België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
ISSN 0012-5474
Vlaanderen staat in Europa
5
Maandblad Mei 2005 Afgiftekantoor Antwerpen X Passendalestraat 1a 2600 Berchem
G EEN
BRANDSTOFTANK , MAAR VASTGELOPEN REM
Er was eens een flamingant. Wie hem ooit heeft ontmoet, herinnert zich zijn verhaal. ‘Vlaanderen staat maar sterk als alle strekkingen samen de strijd voeren’, aldus de brave man. En hij leefde lang en gelukkig. Er was nog eens een man, en die stelde in een hoofdartikel in De Morgen (28 feb.) de vraag ’Wat met België’? De conclusie van Karl Van den Broeck – zo heet de eerlijke jongen – was dat Vlaanderen en Wallonië vaak een andere politiek willen voeren, omdat… Wallonië een pak linkser is dan Vlaanderen … ‘Rechts Vlaanderen zou maar al te graag verlost zijn van dat linkse Wallonië’, waarschuwde hij. Van den Broeck pleitte er voor om Di Rupo, ‘die nu zo mooi Nederlands spreekt en de harten van de Vlamingen gestolen lijkt te hebben’ het vermaledijde België overeind te laten houden. ‘Een opportunistisch argument, maar wel een ijzersterk’, aldus De Morgen. Bouw op zo’n progressief Vlaanderen maar eens een Vlaamse staat. Mark Elchardus, de huisideoloog van Steve Stevaert, ging als een flagellant nog een stapje verder (Knack, 23 feb.): 'De Vlaamse identiteit wordt vooral gebouwd op de stelselmatige vernedering en belediging van de Walen in het algemeen en van Elio Di Rupo in het bijzonder’. Vanwaar die aanbidding van die gestrikte paus en zijn curie? Zoals Rik Van Cauwelaert in Knack (4 april) schreef: ‘De PS regeert nu al decennialang ongehinderd over het Franstalige landsgedeelte. Ondanks alle grote plannen, solidariteitskanalen van Vlaanderen naar Wallonië en de miljardensteun vanuit Europa kan de PS niet één fraaie realisatie voorleggen’. Knack overliep het lijstje van de jongste PS-prestaties: Isabelle Simonis die de Franse Gemeenschap wou laten betalen om nieuwe Belgen naar het PSkamp te lokken. Marie Arena die wel superproper wou wonen op onze kosten. Senaatsvoorzitter Anne-Marie Lizin die een dienstje vroeg aan de voorzitster van het Hof van Beroep in Luik. Meneer Onkelinx, grondwetspecialist, die door de overheid met opdrachten wordt verwend. André Flahaut van Landsverdediging die superveel geld betaalde voor een "Defensiehuis" in Waver…
We hebben zowaar medelijden met al die vuurtorens van Waalse spaarzaamheid en efficiëntie, met die lichtbakens van goed bestuur. Sinds 2000 beleeft het werkloosheidspercentage in het Waals Gewest opnieuw een piek (boven de 20%). Wallonië is de onbetwiste kampioen van de langdurige werkloosheid. Wallonië telt 132 intercommunales met 20 000 werknemers, Vlaanderen 89 met 8500 mensen. Kabinetten van Waals Gewest en Franse Gemeenschap stellen 800 mensen tewerk, Vlaanderen 400. De overheidsinstellingen zorgen voor 38% van de werkgelegenheid in Wallonië tegenover 25% in Vlaanderen. Het aantal ambtenaren bij het Waals Gewest groeide tussen 1995 en 1999 nog met 12% aan, tegenover 6% in Vlaanderen. Vlaanderen staat op het podium in de Oeso-onderwijsenquêtes, Wallonië blijft steken tussen plaats 20 en 25. (Trends, 7 april). Allemaal de schuld van die Vikingen van Vlamingen, zou Vande Lanotte zeggen. Kijk, ze doen maar, de politici, de filosofen, de journalisten, de slimme mensen van een zogenaamd vooruitstrevend Vlaanderen. Hun bezetenheid om de Belgische ruïne overeind te houden ontroert. Hun minachting voor elke Vlaamse manifestatie is geen surprise meer. Het wordt lastig te geloven dat politiek en journalistiek links voor Vlaanderen nog een brandstoftank zou zijn, en geen vastgelopen rem. De gazetjes die aan de baard van Marx zijn blijven hangen: ze doen maar. Wat niet kan, is dat de VRT, door álle Vlamingen betaald, een zender blijft met de geur van de oude mummie van België. Zolang één ideologische club er de macht in handen heeft, elke Vlaamsgezinde manifestatie straal negeert of belachelijk maakt, zolang elke binnenlandse en buitenlandse berichtgeving een preek blijft, weten we waar de sterkste anti-Vlaamse kracht zit. Dat de inquisiteurs van de VRT nu ook de grootste partij van Vlaanderen aan de galg willen hangen, is regelrechte censuur. Geert Bourgeois vergist zich, als hij dat niet weet. Jan Van de Casteele
P ERSWIJS – K ORT
P
K
E R S W I J S
Luc Van den Brande (CD&V) in Knack, 23 maart: ‘Ik heb destijds mijn akkoord gegeven om Europees geld, dertig miljard oude franken, uit te trekken om iets te doen aan de torenhoge werkloosheid in Henegouwen. Ik zou graag een fatsoenlijke uitleg krijgen waarom dat niets heeft uitgehaald. In Bergen en Charleroi zitten nog altijd drie generaties in het café te kaarten, omdat ze al drie generaties werkloos zijn. In het arrondissement van Elio Di Rupo bedraagt de werkloosheid nog altijd 27 of 28 procent, terwijl er in WestVlaanderen Franse arbeidskrachten moeten worden ingevoerd. Dat zijn verschrikkelijke toestanden en dus zeg ik: Walen, kom op voor uw zaak.’ Marc Reynebeau in De Standaard, 26 maart: ‘De grote tentoonstelling Made in Belgium, die nu in Brussel te zien is, bestaat het zelfs om, ondanks haar historische pretentie, de historiografie van de laatste honderd jaar feestelijk aan haar laarzen te lappen. Ze doet dat – onder het motto: laten we niet moeilijk doen – om van 175 jaar België een vrolijk uitstalraam te maken vol clichés waarmee de natie zichzelf, vervuld van welbehagen, kan feliciteren vanwege haar eigen voortreffelijkheid. Ook lekker.’ Bart De Wever (N-VA) in Humo, 29 maart: ‘Onze sociale zekerheid beloont niet wie actief wil zijn, maar stimuleert wie passief is. Daardoor ontstaat er een hangmatcultuur. Vraag het maar aan Frank Vandenbroucke: hij wilde die toestand bijsturen, en is van
armoede naar de Vlaamse regering moeten gaan. Daar is hij nu bijna een separatist.’ Eric Donckier in Het Belang van Limburg, 29 maart: ‘De kans dat Voeren opnieuw onderdeel wordt van communautaire onderhandelingen is dan ook klein. Maar mocht dat toch het geval zijn, waarom in een en dezelfde beweging het dan ook niet hebben over nog wat andere dossiers. Zoals bijvoorbeeld de regionalisering van de NMBS-investeringen en waarom niet de hele NMBS. Zoals meer fiscale autonomie voor de gewesten. Zoals een regionalisering van de kinderbijslagen en de gezondheidszorgen, en nu we toch bezig zijn van de hele sociale zekerheid. Zoals het stopzetten van de financiële transfers van Vlaanderen naar Wallonië en Brussel. Volgens José Happart hebben de Vlamingen de doos van Pandora opengetrokken toen ze de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde aankaartten. Als dat zo is, waarom dan die doos van Pandora niet helemaal opentrekken?’ CD&V-voorzitter Jo Vandeurzen in Gazet Van Antwerpen, 18 maart: ‘Waarom was ik zelf aanwezig op de meeting in Overijse? Om onze burgemeesters te ondersteunen, om een helder signaal te geven dat wij onze mensen niet in de steek laten.’ Georges Hübner, professor Universiteit Luik, in Trends, 7 april: ‘Als ik in het buitenland vertel dat de Franstalige Gemeenschap en haar 4 miljoen inwoners negen universitaire instellingen hebben, zetten de mensen grote ogen op.
O R T
TRANSFER VERVIERVOUDIGD Het is niet waar dat het aantal bruggepensioneerden en personen met tijdskrediet in Vlaanderen, het hoger aantal werklozen in Brussel en Wallonië compenseert. Die uitkeringen zijn doorgaans veel kleiner dan het "dopgeld". De werkloosheidsverzekering blijft almaar meer geld overhevelen naar Wallonië en Brussel. Dat zegt Johan Sauwens (CD&V), op basis van informatie in jaarverslagen van de RVA. Vanuit Vlaanderen wordt 800 miljoen euro meer aan de werkloosheidsverzekering betaald dan de inwoners van Vlaanderen terugkrijgen aan uitkeringen. Brussel en Wallonië betalen 650 en 150 miljoen euro minder dan ze terugkrijgen. (DS, 19 maart) JAAR
TRANSFERS
ENKEL
VIA WERKLOOSHEID
1990
220 miljoen euro
1995
380 miljoen euro
2000
480 miljoen euro
2004
804 miljoen euro
TWEE ARBEIDSMARKTEN Dat een verlaging van de loonkosten in Vlaanderen veel meer jobs creëert dan in Wallonië, illustreert nog maar eens dat de Vlaamse en Waalse arbeidsmarkt grondig verschillen. Uit een studie van Joep Konings, in opdracht van de VKW-denktank Metena, blijkt nu dat ‘loononderhandelingen op nationaal niveau totaal onzinnig’ zijn. Kort samengevat: als de loonkosten worden verlaagd met tien procent in Vlaanderen, neemt de werkgelegenheid toe met 3,1 % of 46 000 arbeidsplaatsen. In Wallonië betekent een gelijke verlaging van de loonkosten slechts een stijging van de werkgelegenheid met 1,5 %. Er is dus ‘geen Belgische arbeidsmarkt’, concludeert journalist Daan Killemaes. (Trends, 10 maart).
DOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
2
STILTE
VOOR DE MAATSCHAPPELIJKE TSUNAMI
B ELGIË
NADERT KANTELPUNT de boodschap dat het nog decennia zou duren voor Kongo op eigen benen kon staan. Een week voor de knieval van de Belgische regering bezocht koning Boudewijn de maquette van de Inga-stuwdammen op de Kongostroom alsof alles bij het oude zou blijven.
