België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
ISSN 0012-5474
Vlaanderen staat in Europa
2
Maandblad februari 2004 Afgiftekantoor Antwerpen X Passendalestraat 1a 2600 Berchem
N OCH
MOSSEL , NOCH VIS
Yves Leterme blijft ontwijkend antwoorden op de vraag of CD&V naar links of rechts evolueert. Oud-journalist Derk Jan Eppink meent dat CD&V zich centrum-rechts moet positioneren. Leterme houdt het liever vaag: ‘Volgens mij is het een unieke combinatie om enerzijds een vruchtbaar economisch kader te scheppen voor mensen die iets willen ondernemen en anderzijds goede sociale voorzieningen uit te bouwen’, aldus de CD&V-voorzitter. (Knack, 7 jan.) Uniek? Hiermee definieert hij perfect wat het paarse project de facto wil zijn: een beetje blauw en een beetje rood. Als de CD&V kritiek heeft op de veelkleurige draak van de huidige regering, die zowat in alle richtingen schiet (of toch tenminste doet alsof), dan schiet de partij in eigen voet. Want waar de regering vaak miezerig schippert tussen liberale en socialistische keuzes, doet de centrumpartij CD&V dit al vijftig jaar binnenskamers. Gaat De Crem wat te veel naar rechts, dan wordt hij teruggefloten. Precies hetzelfde gebeurt met Coveliers binnen de VLD. Uitschuivers vangen of elimineren, het lijkt in beide centrumpartijen vandaag een hoofdbezigheid te zijn. Het gedwee buitenwippen van figuren als Johan Weyts (CD&V) en Claudine De Schepper (VLD), die blijkbaar te veel in de Blok-hoek stonden, is daar het recentste voorbeeld van. Met deze dappere zuivering hopen beide partijen de centrum-linkse kiezers te lijmen. Ook al liggen hun stemmen al lang onder Stevaerts matras. Benieuwd dus wat de kiezers van de andere vleugel van CD&V en VLD daarvan denken. Het kan best dat de twee partijen nu aan de rechterflank weer een gat in de eigen stellingen hebben geslagen. Geen nood: de minderheid van sp.a kleurt wel het beleid.
Hetzelfde geldt in het communautaire debat: in de oppositie veel tamtam, in de zoete sfeer van een federale regering braaf en lam. Geen nood: hier kleurt de minderheid van de Franstaligen dan weer het beleid... Moet of kan het CD&V het ACW uit zijn oksel wegwassen, zoals Eppink suggereert? Als men volop de kaart blijft kiezen van het trekpaard Dehaene, dan is dit nog niet voor morgen. Samen met nog enkele andere oude kanonnen en met wat er rest van de progressieve CD&V-zuil overeind is gebleven, bepaalt hij er nog de koers. Je weet maar nooit dat na de verkiezingen een coalitie met de sp.a in zicht komt. En zo blijft de CD&V wat ze eigenlijk niet wil zijn: noch mossel, noch vis... Zo doet de partij wat ze niet wil doen: afkalven in het centrum. Als de CD&V de jongste tijd met wat strakkere Vlaamse standpunten uitpakt, is dit op het eerste gezicht een positief signaal. Maar men kan het de burger niet kwalijk nemen dat hij opmerkt dat ook de VLD in woord en gedachten geel en zwart gebruikt. ‘Bart Somers, de straffe Vlaming, heeft totnogtoe vooral veel wind opgeleverd’, aldus nog Leterme. Geen onterechte opmerking. Maar hij zal zelf meer moeten doen om zijn eigen boodschap verkocht te krijgen aan de nog immer twijfelende Vlamingen die pas in de laatste weken voor de verkiezingen hun stemgedrag zullen oriënteren.
Jan Van de Casteele
P
Mia Devits in De Tijd, 16 december: ‘Als iets bestaat op regionaal niveau en als het werkt, moet je het niet opnieuw federaliseren’.
P ERSWIJS - K ORT
K
E R S W I J S
Yves Leterme in Knack: ‘Bart Somers wordt tot 13 juni uitgestuurd om de straffe Vlaming te spelen, maar dat heeft totnogtoe vooral veel wind opgeleverd’. Bert Anciaux in P-Magazine, 29 december: ‘Bij Groen! Vertrekken ze heel sterk vanuit hun eigen gelijk; wat anders is, is gevaarlijk. Ik ga Groen! Niet vergelijken met het Vlaams Blok, maar zo’n “eigen volk eerst”gevoel vind je daar ook terug’. Eric Van Rompuy in Humo, 30 december: ‘Freya Van den Bossche werd in Time een van de machtigste vrouwen in België genoemd, maar het enige wat ze over de Kyoto-normen wist te vertellen was dat we in plaats van ons huis extra te verwarmen beter een dikke trui zouden aandoen’. Professor Jaak Billiet (KU Leuven) in De Tijd, 3 januari: ‘Ofwel begrijpen de journalisten de relativiteit van de statistiek niet, en dan zouden ze beter van peilingen afblijven, ofwel begrijpen ze die wel, en dan is het hun plicht die waarheidsgetrouw weer te geven en dit volksbedrog te ontmaskeren’. Hugo Coveliers in Humo (23 december): ‘De meeste VRT-journalisten - zeker de jongens en meisjes van het infotainment tonen meer sympathie voor Stevaert en co dan voor alle andere politici samen’.
Jean-Marie Dedecker in Humo (23 december): ‘Eén briefje of telefoontje van Stevaert naar Guy Peeters (voorzitter van de Raad van Bestuur van de VRT en grote baas van het socialistische ziekenfonds) en hup, ‘s avonds zit Steve in ‘Het Journaal’. Kritische vragen zijn blijkbaar taboe als hij in de studio zit.’ Paul Geudens in Gazet van Antwerpen, 20 december: ‘Stel u even voor dat Groen! vandaag níét in de Vlaamse regering zat, u zou van ex- Agalev wat gehoord hebben over het Marly-schandaal. Het kot zou te klein geweest zijn. Elke dag minstens drie vlammende perscommuniqués, een week lang, daar kon je donder op zeggen. Nu hebben we ze bijna niet gehoord. Het was oorverdovend stil in de groene (ministeriële) hoek. Maar op 13 juni 2004 mogen ze het wel uitleggen.’ Luc Standaert in Het Belang van Limburg, 16 december: ‘Vlaanderen mag dan steeds meer rood kleuren, het lijkt er ook meer en meer op dat wie daarmee niet akkoord gaat, maar één alternatief meer ziet. Het Blok zit waarachtig zelfs CD&V op de hielen.’ Manu Ruys in De Tijd, 22 december: ‘De Vlaamse liberalen zijn niet opgewassen tegen de socialistische dynamiek. Zij zitten opgescheept met een hyperkinetische regeringsleider die verteerd wordt door de ambitie zo spoedig mogelijk het hoogste Europese ambt te bekleden, en die Belgische problemen “onnozelheden” noemt.’
O R T
IK WIL, IK WIL, IK WIL Roger Van Houtte gaf in Gazet van Antwerpen een verhelderend overzicht van wat hij noemt ‘De ijzeren wil van de toppers’. Een kurkdroge lijst van enkele tientallen flitsende ideeën waarmee de paars(-groene) excellenties in 2003 de media bestookten, maar waarvan tot dusver niets in huis kwam. Tweehonderdduizend nieuwe jobs of een Europees Shape-hoofdkwartier in Tervuren (Verhofstadt), de wet-Lejeune afschaffen en gratis treintickets, geen 6 eurocent voor Fortisgeld uit de muur (Stevaert), een raamakkoord over de staatshervorming tegen einde 2003, illegalen automatisch naar gesloten centra (Dewael) en Olympische Spelen (Somers)... Het zijn maar enkele voorbeelden.
MILIEU EN GEWEST Ook over het fameuze Kyoto-protocol is al van alles gezegd. Patricia Ceysens (Vlaams) vroeg of Freya Van den Bossche (federaal, sp.a) wel beseft welke prijs Vlaanderen hiervoor zou moeten betalen. In ruil voor Vlaamse steun aan de zieke staatskas - in september toegezegd in het overlegcomité tussen de poespas van regeringen - zou Wallonië nu ook eens solidair zijn in de procentuele verdeling van de Kyotolasten. Na enkele maanden is daar geen sprake meer van. En ook de federale inspanningen om de Kyoto-norm te halen worden met Vlaams geld betaald.
VAKBONDEN VLAAMSER Goed nieuws. Ook de vakbonden zien stilaan in dat in dit land geen degelijk bestuur mogelijk is met de buren van over de taalgrens. In de debatten over de werkgelegenheidsconferentie, over de regionalisering van dienstencheques en over gijzeling als sociaal actiemiddel nam het Vlaams ABVV afstand van de Waalse FGTB. ‘Je moet rekening houden met de regio’s, met hun eigen complexe sociologische en economische structuren. Achter die regio’s schuilt een verschillende economie, een verschillende pers, een verschillend partijlandschap, een verschillende bevolking en een verschillende syndicale organisatie’, aldus Mia Devits (De Tijd, 16 dec). vervolg blz. 3 DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
2
K
O R T
SPLITS ABVV
OOK VOKA GAAT VLAAMS De acht Vlaamse Kamers van Koophandel en het Vlaams Economisch Verbond vormen sinds begin januari samen Voka, het Vlaams netwerk van ondernemingen ofte de nieuwe Vlaamse werkgeversorganisatie. Vokavoorzitter Ludo Verhoeven is een duidelijk voorstander van verdere staatshervorming en meer Vlaamse bevoegdheden. ‘Vindt u het normaal dat een federale minister van Arbeid maatregelen moet verzinnen die voor twee totaal verschillende arbeidsmarkten even goed moeten zijn? Laat ons zeker voor het sociaal-economische domein eindelijk eens voluit vertrekken vanuit de gewesten’ (De Tijd, 6 januari)
SOMERS MEE Vlaams minister-president Bart Somers, te gast bij de Vlaamse werkgevers, haalde meteen nog eens het deksel van het stinkende potje van de geldtransfers richting Wallonië. ‘De enige uitweg uit de opeenvolgende Belgische blokkeringen bestaat erin de autonomie van de deelstaten verder uit te bouwen’, aldus Somers. Hij pleit voor een breed Vlaams draagvlak voor de onderhandelingen met de Franstaligen na de verkiezingen van 13 juni. ‘Een vijftigvoud van wat we vrijmaken voor extra maatregelen voor de ondernemingen gaat jaarlijks naar Wallonië. De VLD moet de discussie daarover maar eens aantrekken’, zei Somers in het VTMjournaal.
PRAAL, WEINIG RECHTSPRAAK
O VER
JUSTITIEPALEIZEN EN DURE DAKSLURVEN
Men zegt van steden dat zij liggen. Dat lijkt nogal een passieve houding voor oorden waar telkens opnieuw de beschaving nieuwe vormen en nieuwe impulsen krijgt. Zonder overdreven schroom kan men stellen dat beschavingsgeschiedenis in feite geschiedenis van steden is. Steden liggen dus niet zozeer, eerder staan ze iets te tonen. Vooral in hun torens en voorname gebouwen staan steden ons telkens opnieuw een boodschap aan te reiken. Vlaamse steden met hun kathedralen en belforten zijn daar een schitterend voorbeeld van.
