België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
ISSN 0012-5474
Vlaanderen staat in Europa
1
Maandblad Januari 2005 Afgiftekantoor Antwerpen X Passendalestraat 1a 2600 Berchem
D E B ELGISCHE
KLOOF
Het was voor een keertje een kopje boven een artikel in De Morgen (7 dec). De krant had het over de breuklijn tussen onderwijs in Vlaanderen en Wallonië, blootgelegd na een grootschalig Europees onderzoek. Er waren de voorbije weken anders nog wat kloofjes. De Vlaamse werkgeversfederatie Voka zag er eentje bij Defensie, waar minister André Flahaut (PS) de 124 miljoen economische compensaties voor legeraankopen naar eigen volk eerst stuurt.
tiek uitzingt – inpakpapier rond de peperdure viering van 175 jaar België. Regionale en federale verkiezingen weer laten samenvallen, Vlaanderen de strengste begrotingsnorm opleggen en sociale bijdragen op vakantiegeld en eindejaarspremie van de regionale ambtenaren (Vande Lanotte), meer gezamenlijke handelsmissies naar het buitenland (Moerman), een nationale magistratenschool (Onkelinx), het tegenhouden van Vlaamse cao’s, de tricolore lijmpot is opengetrokken...
Ook in de gezondheidszorg was er zo eentje. Na de ziekenhuizen zijn nu ook 70,4% van de Vlaamse huisartsen voor een splitsing, tegenover 24,22% Waalse (Enquête De Huisarts). De 25 duurste ziekenhuizen zijn Franstalig en de 35 goedkoopste Vlaams. De Vlaamse overheid (Abafim) berekende dat de transfer naar Wallonië de laatste jaren van 4,7 naar 6,6 miljard euro per jaar is gestegen. Geen enkel probleem, grijnst men in Wallonië.
Een kloof met een kroontje kwam er door het pleidooi van onze prince – Wie aan België komt, komt aan mij – voor meer Belgische handelsmissies, ook al is buitenlandse handel gewestelijke bevoegdheid en is Vlaanderen goed voor 80% van de uitvoer. Laken sluit zich aan bij het Waals garnizoen dat elk streven naar Vlaamse staatsvorming zelfs strafbaar willen stellen.
Van de 83 343 ambtenaren – in 2001 waren er nog 193 412 geteld – in het federaal openbaar ambt zijn er 53,71% Nederlandstalig, 46,29% Franstalig (bevolking: 57,87% Vl, 32,51% Wall., 9,62% Br.). Maar ook elders scheurt de band. De culturele band is al geschiedenis. Het economisch bindwater droogt op, nu de tewerkstellingskloof (dubbel zo groot) nog toeneemt. Minister Kris Peeters (CD&V) vraagt de regionalisering van enkele bevoegdheden rond energie, minister Kathleen Van Brempt (SP.A) de regionalisering van de wegcode. Vlaanderen wil een eigen gezinsbeleid tegen de vergrijzing? Noppes. Wij willen de snel-Belgwet uit 2000 aanpassen, nu jaarlijks via nationaliteitsverklaring of naturalisatie alleen al 45 000 tot 80 000 vreemdelingen binnenstromen? Onnodig voor La Laurette. Ondertussen wordt Guy Verhofstadt (met plezier?) ingekapseld in de recuperatie van het Belgische establishment en in 2005 – als hij het poli-
Vlaanderen blijft monddood op het internationale forum. Kloven zijn er over een eventueel referendum over de Europese Grondwet, de toetreding van Turkije tot de EU, migrantenstemrecht. Bourgeois heeft zegge en schrijve 13 miljoen euro voor Vlaams Buitenlands Beleid en 16 miljoen euro voor Ontwikkelingssamenwerking. Het “egoïstische” Vlaanderen kan zijn ontwikkelingshulp verdubbelen – waarom niet? – als het een steen kan verleggen in de geldstroom naar Wallonië. Alle partijen – ook het Vlaams Belang – zijn nodig om de Vlaamse zaak recht te trekken. Na het proces hebben Dewinter en co met onnodige uitspraken een unieke kans gemist om ten volle uit de catacomben van de politiek te kruipen. Het droogzwieren van het programma oogde niet onaardig, relletjes rond Morel en de jeugdpremier zwengelden de sympathie aan, andere partijen zaten met coalitiejeuk, maar het werd niets. Kostbare tijd gaat verloren. Jan Van de Casteele
P
K
E R S W I J S UITSLAG
VOORZITTERSVERKIEZING.
P ERSWIJS - K ORT
AANTAL STEMMEN:
Renaat Willockx in Knack, 1 december: ‘Ik vind dat de aanpak van de transfers, zowel door Frank Vandenbroucke (SP.A) als door Rudy Demotte (PS), te langzaam is verlopen. We zijn er inmiddels bijna zes jaar mee bezig’. Marc Reynebeau in De Standaard, 4 december: ‘NV-A-voorzitter Bart De Wever vindt dat prins Filip ,,de capaciteiten’’ mist om later koning te worden. Wat een vergissing. Weet De Wever dan niet dat een koning het liefst helemaal geen capaciteiten, en bij voorkeur zelfs geen eigenschappen bezit? Zoals wijlen Frans Verleyen ooit schreef: een resusaapje dat is geleerd een handtekening te zetten, kan de job doen.’ Paul Geudens in Gazet van Antwerpen, 2 december: ‘Op dit ogenblik is het vorstenhuis een objectieve bondgenoot van de Franstalige politici in hun streven naar het behoud van de eenheid van het land. Het Hof is immers een symbool van het ene, onverdeelde België. Een niet te onderschatten máchtige factor, vermits heel wat landgenoten, verspreid over alle partijen, zowel boven als onder de taalgrens, nog steeds sympathie hebben voor de monarchie. De Franstalige politici maken daar de jongste tijd steeds gretiger gebruik van - we zouden durven zeggen misbruik - om de vragen naar meer Vlaamse autonomie af te blokken.’ Bart Sturtewagen in De Standaard, 2 december: ‘De evolutie van het koningschap in België gaat onherroepelijk de richting van de totale irrelevantie uit. Hoe minder de dynastie betekent, hoe langer ze
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
zichzelf kan overleven. De volgende koning is een digitale foto, op verzoek te downloaden op koninklijkpaleis.be. Dat de Coburgs zich daar node bij neerleggen, is misschien begrijpelijk. Maar het wordt dat, of niets.’ Bart De Wever (N-VA) in De Standaard, 2 december: ‘het applaus dat de prins oogstte aan de andere kant van de taalgrens, biedt hem misschien nog het perspectief om koning te worden van l’état PS.’ Bart Sturtewagen in De Standaard, 2 december: ‘Dat vrome geprevel over de prins die, op buitenlandse missie, deuren opent die anders gesloten blijven is zo’n doekje voor het bloeden. We leven al lang niet meer in een wereld waar je beladen met spiegeltjes en kralen op veroveringstocht gaat. Te denken dat er absoluut blauw bloed nodig is om de contracten te doen binnenstromen, is zelfs in de verste gewesten lang uit de tijd.’ Derk-Jan Eppink in Liberales (26 nov): 'Niemand vroeg zich af wat Stevaert eigenlijk deed op Cuba. Hij bezwijkt voor de totalitair verleiding van de progressieve dictator. Net zoals PvdA'ers in de jaren zeventig begrip toonden voor de Berlijnse muur of PS'er Willy Burgeon de loftrompet zong over Noord-Korea, 'een voorbeeld voor Wallonië'. Waarom mogen socialistische leiders dan wel ongestraft dictators omhelzen? PVdA'er Wouter Bos zou het niet aandurven Castro te bezoeken. Zijn partijgenoten zouden genadeloos zijn. In de Wetstraat is dit geen probleem.'
2
O R T TOTAAL
27.110
Karin Brusselmans 417 1,56 % Jean-Marie De Decker 10 187 38,32 % Christian De Stoop 140 0,53 % Patricia De Waele 1 712 6,44 % Bart Somers 13 414 50,46 % Jef Valkeniers 716 2,69 % Bart Somers won de VLD-verkiezingen. Volgens informatie van een lid van de Kiescommissie van de VLD waren er 524 ongeldige stemmen. Als je die meetelt, heeft Somers geen 50,46%, maar 48,30%. Hoeveel van die "ongeldige" stemmen waren voor Coveliers, die zich had teruggetrokken als kandiaat?
SPLITSING Verdeelde geesten in dit land leiden in zowat alle maatschappelijke geledingen tot splitsingen. Sportverenigingen, journalisten, juristen, beroepsorganisaties... vroeg of laat gaan ze allemaal onder het communautaire hakbijl. Nu is de Orde van Architecten aan de beurt. Vooral de Vlaamse architecten sturen aan op een splitsing. Vlaams voorzitter Jan Van Breedam: ‘De splitsing van de Orde is gewoon een kwestie van efficiëntie. Het cultuurverschil tussen Vlamingen en Franstaligen is te groot. Het noorden van het land wil snel beslissingen treffen (...) de besluitvorming strandt echter in de federale organen, die onze zin voor urgentie niet delen.’ Waar hebben we dat nog gehoord? (Trends, 11 nov.)
FRANCOPHONIE Is Vlaanderen of is het federale België nog op zijn plaats op een top van de francofonie. Als de Franstaligen daar willen vertegenwoordigd zijn, is dat hun zaak. Zij krijgen ook subsidies van die club. België staat als land niet op de lijst van lidstaten van het “Agence ingtergouvernementale de la Francophonie”, maar wel de Franse Gemeenschap samen met landen als Albanië, Macedonië,enz....!!. De aanwezigheid van de Belgische federale premier in Ouagadougou was dan ook misplaatst evenals het afleggen – toch mede namens Vlaanderen – van verklaringen of het bijtreden ervan. Vlamingen in het buitenland staan voor de zware opdracht om telkens weer de buitenwacht duidelijk te maken dat België geen Franstalig land is. Een Belgische deelname aan de top van de francofonie bevestigt dat het dat wel is. Een verkeerd signaal dus. Ook inhoudelijk kan men zich natuurlijk afvragen wat Vlaanderen te maken heeft met Congo en de landen van de Grote Meren.
OVER
DE DOMHEID VAN HET FRACTIEKARTEL
V LAAMS PARLEMENT: D E KUDDEGEEST TEN TOP ?
