België-Belgique PB Antwerpen X 8/2828
Maandblad van de Vlaamse Volksbeweging vzw
www.doorbraak.org
Afgiftekantoor Antwerpen X P508831 Passendalestraat 1A 2600 Berchem redactie@doorbraak.org
9 2008
België, hoe lang nog slot op nieuw leven?
Radicale pottenkijkers De drie onderhandelaars van de koning hebben op één punt gescoord. Ze zorgden voor een korte adempauze voor de palliatieve patiënt België. Daarmee is zowat alles gezegd. De Standaard doet weinig indrukwekkende inspanningen om die staat nog wat overeind te houden. De krant houdt voor het kartel te willen redden, maar blijft strak denken binnen een Belgisch kader. En laat er geen misverstand over bestaan: wat gered moet worden, is de Belgische staat. Eerst N-VA en vervolgens Leterme en CD&V moeten einde september ongetwijfeld moeilijke beslissingen nemen. Wie doet het nog met wie? ‘Wegstappen zou “een zwaktebod” zijn, een breuk in het kartel zou de Franstaligen versterken’ en vervolgens ‘de extremen versterken bij volgende verkiezingen’, zegt Bart Sturtewagen (DS, 31 juli) in een boodschap aan N-VA. Eens in de oppositie zouden de traditionele partijen met de Franstaligen en zonder de ‘radicale pottenkijkers’ de krijtlijnen tekenen. Er klopt iets niet in die redenering. Precies het omgekeerde zou wel eens waar kunnen zijn. Niét wegstappen en als ‘radicale pottenkijkers’ aan de onmacht van Leterme I-bis blijven kleven, is wellicht een veel groter risico. Het schofferen van de eigen kiezers is — zeker voor een kleine themapartij als N-VA maar ook voor CD&V — de snelste weg naar de politieke zelfverminking. Een mooier cadeau kunnen Lijst Dedecker en Vlaams Belang (de ‘extremen’ die door De Standaard zonder enige scrupule, maar ook zonder opzienbarend succes politiek monddood worden gemaakt) zich niet voorstellen. De bonus van dat cordon sanitaire is er overigens vooral voor de Franstaligen. Binnen het federale kader zal het kartel alvast niet veel plezier beleven. Nog volgens Sturtewagen (DS, 4 aug.) zou CD&V/N-VA schrik moeten hebben van nieuwe verkiezingen. ‘Het kartel kan er op dit moment alleen bij verliezen.’ Is dat wel zo? Heeft Sturte-
wagen meer argumenten dan wat omstreden peilingen? En als die peilingen al kloppen, zou hij dan niet kunnen vermoeden dat die achteruitgang vooral een gevolg kan zijn van het gebrek aan Vlaamse daadkracht van Leterme? Een Doorbraak-peiling (Doorbraak juni) was duidelijk: niet de partij, maar de premier bloedt. Woord houden, wie gelooft die mens nog? Het eeuwige getreuzel in de Belgische politiek is achterhaald. Sinds 1830 wringen de Vlamingen zich los uit een dubbele wurggreep: die van opdringerige verfransing en die van de greep op de portemonnee (vaak sierlijk vertaald als “verplichte solidariteit”). Die democratische, geweldloze strijd sleept zich naar een ontknoping in Vlaams (en Waals) zelfbestuur. De verkiezingen — federaal vervroegd einde 2008 of regionaal in 2009 — kunnen klokken doen luiden. N-VA kan niet anders dan op 21 september de stap naar die duidelijkheid te zetten. Een verdeelde CD&V kan op 27 september nog twee kanten uit. Het wordt daar een verscheurende keuze tussen het langszij houden van de electorale bonus van de kartelpartner en het uitzichtloos volgen van de staatsbehoudende vleugel van de partij. Binnen de instituten ACV en CM moet de Vlaamse revolte immers nog beginnen. Blijft die handrem op, dan mag De Wever rekenen op medevluchters. Het eeuwige tijdverlies in de Belgische politiek is niet meer van deze tijd. Laat Vlaamse en Waalse bloemen bloeien. Het kartel kan als centrumpartij op de valreep nog solliciteren voor een leidende plaats in een autonoom Vlaanderen. Het zullen verkiezingen zijn waarbij de Vlaamsgezinde partijen goed scoren. En ze zijn stilaan met veel, die ‘radicale pottenkijkers’ van Vlaanderen. De opinie is geradicaliseerd. De communautaire thema’s zullen de kiesstrijd overheersen. Gewoon omdat zo goed als élk aspect van de Belgische politiek de dag van vandaag communautair is gekleurd. ■ JAN VAN DE CASTEELE
september 2008 nr. 9
Doorbraak
1
PERSWIJS Kardinaal Danneels in Te Deum 21 juli, geciteerd in De Standaard, 23 juli: ‘Laten we bidden dat de heer ons land zegent, zodat er vrede heerst en er
een goede verstandhouding is tussen de gemeenschappen en tussen alle burgers.’
Jan Renders (ACW) in Visie, 25 juli: ‘De grenzen van Vlaanderen, Wallonië en
Brussel zijn duidelijk getekend. Wie in Vlaanderen woont, moet een inspanning leveren om via het Nederlands te kunnen dialogeren.’
Louis Tobback in Knack, 30 juli: ‘Tot dusver is het kartel er alleen in geslaagd
het Landbouwrestitutiefonds te regionaliseren. Toen dat nieuws op de radio kwam, heb ik meteen de politie gemobiliseerd om de euforische bevolking op de Grote Markt in bedwang te houden.’
Barak Obama (rede Berlijn, 24 juli): ‘Dit is het moment dat elke natie in Eu-
ropa haar eigen toekomst moet kunnen uitbouwen, bevrijd van de schaduwen van gisteren.’
Vaclav Klaus, president van Tsjechië over de fluwelen scheiding in Knack, 20 juli 2008: ‘Ik zie de diepe verdeeldheid, als het al geen diepe loopgraven
zijn, binnen de Belgische maatschappij. Mijn aanbeveling zou zo luiden: volg vlug ons voorbeeld (splitsing Tsjechië-Slowakije).’
Arno in De Morgen, 19 juli 2008: ‘Vroeger waren de Belgen underdogs. Nu heb
je Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Fuck, vent, België bestaat alleen nog op papier.’
Bart De Wever in De Standaard, 16 juli 2008: ‘De Coburgs stonden bij elke
grote historische hervormingsbeweging, zij het de antikoloniale, sociale, ethische, democratische en Vlaamse, aan de verkeerde kant. U begrijpt dat ons vertrouwen in het Paleis om nu een communautaire doorbraak te forceren, nihil is.’ Jean-Marie Dedecker in La Dernière Heure, 14 juli 2008: ‘De Walen
zijn het enige volk ter wereld dat schrik heeft van zijn eigen autonomie. Al 50 jaar lang helpt Vlaanderen Wallonië. In plaats van hen vis te geven moeten we hen leren vissen! We willen de Walen gerust helpen, maar laten we de transfers in de tijd beperken en controleren.’ Kris Peeters in elfjulitoespraak Kortrijk, 12 juli 2008: ‘De federale
staat is niet langer de zon waarrond de deelstaten draaien; het zijn de deelstaten die het centrum vormen en de federale staat stelt zich dienstbaar op.’
De kloof: te veel ambtenaren, maar waar?
Een recente studie van de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka besluit met de aanbeveling dat tegen 2019 België 70 000 ambtenaren lichter zou moeten zijn. Volgens internationale vergelijking zijn er te veel. ‘Waar dan wel?’, vroeg meteen de ACVambtenarenvakbond. Uit cijfers gepubliceerd in het Warandemanifest blijkt dat de tewerkstelling in openbare diensten in Wallonië rond de 40 % draait, terwijl dit in Vlaanderen maar 25 % is. “Openbare diensten” omvat meer dan enkel de klassieke ambtenaren, maar de “kloof” geldt voor beide.
De kloof: werkloosheid
Volgens sommige bronnen (kranten, vooral Franstalige politici) zou de regionale kloof in de werkloosheid eindelijk dalen (o.m. na het Marshallplan). Absoluut onjuist. Volgens de maandelijkse cijfers van de RVA over vrijwillige uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (WZ-UVW’s) daalt de werkloosheid in Vlaanderen de jongste jaren sneller, zowel in absolute cijfers en al zeker in relatieve vergelijkingen. DALING WERKLOOSHEID 2007 tgo 2006 aantal
procent
Vlaanderen
- 20 395
- 11,8 %
Wallonië
- 9453
- 4,4 %
DALING WERKLOOSHEID Halfjaar 2008 tgo 2007 aantal
procent
Vlaanderen
- 11 784
- 7,7 %
Wallonië
- 8903
- 4,3 %
In een gunstige economische periode zou je verwachten dat de werkloosheid het snelste daalt waar er heel veel werklozen zijn. Helaas voor optimisten en leugenaars: dat is niét het geval.
Emiel De Bolle
Aantal WZ2007 (1-12) 2008 (1-6) UVW’S jaargemiddelden Vlaanderen 152 270 140 486 Wallonië
205 607
196 704
Brussel
71 208
69 220
De kloof: de werkzaamheidsgraad
Een andere thermometer inzake economische ontwikkeling (en transfers) is de werkzaamheidsgraad, het aandeel werkenden in de beroepsbevolking op arbeidsleeftijd (15-64 jaar). Onder “werkenden” verstaan we iedereen die in een bepaalde referentieweek minstens één uur betaalde arbeid heeft verricht (definitie van de Internationale Arbeidsorganisatie).
2
Doorbraak
nr. 9 september 2008
Commentaar WERKZAAMHEIDSGRAAD Bron: ILO Vlaanderen
2007/1
2007/4
63,0 %
66,1 (+3,1 %
Wallonië
54,7 %
57,0 (+2,3 %)
De taalkloof
In Talen en economie (Itinera Institute, juli 2008) schrijft Ivan Van de Cloot dat respectievelijk 59% en 53% van de Vlamingen Frans en Engels en respectievelijk slechts 19% en 17% van de Walen Nederlands en Engels beheersen. De economische gevolgen daarvan zijn niet gering. Meer talenkennis is een economische troef (leidt immers tot ‘een groter potentieel aan economische ruil door een verlaging van transactiekosten’ en tot meer arbeidsmobiliteit).
Faillissementen
Over de eerste zeven maanden van 2008 geeft de databank van Graydon, gebaseerd op publicaties in het Staatsblad, 4890 faillissementen op voor geheel België, tegen 4535 in dezelfde periode van 2007. Een toename met 7,8 %. In Vlaanderen is die stijging beperkt gebleven tot amper 1 %. (DS, 2 aug.)
