België-Belgique PB Antwerpen X 8/2828
Maandblad van de Vlaamse Volksbeweging vzw
www.doorbraak.org
Afgiftekantoor Antwerpen X P508831 Passendalestraat 1A 2600 Berchem redactie@doorbraak.org
112008
Het juiste doel voor ogen
D
e Vlaamse Volksbeweging ‘is de belangrijkste niet-partijpolitieke drukkingsgroep die de Vlaamse onafhankelijkheid tracht te verwezenlijken.’ Goed gezien van De Morgen (22 okt.) Lijst Dedecker gaat niet voor een radicale onafhankelijkheid, maar voor confederalisme. ‘We behouden best een Belgium light, om internationale complicaties te vermijden en geen schrijnende keuzes rond Brussel te moeten maken’, stelde Boudewijn Bouckaert onlangs. Onafhankelijkheid is ook voor separatist Bart De Wever geen fetisj. Luc Van der Kelen (Het Laatste Nieuws), die De Wever onlangs ondervroeg op de RTBf, onthulde dat De Wever hem in een off the record-gesprek had gezegd dat het voor hem niet nodig is dat België verdwijnt als Vlaanderen zich in België vrij kan ontwikkelen. De Wever was boos om deze onthulling, maar ontkende ze niet (DS, 10 okt). Vlaams Belang is het duidelijkst in zijn ambitie. In het oktobernummer van Doorbraak nam Bruno Valkeniers het duidelijkst afstand van het taboesfeertje rond separatisme. Volgens hem moet maar meteen de onafhankelijkheid worden voorbereid. Drie partijen met een radicaal-Vlaams profiel, drie varianten op het thema ‘meer Vlaanderen’. Drie partijen op het platform van potentiële medestanders. En medestanders zitten er ook in andere partijen. Niet uitsluiten, maar insluiten, moet de boodschap zijn. Debat met velen is een politieke noodzaak, want politiek werkt nu eenmaal met meerderheden. Die openheid is voor een minderheid van ultra’s blijkbaar niet zo evident. Vooral op het internet werd duidelijk dat sommigen de onafhankelijkheid van de VVB niet verteren. ‘Extreem rechts opent aanval op Vlaamse Volksbeweging’, schreef Tom Cochez in De Morgen (22 okt.) ‘De toon die de VVB sinds het aantreden van de nieuwe bestuursploeg aanslaat,
botst op extreem rechts protest’. In het artikel ontkent Kamerlid Rita De Bont dat Vlaams Belang ontevreden zou zijn over de nieuwe koers van de VVB. ‘Het verschil tussen de huidige koers van de VVB en de lijn onder mijn voorzitterschap vind ik niet groot’, voegde ze daaraan toe. De VVB kreeg in eigen rangen kritiek na interviews met de nieuwe voorzitter, en die kritiek werd op een nogal onfrisse manier uitvergroot in een klein aantal afdelingen en in de periferie van de vereniging. Maar de rangen werden ondertussen gesloten, zowel intern als met de meeste andere organisaties binnen de Vlaamse Beweging. In juni al werd een projecttekst goedgekeurd door de Algemene Vergadering van de VVB. Over die tekst is het debat afgerond: de VVB wil partijen en mensen overtuigen van de noodzaak om zo snel mogelijk de Vlaamse staat te realiseren. Ze is een beweging ‘voor onafhankelijkheid en samenwerking’ (met Wallonië en Nederland als voor de hand liggende bevoorrechte partners), onderhoudt als pluralistische vereniging ‘geen exclusieve banden met politieke partijen of ideologische stromingen aan de rechter- of linkerzijde’ en streeft naar de creatie van ‘een volwaardige democratie in Vlaanderen, waar alle stromingen in volle vrijheid aan bod kunnen komen en de Vlaamse bevolking via de weg van verkiezingen de machtsverhoudingen tussen partijen en stromingen bepaalt.’ ‘Wanneer het project “onafhankelijkheid en samenwerking” zal verwezenlijkt zijn, zullen de VVB’ers uitzwermen in alle windrichtingen’. Tenzij we iets hebben gemist, is de politieke meerderheid voor Vlaamse staatsvorming evenwel nog niet in zicht. Banden smeden tussen Vlaamsgezinden - individuen én partijen - blijft nog wel even een moeilijke, maar vooral nuttige taak voor wie het juiste einddoel voor ogen houdt. ■ JAN VAN DE CASTEELE
november 2008 nr. 11
Doorbraak
1
PERSWIJS Carl Devos over verkiezingen in De Standaard, 13 oktober 2008:
‘In een democratie is de gedachte dat verkiezingen niet veel uitmaken funest voor de feestvreugde.’
Jean-Marie Dedecker in Dag Allemaal, 15 oktober, over Open Vld-Kamerfractieleider Bart Tommelein: ‘Hij maakt zijn carrière door de
ski’s te dragen van Patrick Dewael... Tommelein heeft de ruggengraat van een braadworst’.
Bart De Wever in De Morgen, 9 oktober: ‘Een Forza Flandria bestaat alleen
in de hoofden van journalisten. Kartels, j’en ai marre.’
Elio Di Rupo (PS) in De Standaard, 8 oktober: ‘Een uitgebreide staatsher-
vorming waarbij iedereen wint, impliceert het behoud van de interpersoonlijke solidariteit, een essentieel fundament van ons Belgisch sociaal model’. Rob Van de Velde (kamerlid Lijst Dedecker) over snoeien in “Vlaams” ambtenarenkorps, Belga, 15 oktober 2008: ‘Het federale
ambtenarenbestand met 5000 eenheden verminderen, is peanuts, als je weet dat er in België 820 000 ambtenaren zijn. En als we de PS en cdH bezig horen, durf ik al voorspellen dat er vooral in het Vlaamse ambtenarenkorps zal worden gesnoeid.’
Rolf Falter, woordvoerder van minister van Asiel en Migratie Annemie Turtelboom in De Standaard, 13 oktober: ‘Wij zijn een rijk land
en wij kunnen een pak migratie verwerken. En van die migratie worden we zelf beter. Alleen bestaat er een punt waarop een voordeel een nadeel wordt en we verarmen in plaats van rijker worden’.
Louis Tobback in De Standaard, 18 oktober: ‘Vlaanderen heeft dat steden-
en gemeentenbeleid al, het federale usurpeert dat gewoon. Eis toch gewoon die bevoegdheden op! Maar neen, sommigen profiteren van die federale middelen, dus dat mag niet... Het is toch ongelofelijk dat de federale regering nog bevoegdheden uitoefent die al overgeheveld zijn. Zelfs huisvesting. Wat gaan de Vlamingen doen in die nieuwe dialoog? Nog eens een prijs betalen voor een bevoegdheid die we al hebben? Waarmee zijn ze daar bezig?’. Bruno Valkeniers in De Standaard, 30 september: ‘De grote schuldige
voor het huidige debacle bij Fortis is het Belgische establishment zelf. In een wanhopige poging om zelf de touwtjes in handen te houden, overspeelde de Belgische haute finance, met actieve steun van het koningshuis, haar hand. Het Nederlandse ABN Amro werd veel te duur aangekocht.’ Emiel De Bolle
LDD: Belgium light
Lijst Dedecker blijft de communautaire lijn verduidelijken. ‘Met België als het kan, zonder België als het moet’, zei Dedecker al vaker. Is LDD nu Vlaams of Belgisch? ‘De partij zeilt voorlopig om de keuze heen’, meent De Standaard (11 okt.). ‘De best mogelijke oplossing voor dit land is een zeer ver doorgedreven confederalisme, waarbij ook de sociale zekerheid gedefederaliseerd wordt’, zegt prof. Boudewijn Bouckaert. ‘We behouden best een Belgium light, om internationale complicaties te vermijden en geen schrijnende keuzes rond Brussel te moeten maken.’
Geen LDD in Wallonië
Rudy Aernoudt (ex-kabinetschef van Fientje Moerman en Serge Kubla) richt een partij op in Wallonië en neemt volgend jaar deel aan de regionale verkiezingen. Hij blijft pleiten voor een federale kieskring, geloven in Waalse economische troeven en stellen dat het probleem van Wallonië zit in de politieke structuren, die ervoor zorgen ‘dat de mensen zich in werkloosheid wentelen’. Hij wil de werkloosheid beperken in de tijd, de sociale fraude bestrijden en de subsidiecultuur terugdringen. ‘Ik deel het communautaire discours van Dedecker niet’, aldus Aernoudt. In Knack spreekt hij zelfs ‘het communautaire gezeik’... (DS, 21 okt.)
Averechts effect Het valt te betwijfelen of Aernoudt het profiel heeft voor een populistisch verhaal, zegt Dave Sinardet in De Standaard. Voorlopig staat hij alleen, hij mist het volkse kantje van Dedecker en dus aantrekkingskracht op een socialistisch kiespubliek. Alain Gerlache (secretaris-generaal van de ‘Communauté des Télévisions Francophones’) schrijft in DS (22 okt.) dat het bepaald ironisch zou zijn mocht Arnoudt met zijn initiatief precies het omgekeerde bereiken van wat hij bedoelt: ‘het behoud van de nummer één positie’ van zijn kop van jut: de Parti Socialiste. Voldoende reden voor de MR om Aernoudt een plaatsje te geven?
Verbond Vlaamse Ondernemingen Werkgevers verenigen zich via hun federaties in de federale koepel VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen). Vlaamse werkgevers netwerken ook via het Vlaamse Voka (vroegere VEV en acht Kamers Van Koophandel). Voka kende tot dusver geen sectorale werking, maar nu Agoria (techno-industrie),
2
Doorbraak
nr. 11 november 2008
de Vlaamse Confederatie Bouw, Federgon (dienstenfederatie), en andere sectoren de stap zetten naar Voka komt er wellicht binnenkort een nieuwe werkgeversfederatie van Vlaamse Ondernemingen. ‘De Vlaamse bedrijfswereld heeft nood aan eenheid in visie en strategie, de werkgevers in Vlaanderen moeten met één stem kunnen spreken’, aldus Wilson De Pril, directeur van Agoria Vlaanderen. (DS, 9 okt.)
