België-Belgique P.B. Antwerpen X 8/2828
ISSN 0012-5474
Vlaanderen staat in Europa
6
Maandblad Juni 2006 Afgiftekantoor Antwerpen X P508831 Passendalestraat 1a 2600 Berchem
O VER
ZWART EN WIT
Nooit was het moment om een editoriaaltje te schrijven zo zielig als vanavond. De avond van een verscheurende begrafenis. Wie gaat na kwade moorden niet op zoek naar goede gedachten? In die chaos van zwart-wit is de politieke polarisatie een grens gepasseerd. Vlaams Belang is een bonte verzameling van een miljoen mensen, die met een miljoen verschillende redenen in die partij zijn toegestroomd. Er is frustratie om wat er fout loopt in een maatschappij die zichzelf verliest. Er is angst in een land dat de criminaliteit heeft onderschat, onvrede in een land dat de Vlaming al veel te lang op de ziel heeft getrapt, verlatenheid in een samenleving waar traditie en identiteit stilaan sterven en waar de modale mens wordt opgejaagd door de internationale krachten van het kapitalisme en verscheurende progressiviteit. Er is schrik voor de excessen van vrijheid en gelijkheid, voor het ondersteboven halen van eeuwenoude waarden, voor het sterven van een vrije opinie in een poel van eenheidsdenken, voor de confrontatie met de ontregelende gevolgen van een grote instroom van nieuwe mensen. Honderdduizenden Vlamingen zien in lidmaatschap van of in een stem voor de radicaal rechtse partij Vlaams Belang de enige mogelijkheid om tegen die ontwikkelingen te reageren of te protesteren. Dat miljoen mensen werd en wordt uitgespuwd door de machtige minderheid van vooral links-radicale opiniemakers en opportunistische lijkenpikkers met spleten tussen de tanden. Onderzoek dat binnenin deze Doorbraak wordt gepubliceerd (info dateert van net voor de moordpartij in Antwerpen) bevestigt dat die partij in april alvast nog steeds in de groei zat. Een ander artikel toont aan dat de excommunicatie door de openbare media – een instituut van de Vlaamse Gemeenschap – een rauwe werkelijkheid is. De ervaring van de voorbije jaren doet ons eraan twijfelen of deze absolute, hardvochtige en ongenuanceerde excommunicatie van de partij – en dus ook van de vele kiezers – bij volgende verkiezingen de gedachten zal keren. Het electorale effect van de doorzichtige en gestroomlijnde haatcampagne tegen het Belang kan de opstokers nog onaangenaam verrassen.
Maar de partij Vlaams Belang slaagt er te weinig in de schrik en het ongenoegen van de massa mensen die ze vertegenwoordigt op een waardige manier politieke kracht te geven. Ze was en is ook een toevluchtsoord voor onaangename extremisten, zoals Jurgen Verstrepen terecht opmerkte. De rauwe scherpte van taalgebruik en van sommige campagnes heeft een doorbraak geforceerd, maar is in een beschaafd politiek debat weinig verdienstelijk. In de politieke praktijk versterkt ze voorlopig vooral een onwerkzaam dood gewicht. De Vlaamse poot van de partij hinkt machteloos mee onder het lijf van aangeschoten wild. Keer op keer worden kansen gemist om de deur te openen van de werkplaats van een beter Vlaanderen. Want ja, er zijn excessen en neen, ze worden niet altijd op de juiste manier aangepakt en gekortwiekt. Het is al te makkelijk dit te wijten aan “de tegenpartij”. De Vlaamse Beweging en Vlaamsgezinden uit alle politieke partijen zijn vaak samen op stap. In de huidige context van politieke polarisatie moet de niet-partijpolitieke flamingant ook durven zeggen waar het om gaat: Vlaams Belang, wat is vandaag uw belang, en wat is ons belang? Er wringt iets. Het is tijd voor bezinning. Strijd op een verstandige manier voor de verwezenlijking van uw programma, maar kies de weg van een vriendelijk Vlaanderen en haal uzelf uit het isolement waarin uw ultra’s nog al te makkelijk gedijen. Werk mee aan een positief Vlaanderen en sloop zelf het cordon. Zoek mee naar een werkbare oplossing voor de samenlevingsproblemen waarmee dit volk wordt geconfronteerd. Naar een hoopvolle uitweg ook voor de nieuwe Vlamingen die er zijn en zullen zijn. Dat hoeft niet in tegenspraak te zijn met uw niet zelden terecht signaal over de nood aan veiligheid, aan identiteit, aan omzichtigheid en terughoudendheid tegenover een irrationele opengrenzenpolitiek. De problemen zijn gesteld, het mag gezegd, ook dank zij u. Maar nu nog de oplossing graag. Een snel signaal in die richting lijkt de enige optie. De stembus blijft niet eeuwig mild. Jan Van de Casteele
P
K
E R S W I J S
O R T
P ERSWIJS – K ORT
WERKLOOSHEIDSKLOOF Eirk Donckier in Het Belang van Limburg, 11 mei: ‘Wij Vlamingen hebben bepaald dat Brussel ook de hoofdstad van Vlaanderen is. Iets dat op zich al eigenaardig is, geen enkele regio in de wereld heeft een hoofdstad waar de meerderheid van de bevolking niet de taal van de regio spreekt’.
ken aan de regio's dus. Reden? De Franstalige gemeenschap heeft er het geld niet voor, dus moet de federale regering het maar doen. Dat is de klok terugdraaien. Onkelinx vindt haar voorstel "zinvol". Welnu, dergelijke voorstellen zijn onbespreekbaar. Vlaanderen kan ze alleen maar resoluut afwijzen. Kort en krachtig’.
Bert Anciaux (weblog) in De Morgen, 6 mei: ‘De haat van een aantal Franstalige politici tegenover de Vlaamse Gemeenschap blijft groot’.
Yves Leterme in Het Nieuwsblad, 2 mei: ‘De PS zal er moeten mee leren leven dat ze in België nog geen 14 procent van de stemmen vertegenwoordigt’.
Nabela Benaïssa in De Morgen, 6 mei: ‘Als je vandaag in Vlaanderen een sociale woning wilt kunnen betrekken moet je bewijzen dat je Nederlands kent of wil leren. Aan Franstalige kant is men daar een beetje door geschoffeerd, maar misschien had men dit soort maatregelen gewoon al veel vroeger moeten nemen’.
Mathias Danneels in Het Nieuwsblad, 28 april: ‘De PS van mevrouw Onkelinx volgt niet wanneer Vlaanderen om een veel kordatere aanpak van de jeugddelinquentie vraagt. Onkelinx spaart de kandidaat-criminelen en straft hun ouders. Inzake de aanpak van jonge boefjes en boeven loopt behalve een ideologische ook een communautaire breuklijn door dit land’.
Carine Boone en Luc Van Roye (Vlaamse ziekenhuizenkoepel) in De Standaard, 5 mei: ‘De Vlaamse ziekenhuizen bouwen bijna niet meer. Wallonië subsidieert zoals voorheen, en gaat nu ook lopen met het leeuwendeel van het federale geld dat daarvoor nog beschikbaar is’. Paul Geudens in Gazet van Antwerpen, 2 mei: ‘Laurette Onkelinx - vice-premier, minister van Justitie, kandidaat-voorzitster van de PS, kandidaat-burgemeester in Schaarbeek, enz. - heeft wel de hoofdvogel afgeschoten met haar voorstel om de jeugdzorg te herfederaliseren. Te onttrek-
Mark Grammens in Journaal, 27 april: ‘Niet België heeft een koning nodig, maar de koning heeft België nodig’. Koen Meulenaere in Knack, 26 april: ‘Onder Martens is in dit land werkelijk alles naar de knoppen gegaan... Ook de staatshervorming, waarvoor Martens zich zo op de borst laat kloppen, kan rustig op de lijst worden bijgeschreven. Alleen al het begrip "financiële transfers" kan hier volstaan. We hebben het dan nog niet over de bestuurlijke knoeiboel in Brussel’.
De voorzichtige daling van de werkloosheid is vooral in Vlaanderen voelbaar. In De Standaard (24 april) stelde Karel Van Eetvelt (Unizo) vragen over de contradictie tussen de hoge werkloosheid en de vele oningevulde vacatures en de lange lijst van knelpuntberoepen. De verschillen tussen Vlaanderen, Brussel enWallonië noemt Van Eetvelt ‘hallucinant’. 'Bedrijven in Zuid-WestVlaanderen of Vlaams-Brabant kampen met een tekort aan arbeidskrachten. Enkele kilometers over de taalgrens swingen, officieel, de werkloosheidscijfers de pan uit. De werklozen raken de taalgrens niet over. Met onze landsgrens daarentegen hebben Fransen of Polen kennelijk geen probleem om bij ons aan de slag te gaan'. Een eerste remedie is voor Van Eetvelt dat ' Vlaanderen en Wallonië een eigen arbeidsmarktbeleid moeten kunnen uitstippelen. De verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië remmen onze regio af en wiegen Wallonië in slaap’..
FAILLISSEMENTEN Ook de dalende trend in het aantal faillissementen situeert zich volledig in Vlaanderen (GVA, 3 mei). Volgens de maandelijkse cijfers van het studiebureau Graydon Belgium noteerden de rechtbanken in april 2006 in heel het land 596 (6,2%) minder faillissementen dan in april vorig jaar. In Vlaanderen daalde het aantal faillissementen met 4,87% (behalve in Limburg). Wallonië keek aan tegen een stijging met 5,51% en Brussel met 3,59%.
DI RUPO PREMIER? Di Rupo premier, dat is althans de wens van opiniemaker Walter Pauli (DM, 2 mei). Zijn argumenten: de socialisten (sp.a-Spirit nu 19,6 - PS 33%) kunnen de sterkste familie worden, het is de zindelijk dat een Waal aan de beurt is, Di Rupo spreekt Nederlands, is de zoon van een migrant, ‘een mooi symbool van de nieuwe samenstelling van onze bevolking’. Voorts is voor communautaire vooruitgang (geen “splitsingen”, maar bvb een sociaal-economisch akkoord) Di Rupo de beste garantie om de Walen mee te krijgen. Het uitspelen van de PSkaart is voor de sp.a – de vierde partij in Vlaanderen - de enige manier om ook na vervolg blz. 3 DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
2
K
O R T
de federale verkiezingen van 2007 aan de macht te blijven.
