2009_01_doorbraak

België-Belgique PB Antwerpen X 8/2828

Maandblad van de Vlaamse Volksbeweging vzw

www.doorbraak.org

Afgiftekantoor Antwerpen X P508831 Passendalestraat 1A 2600 Berchem redactie@doorbraak.org

1 2009

Slapende of stervende leeuw?

Kan Bert Anciaux de sp.a mee(r) de Vlaamse weg opdrijven?

Heeft Bert nog iets te bieden?

G

edetailleerde conclusies van de sp.a-enquête zijn pas voor het najaar van 2009, maar de eerste bevindingen waren interessant: 35,1 procent noemt zich vrijzinnig, 40,1 procent noemt zich christelijk of katholiek. Voor socialisten is Het Laatste Nieuws ‘veruit de belangrijkste krant’. Bij de weekbladen zijn dat Humo en Dag Allemaal. Driekwart is voor een hardere aanpak van de werklozen, een meerderheid voor een kordate aanpak op het vlak van veiligheid. Vooral veel oudere socialisten (de helft) zijn volgens de sp.a-webstek ‘etnocentrisch’. (bron: www.sp.a.be) Een meerderheid van de socialisten wil meer bevoegdheden voor de gemeenschappen en gewesten dan nu het geval is. Daartegenover staat dat amper een kwart van de leden meer bevoegdheden wil voor de federale overheid en een kwart voorstander is van status-quo. Goed, maar kan beter.

De komst van Bert Anciaux en enig gevolg kan de Vlaamse vlam van sp.a misschien nog wat aanwakkeren. Op voorwaarde dat de invloed van ex-VU’ers daar wel iets romiger wordt dan wat hij was in de (Open) Vld. Veel Vlaamse wapenfeiten van exVU’ers in de VLD zitten er alvast niet in ons archief. Daar stond Guy in de weg.

Wanneer neemt Bert afstand van de politieke puberteit? Zijn communautaire boodschap heeft hij vermalen in een stamppot van utopische gedachten. Van ID over Spirit tot Vl.Pro... Een kringetje volgelingen (van wie de namen niet in het collectieve geheugen van de vaderlandse politiek zullen overleven) profiteerden van het momentum van 2004 - toen elke partij een aanhangwagentje zocht om de grootste te hebben - om aan te schuiven aan de tafelen van enig parlementair genot. Amen.

Benieuwd hoeveel zin sp.a heeft om die te eten te geven.

Nelly Maes en Geert Lambert zijn best sympathieke voortrekkers van de restfractie. Maar voor hen wordt het wellicht sterven in de eigen overtuiging. ‘Nu er meer leden uit die partij zijn

gestapt dan ik vermoedde dat erin zaten, is de pret eraf’, is een pijnlijk oordeel van Paul Baeten Gronda (DM, 6 dec.). De partij ging dood aan een teveel aan visie. ‘Of: een teveel aan gelul dat zonder al te veel verpakking als visie wordt verkocht’. Na de dood van Paars - en al zeker in een ontluikende crisistijd - is het tweespan “links-liberaal” compleet de mist van over and out ingereden.

Het moet pijnlijk zijn voor Bert en de zijnen om te zien dat het vooral Dedecker en De Wever zijn die vandaag zalen doen vollopen. Dat komt ervan als men vanuit eenheidsdenken in bepaalde politieke kerken de jongste jaren alles wat conservatief is, onbezonnen van het politieke marktplein mept. Vroeg of laat ontstaat dan wel een bijzonder groot gat voor sterke politieke beesten die men niet kàn doodmaken.

Op wat voetbalsplitsing na verdween Bert met zijn ploeg uit het communautaire debat. Hij zal zich in de sp.a moeten reppen om daar op dat punt nog de duidelijkste van de klas te zijn.

Volgens Vande Lanotte controleert de fiscus veel strenger in Vlaanderen, ‘een nieuwe en onrechtvaardige transfer’. Hans Bonte sprak zich in zijn zevenpuntenvoorstel uit tegen een federale kieskring en tegen Brussel derde gewest. Steve Stevaert heeft een probleem ‘met franskiljons, met mensen die hier komen wonen en zich gedragen alsof Vlaanderen een kolonie is’. Voor Patrick Janssens is de staatshervorming ‘nog lang niet ten einde’. Luc Van den Bossche is ‘altijd confederalist geweest’.

Tobback hekelt de scheeftrekkingen via verkeersboetes, de geldstroom naar Brussel, het stedenbeleid van Marie Arena. Van Frank Vandenbroucke is gekend dat hij Werk wil regionaliseren.

Zelfs Caroline Gennez vindt dat de ‘opvolging van werklozen en de principes van sanctionering van werklozen materies zijn voor de regio’s’. Alleen met wat meer rationaliteit, wat minder urinekoekjes, en een terugkeer naar zijn roots, kan Anciaux daar overleven. En - misschien - nog goeie dingen doen.

■ JAN VAN DE CASTEELE

januari 2009 nr. 1

Doorbraak

1

PERSWIJS Vic Anciaux over een onafhankelijk Vlaanderen, VU-kaderblad nr 39 van juni 1992 pagina 5: ‘Politiek kan enkel geloofwaardig zijn als we zeggen

wat we denken, en doen wat we zeggen. Komt daarbij dat het Vlaams-Nationalisme voor mij een levenshouding is waaraan ik met mijn voorzitterschap gestalte wil geven... Ik ben voor een onafhankelijk Vlaanderen binnen een federaal Europa...Ik geloof dat België zich overbodig zal maken.

Dit is geen separatisme. Ik stel gewoon vast dat de Belgische ballon leegloopt.’

Christophe Deborsu, journalist bij de RTBf in De Standaard, 12 november: ‘Veertien procent van de Waalse beroepsbevolking zoekt vandaag een job. In

Vlaanderen amper 5,9 procent.’

Benoît Cerexhe (cdH), Brussels minister van Economie, in La Libre Belgique, 2 december: ‘De verplichting van de 50/50 proportionaliteit tus-

sen Franstaligen en Nederlandstaligen voor directiefuncties in de administratie en in alle organismen van openbaar belang moet herzien worden, om een betere representativiteit te hebben met wat de Brusselse realiteit is.’

Frank Vandenbroucke (sp.a) en Jean-Claude Marcourt (PS), Vlaams en Waals minister van Werk in De Standaard, 8 december:

‘Een versterking van het regionaal arbeidsmarktbeleid geeft ons meer mogelijkheden om beter samen te werken en onze arbeidsmarkt te dynamiseren.’

Rik Van Cauwelaert in Knack, 2 december 2008: ‘Ik herinner me leven-

dig de manier waarop de hoofdredactie van De Standaard toestond dat - door middel van een broodroofdreiging door de Paarse regering van premier Guy Verhofstadt - de pen van haar columnist Derk Jan Eppink werd gebroken. Collega Vandermeersch is toen, zonder een zuchtje van protest, door de knieën gegaan.’

Bruno Valkeniers in Gazet Van Antwerpen, 6 december 2008:

‘Het kartel met CD&V was ten dode opgeschreven, omdat christendemocraten vroeg of laat toch altijd kiezen voor de Belgische macht. Eens een tsjeef, altijd een tsjeef.’

Eric Van Rompuy op zijn weblog, 1 december 2008: ‘Ikzelf ben steeds

sceptisch geweest over het welslagen van de dialoog. Na de verklaringen van Maingain is de stekker nu al uitgetrokken. Het is wachten op de hartstilstand. Was dit niet de onderhandeling van de laatste kans.’

De kloof: gezondheid

Rudy Aernoudt (LiDé) meent argumenten te hebben voor een herfederalisering van de gezondheidszorg. Louis Ide (senator N-VA) antwoordde vlijmscherp (‘Aernoudt blijf bij je leest’, DS, 26 nov.). Een splitsing zorgt volgens Ide voor meer efficiëntie (twee of drie ministers ipv zeven, vroeger zelfs negen), heilzame kleinschaligheid waar dat kan (zie voorbeelden in Denemarken, Spanje, Duitsland, Italië, Canada, VK... ), homogeen beleid (gemeenschappen zijn immers ook bevoegd voor culturele context, onderwijs...), kansen door eigen keuzes en klemtonen (meer eerstelijnsgezondheidszorg, preventie, thuiszorg, beschut wonen, psychiatrie, huisartsgeneeskunde, preventieve tandzorg, goedkopere peritoneaaldialyse, vaccinatie, daghospitalisatie, de goedkopere screeningsmammografie...), betere controle uitgavenpatroon (labo bvb: 80% in Vl., 40% in Franstalig België) en zuinigheid (kwart meer apotheken in Wallonië; duurdere Franstalige kinesitherapie). Ide staat niet alleen. Driekwart van de Vlaamse artsen is voor een splitsing (Artsenkrant, 8 mei 2007), tweederde wil zelfs de splitsing van de totale sociale zekerheid (De Huisarts, nr. 799).