Tutu (in sommige landen hebben bisschoppen blijkbaar nog iets te “zeggen”) in Zuid-Afrika realiseert, moet zich afvragen waar de beschaving ligt. In datzelfde land dat beschut ligt onder de koepel van het Brussels justitiepaleis, heeft men acht jaar nodig om gerechtelijk iets klaar te stoven rond de vermoorde Cools en meer dan tien jaar aangaande Dutroux.
In België, dat bizarre land, gaan wij, eigenlijk al vanaf het begin een andere weg op. Wij hebben het blijkbaar gezien in justitiepaleizen. De heerlijke Sint-Michiels- en SintGoedele staat vanuit de kom van Brussel, nederig te proberen nog iets van de boodschap te prevelen, maar de galm van de klokken smoort in het gedruis van het verkeer.
En nu de klap op de vuurpijl. Antwerpen volgt het Brusselse voorbeeld. Wij gaan hier de kathedraal nog wel niet slopen, maar we bouwen een gerechtsgebouw op het Zuid dat de stad een nieuw aanzicht gaat geven: dé urbane facelift van de eeuw.
Dominant over en boven alles staat het justitiepaleis. Dat is eigenlijk geen gebouw, eerder een mastodont. Het Parthenon domineert Athene ook wel, maar geciviliseerd. Je moet even zoeken om het in de gaten te krijgen. Het Witte Huis in Washington is een dwerg vergeleken met de gigant op het Poelaertplein. Dat pronkstuk, een soort opgeblazen huwelijkstaart, een beetje te vergelijken met het mastodontisch monument voor Victor-Emmanuel in Rome, wil absoluut - of is het een dogma - inhameren dat het amen en uit is met mediëvale achterlijkheid en ancien régime. In Brussel gaat de wereld kunnen aanschouwen wat een rechtstaat is... Heerlijk, vooral in een land waar, na meer dan vijftig jaar, het thema amnestie niet alleen onbehandelbaar, maar bovendien onbespreekbaar is. Wie even kijkt naar wat de Waarheidscommissie van bisschop
Guy Verhofstadt en Louis Michel sloven zich uit om België op de kaart te zetten. Edelmoedig, maar overbodig: dat doet binnenkort Dutroux wel.
Eyecatcher in het monument worden de dakslurven of daktuiten. De befaamde, maar gewezen minister Rik Daems heeft de durf gehad om deze slurven te vergelijken met de briljante dakschepen van het operaHouse in Sidney. Ik zit hier op een foto te kijken van dat House: belachelijke vergelijking, vernederend voor Sydney. Dat men dit nu al opgepepte en opgetutte gebouw in godesnaam late voor wat het in feite zou moeten zijn: een geschikte plek om gewoon en aanvaardbaar snel recht te spreken. Het geld voor die dure dakslurven kan de minister beter besteden aan de aanstelling van de 19 raadsheren die het Antwerps Hof dringend nodig heeft. Wat ben je met dure slurven als er geen monden zijn om recht te spreken.
Jacques Claes
vervolg blz. 14
3
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
C OMMENTAAR
‘Er is een volwaardig Vlaams ABVV nodig’, dat stelt dan weer de Antwerpse tak van het ABVV. ‘Vlaanderen en Wallonië kennen nu eenmaal een andere cultuur en andere gevoeligheden’, zegt Dirk Schoeters, algemeen secretaris van het Antwerps ABVV en lid van zowel het Vlaams als het federaal ABVV-bureau. Hij heeft het onder meer over de harde opstelling van syndicaten van over de taalgrens tegenover de beschikbaarheidscontrole van werklozen. In Vlaanderen is daar tenminste een debat over mogelijk.
VEEL
NADENKEN
afweren, maar de snel-Belgwet was de omstreden pasmunt. Een pak nieuwe Belgen kregen nu stemrecht voor àlle verkiezingen en kwamen nu ook in aanmerking voor uitgebreide mogelijkheden van gezinshereniging.
OVER MIGRATIE EN IDENTITEIT
IS
DE TOESTAND WEL HOPELOOS ?
gen. Klopt het verhaal dat het Belgische regime op die manier de Vlaamse ontvoogdingsstrijd wil beknotten? België voert immers een politiek die niet in de lijn ligt van andere West-Europese landen. Sommige Franstalige politici geven grif toe dat ze de allochtone factor tegen Vlaanderen willen uitspelen. Het vreemdelingenstemrecht zou daarvoor de hefboom zijn. Naast de blote cijfers van de jongste jaren valt moeilijk te kijken. De instroom van vreemdelingen is aanzienlijk, en groter dan de onverschilligheid van sommigen daartegenover is de bezorgdheid van een deel van de bevolking. Dat is ook zo voor het debat over vreemdelingenstemrecht. Het is voldoende bekend dat in Vlaanderen alleen sp.a-Spirit daar voluit voor gaat. Er is een aanzienlijke instroom via naturalisatie, regularisatie, gezinshereniging en van illegalen. Guido Tastenhoye, kamerlid van het Vlaams Blok, is een verwoed verzamelaar van cijfermateriaal. Sinds Verhofstadt aan de macht is, is meer dan een half miljoen vreemdelingen ons land binnengekomen. Tastenhoye wijst erop dat België hiermee niet alleen erg ver gaat. Franstaligen gebruiken volgens hem de nieuwkomers in een perfide strategie tegen Vlaanderen. Het politieke beleid van de jongste jaren werd in elk geval fors gewijzigd. In 1974 werd een immigratiestop ingevoerd. In de jaren tachtig en tot een eind in de jaren negentig hielden vooral de Franstalige liberalen (vroegere PRL, nu MR) de deur dicht. Het is bekend dat Jean Gol, de liberale partijleider en voorganger van Louis Michel fel tegen was. Maar ook figuren als Roger Nols, Armand De Decker of Jacques Simonet kantten zich tegen de multiculturele samenleving. Tenminste voorzichtig kritisch waren ook de PSkopstuk Philippe Moureaux, en de VLD’ers Marc Verwilghen, Hugo Coveliers, Guy Verhofstadt zelf, en Louis Tobback.
HET HOOFDDOEKENDEBAT IS STEMRECHT IS CRUCIALER.
MAAR BIJZAAK.
genoten waren en voor electorale winst konden zorgen. Toen nog met mondjesmaat, verchenen ze op de lijsten van SP en Agalev. Het intrieste en tragische incident met Semira Adamu (1998) had ondertussen niet alleen tot het ontslag van Tobback, maar ook tot het stilvallen van het uitwijzingsbeleid geleid.
BONDGENOTEN
Eens paars-groen aan de macht, liet minister van Justitie Marc Verwilghen de snel-Belgwet goedkeuren. Agalev en SP verzilverden hiermee hun progressieve standpunten. Opvallende ommekeer ook in Franstalig België, waar de Waalse liberalen, zeker na de dood van Jean Gol, een vreemdelingenbocht namen. Gols opvolger, de pientere Louis Michel, wou de migrantenstemmen in een veel linkser Wallonië niet allemaal richting PS en Ecolo zien verdwijnen.
In de aanloop naar de verkiezingen van 1999 werd voor het eerst erg duidelijk dat socialisten en groenen hadden ontdekt dat allochtonen mogelijke bond-
De VLD - de hete adem van het Vlaams Blok in de nek - kon het vreemdelingenstemrecht voor gemeenteraden nog
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
Begin 2000 wordt ook de regularisatie van illegalen doorgevoerd, dit keer met als “tegenprestatie” een strenger uitwijzingsbeleid. Die Belgische combinatie van snel-Belgwet en regularisatiecampagne werkte aanstekelijk. De “open poort” trok vreemdelingen erg snel aan: asielzoekers, economische vluchtelingen uit het zuiden en het oosten.
ASIELCIJFERS
Foto Reporters
W ETSTRAAT
Grote aantallen vreemdelingen blijven zich nog steeds in ons land vesti-
4
Na 1999 (35 000) piekte het aantal asielaanvragen tot een historisch record van 42 691 in 2000. Goed voor meer dan 55 000 personen, want men moet er flink één derde bijtellen voor de kinderen. Met 4,3 asielaanvragen per 1 000 inwoners (gemiddelde Europa toen: 1,22 per 1 000 inwoners) werd ons land absolute koploper in de Westerse wereld (Knack, 13 dec 2000). Paars-groen is echt wel verplicht om in 2001 de handrem te gebruiken. Na de invoering van het LIFO-systeem (last in, first out, met kortere procedures en reduceren van financiële steun) daalt de instroom tot 24 549 aanvragen in 2001 en 18 805 in 2002 en ca. 15 000 in 2003, toch nog altijd het dubbele van het Europese gemiddelde. Maar dat heeft zijn weerslag op het aantal illegalen...
ILLEGALEN Door de strengere procedures verschuift een deel van de instroom van asielaanvragers naar de illegaliteit. Illegalen laten zich niet tellen, maar blijven wel komen. Guido Tastenhoye schat dat er weer 150 000 zijn, geduldig wachtend op een nieuwe regularisatie. Is dit overdreven? Bij de regularisatiecampagne van 2000 hadden 52 000 illegalen een aanvraag ingediend en bijna 90 procent van de aanvragen werd erkend. Langs de wachtkamer van de regularisatie schuiven velen aan om via de snel-Belgwet onze nationaliteit aan te nemen, en vervolgens weer een zijpoortje open te zetten voor nieuwe instroom langs de gezinshereniging. Heeft België de soepelste nationaliteitswetgeving ter wereld? Het aantal naturalisaties steeg inderdaad indrukwek-
Van de ruim 300 000 mensen die ervoor in aanmerking kwamen, maakten zo’n 200 000 gebruik van de snel-Belgwet. Zo’n 120 000 deden dat niet, en over deze 120 000 gaat het in het debat over het migrantenstemrecht’, aldus Gazet van Antwerpen (25 okt. 2003) Daartegenover staat dat het aantal uitwijzingen van illegalen en uitgeprocedeerde asielzoekers beperkt bleef. (2001: 5 722 uitwijzingen, 2002: 7 500 personen), altijd in de veronderstelling dat die uitgewezenen ook echt weg zijn.
