2008_07_doorbraak by Vlaamse Volksbeweging vzw

België-Belgique PB Antwerpen X 8/2828

Maandblad van de Vlaamse Volksbeweging vzw

www.doorbraak.org

Afgiftekantoor Antwerpen X P508831 Passendalestraat 1A 2600 Berchem redactie@doorbraak.org

7-8 2008

Nogal wat artistiek aangelegde 30-plussers mochten in De Standaard nog maar eens uitleggen hoe bang ze zijn voor een Vlaamse democratie. Schriftuur onder het mes van het politiek correcte denken van de Bange Belgen

Over bange, betuttelende Belgen In de reeks België Nieuwe/Nouvelle Formule (reeks rond half juni 2008 gepubliceerd in De Standaard - red. ) kwamen nogal wat nostalgici aan het woord, die België hopen te reden met nog exotischer ideeën dan de constiperende dromerij over unitaire kieskringen en/of over samenvallende verkiezingen. Artiesten en denkers, geboren na 1970, zweefden er tussen politieke science ﬁction en soms ronduit beangstigend totalitaristische ideeën. ‘Wie de mythe van de kunstmatig opgedrongen scheiding aanhangt, gelooft natuurlijk graag dat ook de eenheid kan opgelegd worden per decreet’, schreef Peter De Roover in een schitterend opiniestuk (Bang voor Vlaanderen, DS, 16 juni). In tegenstelling tot wat ze wellicht bedoelden, illustreren veel auteurs in die reeks precies de hopeloosheid van de opdracht om een realistisch project voor België te ontwerpen. Samengevat: veel auteurs evoceren een soort heimwee naar een België dat nooit heeft bestaan. De tegenstellingen in dit land zouden het gevolg zijn van de staatshervormingen. Nogal absurd, want het is net omgekeerd. De unitaire partijen uit oma’s tijd werden gesplitst omdat dat unitaire niet meer werkte. Materies als taal en media wortelen in eigen potgrond. De splitsing van onderwijs en cultuur maakte alles eenvoudiger en - alvast in Vlaanderen - voor de betrokkenen vooral ook beter. Eigen politieke structuren en parlementen brachten het beleid dichter bij de mensen. Mooi toch? En waar nodig verschoven materies naar Europa. Vandaag is ook de sociaal-economische kloof de voorloper van een onvermijdelijke (verdere) splitsing van het beleid terzake, met voorop ‘eigen beheer’ van onze arbeidsmarkt, gezondheidszorg en gezinsbeleid. In de reeks bleef één taboe overeind, als waren de auteurs versteend door het taboe van de onaantastbaarheid van het Belgische feit. ‘België in vraag stellen is geen optie’, dicteerde Geert Buelens expliciet. Bang voor Vlaanderen, is die man.

Het project ‘Vlaamse staat’ wordt meelijwekkend voorgesteld ‘als een techniek om een afgesloten en bekrompen gevangenis op te richten’, aldus nog De Roover. Geen Ardennen meer voor Vlaamse kindjes, gesloten grenzen met Wallonië, voorbij de culturele contacten met de zuiderburen, ﬁni de solidariteit... Kom er maar op. Zo’n clichés zijn een schofterige belediging van en minachting voor de zes miljoen Vlamingen. Absoluut ongeloof in de Vlaamse democratie. Het intrieste project van de Bange Betuttelende Belgen. De huidige VVB-top probeert met almaar meer succes een alternatief te openen voor het politiek correcte denken van die “bange betuttelende Belgen”. En gaat met plezier in debat met aarzelende politici, journalisten, politologen en de gedwee in hun pas lopende culturele sector. Er was een tijd dat de VVB te marginaal aanwezig was in het politieke debat. Vandaag gaat de VVB op zoek naar openingen naar het Vlaamse middenveld, waar de brandstoftanks staan voor een laatste politiek rit naar Vlaamse autonomie. Dat lijkt de enige weg naar een volwassen Vlaamse politieke meerderheid. De VVB wil alle Vlaamsgezinden blijven verenigen, van links tot rechts, en omgekeerd. En waar nodig mag het links én rechts al eens botsen. De Vlaamse onafhankelijkheid is geen onzinnige prioriteit, wel de brug naar een onmiddellijk daarop volgende fase van (vrijwillige) samenwerking en solidariteit. Vanaf dat moment kunnen de Vlaamsgezinden in een ongetwijfeld ongemeen boeiend democratisch spel - en eindelijk bevrijd van de Belgische institutionele chaos - het maatschappelijk debat ten volle voeren. Dan heeft de VVB haar rol gespeeld, met ups en downs, van de late jaren 1950 tot... hopelijk heel binnenkort. ■ JAN VAN DE CASTEELE

juli 2008 nr. 7-8

Doorbraak

PERSWIJS Filip Rogiers in De Morgen, 28 mei: ‘Of het nu over Congo of het asielbeleid

gaat: er loopt door de Wetstraat een communautaire breuklijn van jewelste. Dan gaat het dus nog niet eens over de eigenlijke communautaire agenda of BHV. Nieuw is die noord-zuidkloof niet, maar in vroegere tijden waren er nog alternatieven: nieuwe verkiezingen, een andere coalitie, bevriezen van een staatshervorming. Die zijn er nu niet meer.’

Steven Samyn in De Standaard, 14 juni: ‘De Franstaligen gedragen zich steeds

meer als bedrijfsleiders van de NV België die zeggen dat ze een toekomst zoeken voor hun onderneming in moeilijkheden, terwijl ze in hun achterhoofd aan het rekenen zijn wat ze bij een faillissement uit de brand kunnen slepen.’ Jean-Marie Dedecker in Het Belang van Limburg, 7 juni: ‘Er kan

ook géén sprake zijn van een uitbreiding van Brussel. Wat dan wel? Ik denk dat we de Vlaamse pariteit in Brussel in vraag moeten durven stellen. Daar zijn nog maar 60 000 Vlaamse stemmen. Als gevolg van de pariteit en als gevolg van het cordon rond het Vlaams Belang kan een Vlaming daar met amper 2000 stemmen minister voor het leven worden. Ik zeg niet meteen dat we de pariteit moeten opgeven, ik zeg wel dat we moeten durven denken.’ Louis Tobback in De Morgen, 28 mei: ‘Nieuwe verkiezingen? Een rampzalige

paardenremedie. Eén waarbij het beest zelf zou kunnen overlijden ...’

Eric Van Rompuy, op www.ericvanrompuy.be, 9 juni: ‘De toon die

Le Soir en met deze krant alle Franstalige media en politici aanslaan is echter het bewijs dat het niet kan of zal lukken. ... We rijden op een cuistax zonder ketting. Waarom dit niet openlijk toegeven en de illusie creëren dat het op 15 of 21 juli nog allemaal in orde komt? “Il n’a plus de projet collectif”. Octopus zal daar niets meer kunnen aan veranderen. De lectuur van Le Soir sterkt mij in deze overtuiging. Er ligt een staat te sterven ...’ Carl Huybrechts in Het Nieuwsblad, 7 juni: ‘Missen wij dat nationale gevoel

niet? ‘Een echt nationaal gevoel zal bij ons pas ontstaan als ons land tot zijn normale proporties herleid is, als Vlaanderen een aparte entiteit is in Europa. Achter een Vlaamse en een Waalse ploeg kan je staan, maar achter een allegaartje? Niemand weet waarom sommige spelers mogen meedoen: is het omdat ze goed zijn of speelt een communautair geschil? Laat ook daarvoor dit land ophouden te bestaan.’ Vincent Van Quickenborne in La Libre Belgique, 29 mei: ‘We moe-

ten ervoor zorgen dat Waalse werklozen in Vlaanderen komen werken. Ik woon in Kortrijk, een stad met 3 % werklozen. In het aanpalende Moeskroen zijn er 17 % werklozen. Dat is ongelooﬂijk. Waarom willen de Walen niet komen werken in Vlaanderen? Dat is geen kwestie van taal, want veel Fransen komen er wel werken. ‘t Is een kwestie van (niet) willen ...’

Onafhankelijk (1)

Lijst Dedecker mag dan wel genoemd zijn naar de stichter-voorzitter-bezieler, die laatste laat zich het interne debat in zijn partij welgevallen. Waar op het recente partijcongres in mei LDD nog koos voor ‘Met België als het kan, zonder België als het moet’, kiest de jongerenafdeling Jong Gezond Verstand resoluut voor een onafhankelijk Vlaanderen. Hun standpunt ter zake haalde het wel niet op het jongste congres, maar jongerenvoorzitter Isabelle Van Laethem geeft niet af. Ook partijideoloog en ex-OVV-voorzitter Boudewijn Bouckaert denkt luidop over post-België. (DZ, 15 juni; DM, 16 juni)

Onafhankelijk (2)

Toch zou maar een 9,6 % van de Vlamingen voor Vlaamse onafhankelijkheid zijn. Althans toch volgens een wetenschappelijk Ispo-onderzoek o.l.v. HUB-professor Marc Swyngedouw die we in betere periodes nog de VRTverkiezingsshows zagen opﬂeuren. Volgens een 24 uur eerder gepubliceerde enquête van Het Laatste Nieuws loopt dat percentage op tot 49,7 %. Begrijpe wie kan.

Corridor

Het heeft lang geduurd, maar nu duiken toch de eerste stemmen op voor een “corridor” - al dan niet langs de Waterloosteenweg - tussen Brussel en Wallonië, dwars doorheen Sint-Genesius-Rode. Bij de Franstaligen heerst een consensus: dit is de minimumvoorwaarde voor de splitsing van BHV. En onderhandelaar Herman van Rompuy moet niet bang zijn. Zijn villa ligt net niét in de “corridor”. (DS, 14 juni)

Belgitude

De Standaard is ondertussen weerom bevallen van een rondje België Boven (7 juni). Enkele - veeleer artistiek aangelegde - 30-plussers mochten hun lof zingen over dat prachtige land, waar Vlamen en Walen te weinig met elkaar optrekken. En dat is uiteraard de fout van de Germaanse familiehelft, wat dacht u? Rik van Cauwelaert reageerde fel in zijn Knack-edito. Wat bezielt die jonge Vlamingen om Le Soir te kopen, Franse ﬁlms te bekijken, naar RTBf te zappen of pakweg in Brussel langs te lopen in de overigens schitterende boekhandel Tropismes? (Knack, 11 juni)

Emiel De Bolle

Reactie

Uiteindelijk werd ook een 30-plusser met een ander gedacht aan het woord gelaten. Frederik Pieters (BASF-kaderlid, in Duitsland) hanteerde de sociaaleconomische scalpel: ‘De Franstalige houding getuigt veeleer van een post-Belgisch denken, gekenmerkt door een totaal gebrek aan federale loyauteit, een

Doorbraak

nr. 7-8 juli 2008

manifest weigeren van de toepassing van de grondwet, territoriale eisen en een agressieve positionering tegenover de internationale gemeenschap. Het zal dan ook niet door de Vlamingen, maar door de Franstaligen zijn dat dit land ﬁnaal ten onder zal gaan. Helaas zal dit pas gebeuren nadat er een enorme verarming heeft plaatsgevonden bij de bevolking. We zullen ons pas van het Belgische karkas kunnen ontdoen nadat het volledig leeggezogen is, en wij erbij. Mijn prognose voor België over 20 jaar: staatkundig niet veel verschillend van de huidige situatie, maar verpauperd.’ (DS, 12 juni)

Jammer

Jaak Peeters, actief VVB’er in de Kempen, nam het initiatief in Gazet van Antwerpen een open brief aan de Vlaamse Octopusonderhandelaars te publiceren. Boodschap: pas de grondwet toe (Franstalige burgemeesters, BHV ...) of draai de geldkraan van de miljardentransfers dicht. Meer dan 2000 sympathisanten kon hij overtuigen de open brief mee te ondertekenen en dus kracht bij te zetten. GvA was echter niet geïnteresseerd ...