VOORWAARDE Deze conclusie gaat natuurlijk niet in alle gevallen op; de kans dat zij opgaat, neemt toe naarmate aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Zo zal het oordeel van de massa wijzer zijn dan dat van een individu, indien die massa samengesteld is uit personen die zoveel mogelijk verschillende informatie hebben. Het is de combinatie van vele uiteenlopende beetjes “lokale” informatie die maakt dat het gemiddelde een meerwaarde oplevert. Dat is dan ook de essentiële reden waarom de democratie een meerwaarde heeft op technocratie voor die beslissingen waar de meest uiteenlopende vormen van informatie nuttig kunnen zijn; geen enkele persoon kan over al die informatie beschikken. Elk lid van de massa beschikt maar over een zeer gedeeltelijke kijk op die informatie. Maar als de groep voldoende divers is of over voldoende diverse informatiekanalen beschikt, is er die meerwaarde. Surowiecki toont ook aan dat het oordeel van een groep maar een meerwaarde heeft als die groep niét wordt gekenmerkt door kuddegeest. In geval van kuddegeest vormt de groep juist een minwaarde vergeleken bij het oordeel van een expert. Verder is de meerwaarde van een gemiddeld oordeel van een groep des te groter
naarmate die velen de keuze hebben tussen alternatieven, alternatieven die best voorbereid worden door experten.
POLITIEKE TOEPASSING Als we de bevindingen van Surowiecki toepassen op ons politiek systeem, dan blijkt het essentieel te zijn voor een democratie dat er alternatieven zijn voor de macht, dat personen of partijen die aan de macht zijn regelmatig van de macht kunnen worden verdreven. Een politiek systeem waarin er geen alternatieven zijn, verstart en wordt dom. Competitie tussen alternatieven is wezenlijk voor een democratie.
NIET
ALLEEN DE WIJSHEID VAN DE MASSA WORDT UITGESCHAKELD, ZELFS DIE VAN DE VOLKSVERTEGENWOORDIGERS.
FRACTIETUCHT Erger dan geen directe democratie kan ook, zoals we in België en Vlaanderen zien: niet alleen de wijsheid van de massa wordt uitgeschakeld, zelfs die van de volksvertegenwoordigers. Het parlement moet alleen maar ja stemmen voor de beslissingen die door een nog kleiner groepje mensen zijn genomen, en die dus gemiddeld nog dommer zijn dan die van het parlement. Het is al erg genoeg dat er zoiets als fractietucht bestaat - de Tilburgse hoogleraar Barendrecht vindt dat zoiets zou moeten gesanctioneerd worden als een vorm van ongeoorloofd kartel (NJB 2004, 2131).
KUDDEGEEST REFERENDUM Als natuurlijk die competitie en die keuze gereduceerd wordt tot éénmaal een bolletje rood maken om de 4 of 5 jaar, dan benutten we maar een heel klein deeltje van de meerwaarde van een democratie. De verkozenen des volks gaan immers een aparte kaste vormen, die grotendeels dezelfde informatie krijgt en een incestueuze relatie gaat onderhouden met de media en de collega’s. Enorme hoeveelheden “lokale kennis” worden daardoor niet meer benut. Ook daarom is het dringend nodig een scheut directe democratie in te voeren in ons politiek bestel. Maar dan wel niet de karikatuur die sommigen ervan maken, waarbij de politici en zij alleen beslissen of er een referendum wordt gehouden en hoe de vraag zal luiden, waarop men alleen ja of neen kan antwoorden, zonder alternatieven. Dan is een stelsel waarbij een referendum moet
3
En nog erger is het wanneer de meerderheidsfracties in een parlement daarbovenop nog eens met elkaar een kartel vormen om geen initiatieven meer te nemen waarvoor er onder hen consensus is. Dat is nochtans onlangs gebeurd in het Vlaams Parlement, op papier en wel ondertekend door de partijvoorzitters (pikant detail is dat de N-VA fractie diegene waarvan men het minst kuddegeest mocht verwachten - tegen dit akkoord heeft gestemd, maar de NVA het toch getekend heeft). De verplichte kuddegeest ten top. Laat de rechters hier misschien eens op los om dit ongeoorloofde kartel ter inperking van de politieke mededinging te sanctioneren. Dat zou veel heilzamer zijn voor de democratie dan afwijkende politieke meningen te verbieden en te bestraffen.
Matthias E. Storme
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
C OMMENTAAR
Recent verscheen in de VS The wisdom of crowds. Why the many are smarter than the few (“De Wijsheid van menigten”), een boek van James Surowiecki, columnist van het magazine The New Yorker en o.a. medewerker van New York Times en the Wall Street Journal. Het boek presenteert de conclusies van uiteenlopende onderzoeken waaruit blijkt dat de gemiddelde gecombineerde opvatting van een grote groep mensen in vele gevallen dichter bij de waarheid komt, dan wel beter functioneert, dan de individuele opvatting van experten in dezelfde materie.
worden gehouden bij voldoende handtekeningen al een stuk beter. Nog beter is de regeling in Zwitserland, waarbij in een referendum over een bepaald probleem meerdere alternatieven ter stemming worden voorgelegd aan de bevolking, onder meer ook voorbereid door experts, en men niet verplicht is voor één mogelijkheid te stemmen; men kan ook voor meerdere voorstellen stemmen, en datgene met het hoogste aantal stemmen haalt het.
BURGEMEESTERS BHV
WILLEN DRUK OP PARTIJEN VERHOGEN
S PLITS
NU , SPLITS LATER , SPLITS NOOIT ?
B RUSSEL -H ALLE -V ILVOORDE
D
‘ e drang naar taalhomogeniteit heeft respectabele historische wortels. Een halve eeuw geleden vormde de verfransing wel degelijk een reëel gevaar voor de Vlaamse cultuur of territoriale integriteit’. Schitterend geformuleerd door Marc Reynebeau, die dan onmiddellijk zijn broek links afsteekt met de toevoeging dat Vlaanderen meer te verliezen zou hebben dan te winnen bij het afschaffen van het kiesarrondissement Brussel-HalleVilvoorde. Zijn argument: ‘Franstalige kiezers moeten in Vlaanderen op Brusselse Franstalige lijsten kunnen stemmen. Een volwassen politiek moet er net voor zorgen dat het in een democratisch Vlaanderen voor iedereen goed om leven is’. (DS, 11 mei) Onze lezers vergeven de grote Reynebeau deze ontucht. Ook de slimste denker ter wereld kan het ontgaan zijn dat pakweg Hollanders in Parijs of Fransozen in Engeland zich met liefde aanpassen aan de lands- en streektaal. Of hij kan zich eens aanmelden bij Elio Di Rupo en Laurette Onkelinx met de simpele vraag of de Vlamingen in Wallonië daar van de weeromstuit ook op Vlaamse lijsten mogen stemmen. Misschien kan hij zichzelf plagen met de vraag of de 40% procent Franstaligen niet genoeg hebben aan pariteit in de federale regering, aan de alarmbelprocedure, of aan hun macht in instituten als Raad van State, Arbitragehof, aan de jarenlang oplopende transfers, enzomeer. Soit, genoeg tijd verloren aan een warhoofd. Het verhaal is gekend. Zolang de splitsing geen feit is, kunnen Franstaligen (en Nederlandstaligen) uit de Vlaamse rand rond Brussel op Franstalige lijsten uit Brussel en Wallonië blijven stemmen en worden de Franstalige partijen verplicht actief te zijn in de helft van VlaamsBrabant. De splitsing van Brussel-HalleVilvoorde is dan ook een Vlaamse eis die al een paar decennia meegaat.
VERTROUWEN Op 11 mei, onder druk van de Hallebetoging georganiseerd door de burgemeesters en de VVB, en in de directe aanloop naar de verkiezingen van 13 juni, ondertekenden de voorzitters van de VLD, de sp.a en Spirit, samen met enkele burgemeesters, een verklaring. Daarin engageren ze zich om de splitsing van de kieskring B-H-V op de federale politieke agenda te zetten en daartoe wetsvoorstellen in te dienen die hun fracties in het federale parlement ‘onverwijld’ zouden goedkeuren. DOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
Bart Somers zegt dat afgesproken is dat de splitsing vóór het einde van het jaar moet gebeuren.
INFILTRATIE Met die belofte hebben angstige liberalen en socialisten de Halle-betoging geïnfiltreerd en de schade voor de verkiezingen van 13 juni beperkt. Dat ligt dicht bij het bedriegen van de burgemeesters, van de bevolking van HalleVilvoorde, van heel Vlaanderen. Het weze hen vergeven. Als men zich maar niet vergist in het geheugen van de Vlamingen. Het Vlaams Blok schiet vooruit bij de verkiezingen.
VLAAMS REGEERAKKOORD En dan komt er een nieuwe Vlaamse regering. Vertrouwen geven, verantwoordelijkheid nemen. Wat een mooie titel voor een regeerakkoord (19 juli). 86 bladzijden nobele doelstellingen. Op blz. 79 luidt het dat ‘de regeringspartijen (CD&V, SP.A, VLD, Spirit en N-VA red) ‘zich engageren tot de onmiddellijke splitsing van het kiesarrondissement en het gerechtelijke arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde door de goedkeuring van een gemeenschappelijk wetsvoorstel in het federale parlement’. Merk op: de term “onverwijld” komt in het regeerakkoord niet voor... Hoe dan ook, de Franstaligen toeteren hun afkeer uit en Verhofstadt puft onder zowat elk dossier. Uit het liberale en socialistische kamp stijgen stilaan dampen op om de wonde van hun Halle-belofte wat te verdoezelen. ‘Onverwijld’ wordt gewoon ‘zo vlug mogelijk’, of ‘zo snel als redelijkerwijs mogelijk is’.
4
COMPROMIS Mogelijke paarse toegevingen duiken op: weer meer geld voor Brussel, soepeler taalwet in de hoofdstad, afzwakken van de rondzendbrief-Peeters, een grensverschuivende faciliteitenregeling en/of beton rond de bestaande faciliteiten. Tot in der eeuwigheid amen. Verdacht dicht bij de vraag van Di Rupo (La Libre Belgique,18 sept) om ook in de hele rand rond Brussel Franstalig onderwijs toe te laten. De liberalen blussen het felst hun splitsingsbelofte. De Croo in Het Laatse Nieuws: ‘Onverwijld bestaat niet in de Belgische politiek. Bovendien getuigt het van politiek primitivisme om te denken dat die splitsing er komt zonder Vlaamse toegevingen in het Brusselse huishouden’. Willy Cortois schuift aan het telraam: ‘Wat maakt het uit of het voorstel goedgekeurd wordt tegen 31 december of tegen 15 maart? Als de splitsing tegen het einde van het parlementaire jaar gerealiseerd is, is dat goed’. Leterme is in die dagen sterk genoeg om dat onheil af te houden. Het Vlaamse splitsing-wetsvoorstel komt in de Kamer.