BALANS In zijn optelsom komt Tastenhoye voor de periode dat paars(-groen) aan het bewind was (tot einde 2003) aan 50 000 geregulariseerde illegalen, 250 000 naturalisaties, 150 000 nieuwe illegalen en 120 000 asielaanvragen (160 000 personen). In de gekende Vlaams Blok-stijl spreekt Tastenhoye van een ‘allochtonenlawine’, gewild door het Belgische regime om onder meer de Vlaamse drang naar een eigen identiteit en zelfontplooiing tegen te houden. Overdreven? Uitspraken van Johan Leman, de voormalige ex-directeur CGKR, zijn brandstof voor die stelling. ‘Het Vlaams Blok moet dringend nieuwe leuzen bedenken, want de demografische evolutie haalt hen in’, aldus Leman. ‘Wat betekent “eigen volk eerst” over vijftien jaar nog? Met de versoepelde naturalisatiewet krijgen we zoveel nieuwe Belgen dat die slogan niets meer voorstelt. Ik denk dat het Blok zijn beste tijd heeft gehad’, aldus Leman (De Standaard, 15 jan 2000) Leman geeft toe dat van 1984 tot 2002 meer dan een half miljoen (538 571) buitenlanders een Belgische identiteitskaart verwierven, van wie meer dan 200 000 de voorbije vier jaar, mét recht op gezinshereniging. ‘Ik kan in Brussel
aan mijn stembureau de resultaten van de snel-Belgwet zien. Ik heel wat stadswijken, ook in Antwerpen - met veel allochtone bewoners - was een opvallende groei van gekleurde Belgen in de rij wachtenden merkbaar. Als in sommige steden minder extreem-rechts werd gestemd, dan heeft dat te maken met de snel-Belgwet.” (De Standaard, 20 juni 2003)
houden en zijn samenleving zal organiseren. Brussel lijkt een verloren zaak, over hooguit een paar decennia zullen onze grootste steden er “vreemd” uitzien. ‘Zonder drastische ommekeer van de huidige ontwikkelingen leven Vlamingen die nu geboren worden straks als veertiger in een staat waard de helft van de bevolking autochtoon is’, stelt Tastenhoye.
Dezelfde inzichten had MR-kopstuk Louis Michel, toen hij in 2000 ging voor gemeentelijk migrantenstemrecht (De Morgen, 2 sept 2000). ‘Dan kunnen we het Blok in één legislatuur verslaan, daar ben ik van overtuigd’, aldus Michel.
Al te politiek correct denken verdoezelt die waarheid. ‘Leven we niet in Een Wereld’, zo klinkt de unieke gedachte. Ten dele. Maar volkeren, culturen en naties geven de wereld kleur. Daarzonder wordt hij één grijze pap. Naties kunnen zich verenigen, maar blijven naties, en liefst in een eigen staat. En geen staat zonder grens, geen staat zonder identiteit. Een groot deel van cultuur kadert immers in een territoriale ruimte.
GUIDO TASTENHOYE: 'ZONDER OMMEKEER LEVEN VLAMINGEN IN 2040 IN EEN STAAT WAAR DE HELFT VAN DE BEVOLKING ALLOCHTOON IS'.
Volgens cijfers van Binnenlandse Zaken zorgt het migrantenstemrecht straks voor 154.094 nieuwe kiezers: 56 535 in Vlaanderen, 33 453 in Wallonië en 64 106 in Brussel. (Het Laatste Nieuws, 9 nov 2003). In Duitland bleek uit onderzoek dat de Turkse Duitsers vooral links kiezen (60% SPD, 17% Die Grünen). Kassakassa dus voor sp.a-voorzitter Stevaert. Of voor Patrick Janssens voor wie migranten in 2006 in Antwerpen het verschil kunnen maken met het Vlaams Blok.
BRUSSEL Ook de Vlamingen in Brussel weten dat het migrantenstemrecht hun posities nog maar eens zal verzwakken. Claude Eerdekens, PS-fractieleider in de Kamer en voorzitter van de kamercommissie voor de naturalisaties zei in Le Soir (9 feb. 2001) dat zijn commissie meer voor de verfransing van Brussel heeft gedaan dan alles wat de Vlaamse overheid in het werk heeft gesteld om zich daartegen te verzetten. Hij wees erop dat in 99 procent van de naturalisatiegevallen de taalkeuze van de betrokkenen het Frans is...
CULTURELE OVERLEVING Het radicalisme heeft het Vlaams Blok versterkt, maar voorlopig het tij niet gekeerd. Vlaanderen moet vooruitzien hoe het de eigen identiteit zal overeind
5
De radicaalste oplossingen van het Blok zijn onuitvoerbaar. Dat beseft die partij stilaan zelf. Maar als een meerderheid in Vlaanderen een streng(er) beleid vraagt, betekent dit niet dat Vlamingen hun eigen cultuur superieur achten of dat die onveranderlijk moet blijven. Is het geen tijd voor demografische maatregelen om het Vlaamse geboortecijfer - nu op een historisch dieptepunt - op te krikken? Dat doen de Scandinaven al langer dan vandaag. Met succes. Dat is ook standpunt van de Gezinsbond (zie blz 10). Kan niet worden nagedacht over een “minnelijke schikking” op de langere termijn: de poort gaat dicht, met de nodige uitzonderingen (échte asielzoekers, tijdelijke werknemers...). Wie er nu is en zich aanpast en integreert in de Vlaamse gemeenschap krijgt kansen. Zelfs zo wordt het nog aartsmoeilijk. JVdC De Franstalige krant La Dernière Heure publiceerde onlangs (9 jan.) een lijst van aantal ingeschreven kiezers in 2000 (a) en een lijst van de bijkomende vreemdelingen die het aantal kiezers vervoegen in 2006 (b).
LIJST
KIEZERS EN BIJKOMENDE VREEMDELINGEN
2000 (A) Antwerpen Mechelen Brussel stad Schaarbeek Leuven Gent Lokeren
316 55 71 54 65 168 26
926 695 264 262 680 441 909
2006 (B) 17 2 11 11 1 6
566 080 384 230 970 210 954
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
W ETSTRAAT
kend: van 9 573 in de periode juli 1999 tot 31 december 1999 tot 29 042 in de eerste helft van 2000 (de snel-Belgwet werd van kracht op 1 mei 2000). In de tweede helft van 2000 werd een piek bereikt (41 136). Nadien daalde het aantal in de eerste helft van 2001 (39 553) lichtjes, in de tweede helft van 2001 sterker (31 199). De laatste beschikbare cijfers geven aan dat ook in de eerste helft van 2002 toch nog 34 037 naturalisaties werden genoteerd.
LAATSTE
BANANENSCHIL
WEEK VOOR VERKIEZINGEN IS BEPALEND
H OE CD&V DE VERKIEZINGEN VERLOOR : EEN TERUGBLIK volgende ontvallen: ‘Mijn aanvoelen is dat de regering zal blijven functioneren tot we heel dicht bij de verkiezingen zijn, tot de laatste week. Dan mag iedereen eens goed zijn gang gaan’ (28 okt. 2003). De uitspraak illustreert mooi hoezeer de politici tegenwoordig gefixeerd zijn op die allerlaatste week vóór de verkiezingen. Blijkbaar is het de dioxinecrisis van 1999 geweest die hen ervan bewust heeft gemaakt hoeveel kiezers pas op het allerlaatste moment de knoop doorhakken en daarbij worden beïnvloed door de gebeurtenissen tijdens de dagen vlak vóór de stembusgang.
IN HET OFFENSIEF Politieke strategen kunnen gewoon die gebeurtenissen afwachten en hopen dat ze in hun kaart zullen spelen. Spindoctors kunnen daarbij een handje helpen door een slimme draai te geven aan de nieuwsfeiten die opduiken in de aanloop naar de verkiezingsdag. Maar sinds 18 mei 2003 moet deze klassieke ‘spin’-tactiek als achterhaald worden beschouwd. In een moderne campagne komt het er niet zozeer op aan de gebeurtenissen die zich aandienen op de juiste manier te interpreteren, maar wel om in het offensief te gaan en de gebeurtenissen zelf te creëren. Vooral de VLD heeft zich tijdens de dagen vóór 18 mei een meester getoond in die kunst.
DE CD&V
WAS NIET OPGEWASSEN TEGEN DE GEWIEKSTE MACHINATIES.
Foto Doorbraak
W ETSTRAAT
Een tijdje geleden liet minister-president Bart Somers zich in De Tijd het
TE BRAAF
"EUROPEAAN" DEHAENE
ZETTE ZICHZELF (EN
DAARMIJ ZIJN VEEL TE BRAVE PARTIJ) AAN DE KANT.
Een aantal belangrijke politieke nieuwsfeiten van die cruciale dagen waren inderdaad van pure VLD-makelij. Op donderdag 15 mei 2003 raakt bekend dat minister van justitie Marc Verwilghen heeft beslist dat de maximumhoeveelheid drugs voor persoonlijk gebruik slechts 3 gram mag bedragen. Nochtans was tijdens de voorbereiding van de paarsgroene drugswet altijd over 5 gram gesproken. Geen wonder dat de groene regeringspartner Agalev in alle staten is. Maar voor de VLD is het doel bereikt. Het drugsthema beheerst het nieuws en is voorwerp van gesprek in de verkiezingsdebatten. En mede dankzij de voorspelbare reactie van Agalev is de boodschap aan de potentiële Beysen-kiezers duidelijk: laat de groenen maar zaniken over de legalisering van drugs, als het er echt op aankomt is het de VLD die beslist en kiest voor een kordaat beleid. Op vrijdag 16 mei is hét nieuwsfeit van de dag de plotse aankondiging door
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
Als argeloze burger denk je dan dat het ontslag waarover zo een heisa ontstaat in de media van zeer recente datum is. Maar neen, bij nader toezien blijken de feiten zich al einde januari te hebben voorgedaan. Ook hier is het moeilijk te geloven dat dit nieuws toevallig twee dagen vóór de verkiezingen uitlekt. Kennelijk hebben bepaalde instanties het nuttig geoordeeld om dit nieuwsfeit drie en een halve maand in de koelkast te houden om het dan, tijdens de laatste meters van de electorale eindsprint, als een bananenschil vóór de voeten van de CD&V te kunnen werpen. In welke mate de paarse campagnestrategen daar een hand in hebben gehad zullen we wellicht nooit weten. Maar als dat zo was, dan is Silvio Berlusconi een koorknaap in vergelijking met hen.
minister-president Patrick Dewael dat hij na de verkiezingen federaal minister wil worden. Het resultaat is dat Dewael, en dus ook de VLD, de hele dag lang in de media-schijnwerpers staan. Precies wat de liberale campagnemakers wilden bereiken. En dan is er nog dat andere intrigerende nieuwsfeit van 16 mei. Op die dag raakt bekend dat de directie van het Onze-Lieve-Vrouw-ziekenhuis van Asse een arts ontslaat die euthanasie had uitgevoerd op een terminale patiënte. Volgens het ziekenhuis omdat de arts de wettelijke voorschriften niet heeft nageleefd, wat de betrokkene overigens zelf toegeeft. Maar wat blijft hangen is de indruk dat de katholieke ziekenhuizen zich vanuit een onverdraagzaam fundamentalisme weigeren te schikken naar de wet. Tijdens de verkiezingsdebatten die op dat moment volop woeden wordt een verbouwereerde CD&V meteen ter verantwoording geroepen...