De kloof: pensioen

Beduidend meer Franstalige leraren vragen vervroegd pensioen aan om medische redenen. In 2007 waren er 1468 aanvragen tegenover 911 in het nochtans veel grotere Vlaamse onderwijs. Het gaat om leraren die hun maximum aantal dagen afwezigheid wegens ziekte hebben opgebruikt. Gemiddeld mogen vier op tien aanvragers met pensioen. (bron: Klasse, dec. 2008)

De kloof : meer geld voor beroepsziekten in Wallonië

Emiel De Bolle

Met goed 30 procent van de Belgische bevolking, telt Wallonië bijna 60 procent van de uitkeringsgerechtigde mensen met een beroepsziekte. Vlaanderen telt met een kleine 60 procent van de inwoners maar 40 procent van de beroepsziekten. De cijfers (2007) komen van minister van Volksgezondheid Laurette Onkelinx (PS) als antwoord op een vraag van senator Yves Buysse (VB). (Bron: HLN, 28 nov)

De kloof: jaarinkomen

In het aanslagjaar 2006 bedroeg het gemiddelde netto-jaarinkomen van de Belgische belastingplichtigen 24.422 euro. In Vlaanderen is dat 25.609 euro. Een Waals gezin heeft met 22.797 euro zowat 3.000 euro per jaar minder. In Brussel ligt het gemiddelde inkomen met 22.565 euro nog iets lager.

(HLN, 21 nov.)

2

Doorbraak

nr. 1 januari 2009

De kloof: overheidstewerkstelling

49,3 procent van de loontrekkenden in Wallonië werkt in Publieke Dienstverlening tegenover 39,4 procent in Vlaanderen. Wie inzoomt op tewerkstelling in openbaar bestuur stelt ook daar verschillen vast: 22,8 procent van de Vlamingen werkt in publieke dienst, 28,2 procent in Wallonië. (BuG, Jan Hertogen). ‘In zijn rapport voor 2008 over het Waals Gewest hekelt het Rekenhof het ‘rampzalige beheer’ van het Waalse ambtenarenapparaat. Volgens het Rekenhof lijken bepaalde diensten aan elke controle te ontsnappen. Onder meer de missies naar het buitenland zijn het Hof een doorn in het oog.

(DS, 4 dec).

Commentaar De goede boodschap

N

og maar eens over Obama. Het feit dat iedereen vindt er iets over te moeten zeggen is geen reden om er over te zwijgen. Boeiend aan de man is zijn stijl van spreken. Of voert Obama het woord? Het woord voeren is een nobele aangelegenheid. Iets voeren, bijvoorbeeld een paard of een voertuig, verwijst naar de omgang met iets waarin vaart schuilt. Staat in schril contrast met veel hedendaags spreken dat in feite neerkomt op “iets” zeggen. Dat “iets” blijkt dan vaak zo dun en zo schraal dat het verpietert tot nietszeggendheid. Nietszeggendheid is het onafwendbaar gevolg van het feit dat men niets te zeggen heeft. Niets zeggend kan spreken zijn vanwege gebrek aan inhoud of - wat erger is - aan moed om te zeggen wat men vindt dat er moet worden gezegd.

Domheid of lafheid: het is als de cholera of de pest. Bij zulk spreken wordt het woord niet gevoerd, maar druppelen woorden als afgewerkte olie uit een motor die het niet meer doet.

De kloof: 50-plussers

Vlaams minister van Werk Frank Vandenbroucke kantte zich tegen de “federale” plannen van sociale partners (nationale loonoverleg) en regering inzake het 5 procent duurder maken van 50-plussers op een moment dat de economische crisis heel wat bedrijven tot afdankingen doet overgaan (DS, 5 dec.). Hij wil als “Vlaams” minister meer bevoegdheden en geld om zelf een nieuwe lastenverlaging voor 50-plussers uit te bouwen. Is het niet Vlaanderen dat het meest wordt geconfronteerd met de vergrijzing en Wallonië met jongerenwerkloosheid?

Als de sociale partners voorrang geven aan lastenverlaging, vooral op de lage lonen en langdurig werklozen, weten we hoe laat het is.

De kloof: voetbal

Bert Anciaux wil al jaren de voetbalbond splitsen. Vooralsnog met weinig succes. Met de opgerichte vzw Voetbalfederatie Vlaanderen verandert op het terrein helemaal niets.

Enkel de Vlaamse clubs van derde klasse tot en met vierde provinciale vallen onder de bevoegdheid van de nieuwe vzw. De KBVB benadrukt dat het niet om een splitsing, maar een ‘reorganisatie’ van de Belgische bond gaat. ‘Een financiële truc om Vlaams geld los te weken’, aldus De Standaard (28 nov.). Of er een Waalse tegenhanger komt, is erg onzeker. Michel Daerden, Waals minister van Sport, wil hier geen geld in pompen, tenzij... er een volledige splitsing komt tot het hoogste niveau, en Brusselse clubs worden verplicht voor de Waalse of Vlaamse federatie te kiezen (sic).

Marc Vervenne

Erger dan domheid of lafheid is cynisme: dit is taal misbruiken. In dit dal van tranen wordt er van alles verkracht, niet in het minst taal. Verkrachten komt neer op oneigenlijk gebruik. Of misbruik.

Van taal zei Talleyrand - ongeëvenaarde maar gevaarlijke diplomaat - dat zij het beste middel is om zijn gedachten te verbergen. Iedereen doet het, je kan er niet om heen. Postmoderne filosofen leggen daar de nadruk op: eigenlijk moet taal licht brengen. Maar feitelijk verduistert zij. Wanneer een politicus of een manager of een prof zijn mond open doet, zou het lichter moeten worden op de wereld.

Helaas wordt vaak de mist over de wereld dikker. Een hoge roeping is het te pogen zijn taal zo helder mogelijk te houden. Je kan maar helder spreken als je iets te vertellen hebt. Anders worden woorden verpieterde vijgenbladen om de eigen intellectuele en morele naaktheid in schaamte te verhullen. Adam is daar al mee begonnen in het aards paradijs.

Om terug te komen op Obama: het schijnt dat hij zijn drijvende spreekstijl heeft geleerd in kerken waar hij zwarte dominees de boodschap hoorde verkondigen.

Kond doen van of over iets is een volle vorm van spreken. Eigenlijk komt het neer op boodschappen. Omdat mensen licht verveeld raken of moe van het oude, reikhalzen ze naar boodschap. Liefst een goede. Dominees, vooral zwarte, zitten goed. Dicht bij het grote vuur van de Bijbel, het Evangelie: immense verhalen van Bevrijding. Om zeggingskracht te voeren moet je een groot verhaal hebben.

Of tenminste moet je aan kunnen schurken bij een groot verhaal. Frictie heet dat nu in de literaire genres: je staat midden de pragmatische werkelijkheid, maar je blijft je warm wrijven aan de “fictieve” gloed van een groot verhaal. Een goede boodschap moet verweven zijn met en in een sterk verhaal of droom. Verweven van weven, in het Latijn texere. Je hebt een deugdelijke tekst (dit is: een verweven stuk) nodig. Sommige wevers kunnen het ook bij ons (een enkele heet zelfs zo).

Jammer dat ze niet zwart zijn. Laat ons hopen dat Obama slaagt, hij is ook maar een mens.

Mocht Obama het niet naar wens doen: dit is, te veel bezieler en te weinig manager, dan kan men nog altijd een beroep doen op de “externe” beoordelaars aan de KU Leuven. Die weten hoe ze moeten omgaan met kerels van te veel gedachten en te weinig cijfers. Defenestratie: aan het Witte Huis zijn de ramen wijd. Zoals trouwens aan het rectoraat op de Oude Markt in Leuven.

Kampioen paniekzaaier

‘Laat uw kleine partijpolitieke twisten, laat het communautair gekibbel, laat uw dwaze vetes achterwege. Verenig ons nu in een strijd die ➥

■ JACQUES CLAES

vervolg p. 11

januari 2009 nr. 1

Doorbraak

3

P O L I T I EK

Vlaams nationalist en conservatief De Wever de hond in het kegelspel van links

‘W

e zullen je missen Bart’... Het was de kop boven de brievenrubriek van De Morgen (6 dec.). Nogal wat lezers getuigden vooral van respect, ook onder progressieven, voor de opiniestukken die De Wever in die krant de jongste jaren schreef. De Wever speelde er de hond in het kegelspel van links. In De Standaard is die uitdaging nauwelijks minder groot. Ook daar blijft hij een dokter Pavlov die het schuim op de lippen kan toveren.

Uitgeverij Pelckmans had het moment goed gekozen. Het boek Het kostbare weefsel. Vijf jaar maatschappijkritiek sluit goed aan bij De Wevers beslissing om vanaf nieuwjaar zijn schrijfwerk van zaterdagnacht weer richting De Standaard te sturen.

In een tijdsgeest die nog altijd links en cultureel correct is gekleurd, zorgden zijn columns voor lawaai in het opiniekot.

