België-Belgique PB Antwerpen X 8/2828
Maandblad van de Vlaamse Volksbeweging vzw
www.doorbraak.org
Afgiftekantoor Antwerpen X P508831 Passendalestraat 1A 2600 Berchem redactie@doorbraak.org
6 2008
De wonderbaarlijke Waalse genezing Professor Hendrik Vuye legt in Knack nog eens uit hoe Vlaanderen zich via allerlei mechanismen door de Franstaligen in de zak liet zetten. De minderheid is baas, en de minderheid wil een institutioneel status-quo. Ze putten hun kracht uit ‘bijzondere wetten’ (tweederdemeerderheid én meerderheid in beide taalgroepen vereist), uit opgelegde pariteiten (regering, ministerraad, Grondwettelijk Hof), de alarmbelprocedure, belangenconflicten als wapen van vier door Franstaligen gedomineerde regionale parlementen. Hun macht is gebetonneerd in een institutionele rotzooi. Samen met Open VLD staan ze vandaag opnieuw aan de cementmolen en draaien mortel voor een paritaire Senaat, een federale kieskring of samenvallende verkiezingen. Samen ook dansen ze de recuperatiepolka op het retro-bal van Oud België. Ondertussen speelt het orkest van de francofonie ‘De wonderbaarlijke genezing van Wallonië’: ‘Alles ok, we stellen het goed! Maar laat uw centen maar komen’. Rond deze tijd zou minister Dirk Van Mechelen nieuwe cijfers over de geldstromen bekendmaken (vervolg op vroegere Abafimrapporten). De jongste cijfers over werk en werkloosheid bewijzen dat de transfers naar Brussel en Wallonië nog toenemen. Ondanks verkiezingswinst voor de politieke flandriens leven we nog altijd in Het land van Paars en Waal. De vraag om staatshervorming heet “communautair gehakketak” te zijn, verdringt de “echte problemen” en teistert “het belang van de mensen”. Maar de pro-Belgica zwijgt over de dramatische economische kloof. De Vlaamse werkzaamheidsgraad klokt af op 66,1 %. Wallonië en Brussel (57,0 en 54,8 %) hebben meer dan een ronde achterstand (1997-2007 Vlaanderen: +6,2 %, Wallonië + 4,1 %, Brussel + 2,2 %). De RVA telde in maart in Vlaanderen 145.520 werkzoekende werklozen vergoed door de RVA (op jaarbasis: - 5,8 %), in Wallonië 199.022 (- 2,4 %). De kloof groeit, ondanks getoeter over Marshallplan en gepreek over de Waalse wonderbaarlijke genezing. Als zelfs som-
mige Vlaamse journalisten als Guido Fonteyn nu al jaren propaganda maken voor de (ingebeelde) Waalse Wende, zijn ze ons aan het belazeren. Demotte preekt dat ‘de mobiliteit’ zijn Gewest parten speelt. Een mens van Mons - en daar vertoeven nogal wat werklozen - raakt met de piekuurtrein op 41 minuten in Brussel, op 1u.04’ in Zaventem of op goed één uur in Kortrijk. Eens aan de Westen Oost-Vlamingen of Limburgers vragen hoelang zij sporen naar hun job? Er werken meer West-Vlamingen in Brussel dan Walen in heel Vlaanderen. De mobiliteitspremie van Milquet is discriminerend voor de Vlaamse onnozelaars die zich wel de moeite getroosten om een eind van huis te werken, of om tweeof drietalig te zijn, de andere landstaal voorop. VDAB en Forem zouden duizenden Waalse werkzoekenden over de taalgrens krijgen. Het zijn er voorlopig... 318 (DT, 16 mei), waarvan 123 in het om arbeid schreeuwende West-Vlaanderen. En nog maar eens verschuiven de Franstaligen het probleem. ‘De taaleisen van de Vlaamse werkgevers zijn vaak te streng.’, stelde Hilde Gillebert van Forem (DM, 23 april). Maar een op de twee Walen spreekt maar één taal. In Vlaanderen is slechts een op de vier eentalig. 20 % van de Walen beheerst de andere landstaal ‘goed tot zeer goed’, tegenover 52 % van de Vlamingen (Eurobarometer 2006). Van de 181 Waalse leerlingen die in 2006 met een beurs uit het Marshallplan een taalbad namen, kozen er 171 voor ... het Engels. Hoe eenvoudig kan een conclusie zijn. Binnen de Belgische context wordt het onmogelijk om de lat gelijk te leggen. Solidariteit is mooi, maar mag geen schaamlap worden voor de dommigheid van vandaag en de gevolgen daarvan morgen. Vlaamse parlementsleden moeten de interregionale solidariteit koppelen aan doorzichtigheid, efficiëntie en tijdelijkheid. En aan respect voor de taal en territorium. Dat kan maar lukken als het Vlaams Parlement eindelijk kiest voor “onafhankelijkheid en samenwerking”. De Vlaamse toekomst ligt niet in Leterme I, maar in Peeters I.
■ JAN VAN DE CASTEELE
juni 2008 nr. 6
Doorbraak
1
PERSWIJS Yves Leterme in Vers L’Avenir, 10 mei: ‘Geachte landgenoten, geachte lezers
van Vers l’Avenir ... Belg zijn, dat is zich herinneren van waar men komt en strijdvaardig blijven.’
Rik Van Cauwelaert in Knack, 7 mei: ‘Het probleem voor de Vlaamse meer-
derheidspartijen komt hierop neer dat zoiets als een onderhandelde oplossing voor BHV niet (meer) bestaat. Die kans hebben de Franstalige regeringsonderhandelaars verkeken tijdens hun verblijf in Hertoginnedal in de loop van de zomer van 2007.’
Luk Van Biesen (Open VLD) over onderzoekscommissie Raad van Europa en burgemeesters, De Morgen, 14 mei: ‘De heer Picqué
heeft met alle respect evenveel uitstaans met de problematiek in de Vlaamse faciliteitengemeenten als de keizer van China ... Het is duidelijk dat de onderzoekscommissie door desinformatie de problematiek in een verkeerd perspectief plaatst.’ Rik Van Cauwelaert, Knack, 7 mei: ‘De federale regering wordt alleen overeind
gehouden omdat geen van de deelnemende partijen vooralsnog haar val durft te veroorzaken. Leterme kan daarom beter de eer aan zichzelf houden. Hij heeft vandaag in zijn eigen kartelrangen nog net genoeg gezag om een eventueel overleg tussen de twee gemeenschappen mee te sturen. Als deze politieke wanvertoning blijft aanslepen, is de kans reëel dat Yves Leterme tegen 15 juli zijn toekomst achter de rug heeft. En dan wordt niet meer gepraat over BHV, wel over het voortbestaan van het federale koninkrijk.’ Jean-Marie Dedecker in De Morgen, 9 mei: ‘Het (Vlaams) kartel surft van
vervaldag naar vervaldag. Het enige dat nog, telt is de perceptie. Daarvoor was dat circus in het parlement ook nodig vandaag. Leterme weet goed genoeg dat de helft van de Vlamingen op 15 juli in Benidorm zit. Van een “grote staatshervorming” ligt niemand dan wakker. Met een paar maatregelen over de arbeidsmarkt zal het kartel voorlopig al lang tevreden zijn.’ Kris Peeters in Knack, 6 mei: ‘Ik ben niet de concurrent van Yves Leterme, maar
ook niet zijn vazal. Wel is het zo dat ik voor een stuk zal worden afgerekend op wat hij op communautair vlak heeft bereikt. Hoe hard we nu ook werken in de Vlaamse regering, onze kiezers zullen ons dan ook beoordelen op wat er in mei en in juli op federaal niveau is gebeurd.’ Marc Van Peel over de kloof Vlaanderen-Wallonië, ATV, 3 mei:
‘Dat is toch maar weer gebleken de jongste maanden. Of het nu gaat over het beteugelen van jonge criminelen, of het nu handelt over de verkeersveiligheid, sociaal-economische of arbeidsmarktproblemen ... Kijk toch hoe de mentaliteit in dit land zo grondig verschilt. In woord én in daad!
Vrijspraak voor dienstweigeraar
Op 20 mei sprak het Hof van Beroep van Brussel een BHV-dienstweigeraar uit Lennik (Vlaams-Brabant) vrij. De man had geweigerd te zetelen als bijzitter in een stembureau van Lennik wegens het discriminerend karakter en de ongrondwettigheid van de kieskring BHV (arrest Arbitragehof mei 2003). Deze motivatie wordt nu door het Hof aanvaard als wettige reden voor zijn dienstweigering. ‘Het arrest is een grote overwinning voor de BHV-dienstweigeringsactie van de Vlaamse Beweging en een hart onder de riem voor de burgemeesters en de bevolking van VlaamsBrabant. Voor het rechtzetten van discriminatie en onwettelijkheid kan geen prijs betaald worden’, aldus Francis Stroobants (Haviko) en Guido Moons (voorzitter BHV-werkgroep van de VVB).
Federale kieskring niet evident
Open VLD en de Franstaligen willen - inspelend op een “getelefoneerde” suggestie van enkele professoren van de Pavia-groep - via een kieswetwijziging een federale (lees: unitaire) kieskring organiseren. Doel: meer België. Middel: kiezer extra stem geven om beperkt aantal superpolitici te kiezen die kandidaat zijn over heel België. Zo makkelijk wordt het nu ook weer niet. Art. 43 en 61 van de grondwet moeten worden gewijzigd en dat is niet evident, want niet voor herziening vatbaar verklaard, stelt Jeroen Van Nieuwenhove, wetenschappelijk medewerker van de KU Leuven en auditeur in de Raad van State. (DS, 19 mei). De hervorming zou volgens hem ten vroegste in 2015 kunnen. Dezelfde juridische bezwaren zijn er voor samenvallende verkiezingen, een ander remmetje op staats(her)vorming.
Verkiezingen mogelijk zonder ‘oplossing’ BHV
Emiel De Bolle
Als de federale regering valt zonder oplossing voor BHV zouden er volgens het BHVarrest van het Grondwettelijk Hof geen verkiezingen meer kunnen worden gehouden. Klopt niet, kan wel, zegt Evelyne Maes van het Instituut voor Constitutioneel Recht van de KU Leuven in De Juristenkrant. Er bestaat immers geen enkele juridische manier om ongrondwettige verkiezingen te verhinderen. Achteraf kan het parlement ze wel ongrondwettig verklaren. Kan. Kafka kan wel.