Faciliteiten Ronse
Het Davidsfonds mengt zich in het debat rond het al dan niet afschaffen van de taalfaciliteiten in Ronse. Het Davidsfonds vindt dat de taalfaciliteiten voor Franstaligen afgeschaft moeten worden. ‘We zijn overtuigd van de leefbaarheid van onze stad door een integratie in het Vlaams Gewest’, zegt DF-voorzitter Paul Carteus. ‘Voor het onthaal van nieuwe Waalse, buitenlandse of allochtone inwoners zijn geen faciliteiten nodig. De bestaande faciliteiten zijn beledigend voor de Ronsenaar en een zware financiële last voor de stedelijke administratie en de stadskas. Het kan niet dat anderstaligen het Nederlands blijven minachten door middel van de faciliteiten.’ Het Davidsfonds vroeg dan ook dat op de gemeenteraad van 27 oktober alle fracties achter de moties zouden staan. (HLN, 22 okt.)
Gezondheidszorg
Uit een grootschalige studie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) blijkt dat Vlamingen en Walen beter af zouden zijn met een eigen regionale gezondheidszorg. Inzake rookgedrag en alcoholverbruik bij jongeren zijn de verschillen erg groot. Ook de voedingsgewoonten verschillen grondig. Dit leidt onder meer tot een significant hogere cardiale mortaliteit in het zuiden van het land. Verschillende situaties vereisen een verschillende aanpak, aldus N-VA-gezondheidsspecialist Louis Ide (PM, 10 okt.).
Geneeskunde voor het (Waalse) volk
Tien jaar geleden al besliste de federale overheid de toestroom van het aantal artsen te beperken. Vlaanderen opteerde voor een ingangsexamen, Wallonië met (minder efficiënte) drempels na het derde (nu eerste) jaar. Nu er een tekort dreigt aan huisartsen, paste Laurette Onkelinx (PS) de contingentering aan in het voordeel van de Franstaligen. Wie afstudeert, krijgt toegang tot het beroep.
Commentaar In nood kent men zijn vrienden
Z
oals alle stormachtige gebeurtenissen is ook de crisis van de financiële markten een gelegenheid voor algemene politieke beschouwingen.
1 Financiële instellingen zijn des te kwetsbaarder naarmate ze “geglobaliseerd” zijn en in het bijzonder naarmate ze daarbij sterker onderling afhankelijk zijn (en minder naarmate hun activiteiten en investeringen gescheiden zijn gebleven). Maar daarnaast zijn het in België wel die instellingen die het meest verweven zijn met de Belgische overheid en het Belgische establishment - Fortis, Dexia en Ethias - die het meest in de problemen zijn geraakt. Die banden zetten blijkbaar niet aan tot een verstandiger beleid dan dat van louter Vlaamse dan wel hoofdzakelijk Nederlandse banken. 2 Er is blijkbaar geen voldoende stevige Belgische basis meer om op terug te vallen. Terwijl Fortis Nederland op de Nederlandse natie kon terugvallen, kon Fortis België dat niet meer op de zijne. Voor de overname van een instelling die zo sterk met het Belgische establishment verweven was, daagden er enkel uit Frankrijk kopers op. Of wilden de Belgische machthebbers enkel aan Fransen verkopen? 3 Als het er echt op aankomt, blijkt het dus toch de natiestaat te zijn waarop men terugvalt. Men heeft veel geschreven dat de markt niet zou functioneren en dat men dus wel op de overheid moet terugvallen, maar blijkbaar is dat dan toch niet op de Europese overheid en nauwelijks op de Belgische. De natiestaat blijkt toch weer een stuk taaier dan men schrijft. 4 Eén van de belangrijkste oorzaken van de kredietcrisis is gelegen in de mogelijkheid voor banken riskante leningen te verkopen en zo het risico door te schuiven. Maar de banken hebben op z’n minst al een dubbele boekhouding. De Belgische overheid heeft die nog steeds niet. De wet van 22 mei 2003 tot reorganisatie van de rijkscomptabiliteit (begroting van de federale staat) die die eindelijk zou invoeren is nog steeds niet in werking getreden. Meer nog: de inwerkingtreding wordt elk jaar met een jaar uitgesteld. Meer algemeen bestaat het Belgische begrotingsbeleid erin om jaar na jaar uitgaven te verschuiven of inkomsten te boeken zonder de daartegenoverliggende waardevermindering te boeken. Een dubbele boekhouding met daarin ook nog eens de berekening van het sociaal passief zou pas de catastrofale toestand aanschouwelijk maken. 5 Dat sociaal passief is grotendeels het gevolg van steeds meer beloven. Aangezien de welvaartsstaat al meer dan 30 jaar de grenzen van het economisch mogelijke heeft bereikt en nauwelijks een politicus dat durft toegeven, worden de beloften die de politici niet kunnen waarmaken afgeschoven op de samenleving. Dat heet “responsabilisering”. Een van de belangrijkste voorbeelden daarvan ligt mee ten gronde aan de kredietcrisis: de door de Amerikaanse overheid aan de banken opgelegde verplichting om krediet toe te kennen aan mensen die niet in staat zijn ze af te betalen. Die verplichting kennen wij slechts op kleinere schaal, maar de socialistische druk neemt toe, en zo zijn de banken sinds de wet van 25 april 2007 verplicht om ook huurwaarborgen af te leveren voor huurders die niet solvabel zijn. Het Grondwettelijk Hof heeft dit dan nog door de vingers gezien ook.
■ M ATTHIAS STORME
november 2008 nr. 11
Doorbraak
3
WE TST R A AT
Geen wereld van verschil Naast de crisis is er nog altijd de crisis Geen communautaire poespas en tijdverlies meer, en het leven lacht u toe. Was het maar zo simpel. De N-VA werd tot de aftocht uit het federale machtscentrum gedwongen en de communautaire dialoog cirkelt voortaan rond Peeters en een pak witte bladen... Maar de onbestuurbaarheid van België blijft. De Wever is vertrokken, de staatshervorming verbannen naar andere oorden, maar de ‘echte problemen van de mensen’ zijn er zo te zien niet minder groot om geworden. De financiële crisis mag dan al terecht de meeste aandacht van de politici opeisen. Wie in dit land een beleid wil voeren botst permanent op ‘de kloof’. Een greep uit de voorbije weken...
Migratie ‘Veruit het grootste deel van de migranten dat zich vandaag aan onze grenzen aandient, heeft economische doelstellingen... In het Brussels gewest heeft de illegale tewerkstelling een dermate omvang gekregen dat het minimumloon tor farce is geworden’. Dat zegt federaal minister Annemie Turtelboom van Open VLD (DS, 16 okt.). Ze wil de migratie ‘organiseren’ langs helder afgelijnde voordeuren, met gesloten achterdeuren en met beperking van de regularisatie. Haar voorstel wordt door Joëlle Milquet (CdH) netjes geblokkeerd. Grootstedenbeleid De Vlamingen willen het grootstedenbeleid doorschuiven naar de regio’s, de Franstaligen (o.a. minister van Maatschappelijke Integratie Marie Arena - PS) willen het federaal houden. In het regeerakkoord hierover één zin: ‘De uitvoering van de contracten in het kader van het grootstedenbeleid wordt verzekerd, eventueel door hun overdracht met de huidige middelen naar de Gewesten.’ Onder meer ook Louis Tobback toonde zich een felle voorstander van de regionalisering van het grootstedenbeleid en vindt het Belgische beleid een anomalie. ‘Het beweegt zich op puur gewestelijke domeinen, zoals de huisvesting... Geen van de Vlaamse regeringen heeft ooit het lef gehad om dat Belgische beleid aan te klagen, hoewel er nochtans erg veel communautaire scheeftrekkingen zijn in de besteding van het geld.’ (DM, 10 jan. 08). Sociale economie Arena probeert te vermijden dat ze met het grootstedenbeleid hetzelfde meemaakt als met sociale economie, een van haar andere bevoegdheden. Dat domein werd haar toegewezen, maar is een van de “borrelnootjes” die in het eerste pakket staatshervorming (communautair akkoord Verhofstadt III, nog altijd niet gestemd; borrelnootjes waarover de coalitiepartners het op Hertoginnedal al grotendeels eens waren) zitten. Dat eerste pakket wacht echter nog altijd op de stemming in het parlement, waardoor ‘sociale economie’ al maanden zweeft tussen het federale en regionale niveau. Federale geldnood Herman Matthijs (hoogleraar VUB, lid Hoge Raad van Financiën) zei hierover in een opiniestuk (DM, 6 okt.) dat de
4
Doorbraak
nr. 11 november 2008
armlastige federale overheid kan besparen in haar uitgaven door die te beperken tot de eigen bevoegdheden’. Een grondige sanering van de openbare financiën ‘is in vele dossiers gekoppeld aan een oplossing voor de staatshervorming’. (opiniestuk in DM, 6 okt.) Huren en wonen De kloof tussen noord en zuid in dit land zit - in dit geval om evidente redenen - overal. De huurprijzen in Vlaanderen zijn tussen 2006 en 2007 met 6 procent gestegen, in het Waals Gewest met 3 procent. (GVA, 10 okt.). Ook op iets langere termijn (2000-2007) steeg de huurprijs in alle Vlaamse provincies merkelijk sneller dan in alle Waalse provincies. (Bron: DS, 10 okt. 2008). In Vlaanderen is nu 25,4 procent van de oppervlakte bebouwd. In Wallonië 13,7 procent. De gemiddelde prijs per vierkante meter bouwgrond is in Vlaanderen driemaal zo hoog als die in Wallonië. Vlaanderen heeft een kleine huurmarkt van 25 percent, Wallonië een van 38 percent. (Marino Keulen, Vlaams Parlement, 6 maart 2008). Regionaliseren dus die huurwet, denken de Vlamingen (zelfs het ACW is fel voorstander), om via regionaal maatwerk een homogeen en ‘doeltreffend woonbeleid’ te kunnen voeren. Pas dan ‘kan het bestaande beleid op de private huurmarkt, zowel qua kwaliteitsbewaking, wooninspectie, huursubsidies als socialeverhuurkantoren of SVK’s, nog verder worden versterkt’, zei Keulen toen. Als Vlaamse overwinning hoeft men een regionalisering niet te verkopen. Ook de PS is immers voorstander. Werkzaamheid De geringe stijging in de periode 2000-2007 van de werkzaamheidsgraad en de huidige toestand van de (federale) overheidsschuld moet de politici het schaamrood op de wangen bezorgen, stelt Koen Algoed in een opiniestuk in De Standaard (13 okt.). Algoed is directeur van Vives, het Vlaams Instituut voor economie en samenwerking (KU Leuven). Waar dat probleem zich situeert, is duidelijk: de werkzaamheidsgraad in Vlaanderen bedroeg 66,1 procent in 2007 tegenover 63,5 procent in 2000. Voor Wallonië en Brussel waren de werkzaamheidsgraden respectievelijk 57 en 54,8 procent in 2007 tegenover 55,3 en 54,5 procent in 2000. Europees gezien, scoort Vlaanderen middelmatig terwijl Wallonië en Brussel tot de slechtst presterende regio’s behoren. Een oplossing kan er volgens Algoed maar komen via een aangepast financieringssysteem van de gemeenschappen en gewesten. Dat moet gericht zijn op responsabilisering en arbeidsactivering... De huidige dotatiefinanciering prikkelt de politici van economisch achterblijvende regio’s (lees Brussel en Wallonië) onvoldoende. Werkloosheid In Vlaanderen daalde de werkloosheid in september met 2,9 procent. Een tragere daling dan het voorbij jaar (- 10 procent). In Wallonië was de daling op maandbasis (- 1,8 procent) én op jaarbasis (- 6,7 procent) een stuk kleiner. De regionale werkloosheidskloof blijft maar groeien. De transfers ook. (cijfers RVA) ■ JVdC