Voor een summiere bespreking van de inhoud verwijzen we naar de boekenpagina (blz. 13). Van de Doorbraaklezers - volgens recent intern onderzoek ook fervente lezers van De Standaard (42,1%), De Tijd (26,2%) en De Morgen (13,6%), van Knack (46,1%) en ‘t Pallieterke (48,4%) - mogen we overigens verwachten dat ze meer dan de gemiddelde Vlaming op de hoogte zijn van de standpunten van De Wever.

De Wever had in zijn tweestrijd tussen (de ethiek van de) overtuiging en (de ethiek van de) verantwoordelijkheid beter voor de laatste optie had gekozen.

Ook Carl Devos deed wat hij moest doen: zalven en slaan. De Wever klaagt aan dat rechts niet aanwezig is in de media, maar zelf is hij daar wel ‘omnipresent’ (BDW was in die week te gast bij Phara, in Volt, in de Keien van de Wetstraat, De Standaard en De Morgen). Calimero De Wever, zeg maar. Kritiek was er ook op het feit dat De Wever overal belgicisten ziet, en karikaturen maakt van opinies die de zijne niet zijn. ‘Arme Bart’, ze misbruiken je... Hij wees ook op intellectueel bochtenwerk (eerst supporter van Sarah Palin, na haar nederlaag dan weer niet). Tot slot riep hij De Wever op zijn nu als een paternoster van columns verschenen conservatief ideeëngoed eens te ordenen in een totaalvisie. ‘Benieuwd of alle N-VA-leden dan zullen volgen’, was zijn laatste speldenprik.

De Wever zelf antwoordde na deze intro op zijn manier: ‘Ik voel me precies zoals Karel V zich moet hebben gevoeld bij het repeteren van zijn eigen begrafenis.’

De eerste repliek

Voor De Wever was de lectuur van de 18de-eeuwse filosoof Edmund Burke de wegwijzer naar het ‘ideologische’ conservatisme. De ‘oerknal’ waaruit ook zijn gedachtegoed kiemde. De Wever leeft in ‘onvrede’ met wat hij waarneemt rond In deze bijdrage dan ook kort Herman Van Rompuy en Bart De Wever hem: het verdwijnen van soaandacht voor twee van zijn ciale normen, te veel vrijheid critici bij de voorstelling van zonder verantwoordelijkhet boek, Herman Van Rompuy (CD&V) en prof. Carl Devos. heid, de mens die - nu God dood is verklaard - stuurloos rondDe belangstelling was groot. We telden vier politieke journazwalpt. ‘We moeten “het kostbare weefsel” van onze samenlisten van de VRT. leving (zie titel van zijn boek) behoeden. Zoniet eindigen we als een naakte aap in een hoogtechnologische dierentuin.’

Herman Van Rompuy, spits met woorden, waarschuwde De Wever: wie de gave van het woord heeft, moet uitkijken later Een van de kernbegrippen waaraan hij zijn opvattingen vastniet de gevangene van het woord te worden. De CD&V’er klikt, is identiteit. Weg van het Walhalla van utopisch denken daagde De Wever uit met zijn kritiek op het nationalisme, dat over wereldburgerschap, van het gekrijs over ‘peace’ en ‘love’, zich beweegt op de ‘tegenstelling identiteit-samenhorigheid’ pleit hij liever voor identiteitsdenken als noodzakelijke kracht en bij wie ‘samenhorigheidsgevoel botst op grenzen’. Hij stelde van “insluiting” (ergens bij horen), voor grenzen (op verschildat precies het nu door hem gebroken kartel De Wever had lende vlakken). ‘Die zijn absoluut noodzakelijk. Ontgrenzing groot gemaakt. Het mislukken van de onderhandelingen en de is het gevaarlijkste probleem.’ breuk tussen de bondgenoten van het kartel hebben uiteindelijk geleid tot wat men precies wou vermijden: Di Rupo en de PS Derde ankerpunt is zijn kritiek op de multiculturaliteit. ‘Hoe staan er weer, de BHV-paradox is nog erger geworden. En De meer we normen overboord gooien, hoe meer we pijnlijk wakWever zelf - teruggekeerd naar de oppositie - wordt ‘misschien ker zullen worden met het besef dat de vele nieuwkomers wel wel interessant’, maar blijft ‘niet langer relevant’. Onder meer degelijk normen hanteren. Dat moét botsen... De elite is rondomdat hij nu moet proberen te scoren tussen extreem rechtsen uit misdadig in haar stilzwijgen hierover.’ en populisten (lees VB en LDD), wat niet evident is. Conclusie:

4

Doorbraak

nr. 1 januari 2009

Interessant, toch zeker als alarmbel, was nog De Wevers antwoord op Carl Devos. ‘Ja, ik kom de jongste tijd vaak in de media, maar dan wel bijna alleen, tegen de mainstream in...

Waar blijven in Vlaanderen de columnisten die het opnemen voor normen en waarden, de auteurs die de ballon van vrijheid-blijheid even doorprikken, de critici die de multiculturele samenleving over de hekel halen?’

■ JVdC

STA ATSVO R M I N G

Een oplossing acht De Wever mogelijk in een overzichtelijk kader en dat is er voor hem een van de Vlaamse cultuurgemeenschap. Hier paste de repliek op Van Rompuys opmerking over De Wevers keuze voor overtuiging boven verantwoordelijkheid.

‘Het resultaat van uw keuze voor verantwoordelijkheid is momenteel nul’, was zijn rapport over de Leterme-weg. ‘Jullie keuze leidde achtereenvolgens tot woede, dan tot ontkenning, vervolgens tot angst van ‘t is toch niet waar en ten slotte... tot berusting’, aldus de N-VA-kopman.

De “staatshervorming” voorbij...

Tien Vlaamse opiniemakers kiezen resoluut voor onafhankelijkheid Op 17 januari e.k. wordt in Brugge, naar aanleiding van de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie van de Vlaamse Volksbeweging, “De Vlaamse Republiek - van utopie tot project” voorgesteld. Een essaybundel onder de leiding van Johan Sanctorum, uitgegeven door Van Halewyck. Tien opiniemakers bezinnen zich over de mogelijkheid en wenselijkheid van een republikeins project voor Vlaanderen.

Volgens Eric Defoort, die de inleiding voor het boek schreef, moest je vroeger het debat over de onafhankelijkheid van Vlaanderen gaan zoeken in de uithoeken van het politieke denken en handelen.

En eens daar aangekomen, moest je dan nog je oor te luisteren leggen in de sector van de epifenomenen. ‘Die tijd is voorbij.

Nu het eerste decennium van de 21ste eeuw op zijn einde loopt, wordt het Belgische staatsverband in het centrum van de scène, voor het voetlicht, voor een ruim publiek, bevraagd, in twijfel getrokken, resoluut afgewezen’, aldus Defoort.

De deelnemers aan het debat hebben uiteenlopende kwalificaties, komen uit diverse windrichtingen. De Vlaamse Volksbeweging is prominent vertegenwoordigd, onder meer via haar politieke secretaris en meerdere medewerkers van Doorbraak. Andere auteurs maken deel uit van de Gravensteengroep. Werkten mee: Ludo Abicht, Brecht Arnaert, Julien Borremans, Peter De Roover, Koenraad Elst, Matthias Storme, Johan Sanctorum, Jef Turf, Luc Van Doorslaer.

De titel De Vlaamse Republiek: van utopie tot project vat een proces samen. Wat in de romantische negentiende eeuw als een taalstrijd, als een inzet voor culturele ontvoogding van start ging, met de onafhankelijkheid hooguit als Johan Sanctorum een verre droom, is meer dan een eeuw later aangekomen in de (eind?)fase van Vlaamse staatsvorming. Hoe verscheiden hun invalshoeken ook mogen zijn, niet één auteur blijft nog staan bij een Belgische staatshervorming.

In het boek steken onderbouwde pleidooien voor een open Vlaamse republiek, bevrijd van de Belgische ‘democratievervuiling’, betrokken op de buitenwereld, gericht op Europese integratie en solidair met andere Euregio’s .

Deze denksporen naar Vlaamse onafhankelijkheid passen perfect in het debat dat de Vlaamse Volksbeweging op een eigentijdse manier mee moet aansturen, conform haar opdrachtsverklaring ‘voor onafhankelijkheid én samenwerking’.

Volgens Johan Sanctorum zien de tien auteurs de toekomstige Vlaamse republiek als het eindpunt van een revolutionair proces. ‘Dat het francofone België én het Europa van de 19de-eeuwse naties zullen reageren, staat vast’. Hij pleit er in zijn eigen bijdrage ook voor dat de Vlamingen zelf onderling in debat zouden gaan over de ethische en politieke krijtlijnen van hún natie. ‘Zonder taboes of cordons. Welk maatschappijbeeld staat ons voor ogen? Welk soort democratie?’...

Debat is evenwel niet uitgesloten. Sommigen denken aan een ‘verdampingsproces’, anderen aan een ‘revolutionaire breuk’. Maar (‘het meest verheugende’ volgens Defoort) de auteurs oriënteren zich naar de toekomst, ‘ver weg van het verleden dat niet is verwerkt, ver weg van de verslaving aan een underdogsituatie van weleer. Geen “kaakslagflamingantisme”, maar Vlaams staatsburgerschap kleurt het boek. Niemand kiest voor een knus Vlaanderen dat in een handomdraai tot een muf Vlaanderen verwordt’.