Vlaamse Rand
Op 28 april 2008 lanceerde Vlaams minister Frank Vandenbroucke, bevoegd voor de Vlaamse Rand, de webstek www.docu.vlaamserand.be. Dat is een virtuele bibliotheek met politieke documenten, statistieken, wetenschappelijke studies en andere publicaties over de Vlaamse Rand rond Brussel, ook uit
2
Doorbraak
nr. 6 juni 2008
anderstalige bronnen. Dit komt bovenop het aanbod van informatie die de www.vlaamserand.be al bood. De webstek biedt een systematisch overzicht van alle gegevens die voor de Vlaamse Rand (beleids)relevant zijn.
Schotten en onafhankelijkheid
De voorzitter van de Schotse afdeling van New Labour, Wendy Alexander, is voorstandster van een referendum over de onafhankelijkheid van Schotland. New Labour verloor in mei 2007 de verkiezingen, de Schotse nationalisten (SNP) wonnen en behaalden een relatieve meerderheid. Alexander is tegen de onafhankelijkheid, maar daagt de separatistische eerste minister Alex Salmond uit om dit controversiële referendum, dat deel uitmaakte van Salmonds verkiezingsbelofte, nu te organiseren. De SNP voorziet het referendum pas in 2010. (De Volkskrant, 9 mei)
Brusselse feestneus
Als de erg beperkte eerste fase van de staatshervorming wordt goedgekeurd, speelt Beliris (een samenwerkingsakkoord tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de federale regering) nogmaals Sinterklaas en pompt de federale regering jaarlijks € 125 miljoen extra in Brussel. De federale kas wordt vooral gestijfd vanuit Vlaanderen.
De faillissementen
Op gewestelijk niveau zijn er volgens Statbel de jongste drie maanden 5,8% minder faillissementen in Vlaanderen, terwijl het aantal met 1,8% stijgt in Wallonië en in Brussel zelfs met 18,0%. Het aandeel van Vlaanderen in het aantal falingen van januari tot april 2008 bedroeg 47,43%. (DM, 6 mei)
Milquet op een zucht van winst
De Franstalige ministers zijn bezig aan hun project van federale recuperatie (Meer België, dus minder Vlaanderen). Reynders werd met zijn btw (voorlopig!) afgeblokt. Onkelinx (Kankerpreventie) en Milquet (mobiliteitspremie voor werknemers) lijken ondanks kritiek van de Vlamingen wel te mogen scoren. Blikvanger in het plan van Milquet is een nieuw premiestelsel voor werkzoekenden, onder meer om de arbeidsmobiliteit tussen de gewesten te versterken. Het plan wordt gelanceerd over de hoofden heen van de regionale minister-presidenten, die hierover al enige tijd overleg plegen. Het is nochtans aan hen om afspraken te maken. De voorgestelde mobiliteitspremie is een toetje voor in hoofdzaak Waalse en Brusselse werkzoekenden. Ze geldt immers enkel voor werkzoekenden woonachtig in gemeenten met hoge werkloosheid, die een job aanvaarden in een ander arrondissement met lage werkloosheid. ➥
Commentaar Identiteit
V
oetbal is merkwaardig, vooral voetbalclubs zijn dat. Omdat ze paradoxaal zijn. Enerzijds tonen zij extreem de globalisering. Er zijn geen bontere en globalere groepen dan grote voetbalclubs. Zuid-Amerika is wingewest bij uitstek. De Balkan staat eminent op het menu en een Park uit Zuid-Korea - de helft van de bevolking heet daar zo - is geen rariteit meer. Op elk voetbalveld ligt de diversiteit van kleur en naam voor het grijpen. Bovendien is het geld dat achter zo’n club zit nog diverser of globaler: Russisch, Amerikaans, morgen - of nu al - Chinees. En toch - hier komt de paradox - is zo’n voetbalarena de ideale, gezocht, begeerde plek voor particularisering, tegenpool van globalisering. In zo’n stadion komt men thuis, sluit men zich aan bij een bepaalde groep. Daar krijgt men een aangezicht, een stem, soms een vuist. ‘Wij zijn niet gemaakt om als gelijk geZo’n club hoort bij een stad, is stad, maakte of geëgaliseerde individuutjes stad in ‘t kwadraat. Nergens is te zwerven in de één-tonige woestijn Milaan meer Milaan dan in van een homogeen gemaakte wereld.’ San Siro, Barcelona meer Barcelona dan in Nou Camp. Zo ook voor Glasgow, Liverpool en Bayern München. Brussel moet zich schriel troosten met Anderlecht en Antwerpen zit ten voeten uit met een probleem. Voetbalarena’s baren identiteit. Daar ligt hun succes, vaak niet in de kwaliteit van het spel. Ik wil het hier niet hebben over voetbalsport, wel over onze onblusbare dorst naar identiteit. Wij zijn niet gemaakt om als gelijk gemaakte of geegaliseerde individuutjes te zwerven in de één-tonige woestijn van een homogeen gemaakte wereld. We kunnen maar weten en worden wie we zijn door ons in diversiteit - hier krijgt het woord zijn echte betekenis - te identificeren met een idee, een droom. Dat doe je samen. In het geloof is dat trouwens ook zo. Daar gaat deze mijmering over: als Vlaming zit je in dit opzicht met een serieus deficit. Hoe zich identificeren met het land - is het dat wel? - dat België heet? Een beetje geschiedenis is geen luxe. De benaming ‘Belg’ is oud. We kennen de boutade van Julius Caesar over de dappersten onder de Galliërs. Maar het land zoals het nu reilt, meer dan zeilt, is een vreemde, onrijpe vrucht van diplomatieke doen - of is het gedoe - tussen de grote Europese mogendheden begin 19de eeuw. Voor Engeland was het een benauwende idee zich bedreigd te voelen door Franse eskaders vanuit de Scheldemonding en Antwerpen. Dus moest en mocht er in die regio, na Napoleon, geen al te grote macht of mogendheid zetelen. Zeker niet als die iets met Holland, oude maritieme mededinger van Engeland, te maken zou hebben. Rond 1830: België los dus van Nederland en een veilige man op de verse troon in Brussel: Leopold I, geliefde oom en vertrouweling van Victoria. Er moest vooral op worden gelet dat België geen Frans bastion op het continent zou worden. Daar was alle reden toe om dit te vrezen. Vergeet niet dat er in 1832, twee jaar na de Brusselse revolutie van 1830, 80 000 man Franse troepen zijn ingezet geweest om Chassé en zijn Hollands garnizoen uit de Citadel op het Antwerpse Zuid weg te krijgen. Frankrijk dus als vroedvrouw bij de geboorte van dat bizarre buitenbeentje dat België gaat heten. La Belgique sera latine ou elle ne sera pas. Destrée wist het wel. En we hebben het allemaal geweten, ook als we het niet wisten. Identificeer u maar met zo’n bastaardje. Eén voordeel: zich niet kunnen identificeren houdt geest en gemoed open voor nieuwe horizonten. Mensen zijn op hun best als pelgrim: de Vlaming als eeuwige pelgrim op zoek naar een identiteit, die denkbaar maar vooral doe-baar is.
■ JACQUES CLAES
vervolg p. 11
juni 2008 nr. 6
Doorbraak
3
D E M O G R A FI E
Mythe en taboes over grijs en oud Vlaanderen Maak van demografie geen knoeiboel
A
ls je een recente studie van een paar federale overheidsdiensten - Bevolkingsvooruitzichten 2007-2060 - mag geloven, zit Vlaanderen demografisch in slechte papieren. Het aandeel van Vlaanderen in de Belgische bevolking zou dalen van 57,8 naar 55,4 procent. Wordt Vlaanderen grijs, en oud? Vast wel, maar in welke mate en hoe ingrijpend, dat valt nog te bezien. Ondertussen kunnen progressieven (noodzakelijke migratie) en Franstaligen (Vlaanderen zal een jonger Wallonië nog hard nodig hebben ...) hun mythes voeden.
woners. Goed geprobeerd, maar het zijn er in het inmiddels voorbije 2007 al 10,58 miljoen geworden.
De studie kwam er na een nauwe samenwerking tussen de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (AD SEI) en het Federaal Planbureau (FPB). Zij werden bijgestaan door een Wetenschappelijk Begeleidingscomité bestaande uit experts uit de universitaire wereld en uit federale, gewest- en gemeenschapsinstellingen.
En weer prijs ... Amper zeven jaar later gaat men er in nog een nieuw onderzoek (2008) van uit dat er in 2020 11,52 miljoen Belgen zullen zijn ... Een half miljoen meer dan de prognose van zeven jaar geleden. En voor 2050 noteren de onderzoekers dat er 12,4 miljoen Belgen zullen zijn.
De totale bevolking De Vlaamse bevolking ‘zou’ toenemen van 6 117 440 in 2007 naar 7 010 539 in ... 2060. De Waalse van 3 435 879 naar 4 324 570, de Brusselse van 1 031 215 in 2007 naar 1 327 652 in 2060. Het aandeel van de bevolking van het Vlaams Gewest in de bevolking van België ‘zou’ dalen van 57,8% in 2007 tot 55,4%. Het aandeel van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zou 10% overschrijden: van 9,7 naar 10,5%. Het aandeel van het Waals Gewest zou oplopen van 32,5% naar 34,2%. De afhankelijkheidscoëfficiënt De afhankelijkheidscoëfficiënt (verhouding tussen 65-plussers en 15-64 jarigen) van de ouderen zou in 2060 in Vlaanderen 48,7 bedragen (tegenover 44,7 in Wallonië en 38,5 in Brussel). Vlaanderen zou dus rekening moeten houden met gewijzigde taalverhoudingen, en als gevolg daarvan krimpende budgetten (financiering). Maar Vlaanderen zou ook hard geconfronteerd worden met de vergrijzing en vervolgens met de verdwijning van de bijzonder grote “babyboom”-generaties geboren na de Tweede Wereldoorlog. De vergrijzing is er ook in Wallonië, maar minder uitgesproken. Het vruchtbaarheidscijfer ligt er sinds lang een stuk hoger (meer kinderen). Als die voorspellingen kloppen, zullen ze ook politieke implicaties hebben (sociale zekerheid, financiering gewesten en gemeenschappen, federale begroting ...) Als ... Kakofonie Elf jaar geleden (1997) publiceerde het Federaal Planbureau een demografisch onderzoek waarin het woord Vlaanderen niet één keer werd vermeld, dus zonder regionale invalshoek (De vergrijzing van de bevolking). In 2001 publiceerde men het onderzoek Bevolkingsvooruitzichten 2000-2050 per arrondissement (verschenen op 19 december 2001). Dit document moest noodgedwongen eerder onderzoek relativeren. Men voorspelde immers in 2001 voor 2007 10,46 miljoen in4
Doorbraak
nr. 6 juni 2008
Wat de langere termijn betreft, heeft men in 2001 de vroegere cijfers ‘een beetje bijgesteld’. ‘Tot enkele jaren geleden ging men er nog van uit dat de Belgische bevolking tot 2020 zou toenemen tot 10,33 miljoen, om daarna terug te zakken naar 10 miljoen in 2050’. In 2001 gokte men voor 2020 al op 10,72 miljoen en voor 2050 op 10,95 miljoen Belgen.
