België-Belgique PB Antwerpen X 8/2828
Maandblad van de Vlaamse Volksbeweging vzw www.doorbraak.org Afgiftekantoor Antwerpen X P508831 Passendalestraat 1A 2600 Berchem redactie@doorbraak.org
102008
Optisch bedrog
M
ia Doornaert had het in De Standaard over de vraag of kritiek op de islam nog wel mag? (DS, 12 sept.). Blijkbaar niet, volgens ‘een klein islamo-gauchistisch hoekje dat electoraal drie keer niets voorstelt, maar zeer sterk staat in sommige academische kringen’. Vervang de islam door België en islamo-gauchistisch door belgicistisch, en je komt uit bij Doornaerts conclusie: de vloed van kritiek op de opiniepagina’s van enkele Vlaamse kranten vormt optisch bedrog en wekt sympathie op voor wie wordt geviseerd. Volgens Mark Eyskens, Bokrijk-CVP’er en VRT-spreekbuis, leidt nationalisme (lees: N-VA) tot ‘onverdraagzaamheid, agressiviteit, veroveringsdrang en nog meer fraais’. Zo kun je ook socialisme en liberalisme de grond in boren en de politiek afschaffen.Vlaams-nationalisten op strooptocht? Hoezo, De Wever wil niet ‘beginnen’ onderhandelen? Hebben we iets gemist? De Vlaamse meerderheid vraagt niet meer dan ‘respect voor de grenzen’, met name de taalgrens, de grens van Vlaanderen. Dat doen ze omdat een Franstalig imperialisme, dat sinds 1830 Brussel verfranste, vandaag ten volle de aanval inzet op VlaamsBrabant. Het relict BHV splitsen is de consequentie van respect voor grenzen. De weerbaarheid van de Vlaamse gemeenten van Geraardsbergen tot Vilvoorde en van de kust tot Voeren - is in dit opzicht nog véél te bescheiden. Wie zich bij ons vestigt, moet zich aanpassen, punt. Als pakweg Maingain (FDF) en Patricia Ceysens (Open VLD) vinden dat de Vlamingen hun ‘taalregels moeten moderniseren’, dan weten de Vlaams-Brabanders waar hun vrienden zitten. Een ander dogma van de Franstaligen is de solidariteit. Het wordt tijd dat men ook in dat debat naar de kern van de zaak gaat. Dat zeggen ook de Vlaamse ondernemers (Voka). Vlamingen zijn al tientallen jaren hypersolidair, maar de economische kloof tussen noord en zuid blijft groeien, de scheeftrek-
kingen blijven bestaan (lees blz. 4). Uit respect voor dergelijke oneindige, inefficiënte, onverantwoord grote en bovendien ‘verplichte’ solidariteit worden de Vlaamse partijen voor de zot gehouden, in de dwangbuis van de federale politiek. Dit is de schande van de België. Vlaamse politici die dat dossier ontwijken, bedriegen niet alleen hun kiezers, ze bestelen ze ook. Nu CD&V haar keuze heeft gemaakt, is de kans groot dat de volgende verkiezingen weer dioxine worden voor de partij. Om spot of haat in de opiniekolommen hoeven de Vlaamsgezinden het niet te laten, die is steriel, doorzichtig, gestuurd en gefi xeerd op matig gelezen rubrieken. Goede argumenten zijn er schaarser dan stoten onder de gordel. Maar de lezer/kiezer doet zijn ding... De B-gevoelens zijn vast dood genoeg om tot een zakelijke boedelscheiding over te gaan. Voor meer dan de helft van de Vlamingen is de staatshervorming een crisis waard, reveleerde de jongste peiling van De Standaard (20 sept.). En volgens Le Soir blijft het kartel met 28,2% van de stemmen (in 2004 26,1%, in 2007 29,5%) de concurrenten ver voor. Partijen die aarzelen om zich Vlaamser te profi leren (sp.a/Vl.Pro) of de Belgische kaart trekken (Open VLD) volgen op groeiende afstand (17,5% en 15%). Na een geseling van vijftien maanden lijkt het federale licht van Leterme gedoofd. In de polls is zijn glorie over. Enkel vijf minuten politieke moed en een nieuwe start in het truitje van de Vlaamse democratie, had de kiem van een hoopvolle remonte kunnen zijn. Leterme had er zijn partij, zichzelf, en Vlaanderen een dienst mee kunnen bewijzen. Een partij die voor de kopman kiest, en niet voor het programma, loopt tegen de muur.
■ JAN VAN DE CASTEELE
oktober 2008 nr. 10
DOORBRAAK_10_2008.indd 1
Doorbraak
1
22-09-2008 14:09:47
PERSWIJS Matthias E. Storme in De Standaard, 20 september: ‘De enige conclu-
sie is dat er na 15 maanden nog niks is. Dat men hier in dit land op de een of ander manier toch zal moeten inzien dat het écht rien ne va plus is. We zullen toch manieren moeten zoeken waarop de gewesten en gemeenschappen de zaak overnemen. Zolang de Vlamingen blijven beweren dat ze zeker niets eenzijdigs zullen doen, staan we zwak, ontstellend zwak.’
Jurgen Verstrepen (LDD) via Belga, 20 september: ‘Ik heb het vorige
week gezegd tijdens de plenaire zitting. Dit is het langste politieke belspelletje ooit waarbij men iedereen zo lang mogelijk aan de lijn wil houden met oeverloos gelul. Het bemiddelaarsverslag is papier en inkt niet waar.’
Ruud Goossens in De Morgen, 20 september: ‘Als Valkeniers niet de geschiedenis wil ingaan als de voorzitter die het VB naar de afgrond leidde, moet hij zijn parlementariërs eindelijk eens een stamp onder hun kont verkopen en hen duidelijk maken dat de kiezers niet meer vanzelf binnenwandelen.’ Rik Torfs in De Standaard, 20 september: ‘De onafhankelijkheid van Vlaan-
deren zien de buitenlanders als een treurige gebeurtenis, net als het ontstaan van de heilsstaat Wallonië-Bruxelles. Zo redeneren mensen nu eenmaal. Bij een scheiding zijn ze droevig gestemd, bij een huwelijk zijn ze blij, hoewel het huwelijk de voorbode van de scheiding is, en de scheiding de poort naar de vrijheid.’
Michel Daerden (PS) in Le Soir, 19 september: ‘Als de personenbelastin-
gen door de gewesten worden geïnd, zoals de Vlamingen wensen, dan bestaat er geen federale staat meer. Als dit hun voornemen is inzake staatshervorming, laten we dan geen tijd meer verliezen en direct over de splitsing onderhandelen.’
Isabel Albers in De Standaard, 20 september: ‘Van een eigen Vlaamse justitie, een Vlaams arbeidsmarktbeleid, een Vlaamse fiscaliteit, een Vlaams beleid voor gezondheidszorg en, niet te vergeten, een onverwijlde splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde is al in de verste verten geen sprake meer, ondanks de verpletterende verkiezingsoverwinning van het kartel.’ Ludwig Caluwé (CD&V) in De Standaard, 18 september: ‘Het federale niveau heeft zijn limieten bereikt. Als ook het gesprek tussen de deelstaten mislukt, zijn alle limieten bereikt.’
Emiel De Bolle
Economie: Wallonië en Brussel verder achterop De gigantische economische kloof tussen Vlaanderen enerzijds en Wallonië en Brussel anderzijds, zal nog fors groeien, becijferde het Planbureau (Planbureau en regionale tegenhangers, vooruitzichten 2007-2013). De werkgelegenheid zou stijgen met 31.000 jobs in Vlaanderen (+1,2% per jaar), met 11.000 jobs in Wallonië (+1%) en 4.100 jobs in Brussel (+ 0,6%). De werkgelegenheidsgraad zou in Vlaanderen verder stijgen van 65,5% in 2006 tot 68% in 2013. De Waalse werkgelegenheidsgraad stijgt slechts van 57,6 naar 58,3 procent, de Brusselse van 55,1 naar 55,9 procent. De werkloosheid zou in Vlaanderen verder fors dalen van 9,7 naar 7,1 procent (niet meer werkzoekende oudere werklozen inbegrepen). In Wallonië zou de werkloosheidsgraad, na een daling in 2007 en 2008, zelfs weer beginnen te stijgen, tot 18,5 procent. (De Tijd, 20 dec.)
Sanctionering werklozen ‘Wallonië haalt Vlaanderen in met sanctionering werklozen’. Dergelijke titels (De Morgen, 5 sept.) laten uitschijnen dat Wallonië inzake haar sociaal-economisch beleid eindelijk op de goeie weg is. Bron: federaal minister van Werk Joëlle Milquet (PS). De jongste 18 maanden haalt Wallonië inderdaad wat achterstand in, maar Vlaanderen sanctioneert nog altijd tweemaal zoveel werklozen als Wallonië. Het Vlaams Gewest (met weinig en nog altijd sneller dalende werkloosheid) sanctioneerde 6.686 werklozen in het eerste semester van 2008, een sanctiepercentage van vijf procent. Het Waals Gewest (met heel hoge werkloosheid) sanctioneerde 4.796 werklozen in het eerste semester van 2008, een sanctiepercentage van 2,4 procent. Vlaanderen sanctioneert zijn werklozen dubbel zo hard als de Walen. Over het ‘telraam’ van Milquet is het laatste woord overigens nog niet gezegd. Wallonië leeft op halve leugens.
Faillissementen Het aantal faillissementen neemt fors toe, vooral in... Wallonië en Brussel (DS, 2 sept.) Gedurende de maand juli 2008 gingen in België in totaal 530 bedrijven failliet, een stijging van 35,2% in vergelijking met juli 2007. Gedurende de laatste drie maanden was er op gewestelijk niveau een stijging met 7,7% in Vlaanderen. In Wallonië stijgen de faillissementen met 24,9% en Brussel kent een toename met 36,7%. (Bron: Statbel)
Voka ‘Als de federale regering blijft aanmodderen, als er van de staatshervorming, een degelijke
2
Doorbraak
DOORBRAAK_10_2008.indd 2
nr. 10 oktober 2008
22-09-2008 14:10:01
begroting en een interprofessioneel akkoord dat de overschrijding van de loonnorm corrigeert niets in huis komt, moeten de Vlaamse partijen de stekker eruit trekken.’ Dat zei Voka-voorzitter Urbain Vandeurzen, al langer een groot pleitbezorger van een sociaaleconomische staatshervorming. Vandeurzen waarschuwde de Vlaamse regering ook om niet zomaar in de dialoog van gemeenschap tot gemeenschap te stappen. ‘Als half september blijkt dat de Franstaligen de dialoog niet ernstig nemen, laat u dan niet meeslepen in een verrottingsstrategie. Laat ook het sociaaleconomisch beleid van de Vlaamse regering niet aantasten’. Duidelijkheid over de toekomst van de federale regering moet er volgens hem over twee tot drie maanden zijn. (DS, 5 sept.)