Over “De Vlaamse Republiek - van utopie tot project”, uitgegeven bij Van Halewyck, ongetwijfeld meer in volgende nummers van Doorbraak.

Het boek wordt voorgesteld op de VVBnieuwjaarsreceptie op 17 januari 2009 (Brugse Markthallen) ■ JVdC

januari 2009 nr. 1

Doorbraak

5

B RUS SEL

De onverbrekelijke band tussen Brussel enVlaanderen Ook bij Vlaamse onafhankelijkheid De boodschap dat de (economische) band tussen Vlaanderen en Brussel onverbrekelijk is, ook bij Vlaamse onafhankelijkheid, is een moeilijke boodschap omdat de juiste conclusie slechts kan getrokken worden na het begrijpen van de wederzijdse mechanismen. De motivatie waarom Brussel niet loslaten, is modern, open, complexloos, offensief en toekomst gericht.

1. Brussel is een economische troefkaart maar benut onvoldoende de geboden kansen1 Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de rand rond Brussel oefenen een grote aantrekkingskracht uit op het buitenland, vooral op buitenlandse investeerders en dienstverleners. Zo is Brussel de 4de Europese zakenstad, 15de zakenstad van de wereld (Antwerpen 96ste). Brussel telt 1800 buitenlandse ondernemingen met samen 230 000 jobs. De EU genereert 55 000 jobs.

2. Brussel is belangrijk voor Vlaanderen1 Economisch De economische activiteit van Brussel straalt af op de Vlaamse Rand en op heel Vlaanderen.

Dit blijkt uit de werkgelegenheidsgroei. De economische activiteit van Brussel leidt vooral tot groei in de Vlaamse Rand.

Het aandeel van het arrondissement Halle-Vilvoorde in het BBP van Vlaanderen is 11% (Antwerpen 19,8%, Gent 8,6%, Kortrijk 4,8%).

Brussel telt 235 000 pendelaars uit Vlaanderen, meer dan de volledige werkgelegenheid van het arrondissement Antwerpen.

Het maakt deel uit van de Vlaamse Ruit (Brussel-Gent-Antwerpen en Leuven) met als ruggengraat de as Brussel-Antwerpen. Brussel raakt steeds meer verbonden met Antwerpen en een hele reeks nieuwe projecten versterken dit. De Vlaamse Ruit is het enig Vlaamse stedelijk netwerk op internationaal topniveau (zoals Randstad-Holland en het Ruhrgebied).

Brussel heeft echter nood aan een economisch hinterland o.a. om bedrijven aan te trekken en om zijn werkzoekenden werk te bezorgen.

Het feit dat de economische activiteiten steeds meer verschuiven naar de Rand en dat de as Brussel-Antwerpen verder wordt ontwikkeld, maakt de verwevenheid van Brussel met de Vlaamse Rand en de Vlaamse Ruit steeds groter en dus ook de wederzijdse afhankelijkheid ervan.

Venster op de wereld Via Brussel heeft Vlaanderen een uitzonderlijk venster op de wereld, een internationaal podium. Het is één van de meest internationale en kosmopolitische plaatsen in de wereld. Eén voorbeeld. Het Europees Parlement, het grootste kantorencomplex van Europa, telt jaarlijks 300 000 bezoekers.

De UG en KUL, bijvoorbeeld, gebruiken dit podium.

Met zulk internationaal podium in eigen land heeft men (mede)zeggingschap en prestige.

Brussel is tevens een ideale broeihaard voor clustering; het fysiek bij elkaar hokken van personen en organisaties met gelijkaardige of aanvullende activiteiten die elkaar inspireren.2

6

Doorbraak

nr. 1 januari 2009

Internationale en multiculturele stad Brussel is het perfecte labo voor de integratie van de andere culturen en kan inspireren tot meer openheid. The Size of Nations leert ons trouwens dat hoe kleiner het land, hoe meer openheid er nodig is ter compensatie van die beperkte grootte.

Een deel van de Vlaamse jeugd heeft, zo blijkt, die dosis internationaal Brussel meer dan nodig.

De aanwezigheid en kruising van diverse nationaliteiten en culturen - nergens in die concentratie te vinden - zorgen trouwens voor een uitgelezen bedding voor creativiteit, wat leidt tot een bruisend cultureel leven en een enorme economische meerwaarde. De creativiteitsfactor, motor voor de toekomstige groei, ligt in Brussel dan ook beduidend hoger dan in de rest van Vlaanderen.

Vlaams Erfgoed Brussel is historisch Vlaamse grond en ligt trouwens ingebed in Vlaanderen. Belangrijker is echter dat het Vlaams erfgoed in Brussel, roerend en onroerend, van wereldklasse is en een verlies daarvan onbetaalbaar is.

3. Vlaanderen moet zich inlaten met Brussel Brussel is te belangrijk voor Vlaanderen om Brussel (alleen) aan anderen over te laten. Stellen dat Vlaanderen volledig los van Brussel ook ten volle zal genieten van de Brusselse centrumfunctie is een grote gok.

Vandaag leidt de concurrentie tussen Brussel en Vlaanderen al tot grote schade (GEN, Zaventem, werkloosheid). De banden verder doorknippen zal die schade vergroten waardoor beide er slechter van worden.

Bovendien is Brussel nu al veel te weinig geïnteresseerd in zijn economische en internationale functie. Waarom zou Brussel los van Vlaanderen investeren waar vooral Vlaanderen baat bij zou hebben?

Een scenario waarbij het bestuur van de kernstad en de randstad volledig gescheiden zijn, is nefast. Internationaal stelt men eerder het tegenovergestelde vast (Greater London, Parijs, Randstad Holland).

Dat Vlaanderen zich met Brussel inlaat, is de beste garantie dat de grote Brusselse werkloosheid omgebogen wordt tot een arbeidsreserve waaraan Vlaanderen, wegens de vergrijzing de komende jaren, grote nood heeft. Het is de beste garantie te vermijden dat door onderpresteren van Brussel de internationale instellingen verhuizen. Het is de beste garantie dat problemen als veiligheid, verpaupering, verstedelijking, verfransing terdege worden aangepakt indachtig het feit dat de uitwassen op dat vlak, zelfs met een staatsgrens tussen Vlaanderen en Brussel, door het vrij-verkeer-principe binnen de EU, Vlaanderen zullen besmetten.

Ten slotte kan verwacht worden dat de buitenlandse investeringen in de Vlaamse rand, die voor het grootste gedeelte geinspireerd worden door de nabijheid van Brussel, sterk zullen terugvallen en plaatsvinden in Brussel zelf of het huidige WaalsBrabant, indien zou blijken dat Vlaanderen en Brussel (met Wallonië) twee verschillende landen zijn.

Brussel is een Franstalige stad en zijn gezagsdragers houden niet van Vlaanderen?

Brussel is geen Franstalige stad meer, maar een stad van minderheden waar het aantal ééntalig-Franstaligen (d.w.z. die thuis enkel Frans spreken) teruggelopen is tot 50%. Eén derde van de inwoners is momenteel uit het buitenland afkomstig en bijna honderd verschillende thuistalen kunnen worden geteld. De economische betekenis van de Nederlandstalige factor in Brussel kan als evenwaardig worden beschouwd aan de Franstalige factor. De Nederlandstaligen vormen weliswaar één van de minderheden, maar dit geldt enkel voor wat de woonfunctie betreft.

Het verleden toont dat zaken omkeerbaar zijn (evolutie in Vlaanderen in de 19de en 20ste eeuw, Berlijnse Muur, Voeren).

Met een dynamische cultuurpolitiek in Brussel, gecombineerd met een wijziging in de staatsstructuur, is in Brussel veel mogelijk. Wie zijn geschiedenis kent, weet dat (Brusselse) gezagsdragers en bevolking snel kunnen bijdraaien indien de politieke context wijzigt.

Wanneer het Franstalig karakter een reden is om Brussel los te laten wat zijn de volgende stappen: de 6 faciliteitengemeenten en later misschien Halle of Zaventem?

Onvoldoende wederzijdse interesse tussen Vlaanderen en Brussel?

De interesseslinger vanuit Vlaanderen gaat vandaag duidelijk meer en meer in de andere richting (bv. Voka, UG, KUL, ...).

Verlies ook niet uit het oog dat de afkeer voor de hoofdstad geen typisch Belgisch fenomeen is en dus niet louter met Brussel te maken heeft.

Ook in Brussel verandert de toestand: nog nooit volgden zoveel anderstaligen (volwassenen en schoolgaande jeugd) onderwijs in het Nederlands. Nieuwe generaties Franstaligen in Brussel geven aan dat zij meer vertrouwen hebben in een samenwerking met Vlaanderen dan met Wallonië.

Laat ons dus vandaag niet dezelfde historische fout maken als in het verleden waar op een moment dat de Vlamingen een meerderheid in het land begonnen te vormen, zij hun meerderheid in het Belgisch parlement vanuit een defensieve reflex hebben prijs gegeven.