Wat is een gesofistikeerd adres? Bijvoorbeeld, de parlementaire commissie in Washington die de kandidaat-ambassadeurs van de VS op de rooster legt. Zij doen een publiek examen over het land dat hen wordt toegewezen. Tom Korologos is de Amerikaanse ambassadeur in België en moest voor de commissie antwoorden op de vraag of hij dacht dat België zou uiteenvallen, vertelde hij recent aan Trends. Zijn antwoord was ‘neen’.
GENERALE
Minder interessant dan dat conservatieve antwoord is het simpele feit dat in de belangrijkste politieke stad ter wereld geweten is dat het einde van België geen folklore is of een verzinsel van heethoofden. De Vlaamse independentisten worden gevolgd door serieuze parlementariërs aan de andere kant van de Atlantische Oceaan.
TIPPING POINT Een tipping point is een jong begrip uit de Engelstalige sociaal-politieke literatuur. Evoluties gaan niet geleidelijk. Lang is er een plateau, alsof er niets gebeurt en niets verandert en dan volgt onverwachts een maatschappelijke tsunami. Voorbeeld: ex-Belgisch Kongo. In het begin van 1959 dachten de knapste bollen van het koninkrijk dat een lichte wijze van verzelfstandiging, een snoepje voor snullen, de vrijheidshonger van de zwarten zou stillen. Op 15 december van datzelfde jaar kondigde minister De Schryver aan dat de onafhankelijkheid zou worden uitgeroepen in juni 1960. Tot enkele maanden voor deze ommekeer verschenen teksten met
Een tweede voorbeeld van een tipping point is even illustratief voor de blindheid van kringen die beter behoren te weten. De Generale Maatschappij van België (GMB) ontstond in 1822 en deelde de lakens uit tot 1988. In dat jaar werd het concern na geharrewar een Franse enclave in België. Een combinatie van desinvesteringen en herschikkingen decimeerde het roemruchte GMB tot een schaduw van zichzelf. In de jaren voor 1988 deed de holdingleiding alsof er geen vuiltje aan de lucht was. Af en toe was er wel eens een opstoot van de beurskoers en een gerucht. Dat werd stelselmatig weggewuifd door de stroeve en antiVlaamse laatste gouverneur, René Lamy. Voorspellingen van jaren voordien in de internationale pers dat het fout zou aflopen en dat niemand nood had aan “La Vieille Dame” van de Koningsstraat, werden niet ernstig genomen. De resem spanningen stapelde zich op tot de ontlading volgde onder Carlo de Benedetti. Niets hielp. Noch de tussenkomst van André Leysen en een club van Europese investeerders, noch het optreden van een coalitie van Vlaamse kandidaat-aandeelhouders, noch allerhande grote verklaringen van de regering. De hoge heren van de holding dropen af als gestrafte schooljongens.
B-H-V Brussel-Halle-Vilvoorde kan het derde voorbeeld van een tipping point worden. Niemand gelooft in de Wetstraat in de stoerdoenerij van Guy Verhofstadt dat het hem alle-
3
EINDE VAN HET LAND? Wat voor veel journalisten en columnisten van noord en zuid voorop staat, is: alle toespraken en teksten die het einde van het land versnellen ver van zich te smijten. Een parallel van stotterend gedrag van politici, columnisten en journalisten vind je in Noord-Ierland. De IRA is een bende schoeljes geworden die leeft van banditisme. Op 20 december 2004 werd de Northern Bank van Belfast 26,5 miljoen pond lichter; de grootste cash-roof ooit in het Verenigd Koninkrijk. Meteen werd de IRA verdacht. Het geheime leger, waarvan de politieke vleugel regeringsambitie heeft, ontkende. Sedertdien bevestigde de hoogste politieofficier van Noord-Ierland dat de IRA de dader is. Alle Ierse en Engelse kranten stotteren over de schurkenstreken van de IRA want het “peace process” heeft absolute voorrang.
OMAGH De film Omagh, een must voor flaminganten en te zien in onze bioscopen, illustreert dat met een pijnlijk en niet verzonnen gesprek met Gerry Adams, de baas van de politieke vleugel van IRA, de partij Sinn Féin. Tegen de familieleden van de 35 doden in Omagh, een bomaanslag door radicalen van de IRA, spreekt hij in jezuïetentaal over de moordenaars. Het “peace process” en zijn toekomstige regeringsfunctie hebben voorrang. Zo heeft in België alles voorrang op het onvermijdelijke einde van dit land.
Frans Crols Directeur redactie van Trends Magazine
DOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
C OMMENTAAR
Wie pleit voor het einde van België krijgt de brave Hendriken van de establishmentpers over zich heen. De voorstanders horen het verwijt dat zij extremisten of dromers zijn. Ten onrechte. Ook op gesofistikeerde adressen weet men dat België het zogenaamde “tipping point” nadert.
maal niet kan schelen en dat de bevolking er niet van wakker ligt. Dat laatste zal wel kloppen. De bevolking ligt zelden van veel wakker als haar inkomen op peil blijft. Dat eerste gelooft enkel de premier. Hoe, is niet duidelijk, maar dat hier een spanningenveld wordt opgebouwd dat zich in mooie vulkaanstijl zal ontladen is voorspelbaar.
EEN
euro extra inkomen of winst niet meer excessief wordt belast, stimuleer je “meer werken” en “meer wit werken”. Dat brengt dan weer meer belastingen op, waardoor de tarieven verder kunnen dalen.
WONDERTAKS?
V LAKTAKS
VEROVERT WERELD
als een marsmannetje. In de rest van Europa en zelfs in de VS is de vlaktaks hét discussieonderwerp bij uitstek. Maar wat is die vlaktaks en waarom zouden er dringend ook hier wat mensen die moeten verdedigen? In de vorige nummers van Doorbraak maakten we de analyse dat onze economie en werkgelegenheid sterk gehinderd worden door een overheid die te groot en te duur is. We raken stilaan economisch achterop. Met het zicht op een toenemende vergrijzing, een hoge staatsschuld en groeiende concurrentie is dat geen prettig vooruitzicht. Maar wat kunnen we eraan doen? Laat ons maar meteen een nieuwe vriend introduceren: de vlaktaks.
WAAR GAAT HET OVER? Ons belastingsysteem – en dat van de meeste ontwikkelde landen – is gebaseerd op het eerbiedwaardige principe dat ‘de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen’. De laatste euro wordt procentueel veel meer belast dan de eerste. Wie veel meer verdient dan wat een normaal mens nodig heeft om van te leven, wordt geacht ook een groter percentage af te dragen van dat extra inkomen. Tegelijkertijd wenst de overheid ook allerhande gedrag te promoten of aan sociale herverdeling te doen via het belastingsysteem. Men gaat aftrekken
DE VLAKTAKS WORDT POPULAIR: Ierland:* Estland: Litouwen: Letland: Rusland: Oekraïne: Servië: Slovakije: Georgië: Irak: Roemenië:
20/42 % 24 % 25 % 20 % 13 % 13 % 14 % 19 % 12 % 15 % 16 %
* kent een dubbeltarief
Implementatie voorzien: Polen Hongarije
DOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
1990 1994 1994 1994 2001 2003 2003 2003 2004 2004 2005
Foto Doorbraak
E CONOMIE
Wie in Vlaanderen het woord vlaktaks laat vallen, wordt nog aangegaapt
DE
DE OPMARS De laatste jaren is dat concept aan een enorme opmars begonnen. En ofschoon Bush II de flat tax voorbereidt, was het niet de VS die hier het lichtend voorbeeld stelden. De vlaktaks bereikt Europa nu via de achterdeur in het oosten. Estland begon ermee in 1994. Geleidelijk bezweek de rest van centraal-Europa. Alleen Polen en Hongarije hebben het nog niet ingevoerd, maar wel plannen aangekondigd. Ierland voerde een vergelijkbaar systeem in eind jaren 1980. In Duitsland woedt de discussie volop. In Nederland stelt de liberale VVD voor om de vlaktaks in te voeren in 2007. De socialistische PvdA is er – onder de juiste voorwaarden – niet bij voorbaat tegen.
VLAKTAKS MAAKT HET INVULLEN VAN DE
BELASTINGSAANGIFTE FORS EENVOUDIGER.
toestaan. Daardoor wordt een behoorlijk deel van het inkomen niet meer belastbaar en is het voor de belastingplichtige interessant om alle ontwijkmogelijkheden nauwkeurig uit te pluizen. Het resultaat is dat we leven met een turf van een belastingwetboek met daarin alle uitzonderingen en de uitzonderingen daarop, een industrie van belastingconsulenten en advocaten, hopen rechtspraak en een legertje controleurs, die moeten hollen om de laatste richtlijnen te begrijpen. Als ze al tijd hebben om iedereen te controleren. De vlaktaks wil daar komaf mee maken. Gebruik één (lage) belastingvoet en schaf alle aftrekposten af. Dat maakt belastingen berekenen en ontvangen bijzonder transparant en heeft een heleboel voordelen. De belastingaangifte voor loontrekkenden kan worden afgeschaft, de belastingbetaler hoeft geen legertje adviseurs meer te betalen en de vele achterpoortjes worden gesloten. Meteen wordt het innen van belastingen (nu geschat op twee tot drie procent van de opbrengst) ook veel goedkoper. Alleen al hierdoor zou men de belastingvoeten kunnen doen dalen. Maar het grootste voordeel wensen de voorstanders te halen uit de groei van de belastbare basis: doordat de laatste
4
De resultaten zijn dan ook aanstekelijk. In zowat alle landen waar de vlaktaks werd ingevoerd, kreeg de economische ontwikkeling een sterke stimulans en stegen de overheidsinkomsten gevoelig. Ook en vooral vanuit bedrijven en grootverdieners. In Duitsland (belastingvoet van 37 %) betalen de bedrijven samen 0,7 % van het bbp aan belastingen. In Slovakije (belastingvoet van 19 %) is dat 2,3 %.
IS VLAKTAKS DAN BELASTINGVERMINDERING? Vlaktaks is een vereenvoudiging. Het is niet noodzakelijk een belastingvermindering. De lagere belastingvoet wordt immers gecompenseerd door minder aftrekposten. Het is bovendien niet zo dat het ook automatisch een belangrijke verschuiving van de belastingdruk teweegbrengt van rijk naar arm. De universiteit van Leiden berekende aan de hand van een simulatie met belastinggegevens in Nederland dat bij invoering van een vlaktaks van 27,7 % de overheid precies evenveel belastingen zou ontvangen, terwijl geen enkele inkomensgroep gemiddeld meer dan 5 % netto-inkomen zou winnen of verliezen. Geen draconische verschuivingen dus. Met een vlaktaks hoeven veelverdieners procentueel niet meer belasting te
betalen dan anderen. Een belastingvrije schijf – afhankelijk van de gezinssituatie – zet dat enigszins recht, maar het blijft allicht moeilijk voor velen om afstand te nemen van de idee dat belastingvoeten moeten stijgen naarmate men meer verdient. En ja, de groep van mensen die écht veel verdienen, houdt netto meer over.