Vlaamse metallo’s los van FGTB In Vlaanderen kant de socialistische metaalvakbond zich openlijk tegen de nationale actiedag (6 okt.) van de grote vakbonden. Symbolische acties moeten volstaan, aldus Herwig Jorissen, ‘We zijn absoluut niet van plan bedrijven te gaan platleggen... Het heeft geen zin om door stakingen nog wat meer jobs in gevaar te brengen.’ Opvallend is dat de communautaire tegenstelling ook hier erg duidelijk wordt. ‘Binnen het ABVV wist iedereen dat de Vlaamse metaalcentrale tegen was. Vooral Waalse centrales wilden toch doorgaan. Bon, dat betekent niet dat wij zomaar moeten meemarcheren... Sinds de communautaire opdeling van onze metaalvakbond kunnen we in Vlaanderen zelf beslissen wat we doen. IN dit geval om niet te staken... Het loonoverleg is nog niet bezig. Deze actiedag komt veel te vroeg. De werkgeversfederatie Agoria heeft de loonindexering nooit willen opblazen.’ (DS, 20 sept.) Het was zaterdag onduidelijk hoe er in de andere industriesectoren op het standpunt van de metallo’s zal gereageerd worden. Vakbondsleiders hadden het off the record over een grote actiebereidheid in Wallonië en een veel kleiner animo in Vlaanderen.
Car- en homejackings In 2007 werden in België 796 car- en homejackings gepleegd. Iets meer dan in 2006, maar veel minder dan de ca. 1000 car- en homejackings van vijf jaar geleden. Het fenomeen is vooral sterk aanwezig in Wallonië en Brussel. In de periode 2003-2007 vond net iets minder dan de helft van alle feiten plaats in Wallonië, een kwart in Brussel en een kart in Vlaanderen. Wel is het zo dat Wallonië al jaren een daling noteert, Vlaanderen een stijging (DM 4 aug.)
Commentaar Vlaggen en hun lading
H
et is niet omdat evenementen gigantisch zijn en incontournable dat zij zaligmakend worden. Zo de Olympische Spelen. Met een paar miljard hebben we gekeken, zo niet gegaapt. We zijn er net van aan het bekomen, maar tot een zwart gat is het gelukkig niet gekomen. Eerder dan een schouwspel is de voorstelling van de spelen een show geworden. Hebben we te danken aan het overijverig, politieke en economische exhibitionisme van de Chinese gastheren. Of waren het megamarktkramers? Televisie als kruiwagen voor mundiaal spam. Slogans horen bij mega-evenementen als puntje - of zijn het punten - op een i. Een eerste slogan kwam ooit van De Coubertin, de herinrichter van de spelen, zelf: meedoen is belangrijker dan winnen. Intussen is die ballon doorprikt: het gaat dus met name alleen maar om winnen. Je mag trouwens alleen maar meedoen als er enige kans is op winnen. Usain Bolt
Modieuzer is de trendy kreet over de wereldbroederschap die uit zo’n globaliserend samenstromen van de mundiale “sportjeugd” zou kunnen opborrelen. Vreemd is het dan toch dat in de openingsceremonie de hoofdschotel bestaat uit een indrukwekkende stoet van naties en nationaliteiten. Je zou er alleen maar naar kijken voor de vlaggen. Daar zijn die aan de gevel van het stadhuis van Antwerpen klein bier tegen. Als pauwen stappen ze op, de geprivilegieerde dragers. Alleen dragen pauwen hun vlag op hun rug. Wij zijn frontaler. Die vlaggen zijn cruciaal. Natuurlijk gaat het om naties en nationaliteiten en landen. Er bestaat nu al wereldmuziek en wereld-’food’, maar een wereldvlag viel daar niet te zien. Op allerlei gronden voert men nu aan dat naties en nationalisme negatieve begrippen zijn. Natuurlijk heeft nationalisme kwalijke effecten gehad. Zoals overigens elk gebeuren in dit tranendal: religie, ideologie, zelfs wetenschap. Elke activiteit of toestand, hoe nobel ook, heeft het in zijn mars om uit de bol te gaan. Hier zit de wortel van wat kwaad heet. Hevig worden wij aangespoord om universele, geglobaliseerde, McDonaldachtige wereldburgers te worden, alleen nog dansen op het ritme van beurs en oliekoersen en marketing. Toch blijft, als een paal boven water, het feit dat mensen volk zijn, een natie nodig hebben. Volk betekent wortel. Zonder wortel waai je om. Grote vraag nu alom hier: waarom halen de “Belgen” zo weinig medailles? Het schijnt dat we veel geld besteden aan sport, wij hebben daar zelfs twee ministers voor. En toch: geen resultaat. De reden zou kunnen zijn dat Belgen geen volk zijn, geen natie. Dit is nauwelijks een land, want in 1830 kunstmatig met de ijzers gehaald door mogendheden vooral Engeland en Frankrijk - die elkaar het licht in de ogen niet gunden. België als pleister op het houten been van een Europa op zoek toen naar nieuw evenwicht. België, kunstmatig gefertiliseerd in vitro, d.i. in de dubieuze proefbuis van Europese, vooral Franse diplomaten. Zo word je geen land. De échte landen halen plakken. Neem Nederland. Wie niet fier is op zijn land, raakt niet op het podium. Goud komt pas tot glans op een borst die trilt op de tonen van een volkslied. Een echt volkslied, dat je bovendien zingt, niet mompelt.
■ JACQUES CLAES
➥
vervolg p. 11
oktober 2008 nr. 10
DOORBRAAK_10_2008.indd 3
Doorbraak
3
22-09-2008 14:10:12
WE TST R A AT
Wanbeleid kun je ook Solidariteit noemen Waar binnen België liever niet te veel wordt over gepraat Vlaamse fl its-centen Louis Tobback (sp.a) haalde zwaar uit naar de ongelijke verdeling van de opbrengsten van het verkeersboetefonds onder steden en gemeenten. ‘Dit heeft veel meer dan men denkt bijgedragen tot de toename van de communautaire onvrede in dit land. In het zuiden van het land weigert men omwille van de privacy principieel fl itspalen te plaatsen, maar als de pot met de opbrengsten verdeeld moet worden, staat men daar wel’. (DS, 19 sept.) Fiscus in Vlaamse zakken De fiscus treedt veel strenger op tegen Vlaamse belastingplichtigen die niet tijdig betalen dan tegen Waalse wanbetalers, aldus oud-minister van Begroting Johan Vande Lanotte (sp.a). ‘Het aantal Vlamingen die na één jaar hun belastingen nog altijd niet betaald hadden en tegen wie de fiscus nog niets had ondernomen, schommelde op 31 mei 2008 tussen 6,5% (in Antwerpen) en 11,6% (in Leuven). In Wallonië schommelt het percentage ongemoeid gelaten wanbetalers tussen 26% (in Namen) en 46,6% (in Charleroi).’ Door die verschillen te tolereren, brengen CD&V en N-VA volgens Johan Vande Lanotte een nieuwe, onrechtvaardige geldtransfer op gang tussen Vlamingen die worden aangemaand te betalen en Walen die met rust worden gelaten. (HLN, 16 sept.) Meer Waalse leefloners Eén Brusselaar op 33 geniet van een leefloon. Dat is vijf keer meer dan in Vlaanderen. Brussel, waar minder dan 10% van alle Belgen woont, is goed voor een kwart van alle uitkeringen. Wallonië voor bijna de helft en Vlaanderen voor minder dan eenderde. Bovendien wordt de kloof steeds groter. De voorbije vier jaar is het aantal leefloners in Vlaanderen met 5% gedaald, terwijl het in Wallonië met 10% en in Brussel zelfs met 22% steeg. (HLN, 29 aug.)
Aantal en percentage leefloners (OCMW)
Leefloners Aantal op 1000 inwoners
Vlaanderen
Wallonië
Brussel
40 583
58 026
33 726
6,1
16,9
32,7
Kamerlid Sarah Smeyers (N-VA) kreeg de cijfers van de federale staatssecretaris van Armoedebestrijding, Jean-Marc Delizée (PS). Volgens Smeyers reflecteren die cijfers dat Wallonië en Brussel, ondanks de positieve boodschappen die ze soms verspreiden, er nog niet in geslaagd zijn een beleid te voeren dat die toestand keert. ‘Over activeringsbeleid voor leefloners in die gewesten, is niet veel bekend’, aldus Guy Tegenbos (DS, 28 aug) Talen en jobs Terwijl resp. 59% en 53% van de Vlamingen Frans en Engels beheersen, is dit voor de Walen slechts 19% en 17% voor Nederlands en Engels. De economische gevolgen daarvan zijn niet
4
Doorbraak
DOORBRAAK_10_2008.indd 4
gering. ‘Vlamingen willen wel meer autonomie, dit verhindert hen niet om de taal van de andere gemeenschap te beheersen’, schrijft economist Ivan Van de Cloot (Itinera Institute). Talen en onderwijs Er is een gebrek aan Franstalige diplomaten. In de jongste lichting kon Buitenlandse Zaken 33 Nederlandstalige diplomaten aanwerven, en slechts 17 Franstaligen. Reden: de kennis van de tweede landstaal. Minder Franstaligen durven zich aanbieden en slechts een kwart van de Franstalige kandidaten slaagt. Volgens hoge ambtenaren heeft Wallonië dat mede aan zichzelf te wijten. Nederlands is geen verplicht vak in het Franstalig secundair onderwijs (behalve in Brussel). Het ministerie van de Franse Gemeenschap kon aan DS geen precieze cijfers geven, steeds meer middelbare scholieren kiezen Engels als tweede taal. (DS, 10 sept.) Gehandicapten en uitkeringen De jongste jaren stijgt het aantal Vlaamse gehandicapten met recht op tegemoetkoming (nu 2,5%) en komt het zo stilaan in de buurt van het Waalse niveau (2,7%). Maar de Vlamingen moeten het met lagere uitkeringen stellen. Dat blijkt uit cijfers die Sarah Smeyers (N-VA) opvroeg bij staatssecretaris voor Personen met een handicap Julie Fernandez Fernandez (PS). Voor Waalse gehandicapten is er (per inwoner berekend) gemiddeld 160,2 euro federaal geld per inwoner, voor Vlaamse gemiddeld 128,2 euro. Strammere spieren In De Standaard (16 aug.) noteerde Guy Tegenbos dat de federale uitgaven (ziekteverzekering) voor kinesitherapie in Wallonië 10 procent boven het Vlaamse cijfer liggen. Louis Ide (N-VA) kreeg hierover cijfers van federaal minister van Volksgezondheid Laurette Onkelinx (PS). Oorzaken: systematischer kine voor rusthuisbewoners, meer (duurdere en minder efficiënte) huisbezoeken. Geen gelijkheid voor asielzoekers Op basis van enkele antwoorden op parlementaire vragen besluit senator Louis Ide (N-VA) dat de gezondheidszorg voor asielzoekers in Brussel en Wallonië 22 procent duurder is dan in Vlaanderen. In Brussel blijkt de gezondheidszorg voor asielzoekers zelfs dubbel zo duur te zijn (129 procent) dan in Vlaanderen. Als men de gemiddelde maandelijkse kost bekijkt, is het verschil nog frappanter: 1.000 euro per maand per hoofd in de Vlaamse centra (6 centra) en maar liefst 1.838 euro per maand per hoofd in de Waalse centra (9 centra). Over de laatste vier jaar gezien lieten de Vlaamse centra een stijging noteren van 1 procent, de Waalse centra stegen in dezelfde periode met 34 procent. ■ JVdC
nr. 10 oktober 2008
22-09-2008 14:10:24
WE TST R A AT
Een gemiste kans voor CD&V? Afspraken met de kiezer zijn geen vodjes papier
I