WE TST R A AT
Een onsympathieke oplichter? Leterme draaide al in een zeer vroeg stadium de knop om Rik Van Cauwelaert (Knack) noemde Guy Verhofstadt ooit een ‘sympathieke politieke oplichter’. Dat had er wellicht ook mee te maken dat het kiezersbedrog van Verhofstadt altijd iets ontwapenends en kwajongsensachtigs had. Verhofstadt was om zo te zeggen eerlijk in het bedrog. Na de verkiezingen van 1999 liet hij er meteen geen enkele twijfel over bestaan dat het communautaire voor hem volstrekt bijkomstig was en dat de Vlaamsgezinde Burgermanifesten eigenlijk maar om te lachen waren. Yves Leterme daarentegen heeft de kiezer ook na de verkiezingen nog een tijdlang in het ootje proberen te nemen, zo lijkt het wel. We zouden hem dan ook een onsympathieke oplichter kunnen noemen, ware het niet dat hij er zelf weinig schuld aan heeft dat de tricolore aap pas vijftien maanden na de verkiezingen uit de mouw is gekomen. Want Leterme wou wel meteen voluit gaan voor het Belgische staatsmanschap, maar hij mocht niet van zijn kartelpartner en van de Vlaamsgezinde vleugel van zijn eigen partij. Verhoeven Het heeft er inderdaad alle schijn van dat Leterme al in een zeer vroeg stadium de knop heeft omgedraaid. Het meest revelerend wat dat betreft, is nog steeds het pijnlijke incident met CD&V-kandidaat Rudy Verhoeven in Terzake07 van 24 mei vorig jaar. Verhoeven moest het CD&V-standpunt inzake gezondheidsbeleid toelichten. Er ontstond een hilarische situatie toen hij, ondanks herhaald aandringen van Kathleen Cools, zich in alle mogelijke bochten wrong om toch maar het woord “splitsing” niet te moeten uitspreken. Achteraf verklaarde Verhoeven dat hij instructies had gekregen om te zwijgen over de splitsing. En inderdaad: Yves Leterme meldde diezelfde dag op zijn verkiezingsblog dat hij in de namiddag nog een “goed gesprek” had gehad met Verhoeven ... De formateursnota die Leterme een paar maanden later produceerde (De kracht van mensen), bleef zo vaag over het communautaire dat hij evengoed door de Verhofstadt van 1999 of 2003 geschreven had kunnen zijn. Over de resoluties van het Vlaams Parlement werd niet gerept en er was zelfs geen sprake van de splitsing van de kieskring BHV. Het waren de Vlaamse partijvoorzitters die een (beperkt) aantal Vlaamse eisen op tafel legden. Wanneer Jacques Van Ypersele op 8 november 2007 het fameuze koninklijke communiqué schreef met de aankondiging dat er snel een economische regering zal worden gevormd, keek Yves Leterme goedkeurend mee over zijn schouder (zo lezen we in De zestien is voor u, Lannoo, p.220). Maar op dat moment is de Vlaamsgezinde vleugel van CD&V nog sterk genoeg om dat Belgische scenario te torpederen. Vlaamse overwinning? Dat België door die onverzettelijkheid vijftien maanden lang onbestuurbaar was en op het randje van de regimecrisis balanceerde, is voor sommigen een Vlaamse overwinning op zich. De publieke opinie zou geradicaliseerd zijn en het aantal separatisten tot ongekende hoogten gestegen. Kan zijn, maar het is
met dit soort fluctuaties in de publieke opinie een beetje zoals met de beurskoersen. Zolang je geen winst neemt, is een beurshausse een louter virtuele aangelegenheid. En het mag duidelijk zijn dat Vlaanderen de kans heeft verkeken om de Vlaamsgezinde golf in de publieke opinie politiek te verzilveren. Het tegendeel is waar. Want als de Vlamingen in de toekomst ooit nog eens zullen beweren dat er geen regering komt zonder een staatshervorming, en na de verkiezingen zelfs nog even voet bij stuk zullen houden, dan weten de Franstaligen dat het er enkel op aankomt om lang genoeg te wachten tot de Vlaamse partijen opnieuw de Belgische redelijkheid terugvinden. En de kans dat het record van vijftien maanden snel zal gebroken worden, is niet zo groot. Dedecker De enige partij die volgens de peilingen substantieel voordeel heeft kunnen halen uit de politieke crisis is Lijst Dedecker. Maar net nu rijzen er ernstige vragen over de Vlaamse kredietwaardigheid van die partij. Als de nogal intieme relatie tussen Jean-Marie Dedecker en super-Belg Rudy Aernoudt al een alarmbelletje deed rinkelen, dan is er met het voorstel van LDD om de garanties voor de Vlaamse minderheid in Brussel te verpatsen in ruil voor de splitsing van BHV zonder meer een oorverdovende sirene aangezet. Peeters En dan is er nog CD&V. Het hulpprogramma dat Laurette Onkelinx voor die partij heeft opgezet, houdt wellicht ook in dat Kris Peeters zijn gezicht zal mogen redden met een ministaatshervorming. Dat die beperkte bevoegdheidsoverdracht cash zal worden betaald met een bijkomende financiering van Brussel, is bekend. Maar dat is niet het grootste gevaar. Hoe dichter we bij de verkiezingen komen, hoe meer CD&V ernaar zal smachten om toch maar met iets toonbaars voor de dag te komen, en hoe meer de Franstaligen hun prijs zullen kunnen opdrijven. Natuurlijk zullen de Vlaamse politici zo vlak voor de verkiezingen geen grote toegevingen kunnen doen. Maar nu er geen Vlaams-nationale waakhond meer aan de onderhandelingstafel zit, is het goed mogelijk dat er achter de schermen van de Dialoog een geheim akkoord zal worden gesloten; vóór de verkiezingen een gezichtsreddende ministaatshervorming in ruil voor Vlaamse toegevingen (nationale kieskring, paritaire Senaat, samenvallende verkiezingen, betonnering van de transfers ...) nadien. Een paranoïde en overdreven pessimistisch scenario? Misschien wel. Maar tot nu toe hebben de pessimisten het toch maar steeds bij het rechte eind gehad.
■ BART M ADDENS
november 2008 nr. 11
Doorbraak
5
ECO N O M I E
De F van Fortis en Frankrijk Leterme door de Franse staat gerold?
D
e ontmanteling van Fortis en de reddingsoperaties rond Dexia hebben het debat over economische dominantie vanuit Parijs nieuw leven ingeblazen. De stelling wint veld dat de regering Leterme zich door BNP Paribas en de Franse staat heeft laten rollen. Dat lijkt te kort door de bocht, al blijft het eindresultaat hetzelfde.
De feitelijke ondergang van Fortis voltrekt zich in minder dan tien dagen tijd. Op zondag 28 september nemen de Belgische, Nederlandse en Luxemburgse overheid elk 49 procent in de bankpoot van Fortis in hun land. België telt 4,7 miljard euro neer, Nederland 4 en Luxemburg 2,5. Maurice Lippens verdwijnt via de achterdeur, ABN Amro zal zo snel mogelijk worden verkocht. Op vrijdag 3 oktober na beurstijd volgt de mededeling dat Nederland het pakket ABN Amro plus de Nederlandse activiteiten van Fortis koopt voor 16,8 miljard euro. Zondag 5 oktober net voor middernacht is de deal met BNP Paribas een feit: de Franse bank koopt de resterende bank- en verzekeringsactiviteiten, in ruil wordt de Belgische staat de grootste aandeelhouder van BNP Paribas. De privé-aandeelhouders van Fortis moeten zich tevreden stellen met wat er nog in de Fortis-holding overblijft: de internationale verzekeringsactiviteiten, een bedrag aan cash en een deel van een portefeuille met risicokredieten. Het eens zo fiere aandeel is nu nog nauwelijks één euro waard. Verwijten De verwijten aan het adres van de Belgische regering komen grosso modo op het volgende neer. Ze is niet ingegaan op een bod van ING om Fortis te kopen. Ze had na de verkoop van het Nederlandse deel Fortis voor de rest volledig moeten nationaliseren (als ze dat al niet vanaf het begin had moeten doen). Ze heeft zowel de Belgische activiteiten als de Nederlandse activiteiten verkocht voor een appel en een ei. Ze had ten slotte de aandelen van BNP Paribas die ze verwierf, moeten onderbrengen in de Fortis-holding, om de aandeelhouders van Fortis meer zekerheid te bieden. Het is nooit bekend gemaakt hoeveel ING initieel voor Fortis over had (als er al een echt bod is geweest). Van BNP Paribas weten we dat een eerste bod 1,6 euro per aandeel bedroeg. Er zijn zowat 2,4 miljard aandelen Fortis, reken zelf maar even uit. De beurskoers van ING kreeg maandag na de eerste overeenkomst rond Fortis een dreun van 18 procent, waarna meteen alle plannen van de baan waren om Fortis inclusief ABN Amro over te nemen. Dat deed de Nederlandse staat dan maar in de plaats van ING, nadat volgens premier Leterme meer dan 40 miljard euro aan krediet vanuit Brussel was aangevoerd om Fortis Nederland te voeden.