BRUSSEL
VERLIEZEN WIJ NOOIT
ONDERWIJS
FASCISTISCH CD&V In een opiniestuk in De Morgen (27 april) stelden Peter Van Rompuy (zoon van Herman) en andere jongCD&V'ers dat het met deze Franstalige politieke cultuur zo niet verder kan. De auteurs hebben het over de enorme regionale verschillen, gevolg van een totaal verschillende politieke visie boven en onder de taalgrens. Ze hebben het over verschillen inzake werkloosheid, aanpak werkweigeraars, tewerkstelling overheidsdiensten en in onderwijs, jeugdwerkloosheid, maar ook over de splitsing van BHV. ‘Vlaanderen moet actie kunnen ondernemen rond de pensioenleeftijd en het zuiden rond (jeugd)werkloosheid’, aldus Van Rompuy en co. De Franstalige reacties zijn scherp. De PS-jongeren noemen CD&V ‘arrogant’, jong-CdH spreekt van 'hautain en betweterig’, Charles Michel van MR van ‘zeer nationalistisch, bijna fascistisch’. Animo (de jongerenpartij van sp.a) noemt de brief 'erg stigmatiserend', ‘populistisch communautair’ en het artikel ‘hysterisch’. (DM en DS, 3 mei)
VOETBAL TUSSEN SPLITSING EN WK Het verhaal van de splitsing van de voetbalbond KBVB blijft aanslepen. De Vlaamse partijen willen de (gedeeltelijke) splitsing forceren met subsidies voor het jeugdvoetbal. Ondertussen lanceerde de nationale voetbalbond het idee van een WK-organisatie in de Lage Landen? Ja, en 'netjes communautair verdeeld', met vijf nieuwe stadions, waarvan twee in Vlaanderen, twee in Wallonië en eentje in Brussel, aldus KBVB-voorzitter Peeters. vervolg blz. 13
Brussel verzeilt door een België dat onderhevig is aan schokken, discussies en tribulaties in een precaire, existentieel moeilijke situatie. Vlaanderen verzeilt door een België dat onderhevig is aan schokken, discussies en tribulaties “niet” in een precaire, existentieel moeilijke situatie. Voor of na de stuiptrekkingen van België, het eventuele verdwijnen van deze politieke constructie, veranderen er drie feiten niet: Ten eerste, Brussel ligt waar het ligt en blijft daar liggen. Niemand mag zich dus begeven in een opiumdroom, in een Nirwana en buitenissige verwachtingen hebben over de manoeuvreerruimte voor zelfstandige Brusselse beslissingen en oplossingen. Ten tweede, Brussel ligt in de Europese Unie en zal daar blijven liggen. En uit deze positie, en ik maak abstractie van de eigen rol die Brussel heeft binnen de EU, volgen een aantal vaststellingen. Ten derde, ook Vlaanderen en Wallonië lagen, liggen en zullen liggen in de Europese Unie. Dat brengt mee dat voor en na een golf van independentisme er aan de basisregels van het verkeer van kapitalen, goederen en diensten en mensen tussen Vlaanderen, Brussel en Wallonië niks, niets, nada, rien, Nichts, nothing zal veranderen. Allerhande bedenkingen over Vlaanderen zal Brussel verliezen en Vlaanderen zal de Waalse markt verliezen zijn quatsch. Binnen de Vlaams bovenlaag is de discussie heviger over de eeuwige kwestie, lossen wij de banden met Brussel ja of neen; mag men het lot van Vlaanderen laten afhangen van de dreiging Brussel te verliezen? De meeste commentatoren zeggen vandaag, neen, wij moeten het koste wat het kost Brussel vasthouden. Er is een groeiende minderheid die laat horen, a) wij voeren hierover een nonsensikale discussie, Brussel verliezen is onmogelijk, en b) het lot van de 5,5 miljoen Vlamingen is belangrijker dan dat van de 100 000 Vlaamse Brusselaars. Brussel heeft Vlaanderen nodig. Ook na de Vlaamse en de Waalse onafhanke-
3
lijkheid. De wapens van Brussel om zich te verzetten tegen deze onafhankelijkheden zijn zeer beperkt en bot. Wat de heer Philippe Moureaux ook moge suggereren. Hij heeft weinig troeven om uit te spelen, de troeven zitten langs de Vlaamse kant. Na de onafhankelijkheid van Vlaanderen en Wallonië is er geen federale administratie meer nodig en verdwijnen de arbeidsplaatsen van die ambtenaren en hun bijdrage tot de Brusselse economie; na de onafhankelijkheid van Vlaanderen en Wallonië is het de logica zelve dat na een tijd de Vlaamse ambtenaren uitdoven in Brussel; als na de onafhankelijkheid van Vlaanderen en Wallonië de federale en de Vlaamse ambtenaren verdwijnen dan zakt de aantrekkelijkheid van de ex-hoofdstad als administratief dienstencentrum en van de weeromstuit zullen bestaande en kandidaat-vestigingsbedrijven overwegen om te verhuizen, eventueel naar de Vlaamse rand of Waterloo, of Brussel niet meer beschouwen als mogelijke vestigingsplaats. De huidige hoofdstad ligt waar zij ligt en zij kan haar geopolitieke en geo-economische binding niet ontvluchten. Banaal, echter pure werkelijkheid. Een Brussel los van Vlaanderen is voor Vlaanderen een goedkoper Brussel, men contribueert niet meer. Dan ontstaat een samenlevingsmodel als dat van Rijsel met Zuid-West-Vlaanderen. Rijsel ligt in een onafhankelijk land, buiten de politieke controle van Zuid-WestVlaanderen. Zoals in de toekomst een autonoom Brussel gevleid kan liggen tegen de flank van een onafhankelijk Vlaanderen. Toch zijn en blijven er tussen Rijsel en Zuid-WestVlaanderen drukke economische, commerciële en culturele banden waarvoor dat Zuid-West-Vlaanderen niets moet bijdragen dan zijn koopkracht en sympathie. Frans Crols Directeur redactie van Trends
DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
C OMMENTAAR
Recent onderzoek heeft nog maar eens bevestigd dat het Vlaams onderwijs internationaal goed scoort (Trends in International Mathematics and Science Study, 2003). Zowel in basisonderwijs als in secundair onderwijs zitten de Vlamingen in de absolute top. Wallonië komt slecht uit die studie. (Het Nieuwsblad, 3 mei 2006)
VLAMINGEN
ZIEN
VLAAMS BELANG
duidelijkheid te maken hoe ze dat doen. Blijkbaar zijn de onderzoekers van La Libre Belgique en Le Soir in die oefening handiger dan TNS dat peilt voor De Standaard. Doorbraak waagt zich liever niet aan zo’n correctie-oefening.
ALS GROOTSTE WINNAAR
L ETERME
O PINIEONDERZOEK
MET EEN STRAAT VOORSPRONG
Dat Yves Leterme, eerste man van de Vlaamse regering, de populairste politicus is, is geen groot nieuws. Maar de voorsprong die hij neemt op een sterk verzwakkende Verhofstadt neemt onwaarschijnlijke proporties aan. Dat blijkt uit het derde opinieonderzoek van Doorbraak. De partij CD&V/N-VA profiteert mee van die populariteit, maar een meerderheid van de Vlamingen verwachtte dat het Vlaams Belang nog meer zou winnen, indien er op dat moment verkiezingen werden gehouden. De voorsprong op VLD en sp.a wordt groter. Naast Verhofstadt zien ook andere paarse politici (Freya Van den Bossche, Bert Anciaux) hun populariteit verder wegzakken. (meer info over datum en methodiek van het onderzoek: zie kaderstukje pagina 6) De meeste opiniepeilers werken via telefoonenquêtes (de grote kranten), andere via internetpeilingen (de Stemmenkampioen) of uitgebreide schriftelijke bevragingen (universiteiten) of straatinterviews (face-to-face van nogal wat marketingonderzoek).
ZINVOL? Het maandblad Doorbraak opteerde voor het derde jaar op rij voor een onderzoek via laatstgenoemde techniek. We hebben daar zo onze redenen voor. Schriftelijke bevragingen zijn peperduur, internetpeilingen worden beïnvloed door drukkingsgroepen, telefoonenquêtes botsen op een muur van weerstand. Hiermee is niet gezegd dat die methodes niet deugen, verre van.
vast sterker scoort dan de opiniepeilers hadden voorspeld (zelfs na correcties)
Elk op hun manier kunnen ze via vergelijking met eerder onderzoek én bij gelijkblijvende methodiek ongetwijfeld trends aangeven. Wat betreft het aangeven van kiesintenties eindigt de ene methode al dichter bij de werkelijke uitslag dan de andere. (zie tabel 1) Uit de vergelijking van peilingen en uitslagen blijkt dat Vlaams Belang stee-
DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
Doorbraak vroeg de respondenten al drie jaar op rij welke partij er volgens hen bij de verkiezingen het meest zou vooruitgaan. We vinden dit een interessante vraag, omdat we vermoeden dat de respondenten de politieke polsslag van de samenleving doorgaans erg goed aanvoelen én in hun antwoord weergeven. Bovendien zijn er ook opvallend weinig mensen die op die vraag niet willen antwoorden, omdat ze voorbijgaat aan het “outen” van een eigen voorkeur.
DE RESULTATEN We geven hieronder eerst de resultaten:
Indien er vandaag (april 2006) federale verkiezingen zouden zijn, voor welke partij (of kartel) zou je kiezen? (zie tabel 1) Opvallend, maar niet verrassend, is het groot aantal “zwijgers en/of onbeslisten”. Ook andere peilingen stuiten op dat probleem (een vijfde tot een kwart). Een vergelijking met de werkelijke uitslag na geheime verkiezingen leert dat vooral Vlaams Belang zwaar onderschat wordt. Opiniepeilers proberen te corrigeren, maar zonder echt
Met die tweede vraag heeft de Vlaming blijkbaar minder problemen. Indien er vandaag federale verkiezingen zouden zijn, welke politiek partij (of kartel) zou volgens jou het meest vooruitgaan? Hierover wil maar 1,9% geen mening kwijt. (zie tabel 2) Niet minder dan 42% van de ondervraagden zegt te denken dat Vlaams Belang bij verkiezingen (april 2006) het meest zou vooruitgaan. 38,4% verwacht dat CD&V/N-VA de grootste winnaar
TABEL 1: INDIEN
ER VANDAAG VERKIEZINGEN ZOUDEN ZIJN, VOOR WELKE PARTIJ (OF KARTEL) ZOU JE KIEZEN
PEILING LLB HLN/VTM (03/04/04)
DEELNEMEN EN ANTWOORDEN Welke methode men ook gebruikt, er stellen zich twee problemen. Een deel van de mensen weigert mee te werken (a) en bij de groep die zich wel laat bevragen weigert een deel op sommige vragen te antwoorden (neutraal of geen mening). Ingewikkelde en vaak niet vrijgegeven correctiemethodes proberen dit probleem te ondervangen, wat leidt tot felle discussies tussen onderzoekers.