Prognose bevolking België (milj.)
2020
2050
Onderzoek 1997
10,3
10
Onderzoek 2001
10,7
11
Onderzoek 2008
11,5
12,4
Demografie kan een schitterende wetenschap zijn, maar langetermijnprospecties zijn delicaat. Men heeft de jongste jaren de immigratie duidelijk onderschat. Wat onderschatten we vandaag? Alvast dat het anders ‘kan’. En toch... Ook prospecties in verband met Vlaams-Waalse regionale verschillen (een krimpende kloof tussen de bevolkingscijfers en een groeiende vergrijzingskloof) zijn riskant. Maar Vlaanderen en zijn politici hoeven die prognoses niét van tafel te gooien. Indien er immers “niets” gebeurt, dan kunnen die cijfers kloppen. Als de Vlaamse overheid de cijfers ter harte neemt en het nodige doet (kinderbijslagen, betere voorzieningen kinderopvang, geboortepremie ...) kan Vlaanderen het tij keren. Waarom zou een assertieve gezins- en nataliteitspolitiek een taboe moeten zijn? Voor het plezier van de progressieve immigratielobby, die graag voorbijgaat aan de maatschappelijke kostprijs van hypermigratie (huisvesting, onderwijs, sociale zekerheid in al haar facetten, inburgering ...)? Er zijn best alternatieven voor een onbezonnen en buitenmaatse opendeurpolitiek, waar ook sommige werkgevers omwille van goedkopere werkkrachten niet afkerig van zijn. Vlaanderen heeft dus politici (en partijen) nodig die aan de toekomst denken. Gebeurt dat snel, dan wijzigt het hele plaatje, zowel inzake nataliteit als inzake vergrijzing. De twintigers van 2030 worden geboren in 2010, die van 2050 pas over een dikke twintig jaar ... Helaas zullen de politici van vandaag dan passen ... ■ JAN VAN DE CASTEELE
WE TST R A AT
Pesten in de Wetstraat Vlaanderen moet politieke solidariteit vooropstellen
E
r is al heel wat te doen geweest over de Gravensteengroep. Dat een aantal bekende progressieven de uitgesproken Vlaamsgezinde manifesten van de groep mee heeft ondertekend, is ongetwijfeld uitstekend nieuws. Maar daarnaast zijn de manifesten ook inhoudelijk vernieuwend. Zo introduceert de Gravensteengoep de notie van de “politieke solidariteit”. Economische solidariteit is volgens de groep maar aanvaardbaar in de mate dat daar ook politieke solidariteit tegenover staat. Politieke solidariteit kan worden beschouwd als een vorm van respect voor de bekommernissen en de gevoeligheden van de verschillende partners in een samenlevingsverband. Wie dit respect niet kan opbrengen, ondergraaft daarmee onvermijdelijk het maatschappelijke draagvlak voor de economische solidariteit. Hatelijk Om te leren wat politieke solidariteit zeker niet is, volstaat het af en toe de Franstalige pers te lezen. Dat die pers de communautaire problematiek vanuit een Franstalig perspectief bekijkt en daarbij vooral de Franstalige belangen behartigt, is op zich normaal. Minder normaal is echter het hatelijke anti-Vlaamse toontje waartoe de Franstalige journalisten zich maar al te vaak laten verleiden.Wie geregeld de Franstalige pers leest, ontwikkelt al snel een dikke huid. Maar zelfs dan nog val je soms omver van het niveau van hatelijkheid dat sommige journalisten bereiken. ‘Vlaanderen lijkt last te hebben van een teveel aan inlevingsvermogen’. Neem nu het magazine Le Vif-L’Express van 4 april. Daarin maakt Pierre Havaux zich drie pagina’s lang vrolijk over het geringe succes van een hele reeks initiatieven van de Vlaamse regering om op een vriendelijke manier het gebruik van het Nederlands in de Vlaamse Rand te bevorderen. Onder de titel Les ratés de la machine à flamandiser worden de initiatieven geridiculiseerd en verdacht gemaakt, als ging het om een vorm van etnische zuivering. Zo is er een campagne om de mensen ertoe aan te zetten Nederlands te spreken in de winkel, waarbij ze via een systeem van stempeltjes een luxeweekend kunnen winnen. Maar niet zonder leedvermaak stelt Havaux vast dat slechts 4,6% van de winkeliers in de Rand willen meedoen aan de actie, en dat er ook bij de klanten nauwelijks belangstelling voor bestaat. Hij kopt dan ook triomfantelijk: ‘Parler flamand au magasin: le grand flop’.
Separatisme De Vlamingen hebben zoveel begrip voor de Waalse economische problemen dat ze, nog vóór de gesprekken over de staatshervorming goed en wel waren begonnen, al hebben verzekerd de transfers onaangeroerd te zullen laten. Ze kunnen zich zo goed inleven in de Franstalige “verlatingsangst” dat ze zich van meet af aan hebben uitgesloofd om elke vorm van separatisme radicaal van de hand te wijzen. En dat terwijl het dreigen met separatisme en met het stopzetten van de transfers juist noodzakelijke hefbomen zijn om de gewenste grote staatshervorming te realiseren. Het is jammer dat zulke dreigementen überhaupt nodig zijn, maar dat is net het gevolg van het gebrek aan politieke solidariteit langs Franstalige kant. Wanneer de bevolkingsgroep die 60% van het land uitmaakt vrijwel unaniem een aantal eisen stelt inzake een nieuwe staatshervorming, dan hoeft de minderheidsgroep zich daar inderdaad niet zomaar bij neer te leggen. Maar het minste wat je dan toch zou mogen verwachten, is dat die minderheidsgroep daarover op een ernstige en constructieve manier onderhandelt. En dat is nu net wat de Franstaligen niet hebben gedaan. Uitgerookt Wie het boek De zestien is voor u heeft gelezen zal Bart De Wever zeker geen ongelijk geven als hij stelt dat de Vlamingen zijn uitgerookt door de Franstaligen. De Vlaamse politici werden een half jaar lang aan het lijntje gehouden, tot op het punt dat de Vlaamse publieke opinie het beu werd, en zich tegen de eigen politici begon te keren. Scholen hebben tegenwoordig een ‘pestactieplan’. Daarbij leren de kinderen dat ze wel mogen plagen, maar dat plagen pesten wordt wanneer de andere te kennen geeft het niet meer leuk te vinden. En wie volhardt in het pesten, die wordt onverbiddelijk van school gestuurd. Het mag duidelijk zijn dat de Franstaligen het stadium van het plagen al lang voorbij zijn. Hun agressieve verfransingspolitiek in de Rand, de manier waarop ze hun internationaal netwerk gebruiken om Vlaanderen in het buitenland te bekladden, hun verrottingsstrategie inzake de staatshervorming: dat alles is politieke pesterij van het ergste soort. En toch is de kans klein dat Vlaanderen een einde zal maken aan de economische solidariteit. Want zoals bekend zijn het vaak de ergst gepeste kinderen die het meest geneigd zijn om hun lot lijdzaam te ondergaan.
Vlaamse pers Is de Vlaamse pers dan niet kritisch tegenover Franstalig België? Natuurlijk wel, maar ik kan me niet voorstellen dat de Vlaamse journalisten ooit op zo een vilein en treiterig toontje zouden schrijven over, zeg maar, de hoge werkloosheidscijfers in Wallonië. Vlaanderen lijkt eerder last te hebben van een teveel aan inlevingsvermogen. ■ BART M ADDENS
juni 2008 nr. 6
Doorbraak
5
WE TST R A AT
Groen is de Belgische toestanden spuugzat Was Agalev destijds niet voor kleinschaligheid?
‘D
e bevolking is het meer dan spuugzat!’, aldus meermalen Groen!-voorzitster Mieke Vogels in het Vlaams Parlement en in de media. Ze heeft het dan over de communautaire knoop die sinds bijna een jaar de werking van de wetgevende en uitvoerende macht danig hindert. En ze bedoelt dat de bevolking, ook de Vlaamse, genoeg heeft van de Vlaamse scherpslijperij die weigert om de Franstaligen hun zin te geven en terug te keren tot de orde van de dag. Dat is de manier waarop al zo vaak de communautaire vrede in dit land hersteld is, dus waarom wringen die onredelijke Vlaamse politici zo tegen?
dan de Belgische. Als u aan de wensen van de spuugzatte bevolking tegemoet wil komen, dan moet u België ontwarren en Vlaanderen zelfbestuur geven. Was Agalev destijds niet voor kleinschaligheid? Verkiezen echte groenen niet het simpele Vlaanderen boven het kunstmatige, met haken en ogen bijeen gehouden België?
Zelf heb ik nog niemand horen zeggen dat hij het spuugzat was. De Vlaamse doe-het-zelver weet dat een karwei soms ingewikkelder blijkt dan eerst ingeschat, maar dat er niets goeds van komt als je het daarom halverwege laat vallen. Hij begrijpt best dat de politici, al doen ze nog zo hun best, nu eenmaal niet snel klaar kunnen zijn met iets dat uit zijn eigen aard zeer moeilijk is. Want dit is België. In dit land zijn het louter toepassen van de grondwet inzake BHV en het regionaliseren van materies die in andere bondsstaten steevast tot de bevoegdheid van de deelstaten behoren, nu eenmaal zwaar werk.
Dit is geen kwestie van het zo verfoeide nationalisme. Mensen die niets met nationalisme hebben, kunnen tot datzelfde inzicht komen. Ikzelf bijvoorbeeld. Een tijd geleden noemde Knack mijn naam in een lijstje van opiniemakers uit de Vlaamse Beweging. Laat me dat rechtzetten: ik reken mijzelf helemaal niét tot de Vlaamse Beweging. Ik schrijf in haar blaadjes omdat ze mij daar vragen en bij De Morgen niet, maar u zult me daar nergens betrappen op enige belijdenis van nationalisme. In mijn wetenschappelijk werk over het hindoe-nationalisme heb ik er regelmatig op gewezen dat daar het nationalistisch uitgangspunt tot een hopeloos fout begrip leidt van de problemen waarop die beweging een antwoord wou zijn, en dus tot een fout beleid. Wat Vlaanderen betreft: als ik het hier voor het zeggen had, maakte ik meteen een einde aan de naam “Vlaanderen” en aan de Vlaamse Leeuw, vlag én lied.
