2006_08_doorbraak

België-Belgique PB Antwerpen X 8/2828

Maandblad van de Vlaamse Volksbeweging vzw

www.doorbraak.org

Afgiftekantoor Antwerpen X P508831 Passendalestraat 1A 2600 Berchem redactie@doorbraak.org

8 2006

In de media kan veel niét meer worden gezegd.

Ongezond Vlaanderen

W

ie regelmatig het genoegen heeft om – al dan niet virtueel – in het buitenland rond te toeren, die kan een keuze maken uit een gigantische hoeveelheid kranten en weekbladen.

Niet alleen in titels, maar ook in strekkingen. Van De Groene Amsterdammer over Le Figaro tot The Economist en Elsevier.

Wie het medialandschap in het buitenland met dat van Vlaanderen vergelijkt, merkt meteen het verschil. Uit allerlei bevragingen blijkt dat de politieke strekking van de beroepsjournalisten een enorme oververtegenwoordiging kent richting sp.a en Groen!.

En dat toont zich in de media. De door (veel) belastingen betaalde openbare omroep laat in weinig bedekte termen weten dat het bekampen van een strekking die de journalisten niet lusten, belangrijker is dan de plicht om neutraal te berichten.

Wie zich in Vlaanderen liberaal, katholiek, flamingant of conservatief noemt, voelt het wringen. Hij moet zich tevreden stellen met de gespecialiseerde tijdschriften. Van Tertio tot ’t Pallieterke of deze Doorbraak.

Toch is de frustratie groter dan ze zou moeten zijn. De markt – en dus de macht – van de traditionele media brokkelt verder af. Gespecialiseerde tijdschriften kennen een enorme groei ten koste van de algemene kranten en weekbladen; digitale televisie ondermijnt verder de almacht van de staatszender VRT. Op het groeiende internet zijn de politieke strekkingen opvallend anders verdeeld dan bij de traditionele media.

En de journalist-wereldverbeteraar die daar niet genoeg frustraties aan heeft, moet bovendien vaststellen dat hij ook steeds minder vertrouwd en geloofd wordt door zijn lezers- en kijkpubliek. En dus ook steeds minder invloed heeft op mensen en – veel erger – op hun stemgedrag. Die frustratie begint overigens ook meer en meer door te klinken in hun journalistieke werk, wat op zijn beurt weer tegenreacties van het publiek oproept.

Dat de redacties van kranten, tijdschriften en televisie in Vlaanderen dus niet direct representatief zijn voor de politieke strekking van de bevolking, is niet direct aangenaam voor die groepen die minder aan bod komen. Maar eigenlijk is het minder relevant dan die groepen dikwijls zelf denken.

Erger voor Vlaanderen is het feit dat we er niet echt meer in slagen om media met een hoog kwaliteitsgehalte te onderhouden. De politieke gespletenheid van Vlaanderen – voor of tegen het Vlaams Belang – en de gebiologeerde fascinatie door die partij hebben ook de redacties besmet. Combineer de toenemende druk op de journalist om bladzijden te produceren met een toenemende ‘politieke correctheid’ en nu zelfs ook een verhoogd risico op vervolging en het lijdt geen twijfel dat de kwaliteit van het werk erop achteruit moet gaan. Vergelijk ons belangrijkste weekblad Knack met een Britse The Economist en je weet het wel ongeveer.

Doorbraak is een maandblad. We zijn geen grote speler in het medialandschap, maar in Vlaanderen wel toonaangevend als het op communautaire informatie aankomt. En dat willen we ook blijven. Maar als politiek maandblad willen we ook buiten het communautaire veld. We kaarten thema’s aan die elders niet behandeld worden en we laten stemmen aan het woord die elders niet te horen zijn. Altijd ongebonden, altijd journalistiek correct, soms wat minder politiek correct. Dat ons lezersaantal jaarlijks blijft groeien en de gemiddelde oplage al ruim boven de 10 000 zit, zegt allicht veel over de nood in Vlaanderen.

U vindt Doorbraak vandaag in een nieuw kleedje. En u vindt voortaan ook een paar nieuwe vaste rubrieken (economie, media en cultuur) en auteurs. We hopen daarmee onze bijdrage te leveren in de strijd om in het medialandschap van de toekomst wat meer verscheidenheid en meer kwaliteit te brengen.

■ D IRK L AEREMANS Verantwoordelijke uitgever

PERSWIJS Brussel gered?

■ Derk Jan Eppink in Knack, 28 juni: ‘Na vier jaar Onkelinx kan men zich afvragen

of het niet beter is bij de volgende staatshervorming justitie te splitsen. Zij laat zien dat de dictatuur van de grote bek niet werkt en dat een groot aantal decibellen geen substituut is voor succesvol beleid. Misschien is het goed als het parlement van Herman De Croo eens uitzoekt hoe het zit met de belangenverstrengeling van de clan Onkelinx-Uyttendaele.’

■ Prof. Frank Thevissen in Achter het Nieuws, juli 2006: ‘De tijd dat De Morgen zich wantrouwig opstelde tegenover de vertegenwoordigers van de macht lijkt lichtjaren achter ons. Vandaag promoot zij gewillig en kritiekloos het beeld van een uitslovende politieke klasse die zich uit de naad werkt voor een ondankbaar en verwend kiespubliek dat “ne welgemeende fuck you” verdient.’

■ Mathias Danneels in Het Nieuwsblad, 20 juli: ‘Hoewel in menig opzicht rek-

kelijker in de leer dan zijn voorganger Boudewijn dient ook Albert II een beetje werkloos toe te kijken hoe het hem toegewezen vaderland in twee stukken kraakt. Hoe – en wij citeren gouverneur Stevaert – België een virtueel koninkrijk met twee verschillende landen binnen haar verdampende grenzen aan het worden is. De jaarlijks terugkerende poging tot recuperatie door de benoeming van een eindeloze stoet burggraven en baronnen die tot het Belgische establishment mogen toetreden, verandert daar niks aan.’

■ Carl Huybrechts in Knack Focus, 9 juli, over WK-voetbal: ‘Heb ik de Rode

Duivels gemist? Absoluut niet: ze hoorden er gewoon niet thuis. Maar dat komt vooral door het slechte beleid van de Belgische Voetbalbond, die volgens mij dringend gesplitst moet worden. Dan kan de Vlaamse Gemeenschap haar geld zelf beheren en bijvoorbeeld meer fondsen vrijmaken voor de jeugdopleiding. Misschien slagen we er dan nog eens in ons te kwalificeren voor een internationaal toernooi.’

■ Stefaan Huysentruyt in De Tijd, 7 juli: ‘De Batselier zal een goede directeur van

de Nationale Bank zijn, zonder twijfel. Dat neemt niet weg dat zijn benoeming getuigt van een gebrek aan respect voor de instelling waarvan hij ruim een decennium lang de verpersoonlijking was (het Vlaams Parlement – red). Als je je hele politieke carrière geijverd hebt voor Vlaamse autonomie, ga je niet werken voor een van de laatste belgicistische bolwerken …’

■ Bart De Wever in De Morgen, 31 juli 2006: ‘De Coburgs verzetten zich systematisch tegen de democratische, de sociale, de Vlaamse, de koloniale en de ethische ontvoogding.

Gelukkig voor hen is het collectief geheugen kort.’

■ Brigitte Grouwels in Gazet van Antwerpen: ‘Het wordt tijd dat we in Turkije en

Marokko aan de mensen duidelijk maken dat België niet, ik herhaal, níét het paradijs is’.

‘Meer banen voor Brusselaars’ noteerde De Standaard stoemelings na een mededeling van Brussels minister-president Charles Picqué. ‘De werkgelegenheid blijkt sneller te groeien in Brussel dan in de rest van het land’, zei Picqué. De federale werkloosheidscijfers spreken hem vierkant tegen. Vlaanderen telde eind juni 167 741 werklozen (– 16 730 of min 9,07%), Brussel 69 886 (– 1 442 of min 2,02%), Wallonië 210 134 (– 6 716 of min 3,1%). Dat Picqué een loopje neemt met de realiteit is zijn goed recht. Maar een kwaliteitskrant als De Standaard zou dergelijke berichtgeving toch kunnen aftoetsen aan de cijfers van de RVA.

Siroop van Reynders Didier Reynders, vicepremier en voorzitter van de MR, had het in Le Soir (3 aug.) over de transfers. ‘Ik kom vaak in Vlaanderen. De meeste mensen daar zijn ervan overtuigd dat Wallonië hulp moet krijgen. Maar dan willen ze wel resultaten zien. Ik geef die mensen gelijk.’ ‘In Vlaanderen klinkt het als een al te vaak herhaalde evidentie, in Wallonië is zoiets nog steeds een schokkende stellingname’, meent Bart Sturtewagen (De Standaard, 4 augustus). Zou het De Standaard niet sieren indien de krant ietwat kritischer was en eens op zoek zou gaan naar wat ‘de meeste mensen’ in Vlaanderen daar werkelijk over denken. Uit drie opinieonderzoeken van Doorbraak (2004–2006) bleek alvast dat maar een op vijf Vlamingen akkoord gaat met het behoud van de transfers. Meer dan de helft ziet ze liever afgeschaft. (Zie resultaten op www. doorbraak.org.)

De Waalse kathedraal Verschillende Vlaamse kranten (o.a. De Tijd, 26 juli) brachten een verhaal over de beruchte scheepslift van Strépy-Thieu (Canal du Centre), nu vooral een toeristische attractie. Raming destijds: 170 miljoen euro, factuur …

647 miljoen euro. Vier jaar in gebruik. En deze zomer al ‘in panne’. De scheepslift was een compensatie voor investeringen in de haven van Zeebrugge. Nuttig in tijden van steenkool en staal, maar al compleet kierewiet toen de bouw startte (1982), en al zeker toen ze werd in werking gesteld (2002). De scheepvaart is er een vijfde van de vracht op het kanaal Willebroek-Brussel.

2

Doorbraak

nr. 8 september 2006

Commentaar

Monarchie Koning Albert had het op de nationale feestdag nu eens niet over de communautaire spanningen die er aankomen na de parlementsverkiezingen van volgend jaar. ‘In Laken hebben ze begrepen dat zelfs de functie van het staatshoofd de komende maanden wel eens in het gedrang kan komen als het paleis zich nog publiekelijk mengt in deze ‘pot Belge’.

De 21 julitoespraak van de koning past trouwens al perfect in de grotere ceremoniële rol van de toekomstige vorst of vorstin: warme aandacht voor de samenlevingsproblemen, ondersteunend voor de troeven van de natie en tegelijkertijd wegblijven uit de partijpolitieke arena. De juiste rol voor een moderne monarch’, schreef Het Nieuwsblad. (22 juli)

Vlaams gezondheidsbeleid Gezondheid is een kwestie van preventie (a) en zorg (b). In grote lijnen werd preventieve gezondheidszorg na de staatshervorming van 1980 een gemeenschapsbevoegdheid. In Vlaanderen, dat nu volop eigen klemtonen legt, werkt de preventie meer dan behoorlijk.