6
De CD&V was met haar brave traditionele campagne duidelijk niet opgewassen tegen deze gewiekste machinaties. Achteraf beschouwd lijkt de partij wel een lammetje dat zich lijdzaam en van geen kwaad bewust naar de paarse slachtbank heeft laten leiden. Een tijdlang werd er wel op gespeculeerd dat de partij in de directe aanloop naar de verkiezingen uiteindelijk Jean-Luc Dehaene naar voor zou schuiven als kandidaat-premier. Met een dergelijk manoeuvre had de CD&V ongetwijfeld electorale winst kunnen boeken. Kijk maar naar de voorbije parlementsverkiezingen in Nederland, toen PvdAlijsttrekker Wouter Bos de media constant in de ban hield door eerst niet en dan wel een kandidaat minister-president naar voor te schuiven. Of paars standhoudt op 13 juni zal van vele factoren afhangen, maar één daarvan, en niet de minst belangrijke, is het politieke nieuws tijdens de week voordien. De week wanneer, dixit Bart Somers, iedereen eens goed zijn gang mag gaan. Bart Maddens
TRAAGHEID
VAN GERECHT UITERST SELECTIEF
B ELGISCHE J USTITIE : IL FAUT LE FAIRE ! De Belgische justitie werkt razendsnel. Nadat Cassatie op 18 november
De Belgische justitie werkt al vele decennia razendsnel. Dat bleek reeds in 1979 in de zaak tegen Lydia Montaricourt. Deze Française, die een Brussels luxebordeel uitbaatte, werd op 19 februari 1979 gearresteerd tijdens een huiszoeking in de marge van het corruptieschandaal rond Eurosystem Hospitalier, het door onze toenmalige prins (en huidige vorst) Albert onderhandelde contract om hospitalen te bouwen in Saudi-Arabië. De politie nam bij de hoerenmadam een klantenlijst in beslag, waarop de namen prijkten van een zekere Beaurir en een zekere Albert, alsmede foto’s genomen tijdens orgieën, een dildo en 200 000 frank. Montaricourt werd op 2 mei 1979, amper twee en halve maand na haar arrestatie, veroordeeld tot 15 maanden met uitstel. Ze kreeg haar dildo en 200 000 frank terug en vertrok prompt naar haar geboorteland Frankrijk. De klantenlijst en de foto’s raakten nadien, zoals in 1990 tijdens een parlementair onderzoek bleek, “verloren” in de kelders van het Brusselse Justitiepaleis. De rijkswachters die de huiszoeking hadden verricht, wisten de parlementariërs onder ede te vertellen dat ze op de naaktfoto’s hun baas, luitenantgeneraal Beaurir, hadden herkend ‘zoals God hem heeft geschapen.’
NIETS MEE TE MAKEN De Belgische justitie werkt tergend langzaam. Dat ondervindt Paul Marchal die pas op 1 maart het proces ziet beginnen tegen Marc Dutroux, de moordenaar van zijn dochter. Dat is acht en half jaar na haar ontvoering en zeven en half jaar na Dutroux’ arrestatie. De Belgische justitie werkt tergend langzaam. Dat bleek ook tijdens het proces tegen de moordenaars van André Cools, die zich pas twaalf en een half jaar na de aanslag door de recht-
bank tot milde straffen hoorden veroordelen ‘omdat de feiten al zo lang geleden waren.’ De Belgische justitie werkt soms zó langzaam, terwijl ze nochtans bewezen heeft dat ze razendsnel kan werken, dat men wel moet vermoeden dat er opzet mee is gemoeid. Telkens een zaak de heersende politieke klasse van de dag in verlegenheid kan brengen, wordt ze zodanig gerekt dat er een hele politieke generatie overheen gaat. De nieuwe politieke klasse, grotendeels bestaande uit de zonen van de oude, kan dan zeggen dat zij met de belastende feiten van het verleden ‘niets te maken’ heeft. Aldus concludeert de pers dat ‘het proces-Cools sowieso het proces was van een PS die niet meer bestaat.’ (Knack, 14 januari) Aldus zal het regime over de disfuncties van politie en gerecht in de periode voorafgaand aan de arrestatie van Dutroux kunnen zeggen dat dit situaties zijn ‘die vandaag niet meer bestaan’.
VERJARING VERSCHOONT De Belgische justitie werkt ook met opzet traag om de vriendjes van het regime te beschermen. Zo kreeg Noël Slangen op 7 januari een voorwaardelijke celstraf wegens het gebruik van valse offertes om overheidsopdrachten in de wacht te slepen. Noteer echter dat de eerste beschuldigingen tegen Slangen door het Rekenhof reeds dateren van 1994 en dat de veroordeling in eerste aanleg dus bijna tien jaar op zich liet wachten. Slinkse Slangen weet bijgevolg dat, indien hij in beroep gaat, de zaak verjaard zal zijn alvorens het tot een uitspraak komt. ‘Eens corrupt, altijd corrupt’. Geldt immers niet: de verjaring verschoont de feiten?
Zo werd Carla Galle op 26 november vorig jaar in beroep vrijgesproken wegens schriftvervalsing in 1991. Ze was hiervoor in juni 2001 in eerste aanleg veroordeeld na een proces dat zeven jaar op zich had laten wachten. De zaak verjaarde in juli 2001. Zo werd Omob-topman Léon Lewalle op 22 september vorig jaar veroordeeld wegens het verduisteren van 2,3 miljard frank in 1994. Een deel van het geld is nog steeds niet terecht, maar ook Lewalle is in beroep gegaan en heeft reeds aangekondigd dat hij daarna naar Cassatie trekt waardoor hij weet dat hij uiteindelijk wegens verjaring de dans zal ontspringen.
ANDERE REGELS Voor de vijanden van het regime gelden in de Belgische modelstaat echter andere regels. Het Vlaams-Blokproces zal in minder dan vijf jaar de weg hebben afgelegd vanaf de aanklacht in 1999, over eerste aanleg, beroep, cassatie tot nieuwe uitspraak in beroep. Hier zijn ook geen verjaringen van toepassing. De partij staat immers terecht op basis van uitspraken en geschriften eind jaren tachtig, begin jaren negentig. Van het proces-Cools mag dan al gezegd worden dat het een proces was ‘van een PS die niet meer bestaat’, omdat de partij uit 1991 die uit 2004 niet meer is, voor het Vlaams Blok geldt zulks niet. “Fascisten” krijgen nooit verschoning, zelfs niet als het om jeugdzonden gaat. Voor hen geldt: ‘Eens extreem-rechts, altijd extreemrechts’.
Paul Belien Publicist
Zo concludeerde het Brusselse Hof van Beroep op 8 oktober 2003 dat er geen
7
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
J USTITIE
besloot de zaak tegen het Vlaams Blok door te verwijzen naar Gent, zal de partij aldaar op 1 maart verschijnen voor het Hof van Beroep, dat binnen de twee weken uitspraak zal doen. Minder dan vier maanden na de doorverwijzing! Il faut le faire!
straffen opgelegd konden worden in de smeergeldaffaire rond de obussenleveringen aan het leger in de periode 19851990. Daardoor ging niet alleen voormalig defensieminister Freddy Vreven vrijuit, maar ook lobbyist Johan Lampaert, die in september 1998 in eerste aanleg was veroordeeld en van wie de corruptie was bewezen. Hij moet zelfs geen schadevergoeding betalen aan de burgerlijke partij omdat de zaak is verjaard. De behandeling in beroep had vijf jaar op zich laten wachten.
SLUIPENDE
medewerking kan aansporen? Er is bij de onderhandelingen over het regeerakkoord en in Gembloers zwaar gediscussieerd met de PS. Die verkreeg in elk geval ‘het verschil in werkloosheidsgraad per regio’ en het feit dat de RVAcontroleurs niet aan huis zouden gaan.
HERFEDERALISERING
W ERKLOZEN :
NOG LANG NIET ONDER CONTROLE
S OCIAAL
Op de monsterministerraad in Gembloers is meer vorm gegeven aan het voornemen uit het regeerakkoord om werklozen “anders te gaan opvolgen”. Een term die moet onderstrepen dat de maatregel niet op de eerste plaats op nieuwe sancties is gericht. De vakbonden hebben het alvast niet zo begrepen, ook al bezweert minister van Werk Frank Vandenbroucke dat er zo snel mogelijk verder overleg met hen volgt. Midden dit jaar al zou het nieuwe systeem in voege moeten zijn. Eerst zien en dan geloven, en bovendien zijn er ook nog andere bedenkingen dan die van de bonden alleen. België ligt al jarenlang onder vuur van internationale scheidsrechters als het IMF en de Oeso voor zijn werkloosheidsuitkeringen. Niet alleen zijn die onbeperkt in de tijd, het ontgaat zulke organen ook niet dat er in het zuiden van het land zo goed als geen sancties worden genomen tegen misbruiken, terwijl in Vlaanderen de controle veel scherper is.
een tweede, maar vooral na een derde gesprek weigert een opleiding te volgen of actief naar werk te zoeken, zal geleidelijk zijn uitkering verliezen. Dat tweede en derde gesprek komt er na een termijn die alweer van regio tot regio verschilt. Het zal wel degelijk de RVA, de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening zijn, die het voortouw gaat nemen bij de nieuwe opvolging of controle van werklozen. Dat terwijl het eigenlijk de gewestelijke diensten voor arbeidsbemiddeling zijn die tot nu toe moesten nagaan of de werkloze goed bezig is. Dat lijkt verdacht veel op een herfederalisering van dat deel van het arbeidsmarktbeleid dat door de opeenvolgende staatshervormingen naar de deelgebieden was gegaan.
Miet Smet probeerde destijds al eens een andere koers te varen, geïnspireerd door het Deense systeem: na zes of negen maanden werkloosheid zou je een opleiding of bijscholing moeten volgen, zoniet kon de werkloosheidsuitkering worden opgeschort. Het idee van de toenmalige minister van Arbeid was geen lang leven beschoren: het werd door de vakbonden meedogenloos afgeknald.
De officiële redenering luidt dat de gewestelijke diensten maar op een gebrekkige manier informatie doorspeelden aan de RVA over werkonwillige werklozen. Dat gaat vooral op voor het Waalse Forem en het Brusselse BGDA, maar ook de VDAB lijkt soms wel eens in dit bedje ziek. De RVA moet uiteindelijk over een schorsing beslissen, maar zou nu ook weer een belangrijke rol krijgen in de begeleiding van werkzoekenden. Sluipende besluitvorming, die niet in het belang is van meer Vlaamse autonomie.
Wat nu op tafel ligt, is een politiek compromis dat veel voorzichtiger is, maar dat nog altijd op syndicaal verzet stuit. Volgens het nieuwe plan zal de RVA de werkzoekenden veel sneller contacteren, in principe na 18 maanden werkloosheid. In regio’s waar de werkloosheid 20 procent onder het nationaal gemiddelde ligt, zal dat 12 maanden zijn. Waar de werkloosheid 20 procent boven het gemiddelde ligt, 24 maanden. Op dat eerste gesprek kan de werkzoekende aantonen welke inspanningen hij of zij heeft gedaan om aan een job te geraken. Er wordt dan een soort traject uitgestippeld dat de werkloze zal moeten volgen. Wie na WERKLOOSHEID
Niet werkende werklozen Werkloosheidsgraad % werklozen tgo actieve bevolking 2002
Redeneren Vandenbroucke en c° dat men alleen op die manier het Franstalig landsgedeelte tot meer
WERKLOOSHEID:
DE CIJFERS
BELGIË
VL
WALLONIË
BRUSSEL
EUROPA
554 788 7,5% 12,7%
213 188 8,3% 4,9%
256 389 18,2% 10,5%
85 211 21,2% 14,5%
7,8%
Uit: De Tijd, 29 dec., 6 jan.; De Morgen 18 nov.