Wie écht veel verdient, huurt een goede consulent in, richt een bedrijfje op en betaalt zijn belastingen ergens anders. Liet het staatsbedrijf Sabena zijn piloten niet in Luxemburg inschrijven? Als het de moeite niet meer loont om naar het buitenland te trekken of andere dure ontwijkmechanismen te gebruiken, wordt er allicht meer belasting in eigen land aangegeven. Het is dus waarschijnlijk dat de vlaktaks evenveel of zelfs méér belasting uit bedrijven en grootverdieners zou genereren.
HOEVEEL BELASTING? Hoe hoog die vlaktaks dan wel zou moeten zijn, is een vraag die overal anders wordt beantwoord. Vele landen werken daarbovenop met een belastingvrije schijf. De huidige tarieven gaan van 13 % in Rusland tot 33 % in Litouwen. In Nederland discussieert men over tarieven tussen 18 en 30 %. In Frankrijk berekende het leidende weekblad Le Point dat een vlaktaks van 10 % hetzelfde zou opbrengen als vandaag. De Bush-administratie bestudeert een voorstel van 17 %. Ierland werkt met twee tarieven: 20 % voor alle inkomsten tot 30 000 euro en 42 % voor al de rest.
EN DE POLITIEK? Politiek ligt het in Europa uiteraard gevoelig om het heilige sociale principe van progressieve tarieven te laten vallen. Voor de goede zaak heeft men in dit landje echter vorig jaar van zijn socialistisch hart een steen gemaakt en fiscale amnestie ingevoerd. De fraudeur was er gelukkig mee. Waarom zou men dan het heilige huisje van de progres-
Rupo denkt over belastingsher vormingen.
Het Vlaams Belang heeft geen economisch programma die naam waardig en organiseert dit jaar een economisch congres. Alexandra Colen diende enkele EEN NEDERLANDSE SIMULATIE MET 27,7 % VLAKTAKS. DE OVERHEID ONTjaren geleden een VANGT EVENVEEL, EN GEEN ENKELE INKOMENSGROEP WINT OF VERLIEST voorstel in voor een MEER DAN 5 % AAN KOOPKRACHT. vlaktaks van 17 % en de term verscheen sieve tarieven niet willen vergeten als onlangs – weliswaar met vraagteken – dat de fraude kan terugdringen? Deng in een van haar publicaties. Met haar Xiao Ping wist al eerder dat het niet achterban zowel in de extreem hoge als uitmaakt welke kleur de kat heeft, als extreem lage inkomenscategorieën is ze maar muizen vangt. het allicht koorddansen om niet het verkeerde etiket opgeplakt te krijgen, Ook gevoelig ligt natuurlijk het feit dat maar het Belang krijgt hier een unieke een vlaktaks de overheid verhindert gelegenheid om wat nieuwe ideeën in om via de belastingen de wereld te verde politiek te brengen. Onze gratis tip: beteren. Men zal dus andere manieren kijk eens naar Ierland. moeten verzinnen om pensioensparen, hypothecaire leningen, fietsen naar het werk, autorijden naar het werk, maaltijdcheques, levensverzekeringen en giften aan pakweg het Rode Kruis te subsidiëren. Buiten de politiek is echter iedereen ervan overtuigd dat de belastingsaangifte zowat de meest inefficiënte en ondoorzichtige vorm van subsidiepolitiek is. Want wie weet nu precies wat al die aftrekposten kosten of opbrengen? De politiek is in Vlaanderen nog niet echt aan het debat begonnen. De VLD wil wel hervormen in die richting, maar men is voorlopig tevreden met de verlaging die men uit de brand heeft gesleept. CD&V laat laconiek weten dat de belastingen niet mogen worden verhoogd. Met haar sterke ACV-vleugel is al wat kan ruiken naar belastingverlaging voor hoge inkomens bij voorbaat gedoemd. Bij de sp.a doet een of ander kamerlid wel eens een poging om aftrekposten af te schaffen. En Steve ontdekte na de Tsunamiramp verbijsterd dat een gift van 30 euro meer kost aan zijn achterban dan aan die van de VLD. Elke Belgische regering schrijft dat ze fiscale fraude beter wil aanpakken, maar van vereenvoudiging van de fiscale wetgeving is nog niks in huis gekomen. Van Quickenborne mag wat nonsens-wetten afschaffen, maar van de fiscaliteit moet hij afblijven. En we moeten er allicht geen tekeningetje bij maken hoe Di
5
De vlaktaks is aan een opmerkelijke veroveringstocht begonnen. De vraag is of België en Vlaanderen lang kunnen doen alsof de neus bloedt. In Europa voeren meer en meer landen een eenvoudig, transparant en efficiënt belastingssysteem in. Hoelang kunnen we ons nog belastingen veroorloven die in principe sociaal eerlijk lijken, maar in de praktijk complex, duur, inefficiënt en verstikkend zijn? Of voor wie het graag positief ziet: alleen al de verleidelijke eenvoud van de vlaktaks en de enorme kostenbesparing voor bedrijven, overheid en burgers zouden onze economie al een heel stuk vooruithelpen. We zullen het hard nodig hebben. Dirk Laeremans
Dit artikel past in een reeks over economische hervormingen. In volgende nummers van Doorbraak gaan we in op een aantal andere concepten zoals indirecte belastingen, basisinkomen en privatisering van gezondheidszorg. Meer info op http://www.doorbraak.org.
DOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
E CONOMIE
Wie het pragmatisch bekijkt, stelt echter vast dat het vooral de hogere inkomensgroepen zijn die het meeste profiteren van de vele achterpoorten. Eén klein voorbeeldje: wie in de hoogste belastingschijf zit, kan de helft van zijn pensioensparen door de overheid laten betalen. Wie weinig belastingen betaalt (en het dus meest van al nodig heeft), kan dat op zijn buik schrijven.
GRAFIEK 1
OVERDUIDELIJK OOK EEN COMMUNAUTAIR PROBLEEM
I MMIGRATIE
WEKT ONRUST
Klaarblijkelijk beweegt ter linkerzijde inzake immigratie een en ander. Denken we ook maar aan de straffe van Mieke Vogels (Groen!) in september vorig jaar. Zij had – plots – haar vragen bij de praktijk van de gezinshereniging, waarbij ouders van inwijkelingen naar ons land afreizen om hier een begenadigde oude dag te slijten.
Foto Reporters
M IGRATIE
I
mmigratie is een dringender maatschappelijk probleem dan vergrijzing. Dat stelde Steve Stevaert (sp.a) al vast in een interview met Het Belang van Limburg op 5 juli 2004. Deze uitspraak zette de hoop van politici en demografen op de helling, als zou immigratie dé remedie zijn tegen vergrijzing.
Sinds ‘zwarte zondag’, 24 november 1991, zijn er boekenkasten gevuld over inwijking, integratie, inburgering, multiculturalisme en – recent – interculturaliteit. Het zijn containerbegrippen die alles en niets aanbrachten in de heikele discussie. Politici, journalisten en wetenschappers liepen om de kern van het immigratiedebat heen als rond een hete brij, waaraan nieuwsgierige vingers makkelijk verbrand raken.
CRIMINALITEIT Vreemde nationaliteiten in de Belgische gevangenissen op 14/11/2003
42 % (3917/9271)
De pertinentste vraag kwam nooit aan de orde: is de immigratie (nog) beheersbaar? Het is op die vraag dat de bevolking van de politieke wereld een duidelijk antwoord verwacht. Omdat het antwoord raakt aan de hoop én de vrees die ouders en grootouders koesteren voor de wereld van hun kinderen
en kleinkinderen. Zullen zij zich over enkele decennia nog in hun naaste kunnen herkennen? Niemand zal ontkennen dat de voortdurende immigratie de samenstelling van onze bevolking in een verhoogd tempo wijzigt. De vergrijzing en het afsterven van de autochtonen versterken de maatschappelijke impact van inwijking. Dit ontlokt cultuurpessimisten allerlei doemscenario’s over de demografische meerderheidspositie die bijvoorbeeld het islamitische deel van de bevolking op termijn mogelijkerwijs zou innemen. Het siert de heersende politieke partijen niet dat zij geen klare wijn (durven?) schenken tegenover de bevolking en zo speculatie over de demografische impact van immigratie in de hand werken. Cijfers zijn niet meteen voorhanden. Ze mógen vaak zelfs niet worden verzameld, uit vrees voor het Vlaams Belang. Blijkbaar vrezen onze bestierders zélf voor de onbe-
ALLOCHTONEN
heersbaarheid van het probleem. Het vergt wat puzzelwerk, maar voor het Vlaams gewest komen we tot volgende feiten: - momenteel wonen hier minder vreemdelingen dan het Europese gemiddelde; - jaarlijks wijken er netto 6000 Nederlanders in; - jaarlijks wijken er netto 5000 Marokkanen en Turken in, waarvan 3000 in het kader van gezinshereniging; - jaarlijks is er een netto inwijking van ruim 17 000 niet-Nederlandstaligen; - wat rekenwerk levert op dat door geboorten en inwijking omstreeks 2014 wel eens acht procent van de bevolking moslim zou kunnen zijn. Deze cijfers geven aan dat er inderdaad een probleem is, vermits de immigratie doorgaat, terwijl sinds 1974 een immigratiestop van kracht is.
MOSLIMS Aantal in België met de islamitische religie.
400 014
ONBEHEERSBAAR? Maar is het probleem onbeheersbaar? Nog niet. Tenminste, niet in Vlaanderen. Indien we de moed hebben de situatie op Belgisch niveau te bekijken, dan ziet het plaatje er inderdaad minder “gunstig” uit. Brussel, toch ook de hoofdstad van Vlaanderen, telt ruim 175 000 moslims. Dat is bijna de helft van het totale aantal in België. Is het racistisch de vraag te stellen of deze massale inwijking op relatief korte termijn in Brussel het samenleven van de oorspronkelijke bevolkingsgroepen – Vlamingen en Franstaligen – niet onvermijdelijk danig onder druk zet? Immers, nagenoeg geen moslims in Brussel kiezen voor het Nederlands.
IN ONS LAND
Allochtonen in België 01/01/1998
Mensen die bij de geboorte de Belgische nationaliteit niet hadden.
Allochtonen van de eerste generatie 01/01/1998
Allochtonen die in het buitenland geboren zijn. Mensen die op volwassen leeftijd naar België migreerden. Het zijn personen die zelf in het buitenland zijn geboren en minstens één in het buitenland geboren ouder hebben. De voorwaarde dat één van de ouders in het buitenland moet zijn geboren, sluit in het buitenland geboren personen met in België geboren ouders uit.