Uw lottogeld?
Van de lottopot van 225,3 miljoen euro gaat 29 miljoen naar “speciale dotaties”. Koploper zijn de laatste unitaire bastions: de Koning Boudewijnstichting (€ 12,1 miljoen), het Centrum voor Gelijkheid van Kansen (€ 4,5 miljoen), Het Paleis voor Schone Kunsten (€ 2,5 miljoen). (DM, 24 juli).
De kloof: fiscale controle
In Vlaanderen zijn in 2006 bijna drie keer meer btw-dossiers tegen het licht gehouden dan in Wallonië, terwijl Vlaanderen maar twee keer zoveel btw-plichtigen telt. Eenzelfde verhaal voor de personenbelasting: de Vlaamse controlecentra hebben in 2006 2,5 keer meer dossiers behandeld dan hun Waalse collega’s, terwijl in Vlaanderen maar 1,7 keer zoveel private belastingplichtigen zijn. In Brussel zijn de controleurs nog lakser. De Vlaamse controleurs werken elf keer meer btw-dossiers af dan in Brussel, terwijl er nog niet zes keer zoveel btw-plichtigen zijn. (HN, 30 juli) ‘De regionale verschillen geven de zoveelste bevestiging dat het grondig fout zit met de manier waarop de fiscus in België zijn controles uitvoert. Alle nuances ten spijt’, aldus De Tijd (29 juli).
De kloof in de pers
Jan van Groesen, voorzitter van de stichting Media Ombudsman Nederland, ergerde zich in een opiniestuk in De Morgen (23 juli) aan ‘de regionalistische reflexen van de Vlaamse en Waalse pers’ en ‘de geharnaste voorpagina’s van de Belgische dagbladen’. Een ➥
vervolg p. 11
Burgers en varkens
‘L
es bourgeois, c’est comme les cochons. Plus ça devient vieux, plus ça devient bête’ van Jacques Brel heb ik gebruld met de generatiegenoten Paul Goossens en Walter Zinzen in 1968. De spotzin zal voor mij gelden, zeker past hij de geciteerde heren als een handschoen. Paul Goosssens blijft de mannequin van mei ‘68; geen viering, geen programma, geen herdenking ontrolt zich of hij valt uit de kast. De eruptie van revolutiegezindheid is bij deze militant van “alles moet nieuw” al jaren stuk. Ik zou zijn slalom langs rood, rooms en blauw en menige politieke schnabbel nooit hebben willen imiteren. Ontluisterend tot en met. Bij het interview in Terzake naar aanleiding van zijn door de Vlaamse liberalen met belastinggeld betaalde pensioenfeestje in Hertoginnedal zagen de kijkers een icoon zielig schuifelend in zijn stoel. Walter Zinzen van Zinzen en ander tv-werk had een reputatie. Op zijn oude dag worden zijn nonsens over België en Vlaanderen hilarisch. Zinzen heeft voor een halve eeuw zijn best gedaan om de dekolonisering van Congo mee te verwezenlijken. Hij gaf als idealist les in Lubumbashi en tijdens zijn VRT-jaren had hij geen goed woord voor de Belgische aanwezigheid waarvan iedereen die de moeite doet om voorbij de clichés te kijken weet dat het naast donkere ook zeer lichte kanten had. De Belgen hebben in de tropen een land achtergelaten met goede medische zorgen, berijdbare wegen, degelijk basisonderwijs, de aanzet tot democratie, de koppeling van een dorpseconomie aan de wereldwelvaart. De grootste smeerlap in Congo was Leopold II en die was jaren dood voor de humanere fase begon. Paul Goossens zegt al jaren dat hij beschaamd is over de Vlaamse uitspattingen bij de splitsing van de Katholieke Universiteit Leuven. Dat was een onaangenaam neveneffect, aldus de leider, en hiervoor ‘mijn oprechte excuses’. Militant Goossens had het voor een linkse samenleving en de Vlaamse verzuchting om erkend, gerespecteerd, gedekoloniseerd van de bourgeois van Brussel en Wallonië te kunnen leven was daarbij onnozel. Zoals hij nu overal en altijd wil laten horen, met daaraan gekoppeld: stomkoppen met jullie BHV, jullie onafhankelijkheidsbeweging, jullie parochialisme, jullie klerikale reflexen. Voor Goossens had het niks uitgemaakt dat Michel Woitrin — wie kent de denker van Le Grand Triangle (Leuven, Waver, Brussel) nog? — geslaagd was in zijn verfransing van Brabant met de sociale kaalslag voor de Vlaamse arbeiders, bedienden en sukkelaars als gevolg. De kaviaarlinkse Zinzen klept in dezelfde hoek. Wat is hij toch hemelsblij in BHV te wonen en laat het ongesplitst, in godsnaam, want zo kan hij stemmen voor knappe venten, die Franstalige politici in dat kiesdistrict die ‘s morgens beginnen met de Brabançonne en toonbeelden zijn van neokolonialisme in de Rand. Paul Goossens en Walter Zinzen zijn ooit opgegroeid als katholieken; het seminarie of een missionarissenbestaan was hen niet onwelgevallig. Katholieken en oud-katholieken torsen een zware last: de erfzonde. De Afrikaanse bisschop Augustinus van Hippo (354-430) overtuigde de kerk van de erfzonde en de aangeboren slechtheid van de wereld en sindsdien zit de katholica met piekeraars als het genoemde duo. Hun erfzonde is dat zij “de mensheid minnen en de mensen haten”. Vooral Vlamingen, want dat zijn ondermensen.
■ FRANS CROLS VOORZITTER ADVIESRAAD TRENDS
september 2008 nr. 9
Doorbraak
3
WE TST R A AT
Kakkewieten ploeteren voort Na een jaar niets, straks een boeiend slot in september?
M
et de moed der wanhoop ploeteren “onze kakkewieten” voort. Het beeld is van Meervoud-hoofdredacteur Christian Dutoit in Knack (9 juli). Het beeld zou het best passen op de drie bemiddelaars, maar Dutoit gebruikte het als metafoor voor de onderhandelaars in een weinig verheffend schouwspel dat een jaar eerder - na de federale verkiezingen van 10 juni 2007 - was begonnen. Een drama in veel bedrijven, waarin werkelijk niéts is gebeurd, met vermoedelijk een boeiend slot, straks in september.
juli’ rapporteren en de onderhandelingen begin september starten. Niet helemaal ontspannen reageerde CD&V-voorzitster Marianne Thyssen ‘tevreden’ op de demarche van Leterme (de koning), maar van uitbundigheid was geen sprake. Ze hamerde op ‘garanties’ tegen het ‘op de lange baan’ schuiven. ‘Over minder dan twee weken weten we waar we staan’. 16 juli: de Waalse schreef
15 juli was op de politieke kalender gezet bij de start van de regering Leterme I in het voorjaar. De ‘grote staatshervorming’ waarmee het kartel voldoende kiezers had overtuigd om als eerste over de verkiezingsstreep te komen, ging even niet door. Dat ‘de limieten van het louter federale overlegmodel zijn bereikt’ (dixit Leterme) zou wel eens de belangrijkste communautaire uitspraak van 2008 kunnen zijn. Maar ze stond wel haaks op het daarop volgend voorstel: de afspraak over “keerpunt-15 juli” schrappen en de staatshervorming omleiden naar het regionale niveau (op de schouders van Vlaams ministerpresident Kris Peeters). Hiermee reed Leterme zich klem. Even maar. Een ommetje langs het koningshuis kon hem misschien depanneren. In welke mate dit manoeuvre (ontslag/geen ontslag) een doorgestoken kaart was, is niet duidelijk.Was het een soloslim of een binnen CD&V “doorgesproken” uitstelregeling? Het conflict tussen de Vlaamsgezinde fractie en behoudsgezinden rond vakbond en oud-premiers is binnen CD&V nog niet uitgeklaard. Voor zover we weten, zegt de koning op zulke momenten wat de premier wil. En derhalve heeft Leterme zijn eigen ontslag aangekondigd en vervolgens weer afgeblazen. Schenking Hiermee was het probleem niet opgelost. Het Paleis schonk het land drie bemiddelaars: de Franstalige Brusselaar FrançoisXavier de Donnea, de Waalse exminister Raymond Langendries en de minister-president van de Duitstalige gemeenschap KarlHeinz Lambertz zouden ‘nagaan’ of een institutionele dialoog kon worden ‘opgestart’ . Franstalige toppolitici loven ‘de staatszin’ van Leterme, want ‘het sociaaleconomische is prioritair’. Zo prioritair dat ze na onderlinge Karl-Heinz Lambertz knokpartijtjes al meteen eisten dat de dialoog zou worden gevoerd met de drie gewesten en de drie gemeenschappen van het land (Vlaanderen 1 - Franstaligen 4). De bemiddelaars zouden ‘einde
4
Doorbraak
nr. 9 september 2008
Indrukwekkender, maar weinig benadrukt in de Vlaamse pers, was de (re)actie van de Franstaligen. Op 16 juli keurden ze in het Waals Parlement hun resoluties goed. Big Brussel wordt hun troefkaart (federalisme met drie, volwaardige gewesten, de federatie Wallonië-Brussel, uitbreiding van Brussel) in het steekspel om taal en grenzen. Solidariteit hun “bevel” richting Vlaanderen als het om de knikkers gaat (unitaire sociale zekerheid, financieringswet als kanaal voor de geldstroom, geen fiscale concurrentie). De Vlaamse oppositie reageerde scherp, maar - voorlopig machteloos. ‘De overtreffende trap van kiezersbedrog’, ‘met de koning als handpop’ en zonder oplossing voor BHV en staatshervorming, schreven Geert Lambert en Bettina Geysen (Vl.Pro). De sp.a spotte met “oud-strijders” die de brokken moeten lijmen, solliciteerde om ‘constructief mee te werken’, maar pleitte tegelijk bij aanslepende crisis voor verkiezingen. Kamerfractieleider Peter Vanvelthoven noemde Leterme wegens zijn koninklijke vlucht over 15 juli ‘een gevaar voor de democratie’. Vlaams Belang vond de ontwikkelingen ‘hallucinant en onaanvaardbaar’, Jean-Marie Dedecker (LDD) suggereerde om na dit ‘hilarische uitstel van executie’ met drie krokodillen aan Kabila of aan de burgemeester van Oostende te vragen om te bemiddelen. Ook VB en LDD vragen nieuwe verkiezingen. Ook de Vlaamse kranten waren “dubbelzinnig” scherp. ‘Drie Franstaligen om te doen alsof de Franstaligen het menen ...’, aldus Luc Van der Kelen (HLN, 18 juli). ‘Een pathetisch schouwspel’ en ‘een schijnmanoeuvre van Leterme om zijn eigen partij een compromis te doen slikken’, vond Yves Desmet. Nog in De Morgen (19 juli) had Hugo Camps het over ‘figuranten van de wanhoop’, Liesbeth Van Impe over ‘een politieke truc’ van ‘een regering die gaat tenonder ging in drijfzand, niet in een tsunami’. Waarom dubbelzinnig? Omdat die kranten vooral treurden omdat het kartel vooralsnog stand hield en de vakantie zou overleven. Dat de Franstaligen na maanden ‘non’ nu hoog inzetten op meer Vlaams geld (solidariteit) en grondgebied (Brussel en
Een andere taal in Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg. ‘Mogen we de Franstaligen geloven? Eerlijk gezegd, néén. Ze hebben ons een jaar lang belogen en bedrogen. Ze hebben een jaar lang gezegd dat ze bereid waren tot praten. Waarom zou dat in een confederale dialoog anders zijn?’, aldus Eric Donckier. Hij ziet nog Erick Donckier kansen voor ‘een laatste dialoog’, (Het Belang van Limburg): tot juni 2009, maar tegelijk moeten ‘Vlaamse partijen moeten onafhankelijkde Vlaamse partijen ‘de onafhanke- heid van Vlaanderen voorbereiden’. lijkheid van Vlaanderen voorbereiden’. Lukt de confederale dialoog richting het nieuwe België niét, ‘dan is het alternatief klaar en hoeven we daarna geen tijd meer te verliezen’ (HBVL, 17 juli). Naar 30 juli: een sisser Onder meer De Tijd (19 juli) publiceerde een indrukwekkend overzicht van niet gehaalde deadlines. En inderdaad, na 15 juli kwam 31 juli. Aanvankelijk als datum vooropgeschoven door de koning, werd dit even het laatste bod van N-VA, de ‘blessuretijd van de blessuretijd’, sloeg Bart De Wever op de trommel. N-VA voelde de externe hoon en de opwaartse interne druk in eigen partij en in de Vlaamse Beweging om de positie te verscherpen, maar was even vergeten dat centraal in de vakantie geen kat te mobiliseren valt.