n juni 2009 (ten laatste) gaan we naar de stembus. Partijen die van geloofwaardigheid hun uithangbord maken, moeten kiezen voor hun programma en hun kiezers. Vastklampen aan ministerpostjes in een niemandsland is geen garantie op succes. CD&V koos voor de weg naar een ‘confederaal’ model. De blokjes werden verlegd: eerst Vlaanderen, dan zien wat er nog samen te doen valt met de Franstaligen. De deelstaatparlementen moeten het zwaartepunt vormen. Zij vormen dan samen het confederale parlement (een overlegorgaan voor wat we nog samen willen doen). Hiermee werd de lat hoger gelegd dan tien jaar geleden. De kiezer sprong er in 2007 vlotjes over. Leterme scoorde. De CD&V bevestigde haar confederale optie in volle zomer in de nota Zeven uitgangspunten voor een communautaire dialoog. Aan haar flanken willen Vlaams Belang en Lijst Dedecker nog sneller en verder gaan. Het eeuwige “non” van de Franstaligen, hun arrogantie rond “verplichte” solidariteit en de aanval op Vlaams-Brabant zijn de brandstof voor de radicalisering. Strategen Open Vld kroop bovenop de Belgische kast, joeg haar laatste Vlaamsgezinden buiten (Coveliers, Dedecker ...), bekonkelde met een trosje professoren in achterkamers de restauratie van een immobiel België (de retro-kreet om ‘versterking van de federale staat’) en probeert al sinds 10 juni 2007 in samenspraak met wat hoofdredacteurs het kartel uiteen te treiteren. Wis de Vlaamse afspraken (resoluties, regeerakkoorden, splitsing BHV) uit het collectieve geheugen, verschoon ieder “non” van de Franstaligen, smeek om compromissen, maak van een status-quo een Vlaamse overwinning, geef nooit een grondige uitleg over BHV, zwijg als vermoord over de transfers, speel de paniekzaaier over de (nochtans internationale) crisis die toch voorrang verdient, noem allen die woord willen houden kaakslagflaminganten, en ... hoop dat de Vlaamse meerderheid breekt ... Dat is blijkbaar het concept van de liberale strategen. Luc Van der Kelen schoffeert zelfs de Vlaamse ondernemers met zijn uithaal naar een veel te Vlaams Voka en Unizo. ‘Dwaasheid zonder grenzen’, kapittelt hij. Voor Mathias De Clercq is (Vlaams-)nationalisme ‘dodelijk gif’. ‘Nieuwe verkiezingen zijn Kafka’, luidt de angstkreet van Bart Somers. ‘Voor ons kan met het rapport van de drie bemiddelaars de dialoog beginnen’, zegt Patricia Ceysens. Na vijftien maanden..., je moet er maar opkomen. Slaag Vlaamsgezinde uitspraken van Open Vld zijn er de jongste paar jaar nog nauwelijks te vinden. Het pak slaag van 10 juni 2007 was blijkbaar nog niet groot genoeg. Wat Somers onderschat: liberaalgezinden, zelfstandi-
gen en ondernemers met enige Vlaamse inhoud - en zo zijn er nogal wat - hebben alternatieven ... Of hoe het verstand van een partij kan verslangen .... Sp.a-Spirit speelde het handiger, en minstens wat Vlaamser, en Bert Anciaux (Vl.Pro) is duidelijk op zoek naar een tweede Vlaamse adem. ‘Fiscus trekt Wallonië voor’, zegt Johan Vande Lanotte. ‘Geen federale kieskring’ en ‘maak van Brussel een district’ en ‘splits BHV’, zegt Hans Bonte. ‘De staatshervorming is nog lang niet ten einde’, zegt Patrick Janssens. ‘Een probleem heb ik met de franskiljons ... en geen enkel bezwaar tegen een confederaal model’, zegt Steve Stevaert. ‘Altijd een confederalist geweest’ en ‘transfers moeten beperkt zijn in omvang en tijd’, zegt Luc Van den Bossche. ‘Weg met die ongelijke verdeling van verkeersboetes’, zegt Louis Tobback. ‘De opvolging van werklozen en de principes van sanctionering van werklozen zijn materie voor de regio’s’, zegt Frank Vandenbroucke. Men zou vermoeden dat alvast de topmensen bij sp.a weten waar de Vlaamse klepel hangt. De Gravensteengroep gaf die tendens een progressief duwtje in de rug. De sociaaldemocraten hebben een rol te spelen in Vlaanderen. Maar dan moeten ze ook progressief leren zijn in communautaire zaken. Vlaanderen, en niet België, is het politieke platform van de toekomst Maar Gennez en de tweede linie van sp.a volgen voorlopig niet. Vernieling In die context - blijkbaar bang van nog meer Vlaamse winst - treuzelt CD&V zichzelf wel stilaan in de vernieling. Leterme werd in de zomer uiteindelijk gered door Kris Peeters, maar zijn plan (dialoog van gemeenschap tot gemeenschap) werd door de Franstaligen weggelachen. ‘Infantiel’, zei Onkelinx. ‘Ik heb wel iets beters te doen’, zie Reynders (MR). In september zwakte de nota-Peeters de Vlaamse eisen af. Echt duidelijk en scherp was het allemaal niet. Warm en koud, om Leterme te dienen. De Franstaligen fietsten meteen terug naar de startlijn van juni 2007: geen splitsing van BHV, en al de rest opdoeken in een babbelbox (‘speciale werkgroep’) en ‘nieuwe onderhandelingen’. Hun boodschap werd weerkaatst op het witte blad van de drie bemiddelaars. Onder die omstandigheden kon N-VA enkel afhaken. Afspraken zijn voor die partij blijkbaar geen vodjes papier Een dag later (22/9) kan voor de Franstaligen plots alles. Wie gelooft die mensen niet? CD&V kroop tevreden met een kluitje in het riet. Niet de Waalse blokkade, maar het kartel moest eraan. Het was altijd al de strategie van paars en van de Franstaligen. En de winnaar is?...
■ JAN VAN DE CASTEELE
oktober 2008 nr. 10
DOORBRAAK_10_2008.indd 5
Doorbraak
5
22-09-2008 14:10:38
I N T ERVI E W
Eens moet je kiezen: eieren of jong Bruno Valkeniers (Vlaams Belang) over het verschil tussen iets en niets
E
r zit hoogspanning op de politiek, maar Vlaams Belang zit zo’n beetje in een niemandsland. Hoe speel je daarop in? Volgens voorzitter Bruno Valkeniers heeft Vlaanderen vijftien maanden tijd verloren. ‘Wij hebben dat ook voorspeld. België zal zich niet goedschiks opzij laten zetten. De francofonie evenmin. Door de stommiteiten van het verleden - een te verregaande Vlaamse toegeeflijkheid - is vandaag de minderheid een meerderheid, die de politieke ontwikkelingen blokkeert met allerhande veto’s.’ Valkeniers stelt dat de Vlaamse Beweging dit spektakel tot vandaag kritisch, maar vooralsnog vooral afwachtend heeft gevolgd. ‘Dat is haar taak, maar op een bepaald moment zal ook de beweging kleur moeten bekennen’.
Voor de verkiezingen riep heel Vlaanderen om een grote staatshervorming, na de verkiezingen nog meer, maar er gebeurde niets. Buiten onze partij was het warempel nog de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka die het duidelijkst de puntjes op de i heeft gezet: als Vlaanderen zijn welvaart en welzijn wil bestendigen, moet Vlaanderen dringend werk maken van een grote staatshervorming, wat ons betreft van een staatsvorming. We hebben inderdaad vijftien maanden tijd verloren en ik vrees dat dit in de toekomst moeilijk zal in te halen zijn. Maar wat doet men vandaag? Niets. De indruk geven nog meer tijd te willen verliezen. Ik heb niet de indruk dat Voka razend enthousiast was over wat in sommige politieke achterkamers stilaan werd voorbereid: een wazig confederalisme, waar bovendien geen startblokken onder zitten, en waar men vrede neemt met het nietszeggende ‘iets’ dat er tegen juni 2009 - maar het mag ook later - zou moeten zijn. Vandaar dat Voka sprak van ‘de stekker uittrekken’. Straks triomfeert men nog omdat men tot dusver niets heeft toegegeven. Dat was niet de bedoeling hé! Er waren duidelijke beloftes over het realiseren van de Vlaamse Resoluties, over BHV en over het aanpakken van de ondoorzichtige en onefficiënte transferten. De eerste toegeving was al in een regering te stappen met “niets” in de handen. Hiermee gaf men de grootste hefboom uit handen. Tegen 15 juli zou “iets” volgen. Een vette vis, tenminste! Die 15de werd vlotjes gepasseerd via de koning en drie bemiddelaars die met “iets” voor de proppen zouden komen in september. Nu is de zaak verschoven naar de deelstaten ... U gelooft niet dat het kartel of de Vlaamse regering het nog hard zullen spelen? Eerlijk gezegd, neen. Ze zijn niet gelukt in “niet toe te geven”. Achthonderdduizend voorkeurstemmen konden niet beletten dat alvast Leterme ronduit zijn kar moest keren. Ondanks die blamage wil hij mordicus zijn tijd uitdoen. Punt. Voor ons zijn drie dingen duidelijk. Eén: nog eens is bewezen dat de stap-voor-stap-weg met constant gewriemel rond de
6
Doorbraak
DOORBRAAK_10_2008.indd 6
staatshervorming absoluut niet werkt, integendeel. Dat is voor mij de grootste ontgoocheling. Tweede wezenlijke fout: het aanhoudend taboesfeertje rond separatisme. Vlaanderen zou er niet klaar voor zijn ... Derde fout: het aanhoudend uitsluiten van onze partij, een van de grootste van Vlaanderen. Ondertussen komen ‘de hervormers’ voor de proppen met een plan B, dat niet meer dan een schim is van hun plan A. Is Vlaams Belang van plan de pijlen te richten op NVA? Wordt die partij de eerste ‘vijand’? Het gaat ons om Vlaanderen, niet om een controverse met die partij. Men kan ons niet verwijten veel poeder te hebben verschoten richting kartel of NVA. Ook Vlaams Belang heeft zich sinds juni 2007 betrekkelijk afwachtend opgesteld, maar op een bepaald moment is het “fi ni” en moet je er ook op wijzen dat die partij in de voorhoede faalt. Een inzicht dat Bruno Valkeniers confronterend is voor de Vlaamse Beweging, met haar vele fracties en voor de Vlaamse Volksbeweging die ook geplaagd wordt door een politiek spagaat. Maar de Vlaamsgezinden en Vlaams-nationalisten zullen onderhand ook wel vijftien maanden lang gezien hebben hoe die vette vis smaakt. Hoe lang nog mag Wallonië Vlaanderen blijven tegenhouden? Ik hoed me voor schijn- of nepconfederalisme, met kruimels voor de bedelende Vlamingen. Gaan we daar genoegen mee nemen? En hoeveel gaan we moeten betalen om België te bestendigen? Op een bepaald moment gaat ook de Vlaamse Beweging moeten zeggen: eieren of jong ... Radicaal separatisme als enig alternatief? Uiteraard is een splitsing maar een middel op weg naar meer welvaart en welzijn, maar inderdaad, het is hoogtijd om de onafhankelijkheid ernstig voor te bereiden. Nepconfederalisme kan geen oplossing zijn. Ik ben ervan overtuigd dat bij correcte en onbevangen vraagstelling een meerderheid van de Vlamingen die weg het verstandigst vindt. Bovendien: er is geen enkel land dat zijn onafhankelijkheid krijgt. Die moet je nemen. Schotten en Basken rekenen op een referendum. Ik dacht dat onafhankelijkheid ook het einddoel was van N-VA. Het recente verleden bewees dat een stap-voor-stapstrategie ons daar niét brengt. Als die partij niet oplet, zorgt ze zelf mee voor de betonnering van een aantal stappen achteruit. Wij zijn klaar en duidelijk: Vlaams Belang zal nooit meewerken aan een Belgische regering, tenzij het de laatste is. Is het een waanzinnige gedachte dat sommige Vlaamse partijen de zaak met opzet laten aanslepen? Bijvoorbeeld om zo kort voor de verkiezingen van 2009 een splitsing van kartel of partij te voorkomen?