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
8
En er zal nog verder gediscussieerd worden over de leeftijd van wie door de RVA voor een gesprek kan worden opgeroepen. Voor de PS lijkt de grens te liggen op 50 jaar. (Maar wat dan met de doelstelling om meer oudere werknemers aan het werk te houden, of een andere baan te bezorgen?) Het is bovendien absoluut niet ondenkbaar dat de PS-top slechts voorlopig instemde met het nieuwe systeem, maar in de praktijk zoveel mogelijk zal dwarsliggen om haar FGTB-achterban terwille te zijn.
CONTROVERSE De vakbonden hebben wel een sterk argument als ze aanvoeren dat het aanbod van opleidingen veel te beperkt is, en dat er dikwijls vragen kunnen gesteld worden over de kwaliteit ervan. (Ze zijn anderzijds wel zelf nauw betrokken bij de werking van de gewestelijke diensten en van de RVA.) En inderdaad, hoe kan de RVA met een honderdtal bijkomende controleurs voor tienduizenden bijkomende gesprekken zorgen? Maar naast die praktische bezwaren speelt ongetwijfeld ook het ideologische taboe van “de jacht op werklozen”, temeer daar die veelal tot het vakbondscliënteel behoren. Net zoals er bij veel werkgevers een njet blijft bestaan tegen de aanwezigheid van vakbonden in KMO’s, zo is bij de bonden de nuance dikwijls ver te zoeken in de discussie over de controle op de werkloosheid. De oude gewaden zijn nog lang niet afgelegd, wat Verhofstadt na Gembloers ook moge beweren. Tot slot nog dit: op de Vlaamse Ondernemingsconferentie is overeengekomen om 30 miljoen euro extra in de VDAB te pompen om op termijn elke werkzoekende na drie maanden een begeleiding te kunnen geven. Hoe gaat men dat te samen gaan rijmen met een RVA die opnieuw meer bevoegdheid krijgt? Iko
VLAAMS-BRABANT:
TUSSEN NATUURPARK EN MAANLANDSCHAP
SAEVENTHEM-LA-NEUVE: WIE ZAL DAT BETALEN? DHL mag dus in het nog altijd in het Vlaamse Zaventem blijven!
Voor die nieuwe Vlaamse regering er is, krijgt Vlaanderen nog voldoende de tijd om eindelijk te zeggen waar het met zijn vliegende bevoegdheden nu eigenlijk naar toe wil. Vlaamse zeggenschap over Zaventem opeisen is indrukwekkend stoer, alleen moeten we misschien eerst voor onszelf toch maar eens uittekenen wat we nadien met die luchthaven willen doen. Beseffen we wat het prijskaartje zal zijn van zo’n “vijandig” overnamebod? Zijn we bereid om met Vlaamse centen een de facto Belgische luchthaven in vliegende beweging te houden? Laten we economie weer zwaarder doorwegen dan ecologie en willen we dus duizenden nachtvluchten extra beluisteren?
NATUURPARKEN Laten we eerlijk zijn: wat tot vandaag als “Vlaams luchthavenbeleid” wordt voorgesteld is niet bepaald veel zaaks, integendeel: als men sommigen laat doen, dan worden Deurne en Oostende herschapen in grote groene natuurparken, waar de vogeltjes fluiten en de bloempjes weer plukklaar wachten op de uiteraard stille wandelaars! Op die puinhoop nog een derde luchthaven erbij, dat lijkt vandaag niet meteen een hoopgevend vooruitzicht. Het Belgische systeem vraagt anders niets liever dan dat we blijven zeuren over ‘Zaventem in “Vlaamse” handen!’ Wij hebben het Franssprekende België zijn “Saeventhem-Bruxelles-Nationale” ontzegd en voor die onwil zullen we zweten. Indien niet dit jaar, dan toch binnen afzienbare termijn: geen enkele Vlaamse meerderheid kan zich veroorloven om eens en voorgoed tienduizend nachtvluchten extra door de zo goed als uitsluitend Vlaamse strot te wringen.
FOEFJES Zelfs de “misschien” duizend vluchtjes van Bert Anciaux en andere foefjes over een “ander” soort lawaai zullen voor niet weinig kiezers een zoveelste brug(veel)-te-ver zijn. Zeker niet zolang Vlamingen er van uitgaan dat luchthavens economisch kunnen groeien en bloeien midden een voor iedereen gratis toegankelijk natuurreservaat. Zelfs als een blauw-rode Vlaamse meerderheid straks toch het Belgische “oui” zou bevestigen, duikt op termijn toch weer diezelfde vraag op naar nog meer DHL-extraatjes. Met alle economische, maar ook ecologische en cultureel-taalkundige gevolgen vandien. Tot er van dat deel van Vlaams-Brabant alleen nog een maanlandschap overblijft. Dat is een politiek inderdaad onmogelijke keuze. Dat is ook de echte uitleg van de opvallend stilgehouden, maar historische Zaventem-uitspraken van Luc Coene, VLD-minister van Staat en al jarenlang Guy Verhofstadts rechterhand. Volgens Coene ligt Zaventem gewoon op de “slechtst mogelijke plaats”, loont het niet eens de moeite om daar nog te investeren. Voor de anders zo discrete toekomstige gouverneur van de Nationale Bank is het daarom zonneklaar: er komt “ooit” een nieuwe luchthaven aan de andere kant van de taalgrens.
DERDE OPTIE Precies die nieuwe luchthaven is de derde optie van Verhofstadt: lukt Zaventem voor DHL toch niet, dan wordt het Bierset of een andere Waalse luchthaven en als dat niet kan, dan wordt het gewoon de nieuwe luchthaven van Coene! Of denkt men in Vlaanderen echt dat al die opeenvolgende proefballonnetjes “zomaar” worden losgelaten. Just for fun?
9
Het Belgische systeem steekt het trouwens niet onder stoelen of banken: voor zover nodig worden de al bestaande plannen voor zo’n nieuwe luchthaven in snel tempo verder afgewerkt, kwestie van geen tijd te verliezen als straks die domme Vlamingen toch niet zomaar ja knikken.
LEGE DOOS De dag van die Vlaamse beslissing krijgt Vlaanderen de al zo lang afgebedelde “bevoegdheid” over de luchthaven van Zaventem er gratis bij. Veel meer dan een lege doos zullen we daar wel niet vinden, want alles wat centen oplevert zal intussen wel het nieuwe adres hebben gevonden, ergens ten zuiden van de taalgrens. Precies zoals de Brusselse Wetstraat ons bij monde van de uiteraard goed geïnformeerde Luc Coene tijdig liet weten. Het spreekt natuurlijk vanzelf dat Vlaanderen niet geacht wordt te eisen dat die arme Walen hun “Bruxelles Nationale’” ook nog zelf zullen betalen. Zelf hebben we ook geen pasklaar Vlaams antwoord op deze Zaventemse historie. Het verhaal bewijst wel dat “Vlaams bestuur’” iets moeilijker is dan peperdure dagdromen produceren over Olympische spelen. Voorlopig kunnen wij de anderen wel onze Vlaamse oplossing opdringen. De Vlamingen hebben de sleutel in handen. Zoals het in een goed werkend federaal land zou moeten werken. Enkel zal de eventuele oplossing nooit goedkoop zijn en zal ze nooit alle eigen kiezers evenveel plezieren. Kortom, een Vlaams antwoord vraagt hopeloos veel Vlaamse verbeeldingskracht en politieke moed en dat is natuurlijk veel gevraagd. De “anderen” weten intussen wel wat zij willen....
Marc Platel
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
E CONOMIE
Tenminste dat besliste de Belgische regering. Tenminste als de nieuwe Vlaamse regering - die van na de komende verkiezingen - precies doet wat paars van haar verwacht en dus ook beslist dat het dan wel sterk uitgebreide DHL in Zaventem mag blijven. In Vlaams-Brabant krijgen we dus een lawaaierige vliegende kiesstrijd.
Franstalig België kreeg geen tweetalige corridor naar de “carport Bruxellesnationale”? “Saeventhem” werd niet de twintigste Brusselse gemeente zoals door de anderen gevraagd? Wel dan wordt het gewoon “Saeventhem-laNeuve”. Of “Brussels National”...
VRIJE TRIBUNE
G OEDE
blik nog meer dan een miljoen gezinnen (1 050 000 gezinnen) van genieten staat onder druk van Wallonië, dat het duidelijk wil afschaffen.
KEUZES MAKEN
O PINIE
Politiek werkt heel vaak op de korte termijn, legislatuurgebonden, en richt zich te veel op de symptomen, in plaats van op de wortel van het probleem. Is er in de zomer smog in de lucht, dan is het devies dat oudere mensen en kinderen best binnenblijven, maar blijft men veraf van de oplossing van het probleem. Zijn er problemen met ons voedsel, dan is er (terecht) sprake van strengere controles post facto, maar ziet men het verband niet tussen transformatorolie in ons voedsel en een vervaging van normen en waarden, omwille van winstbejag. Is er een oplaaiend gevoel van onveiligheid, dan jaagt men meer blauw op straat, terwijl ook dit fundamenteel te maken heeft met het samenlevingsklimaat. Ook in tal van communautaire aangelegenheden zoekt de politiek nauwelijks naar een afdoende oplossing, met name de noodzakelijke regionalisering van essentiële bevoegdheden. Een goed beleid kan maar mits men beschikt over hefbomen inzake fiscaliteit, economie, sociaal beleid, gezinsbeleid, mobiliteit...
SAMENLEVING De bevoegdheden zijn nu echter versnipperd tussen het Vlaamse en federale niveau, maar dat laatste beslist over de centen. Dit is zo voor wat betreft huisvesting (de huurwet en de BTW op de bouw), gezondheidszorg (de ziektekost), bejaardenbeleid (de pensioenen), gezinsbeleid (met de kinderbijslagen) en tewerkstellingsbeleid (met de werkloosheidsuitkeringen). Communautaire problemen bij de wortel aanpakken, begint met in te zien dat ze gelinkt zijn met de samenleving. En die wordt in Vlaanderen en Wallonië ingekleurd vanuit een andere, een verschillende visie. Als je over de taalgrens kijkt, zie je er een andere gezondheidszorg, een ander mobiliteitsprobleem, een andere arbeidsmarkt en een andere bevolkingsstructuur. Vlaanderen heeft nood aan politici met een groot moreel gezag in hun partij en in Vlaanderen en die gaan voor een krachtig mandaat in de Vlaamse regering. Nu zien we precies het omgekeerde: een minister-president die overstapt van de Vlaamse regering naar het federale niveau. Nu zien we precies het omgekeerde: een minister-president die overstapt van de Vlaamse regering naar het federale niveau. Nu zien we ook federale recuperatiebewegingen die weinig weer-
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
stand ondervinden vanuit het Vlaamse politieke beleid.