855 968
Allochtonen van de tweede en derde generatie 01/01/1998
In België geboren allochtonen. De kinderen en kleinkinderen van de eerste generatie migranten. Personen die in België zijn geboren met minstens één in het buitenland geboren ouder of met twee in het buitenland geboren ouders.
458 249
Allochtonen Vlaams Gewest 01/01/1998
DOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
1 314 217
411 732 (6,96%)
6
IMMIGRATIE EN VERGRIJZING
COMMUNAUTAIR
FRANSTALIGEN
ZIEN GEEN GRATEN IN ONTDUIKING MIGRATIESTOP
recht op gezinshereniging (in België: 10 552 herenigingen in 2003 tegenover 8999 in 2002). Claude Eerdekens, toen fractieleider van de PS in de Kamer, verklaarde in Le Matin van 9 februari 2001 dat de snelbelgwet ‘meer doet voor de verfransing van Brussel dan alle Vlaamse overheden ooit zullen kunnen doen om zich er tegen te verzetten’. In Vlaanderen is inburgering een verhaal van rechten en plichten om de maatschappelijke consensus veilig te stellen: gedeelde waarden en normen en iedereen gelijk voor de wet. Zo’n beleid werpt zijn vruchten af, als het consequent op de politieke agenda staat en blijft. Ook de inwijkelingen veranderen. De tand des tijds laat bij de moslims in Europa evengoed zijn sporen na. Binnen vijftig jaar zal er wellicht sprake zijn van een Europese lezing van de islam, met minder letterlijke belijdenis en meer verinnerlijking. Maar dat maakt onze huidige, Vlaamse rekening
ILLEGALEN Illegale onderscheppingen 2003
33 800
Bevelschrift om het grondgebied te verlaten 2003
15 000
Vrijgelaten illegalen 2003
10 000
In België is 59,7% van de bevolking aan het werk, tegenover 62,3% in Europa en 74,5% in Nederland. Dat laatste land steekt een eind boven België uit, omdat de ouderen er minder snel uitstappen, maar vooral omdat de participatiegraad van niet EU-burgers er stukken hoger ligt dan bij ons (48,6% in Nederland, 30% in België). Migratie, demografie en tewerkstelling zijn alledrie met elkaar verbonden. Dus vereisen ze een langetermijnvisie, aldus het pleidooi dat Geert Noels, hoofdeconoom bij vermogensbeheerder Petercam vorig jaar al in Trends liet noteren. Hij vermoedt dan ook dat we afstevenen op grote sociale conflicten tussen ouderen en jongeren, tussen werkenden en inactieven, tussen migranten en autochtonen. Het huidige immigratie- en integratiebeleid maakt de demografische tijdbom niet onschadelijk, maar integendeel explosiever, aldus nog Noels. KVdH niet. Op Belgisch vlak, mede door gebrek aan initiatief van bevoegde Franstalige ministers, lijkt de situatie immers wél volledig te ontsporen. En dan is het woord dat eenieder de oren doet spitsen nog niet eens gevallen: terrorisme. In de wetenschap dat Brussel het centrum is van EU en Navo, zou het België niet misstaan om, zoals Nederland, het verband tussen een woelige immigratieperiode en een verhoogde kans op terrorisme te durven leggen. Of moeten er in dit land ook eerst doden vallen? Vlaams minister Marino Keulen (VLD) kreeg forse tegenwind van de Franstaligen, omdat hij van plan is het recht op een sociale woning te koppelen aan het volgen van een taalcursus Nederlands. Minister André Antoine (cdH) ontstak in een Franse kolere en dreigde al met het Arbitragehof om de Vlaamse maatregel te vernietigen. Pech voor Vlaanderen is in elk geval dat immigratieregelgeving voornamelijk federaal is. De Franstaligen kunnen elk
6 500
Opsluiting van illegalen 2003
2 500
Vreemde bevolking in België 01/01/2004 Aangroei 2003
40 000 à 100 000
debat verdagen naar de Griekse kalender. Op termijn wordt de Belgische, communautaire gespletenheid inzake immigratie nochtans evengoed een Europees probleem. De EU zal dan ongetwijfeld aansturen op een verstrenging van de Belgische nationaliteitswetgeving. Maar of we tevreden moeten zijn met het uitbesteden van onze soevereiniteit over staatsburgerschap aan de EU? Dat is nog maar de vraag. Bronnen: alle cijfergegevens via NIS en APS (dienst statistiek vlaamse overheid, Stativaria tijdschrift) Anke Nobels
VLUCHTELINGEN Vluchtelingen in België 2003
EEN
12 578 Andere bron: jaarlijks zo’n 35 000 vluchtelingen in België
VLUCHTELING IS ELKE PERSOON DIE INGE-
SCHREVEN IS IN HET VREEMDELINGENREGISTER ALS VLUCHTELING, VOLGENS DE
VREEMDELINGEN
Repatriëringen van illegalen 2003
Schatting van de omvang illegalen in België
Het Nederlands Centraal Planbureau (CPB) stelde dat arbeidsimmigratie op grote schaal geeft efficiënt middel is om de financiële gevolgen van de vergrijzing te verlichten. Wel kan een beperkte arbeidsmigratie gunstig zijn voor de arbeidsmarkt als de immigranten een hogere opleiding hebben genoten, goede jobvooruitzichten hebben en in moeilijk invulbare vacatures terechtkomen. Selectieve immigratie, heet dat. Traditonele immigratielanden zoals de VS, Canada en Australië voeren met succes zo'n beleid.
860 287 +7 558
Vreemde bevolking Vlaams Gewest 01/01/2004
288 375
Vreemde bevolking in België 01/01/2005
977 203
CONVENTIE VAN GENÈVE. VOLGENS DE VLUCHTELINGENCONVENTIE VAN GENÈVE IS EEN VLUCHTELING ‘ELKE PERSOON DIE UIT GEGRONDE VREES VOOR VERVOLGING WEGENS ZIJN RAS, GODSDIENST, NATIONALITEIT, HET BEHOREN TOT EEN BEPAALDE SOCIALE GROEP OF ZIJN POLITIEKE OVERTUIGING, ZICH BEVINDT BUITEN HET LAND WAARVAN HIJ DE NATIONALITEIT BEZIT, EN DIE DE BESCHERMING VAN DAT LAND NIET KAN OF, UIT HOOFDE VAN BOVENBEDOELDE VREES NIET WIL INROEPEN, OF
WANNEER
DE IMMIGRANT OP GEEN ENKELE
VREEMDELING
IS EEN JURIDISCH BEGRIP OM EEN
MANIER GEÏDENTIFICEERD OF OPGESPOORD KAN
PERSOON AAN TE DUIDEN DIE NIET DE
WORDEN EN VOLLEDIG IN DE ILLEGALITEIT EN
NATIONALITEIT HEEFT. IEDEREEN DIE NIET HET
ANONIMITEIT LEEFT, KAN OVER DEZE GROEP GEEN
BEWIJS LEVERT DAT HIJ DE
CIJFERS WORDEN VERZAMELD.
LITEIT BEZIT, IS EEN
BELGISCHE VREEMDELING.
7
BELGISCHE NATIONA-
DIE, INDIEN HIJ GEEN NATIONALITEIT BEZIT EN VERBLIJFT BUITEN HET LAND WAAR HIJ VROEGER ZIJN GEWONE VERBLIJFPLAATS HAD, DAARHEEN NIET KAN OF, UIT HOOFDE VAN BOVENBEDOELDE VREES, NIET WIL TERUGKEREN.’
DOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
M IGRATIE
Immigratie is overduidelijk ook een communautair thema. Dat bleek eveneens uit de debatten die aan de fameuze snelbelgwet en het vreemdelingenstemrecht voorafgingen. De Franstaligen in dit land zien geen graten in de uitholling van politieke rechten en vrijheden. Zij zien ook geen graten in een voortdurende ontduiking van de immigratiestop van 1974, bijvoorbeeld door de lakse toekenning van het
BIJ
verzoening met de Vlaams-nationalisten te komen, dan schoot de resolutie het doel mijlenver voorbij.
DE VIJFDE VERJAARDAG VAN DE EXCUSES
‘D IT
LAND VAN DE HAAT ’
het amnestiethema rond de eeuwwisseling als sneeuw voor de zon van de politieke agenda is verdwenen. Het is inderdaad nog niet zo heel lang geleden dat er met de regelmaat van de klok amnestiemanifestaties werden georganiseerd en dat elke mogelijke gelegenheid werd aangegrepen om de amnestieproblematiek onder de aandacht te brengen. Maar dat is vrij plotseling voltooid verleden tijd geworden. Het thema is momenteel in de absolute marginaliteit verzeild geraakt. Het gevolg is dat België voor het eerst sinds lang een jubileum kan vieren zonder met het vervelende amnestiedossier te worden geconfronteerd.
KANTELMOMENT Die serene benadering culmineerde uiteindelijk in het decreet-Suykerbuyk, dat een kader creëerde voor steun aan de repressieslachtoffers. Het decreet werd in 1998 met een wisselmeerderheid goedgekeurd maar bleef, onder druk van de Vlaamse socialisten, onuitgevoerd. In 1999 werd het, op vraag van de federale regering, het Waalse Gewest en “patriottische” verenigingen, door het Arbitragehof vernietigd.
De historicus die de zaak verder uitspit, zal vrij snel tot de conclusie komen dat het jaar 2000 een kantelmoment was: het jaar van de excuses. Op 26 april ging de bal aan het rollen toen de toenmalige voorzitter van het IJzerbedevaartcomité, Lionel Vandenberghe, in een toespraak stelde: ‘Er zijn fouten gemaakt aan beide kanten. Is het ogenblik niet gekomen om verontschuldigingen aan te bieden?’.
‘WIE
HAD GEHOOPT OP EEN TEGENGEBAAR VAN HET OFFICIËLE BELGIË, KWAM BEDROGEN UIT.’
Foto Doorbraak
A MNESTIE
De toekomstige historicus zal er zich ongetwijfeld over verbazen hoe snel
In de resolutie werd overigens ook met geen woord gerept over het wegwerken van de sociale gevolgen van de repressie (laat staan over eerherstel of amnestie). In zekere zin brak het Vlaams Parlement daarmee met een lange traditie om – in de plaats van het dossier van repressie en collaboratie te misbruiken voor partijpolitieke spelletjes – vooral aandacht te hebben voor de sociale en menselijke gevolgen van de repressie. Zo was er de werkgroepAndré Bourgeois die van 1981 tot 1984 een inventaris opstelde van de gevolgen van de repressie.