nr. 10 oktober 2008
22-09-2008 14:10:51
wassen debat uitmaken hoe de sociale verhoudingen liggen en of er een rechtse of linkse meerderheid komt. En ja, het Vlaams Belang is rechts, maar in geen geval tegen de belangen van de werknemers.
Ondertussen ligt daar nog BHV... te wachten op een parlementaire procedure. De parlementaire procedure moet voortgezet en de splitsing doorgevoerd. Dat was de afspraak. Maar wat komt daarvan? Men blaast weer warm en koud om het dossier over de regionale verkiezingen te tillen. Wie gelooft die mensen nog?
Hoe eensgezind is VB nog? Vlaams Belangers zijn allemaal wel ergens revolutionairen, rebellen. Over details inzake strategie bestaan verschillen, natuurlijk, ik heb daar geen probleem mee. We zijn geen klonen van elkaar, en over de essentie van het programma - Vlaamse onafhankelijkheid - zijn we het allemaal eens. Ik heb er geen probleem mee mijn wereldburgerschap te combineren met een Vlaams-nationalistische visie. De invulling van onafhankelijk Vlaanderen moet wel gebaseerd zijn op Westerse, Europese, waarden inzake taal en cultuur, op de mooie dingen die de christelijke en humanistische cultuur hier mogelijk hebben gemaakt. Invloeden van vreemde culturen zijn er zeker, vroeger en vandaag, maar het gaat over de vraag: hoe vullen we die in? Die vreemde culturen mogen niet overheersen of ons door de strot worden geduwd. Ik heb de indruk dat heel veel Vlamingen die visie delen.
Uw partij blijft in de berm geduwd. Wat is de strategie om uiteindelijk effectief mee te spelen? Veel politiek gewicht wordt het VB niet toegeschreven. Ik ken de kritiek wel. Mag ik met een wedervraag antwoorden? Wat is het gewicht van de partijen? Die hebben de macht, maar wat doen ze ermee?... Wij spelen nu al fl ink mee! Dertig jaar geleden waren we ‘een groepje dat marginaal werd genoemd’ met een onhaalbaar, marginaal einddoel. In de jaren 1990 stapte ook de VVB in de voortrekkersrol richting onafhankelijkheid. Nadien volgde ook N-VA, dan is het bedrijfsleven gevolgd met het Warandemanifest als speerpunt. De afwijzing van het Belgische kader wordt almaar breder. Wat verwachten jullie van de volgende verkiezingen? De prognoses zijn niet zo goed. Ik verwacht dat onze vastberadenheid en consequente houding zal worden beloond. De kiezer is slimmer dan men denkt. Hij heeft ook een geheugen. Voor ons is het wel moeilijk om fors oppositie te voeren. Vooral omdat je die moet voeren tegen een regering die er feitelijk geen is. In tegenstelling tot wat sommigen menen te mogen afleiden uit wat overloperij en betwistbare peilingen heb ik niet de indruk dat we met een probleem zouden zitten. Integendeel: onze VLcampagne loopt als een trein. Ik heb de jongste zes maanden alle afdelingen bezocht, en heb het volste vertrouwen in een goed resultaat. Geen schrik van Dedecker en De Wever? Ik stel vast dat die partijen blijkbaar nog geloven in Belgische compromissen. Die partijen en hun voorzitters zijn voor mij geen politieke vijanden, maar ik geloof niet in hun strategie. Als N-VA nog lang op het huidige pad blijft, dan zit er winst in voor ons. Kiest de N-VA uiteindelijk toch weer voor een radicalere koers, dan mag er wat mij betreft ernstig worden gepraat, al dan niet onder impuls van de VVB. Voor Lijst Dedecker geldt een ander voorbehoud. Haar slogan ‘met België als het kan, zonder als het moet’ is een slogan van twintig jaar geleden. Hoe Vlaamsgezind is een partij waar naast independentisten of confederalisten ook volbloed-Belgen zich thuis voelen?
WE TST R A AT
Het verschil in radicaliteit tussen de twee partijen en binnen CD&V is duidelijk. Maar mocht dat al een strategie zijn, dan is daarvan het enige resultaat dat we vijftien maanden tijd hebben verloren.
Wij gaan resoluut voor het behoud van onze identiteit, zonder ons af te sluiten voor het vreemde. Maar massale immigratie, al zeker van culturen die haaks staan op die van ons, vinden we geen goede zaak. Overigens zien we stilaan ook uitgesproken linkse intellectuelen in die richting evolueren. We zijn niet voor een samenleving waar niemand nog zich nog “thuis” voelt. Autochtonen niet, en allochtonen niet. Beperkte migratie kan binnen een strikter kader wel, maar er is tijd nodig om te absorberen. Hoe groter de migratie, hoe kleiner de impuls om zich aan te passen. In heel Europa delen - helaas vooral alleen rechtse - partijen die bezorgdheid. In Vlaanderen zijn wij blijkbaar de enige grote partij die daar iets wil aan doen. Doet het cordon in de media uw partij nog pijn? Ik wil dat niet overdrijven. De Morgen focust vooral op marginale incidenten en op permanente beschadiging. Ze doen maar, wij hoeven onze partij niet te laten besturen door de pers. Wij hebben geen nostalgie naar een onverwerkt verleden, geen sympathie voor regimes uit verleden en heden die het niet nauw nemen met de rechten van de mens. Wij hebben nooit gevochten tegen mensen, maar altijd tegen ideeën. Is het niet de essentie van de democratie dat een scherp debat mét fl inke tegenstellingen mogelijk moet zijn? Welnu, wat dat betreft, is België geen democratie. En mensen die onze ideeën radicaal uitdragen, schieten we niet in de rug.
■ JVdC
Laat ons het even hebben over de spreidstand binnen het VB. Werkgevers of werknemers? In onze partij vind je alle maatschappelijk lagen: arbeiders en ondernemers, mannen en vrouwen, studenten, etc... Ik ontken dat ons sociaaleconomisch programma een spagaat is, integendeel. Vanzelfsprekend hebben werkgevers en werknemers al eens tegengestelde belangen, maar meer Vlaanderen zal voor beide groepen positief zijn. We stellen ons boven de vermolmde marxistische dialectiek van ‘den baas is ne smeerlap’ en ‘alle arbeiders zijn profiteurs’. Beide groepen hebben elkaar nodig om te zorgen voor (meer) welvaart en welzijn. En belangrijk: laat in een onafhankelijk Vlaanderen de Vlamingen in een vol-
oktober 2008 nr. 10
DOORBRAAK_10_2008.indd 7
Doorbraak
7
22-09-2008 14:11:05
STA ATS ( H ER ) VO R M I N G EN WE TG E VI N G
Land van institutionele bricolage Alle middelen zijn goed om gammele Belgische boot drijvende te houden
V
an een institutionele spreidstand meer of minder kijkt niemand nog op, maar wat we midden juli hebben meegemaakt, mocht toch weer tellen. In een normaal land is het of het één of het ander: ofwel neemt de regering ontslag en neemt het staatshoofd een initiatief om het schip weer vlot te trekken, ofwel is er een regering met volheid van bevoegdheden en kijkt het staatshoofd gewoon toe. In juli konden we het echter meemaken dat de regering voortdeed alsof er niets was gebeurd, terwijl de koning toch deed alsof er geen regering meer was en drie bemiddelaars aanstelde. Op de manier ontstond er binnen de uitvoerende macht een soort van parallel circuit: er was de echte regering en er was het door de koning aangestelde trio bevoegd voor communautaire aangelegenheden. Maar in tegenstelling tot de echte regering hoeft dat trio geen verantwoording af te leggen aan het parlement, maar enkel aan een niet verkozen staatshoofd.
Normvervaging symptomatisch voor fin de régime.