Zorg daarentegen bleef grotendeels federale materie. In een interview met de Artsen Nieuwsbrief (17 mei ll.) zei Renaud Witmeur (kabinetchef van minister Rudy Demotte) dat preventie ‘opnieuw federale materie’ moet worden. ‘Federale recuperatie zou leiden tot nieuwe verkwistingen en transfers’, aldus het Vlaams Geneeskundigenverbond (VGV) en Verbond van Vlaamse Medisch Wetenschappelijke Verenigingen (VVMV). (3 juli)

Gazet van Vlaanderen?

Komt er een nieuwe Vlaamse krant? Bruno Valkeniers en Freddy Van Gaever (Vlaams Belang) willen in elk geval onderzoeken of het opstarten van ‘een objectiever, maatschappelijk relevanter mediaproduct’ haalbaar is (financiën, journalisten, personeel, infrastructuur, distributie, inkomsten, sponsoring, publiciteit, etc. …). Louis Van Craen, geen onbekende in de krantenwereld, heeft zich bereid verklaard de coördinatie te doen i.v.m. het zoeken van een naam. Gazet van Vlaanderen is er een van. Er circuleren nogal wat scenario’s over een nieuw dagblad. Of er nu meteen behoefte is aan een krant met een uitgesproken partijpolitiek profiel, is weer een andere zaak.

➥

vervolg p. 11

Wat heb je vandaag op school geleerd?

O

p 19 mei kondigde de Franse gemeenschap een decreet af betreffende de erkenning en verspreiding van schoolboeken, waarin een commissie wordt aangesteld die erover moet waken dat de schoolboeken de principes naleven van gelijkheid en nondiscriminatie zoals bepaald in de grondwet, de antiracismewet en de antidiscriminatiewet. Een nieuwe stap in het opleggen van de nieuwe staatsreligie van het antiracisme.

Enerzijds wordt de vrijheid van onderwijs opnieuw miskend. Anderzijds valt het weer eens op dat het uiten van politiek incorrecte opinies blijkbaar het zwaarste vergrijp is dat men kan begaan, aangezien de naleving van andere principes en regels van onze rechtsorde blijkbaar niet wordt gecontroleerd en dus veel minder belangrijk wordt geacht.

Bovendien weten we dankzij de recente publieke verklaringen van de directeur van de Belgische Inquisitie, de heer Jozef De Witte, dat enkel discriminatie, haatzaaierij of geweld jegens ‘minderheden’ onder die wetten valt en leden van een meerderheid daardoor dus niet worden beschermd (het wordt dringend tijd dat die man een basiscursus ‘rechtsstaat’ volgt, blijkbaar geen vereiste om die post te mogen bekleden, maar eerder een tegenindicatie, zoals we ook al bij zijn voorganger hebben gemerkt).

Enkele jaren geleden toonde Diane Ravitch ‘Het uiten van politiek (onderwijshistoricus en professor aan de univerincorrecte opinies is siteit van New York) in het boek The Language blijkbaar het zwaarste Police: How Pressure Groups Restrict What Stuvergrijp dat men dents Learn aan waar die politieke correctheid van schoolboekencommissies in Amerika toe leidkan begaan.’ de. Ze toont hoe het voorschrift om zogenaamde stereotypen te vermijden de vervalsing van werkelijkheid en geschiedenis meebracht, hoe het voorschrift om niet te discrimineren een massa woorden uit de schoolboeken verbannen heeft omdat er ergens een minderheid was (of liever: een luidruchtige minderheid binnen die minderheid) die zich gediscrimineerd voelde.

Hele teksten worden sekseneutraal gemaakt om niet ‘seksistisch’ te zijn. Zo werd in een boek de liedtekst van Bob Dylan How many roads must a man walk down before you call him a man? veranderd in How many roads must an individual walk down before you can call them an adult.

Bij ons zal men zeker passages schrappen waarin wordt gesteld dat het nog normaal is dat een kind een vader en een moeder heeft en dat een man een vrouw huwt en omgekeerd. Zoals nu reeds in Engeland gebeurt, zullen alle varkentjes allicht uit de kinderboeken moeten verdwijnen, omdat ze moslims beledigen. Die commissie zal overigens niet zoveel werk hebben aan het censureren: alleen al het bestaan ervan zal ervoor zorgen dat auteurs die niet politiek correct schrijven geen uitgever vinden, tenzij na verminking van hun werk.

De Amerikaanse ervaring leert dat in handen van dergelijke censoren élke referentie naar iemands geslacht, etniciteit, afstamming, godsdienst, burgerlijke stand, seksuele voorkeur (wat een eufemisme) of fysieke verschijning verdacht wordt.

Begin zo maar eens geschiedenis te doceren. Maar in toepassing van de maxime van De Witte weten we ondertussen natuurlijk wel in Vlaanderen dat het perfect toegelaten is te stigmatiseren mits dat gericht is tegen blank (hoezo, zijn Noord-Afrikanen niet blank?), katholiek (zeker als het achterlijke Polen zijn), van een Vlaams-nationale familie (dan is werkelijk alles toegelaten), hetero (haatpropaganda op kosten van de belastingbetaler) … Met dit soort wetgeving duurt het niet lang meer voor dat ook in onze schoolboeken gebeurt.

■ M ATTHIAS STORME

september 2006 nr. 8

Doorbraak

3

WE TST R A AT

Straks Vlaanderen leiden in cruciale periode De keuze van Leterme België blijft een ziek land in volle mutatie. Terwijl de gevel van de staat afbladdert en het prestige van zijn bewindslieden in het buitenland naar het nulpunt zakt, lijden de instellingen onder een toenemende instabiliteit. Een zoveelste staatshervorming lijkt onvermijdelijk, maar niemand weet hoe eraan te beginnen en hoe dé operatie zal aflopen.

O

ok de samenstelling van de bevolking is onderhevig aan ingrijpende veranderingen. De vergrijzing hypothekeert reeds het komende decennium. De jongere generatie denkt en leeft helemaal anders dan de voorgaande. Het ooit dominante katholieke kerkinstituut verloor zijn inhoudelijke geloofwaardigheid en verschrompelt. De massale vestiging van allochtonen tast ingewortelde waarden en zeden aan. Brussel vormt een conflictueus amalgaam van nationaliteiten en culturen. Vlamingen en Walen vervreemden almaar meer van elkaar.

De toekomst is onvoorspelbaar, maar de onzekerheid voedt angstneuroses. Het is een hachelijke onderneming in die omstandigheden politieke lijnen te trekken en een koers uit te stippelen. Ook van de waarnemer vergt de analyse extreme behoedzaamheid.

Netwerk De dreiging die op het voorbestaan van België weegt, heeft de conservatieve unionisten gealarmeerd en in hoge staat van paraatheid gebracht. De verontruste monarchie heeft, bij monde van koning en kroonprins, reeds publieke waarschuwin-

ian

gen geuit. De kapitaalkrachtige Koning Boudewijn Stichting heeft haar breed en invloedrijk netwerk geactiveerd.

Het is het volste recht van de belgicisten een soort van stille mobilisatie te organiseren en steun te zoeken in de bank- en bedrijfswereld, de universiteiten, de sociale verenigingen, de mediaconcerns en bevriende machthebbers in het buitenland.

De vraag die daarbij onvermijdelijk rijst luidt: wat gebeurt er aan de overkant?

Tegenover de frontvorming van het establishment staan diegenen die voorrang verlenen aan Vlaanderen boven België, zeg maar de Vlaamse Beweging. Daar is geen sprake van krachtenbundeling.

Daar knaagt integendeel defaitisme, gevoed door begrijpelijke frustraties en gevoelens van machteloosheid. Er ontbreekt inderdaad een bovenlaag van prominenten die op elkaar ingespeeld zijn en bijdragen tot de opinievorming. De ruggengraat van de Vlaamse Beweging, gevormd door de klassieke cultuurverenigingen, is versleten.

De schrijvende pers heeft zich om commerciële redenen verbonden met Franstalige mediagroepen, wat negatief afkleurt op het redactionele engagement.

De degelijke dossiers van de denktanks, zoals de Warande-groep, ontberen een partijpolitiek draagvlak. Het Vlaams Parlement met zijn ondermaatse volksvertegenwoordiging, dwingt geen eerbied af. Is er op korte termijn beterschap in het vooruitzicht?

Volgende maand zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Problemen, spanningen en afspraken van plaatselijke aard zullen, zoals steeds, uiteenlopende uitslagen opleveren.

‘Het ware raadzaam dat Leterme de leiding van de Vlaamse regering tot de normale einddatum in handen houdt.’

Gelet op de publieke gevoelens van onveiligheid en xenofobie, en de groeiende kritiek op politiek gesjoemel en profitariaat, is het denkbaar dat de grote, rechts-radicale oppositiepartij haar egelstellingen nog verstevigt en dat hier en daar het cordon begeeft.

Het zou het establishment bijkomende koortsrillingen bezorgen en zijn strijdlust aanwakkeren. Maar het lijkt weinig waarschijnlijk dat trends op gemeentelijk vlak een nationale crisis van het regime uitlokken.

Wél belangrijk worden de parlementaire verkiezingen van 2007. Voor Paars kan dan de noodklok luiden. De liberale ministers kunnen geen fraaie balans voorleggen. De socialistische families, zowel in Vlaanderen als in Wallonië, zinken weg in poelen van corruptie, onkunde, ruzie en vriendjespolitiek. Het kan de terugkeer aan de macht van de christendemocratie betekenen.

De tijd van Leo Tindemans en Wilfried Martens is voltooid verleden. In de jaren ’90 leek de CVP, in diskrediet gebracht door onbekwame of onwaardige voorzitters, ten dode opgeschreven. Vandaag is een haast miraculeuze restauratie gaande rond de figuur van de 46-jarige Yves Leterme. Diens glimlachende ernst bekoort een publiek dat de huichelaars en de narren kotsbeu is en om degelijkheid en eerlijkheid schreeuwt.

Verscheurend Maar Leterme staat straks voor een verscheurende keuze. Indien hij zich laat uitspelen als boegbeeld in de federale ver-

4

Doorbraak

nr. 8 september 2006

Valabel alternatief Het ware dus raadzaam dat Leterme de leiding van de Vlaamse regering tot de normale einddatum in handen houdt. Valt CD&V het federale premierschap te beurt dan kan dat best worden toevertrouwd aan de nu 59-jarige Herman van Rompuy die over een ruime regeringservaring beschikt en alom geacht wordt.