NAAR RAAD VAN STATE De Kamer neemt de wetsvoorstellen voor de splitsing van Brussel-HalleVilvoorde in overweging (14 okt), kamervoorzitter De Croo vraagt meteen het advies van de Raad van State. Een behandeling bij hoogdringendheid een voorstel van het Blok - wordt afgewezen. Je kunt je toch niet laten opjagen door de duivel, nietwaar? De Raad van State krijgt 45 dagen de tijd voor een advies. De datum-doelstelling zal Vlaanderen dus niet halen. Het Vlaams Blok schiet ook met scherp naar elke aarzeling: ‘Paars is de kleur die je krijgt als je keel dichtgeknepen wordt. Dat is precies wat Verhofstadt doet met CD&V: langzaam wurgen’, zegt Annemans in de Kamer (15 okt.) ‘Die splitsing zal straks niet onder de kerstboom liggen. Maar we zijn er bijna. Dat is na veertig jaar totale stilstand een enorme stap vooruit en een belangrijk politiek feit’, sust Pieter De Crem (Het Nieuwsblad, 24 okt.). Bart Dewever, op 24 oktober de nieuwe voorzitter van de N-VA, geeft hem geen ongelijk: ‘Een datum naar voren schuiven, is voor de
60 dagen bezinningstijd waarna er toch moet gestemd worden in de Kamer.
tegenstanders een open uitnodiging om je zeker te beletten die te halen’...
PRIJS?
‘Neen. Het staat in koeien van letters in het Vlaams regeerakkoord. Voor de toepassing van de Grondwet en de uitvoering van een arrest van het Arbitragehof wordt geen prijs betaald’, aldus De Wever (BVL, 30 okt) Wie daar ondertussen een beetje anders over denkt is Guy Verhofstadt, die - schrik voor de strop - via het zogenaamd “Overlegcomité” (praatclub tussen de vele regeringen) een “Interministeriële Conferentie voor Institutionele Hervormingen” (niet te verwarren met het “Forum” dat alle andere communautaire dossiers bespreekt) met zeventien ministers, waarvan acht Vlamingen, opricht om een oplossing te bedenken. Deze niet-paritair samengestelde mistmachines alleen al verrechtvaardigen de rationele roep om splitsing van het land.
RAAD VAN STATE Op 1 december landt het advies van de Raad van State (ook al paritair samengesteld) in de Kamer. Uitsluitend in een Franstalige versie. De Raad van State stelt enkele vragen bij een aantal nieuwe ongelijkheden die zouden worden gecreëerd door de splitsingsvoorstellen, maar laat de appreciatie over aan de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Wat zit er fout? Niets voor de splitsing van de kieskring voor de Europese Verkiezingen en voor de Senaat. Maar voor wat betreft de verkiezing van de Kamer van Volksvertegenwoordigers zijn er toch enkele vragen over het apparenteringssysteem. De Raad van State insinueert dat Vlaamse partijen hierdoor hun potentieel meer kunnen valoriseren dan Franstalige partijen. Maar de Raad van State zegt ook duidelijk dat de wetgever (het parlement red.) de knoop moet doorhakken en de gekozen regeling moet verantwoorden.
BLIJFT WETSVOORSTEL OVEREIND? De reactie van het uitvoerend comité van de burgemeestersconferentie van
NA
HALLE WERD IN STILTE NIEUWE ACTIES KONDIGEN
DE BETOGING IN
VOORTGEWERKT. ZICH AAN.
Halle-Vilvoorde (2 dec.) op het advies van de Raad van State is optimistisch. Het Vlaamse wetsvoorstel blijft ‘overeind’. De burgemeesters (uitvoerend comité) wijzen erop dat deze toestand van apparentering nu reeds bestaat (voor BHV met Waals-Brabant enerzijds of Leuven anderzijds). Een regeling die destijds werd ingevoerd op verzoek van de Franstaligen (nadat de VUman Toon Van Overstraeten in het Franstalige Nijvel werd verkozen). De Morgen (3 dec.) spreekt van ‘een onaangename verrassing voor de Vlaamse partijen’. MR-fractieleider Daniel Bacquelaine spreekt over ‘een kaakslag voor het Vlaamse voorstel’. De PS merkt op dat het Vlaamse voorstel ‘blijkbaar de rechten van de Franstaligen niet garandeert’. Dat de Raad van State insinueert dat de regeling Vlaamse partijen meer bevoordeelt dan Waalse is ‘een politieke redenering, geen juridische’, menen verschillende Vlaamse politici. Een technische werkgroep buigt zich intussen over het advies. Half december komt het wetsvoorstel over de splitsing op de agenda van de kamercommissie. (DM, 9 dec.)
EN NU? We vroegen nog meer uitleg aan dé kenner bij uitstek van dit dossier: Luc Deconinck (Halle-Vilvoorde Komitee) Deconinck: ‘Ervan uitgaande dat ze hun gezamenlijk wetsvoorstel gestand doen, zijn er dan twee mogelijkheden; 1. Ofwel roepen de Franstalige partijen een Belangenconflict in. Dan is er
5
Zit het erin dat Vlaamse partijen vooralsnog toch toegevingen doen? Deconinck: ‘Neen. Dit is ondenkbaar. Wil men niet frontaal botsen met het Vlaams regeerakkoord dan komen er géén toegevingen rond Minderhedenverdrag en faciliteitenstelsel. Toegevingen rond de taalwetgeving in Brussel werden door de VLD gesuggereerd, maar zij staat daarmee tot nog toe alleen. Zelfs zonder CD&V, N-VA en Vlaams Blok is een tweederde meerderheid in theorie mogelijk rond zo’n compromis, maar alleen als àlle Franstaligen meestemmen. Dat zou dan een herhaling zijn van de Lambermonttruuk en wellicht het politieke einde van de VLD in Vlaanderen. Een “inbraak” van de CD&V in de federale regering is theoretisch ook altijd mogelijk, maar elke toegeving wordt door CD&V volstrekt afgewezen en zou bovendien bijzonder riskant zijn, indien de partij niet wil sneuvelen op haar Vlaams profiel en de NVA aan boord wil houden’. De gemeenteraadsverkiezingen staan voor de deur en in Vlaams-Brabant hebben de burgemeesters alvast getoond dat het hun menens is in hun acties rond de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde.’ Geld of een soepeler taalregeling voor Brussel zou wel kunnen? Deconinck: ‘Dat is totaal onaanvaardbaar. Maar de Brusselse VLD heeft zelf gevaarlijke signalen uitgestuurd door suggesties in die richting te doen.’ Hoe wordt nu verder actie gevoerd? In januari zullen de burgemeesters van Halle-Vilvoorde de zaak evalueren op een bijeenkomst. Zij hebben er al mee gedreigd niet mee te werken aan de viering van 175 jaar België als de splitsing dan niét is gerealiseerd. Indien nodig volgt in maart een meeting in Overijse. De belovers en de believers weten waaraan ze zich kunnen aan verwachten. JvdC
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
B RUSSEL -H ALLE -V ILVOORDE
2. Ofwel luiden de Franstaligen de alarmbel. Dan heeft Verhofstadt dertig dagen de tijd om een regeringsstandpunt te formuleren in de paritair samengestelde ministerraad. Bereiken Vlamingen en Franstaligen daar geen akkoord, dan kunnen de Franstaligen de regering doen vallen. Zoniet kunnen de Kamer en de Senaat stemmen.
Misschien even stilstaan bij een tweede aspect. Zal er aan de Franstaligen nu al dan niet een prijs worden betaald?
KROONPRINS
OP ZENDING: WEL DUUR, NIET EFFICIËNT
L UK VAN N IEUWENHUYSEN : S TOP HET KONINKLIJK CIRCUS voor het Vlaams Belang en lid van de Commissie Buitenlandse Handel – er bij de Vlaamse regering op aan om België achterwege te laten als het aankomt op de promotie van de Vlaamse export en de begeleiding van Vlaamse exporteurs. Tot ongenoegen van sommige collega’s trekt hij ook het nut van economische zendingen onder het voorzitterschap van Prins Philippe in twijfel. Heeft Vlaanderen voldoende economische troeven om volop de eigen kaart te trekken? Meer dan tachtig procent van wat dit land uitvoert komt uit Vlaanderen. Het Vlaamse imago is veel kwaliteitsvoller dan het Belgische of zou dat kunnen zijn, mocht het wat meer en complexlozer worden uitgedragen. Ondanks de regionalisering van de buitenlandse handel zijn de opeenvolgende Vlaamse regeringen evenwel blijven pleiten voor samenwerking met de andere gewesten onder een Belgische paraplu. Ze worden daarbij enthousiast gesteund door de federale overheid en het koningshuis. Die blijven hardnekkig proberen de buitenlandse handel te behouden en de exportpromotie alsnog naar zich toe te trekken. Waar zit nu concreet nog de federale invloed? De kredietverzekering bij de export is nog altijd een federale bevoegdheid. Exportpromotie daarentegen werd enkele jaren terug volledig aan de gewesten toegewezen. Maar België zou België niet zijn als niet tegelijk een Agentschap voor de Buitenlandse Handel werd opgericht. Hoe meer men er op drukt dat dit Agentschap niet federaal is, maar dat het wordt gestuurd door de gewesten, hoe ongeloofwaardiger dat klinkt. Dat agentschap kan maar werken mits steun uit de gewesten? Het klopt natuurlijk wel dat de gewesten er nogal wat centen in pompen, met op kop Vlaanderen natuurlijk. De algemeen directeur is evenwel een oudgediende VLD’er van de Belgische Dienst voor de Buitenlandse Handel en de raad van bestuur wordt voorgezeten door Annemie Neyts, die niet bepaald tot de meest Vlaams-
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
Moerman kwam derhalve niet in contact met de belangrijkste Chinezen op het vlak van de buitenlandse handel. De manier waarop wordt gewerkt is weinig geschikt om Vlaanderen “op de kaart te zetten”? In geen geval. Voor ieder Vlaams cultureel of commercieel evenement dat in het kader van een dergelijke zending wordt georganiseerd wordt een gelijkaardig Waals initiatief voorzien, kwestie van het evenwicht niet te verstoren. Nogmaals, de meer dan tachtig procent Vlaamse export telt op dergelijke ogenblikken blijkbaar niet mee.