Ierland en Rijsel als voorbeeld?

Ierland is inderdaad onafhankelijk geworden zonder ‘NoordIerland’ en Kortrijk en Rijsel werken inderdaad samen. De rol die Noord-Ierland voor Ierland speelt, is echter niet te vergelijken met de rol die Brussel voor Vlaanderen speelt. Net als de (economische) verstrengeling tussen Brussel en Vlaanderen niet te vergelijken valt met deze tussen Kortrijk en Rijsel.

B RUS SEL

4. Er zijn geen overtuigende redenen om Brussel los te laten (Sneller) onafhankelijk zonder Brussel?

Er wordt gesteld dat Brussel de Vlaamse onafhankelijkheid tegenhoudt.

Waarop is dit gesteund? In alle geval niet op wetenschappelijk onderzoek. Iedereen voelt echter wel aan dat dit argument vooral door de tegenstanders van onafhankelijkheid als dooddoener wordt gebruikt.

Maar wat ook het resultaat weze, wat te denken van een (toekomstige) staat die een deel van zijn bevolking, ter grootte van een belangrijke stad, zo in de steek laat?

5. Vlaanderen staat veel sterker dan dat sommigen doorgaans menen Een Vlaamse onafhankelijkheid leidt tot onderhandelingen met Wallonië en Brussel. Die zullen snel moeten verlopen voor de creditrating van de nieuwe staten, de toepasselijkheid van verdragen, het lidmaatschap van de EU, e.d. en handelen over staatsschuld, patrimonium, taxatieregels, steun aan Wallonië (vorm, duur) en dus ook over Brussel.

Brussel kan zich vooreerst vanuit internationaal staatsrechtelijk oogpunt niet zomaar losrukken van Vlaanderen gezien de grondwettelijke rechten die de Vlaamse gemeenschap in Brussel heeft. M.a.w. Brussel heeft voor elke oplossing Vlaanderen nodig. Brussel kan dus niet zomaar kiezen.

Vlaanderen heeft sterke troeven om Brussel in te palmen: rijkdom, ligging, sociaal-economisch model, het minste verlies voor Brussel aan economische activiteit en jobs. De steun van Vlaanderen aan een onafhankelijk Wallonië zal ook van een andere orde zijn indien Brussel kiest voor een staatsverband met Wallonië.

Wallo-Brux van vandaag is trouwens een poging tot verstandshuwelijk gezien de wederzijdse aversie tussen Wallonië en Franstalig Brussel, onder meer door het gebrek aan respect van Franstalige Brusselaars ten aanzien van de Walen.

Franstalig Brussel is objectief gesproken beter af met Vlaanderen en in Wallonië heerst een grote aversie ten aanzien van Brussel. Brussel loslaten, zou dus gelijk staan met een zoveelste nederlaag van diegenen die zich in zelfbeklag steeds verder terugtrekken (op provinciaal niveau). Vlaanderen is klaar om op basis van zijn objectieve sterkte, ook in Brussel, te gaan voor een offensieve strategie.

Slot Kan Vlaanderen zonder Brussel? Natuurlijk. Of een onafhankelijk Vlaanderen niet beter af is mèt Brussel is echter de juiste vraag. Het antwoord is volmondig JA.

1 Zie ook ‘Wat met Brussel’ (Davidsfonds/VVB), Blz 53-58.

2 Het voorbeeld bij uitstek is Silicon Valley voor de IT-industrie.

Andere voorbeelden zijn bv. design (Milaan), mode (Parijs), financiën (London)

Brussel kost Vlaanderen geld?

Om te weten of in een scenario van onafhankelijkheid Brussel aan Vlaanderen geld kost, moet onder meer rekening worden gehouden met de negatieve effecten voor Vlaanderen van een Brussel, los van Vlaanderen (zie 3 hiervoor). Is zulke berekening ooit gebeurd?

■ JOHAN VAN DEN DRIESSCHE VOORZITTER VTBKULTUUR ONDERVOORZITTER DENKGROEP IN DE WARANDE BESTUURDER VOKA-COMITÉ BRUSSEL

januari 2009 nr. 1

Doorbraak

7

VL A A M SE B E WEG I N G EN D E M O CR AT I E

It’s the Democrazy, stupid!

Of waarom de Vlaamse Beweging vandaag nog steeds nodig is

I

n feite is dit jammer, want wie verdedigt er nu nog de noodzaak van de “beweging voor de afschaffing van de slavernij”, voor het stemrecht van de vrouwen of, althans in het Westen, voor de definitieve opheffing van de kinderarbeid? En als alles goed gaat, zullen we binnenkort ook niet meer hoeven te spreken over de strijd tegen clusterbommen en landmijnen.

Een andere vraag is, waarom er nog steeds mensen rondlopen die geloven dat de aarde plat is of dat de evolutietheorie van Darwin en diens opvolgers moet worden vervangen door of op zijn minst worden geconfronteerd met onwetenschappelijke onzin als het creationisme of de sofistische fantasie van het “Intelligent Design”.

Het antwoord op de eerste vraag is duidelijk: zolang de Vlaamse emancipatiebeweging (of de strijd voor de rechten van de vluchtelingen overal ter wereld) haar doel niet heeft bereikt, zal de strijd moeten worden voortgezet. Dat dit inderdaad nog niet het geval is, zal zo meteen worden aangetoond.

Alleen wie die vrijheid door een reële gelijkheid in evenwicht tracht te brengen mag zich democraat noemen De tweede vraag valt moeilijker te beantwoorden. Waarom kunnen mensen het niet eens zijn dat uit intellectueel en ethisch oogpunt de voorkeur moet worden gegeven aan de meest waarschijnlijke analyse van een probleem of een situatie? Wie dat weigert te doen, steekt zijn kop in het zand en zijn gat in de lucht. Dat is niet alleen ridicuul, maar bijzonder onveilig.

Na de publicatie van onder meer het kiemkrachtige (Engels: “seminal”) essay van Peter De Graeve, Staat van Ontbinding.

Essay over de ontsporing van de democratie in België (ASP, Brussel, 2008) hebben we geen excuses meer: de aarde draait inderdaad rond de zon en de kindjes worden niet door de ooievaars gebracht. Anders gezegd: wanneer het jongetje, in dit geval de professor kunstfilosofie en hedendaagse wijsbegeerte aan de universiteit Antwerpen, eenmaal heeft gezegd en aangetoond dat de keizer niets om het lijf heeft, kunnen we niet meer naar onze vroegere comfortabele illusies terugkeren.

Democratie De kinderlijk eenvoudige, maar overtuigende stelling van De Graeve is dat de hele Vlaamse ontvoogdingsstrijd in de kern een strijd voor de democratie is geweest en dat ook moet blijven.

Deze simpele, maar aantoonbare stelling wordt dan op een iets complexere manier getoetst aan de Belgische en de Vlaamse realiteit. Volgens de auteur is België vanaf zijn ontstaan vanuit de Brabantse Omwenteling en de Boerenkrijg tot de separatistische splitsingsactie van 1830 er steeds op uit geweest de verworvenheden van de Verlichting en de Amerikaanse en Franse revoluties ofwel tegen te houden of zo lang mogelijk te vertra-

8

Doorbraak

nr. 1 januari 2009

gen om de privileges van een klein aantal kleine machtsgroepen te bestendigen. Hij leidt dit af uit de vergelijkende analyse van het verschil tussen de officiële democratische ideologie en de politieke en sociale realiteit.

Monarchie Hij komt tot de conclusie dat het Belgische regime in feite nooit wezenlijk democratisch is geweest, en dat geldt niet alleen voor een zo flagrant ondemocratische instelling als de monarchie of de dominantie van een aantal familiale dynastieën die de liberale vrijheid altijd al boven de democratische gelijkheid hebben verkozen. Alleen wie die vrijheid door een reële gelijkheid in evenwicht tracht te brengen mag zich democraat noemen.

Constructie De Vlaamse Beweging was dan ook in de eerste plaats een strijd voor de democratie. Maar we moeten goed opletten alvorens het ‘Juicht, Vlamingen Juicht’ aan te heffen. Want waar de Belgische constructie vanaf haar begin nooit echt democratisch is geweest, is een aanzienlijk gedeelte van de Vlaamse constructie keer op keer ondemocratisch ontspoord. (Er is trouwens niets mis met het begrip “constructie”: het is historisch zoveel correcter en politiek geruststellender dan een of andere door god of de genen geschapen eeuwige etnische natie. De vraag is alleen met welke constructie we willen leven.)

Vlaamse intellectuelen en kunstenaars die vandaag de belgitude als een democratisch project verdedigen, vergissen zich dus, want in feite zijn ze de objectieve bondgenoten van mensen en kringen die om goede persoonlijke redenen nog steeds achter die ondemocratische Belgische constructie staan.