Een bijkomend argument voor het Vlaamse aanblijven van Leterme is de zorg om het behoud van het kartel van christen-democraten en nationalisten. Dit kartel is een intelligent, maar broos project. Het waarborgt een bescheiden maar reële inbreng van autonomistisch gedachtegoed in de christendemocratie. Het versterkt de confederalisten van CD&V in hun verzet tegen de druk van de belgicistische generatie. Het kartel zou echter niet overleven indien Leterme compromissen slikt, die Bart De Wever niet aan zijn achterban kan verkopen.

Als Vlaams regeringsleider blijft Leterme hoe dan ook een hoofdrolspeler in de Belgische politiek en houdt hij zijn kansen gaaf voor de cruciale periode, waarin een confederale splitsing of de boedelscheiding aan de orde komen.

Vervlaamsing Tot daar deze poging tot analyse. De waarnemer beseft dat de argumentatie wankel is. In de politieke besluitvorming spelen persoonlijke ambities, geheime beloften en afspraken eveneens een rol. Ook hier heerst dus veel onzekerheid.

Mijn conclusie wil nog wel beklemtonen dat de Vlaamse Beweging ten onrechte toegeeft aan defaitisme. Vlaanderen is sterker dan vermoed wordt. De geruisloze ‘vervlaamsing’ van de publieke opinie valt niet stil. Meer macht ligt binnen bet bereik. Het komt erop aan dat wie in dezelfde richting kijkt en dezelfde doeleinden nastreeft, partners opzoekt om samen vooruit te gaan. In de sociaaleconomische en intellectuele milieus die de verkwistende bestuurlijke onkunde en het partijpolitieke geknoei moe zijn, wordt getimmerd aan bruggen. Vanuit de Vlaamse Beweging kan hierop worden ingespeeld.

Gevaarlijke Leterme

‘L

eterme is inderdaad een gevaarlijk man voor het verdere bestaan van België’.

Dat zegt – na Laurette Onkelinx – nu ook De Morgen (8 juli). Fabian Lefevere, voor wie het feest van 11 juli nog altijd baadt ‘in een sfeer van klef nationalisme’, schiet eerst een paar alinea’s ouwe koeien richting Luc Van den Brande ‘… die zoiets als een Vlaamse identiteit uit de grond meende te moeten stampen’ en vond dat ‘het Vlaamsche volk recht heeft op een Vlaamsche staat’. Met veel sympathie noemt hij Geert Bourgeois een ‘losgeslagen scherpslijper’ en tot slot timmert hij nog wat op Marino Keulen en Johan Sauwens. Ook dié flaminganten vindt hij niet lekker, maar al bij al weinig schadelijk.

Maar Yves Leterme, dat is andere koek. Die is ‘gevaarlijk’, omdat hij er blijkbaar voor zorgt dat het zowat taboe is geworden om nog langer de deugdelijkheid van het federale, Belgische niveau te verdedigen.

Zijn argument haalt hij uit de wetenschap. Er was eens een Gentse politoloog, Carl Devos, die daarover zei: ‘Het gebrek aan federale partijen heeft de partijen in een concurrentiestrijd gestort. Ze zijn zo Vlaams mogelijk, en wie nuchter nadenkt over de federalisering wordt meteen als on-Vlaams gebrandmerkt …’ Sterk. Nuchter klinkt hier als ‘objectief’. De andersdenkende wordt een intellectuele dronkelap. Zonder één argument, welteverstaan.

Of toch? Een opgewonden Lefevere zingt graag het proletarische lied (78 toeren) van de overkant van de taalgrens: ‘De regionalisering in België is te ver doorgeslagen … zelfs het solidariteitsmechanisme met het Waalse landsgedeelte wordt ontmanteld’. Solidariteit? Voor een nuchtere analyse van kosten en baten van dit soort ontwikkelingshulp is er in zijn krant geen plaats.

Lefevere noemt Leterme ‘de keizer van de Wetstraat’. Niet te kloppen door Verhofstadt, ‘als Leterme inderdaad aan de federale verkiezingen zou meedoen’.

Het klinkt als een lieve uitnodiging. Maar doet hij het of doet hij het niet? De recente uitspraken van Leterme in de Franse krant Libération moeten Lefevere en zijn vrienden wel in paniek brengen.

Di Rupo is nog maar eens ‘verontwaardigd’. Voor Isabelle Durant (Ecolo) is de CD&V zoals Vlaams Belang ‘een destabiliserende factor geworden’. En minister Didier Reynders (MR) verwacht ‘dat Leterme zich nog lang met Vlaanderen zal bezig houden’. Het worden boeiende maanden.

WE TST R A AT

kiezingscampagne en indien zijn partij een zodanig forse winst boekt, dat het Belgische premierschap haar niet kan worden ontzegd, moet dat premierschap normaal naar de overwinnaar gaan. Leterme dient dan de leiding van de Vlaamse regering op te geven. Een even populaire en charismatische opvolger lijkt niet meteen beschikbaar. De Vlaamse regering is dus verliezende partij. Leterme zelf loopt gevaar gehavend te worden tijdens het formatieberaad en de daaraan gekoppelde onderhandeling over een verdere hervorming van de staat.

■ AN

Wilfried Martens belgicist B-Plus kwam deze zomer in het nieuws met een nieuw lid. Wilfried Martens. Martens gaat er prat op dat hij de grondlegger is van het federalisme in België. Maar nu volstaat de regionalisering blijkbaar voor hem. B-Plus is een belgicistische vereniging die ijvert voor het behoud van België in zijn huidige vorm. Dus geen verdere staatshervorming, geen verdere afbouw van de federale bevoegdheden, wél behoud van de bestaande financiële solidariteit tussen Vlaanderen, Wallonië en Brussel (de transfers). Martens vertoeft nu in gezelschap van Maurice baron Velge, Ludo Dierickx (ex-Agalev), Freddy Willockx en Willy Claes (sp.a), Benno Barnard, Gaston Onkelinx (vader van), Geert Van Istendael en Standaard-journalist Mia Doornaert. (GVA, 25 juli)

■ M ANU RUYS

september 2006 nr. 8

Doorbraak

5

VL A A M SE STA ATSVO R M I N G 6

Als men morgen zegt: ‘Het heeft nu lang genoeg geduurd’…

Herinneringen aan Hugo Schiltz

I

e kranten hebben Hugo Schiltz voorgesteld als de staatsman, de realo van het federalisme. Weinigen hebben benadrukt dat Schiltz, ondanks zijn pragmatisme, een voorstander was van een Vlaamse staat.

Herman Van Rompuy zegt hierover het volgende (www.hermanvanrompuy.be): ‘De laatse maal dat ik hem zag was in april bij de uitgang van de Kamer. Hij hield me staande en zei dat hij nagedacht had over ons vorige gesprek na de opname van een uitzending Polspoel en Desmet over de monarchie en over het Warandemanifest. “Je hebt wellicht gelijk. We zullen moeten dreigen met niet toe te treden tot een federale regering willen we een volgende belangrijke stap zetten in de staatshervorming.”

In die uitzending had de 78-jarige overvloedig geciteerd uit het Warandedocument. Schiltz verwierp intellectueel de gedachte van een zelfstandig Vlaanderen immers niet …’

Doorbraak interviewde Hugo Schiltz nog einde 2005 (Vlaanderen heeft vooral nood aan een denktank, Doorbraak november 2005; www.doorbraak.org/artikels).

Schiltz herinnerde er fel aan dat de diehards wel eens vergaten dat hij het begrip ‘Vlaamse staat’ lanceerde. Die Vlaamse staat zag hij best haalbaar. ‘Het zijn uiteindelijk de Vlamingen zelf die het zullen moeten doen hé! Als men morgen zegt: “Het heeft nu lang genoeg geduurd, sorry, er komt geen regering meer!”, wat zou er dan gebeuren? Als de Vlaamse regering de macht in handen neemt, wie zou dat kunnen tegenhouden?’

Schiltz herhaalde het een paar keer: ‘Eigenlijk zouden we toch baas in eigen huis moeten zijn … Waarom gebeurt dat niet?

Omdat er geen project is. Daarom blijft het telkens bij onderhandelen – voor de zoveelste keer – over een stukje van de sociale zekerheid hier, een of andere economische hefboom daar … dat wel, maar meer niet …’

Een merkwaardig standpunt voor iemand die zelf zo vaak medearchitect was van de opeenvolgende staatshervormingen.

Argumenten om de Belgische staat overeind te houden gaf hij niet, integendeel: ‘Zo’n argumenten zijn er nauwelijks. Vlaanderen is in internationaal perspectief kleiner dan België, maar Denemarken staat daar ook z’n mannetje en is kleiner dan Vlaanderen … Hoe kun je als Vlaming nog aanvaarden dat de PS met 13% van de stemmen dé politieke machtsfactor bij uitstek blijft?’

Ook voor Vlaams Belang hoefde voor Schiltz de deur niet eeuwig dicht te blijven (hij vergeleek het cordon met de jarenlange verkettering van de Volksunie) ‘als in die partij een nieuwe generatie aan bod kan komen die meer durft, die beseft dat het niet volstaat dat je een miljoen kiezers hebt, maar dat je uiteindelijk met je kiezers en stemmen iets moet kunnen doen’.

Voor Brussel – voor velen zogezegd hét onoplosbare knelpunt bij uitstek in het communautaire debat – zag hij wel een oplossing, namelijk ‘dat men van Brussel een kosmopolitisch gebied maakt, wat het de facto eigenlijk ook aan het worden is. Men moet aan Nederlandstaligen en Franstaligen een grondwettelijk verankerde positie geven en een actief voorzieningennet uitbouwen. Maar denken dat die stad deel kan uitmaken van het Vlaamse land, dat is een illusie’.

n dit stukje de loftrompet steken over Hugo Schiltz, zou het stuk meteen overbodig maken. De commentaren na zijn overlijden op 5 augustus waren even talrijk als lovend. Terecht. Schiltz was een briljante intellectueel, een charismatische figuur en een politicus die het land mee vorm gaf. Hij was ook de auteur van beklijvende teksten over het nationalisme, een scherpzinnige criticus van de individualisering, een hartstochtelijk verdediger van de gemeenschapszin.

Dat hij het grootste deel van zijn politiek project kon uitvoeren, is al meer voor discussie vatbaar. Vlaanderen zette reuzenstappen naar deelstatelijke autonomie. Maar het België dat we nu kennen staat ver af van het tweeledige vaderland, met volwaardig zelfbestuur voor Vlaanderen.

Schiltz was een pragmaticus, iemand die mee beleid wilde voeren. Maar zijn verregaande compromisbereidheid had ook te maken met zijn angst dat het ‘nu of nooit’ was. Hij vreesde dat het momentum maar even zou duren en de tijd niet in ons voordeel speelde. Want natuurlijk wilde hij meer.

Schiltz was een controlefreak, zoals we zelf heel jong mochten ervaren. Met enkele vrienden maakten we het volgens sommigen te bont als Draufgänger binnen de Antwerpse Volksunie.

Schiltz nodigde ons uit voor een gesprek. Een dubieuze eer. Voor hem, op de salontafel, lagen drie mappen. Daarop onze namen.