LIONEL VANDENBERGHE (1997): 'DIT
De toespraak werd in de Vlaamse Beweging niet onverdeeld positief onthaald. Meteen rees de vraag wie zich nu precies waarvoor en ten opzichte van wie diende te verontschuldigen. Maar die vraag bleef onbeantwoord. Binnen de eigen vereniging relativeerde Vandenberghe zijn uitlatingen, erop wijzend dat ook hij enkel maar een vraag had gesteld. Tijdens de daaropvolgende IJzerbedevaart hield comitélid en afgevaardigd beheerder van het ADVN Frans-Jos Verdoodt een toespraak waarin hij opriep tot een ‘historisch pardon over de vergissingen, de beoordelingsfouten en de verkeerde allianties uit een verleden dat straks bijna zestig jaar achter ons ligt.’
RESOLUTIE In maart 2002 mondde een en ander uit in een resolutie van het Vlaams Parlement ‘betreffende de aanbevelinDOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
LAND
VAN DE HAAT KAN ONS VADERLAND NIET ZIJN'
gen inzake het omgaan met het oorlogsverleden van Vlaanderen’. In die resolutie lag de klemtoon vooral op de lessen die vandaag uit het oorlogsverleden moeten worden getrokken. Het politieke belang ervan zat vooral in het feit dat er – via een verwijzing naar de slogan ‘eigen volk eerst’ – een link werd gelegd tussen het nazisme en het Vlaams Blok. Om die reden werd de resolutie door N-VA-bestuurslid Bart De Wever (De Standaard, 27 februari 2002) scherp veroordeeld : ‘De enige ratio van de hele resolutie is dat men, via het opzetje van het oorlogsverleden, het Vlaams Blok in de saus wil duwen van het nazi-regime.’ Uiteindelijk heeft de N-VA zich bij de stemming onthouden, terwijl het Vlaams Blok moeilijk anders kon dan tegenstemmen. Als het al de bedoeling was geweest om tot een
8
Tegenover een sceptisch IJzerbedevaartcomité heeft Frans-Jos Verdoodt ooit verklaard dat er ‘veel mogelijk zou worden’ wanneer hij in Diksmuide zijn getuigenis zou kunnen afleggen. Maar wie had gehoopt op een tegengebaar kwam bedrogen uit : het officiële België gaf geen krimp. Inmiddels heeft de regering al excuses aangeboden in verband met verschillende zaken (de genocide in Rwanda, de moord op Lumumba en recent nog de medewerking van de overheid aan de jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog), maar een verzoenend gebaar in de richting van de repressieslachtoffers was en is duidelijk een brug te ver. Op die manier geeft België eigenlijk te kennen dat er helemaal niets mis was met de repressie en dat de slachtoffers niet meer dan hun verdiende loon hebben gekregen. Een en ander onderstreept enkel maar wat Lionel Vandenberghe op de IJzerbedevaart van 1997 onder luid applaus uitriep: ‘Dit land van de haat kan ons vaderland niet zijn’. Bart Maddens
WELKE
E EN
PRIJS IS DE
GRONDWET
EEN FARCE
WAARD?
VODJE PAPIER
V
Artificiële landen, zoals België, kennen geen respect voor de zogenaamde stelregel van de wet (rule of law). Zodra de democratische rechtsregels er worden gerespecteerd, vallen die landen immers uit elkaar. Artificiële landen zijn niet gebaseerd op recht, maar op onrecht. In de doctoraatsverhandeling die ik vorig jaar aan de universiteit van Buckingham verdedigde, definieerde ik een artificieel land als een staat die uiteenvalt zodra het respect voor democratie en de stelregel van de wet er worden ingevoerd. Vandaar de snelle verdwijning van de Sovjet-Unie, Tsjechoslovakije en Joegoslavië na de democratisering in het begin van vorig decennium. Vandaar ook dat in België (in tegenstelling tot een niet-artificiële meertalige staat zoals Zwitserland) geen directe democratie mogelijk is en dat onze Grondwet slechts ‘een vodje papier’ is.
TOON GEZET Behalve het feit dat artificiële staten geen rule of law kennen, onderscheiden nog twee andere kenmerken een artificiële van een niet-artificiële staat. Een artificiële staat moet de aanhankelijkheid van zijn onderdanen letterlijk kopen, waardoor zo’n staat per definitie corrumpeert. Corruptie komt in alle landen voor, maar artificiële staten kunnen niet bestaan zonder corruptie, want dat is er de humus waarop het staatsapparaat teert. Ten slotte is een artificiële staat altijd een onbetrouwbare internationale
partner. Tijdens een oorlog zal een artificiële staat er steeds voor moeten zorgen dat het in het winnende kamp eindigt. Zoniet riskeert het na de oorlog simpelweg te worden opgedoekt, om nooit meer te herrijzen. Vandaar dat de Belgische koningen zowel tijdens de Eerste als de Tweede Wereldoorlog dubbel spel moesten spelen.
‘ARTIFICIËLE LANDEN – ZOALS BELGIË – ZIJN NIET GEBASEERD OP RECHT, MAAR OP ONRECHT.’
Het ontbreekt mij hier aan de plaats om op die laatste twee kenmerken van een artificiële staat dieper in te gaan. Dat de Grondwet in België weinig voorstelt, werd echter keer op keer bewezen in de voorbije 175 jaar.
FRANS LEGER Nog geen twee weken nadat Leopold van Saksen-Coburg op 21 juli 1831 plechtig had gezworen dat hij de GW zou respecteren, veegde hij er al zijn voeten aan. Toen de troepen van koning Willem de zuidelijke provincies op 2 augustus binnenvielen om het wettelijke gezag der Oranjes te herstellen, liep, zo getuigde Leopold later zelf in een brief aan zijn dochter Charlotte, ‘de helft van de Belgische troepen naar de Nederlanders over, terwijl de andere helft op de vlucht sloeg’. Daarom riep Leopold de hulp in van het Franse leger dat de Nederlanders op 12 augustus in Tervuren tot staan bracht. Volgens artikel 121 van de GW mag alleen het parlement om de interventie van buitenlandse troepen vragen, en niet de koning. Leopold had dan wel de eed gezworen om de GW na te leven, hij trok er zich geen barst van aan. Daarmee was de toon voor de komende 175 jaar gezet.
9
De ergste schending dateert van november 1918 toen de ongrondwettelijk op de troon zittende Albert eigenmachtig de GW herschreef. Voor de wijziging van de GW was (en is) een tweederde meerderheid nodig in een constituante, maar daar trok Albert zich niets van aan. Hij voerde, zonder het parlement te raadplegen, het algemeen stemrecht voor mannen in, terwijl de drie traditionele partijen in 1917 nochtans waren overeengekomen om na de oorlog ook aan vrouwen stemrecht te verlenen. Dat laatste wilden de koning en de linkse partijen echter verhinderen omdat ze vreesden dat de vrouwen conservatief zouden stemmen. Sinds de verkiezingen van 1919, die werden gehouden op basis van Alberts nooit door het parlement goedgekeurde ongrondwettelijke kieswet, zijn alle verkiezingen in België eigenlijk nietig. In een artificieel land waar de GW alleen “theoretisch” kan worden geschonden en dergelijke schendingen als een grap worden beschouwd, maakt niemand zich daar echter druk over. Zo maakt het regime zich vandaag al evenmin druk over de ongrondwettelijke situatie in B-H-V. Indien de Vlamingen willen dat de GW wordt gerespecteerd, moeten ze daarvoor volgens Di Rupo een prijs betalen aan het corrupte Zuiden. Zo houdt het regime zichzelf in stand. Paul Belien
DOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
EN DE GRONDWET
Volgens de Franstaligen moeten de Vlamingen voor de aanpassing van de situatie in B-H-V aan de Grondwet (GW) ‘een prijs betalen’. In normale landen is de GW het charter dat het kader vastlegt waarbinnen het politieke spel zich afspeelt. Dat charter wordt door iedereen gerespecteerd. Niet zo in België.
B-H-V
olgens het Arbitragehof is de huidige regeling in het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde in strijd met de Grondwet. In normale landen zou de regering zich onverwijld in regel stellen met de Grondwet. Maar niet in België.
Er zijn nadien nog ettelijke schendingen van de GW geweest. Ik noem er slechts een paar. Omdat kroonprins Albert in 1900 huwde met Elisabeth Wittelsbach zonder de grondwettelijk vereiste toestemming van de regering te vragen, verloren hij en zijn afstammelingen volgens artikels 60 en 64 van de GW automatisch al hun rechten op de troon. Toen die kwestie na de dood van Leopold II in 1909 te berde werd gebracht, verklaarde de “wijze staatsman” en oud-premier August Beernaert dat er slechts een “theoretische schending” van de GW had plaatsgevonden en dat men de hele zaak dus beter als een grap kon beschouwen. De GW? Niet slechts een vodje papier, maar ook een farce.
VRIJE TRIBUNE
E EN
NIET MEER VERBORGEN AGENDA
Ik geef het toe, ik heb in het verleden op radio en televisie inderdaad het Vlaams Blok hard aangepakt. Ik heb ook de VLD, SP, CVP en Agalev even hard aangepakt. Zoals een correct mediafiguur journalistiek hoort te bedrijven. Ik heb zelfs naar het toenmalige Vlaams Blok geluisterd. En dat was er blijkbaar te veel aan.