POLSSLAG
PEILING RTBF LE SOIR (13/05/04)
PEILING VRT DS (5/06/04)
VERKIEZINGEN VLAAAMS PARLEMENT 13 JUNI 2004
PEILING DB 2005
PEILING DB 2006
CD&V/N-VA
26,7
29
31,4
26,09
Vlaams Belang
21,7
22,5
19,8
24,15
16
18
Sp.a-Spirit
23,1
23,3
22,3
19,66
21,8
20,6
VLD-Vivant
21,4
17,4
20,3
19,79
22,7
19,2
4
6,2
5,9
7,6
10,5
12,8
Andere
2,71
0,6
1,1
Totaal
100
Groen!
Geen mening
28,3
28,2
100
100
26,4
19,2
TABEL 2: INDIEN
ER VANDAAG VERKIEZINGEN ZOUDEN ZIJN, WELKE POLITIEK PARTIJ (OF KARTEL) ZOU VOLGENS JOU HET MEEST VOORUITGAAN?
PEILING DB 2004
VERKIEZINGEN VLAAAMS PARLEMENT 2004
PEILING DB 2005
PEILING DB 2006
CD&V/N-VA
34,2
26,09
31,3
38,5 (+7,2%)
Vlaams Belang
41,2
24,15
35,8
42,4 (+6,6%)
Sp.a-Spirit
14,9
19,66
13,6
7,2
(-6,4%)
5,0
19,79
9,8
6,2
(-3,6%) (-2,4%)
VLD-Vivant Groen!
3,7
7,6
5,9
3,5
Andere
0,9
2,71
0,8
0,8
(s.q.)
Geen mening
0,1
3,3
1,4
(-1,9%)
4
De polarisatie rond de figuur van Dewinter is geen onbelangrijk gegeven. De kans dat via hem een opening wordt gecreëerd tussen Vlaams Belang en de andere partijen (in beide richtingen) is bijzonder klein. Ook Guy Verhofstadt roept almaar meer weerstand op, en hetzelfde geldt voor Dedecker en Van den Bossche.
zou zijn. Opmerkelijk hoe weinig mensen winst verwachten voor sp.a-Spirit (7,2%), VLD-Vivant (6,2%) of Groen! (3,5%).
Foto Doorbraak LETERME:
Voor welke politicus heeft de Vlaming de meeste sympathie? En wie is vooral het zwarte schaap? Hierover is geeen twijfel mogelijk: Leterme steekt met kop en schouders boven de rest uit. Ook dat is al eerder aangestipt door andere enquêteurs, die een andere methodiek gebruiken.
Het overzicht van de top van de populairste politici voor de jongste drie jaar vindt de lezer in tabel 3. In 2004 (net voor de regionale en Europese verkiezingen) was Steve Stevaert de populairste, het jaar nadien was Verhofstadt duidelijk Numero Uno. Dit jaar is Leterme de onbetwistbare nummer één, Verhofstadt scoort opvallend zwak. Sympathie van de bevolking is een aanduiding voor politiek succes. Maar het omgekeerde is ook waar. Tabel 4 geeft aan welke politici bij de Vlamingen de meeste weerstand oproepen.
SYMPATHIE
2004
TABEL 4: MINST
DUIDELIJK DE STERKSTE
Gerangschikt volgens saldo
In vijf Vlaamse provincies werd nu voor het derde jaar op rij in april aan een kleine achthonderd Vlamingen gevraagd ‘wie vindt u de sympathiekste’ (eerste en tweede naam) en ‘wie vind je de antipathiekste politicus’ (ook twee namen).
Steve Stevaert Jean-Luc Dehaene Guy Verhofstadt Filip Dewinter Bert Anciaux Freya Van den Bossche Yves Leterme Frank Vandenbroucke Johan vande Lanotte Jean-Marie Dedecker
15,2 9,4 9,1 4,6 4,5 4 2,8 2,7 2,4 2
2005
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
9,3 3,8 14,8 4,3 3,3 5,4 11,2 4,7 3,2 2,7
2006
3 7 1 6 8 4 2 5 9 10
5,1 2,5 6,3 4,3 1,3 4,3 18,9 5,8 2 5,1
4 8 2 6 13 6 1 3 10 4
SYMPATHIE
2004 Filip Dewinter Guy Verhofstadt Jean-Marie Dedecker Bert Anciaux Freya Van den Bossche Karel De Gucht Steve Stevaert Mieke Vogels Patrick Dewael Yves Leterme
23,6 7,5 1,8 6,4 0,8 3,4 11,6 0,5 0,8 0,4
Hieronder de vermeldingen van het saldo voor 2006 (op twee namen) TABEL 5 : SALDO SYMPATHIE (MEESTMINST/2 NAMEN)
VERHOFSTADT GEEN PARTIJ MEER VOOR LETERME
TABEL 3: MEEST
Het hierboven geschetste beeld (positief en negatief) wordt nog verscherpt wanneer we rekening houden met de tweede naam die de ondervraagden mochten opgeven.
1 3 9 4 14 5 2 21 16 26
2005 31,5 1 5,9 3 2,6 6 6,9 2 1,2 13 3,4 5 4 4 1,1 15 0,5 24 2,6 6
2006
t.o.v. 2004
27,2 1 8,9 2 5,5 3 4,5 4 4,1 5 3,3 6 2,1 7 2 8 2 8 1,7 10
5
3,6 1,4 3,7 -1,9 3,3 -0,1 -9,5 1,5 1,2 1,3
t.o.v. 2005
-4,3 3 2,9 -2,4 2,9 -0,1 -1,9 0,9 1,5 -0,9
Saldo (Meeste - Minste)
Aantal
%
POSITIEF 1
Leterme Yves
171 22,4%
2
Vandenbroucke Frank
50
6,6%
3
Stevaert Steve
31
4,1%
4
Dehaene Jean-Luc
26
3,4%
5
Van den Bossche Freya
19
2,5%
6
Bourgeois Geert
17
2,2%
7
Vande lanotte Johan
13
1,7%
8
Vervotte Inge
13
1,7%
9
De Croo Herman
12
1,6%
10 Van Quickenborne Vincent 10
1,3%
11 De Wever Bart
8
1,0%
11 Dewael Patrick
-8
-1,0%
10 Somers Bart
-8
-1,0%
9
Coveliers Hugo
-10
-1,3%
8
Van dermeersch Anke
-11
-1,4%
7
De Gucht Karel
-20
-2,6%
6
De Crem Pieter
-22
-2,9%
5
Vanhecke Frank
-23
-3,0%
4
Annemans Gerolf
-26
-3,4%
3
Verhofstadt Guy
-28
-3,7%
2
Anciaux Bert
-36
-4,7%
1
Dewinter Filip
-194 -25,5%
n (steekproefgrootte)
762 100,0%
NEGATIEF
ENKELE VOORZICHTIGE CONCLUSIES Leterme is de West-Vlaamse ridder van de CD&V. De partij doet het goed, maar naast Leterme ligt binnen CD&V een woestijn. De jongste jaren is Inge Vervotte de enige nieuwkomer in beeld. Pieter De Crem werd een bekende, maar te weinig een beminde Vlaming. N-VA bezorgt Leterme en zijn partij met Bourgeois en De Wever een paar flinke schildknapen. DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
O PINIEONDERZOEK
Onderschat “de mensen” niet. Ook in onze peiling van 2004 leerde een identieke vraag dat de mensen toen ook al aanvoelden dat CD&V/N-VA en vooral Vlaams Belang de verkiezingen zouden winnen. Ze kregen gelijk. Dit “aanvoelen” bleek bij detailonderzoek overigens te gelden voor alle leeftijdscategorieën, alle opleidingsniveaus en alle beroepsgroepen. Als thermometer kan deze vraag interessant zijn en voor de interpretatie ervan zijn geen ingewikkelde correcties en riskante correcties nodig.
O PINEIONDERZOEK
De drie peilingen van Doorbraak toonden mathematisch perfect aan hoe de populariteit van maarschalk Stevaert, maar ook van tweedelijners als Bert Anciaux en Freya Van den Bossche terugvalt. Frank Vandenbroucke boekt in stilte terreinwinst. Vande Lanotte mag baas zijn in Oostende, als partijvoorzitter heeft hij nog veel werk voor de boeg. Welke weg kiest de sp.a tussen de pragmatische sociaal-democratie en het linkse socialisme?
De VLD verzwakt samen met de tanende populariteit van Verhofstadt. Dedecker is erg controversieel en binnen dié partij wellicht niet het stemmenkanon van de toekomst. Het “ijskonijn” De Gucht en een kwakkelende Dewael kunnen het kiezerspubliek niet echt charmeren.Voor een verdeelde VLD lijkt Verhofstadt geen waarborg voor de toekomst. Maar hebben de liberalen een alternatief? In de rechtstreekse confrontatie met Leterme maakt Verhofstadt in Vlaanderen geen schijn van kans. Vermoedelijk wordt dat een groter probleem voor de Vlaamse minister-president dan voor Verhofstadt. Als zijn partij hem in federale richting duwt, verliest het Vlaamse niveau. N-VA zou dit best goed in de gaten houden.
Vanhecke en Gerolf Annemans. De partij kan hopen dat de “zwijgers” - de vrij grote groep die weigert te antwoorden op de kiesintenties (ca 20%) of geen voorkeur of afkeur voor individuele politici wenst uit te spreken (ca 25%) - in het stemhokje in haar voordeel het verschil zullen maken.