De grote Schiltz hield mappen bij van kleine garnalen. Opnieuw een dubieuze eer.

Schiltz verdroeg geen concurrentie. Vandaar zijn voorkeur in Antwerpen voor kamerleden als André De Beul. Een hardwerkende dossiervreter met het charisma van een nietjesmachine.

Daarom verschrompelde Antwerpen voor de Volksunie tot een woestijn. Schiltz was ook een manipulator. Wie de machinaties meemaakte om Herman Lauwers tot kamerlid te bombarderen, weet wat Machiavelli moet bedoeld hebben.

Schiltz hield van het open debat, zolang hij won. Op een partijvergadering sprak ik hem tegen, een artikel van professor Moessen aanhalend. Schiltz veegde de opmerking hooghartig van tafel, zonder op de inhoud in te gaan. ‘Het is mooi dat onze jonge vriend artikels leest, maar hij moet ze juist citeren.’ Thuis gekomen nam ik het stuk weer ter hand en stelde vast … dat ik gelijk had. De hele zaal was van het omgekeerde overtuigd. Het gezagsargument gaf de doorslag.

Jaren later trad ik in debat met hem over een staatshervorming (Sint-Michiels meen ik). Hij probeerde dezelfde truc nog eens uit. Ik stelde voor beide stellingen op papier te zetten en te laten nakijken door een onafhankelijke derde. Hij paste. Na het debat wilde ik hem de hand schudden. Hij stoof mokkend weg en vertelde aan de uitgang tegen een gemeenschappelijke vriend: ‘De Roover is de laatste sofist in dit land’.

Schiltz, de eenvoudige jongen uit Borsbeek, wilde ook heel graag bij de elite horen. Te graag misschien. Het maakte hem kwetsbaar.

Maar eigenlijk zijn dit flauwe herinneringen. Grote figuren hebben per definitie kleine kantjes. Schiltz was een grote figuur.

Scherpzinnig ook in zijn analyse van de collaboratie: ‘Ik heb beseft dat al die jongens gijzelaars waren van een uitzichtloze politiek. Zij riskeerden hun leven voor een zaak waarin ze zelf zouden worden verraden, want de Duitsers waren helemaal niet van plan om de Vlamingen te erkennen als een onafhankelijk volk’, zo zei Schiltz twee jaar geleden in een interview in Gazet van Antwerpen. Zou het kunnen dat zijn tweede collaboratie, die met de Belgische elite, parallellen laat zien?

■ JVDC

■ PETER D E ROOVER

D

Doorbraak

nr. 8 september 2006

PERS

0110-concerten: Barman en co strikken Vlaamse artiesten voor hun strijd Heksenjagers op de dunne grens van de democratie

D

atum: 1 oktober (0110). Als copiloten komen auteur Tom Lannoye, schilder Luc Tuymans en zanger Arno in beeld.

In het voorjaar van 2006 wordt duidelijk dat er tactisch is gesleuteld. Patrick Janssens (sp.a) speelt de afstandelijke onschuld zelve, maar zijn woordvoerster Kiki Vervloessem is enkele keren net iets té enthousiast (DM, 17 maart). Volgens sommigen kruipen ook enkele toppolitici en een paar leden van het college van hoofdredacteuren van Vlaamse kranten mee in de stuurcabine. Minder openlijk anti-Belang, meer voor verdraagzaamheid en tegen racisme, dat wordt de nieuwe strategie.

Mist Maar de moorden in Antwerpen – Luna is het nichtje van een van Barmans vrienden – verjagen de mist rond Barmans eerste doel. De 0110-staf belt een hele reeks Vlaamse artiesten en in juni breidt de actie uit naar andere steden (Gent, Brussel, Charleroi), en voor de affiche vangt men een rist Vlaamse vedetten.

Kranten herhalen dat het ‘duidelijk en onverbloemd’ gaat ‘tégen het Vlaams Belang’ (HLN, 4 juli). Verslaggevers worden zowaar lyrisch: ‘We brengen hulde aan een artiest die neen zegt tegen het Vlaams Belang’ en hopen op ‘een paar zetels minder voor de partij’. (Jeroen de Preter in DM, 4 juli), ‘Laten we blij zijn’ en leve ‘dit geweldige initiatief’ (Peter Vantyghem en Peter Vandermeersch in DS, 7 juli).

De initiatiefnemers verliezen de pedalen. Voor Arno gaat het over ‘een evenement tegen het nazisme’ (DS, 4 juli).

Tuymans (‘Ik voel me geen Vlaamse kunstenaar. Het is belachelijk dat iets als cultuur in zo’n klein landje nog eens wordt gesplitst’) ziet ‘naast het racistische gebeuren … het oude spook van het separatisme. Dat is zo mogelijk nog verschrikkelijker’. Want dat gaat over het

afbreken van de sociale zekerheid’ (DM, 17 juni).

Andere commentatoren twijfelen.

Voor Gazet van Antwerpen is er ‘iets aan de hand met de timing en de aanleiding …’ De krant betreurt de polarisatie en de ‘verlammende simplificatie van het politieke landschap’. Moeder Barman vindt het concert niet Toms beste idee (Humo). Moeders hebben vaak gelijk, aldus GVA. In Het Nieuwsblad wijst Mathias Danneels er op dat de Antwerpenaren woest zijn op Verhofstadt en andere politici die de raid van een dolgedraaide

‘We shouldn’t hate people for the way they think. Or vote.’

Kenetic, forum webstek dEUS, 5 juli 2006 Hans Van Themsche in de schoenen van het Vlaamse Belang hebben willen schuiven. (HN, 6 juli). Luk Van der Kelen (HLN, 6 juli) betreurt dat er altijd wel iemand de heksenjacht opent op Vlaams Belang, waarna een deel van de kiezers gedegouteerd naar het VB overloopt. ‘Er is er weer een die zich geroepen voelt, Tom Barman, zanger van een lokaal Antwerps groepje …’

Maar Barmans lijstje bloeit: Bart Peeters, Zita Swoon, Clouseau, Laïs, Axelle Red en Wannes Van de Velde (A’pen), Arno, Adamo, Plastic Bertrand, Rocco Granata, Laïs en Roland … (Brussel), Kamagurka, Sioen, Helmut Lotti, Will Tura, X!nk, Filip Kowlier, Gorki en een rist cabaretiers (Gent).

Filip Dewinter reageert weinig beheerst. Artiesten als Will Tura en Laura Lynn zouden ‘nauwelijks weten waaraan ze hun medewerking verlenen’ … Frank Vanhecke dreigt met een boycot van de platenverkoop, Bart Debie met een cdverbranding en Francis Van den Eynde

© FOTO MYRDIN

Tom Barman

6 april 2005. Tom Barman van de Antwerpse rockband dEUS in Knack: ‘Volgend jaar, aan de vooravond van de verkiezingen, willen we een groot evenement organiseren tegen het Vlaams Belang’. De volgende maanden was er geen onduidelijkheid over Barmans hoofddoel: ‘Een evenement dat VB-stemmers de ogen moet openen’ (GVA, 8 okt.), … ‘tegen het Vlaams Belang’ (HLN, 29 dec.), ‘een bijeenkomst van linkse rakkers …

Een feest van de verdraagzaamheid … waar extreemrechts wordt weggejaagd’ (DM, 17 maart).

‘onthult’ het VNJ- en/of VB-verleden van de Lotti’s.

Reageren op manifestaties die alleen het Vlaams Belang viseren, moet kunnen.

Maar stellen dat zangers en kunstenaars van het politieke terrein zouden moeten blijven, is een dwaasheid. Waarom zou dat? Frustratie om verwerpelijke cordonpraktijken (boycot De Strangers, Soetkin Collier e.d.) oké, maar diezelfde praktijken overnemen, waar is dat goed voor?

Is de campagnestaf van het VB met vakantie?

De barokke reactie van de persvrienden van Barman was dan ook voorspelbaar: ‘intimidatie!’, riep De Morgen, ‘emotionele chantage … ranzig en gevaarlijk … zoals dat heerschap met een snorretje, 70 jaar geleden’, schreef GVA (8 juli).

Gepakt?

Kenden de Vlaamse artiesten het partijpolitieke doel van Barman? Kris Wauters van Clouseau: ‘Ik schrik geweldig als ik op de webstek 0110 een zwaar politiek statement lees over extreemrechts … Ik vind dat charter overdreven … Ik kan me inbeelden dat er nog andere artiesten wat geschrokken zijn dat hun toezegging om een manifestatie tégen racisme en onverdraagzaamheid met dat soort toch wel opruiende taal gepropageerd wordt’ (webstek www. clouseau.be en GVA, 5 juli).

Tura ziet zijn deelname ‘niet als een politieke daad’, Vera Lynn is ‘niet bezig met politiek’, Helmut Lotti betreurt ‘de toenemende polarisering’.

Jari Demeulemeester (directeur AB) vindt het niet goed ‘om een week voor de verkiezingen plots zo’n groot aantal artiesten te mobiliseren tegen een partij’.

Jos Van Oosterwijck (Tien om te zien) vond het ‘niet correct’ dat Barman de artiesten niet gezegd had dat hij het evenement zou richten tégen één partij. Walter Grootaers vindt het initiatief ‘té georchestreerd’.

➥ vervolg op p. 14

september 2006 nr. 8

Doorbraak

7

ECO N O M I E

‘Vlaanderen in actie’ Businessplan hinkt op één been Aan de vooravond van 11 juli stelde de Vlaamse regering het lang aangekondigde businessplan voor Vlaanderen voor. Maar, zoals het Waalse Marshallplan, hinkt ook dit relanceplan op één been.

Alles wordt ingezet op ondernemerschap en innovatie om de Vlaamse economie terug te doen schitteren. Geen jota echter over de noodzaak om ondernemingskosten te drukken en werken en creativiteit beter te belonen … wegens federale materie.

H

et businessplan van Leterme – Vlaanderen in actie – werd uitgebreid voorgesteld en becommentarieerd in de pers.

Het werd een hele boterham van 175 blz. (*), met nog eens een stevige cijferbijlage.

De blinkende zijde Het Vlaamse actieplan biedt een goede analyse van de sociaaleconomische uitdagingen voor Vlaanderen. Het legt de vinger op de wonde: we boeten aan economische dynamiek in en zijn door zelfgenoegzaamheid verblind. Het beklemtoont de nood aan meer ondernemerschap en aan vernieuwing in het denken en doen van bedrijven, overheidsdiensten en van alle Vlamingen om economisch terug aan de top te raken.