Overigens is het nog maar de vraag wat nu precies het statuut was (en is) van deze regering : was het er een van “voorzichtige” zaken, “waakzame” zaken of toch van “normale” zaken? En hoe normaal is het dan dat de regering het niet aandurfde om na het geweigerde ontslag het vertrouwen te vragen in de Kamer? Brussel Slechts weinig politici liggen van dit soort vragen wakker. Er werd al zoveel gebricoleerd met de instellingen, dat een bedenkelijk manoeuvre meer of minder er nauwelijks nog toe doet. Wie maalt er bijvoorbeeld nog om dat de Senaat momenteel niet grondwettig is samengesteld? Volgens de Grondwet moet ten minste één van de Nederlandstalige senatoren een inwoner zijn van Brussel. Dit is echter niet het geval, net zo min als in de legislatuur 1999-2003. Maar er is geen haan die ernaar kraait. Aangezien de Grondwet toch niet voorziet in een sanctioneringmechanisme mogen we die bepaling vrolijk in de wind slaan, zo vinden de politici. Cocof Dezelfde redenering werd een paar maand geleden ook gemaakt op de studienamiddag van de Afdeling Publiekrecht aan de KU Leuven (op 22 mei), waar het kruim van de Belgische grondwetspecialisten verzamelen had geblazen. De stelling dat de Cocof eigenlijk niet bevoegd was om een belangenconfl ict in te roepen tegen de BHV-wet werd door niemand tegengesproken. Alleen was er een Franstalige constitutionalist die daarbij laconiek opmerkte dat dit toch maar theorie is, want de bevoegdheidsoverschrijding van de Cocof kan toch door geen enkele hogere instantie worden gesanctioneerd ... Senaat De opeenvolgende staatshervormingen hebben de instellingen
8
Doorbraak
DOORBRAAK_10_2008.indd 8
zo ongelofelijk complex gemaakt dat slechts een handvol grondwetspecialisten nog weet hoe de machinerie in elkaar steekt (en dat handvol is het op de koop toe over veel essentiële zaken oneens). Met elk communautair compromis worden steeds weer nieuwe blokkeringmechanismen, bijzondere clausules en voorlopige bepalingen aan de regelgeving toegevoegd. Die geraken geleidelijk aan in de vergetelheid, maar kunnen op elk moment worden opgerakeld als het in iemands kraam past. Wie herinnert zich bijvoorbeeld nog dat het SintMichielsakkoord voorzag in de mogelijkheid om de rechtstreeks verkozen leden van de Senaat te betrekken bij de werking van de deelparlementen? Dat was toen de “lepel suiker” die nodig was om de Franstaligen de verkiezing van de deelparlementen op territoriale basis te doen slikken. Geen kat die weet wat men zich bij die bepaling precies moet voorstellen, maar eerst of laatst zal die nog wel eens worden geactiveerd als dat de politici goed uitkomt. Abortus en BHV Nog problematischer is dat er zelfs over de basisregels geen consensus meer bestaat. Tot voor kort ging iedereen ervan uit dat we in een parlementaire democratie leven, waarbij de regering uitvoert wat het democratisch verkozen parlement beslist. Als er in het parlement een wisselmeerderheid ontstaat om abortus goed te keuren, dan kan de regering niet anders dan die te bekrachtigen. Het tegendeel zou betekenen dat we in een soort presidentieel systeem zijn terechtgekomen, waarbij de uitvoerende macht een veto kan stellen tegen het Parlement. Maar als het over communautair gevoelige zaken zoals BHV gaat, dan blijkt die basisregel opeens niet meer van tel. Dan verschijnt er plotsklaps een legertje establishment-vriendelijke constitutionalisten die vinden dat de regering rustig een door het parlement goedgekeurde wet naast zich neer kan leggen. Het zijn dezelfden die de schouders ophalen over het organiseren van illegale federale verkiezingen. Want als de parlementsleden straks hun eigen illegale verkiezing goedkeuren, dan is er toch geen hogere instantie (daar zijn we weer) die hen kan sanctioneren. Deze verregaande normvervaging is symptomatisch voor het fi n de régime dat we momenteel beleven. Alle middelen zijn goed om de gammele Belgische boot drijvende te houden. In werkelijkheid zinkt die steeds verder weg in een moeras van institutionele klungelarij en bricolage. Voor mij niet gelaten.
■ BART M ADDENS
nr. 10 oktober 2008
22-09-2008 14:11:18
De ondraaglijke lichtheid van de splitsingsfactuur van Aernoudt
R
udy Aernoudt, de gewezen Vlaamse topambtenaar en voorzitter van “België Anders”, maakte de splitsingsfactuur op voor dit land. Splitsen, zo rekende hij voor, brengt zware kosten mee voor alle deelstaten. De factuur is gemaakt op een kladje met de spreekwoordelijke natte vinger en gaat er van uit dat er geen baten zijn door een slagvaardiger bestuur. Gewogen en te licht bevonden.
In de berekeningen van Aernoudt worden drie grote posten op de factuur gezet: het wegvallen van interregionale transfers, de toename van het ambtenarenapparaat en de nood aan investeringen in de merknaam van de nieuwe landen Vlaanderen en Wallonië. De transfers worden geminimaliseerd. Splitsen wordt gelijkgesteld met meer ambtenaren dus meer overheidskosten. Aan het positioneren van de nieuwe merken “Vlaanderen” en “Wallonië” worden mega-investeringskosten verbonden. Product Vlaanderen Over deze laatste kostenpost kunnen we kort zijn. De berekeningen missen elk fundament. Vooreerst kunnen we er van uitgaan dat nieuwe staten snel bekend raken eens ze hun intrede doen op de internationale scène, die nog steeds is voorbehouden voor staten. Kijk naar Tsjechië of Slovenië. Bovendien is niet enkel bekendheid van tel, maar ook de inhoud. En bezwaarlijk kan geopperd dat de inhoud van het product Vlaanderen of Wallonië in se slechter is dan België. Transfers: 5,5 miljard Het wegvallen van de transfers wordt door klokkenluider Aernoudt geminimaliseerd. Na een reeks correcties brengt hij de transfers terug van 6,5 miljard euro die Vlaanderen jaarlijks betaalt (volgens de meest recente studie van de Vlaamse administratie) tot amper 1,5 miljard euro. Hij baseert zich hiervoor op het rapport van een commissie van experten - taalparitair samengesteld - die in opdracht van de Vlaamse regering in 2006 de transferstudie van de Vlaamse administratie becommentarieerde. Zijn
Vandaag betaalt Vlaanderen voor het Franstalig overtal in de ambtenarij. Bij splitsing valt dit weg. De studie van de Vlaamse administratie heeft dit goed berekend en daar valt principieel niets op af te dingen.
correcties heeft hij zelf berekend op basis van een selectieve lezing van het rapport, dat overigens geen eenduidige conclusies formuleert. Een eerste correctie betreft een toebedeling van fiscale ontvangsten en sociale bijdragen op basis van werkplaats in plaats van woonplaats. De studie van de Vlaamse administratie verdeelde de ontvangsten op basis van de woonplaats van de persoon die ze betaalt. Aernoudt past het principe van werkplaats toe. Daarmee wint Brussel heel wat middelen, ten kosten van de Vlaanderen en Wallonië gelet op de vele Vlaamse en Waalse pendelaars die werken in Brussel. Maar Aernoudt spreekt zichzelf tegen door voor sociale zekerheid dan toch een correctie door te voeren op basis van de officiële regionale rekeningen, die een verdeling doorvoeren van de sociale bijdragen op basis van woonplaats. Het is het één of het ander. Laat ons dus dan maar de correctie nemen op basis van officiële statistieken. Die zou er op neerkomen dat Vlaanderen zowat een miljard en Wallonië een 300 miljoen moeten prijsgeven aan Brussel. Blijft er voor Vlaanderen dan nog een transfer van 5,5 miljard over. Ambtenarenkloof Aernoudt past wel nog een derde correctie toe: de transfers via het federale ambtenarenapparaat laat hij vallen. Ten onrechte: bij splitsing mag er worden van uit gegaan dat - ceteris paribus - elke nieuwe staat van de Belgische overheid de ambtenaren overneemt in een verhouding die aanleunt bij de verdeling volgens taalrol of gewestbevolking. Elke staat dient wel met eigen belastingen die ambtenaren te fi nancieren. Het is zonneklaar dat het Vlaamse aandeel in dit over te nemen ambtenarenkorps lager ligt dan het Vlaamse aandeel in de belastingen.
Dynamiek? Maar bovenal is de benadering van de voorzitter van de nieuwe beweging “België Anders” verkeerd omdat hij louter statisch redeneert. Hij houdt geen rekening met de dynamiek die een doorgedreven autonomie kan teweegbrengen, zowel in Wallonië als in Vlaanderen. Niet langer verlamd door uitzichtloze federale veldslagen en halfslachtige compromissen, en uitgerust met een beleid op maat van de regio, kunnen zowel de Waalse als Vlaamse overheid aan slagkracht winnen. Dit impliceert dat Wallonië het statische verlies aan transfers kan compenseren door extra economische dynamiek waarvan het zelf de vruchten plukt. Het impliceert tevens dat de prijs-kwaliteits-verhouding van de Vlaamse en Waalse overheid kan toenemen. Daarmee wordt de tweede grote post in de splitsingsfactuur van Rudy Aernoudt - de zogenaamde toename van overheidskosten - onderuit gehaald. Kost Wat kost het meest? Een verdubbeling van administraties en regelgeving door de splitsing van België, of de inefficiëntie in het beleid door de verschillen tussen Noord en Zuid? Dat is de hamvraag die Aernoudt ontwijkt. Notoire economen als Alberto Alesina en Enrico Spolaore hebben zich daarover gebogen in hun referentiewerk The Size of Nations (MIT Press, 2003). Laat nu net Spolaore de gastspreker zijn op de officiële lancering van het nieuwe onderzoekscentrum Vives (Vlaams onderzoeksinstituut voor economie en samenleving) half oktober. Meteen een opdracht voor het nieuwe instituut: maak een gedegen kosten-baten-analyse van de Belgische boedelscheiding. Geen kladje met natte vinger.
■ JAN VAN DOREN
oktober 2008 nr. 10
DOORBRAAK_10_2008.indd 9
STA ATSVO R M I N G EN FI N A N CI EN
Wat is de optimale omvang van een staat?
Doorbraak
9
22-09-2008 14:11:30
VRIJE TRIBUNE
De ziekte overwint de patiënt: ‘België is dood, morsdood!’
6
mei 2005. De krant Le Soir publiceert mijn opiniestuk “België ligt op sterven”. Ik schreef toen het volgende: ‘Er is in het noorden van het land een groot potentieel aan stemmen dat de splitsing van BHV eisen en meer algemeen de overheveling van nieuwe belangrijke bevoegdheden naar de gewesten wilt. Als dit werkelijkheid wordt, zal het Belgische koninkrijk zich letterlijk in verregaande staat van ontbinding bevinden. (...) Bij gebrek aan een overeenkomst met de Franstaligen over de gewenste institutionele hervormingen, zouden de Vlaamse politici evengoed geneigd kunnen zijn de krachttoer via hun eigen parlement te bewerkstelligen. Zij beschikken daartoe over de democratische legitimiteit en op het eerste gezicht zou niets kunnen beletten dat een meerderheidsstemming tot de afkondiging van een soevereine Vlaamse Staat leidt. Daarin zou het francofone afwijzingsfront kunnen uitmonden.’ De verantwoordelijke Franstalige politici dragen de verpletterende verantwoordelijkheid van niet te hebben gezien of niet te hebben willen zien dat Vlaanderen zich, in de loop der decennia, opwierp tot een echte natie. ‘Wij dachten dat dit alles maar folklore was’, verklaarde zelfs minister Paul Magnette. In 1947 stelde Jean Rey vast dat wanneer een eenheidsstaat wordt opgeruimd door een nationalistische beweging, dit altijd uitloopt op een splitsing (...) en dat de wijsheid hierin bestaat dit tijdig in te zien. (1) François Perin was iemand die dit wél tijdig inzag. Op 26 maart 1980 nam hij op spectaculaire wijze ontslag als senator en verklaarde: ‘Ik slaag er niet meer in om, in geweten, verder te geloven in de toekomst van ons land. (...) België lijdt aan drie ongeneeslijke en onomkeerbare ziekten. De eerste ziekte is het Vlaamse nationalisme. Hij koos vervolgens - politiek geïsoleerd - opnieuw voor de ‘onverdraagbare waarheid’ waaraan de Franstalige politici, vastgeroest in de politico-electorale passies, geen aandacht meenden te moeten besteden.