KLOOF Wat het effect zal zijn van de commotie rond de recente golf van zinloos geweld is niet duidelijk. Snelle peilingen van VTM en van enkele kranten en de vele honderden reacties op internetfora tonen aan dat er een kloof gaapt tussen de haastige stem van politici, commentatoren en analisten enerzijds en die van veel lezers en schrijvers. Jan Van de Casteele
Vlaams Belang mag landelijk misschien nog wel hopen op vooruitgang (dat verwacht blijkbaar “de man in de straat”), maar blijft gekluisterd aan de controversiële schaduw van Filip Dewinter. Datzelfde geldt voor de twee andere toppers van de partij, Frank
DOORBRAAK OPINIEONDERZOEK 2006-05-15 Van 27 maart tot 26 april werden 762 enquêtes uitgevoerd. De enquêtes werden face-to-face afgenomen door studenten marketing van de Hogeschool West-Vlaanderen, departement Simon Stevin Brugge, onder begeleiding van Luc Lefebvre, lector bedrijfsmanagement. De respondenten waren toevallige passanten of aanwezigen op diverse locaties in de volgende plaatsen: Antwerpen, Brugge, Diest, Gent, Hasselt, Ieper, Leuven, Machelen, Nieuwpoort, Oudenaarde en Tienen. De integrale resultaten zijn vanaf 25 juni te lezen op de webstek www.doorbraak.org (opinie-onderzoek) Meer info: luc.lefebvre@howest.be
DE MENING VAN DE VLAMING – ENKELE NIET COMMUNAUTAIRE THEMA’S Met zijn derde opinieonderzoek probeert ook Doorbraak vooral te voelen in welke richting er een verschuiving is van standpunten over communautaire thema’s. De uitgebreide resultaten daarvan vindt de lezer in het volgende nummer van Doorbraak. Hieronder volgt een samenvatting van de antwoorden op enkele vragen die buiten het specifiek communautaire terrein vallen.
jaar minder belastingen zou betalen gelooft 32% niet, 25,5% wel (neutraal 15,5% en geen mening 27%) Er zijn meer tegenstanders (37%) dan voorstanders (31,2%) van het cordon sanitaire. (neutraal 19,7%, geen mening 12,1%)
GRAFIEK 1: DE OVERHEID MOET MEER GELD UITGEVEN De overheid moet meer geld uitgeven voor ... (n=762) VOOR... 5N+762 AKKOORD AKKOORD Werkgelegenheid
Saldo: veel - weinig (n=762)
5.0%
Milieubescherming
-10.0%
69.8%
Pensioenen
-15.0%
68.5%
Openbaar vervoer
60.0%
Kinderbijslagen
-20.0%
51.2% 50.8%
-25.0%
43.8% 42.4%
Kunst en cultuur
-30.0%
40.8% 20.0% 30.0%
40.0% 50.0% 60.0% 70.0%
-22.7% -29.3%
-35.0%
31.1% 0.0% 10.0%
-15.6%
EK TI LI PO
-5.0%
69.9%
IA ED /M RS PE IE IT ST JU T/ H EC ER G
76.9% 74.9%
Verkeersveiligheid
D N O KB A V
Onderwijs Bestrijding criminaliteit
1.0%
0.0% S ER EV G K ER W
77.7%
DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
GRAFIEK 2: SALDO VERTROUWEN (VEEL MIN WEINIG)
85.2%
Gezondheidszorg
Opvang vreemdelingen
Tot slot peilde Doorbraak ook naar het vertrouwen van de Vlamingen in een aantal maatschappelijke spelers (zie grafiek 2; opties waren veel, min of meer, weinig vertrouwen). In dit nummer beperkten we ons tot het verrassend negatieve saldo tussen veel en weinig. JVdC
Een meerderheid vindt ook dat de EU verder territoriaal mag uitbreiden (44,9%), terwijl een derde (31,2%) van de Vlamingen dat geen goed idee vindt (neutraal 18,4%, geen mening 5,5%). Maar voor Turkije lig-
Dat men in vergelijking met vorig
Steun voor de bedrijven
Het antwoord op de vraag waaraan de overheid meer geld zou moeten besteden vindt de lezer in grafiek 1.
De meeste mensen zijn voorstander van een uitbreiding van de macht van de Europese Unie (45,3%), een minderheid (23,8%) is tegen (neutraal 24,8%, geen mening 6,2%).
Moeten de werkgevers verplicht worden een minimum aantal vreemdelingen (allochtonen) tewerk te stellen? Neen, vindt de helft van de respondenten (49,2%), ja vindt een kwart (25,9%) (neutraal 20,1%, geen mening 4,9%)
Ontwikkelingssamenwerking Openbare werken
gen de zaken wel anders. Het aantal tegenstanders van de toetreding van Turkije is opvallend toegenomen (40,9% + 7,4%), het aantal voorstanders gedaald (31,4% -7%) (neutraal 20,2 –1,8%, geen mening 7,5%).
-40.0%
80.0% 90.0%
6
-36.6%
ONGEKROONDE
VRT
KONINGEN?
nieuwsgierigheid door de actualiteit’, aldus de VRT-webstek.
SPEELT EEN PAARS SPEL
Niet alleen Vlaams Belang, maar ook CD&V en N-VA hebben reden om
bezorgd te zijn over de politieke invloed van de openbare omroep (radio en televisie). Dat blijkt uit een schriftelijk antwoord van minister Geert Bourgeois aan Bart Caron (Spirit). In de belangrijkste entertainmentprogramma’s (De Laatste Show, Demaré, Wilde Geruchten…) komen VLD’ers en sp.a’ers dubbel zo vaak aan bod als de CD&V’ers. Vlaams Belang is voor honderd procent uitgesloten. Die situatie is mogelijk omdat het Vlaams Parlement de VRT zelf laat beslissen wat relevant, democratisch of pluralistisch is. Van democratische controle is geen sprake. Van manipulatie des te meer.
De Morgen noteerde op 24 april : ‘De kopstukken van het kartel CD&V-N-VA zijn de ongekroonde koningen van de televisieoptredens. En Yves Leterme is hun keizer.’ Tot die merkwaardige conclusie kwam Spiritvolksvertegenwoordiger Bart Caron op basis van cijfers over televisieverschijningen van onze politici. De cijfers kreeg hij van N-VAminister Geert Bourgeois, minister van Media in de Vlaamse regering. Uit een correcte analyse van dezelfde cijfers blijkt dat Caron zeer selectief te werk gaat om tot zijn conclusie te komen. Hij vergist zich schromelijk.
Eerst de cijfers. Wat blijkt uit het antwoord van de minister? 1. Nieuws en duiding: de VRT WIL aan het parlement helemaal geen cijfers ter beschikking stellen over nieuwsen duidingsprogramma’s. 2. Infotainment: de informatie over infotainmentprogramma’s op televisie en radio (openbare omroep) is statistisch beperkt, maar interessant.
In de radioprogramma’s (amusementsprogramma’s) is de situatie – makkelijk te vergelijken met het politieke gewicht van elke partij – gelijkaardig
De cijfers spreken voor zich: CD&V zit op de tweede band, Vlaams Belang in het strafkamp.
1. De VRT stelt zich boven en buiten parlementaire controle. De nieuwsdienst weigert cijfers over aanwezigheid van partijpolitici in programma’s van de nieuwsdienst te geven. De VRT moet zowat het enige instituut zijn waar de vertegenwoordigers van de Vlaamse bevolking zichzelf buitenspel zetten. Stinkt het achter sommige deuren van de VRT?
Ook op de radio wordt Vlaams Belang (goed voor een kwart van de stemmen), volledig uitgesloten, is CD&V/ N-VA ondervertegenwoordigd en is het voordeel voor sp.a-Spirit en vooral voor VLD. Bij nader toezien laten twee programma’s heel vaak politici aan bod komen (samen goed voor 63% van de “optredens” van politici). Op Radio Donna is er het dagelijkse programma van Leen Demaré (6 tot 9 uur). ‘Ze snorkelt met een gezonde
2. De VRT geniet redactionele onafhankelijkheid, maar is verplicht tot ‘onpartijdigheid’ en ‘non-discriminatie’. Anders dan cynisch en tegenstrijdig kun je dat niet noemen, want elders lezen we dat ‘er geen verplichting is ‘de standpunten van alle groeperingen, verenigingen of partijen aan
TABEL 1: POLITICI IN DE LAATSTE SHOW (APRIL-OKTOBER 2002; SEPT. 2005 TOT EN MET FEBRUARI 2006) JAAR 1/4/2002 – 16/10/2002 (van Dijck) 1/9/2005 – 28/2/2006 (Caron) Totaal
VB
CD&V
SP.A
VLD
AGELEV-GROEN
N-VA
SPIRIT
ANDERE
0
6
9
8
6
0
3
2
0
3
8
7
2
1
1
0
0
9
17
15
8
1
4
0
TABEL 2: POLITICI Voor de televisie zijn enkel de cijfers van De Laatste Show statistisch relevant en een bevestiging van een eerder onderzoek (Van Dijck, 2002; zie kaderstukje)
Hoe zijn dergelijke scheeftrekkingen mogelijk? Een deel van de verklaring kan worden afgeleid uit het schriftelijk antwoord van minister Geert Bourgeois aan Bart Caron:
IN AMUSEMENTSPROGRAMMA’S RADIO AANTAL KEER RADIO
VB CD&V N-VA CD&V/N-VA sp.a Spirit Sp.a-Spirit VLD Vivant VLD-Vivant Groen!
0 16 8 24 34 9 43 54 0 54 6
7
%
RADIO
0 12,6 6,2 18,8 26,8 7 33,8 42,5 0 42,5 4,7
VRT (SEPT 05-FEB 06) UITSLAG VLAAMSE 13/06/2004
VERKIEZINGEN
24,15
26,09
19,66
19,79 7,6
DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
M EDIA
Wilde Geruchten (Radio 1, 10-12u. Koen Fillet en Annemie Peeters), wordt op genoemde webstek omschreven als ‘de talkshow op zoek naar de waarheid’. Ook hier plaatsen we de aanwezigheid van politici tegenover hun resultaat in 2004. Vooral de VLD scoort abnormaal hoog.
M EDIA
bod te laten komen’. Dergelijke politiek viseert het Vlaams Blok (Belang), maar zorgt er mee voor dat ook CD&V – sinds 2004 weer de grootste partij – in de media opvallend ondervertegenwoordigd blijft. Filip Dewinter wees al in 2001 op die tendens (Vlaams Parlement, plenaire vergadering 3 juli 2001): ‘Vandaag het Vlaams Blok, morgen wellicht ook de CVP. Dat men dat eens goed overweegt.’ 3. Voor infotainment- en entertainmentprogramma’s zijn er wel cijfers, maar geldt hetzelfde. De VRT streeft ook in dit soort programma’s naar ‘diversiteit tussen de maatschappelijke stromingen die een verdraagzame, democratische en pluralistische samenleving voorstaan’. Merkwaardige diversiteit. De VRT als aanklager en rechter tegelijk. Samengevat: de programmamakers – onaantastbaar – en niet de wetgevers bepalen welke politici verdraagzaam, democratisch, pluralistisch zijn. Ze bepalen ook – vaak op een geraffineerde manier – welke partijen en welke politici interessant zijn en spreekrecht krijgen.