RECUPERATIE Enige tijd geleden startte de StatenGeneraal van de Gezinnen*. Eén van de vijf werkgroepen houdt zich daar bezig met diensten aan de gezinnen en ouderschapssteun. Dat is nochtans een puur regionale bevoegdheid. De wet van 8 augustus 1980 droeg het gezinsbeleid over aan de gemeenschappen, inbegrepen alle vormen van bijstand en hulp aan gezinnen (art 5). Men heeft de Gezinsbond gevraagd die werkgroep van de Staten-Generaal te leiden. We hebben niet alleen het voorzitterschap geweigerd, we hebben ook geweigerd om in die groep mee te werken, om de heel simpele reden dat men daar kan praten en voorstellen kan formuleren, maar dat men daar niets kan uitvoeren. Gezinsbeleid is altijd gelinkt aan het samenlevingsklimaat en kan dus nooit losstaan van de taal die men spreekt, van de ervaringswereld waarin men leeft, van de vorming die men krijgt, van de waarden die men vanuit de opvoeding meedraagt, van de normen die men hanteert, kortom, van heel het culturele klimaat op basis waarvan zich behoeften opdringen en waarop alleen maar kan ingespeeld worden wanneer daar antwoorden op komen via gepaste hefbomen.
BELASTING EN GEZIN Op vlak van fiscaliteit is wellicht de belangrijkste realisatie van de jongste jaren de hervorming van de belastingen die nu dit jaar op kruissnelheid komt. Het huwelijksquotiënt, waar op dit ogen-
10
Vlaanderen vraagt al zo lang dat de kinderbijslagen (de horizontale inkomensherverdeling) en gezondheidszorg als kostencompenserende thema’s Vlaamse bevoegdheid zouden worden , maar er gebeurt niets. Ook de demografische verschillen tussen de gemeenschappen zijn aanzienlijk. In Vlaanderen is het geboortecijfer schrikbarend laag (1,4). In Wallonië ligt dat een stuk hoger. In de federale context wordt er geen enkel beleid gevoerd dat daarop inspeelt. Nochtans gebeurt dit duidelijk wel in andere Europese landen. Frankrijk (geboortecijfer: 1,9) lanceert ondanks zware begrotingsproblemen een kinderplan dat 1,2 miljard euro mag kosten. In Duitsland loopt het maximale ouderschapsverlof al op tot drie jaar. Zweden betaalt de eerste dertien maand van het ouderschapsverlof tachtig procent van het loon en zag recent het geboortecijfer stijgen van 1,3 naar 1,9. In België blijft ouderschapsverlof beperkt tot drie maand, het absolute minimum door Europa opgelegd. In het regeerakkoord staat dat men dat zou optrekken naar zes maand… Partnerschap, ouderschap, gezin en gezinswaarden staan overal in Europa hoog op de waardeschaal. Ze vormen de belangrijkste bron van levenstevredenheid. Het is mijn vaste overtuiging dat alle zware problemen vandaag in de samenleving via het gezin moeten worden aangepakt. Alleen vind ik daar in de samenleving niets van terug. Niet in de media, en niet in de politiek. Vlaanderen moet daar werk van maken. Roger Pauly
(*)Staten-Generaal van de Gezinnen. Initiatief van staassecretaris voor de gezinnen Isabelle Simonis. Loopt nog tot 24 april, dag van de afsluitende zitting op de Heizel. Simonis peilt via een internetforum ook naar “de” mening van de mensen. www.degezinnen.be en www.isebellesimonis.be
Roger Pauly is sinds december 1999 nationaal voorzitter van de Gezinsbond, met bijna 300 000 aangesloten gezinnen een van de belangrijkste organisaties van het land.
BRUSSEL
EN RAND
WACHTLIJSTEN Op 5 januari vormde zich ‘s nachts een lange rij wachtende ouders aan de schoolpoorten van het Maria Boodschaplyceum (MaBo) in hartje Brussel.
Veel Nederlandstalige ouders trokken dan maar ‘s nachts naar de schoolpoorten. vijfentwintig van de vijftig kandidaten geraakten er ingeschreven, allemaal Nederlandstalig. Zoals door velen gevreesd werkt het decreet averechts en is bijsturing nodig. VLD en Sp.a-Spirit geraken het in Brussel niet eens over hoe dat moet gebeuren.
ZORGVERZEKERING Een ‘ongrondwettelijk manoeuvre om de sociale sector in Brussel te vervlaamsen en het geld van de Franstaligen aan te trekken’. Zo omschrijft Olivier Maingain (FDF) de Vlaamse zorgverzekering. Anders dan in het Vlaamse Gewest is de zorgverzekering in Brussel niet verplicht. Probleem: Nederlandstalige zorgvoorzieningen in de hoofdstad zijn schaars. Daarom besliste de Vlaamse regering om de verzekering uit te breiden tot de zogezegd tweetalige (nou ja...) instellingen. Ze voerde daarover eind vorig jaar campagne. Het FDF vroeg de tweetalige instellingen niet in te gaan op de Vlaamse uitnodiging. Zonder succes. Uit cijfers van CD&V-minister Jos Chabert blijkt dat van de 46 van de 137 tweetalige rust- en verzorgingstehuizen en 7 van de 26 thuiszorgdiensten een aanvraag indienden. Twee maanden geleden waren al 45.580 Brusselaars aangesloten bij de Vlaamse zorgverzekering. Hoeveel Franstaligen daarbij zijn is onbekend. David Vits
EN
TOEN GEBEURDE HET... NIET
De Senaat keurde het vreemdelingenstemrecht goed en de Kamer staat op het punt hetzelfde te doen. Dat gebeurde niet zoals bij de meeste wetsvoorstellen of -ontwerpen, meerderheid tegen oppositie, maar wel Franstaligen tegen Vlamingen. Nu worden de zetels in dit land tussen Vlamingen en Franstaligen weliswaar zo krom verdeeld als een banaan op pensioen, maar vooralsnog beschikken onze zuiderse landgenoten niet over een meerderheid. Ze moesten dus kunnen rekenen op de collaboratie van sp.a-Spirit. De overige Vlaamse partijen stemden tegen, maar dat kon niet baten. Vanuit Belgisch oogpunt is dit een volstrekt legitieme zaak, want een meerderheid is een meerderheid. Voor Vlaanderen ligt dat wat anders. De voorstemmers (sp.a-Spirit) vertegenwoordigen 28% van de Vlaamse senaatszetels. Dus kiest 72% van de Vlaamse senatoren tegen een wet die er toch komt. Voor Vlaanderen is die wet zonder meer opgelegd vanuit een koloniaal systeem, dat Franstaligen inmengingsrecht geeft. Anderzijds zijn wisselmeerderheden zo nu en dan wel verfrissend. In het dossier van het vreemdelingenstemrecht werden de grenzen tussen meerderheid en oppositie doorbroken. Zou men meer moeten doen. Half januari deed zich trouwens weer een unieke kans voor en kon de VLD de PS een koekje van eigen deeg serveren. Ter hervorming van de (Vlaamse!) kiesreglementering voerde het (Belgische!) parlement een 5%-drempel in. Ook de Europese kieskringen kwamen aan bod. De oppositiepartijen dienden amendementen in om de kieskring BrusselHalle-Vilvoorde te splitsen en zo eindelijk de toestand aan te passen aan de grondwet. In het Vlaams Parlement was al gebleken dat de Vlaamse partijen daar voorstander van zijn. De provincieraad van
11
Vlaams-Brabant keurde daarover ook een resolutie goed en 25 van de 28 Vlaams-Brabantse burgemeesters voeren daar een opvallende actie voor. Als het vreemdelingenstemrecht buiten de regering om door de Franstaligen kan worden opgedrongen, dan staat niets de splitsing van de kieskring BHV buiten de regering om door de Vlamingen in de weg, zou men denken. Met een minister van Binnenlandse Zaken die in een recent vorig leven als Vlaamse eerste minister een regeerakkoord opstelde met dezelfde splitsingseis, mag men er van uitgaan dat alles in kannen en kruiken is. En als de VLD zo de kans krijgt om weerwraak te nemen voor dat andere dossier, dan mag de beer als geschoten beschouwd worden. Volstrekt Belgisch-legitiem trouwens, want de Vlaamse partijen vormen de meerderheid in de Kamer. En toen gebeurde het... niet. Op uitdrukkelijk verzoek van Dewael stemden ook de Vlaamse meerderheidsleden het amendement van Geert Bourgeois weg (op de eenling en Vlaams-Brabander Willy Cortois na). Dewaels advies stond, naar eigen zeggen, totaal los van zijn eigen mening terzake. Maar de splitsing zou worden geregeld in het komend communautair overleg. Waarom werd het vreemdelingenstemrecht dan niet verwezen naar een algemene ronde met aanpassing van de snel-Belg-wet? Waarom dit, waarom dat? Het antwoord is even banaal, karikaturaal, voorspelbaar in de mond van een Vlaamse Beweger als gewoonweg juist. Waarom? Omwille van de Belgische logica die tegen Vlaanderen werkt.
Peter De Roover
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
O PINIE
Zeker in de betere Vlaamse scholen is de vraag groter dan het aanbod, omdat ook veel anderstalige ouders hun kinderen liever naar de Vlaamse scholen sturen. En dat nu het omstreden Gelijke-kansen-decreet (GOK) verbiedt voorrang te geven aan Nederlandstalige gezinnen.
VRIJ-SPRAAK
BERUCHT
OM Z’N TAALPOLITIEK...
L ETLAND :
VER WEG EN ZEER DICHTBIJ
er gevoerd wordt. Eén van de architecten ervan was in Brussel en Doorbraak was er bij om op zoek te gaan naar verschillen en gelijkenissen. Ina Druviete is hoogleraar sociolinguistiek, lid van de Saeima (Lets parlement) voor de grootste regeringspartij en van de Raad van Europa. Ze is een van de architecten van de Letse taalwetgeving, die de naam heeft heel strikt te zijn. Op uitnodiging van de Brusselse N-VA-afdeling kwam ze de Letse situatie hier uit de doeken doen. ‘Dat Letland een strengere taalwetgeving hanteert dan bijvoorbeeld Litouwen is logisch, want onze zuiderburen vormen een meerderheid van meer dan 80% in eigen land en zijn dus veel minder bedreigd’, opent Druviete. Ze maakt een duidelijk onderscheid tussen nationale minderheden, die een degelijke bescherming genieten in Letland, en taalminderheden. De meegereisde Janis Valdmanis, directeur van het Lets Taalinstituut, beklemtoonde het verschil tussen immigranten met een andere taal en taalminderheden, die historisch op het grondgebied wonen.