Foto Doorbraak
B UITENLANDSE
HANDEL
Sedert jaar en dag dringt Luk Van Nieuwenhuysen – Vlaams-Parlementslid
krant pleegde. Lens betwijfelt openlijk het nut van prinselijke zendingen. Vlaanderen kan er zich onvoldoende in profileren, stelt hij. Zo was de Vlaamse minister voor Buitenlandse Handel Fientje Moerman in China protocollair pas de vierde in de rij, na de federale minister van Economie, de Waalse en de Brusselse ministerpresident.
TEGENOVER
ELK
VLAAMS
CULTUREEL OF COM-
MERCIEEL EVENEMENT MOET EEN GELIJKAARDIG
WAALS
INITIATIEF WORDEN VOORZIEN.
voelende strekking binnen de VLD behoort. Het Agentschap staat onder meer in voor de organisatie van gezamenlijke economische zendingen onder het voorzitterschap van de kroonprins.
BINNENLANDSE PROPAGANDA Wat is het nut van dit soort federale “zendingen”? Of die missies nut hebben is zeer twijfelachtig. Ze krijgen vaak meer aandacht in België dan in het land waar ze zich bevinden. De recente zending naar China is zo’n staaltje van binnenlandse propaganda geworden. Wellicht is dat één van de redenen waarom zoveel bedrijven zich tot deelname lieten verleiden. Uit eigen ervaring weet ik zeker dat ondernemingen een zekere druk ondervinden om mee te stappen in het rondreizend circus. Ik ben dan ook erg blij met de bijdrage die Michel Lens, correspondent van De Tijd in Peking, op 26 november in die
6
Michel Lens bevestigt wat ik nu al jaren in het Vlaams Parlement poneer, met name dat een missie ‘geleid door de Vlaamse minister-president met de directeurs van de grootste Vlaamse bedrijven en een tiental KMO’s die’ – in dit concrete geval – ‘een stevig Chinadossier te verdedigen hebben’, pas echt efficiënt is. Terecht stelt Lens dat dit de tientallen navelstaarders zou tegenhouden die enkel meereizen om in de buurt van de prins en de prinses opgemerkt te worden. Waarvoor is dat allemaal goed? Zeker niet voor de Vlaamse export. De traditionele partijen hebben mij daarin altijd tegengesproken. Ik ken de heer Lens niet, maar het doet deugd om van op het terrein zo zwart op wit gelijk te krijgen’. JVdC
VERDEDIGING
TRADITIONELE MORELE WAARDEN
V LAAMS B ELANG
(DERDE
PIJLER) IN MINEUR GEZET
WIL HIP IMAGO
I
De aanvallen op het VB zijn zo haatdragend dat zij de partijleden verplichten om de rangen te sluiten en front te vormen rond FDW, de man die tegelijk de kracht en de zwakte van het VB is. Deze laatste voert al enige tijd een “verruimingsoperatie” die werd uitgedacht om hem aan een nieuw imago te helpen. Zoals Knack op 17 november schreef, bestaan er in het VB Angelsaksisch georiënteerde conservatieve stromingen. Hun invloed is zichtbaar in de herschreven Beginselverklaring van de partij. Maar dat is niet de richting die de Antwerpse sterke man uitwil. Zijn nieuwe marsrichting wordt door “verruimer” Jurgen Verstrepen ‘progressief rechts’ genoemd. Verstrepen doet dit op zijn overvloedig met vrouwelijk naakt gelardeerde webstek van waaruit de bezoeker rechtstreeks kan doorklikken naar erotische en soms regelrecht pornografische sites.
VERKEERD BEELD Het VB wil duidelijk af van zijn “preutse” imago. Ook de tijd van de preferentiële aandacht voor de huismoeders is voorbij. In een interview met Gazet van Antwerpen (16 nov.) liet FDW weten dat de ‘vrouwelijke boegbeelden’ van de verruimde partij ‘bewust gekozen’ zijn in functie van het nieuwe imago. Op 1 december verduidelijkte hij in De Tijd dat het de bedoeling is ‘af te geraken van het verkeerde beeld dat wij zouden staan voor de vrouw aan de haard’.
Foto Doorbraak
Zoals in alle grote partijen bestaan ook binnen het Vlaams Blok/Belang interne spanningen. Die blijven echter veelal binnenskamers omdat de partij van buitenaf aangevallen wordt door tegenstanders die de politieke dood van alle Belangers gezworen hebben. Elke avond dankt Filip Dewinter de hemel voor dwazen zoals Johan Leman, Paul Pataer, Joël De Ceulaer of Philippe von Coburg.
W ETSTRAAT
n tegenstelling tot wat de media beweren, vindt binnen ‘s lands grootste partij wel degelijk een ideologische verschuiving plaats.
FILIP DE WINTER (RECHTS),
TEGELIJK DE KRACHT EN DE ZWAKTE VAN HET
Met de nieuwe richting die de partij uitgaat, worden heel wat oude getrouwen op hun ziel getrapt. Zij zwijgen omdat het VB door tegenstanders zozeer wordt belaagd dat het overleven van de partij, die de grootste Vlaamsnationale politieke formatie ooit is, afhangt van het feit dat iedereen de rangen gesloten houdt.
DRIE PIJLERS Traditioneel steunde het VB op drie pijlers: (1) het streven naar Vlaamse onafhankelijkheid, (2) het bestrijden van de “multicultuur” die onze eigen identiteit bedreigt, (3) het verdedigen van de traditionele morele waarden. De derde pijler wordt thans in mineur gezet zodat er extra geworven kan worden bij mensen die voor de derde pijler niet gevoelig zijn, maar die zich omwille van de tweede pijler door de partij aangesproken voelen. Een concreet voorbeeld zijn homoseksuelen die zich bedreigd weten door moslimfundamentalisten. Marie-Rose Morel, toekomstig VB-partijbestuurslid, stapte vorig jaar op Roze Zaterdag mee op achter de eisen van de homobeweging. Ook bij antireligieuze secularisten, wil het VB gaan werven omdat zij de verworvenheden van de hedonistische samenleving, zoals vrije pornografie en het recht op abortus, bedreigd zien door de islam. Verstrepen moet die klus klaren.
VLAAMS BELANG.
groter is dan het eventuele verlies van kiezers die het VB afvallig zouden worden als het de derde pijler opgeeft. De kleine groep die om de derde pijler geeft, door Johan Van Hecke (van de toenmalige CVP) in 1996 begroot op ‘amper 10 tot 15% van de Vlaamse kiezers’, heeft toch geen andere partij waarop ze kan stemmen. Bovendien zijn vele van de verdedigers van de derde pijler, ook vurige verdedigers van de eerste pijler. Ze zullen bijgevolg zwijgen om de kracht van het VB als Vlaams-nationale speerpunt niet te verzwakken. FDW is een begaafd politicus. Hij wist tot dusver feilloos aan te voelen waar electoraal het meest te rapen valt. Het is bijgevolg niet onmogelijk dat zijn strategie om de derde pijler op te geven, een verdere doorbraak van het VB kan bewerkstelligen. Omdat zo’n doorbraak de Vlaamse onafhankelijkheid dichterbij brengt, moet dit ons verheugen. De strategie kan echter ook mislukken, namelijk indien er in Vlaanderen, net zoals in Amerika, bij een groot deel van het kiespubliek een hunkering zou bestaan naar politici die de traditionele, morele waarden verdedigen. Bush won op 2 november de Amerikaanse verkiezingen door daar voluit op in te spelen. Paul Belien
FDW meent dat de winst die via de tweede pijler gemaakt kan worden,
7
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
MOEILIJKSTE
HORDE OP WEG NAAR
WAARHEEN
MET
VLAAMSE
STAAT IN
EU
B RUSSEL ?
andermaal dat Brussel niet in Vlaanderen ligt, al beschouwen Vlamingen het als hun hoofdstad. Historisch behoort Brussel ontegensprekelijk tot de “Dietse Nederlanden”. De echte verfransing begon pas na de Belgische afscheuring van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Onder zware sociale en economische druk is Brussel inmiddels een overwegend Franstalige stad geworden met een minderheid van allochtone, maar vooral recent uit Vlaanderen ingeweken Vlaamse Brusselaars.
ALLEGAARTJE Die hebben meestal bewust voor de meertalige diaspora gekozen en voelen zich daar kennelijk veelal goed bij. Brussel gebruikt ze evenwel graag om Vlaanderen te chanteren. De meerderheid van de Brusselse bevolking heeft geen band met Vlaanderen. Het is een bont allegaartje van mensen zonder veel identiteit. Binnen afzienbare tijd vormen ook de Franstalige Brusselaars zelf waarschijnlijk een minderheid. De uitbreiding van de EU en de toestroom van nietEuropese immigranten zullen die ontwikkeling nog versterken. Brussel blijft niettemin een, weliswaar excentrisch, eiland in Vlaanderen, zijn natuurlijke hinterland en bovendien het meest welvarende deel van het, althans op papier, federale België.
Foto Doorbraak
B RUSSEL
DHL en de moeizame splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde bewijzen
DE WEG NAAR BRUSSEL? EEN
EEN CORRECT TWEETALIG POVERE ILLUSIE.
Kiest Brussel voor Vlaanderen, dan vergt dit geëigende instellingen en een speciaal statuut dat de Frans/Nederlandstalige tweetaligheid en de culturele rechten van beide taalgroepen waarborgt. Buiten Brussel blijft Vlaanderen uiteraard eentalig Nederlands.
“BRUSSELS EUROPEAN DISTRICT” MISSCHIEN MINDER ILLUSIE DAN BRUSSEL, HOOFDSTAD VAN
Of de Brusselaars daarom kiezen voor een eventueel onafhankelijk Vlaanderen in de Europese Unie (EU) blijft niettemin een open vraag. Het is best mogelijk dat zij dan de entiteit “Wallonie-Bruxelles” verkiezen of het statuut van stadstaat binnen de Unie.
BELANG? De vraag rijst overigens of Vlaanderen zelf, met een bevolking van circa zes miljoen inwoners, er wel belang bij heeft nóg haast één miljoen anderstaligen op te nemen? Het betekent het uitlokken van dezelfde problemen waaraan België nu lijdt. DOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
“VLAANDEREN STAAT EUROPA”.
