale zekerheid is eindelijk blootgelegd. Wat een opluchting. En deze keer niet door de wiskundige knobbels van de KBC. Ook niet door de leerling-tovenaars van het VEV. Zeker niet door een op hol geslagen meute Vlaamse professoren. En nog veel minder door een bende bevlogen Vlaamse politiekers. Neen, het was zelfs geen Vlaming. Maar een Waal nog wel. Alhoewel het nog zeer de vraag is of we Elio Di Rupo zomaar een Waal kunnen noemen. Zo zuiver op de Waalse graat is hij nu ook weer niet. Maar goed, voor een keer willen we breed zijn. Als een volbloed Italiaanse en bovendien Nederlandsonkundige het zomaar tot koningin van België kan schoppen, waarom zou de frêle Elio zich dan geen Waal mogen noemen? De man moet bovendien ofwel zeer rijk zijn, ofwel een beetje corrupt. Want anders kan men geen voorzitter worden van de Waalse staatspartij. Kortom, Di Rupo is wel degelijk een Waal. Hij is zelfs een degelijke Waal. En op de koop toe een zelfverklaarde socialist. Punt. En wat zegt nu deze Waal? Wel, in een recent (uiteraard vertaald) vraaggesprek met Knack verwijst dit gevlinderdaste genie de transfers in de Sociale Zekerheid zonder meer naar het rijk der fabelen. Pure politieke propaganda, voegt hij er pissig aan toe. En hij sleurt er voor de gelegenheid de zogenaamde studies van het (jawel) christelijk ziekenfonds bij die zouden aantonen dat de medische consumptie misschien wat groter is in Wallonië, maar dat dit voornamelijk met het ziektebeeld en het sociologische profiel van de mensen te maken heeft. Niet dat ik er veel van begrijp, maar als het christelijke ziekenfonds het zegt, dan zal het wel waar zijn. Die mogen trouwens niet liegen. En sterker nog. Uit diezelfde studies blijkt bovendien dat de uitgaven voor psychiatrie in Vlaanderen dan weer een stuk hoger liggen dan in Wallonië Wat hij hiermee precies wil aantonen, zegt de zonderlinge zuiderling er niet bij. Zodat ik het dan maar in zijn plaats zal doen. Want de verklaring hiervoor is al even kort als eenvoudig. Daarvoor heb ik zelfs geen dure studies nodig. De Vlamingen moeten namelijk in het Belgische huishouden al met zo velen, zo lang, zodanig hard en voor zo weinig geld blijven werken, dat ze er met z’n allen ‘overspannen’ van zijn geworden. Daarbovenop komt nog dat ze voortdurend als tweederangsburgers worden behandeld. Vandaar het collectief minderwaardigheidscomplex. En dan op de koop toe nog van alles de schuld krijgen. Schuldgevoel dus. En dat alles samen is op de langen duur toch om ‘zot’ van te worden. Of niet soms? Kamikaze
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2003
14
Brussel Deze Week en TV-Brussel, maar die bereiken nauwelijks een publiek buiten Brussel. Bovendien zijn die kanalen sterk verbonden aan de Brusselse (Brussels-correcte) regeringsmeerderheid. Onafhankelijke kanalen hebben het moeilijk om van de overheid nog subsidies te krijgen, zoals onlangs nog het maandblad De Brusselse Post mocht ondervinden. Als lezer van Doorbraak ontving u misschien al het lanceringsnummer van Gorik. Anders krijgt u het ongetwijfeld in september in de bus. Wilt u het blad blijven ontvangen, dan hoeft u enkel een berichtje te sturen naar ons secretariaat. Of een willekeurig bedrag storten op de rekening van Gorik. Bovendien krijgt u van de Vlaamse Volksbeweging een fiscaal attest voor alle stortingen vanaf 30 euro. Gorik Driemaandelijks tijdschrift over Brussel. Gratis voor VVB-leden, inschrijvers en steuners. Webstek: http://www.gorik.be Rekeningnummer: 409-9586521-55
IDENTITEIT EN JONGEREN In het politieke debat gaat het al eens over het nogal abstracte begrip identiteit, dat nochtans een vast element uitmaakt van elke discussie over de vraag van Vlamingen naar meer staats(her)vorming. Voelen we ons Vlaming, Belg, Europeaan of wereldburger? Prof. Dr. Eric Ponette, voorzitter van het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen, geeft hierop een fris, eerlijk en boeiend antwoord, eenvoudig uitgelegd en handig ingepakt om ook jongeren te laten kennismaken met dit thema. Zijn beknopte en erg leesbare brochure is uitstekend materiaal voor jeugdleiders, jonge leerkrachten, mensen die actief zijn op het politiek-culturele veld. Het boekje, inclusief de deskundige Engelse vertaling, is verkrijgbaar door overschrijving van 2 euro op rekening 409-9563981-19 van VVB Actie, Passendalestraat 1a, 2600 Berchem, met vermelding “Ben ik nu een Vlaming” + het aantal exemplaren en naam en adres. Bij bestelling van 25 exemplaren of meer: 1,20 euro per exemplaar.