INTEGRATIEPOLITIEK ‘Voor de taalgroepen mikken wij op een integratiepolitiek’, gaat Druviete verder. ‘Lets is de enige staatstaal. Na de aanhechting van Letland bij Rusland in 1940 wijzigde de demografische situatie drastisch. Moskou voerde een politiek van russificatie en de ingeweken Russen hadden nooit het gevoel naar een ander land te verhuizen, maar naar een ‘Russische’ provincie. Het Russisch kreeg de status van dominante taal. Zonder kennis van die taal kwam men nergens. Kennis van het Lets was niet noodzakelijk. Daarom dringt zich nu een sociale mentaliteitswijziging op. Vele Letten schakelen nog over op het Russisch als er één of enkele Russischsprekenden aanwezig zijn. Dat is zelfs nog zo in de kindertuin.’ In Brussel klinkt dat verhaal heel bekend. Het verschijnsel dat daardoor de motivatie voor veel Russen om Lets te leren wegvalt, kennen we in de rand DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
Foto Doorbraak
B UITENLAND
Letland is bekend - en volgens sommigen berucht - voor de taalpolitiek die
INA DRUVIETE, LETS PARLEMENTSLID EN LID VAN DE RAAD VAN EUROPA: ‘EUROPA BEKLEMTOONT TE ZEER DE INDIVIDUELE TAALRECHTEN.
ER
ZIJN OOK COLLECTIEVE TAALRECHTEN.
EN
ER
IS HET RECHT OP EEN EIGEN, ONBEDREIGD TAALGEBIED’.
ook. Valdmanis beklemtoont dat mensen heel pragmatisch zijn wat taal betreft. ‘De sociaal-economische motivatie is heel belangrijk. Om economische redenen schakelen mensen desnoods wel over op een meer dominante taal’.
TAALTEST ‘Wie Lets burger wil worden moet eerst in een taaltest lukken. Anders blijven ze “niet-burgers van Letland”.’ In Europa wordt die regeling sterk bekritiseerd. ‘Europa begrijpt te weinig dat wij uit een koloniale situatie komen’, ondervindt Valdmanis. De Letten staan tegenover de zesde taal in de wereld, met 200 miljoen moedertaalsprekers. Beide Letten hebben angst dat inmenging vanuit Europa stokken in de wielen kan steken van de succesrijke taalpolitiek die het land voert. De huidige regering is zeer gevoelig voor het Letse taalvraagstuk en doet veel inspanningen om de eigen situatie te verduidelijken voor de argwanende buitenwereld. Zo staat de Letse taalwetgeving volledig in het Engels op het internet.
12
Daarom is ook de Letse regering erg terughoudend om het Europese minderhedenverdrag te ratificeren. De twee Letten zoeken in Vlaanderen bondgenoten om weerwerk te bieden. ‘Individuele taalrechten zijn heel belangrijk’, vindt het Letse parlementslid. ‘Maar de klemtoon ligt uitsluitend daarop in Europa. Wij willen het belang van de collectieve taalrechten naar voor schuiven. Het recht op een eigen, onbedreigd taalgebied.’ De taalpolitiek beperkt zich tot de overheidssector. Wie ambtenaar wil worden, moet in een taaltest lukken. In 1999 werd onder Europese druk de wetgeving voor de privé-sector afgeschaft. Werknemers kunnen Letse vertalingen eisen, maar er is geen verplichting meer. De meeste bedrijven gebruiken het Russisch en zijn trouwens in Russische handen. Desnoods kiezen ze Engels om het Lets te vermijden. Omdat alle contacten met de overheid in het Lets verlopen, hebben ze wel allemaal de nodige vertalers in huis. De Letten kiezen eerder voor overheidsfuncties. Wanneer we verwijzen naar ons decreet dat verplicht om in arbeidsverhoudingen de taal van de werknemer te gebruiken, reageren de Letten jaloers. Ze merken op dat hun vakbonden dat probleem nooit op tafel gooien. Letland en Vlaanderen liggen duidelijk niet ver uit elkaar. Peter De Roover
ALFABETISCH “De Baltische staten liggen alfabetisch van noord naar zuid”, hou ik m’n leerlingen in de aardrijkskundeles voor. Letland zit dus geprangd tussen Estland en Litouwen. Van 1918 tot 1940 was Letland een onafhankelijke staat. In 1991 werd het terug opgericht na 51 jaar Russische kolonisatie. Op een oppervlakte van ongeveer twee keer België wonen 2,3 miljoen Letten, waarvan zowat 1,4 miljoen met het Lets als moedertaal. Taalkundig vormen ze met de Litouwers de Baltische taalgroep in de indo-europese familie. Hoewel beide talen verwant zijn, kunnen ze elkaar niet begrijpen. Ze verhouden zich zoals het Spaans met het Italiaans. Met de Esten hebben ze dan weer de protestantse achtergrond gemeen. De Esten spreken echter een fins-oegrische taal, die totaal afwijkt. De hoofdstad Riga telt slechts 40% mensen met het Lets als moedertaal. In Letland woont de kleinste taalminderheid van Europa. Er zouden nog 20 Livischtaligen zijn. In 1940 was 82% van de inwoners Let en 10% Rus. In 1991 was dat gewijzigd naar resp. 52% en 34%. Na de hernieuwde onafhankelijkheid daalde het aantal Russen weer tot 29%. PDR
BOEKEN
ABOU JAHJAH ZONDER SLUIER
Omdat media en politici hem altijd standpunten in de mond leggen die de zijne niet zijn, besloot Abou Jahjah om in een lijvig boek zijn ware gelaat te tonen. Het begint met een uitgesponnen relaas van zijn harde jeugd onder de Israëlische invasie en bezetting, als om zijn fel Arabisch nationalisme te rechtvaardigen: ‘Het verzet in Libanon maakte ons weer trots’ en leidde tot ‘de Israëlische nederlaag’ (blz. 157). Kortom, een Arabische variant op de linkse leuze: ‘El pueblo armado jamas sera vencido!’
DYAB ABOU JAHJAH, TUSSEN DEN.
TWEE WEREL-
DE
ROOTS VAN
EEN VRIJHEIDSSTRIJD.
MEULENHOFF/ MANTEAU, 368
BLZ.,
€17,95 ISBN
90 5990 002 2.
Als zoon van een religieus onverschillige christelijke moeder en een moslimvader (het model voor duizenden multiculkoppels) is hij natuurlijk moslim. De islam heeft de mens bevrijd (blz. 368) en maakt de egalitaire beloften van het marxisme veel beter waar dan het marxisme zelf. Eén van zijn grootste verdiensten is de ‘natievorming van de diverse SemitischHamitische stammen’ (blz. 194). Daarmee zit Abou Jahjah op de lijn van pan-Arabist kolonel Kadhafi, niet op die van de islamisten. De ‘Arabische natie’ is een huis met vele kamers, waartoe volgens hem ook de Hamitische Berbers behoren, en die in haar nieuwe vestigingsgebieden erkenning verdient. Europa is voortaan een Arabische bevolkingskolonie waar de nieuwkomers zich niet assimileren,
Hij ontmaskert de Vlaams-Blokker in elk van ons, zelfs in multiculprofeten en autochtone medestrijders tegen het zionisme. De lijn van ‘integratie met behoud van identiteit’ die Paula D’Hondt en Johan Leman aarzelend uitgezet hebben, trekt hij consequent door. Het is dwaas om de AEL wegens haar voorlopig geringe numerieke steun als mislukt weg te lachen. Abou Jahjah vertegenwoordigt onder de groeiende moslimgemeenschap de golf van de toekomst. Koenraad Elst
DEGELIJK EN INFORMATIEF Sedert de dichter en essayist Benno Barnard in 1999 de wereld op haar kop zette met een provocerend stuk over Gezelle staat hij bekend als een moeilijke jongen en een Vlamingenhater. Er hing dan ook een sfeer van bang afwachten rond zijn nieuwe werk. Iedereen herinnerde zich het schandaal dat losbarstte rond de beruchte bloemlezing die Gerrit Komrij van de Nederlandse poëzie samenstelde. Komrij voerde een eigenzinnige selectie door, waardoor je plotseling een heel nieuwe Nederlandse poëzie in handen leek te hebben. Misschien zou Barnard een zelfde stunt uithalen met de Vlaamse vertelkunst. De vrees was volstrekt ongegrond. Het land van de mosseleters is een heel degelijk, informatief werk, waarin alle aspecten van de Vlaamse vertelkunst, chronologisch gerangschikt, aan bod komen. Aan het einde krijg je een beknopte biografie van alle auteurs, een schoolvoorbeeld van trefzekere synthese. Niets dan lof dus voor de samenstellers. Zij projecteren voor ons de hele film van de Vlaamse cultuurgeschiedenis. Een unieke geschiedenis omdat de Vlaamse literatuur in het begin van de negentiende eeuw de facto vrijwel dood was en opnieuw uit de grond moest worden gestampt.
13
De Vlaamse vertelkunst ontstond uit de behoefte aan een heroïsch ideaal. Conscience hield de Vlaming een spiegel voor: zo was Vlaanderen op zijn hoogtepunt, zo kan het opnieuw worden, de beslissing ligt bij de lezer.
BENNO BERNARD PAUL
DE
HET
WISPELAERE, LAND VAN DE
MOSSELETERS. JAAR
VLAAMSE KUNST.
150
VERTEL-
CONTACT, 656
ISBN
EN
B OEKEN
De Feniciërs gaven ons het alfabet en de term Europa, van NoordwestSemitisch ‘Ereb’, ‘avond’. Na de verovering door Mohammeds gezel kalief Omar in 636 namen ze diens (nauw verwante) taal over: het Arabisch. Hun volgende geschenk aan Europa werd Dyab Abou Jahjah met zijn ArabischEuropese Liga.
maar hun eigen identiteit hooghouden. Daarvoor strijden de AEL en de embryonale Moslim-Democratische Partij. Tegen de ‘leugens’ over deze beweging in, doet Abou Jahjah het hele verhaal van elk incident in haar nog jonge leven.
BLZ.,
90 254 0646 7.
Het naturalisme van Buysse, Zetternam, Stijns, Vermeersch was de eerste serieuze aanval op het idealiserende beeld dat Conscience en zijn navolgers van Vlaanderen hadden opgehangen. Eigenlijk kun je de hele Vlaamse vertelkunst typeren als één lange dialectiek: verheerlijking versus ontmaskering, de stad tegenover het platteland, individualisme en sociale problematiek, droom en werkelijkheid, het buitenaardse in oppositie met de dagelijkse realiteit, godsdienstige onderdrukking wisselt af met het streven naar emancipatie. Heeft de Vlaamse literatuur een centraal kenmerk, een sleutel waarmee je de hele zaak tot één constante kunt herleiden? Ik zou zeggen: nuchterheid, gekoppeld aan het onvermogen of de onwil tot gedurfde en uitdagende fantasie, zowel wat inhoud als vormgeving betreft. De Vlaming is heel sterk op de realiteit gericht. Zelfs een bevlogen geest als Conscience maakt gebruik van middeleeuwse vertelstof en daarvoor heeft hij vele uren doorgebracht in archieven. Daisne en Lampo, met huid en haar het magisch-realisme toegedaan, hielden altijd één voet stevig in de Vlaamse bodem geplant. Dit is geen oordeel, al helemaal geen verwijt, het gaat hier om een simpele vaststelling. De titel van deze bloemlezing omschrijft de situatie haarscherp: een mosseleter is Bourgondisch en vooral aards. Freddy De Schutter
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
WAAROM
NIET MEER IN EIGEN KRANT
?