IN
Kiest Brussel niét voor Vlaanderen, dan is een boedelscheiding geboden. Brussel is echter meer en meer de EUhoofdstad. De Unie heeft al denkwerk verricht over de rol die de stad als dusdanig moet spelen, vooral nadat krachtens een bij het Verdrag van Nice gevoegde verklaring, alle officiële Europese Raden in Brussel worden gehouden ‘zodra de EU 18 lidstaten telt’.
8
Sedert de uitbreiding van mei 2004 is het zover. Al op 22 april 2002 stelden de toenmalige voorzitter van de EUCommissie Romano Prodi en de Belgische premier Guy Verhofstadt in Brussel het Final Report on Brussels Capital of Europe voor. Het denkwerk gaat echter voort. Belgische politici onder wie Patrick Dewael, toen Vlaams minister-president, hebben zich reeds voor een statuut voor Brussel als Europees district (E.D.) uitgesproken. Premier Verhofstadt heeft eind 2003 zelfs een proefballonnetje opgelaten om via een protocol bij het concept van Europese grondwet Brussel officieel als zetel van de Europese Raad – en dus als Europese hoofdstad – te laten erkennen, wat hem weliswaar niet is gelukt. De invloed en de inspraak van de EU in de ruimtelijke ordening en architectuur van Brussel en omstreken is nu al reëel. Eurocraten verheffen onder meer hun stem in verband met de “Europese Wijk” in Brussel en de vliegroutes van en naar Zaventem. België, en dus voor het grootste deel Vlaanderen, draait echter alleen op voor de kosten van de Europese aanwezigheid in Brussel. De EU beweert dat België uit die aanwezigheid ook voordelen haalt, wat nog moet bewezen worden, althans voor de gewone burger. Brussel is de moeilijkste horde op de Vlaamse weg naar natievorming binnen de EU. Die mag echter het bereiken van dit doel niet blijven verhinderen of vertragen.
OPPORTUNITEIT Vlaanderen moet zich ontdoen van een gevoelsmatige benadering van de kwestie Brussel en zich, ook met pijn in het hart, rationeel beraden over de opportuniteit om van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een Europees district te maken waarbinnen alle EUburgers op gelijke voet staan en dat zichzelf financiert. De Vlamingen zouden daarin tenminste evengoed varen als in de 19 baronieën. Het feit alleen dat dit district een eiland in Vlaanderen blijft en zijn daardoor noodgedwongen infrastructurele verbondenheid met Vlaanderen waarborgen al dat de Vlaamse belan-
gen, ook de culturele, in een neutraal Europees district evengoed, zoniet beter aan hun trekken zouden komen dan in een grotendeels Vlaamsvijandige “Bruxelles Capitale”.
Theo L.R. Lansloot
NOGMAALS BRUSSEL Mijn kritische bedenkingen bij de keuze van Brussel als hoofdstad van Vlaanderen hebben kennelijk een zeer gevoelige snaar geraakt. Brigitte Grouwels reageerde in de vorige Doorbraak (dec. 2004) met een stuk getiteld Brussel, de juiste hoofdstad van Vlaanderen. Grouwels bezweert Vlaanderen om Brussel en de Brusselse Vlamingen niet los te laten en ik kan haar hierin volledig bijtreden. Maar dat betekent niet noodzakelijk dat Brussel per se ook de Vlaamse hoofdstad moet zijn. Een keuze voor een andere hoofdstad zou geen enkele implicatie zou hebben voor de institutionele positie van de Brusselse Vlamingen. In die zin is het niet correct om mij een ‘omfloerst pleidooi voor drieledigheid’ in de mond te leggen. Dat de Vlaamse Gemeenschap ook Brussel omvat, is verankerd in de Grondwet, en daar zou de (decretale) keuze voor een andere hoofdstad niets aan veranderen. Kiezen voor Antwerpen als hoofdstad hoeft een krachtig beleid ter ondersteuning van de Vlaamse minderheid in Brussel niet in de weg te staan. Net zo min als een keuze vóór Brussel automatisch tot een dergelijk beleid hoeft te leiden, zoals tijdens de voorbije twintig jaar is gebleken. Bart Maddens
MACHTSDENKEN, OF TOCH MAAR NIET?
EUROPESE UNIE: NIEUWE UITGAVE VAN IMPERIUM ROMANUM In mijn boekenkast staat een atlas uit 1913. De staatkundige wereldkaarten ervan komen in geen enkel opzicht overeen met de feitelijke wereld van 2004. Ik bezit géén atlas van 1813, maar wees er maar zeker van dat de staatkundige wereld van 1813 in 1913 niet langer herkenbaar was. En de kaarten van 1713... U weet wat ik bedoel... De principes die totnogtoe de staatkunde domineren, zijn er nooit in geslaagd een stabiele wereld voort te brengen. Hoe zou dat toch komen? Staten en statenconstructies waren altijd al het product van elites die erin geslaagd waren de hoogste macht te grijpen en van daaruit hun wetten te stellen. Daarmee frustreerden zij ándere elites, die op hun beurt naar die hoogste macht dongen, en de eerste groep wilden verdrijven. Als dat lukte, ontstond in het kielzog van dat proces vaak een andere staatsconstructie.
gave van het Romeinse Rijk ofte Imperium Romanum – overigens met alle bijhorende decadentie. Een heuse grondwet, een parlement, een “commissie” die zich steeds meer regeringspretenties aanmeet, een Europees leger-in-aanbouw; Europese buitengrenzen, een Europese justitie: is dat niet een... Europese Staat?
Aan de kern van dat alles ligt het fameuze dominantiestreven, of wat academischer: het hiërarchische principe. Mensen willen de meerdere van andere zijn, omdat ze zich dan veiliger en beter voelen.
WAAROM MOGEN WIJ GEEN
Maar dit is wel een uiterst primitief mechanisme. Het berust op wantrouwen en rivaliteit, niet op vertrouwen en samenwerking. Daartegenover staat het volksnationale beginsel. Mensen en volkeren zijn elkaars gelijken – of tenminste: ze zijn gelijkwaardig – en dus horen ze ook samen te beslissen over gemeenschappelijke belangen. Dat kan alleen door elkaar een minimum aan vertrouwen te geven en elkaar alvast een beetje te respecteren. Volksnationalisme veronderstelt dus overleg en wederzijdse erkenning, het levert een “platte” wereld op en om die redenen is het onmiskenbaar een stap voorwaarts in de ontwikkelingsgang van de menselijke beschaving.
IMPERIUM Primitieve machtsdriften laten zich evenwel niet zomaar kooien. Dezer dagen beleven we de verschijning van weer zo een voorbeeld van een superhiërarchisch product: de Europese Unie – naar het schijnt moet je dat met hoofdletters schrijven. Een nieuwe uit-
9
DEBAT VOEREN OVER DE
EUROPESE UNIE? WAAROM MOGEN WE NIET WETEN WAARMEE “EUROPA” BEZIG IS?
In die Europese staat nemen de leidende elites onafgebroken beslissingen, waarvan niemand onder ons weet heeft dat ze op tafel liggen. Ze regeren ver over de hoofden van volkeren en mensen heen. Werd er iemand onder de lezers ooit geraadpleegd over de invoering van de Euro? Over de inhoud van het verdrag van Nice, of dat van Amsterdam of, heel misschien, dat van Maastricht? Waarom mogen wij geen debat voeren over die dingen? En waarom mogen we niet weten waarmee “ Europa” bezig is? Omdat “men” vreest dat de mensen ándere besognes zouden laten blijken en de imperiale dromen van de elites zouden dwarsbomen? Dat is dus het dilemma van de komende generatie: gaan we door met het primitieve machtsdenken? Dan zal de atlas van 2113 er wéér anders uit zien – áls er nog een atlas zal bestaan – nu een fatwa de toestemming heeft gegeven om kernwapens tegen de vijanden van de islam te gebruiken. Of kiezen we voorgoed voor het volksnationale principe? Jaak Peeters
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
EU
De EU zou immers voor alles wat daar buiten ligt met Vlaanderen moeten onderhandelen en bijvoorbeeld over het vliegveld van Zaventem en het Gewestelijk Expresnet dat in een Belgisch verband voor Vlaanderen het gevaar van een nieuwe opflakkering van de beruchte olievlek inhoudt. Brussel E.D. een illusie? Misschien, maar mogelijk minder dan Brussel hoofdstad van “Vlaanderen Staat in Europa”.
PRIMITIEF
VRIJE TRIBUNE
WEBSTEK
DRINGEND BELGISCHE
Op de webstek www.geen200jaar.be die ik op 15 november, dag van de dynastie, lanceerde wordt in alle geval al heftig van gedachte gewisseld rond de onafhankelijkheidsgedachte, de monarchie en andere thema’s die betrekking hebben op het samenleven van Vlamingen en Franstaligen.
EINDE MAKEN AAN ONDERDANIGHEID
O PINIE
1 december: prinsjesdag in het Vlaams Parlement. De Belgische prins Philippe is met enkele politieke uitspraken in het weekblad Story royaal uit de bocht gegaan, en is het voorwerp van enkele scherpe ‘actuele vragen’. Eén van de zeldzame momenten dat er in het Vlaamse halfrond eens echt elektriciteit in de lucht hangt. Ik geniet er van. Ik lanceer vanop het spreekgestoelte de nieuwe bijnaam van de prins: ‘De prins omschrijft zichzelf in het interview als “een taaie”. De N-VA gunt Filips de Schone en Filips de Goede hun plaats in de geschiedenis, maar zit niet te wachten op Philippe de Taaie’. Gebulder in het parlement, en ‘s anderendaags nemen enkele kranten de nieuwe bijnaam gretig over. “Philippe de Taaie” kan aan een eigen leven beginnen. Leuk... ware het niet dat de achtergrond van dit prinselijk incident doodernstig is. Ik ben er van overtuigd dat de verklaringen van de kroonprins passen in een bewuste strategie om aan politieke beïnvloeding te doen. Laken wil dat de verdere ontmanteling van de Belgische staat gestopt wordt, en heeft Philippe het veld ingestuurd om de boodschap te brengen. De taaie prins schrijft zich op die manier in in de logica van de Franstalige partijen, de PS en MR op kop, die elk streven naar meer autonomie voor Vlaanderen willen fnuiken. Le Prince contre les flamingants: Bravo!, bloklettert La Dernière Heure. De Vlamingen weten eens te meer waar ze aan toe zijn ...