Retrodag 21 juli Op de federale feestdag zegt de koning daar al het zijne over. Zijn toespraak ruikt naar restauratie en naar Boudewijn. ‘De scheiding der geesten is geen fataliteit. Eenheid en verdraagzaamheid, met eerbied voor de identiteit van elke gefedereerde entiteit, zijn de enige uitweg in onze democratische samenleving.’ Dat de ‘échte’ problemen waarnaar hij verwijst (tewerkstelling, veiligheid, onderwijs, Europese eenmaking, onderwijs, beroepsvorming, werkgelegenheid, sociale huisvesting, de strijd tegen de mensenhandel, zelfmoordpreventie, jeugddelinquentie, ontwikkelingssamenwerking en klimaataspecten ... ) precies kristalliseren rond communautaire menigsverschillen, is in Laken nog niet doorgedrongen. Bovendien gaat het in de meeste gevallen om deelstaatmateries, merkte Guy Tegenbos op (DS, 23 juli).
WE TST R A AT
Rand) was daar nauwelijks een punt. Veel liever pookten ze in de wonde van het kartel. Vuilbekcolumnist Camps vulde de voorpagina met geschimp op ‘plattelandsfrustraten en schismazieke ijdeltuiten’, ‘benepen populisten’, ‘staatsverlaters’, ‘amateurs van de ondergang’ met een ‘wellustig balkangevoel’. ‘Durft er nog wel iemand zijn schouders zetten onder deze eenheidsstaat?’, smeekte hij. De Morgen, de krant die durft ...
Ook het establishment mat zich uit in behoudsgezinde interventies. Die komen er van de toplui van vakbond en VBO. Kardinaal Danneels schakelde zelfs God in om het land te redden. ‘Laten we bidden dat de heer ons land zegent, zodat er vrede heerst en er een goede verstandhouding is tussen de gemeenschappen en tussen alle burgers’. Geen tovenaars Terug naar de werkelijkheid. Vooral Karl-Heinz Lambertz (‘We zijn bemiddelaars, geen tovenaars’, DS 22 juli) was de musketier die de Vlaamse opinie moest in slaap masseren en het kartel uiteenspelen. Bart De Wever verlegde stilaan de deadline van 30 juli naar de bijeenkomst van zijn leden. ‘Na de vakantie, wellicht ...’ De frustratie op sommige redacties is enorm, want nog is het kartel niet gesplitst ... Dat de deadlines van 15 juli en 30 juli niet onmiddellijk van de N-VA komen (maar resp. van Schouppe en van de koning), vervaagt in de beeldvorming, niet het minst omdat De Wever ze graag overnam als prikklok voor ‘spijkerharde garanties’. N-VA wordt de boksbal van de oppositie en De Wever ‘het loze vissertje’, dat niks krijgt van Leterme. ‘Hij is enkel een kampioen in ontslag nemen’, klinkt het vernietigend.
Leterme verzuurde richting N-VA en wuifde zijn nieuwe deadline weg, met vage remblokjes als ‘verHet Hof (lees: Yves Leterme) verantwoordelijkheid opnemen’ en lengde de opdracht van de drie afkondiging van verlengingen bemiddelaars tot ‘de tweede helft onder het motto ‘men mag niet van september’. Het “niets” dat kiezen voor de chaos’ (Kamer, 23 ze hadden bereikt, verpakten ze juli). ‘Een kopie van de door hem in een hilarisch nieuw woord, zo fel bekritiseerde Guy VerhofEen door de Vlamingen verwend Brussel moet zijn grenzen kennen waar je kaken van breken: uiterstadt’, aldus Patrick Martens lijk begin oktober zou iet er zijn: (Knack, 30 juli). ‘Peeters zal moede “interinstitutionele dialoog”. ‘De meest onuitsprekelijke en ten zien dat hij politiek niet besmeurd wordt als Leterme bis nietszeggende lettercombinatie sinds de kat die de krollen van de politieke en institutionele chaos van de voorbije maanden de trap krabt’, aldus Jan Segers (HLN, 1 aug.). voortzet’. Maar ook de Vlaamsgezinden binnen CD&V reageerden bij monde van Luc Van den Brande en vijf voorwaarden voor een dialoog (DS, 18 juli). Een pleidooi voor confederalisme, dat voor de lente van 2009 moet verankerd zijn (via art. 35 van de Grondwet).
Meteen zat het er bovenarms op. Een dialoog met wie? Met iedereen blijkbaar ... Een resultaat wanneer? Evenmin uitgeklaard. ‘Na het redden van de nationale feestdag is de kolderbrigade er nu ook in geslaagd de vakantie van de excellenties te redden’, spotte Jean-Marie Dedecker (DM, 1 aug.)
september 2008 nr. 9
Doorbraak
5
WE TST R A AT
De reddingsboei: 7 voorwaarden Dat dergelijk gesjoemel nogal wat kiezers op de zenuwen zou werken, hebben ze bij het kartel wel tijdig ingezien. De Wever én Thyssen formuleerden zeven voorwaarden waarmee ze de communautaire lat weer op behoorlijke hoogte hebben gelegd. Het kartel van zeven voorwaarden wil ‘een confederale staatsstructuur waarbij het zwaartepunt bij de deelstaten ligt’. Maar wat houdt dat in?
hun voorstel ver genoeg gaat. Wel, ze moeten mij ook overtuigen hoor.’... ‘Cruciaal is en blijft dat er resultaat moet worden geboekt op het vlak van de staatshervorming...’ ‘... Ik geef niet op voor er een staatshervorming is... Het is niet omdat er nu weer een deadline voorbij is dat we onze hardnekkigheid moeten laten verdampen.’ Veel rook zonder vuur? Het ziet ernaar uit. Eerder al werd veel gebakken lucht verkocht rond de eerste fase van de staatshervorming. Wie nog weet wat erin staat, mag het zeggen. Bovendien wil Leterme ‘geen deadlines meer’ en wil hij het probleem verschuiven naar een soort Costa (‘Het resultaat is het enige wat telt. En dat zal worden onderhandeld door de gemeenschappen en gewesten zelf’...). Wat kort gezegd: een façade rond een Belgisch status-quo, is het dat wat hij wil?