De mediasituatie is sindsdien niet inhoudelijk verbeterd. De VRT beslist op eigen houtje welke partij wel en niet in beeld komt. Eén miljoen kijkers, dat moet je verdienen. Eén miljoen potentiële kijkers, die voor dit medium ongewild betalen, negeren en demoniseren… je moet het maar doen. Wat heel wat mensen, stoort, is dat de VRT een politieke agenda heeft. Je moet niet te veel mediakennis bezitten om aan te voelen dat de VRT in volgorde de sp.a, VLD, Groen, CD&V promoot…en het Vlaams Belang demoniseert én negeert. Tot nu toe werd dit weggewimpeld met ‘perceptie’, we zijn ‘onafhankelijk’ en de VRT ‘laat iedereen aan het woord’. Da’s misschien letterlijk juist, maar een vervalsing van de discussie. Het Vlaams Belang mag in beeld als er problemen zijn in de partij. Het Vlaams Belang mag niet in beeld als er parlementaire werkzaamheden zijn, constructieve voorstellen, nieuwe gezichten die enigszins afwijken van de oude garde, oplossingen worden voorgesteld of politieke meningen worden verkondigd die én positief zijn én door een groot deel van de Vlamingen worden onderschreven. Die beeldvorming is voorbehouden aan socialisten of anderen. Samengevat: alles wat links is mag rollebollend in beeld, alles wat rechts is moet liefst worden geweerd. Een mooi voorbeeld van die Vlaamse gevoelens kregen we onlangs nog te zien bij de start van 75 jaar radio. Coryfee Leen Demaré ging met dochter en voltallig VRT-directiegevolg naar een concert in het paleis van Laken. Zelfs logebroeder Tony Mary orakelde dat hij het geweldig vond. Dit alles betaald met Vlaamse centen. Maar 75 jaar radio vieren, zonder Radio Kerksken te vermelden staat gelijk met DOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
Foto Doorbraak
O PINIE
I
k heb me laten vertellen dat de Volksunie, in een tijd dat de dieren nog spraken en ik veel te klein was, met de regelmaat van een klok acties voerde bij de toenmalige BRT omdat ze genegeerd werd. In die tijd was er geen sprake van een breed medialandschap. Je had de BRT en dat was het dan zowat. Het moeten vreselijke tijden geweest zijn voor een partij zoals de Volksunie. Eén zender die besliste wat wel bestond en wat niet. Geen alternatieven, geen internet, hooguit een telex en een postduif.
sentator. Het leek mij logisch. Het staat zelfs in de deontologische code van Vlaamse journalisten. Mijn stelling was dat politieke partijen, die via een democratisch systeem werden verkozen, aan bod moesten komen op een evenwaardige manier. Democratie heet dat met in het achterhoofd steeds weer die woorden ‘..ik ben het misschien grondig oneens met uw mening, maar ik zal er altijd voor strijden dat u uw mening kan en mag verkondigen’. Een fundament, een grondbeginsel, een basisrecht van alle Vlamingen.
DE VERSTRAKKING KOMT ER MEDE OP VRAAG VRT-BAAS TONY MARY (DS, 19 APRIL)
VAN
het herschrijven van de geschiedenis. Vergelijk het met de historiek van Rusland zonder melding van een inval in Warschau of in het stof bijten in Afghanistan. Deze maand zijn we gestart met de operatie Mediawatch. De bevriende geschreven pers van de VRT reageerde voorspelbaar giftig. Opzet van Mediawatch is nochtans heel eenvoudig: we brengen in kaart, in data, bewijsbaar op papier in zwart-wit op welke manier de VRT het Vlaams Belang en haar politici negeert. Zenuwachtige reacties in de media zijn het bewijs dat we de waarheid aanraken. Als politicus en strijder van de vrije meningsuiting moet ik op een nostalgisch moment terugdenken aan datgene wat mij driemaal in zestien jaar radio- en televisie in Vlaanderen heeft verbannen. Het was mijn onafhankelijkheid, democratisch geloof en objectief gedrag. Ik geloofde, naïef als ik ben, dat die drie eigenschappen de basis vormen van een eerlijk journalist of pre-
10
De VRT heeft nu beslist via een interne nota om het Vlaams Belang anders aan te pakken dan andere partijen. Politici van het Belang worden, indien mogelijk, geweerd en de hoofdredacteurs verklaren in koor dat de partij ondemocratisch is, racistisch en ei zo na des duivels. U en ik betalen de mensen die dit verklaren. Wij zorgen voor de babyvoeding in de mondjes van hun kinderen. Zij verklaren dat ze democratische journalisten zijn terwijl ze een partijkaart of vakbondsbadge op zak hebben, van liefst de sp.a, ABVV of Groen, omdat Amada niet meer bestaat en de communisten het verknald hebben in Europa. Zij kunnen twijfel zaaien in jullie Vlaamse harten. Zij hebben een verborgen politieke agenda. Zij willen een wereldbeeld volgens hun visie creëren. Zij bezitten media en wij niet. Als ik stop met vechten tegen dit antidemocratisch (media)gevaar, zullen mijn kersverse dochter en zoon opgroeien in een land waar Vlamingen een opgelegde mening moeten verkondigen. Men heeft mij met het programma van de vrije meningsuiting willen vernietigen. Vandaag sta ik er terug, sterker en overtuigder dan ooit met één groot verschil: ik sta nu op hun terrein en ik zal vechten vanuit mijn oprechte Vlaamse democratische overtuiging. Jurgen Verstrepen Vlaams-parlementslid Vlaams Belang
VRIJ-SPRAAK
D ROEVIGE
PERSTIJDEN
(G)EEN TAALPROBLEEM?
'Er is een probleem', aldus Cliveti in De Standaard (15 april). 'Ik kan me niet inbeelden dat men de Raad van Europa voor niets inschakelt. Het heeft misschien geen buitengewone omvang, maar het is belangrijk in een land als België.' Een dag later klinkt het in Le Soir al helemaal anders. 'De (taal)wet wordt toegepast. In de ziekenhuizen heb ik overal vastgesteld dat de wet wordt toegepast. Ik heb de test gedaan’. ‘De situatie is niet heel erg. (...) Artsen die ziekenhuizen inruilen voor privé-praktijken, verpleegsters die betogen omdat ze te weinig worden betaald. Dat zijn de echte problemen'. Bovendien: 'Ik heb gepraat met een Turk, die werd verzorgd in het Frans. Hij heeft niet geklaagd over het onthaal.'
IN DE RUG GESCHOTEN Met uitspraken als 'Ik heb de test gedaan' doet Cliveti denken aan scènes uit de film Daens. Een parlementaire commissie op werkbezoek in een fabriek om de werkomstandigheden van de arbeiders te onderzoeken. Van uitbuiting is tijdens het bezoek weinig te merken. Daarvoor heeft de baas-politicus, Charles Woeste, het te goed voorbereid. Zo is het ook gegaan bij dit bezoek. Sven Gatz (VLD): 'We wisten wel dat alle personeelsleden die Nederlands spreken, zouden worden opgeroepen tijdens de bezoeken'. En verder: 'We zijn in de rug geschoten door Nederlandstalige dokters (in Brusselse ziekenhuizen – redactie) die plots zegden dat er geen probleem is'. Hoe dit verhaal afloopt? In het beste geval: met een nietszeggende resolutie in de Raad van Europa. Er is nog werk aan de winkel…
Bert Murrath pent al enkele jaren de satirische faxkrant ’t Scheldt vol. Ik bezocht enkele dagen geleden de wereldberoemde bazaar van Istanboel. Murrath zou daar niet misstaan. Als hij je vastklampt, kom je er nog amper van af. Hij laat ook geen techniek ongebruikt om zijn waar te slijten. In zijn kraam liggen enkele leuke dingen, maar je moet ze kunnen onderscheiden van de hopen rommel die hij niets vermoedende kopers in de nek draait. Enfin, dit om te zeggen dat ik meen dat er interessantere figuren rondlopen in de wereld van publicisten en uitgevers en dat Murrath niet tot mijn intieme vriendenkring behoort. Het omgekeerde is ook waar, neem ik aan. Hoewel ik Murrath – en zeker zijn aanpak – niet lust of juist daarom, wil ik hier schande spreken over het vonnis dat hem drie maanden gevangenis aan het been lapt wegens enkele artikels die hij publiceerde. Hij haalde een dame geregeld serieus door het slijk en ging persoonlijke insinuaties niet uit de weg. ’t Scheldt doet zijn naam graag eer aan. Als de dame in kwestie zich beledigd voelt, heeft ze recht haar gram te halen voor de rechtbank. Ook en vooral: wie publiceert, staat niet verheven boven de normen van goed fatsoen. Murrath vergeet dat wel eens. Ook wie schrijft, moet de schade die hij berokkent vergoeden. De techniek van het recht van antwoord biedt de mogelijkheid onjuistheden recht te zetten. Maar als publicisten in de gevangenis worden gestoken, zitten we vele bruggen te ver. Ik moet dat hier aanklagen, want in de pers werd wel melding gemaakt van het gevalMurrath, maar niet geprotesteerd tegen het vonnis.
Bracke mocht dat aan den lijve ondervinden. Omdat hij – tegen betaling en dus als een louter commerciële transactie – een debat van een afdeling van het Vlaams Belang modereerde, kreeg hij het vermanende vingertje van De Morgen in het oog gestoken en een opgerolde Knack tegen de slapen geknald. Zondigde Bracke tegen het beginsel van de onafhankelijkheid van de journalist? Als moderator in een tegensprekelijk debat? Dan lijkt een hoofdredacteur die boeken schrijft voor politici zwaarder in de fout te gaan, niet Yves Desmet? De achtergrond van deze afrekening binnen het milieu is veel banaler. Er woedt een vlijmscherpe strijd tussen VRT en VTM. Knack en De Morgen behoren tot de stal van de commerciële zender, die wel eens de wegbereider van het Blok/Belang werd genoemd bij de VRT. De VTM-club liet de kans om terug te slaan niet liggen. Gewoon een rondje binnen de media-vendetta, waarbij redacties loopjongen spelen voor hun zetbazen. Het stilzwijgen bij het vonnis tegen Murrath en het zielige nummertje rond Bracke zijn geen hoogtepunten voor onze Vlaamse pers. Als de VRT besluit om, als reactie op de veroordeling van het Vlaams Blok wegens racisme, het Vlaams Belang te gaan discrimineren, wordt het helemaal potsierlijk. Peter De Roover (Nu maar hopen dat Murrath ons niet voor de rechtbank daagt voor het eerste deel van dit artikel)
De solidariteit in het journalistengild blijkt een dun laagje. Siegfried
Gerard Bouvier
11
DOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
O PINIE
Een paar weken geleden was Minodora Cliveti, Roemeense verslaggever bij de Raad van Europa, op werkbezoek in ons land, op onderzoek naar eventuele taalproblemen in de Brusselse ziekenhuizen. Cliveti kwam 'om te luisteren', maar sprak…
DEELPARLEMENTEN
V LAAMSE
ZIJN OOK INTERNATIONALE MEDESPELERS
STEM IN
E UROPA
B UITENLAND
V
laanderen lidstaat van de Europese Unie? Ja, maar dan van een confederale Unie die slechts bevoegd is voor enkele algemeen belangrijke domeinen zoals: macro-economie, munt, buitenlandse zaken, veiligheid en defensie en voor het overige berust op het subsidiariteitsbeginsel. De EU wijkt helaas meer en meer daarvan af en het tot “Grondwet” gedoopte Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa verandert daar weinig of niets aan.
de ratificering van het Verdrag een intern Belgisch samenwerkingsakkoord bepalen hoe de Kamer, de Senaat en die deelparlementen adviezen uitbrengen met inbegrip van het antwoord op de vraag: wat indien een gemeenschappelijk Belgisch standpunt onmogelijk blijkt? Het Belgisch parlement kan overigens de deelparlementen niet gewoon “raadplegen”, zoals de “Grondwet” voorschrijft, omdat er in België geen hiërarchie bestaat tussen de bevoegdheden van de federatie en die van de deelstaten.