Nee, het is heus niet de bevolking die zich druk maakt over het partijpolitieke geknoei, wel de leiding van Groen! Die haalt nog amper de media. Bij alle hype over het klimaat moet de partij het beleven dat de politieke aandacht helemaal naar thema’s gaat waarover zij weinig te zeggen heeft. En de enkele gelegenheden tot zelfprofilering in communautaire kwesties hebben de partij ook niet meteen veel eer gebracht. Zo beweert Groen! graag dat tussen zichzelf en Ecolo niet dezelfde breuk bestaat die de andere politieke families heeft opgesplitst. Toch wel: Groen! desolidariseerde zich van de andere Vlaamse partijen tijdens de eerste stemming over BHV, Ecolo stond pal in het Franstalig front tegen de Vlamingen. Of om het te zeggen in de taal van mevrouw Vogels: haar Waalse broeders zijn de Vlamingen spuugzat. En terwijl de recente, nooit eerder vertoonde inbreuken op het parlementair systeem (een parlementszitting afgelasten, deuren vergrendelen voor de vertegenwoordigers des volks) verontwaardiging wekten bij LDD, sp.a en VB, maakte Groen! er geen punt van. Het ging immers om het belang van België en dat primeert. Met democratie als het kan, zonder democratie als het moet. Diagnose Ondanks dat alles, geachte partijvoorzitster, hoop ik eigenlijk dat u gelijk heeft. Misschien is de bevolking die politieke surplace nu toch wel beu. Zelf vind ik het ook welletjes geweest. En daarom zou ik u een diagnose van het probleem willen voorleggen waaruit ook heel logisch de lang verhoopte oplossing volgt. Stel nu eens dat België niet bestond. Zou een Vlaamse politieke klasse die een regering moet vormen van Vlamingen onder elkaar, zich ooit even diep en langdurig in nesten kunnen werken? Daarvan zijn geen voorbeelden. Het is gewoon evident dat de Vlaamse regering in alle opzichten beter functioneert
6
Doorbraak
nr. 6 juni 2008
Rationaliteit Nee, niks nationalisme, gewoon een rationele opdeling van het grondgebied in samenhangende bestuurlijke gehelen. Want België ontwarren is een kwestie van rationaliteit, ook al stellen halfbakken polemisten het zo voor dat wie zijn “emoties” het zwijgen oplegt, voor België zal kiezen. Ik heb emotioneel geen enkel probleem met België. Wilden de Walen wijzer wezen, en welwillender, dan zou ik hen graag op het Zuid-Nederlandse schip houden. Net als Vogels zal ik het gevoelsmatig betreuren als de Ardennen in het buitenland komen te liggen. Maar anderzijds, ach, onze natuurliefhebbers zijn het wel gewend om de grens over te steken. We zijn in 1830 toch al de Veluwe kwijt geraakt, en de Waddeneilanden? Om van Oost-Indië maar te zwijgen. Daarom, mevrouw Vogels, is het tijd om anders te gaan leven. Weg met de onwerkbare structuren die de oplossing hinderen van de fameuze “problemen waarvan de mensen écht wakker liggen”. Kies voor een redelijk en democratisch alternatief. Het is voldoende bewezen dat het staatshervormde België onverenigbaar is met de democratie. Er valt daar een keuze te maken. Laat eens zien aan welke kant u staat.
■ KOENRAAD ELST
Tegenstanders van staats(her)vorming hanteren zwakke argumenten
‘A
ls puntje bij paaltje komt, moet Vlaanderen doen wat het nooit heeft durven doen: het Vlaams Parlement moet Vlaanderen uitroepen tot deelstaat van het federale België. Deelstaten hebben een eigen fiscale bevoegdheid, een eigen sociale zekerheid. We leggen onze grenzen vast, zeggen welke provincies bij Vlaanderen horen en we maken een einde aan de faciliteiten in de Rand’. Dat zei grondwetspecialist Robert Senelle ruim twee jaar geleden (GVA, 27 maart 2006). Tegenstanders van meer autonomie of onafhankelijkheid schermen met zwakke argumenten. Dat Vlaanderen ‘te klein’ zou zijn voor onafhankelijkheid bijvoorbeeld. Wat is klein? In de Europese Unie tellen 12 lidstaten (op 27) minder inwoners dan Vlaanderen. Wie weet dat niet alleen de drie Baltische staten en Slovenië, maar ook Slovakije (5,3 miljoen) en Ierland (4,2 miljoen inwoners) ‘kleiner’ zijn? Volgens de World Development Indicator zou Vlaanderen van de 206 beschouwde landen in de hele wereld op de 101ste plaats staan. België staat niet eens zoveel hoger met een 75ste plaats. Te klein om ... om wat? Volgens de landenrangschikking van het Internationaal Monetair Fonds naar bruto binnenlands product per hoofd tellen vier van de vijf rijkste landen minder dan 5 miljoen inwoners. De Global Peace Index van de Economist Intelligence Unit maakt een rangschikking op van landen op basis van criteria als aantal moorden of aantal gevangenen. Acht van de tien meest vreedzame landen tellen minder dan 10 miljoen inwoners. De Human Development Index bekijkt levensverwachting, alfabetisme en onderwijs. Alleen Japan staat in de top tien als ‘groot’ land. Volgens het World Economic Forum tellen vijf van de zeven meest concurrentiële landen minder dan 10 miljoen inwoners. Dankzij de opening van economische grenzen, speelt de omvang van de eigen markt een steeds minder belangrijke rol in de economische ontwikkeling. In 1945 telde de Verenigde Naties 45 lidstaten. In 1968 groeide dat getal aan tot 126, ten gevolge van de dekolonisering. Vandaag zijn 192 naties lid van de VN. Dit wijst op een trend die misschien wel parallel loopt met democratisering. Wie kent Vlaanderen? Wie kent Kerala? Deze Indische deelstaat telt nochtans 32 miljoen inwoners, bijna zoveel als Canada. Maar Kerala is een deelstaat. Canada een “echte” staat. ‘Wie bekommerde zich om de Baltische staten toen ze nog deel uitmaakten van de Sovjet-Unie? Nu heeft een land als Estland een duidelijke, onderscheiden internationale identiteit. En dat is nuttig om toeristen en investeringen aan te trekken.’ (Gideon Rachman, commentaarschrijver Financial Times, 3 dec. 2007) Vlaanderen is onbekend omdat het geen onafhankelijke staat is. Klein kan democratischer In kleine landen ligt het bestuur doorgaans dichter bij de burger. Relatief veel meer mensen kunnen daadwerkelijk meespelen in het maatschappelijke debat, tenminste toch in een de-
mocratie. Kleine landen moeten ook minder energie steken in het beheersen van interne tegenstellingen tussen regio’s, volkeren of etnische minderheden.
O N A FH A N K EL I J K H EI D
‘Vlaanderen is te klein’?
De langdurige politieke crisis in België (2007-2008) bewijst hoe hoog de politieke en maatschappelijke kost is wanneer regio’s met opvallend verschillende politieke voorkeuren en economische en culturele kenmerken veroordeeld zijn om tot één beleid te komen. Omgekeerd zijn grote staten (inwoners en/of oppervlakte) in geen geval een garantie op meer democratie en welvaart. Dat bewijzen historische (Stalin, Hitler) en actuele voorbeelden (China, Congo...) Klein en racistisch? ‘Het oude spook van het separatisme is zo mogelijk nog verschrikkelijker dan het racisme, want dat gaat over het afbreken van de sociale zekerheid’. Zelfs een groot kunstenaar kan waanzin uitkramen. Luc Tuymans (DM, 17 juni 2006) voedt de Vlaams-vijandige mythe. Separatisme is een techniek, geen ideologie. Nieuwe onafhankelijke staten zijn na secessie in geen geval per definitie minder sociaal, laat staan dat het aantal inwoners of de oppervlakte van een land bepalend zouden zijn voor de sociale huishouding. De sociale zekerheid is in weinig landen zo sterk uitgebouwd als in de Scandinavische landen. Toch landen met relatief weinig inwoners? Zelfs het piepkleine Luxemburg lijkt niet meteen gebukt te gaan onder zijn bescheiden oppervlakte of aantal inwoners. Het bestaan van kleine landen staat geen internationale samenwerking in de weg. Integendeel, vaak is het een evidentie. ‘Sommige politici denken dat zij het recht hebben om het land te gaan splitsen, terwijl daar helemaal geen echte redenen voor zijn. België is al zo klein, waarom zouden we gaan splitsen als Europa net vecht om één te worden’, aldus Vincent Kompany (HLN, 15 dec. 07). Het is maar één voorbeeldje van een vaak geventileerde mening, die niet meer is dan een doorslagje van wat de politieke tegenstanders van Vlaamse staats(her)vorming godganse dagen mogen verkondigen. Dat die behoudsgezinden de trein van de toekomst zullen missen, is dan ook erg waarschijnlijk. In Groenland (november dit jaar) en Schotland (2010 of vroeger, zie blz. 3) zijn referenda over onafhankelijkheid aangekondigd. Vlaanderen hoeft van zo’n volksraadpleging geen schrik te hebben. ■ PETER DE ROOVER ■ JAN VAN DE CASTEELE
juni 2008 nr. 6
Doorbraak
7
ZI EK T E VER ZEK ERI N G
Het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds steekt ambities niet weg Voor splitsing, tegen privatisering
H
et Vlaams & Neutraal Ziekenfonds 1 neemt een unieke plaats in het landschap van de ziekenfondsen in: het is Vlaams én Neutraal! Einde april werd de fraai gerestaureerde hoofdzetel van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds in Mechelen (Hoogstratenplein, Nekkerspoel, toegangspoort tot de Mechelse binnenstad) onder grote belangstelling officieel geopend. Algemeen directeur Jürgen Constandt stak zijn ambitie niet weg: de neutraliteit en ongebondenheid én de uitgesproken Vlaamsgezindheid van zijn ziekenfonds koppelen aan de frisheid van een goede organisatie en dienstverlening om te blijven groeien. Het ledenaantal van het V&NZ steeg vorig jaar met 5,6%. Constandt: ‘Dit land telt nog 59 ziekenfondsen, verspreid over vijf koepels: de christelijke (20), de socialistische (15), de onafhankelijke (7), de liberale (10) en de neutrale (7). In Vlaanderen zijn er ‘slechts’ 24, in Wallonië 27, in Brussel 8. Het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds is nog een kleine speler, maar klom naar de 43ste plaats en telt intussen toch bijna 80 000 rechthebbende leden, 98 personeelsleden en 60 kantoren (naast nog evenveel contactpunten en brievenbussen in Vlaanderen). Het realiseerde in 2007 een omzet van meer dan €124 miljoen. Overtuigd Vlaams Constandt: ‘Wij zijn in de eerste plaats een overtuigd “Vlaams” ziekenfonds omdat ons werkingsgebied zich uitstrekt over heel Vlaanderen, Brussel inbegrepen, omdat we uitsluitend de Nederlandse taal gebruiken in onze briefwisseling en publicaties, maar vooral omdat we menen dat de Vlamingen, maar ook onze Waalse buren, beter af zouden zijn met een eigen Vlaamse of Waalse ziekteverzekering. We pleiten onomwonden voor de splitsing van de volledige gezondheidszorg, van de ziekteen invaliditeitsverzekering.’ ‘Bovendien steunen we ten volle het Vlaams verenigingsleven en de niet-partijpolitieke Vlaamse beweging, Vlaamse manifestaties, 11 julivieringen ... Zo herbergen we in ons gebouw het secretariaat van het Aktiekomitee Vlaamse Sociale Zekerheid (AK-VSZ).’ Het ziekenfonds is voor de communautarisering van de volledige ziekteverzekering, maar tegen de privatisering ervan. Tegenkanting In een land waar de communautaire thema’s steeds nadrukkelijker aanwezig zijn, is het geen wonder dat de groei van het V&NZ (1970: 10 000 lidboekjes, 1990: 25 000; 2007: 52 000 titularissen) met argusogen wordt gevolgd door de klassieke, unitaire ziekenfondsen. Het V&NZ steekt Vlaamsgezindheid niet onder stoelen of banken en pakt op affiches uit met de slogan ‘Splits zelf de sociale zekerheid’. Constandt: ‘Iedereen heeft een ziekenfonds nodig. Men heeft dan de keuze tussen klassieke ziekenfondsen, die meestal unitair en partijpolitiek georiënteerd zijn, en een ongebonden Vlaams ziekenfonds. De mensen kunnen met hun keuze van ziekenfonds dus feitelijk zélf iets dóen.’