Autonomie

Ook de Engelsen willen autonomie? Hoezo, de Engelsen? Nadat de Welsh en de Schotten hun eigen regionale bevoegdheden hebben gekregen en dito parlement, willen ook de Engelsen autonoom over hun bevoegdheden kunnen beslissen. Nu gebeurt dat in de “federale” kamer in het parlement in Westminster (Londen). Te gek? Bedenk dat Vlaanderen geen autonomie zou hebben, Wallonië en Brussel wel. En dat vertegenwoordigers uit die laatste regio’s in de federale Kamer zouden beslissen over Vlaanderen ... Te gek?

Corridor (2)

Laurette Onkelinx plaatst de corridor in de context van een uiteengevallen België. ‘Je kunt toch niet om het feit heen dat 85 tot 90 % van de Brusselaars Franstalig is. Vandaar het idee van een corridor, een ‘Franstalige’ verbinding tussen Brussel en Wallonië.’ Onkelinx zegt zelf bang te zijn voor het verdwijnen van België en wil daarom die verbinding tussen Wallonië en Brussel. Zij beweert dat geen enkele Franstalige partij er anders over denkt.’ Anne Sobrie, Vlaams schepen in Sint-Genesius-Rode, vermoed in de corridor een aanzet naar meer. In De Standaard van 17 juni is ze duidelijk: ‘Ik verwacht inderdaad niet dat de Franstaligen zich met een corridor alleen tevreden zullen stellen. Eigenlijk willen ze alle zes faciliteitengemeenten bij Brussel, en als dat niet kan, dan toch Sint-Genesius-Rode. Als ze dat willen, gaan ze zich niet laten sussen met 9 vierkante kilometer corridor, vrees ik.’ ➥

Commentaar Ierland-EU for dummies

et zoals na het afstemmen van het ontwerp van Europese Grondwet door de bevolking van Frankrijk en Nederland mochten we de voorbije dagen na het afstemmen van de als Verdrag van Lissabon vermomde Grondwet in Ierland weer reacties horen die vooral van onbeschaamdheid getuigen. De “verwende egoïstische” en “domme” Ieren zouden nu alle andere volkeren van Europa gijzelen en die schitterende toekomst die het verdrag van Lissabon aan Europa zal verlenen, proberen te verhinderen. De wapens worden klaargemaakt om een klein volk als het Ierse dan maar door chantage op de knieën te brengen. Want het kan toch niet dat één land alles blokkeert, nietwaar. Desnoods moet dat er dan maar uit gegooid worden, toch? Mag ik het misschien toch maar even in andere termen uitleggen? Stel dat je enkele bedrijven hebt die al jaren samenwerken; ze hebben daartoe een samenwerkingsovereenkomst gesloten die niet altijd gemakkelijk functioneert maar alvast tot behoorlijke resultaten heeft geleid. De CEO’s van de grootste bedrijven vinden echter dat het allemaal niet genoeg is en sturen aan op een verkapte fusie. Er worden vergaderingen belegd voor alle CEO’s om ze onder druk te zetten tot zo’n akkoord te komen. De aandeelhouders hebben hierin natuurlijk geen inspraak. De CEO’s hebben geen mandaat gekregen van hun respectievelijke aandeelhouders. Twee van hen zijn zelfs al eens uitdrukkelijk teruggeﬂoten door hun aandeelhouders, en hebben dan gevraagd om de fusie een andere naam te geven, partnership of iets anders dat wat zoeter klinkt. Onder de bekende druk om toch maar tot een akkoord te komen, gaan de CEO’s allemaal overstag en tekenen ze een principeakkoord. De meeste CEO’s schakelen vervolgens de aandeelhouders uit. Ze zorgen ervoor dat de Algemene Vergadering gewoon niet kan samenkomen. Maar één enkele CEO speelt het spel correct en roept de Algemene Vergadering (AV) wél samen. Het voorstel wordt weggestemd. De AV wil gewoon de bestaande samenwerking voortzetten. Als een contractspartij gewoon bij de bestaande overeenkomst blijft, en de andere die partij dwingen om die te veranderen, dan zijn het de anderen die contractbreuk plegen. Een heel kleine minderheid van aandeelhouders die de fusie tegenhoudt? Neen, een meerderheid van het bedrijf dat niet wil fuseren. Dat is perfect hun recht. Wat onrecht is, is dat de aandeelhouders van de andere bedrijven de mond wordt gesnoerd. Zij mogen zelfs niet eens stemmen. Dus is de stand niet 26 tegen 1, maar wel 0 tegen 1, of misschien correcter nog 2 tegen 3 (Spanje en Luxemburg tegen Frankrijk, Nederland en Ierland: de enige landen die een referendum hebben gehouden). En kom nu niet zeggen dat de mensen om de verkeerde redenen neen gestemd hebben. Dan kan ik met nog veel meer argumenten zeggen dat al die “leiders” om de verkeerde redenen gekozen zijn bij de jongste verkiezingen. Bovendien dient dat argument alleen maar om de mensen dom te houden. Als dat niet de bedoeling is, dan is er maar één remedie: meer referenda. En wel telkens als er voldoende handtekeningen ingezameld worden, en niet alleen wanneer de Elyséese heersers of andere paladijnen het nuttig achten. Bij voorkeur natuurlijk met een stemming per thema en niet over alles tegelijk, zoals bij het Verdrag van Lissabon. Laat Europa eerst maar een stuk transparanter, democratischer en minder verspillend worden vooraleer het nieuwe bevoegdheden krijgt. En laat ons wanneer er nog eens over democratie en bescherming van minderheden gesproken wordt goed herinneren welke journalisten en politici er niet voor terugschrikken chantage in te zetten jegens de Ieren.

■ M ATTHIAS STORME

vervolg p. 11

juli 2008 nr. 7-8

Doorbraak

VL A A M SE B E WEG I N G

‘Uit d’oude bron stroomt steeds nieuw water’ Voor onafhankelijkheid en samenwerking

e niet aﬂatende inzet van generaties Vlaamsgezinden is op bepaalde punten bijzonder succesrijk geweest en heeft ons op andere vlakken op het spoor gezet naar meer. Dankzij hun engagement kan het defensieve, schadebeperkende verhaal van het afdwingen van Vlaams recht binnen België grotendeels afgelost worden door het offensieve project van de Vlaamse staatsvorming. Met respect voor de verdiensten van de oude ‘strijdmethodes’ moet de speerpunt van de Vlaamse Beweging, die de VVB wil zijn, haar zoektocht naar aan de omstandigheden aangepaste werkingstechnieken voortdurend verder zetten. Er is een lange weg afgelegd. Vlaanderen beschikt vandaag over structuren met belangrijke eigen bevoegdheden en de Vlaamse Beweging mag terecht trots zijn op die verwezenlijkingen. Zo is het Nederlands vandaag de enige bestuurstaal in Vlaanderen en de Vlaamse overheid beschikt over middelen om het Nederlands te promoten als publieke taal in Vlaanderen. Het taalgebruik in privé-aangelegenheden vormt uiteraard geen voorwerp van politieke actie. In die zin zijn we - gelukkig - het oude ﬂamingantisme deels en elke dag meer ontgroeid.

VVB wijst nadrukkelijk het idee af dat - bijvoorbeeld - Franstalige burgers in Vlaanderen deel zouden uitmaken van een andere politieke entiteit dan de Vlaamse. Het Vlaams staatsburgerschap wordt niet bepaald door de taal die een burger hanteert in de persoonlijke levenssfeer. Van niet-Nederlandstalige Vlamingen moet uiteraard wel worden geëist dat ze volwaardig deel willen uitmaken van de door hen zelf gekozen politieke structuur, onder meer door respect op te brengen voor het Nederlands als ofﬁciële en publieke taal in Vlaanderen. Kortom, het is niet onze doelstelling anderstaligen te doen verhuizen, maar hen aan te zetten alle consequenties te aanvaarden van hun keuze om deel uit de maken van Vlaanderen. Daarenboven moeten we de nodige aandacht schenken aan nieuwe taalbedreigingen die uitgaan van de internationalisering, zonder dat we ons laten leiden door angst en pleinvrees. Het is de ambitie van Vlaanderen om een volwaardige en zelfbewuste medespeler te worden in de wereld van vandaag. Daarbij moet nadrukkelijk gewerkt worden aan de offensieve bevordering van ons imago in de buitenwereld. De VVB wil actief werken aan het bestrijden van de negatieve beeldvorming die de francofonie internationaal probeert te verspreiden. Terzake kan de VVB trouwens bogen op een traditie, waaraan nog meer aandacht moet worden besteed.