VAN
TABEL 3: POLITICI BIJ DEMARÉ (DONNA) EN IN WILDE GERUCHTEN (KOEN FILLET ANNEMIE PEETERS, RADIO 1, SEPT 05-FEB 06) % VB CD&V N-VA CD&V/N-VA sp.a Spirit sp.a-Spirit VLD Vivant VLD-Vivant Groen!
0 10 6 16 20 2 22 40 0 40 1
De beschikbare VRT-cijfers hebben enkel betrekking op infotainment. De situatie in de nieuws-, maar vooral in de duidingsprogramma’s (Voor de dag, Lopende Zaken, De Wandelgangen, Titaantjes…) is vermoedelijk nog veel erger. Tot het tegendeel bewezen is, kan elk objectief waarnemer moeilijk anders dan vaststellen dat er op de VRT sprake is van manipulatie van de publieke opinie.
UITSLAG VLAAMSE 13/06/2004
0 12,6 7,5 20,1 25,3 2,5 27,8 50,6 0 50,6 1,2
EN
VERKIEZINGEN
24,15
26,09
19,66
19,79 7,6
kerschaaltje moet afwegen aan het electoraal gewicht van partijen. Maar niet flauw doen: erover is erover. Hier is sprake van een systematische scheeftrekking. Die scheeftrekking treft niet toevallig de drie partijen met het meest uitgesproken Vlaams profiel. Jan Van de Casteele Meer details: zie www.doorbraak.org
Hiermee wil niet gezegd zijn dat de VRT haar programma’s op een apothe-
DE STUDIO NAAR DE
K AMER
De Leuvense politologen Stefaan Fiers en Herwig Reynaert publiceerden onlans Wie zetelt? De gekozen politieke elite in Vlaanderen doorgelicht. Een van de hoofdstukken kreeg de titel “Van de studio naar de Kamer? Over de relatie tussen media en voorkeurstemmen” en geeft een uitvoerige analyse van de federale verkiezingen van 2003.
ten veel meer aandacht. CD&V, N-VA en Vlaams Blok, de hele oppositie dus, kwamen minder aan bod. Die verschillen lijken op het eerste gezicht logisch. Dat de premier meer aan bod komt, is een voordeel dat ook in andere landen bestaat (de zogenaamde kanseliersbonus). Daarnaast is er een aannemelijke ‘regeringsbonus’.
‘Alle politici zijn geïnteresseerd in de media, maar de media niet in alle politici’, schrijven de auteurs. Ze onderzochten het aantal vermeldingen van politici in de campagneweken voor 18 mei 2003 in de media (877 in TV-nieuws en 20.699 in kranten). De vergelijking van die cijfers met het politiek gewicht, bemeten aan de verkiezingsuitslag van 1999, is opmerkelijk.
PARTIJDIGE LOGICA Toch is er meer aan de hand. CD&V en N-VA hebben reden tot klagen, maar de “uitschakeling” van Vlaams Blokpolitici is nog een stuk groter. Bijgevolg bleef de grote meerderheid van de kandidaten van die partijen onbekend bij het publiek. Dat de openbare omroep Vlaams Blok (nu Belang) discrimineert, is een gevolg van bepalingen in de nota “De VRT en democratische samenleving” (2001). De andere media (VTM, kranten) beschikken niet over dergelijk charter, maar besteden eveneens duidelijk minder aandacht aan de Vlaams Blokpolitici. Dat lijkt eerder te wijzen om een “partijdige” logica, aldus de auteurs.
De paarsgroene partijen worden flink bediend. De VLD mocht zich verheugen op meer dan een derde van het totale aantal vermeldingen in het televisienieuws. De sp.a- en Spiritkandidaten én Agalev kregen op televisie (nieuws), maar vooral in de kranTV-nieuws Totaal aantal vermeldingen
Acht kranten Totaal aantal vermeldingen
Uitslag Kamer 1999
Agalev
14,8 (+3,8)
15,4 (+4,4)
11,0
N-VA
3,4
8,3
8,8
Vlaams Blok
4,8
9,5
15,3
VLD
35,2 (+12,7)
23,5 (+1)
22,5
Sp.a-Spirit
23,4 (+8,4)
25 (+10)
15,0
CD&V
18,4
16,6
22,2
Totaal
100
100
100
DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
Wat is het belang van die media-aanwezigheid? ‘Veelvuldige aandacht in de media draagt wel degelijk bij tot het electorale succes van de kandidaat’. Ze is een van de factoren die het aantal voorkeurstemmen bepalen. De persoonlijke score van de kandidaten hangt ‘significant met de media-aandacht samen’, aldus nog Fiers en co. Het heeft het Vlaams Blok echter niet verhinderd om in 2003 (en 2004) verder te groeien. JVdC
8
WAAROM HET V LAAMS B ELANG NOG OP TV MAG Nog even en het mediacircus rond de verkiezingen trekt zich weer op
In het jargon van de communicatiewetenschappen luidt het dat de verkiezingsberichtgeving meer en meer wordt bepaald door een medialogica. Het zijn de wetten van de media en de kijkcijfers die dicteren welke politici op welke manier aan bod komen. Tot welke partij de politicus behoort, maakt daarbij niet zoveel uit, als hij of zij maar mediageniek is.
als de partijlogica afgedaan en overheerst momenteel de medialogica. Maar is dit wel zo? Ten aanzien van het Vlaams Belang blijft overduidelijk een partijdige logica meespelen. Journalisten doen tijdens de verkiezingscampagne weinig moeite om hun aversie voor die partij onder stoelen of banken te steken, en de partij komt ook relatief weinig aan bod.
Ooit was het anders en hing het precies van die partijaanhorigheid af of een politicus al dan niet media-aandacht kreeg. Wat hij zei of hoe hij overkwam, was daarbij van onderschikt belang, als hij maar tot de juiste partij behoorde. Vooral de kranten lieten zich tot en met de jaren zeventig leiden door een partijdige logica, waarbij de partij van de eigen zuil altijd op zijn minst een voetje voor had. De openbare omroep daarentegen werkte lange tijd niet volgens een partijdige, maar volgens een partijlogica. Daarbij werd de zendtijd voor elke partij haast met een apothekerschaaltje afgewogen op basis van het resultaat bij de vorige verkiezingen.
Maar tegelijkertijd is er ook nog iets anders aan de hand met de manier waarop de media tijdens de campagne omgaan met het Vlaams Belang. Ik vermoed dat ik niet de enige ben die uit de overdaad aan verkiezingsprogramma’s vooral die uitzendingen eruit pik waar een Vlaams Belang-politicus aan bod komt. Gewoon omdat ik weet dat dit steevast boeiende televisie oplevert. Debatten met ‘gewone’ politici zijn vaak niet veel meer dan melige koffiekransjes, waarbij iedereen elkaar met de voornaam aanspreekt en de meningsverschillen (als die er al zijn) op de meest amicale manier worden verwoord.
Volgens veel communicatiewetenschappers hebben zowel de partijdige
Het is pas wanneer er een Vlaams Belang-politicus ten tonele verschijnt dat het vuur in de pan slaat. Pas dan
De spektakelwaarde van die debatten heeft natuurlijk ook te maken met het hoge Tom en Jerry-gehalte ervan. Journalisten spelen inderdaad graag een kat-en-muisspelletje met het Vlaams Belang. De kijker vraagt zich daarbij voortdurend geamuseerd af wat de journalist nu weer uit zijn/haar hoed zal toveren om de Belanger in het nauw te drijven (een racistisch pamflet dat ergens is opgedoken bij een lokale afdeling, een plaatselijke kandidaat die plotseling een crimineel verleden blijkt te hebben, een totaal onverwachte vraag in de trant van: bent u ooit wel eens naar Rock Werchter geweest, meneer Dewinter?) en hoe die Belanger zich daaruit zal proberen te redden. Paradoxaal genoeg is het juist doordat de journalisten zo gebeten zijn op het Vlaams Belang, en dus zo partijdig zijn, dat ze beklijvende televisie maken die perfect aansluit bij de hoger vermelde medialogica. Het zou mij verbazen mochten de programmamakers dat niet zeer goed beseffen. Als de openbare omroep de logica van haar eigen nota ‘De VRT en de democratische samenleving’ helemaal zou doortrekken, dan zou het Vlaams Belang ook tijdens verkiezingsperiodes nauwelijks nog aan bod mogen komen. Dat de partij wel nog op het scherm verschijnt, heeft ze misschien voornamelijk te danken aan het feit dat ze, in perfect samenspel met de hyperkritische journalisten, borg staat voor ongemeen spannende televisie. Bart Maddens
VRT HOUDT OOK WETENSCHAPPERS BUITEN Gazet Van Antwerpen (3 mei) publiceerde een gesprek met Lieve Desmet, die recent doctoreerde aan de Universiteit Gent met een proefschrift over de VRT. De Wetstraat-redactie van de tv-redactie van de BRT was in de jaren zeventig en tachtig een “Rode Burcht”, zo blijkt. Desmet onderzocht de evolutie van het journaal bij de openbare omroep van 1953 tot 1990 (loopbaan en achtergrond van journalisten). Het proefschrift wordt binnenkort uitgegeven en zal ook informatie bevatten over de periode na 1990. Dat journalisten “partijdig” zijn, is geen nieuws. Het journalistieke korps moest destijds een weerspiegeling zijn van de parlementaire samenstelling. Begin de jaren 1970 werd de redactie flink uitgebreid. Jan Ceuleers zette toen zijn Wetstraat-redactie op. Er werd een hele reeks nieuwe journalisten aangeworven, ‘bijna allemaal van linkse signatuur, bijna allemaal gauchisten’, aldus Lieve Desmet. In de jaren zeventig werd de BRT door CVP en PVV afgeschilderd als een “Rode Burcht”. Terecht, als we spreken van de Wetstraatredactie. Neen, als we het hebben over de voltallige nieuwsredactie, aldus Desmet. Uiteindelijk heeft de 'Rode Burcht' en de heisa daarrond geleid tot de oprichting van de commerciële omroep VTM in 1988. De situatie is sindsdien nauwelijks verbeterd, dat bewijzen tal van kleine onderzoeken. Dat de VRT weigert aan het Vlaams Parlement cijfers ter beschikking te stellen over de aanwezigheid van politici in actualiteitsprogramma’s, wekt terecht argwaan. Maar er is meer: ‘Niet alleen de politici, maar ook de wetenschappers worden afgescheept en krijgen weinig of geen informatie’, aldus Desmet. In het debat over de openbare omroep zou elke politicus met ruggengraat en van welke partij ook deze scheeftrekking moeten aanklagen.