6
Doorbraak
nr. 11 november 2008
Revanche De bijzonder bedenkelijke rol van Wouter Bos, de Nederlandse Steve Stevaert, is in de media breed uitgesmeerd. Juister is wellicht dat hij het Nederlandse revanche-gevoel het scherpst heeft verwoord nadat Lippens en co zich in hun grootheidswaanzin op ABN Amro hadden gestort om het als een prooi te verscheuren. Zijn uitspraak over ‘het besmette deel dat in België was achtergebleven’ gaf de regering Leterme in elk geval weinig hoop dat de redding van Fortis in een verdere nationalisering kon worden gezocht. Afgrond De paraplu van de grootste bank van Frankrijk leek meer zekerheid te bieden, en bovendien werden de meest risicovolle kredieten dan nog eens afgesplitst. De bankpoot van Fortis mocht niet over de kop gaan, het afhalen van geld moest worden gestopt, de tijdsdruk was enorm en de erfenis van Lippens en het oude management wogen bijzonder zwaar. Fortis was na de val van de Amerikaanse banken Lehman Brothers en Washington Mutual bijna volledig afgesneden van de geldmarkt en had zonder snel ingrijpen de andere Belgische banken als dominostenen mee de afgrond in gesleurd. Tijd om de aandeelhouders te mobiliseren was er niet, trouwens anders dan bij Dexia waren er geen grote partners die voor vers kapitaal konden of wilden zorgen. Interbankenmarkt Pas op 12 oktober spraken de landen van de Eurozone af om banken te ondersteunen met staatswaarborgen voor leningen op de zogeheten interbankenmarkt. Het is zelfs maar zeer de vraag of dat Fortis met zijn ingewikkelde structuur en zijn erfenis van onbetrouwbaar management had kunnen redden. Dat neemt niet weg dat BNP Paribas zijn kans schoon heeft gezien om zijn imperium uit te breiden, en dat tal van advocatenkantoren nog een aardige stuiver zullen verdienen bij de talrijke claims die nu al tegen de Belgische en Nederlandse overheid, Fortis en BNP Paribas zijn ingeleid. Dexia Sommigen achten het niet denkbeeldig dat België, dat plots volop door de orkaan van de kredietcrisis getroffen werd, ook geopteerd heeft voor een privé-partner voor Fortis, om meer armslag te hebben bij de redding van Dexia. Dan mag men toch niet uit het oog verliezen dat in de operatie Fortis tot nu toe bijna 12 miljard euro is geïnjecteerd door de federale regering, tegenover 1 miljard bij Dexia (plus nog eens 1 miljard door de gewesten en 1 miljard door de aandeelhouders Arcofin, Gemeentelijke Holding en Ethias - die drie laatsten waren goed voor bijna 40 procent van de aandelen).
Ook een plotse en onvoorbereide opsplitsing van de Dexiagroep, waarbij Frankrijk met FSA zou blijven zitten, zou wellicht meer kwaad dan goed hebben aangericht.
Dat neemt niet weg dat de Belgische aandeelhouders al lang betreuren dat ze destijds de Franse bestuursvoorzitter Pierre Richard zijn gang hebben laten gaan bij de aankoop van FSA. Alhoewel er nooit al te scherpe vragen zijn gerezen zolang die dochtermaatschappij winstgevend was. Heeft een raad van bestuur geen scherpe controleplicht?
ECO N O M I E
Omdat Frankrijk, dat ongeveer 14 procent van de aandelen bezat, proportioneel een grotere inbreng deed (eveneens 3 miljard), kon het een blokkeringsminderheid verwerven in de raad van bestuur. Het lijkt er trouwens op dat het aanleunen bij Frankrijk in dit dossier intentioneel sterker was, omdat het structurele probleem van Dexia de geldverslindende Amerikaanse dochter FSA is, een omvangrijke obligatieverzekeraar in de Verenigde Staten. Op korte termijn FSA zonder meer afstoten of in een apart vehikel onderbrengen bleek juridisch bijzonder moeilijk, en zou ongetwijfeld tot een scherpe aanvaring met de VS hebben geleid.
Intrigerend tot slot is de vaststelling dat de nieuwe CEO van Dexia, Pierre Mariani, van bij BNP Paribas komt, en een intimus is van president Sarkozy. Dat doet hoe dan ook vermoeden dat er een verband, zoniet een koppeling bestaat tussen de dossiers BNP Paribas/Fortis en Dexia. In welke mate echter en met welke consequenties eventueel is tot dusver onduidelijk. ■ KMP
Regering tegen Vlaanderen De jongste peiling van De Standaard/VRT leert dat partijen die inzake staatshervorming blijven kiezen voor de slappe weg van de “geleidelijke stilstand” onder druk staan. CD&V en Open VLD behalen samen nog slechts 39,8 procent van de stemmen. Zoiets noemde Leterme ooit ‘een regering tegen Vlaanderen’. Als de radicaal-Vlaamse partijen hun verstand gebruiken, ligt een communautair keerpunt klaar in de stembus.
Peiling TNS
CD&V
21,0 %
Open VLD
18,8 %
LDD
16,2 %
Vlaams Belang
14,0 %
Sp.a-Vl.Pro
14,3 %
Groen!
7,2 %
N-VA
7,1 %
De Standaard spreekt van ‘een indrukwekkende derde plaats’ voor Dedecker (indien er nu verkiezingen zouden zijn). N-VA is ‘meer dan levensvatbaar’. De peiling is ‘een mokerslag’ voor Vlaams Belang (laagste peil in vijf jaar) en voor sp.a. Of het allemaal zo’n vaart loopt, valt nog te bezien. Er liggen voor winst en verlies nog zeven onvoorspelbare maanden in de weg. Maar het communautaire thema moet wel erg ‘onbelangrijk’ zijn als drie partijen voor wie een verregaand confederalisme of Vlaamse staatsvorming essentieel is (we laten CD&V buiten beschouwing) samen bijna 40 procent behalen. Het zijn partijen die er niet in geloven dat CD&V uit de communautaire dialoog meer dan een borrelhapje kan halen. En indien dat wel het geval is, dan zal dat ongetwijfeld in ruil zijn voor een paar vette vissen voor Brussel en Wallonië. De Franstaligen laten er nog altijd geen twijfel over bestaan: geld willen ze. Van autonomie hebben ze schrik.
Crisis De vette jaren van Verhofstadt hebben niet gezorgd voor de heropstanding van een gewest in nood, integendeel. Helaas. De kans is wel erg klein dat de huidige crisis met een boogje om Wallonië (en Brussel) heen loopt. Natuurlijk loopt de crisis met alle aandacht weg. Het communautaire is wat opzij geschoven. ‘En vanaf nu zullen we allemaal zwijgen’, klonk het bij de start van de ‘discrete communautaire onderhandelingen’. We zijn benieuwd. Terwijl ‘de mensen’ hun blik nu vooral richten op de financiele crisis en de uitslaande brand in de banken blijven de scheeftrekkingen overeind. De miljarden vliegen ons om de oren. Duizend euro per Vlaming, vierduizend euro per Vlaams gezin jaarlijks naar Wallonië. Dat geeft nu ook de Nationale Bank toe. In financieel en economisch ongezellige tijden is dit geen bemoedigend perspectief voor de Vlaamse kiezer. De Nationale Bank (Economisch Tijdschrift, sept. blz 116) suggereert te geloven in een wonderbaarlijke genezing van de Waalse werkloze. Dat wordt ons verkocht onder drie scenario’s: de werkloosheidskloof halveert (a), de werkloosheidskloof smelt helemaal weg... (b) of ‘houdt het midden’ tussen die opties. Maar wat als de economische kloof en derhalve de werkloosheidskloof nog groeit en de transfers nog stijgen? Hoe dan ook, ‘het economisch herstel zal de komende maanden en jaren van de gewesten moeten komen’, schrijft Guy Tegenbos in De Standaard, want over de aanpak van smeulend vuur dat de langzame aftakeling van de economie veroorzaakt, ruziën de Belgische politici nu al jaren. Zonder resultaten. Rik Van Cauwelaert (Knack, 22 okt.) formuleert het nog duidelijker: ‘Wil het federale koninkrijk België deze crisis overleven, dan zit er niets anders op dan de financieringswet te hervormen en het federale bestuursniveau tot een absoluut minimum te herleiden’... De bankencrisis heeft ervoor gezorgd dat de ‘francofone Belgo-Brusselse elite’ (term van prof. Wilfried Dewachter), die bij elke staatshervorming op vier wielen tegelijk remde, door onderling gekuip en wantrouwen uit elkaar is geslagen. ■ JVdC
november 2008 nr. 11
Doorbraak
7
STA ATSVO R M I N G EN VERL ED EN
Maurice, Etienne en de anderen Het Forts-debacle is ook het bankroet van de oude Belgische elite De financiële crisis is een goede gelegenheid om heel de in de jaren 1990 zo verheerlijkte neoliberale marktlogica eens kritisch tegen het licht te houden. In de Belgische context is het Fortis-debacle ook een “reductio ad absurdum” van de francofone elitestaat, die in 1830 het levenslicht zag.
De stamboom van Fortis voert ons terug naar het privé-kapitaal van de familie Lippens, haar belangen in het koloniale Kongo, suiker, verzekeringen, vastgoed in Knokke en de lucratieve privatisering van de ASLK in 1993. Minder bekend is, dat de arrogante peetvader Maurice Lippens er een directe lijn op nahield met het hof, dat hem de titel van graaf bezorgde nadat hij de Generale Bank in 1998 uit de handen van de “Hollanders” had “gered”. Samen met zijn compagnon burggraaf Etienne Davignon was Maurice Lippens decennialang de centrale spil van de haute finance die de nv België beheerde als een instituut dat wel in naam een parlementaire democratie was, maar waarvan de echte macht berustte in de financieel-economische netwerken. Enig dedain voor Jef Klak, die wel zijn zuurverdiend spaargeld mag deponeren maar voor de rest niets in de pap te brokkelen heeft en ook niet te veel moet weten, is schering en inslag in deze milieus.
‘Het bankroet van de financiële elite maakt duidelijk dat er zich reële kortsluitingen en aardverschuivingen aankondigen, waardoor de kapitalistische netwerkstaat zich als model onmogelijk maakt.’