Maar dat onmiskenbare succes van de Vlaamse Beweging mag de ogen niet doen sluiten voor de blijvende bedreigingen in de grensstreMaar de ken. De VVB hoofdopis overigens dracht van van mening de VVB bedat deze prostaat er vanblematiek daag in vorm binnen de te geven aan Belgische het volwaarcontext geen dig Vlaams deﬁnitieve staatsburoplossing gerschap in kan vinden. Europa. Intussen Vlaanderen moeten we moet bealert blijven schikken Klassieke middelen zoals betogingen moeten doeltreffend worden ingezet. De nationale betoging voor de gevaover alle hefin Halle (mei 2004) was daar een schoolvoorbeeld van. ren van pubomen blieke verwaarover fransing van delen van het Vlaamse grondgebied. Dat dit gevaar andere Europese lidstaten beschikken, ook op sociaal en ecoin het grootste deel van Vlaanderen niet meer bestaat, moet ons nomisch vlak. tevreden stellen maar mag ons niet in slaap wiegen. De VVB is er wel van overtuigd dat we ook deze strijd zullen winnen. Wij streven niet naar een geïsoleerd onafhankelijk Vlaanderen en pleiten voor een actieve politiek van internationale samenDe VVB kiest voluit voor het internationaal erkend beginsel werking. van de territorialiteit. Dat houdt in dat anderstalige inwoners Daarbij zijn Wallonië en Nederland de voor de hand liggende van Vlaanderen volwaardige Vlaamse staatsburgers zijn. De bevoorrechte partners. Voor de VVB is de Vlaamse onafhan4

Doorbraak

nr. 7-8 juli 2008

Essentieel voor het VVB-project is het pluralisme. Dat betekent concreet dat de VVB geen exclusieve banden onderhoudt met politieke partijen of ideologische stromingen aan de rechter- of linkerzijde. Het VVB-project streeft naar de creatie van een volwaardige democratie in Vlaanderen, waar alle stromingen in volle vrijheid aan bod kunnen komen en de Vlaamse bevolking via de weg van verkiezingen de machtsverhoudingen tussen partijen en stromingen bepaalt. Enerzijds kan de VVB niet aanvaarden dat democratisch gelegitimeerde stromingen binnen Vlaanderen worden genegeerd, anderzijds mag het VVB-project op geen enkele manier gekoppeld worden aan één ideologisch project. Het is de opdracht van de Vlaamse bevolking om inhoudelijke politieke keuzes te maken en niet van de VVB. Daarom erkent de VVB de waarde van alle relevante politieke stromingen in Vlaanderen, zoals die bij vrije verkiezingen tot uiting komen. Pogingen om binnen Vlaanderen nieuwe politieke initiatieven tot stand te brengen, vallen buiten de VVB-opdracht. De VVB is verheugd wanneer bestaande of nieuwe politieke partijen en stromingen de volwaardige Vlaamse staatsvorming nastreven, maar dit kan nooit het voorrecht zijn van één ideologische familie. De VVB zal zich daarom actief inzetten om het project van volwaardige Vlaamse staatsvorming te promoten bij partijen en verenigingen die daar vandaag twijfelend of zelfs afkerig tegenover staan. De VVB is geen politieke partij. Het nemen van politieke beslissingen is de opdacht van politieke partijen. De taak van de VVB bestaat er, als deelnemer aan het maatschappelijke debat, in om partijen en mensen te overtuigen van de noodzaak om zo snel mogelijk de Vlaamse staat te realiseren via de geëigende politieke weg. Het eerste actieterrein van de VVB situeert zich in middens waar de noodzaak van ons project nog niet voldoende is doorgedrongen. Het is onze opdracht ons project ingang te doen vinden buiten de overtuigde kringen. Alle leden van de VVB zijn ambassadeurs van die gedachte in alle verenigingen en partijen waar ze verder actief zijn. Vandaar dat we ons volkomen onafhankelijk opstellen tegenover alle partijen en verenigingen. De VVB wil haar werkingsvormen voortdurend kritisch ontleden en aanvullen met nieuwe technieken. Ze speelt daarin trouwens al jarenlang een voortrekkersrol, maar de inspanningen terzake moeten nog worden opgedreven. De vereniging wil zich daarbij nadrukkelijk, en meer nog dan in het verleden, opstellen als lobbygroep voor het algemeen Vlaams belang, als de vakbond voor Vlaanderen. Klassieke middelen om onze boodschap te verspreiden, zoals betogingen, moeten niet per deﬁnitie worden uitgesloten maar elke keer aan het criterium doeltreffendheid getoetst worden. Daarom weigert de VVB ‘iets’ de doen, omdat er toch ‘iets’ moet gedaan worden. De clichés die over het Vlaamse staatsvormingsproject bestaan, moeten dubbel benaderd worden. Enerzijds wil de VVB deze clichés actief bestrijden waar ze door tegenstanders misbruikt worden om de kern van het debat te ontlopen. Anderzijds wijst de VVB er op dat bepaalde actievormen of

uitingen van Vlaamsgezindheid die de clichés bevestigen, alleen maar in de kaart spelen van degenen die de heilloze Belgische weg willen blijven bewandelen. Gezonde zelfkritiek mag daarbij geen taboe zijn. In stijl en optreden moet dan ook nadrukkelijk gestreefd worden naar het uitdragen van een open en uitnodigende invulling van het onversneden project van ‘onafhankelijkheid en samenwerking’. De maatschappelijke en politieke relevantie moet altijd onze eerste bekommernis zijn. Wij moeten ongenadig de zwakheden van het Belgische project

VL A A M SE B E WEG I N G

kelijkheid nadrukkelijk geen anti-Waals project, maar de voorwaarde om tot een genormaliseerde relatie te komen met onze zuiderburen. Ook om die reden voegden we een nieuwe ondertitel toe aan de naam VVB, “beweging voor onafhankelijkheid en samenwerking”.

voor onafhankelijkheid en samenwerking

Met haar recent aangepast logo legt de VVB nog duidelijker de nadruk op haar doelstellingen: onafhankelijkheid en samenwerking

blootleggen, met de nadrukkelijke ambitie om steeds meer mensen van de noodzaak van de Vlaamse staatsvorming te overtuigen. Uiteraard mag het belang niet ontkend worden van vormen van samenkomst en interne ontmoeting. Maar onze ambitie moet verder reiken. Wij willen actief wervend optreden buiten het overtuigde biotoop. In de mate dat past binnen het VVB-project, wil onze vereniging samenwerken, zowel met klassieke als nieuwe vormen van Vlaamse Beweging in de ruime betekenis van het woord. Hoe paradoxaal ook, de VVB streeft er naar zichzelf overbodig te maken en voor de actieve VVB’ers ruimte te scheppen om zich volwaardig te engageren in het brede maatschappelijke debat. Wanneer het project ‘onafhankelijkheid en samenwerking’ zal verwezenlijkt zijn, zullen de VVB’ers uitzwermen in alle windrichtingen. Ons project bestaat er niet in het maatschappelijke debat in Vlaanderen te beslechten, maar wel om de noodzakelijke ruimte te scheppen om dat in zijn volle rijkdom te laten plaatsvinden. De VVB stelt vast dat de politieke ontwikkelingen de noodzaak van een volwaardige Vlaamse staatsvorming steeds duidelijker maken en dat in steeds bredere kringen. De VVB wil dat proces stimuleren. Daarbij situeert de VVB zich midden in het Vlaamse veld en niet aan de rand er van. Want onze ambities reiken verder dan ‘gelijk hebben’. Pas wanneer we ‘gelijk krijgen’ - en dus de meerderheid van de Vlamingen overtuigd hebben - zal onze opdracht voltooid kunnen worden. Wij mogen onze ontmoeting met de geschiedenis niet missen. De VVB doet een nadrukkelijke oproep aan iedereen die zich in bovenstaande opdrachtverklaring kan vinden, om met en binnen de VVB te ijveren voor de realisatie van onze doelstellingen.

Raad van Bestuur van de Vlaamse Volksbeweging - beweging voor onafhankelijkheid en samenwerking

juli 2008 nr. 7-8

Doorbraak

O PI N I EO N D ER ZO EK

Studerende jongeren willen meer Vlaanderen Opinieonderzoek Doorbraak bij studenten

oorbraak liet 1086 hogeschoolstudenten een anonieme schriftelijke enquête invullen. Het ging om 32% universiteitsstudenten en 68% studenten uit het hoger onderwijs in Vlaanderen (Brugge, Gent, Geel, Kortrijk en Leuven). De enquête werd uitgevoerd eind april en eerste helft van mei (51,9% vrouwen, 48,1% mannen), leeftijd 18-24 jaar.

Kiesintenties Indien er vandaag (eind april, begin mei - red.) federale verkiezingen zouden zijn, zouden de door ons bevraagde jongeren als volgt stemmen:

CD&V-NVA

Na drie algemene opinieonderzoeken (2004-2006) richtten we ons dit jaar speciﬁek op de studenten. Onze cijfers geven dus om evidente redenen enkel een beeld van wat er binnen die leeftijdscategorie (18-24 jaar) leeft. We durven enerzijds veronderstellen dat de gewapende lezer voldoende weet dat je omzichtig moet omspringen met interpretaties. Anderzijds hebben we her en der steekproeven gedaan om te vergelijken met ander onderzoek. De resultaten van dit detailonderzoek publiceren we later. Hier beperken we ons tot de grote lijnen.* Poppoll Zoals bij vorige grote, algemene bevragingen stelden we ook nu vier vragen in verband met de populariteit van de politici (Voor welke Vlaamse politicus hebt u de meeste sympathie, voor wie nog? Voor wie het minst, en wie komt hier op de tweede plaats?) Eind april en begin mei 2008 was de populariteit van Verhofstadt volgens ons onderzoek bij de studenten opmerkelijk hoog. De enorme voorsprong van Leterme in 2006 (18,9% vermeldingen versus amper nog 6,3% voor Verhofstadt) is omgeslagen in een achterstand. Guy Verhofstadt staat voor 21,2% op nummer één, voor nog eens 8,3% op nummer twee. Na hem volgen Yves Leterme (17,8% en 7%), Jean-Marie Dedecker (7,6% en 6,8%), Johan Vande Lanotte (5,1% en 3,1%). Op vrij grote afstand al volgen dan Karel De Gucht (3% en 3%), Freya Van den Bossche (2,4% en 3,3%), Bart De Wever (2,2% en 2,9%), Jean-Luc Dehaene (2,9% en 2,3%), Filip Dewinter (2,7% en 1,2%), Steve Stevaert (2,2% en 1,7%), Bert Anciaux (1,7% en 1,6%), Inge Vervotte (1,2% en 1,8%), Vincent Van Quickenborne (1,2% en 1,4%), Frank Vandenbroucke (0,6% en 1,7%), Kris Peeters (0,6% en 1,6%), Caroline Gennez (0,8% en 1,3%). Absoluut koploper in de categorie ‘minst sympathiek’ is opnieuw Filip Dewinter (33,6% en 9,3%), maar ook Yves Leterme (10,9% en 5,1%), Jean-Marie Dedecker (6,4% en 9,3%) liggen bij nogal wat mensen in het onderste schuifje. Guy Verhofstadt volgt hier al behoorlijk wat lager (4,3% en 1,4%). Slechte scores zijn er ook voor Frank Vanhecke (2,6% en 5,8%), Mieke Vogels (2,7% en 2,6%). In de toptien van de afgewezenen voorts nog Pieter De Crem (2,6%), Bert Anciaux (2%), Freya Van den Bossche (1,9%), Bart De Wever (1,4%). Dat Dewinter bij veel mensen absoluut op weinig sympathie kan rekenen bleek ook al in 2004 (23,6%), 2005 (31,5%) en 2006 (27,2%).