Tegelijkertijd, en dat maakt dit essay zo actueel, zijn deze nieuwe belgicisten tevens de bondgenoten van diegenen die verantwoordelijk zijn voor de ontsporing van het democratisch Vlaamse project. Het is namelijk logisch en ethisch onmogelijk, in één trek Vlaamsgezind én ondemocratisch te zijn, omdat een zogenaamde Vlaamse beweging die zich zo opstelt meteen en terecht alle legitimiteit verliest. We zouden het oude “la Belgique sera latine ou ne sera pas” kunnen vervangen door “Vlaanderen, in welke vorm van autonomie ook, zal democratisch zijn of geen bestaanrecht hebben”.

Het is dus niet voldoende dat we ons verzetten tegen de permanente en structurele schendingen van het gelijkheidsbeginsel in het huidige België, indien we ons niet met evenveel energie afzetten van elke ondemocratische ontsporing, vooral wanneer die wordt gepleegd in naam van de Vlaamse strijd.

De democratie is onze toetssteen; er is er geen andere.

■ LUDO ABICHT

WE TST R A AT

Siegfried en de overlopers Hoe kort is het geheugen van de kiezer?

A

ls ik politieke overlopers bezig hoor, moet ik altijd denken aan het tweede bedrijf van Richard Wagners opera Siegfried. Siegfried heeft net de draak Fafner gedood en zijn bloed gedronken. Dat verleent hem een magische kracht, waardoor hij de werkelijke betekenis kan begrijpen van wat de mensen zeggen. Dit is slecht nieuws voor de gluiperige dwerg Mime, die het plan heeft opgevat om Siegfried met een gifdrank te vermoorden en zich op die manier meester te maken van de Nibelungenschat. Wanneer Siegfried zegevierend terugkeert van zijn gevecht met Fafner laat Mime zich van zijn vriendelijkste kant zien. Hij biedt de vermoeide held een lavende drank aan. Maar Siegfried hoort meteen de werkelijke betekenis doorklinken in de woorden van Mime : “Sauf’ und würg’ dich zu tot: nie tu’st du mehr einen Schluck” (Zuip en wurg je ter dood, dan drink je nooit nog een slok).

Herkenbaar Veel meer dan de politici vermoeden, beschikt ook de man in de straat over die magische gave van Siegfried. Wie begrijpt er niet de werkelijke betekenis die achter de zeemzoeterige praatjes van de overlopers schuilt? ‘Ik wil een nieuw en groot politiek project realiseren’, zegt de overloper. ‘Ik wil een mobiliserend en warm verhaal schrijven. Ik wil mij niet opsluiten in mijn grote gelijk maar ik ga op zoek naar gelijkgezinden over de partijgrenzen heen. Daarom neem ik vandaag een moeilijke maar noodzakelijke beslissing en stap ik over naar een andere partij’. Maar wat Siegfried hoort is het volgende: ‘Mijn partij doet het niet meer zo goed in de opiniepeilingen. En politiek is nu eenmaal mijn broodwinning. Ik vrees dat ik niet zo gemakkelijk een andere job zal kunnen vinden, toch zeker geen job die even goed wordt betaald. Daarom loop ik over naar een andere partij die me meer kansen kan bieden op een nieuw mandaat.’

Ik denk nochtans dat overlopers die ineens de ware toedracht zouden vertellen wel op enige sympathie zouden kunnen rekenen bij de kiezers. Want uiteindelijk is die situatie heel herkenbaar voor de man in de straat. Welke werknemer zou er tenslotte niet elders beginnen te solliciteren wanneer hij vreest dat er een grote ontslagronde op til is in zijn bedrijf? Wat vooral tegen de borst stuit, is de hypocriete en omzwachtelde wijze waarmee de overlopers hun demarche proberen te verkopen.

Daarbij worden de meest uiteenlopende retorische strategieën ontwikkeld. Sommige overlopers beweren eindelijk, na lange omzwervingen, hun ware ideologische aard te hebben ontdekt.

‘Eigenlijk ben ik altijd al een liberaal geweest’, verklaarde exminister André Geens toen hij van de VU naar de VLD overstapte. Anderen willen ons doen geloven dat het de veranderingen in hun oude partij zijn die hen tot een overstap dwingen.

Zo zouden de Vlaams-progressieven van de ene dag op de andere een metamorfose hebben ondergaan van een open en verdraagzame partij naar een beklemmend clubje van in hun eigen gelijk opgesloten navelstaarders. En zie: het Vlaams Belang blijkt nu plots een “extremistische” partij te zijn geworden voor de ex-Belangers die hun heil zoeken bij LDD. Iets gesofisticeerder is het discours van de herverkaveling. Overlopers zijn dan

geen overlopers, maar kiezen positie in een hertekend partijlandschap. De VLD was zogezegd niet de PVV van vroeger, maar een volledig nieuwe partij die het hele partijlandschap op zijn kop zou zetten. Er zijn ook overlopers die een nieuw vehikel creëren als glijmiddel voor de overstap. Zo heeft Jaak Gabriels in 1992 een tijdlang geantichambreerd in het “Centrum voor Politieke Vernieuwing” dat dan nadien is opgegaan in de VLD. Iets wat hem acht jaar later is nagedaan door Johan Van Hecke met zijn “Christen-democratische Vernieuwing”.

Medelijden In de opera maakt Siegfried (niet voor niets de verpersoonlijking van Nietzsches Übermensch) korte metten met Mime: hij rijgt hem zonder pardon aan zijn zwaard Notung. Maar de Vlaamse kiezer lijkt clementer te zijn. Bekende overlopers worden zelden electoraal afgestraft. Dat komt echter ook omdat ze meestal naar een grotere partij overstappen en een mooie plaats krijgen op de lijst, waardoor het gemakkelijker is om veel voorkeurstemmen te halen. Overlopers hebben ook geluk dat de kiezer een kort geheugen heeft. Wie zou er zich nu bijvoorbeeld nog herinneren dat Annemie Turtelboom ooit tot de onfrisse opportunistenclub van Johan Van Hecke behoorde?

Wie weet zijn er ook overlopers die zelf niet meer weten dat ze ooit tot een andere partij behoorden. Bij nader inzien is enig medelijden inderdaad wel op zijn plaats.

■ BART M ADDENS

De leegloop?

VlaamsProgressieven zagen al buitenstappen: Vlaams minister Bert Anciaux, de parlementsleden Caron, Roegiers, Vandenbroucke en Bex (Vl), Ahidar en Quix (Br.), de ex-Kamerleden Bex en T’Sijen en een pakje gemeenteraadsleden (Talhoui, Caluwé, Storme...)

Over iets langere termijn trok Lijst Dedecker al 103 overlopers aan (DM, 26 nov.): een senator, vijf Kamerleden en 103 lokale mandatarissen. Voldoende voor ‘Paniek in liberale rangen’. Dedecker kondigt nog wel meer grote garnalen aan, maar de jongste weken bleef hij toch steken bij lokale figuren (Koksijdse burgemeester). De WestVlaamse VLD’ers Vincent Van Quickenborne en Bart Tommelein - zelf overlopers uit de VU - moeten daar de vloedgolf tegenhouden. Met matig succes blijkbaar.

Dedecker lijkt voorlopig schadelijker voor de liberalen dan voor Vlaams Belang. Jurgen Vertrepen - ook al een overloper - die na preselecties vervolgens ‘wel eens iets gaat eten of drinken’ met wie aan de deur klopt, kreeg nog niet veel beweging in de eerste linie van zijn ex-partij.

Dewinter minimaliseert de schade: ‘Het exacte cijfer is 37... mensen zonder kans op een batige rangschikking bij de lijstvorming... Wij zijn die mensen liever kwijt dan rijk. Ik beschouw het als een zuivering van onze partij.’ (DM, 26 nov.)

JVdC

januari 2009 nr. 1

Doorbraak

9

VRIJE TRIBUNE

Krantenredacties slanken af Probleem of opportuniteit?

N

auwelijks was het nieuws bekend over zestig afvloeiingen bij Corelio en 28 bij De Morgen, of de alarmkreten stegen op. Van parochieblad Kerk en Leven tot journalistenvakbond VVJ, van Bart De Wever tot Luc Van Balberghe, allen waren ze het erover eens: die inkrimping zou de persvrijheid ondermijnen, het kwaliteitsniveau bedreigen. Bovendien was de financiële crisis slechts een voorwendsel voor overdreven kostenbesparingen en - horresco referens - winstmaximalisatie. Dat de geschreven pers het niet alleen in Vlaanderen moeilijk heeft, bewijst ook het nakende faillissement van de Los Angeles Times, de vierde grootste krant in de VS.

tering naar de nering zullen zetten, het zwaarst zullen bloeden.

keuze voor een carrière als beroepsjournalist.

Overigens, welke “opiniediversiteit”?

Inzake opiniëring is de hele Vlaamse krantenwereld eenstemmig centrumlinks. Tegenover elke Bart De Wever of Marc De Vos die eens een keer een centrumrechtse mening mag vertolken, staan er tien Reynebeaus, pdw’s, Pinxtens en Van den Boogaards klaar om het linkse verhaal met de grootste vanzelfsprekendheid als de norm te presenteren en elke afwijkende rechtse stem als idioot, extreem of getuigend van de slechtste bedoelingen neer te sabelen. Zelfs een zakenkrant als De Tijd geeft antiglobalistische wereldverbeteraars kritiekloos een platform, terwijl verdedigers van de vrije markt of van conservatieve waarden er steevast in het defensief worden gedreven.