DEELPARLEMENTEN De EU is vooralsnog geen staat in wording en dus is de “Grondwet” ten minste prematuur. Bovendien is zij weinig democratisch tot stand gekomen. Naast enkele positieve zaken vertoont zij ook talrijke negatieve aspecten: tegenstrijdigheden, vaagheid, ook qua geografische begrenzing, potentiële overheveling van bevoegdheden naar de EU en dus uitbreiding van de rechtsmacht van het Europees Hof in Luxemburg zonder democratisch tegenwicht, onvoldoende waarborg voor subsidiariteit, loodzware procedure voor amendering, machtsverschuiving van de kleinere naar de grotere lidstaten op basis van de bevolking. Bij een eventuele toetreding van Turkije zal daardoor veel macht van Europa naar Klein-Azië verschuiven.
REFERENDUM Er zijn dus redenen genoeg om dit Verdrag aan een referendum te onderwerpen. In België is dit onmogelijk gebleken. Waarom organiseert Vlaanderen echter geen eigen volksraadpleging? Tenminste twee Vlaamse meerderheidspartijen en één oppositiepartij zijn voor. Dat een volksraadpleging niet in het regeerakkoord staat, is geen valabel argument. Dat het verdrag te ingewikkeld is, opdat de burger zich daarover zou kunnen uitspreken, evenmin. Is de Vlaming minder snugger dan de kiezer in de lidstaten die wél een referendum houden? Het volstaat hem goed voor te lichten. Het Verdrag bepaalt dat de “nationale parlementen” bezwaar kunnen aantekenen tegen EU-besluiten over de herzieningsprocedure van de Grondwet (artikels 443-446) en de subsidiariteitstoets (protocollen 1 en 2 bij het Verdrag) waarbij ieder nationaal parlement of iedere kamer van een natioDOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
naal parlement in voorkomend geval de regionale parlementen met wetgevende bevoegdheid raadpleegt.
HET KAN NIET DAT, NA JARENLANGE VLAAMSE ONTVOOGDINGSSTRIJD, DE EU HET VLAAMS PARLEMENT BUITEN SPEL ZET
België heeft daarom bij de ondertekening de volgende verklaring afgelegd: ‘Het Koninkrijk België verduidelijkt dat, overeenkomstig zijn grondwettelijk recht, zowel de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat van het federale Parlement als de parlementaire vergaderingen (overeenkomstig de Belgische grondwet gaat het hier inderdaad slechts om vergaderingen en geen parlementen, red.) van de Gemeenschappen en Gewesten in functie van de bevoegdheden die de Unie uitoefent, optreden als componenten van het nationaal parlementair stelsel of als kamers van het nationaal parlement’. Die verklaring is volkenrechtelijk echter niet afdwingbaar. De ontwikkelingen in de Cosac (Conférence des organes spécialisés dans les affaires communautaires et européennes des parlements de l’Union européenne) respectievelijk de Calre (Conférence des Présidents des Assemblées législatives régionales met daarin onder anderen de voorzitter van het Vlaams Parlement) en in het Belgisch parlement zijn niet aanmoedigend. Om de medezeggenschap van de deelparlementen bij de subsidiariteitstoets en bij de herzieningsprocedure van de “Grondwet” te verzekeren, moet vóór
12
België heeft de EU nooit duidelijk gemaakt dat de federale overheid op verschillende gebieden niet meer soeverein is omdat zij de bevoegdheid daarover deelt met de gewesten en gemeenschappen. In sommige gevallen heeft zij die bevoegdheid volledig aan hen afgestaan waardoor ook de deelparlementen internationale medespelers zijn. Misschien is dit een goede gelegenheid om dit verzuim goed te maken. Het is onzeker of voorzitter De Baetselier slaagt in zijn pogingen om, via een inter-Belgisch akkoord, zijn Vlaams Parlement een stem in de Europese besluitvorming te geven. Zonder zo’n akkoord moet Vlaanderen, via een volksraadpleging en/of parlementair, de “EU-Grondwet” verwerpen. Het kan immers niet zijn dat, na jarenlange Vlaamse ontvoogdingsstrijd, de EU het Vlaams Parlement buiten spel zet.. Dat de “Grondwet” de federale opbouw van sommige lidstaten vermeldt, weegt daar niet tegen op.
CHAOS? Verdedigers van de “Grondwet” beweren dat zonder goedkeuring de chaos dreigt. Een schromelijke overdrijving. De Europese verdragen waarvan zij grotendeels slechts een amalgaam is, blijven immers van kracht. Een nieuwe, meer democratische Conventie zou dan aan de slag kunnen om in een open debat een echte grondwet op te stellen. Theo Lansloot
Lees over de Grondwet ook op blz 14 de bijdrage van Herman Suykerbuyk, ondervoorzitter van de VVB
WO II
EDELE BRABANT
Deze maand wordt de zestigste verjaardag van de Bevrijding gevierd. In het westen weliswaar op een andere datum dan in Rusland. En in enkele recent toegetreden EU-landen zoals Litouwen, Letland of Polen, vraagt men zich nog altijd af of de turn-over van het ene totalitaire regime naar het andere überhaupt een bevrijding was ...
Straks wordt Brabant weer onder de guillotine gelegd. Met de “onverwijlde” splitsing van Brussel-HalleVilvoorde zal zowat de laatste band tussen de oude Brabantse hoofdstad en haar historische hinterland zijn doorgehakt. Geschiedenis van Brabant van het hertogdom tot heden is een vuistdik boek: 720 bladzijden, honderden prachtige illustraties, schitterende vormgeving. Met een handig en zinvol literatuuroverzicht van maar liefst achttien bladzijden. En van de hand van talrijke gerenommeerde historici uit noord en zuid, onder leiding van de Antwerpse emeritus hoogleraar Raymond van Uytven. R. VAN UYTVEN (RED.) GESCHIEDENIS BRABANT
VAN
VAN HET
HERTOGDOM TOT HEDEN.
DAVIDSFONDS/LEUVEN, 720 ISBN
BLZ.,
€ 49,95,
90 8526 101 5.
Een levenswerk van zeven stichtingen, alle verspreid over de eertijdse ‘standen en landen’ van het oude Brabant, dat nu verdeeld is over het Nederlandse Noord-Brabant, het Vlaamse Antwerpen en Vlaams-Brabant, het Brusselse zichzelf en het Franstalige Waals-Brabant. Geschiedenis van Brabant schetst de veelzijdige politieke, sociale, economische, religieuze en culturele geschiedenis van het kernland van de Nederlanden. En dat in een heldere en overzichtelijke structuur, waarbij elke historicus of neerlandicus zich op zijn specialisatie richtte. Alleen jammer dat zo’n knap en duur naslagwerk, waar zo lang aan gewerkt is, geen index omvat. Niemand zal dit boek van de eerste tot de laatste bladzijde lezen. Maar wie er eens iets wil in opzoeken, is eraan voor de moeite. De index kon er niet meer af. Een gemiste kans, zeker voor zo’n prestigieus project. De lezer moet zich behelpen met de – gelukkig genoeg zeer uitgebreide – inhoudstafel.
In België was het dat zeker. En dat moet dus gevierd. Heel wat zinvoller alvast dan 175 jaar Belgisch separatisme. Standaard Uitgeverij deed haar duit in het zakje met een nieuw overzichtswerk: België tijdens de Tweede Wereldoorlog. De voorbije decennia zijn al heel wat overzichtswerken gepubliceerd. Het degelijkste van die recente boeken moet wel Etienne Verhoeyens België Bezet 19401944 (Lannoo) zijn. Maar nu dus een nieuwe, degelijke, vlot geschreven en toegankelijke synthese, onder redactie van KUB-professor Mark Van den Wijngaert. Het laagdrempelige boek behandelt achtereenvolgens de Duitse inval, de organisatie van het politieke bestuur, het sociaal-economische leven, cultuur, Kerk (met wel een bijzonder kort hoofdstuk in vergelijking met alle andere!), terreur, collaboratie, verzet en bevrijding – met in dat laatste onder meer aandacht voor repressie en epuratie enerzijds en anderzijds voor de moeilijke ontwapening van het verzet met het communistische Onafhankelijkheidsfront in het bijzonder. In amper 315 bladzijden een bestek geven van net geen vijf jaar bewogen geschiedenis, is haast onbegonnen werk. Heel wat aspecten blijven dus onderbelicht. In een synthesewerk is het altijd keuzes maken. Toch vind ik een aantal hiaten die met één volzin het werk enkel completer hadden gemaakt. En één volzin zou volstaan, zoals ook vele andere elementen het met slechts een paar zinnen moeten doen. Enkele hiaten: het heel- of Groot-Nederlandse verzet in de marge van het VNV en met een ‘dienstweigeraar’ als Jeroom Leuridan; de VNV’ers die in het Vlaamse SS-Legioen de Rebellenclub oprichtten; Edgar Delvo als ‘trekker’ van de wél vermelde Unie van Hand- en Geestesarbeiders; de rol van de Rijkswacht in de accommodatiepolitiek; de deelname van ex-Dinaso’s aan het rechtse verzet ...
van de Staatsveiligheid tijdens WO II in België. Die moest op bevel van de regering in Londen vooral het rechtse, royalistische verzet in de gaten houden, en meer nog de rol van ex-militairen in organisaties als het Geheim Leger of de Koninklijke Nationale Beweging. Een andere is het verschil in verzet tussen Vlaanderen en Wallonië. Eén cijfer om dit aan te tonen: van alle verzetskranten en -tijdschriften verscheen maar 25,5 % in Vlaanderen. Of dit kan worden gerelateerd aan bijvoorbeeld cijfers van werkweigeraars en terreur, valt uit dit boek alvast niet af te leiden. M. VAN
DEN
WIJNGAERT (RED.), BELGIË DE
TIJDENS
TWEEDE
WERELDOORLOG. STANDAARD UITGEVERIJ, 317 ISBN
BLZ.,
€ 24,95,
90 02 21440 5.
Een ander minpunt: de lezer heeft er feitelijk het raden naar welke auteur verantwoordelijk is voor welke bijdrage. Slotconclusie echter: het is een boeiend boek, absoluut. Maar enkel ter kennismaking met een bewogen periode. KDr.