* Met een dialoog met open agenda die moet starten ‘tegen einde parlementair reces’, resultaten moet boeken ‘voor de regionale verkiezingen van 2009’ en moet leiden tot een grondwetswijziging kun je alle kanten uit, ook de kant van de absolute stilstand. * Hetzelfde geldt voor wie aan tafel mag of moet: ‘van gemeenschap tot gemeenschap’ (Peeters-Demotte), maar ook Karl-Heinz Lambertz is ‘Brussel’ en ‘alle parleondertussen ontspoord menten’ en ‘de federale van bemiddelaar tot toveBart De Wever en Marianne Thyssen: scheiding van een gouden koppel? regering’. naar. En wel een die de * De vraag is veeleer: wie ambities van de grootste niet? Ook van ‘financiële en fiscale verantwoordelijkheid’ kunVlaamse partij wegtovert. Zot van mediaglorie verschoof de nen light- of miniversies worden uitgedokterd. Duitstalige socialist de staatshervorming al naar 2010. ‘Wie * Het benadrukken van ‘solidariteit’ (lees: transfers) is de pashet anders zegt, kent niets van politiek’. Leterme vond dat niet munt in de achterzak van het kartel. aardig ... En dat was het dan. Belgien und kein Ende? * Iets ingewikkelder wordt het met de principes: ‘territoriale integriteit’ (geen uitbreiding Brussel of gemorrel aan taalgrens) Balans en de eis dat ‘de parlementaire procedure over de splitsing van Op 21 september komt N-VA samen om ‘de balans op te maken BHV’ doorloopt (geen initiatieven van de federale regering). van veertien maanden onderhandelen’. De taal van De Wever laat de leden maar één optie: uit de regering stappen, aldus Bart Het cdH was er als de kippen bij om vijf tegenvoorwaarden te Sturtewagen (DS, 1 aug.). ‘Midden september ligt er een inhoustellen, met voorop weer de centenkwestie (‘geen gemorrel aan delijk heel wat zwaardere deadline dan die van 31 juli’. de sociale zekerheid’, ‘geen fiscale concurrentie tussen de gewesten’) en het aan Vlaanderen opgedrongen taboewoord ‘inHooguit kan De Wever zijn leden vragen het knipmes door te terpersoonlijke solidariteit’. Een hervorming van de financieschuiven richting CD&V. Marianne Thyssen zei dat haar parringswet ‘mag de noden van Brussel en de Franstaligen niet tij pas in september kan oordelen, maar ze tekende toch voorvergeten’, aldus de bedelmotie. Vrij vertaald: nog maar eens al wolkjes over een ‘kader voor de dialoog ... een perspectief ‘langer en meer los-geld’ en geen staatshervorming die naam op een staatshervorming’. Interessant was haar bericht dat waardig. ‘CD&V niet nog eens zijn beste mensen het veld op zal sturen, als het nergens heen leidt’. Mochten onoplettende Vlamingen dit al accepteren dan is er nog de eis om ‘de rechten van de Franstaligen in (sic.) en rond Hoe dan ook, het lijkt er sterk op dat Leterme nu echt moet Brussel te waarborgen’. Vrij vertaald: geen splitsing van BHV kiezen: premier zijn van een dood land of zijn centrumpartij (zonder uitbreiding van Brussel). voor jaren een versterkte koppositie geven in een nieuw Vlaanderen. Leterme lijkt te kiezen voor het verdriet van België. En dan is er nog Leterme Tenzij ‘Zijne Hardnekkigheid’ net als op 15 juli teruggefloten Dat Leterme zal vechten voor zijn vel mag dan al waarschijnlijk wordt door zijn achterban, ‘die in tegenstelling tot de kopman zijn. Helemaal zeker weet je met hem nooit. In zijn grote vanog niet aan selectief geheugenverlies lijdt’, aldus Jan Segers kantie-interviews (o.a. DS, 2 aug.) blaast hij warm en koud: (HLN, 1 aug.). Wat er ook gebeurt, ‘de (af)rekening is voor ‘Sommigen hebben bijna veertien maanden lang catenaccio Vlaams minister-president Kris Peeters’. gespeeld in de overtuiging dat de Vlamingen wel van mening gingen veranderen. Maar het is ons menens. Wij houden voet bij stuk’... ‘Ik heb werkelijk àlles over voor een staatshervor■ JVdC ming’...’De onderhandelaars moeten de N-VA overtuigen dat
6
Doorbraak
nr. 9 september 2008
ECO N O M I E
Tussen droom en daad... De lokroep van de interregionale mobiliteit
O
p maandag 14 juli vond op het kasteel van Terhulpen een “banenconferentie” annex politieke hoogmis plaats waaraan vier regionale regeringen deelnamen en die mee werd gechaperonneerd door federaal minister van Werk Milquet. De bestaande samenwerking tussen de gewestelijke arbeidsdiensten werd “verankerd” en nieuwe gezamenlijke beleidsinitiatieven werden aangekondigd om de veelgeprezen interregionale mobiliteit op de arbeidsmarkt te verhogen. Ten behoeve van de aanwezige excellenties waren tal van cijfers bijeengebracht over de inspanningen die de voorbije jaren al werden geleverd. Stak niet in de bundel: een overzicht hoeveel vacatures er daadwerkelijk ingevuld zijn door werkzoekenden uit andere gewesten. En zolang dat er niet is, praat men feitelijk in het ijle. Al in 2003 werd op een werkgelegenheidsconferentie besloten een samenwerkingsakkoord tussen de gewesten en gemeenschappen uit te werken. Dat kwam er in 2005. Grote lijnen: een automatische informatieuitwisseling van knelpuntvacatures, een uitwisseling van cursisten en een samenwerking om herstructureringen en collectieve ontslagen op te vangen (cf. Volkswagen Vorst en Carrefour). Concreet was het de bedoeling om jaarlijks 50 000 Waalse werklozen klaar te stomen voor de invulling van 5000 jobs in Vlaanderen, en 6000 Brusselse werkzoekenden voor 1000 banen in de Vlaamse Rand. Gefaald? Die doelstellingen zijn tot nu toe absoluut niet gehaald. Eerder dit jaar maakte de Forem (de Waalse VDAB) gewag van 200 Waalse werklozen die in het kader van grensoverschrijdende begeleiding een job in Vlaanderen hadden gevonden. De VRT had het naar aanleiding van de banenconferentie in Terhulpen over enkele tientallen geplaatsten. De Standaard citeerde recent (klaarblijkelijk op gezag van de VDAB) het cijfer van 318 Walen die via de Forem in Vlaanderen aan de slag gingen. Maar officiële tabellen over de resultaten zijn er niet, of worden in elk geval niet vrijgegeven. Omdat er op het terrein nog geen duidelijke monitoring is, en omdat er tussen droom en daad zoals gewoonlijk heel wat obstakels in de weg staan en praktische bezwaren. Nochtans oogt een aantal andere cijfers best indrukwekkend. De automatische uitwisseling van vacatures liep in 2007 in de tienduizenden. De VDAB stuurde vorig jaar 62 738 vacatures naar Forem en 65 287 naar Actiris (de Brusselse bemiddelingsdienst). Zowel voor taal als voor technische opleidingen vinden heel wat uitwisselingen tussen de regio’s plaats: zo volgden in 2007 meer dan 2400 cursisten een opleiding in een andere regio dan waar ze wonen. En het voorbeeld van de intergewestelijke crisiscellen bij Volkswagen en Carrefour (sluiting van 16 supermarkten) werd uitgebreid naar kleinere collectieve ontslagen. In meer dan 20 dossiers van herstructurering werd of wordt er intussen samengewerkt. Knelpunten Maar de kers op de taart ontbreekt dus nog. Knelpunten: - de taalkennis van veel Waalse en Brusselse werkzoekenden
beantwoordt niet aan de taalvereisten van de Vlaamse werkgevers; - er is in veel gevallen een duidelijk gebrek aan motivatie, in het ambtenarenjargon ‘een psychologische barrière om over de taalgrens een job te zoeken’; - soms zijn Vlaamse werkgevers terughoudend om Waalse en Brusselse werklozen aan te werven; - En er is het reële probleem van onaangepast of niet-bestaand openbaar vervoer. Gemengde teams Daarom hebben VDAB en Forem een nieuw actieplan uitgewerkt. Ze gaan 9000 Waalse werklozen in een pool samenbrengen (“mobiele arbeidsreserve”) die van dichtbij worden gevolgd, gescreend en begeleid. Wat zijn hun technische en taalkundige vaardigheden? Hoe kan daar aan worden gesleuteld? Sinds midden mei zijn er zogeheten gemengde teams van VDAB en Forem aan de slag (29 VDAB- en 29 Forem-medewerkers) met hoofdkwartier in Luik, Sint-Pieters-Leeuw en Moeskroen. Forem organiseert bovendien van 30 september tot 8 oktober in heel Wallonië een ‘week van de tewerkstelling’. Daarbij worden overal in het Waalse gewest zogeheten jobsalons gehouden. De VDAB organiseert in dezelfde periode een reeks banenmarkten in Vlaanderen. Als werkzoekenden daar nu meer komen doen dan enkel een bewijsje vragen dat ze een inspanning leveren om aan werk te geraken, dan gaat het misschien de goede richting uit. Aan de andere kant moeten we opmerken dat, ondanks de grote arbeidsreserve, ook Waalse en Brusselse bedrijven het vaak moeilijk hebben om kandidaten te vinden voor een reeks knelpuntberoepen. De Vlaamse bedrijven vissen dus vaak mee in dezelfde vijver. Vervoer De Lijn en de andere regionale vervoersmaatschappijen doen inspanningen om de capaciteit en het aanbod aan openbaar vervoer uit te breiden en op termijn een aantal nieuwe lijnen te organiseren. In september start een proefproject met ‘collectieve taxi’s’ om Brusselse werknemers buiten de normale uren van het openbaar vervoer hun werkplek of woonplaats te laten bereiken. En Joëlle Milquet broedt nog altijd op een mobiliteitspremie voor werknemers die bereid zijn zich over een langere afstand te verplaatsen om aan de slag te gaan. Er is nieuw overleg aan de gang met vakbonden en werkgevers. Besluit: als de ‘interregionale mobiliteit’ meer wil zijn dan enkel een sirenenzang om de Belgische omhelzing in stand te houden, moeten er dringend resultaten worden geboekt. En die resultaten moeten duidelijk aantoonbaar en zichtbaar zijn. Anders stopt men best met het opdragen van politieke hoogmissen op kosten van de belastingbetaler. ■ KMP
september 2008 nr. 9
Doorbraak
7
VERL ED EN EN TO EKO M ST
De emo-flamingant Ideologisch exhibitionisme dat de verstandiger flaminganten erg geneert
‘D
nisme dat de verstandiger flaminganten erg geneerde.
Aanleiding is de recente rel rond een opschrift op herberg De Leeuw van Vlaanderen, alias De Beest. Volgens de kranten heeft de uitbater de gevel laten herschilderen en kreeg daarbij de letter S de vorm van het SS-logo, een bliksemschicht, opvallend afwijkend van de andere letters. Toen de zaak door een strafklacht van Joodse zijde ruchtbaarheid kreeg, liet de uitbater de letter halfslachtig overschilderen, waarbij de vorm toch nog herkenbaar bleef. Misschien is ze inmiddels echt weggegomd, maar het kwaad is hoe dan ook geschied. Het was alweer enkele jaren geleden dat diverse geledingen van de VB (Vlaamse Beweging) collaboratieleider Staf De Clercq gingen eren, maar nu hebben de anti-Vlaamse krachten een kersverse illustratie voor hun stelling dat flaminganten onverbeterlijk naar de nazi-tijd terugverlangen.
Stel je een guerrilla-strijd voor, waarin een gewapende eenheid een verborgen positie inneemt. De vijand is veel Gebuisd voor schoonschrift beter bewapend, maar als ze hem tot op de geschikte plaats laten komen, zullen ze hem wel klein krijgen. Het bevel is dus van de vijand te bespieden maar ongemoeid te laten tot op het juiste moment. Helaas, één van de strijders is er niet overheen dat zijn familie door de vijand uitgemoord is. Hij foetert tegen zijn kameraden dat wie nu zijn bloed niet voelt koken, alleen water in de aders heeft. Hij springt te voorschijn en schiet. Daarmee is de positie van de hele eenheid verraden en ze wordt door de vijand uitgeroeid. Ziedaar de rol van mensen die hun emoties willen uitleven in plaats van zich in te schakelen in een strategie die op de overwinning gericht is.
it is mijn volk, ik heb er geen ander.’ Deze wijze woorden van wijlen Hugo Schilz indachtig, neem ik de vrijheid om bij mijn eigen volk de vinger op een zere plek te leggen.