10
Doorbraak
DOORBRAAK_10_2008.indd 10
Vandaag zijn de feiten duidelijk: de ziekte overwint de patiënt. België is dood, morsdood! De Wever en De Gucht De Franstalige opinie zou een grove fout maken te denken dat het met het nationalisme in Vlaanderen nogal meevalt en dat enkel Bart De Wever een probleem vormt. Karel De Gucht speelt hetzelfde spel, maar leper. Op 6 november 2002 zei hij op VTM: ‘België is op termijn veroordeeld om te verdwijnen, in rook op te gaan, en dit, zonder intussen nog enige meerwaarde aan Vlaanderen bij te brengen.’ Hij is het ook die, tijdens de onderhandelingen op Hertoginnendal, ermee dreigde om de geldkraan voor de Franstaligen dicht te draaien. Hij is het die het telkens had over de staatsgrens terwijl hij naar de taalgrens verwees. En vandaag verklaart hij dat - op termijn de wet van het aantal het steeds zal halen. Die houding is niet nieuw. In zijn persoonlijke nota’s legt François Perin uit dat, na het mislukken van het Egmontpact in 1978, zijn inspanningen om tot een institutioneel akkoord in de schoot van de liberale familie te komen stuitten op de onverzettelijkheid van de PVV-tenoren: Noch Willy De Clercq noch Vanderpoorten gaven teken van enige toegeefl ijkheid. Ze dachten enken aan het dwarsbomen van de CVP en de Volksunie. Vandaag is er opnieuw sprake van een dialoog van gemeenschap tot gemeenschap, zonder er zich rekenschap van te geven dat Vlaanderen al koos voor de overstap van deelstaat naar nationale staat. Zo spreekt Philippe Moureaux (PS) over confederalisme als een vorm van ver doorgedreven federalisme, terwijl de deskundigen in internationaal recht eraan herinneren dat het begrip enkel kan slaan op staten die nà onafhankelijkheid willen afspreken over bepaalde vormen van samenwerking. Didier Reynders (MR) stelt dat een gron-
dige staatshervorming voor de regionale verkiezingen van 2009 onmogelijk is. Zo negeert hij dat Vlaanderen haast heeft en zo snel mogelijk maximaal wil beschikken over de nodige sociaal-economische hefbomen om zo het hoofd te kunnen bieden aan uitdagingen zoals de vergrijzing en opnieuw de top-5 van de meest welvarende regio’s van Europa te halen. De enige denkbare onderhandeling die nog kan slagen wordt die over de verdeling van de erfenis van de overleden staat. Tot zolang moet Wallonïe zich dringend verzamelen in Staten-Generaal, om de toekomst uit te tekenen. Kiest Wallonië voor onafhankelijkheid (1), voor een staat Wallonië-Brussel (2), voor een hereniging met Frankrijk (3) of voor de vereniging met een andere Europese component dan Frankrijk. Dit staat in het Manifest dat door Didier Melin, Thierry Ollevier, Claude Thayse en mijzelf werd verspreid op 15 februari dit jaar. (2) Zelf ben ik voorstander van de hereniging met Frankrijk. Volgens een opiniepeiling van Le Soir en La Voix du Nord (aug.) wil ook 49 procent van de Walen dat. En 60 procent van de Fransen ziet dat wel zitten. Beide partijen zouden voordeel uit de operatie kunnen halen. Frankrijk wordt groter en krijgt meer inwoners, dicht zo de kloof met Duitsland en wint aan gewicht binnen de EU. Veertig procent van de Waalse bedrijven zijn nu al Franse bedrijven. Binnen Frankrijk zou Wallonië inzake BBP de achtste van 33 regio’s zijn, wat export betreft de derde na Ile de France en Rhône-Alpes. Binnen Frankrijk zou Wallonië zich heel snel tot een welvarende regio kunnen ontwikkelen, de economische solidariteit in Frankrijk is immers heel groot. ■ JULES GHEUDE, POLITIEK ESSAYIST (3) (1) Pourquoi Pas?, 25 april 1947. (2) www.etatsgenerauxdewallonie.net. (3) Laatst verschenen werken: De ongeneeslijke Belgische ziekte onder het ontleedmes van François Perin (uitgeverij Mols, 2007) en De keuze van Wallonië (Mols, 2008).
nr. 10 oktober 2008
22-09-2008 14:11:44
Turtelboom versus Milquet Het asieldossier zorgt voor een conflict tussen de ministers van Asielbeleid en Werk Annemie Turtelboom (Open Vld) en Joëlle Milquet (cdH). ‘Milquet zou beter minister van Werk in plaats van minister van sans-papiers zijn’, aldus Turtelboom (DM, 3 sept.)
Split moslims 628.751 moslims in 2005 is de uitkomst van het % moslims van elke nationaliteit berekend op het aantal inwoners van deze nationaliteit in België. In België zijn er in 2005 volgens deze berekening dus 6,0% moslims. Per gewest is er een vooral met Brussel een groot verschil (Brussel 25,5%, Wallonië 4%, Vlaanderen 3,9%). Antwerpen telt 6,2% moslims, West-Vlaanderen 1,1%. Sint-Joost-ten-Node is koploper met 70,4%. In Antwerpen zijn volgens Hertogen 16,6% moslims, en ook Lokeren, Genk en Mechelen scoren ongeveer 15%. ‘Zeker zullen Geert Van Istendael, Benno Barnard en het Vlaams Belang verder tot wanhoop gedreven worden’, aldus de socioloog Jan Hertogen socioloog (Nieuwsbrief, BUG-100).
Brusselse Vlamingen verlaten het schip In 2006 verhuisden 10.930 Vlamingen naar het Brusselse Gewest. Dat zijn er veel minder dan de 19.373 Brusselaars die naar Vlaanderen trokken. Wie uit Brussel wegtrekt, vestigt zich vooral in de Vlaamse Rand. In de voorbije tien jaar zijn uit het Brussels Gewest 40.000 mensen naar de Vlaamse Rand verhuisd... ‘Die cijfers bewijzen dat die instroom van - zonder twijfel vooral Franstalige - Brusselaars een taaldruk meebrengt’, stelt demograaf Paul Willems (DS, 4 sept.)
Orde De laatste bastions van het oude België schuiven weg. Nu ook in de Orde van Geneesheren zijn Vlamingen en Franstaligen het eens over een splitsing van de Orde. De Orde heeft een plan klaar en deed haar voorstel in Artsenkrant. De Nationale Raad wordt opgesplitst in twee autonome raden, een voor Vlaanderen en een voor de Franstalige en Duitse gemeenschap. Over het splitsingsvoorstel bestaat binnen de Orde aan beide kanten een akkoord. Brusselse dokters zouden mogen kiezen tot welke raad ze willen toetreden. Artsen die in de faciliteitengemeentes al langer actief zijn, mogen ook hun taalrol kiezen. Zowel N-VA als Vlaams Belang staan achter de splitsing (Bron: DM/N-VA/VB)
Vrijspraak MEER EN BETERE DEMOCRATIE Marc Reynebeau mag dan al een slimme jongen zijn, de wetmatigheden van de logica hanteert hij toch nogal creatief. Volgt u even. De auteurs van het Warandemanifest willen de overheid kortwieken en Voka, de Vlaamse ondernemerskoepel, wil van Vlaanderen een liberaal laboratorium maken. Daaruit besluit Reynebeau dat de staatshervorming allerminst een ideologisch neutrale operatie is. ‘Voor de communautaire hardliners staat het nu al vast dat het nieuwe Vlaanderen een neoliberale modelleerling wordt, die kiest voor onder meer privatiseringen en lagere belastingen op de bedrijfswinsten.’ Het zou best kunnen dat het beleid in een onafhankelijk Vlaanderen economisch liberaler getint zal zijn dan binnen België. Maar dat zal dan zo zijn omdat de Vlaamse kiezer die opdracht geeft aan de politici en dat de wens van die Vlaamse kiezer binnen België onvoldoende doorweegt. Als Reynebeau dus de indruk wekt dat de Vlaamse autonomie een oppervlakkig vernislaagje is om een neoliberale agenda door te drukken, dan zou men België net zo goed een vernislaagje kunnen noemen om een socialiserende halt toe te roepen aan de Vlaamse politieke meerderheid. Reynebeau houdt dus niet echt van de democratische wens van de Vlaamse burgers. Dat is genoteerd. Het feit blijft dat je echt geen liberaal moet zijn om te bepleiten dat Vlaanderen zelf kiest. Maar er klopt nog een detail niet in zijn discours. Hoe komt het dan dat de liberale familie - het woord is terug van heel lang weggeweest - er prat op gaat als enige een echt Belgisch-federaal project na te streven? Hebben wij iets gemist, of klopt het dat het net de liberalen zijn die de vaart naar meer Vlaams zelfbestuur afremmen? En hoe komt het dat di Rupo zo’n gedreven pleitbezorger blijft van de Belgische eenheid, die er voor zorgt dat zijn socialisme zwaar verdund wordt? Ze bestaan natuurlijk, de berekenende flaminganten en de dito belgicisten. Tot die laatste club behoren de vertegenwoordigers van een linkerzijde die vreest dat ze zonder ondersteuning van het Waalse volkshuissocialisme naar de politieke marge wordt gedreven. Mieke Vogels is door die gedachte zo getraumatiseerd dat ze bevalt van voorstellen als het wederzijds in het Frans en Nederlands ondertitelen van de journaals op VRT en RTBf. Dat krijg je met mensen van wie de horizon beperkt wordt door de Belgische staatsgrenzen. Net zoals de vakbondsbonzen die graag het verhaal brengen van sociale afbraak in een autonoom Vlaanderen. In feite bezondigen deze clubs zich aan een fundamenteel wantrouwen tegenover de Vlaamse kiezers, die blijkbaar nood hebben aan correctie vanuit het zuiden. Toegegeven, er zijn ook rechtse flaminganten die er met de electorale rekenmachine in de hand op rekenen dat ze meer armslag zullen krijgen binnen Vlaanderen dan binnen België. Als ze daarmee bedoelen dat Vlaanderen rechts moet zijn, dwalen ze. Als ze kiezen voor Vlaamse autonomie om de Vlaamse burger volle zeggenschap te geven over de richting die wij uit moeten, dan hebben ze gelijk. Vlaanderen rechts of Vlaanderen links? Dat zullen we dan wel zien. De Vlamingen moeten zelf beslissen. Wie zich daar tegen verzet, verdient het etiket van antidemocraat ten volle. Daarom is de Vlaamse ontvoogdingsstrijd louter en alleen een strijd voor meer en betere democratie.