ZUURVRIJ Met Zuurvrij biedt het AMVC/Letterenhuis de lezer een van de mooist uitgegeven tijdschriften uit de Lage Landen in handen. Vierkleuren, in een leuk klein formaat en opmerkelijke creativiteit in opmaak. Wie geïnteresseerd is in het ‘letterenleven’ van Vlaanderen in het algemeen, de Vlaamse Beweging in het bijzonder, heeft een letterlijk en figuurlijk pareltje. Het jongste nummer (december 2004) behandelt onder meer het herontdekte dagboek van Alice Nahon, Stan van Ostaijen (broer van en financier van Pauls Bezette Stad), de Parijse flamingant Michel Seuphor, Gaston Burssens… Voort zijn er bijdragen over het archief zelf, tentoonstellingen en onderzoeksprojecten van het AMVC. Een abonnement op Zuurvrij kost 14 euro voor twee jaargangen van telkens twee nummers. KVDH ZUURVRIJ, AMVC/LETTERENHUIS,
KDr.
Twee zaken vielen me op en verdienen zeker meer aandacht. Vooreerst de rol
13
AMVC.LETTERENHUIS@STAD.ANTWERPEN.BE; TEL.
03 222 93 20.
DOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
B OEKEN
BOEKEN
P
R I N S E N W E E L D E
K AMIKAZE -B UITENLAND
Ons aller prinses Mathilde verwacht haar derde kindje! En dit uitgerekend in het jaar dat ons dierbaar België 175 jaar bestaat. Het leven kan dus toch nog mooi zijn, zoals Dehaene in betere tijden uitbrulde. De VRT was er natuurlijk als de kippen bij om dit zogenaamd heugelijke nieuws voor u en voor mij breed uit te smeren en nog eens terug te grijpen naar de historische beelden van onze ‘taaie’ kroonprins ten tijde van de geboorte van zijn eerste spruit, toen hij uitgebreid verslag kwam uitbrengen over het badje dat hij aan dat ‘vrouwke’ had gegeven. Het is mij trouwens tot vandaag nog altijd niet duidelijk over wie hij het toen eigenlijk had: over moeder Mathilde of over zijn eerstgeborene. Als klap op de vuurpijl wist de verslaggever in bevolen dienst ons ook nog te verklappen dat het bij de Coburgs quasi traditie is dat ze drie kinderen krijgen. Zou kunnen, maar mijn beperkte kennis van de geplogenheden aan ons vorstenhuis laat mij niet toe dit alsnog te verifiëren. Voor Albert II klopt dat in elk geval niet. En ook Lorenz heeft van deze traditie kennelijk geen weet. Hopelijk heeft hij ook naar de bewuste nieuwsuitzending gekeken en ziet hij sindsdien in dat hij zijn prinselijke opdracht meer dan volbracht heeft. Tenzij hij niet kan tellen natuurlijk. Alhoewel. Van tellen gesproken! Zou het soms niet kunnen zijn, dat al onze prinsen en prinsessen er sinds de forse verhoging van hun royale dotaties, zomaar van uitgaan dat hun slaafse onderdanen ook voor hun nakomelingen even genereus zullen zijn? Bovendien rust op hen de zware taak om de toekomst van ons vorstenhuis te verzekeren. Want een herhaling van het geval Boudewijn kan men zich in deze onzekere tijden niet meer veroorloven. Wat er ook van zij, toch zou ik Philippe bij deze de raad willen geven om er (in zijn eigen belang) het gezinsprogramma van het Vlaams Belang eens op na te lezen. Al was het maar om met mij vast te stellen dat hij met zijn aanstaande gezinsuitbreiding helemaal op koers zit. Maar dat kan alleen maar puur toeval zijn natuurlijk. En voor het geval het met België en met ons vorstenhuis toch nog slecht zou aflopen, wil ik Mathilde alvast bij voorbaat troosten met volgende woorden: al is een moeder nog zo arm, toch dekt haar kleed de kinderen warm. Sterkte! Kamikaze
ONTWERP
VAN
GRONDWET
MAG NOG WAT RIJPEN
T OCH V LAMING Of er een Europese Grondwet komt, is lang niet zeker. Referenda kondigen zich niet overal gunstig aan. En als het slechts één lidstaat van de 25 niet lukt haar inwoners te overtuigen is alles te herbeginnen. Op zich is dit geen slechte zaak. Dees langsaamheid past grote saken. Het is geen ramp als een ontwerp van Grondwet, meer een verzameling van een serie Europese akten en verdragen, wat meer rijpingstijd krijgt. Die tijd moet door het Vlaams Parlement worden gebruikt om een samenwerkingsovereenkomst af te sluiten met alle parlementen die in België werkzaam zijn. Uitgangspunt van deze overeenkomst is de verklaring van de Vlaamse regering dat, wat België betreft, de deelstaatparlementen ook nationaal parlement zijn. Tegenover Europa is dat gemakkelijk te verantwoorden: binnen België heeft men bij de opeenvolgende staatshervormingen een aantal bevoegdheden herverdeeld. De wetgevende functies behoren nu in België, al naar gelang de bevoegdheden waarom het gaat, tot hetzij het nationale parlement, hetzij één van de deelstaatparlementen. In de Europese Grondwet is onder meer voorzien in een zogenaamd vroegwaarschuwingssysteem. Elk wetgevend initiatief uitgaande van Europa, moet eerst aan de nationale DOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
IN
E UROPESE M INISTERRAAD ?
parlementen (dus ook aan het Vlaams Parlement) worden voorgelegd. Waarom? Opdat de lidstaten, desgevallend ook de deelstaten, zouden beoordelen dat het voorstel het subsidiariteitsbeginsel respecteert. Als een derde van de lidstaten meent dat het subsidiariteitsbeginsel niet wordt gerespecteerd, moet Europa inbinden. Een derde van de lidstaten! Stel u de macht voor van de kleine staten in Europa! Dit is een ontzettend belangrijk controlemechanisme om dat abstracte subsidiariteitsprincipe concreet te maken en om veelvraat Europa op het rechte pad te houden. Een samenwerkingsakkoord moet de deelparlementen de zekerheid geven tijdig te worden geïnformeerd om tijdig met alle andere parlementen te kunnen beslissen.
VOORAF! Uit eerdere ervaring blijkt dat het federale niveau – parlement en/of regering – in België liefst alleen afspraken maakt met Europa. Of men nu daartoe de bevoegdheid heeft, is minder een zorg. Het is zoveel comfortabeler. Daarom is het noodzakelijk dat het samenwerkingsakkoord wordt afgesloten, voorafgaandelijk aan de instemming door het Vlaams Parlement van het verdrag tot vaststelling van een Europese Grondwet. Het kan geen kwaad de stok achter de deur te houden. Het Vlaams Parlement krijgt hier bovendien een enige gelegenheid tot opwaardering. Tijdens de vergadering
14
van de Commissie voor Buitenlands Beleid van het Vlaams Parlement in 2004 heeft minister Bourgeois, die de Vlaamse buitenlandse aangelegenheden onder zijn bevoegdheid heeft, het parlement een voorstel gedaan om gezamenlijk de "Europese" bevoegdheden van Vlaanderen ter hand te nemen. De agenda van het Vlaams Parlement is zeker niet overladen, laat staan bijna blanco als het om belangrijke zaken gaat. Als Vlaanderen weet wat het wil – lidstaat in Europa – moet het beter doen dan België en Europa daarvan overtuigen. Het Vlaams Parlement heeft het nodige instrumentarium om in Europa een leidende rol te spelen. En de Vlaamse regering moet dringend zorgen voor de opleiding van een groep diplomaten, een nieuwe lichting "Fayat-boys". Op zich is de indruk, waarbij een deelstaatparlement een voorstel van Europese besluitvorming kan toetsen en zo nodig tegenhouden, een stap naar hetgeen Vlaanderen wil, namelijk een zetel aan de tafel van de Europese ministerraad. Maar tegelijk krijgt Vlaanderen de gelegenheid een renommee op te bouwen, zoals Beieren dat deed en nog doet in het Europees Comité van Regio’s. Die renommee zal noodzakelijk zijn om het Europees lidmaatschap te verwerven. Herman Suykerbuyk Ondervoorzitter VVB
Zaterdag 21 mei 2005 Energiebesparing: recuperatieketels lucht vóórverwarmers tot °C Milieutechnologie: afvalverbranding deNOx Nieuwe wandelingen van 6, 11, 15 en 28 km. Fietstochten van 30 en 75 km. Voorinschrijvingen tot vrijdag 13 mei kosten € 2,5, ter plaatse betaal je € 3. Maak gebruik van onze twee buslijnen (de bus kost slechts € 5) 1. Waarschoot, Gent, Zottegem, Mere 2. Sint-Niklaas en Antwerpen Inschrijven kan via het VVB-secretariaat. Stort voorinschrijving en busbijdrage op VVB-actie 409-9563981-19, met vermelding "Voeren bus en opstapplaats" en / of "Voeren wandeling (of fiets)"
Explosieve gasmengsels: verwerking in over eenstemming met ATEX Automatisering: optimalisatie van energieverbruik
Gespecialiseerd studiewerk en sleutel op de deur levering Mallekotstraat 65, 2500 Lier Tel: ++ (0)3/491.98.78 – Fax: ++ (0)3/491.98.77 E-mail: info@euro-pem.com
Alle info op www.vvb.org .
C
Voor je verblijf in de Voerstreek
’t Gillishof”
Inlichtingen & reserveren bij : Familie Lemmens Dorpssstraat 42 3792 St-Pieters-Voeren tel.: 0472-96 95 28
www.gillishof.be
vakantie@gillishof.be
O L O F O N
Doorbraak is een uitgave van het Vlaams Diensten Centrum vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus). Hoofdredacteur: Jan Van de Casteele Kernredactie: Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, Herman De Mulder, Anke Nobels, Peter De Roover. Redactie-adres: Passendalestraat 1a, 2600 Berchem. Tel (03) 366 18 50 – Fax (03) 366 60 45 e-post: redactie@doorbraak.org – internet: www.doorbraak.org – abonnementen: secretariaat@doorbraak.org Abonnement: € 16,50 voor een abonnement van 12 maanden. Studentenabonnement: € 10 voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling. Internet-abonnement: € 10 voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet-abonnement. Abonnering door storting op rekening 409-9591911-13 van Doorbraak met vermelding van het type abonnement. Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw. U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van € 17 op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging, toegestuurd. Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Vormgeving: Jupiter Graphics, De Regenboog 5A, 2800 Mechelen, Tel. 015 52 95 67 Betaalt u uw abonnementsgeld vanuit het buitenland? Vermeld dan bij storting op het hierbovenvermeld rekeningnummer ook het IBAN-nummer BE08 4099 5919 1113 (Bank identificatiecode van KBC-bank = KREDBEBB) Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Passendalestraat 1a 2600 Berchem. ISSN 0012-5474
15
DOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
DOORBRAAK nr. 5 – mei 2005
16