Meer ‘pro-ams’, professionele amateurs of amateurs die de zaken ernstig aanpakken vanuit een ander perspectief dan dat van de beroepsjournalist, zijn dus broodnodig om meer zuurstof te brengen in het troebele en links-verzuurde water van het Vlaamse opinieaquarium. Het nadeel van de versnippering, de chaos en de sterk wisselende kwaliteit van veel internetpublicaties kan voor een stuk worden opgevangen door initiatieven te bundelen in zogenaamde groepsblogs.

In Flanders Fields (inflandersfields.eu) en The Brussels Journal (brusselsjournal.com) zijn op die manier uitgegroeid van experimentele beginners tot toonaangevende Vlaamse opinieblogs met tientallen schrijvers en duizenden lezers in binnen- en buitenland.

De evolutie is duidelijk: nieuws en duiding worden steeds vaker verspreid via de bits en de bytes van het internet in plaats van via de pulp van dode bomen.

Papier zal altijd een rol blijven spelen voor boeken en kwaliteitsmagazines.

Maar waar snelheid en massadistributie cruciaal zijn, heeft het internet een technische voorsprong. Die verschuiving van papier naar internet vormt voor de kranten de belangrijkste uitdaging voor hun overleven op lange termijn.

Het is precies die kloof tussen de centrumlinkse opiniemakers en de gematigd rechts-conservatieve onderstroom van de Vlaamse publieke opinie die websites, discussieforums en weblogs de wind in de zeilen heeft gegeven. Geïnteresseerden in actualiteit, politiek of economie laten steeds vaker de voorgekauwde brij van de kranten links liggen en zoeken hun weg door wat - toegegeven - op het eerste gezicht als een onoverzichtelijke jungle kan overkomen. Het is inderdaad voor de leek niet eenvoudig om op het internet het kaf van het koren te scheiden. Maar het zogenaamde amateurisme van veel bloggers en opiniemakers op het internet is tegelijk een positieve kracht. De beroepsjournalist zit ingekapseld in werknemersstructuren, redactiestatuten, vakbondsstructuren, sectorafspraken en het ons-kent-ons-wereldje van mediamakers en politici. Bovendien is een beroepskeuze voor journalist vaak het resultaat van een bepaald maatschappelijk engagement en een bepaalde kijk op de samenleving die vaker links dan rechts is georiënteerd. Dat volgens een recent onderzoek een meerderheid van Vlaamse journalisten in 2007 rood of groen stemde, is dus niet het resultaat van een complot of van een selectieve aanwervingspolitiek, maar een automatisch gevolg van de zelfselectie in de

De economist Joseph Schumpeter populariseerde de notie van de “creatieve vernietiging” in de economie. Bedrijven die in een crisis verkeren, moeten volgens Schumpeter niet worden ondersteund met subsidies of uitzonderingsmaatregelen. Net zoals het vallen van de verdorde bladeren in de herfst ruimte en een voedingsbodem schept voor nieuwe, jonge blaadjes in de lente, zo is het verdwijnen van niet-competitieve bedrijven ook noodzakelijk om nieuwe initiatieven een kans te geven en om de broodnodige innovatie te laten spelen. Zo is het ook met de kranten. De economische crisis, waarvan we nu nog maar de eerste schokken hebben gezien, vormt een opportuniteit voor nieuwe mediavormen die de opiniediversiteit alleen maar ten goede kunnen komen. Of het breekijzer dat het Vlaamse medialandschap zal openbreken zal worden gevormd door weblogs, digitale televisie, internetradio, of nieuwe publicatievormen die tot nu toe nog onder de radar bleven, zal de toekomst moeten uitwijzen.

Moeten we ons dan zorgen maken over die afslankingen op de Vlaamse krantenredacties? Komen de persvrijheid, het kwaliteitsniveau, of de opiniediversiteit in het gedrang? Moet de staat de subsidiebuidel nog verder openzetten?

Sta me toe deze alarmkreten wat overdreven te vinden. De allereerste verantwoordelijkheid van uitgevers is natuurlijk om de continuïteit van hun publicaties te verzekeren. Wat ben je met een redactie van 90 in plaats van 60 man, indien dat impliceert dat de krant over een jaar failliet gaat? En moeten slecht draaiende kranten in leven worden gehouden met de opbrengst van goed draaiende kranten? Nee, dit is een verhaal van de krekel-en-de-mier waarbij Corelio en De Persgroep blijk geven van vooruitziendheid en goed bestuur, en waarbij de achterblijvers die pas volgend jaar de

■ LUC VAN BRAEKEL DE AUTEUR IS BURGERLIJK INGENIEUR, ICT- CONSULTANT, ON DERNEMER, WEBSITEBOUWER EN BLOGGER OP WWW.LVB. NET

10

Doorbraak

nr. 1 januari 2009

we nog kunnen winnen, vooraleer we herenigd zullen zijn in de rampspoed.’ Aldus filmmaker en planeetredder Nic Balthazar in het parlement. Hij heeft alvast een paar dagen de ether behoorlijk bezoedeld met zijn prietpraat. Zijn redenering volgend kunnen we alle politiek - behalve de groene allicht - maar beter afschaffen.

De kloof: Walen en talen

Peter Gorlé geeft in Het Laatste Nieuws (28 nov.) interessant cijfermateriaal (op basis van cijfers van Waals onderwijsminister Christian Dupont, PS) over taalonderwijs over de taalgrens. Van de 44 926 leerlingen in het laatste jaar secundair in het Franstalig onderwijs, volgt niet eens de helft (48 %) Nederlands als tweede taal. Nog eens 22 % van de Franstalige 18-jarigen volgt Nederlands als derde taal, 1,5 % als vierde taal. 29 % van de Franstalige scholieren studeert af zonder één uur Nederlandse les. Een einde maken aan de keuzevrijheid wil Dupont niet: ‘Nederlands opleggen is niet aan de orde’, citeert Gorlé.

In Vlaanderen is Frans als tweede taal verplicht voor alle leerlingen in het vijfde en zesde leerjaar én in het middelbaar.

De kloof: BHV

De werkgroep BHV (Haviko, VVB, Tak) roept de Vlaamse verenigingen op een tekst over de splitsing van BHV door ondertekening te steunen. Integrale tekst van de oproep en lijst van de ondertekenaars: haviko@vvb.org

De kloof: Faciliteiten

In De Morgen (‘Leve het imperialisme’, 5 dec.) reageerde Peter De Roover (politiek secretaris VVB) erg duidelijk op een standpunt van Douglas De Coninck: ‘De opvatting dat er rechten ontstaan wanneer men halsstarrig weigert de taaleigenheid van een nieuw woongebied te respecteren, komt wel heel dicht in de buurt van de ideologie van de meest totalitaire staten... De beruchte uitspraak over de drie kandidaat-burgemeesters is dus niet eens in het Nederlands raadpleegbaar. Van discriminatie gesproken... Dat Vlaanderen nu internationaal te kakken wordt gezet, klinkt heel erg overtrokken. Deze uitspraak is een non-gebeurtenis, die zelfs geen rimpel veroorzaakte buiten het biotoop van de Vlaamse en Waalse pers...Alle Vlaamse inwijkelingen doen wat van fatsoenlijke nieuwkomers mag verwacht worden: zij spreken in de publieke ruimte Frans. Gevolg: in niet één Waalse gemeente bestaan er communautaire problemen.

Vrijspraak Geen toekomst Alain Gerlache is secretaris-generaal van de Communauté des Télévisions Francophones, vroeger baas bij de RTBf en Franstalige woordvoerder van Guy Verhofstadt. Hij leidde de RTBf toen de beruchte uitzending Bye Bye Belgium op de buis kwam en nam de verantwoordelijkheid op zich voor het vertonen van die nooit eerder geziene docufictie. Voor De Standaard schrijft hij tweewekelijks een brief aan een bekende Vlaming, onder de titel “Beste landgenoot”.

Begin december stelde hij in de kolommen van De Standaard vast dat Vlaanderen “modern, open, zelfzeker, creatief” is. Hij gooit een open doekje naar Antwerpen, “op cultureel gebied zonder twijfel de meest dynamische stad van België”. Hij haalt de gids Lonely Planet aan die schrijft over de Scheldestad: “Few places offer such an appealing mix of classic and modern features”. (Voor het evenwicht merken we even op dat het internationaal gereputeerde National Geographic Traveller Magazine in het novembernummer van 2008 een lijst opneemt van de 109 meest authentieke bestemmingen in de wereld. Het historisch stadscentrum van Gent staat op de derde plaats in die lijst, na de Wachauregio in Oostenrijk en het Rideaukanaal in Canada. Als eerste stad dus.)