Schade Er zal wel ergens een antifa-fichenbak bestaan met de naam van alle medewerkers van De Beest, annex hun “banden” met X en Y. Daar, aan ons oog onttrokken, staat geschreven van welke groepering die verfkwast lid is. Misschien is hij een vijand die De Leeuw van Vlaanderen in verlegenheid wou brengen, maar waarschijnlijker behoort hij tot de brede VB. Die zal nochtans zeker schade ondervinden van zijn stunt. Hij is één van die flaminganten die minder streven naar de verwezenlijking van hun ideaal dan dat ze een trauma willen verwerken of een emotie uitleven. In dit geval vermoedelijk iemand die de nieuwe marsrichting van Filip Dewinter niet verteerd heeft, die van normen & waarden in plaats van raszuiverheid, Leitkultur in plaats van Herrenvolk, pro-zionisme in plaats van jodenhaat. Toen ik begin jaren 1990 mijn weg zocht in het flamingantische milieu, moest ik leren dat allerlei herinneringen aan collaboratie en repressie nog een sterke rol speelden. Zo werd mij uitgelegd dat de Vlaams-Nationale Debatclub het werk van oudVNV’ers (“Vlaamsgezinden”) was en bijgevolg gemeden werd door veteranen van DeVlag (“Duitsgezinden”). Ondanks de blijvende aanwezigheid van damals, gingen mensen in verantwoordelijke posities daar voorzichtig mee om. Zo liet het tijdschrift TeKoS aan een oud-Oostfronter in zijn redactie niet toe om zijn twijfels te uiten bij “het holocaustgeloof”. Vrije meningsuiting goed en wel, maar revisionisme in een Vlaams-nationaal blad zou alleen maar schade toebrengen aan dat blad en aan de hele VB. Geestesgenoten Die terughoudendheid was typisch voor verantwoordelijken, die vanuit hun positie in aanraking kwamen met debatpartners, recensenten, rechters en andere critici. Daardoor evolueerde hun denken, of werden zij minstens herinnerd aan de nood om in hun uitingen rekening te houden met de gevoeligheden bij vriend en vijand. Wie alleen geestesgenoten frequenteerde, maakte dat soort rijping veel minder door. Dat soort mensen liet zich soms eens lekker gaan in een ideologisch exhibitio-
8
Doorbraak
nr. 9 september 2008
Rechts en links In de Vlaamse Beweging maken sommigen de toekomst ondergeschikt aan een wonde uit het verleden. Rechtse woelgeesten doen dat door de SS in beeld te brengen, linkse offeren Vlaamse belangen op aan hun poging om het foute verleden demonstratief van zich te werpen. Iedereen kent het geval Bert Anciaux, wiens beleid één groot psychodrama is. In zijn ijver om zich uit de Vlaamse klei te trekken, brengt hij de VB regelmatig schade toe, bijvoorbeeld de plechtige herdenking van de Guldensporenslag in 2002 vervangen door een bier- en braadworstbraspartij; of door subsidies te ontzeggen aan het Zangfeest. Nog zo’n geval is het IJzerbedevaartcomité, dat de demonen in zichzelf wou uitdrijven door de leuze “Nooit Meer Oorlog, Zelfbestuur, Godsvrede” te schrappen. Met typisch Vlaamse kleinheid durfde het dat bovendien niet eerlijk zo noemen en trachtte het de schrapping als een “actualisering” te verkopen. In een groteske poging tot zwenking naar links nodigde het Comité in 1995 Liesbeth List uit om liederen van Mikis Theodorakis over het nazi-concentratiekamp van Mauthausen te zingen, als kaakslag aan de aanwezige oud-collabo’s. Ik vind het zeer goed als een Vlaamsgezinde organisatie zich van de collaboratie distantieert, maar om nu de symbolen van de weerstand binnen te halen, dat is gewoon niet geloofwaardig. De zangeres won inlichtingen in over die IJzerbedevaart en liet weten dat ze met zo’n extreemrechts gedoe niets te maken wou hebben. Daarmee had het Comité, behalve verdeeldheid onder de flaminganten, alleen bereikt dat de VB in Nederland weer eens in de foute hoek werd geplaatst. Schade aan de Vlaamse zaak, maar de trap in hun gezicht vanwege hun genodigde zal hun boetehongerige zieltje zeker deugd hebben gedaan. Als een politieke beweging wil slagen, moeten haar leden dat beetje discipline opbrengen om hun emotionele knopen tussen haakjes te plaatsen en hun blik op het einddoel te houden. Zeker nu dit binnen bereik komt. ■ KOENRAAD ELST
BU I T EN L A N D
Integratie Vlaanderen-Nederland-Europa Lille-Kortrijk-Tournai is de allereerste EGTS
H
et Comité van de Regio’s is in de Europese Unie (EU) beslist geen zwaargewicht. Een van zijn geesteskinderen verdient niettemin aandacht: de Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking (EGTS), die vooral beoogt het integratieproces aan de binnengrenzen van de EU te bevorderen.
Dit nieuwe rechtsinstrument dateert van juli 2006 en heeft rechtspersoonlijkheid. De EGTS staat open voor nationale, regionale of plaatselijke overheden, voor alle andere publiekrechtelijke instanties en voor verenigingen. De EGTS is een novum doordat zij haar leden de mogelijkheid biedt zich te verenigen zonder een door de nationale parlementen geratificeerd verdrag. Staten moeten wel de toetreding van de leden uit hun land goedkeuren. De overeenkomst bepaalt: de naam van de EGTS, de plaats van vestiging van het hoofdkantoor, de ledenlijst, het bestreken grondgebied, het doel, de opdracht en de looptijd. De EGTS beoogt vooral het integratieproces aan de binnengrenzen van de EU - en in mindere mate aan de buitengrenzen - te bevorderen. Een EGTS moet leden uit minstens twee landen hebben. Zij bezit rechtspersoonlijkheid volgens het gemeenschapsrecht en kan rechtspersoonlijkheid krijgen volgens de publiekof privaatrechtelijke nationale wetgeving van het land waar zij is gevestigd. Haar handelingsbekwaamheid is wel beperkt tot de uitvoering van de in haar statuten bepaalde taken. Een EGTS kan maar één hoofdkantoor hebben. Zij heeft twee verplichte organen: een algemene vergadering met daarin de vertegenwoordigers van haar leden en een directeur. Extra organen zijn mogelijk. De EGTS beschikt over een jaarlijkse eigen begroting en heeft vooral tot doel de economische en sociale samenhang in het bestreken gebied te versterken.
Eurometropool LilleKortrijk-Tournai De Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai is de allereerste EGTS. Zij is op 28 januari 2008 in Kortrijk officieel gestart met als doel in het betreffende gebied ‘een efficiënte en coherente grensoverschrijdende samenwerking te bevorderen en te ondersteunen’. De Belgische leden zijn: de federale en de Vlaamse overheid, het Waalse Gewest, de Franse Gemeenschap, de provincies West-Vlaanderen en Henegouwen en de intercommunales: Leiedal, de West-Vlaamse Intercommunale, Intercommunale de Développement Economique du Tournaisis en de Intercommunale d’Etude et de Gestion (Moeskroen/Komen-Waasten/Estampuis). De Franse zijn: de Franse Staat, de Région Nord-Pas-de-Calais, het Département du Nord en Lille Métropole Communauté Urbaine. Pierre Mauroy, president van deze laatste, is voorzitter. Stefaan De Clerck (burgemeester van Kortrijk), Rudy Demotte (minister-president van het Waalse Gewest) en Martine Filleul (Conseil Régional Nord-Pas-de-Calais) zijn ondervoorzitter. De overeengekomen algemene principes zijn: respect voor de dubbele pariteit Frankrijk/België en Vlaanderen/Wallonië, en voor de tweetaligheid van de structuur. Dat betekent dat het Frans en het Nederlands als werktaal worden gebruikt en dat alle openbare publicaties in beide talen verschijnen. De algemene vergadering met haar 84 leden is het belangrijkste besluitvormingsorgaan van de Eurometropool. Zij keurt de krachtlijnen van het beleid en de begroting goed. De begroting 2008 bedraagt € 989 900. Een bureau van 32 leden bepaalt het werkprogramma. De voorzitter en de drie onder-voorzitters vormen het dagelijks bestuur en worden bijgestaan door een grensoverschrijdend agentschap dat optreedt als secretariaat. Het hoofdkantoor is in Rijsel. Het secretariaat komt in België.
De Algemene Vergadering en het Bureau samen richten commissies of werkgroepen op om belangrijke thema’s zoals arbeid, mobiliteit, veiligheid, onderwijs, milieu en ruimtelijke ordening, te bestuderen en op basis daarvan een meerjarenplan op te stellen. Verwacht wordt dat de Eurometropool ook culturele projecten zal ontwikkelen. Een conferentie van burgemeesters zorgt er voor dat die van de ontwikkelingen van Eurometropool op de hoogte blijven. Over zowat een jaar moet die echt operationeel zijn en over drie jaar volgt een eerste evaluatie. Een EGTS NederlandVlaanderen? Een EGTS is op zichzelf lovenswaardig. De Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai is niettemin een geheel waarin de Vlaamse partner sterk in de minderheid is en dat een der economisch actiefste Vlaamse regio’s in een overwegend Franstalige structuur inkapselt. Uitlatingen van Pierre Mauroy in verband met het taalgebruik binnen die structuur stemmen tot nadenken. Grensoverschrijdende samenwerking Nederland-Vlaanderen bestaat natuurlijk al, onder meer in het kader van Benego, waarvan de toekomst echter niet zeker lijkt, en in een EU-context wat betreft de grensregio Vlaanderen-Nederland. De rechtspersoonlijkheid van de EGTS maakt die samenwerking makkelijker. Nederland en Vlaanderen werken momenteel al enige ideeën uit. Een werkgroep zal met de medewerking van de betrokken regionale en plaatselijke overheden, een gezamenlijke visie ontwikkelen. Hoe eerder, hoe beter.