■ PETER D E ROOVER
oktober 2008 nr. 10
DOORBRAAK_10_2008.indd 11
Doorbraak
11
22-09-2008 14:11:58
B U I T EN L A N D
In de voetsporen van Stalin Grenzen verleggen in de Kaukasus
T
erritoriale integriteit van de staat of zelfbeschikkingsrecht van de volkeren? De Vijfdaagse Oorlog tussen Georgië en Rusland in augustus 2008 splitst de internationale gemeenschap dit dilemma weer in de maag. Georgië nam de wapens op om de afvallige provincie Zuid-Ossetië weer onder zijn staatsgezag te brengen, terwijl deze zelf net zoals Abchazië onafhankelijk wilde zijn.
Van wie precies gaat dat streven naar onafhankelijkheid uit en is het gelegitimeerd? Wat te doen met het feit dat in de jaren 1990 honderdduizenden etnische Georgiërs uit die gebieden zijn verdreven? En mogen grenzen met geweld worden veranderd? Kosovo? De vergelijking met Kosovo gaat niet op, stellen Westerse politici en academici: de Kosovo-Albanezen die de onafhankelijkheid uitriepen, waren zelf het slachtoffer van het centrale gezag geweest en bovendien had de internationale gemeenschap getracht een modus vivendi te vinden met Servië. Daarentegen waren ZuidOssetië en Abchazië cliëntstaten van Rusland dat helemaal niet streefde naar een “minnelijke schikking” met Georgië.
Overal rond Rusland ligt “Georgië” als plaatsvervangende metafoor voor al die voormalige Sovjetrepublieken met hun grote Russische minderheden. Maar die verschilpunten met al hun nuances krijg je niet verkocht aan volkeren of etnische groepen die hun lot in eigen handen willen nemen. Als Kosovo zich van Servië mag afscheuren, waarom zouden wij dan niet ook op zelfbeschikking mogen hameren, vragen velen zich af in Nagorno-Karabach of de Turkse Republiek van Noord-Cyprus. Merkwaardig is dat Rusland de onafhankelijkheid van Abchazië en Zuid-Ossetië erkent, terwijl het zich in naam van
12
Doorbraak
DOORBRAAK_10_2008.indd 12
de “territoriale integriteit” nog verzette tegen een onafhankelijk Kosovo. In de jaren 1990 ondernam Moskou zelfs nog pogingen om Abchazië weer in het Georgische gareel te doen lopen. De Russen waren Georgië erkentelijk voor zijn bereidheid om lid te worden van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS). Maar met de onderwerping van de Tsjetsjeense rebellen verloor Rusland alle redenen om Georgië te helpen in zijn strijd tegen de separatisten in eigen land. Bovendien begon de leidende klasse in Tbilisi meer en meer te lonken naar de Europese Unie (EU) en de NATO. De Amerikanen leverden maar wat graag militaire adviseurs om het Georgische leger te trainen. Georgië dreigde weg te glijden uit de Russische invloedsfeer. Dat pikt Moskou niet. De Russen denken nog altijd in imperialistische termen. Ze willen dat hun land weer als grootmacht en “global player” wordt gezien en gerespecteerd. Zeker nu de staatskas uitpuilt van het geld, verworven uit de reusachtige olie- en gasvoorraden, rollen ze weer met hun spierballen. Ze kunnen zowel de gaskraan dichtdraaien (naar Europa) als tanks sturen naar dwarsliggers (in de Kaukasus). Stalin-doctrine De Duitse journalist Josef Joffe vat het kernachtig samen: ‘Stalin lesen heisst Putin verstehen.’ De Stalin-doctrine luidde: ‘Waar we zijn, daar blijven we.’ En met Poetin zou je daaraan kunnen toevoegen: ‘Waar we waren, daar zullen we terug zijn.’ Een van die plaatsen is de Zuidelijke Kaukasus. Met de ontbinding van de Sovjetunie werden de drie Sovjetrepublieken Armenië, Georgië en Azerbeidzjan onafhankelijk. Zolang ze de Russische invloed en/of aanwezigheid respecteren, is er geen vuiltje aan de lucht. Maar een Georgië dat lid wil worden van de NATO, het Westerse bondgenootschap, ontketent alle duivels in Moskou. Die ondankbare Georgiërs toch! We hebben altijd van ze gehouden, roept Rogosin, de flamboyante ambassadeur van Rusland bij de NATO, we hebben ze beschermd tegen de Ottomanen en de Perzen, en nu willen ze van onze liefde niet weten ...
De Stalin-biograaf Montefiore vergelijkt Zuid-Ossetië met het West-Berlijn van 1948, toen de Sovjets de Westerse mogendheden uit de stad probeerden te verdringen. Om hun verdedigingslijn te behouden stelden ze het Westen op de proef zonder het tot een regelrechte oorlog te willen laten komen. Maar overal rond Rusland ligt “Georgië” als plaatsvervangende metafoor voor al die voormalige Sovjetrepublieken met hun grote Russische minderheden, zoals Kazachstan en de Baltische staten. Zwakke NATO Die laatste staten heeft Moskou tandenknarsend zelfs verloren aan de EU en de NATO. Daarom wil het zijn greep niet lossen op de Kaukasus. Door op haar top in Boekarest in april 2008 Georgië nog niet te willen opnemen in het Membership Action Plan (MAP), het opstapje naar volwaardig lidmaatschap, stuurde de NATO een vals signaal. Rusland interpreteerde de uitleg van de NATO dat Georgië eerst zijn eigen interne problemen (met de afvallige provincies) moest oplossen, als een teken van zwakheid. De spanningen tussen Rusland en Georgië begonnen op te lopen. Sakaashvili, de president van Georgië, meende dat hij het NATO-lidmaatschap moest verdienen door orde op zaken te stellen, m.a.w. de afvallige gebieden onder controle brengen voor het te laat was. Het duümviraat Poetin/Medvedev wilde vermijden dat Tbilisi de ‘bloedende wonde in eigen land’ zou stelpen. Met Zuid-Ossetië hebben de Russen revanche genomen voor de smaad die het Westen hen toebracht door in 1999 het russofiele Servië met NATO-bommen te bestoken en in 2008 Kosovo uit het Servische staatsverband te rukken. De vraag is nu wel of de erkenning van Abchazië en Zuid-Ossetië zich niet tegen Rusland zal keren. Want de officiële naam van dat land luidt niet voor niets “Russische Federatie”, een geheel van tientallen volken, het ene al wat meer op autonomie gericht dan het andere.
■ DIRK ROCHTUS ( D O C EERT I N T ER N AT I O N A L E P O L I T I EK A A N L ES S I U S , A N T W ER P EN )
nr. 10 oktober 2008
22-09-2008 14:12:10
BOEK E N
Frans Drijvers Binnen de historiografie van de Vlaamse Beweging geniet priester Frans Drijvers bekendheid als naamgever van de leuze ‘Alles voor Vlaanderen - Vlaanderen voor Kristus’, die thans nog altijd de IJzertoren siert. De sociaal bewogen Vlaamse priester Frans Drijvers (1858-1914) behoorde tot de generatie van Albrecht Rodenbach, Pol de Mont, Amaat Joos en August Laporta. Toch zou hij nimmer hun naambekendheid bereiken. In 1881 behoorde priester-leraar Drijvers tot de oprichters van het scholierenblad De Student dat gedurende vele decennia talrijke collegeleerlingen voor de Vlaamse zaak won. Vanachter zijn bureau dirigeerde priester Drijvers als een papieren studentenleider het tijdschrift. De drijvende krachten achter de onderneming dienden immers uit vrees voor
sancties anoniem te blijven. Rond 1900 kwam Drijvers als taalflamingant meer en meer in botsing met het cultuurflamingantisme, dat vooral door Frans van Cauwelaert uitgedragen werd. Meer en meer trok Drijvers zich uit de Vlaamse zaak terug. In vijf hoofdstukken brengt historica Lyvia Diser ons de levensloop van priester Drijvers. Zij doet dat in chronologische volgorde en met veel zin voor detail. De legende wil dat, toen hij einde december 1914 stierf, hij een ode aan België bracht. Ondanks haar nauwgezetheid en zin voor volledigheid, ontgoochelt Diser ons enigszins. Ze laat zich immers verleiden door een blik in haar kristallen bol, en komt tot de conclusie dat Drijvers anno 2008 op de bres zou gesprongen zijn voor een Belgische solidariteit.
Ergerlijker is het feit dat haar biografie geen register bevat.
Hollands welvaren is het vervolg: een bundeling van columns uit vooral NRC Handelsblad, van 2004 tot en met 2008. Magistrale columns zijn het, openbarende opiniepareltjes van een ‘links’ publicist die géén blad voor de mond neemt, en ook - vooral - ‘zijn’ linkse kerk viseert. Zijn stokpaardjes zijn - blijven - het failliet van links met betrekking tot de uitdagingen van de 21ste eeuw (identiteit, Europa, migratie, islam, onderwijs ...), de collaboratie van ‘progressieve’ vrijdenkers en notoire (neo)conservatieven; het zogenaamde nieuwe leren van het Studiehuis en de grimmige evolutie van de islam in Nederland en de dubieuze rol daarin van politiek-correct links (GroenLinks, PvdA, D66, Volkskrant ...) Wie een beetje de Nederlandse politiek volgt, of zijn/ haar kennis dringend wil bijspijkeren, kan niet voorbij
Joost Zwagerman. Het is nu al reikhalzend uitkijken naar zijn volgende ‘schotschrift’ Hitler in de polder & Het verlangen moslim zijn.
PJV
Lyvia Diser, Frans Drijvers (18581914): sociaal, bewogen Vlaams priester. Davidsfonds/Leuven, 203 blz., € 24,95, isbn 978-9058-2653-40
Ex-Kikkerland ‘De liefste democratie’, het paarse poldermodel, de modeldemocratie, het saaie kikkerland. Als u Nederland in deze omschrijvingen herkent, hebt u het voorbije decennium niet meer over de binnen-Nederlandse grens gekeken. Electorale aardschokken, gigantische verschuivingen naar populistisch rechts (Pim Fortuyn, Geert Wilders) én populistisch links (SP), politieke moorden (Fortuyn, Theo Van Gogh) en permanente doodsbedreidingen (Ayaan Hirsi Ali, Wilders - zelfs pornosterren die tegen seks met dieren zijn, worden al met de dood bedreigd), liberale defenestraties (Wilders, Rita Verdonck) waar ‘onze’ Coveliers & De Decker van konden dromen (tenminste toch van de permanente media-aandacht) ... je kunt het zo gek niet bedenken, het is schering en inslag in wat Joost Zwagerman in zijn vorige bundel columns ‘Het Wilde Westen’ noemde.
KDr.