Het businessplan reikt ook bouwstenen aan voor een sociaaleconomische toekomststrategie voor Vlaanderen, die voortbouwt op onze troeven als onze centrale ligging, onze mensen en hun talenten, onze openheid voor de buitenwereld. Het lanceert daarbij een aantal vernieuwende pistes. Zo wordt voor het eerst de economische lotsverbondenheid tussen Brussel en Vlaanderen zo sterk in de verf gezet. Er wordt ook geopteerd voor een nieuw imago van Vlaanderen in de wereld, een imago van een kennisintensieve en dynamische regio, voorbij de clichés van het land van bier en chocolade.

Het plan verkent de economische activiteiten van de toekomst, waarbij het ook gaat om ‘welzijns’-diensten (gezondheidszorgen, persoonsverzorging, vrije tijdsbesteding, horeca …)

Zonder de bestaande industrie in Vlaanderen, als chemie en automobiel, af te schrijven. Die wil men integendeel verder op-

Toen was er de DIRV-actie Er wordt vaak de vergelijking gemaakt met de DIRVactie van Gaston Geens in de jaren ’80. Ook die was gericht op de vernieuwing van onze economie, zonder zich wat gelegen te laten aan fiscale en sociale stelsels.

De DIRV was inderdaad succesvol, maar kon slechts gedijen binnen het kader van het herstelbeleid van de federale regering: devaluatie, loonmatiging, begrotingssanering, fiscale stimulansen, sociale lastenverlaging … Dat herstelbeleid heeft de Vlaamse economie nieuwe zuurstof gegeven, meer dan de Waalse. Het werd destijds bedisseld onder een aantal tenoren van de CVP-zuil: Wilfried Martens, Jean-Luc Dehaene, Fons Verplaetse, Jef Houthuys, Hubert Detremmerie; Vlamingen onder elkaar. Met de leidende Waalse machtsfactor – de PS – in de oppositie. Ondenkbaar vandaag.

waarderen. Zo ook het hele transportgebeuren, met de ambitie meer dan ooit de poort op Europa te zijn. Waarbij Vlaanderen wel meer dan een doorgeefluik moet zijn, maar bijvoorbeeld goederen die in Antwerpen aanlanden ook nog een verdere afwerking krijgen op maat van de klant om zo toch meer op te brengen.

Vlaanderen in actie is een economisch plan, maar met als uitgangspunt dat een krachtige economie de basisvoorwaarde is voor de ontwikkeling van een zorgzame, verdraagzame en duurzame samenleving. De kritiek van uittredend parlementsvoorzitter Norbert De Batselier dat de Vlaamse regering zich bezondigt aan ‘economisme’ was totaal misplaatst (de term lijkt meer op zijn plaats om zijn fin-de-carrièrisme te duiden).

De keerzijde Maar er valt op het plan ook wel wat af te dingen. Op vele bladzijden krijg je een déjà-vugevoel. Soms omdat de voorstellen te vaag zijn geformuleerd of in gemeenplaatsen blijven steken, maar vooral omdat er vaak acties worden opgesomd die al zijn opgestart of eerder werden aangekondigd: de win-winlening voor KMO’s van economieminister Moerman, het pendelplan van mobiliteitsminister Van Brempt, het strategische actieplan voor Zaventem, de vernieuwingsoperatie Accent op Talent in het onderwijs …

De Vlaamse regering heeft zich niet meteen willen engageren tot nieuwe initiatieven. Er is overigens geen enkel budget voorzien voor nieuwe projecten, die veelal verder moeten worden geconcretiseerd. Eén en ander biedt wel het voordeel dat er nog veel inspraak mogelijk is van de betrokken bedrijven, onderzoekscentra, onderwijsinstellingen, sociale partners … Maar het kan niet verhelen dat dit plan lijdt onder interne verdeeldheid binnen de Vlaamse regering; de VLD gunt het Leterme niet dat hij met een nieuw wervend project kan uitpakken, nu de federale verkiezingen stilaan opdagen.

Maar de belangrijkste tekortkoming aan dit plan zit ingebakken in de Belgische staatsstructuur. Het plan zet alles in op de vernieuwing van onze economie door innovatie, ondernemerschap, samenwerking, onderzoek, scholing, een betere dienstverlening van de Vlaamse overheid … wat ons vooral moet toelaten nieuwe en betere producten en diensten te maken. Het plan zegt vrijwel niets over die andere pijler van concurrentiekracht, namelijk het beperken van de ondernemingskosten.

En het plan zwijgt ook over de wijze waarop Vlamingen kunnen geprikkeld worden om meer ondernemerschap, creativiteit en durf aan de dag te leggen, zoals een verlaging van de lasten op arbeid, het beter belonen van wie aan de kar trekt en zijn nek uitsteekt, en het sanctioneren van profitariaat (fiscale of sociale fraude). Maar voor deze onderwerpen, moet je alsnog bij de federale overheid terecht. (*) Meer info: Zie de site http://www.vlaanderen.be/vlaanderen-inactie ■ JACA

8

Doorbraak

nr. 8 september 2006

Tobback, pensioencrack?

Het Generatiepact probeerde de schaar te zetten in vervroegde uitstapregelingen, zoals brugpensioen en Canada Dry. Het feitelijke pensioen bleef onaangetast. De regering bevestigde bovendien dat de sociale uitkeringen – zoals het pensioen – voortaan om de twee jaar (en om de beurt) een speciale verhoging zullen krijgen om gelijke tred te houden met de groei van de welvaart. Vakbonden en werkgevers moeten midden september een belangrijk advies afleveren over de vraag welke uitkeringen dit en volgend jaar in welke mate zullen toenemen. Maar minister van Pensioenen Bruno Tobback heeft al een strak keurslijf naar voor geschoven.

Tobback of geen Tobback: inkomen van gepensioneerden wordt krapper.

D

e pensioenen volgen de evolutie van de index, net zoals de lonen dat doen. Maar de lonen gaan ook omhoog, bijvoorbeeld als gevolg van CAO-onderhandelingen, en dat is niet het geval voor de pensioenen (tenzij bij de ambtenaren, daar bestaat de zogeheten perequatie, waardoor hún pensioenen de evolutie van de ambtenarenlonen wél volgen).

Het gevolg is dat heel wat pensioentrekkers – zeker wie vroeger weinig heeft verdiend of weinig loopbaanjaren telt, en onvoldoende heeft opzijgezet of heeft kunnen zetten – terugvallen op een inkomen dat eigenlijk voortdurend krapper wordt.

Welvaartsbonus Minister van Pensioenen Tobback lanceerde daarom in juni de zogeheten ‘welvaartsbonus’. Die zou er grosso modo op neerkomen: – dat mensen met een minimumpensioen meteen vanaf hun pensionering een jaarlijkse nettobonus krijgen van gemiddeld 100 euro, – dat mensen met een gewoon rustpensioen en een minimumloopbaan van 20 jaar vanaf hun vijfde pensioenjaar een nettobonus krijgen van 55 euro, die

jaar na jaar zou moeten oplopen tot het jaarlijkse bedrag van 600 euro, – en dat ook wie minder dan twintig jaar heeft gewerkt, of een jaarlijkse (maar lagere) welvaartsbonus zal kunnen rekenen.

Er wordt dus met centen gerekend, en niet met procenten. Een principe dat de socialisten al herhaaldelijk naar voor geschoven hebben, onder meer bij de onderhandelingen over de belastingshervormingen van Verhofstadt I en II. Het gaat ervan uit dat de zwakste schouders minder lasten moeten dragen of meer lusten krijgen dan wie financieel in een betere positie verkeert. In de sociale zekerheid is die methode voor betwisting vatbaar, omdat het eigenlijk een inbreuk betekent op het verzekeringsprincipe dat aan inkomensvervangende uitkeringen ten grondslag ligt: wie meer of hogere bijdragen betaalt (premie), heeft recht op een hogere output.

Kritiek Die kritiek klinkt op dit ogenblik vooral aan werkgeverszijde, minder bij de vakbonden. Tobback had die laatste vooraf

ECO N O M I E

Minister van Pensioenen hoopt er na de volgende verkiezingen terug bij te zijn ‘geconsulteerd’ (in het bijzonder het ABVV), terwijl de werkgevers er pas achteraf kennis van konden nemen. De scherpste kritiek bij de bonden gaat dan ook eerder over het feit dat de laagste en oudste pensioenen nog te weinig krijgen, terwijl de werkgevers vinden dat ze al op voorhand buitenspel zijn gezet, en dat wie langer werkt, daar niet wordt voor beloond. (Ook bij de VLD reageerde vicepremier Patrick Dewael eerst korzelig, maar blijkbaar zijn er tijdens de begrotingscontrole in de maand juli omwille van het traditionele nemen en geven een aantal plooien glad gestreken.)

Versmelten Twee weken na zijn voorstel over de welvaartsbonus pakte Tobback uit met een andere ‘denkpiste’: op een termijn van tien, vijftien jaar zouden de drie bestaande pensioenstelsels van werknemers, zelfstandigen en ambtenaren met elkaar moeten versmelten. Het zit hem namelijk bijzonder hoog dat de ‘druïden’ – de topambtenaren van de pensioendiensten, zoals hij ze graag noemt – blijkbaar niet geneigd zijn zonder meer naar de pijpen en de inzichten van de minister te dansen.

Op dit idee werd in de pers heel wat lauwer gereageerd, omdat het voor de meeste journalisten snel duidelijk was dat het ditmaal om zuivere individuele profileringsdrang ging, niet eens van de sp.a als partij. Het is overigens wachten op twee andere initiatieven die Tobback volgens het Generatiepact zou moeten nemen of al had moeten nemen.

In de bus?

In principe hadden 55-jarigen vanaf 1 juli automatisch een raming in hun bus moeten krijgen van hun toekomstig pensioen, om hen te doen nadenken of ze niet beter wat langer zouden werken. Voorlopig is er alleen maar een eerder armtierige webstek www.kenuwpensioen.be waar men zelf gegevens moet inbrengen om een soort van berekening te verkrijgen.

Tobback moet ook nog klaarheid verschaffen over die andere bonus, de extra pensioenbonus voor wie blijft doorwerken na 62. Die formule zou op punt moeten staan op 1 januari 2007, maar het blijft afwachten. Met twee verkiezingen in zicht lijkt profilering even belangrijk als pensionering.

■ IKO

september 2006 nr. 8

Doorbraak

9

VRIJE TRIBUNE

De participatie van kansengroepen: Vlaanderen en Wallonië vergeleken Het is alom geweten dat het economisch sterkere Vlaanderen op het vlak van arbeidsmarkt beter scoort dan Wallonië. De cijfers, opgenomen in het jaarverslag 2005 van de Nationale Bank (1), van het Steunpunt WAV (2) en van de Enquête naar Arbeidskrachten (3) zijn duidelijk.