WILLEN ZE HET WEL WETEN? Opvallend is dat ik met mijn scherpe anti-Belgische en antimonarchistische tussenkomst in het Vlaams Parlement bijval ken bij vele collega’s van de andere meerderheidspartijen. Bedekt weliswaar, want niemand mag het gehoord hebben. ‘Je hebt overschot van gelijk, maar wij kunnen dat wel niet zeggen ...’ Ook op café geven de meeste tooghangers me principieel gelijk. Want onder-
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
huids is er wel degelijk veel ongenoegen over de Belgische scheeftrekkingen, de transfers, de verfransingdruk, het volksvreemde koningshuis ... Ze voelen aan dat ze vernederd worden, geminacht en misbruikt. Maar de meesten schrikken er dan toch weer van terug om er de juiste gevolgtrekkingen aan te verbinden. Het verstand zegt dat de monarchie achterhaald is en België niet werkt, maar het hart zegt anders. Bij de meeste Vlamingen is er – hoe onbegrijpelijk het voor ons ook is – nog een emotionele band met het hof en met het begrip België.
Ik startte de webstek op naar aanleiding van de viering 175-25 die er volgend jaar aankomt. Die viering is voor Vlaamse republikeinen dé uitgelezen kans om naar buiten te treden en tegengas te geven. Laat ons met alle Vlaamse bewegers samen goed nadenken over de juiste strategie, om de slapende massa op een gefundeerde, niet-agressieve manier duidelijk te maken dat Vlaanderen niets te vieren heeft en recht heeft op onafhankelijkheid. Mark Demesmaeker VlaamsParlementslid N-VA
UITDAGING De koudwatervrees om de Rubicon over te steken en België af te schrijven, is zeer groot. Daar ligt volgens mij dan ook de echte uitdaging van de Vlaamse Beweging voor de komende jaren. Als we onze onafhankelijkheid willen voorbereiden, is het van belang het maatschappelijk draagvlag ervoor te vergroten. We moeten de discussie nu volop aanwakkeren en voeden. Hoe meer initiatieven er daarvoor genomen worden, hoe beter. Vlamingen zijn misvormd en het is niet eens hun schuld. Van in de kleuterklas wordt de Belgische burgerzin hen ingelepeld. In de lessen vaderlandse geschiedenis worden ze gehersenspoeld. Er wacht ons de moeilijke taak om hen te bevrijden van hun Belgische onderdanigheid, een rol waar de meesten zich spijtig genoeg nog altijd comfortabel in voelen ook. Voorvallen zoals de blunders van Filip zijn een godsgeschenk voor ons, omdat ze ons munitie aanreiken in het debat dat we op gang moeten brengen. Je zou haast hopen dat hij nog een paar keer uit de bocht gaat.
10
GRONDWET EN CENTEN Artikel 88 van de Grondwet zegt dat de koning onschendbaar is en dat de ministers aansprakelijk zijn voor zijn uitspraken. Volgens sommigen is dit artikel niét van toepassing op prins Filip omdat hij niet expliciet wordt vermeld in dit artikel. Artikel 89, dat de zogenaamde "civiele lijst" vastlegt met de geldsommen voor koning en familie, mag dan allicht ook zo geïnterpreteerd? Dat artikel spreekt immers evenmin over Filip. Maar die krijgt wel jaarlijks 800 000 euro. Daarom beter: geen onderhoudsgeld meer van de belastingbetaler. De prins mag dan zeggen wat hij wil. Maar niet langer op onze kosten. Het is al te absurd dat de Vlamingen nog langer personen financieren om verklaringen af te leggen die diezelfde Vlamingen het recht op autonomie ontzeggen.
VRIJ-SPRAAK
TACTIEK B RUSSEL MEDIALEEUW
GEEN LOSPRIJS Els Witte, ere-rector van de VUB, hield een opmerkelijke toespraak bij de uitreiking van de Medialeeuw. Volgens haar is de splitsing van Brussel-HalleVilvoorde ‘een groot probleem voor de Brusselse Vlamingen’. ‘Hopelijk worden zij niet geconfronteerd met het losprijsbeginsel’, aldus Witte. ‘Het valt te betreuren als de taalwet zou worden gewijzigd. De opwaartse trend van het Nederlands in Brussel mag niet worden afgeremd.’
NEGATIONISME Emir Kir (PS), de Brusselse staatssecretaris van Turkse oorsprong, beleeft moeilijke tijden. Eerder moest kabinetard Michel Duponcelle ontslag nemen, na een optreden in een pornofilm. Intussen blijft Kir onder vuur staan in verband met verkiezingsuitgaven en “negationisme”. De beschuldiging dat Kir zou hebben geknoeid met zijn aangifte van verkiezingsuitgave werd intussen door een parlementaire commissie ontkend, maar de oppositie gelooft daar niets van en eist Kirs ontslag. Diezelfde Kir nam kort voor de verkiezingen nog deel aan een Turkse betoging, waarin werd opgeroepen om een monument in Elsene te slopen. Dat monument herdenkt de genocide op de Armeniërs in Turkije (1915). ‘Een genocide’, houdt Kir vol, ‘die wetenschappelijk niet is bewezen’.
We gaan hier het dossier van de splitsing van de kieskring BrusselHalle-Vilvoorde niet opnieuw opengooien. De manier waarop één en ander wordt aangepakt, trekt vandaag onze belangstelling des te meer. Enkele mijlpalen. De VlaamsBrabantse burgemeesters kloppen serieus op tafel, want ze zijn het beu. Als BHV niet meteen wordt gesplitst, boycotten ze de Europese verkiezingen. Het lukt hen, met steun van de Vlaamse Beweging, om het thema hoog op de politieke agenda te plaatsen. Burgemeesters van alle in voorraad beschikbare kleuren doen mee. Tot de verkiezingen komen. Dan trekken ze hun boycot-staart in, want een aantal tactische overwegingen krijgen de bovenhand. We hebben er begrip voor, want tactiek telt ook mee. Het Vlaams Kartel maakt van de affaire een halszaak voor de verkiezingen. Na de toch-niet-zo-overtuigende verkiezingsoverwinning wordt de eis toch opgenomen in het regeerakkoord. Mooi zo, al moeten we er het woord ‘onverwijld’ voor lief bijnemen. We hebben er begrip voor, want tactiek telt ook mee. De kamerfracties van de Vlaamse partijen dienen een wetsvoorstel in dat in de splitsing voorziet. We gaan er weer op vooruit, want daarmee staat de zaak op de rol van het Belgische parlement. En daar moet het gaan gebeuren. Eén Vlaamse partij mag niet meedoen aan het initiatief, het Vlaams Blok - intussen Dito Belang. Flauw en vreemd, want hoe ze een Vlaamse meerderheid willen vinden zonder het Vlaams Belang is niet meteen duidelijk. Maar we hebben er begrip voor, want tactiek telt ook mee. Van ‘onverwijld’ komt ‘voor nieuwjaar’. Van ‘voor nieuwjaar’ wordt het ‘meteen na nieuwjaar’. Zelfs de voorziene bevallingsdag van de echtge-
11
note van de voorzitter van de meest Vlaamsgevoelige partij in de regering Leterme wordt als streefdatum naar voor geschoven. Een geschuif dat verwarrend overkomt, maar als gewone sterveling hebben we natuurlijk geen besef wat zich op het hoger echelon afspeelt. We hebben er dus begrip voor, want tactiek telt ook mee. Intussen kunnen we de druk natuurlijk wel blijven hoog houden. Een elektronische correspondent beseft dat ook en stuurt een bericht rond met een oproep de handen in elkaar te slaan. Knack zoekt de man van het jaar en Leo Peeters, één van dé burgemeesters, is in de lijst van genomineerden gesukkeld. “Omdat hij al veel voor ons presteerde”, kunnen we hem misschien onze stem geven. Zo luidt de suggestie van onze e-actievoerder. Drie dagen later nieuw bericht van dezelfde correspondent. Hij heeft al dik spijt van zijn oproep en verontschuldigt zich. Reden? Een reactie van een parlementslid van het Vlaams Belang. Die zegt niet mee te doen omdat Leo Peeters een grote mond heeft (vrije vertaling), maar als het er op aankomt door de knieën gaat. Als we deze verkozene des volks volgen, eindigt Peeters laatste in de Knackpoll. We zullen er maar begrip voor hebben zeker, want wellicht telt tactiek ook mee. Zeg nu nog dat het Vlaamse Front niet eensgezind is. We vangen elkaar eensgezind vliegen af. Liever robbertjes onder elkaar uitvechten omdat we vrezen de echte tegenstander toch niet aan te kunnen? Of begrijpen we echt geen snars van tactiek en kan het na deze briljante reeks van meesterzetten nu niet meer mis lopen? U volgt de zaak natuurlijk ook op de voet. Peter De Roover
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
O PINIE
‘Onbekend is onbemind. Dat geldt ook voor Brussel. Veel Vlamingen kennen hun hoofdstad niet of enkel via de berichtgeving in de media. En daar schort vaak wat aan. De Vlaamse Club besloot daar wat aan te doen en kwam op de proppen met de Medialeeuw. Dat is een nieuwe, tweejaarlijkse prijs voor ‘een Vlaams medium dat op een constructieve manier bericht over Brussel en zijn inwoners’. En de winnaar is... Knack, Weekend Knack en Focus. Zij brachten dit voorjaar samen een gesmaakte Brussel-special.
TELT OOK MEE
HET
GAAT OM DE TOEKOMST VAN DE WERELDORDE
"G RENSLAND " O EKRAÏNE BRUG TUSSEN E UROPA EN R USLAND B UITENLAND
De presidentsverkiezingen die op 21 november 2004 plaatsvonden in Oekraïne, hebben niet alleen een interne machtsstrijd blootgelegd, maar ook de uiteenlopende geopolitieke belangen van Rusland, de Europese Unie en zelfs de Verenigde Staten van Amerika.
Het is geen toeval dat de naam Oekraïne “grensland” betekent. Oekraïne is als het ware een brug tussen Europa en Rusland. De grens loopt zelfs dwars door het land zelf. Ten westen van de binnenlandse culturele scheidingslijn leven mensen die Oekraïens spreken en met het katholicisme verbonden zijn, ten oosten ervan bekent de meerderheid van de mensen zich tot het orthodoxe geloof. Als Russischtaligen houden ze de blik meer op Rusland gericht. Janoekovitsj, de “man van Moskou”, heeft zijn machtsbasis in het sterk geïndustrialiseerde oosten van Oekraïne. Zijn uitdager, de westersgezinde presidentskandidaat Joesjtsjenko, staat sterk in het meer rurale westen. De nipte overwinning van Janoekovitsj werd toegeschreven aan een vervalsing van de verkiezingen -die inmiddels ongeldig werden verklaard door het Hooggerechtshof. Ze leidde tot dagenlange protesten van de oppositie die zich rond Joesjtsjenko als de kandidaat van de hoop op vrijheid en democratie had geschaard.