Joost Zwagerman, Hollands welvaren. Nederland 2004-2008. Arbeiderspers, 243 pp., € 15,00, isbn 978 90 295 6586 8
Populistisch rechtsradicalisme Populisme, extreem-rechts, rechtsradicalisme ... Terminologische chaos volgens de enen, scheld- en schimpwoorden voor de anderen. Niet het minst voor politici, journalisten en opiniemakers, die de begrippen hanteren om een debat in de kiem te smoren, in plaats van het net aan te gaan met wie ze met de vinger wijzen. Even zovele begrippen slaan echter op even zovele verschillende politieke stromingen, aldus de beminnelijke Antwerpse politoloog Cas Mudde in zijn recente studie Populist Radical Right Parties in Europe. In deze verdienstelijke studie - die ofwel haar weg nog niet niet heeft gevonden naar partijbureaus en redactielokalen, dan wel bewust wordt genegeerd - toetst Mudde zowat alle onder de noemer “populistische radicaal-rechtse partijen” aan enkele premissen om de ware aard van die partijen te duiden. En voor eens en altijd duidelijk het onderscheid te maken tussen pakweg extreem-rechts (de Italiaanse MSI en de Duitse
DVU), neoliberaal-populistisch (Fortuyn en “onze” LDD), sociaal-populistisch (de Nederlandse SP, de Duitse Die Linke) en populistisch rechts-radicaal (“ons” VB en het Franse FN). Met ook in die laatste stam oog voor de vele vertakkingen en dus nationale en regionale verschillen in tendenzen, retoriek en standpunten van de vele partijen. Drie premissen liggen aan de basis van Muddes (huidige!) typologie: ‘nativisme’, autoritarisme en populisme. In een dikke 300 blz. legt hij elke mogelijke uiterst rechtse Europese partij onder de loep van deze typologie om tot de vaststelling te komen dat er wel heel wat gelijkenissen zijn tussen de “geviseerde” partijen, maar evenzeer heel wat verschillen. Een “Bruine Internationale” zal dan ook niet voor morgen zijn. Interessant is het duidelijke onderscheid dat Mudde maakt tussen “extreem-rechts” en “populistisch radicaal-rechts”. Een antidemocratische overtuiging onder-
scheidt de eersten van de laatsten, maar ook de kiezers zijn echt wel “anders” en voeren andere argumenten aan voor hun electorale keuze. Wie een doortastende en bij wijlen verrassende studie in het Engels wil lezen over wat Rinke Van der Brink “de internationale van de haat” noemde, kan niét voorbij Muddes belangwekkende wetenschappelijke studie.
Cas Mudde, Populist Radical Right Parties in Europe. Cambridge University Press, 385 pp., € 29,99, isbn 978 0 521 61632 4
oktober 2008 nr. 10
DOORBRAAK_10_2008.indd 13
Doorbraak
13
22-09-2008 14:12:24
KAMIKAZE
De vlag en de lading
illy De Waele, de alom bekende burgervader
W
Ondertussen, Beste Willy, kan ik u alleen maar
van het Vlaams-Brabantse Lennik, heeft weer van zich laten horen. Op een originele manier nog
feliciteren. Als Vlaamse Uilenspiegel anno 2008 zijt ge wat mij betreft geslaagd met Vlaamse
wel. En het resultaat is niet mis. Sinds 11 juli ll. wapperen geen driekleuren meer aan de gemeentelijke
vlag en wimpel. Enkel op uw uitspraak over de vlag en de lading, heb ik één aanmerking: de belgische vlag heeft namelijk altijd en uitsluitend
gebouwen aldaar. Vervangen door Vlaamse Leeu-
het belgische schip gedekt, maar nooit ofte ja-
wen. Want Willy gelooft niet meer in de belgische constructie. De vlag dekt de lading niet meer, zo stelt
mais de Vlaamse lading. En dat is toch een nu-
hij kortweg. En zolang er geen confederatie komt, zal hij met zijn actie doorgaan. Willy wijkt niet. Alleen voor de verjaardag van koningin Paola (11/09)
Willy De Waele
heeft hij nog een uitzondering gemaakt. Als ik bepaalde media mag geloven tenminste. Begrijpe wie kan. Paola is toch ook een stukje van deze staat. Of niet soms? Een ultieme civieke reflex? Maar goed. Zand erover. Voor één keer althans. En dat reacties niet zouden uitblijven, stond in de belgische sterren geschreven. Petities pro en contra. Boze belgicisten die bij nacht en ontij een nieuwe driekleur gaan ophangen. Bedreigingen allerhande. Met als climax het naar de onzalige repressie ruikende scheldproza van MR-kamerlid Jean-Jacques Flahaux. Maar Willy is niet onder de indruk en gaat gewoon zijn gang. Afwachten dus.
M E G A F OO N
n de vakantie suggereerden sommigen om de institutionele impasse te doorbreken door (o.m.) de taalwet te wijzigen. Interessant was de reeks tegenargumenten in het opiniestuk ‘Blijf met je fikken van de taalwet af’ (De Morgen, 6 augustus 2008). Een megafoontje waard. Van Istendael nam het op voor de Vlaamse gemeenten die maatregelen nemen tegen de verfransing. Dat Franstalige politici nu willen morrelen aan de taalgrens lijkt hem ‘staatsgevaarlijk’. Zijn de maatregelen van sommige Vlaams-Brabantse gemeenten onrustwekkend en betreurenswaardig en een teken van minachting? Neen, aldus Van Istendael, in tegenstelling tot het omgekeerde: de minachting die de Franstalige bourgeoisie al jaren lang complexloos ten toon spreidde. ‘Hun minachting voor de grofstoffelijke Vlaming, le Ménapien, was bij momenten even tastbaar als onwelriekend.’ Dat de ambtenaren aan de loketten van de gemeente Zaventem Nederlands moeten spreken met de ingezetenen is
Doorbraak
DOORBRAAK_10_2008.indd 14
vooralsnog ónder de belgische sporen blijft liggen. Voorwaar een eretitel en dus houden zo. Des te meer na mijn verwijzing naar de grote Franse filosoof Montesquieu, die ons voorhield dat een staat die dermate bedorven is dat hij zichzelf niet meer kan hervormen, dan maar volledig opnieuw moet worden ingericht. En precies om dat proces te bespoedigen, beste Willy, moet ge misschien toch eens overwegen om niet langer onder de sporen, maar voluit bovenop de belgische sporen te gaan liggen. En wees gerust, ik zal er ook zijn en van harte naast u komen liggen. Want mijn naam is niet voor niets... ■ K AMIKAZE
Blijf van die taalwet af
I
14
ance. Maar dat neemt niet weg dat ge een geboren dwarsligger zijt, weze het dan een die
verre van ‘bedenkelijk’. ‘Die ambtenaren passen gewoon de taalwet toe, niet meer, niet minder, en die taalwet is een wet van het Belgische volk’. Alle taalwetten werden goedgekeurd door NederlandstaGeert Van Istendael lige én Franstalige parlementsleden. En de taalwet zorgde voor taalvrede. ‘Op die zeldzame plekken waar, althans volgens sommige (Franstalige) politici, de taalgrens niet echt 100 procent gefixeerd werd, kregen we heibel, gegarandeerd, vroeger in Voeren, maar die episode is gelukkig afgesloten, nu aan de Brusselse rand.’ ‘Blijf dus in godsnaam met je fikken van de taalwet af en laat die ambtenaren in Zaventem of Sterrebeek of Vilvoorde Nederlands spreken en alleen Nederlands. Kunnen de talrijke buitenlandse bewoners uit de Brusselse rand dat niet snappen?... Als ik, Belg, naar het Rathaus in
Hamburg ga, spreek ik toch Duits zeker. Of naar de town hall in Southampton, dan spreek ik toch Engels zeker. In de mairie van Châteauroux Frans. In het gemeentehuis van Zaventem Nederlands... Zijn sommige talen misschien beter dan andere omdat ze groter zijn? Met dat argument hebben de machthebbers van mijn vaderland mijn taal tientallen jaren lang de toegang tot de universiteit ontzegd. Mijn taal was niet geschikt voor wetenschap, zeiden ze. On parle le flamand aux animaux et aux domestiques. In die volgorde.’ Van Istendael vindt de hele Vlaamse emancipatiebeweging ‘uitermate eerbiedwaardig’. Zij heeft ervoor gezorgd dat de taal van de kleine man, van de kleine vrouw het gewonnen heeft van de prestigieuze, internationale, grote elitetaal, het Frans. ‘School, leger, gerecht, ambtenarij, allemaal werden ze van hoog tot laag vernederlandst. De overwinning is totaal. En dat is niet meer dan rechtvaardig.’ Hij vindt tenslotte dat het moment gunstig is ‘om door middel van een nieuwe, grote, rationele staatshervorming wat orde te scheppen in onze onoverzichtelijke institutionele koterij.’
nr. 10 oktober 2008
22-09-2008 14:12:39
Meer weten over transfers? Lees
Te koop bij de VVB 15,90 euro + verzendkosten Vlaamse Volksbeweging, Passendalestraat 1a 2600 Berchem secretariaat@vvb.org Colofon
Energiebesparing Milieutechnologie: afvalverbranding, deNOx. Explosieve gasmengels: verwerking in overeenstemming met ATEX. Gespecialiseerd studiewerk en sleutel-op-de-deur levering Mallekotstraat 65, 2500 Lier Tel.: +(03) 491 98 78 – Fax: +(03) 491 98 77 E-mail: info@euro-pem.com
Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse Volksbeweging vzw. ■ Verschijnt maandelijks (niet in augustus). ■ Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. ■ H OOFDREDAC TEUR : Jan Van de Casteele ■ K ERNREDAC TIE : Karl Drabbe, Dirk Laeremans, Peter De Roover ■ M EDE WERKERS : Jacques Claes, Frans Crols, Katleen Van den Heuvel, Bart Maddens, Guido Naets, Marc Platel, Dirk Rochtus, Matthias E. Storme ■ R E D A C T I E - A D R E S : P a s s e n d a l e s t r a a t 1 A , 2 6 0 0 B e r c h e m . Te l 0 3 3 6 6 1 8 5 0 – Fax 03 366 60 45 ■ redactie@doorbraak.org ■ www.doorbraak.org – abonnementen: secretariaat@doorbraak.org ■ A BONNE MEN T : € 18 voor een abonnement van 12 maanden (buitenland: € 30) ■ STUDENTENABONNEMENT: € 10 voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling ■ I NTERNE TABONNE MENT : € 10 voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis internet-abonnement. ■ Abonnering door storting op rekening 736-0012719-76 van VVB Doorbraak, Passendalestraat 1A, 2600 Berchem met vermelding van het type abonnement. ■ Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd – met ledenblad Binnendoor – naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw (VVB). U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van € 18 op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. ■ Betaling van het abonnementsgeld vanuit het buitenland: gebruik IBAN BE91 7360 0127 1976 en BIC KREDBEBB ■ VERANT WOORDELIJKE UITGEVER: Pieter Bauwens, M. De Smetstraat 12, 9308 Hofstade ■ ISSN 0012-5474
oktober 2008 nr. 10
DOORBRAAK_10_2008.indd 15
Doorbraak
15
22-09-2008 14:12:49
16
Doorbraak
DOORBRAAK_10_2008.indd 16
nr. 10 oktober 2008
22-09-2008 14:12:56