De manier waarop Lippens en co heel het kluwen van machinaties rond de ABN-Amro-overname aan het oog bleef onttrekken, en de kleine ‘huisvader-belegger’ ronduit bedotte, mag als metafoor gelden voor het Belgische democratisch deficit in zijn totaliteit. Fortis was ook de bank die in een uitermate agressieve reclame kinderen onder de twaalf tegen hun ouders opzette door hen een herlaadbare zakgeldkaart aan te praten. Het ethische en deontologische nulpunt van dit cowboykapitalisme is een wereldwijd gegeven, maar in de Belgische context hoort het zonder meer bij de ultraliberale laissez fairecultuur die genetisch ingebakken zit in de maatschappelijke stamcel waaruit België is ontstaan. De mythe van de modelstaat Het is een fabeltje dat er aan de wieg van de Belgische natie progressieve feeën stonden. De agenda van de bourgeoisie in 1830 bestond erin om, met de Franse verlichtingsidealen als alibi, een rechtsliberaal regime op haar maat te installeren, dat zo min mogelijk staat en zo veel mogelijk individuele vrijheid (van de bezittende klasse uiteraard) waarborgde. De economische politiek van Willem I paste allerminst in dat plaatje. Hij praktiseerde een soort keynesiaans model avant la lettre, met een sterke publieke zorgsector, een economisch actieve overheid, grote openbare werken, een publieke spaarkas, enz.
De eerste politieke daad van de Brusselse revolutionairen was om de door Willem I opgerichte Algemeene Nederlandsche Maatschappij ter Begunstiging van de Volksvlijt, een economisch ontwikkelingsfonds, om te vormen tot de welbekende Société Générale - de privé-holding die de belangen van het grootkapitaal veilig stelde (en die uiteindelijk anno 1988 via Suez in Franse handen zou terechtkomen dankzij Maurice Lippens). Met een democratie die er geen was, en een koning als joker, had de Belgische bourgeoisie in 1830 het perfecte institutionele kader geschapen om zaken te kunnen doen en haar netwerken verder uit te bouwen. Einde mei 1831 werd Leopold van Saksen-Coburg Gotha verkozen door dezelfde lui die de aandelen van de Société Générale in handen hebben. Toen al ging de romantisch-liberale kwakkel van de “modelstaat” een eigen leven leiden, met de medewerking van Franstalige intellectuelen als Charles Rogier. Vanaf dan, en doorheen de tweede helft van de 19de eeuw, werd de jonge natie met de “vooruitstrevende grondwet” een staat met een democratie die slechts formeel functioneerde, maar die in werkelijkheid door de culturele en economische elites werd gedomineerd. Adel, industriëlen, grondbezitters, speculanten, naast een aantal intellectuelen van goede komaf. Elk slecht nieuws bevat ook goed nieuws. Het Fortis-verhaal ademt de doodsstrijd uit van een regime waar we vanaf willen. Uiteindelijk moet dit ons aan het denken zetten over welk soort staat we willen, en vooral niét willen. Het bankroet van de financiële elite maakt duidelijk dat België niet zomaar “verdampt”, maar dat er zich reële kortsluitingen en aardverschuivingen aankondigen, waardoor bijvoorbeeld de kapitalistische netwerkstaat zich als model onmogelijk maakt. De Algemeene Nederlandsche Maatschappij van weleer was dus nog niet zo’n slecht idee. Als het Vlaanderen van morgen het verschil wil maken met het België van gisteren, dan zal het niet alleen zijn door de eentaligheid van het grondgebied of door 11 juli als betaalde feestdag, maar vooral door een nieuwe constitutionele basis, gebaseerd op vrijheid én solidariteit, economie én ecologie, kwantiteit én levenskwaliteit. En vooral: een transparante basisdemocratie met de burger als middelpunt. Als we die “republikeinse” les niet trekken uit de Fortis-saga, worden we morgen misschien wakker in een Vlaamse versie van het Belgique-à-papa, beheerst door Voka, het “goed bestuur” van kanselier Kris Peeters, een marionettenparlement en een minister van Landsverdediging die af en toe in witte pij door Lourdes trekt. Ik mag er niet aan denken.
■ JOHAN SANCTORUM
cultuurfilosoof (www.visionair-belgie.be) 8
Doorbraak
nr. 11 november 2008
Kan autonoom Vlaanderen rechten minderheden beschermen en bevorderen? De titel van deze bijdrage is bewust misleidend: neen, het gaat hier niet om een historische, culturele of politieke beschouwing over het land, waar volgens radio France Inter de uitdrukking ‘The Village People’ vertaald wordt als ‘de mènschen van de parochie’, het platte land van de sympathieke Ch’ti uit de gelijknamige film. Of misschien juist wel, al was het maar om de volwassen, zelfs enthousiaste manier waarop de Frans-Vlamingen zelf op deze goedaardige, lichtjes stereotypische imago’s reageren.
Wat ik in feite ter discussie wil voorleggen is een initiatief van een aantal jonge Franssprekende Vlamingen die een (uiteraard tweetalig) studiecentrum over de positie van de Franstaligen in Vlaanderen willen oprichten. Hun vraag aan mij was, waarom de Vlaamse overheid hen daarin niet zou steunen. En of mensen uit de Vlaamse Beweging niet met hen zouden meewerken. Ik vind dit bijzonder goed nieuws: voor de eerste keer wordt hier de mooi klinkende bewering, dat ‘ieder die in Vlaanderen geboren is of er wil wonen als Vlaming moet worden beschouwd en behandeld’, concreet uit-
Waarom zou de Vlaamse Beweging niet meewerken aan een (tweetalig) studiecentrum over Franstaligen in Vlaanderen? getest. Zijn we daar zonder complexen klaar voor? Bekijken we dit zo rustig en zelfzeker als de Finse meerderheid de Zweedssprekende Finnen als volwaardige medeburgers erkent en zij van hun kant zich Finnen voelen, ook al herinnert hun bestaan aan een periode van de Zweedse culturele overheersing van het rurale Suomi? Kan een autonoom Vlaanderen, dat ontstaan is uit de legitieme verdediging, zeg maar ‘défense et illustration’ van onze Nederlandse cultuur en zich daarbij onvermijdelijk tegen de dominantie door de Franstaligen moest verdedigen, op een rechtvaardige, grootmoedige en creatieve manier de rechten van zijn minderhe-
Territoriale kordaatheid hand in hand met openheid? den beschermen en zelfs bevorderen? Kunnen juridische duidelijkheid en territoriale kordaatheid hand in hand gaan met universalisme en wat in het Duits zo mooi ‘Weltoffenheit’ heet, het openstaan voor de hele wereld? Dat dit geen overbodige vragen of randproblemen zijn, maar dat ze de kern van ons streven naar een zo groot mogelijke mate van autonomie raken, merken we zodra we met “de kwestie Brussel” worden geconfronteerd. Want welke formule er ook voorgesteld en uiteindelijk zal worden aanvaard, het blijft een feit dat Vlaanderen nooit meer terug kan naar een mythische monocultuur die trouwens ook in het verleden niet heeft bestaan. Tenzij we ons willen beperken tot een romp-Vlaanderen zonder Brussel, wat ik rampzalig en vooral oervervelend zou vinden. Moeten we erkennen dat de nieuwe Vlaamse samenleving hoe dan ook meertalig zal zijn, met een flink percentage Franssprekenden voor wie de integratie in een onafhankelijk(er) Vlaanderen helemaal niet vanzelfsprekend is? Ze mogen dan al begrip opbrengen voor de doelstellingen van de traditionele Vlaamse emancipatiebeweging en het bijvoorbeeld een beetje vreemd vinden dat de vernederlandsing van het hoger onderwijs ooit als een verlies voor Wallonië en Franstalig België werd bestempeld (‘Nous avons perdu Gand’). Ze mogen zelfs begrijpen dat, binnen een Belgische federatie of confederatie, Vlamingen bepaalde rechten in de hoofdstad Brussel laten gelden. Waar ze het moei-
lijk mee zullen hebben is de realiteit van een Vlaanderen dat soeverein en bij democratische meerderheid zijn eigen culturele agenda bepaalt en uitvoert. Ze weten immers uit eigen ervaring dat in het verleden, en tot nu toe, de Franstaligen hún politiek of economisch overwicht nooit hebben gebruikt om de rechten van de Vlamingen te verdedigen, wel integendeel. Waarom zouden de Vlamingen hen in hun eigen staat dan grootmoediger behandelen? De vraag is begrijpelijk en de vrees is legitiem. Het zal onze taak zijn, ondanks alle clichés die ook in het buitenland verspreid en grotendeels geslikt worden, het tegendeel te bewijzen. Niet om eindelijk eens internationaal een goede beurt te maken, hoe aangenaam en nuttig dat ook is. Niet omdat we slappelingen en masochisten zouden zijn, mensen die niet weten hoe ze met hun nieuw gewonnen macht moeten omgaan. Maar omdat we deze lange ontvoogdingsstrijd met vallen en opstaan niet generaties lang gestreden hebben om op een slechte morgen wakker te worden in een land dat onder een andere vlag al even ondemocratisch, hypocriet en onaantrekkelijk is als het oude België.
STA ATSVO R M I N G EN TO EKO M ST
Frans-Vlaanderen
In het licht van onze specifieke geschiedenis is het nogal logisch dat we net op het terrein van het respect voor het respect van andere culturen niet in hetzelfde kleinzielige patroon vervallen als het oude koninkrijk, waar elk vanzelfsprekend recht moest worden afgedwongen en bijna iedere verworvenheid geperverteerd werd tot een onleefbaar compromis. We verwachten van dat nieuwe Vlaanderen geen wonderen, al was het maar omdat die nieuwe samenleving het resultaat zal zijn van onze eigen inspanningen. Maar we kunnen er wel voor zorgen te bewijzen dat we begrepen hebben dat zelfs het vermoeden van etnisch nationalisme niet alleen fataal zou zijn voor de culturele minderheden in ons land, maar voor ons allemaal.
■ LUDO ABICHT
november 2008 nr. 11
Doorbraak
9
VRIJE TRIBUNE
Het “eerste pakket” van Leterme Un
D
e volgende maanden zou de Vlaamse honger naar een grondige staatshervorming worden gestild. Ik durf echter betwijfelen of de zogenaamde Dialoog veel appetijt zal wegnemen. Integendeel dreigt men elke prul, elk (deel)akkoordje op te blazen tot een overwinning. Een eerste proeve van deze strategie kregen we al voorgeschoteld met het zogenaamde “eerste pakket”. Nog vooraleer iemand van hen nog maar een letter op papier had gezien, toeterden verschillende politici en media dat er verregaande bevoegdheidsoverdrachten werden binnengehaald. De realiteit is ontnuchterend.