VS & EU De grote mogendheden lieten zich niet onbetuigd. De Russische president Vladimir Poetin had premier Janoekovitsj al tijdens de verkiezingscampagne zijn steun uitgesproken en hem direct na de bekendmaking van de uitslag gefeliciteerd met zijn (omstreden) overwinning. De EU en de VS haastten zich om het verloop van de verkiezingen aan te vechten, waarbij ze hun sympathie voor Joesjstjenko niet onder stoelen of banken staken. De heisa rond de verkiezingen vestigde de aandacht van Europa op een staat die tot dan toe een blinde vlek was op de politieke landkaart van de media en de publieke opinie. Eeuwenlang had het land toebeDOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
dent Sjevardnadze aan de kant schoof. In het Centraal-Aziatische Kirgizië hebben de VS een luchtmachtbasis. De Oekraïne heeft hen ook heel wat geopolitieke troeven te bieden. Het lijkt wel een toeval, maar de echtgenote van Joesjtsjenko heeft nog voor het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken gewerkt. De campagnevoerders van Joesjtsjenko zelf, kregen steun van Amerikaanse stichtingen zoals National Democratic Institute van Madeleine Albright, ex-minister van Buitenlandse Zaken, en Freedom House van ex-CIA-chef James Woolsey.
RUSLAND
hoord tot andere machten zoals het Pools-Litouwse koninkrijk, de Habsburgse monarchie, het Russische tsarenrijk en tenslotte de Sovjet-unie. Maar terwijl de landen van CentraalEuropa na de ineenstorting van het Sovjet-imperium het perspectief op lidmaatschap van de Europese Unie aangereikt kregen, bleef Oekraïne daarvan verstoken. De EU ging niet verder dan het sluiten van een akkoord over partnerschap en samenwerking – net zoals met Rusland overigens -, een akkoord dat geen expliciete belofte van EU-lidmaatschap inhield. Volgens de politicoloog Alexander J. Motyl was dit een gemiste kans om ook Oekraïne aan te sporen werk te maken van de nodige politieke en economische hervormingen. Oekraïne is immers, zegt hij, even Slavisch als Polen en Tsjechië en even christelijk en seculier als eender welke Europese staat. Motyl verwijt de EU hypocrisie omdat ze zich dertien jaar lang onverschillig heeft opgesteld. Het is ook twijfelachtig of het aandringen van de VS op respect voor de democratie in Oekraïne zoveel zuiverder van intentie is. De Amerikanen pogen hun invloed te versterken in de landen die Rusland omgeven. In de Kaukasus kunnen ze rekenen op Georgië, waar Saakatsjvili vorig jaar in de “rozenrevolutie” presi-
12
Rusland ziet een pro-Westerse ontwikkeling van Oekraïne met lede ogen. Kiev is de bakermat van de Russische natie, maar het is niet alleen sentiment dat de belangstelling van Rusland voor Oekraïne verklaart. Het zou Oekraïne met zijn 47 miljoen inwoners en een sterke industriële basis gaande van steenkool tot wapenproductie liever in zijn eigen invloedssfeer weten. Met Oekraïne erbij is Rusland een wereldmacht, zonder verschrompelt het tot een regionale macht.
‘HOEVEEL SYMPATHIE WE IN HET WESTEN OOK MOGEN KOESTEREN VOOR WE HEBBEN GEEN BAAT BIJ EEN VERZWAKT RUSLAND.’
JOESJTSJENKO,
Er staat veel op het spel. Meer nog: het gaat om de toekomst van de wereldorde. Hoeveel sympathie we in het Westen ook mogen koesteren voor Joesjtsjenko, we hebben geen baat bij een verzwakt Rusland. Wat Eurazië betreft, zouden we moeten komen tot een tweepijlersysteem, bestaande uit de EU en de Russische Federatie die allebei als “global players” moeten kunnen optreden in een multipolaire wereld. Om die rol te kunnen vervullen is Rusland niet te beroerd om de rangen te sluiten met het gedeeltelijk islamitische Kazakstan. In Europa zelf bestaat nog altijd koudwatervrees voor het seculiere Turkije dat voor de EU een opstapje betekent naar een grotere rol als actor in de wereldpolitiek. Dirk Rochtus docent internationale politiek Lessius Hogeschool en UA.
BOEKEN
GENTSE KRULLENBOL
De eerlijkheid gebiedt toe te geven dat dit geen echte biografie is. Kritische commentaren, toetsing aan eigentijdse pers, loftuitingen door bevriende politici en storende herhalingen maken er eerder een vriendenboek al. Nochtans, dat had de Gentse politicus al gekregen voor zijn 75ste verjaardag. Waar ligt dan het verschil? Bekend geworden door als Vlaams liberaal studentenaanvoerder – weliswaar Franstalig opgevoed – tegen Leopold III te kiezen, klom hij al snel op tot de ultieme partijtop, om er later mee voor het confederalisme van de VLD te kiezen en de eenzijdige solidariteit met Wallonië in vraag te stellen (blz. 283). Slechts zelden komt de persoonlijke mening van De Clercq aan bod, behalve waar gaat over Europa (noteer dat De Clerq een blindelings geloof heeft in de – toename van de – macht van het Europees Parlement – blz. 213), of over de mediatisering van de politiek – daar keert hij zich sterk tegen af (ook al leerden we eerder dat de Amerikaanse verkiezingscampagnes tot voorbeeld strekte... en hij als eerste Belgische politicus bewust de televisiecamera’s opzocht). De geestelijke vader van Verhofstadt leren we in de biografie kennen als een emotionele liberaal, een van de oude stempel, die niet hoog op loopt met de klassiek-liberale theorieën die eens ooit Verhofstadt bezielden. Dienstbetoon en de liberale zuil blijven voor De Clercq immers belangrijk (blz. 124 en 248). En – omdat de liberale partij een sociale partij van het volk moet zijn – hij heeft zich ook altijd tegen het cordon sanitaire gekeerd (blz. 270). De biografie biedt een te geborsteld portret van een minzame, altijd even vriendelijke – ook voor de tegenstrevers – politicus die het vooral met iedereen goed voorhad, geen vlieg
KDr.
THIERRY GOORDEN, WILLY DE CLERCQ. EEN
BIOGRAFIE.
DE
KUNST VAN HET HAAL-
310 ISBN
BARE.
LANNOO,
BLZ.,
€ 22,50,
90 209 5750 3.
OORLOGSBURGEMEESTERS Met het voorliggende thema doctoreerde de jonge historicus Nico Wouters aan de Gentse universiteit. Het boek is een verkorte versie van zijn proefschrift. Wouters wil ons inzicht verschaffen in de manier waarop het ‘Belgische lokale bestuursniveau tijdens de periode 1940-1944 ingeschakeld werd in het proces van gezagsaanvaarding bij de vestiging van de Nieuwe Orde in België’.
burgemeesters een soort compromis te vinden. Zo knepen ze een oog dicht wanneer er voedselbonnen aan werkweigeraars bezorgd werden en lieten ze verzetsacties toe als die maar niet in hun eigen gemeente plaatsvonden. Vooral op het platteland ontstond er een soort van modus vivendi. Van de andere kant waren er burgemeesters die niet terugschrokken voor brutaal geweld en verklikkingen om orde op zaken te stellen. Opvallend was dat na de oorlog bij de verwerking van de administratieve repressie op lokaal niveau de krijgsraden heel secuur te werk gingen. De meeste oorlogsburgemeesters kwamen er slechts met enkele jaren gevangenisstraf vanaf; dat in tegenstelling tot de behandeling van de politieke repressie.
NICO WOUTERS, OORLOGSBURGEMEESTERS
40/44. LOKAAL BESTUUR EN COLLABORATIE IN
BELGIË.
LANNOO, 2004, 750 ISBN
BLZ.,
€ 37,95,
90 209 5758 9.
Postverlating in mei 1940 en een ouderHet taai leesbare en zeer gedetailleerde domsgrens van zestig jaar waren de boek van Wouters bevat talloze voorredenen waarom in 1940/1941 meer beelden uit de praktijk. De auteur had dan tweeduizend burgemeesters diende beschikking over een massa gegeden te worden vervangen. Die vervanvens. Toch werden er heel wat kostbare ging gebeurde hoofdzakelijk door miliarchieven in augustus/september 1944 tanten van het VNV en Rex. Dat werd verbrand. Opvallend ook is dat de vooral in de hand gewerkt door de auteur nergens verwijst naar Ronse benoeming in maart 1941 van Gerard waar Leo Vindevogel oorlogsburgeRomsée tot secretaris-generaal van meester was. Een voor hem te heikel Binnenlandse Zaken, en de aanstelling onderwerp? Ook kan Wouters maar met van gouverneurs die de Nieuwe Orde moeite begrijpen dat de Vlaams-natiogenegen waren. De collaboratie op nale oorlogsburgemeesters in lokaal niveau stond in voor de machtsVlaanderen en binnen de Vlaamse greep van het VNV. Wouters illustreert Beweging na de oorlog op tamelijk veel dat met talloze voorbeelden. De nieuw begrip konden en kunnen rekenen. benoemde oorlogsburgemeesters zagen Wouters bezorgde ons een waardevolle zich voor twee immense problemen bijdrage tot de bezettingshistoriografie. gesteld: de voedselvoorziening en de Jammer van de nogal vele drukfouten ordehandhaving. Naarmate de bezeten de eindnoten die in een schandalig ting langer duurde, namen deze problekleine letter afgedrukt werden. men toe. Daarbij kwam nog dat ze af te rekenen kregen met een toenemend vijPJV andiger omgeving. Verstoken van de nodige steun van bovenaf kwamen ze in een groeiend isoleTijd voor een ment terecht. Vaak konden ze niet anders dan een beroep doen op Duitse hulp. Toch probeerde een aantal
13
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
B OEKEN
Willy De Clercq, minister van Staat, gewezen vicepremier, gewezen PVVvoorzitter en gewezen liberaal EU-parlementslid, is 77. Tijd dus voor een biografie van deze beminnelijke toppoliticus, die een belangrijke rol speelde in de omvorming van de unitaire Liberale Partij naar een – soms – Vlaamse PVV.
kwaad deed en de compromissen boven de eigen ideologie plaatste. Neen, dit is géén biografie, maar een te vriendelijk vriendenboek.