8
Doorbraak
nr. 6 juni 2008
De christelijke ziekenfondsen hebben al een cordon rond het V&NZ gelegd. ‘Ze willen met mij niet meer in debat gaan. Hoe groter wij worden, hoe meer beweging er ook zal komen in de behoudsgezinde standpunten van de klassieke ziekenfondsen. Wees maar gerust, ook binnen de CM wordt de klassieke unitaire koers in vraag gesteld.’ Neutraal Het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds - pluralistisch ingesteld - wil ook ‘neutraal’ zijn en heeft derhalve geen banden met vakorganisaties of politieke partijen. ‘Dat lukt aardig. Zestig parlementsleden (ongeveer 30 % van alle parlementsleden uit Vlaanderen) van zeven verschillende politieke strekkingen zijn bij ons aangesloten.’ Onder hen parlementsleden van Groen! tot Vlaams Belang. Vlaams en toch onderdeel van de neutrale landsbond, zit hier geen tegenstrijdigheid? Niet volgens Constandt, want ieder ziekenfonds móet deel uitmaken van een koepel. ‘Vergelijk het met een Belgisch paspoort. Voorlopig moet ook de meest radicale flamingant er eentje hebben. En de Vlaams-nationalistische partijen moeten nog altijd deelnemen aan federale verkiezingen.’ Dienstverlening Kleine spelers kunnen zich op de ‘markt’ handhaven met originaliteit, inzet, pittige innovaties ... Het V&NZ was het eerste ziekenfonds op het internet, maar ook met specifieke acties (tussenkomsten kosten brilglazen, luiers, lidgeld sportclub, alle soorten vaccinaties ...). Het werkt kleinschaligheid, persoonlijk en familiaal, in de hand. Men kan er terecht voor de verplichte ziekteverzekering, voor aanvullende verzekeringen, diensten en tussenkomsten 2. ■ AN
Vlaams & Neutraal Ziekenfonds Tel. 015 28 90 90 - gratis nr. 0800 179 75 - www.vnz.be
1 Het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds - Vlaanderen is een onderdeel van de Landsbond van de Neutrale Ziekenfondsen. Het is een fusie (2006) van het Neutraal Ziekenfonds (hoofdzetel Lier) en het Vlaams Neutraal Ziekenfonds - Vlaanderen (hoofdzetel Mechelen). 2 EuroCross, geboortepremie, herstel- en rustverblijven, orthodontie, uitleendienst, ziekenvervoer, alternatieve geneeskunde, babykosten, brillen en lenzen, diabetesmateriaal, lasertherapie, tandprothesen, vaccinaties, voetverzorging, geboortepremie, jeugdkampen en lidgeld van een sportclub, jongerenvakanties, en facultatieve diensten zoals voorhuwelijkssparen, hospitalisatieverzekeringen, de Vlaamse zorgverzekering.
Vlaanderen knelpuntregio: meer doen dan arbeidsreserves halen van over de (taal)grens
O
p 14 juli organiseren Vlaanderen, Wallonië en Brussel een interregionale banenconferentie. Dat hebben de ministers-presidenten Peeters en Demotte onlangs in Namen afgesproken. Ook de federale regering zal hieraan deelnemen. De conferentie moet maatregelen voorstellen om meer Waalse en Brusselse werklozen in Vlaanderen aan de slag te krijgen. Vlaanderen kampt met een krapte op de arbeidsmarkt en krijgt volgens Kris Peeters 50 000 banen niet ingevuld. Niet toevallig werd dat laatste cijfer nog eens breed uitgesmeerd op de voorpagina van De Standaard net vóór het werkbezoek aan Namen. Peeters had overigens vroeger al eens verklaard dat hij 50 000 Franstalige werkzoekenden naar Vlaanderen wil lokken. Volgens De Standaard is het aantal knelpuntvacatures hoger opgelopen dan ooit. We voegen er als nuance aan toe dat het aantal nieuwe vacatures bij de VDAB in februari en maart beduidend lager lag dan een jaar geleden, door het systematischer uitzuiveren van de databanken en de economische groeivertraging. Wel kunnen we op basis van de lijst knelpuntenberoepen 2007 objectief vaststellen dat de problemen zijn toegenomen. Wordt beschouwd als een knelpuntvacature: een lange vervullingstijd (de periode tussen het bekend maken van de vacature en de plaatsing van de kandidaat bedraagt gemiddeld 48 dagen) of lange looptijd tot annulering. En het vervullingspercentage (het vinden van een kandidaat) voor het knelpuntberoep ligt lager dan bij andere vacatures: in 2007 was dat 82 procent tegenover ca. 86% voor niet-knelpuntvacatures. Als de huidige trend aanhoudt, zal de vervullingsgraad voor moeilijke vacatures dit jaar lager uitkomen. In de recente lijst die de VDAB publiceerde over 2007, lag het aantal knelpuntvacatures en bijgevolg knelpuntberoepen gevoelig hoger dan in 2006. De grootste groep blijven de technische profielen (technici, tekenaars, loodgieters, buizenfitters, lassers, elektro- en andere mecaniciens ...). De vraag naar ingenieurs is een structureel probleem, ook die
ECO N O M I E
Vlaanderen vacatureland
men een stap verder te zetten in de richting van de oorspronkelijke objectieven. Beter openbaar vervoer en eventueel pendeldiensten kunnen daartoe bijdragen.
naar verplegend personeel. Maar er is evengoed en in toenemende mate een vraag naar schoonmaaksters en strijksters, ook de vele vacatures voor metselaars en chauffeurs bevatten vaak geen diplomavereisten. Opvallend is het grote aantal knelpunten bij de vervanging van bruggepensioneerden: van de nieuwe werknemers wordt vereist (of gehoopt) dat ze even snel inzetbaar zijn als de ervaren kracht die de onderneming verlaat. Aanpak Er bestaat uiteraard geen eenduidige oplossing. Maar als het Planbureau aangeeft dat door het gelijktijdige fenomeen van ontgroening (minder instroom van jongeren) en vergrijzing (meer uitstroom) de Vlaamse bevolking op arbeidsleeftijd tussen 2010 en 2020 met ruim 140 000 eenheden zal dalen, dan lijkt het onvermijdelijk om de activering van werklozen uit te breiden tot de categorie van de 50plussers, hoe groot ook de onwil bij de vakbonden en hun bevriende ministers zal zijn. Het organiseren van de “interregionale mobiliteit” kan een steentje bijdragen, maar men moet dit ook niet gaan overromantiseren. In 2006 startte de VDAB al de samenwerking met Forem (Wallonië) en Orbem (Brussel, nu Actiris) via de vzw Synerjob, met de bedoeling op korte termijn 5000 werkzoekenden uit Wallonië en 1000 uit Brussel over de taalgrens te halen. Maar volgens Forem hebben tot nu toe amper 200 Waalse werkzoekenden ook effectief een baan gevonden in het kader van dat taalgrensoverschrijdend project. Recent zijn er “gemengde teams” van de bemiddelingsdiensten aan het werk gegaan vanuit Luik, Moeskroen en SintPieters-Leeuw, die werkzoekenden actief en individueel gaan benaderen. Zo hoopt
Milquet Wat we niet mogen toelaten, is uiteraard dat Milquet & co met hun “mobiliteitspremie” de regionalisering van de arbeidsmarkt als afgesloten beschouwen, thema dat in Doorbraak overigens al uitvoerig ter sprake is gebracht. Van bedrijven die een beroep doen op deze werknemers, mag overigens worden verwacht dat ze een inspanning doen voor het Nederlands op de werkvloer. (Het zou de moeite lonen hierover eens een cijfermatige enquête te voeren.) Maar: een herwaardering van het technisch onderwijs, het openstellen van de arbeidsmarkt voor werknemers uit alle nieuwe lidstaten van de Europese Unie vanaf 1 mei volgend jaar, een betere aanpak van kansengroepen (ouderen, allochtonen, laaggeschoolden, arbeidsgehandicapten) zijn minstens even belangrijk als die mythische interregionale mobiliteit. Het systeem van verworven competenties en individuele beroepsopleiding in de onderneming is aan bijkomende waardering toe. Idem voor een individuele beroepsopleiding na een interimcontract. Nog veel te vaak is de vaststelling dat de vakbonden iedere vorm van flexibiliteit om principiële redenen bestrijden of verwerpen. Ook dat zal moeten veranderen als we de knelpunten op onze arbeidsmarkt beter willen aanpakken. Economische migratie voor bepaalde beroepscategorieën is een bijkomende optie, maar ook daarvan moet niet alle heil worden verwacht zolang de loonkosten bij ons de pan uitrijzen. Veel kandidaten zullen meer kunnen verdienen in een anders Westers land, en dan is de keuze snel gemaakt. Conclusie: een gediversifieerde aanpak die zich niet enkel toespitst op arbeidsreserves van over de grens of taalgrens. Hoe leuk dat ook in de oren klinkt van wie nog om België geeft. ■ KMP
juni 2008 nr. 6
Doorbraak
9
VRIJE TRIBUNE
Stank voor dank
T
egenstellingen zijn het wezenskenmerk van België. Neem nu de federale loyaliteit. Er zijn twee grote gemeenschappen: de Vlamingen en de Franstaligen. Toch is de veelgenoemde federale loyaliteit steeds eenrichtingsverkeer: van Vlaanderen naar Wallonië, niet omgekeerd. Nooit omgekeerd.