Het luik der belofte Het betrokken wetsvoorstel valt uiteen in twee delen. Enerzijds heeft de memorie van toelichting1 van het wetsvoorstel het vooral over wat er níet in het voorstel staat maar waarover men later wel eens zou praten. De positieve elementen worden omfloerst geformuleerd en/of kunnen in verschillende richtingen worden gelezen, de zogenaamde ‘Milquetismen’. Één voorbeeldje: ‘(...) Er zal ook gepraat worden over bepaalde aspecten van het gezondheidsbeleid en het gezinsbeleid die thans over verschillende beleidsniveaus verspreid zijn’, staat er te lezen. De Vlaming leest erin dat men eindelijk wil praten over de overdracht van bvb. de volledige gezondheidszorg en de kinderbijslag. Maar Milquet en andere Franstaligen lezen erin dat er kan gepraat worden over de herfederalisering van de preventieve gezondheidszorg en de zorgverzekering2.
10
homogenisering en de coherentie van bevoegdheden, (2) de efficiëntere werking van de federatie, (3) een aangepaste financiering van de deelgebieden, van de federale staat en van het hoofdstedelijk gewest’. Alleen dat laatste zal bewaarheid worden, alleszins wat het hoofdstedelijk gewest betreft. De andere ‘bevoegdheidsoverdrachten’ vallen, flatterend, te omschrijven als borrelnootjes. Meermaals moet je echter vaststellen dat er dan wel een mooi, krokant jasje is... maar geen nootje. En in andere gevallen valt het borrelnootje eenvoudigweg niet te vreten... Zitten er dan geen goede dingen in het eerste pakket? Toch wel. Zo mogen de gewesten voortaan beslissen over de inplanting van grote handelsvestingen (de zgn. IKEA-wet). Inzake sociale economie, nu reeds een gewestbevoegdheid, wordt het federale Kringloopfonds gesplitst. Ook het Fonds voor Collectieve Uitrusting en Diensten (FCUD) wordt gesplitst. Echter, deze federale instelling die buitenschoolse kinderopvanginitiatieven subsidieert is al jaren totaal onwettig, want de gemeenschappen zijn exclusief bevoegd voor kinderopvang. Daarenboven worden de middelen overgedragen volgens een voor Vlaanderen slechte verdeelsleutel.
Maar daarnaast worden in dit luik ook expliciet nadelige stappen in het vooruitzicht gesteld zoals bijvoorbeeld een federale kieskring en een “versterking van de federale staat”.
De huurwetgeving wordt geregionaliseerd, maar enkel delen ervan, maar niet de landpacht noch de regelgeving omtrent handelshuur - nochtans belangrijk als je als Vlaamse overheid bevoegd bent voor landbouw, economie, KMO-beleid.
Borrelnootjes Het andere luik van het wetsvoorstel bevat de bevoegdheidsoverdrachten die onmiddellijk zouden worden doorgevoerd. De memorie van toelichting onthult dat er gestreefd wordt naar ‘(1) de
En kent u het Participatiefonds? Wellicht niet, want deze speeltuin van de MR, verleent vooral aan Waalse KMO’s goedkope kredieten, niettegenstaande KMO-beleid een gewestbevoegdheid is. Deze federale instelling wordt nu ge-
Doorbraak
nr. 11 november 2008
splitst. Zogezegd, want er valt te lezen dat de kredietverlening aan KMO’s uitdooft, maar het geld blijft waar het is en wordt afgeleid naar het federal “kenniscentrum voor KMO’s”...nochtans ook een exclusieve gewestbevoegdheid. Prima facie En zo zijn er nog wel meer “faciale” bevoegdheidsoverdrachten. Alle kranten schreven dat Telecommunicatie werd overgedragen naar Vlaanderen. Het zal wel. Ik bespaar u de techniciteit, maar het enige wat dit wetsvoorstel doet is een arrest van het Arbitragehof herhalen over de bevoegdheidsoverlappingen tussen de gemeenschapsbevoegdheid inzake Media en de federale inzake Telecommunicatie. Energie zou worden gesplitst, maar het uiteindelijke resultaat is een totale wirwar van nog méér overlappende bevoegdheden tussen federaal en deelstaten. Vlaanderen wordt ook bevoegd voor de regelgeving inzake onteigening, wat logisch is aangezien het bevoegd is voor Openbare Werken. De federale overheid mag echter blijven onteigenen volgens eigen regels. Binnenkort bestaan er dus twee regelgevingen inzake onteigeningen, afhankelijk van wie onteigent... Verdomde Vlaamsgezinden De echte blikvanger van het wetsvoorstel is volgens Yves Leterme de regionalisering van de verkeerswetgeving: ‘Het aantal verkeersslachtoffers terugdringen is geen borrelnootje’3. In realiteit wordt de bevoegdheid echter gewoon verknipt. De gewesten worden o.a. bevoegd voor boetes van eerste en tweede graad, federaal blijft bevoegd voor de rest. Wat gebeurt er dan als je op de bon wordt gezwierd voor overdreven snelheid met meer dan 30 km/u (derde graad, dus federale bevoegdheid) én voor gsm’en achter het stuur (tweede graad, dus Vlaams)? Geen hond die het weet. Wat ik wél weet, is in wiens schoenen men straks, als alles in het honderd loopt, de schuld zal schuiven... die verdomde Vlaamsgezinden natuurlijk. Het is vooral deze laatste “bevoegdheidsoverdracht” die de Raad van State in haar advies op het wetsvoorstel, doet
Vrijspraak steigeren. Het brengt deze hoge Belgische instelling zelfs tot de suggestie dat er beter méér bevoegdheden worden overgedragen aan de deelstaten. Want hetgeen men er nu van bakt, staat haaks op homogenisering, efficiëntie enz.. Prijs Wie denkt dat we dit voor deze hele, halve en slechte borrelnootjes geen prijs zouden moeten betalen, komt bedrogen uit. Ik wil het dan nog niet hebben over de “federale investeringsdesk” en het “substitutierecht” vanwege te technisch. Vandaag bestaat er een zgn. Beliris-fonds, een bijkomende financiering voor het Brussels gewest ‘ter financiering van de hoofdstedelijke en internationale functie’. In realiteit gebruiken Brusselse politici het fonds voor alles en nog wat, gaande van openbare werken tot de inrichting van musea. Voorzitster is Laurette Onkelinx. Tweejaarlijks wordt er in de schoot van de federale regering vastgelegd hoeveel er aan dit fonds wordt toegekend. Voor de Vlaamse partijen dikwijls dé gelegenheid om Vlaamse eisen op tafel te leggen, tot ergernis van de Franstaligen. In het ‘eerste pakket’ wordt daarom besloten om het Brussels gewest voortaan op vaste jaarbasis en met indexering 125 miljoen euro toe te kennen. Daarbovenop legt men nog eens 30 miljoen en 35 miljoen per jaar op tafel voor respectievelijk veiligheid en mobiliteit in het Brussels Gewest. De komende maanden dreigen deze borrelnootjes met de vork te worden geprakt, om te worden geserveerd als, minstens, warm voorgerecht. En misschien krijgen we nog meer van zulke kost opgediend... Ik kan enkel maar hopen dat ook anderen dan eens rechtlijnig handelen... ■ GEERT BOURGEOIS
1 De inleidende tekst bij een wetsvoorstel die meer duidelijkheid verschaft over het kader en het opzet van de voorgestelde wetswijziging. 2 Preventieve gezondheidszorg is een exclusieve gemeenschapsbevoegdheid die door de Franse gemeenschap evenwel niet wordt uitgeoefend. Daarom eisen de Franstaligen dat de federale overheid terzake campagnes voert. Met succes, kijk bijvoorbeeld naar het kankerplan van Onkelinx. De zorgverzekering bestaat enkel in Vlaanderen, tot grote frustratie van de Franstaligen die er geen geld voor willen/kunnen vrijmaken. 3 De Standaard, 10 maart 2008, p.4
Hoerenjongen en Vlaming Waar is de tijd dat de Franstaligen de Belgische diplomatie beheersten? Voorbij, zo blijkt uit de cijfers. Buitenlandse zaken kon 33 Vlamingen aanwerven, maar van de dertig Franstalige posten geraakten er maar 17 ingevuld. Nu is het diplomatenexamen geen kattenpis. Voor geen enkele overheidsbaan ligt de lat zo hoog als bij de diplomatie. Mogen we Leterme-gewijs beweren dat Franstaligen intellectueel niet bekwaam zijn om diplomaat te worden? Niet dus, want als het over de kennis van de Koude Oorlog, het Verdrag van Wenen of George Kennan gaat, dan weten onze zuiderburen even goed waar de klepel hangt. Tot de taaltest komt. Daarvoor slaagt maar een kwart van de Franstalige kandidaten. We bedoelen niet de test van de kennis van Engels, maar van de grootste Belgische landstaal: het Nederlands dus. Bij Brusselaars lukt het nog wel een beetje, maar vooral de Walen gaan voor de bijl. Logisch, zeggen hoge ambtenaren, want het Nederlands is geen verplicht vak in het Franstalig secundair onderwijs. Als tweede taal verdrong het Engels het noordelijke bargoens waarvan wij ons plegen te bedienen. Maar er is meer. Walen komen amper of nooit in contact met de Nederlandse taal. Ze hebben het in het dagelijks leven ook niet nodig. Als de school dan ook nog afhaakt, ja dan wordt zo’n diplomatenexamen niks natuurlijk. Kan tellen als illustratie van de stelling dat België twee landen is. Met het prestige van het Nederlands is het ook niet echt goed gesteld in het zuiden. Op 25 september lazen we in De Morgen dat een RTBf-ploeg werd belaagd door allochtonen. Ze (de ploeg van RTBf) filmde voor een reportage over de moslimexecutieve voor Questions à la une. Tot een ruit van hun auto bleek ingeslagen en duur materiaal gestolen. Kort daarop omsingelde een groep van een dertigtal allochtonen de Franstalige televisieploeg. Het handgemeen bleef binnen de perken, maar er werden wel de nodige scheldwoorden gelanceerd. En waarmee dachten die allochtonen de RTBf’ers te kunnen schofferen? ‘Hoerenjong’ is niet echt als compliment op te vatten. En als medelanders u ‘racist’ noemen, dan is dat ook echt wel als belediging bedoeld. Die klassiekers horen er bij. Maar het ging nog verder. ‘Ze noemden ons zelfs “Vlamingen”’, noteert De Morgen uit de mond van journalist Jean-Claude Defossé. Het woord “Vlaming” is voor Brusselse allochtonen dus een zwaar scheldwoord, maar voor de RTBf’ers blijkbaar een ultiem scheldwoord. ‘Hoerenjong’, tja, ‘racist’, holala, maar “zelfs” “Vlaming”. Dat gaat natuurlijk te ver. Gelukkig konden de tot in hun ziel gekwetste RTBf-mensen zich beheersen, want stel je even voor dat ze de belagers “Marokkanen” hadden genoemd. Dat was niet alleen juist geweest - in tegenstelling tot het verwijt “Vlamingen” aan hun adres - maar een ernstige inbreuk op de racismewet. Dan zou het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding zonder twijfel zijn opgetreden. Enfin, het gaat dus goed met de Belgische eenheid, als het woord “Vlaming” intussen is verworden tot grof scheldwoord. En als hoog opgeleide jonge Waalse intellectuelen het vertikken Nederlands te leren, ook als ze het land willen vertegenwoordigen in de diplomatie. Leve België.