Doorbraak

nr. 7-8 juli 2008

Peiling 2008

Peiling 2006

Peiling 2006 studenten (n192)

27,1

28,2

20,8

19,2

14,1

Sp.a - Vlaams Progressieven

18,8

20,6

Lijst Dedecker

11,7

Vlaams Belang - VLOTT

8,2

9,9

Groen!

7,9

12,8

14,6

Open VLD (-Vivant)

De zwakke score van Vlaams Belang in onze studentenpeiling illustreert dat de partij het bij de studentenpopulatie absoluut niet goed doet. Maar de tabel leert dat ook in onze vorige peiling de score bij de studerende jeugd veel lager was (9,9%) dan in alle leeftijdsgroepen samen (18%). Wel was de vorige peiling “face-to-face”, deze nu anoniem op vragenlijst. Algemeen wordt aangenomen dat in het eerste geval nogal wat mensen terughoudend zijn over hun stemgedrag. Die restrictie geldt allicht minder voor kiezers van Groen! en sp.a. Die partijen scoren veel hoger bij studenten dan bij de totale bevolking (zie tabel). Als bij een vergelijkbare leeftijdsgroep nu resp. 7,9% en 18,8% uit de bus komt, is dat geen al te best signaal voor Vogels en Gennez. Het progressieve vuur brandt alvast bij de jongeren iets minder fel? Thermometer We peilden ook naar de opinie over te verwachten verschuivingen in het partijbeeld. Dat bleek bij vorige bevragingen een behoorlijk accurate politieke thermometer. We gingen er - niet ten onrechte zo bleek achteraf bij verkiezingen - vanuit dat de gemiddelde Vlaming vrij goed aanvoelt wat de opinieverschuivingen zijn in zijn omgeving. Met de vraag ‘Indien er vandaag verkiezingen zouden zijn, welke politieke partij of kartel zou volgens u het meest winst of verlies boeken?’ ontweken we het nog altijd wat troebele beeld over de eigen partijkeuze van de ondervraagde. Dat zijn de verwachtingen van vandaag Winst

Verlies

Saldo

Lijst Dedecker

27,6

5,6

Open VLD

20,7

11,7

CD&V-NVA

19,9

37,3

-17,4

Sp.a-VlaamsProgressieven

13,7

11,6

1,9

Vlaams Belang - VLOTT

15,9

-4,9

Groen!

4,1

-13,9

In de peiling van 2006 lagen die cijfers helemaal anders. Grote winst werd toen verwacht (net voor de moorden in Antwerpen) voor Vlaams Belang en voor het kartel. De gemeenteraadsverkiezingen hebben dat overigens netjes bevestigd.

Communautaire thema’s Een zeer ruime meerderheid van de studerende jeugd (54,6%) is geen vragende partij om ook voor Franstalige politici te mogen stemmen (federale kieskring). Slechts 28,6% vindt dat wel een goed idee en 16,8% heeft hierover geen mening. Maar het samenvallen van regionale en federale verkiezingen vindt 41,5% wél een goed idee, tegenover 28,5% tegenstanders en 29,3% geen mening. De leeuwenvlaggen op sportmanifestaties vindt een duidelijke meerderheid best sympathiek (40,8%), tegenover 21,1% tegenstanders en 38,1% neutraal of zonder mening. Die gegevens bevestigen eerder onderzoek. Dat Vlaanderen onafhankelijk moet worden vindt 16,8%, terwijl 52,8% daar helemaal geen voorstander van is. Op de vraag of de jongeren zich eerder Belg of eerder Vlaming voelen antwoordde de grootste groep ‘meer Vlaming dan Belg’ (39,1%). ‘In dezelfde mate Vlaming als Belg’, antwoordde 29,1%. Een op tien voelt zich ‘Meer Belg dan Vlaming’ (11,5%), een iets kleinere groep nog ‘Alleen Vlaming’ (8,7%) of ‘Alleen Belg’ (7,6%). De rest (4,1%) had hierover geen mening. De meeste jongeren vinden dat Vlaanderen de meeste bevoegdheden moet hebben (38,6%). Een kleinere groep (29,3%) vindt dat die op Belgisch of federaal niveau moeten liggen. Beide evenveel vindt 22% van de ondervraagden (8,5% geen mening).

Brussel Een ruime meerderheid van 49,5% vindt dat Vlaanderen niet zonder Brussel kan (slechts 16,2% vindt van wel). Toch voelt een meerderheid zich in Brussel niet thuis (48,5% niet, 18,3% wel). Brussel moet wel de hoofdstad van Vlaanderen blijven, zegt 38,5% (versus 18,1% niet akkoord). Een kleine meerderheid wil de taalfaciliteiten behouden (33,1%) versus 24,1% niet. Dat BHV moet worden gesplitst, is ook iets waar de studenten voorstander van zijn (42,1% wel, 9,3% niet).

Wallonië en Europa De belangstelling voor de Waalse politiek is erg laag. Viermaal meer jongeren (50,3%) zeggen niet geïnteresseerd te zijn, slechts één op zes (17,5%) heeft die belangstelling wel. (neutraal en geen mening: 32,3%)

jonge studerenden (31,4%) heeft belangstelling voor de Europese politiek. Iets minder jongeren (25,2%) zegt resoluut er geen belangstelling voor te hebben en nog groter is de groep zonder mening (43,4%).

Neen

Neutraal of geen mening

België heeft een koning nodig

20,5

47,5

32,1

De geldstroom naar Wallonië mag behouden blijven

12,3

55,0

32,7

De criminaliteit in België wordt goed bestreden

19,4

41,3

39,4

België besteedt voldoende aandacht aan het milieu

20,7

35,5

43,8

Allochtonen passen zich voldoende aan onze gewoonten aan

11,1

49,4

39,5

De leeuwenvlaggen op sportmanifestaties zijn sympathiek

40,8

21,1

38,1

Vlaanderen moet onafhankelijk worden

16,8

52,8

30,4

Vlaanderen kan zonder Brussel

16,2

49,5

34,3

In Brussel voel ik mij thuis

18,3

48,5

33,2

Brussel moet de hoofdstad van Vlaanderen blijven

38,5

18,1

43,4

BHV moet worden gesplitst

42,1

9,3

48,7

Ik heb interesse voor de Waalse politiek

17,5

50,3

32,3

Ik heb interesse voor de Europese politiek

31,4

25,2

43,4

Antwoord in %

O PI N I EO N D ER ZO EK

Er hoeft niet aan getwijfeld dat de perceptie het gunstigst is voor LDD en positief voor Open VLD, behoorlijk negatief voor Vlaams Belang, maar ook absoluut niet goed voor het Kartel en voor Groen!

De meestgelezen krant is Metro (41,4%), gevolgd door Het Laatste Nieuws (36,5%), Het Nieuwsblad (32,1%), De Standaard (23,4%), De Morgen (17,9%). Slechts 30% van de ondervraagde studenten informeert zich ook via tijdschriften over de politiek: Knack is koploper (62,8%), gevolgd door Humo (42,2%) en op wel heel grote afstand door Dag Allemaal (4,3%%), Trends (4,3%) en P-Magazine (3,7%).

* Alle cijfermateriaal en uitgebreidere analyse worden binnenkort geplaatst op de webstek www.doorbraak.org. Daar vindt de belangstellende lezer overigens alles over het opinieonderzoek van 2004, 2005 en 2006.

Onafhankelijkheid in een cijferstorm Het regent tegenstrijdige cijfers over de mening van Vlamingen over onafhankelijkheid. Afgerond: de helft voor, volgens Het Laatste Nieuws; amper 10% volgens Marc Swyngedouw (KU Leuven). Als telefonische peilingen, zoals die van HLN, gebeuren op een moment van communautaire hoogspanning, lijkt het vrij logisch dat de thermometer dan koorts aangeeft. Koorts die zakt in tijden van communautaire luwte. Maar ook de professoren Swyngedouw en Billiet hebben geen perfecte methodiek. Zo stellen ze - met welk bewijs? - dat Vlamingen meer bevoegdheden willen ‘omdat ze de politieke klasse volgen’. (DS, 14 juni, analyse Reynebeau) Een belediging voor de doorsnee Vlaming. Is hun ‘vraagverwoording’ zo perfect? Wat doen zij met ‘weigeringen’ tot deelname? Hoe wetenschappelijk is Billiets these dat er ‘evenveel overtuigde belgicisten als dito Vlaamsgezinden’ zouden zijn. Dat blijkt dan alvast niet bij verkiezingen... Onze resultaten (viermaal op rij ca. 20%) kunnen er moeilijk van verdacht worden een ‘opgeklopte’ aanhang voor het separatisme te laten zien. Ze waren anoniem, face-to-face maar ook schriftelijk). Geen Vlaamsgezinde die om die 20% moet malen. Als er maar het besef is dat er nog werk aan de winkel is. JVdC

De belangstelling voor Europa is groter. Een op drie van de

juli 2008 nr. 7-8

Doorbraak

G ESCH I ED EN IS

Twee keer elf juli Er is meer te herdenken dan Groeninge

e Vlamingen delen met de Zwitsers de eer dat ze het verst in de geschiedenis teruggrijpen voor het vieren van hun nationale feestdag. Het Eedverbond dat de Zwitserse kernkantons Uri, Schwyz en Unterwalden sloten, is van begin augustus 1291, ruim tien jaar vóór onze slag der Gulden Sporen. De Zwitsers hadden overigens ook hun Groeninge. Op 1315 namen ze in Morgarten de maat van het leger dat de Habsburgers, hun theoretische soevereinen, op hen hadden afgestuurd om hen tot de orde te roepen. Zowel de Vlamingen als de Zwitsers hebben voor het behalen van die verbazende overwinning in hoofdzaak een beroep gedaan op gemeentelijke milities, op het gewone volk met andere woorden. Niet te verwonderen dat de Zwitsers met de Vlamingen het respect delen voor nationale symbolen. Onafhankelijkheid In hun Alpenvesting zijn de Zwitsers er zonder al te veel moeite in geslaagd hun onafhankelijkheid door de eeuwen te vrijwaren. Meer zelfs: het ene kanton na het andere sloot zich bij het Eedgenootschap aan. Bij de Vlamingen lagen de zaken helemaal anders. Hun strategisch gelegen vlakke land was een te aanlokkelijke oorlogsbuit voor machtiger buren, Frankrijk in de eerste plaats. Vlaanderen lag te allen tijde open voor de vijand en de legers van ambachtslui en boeren konden het niet