Vlaanderen

Wallonië

65%

56%

5,5%

12%

Jeugdwerkloosheid volgens ILO-criteria

14%

32%

Meer dan 12 maanden werkloos/werkzoekend

45%

62%

Werkgelegenheidsgraad Werkloosheidsgraad

Werkloosheid laaggeschoolden

7%

16%

Werkgelegenheidsgraad laaggeschoolden

44%

36%

Werkgelegenheidsgraad EU-15 burgers

63%

55%

Werkgelegenheidsgraad niet EU-15 burgers

47%

26%

I

n 2005 bedroeg de werkgelegenheidsgraad 65% in Vlaanderen, tegenover 56% in Wallonië. De Vlaamse werkloosheidsgraad beliep 5,5% en de Waalse zo’n 12%. Hieruit blijkt dus duidelijk dat we te maken hebben met twee uiteenlopende arbeidsmarkten, elk met hun specifieke kenmerken.

De jeugdwerkloosheid is enorm hoog in Wallonië. In 2005 bedroeg deze maar liefst 32% volgens ILO-criteria (t.o.v. 14% in Vlaanderen).

Voorts wordt Wallonië in grotere mate geplaagd door langdurige werkloosheid. Waar in 2005 in Vlaanderen toch ook al 45% van de werklozen verklaart reeds 12 maanden of meer op zoek te zijn naar werk, bedraagt dit percentage in Wallonië maar liefst 62%.

Ook laaggeschoolden bevinden zich in een bijzonder kwetsbare positie op de Waalse arbeidsmarkt, getuige een werkloosheidsgraad in 2005 van 16% en een werkgelegenheidsgraad van 36% (t.o.v. 7% en 44% in Vlaanderen). De discrepantie met Vlaanderen inzake werkgelegenheidsgraad manifesteert zich echter ook bij de middengeschoolden (61% t.o.v. 71% in Vlaanderen). Wat betreft hooggeschoolden scoort Wallonië bijna even goed als het Vlaamse landsdeel. Dit betekent evenwel dat de kloof tussen laag- en hooggeschoolden er wel een stuk groter is.

Allochtonen Een laatste probleemgroep op de arbeidsmarkt zijn de allochtonen. Zowel inzake EU15-burgers als inzake niet-EU15-burgers, scoort Vlaanderen veel beter dan Wallonië. In het jaarverslag van de Nationale Bank van 2005 wordt als verklaring, naast een

‘De gewesten moeten meer bevoegdheden krijgen inzake arbeidsmarktbeleid om gepast in te spelen op de zeer verschillende arbeidsmarktsituatie.’

10

Doorbraak

nr. 8 september 2006

gunstigere arbeidsmarkt, ook de geleverde inspanningen aangehaald inzake integratie, ondermeer via de zogenaamde diversiteitsplannen (met als juridische basis het decreet van 8 mei 2002 houdende de evenredige participatie op de arbeidsmarkt).

Dit alles maakt dat de werkgelegenheidsgraad in Vlaanderen bij EU15-burgers 63% bedroeg t.o.v. 55% in Wallonië en deze bij niet-EU15-burgers 47% t.o.v. 26% bij de zuiderburen. Ook al zijn dit opmerkelijke cijfers, toch mogen we in Vlaanderen niet te vlug victorie kraaien. We zitten immers inzake tewerkstelling van allochtonen uit niet EU-15-landen nog steeds onder het Europese gemiddelde van 56%.

Een job is en blijft dé uitgelezen opportuniteit die wij kunnen bieden aan buitenlanders om zich te integreren, om zich onze taal en cultuur beter eigen te maken (in de mate dat dit nog nodig is). Dit vergt echter tweerichtingsverkeer. Allochtonen moeten de kans krijgen van de werkgevers om hun talent te tonen, maar ze moeten dan ook de nodige inspanningen leveren om zich arbeidsmarktrijp te maken, al dan niet met behulp van VDAB en andere gespecialiseerde instellingen.

Rechten en Plichten Met andere woorden, een allochtoon heeft evenveel recht op werk als iemand anders (discriminatie is uit den boze), maar hij heeft ook de plicht zichzelf klaar te stomen voor de arbeidsmarkt (eventueel via bijkomende opleiding of een taalcursus) en nadien voldoende actief op zoek te gaan naar een job. Dit systeem van rechten en plichten geldt trouwens voor alle werklozen en is het uitgangspunt van de zogenaamde sluitende aanpak die nu het arbeidsmarktbeleid van de Vlaamse overheid terecht beheerst.

Activering van langdurig werklozen en groepen met een lage participatiegraad zoals allochtonen en andere kansengroepen en 50-plussers kan soelaas bieden voor heel wat maatschappelijke problemen zoals knelpuntvacatures en sociale uitsluiting.

Het stimuleren van voldoende deelname aan de arbeidsmarkt is bovendien van primordiaal belang, willen we de nadelige effecten van de vergrijzing kunnen opvangen.

Zoals de bovenstaande cijfers duidelijk aantonen, is het vanzelfsprekend dat de gewesten meer bevoegdheden inzake arbeidsmarktbeleid moeten krijgen om gepast in te spelen op de zeer verschillende arbeidsmarktsituatie in de twee gewesten. Een Vlaams arbeidsmarktbeleid kan de juiste instrumenten inzetten om de Vlaamse arbeidsmarktproblemen efficiënt aan te pakken.

In de toekomst hebben wij geen nood aan nieuwe Rosettabanen …

(1) Nationale Bank: zie http://www.bnb.be/pub (2) Steunpunt Werkgelegenheid, Arbeid en Vorming (interuniversitair samenwerkingsverband): zie www.steunpuntwav.be (3) EAK. Steekproefenquête bij huishoudens, sinds 1983 georganiseerd door het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS); zie http://statbel.fgov.be

■ KOEN VAN DEN HEUVEL Vlaams Volksvertegenwoordiger CD&V Burgemeester van Puurs

Vrijspraak

GORIK

Hugo over Hugo

Volwaardig gewest Velen zullen het misschien niet weten, maar ook Brussel heeft een eigen feestdag. Daarmee wil het bewijzen dat het niet moet onderdoen voor Wallonië en Vlaanderen. Dat zowel Guy Vanhengel (VLD) en Brigitte Grouwels (CD&V) dit jaar afwezig waren op de officiële viering, leidde tot hevig Franstalig protest. Evenmin gesmaakt aan Franstalige zijde: Grouwels gaf haar kabinet opnieuw vrijaf om 11 juli te vieren.

Een reactie op zoveel onrecht kon niet uitblijven. Zo bleef Brussels minister-president Charles Picqué (PS) afwezig op de 11 juliviering in Brussel. 'Sommige Vlamingen hebben buikpijn als ze moeten toegeven dat Brussel een volwaardig gewest is.’

Openluchtzwembad De nieuwste episode in de reeks conflicten tussen Pascal Smet (sp.a) en Brigitte Grouwels (CD&V) draait om de plaats van inplanting van een openluchtzwembad. Kort voor de zomervakantie kondigde Smet in de media plots het 'grote nieuws' aan dat het zwembad er tegen 2009 zou komen en wel op de linkeroever van het het kanaal (Becodok), recht tegenover Thurn & Taxis.

Grouwels reageert verbaasd: 'Ik val totaal uit de lucht. Noch ik, noch de haven (eigenaar van de grond – red.) waren op de hoogte. In het masterplan voor de haven is daar economische ontwikkeling voorzien.'

Taalakkoord onwettig Het taalakkoord van de huidige Brusselse regering is niet meer. In een recent arrest vernietigde de Raad van State zopas de drie uitvoerende omzendbrieven. Wie niet vooraf slaagt in een examen tweede landstaal, kan niet aan de slag als personeelslid van een gemeente of een OCMW. Zo bepaalt de taalwet, maar binnen de Brusselse regering bestaan sinds 1996 politieke akkoorden om daarvan af te wijken.

Maar dat mag dus niet van de Raad van State, die zopas het jongste taalakkoord vernietigde, want onwettig.

■ G ERARD BOUVIER

H

ugo Camps en Hugo Schiltz: twee Hugo’s, twee gelijkgestemde geesten. Wil de eerste toch graag doen geloven.

Als hoofdredacteur van Het Belang van Limburg – wat zocht zo’n zelfverklaarde open minded Wereldburger toch bij die parochiale Limburgers? – was Camps zowat de enige commentator die destijds het Egmontpact verdedigde. Hoe meer tegenstand, hoe verklaarder voorstander de Hugo’s werden. Want Camps wil het gelijk van een standpunt graag afmeten aan de mate waarin het plebs er tegen is.

Je staat nu eenmaal enkele trappen boven de gewone sterveling of niet.

Hugo bracht in De Morgen een ode aan de pas overleden Hugo. ‘Hij (Hugo Schiltz) was een gastheer met tien keer meer Bourgondische savoir-vivre dan Wilfried Martens en Jean-Luc Dehaene.’ Tja, meer savoir-vivre dan Dehaene; er waren overtuigdere dingen over Schiltz te schrijven, maar goed. Nu komt het.

De volgende zin: ‘Daarom kon hij het zo goed vinden met André Cools.’ Nu wordt Camps Hugo Camps wil ronduit beledigend aan het adres van de pas afhet gelijk van een gestorvene. Schiltz’ levensstijl zou dus naadloos standpunt graag afmeten gepast hebben op die van Cools? Dit gaat te ver.

Zoiets verdient Schiltz niet. aan de mate waarin Hij had wel wat van een libertair, maar hem het plebs er tegen is. op één lijn zetten met de maffiose peetvader van de Maas, die leefde van bergen tabak, sloten alcohol, harems vrouwen en verstikkende corruptie. Die neergekogeld werd op een parking zoals in een karikaturale B-film over de onderwereld.

Schiltz werd bekend met zijn pijp. Hij hield van een goed glas Franse wijn.

Vrouwelijke belangstelling kon hij op prijs stellen. Zijn gsm gebruikte hij als Antwerps schepen net iets te veel voor privé-zaken. Maar dat maakt nog geen Cools van Schiltz. Zelfs niet van de Cools die blijkbaar leeft in Camps’ verdraaide brein.

Je moet het doen. In één artikel Cools als liefhebber van savoir-vivre voorstellen en Vlaams-nationalisten neersabelen als laveloze bierdrinkers, kampvuurzangers met onderbroekenlol, artistieke beotiërs en frietkotmaniakken.

Schiltz zou Camps ooit gezegd hebben: ‘Het probleem van de Vlamingen is dat ze liever “de Vlaamse Leeuw” zingen dan Schopenhauer te lezen. Dan blijf je op achterstand.’ Schiltz was geen simplist en dus lijkt het citaat vals. Maar Camps leert er zichzelf wel weer kennen als pedant stuk pretentie. Het is trouwens geweten dat in de Waalse volkshuizen uitsluitend werken van Zola, Marcuse en Sartre worden gelezen. Die boeken werden indertijd nog persoonlijk door Cools aangezeuld. Le Peuple ging op de fles omdat de Waalse syndicalist geen boodschap had aan voetbaluitslagen en verslagen van rode pensenkermissen. De weigering van hoofdredacteur Jean Guy om een literaire en filosofische bijlage op te nemen, werd het blad fataal. Camps heeft hem er meermaals voor gewaarschuwd.