K ORT
Deze maand geen Kamikaze op deze bladzijde. We gingen dan maar te rade bij een man die we langs deze weg meteen uitnodigen om lid te worden van onze redactie. De heer Yves Desmet verraste aangenaam met zijn interview in Le Soir. Hij nam er duidelijk Vlaamse standpunten in die je in zijn eigen krant nauwelijks terugvindt. In Megafoon, een rubriek die nu en dan aandacht zal besteden aan verrassende standpunten, leest u een samenvatting van het bewuste artikel.
M
E G A F O O N
ET ÇA M’ÉNERVE, OUI... De PS werkt op mijn zenuwen. Ik ben meer Vlaamsgezind geworden, vooral omdat de francofonen - Di Rupo en Louis Michel (‘les chouchous du Palais’) zo breeduit opteren voor het neo-unitarisme. Ze doen dit enkel om het Waalse systeem in stand te houden. De Walen profiteren van het federaal systeem, dat staat vast. Sommige transfers mogen dan al te verrechtvaardigen zijn, andere zijn dat duidelijk niet. Wat nu gebeurt, dat is geen solidariteit, dat is misbruik van het systeem. Er voltrekt zich een scherpe scheiding der geesten. Vlamingen en Walen informeren zich via andere media, kennen elkaar niet meer, hebben andere visies over jongerencriminaliteit, justitie, maaltijdcheques, sociaal-economische zaken, de eeuwige reconversie en nog veel meer. Ook tussen de Vlaamse en Waalse socialisten gaapt een enorme kloof. De eersten zijn pragmatisch, de laatsten, Onkelinx in pole-position, zijn gewoon doctrinair links. Wallonië wordt trouwens weer meer en meer een PS-staat. Louis Michel volgt dit spoor, zijn liberale overtuiging komt op de tweede plaats. Doorgedreven regionalisering is misschien niet dé oplossing voor alle problemen, maar het is wel de evidentie zelve. Ik zie trouwens geen enkele reden om de motor van die regionalisering te stoppen. Veel bevoegdheden verschuiven in de richting van de regio’s, andere gaan richting Europa. Dat laatste is nu al het geval voor fiscale, sociale en economische zaken, en straks ook voor defensie. Over tien jaar zal België allicht nog een staat zijn, maar op iets langere termijn evolueren we naar twee gescheiden republieken, misschien enkel nog “protocollair” overkoepeld door een monarchie. Intellectueel gezien is de hele Vlaamse politieke klasse republikeins. Enkel uit pragmatisme blijven de Vlaamse politici koele minnaars van de monarchie. Voor de Walen daarentegen is de monarchie een bondgenoot om het land bijeen te houden in het belang van Wallonië. Het vermeende royalisme van Vlamingen bij huwelijken of overlijdens in Laken is showbizz en voer voor de populaire pers. Albert II wordt gedoogd, maar wat wordt het met prins “Philippe”?
K
O R T
TRANSFERS Gedurende de jongste tien jaar gaf China (1,2 miljard inwoners) 1,88 miljard euro uit aan zijn ruimtevaartprogramma (Shenzhou). Dit is iets meer dan de helft van wat de Nasa in de VS (273 miljoen inwoners) elk jaar besteedt aan het Space Shuttle project. In 2002 gaf Vlaanderen (6 miljoen inwoners) 5,43 miljard euro aan de rest van België. Houdt men rekening met de Vlaamse inbreng in de afbetaling van de staatsschuld (vooral voor Wallonië gemaakt), dan mag dit Vlaamse bedrag nog een stuk hoger worden geraamd.
BOETEGELD VOOR WALLONIË Minister Anciaux laat het verkeersboetefonds pas in 2005 in werking treden. De verkeersveiligheidswet bepaalt dat de ontvangsten van de penale geldboeten inzake verkeer gedeeltelijk worden toegewezen aan de politiezones. Vlaanderen wordt tweemaal benadeeld. Ten eerste omdat in de toekomst een deel van de boetes in de federale pot verdwijnt, en dit ondanks het feit dat Vlaanderen veel grotere inspanningen doet inzake verkeersveiligheid (vb camera’s) In 2001, toen flitscamera’s pas werden opgesteld, zag de verhouding er zo uit: De tweede benadeling zit in verdeelsleutels gebruikt om het geld te verdelen via politiezones. Zones die grote inspanningen doen (vooral in Vlaanderen) worden benadeeld (o.m. 10% forfaitair voor elke zone, 15% ngl aantal doden en zwaargewonden…).
BOETE
IN
MILJOEN
VL
WALL
BRUSSEL
33,2
7,6
4,1
70,8
34,2
17,6
4,3
3,6
7,5
€
Penale boeten
Het Brusselse probleem interesseert de Vlamingen nauwelijks (10%).
Minnelijke schikkingen
Yves Desmet (vrije samenvatting van een interview in Le Soir, 5 januari 2004)
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
14
Onmiddellijke inningen
Energiebesparing: recuperatieketels lucht vóórverwarmers tot °C
STEUN DOORBRAAK EN LAAT ANDEREN LEZEN!
Milieutechnologie: afvalverbranding deNOx Explosieve gasmengsels: verwerking in over eenstemming met ATEX Automatisering: optimalisatie van energieverbruik
WEL
NIET POLITIEK CORRECT VOOR EEN CORRECTE POLITIEK
Rekening 409-9591911-13
VOETVERZORGING • ORTHOPEDISCHE SANDALEN • SPATADER- EN STEUNKOUSEN • SPORTVERBANDEN • BREUKBANDEN • RUG- EN BUIKGORDELS • INCONTINENTIE- EN THUISVERZORGINGSMATERIAAL
wend u tot
A. B. C.
Gespecialiseerd studiewerk en sleutel op de deur levering
ANTWERPS BANDAGIST CENTRUM Boechoutsesteenweg 15, 2540 HOVE, tel. 03 455 94 61
Mallekotstraat 65, 2500 Lier Tel: ++ (0)3/491.98.78 - Fax: ++ (0)3/491.98.77 E-mail: info@euro-pem.com
Fruithoflaan 10, 2600 BERCHEM tel. 03 230 61 86
Statielei 18 2640 Mortsel tel. 03 449 96 61
Andere vestigingen te Nationale straat 150 2000 ANTWERPEN
St.Goriksplein 4 2650 EDEGEM
H.Consciencestr. 34 2800 MECHELEN
Lambrechtshoekenlaan 258 2170 MERKSEM
Marnixring Gaston Feremans Mechelen
Herdenkingsconcert
Gaston Feremans Zondag 8 februari 2004 om 16 uur
KBC-Plan voor uw Toekomst
Bloemlezing uit het volledige oeuvre van Gaston Feremans
Word voorbereid op een héél lang leven.
Uitgevoerd door: Mezzo-sopraan Anne-Marie Buyle Organist en pianist Wannes Vanderhoeven Onze-Lieve-Vrouwkoor Mechelen, olv Urbain Van Asch Koperensemble “The Art of Brass”, olv Rik Ghesquière Thebaans Kwartet, olv dhr. Frans In de kerk van Onze-Lieve-Vrouw over de Dijle te Mechelen Inkom: 12 euro (voorverkoop, plus-3-pas en CJP: 10,- euro) Bestellen: e-post: tony.pans@marnixring.org; Cultuurcentrum Mechelen (aan de infobalie of 015 29 40 00), Dienst voor Toerisme (aan de infobalie) of via internet: http://users.pandora.be/MR-GF/bestellingen .
C
O L O F O N
Doorbraak is een uitgave van het Vlaams Diensten Centrum vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus). Hoofdredacteur: Jan Van de Casteele Kernredactie: Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, Herman De Mulder, Anke Nobels, Peter De Roover. Redactie-adres: Passendalestraat 1a, 2600 Berchem. Tel (03) 366 18 50 - Fax (03) 366 60 45 e-post: redactie@doorbraak.org - internet: www.doorbraak.org - abonnementen: secretariaat@doorbraak.org Abonnement: € 16,50 voor een abonnement van 12 maanden. Studentenabonnement: € 10 voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling. Internet-abonnement: € 10 voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet-abonnement. Abonnering door storting op rekening 409-9591911-13 van Doorbraak met vermelding van het type abonnement. Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw. U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van € 17 op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging, toegestuurd. Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Vormgeving: Jupiter Graphics, De Regenboog 5A, 2800 Mechelen, Tel. 015 52 95 67 Betaalt u uw abonnementsgeld vanuit het buitenland? Vermeld dan bij storting op het hierbovenvermeld rekeningnummer ook het IBAN-nummer BE08 4099 5919 1113 (Bank identificatiecode van KBC-bank = KREDBEBB) Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Passendalestraat 1a 2600 Berchem.
we hebben het voor u St el een Plan v o o r u w To eko ms t o p . P L a n ( t ) n u . O o g s t l a t e r . En word vo o rbereid op een h éél l ang l ev en . www.kbc.be/beleggen
ISSN 0012-5474
15
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
Splits zelf de sociale zekerheid !
De splitsing van de sociale zekerheid is een oude eis van de Vlaamse Beweging maar blijft voorlopig actueel. De politieke wereld is nog altijd doof voor deze vraag onder druk van de traditionele instellingen die het unitaire systeem in stand willen houden. Het Vlaams Neutraal Ziekenfonds steunt deze eis en ijvert ondubbelzinnig voor een splitsing van de sociale zekerheid. Elk lid dat bij ons aansluit, geeft te verstaan dat de splitsing ook zijn bekommernis is. Bouw mee aan een beter en onafhankelijk Vlaanderen,
en zet vandaag nog de stap naar het Vlaams Neutraal Ziekenfonds. Bovendien vindt u in ons een ideale partner in uw ziekteverzekering. Naast de wettelijke verzekering, bieden we u een interessant aanvullend pakket. Zo betalen we onder meer alternatieve raadplegingen, brilglazen, homeopathie, tandprothesen en voetverzorging terug. Daarnaast bieden wij premies bij geboorte en jeugdkampen, een mooie keuze uit boeiende jongerenvakanties en een aantrekkelijke en betaalbare hospitalisatieverzekering.
Aansluiten is heel eenvoudig. Eén telefoontje is voldoende: 0800-179 75. De rest doen wij. Toch nog dit. Het Vlaams Neutraal Ziekenfonds heeft kantoren dicht bij u in de buurt. Vraag ernaar via ons gratis nummer of surf even naar onze webstek: www.vnz.be.
Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 – 2800 Mechelen – www.vnz.be
DOORBRAAK nr. 2 - februari 2004
16