Kan de Vlaamse overheid geen circuit aanleggen langs de slagvelden die zich lang vóór de grote oorlogen van de 20ste eeuw hebben afgespeeld? eeuwig bolwerken tegen ridderlegers. De laatste keer dat er Vlaamse milities op het slagveld stonden, was op 7 augustus 1479 in Guinegate in Noord-Frankrijk, waar ze aartshertog Maximiliaan hielpen om de erfenis van zijn echtgenote Maria van Bourgondië te vrijwaren. Net als de Zwitserse kantons waren de gewesten van de zuidelijke Nederlanden inmiddels aaneengesloten, maar dat gebeurde niet uit eigen vrije wil, zoals bij de Zwitsers, maar door het spel van huwelijken en erfenissen. Vanaf de zestiende eeuw kenden de zuidelijke Nederlanden nog enkel “vreemde” heersers, de cultuurtaal van de meerderheid van het volk verkommerde en verviel tot een samenraapsel van dialecten, een probleem dat ons nu nog parten speelt. Om al die redenen is het verleidelijk om Kortrijk als niet meer dan een glorierijk intermezzo te beschouwen. Op de euforie van de zegepraal volgden immers binnen de drie jaar de pijnlijke nederlaag van Pevelenberg en het rampzalige vredesverdrag met Frankrijk van Athis-sur-Orge. Redenen genoeg voor de Britse historicus David Chandler om de Guldensporenslag wel een belangrijk militair belang toe te kennen, maar geen politiek. En die stelling wordt vandaag door nogal wat Vlamingen al te gemakkelijk overgenomen. Elf juli is meegenomen omdat het voor velen een bijkomende vrije dag is geworden, maar de herinnering aan Kortrijk wordt overgelaten aan nostalgische, wereldvreemde dromers, die nog te veel vastzitten

Doorbraak

nr. 7-8 juli 2008

aan Hendrik Conscience en zijn tijdgenoten. De critici vergeten dat Filips de Schone, een van de machtigste vorsten van het ogenblik, er na Kortrijk niet in is geslaagd om Vlaanderen in te palmen en aan het Franse kroondomein toe te voegen. Vlaanderen is daardoor het enige leen van de Franse kroon gebleven dat na verloop van tijd niet is opgegaan in de Ook de Vlaamse honger van Franse staat. Althans niet Lodewijk XIV werd op een in zijn geheel. Grote stukelfjulidag definitief gestopt. ken grondgebied zijn sedert het begin van de veertiende eeuw voor altijd verloren gegaan. Wat daarbij opvalt, is dat de inwoners van Frans-Vlaanderen ook vandaag nog meestal complexlozer omgaan met hun Vlaamse identiteit dan hun neven aan de andere kant van de grens. 11 juli bis Ruim vierhonderd jaar na Kortrijk, toevallig of niet alweer op een elfde juli, mocht de Franse koning Lodewijk XIV na de verloren slag bij Oudenaarde zijn dromen opbergen om de zuidelijke Nederlanden, het graafschap Vlaanderen voorop, in hun geheel aan te hechten. Oudenaarde had wat dat betreft een gevolg op langere termijn dat vergelijkbaar is met dat van Kortrijk. De driehonderdste verjaardag van de slag wordt dit jaar uitgebreid gevierd in Oudenaarde. Een prijzenswaardig initiatief, ook al omdat er nauwelijks herinneringen aan de slag zijn overgebleven in Oudenaarde en omgeving. Er is een laan langs de Schelde die genoemd is naar de Engelse veldheer Marlborough, er zijn de drie zogenoemde kapiteinskapelletjes die het terrein van de slag afbakenen en er is een schilderij van de slag in het stadhuis. Oudenaarde is niet alleen in het geval. Er is bij ons bedroevend weinig belangstelling voor de sites van de veldslagen die mee ons verleden hebben bepaald, met uitzondering natuurlijk van die uit de twee wereldoorlogen. Welk een mooi circuit zou niet kunnen worden uitgetekend langs de slagvelden die zich lang vóór de grote oorlogen van de twintigste eeuw hebben afgespeeld in de twee Vlaamse provincies en in Frans-Vlaanderen: Cassel (tot drie keer toe in 1071, in 1328 en in 1677), Axpoele (1128), Damme (1213), Bouvines (1214), Veurne (1297), Kortrijk (1302), Pevelenberg (1304), Beverhoutsveld (1382), Westrozebeke (1382), Gavere (1453), Guinegate (ook drie keer in 1479, 1513 en 1537), Nieuwpoort (1600), Kallo (1638) en Oudenaarde (1708)? Kan de Vlaamse overheid daar echt niets aan doen?

■ M ARK GEVAERT

ECO N O M I E

Nieuw hellend vlak van Ronquières? Corridor Wallo-Brux tegenover slagader Vlaanderen-Brussel

s het nu echt gemeend of blufpoker? Het eerste misschien, het laatste zeker. De Franstaligen gooien de idee van een corridor tussen Wallonië en Brussel in de communautaire weegschaal, in de vorm van een landstrook van 3 bij 2 km door het Zoniënwoud over Sint-Genesius-Rode. Een fata morgana, hooguit goed voor een toeristische attractie zoals het hellend vlak van Ronquières dat destijds de as Brussel-Charleroi moest smeden. De corridor Wallo-Brux is economisch een spatadertje, vergeleken met de slagader tussen Brussel en Vlaanderen.

De as Wallo-Brux is een bij uitstek politiek concept dat totaal los staat van de sociaaleconomische realiteit. De as loopt dood ergens in de weiden van WaalsBrabant. Brussel is de jongste decennia in versneld tempo aan een sociaaleconomische vervlechting ten noorden bezig, en raakt steeds meer geconnecteerd met Antwerpen. Vlaamse Ruit Geografen in Noord en Zuid zijn het er al lang over eens: het stadsgewest Brussel vormt sociaaleconomisch een veel groter geheel dan de 19 gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Professor Van Hecke (KU Leuven) telt in

‘Franstalige middens - politiek en media - schrijven de hoge werkloosheid in Brussel onder Nederlandsonkundigen vaak toe aan discriminatie door Vlaamse personeelsmanagers.’ totaal 62 gemeenten bij het Brussels stadsgewest. Het overgrote deel ligt in Vlaanderen, slechts een handvol in Waals-Brabant. Op Van Heckes kaart van Belgische stadsgewesten raken de stadsgewesten Brussel, Mechelen en Antwerpen elkaar. Oostwaarts ligt Leuven zeer nabij. Bezuiden van Brussel gaapt er een kloof met Charleroi en Namen. Die kloof wordt enkel gevuld met pendelaars die in Brussel de kost

verdienen, maar van een stedelijke band is geen sprake. Ruim tien jaar geleden lanceerden geografen het concept Vlaamse Ruit: het stedelijke kerngebied tussen Brussel, Gent, Antwerpen en Leuven. Het was één van de hoekstenen van het Ruimte-

lijk Structuurplan Vlaanderen. De Vlaamse regering haalde zich hiermee de banbliksem van het Brusselse gewest over het hoofd. ‘Vlaamse Ruit = Vlaams imperialisme’, klonk het kort en krachtig. Vandaag raakt het concept Vlaamse Ruit internationaal steeds meer ingeburgerd. In Nederland werd onlangs een internationale ranglijst gemaakt van stadsgewesten. Daarin prijkt de Vlaamse Ruit op een mooie vijfde plaats, achter Randstad-Holland. De as Brussel-Antwerpen vormt de ruggengraat van de Vlaamse Ruit. Nieuwe projecten versterken die as: de nieuwe spoorverbinding langs de E19 tussen Antwerpen en Zaventem, de geplande omvorming van de A12 tot volwaardige autostrade, de inplanting van nieuwe bedrijventerreinen langs de A12, de sterke economische ontwikkeling van Mechelen (het snelst groeiend arrondissement in Vlaanderen), de plannen voor grote shoppingcentra aan de Noordrand, de geplande ontwikkeling van het vormingsstation Schaarbeek, de plannen voor een nieuwe Europese wijk in het Noorden van Brussel, de ontwikkeling van het Gewestelijk Expressnet (GEN) met verbindingen tot diep in Vlaanderen. Brussel Vlaams? Tegelijk is de economische elite in Brussel de voorbije tien jaar aanzienlijk vervlaamst. De Franstalige toplaag die zetelde in het pluche van de vele ﬁlialen van de holding Generale Maatschappij en de GBL kreeg zware klappen, na de ontrafeling van de holdings. Nieuwe Franse aandeelhouders hebben de pil wat verguld, maar staan vaak veel meer open

voor de Vlaamse economische elite. In vele ﬁlialen van multinationals in Brussel maken thans Vlamingen de dienst uit. Het gaat zo ver dat Franstalige middens - politiek en media - de hoge werkloosheid in Brussel onder Nederlandsonkundigen vaak toeschrijven aan discriminatie door Vlaamse personeelsmanagers.

Olivier Willockx, de gedelegeerd bestuurder van de Brusselse werkgeversorganisatie Beci, stelde enige tijd geleden in The Economist onomwonden dat het Brusselse bedrijfsleven sterk Vlaams kleurt. Zelf zet hij in op een versterkte relatie met Antwerpen. Willockx is Franstalig, maar perfect tweetalig en met deels Vlaamse roots. Beci werkt ook goed samen met Voka Halle-Vilvoorde, om meer Brusselse werklozen naar de Vlaamse rand en vooral de luchthaven in Zaventem te brengen. In zoverre politiek ten dienste moet staan van de mensen, en die mensen vooral een job en een inkomen betrachten, ligt een versterking van de band Brussel-Vlaanderen meer voor de hand dan de creatie van de corridor Wallo-Brux. Overigens hoeven de Franstaligen niets te vrezen: de vrije doorgang naar Brussel zal altijd gegarandeerd blijven, zolang we tot de Europese Unie behoren. En we kennen ook niet meteen een dossier waarbij Vlaanderen infrastructuurverbindingen tussen Brussel en Wallonië tegenhoudt. Omgekeerd daarentegen maakt Brussel de link met Vlaanderen niet steeds makkelijk, zoals recent bleek in dossiers als het GEN (Gewestelijk Expressnet) en de spoorontsluiting van Zaventem. Om maar te zwijgen van het Brussels taboe op het rondmaken van de Ring aan de zuidkant van Brussel, nochtans één van de nuttigste openbare werken in de strijd tegen de ﬁles. Zal Vlaanderen dan toch maar een corridor vragen doorheen Brussel?