9
DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
M EDIA
gang. Benieuwd welke ‘formats’ de omroepen nu weer voor ons in petto hebben om de stembusgang te verslaan. J.F.Kennedy parafraserend, zou men kunnen stellen dat de media al lang niet meer de vraag stellen ‘wat kunnen wij doen voor de verkiezingen?’, maar wel: ‘wat kunnen de verkiezingen voor ons doen?’. Hoe kunnen we de verkiezingen gebruiken om meer kijkers, lezers en luisteraars te lokken?
worden de debatten echt op het scherp van de snee gevoerd, hard tegen hard. Pas dan wordt duidelijk waarover het echt gaat in de politiek: over het maken van fundamentele keuzes die zullen bepalen hoe de maatschappij van morgen eruit zal zien.
TRIBUNE
DE
V RIJE
TRIBNE
BESTE STUURLUI STAAN AAN WAL !
Vanaf april 1980 was ik actief als “natiebaas”, aandeelhouder van het onafhankelijke havenbedrijf Hessenatie, dat later overging in handen van de maritieme groep CMB. Sinds 2002 is het als het gefuseerde HesseNoord Natie (HNN) in handen van de Singaporese globale havengroep PSA. Tot januari bleef ik er directielid.
Als Vlaams-nationalist, uit zowel rationele als sentimentele overwegingen, heb ik mijn overtuiging en inzet voor Vlaanderen en de Vlaamse Beweging altijd perfect kunnen combineren met én aanscherpen door een commerciële carrière. Die heeft mij de laatste twintig jaar gedurende ongeveer drie tot vier maanden per jaar naar zowat alle continenten en culturen op de aardbol gebracht. De HET ZANGFEEST: CULTURELE EIGENHEID BEWAREN wereld was en is nog Zelfs en vooral linkse intellectuelen steeds mijn dorp. Het heeft mij overzouden dit moeten begrijpen. Des te tuigd van de gevatheid van Gandhi’s meer verwondert mij hun houding in uitspraak: ‘Internationalism is possible het debat over het Vlaams nationaonly when nationalism becomes a fact!’ lisme. Ludo Abicht (Doorbraak mei) is hier geen uitzondering op en zit zoals In januari 2006 nam ik ontslag bij PSAzovelen hierover in de knoei met zichHNN wegens een aantal diepgaande zelf. In een schoolvoorbeeld van diaculturele meningsverschillen over lectiek (vaardigheid van twistgesprekbedrijfsstrategie, missie, visie en ken) be- en veroordeelt hij, op basis waarden. Ook een bedrijfsleider en van zijn ANZ-ervaring een halve eeuw wereldburger, net als een nationalist, geleden en een vluchtige blik op een hoeft zich niet te conformeren naar programmaboekje, ons ‘bange-blankepolitieke correctheid en multiculturele man- en exclusief-nationalisme’ als of - erger - cultuurloze jaknikkerij! strijdig met een wereld waar culturen elkaar beïnvloeden en volkeren Volksnationalisme en internationagelijkaardige ambities hebben als het lisme, het streven naar (21ste-eeuwse) Vlaamse volk. Een fenomeen dat hij onafhankelijkheid en globalisering, niet kan, of is het wil, uitleggen of zelfs zijn niet tegengesteld aan elkaar, maar begrijpen! werken integendeel als katalysator op elkaar in. Elk volk, hoe gastvrij, open Ik zou hem de raad willen geven toch en internationaal ingesteld ook, heeft eens een poging te wagen. Waar een behoefte aan een eigen nest, waar het wil is, is een weg! Mij is het in alle geval in de warmte van de volkseigen cultuur steeds gelukt, waar nodig mijn standen waarden kan cocoonen en de nodipunt te verduidelijken en, indien geen ge energie opdoen voor de dagelijkse akkoord, er toch respect voor af te ‘struggle for life’. Culturele eigenheid dwingen! om te kunnen overleven in een multiculturele wereld. Dat is een sociale Abichts commentaar op het Zangfeest noodzaak! punt na punt weerleggen, kan
DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
10
uiteraard, maar zou enerzijds als een verontschuldiging overkomen en anderzijds slechts de deur openzetten voor een voortgezette dialectische oefening, die dan enkel riskeert te vervallen in cafépraat. Noch het ene noch het andere heeft zin. Het volstaat te verwijzen naar de doelstellingen van het Algemeen Nederlands Zangverbond, die onveranderd blijven: de ondersteuning van het Nederlandstalige lied en het Vlaamse muziekpatrimonium en de verwezenlijking van zelfbestuur voor Vlaanderen. Binnen deze doelstellingen programmeren wij ons Vlaams Nationaal Zangfeest om op onze eigen bescheiden, niet gesubsidieerde manier een aantal culturele en volkse waarden te bewaren, die volgens ons de nestwarmte en vitaminen bieden tegen het soms al te zware globale en multiculturele geweld. Verlang van het Zangfeest niet wat je niet van Pukkelpop of Rock Werchter verlangt. Foto Doorbraak
VRIJE
Om het Zangfeest echt vanaf de brug te zien en niet als de “beste” stuurlui van op de wal, raad ik Ludo Abicht en denkgenoten aan er mijn toespraken als voorzitter van het ANZ op na te lezen. Ons nationalisme is geen imperialisme. ’Between the two, the nationalist and the imperialist, there is no meeting ground.’ (Gandhi) De geschiedenis heeft bewezen dat dit van staatsnationalisme, de VS, Frankrijk, Joegoslavië, China … niet gezegd kan worden. Vlaams-nationalisme is in tegenstelling tot staatsnationalisme vredelievend en inclusief. Iedereen is welkom, iedereen kan Vlaams-nationalist worden. Dit gebeurt door zich een aantal basiswaarden en doelstellingen eigen te maken, niet door die waarden of doelstellingen te wijzigen! Dat is imperialisme! Bruno Valkeniers voorzitter ANZ
VRIJ-SPRAAK
PATERNACRATIE DE BUIK VOL
'We moesten dit jaar percentjes hanteren om mensen al dan niet te weigeren. Onze scholen hebben daar echt de buik van vol. Het is zoveel eenvoudiger als onze scholen zelf hun inschrijvingsbeleid kunnen uitstippelen', zegt Guido François. 'In Vlaanderen zorgt het misschien voor een betere spreiding van kansarmen, maar in Brussel zitten we met een nietafgebakende groep leerlingen. Alle ouders, ook de Franstalige, kunnen hun kinderen naar het Nederlandstalig onderwijs sturen. En het Franstalige onderwijs heeft dan weer andere regels. Daar houdt het GOK-decreet geen rekening mee. Moeten wij als overloop fungeren van Franstalige scholen die uit hun voegen barsten, of moeten we Nederlandstalig onderwijs aanbieden? Dat is dé vraag in Brussel.'
WEIGERINGEN Dat Brussel een geval apart is in het Vlaamse onderwijslandschap blijkt ook uit de cijfers. Volgens het lokale overlegplatform hebben Nederlandstalige basisscholen in Brussel tussen januari en half mei al zo'n 700 kinderen moeten weigeren. Dat is veel als je de cijfers vergelijkt met andere Vlaamse steden: in Antwerpen waren er dat 71, in Gent 30 en in Leuven 10. Het is niet bekend in hoeveel gevallen het om Nederlandstalige kinderen gaat, omdat de thuistaal niet wordt geregistreerd. Gerard Bouvier
Als we dit schrijven, luwen de emoties over de walging opwekkende schietpartij in het Antwerpse stadscentrum nog hoog op. Logisch, een normaal verstand gaat in zo'n geval even op rust. Misschien kwam er al wat plaats voor meer overdachte analyses bij verschijnen van dit stuk. Simplisme voert voorlopig nog de boventoon. ‘Het afschaffen van de dotaties voor het Vlaams Belang is het minimum’, poneert bijvoorbeeld communicatiegoeroe Noël Slangen. Je hoort het meer vertellen aan linkse cafétogen. ‘Ik kan het niet verdragen dat mijn belastinggeld gebruikt wordt voor de verspreiding van extreem-rechts gedachtegoed’. Kleine redeneringsfout: het belastinggeld van de linkse tooghanger wordt gebruikt voor het voeden van de kassen van sp.a of Groen! Die van het Vlaams Belang wordt dan weer stevig aangedikt met het belastinggeld van zijn collega toog-hanger in de volkse bruine kroeg aan de overzijde. Met zijn pleidooi om de dotatie van het Belang af te schaffen, ontpopt Slangen zich tot een paternalist van het zuivere soort. Even de basisgedachte van de democratie in herinnering brengen: ‘Iedereen mag naar goeddunken een stem uitbrengen, want in een democratie wordt iedereen geacht vrij te mogen beslissen over politieke voorkeuren. Elke stem weegt evenveel door, want in een democratie wordt iedereen geacht gelijkwaardig te zijn.’
DISCRIMINATIE Maar de ene is wat gelijker dan de andere. Slangen is slimmer dan vele kiezers en decreteert vanuit zijn verheven positie dat kiezers voor het Vlaams Belang anders moeten behandeld worden dan anderen. Hij heeft beslist dat ze zich vergissen. Hun stem mag niet meetellen bij het verdelen van het overheidsmanna. Discriminatie heet zoiets en dat wordt door onze wetgeving strafbaar gesteld.
11
Als men consequent is, verbiedt men het Vlaams Belang. Dan prutst men wel aan het andere beginsel van de democratie, dus toch opletten met dat soort verboden. Het uitsluiten en demoniseren van grote groepen in de samenleving wordt nu net het Vlaams Belang verweten. Intellectueel blijft het een wespennest.
OPLOSSING? Het brengt ons bij een andere vraag. Als we morgen het Vlaams Belang afschaffen, welk probleem is dan opgelost (behalve dat van de concurrerende partijen die er niet in slagen om die partij op de normale politieke manier terug te dringen)? Zouden de bewuste moorden dan niet hebben plaatsgevonden? Natuurlijk wel. De jongeman in kwestie zou dan niet minder ziekelijk gereageerd hebben. Zou er meer verdraagzaamheid heersen in onze samenleving, zonder het Vlaams Belang? Daarop wordt in sommige kringen in koor ‘ja’ gescandeerd. Het Vlaams Belang is in die redenering niet de spreekbuis van een bestaand ongenoegen, maar de uitvinder er van. Alsof men het ongenoegen van de bange blanke arbeider in de negentiende eeuw had kunnen oplossen door de socialistische beweging te verbieden. Uw dienaar is een der weinigen die toegeeft de waarheid niet in petto te hebben in deze. Maar de waarheden die deze dagen zo veelvuldig rondgestrooid worden, overtuigen niet echt. Peter De Roover
DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
V RIJSPRAAK
De toepassing van het Gelijke Onderwijskansendecreet (GOK) blijft problematisch in Brussel. Dat decreet regelt onder meer het inschrijvingsbeleid. Zo kunnen scholen niet langer leerlingen zomaar weigeren. In principe geldt 'wie eerst komt, eerst maalt', maar er zijn uitzonderingen. Zo bestaat er een voorrangsregeling voor broertjes en zusjes en kunnen Nederlandstalige scholen in Brussel in bepaalde mate ook voorrang geven aan Nederlandstalige kinderen. Na een proefjaar, heeft het katholieke basisonderwijs nu 'echt de buik vol' van de geldende afspraken.