De slotparagraaf van Camps’ lofschrift, maakt echter alles duidelijk. ‘Ik heb nooit begrepen wat Hugo Schiltz elk jaar op de IJzerbedevaart ging zoeken. Meer dan een schaamlap kan het niet geweest zijn.’ Camps schurkte zich aan Schiltz’ zijde omdat ze gemeenschappelijke vijanden hadden. Maar begrepen heeft journalist Hugo politicus Hugo duidelijk niet. Te weinig Schopenhauer gelezen?

■ PETER D E ROOVER

september 2006 nr. 8

Doorbraak

11

BU ITEN L A N D

Westers paard van Troje in Iran?

Azeri’s in Iran in rep en roer Cartoons doen soms heel wat stof opwaaien.

De heisa rond de Mohammed-cartoons zal de Westerse wereld niet licht vergeten. Onopgemerkt echter bleef het tumult dat zich – ook omwille van een spotprent – in mei 2006 afspeelde in Tabriz, een stad in het noorden van Iran, waar vooral etnische Azeri’s, een Turkstalig volk, wonen.

D

e spotprent in een Iranese krant toonde een Azeri-pratende kakkerlak. Duizenden Azeri’s trokken woedend de straat op, de staatsveiligheid sloeg hard terug. Op het asfalt bleven tientallen doden en gewonden achter. Buiten Iran kraaide er geen haan naar. Nochtans broeit er iets in Iran wat ook implicaties kan hebben op zijn rol in de wereldpolitiek. Het Azeri-nationalisme zou de interne cohesie van Iran wel eens kunnen verstoren.

Iran herbergt immers verschillende naties. Slechts de helft van de bevolking spreekt Farsi (Perzisch) als moedertaal. Azeri’s, Koerden, Arabieren en Baluchi’s vervolledigen de etnische mozaïek die Iran heet. Het meeste zorgen baart de machthebbers in Teheran het groeiende nationalisme van de Azeri’s die naar schatting 20 tot 30% van de bevolking uitmaken.

Splitsing Het historische Azerbeidzjan behoorde tot in het begin van de 19de eeuw in zijn geheel tot het Perzische Rijk. Het vredesverdrag van Turkmanchai tussen Rusland en Perzië (1828) splitste Azerbeidzjan op langs de rivier de Araxes. Het noordelijke gedeelte viel onder Russisch bewind en zou in 1991 als Republiek van Azerbeidzjan onafhankelijk worden; het zuidelijke gedeelte, met zijn 170 000 vierkante kilometer tweemaal zo groot als het noordelijke, vormt nu de bakermat van de Azeri’s in noordIran.

het moderne Iran bekleden ze sleutelfuncties. De islamitische Republiek die in 1979 werd gegrondvest, kende de Azeri’s meer culturele rechten toe dan de Pahlavi-dynastie. Bovendien zijn de Azeri’s ook sjiieten, en in een staat die meer nadruk legt op de islam als verbindende factor dan op de Perzische natie – zoals de sjah placht te doen –, versterkt dit hun professionele kansen (in tegenstelling tot de Koerden die soennieten zijn).

Identiteit Vooral na de Russische Oktoberrevolutie van 1917 groeiden de Geloof Azeri’s aan beide zijden van de rivier, – niet alleen een grens tusVoor de islam primeert de geloofsgemeenschap op de etnische sen twee staten, maar ook tussen twee systemen – verder uit achtergrond. Door nu meer toegang te hebben tot de Turkse elkaar. De uitroeping van de Republiek Azerbeidzjan op het cultuur zien de Azeri’s de verschillen tussen het seculiere Turkije einde van de Koude Oorlog herinnerde de Azeri’s in ‘zuid-Azeren het fundamentalistische Iran. Hun loyaliteit tegenover Tehebeidzjan’ (in Iran) aan hun eigen identiteit. Culturele en familiran krijgt daardoor een knauw. Iran vreest met een versterkt ale contacten over de Araxes heen waren weer Azeri-nationalisme ook een ‘westers paard van mogelijk.

Troje’ binnen te halen.

De Azeri loyaliteit In de jaren 1990 zocht Azerbeidzjan toenaHet protest in de straten van Tabriz is niet aldering tot Turkije. Azeri’s en Turken kunnen elleen nationalistisch van aard, maar richt zich ook tegenover Teheran kaar goed verstaan – en die vergrootte Turkse tegen de barre sociaaleconomische leefomstanwankelt. invloed straalde dan ook uit naar Iranees Azerdigheden in Iran. De Azeri nationalisten zijn echbeidzjan. Waren de Turken voor Teheran niet de ter onderling verdeeld. De enen willen Iran tot erfvijand? Eeuwenlang hadden Perzen en Ottomaanse Turken een federale staat ombouwen met de nodige culturele autonomie elkaar bevochten. Wat als de Azeri’s nu alleen al door hun devoor zuid-Azerbeidzjan, de anderen willen de beide historische mografische gewicht zouden bijdragen tot de ‘turkificatie’ van delen van Azerbeidzjan verenigd zien of als een aparte staat of Iran? Riza, de vader van de laatste sjah, had in de jaren 1920 binnen Iran. van de vorige eeuw separatistische tendensen de kop ingedrukt Op hulp van Azerbeidzjan of Turkije hoeven de Azeri-natioom een sterke Iranese eenheidsstaat te vestigen. Wat zou er nog nalisten niet te rekenen. Die staten denken in termen van realvan de droom van Iran als regionale macht overblijven als de politik en willen hun verbeterde betrekkingen met Teheran niet Azeri’s zich zouden verenigen met hun broedervolk in de Repuop de helling zetten. Het meeste belang bij een cultureel ontwabliek Azerbeidzjan? ken van de Azeri’s hebben zij die de machthebbers in Teheran Tot nu toe wist Iran de eigen Azeri’s aan zich te binden. Als uit het zadel willen lichten: de Amerikanen. voormalige heersers over Perzië hebben de Azeri’s het gevoel dat ■ D IRK ROCHTUS Docent internationale politiek aan de Lessius Hogeschool Antwerpen en de UA Iran ook van hen is. In het politieke en economische leven van 12

Doorbraak

nr. 8 september 2006

BOEK E N

Bewogen Dokter Hugo Thibauts (1926-2003) Vlaams bewogen in de 20ste eeuw telt zeven hoofdstukken. De eerste drie geven een kort overzicht van 2000 jaar geschiedenis van Vlaanderen, vanaf de Romeinse periode tot en met de eerste wereldoorlog (1), in het woelige interbellum van 1918 tot 1940 (2) en tijdens de tweede wereldoorlog (3). Vervolgens toetst de auteur de begrippen secessie, collaboratie en weerstand aan bepaalde criteria. Zijn oordeel achteraf is dat de Vlaams-nationalistische collaboratie tijdens WO II een vergissing was. Hij brengt echter de argumenten aan die de politieke Vlaamse collaborateurs toen motiveerden, vooral: ‘In tegenstelling met de situatie in de landen rondom ons komen we steeds tot het opvallend beeld van een collaboratie in Vlaanderen die voor minstens 75 % steunt op het secessierecht en de nood aan Vlaamse staatsvorming … In Nederland en Wallonië was dat helemaal anders’ (p. 121-122).

Na een autobiografisch verhaal over zijn jeugdjaren tijdens de oorlog (5), behandelt Thibaut de geleidelijke naoorlogse Vlaamse staatsvorming tot aan zijn overlijden in 2003 (6). In het laatste hoofdstuk (7) formuleert hij een aantal slotbeschouwingen en aanbevelingen voor het verwerven van een Vlaamse staat.

Vlaams bewogen is een zeer lezenswaardig en vlot leesbaar tijdsdocument, vooral over het dramatische verloop van de Vlaams-nationalistische collaboratie tijdens de tweede wereldoorlog en van de heropstanding van de Vlaamse Beweging na 1945.

Thibaut weigert zich in te passen in het politiek correcte discours, dat de Vlaamse collaborateurs veroordeelt op basis van de huidige kennis van de toenmalige Duitse gruweldaden en zonder rekening te houden met de context van andere elementen en feiten in die periode. Hij weigert zich voor die col-

laboratie te verontschuldigen bij de Belgische staat.

Opvallend is ook zijn positieve houding tegenover de allochtonen die zich willen inburgeren en aanpassen in onze volksgemeenschap. In dit boek klinkt de stem door van een principieel, doch bedachtzaam, kordaat en tegelijk zachtmoedig en eerlijk man, die steeds geloofwaardigheid nastreefde.

gevoelens als kwetsuur en belediging. De discussie over de Deense cartoons kan ter zake als een schoolvoorbeeld gelden. Toch zou het al te eenvoudig zijn de relevantie van Peeters’ thema te beperken tot de klassieke voorbeelden inzake multiculturaliteit en meningsvrijheid. Alleen al daarom is dit boek een nuttige aanvulling van het debat, vermits het dieper ingaat op de wezenlijke kenmerken van achteloos gebruikte termen als belediging, kwetsuur, wraak, haat en nihilisme.

Peeters bezorgt deze concepten een betekenis, door ze te verbinden met het basale menselijke verlangen naar erkenning, bij voorkeur in een relatie van gelijkwaardigheid, maar ook met de menselijke ‘erfzonde’ die erin bestaat dat ieder mens als kind, en dus als zwakkere bij uitstek, geboren wordt.

Aan deze existentiële verhoudingen hangt Peeters ook een politieke boodschap op, die zowel relevant is voor de discussies over het ‘zinloos geweld’ als voor een doordachte en evenwichtige benadering van nationale vraagstukken, hier en elders.

Geen vanzelfsprekend boek, maar een tip voor meerwaardezoekers.

■ FJ

■ ERIC PONETTE

Hugo Thibaut, Vlaams bewogen in de 20ste eeuw – Mijn verhaal.

215 blz., € 15, isbn 90 5325 274 6 – bestellen via greta. thibaut@skynet.be

Gekwetst Sinds Jaak Peeters in 1991 zijn cultuurpolitiek essay De cultuur van het simplisme (Facet) liet verschijnen, valt in zijn werk een duidelijke evolutie te onderkennen. Waar de aandacht in de eerste boeken voornamelijk uitging naar samenlevingsproblematiek en vragen van de polis in ruime zin, viel reeds in zijn Waarde landgenoten uit 1997 (Icarus/Standaard Uitgeverij) een verschuiving te merken naar meer persoonlijke (maar daarom niet individuele) kwesties.

Peeters’ analyse van de gekwetste mens sluit nu als het ware deze evolutie af, door in antropologische en psychologische categorieën een verklaring te zoeken voor vormen van maatschappelijk onbehagen.

Op zich is deze keuze geenszins verbazend, nu een belangrijk deel van het politieke debat gevoerd wordt in termen die verwijzen naar persoonlijke

Jaak Peeters, De gekwetste mens.