■ JACA

juli 2008 nr. 7-8

Doorbraak

VRIJE TRIBUNE

Weer elf dagen Vlaanderen Feest! 11 juli vieren in 2008

e Vlaamse feestdag komt eraan en dus staat ook Vlaanderen Feest! weer in de steigers. De jaarlijkse 11-daagse ter gelegenheid van 11 juli betrekt nu al een aantal jaren naast de Vlaamse Beweging ook ‘doorsnee Vlaanderen’ bij de Vlaamse feestdaggedachte. Dat gebeurt niet zonder succes, met elk jaar weer activiteiten in de overgrote meerderheid van alle gemeenten en steden in Vlaanderen. De vzw VlaanderenEuropa waakt er, als initiatiefnemer van de campagne, over dat dit een verhaal blijft van “en en” in plaats van “of of”. “Klassieke” 11 julivieringen blijven op hun plaats binnen Vlaanderen Feest!, naast buurtinitiatieven, activiteiten van verenigingen, dorpsfeesten en stadsevenementen. De campagne wordt elk jaar mogelijk gemaakt door een subsidie van de Vlaamse overheid. Daardoor kunnen de honderden lokale organisatiepartners die de campagne stofferen ook genieten van een welkome tussenkomst in realisatiekosten. De feestcheques van Vlaanderen Feest! zijn inmiddels een vertrouwd begrip geworden bij bewonersgroeperingen, buurtcomités, verenigingen en gemeentelijke instellingen. Mede daardoor heeft de 11-daagse een breed draagvlak uitgebouwd over heel Vlaanderen. En dat is niet anders met de editie 2008 die de aanloop vormt naar de Vlaamse feestdag, met 11 juli zelf als orgelpunt en dit jaar ook nog een zaterdagse uitloper de dag nadien. Van, voor en door de Vlaamse gemeenschap De lokale overheden van meer dan driekwart van alle 308 Vlaamse steden en gemeenten hebben evenementen geselecteerd en presenteren die als gemeentelijk of stedelijk festiviteitenprogramma voor Vlaanderen Feest! Dit alles wordt aangevuld met meer dan 1100 buurtfeesten en andere lokale initiatieven. De geselecteerde initiatieven samen spreiden zich over 90% van alle Vlaamse steden en gemeenten ...

Doorbraak

nr. 7-8 juli 2008

Heel wat VVB-afdelingen en andere Vlaamse organisaties werken actief mee aan de festiviteitenprogramma’s binnen hun gemeente en stad of houden een eigen lokaal initiatief. Vlaanderen Feest! waaiert zo uit als een bont boeket van ontmoeting en animatie, toespraken en debat, optredens en voorstellingen. Haast even breed geschakeerd als de Vlaamse samenleving zelf. En alvast een goede aanzet voor een feest, niet alleen van maar ook voor en door de Vlaamse gemeenschap ... Zonder twijfel staat er ook in uw nabije of verdere omgeving wel wat op stapel dat uw belangstelling kan wekken. Een beknopt overzicht van de gemeentelijke en stedelijke festiviteitenprogramma’s vindt u vanaf einde juni ook op www.11daagsevlaanderen.net. We willen u hierna wel nog even laten kennismaken met twee aspecten van Vlaanderen Feest! Verdienstelijke Vlamingen Vlaanderen Feest! stelt er prijs op om binnen de 11-daagse elk jaar enkele verdienstelijke Vlamingen te onderscheiden met een Gulden Spoor voor Vlaamse Uitstraling of met de Orde van de Vlaamse Leeuw. Zij laat zich bij de keuze leiden door een zeer ruime Adviesraad. Nieuwe Ordedrager van de Vlaamse Leeuw 2008 wordt Frans-Jos Verdoodt die deze onderscheiding meer dan verdient voor zijn jarenlange engagement aan het hoofd van het Archief en Documentatiecentrum voor het Vlaams-Nationalisme (ADVN). Drie Gulden Sporen worden toegekend aan een markant trio uit uiteenlopende werelden. De onderscheiding gaat naar zuster Jeanne Devos, voor haar wereldwijd gerespecteerd welzijnswerk in de Indiase sloppenwijken. Luc Famaey, de man achter het platenlabel Phaedra, wordt bekroond voor zijn engagement om kwaliteits-cd’s met vaak onbekende en ondergewaardeerde Vlaamse klassieke muziek internationaal te verspreiden te geven. En Urbain Vandeurzen is laureaat voor de gedreven manier waarop hij als voorzitter van Voka opgekomen is voor het

Vlaamse bedrijfsleven en de noodzaak aan ruimere Vlaamse autonomie. ‘Zo is er maar één’ Vlaanderen Feest! levert elk jaar ook hoogdagen op voor artiesten met een Nederlandstalig repertoire die een prominente plaats hebben op de afﬁche van heel wat evenementen. Vijf liveconcerten, gebaseerd op Zo is er maar één, het succesvolle VRTprogramma rond het Nederlandse lied, zorgen dit jaar voor een extra dikke kers op de feesttaart. Alle vijf de concerten zijn gratis. De reeks opent op 28 juni in de Guldensporenstad Kortrijk en is nadien te gast in Turnhout op 3 juli, in Genk op 6 juli en in Leuven op 10 juli. Heel wat namen uit de Zieme-uitzendingen staan garant voor een spetterend uitroepteken achter ‘muzikaal in de eigen taal’: Andrea Croonenberghs, Gunther Neefs, Yevgueni ... Het slotconcert vindt plaats op 11 juli op de grootste markt van Vlaanderen: in Sint-Niklaas. Daar staat het neusje van de zalm op het podium: Nicole & Hugo, Ramses Shaffy, Sandrine, Yevgueni en Neeka, de Violent Husbands, Lucas Van Den Eynde, Geena Lisa, Dana Winner ... De VRT brengt dit concert op de Vlaamse feestdag ook live op tv, in een afwisseling met de Gulden Ontsporing in Brussel en laat op die manier heel Vlaanderen mee genieten van Vlaanderen Feest! Ook al is 11 juli nog altijd geen vakantiedag voor iedereen in Vlaanderen, toch wensen wij u alvast een prettige Vlaamse feestdag! En allicht bent ook u een van de meer dan 200 000 Vlamingen die naar schatting weer van de partij zullen zijn op de activiteiten voor Vlaanderen Feest!

■ SOOI DAEMS COÖRDINATOR

11- DAAGSE VLAANDEREN FEEST!

Transfers

CD&V-voorzitster Marianne Thyssen was op de CD&V-dag in Plopsaland in De Panne duidelijk: zonder staatshervorming komt er een herziening van de transfers. Een dag later heeft ze dat al gerelativeerd: ‘Wij hebben een voorstel waar de solidariteit tussen de regio’s en tussen de mensen ingebakken zit’. Toch is de boodschap duidelijk: de staat hervormen - en als de ‘confederale’ CD&V woord houdt, mag dat geen klein beetje zijn - om solidair te kunnen blijven. Zonder hervorming schieten de Franstaligen in eigen voet. Eigen schuld, dikke bult.

Rand

Karel De Gucht (Open VLD) ‘Wij Vlamingen zouden toch in het reine moeten komen met de sociologische vaststelling dat de Vlaamse rand rond Brussel niet alleen een Vlaamse, maar ook een Franstalige en multiculturele component heeft. Dat is een onvermijdelijk gevolg van de nabijheid van een grootstad. Ook al vind ik dat die Vlaamse rand Vlaams moet blijven en dat wij er geen meter grond moeten afstaan.’

Complexheid

Kamerlid Michel Doomst (CD&V) geeft op zijn website een lange opsomming van items waarover Vlamingen en Franstaligen het oneens zijn. ‘Het huidige model loopt op haar einde, het begint een steeds zwaardere last te worden op onze emocratische ingesteldheid. De complexheid, ondermijning van het socio-economisch potentieel, de inefﬁciëntie, tijdsverlies aan onnodige en eindeloze discussies eisen hun tol’. Die verschillen zijn zowat het sterkste argument om een drastische staats(her)vorming te bepleiten. ‘Laat ons dus zo snel mogelijk werk maken van een nieuw institutioneel kader dat optimaal functioneert voor Vlaanderen, Brussel en Wallonië en bijgevolg ook voor België. Ons land heeft er nood aan’, aldus Doomst.

Congo

Congo wordt communautair twistpunt, schreef Het Nieuwsblad (26 mei). De kritiek van Karel De Gucht (Open VLD) op Congo wordt immers niet gesmaakt in Franstalig België. ‘Als dat neokolonialisme is, ben ik een overtuigd neokolonialist’, verklaarde Karel De Gucht, minister van Buitenlandse Zaken. Er kwam kritiek van PS-voorzitter Elio Di Rupo (‘De koloniale tijd, met zijn unilateralisme, paternalisme en arrogantie is deﬁnitief voorbij’), van senaatsvoorzitter Armand De Decker (MR) (‘Het beleid van Karel De Gucht is niet dat van België. Het wordt niet gesteund door een meerderheid, aangezien PS, MR CDH en een deel van de CD&V er kritiek op hebben’).

Vrijspraak TWEEDE ZIT

Een tweede zit. Het doemscenario van vele studenten, die hun vakantieplannen liever niet gedwarsboomd zien door te veeleisende professoren. Er komt een tweede zit voor wie in de eerste examenperiode de verkeerde antwoorden gaf op de gestelde vragen. De Ieren hebben in het referendum over het Verdrag van Lissabon ‘neen’ gestemd. Dat was blijkbaar het verkeerde antwoord en daarom, we citeren Karel Van Miert, moeten ze ‘een tweede zit’ krijgen. Het was dus niet de bedoeling te peilen naar de mening van de (Ierse) bevolking, maar naar hun verstandelijke capaciteiten. Wie ‘neen’ zegt, heeft het niet begrepen. Vandaar dat Van Miert verder beweert: ‘Hopelijk nemen ze hun referendum dan (die tweede keer dus -PDR) ernstig, want de argumenten waarmee ze nu tegen Europa stemmen zijn onbegrijpelijk’. ‘Neen’ aan Lissabon is blijkbaar meteen ‘neen’ aan Europa. Van zwart-witdenken gesproken. En paternalisme. In de hele heisa over het “ongepast” handelen van de Ierse bevolking, registreerden we boeiende reacties. Ivo Belet, CD&V-lid van het Europees Parlement, schudde bedroefd het hoofd voor de VRT-camera’s. ‘Weet je hoeveel Europese subsidies Ierland heeft gekregen van de Europese Unie?’ We vergaten het getal, maar het was in elk geval een schijntje van wat Vlaanderen overdraagt aan Wallonië. Voor Belet toch een reden om van de Ieren totale volgzaamheid te eisen. Wie zou het wagen dezelfde redenering door te trekken naar België? Dat tonnen subsidies niet meteen een economische opleving kunnen verklaren, leert het Waalse voorbeeld. Daar konden de Vlaamse transfers in elk geval niet echt voor een economische inhaalbeweging zorgen. De verklaring voor de “boom” van de Keltische tijger ligt natuurlijk in het creatief gebruik van zelfbestuur. Andere landen en regio’s die verhoudingsgewijs meer subsidies kregen, kunnen vandaag geen opbloei laten zien. Het geloof in het rechtstreekse verband tussen geld pompen en economische relance, stoelt op veel geloof en weinig feiten. Het Ierse ‘neen’ heeft de Vlaamse Beweging in elk geval een nieuwe bondgenoot opgeleverd. We lezen in De Morgen dat Paul Goossens zich ergert aan “de democratische absurditeit van de Unie, het feit namelijk dat een minderheid de meerderheid kan gijzelen”. Maar Paul toch, dat is toch de dagelijkse realiteit in het door u zo verafgoodde Belgenland. Het probleem Brussel-Halle-Vilvoorde zou al lang van de baan zijn als de minderheid in dit land de meerderheid niet zou kunnen gijzelen, door gebruik te maken van en te dreigen met confederale technieken als bevoegdheidsconﬂicten of alarmbelprocedures. En dan hadden we ook al een “vette vis” in de pan liggen, want de partijen die de Vlaamse resoluties goedkeurden, vormen een meerderheid in het Belgische parlement. Wat Goossens afwijst binnen de Europese Unie, verdedigt hij geestdriftig in de Belgische Unie. Daar bestaat een naam voor: schizofrenie.