grondwet blijven verzetten, is de echte bedreiging voor het voortbestaan van dit kunstmatige land. Zij weigeren hun verantwoordelijkheid op te nemen, maar verlangen wel dat de Vlamingen zich zogezegd verantwoordelijk opstellen en onder het mom van “solidariteit” de francofone rekeningen blijven betalen: belangenconflicten en alarmbellen allerhande, chantage in de Rand en regelrechte laster in sommige internationale media en instellingen.
meenschappen echter niet meer mogelijk. Als Vlaanderen ook nog maar te kennen geeft de volstrekt legitieme wens naar meer autonomie te uiten, worden aan de andere kant van de taalgrens de grofste middelen gebezigd. Het is enerzijds buitengewoon pervers dat de traditionele Vlaamse partijen nog willen onderhandelen met deze lui. Anderzijds worden op deze wijze de geesten in Vlaanderen almaar rijper voor onafhankelijkheid en nadert het moment dat “rien ne va plus”.
Al vanaf het ontstaan van dit land zijn de Vlamingen eerst slaafs, dan onderdanig en ten slotte gedwongen solidair geweest met de Franstaligen. Nooit was het omgekeerde het geval.
Discriminatie Tot drie keer toe werd de Vlaamse overheid voor de hele internationale gemeenschap voor xenofoob en racistisch versleten. Steen des aanstoots waren godbetert de speelpleinwerking van Liedekerke, de illegale eis tot benoeming van Franstalige burgemeesters in de Rand en de Vlaamse wooncode.
Echte solidariteit komt uit het hart. De basis voor echte solidariteit zijn gedeelde waarden of reële noden. Men kan enkel oprecht solidair zijn met hen die ons het naast aan het hart liggen en waarmee we affiniteit hebben of met hen die ongewild in de miserie terecht gekomen zijn en er op eigen kracht wel uit willen, maar niet uit kunnen geraken.
“Discriminatie” luidde het oordeel, uitgerekend nu, in tijden van een oververhit communautair klimaat. Zonder meer verdacht, zou ik zeggen. De aanvallen vanuit de internationale gemeenschap waren duidelijk ingegeven door Franstalig lobbywerk bij VN, EU en bevriende internationale persorganen.
Dergelijke solidariteit heeft in België nooit bestaan, gezien de waarden en noden aan beide zijden van de taalgrens te verschillend zijn. Het verhaal van de solidariteit à la belge is er een van eenzijdige miljardentransfers die niet bekritiseerd mogen worden op straffe van een veroordeling op het internationale forum.
Leuzen zoals “La Belgique sera latine, ou elle ne sera pas” nemen daarover niet alleen alle twijfels weg, ze blijven helaas tot op de dag van vandaag brandend actueel. En toch is Vlaanderen er in geslaagd om — ondanks België en met een zeer beperkte autonomie die het had — uit eigen kracht te groeien tot een economisch welvarende regio. Tot spijt van “La Belgique de papa” en zijn Vlaamse collaborateurs. Internationaal Het in eigen handen nemen van alle sociaal-economische en fiscale hefbomen dringt zich op, willen we deze Vlaamse welvaart bestendigen. Daarover zijn welhaast alle Vlaamse partijen het minstens met de mond eens. De Franstaligen moeten eindelijk eens inzien dat wij Vlamingen vooruit willen, weg van onder de Belgische kerktoren om vervolgens het ruime internationale sop te kiezen. Laster De staatshervorming en de splitsing van BHV vormen op zich geen bedreiging voor de Belgische unie, want de traditionele Vlaamse partijen zijn er helemaal niet op uit om dit land te splitsen. Staatsvorming staat helaas (nog) niet op de agenda. De koppigheid waarmee de Franstaligen zich tegen meer regionale autonomie en de toepassing van de
10
Doorbraak
nr. 6 juni 2008
Deze en andere strategische zetten op het communautaire schaakbord tonen aan dat zij zich het recht voorbehouden op ons te mogen spuwen, terwijl wij geacht worden “solidair” te zijn. Stank voor dank heet dat. Het toont aan dat zij in het centrum van de macht zitten en deze positie ten allen koste willen behouden. Introspectie is Franstalige politici volledig vreemd. Het wordt dus tijd dat ook Vlaamse politici zich eens ernstig de vraag stellen of ze niet “over het graf heen regeren”. Solidariteit Als de Franstaligen vragen willen stellen bij de tanende Vlaamse solidariteit, is dat hun goed recht. Dat zou immers een perfecte aanzet zijn voor een debat over wat echte solidariteit zou moeten zijn. In dit land is een sereen debat tussen de ge-
Nu de koopkracht in Vlaanderen aan het dalen is, en ook hier steeds meer mensen het moeilijk hebben de eindjes aan elkaar te knopen, hebben we de plicht in de eerste plaats solidair te zijn met de Vlamingen. Daarnaast zal in het Vlaamse hart steeds plaats blijven voor ongedwongen en doordachte solidariteit, met de reële noden van andere volkeren. Vlaamse generositeit zit in onze genen, behoort tot onze waarden en normen. Maar geen stank voor dank!
■ BRUNO VALKENIERS VOORZITTER VLAAMS BELANG
Cijfers
In de recent verschenen publicatie De immigratie in België (FOD) lezen we dat Brussel 26,86% vreemdelingen telt (273 693), Wallonië 9,16% (312 578), Vlaanderen 5,17% (314 202) en België gemiddeld 8,57% (900 473). Het aandeel van de buitenlanders is kleiner dan in de jaren 1990. Die cijfers omvatten niet het groot aantal vreemdelingen dat sedert de jaren 1990 de Belgische nationaliteit heeft verworven (Belgen van vreemde afkomst = nationaliteit bij geboorte buitenland). Piekjaren waren 1985, 1992 en 2000-’01. Marokko en Turkije zijn de twee belangrijkste landen van oorsprong van de genaturaliseerde Belgen (63%). Het aantal asielaanvragen piekte in 2000 (42 691), en zakte nadien tot het niveau van ca 15 000 in 2004 en 2005. De werkloosheid volgens de voornaamste nationaliteiten leert dat 22,9% van de actieve buitenlanders werkloos waren. De werkloosheidsgraad ligt het hoogst bij de niet-Europeanen (43,2% bij Marokkanen en 39,8% bij Turken). 62% van de Belgen werkt (werkzaamheidsgraad), tegenover 33,6% van de Niet EU buitenlanders. De werkloosheidsgraad bedraagt 7,8% bij de Belgen en 34,6% bij de niet EU buitenlanders.
Herdenking Anton van Wilderode
Op 15 juni 2008 om 10.30 uur wordt in de Collegekerk van Sint-Niklaas Anton Van Wilderode herdacht. De leraar, dichter en cultuurdrager is tien jaar geleden overleden. Davidsfonds, Marnixring Anton Van Wilderode, Vlaamse Volksbeweging en het SintJozef Klein Seminarie organiseren (i.s.m. de stad Sint-Niklaas) de herdenking in een eucharistieviering opgeluisterd door het koor Gaudeamus, met gedichten gebracht door Hildegard Coupé en An Van Goethem. Er zijn toespraken van Lieven Van Daele, schepen van Cultuur, en Daniël Desmedt, ere-superior en ere-voorzitter van de cultuurraad.
VRT zendt 11 juliviering uit
Het slotconcert van De Gulden Ontsporing, het feest van de Vlaamse Gemeenschap in Brussel, wordt dit jaar opnieuw uitgezonden door de VRT. Dat heeft Vlaams minister voor Brussel Bert Anciaux bekendgemaakt. Vorig jaar zond de VRT de 11 juliviering niet uit en betaalde Anciaux €25 000 aan VTM om het feest live uit te zenden. Dit jaar wordt De Gulden Ontsporing georganiseerd door de AB en wordt het slotconcert met onder anderen Flip Kowlier, Sarah Bettens en Raymond van het Groenewoud, uitgezonden door de VRT. ‘Wat in 2007 niet kon, wordt in 2008 rechtgezet’, aldus Anciaux. ‘Het behoort tot de taken van de openbare omroep om aanwezig te zijn in de hoofdstad op de Vlaamse feestdag en daar verslag van uit te brengen’.