EUROPA
NIEUWE STAAT RIJKER?
M ONTENEGRO : EEN V LAANDEREN ?
LES VOOR
B UITENLAND
Sedert 1946 was Montenegro een deel van het door dictator Tito samen-
gehouden Joegoslavië. Bij de ontbinding ervan koos Montenegro als enige deelrepubliek voor de communistische partij. In 1992 vormde het met Servië een federatie. De oorlog in Kosovo verzuurde de betrekkingen met Servië en toen in 2000 president Milosevic de grondwet wijzigde om nóg eens acht jaar aan de macht te blijven, begon in Montenegro het afscheidingsproces. Als Montenegro onafhankelijk wordt (als de lezer dit nummer ontvangt, is het referendum achter de rug) heeft Servië geen toegang meer tot de zee.
In 2001 kwam een pro-onafhankelijkheidscoalitie aan de macht in Montenegro. In 2002 gaf Montenegro toe aan EU-druk om binnen de federatie te blijven en vóór 2005 geen referendum te houden. De Unie beweerde een nog grotere versnippering van de Balkan te willen vermijden en te twijfelen aan de levensvatbaarheid van Montenegro. Met zijn bevolking van ruim 677 000, waarvan 76,3% Montenegrijnen, en een oppervlakte van bijna 14 000 km2, is Montenegro echter groter dan tal van de huidige lidstaten (Malta, Luxemburg, Cyprus…). Op 2 maart 2006 besliste het Montenegrijnse parlement eenstemmig een referendum over de onafhankelijkheid te houden.
BELGIË Servië-Montenegro vertoont raakpunten met België: twee uit elkaar groeiende naties in één staatkundig keurslijf ook al is dat federaal of zoals in België nepfederaal. Het verschil met België is dat zowel Montenegrijnen als Serviërs Servo-Kroatisch spreken terwijl Vlamingen en Franstaligen in België niet alleen op haast alle gebieden maar ook letterlijk, een andere taal spreken. De Montenegrijnse premier was onlangs in West-Europa om steun te werven. Hij wees erop dat de economische, financiële en sociale toestand in beide landsdelen onverenigbaar is. Servië gebruikt als munt de Dinar, Montenegro de Euro. Het belastingstelsel en de handelswetgeving in de twee ex-Joegoslavische deelstaten zijn verschillend. Economisch doet Montenegro met een jaarlijkse economische groei van 5%, een inflatie van minder 2% en een begrotingstekort beneden 2%, het veel beter dan Servië. De voorzitter van het Montenegrijnse parlement bracht dezelfde boodschap DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
aan het Europees Parlement. De pers zweeg die boodschappen vrijwel dood.
EUROPESE BEMOEIZUCHT Verschillende EU-lidstaten vrezen de splitsing van Servië-Montenegro wegens middelpuntvliedende krachten in eigen land. In Montenegro volstaat een gewone meerderheid van de stemgerechtigde kiezers om de onafhankelijkheid uit te roepen. De EU legde echter drempels op: een minimale opkomst van 50% en 55 % ja-stemmen. Javier Solana, zowat de minister van Buitenlandse Zaken van de Unie, zou bij het bepalen van dit harde standpunt, een belangrijke rol hebben gespeeld. Hij ontkent dit maar zijn vaderland Spanje huivert voor het onafhankelijkheidsstreven van sommige autonome Spaanse gebieden zoals Baskenland en Catalonië. Op 19 december 2005 oordeelde de European Commission for Democracy through Law [1] van de Raad van Europa dat een referendum over onafhankelijkheid in Montenegro kon worden gehouden maar niet noodzakelijk op grond van de bestaande wetgeving. De Commissie drong in tegendeel sterk aan op onderhandelingen tussen de meerderheid en de oppositie om tot een consensus te komen over de grondbeginselen van het referendum en de uitvoering ervan en meer bepaald over de meerderheid die nodig is om de uitslag ervan aanvaardbaar te maken voor alle politieke groepen in Montenegro. De Commissie verzette zich tegen het voornemen om stemrecht te verlenen aan 260 000 Montenegrijnen in Servië. Zij wenste internationaal toezicht op het referendum. Op 6 april 2006 sprak de secretaris-generaal van de Raad van Europa het federaal parlement in Belgrado toe en beklemtoonde dat de
12
toekomst van Europa ligt in het afschaffen van grenzen en niet in het optrekken van nieuwe. De Raad van Europa leunt dus bij het EU-standpunt aan. Montenegro oordeelt terecht dat de door de EU opgelegde drempel ondemocratisch is. Volgens recente peilingen zijn zowat 56% van de kiezers vóór de onafhankelijkheid. Dit percentage is flink gestegen nadat de EU de toetredingsonderhandelingen met Servië-Montenegro opschortte, omdat Belgrado vooralsnog de vermeende oorlogsmisdadiger Mladic niet aan het Hof inzake Oorlogsmisdaden in Den Haag heeft uitgeleverd. De Servische minderheid is uiteraard voor het Europese standpunt.
VLAANDEREN Het Montenegrijnse parlement heeft zich eenstemmig voor een referendum over onafhankelijkheid uitgesproken. Wat de uitslag van het referendum ook is (dat was bij het schrijven van dit stuk nog niet duidelijk), die volksraadpleging is een voorbeeld voor Vlaanderen. Internationale erkenning moet grondig worden voorbereid wil die onafhankelijkheid kans op slagen maken en het is van belang zijn pionnen tijdig op de juiste plaats te hebben (zie voetnoot). Het zou goed zijn die optie nu al grondig voor te bereiden. Theo Lansloot
De zgn. Venice Commission is opgericht krachtens een partieelakkoord van de Raad met als doel de gewezen communistische landen bij het opstellen van hun grondwet te helpen. Ondertussen houdt ze zich bezig met allerlei kwesties en o.m. de bescherming van nationale minderheden.De Commissie bestaat uit 63 door elke lidstaat als gewoon lid benoemde rechtsgeleerden. Elk land mag ook een plaatsvervanger benoemen. België heeft dit niet gedaan. Het enige Belgische lid is al sedert 1990 professor Jean-Claude Scholsem van de Universiteit Luik. Zijn ambtstermijn van vier jaar werd dus al driemaal verlengd en verstrijkt dit jaar. In 1996 was hij één van de grondwetspécialisten aan wie de Belgische Interministeriële Conferentie Buitenlands Beleid advies had gevraagd betreffende nationale minderheden in België. Zijn visie was dat de Franstaligen in heel Vlaanderen een nationale minderheid zijn.
dat – samen met vrije meningsuiting – een van de grondwaarden is van onze westerse samenleving.
BOEKEN
PIM & AYAAN
RENÉ MARRES, DE AANVALLEN OP
FORTUYN
EN
HIRSI ALI
PIM
AYAAN
EN HUN
VERDEDIGING VAN WESTERSE WAARDEN. ASPEKT, 67 P., €9,90, ISBN 90 5911 113 3.
In De aanvallen op Pim Fortuyn en Ayaan Hirsi Ali en hun verdediging van westerse waarden keert hij zich resoluut af van het instrumentele gebruik van de Tweede Wereldoorlog en het daarmee verwante vocabularium ‘pervers’. Hij draait de rollen om. Niet Ali of Fortuyn zijn anti-islamitisch, ze zijn anti-islamistisch en willen niet dat de politieke islam voet aan grond krijgt in het westen. Als je het islamisme niet onder een kritische loep mag leggen, is er dus ook geen ruimte voor godsdienstkritiek
K
O R T
FELLE ANCIAUX Bert Anciaux, Vlaams minister van Cultuur, Jeugd en Sport, stelt in een brief aan de verenigingen dat de stroom van federale wetten en regels voor steeds meer onrust, onvrede en onduidelijkheid zorgt binnen de culturele sector, het jeugdwerk de sportwereld. 'Als Vlaamse overheid staan we dikwijls machteloos. Er bestaat bij de federale overheid geen cultuur van samenwerking, consultatie en overleg. Daarmee ligt ook een belangrijke oorzaak van disfunctie van deze maatregelen', aldus nog de minister. Lees: Vlaanderen doet het beter. Hij wil de problematiek agenderen op het overlegcomité tussen federale en gemeenschaps-/gewestregeringen, en overweegt een procedure bij het
Godsdienstkritiek moet altijd kunnen. Ook tegenover de islam die niét, net als het rooms-katholicisme of eender welke protestantse denominatie, het recht zou hebben ‘op bescherming tegen aanvallen op de islam’, zoals de Nederlandse Linkse Kerk ook in de recente Mohammedcartoonkwestie nog vooropstelde.
KRISTIN VAN EN
ELITE? De Orde van den Prince is één van de vele ‘elitaire’ genootschappen die ons land rijk is. Geen echte serviceclub, zoals Rotary, Lions of Marnixring. Maar een cultuurgenootschap, dat echter géén gemeenschappelijke actie voert of standpunten inneemt. De naam van de vereniging verwijst naar Willem de Zwijger. In het einde 2005 verschenen Vlaanderen ontmoet Nederland werd een tien jaar eerder verschenen boek (Kroniek van de Orde van den Prince,
Arbitragehof. Hij wil in het licht van de communautaire onderhandelingen 2007 ook onderzoeken welke bevoegdheden kunnen gefederaliseerd worden.