■ PETER D E ROOVER

juli 2008 nr. 7-8

Doorbraak

M ED I A

Ceci est une ﬁction II Tussen pulp en ﬁctie: van de prins geen kwaad

en half jaar lang volgde een ploeg van het duidingsmagazine Koppen kroonprins Filip. Dat had een exclusief document opgeleverd en dito beelden ‘op plekken waar nog nooit eerder een camera geweest was’, werd ons beloofd. Dat vooruitzicht was meteen goed voor een dubbele onwaarheid. De analyse van de beeldmontage toont met moeite een handvol draaidagen waarop unieke beelden werden geschoten.

Tussen die beelden een onvervalste miseen-scène van een familiemoment op het voorplein van het Kasteel van Laken. Prins Filip trapte er een balletje met de kinderen. De fietsenverzameling werd even van stal gehaald en er werden een paar rondjes gefietst op de kasseien van het Kasteel van Laken waar de nazaten van de Kroonprins normaal gesproken nooit rondjes fietsen. Na deze ‘unieke inkijk in het familiale leven van de Kroonprins’, mocht de ploeg van Koppen snel weer inpakken. Dagtaak De rest werd aangevuld met een impressionistische compilatie van publieke optredens van Filip, telkens in aanwezigheid van de verzamelde pers. Het werd een rommelige beeldmontage van een

‘Kritiekloze onderdanigheid was de grondtoon van de hele reportage.’ schier eindeloze en voorspelbare stoet van binnen- en buitenlandse bezoeken aan scholen, beschutte werkplaatsen, bedrijven, tentoonstellingen, alsook plichtplegingen tijdens ofﬁciële recepties, galadiners en prijsuitreikingen. Die representatienummertjes, telkens bijgewoond met dezelfde obligate belangstellende blik en met in het kielzog een immer goedlachs monkelend en instemmend gevolg - zou prins Filip al ooit zijn tegengesproken? - werden voorgesteld als de dagtaak van de kroonprins.

Doorbraak

nr. 7-8 juli 2008

De Gaulle Zo nadrukkelijk het public relationsgehalte, zo ondermaats was het informatieve soortelijk gewicht van deze langgerekte promoclip. Erger nog. Journalist van dienst, Wim De Vilder, was danig verstrikt geraakt in de charme en jovialiteit van de kroonprins, dat het resultaat een regelrechte aanfluiting was van het journalistieke metier. De opstelling en aanpak van het ingestudeerde interview en de gewillige onderdanigheid, herinnerde spontaan aan het eerste interview dat Charles de Gaulle, zo’n 40 jaar geleden, voor de Franstalige televisie gaf. Correctie: toestond. Met dat verschil evenwel dat de kroonprins er even ontspannen en ongedwongen bij zat als een veroordeelde op een geactiveerde elektrische stoel. Je zag de fysieke inspanning om de multiliners die de media-adviseurs hadden ingefluisterd, uit het geheugen te persen. Op elk moment voelde je hoe het paleis de regieknoppen bediende en de VRT-ploeg feilloos inpakte. Kritiekloze onderdanigheid was meteen ook de grondtoon van de hele reportage. Montage De documentaire, gedraaid in cinema formaat, steunde volledig op filmische effecten. Die moesten vooral het manifeste gebrek aan inhoud verdoezelen. Snelle beeldwisselingen, een overvloed aan beeldvertragingen die de emotionele toets van de uitzending kunstmatig moest opdrijven en Matrix-achtige beeldversnellingen, maakten het fictiegehalte van deze reportage compleet. Hoezeer de montage de kijker in de luren legde, bleek van bij de aanvang: om 7.38 uur brengt Filip zijn kinderen naar school (hoeveel keer per jaar zou Prins Filip zijn kinderen naar school brengen?). Twee uur later ontmoeten we de kroonprins in een volledig andere outfit in zijn kantoor voor een werkvergadering. De kritiekloosheid waarmee de makers te werk gingen, wekte blijkbaar zoveel plaatsvervangende schaamte, dat de VRT de dag nadien de uitzending op de website van De Redactie zelf als ‘promocampagne’ betitelde. De reportage onthulde vooral hoezeer het Paleis en de openbare omroep anno 2008 bij dit

soort public relations-operaties op de goedgelovigheid van de Vlaamse kijker rekenen. Die onderschatting van het publiek bleek alvast een misrekening. Volhouden dat de optelsom van enkele pertinente interviewvragen, gevolgd door telkens melige en onbeduidende antwoorden, een bewijs opleverde ‘van de transparantie die door het Paleis waait’: het blijft een even bizarre als bedenkelijke redenering. Twee VRT-journalisten, Filip Feyten en Tim Pauwels, haastten zich om in het mediatieke slipspoor van de reportage vooralsnog enige kritische noten aan de commentaren toe te voegen. En Bart De Wever werd in allerijl opgetrommeld, om in de Terzake-studio vooralsnog enige mediakritiek te laten neerdalen over deze royaal uitgesponnen promoclip, die van tevoren met zoveel bedrieglijke exclusiviteit was aangekondigd. Essentie Deze reportage had de levendigheid van een opgezette specht, de voorspelbaarheid van een zonsondergang, de authenticiteit van een plexiglazen diadeem en de journalistieke diepgang van een waspoedercommercial. De nieuwsredactie van VRT heeft daarmee, net zoals de RTBf een tijd geleden, ook háár ﬁctieprogramma op de kijkers losgelaten. En hoewel deze uitzending beduidend minder tumult teweeg bracht dan de ﬁctieve RTBf-reportage over de onverwijlde splitsing van België, was ze minstens zo hilarisch. ‘Gelukkig zijn met echtgenote en kinderen’, dat was voor de kroonprins het énige essentiële. Terugdenkend aan dat ene magistrale beeld uit de reportage van een bloedstollende, inktzwarte dreiglucht boven het Paleizenplein tijdens het staatsbezoek van de Hongaarse president eerder dit jaar, is de Kroonprins niets liever gegund dan zich ten volle aan de essentie te wijden. DR. FRANK THEVISSEN EXPERT STRATEGISCHE COMMUNICATIE EN POLITIEKE M ARKETING.

CU LT U U R

De VRT in het post-Mary tijdperk De missie van een openbare omroep vraagt omméér dan marketing

e schandalige manier hoe Suez/Electrabel, vanuit zijn commerciële machtspositie, het publiek misleidt en de wetten van de “vrije markt” dicteert, doet denken aan de donkerste dagen van het staatsmonopolisme. Dit Franco-Belgisch kluwen, verweven met de oude haute finance, domineert de energiemarkt op een manier die tot bezinning noopt over hoe wij het in het Vlaanderen van morgen gaan aanpakken. Het neoliberale dogma werkt niet overal. Soms moet de overheid - de gemeenschap, wij dus - zelf opnieuw de teugels in handen durven nemen. Vooral in vitale sectoren die we collectief willen beheren: water, energie, onderwijs, gezondheidszorg ... Wat Europa er ook van denkt. Ik wil in dat opzicht ook een pleidooi houden voor de opwaardering van wat sommigen smalend als de ‘staatsomroep’ betitelen. Het is waar dat de VRT, de “rode burcht”, in het verleden zwaar is mismeesterd. Wat een omroep met hoge kwaliteitsnormen zou moeten zijn - een ‘Vlaamse BBC’ - was vroeger weinig meer dan een aftakking van de partijpolitieke bureaucratie. Vandaag echter is het een flets spiegelbeeld van de commerciële omroep, net omdat men zich liet verleiden tot een markteconomische benadering van iets wat in essentie met cultuur te maken heeft. Woestijnvis is typerend voor deze vermarkting. Het is het succesverhaal van de gewezen VRT-sportjournalist Wouter Vandenhaute, die midden de jaren 1990 handig inspeelde op de crisissfeer binnen de publieke omroep, waar men geen antwoord vond op de uitdaging van de jonge tegenspeler VTM. Samen met ander VRT-personeel dat voor eigen rekening was begonnen, zoals Mark Uytterhoeven, kon hij de top ervan overtuigen dat werken met een extern productiehuis veel makkelijker, gestroomlijnder en efficiënter verloopt dan zelf programma’s ineenknutselen. In 2004 sloegen de gladde jongens van Woestijnvis dan hun grote slag, via een monstercontract dat het bedrijf tot 2011 op rozen zet. De fabelachtige condities en de details van de overeenkomst (goed voor een slordige 30 miljoen euro per jaar), vol bonusclausules en exclusiviteitsgaranties in het voordeel van het productiehuis, zijn sinds oktober van vorig jaar uitgelekt. Per ongeluk, want VRT-baas Tony Mary wilde helemaal niet dat de Vlaamse kijker/belastingbetaler er zich mee zou bemoeien. De vieze luchtjes die nu bovenkomen, n.a.v. het vernietigende rapport van het Rekenhof, situeren zich precies rond ex-gedelegeerd bestuurder Tony Mary en ex-algemeen directeur televisie Aimé Van Hecke, die op de werkvloer ook nog eens rollebolde met ex- één-nethoofd Bettina Geysen. Het moraliteitsgehalte én het intellectueel niveau van dit ‘exen’trio verklaren voor een groot deel waarom Woestijnvis aan zijn genereus contract kwam. Het is namelijk ontstaan in de schemerige ons-kent-ons-sfeer van de exquisite etentjes (dikwijls in het etablissement van Vandenhaute zelf, Couvert-Couvert nabij Leuven) en de wufte saloncultuur (de fameuze ‘Bobo-