Vrijspraak Hij heeft het zelf gezegd Hij heeft het dus zelf gezegd. Wie? Karel De Gucht. Wanneer? Op 18 mei. Tegen wie? Tegen heel Vlaanderen (of toch het deel dat zondagmiddag naar televisie kijkt). Waar? Op De Zevende Dag. Goed, er is dus wat bijkomende uitleg nodig, want de schrijvende pers besteedde er geen aandacht aan. Uw dienaar werd waardig bevonden om op het VRT-scherm de degens te kruisen met Marc Reynebeau over het Vlaamse imago in het buitenland. Ik vertelde daar dat we niet vreemd moeten opkijken van knoeiende correspondenten, als we bij Reynebeau himself lezen in De Standaard: ‘En mogen ze (de Franstaligen - PDR), via de splitsing van BHV, ook niet langer een eigen politieke expressie krijgen.’ Ja, over meningen kan men twisten. Over feiten niet. Reynebeau vertelt hier onzin. Onzin die mensen in binnen- en buitenland verkeerd informeert. Een zware beroepsfout dus. Op het scherm kwam hij dan nog met een verhaal dat wie in Vlaanderen een sociale woning wil een diploma in het Nederlands moet voorleggen of een test moet afleggen. Ja, met zo’n Vlaamse journalisten heb je natuurlijk geen dolende buitenlandse correspondenten meer nodig. Maar juist, we hadden het over De Gucht, ook aanwezig. Net voor ons nummertje mocht die zijn zeg komen doen. Daar en toen heeft hij het gezegd. Dat Vlaanderen door de Belgische diplomaten niet wordt vertegenwoordigd. Althans niet wanneer er verschillende opvattingen bestaan in Vlaanderen, Wallonië en/ of Brussel. Over alle communautair gevoelige thema’s dus. In een artikel van De Morgen was de dag daarvoor al gesuggereerd dat vele Belgische diplomaten zich doorgaans bedienen van het beeld van het oude België en de veranderingen van pakweg de laatste halve eeuw niet echt hebben verteerd. Zal wel roddel zijn. Maar wat de minister vertelt, is natuurlijk geen roddel. De Gucht roddelt niet. Voor de dossiers die onze loyale landgenoten zo graag voorleggen aan “hogere” internationale instanties staan wij zonder diplomatieke vertegenwoordiging. Voilà. Heeft Vlaanderen een bekaaid imago in het buitenland? Moet worden genuanceerd. Maar in de mate dat het geval is, moeten we — weer eens — de beschuldigende vinger wijzen naar het instituut België. Aangezien alles stilaan communautair is, staan we niet ver af van de dag dat Belgische diplomaten alleen nog mogen zwijgen. Zoals in Europa, waar België geregeld geen standpunt inneemt omdat de deelgebieden het oneens zijn met elkaar. Want er wordt niet gediscrimineerd. De Walen kunnen onze mening van het internationale toneel weghouden. Maar geen paniek. Wij kunnen ook hun standpunten blokkeren. België is stilaan verworden tot een mechanisme van wederzijdse mondsnoerderij. Och ja, intussen gebeurt er van alles op het internationale toneel, waar wij dus steeds meer opvallen door zwijgzaamheid. Hoog tijd dan ook dat Vlaanderen serieus werk maakt van een stevige internationale vertegenwoordiging. Vreemd dat daar nu pas echt mee begonnen wordt. Maar het blijft dweilen met de kraan open. Zolang België bestaat, is Vlaanderen monddood. Even monddood als Wallonië. Alleen België kan nog spreken. Maar zwijgt. De Gucht heeft het zelf gezegd. ■ PETER D E ROOVER
juni 2008 nr. 6
Doorbraak
11
BU I T EN L A N D
Consideratie met Moskou Navo: Georgië en Oekraïne moeten even wachten
V
olledig zijn zin had hij op de Navo-top in Boekarest (april 2008) niet gekregen, maar een nederlaag was het nu ook weer niet: de Amerikaanse president George W. Bush moest achteraf het thuisfront gaan uitleggen waarom Georgië en Oekraïne nog even moeten wachten om te worden opgenomen in het Membership Action Plan (Map), het programma dat nieuwkomers voorbereidt op het lidmaatschap van de Navo.
Daar had West-Europa onder aanvoering van Duitsland en Frankrijk voor gezorgd. Sommige commentatoren zien hierin een versterkt zelfvertrouwen van de West-Europese leden van de Navo. Anderen wijzen echter op de verdeeldheid in “old and new Europe”. Polen en de Baltische staten waren immers aanvankelijk wel te vinden voor een opname van Georgië en Oekraïne in het Map. Waarom kan het dan nu nog niet?
‘Het verlangen van Georgië en Oekraine om aansluiting te vinden bij het Westen herinnert Rusland er ook aan dat het zijn invloed in vroeger “stamland” aan het verliezen is.’
Volgens de West-Europeanen zijn beide landen nog niet klaar voor het Map dat direct naar Navo-lidmaatschap leidt. Georgië heeft de controle verloren over delen van zijn grondgebied, namelijk Abchazië en Zuid-Ossetië. In de Oekraïne is 70% van de bevolking gekant tegen lidmaatschap van de Navo. Het Westerse bondgenootschap zou er dus niet bij gebaat zijn deze problemen te importeren. Maar er komen op wens van Bush wel intensieve contacten met beide staten die moeten uitmonden in een evaluatie over de vooruitgang die ze zullen boeken.
12
Doorbraak
nr. 6 juni 2008
Overtuigen Oekraïne moet eerst zijn burgers overtuigen van het nut van Navo-lidmaatschap. Alsof iets gelijkaardigs in 1955 een rol speelde voor de Bondsrepubliek Duitsland waar heel wat scepsis bestond over de heropbouw van het leger en de toetreding tot het Westerse bondgenootschap. De “frozen conflicts” in Georgië moeten eerst worden ontdooid, maar hadden niet ook de Baltische staten grensdisputen met Rusland vooraleer ze lid werden van de Navo? Lech Kaczynski, de Poolse president, vroeg zich af waarom nu nog niet zo snel kan wat in 1955 wel kon, toen de jonge West-Duitse staat lid mocht worden. De grenzen van Duitsland (met Polen) waren toen nog niet officieel erkend en de status van West-Berlijn dat als een eiland lag in de DDR (het communistische OostDuitsland) zorgde voor spanningen tussen de VS en de Sovjet-Unie. Veiliger De presidenten van Letland en Estland lieten ook al weten dat hun staten zich veiliger voelen in hun relatie met Rusland sinds ze lid werden van de EU en de Navo. Laten we er geen doekjes om winden: wat Moskou denkt over de Navo, heeft indirect meegespeeld in de totstandkoming van de tussenoplossing voor Georgië en Oekraïne. De Duitsers ontkennen dat niet eens helemaal, ook al luidt het officiële credo dat Rusland ‘geen vetorecht heeft in de Navo’. Op verdere uitbreiding van de Navo richting eigen grens reageert Rusland als een gebeten hond. Voor de machthebbers in het Kremlin is de gedachte ondraaglijk dat er Navotroepen zo dichtbij zouden gelegerd zijn in Sebastopol op de Krim, in Oekraïne, de bakermat van de Russische natie. Het verlangen van Georgië en Oekraïne om aansluiting te vinden bij het Westen herinnert Rusland er ook aan dat het zijn invloed in vroeger “stamland” aan het verliezen is. De democratisering die enkele jaren geleden in die landen plaatsvond met de “oranje revolutie” en de “rozenrevolutie” is voor Moskou ge-
woon een dekmantel voor de Amerikaanse strategie om Rusland verder in te dammen. Een Navo-lidmaatschap van Georgië en Oekraïne ziet Moskou als een verdere escalatie in zijn moeizame betrekkingen met het Westen. Duitsland was op de rem gaan staan toen Bush met zijn plan kwam om Georgië en Oekraïne op te nemen in het Map. Vooral Frank-Walter Steinmeier, de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, heeft consideratie met de Russische positie. De sociaaldemocraat Steinmeier is een vertrouweling van oud-kanselier Schröder die graag zoete broodjes bakte met Poetin. Met de erkenning van de onafhankelijkheid van Kosovo hebben we de limiet bereikt, meer kunnen we Moskou niet aandoen, zei Steinmeier kort voor de Navo-top. Rusland noemt de in het vooruitzicht gestelde toetreding van Georgië en Oekraïne tot de Navo een “grote strategische fout”, maar loofde Duitsland voor zijn afremmende houding. Maar nu is het afwachten of Duitsland voor zoveel begrip voor Moskou een prijs zal moeten betalen. Goed, er is nu een compromis uit de bus gekomen in Boekarest, maar de Centraal- en Oost-Europese staten, Polen op kop, waren niet erg gelukkig. Het zal wellicht ook een schaduw werpen op de Duits-Amerikaanse relaties waarvan bondskanselier Merkel anders dan haar voorganger de verbetering nastreeft. In feite schreef Bush de Duitsers al af toen hij in een interview met Die Welt zei niet langer meer te willen aandringen op een bijkomend engagement van hen in Zuid-Afghanistan.
■ DIRK ROCHTUS ( D O C EN T I N T ER N AT I O N A L E P O L I T I EK A A N L ES S I U S / A S S O C I AT I E KU L EU V EN )
BOEK E N
Collaborerende cartoonist Het historiografische palmares van Pieter Jan Verstraete begint stilaan indrukwekkend te worden. Na zijn magistrale en al even omvangrijke Elias-biografie (2005) startte hij een reeks Cahiers, gewijd aan de eerste VNV-leider Staf De Clercq. Tussendoor verschijnt het ene na het andere boekje over Oostfrontstrijders en ondertussen kondigde hij een nieuwe Vindevogelbiografie aan. Toch bleek deze Kortrijkzaanse bibliothecaris nog de tijd te vinden om een bijzonder verzorgd werk te wijden aan Armand Panis, een ‘vergeten’ kunstenaar, die zijn tekenpen leende aan talrijke Vlaams-nationale dagbladen en publicaties in het interbellum en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Panis’ tekencarrière begint in feite met het illustreren van het Antwerpse Radio Magazine. Hij tekende er de humoristische strip Klopstock, die later ook opdook in het VNV-blad De Schelde en zijn opvolger Volk en Staat. Daarnaast illustreerde hij
talrijke covers en affiches en werkte hij tijdens het interbellum en WO II mee aan Volk en Cultuur, het dagblad De Dag en De Nationaalsocialist. Toch was Panis nooit lid van het VNV (het VNV had ook geheime leden, was Panis misschien ooit geheim lid geweest? Verstraete suggereert dit niet, maar misschien vergt dit verder onderzoek?).
96 pagina’s in groot formaat, harde kaft, en - vooral véél - vierkleurenillustraties, maken van Armand Panis. Karikaturist en tekenaar een juweeltje. Wie al niet geboeid is door het Vlaams-nationale politieke en collaboratieverleden, zal zeker oog hebben voor de vele tientallen tekeningen van Panis, telkens voorzien van een duidend bijschrift door Verstraete.
Onder meer voor zijn medewerking aan Volk en Staat, werd Panis tijdens de repressie korte tijd gevangen gezet in Hemiksem, waar hij zijn gevangenisdagboek bijhield. Na zijn vrijlating duikte hij op bij het stripweekblad Kuifje/Tintin, als illustrator van katholieke bladen, Humoradio, uitgeverij Dupuis, het damesblad Libelle en als tekenaar van de immens populaire Historische Verhalen van uitgeverij De Sikkel. Politieke prenten tekende hij blijkbaar niet meer, tenzij sporadisch voor de Antwerpse afdeling van de Vlaamse Volksbeweging.
KDr.
Pieter Jan Verstraete, Armand Panis. Karikaturist en tekenaar. Uitgave in eigen beheer, 96 blz., isbn 978 90 8030 1894, € 34 op rek. 462-7286791-52.