■ THEO L ANSLOOT
september 2008 nr. 9
Doorbraak
9
VRIJE TRIBUNE
‘De Vlaamse taal is wonderzoet’... Brugge geeft het goede voorbeeld
D
Zelfs Antwerpenaren zullen het met ons eens zijn: Brugge is de schoonste stad van Vlaanderen en lokt daarom ook de meeste toeristen. Dat toerisme vormt vandaag mee de rijkdom van de Breydelstad. Ook het Brugse 11 Julicomité is gelukkig met die grote aantrekkingskracht en tegelijk met de immense uitstraling van de stad. Trots zijn we dus, maar tegelijk maken we ons een beetje zorgen. De aanblik van sommige Brugse winkelstraten stemt ons minder blij.
De Vlaamse Volksbeweging voerde in 2000 een grondig onderzoek uit naar het aantal zaken met een Nederlandstalige naam in Brugge. Daaruit bleek dat 67% van alle horecazaken een Nederlandstalige naam droegen. Van de handelszaken die vooral op toeristen mikken, koos toen amper 20% voor een Nederlandse naam. Deze opmerkelijke resultaten zorgden voor wenkbrauwgefrons. Even toch. Want uit een steekproef, die het 11 Julicomité van Brugge dit jaar uitvoerde, blijkt dat de situatie er in de belangrijkste winkelstraten globaal niet op is vooruitgegaan. Integendeel, vooral “toeristische” winkels opteren voor een niet-Nederlandse naam. Het gaat om de tientallen praline- en kantwinkels. ‘Hoe Engelser, hoe beter’, lijkt de slogan. Tot in het belachelijke. We suggereren de eigenaars van deze “shops” te kiezen voor lekker klinkende Vlaamse namen die tot de verbeelding spreken: de Verleidelijke Chocolademan, de Kordate Kantwerkster, de Zoete Snoeper, de Smeltende Praline ... Positief Toch merken we ook positieve ontwikkelingen. Zo geeft het stadsbestuur aan al zijn evenementen consequent een Nederlandse naam: Benenwerk, Brugge in
10
Doorbraak
nr. 9 september 2008
de verf, Klinkers ... En ook in de horeca noteren we enkele leuke namen: de Eetkamer, de Bekoring, de Vergulde Fontein, de Zoete Zonde, de Proeverie, het Kanthuisje, Pepermolen... Allemaal florerende restaurants en bistro’s die onder hun klanten een pak internationale toeristen tellen. Een wel erg negatief voorbeeld is dan weer de naamsverandering van het 16deeeuwse Huis de Draecke. Dat heet sinds kort - jawel - Maison Dragon. En het aloude kasteelpand De Koude Keuken in Sint-Andries werd zowaar tot Château Beausart omgedoopt. Maar ook hier verheugen we ons over enkele hoopgevende wijzigingen. Zo zou een seniorie aanvankelijk The Gardens heten, maar uiteindelijk kozen de eigenaars toch voor Ten Eeckhoute, naar de abdij die ooit op die plek heeft gestaan.
streek’. Dat maakt een trip zo boeiend, niet? Het is werkelijk een foute redenering te denken dat je de toeristen die Brugge (of andere Vlaamse steden) komen verkennen kunt behagen door het Nederlands te miskennen. Geef toe: als je in Palermo ronddwaalt, hoop je een Siciliaanse mama te ontdekken die overheerlijk eten voor je bereidt. En dan laat je wat graag de Pizzahut of een andere hamburgertent links liggen. Bekrompen? Onze oproep heeft niets met provincialisme of bekrompenheid te maken, integendeel. Wij pleiten er immers tegelijk voor de toeristen op talloze manieren uit te nodigen en te helpen, liefst in hun eigen taal: zowel aan de balie van de toerismediensten als in de hotels of in de café’s en restaurants. Je kunt niet verwachten dat bezoekers onze taal beheersen. Maar we zijn er wel zeker van dat die gasten het zeer op prijs stellen dat ze eens niet de winkels en de namen te zien krijgen die overal elders ter wereld ook al verschijnen. Daarom zijn we ook blij met de steun van het stadsbestuur van Brugge. Het college besliste immers om voortaan in de verkoopakte van panden met een historische naam de verplichting in te voeren die het behoud van aloude naam garandeert.
Toprestaurants Opvallend en aangenaam blijft de vaststelling dat de absolute Brugse toprestaurants, vereerd met Michelinsterren, wél een nadrukkelijk Vlaamse naam dragen: Den Gouden Harynck, de Florentijnen, de Herborist, het Molentje, de Karmeliet ... Zij voelen perfect aan dat toeristen bij voorkeur op zoek gaan naar authenticiteit. Trouwens, als wij op reis gaan, dan speuren we in het buitenland toch ook meestal naar ‘iets echt en typisch van de
Het 11 Julicomité plant in het najaar een ludieke actie om deze boodschap aan de Bruggelingen en aan de toeristen duidelijk te maken. De Vlaamse taal is wonderzoet ... ook al gaat het over lekkernijen in de zoetste stad van de Zuidelijke Nederlanden.
■ POL VAN DEN DRIESSCHE VOORZITTER
11 JULICOMITÉ BRUGGE
melig pleidooi voor ‘grijze-gehaktballenjournalistiek’. Vlaanderen en Wallonië zijn twee werelden, twee democratieën met twee opinies. Overigens valt het met de interne verschillen binnen Vlaanderen nog behoorlijk mee. Van een ‘eenheidspers’ is nog geen sprake.
Smokkelaars in de VRT
Iets anders is het verhaal van de openbare omroep, waarvoor iedereen meebetaalt. Televisiemaker Nic Balthazar blikte op 10 augustus voor de milieuorganisatie Friends of the Earth in Oostende met veel VRT-rugwind een videoclip in. Doel: politici ‘bewust maken van de ernst van de klimaatproblemen’. Zijn kijk op zijn journalistieke taak (DS, 8 aug.): ‘Ik probeer het ecologische thema al langer in televisieprogramma’s binnen te smokkelen. We moeten een groene reflex kweken.’ Fried’l Lesage (Radio 1, 10 aug.) was niet de enige die Balthazar breeduit liet “kappen” op de BHV-heisa. Misschien een hint voor de veel te lakse VRT-baas Geert Bourgeois om ook eens het communautaire thema op tv binnen te laten “smokkelen”, vanuit de optiek ‘We moeten een Vlaamse reflex kweken’.
Eén op de drie Walen een Vlaming?
Is één op de drie Walen (vreemdelingen niet meegeteld) een Vlaming? De Association pour la Promotion de la Francophonie en Flandre denkt het wel. Wallonië telt een miljoen Vlamingen, schat de vereniging. La Dernière Heure stelt dat steeds meer Vlamingen in Wallonië gaan wonen vanwege de goedkopere huizen. Zo berekende de Confederatie van Immobiliënberoepen dat vorig jaar bijna 250 000 Vlamingen naar Wallonië verhuisden. Maar volgens L’Echo zijn in 2006 maar 8079 Vlamingen verhuisd naar Wallonië (en trokken toen 6013 Walen naar Vlaanderen).
Baskisch referendum
Het Baskische regioparlement wil volgend jaar een referendum over de afsplitsing van een eigen staat. Regiopresident Juan José Ibarretxe haalde het met een minieme meerderheid van één stem. De wijze waarop de beslissing over het referendum tot stand is gekomen, is volgens de centrale regering van premier Zapatero in strijd met de Spaanse grondwet (want niet gesteund door het federale parlement). De Spaanse regering stelde beroep in tegen het besluit van het Baskische regioparlement bij het Spaanse grondwettelijk hof. Zolang deze beroepszaak loopt, mag het referendum niet worden gehouden. (DS, 28 juni)
Vrijspraak Voor wie de 16?
Het is wat laat - bij verschijnen van dit stukje - om vakantielectuursuggesties te doen. Zelf las ik deze zomer onder meer De zestien is voor u, het relaas van De Standaard-redactie van de politieke crisis van de verkiezingen tot de vorming van de regering-Leterme. Er moet dus dringend een tweede deel volgen, want de Belgische crisis eindigde allerminst bij de eedaflegging van de ploeg (?) Leterme. De krantenartikels waarrond het boek werd geschreven, had ik gelezen toen ze verschenen, maar het boek is uiteraard minder versnipperd. Andere media brachten nogal wat kritiek op De Standaard; omdat de kroon werd ontbloot; omdat te veel aandacht zou gaan naar anekdotiek; omdat de poging tot reconstructie te snel na de feiten volgde; omdat de krant zich zou hebben laten manipuleren door politici die hun kijk wilden opdringen ... Laten we eerlijk zijn, de andere media waren kritisch omdat ze jaloers waren het werk niet zelf gepresteerd te hebben. Hier biedt De Standaard een uitstekend informatief werkstuk dat heel wat inzicht verschaft over het politieke reilen en zeilen in dit land. Een aanrader, zonder meer. De figuur van Herman Van Rompuy intrigeert. De Kamervoorzitter reed een eigen parcours, met eigen doelstellingen die niet per definitie moesten stroken met die van zijn partij, laat staan met die van het kartel met de N-VA, waarvan hij zelfs geen koele minnaar is. De oudere Van Rompuy acht zichzelf een staatsman en blijkt tot het soort politici te behoren voor wie de stem van de koning nog zwaar doorweegt. Zijn passage als koninklijk bemiddelaar heeft zijn ego zeer gestreeld. Maar we leren er ook de bikkelharde machiavellist kennen, voor wie het doel de middelen heiligt. Zijn doel is zeker niet vasthouden aan het verkiezingsprogramma. Dat dient om kiezers te lokken, maar niet om er na de stembusslag teveel aandacht aan te besteden. Zijn doel is vrij duidelijk: de instellingen moeten tot elke prijs blijven functioneren en de partij moet deel uitmaken van de uitvoerende macht. De opdracht bij het zoeken naar compromissen bestaat er niet in het eigen programma zo ver als mogelijk uit te voeren. De waarde van een compromis bestaat er in dat er een compromis werd gevonden. Kortzichtigheid blijkt daarbij te helpen. Herman Van Rompuy probeerde de arm van de eigen partij meermaals om te wringen en schrikt niet terug voor een partijtje ‘voldongen feiten’. Een echte ‘tjeef’, zullen mensen met allergie voor de christendemocratie besluiten. Maar ze bestaan natuurlijk ook bij de socialisten en de liberalen. Och, elk normaal land heeft ze nodig. Maar dit is geen normaal land. Dat weigert de grote intellectueel Herman in te zien. Belezen en ervaren, maar toch gevangen in de logica waarmee hij ooit politiek opgroeide. De zestien is voor u is geen zwaarwegend theoretisch politcologisch werk. Het is journalistiek en dus vlot. Het gaat over de dagelijkse Belgische politiek en is dus per definitie pure praktijk. Kan ik het niet meer aanraden als vakantielectuur, laat ik dan suggereren het op uw herfstboekentafeltje te leggen. Het leert veel over het biotoop waarbinnen de verwezenlijking van meer Vlaanderen moet worden afgedwongen. En dat niet alleen halsstarrige Franstaligen dwars liggen. ■ PETER D E ROOVER
september 2008 nr. 9
Doorbraak
11
BU I T EN L A N D
Achteraf beschouwd:was het Ierse‘nee’wel zo’n ramp? De hand van Brussel wekt overal wrevel
I
n de lente van 2005 konden de Fransen en de Ieren als enigen van de bijna half miljard inwoners van de Europese Unie hun zeg doen over het ontwerp van Europese Grondwet en het werd: ‘nee’. In de lente van 2008 waren de vier miljoen Ieren de enigen van de nu 27 lidstaten die hun mening mochten zeggen over de op de top van Lissabon als Verdrag vermomde Grondwet en het werd weer: ‘nee’.