avonden’ waar Mary elke vrijdagavond op kosten van de VRT de beau monde trakteerde en zijn opvallend belgicaine netwerkje uitbouwde). Op deze frivole bestuursstijl entte zich een soort intellectuele luiheid (of is het omgekeerd?), waardoor het maken van programma’s bijkomstig werd. Produceren, dat was iets voor facilitaire satellietbedrijfjes die maar hun factuur moesten binnenbrengen. De top was vooral bezig met zakendoen, negotiëren, strategieën bedenken en het ontwikkelen van grootse marketingconcepten vol newspeak en managerslatijn. Het Rekenhof heeft echter méér gedaan dan wat gerekend, als je dingen leest in het rapport als: ‘De openbare omroep koopt tv-programma’s aan zonder visie of doelstellingen, met weinig transparantie en mededinging, en een gebrekkige motivering’. Ik lees daarin dat de VRT zijn kerntaken schromelijk heeft verwaarloosd en de braindrain richting privé zelf bestendigt. Het gaat er zelfs niet om of een programma meer of minder kost in uitbesteding. Het ‘huis van vertrouwen’ moet zelf het inventieve laboratorium zijn waarin een modern, open-minded kijkerspubliek zich herkent. Waar blijft het talent dat wél in de structuur en binnen de missie wil werken van een Vlaamse gemeenschapszender? Of omgekeerd: wanneer wordt het uitstralend effect van een openbare omroep weer krachtig genoeg om creatievelingen aan te trekken? Het huidig Vlaamse medialandschap munt uit door schrale middelmatigheid en gebrek aan diversiteit. De ongezonde verstrengeling Corelio/VRT/Woestijnvis, ook al door het Rekenhof gesignaleerd, wijst erop dat er achter de schermen verder wordt gecombineerd in de richting van een Electrabel-achtige monoliet. Met alle gevolgen vandien. Het trio Mary-VanheckeGeysen waren niet alleen slechte managers, ze blijken ook inspiratieloze televisiemakers geweest te zijn met een heel geborneerde kijk op actuele mediacultuur en de mogelijkheden van een Vlaamse kwaliteitszender. Ook kersvers aangestelde gedelegeerd-bestuurder Dirk Wauters komt uit de bedrijfswereld. Hopelijk een beter bestuurder. Toch zou ik graag aan het hoofd van de publieke omroep eens iemand willen zien met visie. Daarom geen artiest à la Hoet of Mortier, maar op zijn minst iemand met een cultureel-pedagogische achtergrond die ook echt gelooft in de meerwaarde van een gemeenschapszender. Een “intendant” dus, die zakelijk op de vingers mag worden gekeken. Toeval of niet, de grote sponsor van Fata Morgana heet Electrabel. Slechte televisie, gemaakt met fout geld. Belgisch, al te Belgisch ...

■ JOHAN SANCTORUM

cultuurﬁlosoof en columnist juli 2008 nr. 7-8

Doorbraak

KAMIKAZE

‘Ik ben er klaar voor’

ldus de haast Messiaanse profetie van ons aller

ginnenverkiezingen in Vlaanderen met de daaraan

Philip in een geheel aan hem gewijde bijdrage

verbonden prijzen in geld of natura. Eierkoningin

van Koppen. Oef! Wat een geruststelling. Want ik ben

in Kruishoutem of Aardbeikoningin in Beervelde

altijd van oordeel geweest dat hij er helemaal niet klaar

zijn gegeerde titels die ze alvast niet kan mislo-

voor was. En daar heeft deze uitzending helaas weinig

pen.

aan veranderd. Blijft trouwens de vraag of ons land er

En voor Zijne Hoogheid zelf zie ik nu al een gat in

(nog) klaar voor is. Vandaar dat onze prins op de vraag

de luchtvaartmarkt. Als ervaren helikopterpiloot

of België over twintig jaar nog zal bestaan, niet thuis

kunt ge u best specialiseren in exclusieve luchtdo-

gaf en bleef steken in nietszeggend Coburgs gestamel.

pen boven het vroegere Koninklijk Paleis, waar de

Nu, wat mij betreft, hoeft hij zich over de toekomst geen

presidenten van Vlaanderen en Wallonië inmid-

zorgen te maken. Zelfs als Vlaanderen op korte termijn onafhan-

dels hun intrek zullen hebben genomen. Succes verzekerd en

kelijk wordt, dan nog kan ik Zijne Hoogheid verzekeren dat er

gegarandeerd goed voor een voltijdse baan.

genoeg koekendozen-royalisten zullen overblijven om hem en de

En een nieuw onderkomen voor de ganse familie kan al helemaal

zijnen kansen in overvloed te geven. Zij het dan veeleer in de com-

geen probleem zijn: in Bokrijk is er meer dan plaats genoeg. En

merciële sfeer. Maar precies daarom niet minder lucratief.

het brave Limburg en zijn zelfbenoemde gouverneur zullen u on-

Zo is er voor uw kinderen, Hoogheid, de mogelijkheid om tegen

getwijfeld van harte welkom heten. Zeker als ge niet vergeet u

een royale vergoeding te ﬁgureren in tal van folkloristische acti-

aan te melden met de groeten van ... ■ K AMIKAZE

viteiten. Met als absoluut orgelpunt: een jaarlijkse Fata Morganauitzending in Dendermonde als de Vier Heemskinderen. Ook voor vrouwe Mathilde zijn er mogelijkheden zat. Op eenvoudig verzoek zal ik u graag een lijst bezorgen van alle konin-

M E G A F OO N

Splitsen en splitsen is twee

oewel in Het Laatste Nieuws een enquête uitwees dat maar liefst 49,7% van de Vlamingen ronduit België wil zien barsten, dook de dag erop HUB-professor Marc Swyngedouw op met een enorm relativerende studie. Volgens zijn “wetenschappelijke” enquête is nog geen 10% van de Vlamingen uit op separatisme. Filip Van Laenen onderhoudt vanuit zijn werkplek in Noorwegen nauwgezet de Vlaamse/Belgische politiek bij op zijn blog hoegin.blogspot.com. Vooral opiniepeilingen houdt hij nauwgezet bij ... Enkele argumenten tegen Swyngedouw & Co op een rijtje. ‘Eerste bedrog: de asymmetrische meerkeuzevraag. Vraag aan een kind of het een snoepje wil, en de kans is groot dat het ja zegt. Vraag aan een kind of het een snoepje, een koekje, een appel, een boterham, of misschien iets te drinken wil, en de kans wordt onmiddellijk al een pak kleiner dat het voor het snoepje kiest. En dus hebben kinderen eigenlijk feitelijk geen zin in snoep,’ zal Swyngedouw uitroepen. ‘Dezelfde truc werd gebruikt in de wetenschappelijke onderzoeken over het migrantenstemrecht, waar de ondervraagden een batterij mogelijke 14

Doorbraak

nr. 7-8 juli 2008

en onmogelijke varianten op het migrantenstemrecht werd voorgehouden’, en hetzelfde deed Swyngedouw dus ook in zijn Ispo-studie. ‘Let trouwens op de asymmetrie in het opstellen van de meerkeuzevraag: tegenover één antwoord tegen migrantenstemrecht stonden vaak vier of vijf antwoorden vóór migrantenstemrecht, precies zoals er in deze studie ook vier antwoorden vóór België staan tegenover slechts één antwoord tegen België.’ ‘Tweede bedrog: het onaantrekkelijke verkeerde antwoord. Een ondervraagde wekt niet graag de indruk dat hij een moeilijk of extremistisch mens is ... Krijg je dus de keuze tussen “België moet gesplitst worden” - en let daarbij dus op de zeer elegante en uitnodigende formulering - en “De federale staat moet blijven maar met meer bevoegdheden voor de gemeenschappen en gewesten dan nu het geval is”, dan moet je al goed bij de pinken zijn en beseffen hoe deze studie later als propagandamateriaal zal gebruikt worden om het antwoord te geven dat werkelijk overeenstemt met je mening.’ ‘Derde bedrog: de arbitraire reductie. Na het opsplitsen van de tweeledige vraag naar een asymmetrische meerkeuze-

vraag, waarbij het ongewenste antwoord dan nog eens zo geformuleerd werd dat het onaantrekkelijk wordt, volgt opnieuw de reductie naar een dichotomie. Wie bijvoorbeeld voor meer Vlaanderen koos, wordt onverbiddelijk in de groep aanhangers van België geplaatst ... Tel echter de 45% voorstanders van meer Vlaanderen bij de 10% onvoorwaardelijke splitsers, en de studie wordt opmerkelijke consistent met de peiling van Het Laatste Nieuws: een kleine meerderheid wil eigenlijk van België af. Of nog, met het cijfermateriaal van de studie is er eigenlijk niets fout, maar over de analyse en vooral de bewerking ervan valt duidelijk wel één en ander te zeggen ...’ ‘Op deze manier wordt zelfs onder de kiezers van het Vlaams Belang een meerderheid voor België gevonden, wat gretig wordt aangegrepen door Swyngedouw om aan te tonen dat Vlaanderen echt geen splitsing van België wil. Hij beseft natuurlijk niet dat hij op die manier de poten vanonder zijn eigen “wetenschappelijke” stoel wegzaagt, want een betere illustratie van zijn bedrog bestaat er niet. ‘

Meer weten over transfers? Lees

Te koop bij de VVB 15,90 euro + verzendkosten Vlaamse Volksbeweging, Passendalestraat 1a 2600 Berchem secretariaat@vvb.org Colofon

Energiebesparing Milieutechnologie: afvalverbranding, deNOx. Explosieve gasmengels: verwerking in overeenstemming met ATEX. Gespecialiseerd studiewerk en sleutel-op-de-deur levering Mallekotstraat 65, 2500 Lier Tel.: +(03) 491 98 78 – Fax: +(03) 491 98 77 E-mail: info@euro-pem.com

Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse Volksbeweging vzw. ■ Verschijnt maandelijks (niet in augustus). ■ Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. ■ H OOFDREDAC TEUR : Jan Van de Casteele ■ K ERNREDAC TIE : Karl Drabbe, Dirk Laeremans, Peter De Roover ■ M EDE WERKERS : Jacques Claes, Frans Crols, Katleen Van den Heuvel, Bart Maddens, Guido Naets, Marc Platel, Dirk Rochtus, Matthias E. Storme ■ R E D A C T I E - A D R E S : P a s s e n d a l e s t r a a t 1 A , 2 6 0 0 B e r c h e m . Te l 0 3 3 6 6 1 8 5 0 – Fax 03 366 60 45 ■ redactie@doorbraak.org ■ www.doorbraak.org – abonnementen: secretariaat@doorbraak.org ■ A BONNE MEN T : € 18 voor een abonnement van 12 maanden (buitenland: € 30) ■ STUDENTENABONNEMENT: € 10 voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling ■ I NTERNE TABONNE MENT : € 10 voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis internet-abonnement. ■ Abonnering door storting op rekening 736-0012719-76 van VVB Doorbraak, Passendalestraat 1A, 2600 Berchem met vermelding van het type abonnement. ■ Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd – met ledenblad Binnendoor – naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw (VVB). U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van € 18 op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. ■ Betaling van het abonnementsgeld vanuit het buitenland: gebruik IBAN BE91 7360 0127 1976 en BIC KREDBEBB ■ VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Pieter Bauwens, M. De Smetstraat 12, 9308 Hofstade ■ ISSN 0012-5474

juli 2008 nr. 7-8

Doorbraak

nr. 7-8 juli 2008