60 nationalistische figuren In zestig korte biografieën publiceert Roeland Raes, oud-senator en ondervoorzitter van het vroegere Vlaams Blok, het levensverhaal van ‘nationalistische figuren’. De korte biografische schetsen verschenen eerder als bijlage in het berichtenblad van de radicale groep Voorpost. Een boek zonder academische pretenties, waarmee Voorpost het ‘collectief verleden’ wil koesteren. Raes selecteerde dichters en schrijvers (Willems, De Pillecyn, Ledeganck, Demedts), historici (Geyl, Elias, van Roosbroeck), mensen uit de culturele sector (De Meyer, Feremans), militante flaminganten
(Flor Grammens, VMO-leider Wim Maes, Geeraard Slegers), ‘Zuid-Vlamingen’ (de Coussemaker, Gantois) en ‘Noord-Nederlanders’ (Willem van Oranje tot Pim Fortuyn). Roeland Raes wil de geschiedenis doorgeven. Een eigenzinnige keuze van personen en gegevens, maar als eerste, snelle kennismaking met een aantal figuren niet oninteressant.
Roeland Raes, 60 Nationalistische figuren. Uitgeverij Egmont, 222 blz., isbn 978-78898-07-8 222 blz., € 12,5
Zeven vrouwen uit de Vlaamse Beweging Ze zijn zeldzaam, maar Frans Van Campenhout publiceerde er al eerder (2005) een boek over: de vrouwen in de Vlaamse Beweging. In ‘Ze zullen de tinnen kronen’ (de titel verwijst naar het Lied der Vlaamse Meisjes) schetst hij een beeld van zeven vrouwen die een rol speelden in de Vlaamse ontvoogdingsstrijd: de Gentse activiste en propagandiste Roza De Guchtenaere, jeugdleidster Angela Tysmans (echtgenote Lodewijk Dosfel), de Antwerperse dichteres en publiciste Blanka Gyselen, de Brusselse danseres en choreografe
Elza Darciel, en de ‘stille werkers’ en partij-activisten Delfine Nicasie (eerste secretaresse van de Volksunie), en Josephine Nauwelaerts (Volksunie, FVV) en Mia Dujardin (gehuwd met Jan Brans, VU en later Vlaams Blok). De herinnering aan die vrouwen zal vervagen, hun betekenis is relatief, maar via dit boekje en hun levensverhaal krijgt de lezer toch een snelle kijk op de tweede linie van de Vlaamse beweging, het netwerk aan organisaties en het historisch kader waarin ze opereerden. In goede en in kwade dagen...
Frans Van Campenhout, Zij zullen de tinnen kronen. Bekende en minder bekende vrouwen in de Vlaamse Beweging. Uitgeverij Groeninghe, 207 blz., isbn 978-90-77723-60-9 e 20 Groeninghe@belgacom. net.
juni 2008 nr. 6
Doorbraak
13
KAMIKAZE
Le ridicule tue
I
nderdaad, een titel in de taal van Molière. Niet om gedaan, feit is dat de flamboyante Bretoen er te provoceren. Maar ten behoeve van Michel Gueniets van gesnapt heeft. En zijn Servische komgan, de leider van de delegatie van de Raad van paan, Dobraca Milovanovic, nog minder. Europa, die in opdracht van het Congres van de Lokale Besturen, de niet-benoeming van de kandidaatMaar zijn presque-compatriote Maingain en de burgemeesters in drie faciliteitengemeenten kwam zijnen heeft hij wel verstaan. Ziedaar een eenonderzoeken. Vandaar deze boutade. Zeg maar, voudige uitleg voor zijn voorlopige conclusie en een spontane inval bij het aanhoren van de voorlozijn nauwelijks verborgen ‘partijdigheid’. pige conclusie van Guegan le Breton. En ik was niet Blijft nog de vraag of premier Leterme, gezien Guegan alleen. Zelfs onze onverantwoord interessante kwade tweetaligheid van België, niet had moeten liteitskrant liet zich niet onbetuigd: ‘Zonder buitenspel eisen dat er minstens één delegatielid Nederwas het goal’ orakelde Guy Tegenbos als een volleerd voetballands moest verstaan. Kwestie van goed bestuur, nietwaar! Dus, kenner. En wie ben ik om hem tegen te spreken. Stoere taal in elk in afwachting van het definitief rapport moet vrolijke Marino dan geval. Uitkijken dus naar het definitief rapport, om te zien of die maar een tegenzet doen: diezelfde Guegan uitnodigen voor een stoere lijn zal worden aangehouden. Ik maak mij in elk geval uitgebreide tournee door Vlaanderen met verplicht verblijf in een geen illusies. ziekenhuis waar uitsluitend Nederlands wordt gesproken. Benieuwd of hij dan ook nog voor de nodige ‘souplesse’ zal blijven Monsieur Guegan is dan maar een bescheiden burgemeester van pleiten. een Bretoens dorpje van 1250 zielen. Maar hij is en blijft bovenal een francofoon pur sang. En wie een beetje geschiedenis Tenzij hij inmiddels zal begrepen hebben ‘qu’il est venu trop tard kent, weet wat dit betekent. dans un pays beaucoup trop vieux’. Francofonen laten elkaar nooit ofte jamais in de steek. Zelfs wereldwijd. ■ K AMIKAZE
En ook al weet ik niet in welke taal onze Marino zijn verhaal heeft
M E G A F OO N
Splitsing BHV kan maar een tussenspel zijn
S
limme mensen als Marc Reynebeau e.a. menen dat het de boze separatisten zijn die van BHV al lang een probleem maken. Hij heeft ‘een beetje een probleem’ met ‘de strengheid van de taalwetgeving’ en mensen die ‘wat krampachtig het Vlaamse karakter in Vlaams-Brabant willen in stand houden’. Die mensen willen een ‘homogeniteit’ opleggen. ‘Het zijn niet meer de arrogante bourgeois die zich daar vestigen en bovendien: Brussel, dat is vandaag niet meer de 19, maar meer dan zestig gemeenten’. Tot daar de Megafoon onder de neus van Reynebeau. We schuiven hem graag door naar een rapport dat Gunter Desmet (CD&V) schreef over de taalontwikkelingen in Vlaams-Brabant, en dat vooral gebaseerd was op onverdachte documenten van Kind en Gezin. We hadden het hier al over dit rapport, maar om Reynebeau te dienen herhalen we de essentie. • Slechts bij 70,9% van de Vlaams-Brabantse gezinnen met een kind geboren 14
Doorbraak
nr. 6 juni 2008
in 2004 gebeurt de communicatie in het Nederlands. Het aantal vreemdelingen groeide in Vlaams-Brabant op elf jaar (vergelijk met 1994) met 22,3% (Vlaams Gewest: +5,7%) • Vlaams-Brabant kreeg in de periode 1997-2003 welgeteld 29 164 Brusselaars en 10 627 “buitenlanders” bij. Een massale, potentieel anderstalige instroom. • Vlaams-Brabant telt 17,1% buitenlandse moeders bij hun geboorte. In HalleVilvoorde is 20,5% van de kinderen langs moederskant van buitenlandse origine. • Slechts in 70,9% van de Vlaams-Brabantse gezinnen met een kind geboren in 2004 gebeurt de communicatie in het Nederlands. Het laagste percentage van heel Vlaanderen. (Antwerpen 73,2%, Limburg 82,6%, Oost-Vlaanderen 85,6%, West-Vlaanderen 90,4%). Opmerkelijk toch: in Halle-Vilvoorde ... 58,7%. • Frans als thuistaal wordt genoteerd in 15,3% van de gezinnen in Vlaams-Brabant. Andere Vlaamse provincies scoren hier lager dan 4%. Halle-Vilvoorde ... 25,1%.
Zonder de gepaste maatregelen van de Vlaamse politici zal de verfransing van heel Vlaams-Brabant zich voortzetten. ‘Gouverner, c’est prévoir’, besloot Desmet zijn rapport (http://www.vvb.org/ actueel/141/14279). Maatregelen tegen balorige burgemeesters, taalreglementen voor markten en speelpleinen, inburgeringscursussen, handhaving van de taalwetgeving, een aanslepende procedure in gang zetten voor de splitsing van BHV, het is allemaal best interessant. Maar het kan hooguit een prelude zijn, de splitsing van BHV een tussenspel. Vlaanderen moet de grote middelen inzetten voor een stevige finale. Vlaamse politici, het is vijf voor twaalf! Alleen het Vlaams Parlement kan het gepaste theater zijn om die finale te spelen.
■ JVdC
Meer weten over Brussel? Lees
Te koop bij de VVB 15 euro + verzendkosten Vlaamse Volksbeweging, Passendalestraat 1a 2600 Berchem secretariaat@vvb.org Colofon
Energiebesparing Milieutechnologie: afvalverbranding, deNOx. Explosieve gasmengels: verwerking in overeenstemming met ATEX. Gespecialiseerd studiewerk en sleutel-op-de-deur levering Mallekotstraat 65, 2500 Lier Tel.: +(03) 491 98 78 – Fax: +(03) 491 98 77 E-mail: info@euro-pem.com
Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse Volksbeweging vzw. ■ Verschijnt maandelijks (niet in augustus). ■ Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. ■ H OOFDREDAC TEUR : Jan Van de Casteele ■ K ERNREDAC TIE : Karl Drabbe, Dirk Laeremans, Peter De Roover ■ M EDE WERKERS : Jacques Claes, Frans Crols, Katleen Van den Heuvel, Bart Maddens, Guido Naets, Marc Platel, Dirk Rochtus, Matthias E. Storme ■ R E D A C T I E - A D R E S : P a s s e n d a l e s t r a a t 1 A , 2 6 0 0 B e r c h e m . Te l 0 3 3 6 6 1 8 5 0 – Fax 03 366 60 45 ■ redactie@doorbraak.org ■ www.doorbraak.org – abonnementen: secretariaat@doorbraak.org ■ A BONNE MEN T : € 18 voor een abonnement van 12 maanden (buitenland: € 30) ■ STUDENTENABONNEMENT: € 10 voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling ■ I NTERNE TABONNE MENT : € 10 voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis internet-abonnement. ■ Abonnering door storting op rekening 736-0012719-76 van VVB Doorbraak, Passendalestraat 1A, 2600 Berchem met vermelding van het type abonnement. ■ Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd – met ledenblad Binnendoor – naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw (VVB). U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van € 18 op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. ■ Betaling van het abonnementsgeld vanuit het buitenland: gebruik IBAN BE91 7360 0127 1976 en BIC KREDBEBB ■ VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Pieter Bauwens, Passendalestraat 1a 2600 Berchem ■ ISSN 00125474
juni 2008 nr. 6
Doorbraak
15
16
Doorbraak
nr. 6 juni 2008