In het julinummer van Doorbraak gaf Matthias Storme (‘Ierland: EU voor dummies’) een eerste begripvolle reactie ten beste. Europa zit in zak en as, al hebben de meeste parlementen hun zegen gegeven - op 9 juli zelfs het Vlaamse Parlement. Alle banbliksems werden van overal naar die arme Ieren geslingerd. Ze hadden er niets van begrepen, wat waren ze achterlijk en ondankbaar. Totalitaire lieden als Paul Goossens haalden al hun correcte frustraties uit de kast, als preconciliaire donderprekers. De al even weinig subtiele Karel De Gucht chanteerde de Ieren om hun huiswerk over te doen; als ze nee bleven zeggen, moesten ze uit de Unie worden geflikkerd. De reacties van het pro-kamp waren zo fanatiek dat de Ierse nee-stemmers wel moésten denken dat ze gelijk hadden.
‘Europa is te snel te sterk en te groot geworden’. Ieren redden Europese eer Het Verdrag/Grondwet tegengehouden door een minuscule minderheid? 26 staten gegijzeld door wat Ierse hooligans? Hebben, achteraf bekeken, de Ieren niet veeleer de kastanjes uit het vuur gehaald voor de andere kritische Europeanen, wier mening de regeringen niet hadden durven vragen? Zij mochten als enigen de eer van de EU-burger redden en ze hebben ze gered.
12
Doorbraak
nr. 9 september 2008
Op hun eentje deden ze wat keizer Frans Josef in 1903 aan president Theodore Roosevelt had geantwoord op de vraag wat de rol van een keizer vandaag wel zou kunnen zijn: ‘Onze volkeren beschermen tegen de dwaasheid van hun regeringen’. De politieke leiders en hun slippendragers in de media hadden in 2005 hun les niet geleerd, na het Ierse ‘zeker niet’. Zij hebben het toch zo bij het rechte eind en de burger is dom. Wie het volk vreest, zet het aan de kant, criminaliseert of marginaliseert zijn andersdenkende gekozenen, hanteert kiesdrempels en stemquota of verhoogt het aantal gekozenen dat nodig is om een fractie te vormen. De regel één man één stem geldt niet, de regel alle gekozenen gelijke rechten evenmin. De totalitaire bekoring zit ook in onze structuren ingebakken, zowel in de lidstaten als in de EU: het waanidee van de maakbare mens en de maakbare samenleving is weer helemaal terug, zoals hierna nog zal blijken. De burger wil een adempauze Let wel op: de meerderheid van de Europeanen blijft Europeesgezind (52%), de Ieren nog veel meer (73%). Maar Europa is te snel te sterk en te groot geworden. De Europese instellingen hebben mateloze ambities en grenzeloze pretenties. De Europese regelneverij (80 000 pagina’s wetgeving), de bedilzucht van ambtenaren en politici, de geldingsdrang en de machtshonger, het spook van een superstaat in wording verontrust de burger. Dat is zeker zo in de nieuwe landen van Oost-Europa, die amper twintig jaar geleden nog in een bolsjewistische wurggreep zaten. Het streven van “Brussel” naar harmonisering en gelijkschakeling wekt overal wrevel, terwijl de globalisering toch al zoveel Gleichschaltung teweegbrengt. De obsessie van gelijke behandeling en antidiscriminatie leidt tot steeds verdergaande uniformisering en tot het overheersen van de pensée unique. Producten, procedures en producenten worden door verordeningen en richtlij-
nen in vakjes en sjablonen geperst. Wat er niet in past, wordt als “uitschot” verbannen; mensen en meningen die afwijken van de norm worden vervolgd. Hoe meer antidiscriminatierichtlijnen, hoe meer intolerantie tegenover afwijkende meningen. De strijd tegen terrorisme wordt door de Europese imitatoren van de US Patriot Act misbruikt om de vrije meningsuiting, die toch net zou moeten gelden voor andersdenkenden, verder onderuit te halen. De trein dendert voort Hoe de EU-trein spijts alles blijft doordenderen, bleek op 13 juli in Parijs op de top van 43 regeringsleiders (de 27 plus Israël en 16 moslimlanden rond de Middellandse zee en in Afrika) hoe de Franse Raadsvoorzitter Sarkozy Europa een Mediterrane Unie in de maag wil splitsen. Hij borduurt daarbij voort op: - de zogenaamde Euroarabische dialoog, in de nadagen van de eerste oliecrisis sterk door Parijs gepromoot; - het zogenaamde Barcelonaproces dat onder impuls van Felipe Gonzalez leidde tot de Euromediterrane conferentie in Barcelona van 1995 en grote beloften aan de Arabische wereld; - de Alliantie van Beschavingen, een idee van Zapatero (Spanje) en Erdogan (Turkije) die in 2005 in Palma de Mallorca een hoge adviesgroep startten om de alliantie tussen de islam en het Westen vorm te geven. Gesterkt door de grote show van Parijs wil Sarkozy dat deze Mediterrane Unie er voor het eind van het Franse voorzitterschap staat. Bat Ye’or doet in haar boek Eurabie (de tweede druk van de Nederlandse vertaling kwam bij Meulenhoff uit in januari, drie maanden na de eerste) hallucinant uit de doeken wat hier al 40 jaar in stilte aan de gang is. Maar de Europeanen hebben er geen flauw vermoeden van, laat staan de Ieren....
■ GUIDO
NAETS
BOEK E N
De terugkeer van de geschiedenis In Het einde van de geschiedenis voorspelde Francis Fukuyama bijna twintig jaar geleden een liberale triomftocht na het verdwijnen van het communisme. In De terugkeer van de geschiedenis toont de Amerikaanse neoconservatieve denker Robert Kagan aan dat daar vandaag niet echt sprake van is. De westerse liberale democratie wordt geconfronteerd met de islam, met opkomend nationalisme en de comeback van autocratische regimes (Rusland, China, Iran ...). Conflicten komen eraan, over grondstoffen, militaire macht en ideeën, al hoeft dat niet meteen een oorlog te zijn ... Onder meer de recente Russische interventie in Georgië en de aanpak van de Olympische Spelen in China bevestigen dat Kagan geen onzin uitkraamt. De opkomst van die landen is belangrijker dan de dreiging van de moslimfundamentalisten, vindt de auteur. De islam lijkt nu gevaarlijk, maar moet in de 21ste eeuw plooien voor de moderniteit.
De democratieën - het ‘softe’ Europa vooral - kunnen standhouden, mits ze samenwerken en zich weerbaar opstellen. Landen als Japan en India kunnen goede bondgenoten zijn in ‘het concert van de democratieen’). Amerika blijft best de supermacht onder de grootmachten. Van Kagan zegt men dat hij invloed had op Bush. Vandaag is hij adviseur van presidentskandidaat John McCain.
de geschiedenis altijd hebben vormgegeven’, aldus Kagan. Kagan loopt niet hoog op met ‘koppige tradities van cultuur, beschaving, religie en nationalisme’, met de ‘eeuwigdurende rivaliteit tussen naties en volkeren’, maar ze zijn er wel. Een democratie houdt er best rekening mee, ook in haar overlegstructuren.
JVdC Hij blijft ook geloven dat de liberale democratie en de vrije markt zullen overwinnen, maar zo makkelijk als Fukuyama het had voorspeld, wordt het zeker niet. De verwachte democratisering van Rusland en China is er niet gekomen. ‘De wereld is niet getransformeerd. Op de meeste plaatsen is de natiestaat nog even sterk als hij altijd is geweest. Hetzelfde geldt voor de nationalistische ambities, de driften en de rivaliteit tussen de naties die
Robert Kagan, De terugkeer van de geschiedenis. De Bezige Bij, 132 blz., € 15,90, isbn 978 90 234 2868
Monarchie motor autonomie? In De monarchie en “het einde van België” probeert prof. Van Goethem (UA) aan te tonen dat België vooral sinds de democratisering van het kiesstelsel in 1893 afstevent op een onafwendbare splitsing. De doorbraak van het algemeen (meervoudig) stemrecht zette de deur open waardoor de Vlamingen naar binnen stapten. Een koppeling van emotionele gehechtheid aan taal en een soort klassenbewustzijn zou België onderuit halen. De creatie van een Vlaamse economische ruimte versnelde dit proces. De Vlamingen eisten taalrechten op, eerst gericht op een algemene tweetaligheid. De Franstaligen - ook die in Vlaanderen - hebben dit princiep nooit aanvaard (Het “Vlaams” werd in Wallonië niet geduld). “Faciliteiten” enkel voor Franstaligen in (heel) Vlaanderen, het kon niet blijven duren. De oorlogen hebben de afbouw vertraagd, maar niet verhinderd. De staatshervorming van 1970 was een tweede versneller in het proces van ontbinding. De restanten van het conflict (faciliteiten, ‘relict van de 19de eeuw’) zijn vandaag nog merkbaar in de mentaliteit van de Franstaligen. Meteen de reden waarom de Belgische constructie vandaag helemaal buiten adem raakt. Van Goethems toekomstprognose is evenwel tegen-
strijdig. De splitsing is onvermijdelijk, maar toch weer niet, want daar is Brussel (‘kind van de echtscheiding en tegelijk bron van conflicten’, blz. 244). Dat laatste gegeven werd door sommige media al uitgeroepen als hoofdstelling, maar het is er dan wel eentje dat nauwelijks of niet is gebaseerd op concrete argumenten. Die zijn er al helemaal niet voor zijn suggestie over een oplossing via ‘annexatie van rijke gemeenten uit de Rand’ ... Datzelfde kan niet gezegd van zijn blik op het Belgische lijden (vervreemding van Wallonië, gesplitste partijen, media, politieke landschappen ...). ‘We zitten in een politiek-institutionele crisis’ zegt Van Goethem, ‘en zolang die niet opgelost is, raken ook bijvoorbeeld de sociaaleconomische problemen niet opgelost’ ... ‘Het gaat over geld, over de verarming van Wallonië.’ Het zijn inzichten die velen zullen delen, al zal er ook onbegrip zijn om zijn vasthouden aan een federale context, waarvan hij zelf aantoont dat die om meerdere redenen niet werkbaar is. Passages waarin hij zich baseert op stellingen van Rudy Aernoudt of Dave Sinardet zijn niet de sterkste fragmenten uit het boek. Van Goethem schreef een vlot lezend verhaal van 175 jaar Belgische geschiedenis. Origineel is zijn invalshoek: het perspectief vanuit, maar ook op de Belgische monarchie. De Belgische koningen zagen al vrij snel
de breuken in België, maar slaagden er niet in de desintegratie van hun staat te voorkomen. Laken was actief, maar machteloos. Zijn zoektocht naar de interventies van de Belgische monarchen heeft de historicus ervan overtuigd dat de meeste vorsten niet per definitie anti-Vlaams waren. Een koninklijk opportunisme waar Van Goethem al bij al braafjes op reageert. Wegens toegankelijkheid van archieven krimpen zijn bronnen overigens naarmate hij de hedendaagse tijd nadert. Voor lezers die een vlucht over dat Belgische landschap willen maken is Van Goethems boek zeker interessant. Het boek leest als een treintje en neemt de lezer mee naar de bekendste politieke perikelen van de Nieuwste Tijd. JVdC
Herman Van Goethem, De monarchie en “het einde van België”, Lannoo, 255 blz., € 24,95, isbn 978-90-209-7826-1
september 2008 nr. 9
Doorbraak
13
KAMIKAZE
Danke schön Karl-Heinz!