■ PETER D E ROOVER
november 2008 nr. 11
Doorbraak
11
BU I T EN L A N D
Europese Unie laat het afweten Debat over bevoegdheden dringend nodig De huidige financiële crisis bewees andermaal dat - als het menens is - de Europese Unie het laat afweten. Zij schiet schromelijk tekort wat haar hoofdtaken betreft: macro-economie, grensoverschrijdend financieel bestel, de munt, veiligheid en defensie, buitenlands beleid en milieu. Zo raakte de Unie het, ondanks de crisis, niet eens over één enkele waakhond voor toezicht op het bank- en financiewezen.
Het bleef bij een ‘vrijblijvende’ nauwere samenwerking onder de nationale toezichthouders. Vooral de grotere lidstaten hinderen een Europees beleid op deze belangrijke gebieden en weren de kleinere ongegeneerd bij de besluitvorming. De recente top van de “Grote Vier” in Parijs getuigt daarvan. Ongeacht de grootspraak van de Franse president Nicolas Sarkozy na de Europese Raad van 16 oktober in Brussel is er nog lang geen Europese economische regering, laat staan een regering tout court. Verdrag van Lissabon: rechters-wetgevers Het Verdrag van Lissabon, de verkapte “grondwet”, zal daar geen verbetering in brengen (Doorbraak, januari 2008). Haar juridische slordigheid en vaagheid dreigt er integendeel voor te zorgen dat via juridische interpretaties niet verkozen rechters zich meer en meer als wetgevers gedragen en zo de in het verdrag ingebakken democratische deficiëntie nog verergeren. Het Europese Hof van Justitie: wetgever? Belangrijkst in dit opzicht is het Europese Hof van Justitie in Luxemburg. Het EU-verdrag bepaalt in zijn artikels 1 en 5 dat het moet bijdragen tot een steeds hechtere Unie. Inzake bevoegdheidskwesties tussen de lidstaten en de Unie spreekt het zich dan ook vrijwel steeds, zij het niet altijd gefundeerd, uit ten gunste van deze laatste. Roman Herzorg (de oud-president van de Duitse Bondsrepubliek en van het Bundesverfassungsgericht) , en Lüder Gerken (directeur van het Center for European Policies in Brussel) hebben zich daar al herhaaldelijk tegen verzet.
12
Doorbraak
nr. 11 november 2008
Er is nog lang geen Europese economische regering... Een van de door hen gewraakte uitspraken van het Hof is het zogenaamde Mangold-verdict van november 2005 in verband met de hervormingsplannen van de toenmalige Duitse regering om de indienstneming van oudere werknemers te vergemakkelijken. Het Hof bestempelde die plannen als discriminatoir omdat ‘het verbod op discriminatie op grond van leeftijd behoort tot de gangbare grondwettelijke traditie van de lidstaten’ en ‘voor komt in tal van internationale verdragen’. Roman Herzog noemt dit een verzinsel. Slechts twee lidstaten, Finland en Portugal, kennen immers zo’n verbod en geen enkel internationaal verdrag vermeldt het. Hij oordeelt terecht dat zodoende het Hof niet handelt als rechtsorgaan maar als wetgever. Bovendien behoren arbeidsmarkt en sociale voorzieningen vooralsnog uitsluitend tot de bevoegdheid van de lidstaten. Op 10 september 2008 publiceerden Herzog en Gerken een scherpe waarschuwing aan het Europese Hof van Justitie de nationale wetgeving niet te ondermijnen. Die komt na gelijkaardige Deense en Oostenrijkse kritiek. Denemarken nam aanstoot aan de uitspraak van het Hof betreffende het verplicht verlenen van een Ierse verblijfsvergunning aan echtgenoten van EU-burgers van buiten de Unie wegens het mogelijk domino-effect daarvan op zijn eigen immigratiebeleid.
Roman Herzog: Nationale wetgeving niet ondermijnen. digde voormalig Oostenrijks kanselier Wolfgang Schüssel het Europese Hof ervan zich in te laten met onderwijs, dat een louter nationale bevoegdheid is. Eerlang zal het Duitse Bundesverfassungsgericht zich over de Mangold-zaak moeten uitspreken. Herzog hoopt dat dit het verdict van het Europese Hof van Justitie verwerpt omdat het zijn boekje is te buiten gegaan (rekening houdend met de door het Duitse parlement goedgekeurde tekst van het EU-verdrag). Herzog betoogt dat elk optreden van een EU-orgaan en elke juridische interpretatie die daarbuiten vallen niet door die parlementaire goedkeuring zijn gedekt en bijgevolg in Duitsland moeten worden beschouwd als waardeloos. Dit betekent dat de voorrang van de EU-wetgeving op de nationale wetgeving vervalt. De uitspraak van het Bundesverfassungsgericht is dus niet alleen voor Duitsland, maar voor alle lidstaten zeer belangrijk. Dit geldt ook voor Vlaanderen. Wil het ook als lidstaat of in een confederale Europese Unie zijn identiteit bewaren, dan zijn een ver doorgedreven subsidiariteit en een precieze bevoegdheidsverdeling tussen Unie en lidstaten van het grootste belang.
■ THEO L.R. L ANSLOOT
Nadat het in 2006 de Oostenrijkse universiteiten had gedwongen meer buitenlandse studenten op te nemen, beschul-
BOEK E N
Van puber tot politicus. En terug. In Zwart op wit schetst - zoals ondertussen ruim bekend - ex-VB-Vlaams Parlementslid Jurgen Verstrepen niet alleen zijn eigen radiocarrière van puber tot politicus. Hij brengt ook wat smeuïge verhalen over het Vlaams Blok/Belang, waar de media - de “kwaliteitspers” op kop - gretig van snoepten. Karel De Gucht stelde al in De Morgen: ‘dat sommige media een bepaalde populistische partij op een bijzonder pamperachtige manier behandelen omdat ze denken dat die partij het VB zal opeten’ (DM, 18 okt.). Daar was alle aandacht om te doen. Verstrepen leverde immers een erg bedenkelijk boek af. Bedenkelijk door het gigantische aantal taal- en zetfouten. Ongehoord dat een (nieuwe) uitgeverij dan nog de naam van de redacteur vermeldt. Bedenkelijk omdat Verstrepen zo rommelig is - zo noemt hij Geert Versnick begin jaren 1990 gewezen VLD-jongerenvoorzitter. Bedenkelijk omdat hij niet kan tellen als hij het aantal (‘drie’ zegt hij) aanbiedingen van politieke partijen op-
somt (i.c. sp.a, CD&V, VLD, Vivant en VB: dat zijn er vijf) ... Bedenkelijk omdat hij schrijft én in de eerste persoon enkelvoud én in de eerste persoon meervoud. Bedenkelijk omdat hij net niet voor het eerste Seks in de Wetstraat-boek zorgde. De paar anekdotes over de al dan niet vermeende relatie tussen toenmalig VB-voorzitter Frank Vanhecke en Marie-Rose Morel, brachten het roddelcircuit weer op gang. Bedenkelijk tot slot omdat hij zo breed uitsmeert wat de gemiddelde Blokwatcher à la wijlen Hugo Gijsels, Marc Spruyt of Tom Cochez al uitgebreid berichtten; dat een aantal nog altijd onvolwassen VB’ers het nodig vindt om ‘braune Bataljonen’ te bezingen (wat, meneer Verstrepen, niét uit de ‘officiële’ hymne van de NSDAP komt). Dat je dat als 18-jarige ‘rebel’ in een studentencantus doet, is al puberaal genoeg, dat VB-parlementariërs dat niet kunnen laten, blijft oerdom.
Bedenkelijk - tot slot - door grove onwaarheden te lanceren over politieke concurrenten, als zou Coveliers’ minipartij Vlott door het VB zijn opgericht. Wie ooit de geschiedenis van Vlott beschrijft, zal snel uitkomen bij een ondertussen verdwenen rechts-liberale vereniging in de Koekenstad. ‘Veel hoge heren zullen dit niet graag lezen ...’, zo schreeuwt de promoslogan op de cover van het boek. Inderdaad, je moet al een politiek onbenul zijn om dit boek wél graag te lezen. AN
Jurgen Verstrepen, Zwart op wit. Lampedaire, 208 blz., € 19,95, isbn 978 90 8122205 1.
Het spook van 68 Reclameman Wim Schamp, prof. Gust De Meyer en communicatiewetenschapper Frank Thevissen maken veertig jaar na datum de balans op van mei ‘68. De revolutie tegen repressie en paternalisme en voor openheid, creativiteit en tolerantie, heeft geleid tot een maatschappij waarin alles gereglementeerd, gecontroleerd, gedomineerd, geschematiseerd en geordend wordt, en waarin de zogenaamde ‘modelstaat’ een strak geregisseerde mediadroom is die enkel in de perceptie bestaat. Kritiek daarop wordt door diezelfde adepten van mei ‘68 als “verzuurd” of “populistisch” bestempeld, of afgedaan als een “perceptiefout”. Het Spook van 68 hakt zwaar in op de paarse “progressief-populistische” perceptiecultuur, die als het kind van mei ‘68 kan worden beschouwd. Al in de inleiding wordt geschetst hoe Guy Verhofstadt de macht kon grijpen in de toenmalige PVV door gebruik te maken van dezelfde technieken en trucjes die hij bij leninistische studentenverenigingen had zien werken.