GIRO ‘De PS kaapt de Giro’, zei MR-senator Alain Destexhe al in januari (NBl, 20 jan.). De Giro startte in Seraing (stad van de zoon van Guy Mathot, PS), reed vervolgens van Bergen (Di Rupo, PS) naar Charleroi (Van Cau, PS), de dag nadien naar Perwez (André Antoine, PS) en dan nog eens van Wanze (Claude Parmentier, PS) naar Hotton (Philippe Courard, RW). 'Zo wordt een schitterende mogelijkheid om Wallonië in het zonnetje te zetten, politiek uitgebuit', aldus Destexhe. De maandag namen Waalse ministers en volksvertegenwoordigers een dagje
13
WEE
MAESSCHALCK, VLAANDEREN
ONTMOET
NEDERLAND. LANNOO, 172
BLZ.,
€14,95, ISBN
In amper zestig pagina’s rekent Marres af met de weldenkenden. Hij keert hun discours ook om en wijst de échte antisemieten met de vinger: de moslims, en dan vooral de politieke islam. Want Hamas, Iran en zelfs Arabische schoolboeken in Nederland willen de joden immers allen terug in de zee drijven. Waarom worden zij niet, en Fortuyn en Ali wél met de vinger gewezen? KDr.
DER
EDWARD DE
B OEKEN
Doorheen de jaren werden Pim Fortuyn en Ayaan Hirsi Ali – tot op vandaag – vereerd met etiketten gaande van racist over antisemiet tot fascist. Fortuyn werd een ‘madurodamMussolini’ en Ali een islamhater. Filosoof René Marres is dat discours hartsgrondig beu en kroop recent in zijn pen om een klein weerwerk te schrijven.
Lannoo) amper verbeterd opnieuw uitgegeven, en uitgebreid met de verenigingsgeschiedenis van het jongste decennium.
90 274 6201 9
Het boek biedt een mooie schets van het naoorlogse Vlaanderen, op zoek naar een eigen identiteit en werkend aan een eigen elite. Het boek is ook een relaas van de vele ruzies, verschillende meningen, worstelingen met de eigen identiteit en onderhuidse spanningen in een vereniging waarvan de uitstraling een handicap was (is?) voor vele actoren. Treffend is de evolutie van de vereniging met een strak Heelnederlands en zelfbewust genootschap dat Vlaanderen een eigen elite wou geven, tot een kransje van ondernemers en academici dat zich in een algemeen-Nederlands kleedje hult om aan ‘interne’ vorming te doen aan een rijkgevulde tafel. Of de Orde geslaagd is in zijn opzet, daar wordt met geen woord over gerept. Naar het woord van Joost Ballegeer, is het Vlaamse volk er nog steeds een ‘zonder bovenlaag’ …
vrijaf. ‘Schandalig’, vond ook Bernard Wesphael (Ecolo).
GEZONDHEIDSZORG De medische cultuur in Franstalig België zorgt voor onverklaarbare meeruitgaven inzake medische beeldvorming, klinische biologie, daghospitalisatie, pre-operatieve onderzoeken, verloskunde, inwendige geneeskunde. Bart De Wever herhaalde het nog eens in een opiniestuk (DM, 8 mei). Ondertussen zit ook de hervorming van de Orde van Artsen (voorstel van de VLD'ers Patrik Vankrunkelsven en Annemie Van de Casteele) weer in de knoei door communautaire spanningen rond Franstalige artsen in de Rand, die zich daar in Waals-Brabant achten. (DS, 9 mei)
DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
L
E T
O P
U W
W O O R D E N
!
K AMIKAZE -M EGAFOON
Naar aanleiding van de invoering van de zogenaamde ‘ Vlaamse Wooncode’, die er moet toe leiden dat bij de toewijzing van een sociale woning ook rekening mag worden gehouden met een minimale kennis van de Nederlandse taal door de kandidaat-huurders (om met mekaar tenminste normale sociale betrekkingen te kunnen aanknopen), hoorde ik enkele weken geleden VLD-zwaargewicht Marino Keulen, tijdens een interview op Radio 1, zonder verpinken verklaren dat hij “respect” heeft voor de faciliteiten in de desbetreffende gemeenten. Dit te zijner verdediging tegen de aantijging als zou de bewuste wooncode bedoeld zijn om vooral de Franstalige sukkelaars in de rand rond Brussel te koeioneren. En dat was toch wel even slikken. Vandaar ook deze herhaling: minister Keulen had het wel degelijk over “respect”! Toch om achterover te vallen. Of niet soms? En dat voor een Vlaamse minister die geacht wordt verantwoordelijk te zijn voor het inburgeringsbeleid!? Reden genoeg dus om een degelijk woordenboek ter hand te nemen en eens na te gaan wat mijnheer Keulen zoal kan bedoelen met zijn “respect”. Een kleine opsomming ter verduidelijking dan maar: 1. opzicht, betrekking; 2. het door zijn gedrag doen blijken van eerbied, hetzij in een gezagsverhouding, hetzij als (uiting van) een gevoel van hoogachting of waardering op grond van prestatie of zedelijke kwaliteit; 3. het geëerbiedigd-worden; 4. eerbetoon, beleefde bejegening; 5. het respecteren in de zin van ontzien, sparen; 6. ontzag. Tot zover het Groot Woordenboek van de Nederlandse Taal. Blijft natuurlijk de vraag hoe we met enige politieke zekerheid kunnen nagaan welke betekenis onze Keulse Adonis hier voor ogen had. Onbegonnen werk natuurlijk. Hoewel ik toch een vaag vermoeden heb. Vandaar dat ik hem langs deze weg graag persoonlijk wil uitnodigen om ons alsnog uit onze onzekerheid te verlossen.Vooral omdat ik er heilig van overtuigd ben dat Doorbraak op zowat alle Vlaamse kabinetten tot de verplichte lectuur behoort. Een afdoend antwoord zou ons dus ten zeerste verblijden, wetende dat er veel woorden nodig zijn om één woord terug te nemen. Of maken we ons voor de zoveelste keer illusies en hoort Marino het diplomatisch in Keulen donderen? Kamikaze
M
E G A F O O N
WARANDEMANIFEST In het “Manifest voor een Zelfstandig Vlaanderen” riep de denkgroep “In de Warande” enkele maanden geleden op tot een splitsing van ons land. De denkgroep omvat leidende figuren uit het Vlaamse zakenleven, met op kop de voormalige KBC-bankier Remi Vermeiren. Enkele opvallende reacties in deze Megafoon. Aloïs Michielsen (chemie- en farmagroep Solvay) zegt (DS, 8 mei) ‘geschokt’ te zijn over de ‘separatistische’ standpunten van de ondertekenaars van het manifest en over 'de wijze waarop ze dat standpunt naar buiten hebben gebracht'. Dat een van de ondertekenaars, topman Herman De Bode van de managementconsultant McKinsey, tot ontslag werd gedwongen (onder druk van sommige klanten van McKinsey) vindt Michielsen niet meer dan normaal. Zijn belgicisme is blijkbaar de norm.
DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
BLIJFT REACTIES UITLOKKEN
In Trends zegt Julien De Wilde, afscheidnemende ceo van Bekaert, dat hij ‘niet per definitie neen zegt’ op de vraag of hij lid wordt van de Warandegroep. Al gaat een splitsing, de conclusie van de denkgroep, hem wel een stap te ver. Voor Albert Frère (De Tijd, 2 mei) bevatten sommige standpunten van het Manifest ‘een grond van waarheid’. Luc Van Nevel, voormalig topman van Samsonite en voorzitter van de raad van bestuur van Picanol (DS, 29 april) noemt het Manifest ‘een mooi economisch werkstuk’. 'Van het primair Vlaams economisch product gaat 6,5% op aan transfers naar het zuiden van het land. In Europa ziet men 0,4% als grens voor de solidariteit tussen de regio's. Als je de 6,5% omrekent naar elke werkende Vlaming, betekent het dat je de eerste twee maanden werkt voor de transfers. Geen enkele econo-
14
mie kan dat dragen. Het is begrijpelijk dat de belasting op arbeid dan zo zwaar wordt dat de mensen netto minder krijgen dan waar ze recht REMI VERMEIREN op hebben’, aldus Van Nevel. Hij begrijpt niet dat Vlaamse partijen de economische analyse niet aangrijpen om tot een debat te komen om de scheeftrekking geleidelijk bij te sturen. Bvb. à rato van 0,5% van het primair product per jaar. De conclusie, dat separatisme wenselijk is, vindt Van Nevel wel een brug te ver. JVdC
NIET POLITIEK CORRECT WEL VOOR EEN CORRECTE POLITIEK
Raadpleeg het Doorbraak-archief www.doorbraak.org Help ons Doorbraak te verspreiden STEUN DOORBRAAK Rekening 736-0012719-76 Contact: Doorbraak, Passendalestraat 1a, 2600 Berchem, 03 366 18 50, redactie@doorbraak.org
C Energiebesparing Milieutechnologie: afvalverbranding deNOx Explosieve gasmengsels: verwerking in overeenstemming met ATEX
Gespecialiseerd studiewerk en sleutel op de deur levering Mallekotstraat 65, 2500 Lier Tel: ++ (0)3/491.98.78 – Fax: ++ (0)3/491.98.77 E-mail: info@euro-pem.co m
O L O F O N
Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse Volksbeweging vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus). Hoofdredacteur: Jan Van de Casteele Kernredactie: Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, Herman De Mulder, Anke Nobels, Peter De Roover, Pieter-Jan Verstraete. Redactie-adres: Passendalestraat 1a, 2600 Berchem. Tel (03) 366 18 50 – Fax (03) 366 60 45 e-post: redactie@doorbraak.org – internet: www.doorbraak.org – abonnementen: secretariaat@doorbraak.org Abonnement: € 16,50 voor een abonnement van 12 maanden (buitenland: 25 euro). Studentenabonnement: € 10 voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling. Internet-abonnement: € 10 voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet-abonnement. Abonnering door storting op rekening 736-0012719-76 van VVB Doorbraak, Passendalestraat 1A, 2600 Berchem met vermelding van het type abonnement. Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw. U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van € 17 op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging, toegestuurd. Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Vormgeving: Jupiter Graphics, De Regenboog 5A, 2800 Mechelen, Tel. 015 52 95 67 Betaalt u uw abonnementsgeld vanuit het buitenland? Vermeld dan bij storting op het hierbovenvermeld rekeningnummer ook het IBAN-nummer BE91 7360 0127 1976 (Bank identificatiecode van KBC-bank = KREDBEBB) Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Passendalestraat 1a 2600 Berchem. ISSN 0012-5474
Forum van Vlaamse Vrouwen FVV vzw Bennesteeg 2 9000 Gent Tel. : 09 223 38 83 Fax : 09 224 44 81 info@vlaamsevrouwen.org www.vlaamsevrouwen.org De Vlaamse schakel in de Vrouwenbeweging & de Vrouwelijke schakel in de Vlaamse Beweging
Zondag 2 juli 2006: FOLKBOOT met TANTRIS in het kader van Vlaanderen Feest 15
DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
DOORBRAAK nr. 6 – juni 2006
16