Een existentiële analyse, Damon, 2006, 176 blz., € 17,9, isbn 90 5573 6562

Vlaamse Grondwet CD&V en N-VA organiseerden op 28 januari een Vlaamse Conferentie over een Vlaamse Grondwet. Deze zomer verscheen het verslagboek, met referaten van prof. Bart Maddens (De maatschappelijke betekenis van een grondwet), Frank Judo (Een Vlaamse Grondwet: institutionele mogelijkheden) en Frank Delmartino (Vlaamse Grondwet in Europees perspectief), en met de conclusies van Luc Van den Brande. Achterin een voorstel van resolutie houdende de Grondwet voor

Vlaanderen (1 maart), een niet-tijdsgebonden, beknopte tekst, die ook beantwoordt aan verdere bevoegdheidsoverdrachten. ‘Een materiële grondwet met de ambitie een formele grondwet te worden’, zo leert ons het jargon. Teksten van sp.a en VLD houden vast aan het huidige Belgische institutionele kader. Vlaams Belang kiest resoluut voor Vlaamse onafhankelijkheid.

In de CD&V/N-VA-tekst – daar zowat tussenin – komt het woord België niet meer voor.

■ AN

Vlaamse Grondwet, 3de Vlaamse Conferentie. Verslagboek, 117 blz. Te verkrijgen bij CD&V, CD&Vfractie Vlaams Parlement. Tekst ontwerp van resolutie: www.cdenvvlaamsparlement.be

september 2006 nr. 8

Doorbraak

13

KAMIKAZE

Boze brieven

M

In afwachting krijgt Piet van mij alvast het voordeel van mijn twijfels. En voor het ‘pretotalitaire klimaat’ waarin we ons bevinden, kan ik niet anders dan hem nu al een klein beetje gelijk geven. Want ook ik maak mij zorgen over onze geroemde democratie. Als ik vaststel hoe de macht bij de ‘democratische partijen’ bij een steeds kleinere groep mensen zit geconcentreerd. Als ik vaststel welke methodes onze zogeheten rechtsstaat gebruikt om één bepaalde partij de mond Piet De Moor te snoeren. Als ik vaststel dat de Vlaamse meerderheidspartijen de parlementaire vrijheid van hun leden middels Eindelijk toch iemand in Vlaanderen die nog de moed heeft om een geheim akkoord aan banden leggen. Als ik vaststel dat de ons te waarschuwen voor het naderend onheil van een nieuwe Openbare Omroep zichzelf vrijwillig censureert in zijn berichtdictatuur. En Piet De Moor is niet alleen bang. Hij is bovendien geving omtrent één bepaalde partij. Als ik vaststel dat vakbonden ook boos. Vooral op Peter Vandermeersch, de hoofdredacteur kandidaat-afgevaardigden van één bepaalde politieke strekking van ons aller onverantwoord interessante krant, die zich meende systematisch weren. Als ik vaststel, dat het medeondertekenen van te kunnen permitteren om een opiniestuk van zijn hand te weigeeen manifest voor een onafhankelijk Vlaanderen, nog tot ontslag ren. Gevolg: vijf open brieven van Piet aan Peter, waarin Peter kan leiden … kennelijk de volle laag krijgt omdat hij het aandurft het Vlaams Belang als een normale partij te beschouwen. En dat mag niet Kortom, voor Piet De Moor (nomen est omen?) en zijn geestesgevolgens Piet. Want ‘het totalitarisme van die partij zal heel reëel noten allicht nog stof genoeg om nog een aantal boze brieven zijn als ze de kans krijgt om aan de macht te komen’. En dat zal dus mede de schuld zijn van Peter Vandermeersch. Nogal begrijvol te schrijven. Maar dan wel nog vóór de gemeenteraadsverpelijk dus, dat ik als goede democraat nu al uitkijk naar 15 sepkiezingen. Want na nog een ‘zwarte zondag’ is het misschien tember, dag waarop deze vijf brieven aan de openbaarheid zulgedaan met de persvrijheid. Niet alleen voor Piet De Moor, maar ■ K AMIKAZE len worden prijsgegeven. ook voor … aar goed dat ik tijdens mijn weldoende vakantie voor een keer gewacht heb tot woensdag 10 augustus om te oordelen. Anders had ik allicht niet geweten dat we ons in België (en mutatis mutandis dus ook in Vlaanderen) in een ‘pretotalitair klimaat’ bevinden. Aldus grote ziener, schrijver en Knackmedewerker Piet De Moor in een toelichting bij zijn nog te verschijnen brieven en een kort essay over totalitarisme. Oef! Wat een opluchting.

➦ vervolg van p. 7

Onder impuls van wat tegenwind wordt het 0110-profiel wat opgepoetst tot ‘een getuigenis voor verdraagzaamheid’, maar de bevriende pers gaat nu nog feller tekeer tegen ‘die partij’.

Veel propagandisten van Barman verliezen hun geheugen.

Voor Hilde Sabbe, koningsgezind afweergeschut van Het Laatste Nieuws (‘Wie is hier nu onverdraagzaam’, 7 juli) gaat het niét om een heksenjacht op het VB, wel om een pleidooi voor solidariteit … maar ‘als het VB aan de macht zou komen’ dan volgt de apocalyps: jeugdhuizen sluiten, theaters en musea verliezen hun subsidies, kunstenaars vluchten, Lotti en Tura krijgen huisarrest of erger.

(HLN, 7 juli) Er zijn er nog meer die de Vlamingen voor debielen houden. Bert Anciaux bijvoorbeeld (‘Ik begrijp niet waarom een politieke partij dat engagement meteen een politieke duiding geeft’, DS, 8 juli), Jozef De Witte, directeur Centrum voor Gelijkheid van kansen en voor Racismebestrijding (‘Dit initiatief kiest duidelijk voor verdraagzaamheid … Dat het VB zich daardoor aangevallen voelt, begrijp ik niet.’) of KVS-baas Jan Goossens (‘Wie zou beweren dat 0110 artiesten mobiliseert tegen één partij, surft mee op de 14

Doorbraak

nr. 8 september 2006

golf van halve waarheden en hele leugens die die ene partij zelf verspreidt’, DM, 10 juli).

Afdreiging Ligt het Vlaams Belang achter op punten, dan keert dit plots op 9 juli, als blijkt dat de Nationale Loterij, een overheidsbedrijf, de 0110-concerten zal sponsoren.

‘Men gebruikt de machine van het regime om ons klein te krijgen’, aldus Annemans.

Nu speelt ook Lotto-minister Bruno Tuybens (sp.a) de onschuld zelve. ‘Alsof Barman en co een expliciete electorale agenda hebben … Wil dat zeggen dat VBstemmers niet welkom zijn? Dat er stemadvies wordt gegeven of dat 0110 een partijpolitiek evenement is?’ Het geheugenverlies wordt gecombineerd met gescheld. Bart Eeckhout (DM, 13 juli) noemt het VB een ‘roedel vampiers’, zijn collega Hugo Camps ejaculeert: ‘Wat Dewinter roept, is voer voor de varkens’ (DM, 13 juli).

Andere kranten zijn er minder gerust in. ‘Winnend lot voor Belang’, titelt Wouter Verschelden in de VUM-kranten (10 juli). Ook sommige artiesten sturen wat bij. Clouseau weeft een flard Vlaamse Leeuw door een optreden op elf juli in

Brussel. Kris Wauters plant er een VVBvlaggetje in zijn gitaar.

Bart De Wever (N-VA) vindt het ‘antiVB-concert’ een ‘bijzonder slecht idee’ en Barman ‘de ideale sparringpartner voor het VB’ (DM, 17 juli).

Vlaams Belang zit niet stil en organiseert op 9 september een eigen feest (‘De 24 uur van het Vlaams Belang‘), met optredens van artiesten uit de tweede rij (Vanessa Chinitor, Salim Seghers, Frank Galan, Danny Fabry, Kurt Lotigiers, de broer van Helmut Lotti), maar er is ook sprake van Brigitte Bardot en Freddy Quinn.

In een peiling van De Stemmenkampioen (HLN, 14 juli) hebben 47% van de Vlamingen kritiek op de 0110-campagne, en ‘geen behoefte aan stemadvies of een opgeheven vingertje van Barman en co’.

Tientallen brieven vullen de opiniepagina’s. Vlaanderen is verdeeld.

Het zou goed zijn als beschaafde lieden in beide partijen wat meer van zich lieten horen. ‘We shouldn’t hate people for the way they think. Or vote’, schreef ene Kenetic op 5 juli op het forum van dEUS. Dat lijkt ons de essentie.

■ JAN VAN

DE

CASTEELE

Colofon

Energiebesparing Milieutechnologie: afvalverbranding, deNOx. Explosieve gasmengels: verwerking in overeenstemming met ATEX. Gespecialiseerd studiewerk en sleutel-op-de-deur levering Mallekotstraat 65, 2500 Lier Tel.: +(03) 491 98 78 – Fax: +(03) 491 98 77 E-mail: info@euro-pem.com

Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse Volksbeweging vzw. ■ Verschijnt maandelijks (niet in augustus). ■ Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. ■ H OOFDREDAC TEUR : Jan Van de Casteele ■ K ERNREDAC TIE : Karl Drabbe, Dirk Laeremans, Anke Nobels, Peter De Roover ■ M EDE WERKERS : Ludo Abicht, Gerard Bouvier, Rudi De Ceuster, Jacques Claes, Frans Crols, Katleen Van den Heuvel, Bart Maddens, Guido Naets, Marc Platel, Dirk Rochtus, Matthias E. Storme, Pieter-Jan Verstraete ■ R EDAC TIE - ADRE S : Passendalestraat 1A, 2600 Berchem. Tel 03 366 18 50 – Fax 03 366 60 45 ■ redactie@doorbraak.org ■ www. doorbraak.org – abonnementen: secretariaat@doorbraak.org ■ A BONNE MENT : € 16,50 voor een abonnement van 12 maanden (buitenland: € 25) ■ S TUDENTENABONNE MENT : € 10 voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling ■ I NTERNE TABONNE MENT : € 10 voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis internetabonnement. ■ Abonnering door storting op rekening 736-0012719-76 van VVB Doorbraak, Passendalestraat 1A, 2600 Berchem met vermelding van het type abonnement. ■ Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd – met ledenblad Binnendoor – naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw (VVB). U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van € 17 op rekening 736-0012719-76 van VVB-leden-administratie.

■ Betaling van het abonnementsgeld vanuit het buitenland: gebruik IBAN BE91 7360 0127 1976 en BIC KREDBEBB ■ V OR MGE VING : Ascender, Antwerpen ■ V ER AN T WOORDELIJKE UI TGE VER : Dirk Laeremans, Passendalestraat 1a 2600 Berchem ■ ISSN 0012-5474

september 2006 nr. 8

Doorbraak

15

16

Doorbraak

nr. 8 september 2006