G
eweldig! Formidabel! Onvoorstelbaar! Stuk voor schaduw te treden en zijn politiek ‘gewicht’ maxistuk woorden die ik voor de gelegenheid en voor maal in de tricolore verf te zetten. mijn eigen gemak even bij ons aller vriend Eddy van En voorwaar, de rol van hofnar van dienst is hem Ertvelde ben gaan lenen. letterlijk en figuurlijk op het weldoorvoede lijf geNiet uit literaire luiheid, maar om voldoende lucht te schreven. Vooral dan met zijn sublieme uitspraak, kunnen geven aan mijn bewondering voor al het moois dat ‘een probleem dat al meer dan vijftig jaar aandat de drie koninklijke musketiers ons totnogtoe al hebsleept, niet zomaar op een paar dagen kan worden ben gebracht. opgelost’, heeft hij zichzelf politiek onsterfelijk geInderdaad, bewondering. Of zal ik het adoratie noemen. maakt. Ge moet het toch maar bedenken! Wat een Kwestie van in de koninklijke sfeer te blijven. Adoratie, schitterende manier toch om uw onmacht en uw Karl-Heinz Lambertz jawel, maar dan wel onmiddellijk gevolgd door een mislukking te emballeren. Vandaar dus ook mijn wrang gevoel van afgunst. En daar heeft de nieuwe nauwelijks te onderdrukken afgunst. En dan niet ster aan het belgisch- politiek firmament, de nobele en onbekenzozeer omdat ik mij inzake politieke analyse in snelheid genomen de Karl-Heinz Lambertz, nagenoeg helemaal in zijn eentje voor voelde. Maar vooral omdat uitgerekend deze Karl-Heinz Lamgezorgd. Want noch Raymond, noch François-Xavier konden mij bertz, deze vreemdsoortige drievuldigheid van Belg, Waal en bekoren. Beiden zijn oude rotten in het vak en klinken ondertusook een beetje Duitser nog wel, mij in deze de loef heeft afgestosen zoals een grijsgedraaide langspeelplaat. Van hen viel dus ken. En net dat laatste is er voor mij te veel aan. Niet te verwongeen vuurwerk meer te verwachten. Zij hielden zich gewoontederen dus dat ik het eerste couplet van het Wilhelmus, met de getrouw op de belgische vlakte. Kwestie van geen uitschuivers te passus over “ben ick van Duytsen bloet” , voortaan met iets meer maken en zodoende in onmin te vallen met hun opdrachtgever. terughoudenheid zal zingen. U toch ook? En bijgevolg gebeurlijke promotiekansen te verspelen. Maar nieuwkomer Karl-Heinz Lambertz daarentegen was niet te stuiten in zijn nadrukkelijke ijver om voor eens en voorgoed uit zijn eigen ■ K AMIKAZE
M E G A F OO N
Het vernis van Renders en co
‘H
et land wil een staatshervorming’. Onder deze kop publiceerde Visie, het blad van het ACW (25 juli) enkele uitspraken van Jan Renders (ACW), Luc Cortebeeck (ACV) en Marc Justaert (CM). Het artikel is vooral een wegwijzer voor Leterme. Ietwat verrassend ogende uitspraken worden via relativeringen van hun kracht ontdaan. Zo benadrukt Jan Renders al meteen dat de hervormingen ‘ten goede moeten komen van de mensen... Daarom moeten de sociale zekerheid en de arbeidsreglementering zeker federaal blijven’. ‘Wanneer je een verhaal hoort van splitsing van de sociale zekerheid, dan heb ik nog nooit gehoord welk sociaal model Vlaanderen zal hanteren. Zal dan de klemtoon liggen op de solidariteit? Of zal vooral de vrije markt spelen’... ‘De vrees leeft dat de regionalisering van de sociale zekerheid een minder sociaal model oplevert’. Haast heeft Renders ook al niet: ‘Een datum voorop zetten tegen wanneer de onderhandelingen moeten afgerond zijn, is nonsens. We moeten de tijd nemen die nodig is.’
14
Doorbraak
nr. 9 september 2008
Luc Cortebeeck houdt zich in dit interview het verst van communautaire standpunten, blijft nog maar eens steken bij gemene vergelijkingen (‘Naar de eigen navel kijken, geeft samenlevingsproblemen. Kijk naar het oude Joegoslavië’) en bij onzin (‘Kleine entiteiten kunnen geen sociaal model houden’). Wat kan dan wél naar deelregeringen? De huurwetgeving bijvoorbeeld: ‘De woningschaarste in Vlaanderen drijft de huurprijzen op. In Wallonië is het woningprobleem veel minder acuut. Vlaanderen moet daarom de instrumenten in handen hebben om die huurprijzen te regelen’, stelt Renders. Marc Justaert (CM) laat de deur open voor een gedeeltelijke hervorming van gezondheidszorg. ‘Wanneer Vlaanderen inspanningen doet voor een preventief gezondheidsbeleid, dan moet het de return van die preventie krijgen. Terwijl nu de opbrengst voor de federale kas is. Waarom zou je anders als gemeenschap een inspanning leveren? Of het gebruik van zware medische apparatuur. Als de ene gemeenschap zuinig omspringt met de apparaten en een andere laks, dan
betaalt nu iedereen de rekening’... Een ander duidelijk signaal is er over BHV. Nog eens Justaert: ‘BHV is ook een sociaal probleem. In de Vlaamse regio heeft een aantal Franstaligen met een dikke portemonnee zich gevestigd. Zij weigeren zich aan te passen aan het Vlaamse karakter van de streek.’ En dit geldt ook voor de territorialiteit: ‘De grenzen van Vlaanderen, Wallonië en Brussel zijn duidelijk getekend. Wie in Vlaanderen woont, moet een inspanning leveren om via het Nederlands te kunnen dialogeren’, stelt Renders. De financieringswet (die België te weinig en gewesten te veel geld zou geven) moet wel worden herbekeken, maar het einddoel is duidelijk: meer geld voor het federale niveau. Renders en Justaert trekken de kaart Leterme (en omgekeerd?). Doorheen hun laagje Vlaams vernis zien we vooralsnog vooral veel Belgisch conservatisme. Schrik voor een Vlaams kader, omwille van de Macht? JVdC
Meer weten over transfers? Lees
Te koop bij de VVB 15,90 euro + verzendkosten Vlaamse Volksbeweging, Passendalestraat 1a 2600 Berchem secretariaat@vvb.org Colofon
Energiebesparing Milieutechnologie: afvalverbranding, deNOx. Explosieve gasmengels: verwerking in overeenstemming met ATEX. Gespecialiseerd studiewerk en sleutel-op-de-deur levering Mallekotstraat 65, 2500 Lier Tel.: +(03) 491 98 78 – Fax: +(03) 491 98 77 E-mail: info@euro-pem.com
Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse Volksbeweging vzw. ■ Verschijnt maandelijks (niet in augustus). ■ Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. ■ H OOFDREDAC TEUR : Jan Van de Casteele ■ K ERNREDAC TIE : Karl Drabbe, Dirk Laeremans, Peter De Roover ■ M EDE WERKERS : Jacques Claes, Frans Crols, Katleen Van den Heuvel, Bart Maddens, Guido Naets, Marc Platel, Dirk Rochtus, Matthias E. Storme ■ R E D A C T I E - A D R E S : P a s s e n d a l e s t r a a t 1 A , 2 6 0 0 B e r c h e m . Te l 0 3 3 6 6 1 8 5 0 – Fax 03 366 60 45 ■ redactie@doorbraak.org ■ www.doorbraak.org – abonnementen: secretariaat@doorbraak.org ■ A BONNE MEN T : € 18 voor een abonnement van 12 maanden (buitenland: € 30) ■ STUDENTENABONNEMENT: € 10 voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling ■ I NTERNE TABONNE MENT : € 10 voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis internet-abonnement. ■ Abonnering door storting op rekening 736-0012719-76 van VVB Doorbraak, Passendalestraat 1A, 2600 Berchem met vermelding van het type abonnement. ■ Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd – met ledenblad Binnendoor – naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw (VVB). U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van € 18 op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. ■ Betaling van het abonnementsgeld vanuit het buitenland: gebruik IBAN BE91 7360 0127 1976 en BIC KREDBEBB ■ VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Pieter Bauwens, M. De Smetstraat 12, 9308 Hofstade ■ ISSN 0012-5474
september 2008 nr. 9
Doorbraak
15
16
Doorbraak
nr. 9 september 2008