B
P
R A V O
H I L I P P E
!
K AMIKAZE -M EGAFOON
Eindelijk is het zover. Philippe is boos. En ik vrees dat Mathilde het ook zal geweten hebben. Want om zijn ambities om alsnog de troon te bestijgen kracht bij te zetten heeft het koningskind van Laken zich bij monde van Story, in niet mis te verstane bewoordingen, tot zijn toekomstige onderdanen gericht. Een soort vroege Kerst- en Nieuwjaarsboodschap avant la lettre. Zoals het royalty past. En het resultaat mocht er zijn. In verstaanbaar Nederlands nog wel. En eerlijk gezegd, ik begrijp al die heisa vanuit de Vlaamse hoek niet. Men zou blij moeten zijn. Want los van het feit dat hij hiermee de terzake geldende dynastieke code heeft geschonden, vind ik dat ook onze toekomstige gewezen dynast Philippe I recht heeft op vrije meningsuiting. Dat kan toch niet het alleenrecht van die andere Filip zijn? Sterker nog. Wat mij betreft mag Philippe elke dag met een soortgelijke uitspraak in het nieuws komen. Hoe meer, hoe beter en hoe dommer, hoe lieverder. Dat zouden alle republikeinen onder ons toch moeten toejuichen. Waarop wacht men trouwens bij de VRT om – naar aanleiding van deze storm in een glas champagne (dat klinkt toch koninklijker dan een glas water) – onze troonpretendent uit te nodigen in De Zevende Dag. Of nog beter en hopelijk nog toepasselijker in De Laatste Show, want het einde is allicht nabij. Levert gegarandeerd hoge kijkcijfers. Ofwel in De Nieuwe Wereld bij Fried’l Lesage. Daar heeft trouwens de voorlopig slimste mens ter wereld Bert Kruismans samen met ondergetekende vastgesteld dat Philippe alleen maar de waarheid heeft verteld. Hij heeft dus nog gelijk ook. Het zou overigens verhelderend kunnen zijn om hem omtrent zijn uitspraken eens aan de tand te voelen. Of niet soms?! Alleen blijf ik het hoogst merkwaardig vinden dat Philippe er pas nu schijnt achter gekomen te zijn en bijvoorbeeld niet op 13 juni 2004, dat er in Vlaanderen nogal wat mensen zijn (en minstens één partij) die in het Belang (met hoofdletter graag) van Vlaanderen nu al de poten vanonder zijn toekomstige troon willen zagen en het koninkrijk België met alle vormen van genoegen voorgoed willen verwijzen naar waar het thuishoort, namelijk de geschiedenisboeken. Of heeft zijn Chinese avontuur met de betoverende Morel in zijn vaarwater voor deze dijkbreuk in zijn gemoed gezorgd? Wie zal het zeggen? Tot slot nog graag een paar bemoedigende woorden voor Philippe: weet, Sire in spe, dat het hoofd van een koning zelden gemaakt is op de maat van de kroon die hij geacht wordt te zullen dragen en dat een troon nog altijd gemakkelijker omver te werpen is dan een altaar. Ook een kroonprins hoort dat te weten. Misschien toch maar rekening mee houden. Kamikaze
M
WE
E G A F O O N
L
I K
O P
S T U K
SPLITSEN NIET OM TE SPLITSEN
Waarom moet buitenlandse handel zo nodig nationaal? Mia Doornaert (De Standaard, 3 dec) meende onder andere Spirit de mantel te moeten uitvegen naar aanleiding van de reacties op de prinselijke misstappen. Het antwoord van Geert Lambert, voorzitter van Spirit, in dezelfde krant (7 dec) is een Megafoontje waard. ‘Het is ontroerend hoe Doornaert de unitaire staat verdedigt, los van de vraag of de Belgen daar beter van worden. Maar die vraag stelt ze wel als het over een confederaal België gaat, iets waar wij voor gaan. Dat ze ons linksliberaal partijprogramma hierbij herleidt tot een louter destructief verhaal tegen België, is ongehoord, omdat het niet klopt. Ze wil een debat voeren voor of tegen België, in plaats van het debat te laten gaan over oud en nieuw, over hoe we morgen nog beter kunnen besturen. In ieder geval weten we al wat het België van gisteren ons heeft opgeleverd. Ik denk spontaan aan de DOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
:
openbare werken en de wafelijzerpolitiek. De verloren bruggen en ongebruikte stukjes autosnelweg zijn levende bewijzen van het unitaire tijdperk en zijn inefficiënt beleid. Federalisme bracht dus beter bestuur en we zijn niet de enigen om dat te ontdekken. Het volstaat even naar het buitenland te kijken. Tal van landen hebben ingezien hoe voordelig het kan zijn om verschillende dynamieken ook afzonderlijk te laten ontwikkelen. Een creatief Vlaanderen is ook onze prioriteit, niet een achterhoedegevecht met België. Ons programma is niet antiBelgisch, maar post-Belgisch. Het open regionalisme van Spirit gaat uit van de kracht van de verscheidenheid in de wereld en de samenwerking tussen gemeenschappen. Wij pleiten voor een intercultureel project dat gericht is op ontmoeting, niet op de confrontatie zoals het Vlaams Belang, en jammer genoeg ook te vaak de N-VA, dat voorstaan.
14
Buitenlandse handel moet nationaal, zegt Doornaert. En waarom moet dat zo nodig? Promoten de Schotten hun whisky ook als United Kingdom Whisky? De buitenlandse handel van Vlaanderen en die van Wallonië zijn totaal verschillend: het gaat niet alleen over andere producten, het gaat zelfs over andere markten. Net daarom hebben we ze geregionaliseerd. Dé Belgische economie bestaat al lang niet meer. We splitsen dus niet om te splitsen. Het ontgaat Doornaert blijkbaar dat Spirit een uitgesproken pro-Europese partij is die pleit voor een gemeenschappelijke buitenlandse politiek. Samen met onze partners in andere lidstaten gaan wij in dat verband voor een Europa dat er is voor zijn gehele bevolking en dus ook rekening houdt met de regionale accenten en verschillen. Wij zien de Wereld in Vlaanderen dus wel zitten, als ook Vlaanderen in de wereld een thuis kan krijgen.’ Geert Lambert
C
O L O F O N
Doorbraak is een uitgave van het Vlaams Diensten Centrum vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus). Hoofdredacteur: Jan Van de Casteele Kernredactie: Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, Herman De Mulder, Anke Nobels, Peter De Roover. Redactie-adres: Passendalestraat 1a, 2600 Berchem. Tel (03) 366 18 50 - Fax (03) 366 60 45 e-post: redactie@doorbraak.org - internet: www.doorbraak.org - abonnementen: secretariaat@doorbraak.org Abonnement: â‚Ź 16,50 voor een abonnement van 12 maanden. Studentenabonnement: â‚Ź 10 voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling. Internet-abonnement: â‚Ź 10 voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet-abonnement. Abonnering door storting op rekening 409-9591911-13 van Doorbraak met vermelding van het type abonnement. Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw. U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van â‚Ź 17 op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging, toegestuurd. Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Vormgeving: Jupiter Graphics, De Regenboog 5A, 2800 Mechelen, Tel. 015 52 95 67 Betaalt u uw abonnementsgeld vanuit het buitenland? Vermeld dan bij storting op het hierbovenvermeld rekeningnummer ook het IBAN-nummer BE08 4099 5919 1113 (Bank identificatiecode van KBC-bank = KREDBEBB) Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Passendalestraat 1a 2600 Berchem. ISSN 0012-5474
KBC-Open Sparen
Spaar voor later. Wij zorgen dat u altijd aan uw geld kunt.
Energiebesparing: recuperatieketels lucht vóórverwarmers tot °C Milieutechnologie: afvalverbranding deNOx Explosieve gasmengsels: verwerking in over eenstemming met ATEX Automatisering: optimalisatie van energieverbruik
Gespecialiseerd studiewerk en sleutel op de deur levering
U legt geregeld wat opzij. Voor later. Maar als u slim bent, kiest u daarbij voor KBC-Open Sparen. Want zo spaart u in úw tempo en vooral zonder uw geld vast te zetten. U weet maar nooit ‌ Of u nu kiest voor het fiscale voordeel, de veiligheid of het extra rendement, elk van de formules rendeert. Praat er eens over met uw adviseur Sparen en Beleggen of met uw KBC-verzekeringsagent.
Mallekotstraat 65, 2500 Lier Tel: ++ (0)3/491.98.78 - Fax: ++ (0)3/491.98.77 E-mail: info@euro-pem.com
15
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
Splits zelf de sociale zekerheid !
De splitsing van de sociale zekerheid is een oude eis van de Vlaamse Beweging maar blijft voorlopig actueel. De politieke wereld is nog altijd doof voor deze vraag onder druk van de traditionele instellingen die het unitaire systeem in stand willen houden. Het Vlaams Neutraal Ziekenfonds steunt deze eis en ijvert ondubbelzinnig voor een splitsing van de sociale zekerheid. Elk lid dat bij ons aansluit, geeft te verstaan dat de splitsing ook zijn bekommernis is. Bouw mee aan een beter en onafhankelijk Vlaanderen,
en zet vandaag nog de stap naar het Vlaams Neutraal Ziekenfonds. Bovendien vindt u in ons een ideale partner in uw ziekteverzekering. Naast de wettelijke verzekering, bieden we u een interessant aanvullend pakket. Zo betalen we onder meer alternatieve raadplegingen, brilglazen, homeopathie, tandprothesen en voetverzorging terug. Daarnaast bieden wij premies bij geboorte en jeugdkampen, een mooie keuze uit boeiende jongerenvakanties en een aantrekkelijke en betaalbare hospitalisatieverzekering.
Aansluiten is heel eenvoudig. Eén telefoontje is voldoende: 0800-179 75. De rest doen wij. Toch nog dit. Het Vlaams Neutraal Ziekenfonds heeft kantoren dicht bij u in de buurt. Vraag ernaar via ons gratis nummer of surf even naar onze webstek: www.vnz.be.
Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 – 2800 Mechelen – www.vnz.be
DOORBRAAK nr. 1 - januari 2005
16