Ook de ondraaglijke dictatuur van de politieke correctheid moet het ontgelden. Zo laat Gust De Meyer geen spaander heel van het ‘representativiteitsdenken’, waarvan de adepten eisen dat minderheden meer aandacht krijgen in de media, waarbij zij ervan uitgaan dat een gewijzigde voorstelling in de media automatisch tot een oplossing van maatschappelijke problemen zal leiden. Frank Thevissen pakt de utopie van “de modelstaat” aan, die in werkelijkheid een verkrampte visie vertegenwoordigt waarbij maatschappelijke cohesie, groepsgevoel en geveinsd optimisme moeten dienen om elke dissidentie de kop in te drukken en ernstige maatschappijkritiek onmogelijk te maken. Hij legt ook uit hoe modieuze trends als “eerlijke handel” en “sociaal verantwoord ondernemen” louter symboolwaarde hebben maar dankzij de politieke correctheid konden uitgroeien tot big business. Wim Schamp pleit tot slot voor een nieuw kiessysteem, met kleinere kieskringen waarin slechts
één winnaar wordt verkozen, naar Brits of Frans model. De invoering van zo’n systeem zou niet alleen de kloof tussen politici en burgers verkleinen, maar meteen ook het probleem BHV oplossen, aldus de reclameman. Dit boeiende boek biedt een interessante inventaris van wat de adepten van mei ‘68 er de voorbije veertig jaar van gebakken hebben. Het is tegelijk de ontmaskering van hun hypocrisie, hun volksverlakkerij en hun verdrukking van andersdenkenden. Luc Van Braekel G. De Meyer, F. Thevissen en W. Schamp, Het Spook van 68. De ontsporing van een ideaal. Pelckmans, 223 blz., € 19,50, isbn 978 90 289 5157 0
november 2008 nr. 11
Doorbraak
13
KAMIKAZE
Tommeke, Tommeke, wat doe je nu?...
E
n wees gerust, beste lezer, deze historische woorpresident via een federale kieskring (zogezegd den van een bevlogen sportcommentator zijn niet om de communautaire spanningen weg te bedoeld voor de snelle Tom Boonen. Maar wel voor nemen) is toch te gek voor woorden. En daarde enige échte en onvervalste cultuurgoeroe van het bovenop ook nog beweren dat de Vlaamse Belinks-progressieve Vlaanderen. En u had het wellicht weging in het verleden een ‘linkse’ drukkingsal geraden. Want niemand minder dan Tom Lanoye groep was, dat is ook voor uw Kamikaze van mag hier voor een keer in de etalage staan. En dan het goede te veel. Vandaar dat ik mij noodgeniet omdat hij 50 jaar is geworden. Daar is al tot dwongen moet beperken tot enkele open vravervelens toe aandacht aan besteed. Ook niet omgen: kunnen dit de prille symptomen van Alzwille van zijn banden (?) met onze taalverwanten in heimer zijn? Wordt deze literaire nar betaald Zuid-Afrika. Ook niet omdat hij indertijd de vulgaire (en zoja, door wie) om dergelijke nonsens uit te Tom Lanoye lef had om (nadat de Vlaamse overheid de IJzertoren kramen? Wat bezielde de makers van Knack in 1986 als ‘Memoriaal van de Vlaamse ontvooding’ had erkend) TV om deze politieke neanderthaler uit te nodigen? En tot slot: is de IJzertoren in een Humo-interview de ‘erectie’ van Vlaanderen er dan werkelijk niemand in zijn ‘progressieve’ omgeving om dit te noemen. En ook niet omdat ik in hem (vooral nu de grote Hugo ‘Goddelijk monster’ tegen zichzelf te beschermen? Claus niet meer onder ons is) een toekomstige Nobelprijswinnaar Ik zie uiteraard alle ernstige antwoorden met passende nederigmeen te onderkennen. heid tegemoet. Neen. Maar wel omdat hij zo vriendelijk is geweest om zich in En voor Tommeke toch nog deze goede raad: bedwing uw ‘Boze het politieke praatprogramma Open Kaart op Knack TV, onstertongen’, ween nog enkele ‘Zwarte tranen’ en kruip dan wat mij felijk belachelijk te maken en zichzelf te herleiden tot een polibetreft voorgoed in uw eigen ‘Kartonnen dozen’. tieke dwerg. Nu, dat zelfs de grote Anton van Wilderode er niet in geslaagd is om ‘een slagerszoon met een brilletje’ behoorlijk Adieu ... Nederlands te leren spreken, wil ik er nog bij nemen. Maar zijn ■ K AMIKAZE gratuit pleidooi voor het rechtstreeks verkiezen van een belgische
M E G A F OO N
Rechts in Vlaanderen? Luiwammesen
H
umo (21 okt.) sprak met Bart De Wever en Louis Tobback, ‘twee van de beste debaters van Vlaanderen’. De Wever in topvorm, een Megafoontje waard. Over de crisis: ‘De buurlanden slagen erin om hun banken te nationaliseren, en wie weet kunnen ze ze ooit met een meerwaarde doorverkopen. Daarmee vergeleken is de historie van Fortis ongelooflijk: de regering laat de Nederlanders eerst de zilvervloot naar buiten slepen en verkoopt vervolgens het gezonde deel van wat er nog overschiet aan Frankrijk’. Over staatshervorming: ‘De enige staatshervorming die we nu gerealiseerd hebben, is dat we een Franse kolonie zijn geworden.’ Over Franstaligen: ‘Voor Franstaligen zijn Fransen landgenoten, hè. Lees hun dagbladen! De Société Générale is uitverkocht aan Frankrijk. Sabena moest verkocht worden aan een Franstalige maatschappij. De energiesector is verkocht aan Suez, en nu ook de banken. Ze voelen zich veilig als hun economie wordt ondergebracht in Parijs. Maar het is wel de Vlaming die de banken vol spaart’. Over de regering: ‘Het is een Vichy-regime. Ze zijn de gijzelaars van hun vijanden’. Over sp.a en PS: ‘De moderne sociaaldemo-
14
Doorbraak
nr. 11 november 2008
craten zitten in de oppositie, en de socialisten van de negentiende eeuw zitten in de regering’. Over N-VA in Verhofstadt II en Bart De Wever Leterme I: ‘Wij hebben negen maanden een regering in stand gehouden zonder een ministerpost te claimen! Uit altruïsme? Achteraf bekeken: uit ongeziene onnozelheid’.
de. Een fundamenteel meningsverschil, en dat in een constructie waarin de minderheid de meerderheid kan blokkeren.’ Over de media: ‘Bij ons worden de media nog beheerst door de pensée unique die in ‘68 gecreëerd is, met hier en daar een kleine tegenstem...Tachtig procent van de journalisten en opiniemakers is nog altijd progressief tot zéér progressief. Niet moeilijk dat er veel frustratie is, en dat uit zich in het stemhokje.’ Over (de zwakte van) rechts: ‘Dat ik een column moet schrijven in een linkse krant is toch veelzeggend? Ik voel me enorm eenzaam op dat vlak.... Het intellectuele debat is klinisch dood. De rechterzijde in Vlaanderen: wat een bende luiwammesen bij mekaar!’
Over communautair tijdverlies: ‘Nu is het mijn schuld dat die regering niks gedaan heeft? Omdat we drie werkdagen aan BHV hebben gespendeerd? Oké, als Leterme die drie dagen had kunnen gebruiken om de oorlog in Irak te stoppen, was de naft nu niet zo duur geweest; dàt is zeker waar.’
Over seksuele revolutie: ‘Men heeft diarree voorgeschreven als remedie tegen constipatie... Hebt gij dan de indruk dat die seksuele revolutie voor zoveel geluk heeft gezorgd? Ik noem dat pornificatie’...’Porno is inderdaad zeer paars: socialisme en hebzucht in één hand.’
Over België: ‘Wat er nog overblijft van België, is in essentie de sociale zekerheid; driekwart van de middelen van België gaat daarin om. Wel, Vlaanderen heeft geproefd van zelfbestuur en zegt nu collectief: meer van dat. Franstalig België zegt net het omgekeer-
Over LDD: ‘Dedecker is een electoraal fenomeen zoals je er in tien jaar geen twee tegenkomt. Dat is de Pim Fortuyn van Vlaanderen geworden.’ ■ JVdC
Meer argumenten nodig over België? Lees
Te koop bij de VVB 3,00 euro + verzendkosten Vlaamse Volksbeweging, Passendalestraat 1a 2600 Berchem Colofon
Energiebesparing Milieutechnologie: afvalverbranding, deNOx. Explosieve gasmengels: verwerking in overeenstemming met ATEX. Gespecialiseerd studiewerk en sleutel-op-de-deur levering Mallekotstraat 65, 2500 Lier Tel.: +(03) 491 98 78 – Fax: +(03) 491 98 77 E-mail: info@euro-pem.com
Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse Volksbeweging vzw. ■ Verschijnt maandelijks (niet in augustus). ■ Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. ■ H OOFDREDAC TEUR : Jan Van de Casteele ■ K ERNREDAC TIE : Karl Drabbe, Dirk Laeremans, Peter De Roover ■ M EDE WERKERS : Jacques Claes, Frans Crols, Katleen Van den Heuvel, Bart Maddens, Guido Naets, Marc Platel, Dirk Rochtus, Matthias E. Storme ■ R E D A C T I E - A D R E S : P a s s e n d a l e s t r a a t 1 A , 2 6 0 0 B e r c h e m . Te l 0 3 3 6 6 1 8 5 0 – Fax 03 366 60 45 ■ redactie@doorbraak.org ■ www.doorbraak.org – abonnementen: secretariaat@doorbraak.org ■ A BONNE MEN T : € 18 voor een abonnement van 12 maanden (buitenland: € 30) ■ STUDENTENABONNEMENT: € 10 voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling ■ I NTERNE TABONNE MENT : € 10 voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis internet-abonnement. ■ Abonnering door storting op rekening 736-0012719-76 van VVB Doorbraak, Passendalestraat 1A, 2600 Berchem met vermelding van het type abonnement. ■ Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd – met ledenblad Binnendoor – naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw (VVB). U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van € 18 op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. ■ Betaling van het abonnementsgeld vanuit het buitenland: gebruik IBAN BE91 7360 0127 1976 en BIC KREDBEBB ■ VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Pieter Bauwens, M. De Smetstraat 12, 9308 Hofstade ■ ISSN 0012-5474
november 2008 nr. 11
Doorbraak
15
16
Doorbraak
nr. 11 november 2008