Laten we het gemekker van zichzelf progressief noemende Vlaamse leuteraars voor wat het is als ze waarschuwen voor een bekrompen, in zichzelf gekeerd, lelijk en bekrompen Vlaanderen. Dat beeld klopt niet met de realiteit.

Gerlache schrijft een en ander in een brief aan Erik Van Looy en Bart De Pauw.

Hun film Loft, een megakraker bij ons, geeft volgens Gerlache het juiste beeld van Vlaanderen. Maar, stelt Gerlache vast, Loft wordt in Waalse bioscopen niet eens vertoond. Hij zag de film in Braine-l’Alleud, net over de taalgrens. Hij en zijn filmmaatje waren zowat de enige Franstaligen in de kleinste zaal van de lokale bioscoop. Twee dagen later was Loft verdwenen van de affiche.

Gerlache is er het hart van in, want “een land waar cultuur is gesplitst, heeft geen toekomst”.

Tja, hoe spijtig hij en anderen het ook mogen vinden, cultuur is in dit land gesplitst. Niet omdat de politiek dat ooit heeft beslist. De politiek heeft het ministerie van Cultuur ooit gesplitst omdat het dat in feite al lang was.

Graag wordt door belgicisten de indruk gewekt dat het de politiek is die het land uit elkaar drijft. Terwijl ze, zelfs met flink wat vertraging, gewoon de feiten volgen. Wallonië is voor de meeste Vlamingen buitenland. Wat niet wil zeggen dat er een prikkeldraad tussen beide gebieden loopt. Mooi dat films van de gebroeders Dardenne soms de dominantie van de Amerikaanse filmwereld heel even helpen doorbreken.

De cultuur in Vlaanderen ontwikkelt zich met open vensters op de wereld. Ook op Wallonië (meer dan omgekeerd), net zoals op Frankrijk of Duitsland. Maar vooral, zoals zoveel andere landen, gericht op de Angelsaksische wereld. Maar wortelend in een onmiskenbare eigenheid, die anders is dan de Waalse.

En dus moeten we met Gerlache besluiten dat België geen toekomst meer heeft als land. Mooi dat we soms onverwachte bondgenoten hebben, die - onbedoeld weliswaar - ons verhaal bevestigen.

■ PETER D E ROOVER

januari 2009 nr. 1

Doorbraak

11

BU I T EN L A N D

“Change” in Amerika, “fatigue” in Europa Brussel verwacht meer ambitie van Ankara en Zagreb

I

n haar jaarlijks Vooruitgangsrapport analyseert de Europese Commissie de hervormingen die de kandidaat-lidstaten van de Europese Unie (EU) het afgelopen jaar hebben doorgevoerd op het pad naar de toetreding.

De bevindingen fungeren ook als een aanmaning aan het adres van de kandidaat-lidstaten tot meer hervormingsijver. De Commissie neemt de politieke toestand in Turkije en Kroatië nauwlettend onder de loep. Het moet gezegd dat het er in beide landen tumultueus aan toegegaan is.

Het Vooruitgangsrapport verscheen op 5 november, dag waarop de uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen gekend was. Er is wel een hemelsbreed verschil in teneur tussen beide nieuwsfeiten: “change” in Amerika, “fatigue” in Europa.

Separatisme De aanleiding voor de rellen vormde het gerucht dat Abdullah Öcalan, de tot levenslang veroordeelde leider van de Koerdenpartij PKK, slecht zou worden behandeld. De procedure tegen de DTP loopt al een paar maanden op beschuldiging van “separatisme”, de stok waarmee de Turkse rechters als verdedigers van de unitaire staat wat graag zwaaien als een partij of organisatie ook maar durft praten over autonomie of culturele rechten voor een bepaalde volksgroep.

De DTP zou volgens de overheid ook banden hebben met die als “terroristisch” gebrandmerkte PKK. Maar een verbod zal niets oplossen zolang “de situatie met betrekking tot de rechten van de minderheden onveranderd blijft”, zoals de Europese Commissie schrijft.

Weliswaar zwaait de Commissie Turkije lof toe voor zijn constructieve buitenlandpolitiek in het Midden-Oosten en zijn toenadering tot Armenië, maar spoort ze de Turkse regering toch aan om de draad van het binnenlandse hervormingsproces weer op te pikken. Wat is er zoal nodig?

Europa en Turkije geven een verschillende invulling aan het begrip “minderheid”.

Meer respect voor de mensenrechten, de vrije meningsuiting en het functioneren van de politieke partijen. Vorige zomer ontsnapte de islamitische regeringspartij AKP ternauwernood aan een verbod omdat het Grondwettelijke Hof de stem van één rechter te kort kwam. Maar nu dreigt er alweer een ander verbod. De Koerdische Partij voor een Democratische Samenleving (DTP) heeft sinds de parlementsverkiezingen van 22 juli 2007 zitting in het Turkse parlement, maar voor hoelang nog? Zal ze de prijs moeten betalen voor het straatgeweld dat Zuidoost-Anatolië, het Koerdische gedeelte van Turkije, in oktober 2008 teisterde?

Minderheid Europa en Turkije geven een verschillende invulling aan het begrip “minderheid”. Voor de EU gaat het om religieuze én etnische groepen. Ankara beweert dat volgens het Verdrag van Lausanne uit 1923, de geboorteakte van de Turkse Republiek, alleen niet-moslims een minderheid vormen. Het begrip “minderheid” roept bij de Turken de herinnering op aan het Ottomaanse Rijk dat afbrokkelde door het nationalisme van zijn verschillende volken. En aan “imperialisme” want de Westerse mogendheden voorzagen na de Eerste Wereldoorlog in de verdeling van het grondgebied onder Turken, Grieken, Armeniërs, Koerden en Arabieren.

Kroatië Van de toetreding van Kroatië dacht iedereen dat het wel vanzelf zou gaan. Een kleine staat met een Westerse culturele

achtergrond die gemakkelijk te absorberen valt door de EU. Tot Zagreb in oktober 2008 werd opgeschrikt door enkele gruwelijke moorden in opdracht van de maffia: een jonge advocate kreeg op klaarlichte dag twee kogels in het hoofd - een waarschuwing aan het adres van haar vader die als advocaat in een proces tegen een Kroatische generaal en wapenleverancier optreedt. Ook was er nog een bekende onderzoeksjournalist die omkwam door een autobom.

Olli Rehn, de Europese Commissaris voor de Uitbreiding, waarschuwde de Kroatische regering toen dat Kroatië zonder een harde aanpak van de corruptie en de maffiapraktijken het EU-lidmaatschap wel eens zou mogen vergeten.

De Kroatische premier Ivo Sanader reageerde prompt met de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken te ontslaan en hervormingsplannen uit te voeren die eigenlijk al twee jaar in de lade lagen te verkommeren. Vernieuwingen in het politieapparaat en het gerechtswezen moeten de strijd tegen de georganiseerde misdaad vooruithelpen. Een belangrijk signaal is dat naar de EU die niet meer te horen wil krijgen dat ze er weer een lidstaat bij zou nemen die geen schoon schip heeft gemaakt met wanpraktijken, zoals in het geval van de toetreding van Roemenië en Bulgarije op 1 januari 2008.

Kroatië is wakker geschoten en voor zijn hernieuwde dynamiek beloonde Rehn de kandidaat-lidstaat met de toezegging dat de onderhandelingen tegen eind 2009 zouden kunnen worden afgesloten. Voor Zagreb komt de eindmeet in zicht. Eindelijk, want de Kroaten beseffen maar al te goed dat hun land zonder de oorlogsperikelen van de jaren 1990 al lang lid van de EU had kunnen zijn, nog vóór Roemenië en Bulgarije zelfs.

■ DIRK ROCHTUS D O C EN T I N T ER N AT I O N A L E

L ES S I U S / A S S O C I AT I E KU L EU V EN P O L I T I EK A A N

12

Doorbraak

nr. 1 januari 2009

BOEK E N

Het kostbare weefsel De bundeling van enkele tientallen columns die Bart De Wever de jongste vijf jaar voor De Standaard en De Morgen schreef, zal meer lezers aanspreken dan veel boekjes van zijn collega’s. Het gaat over vijf jaar maatschappelijk debat, doorgaans vlot geactualiseerd via een inleidend tekstje, en geschreven door iemand die iets te vertellen heeft. Marc Reynebeau zorgde voor de kritische inleiding, De Wever voor een Woord Achteraf.

Evident zijn de stukjes als repliek op critici van het Vlaams-nationalisme. Is separatisme uit de tijd?

Sinds WO2 steeg het aantal landen van 76 tot voorlopig 194... Dreigt na de splitsing zwarte armoede in een ministaatje? In de top-tien van rijkste landen staat maar één land met meer dan 7 miljoen inwoners (de VS). Wordt een autonoom Vlaanderen in Europa bekrompen en etnocentrisch? Allicht minder dan Rusland, China of de VS... De Wever kent zijn les, van de transfers tot BHV, van taal tot gezondheidszorg en nog veel meer, en kruidt ze met diepere gedachten en schalkse of scherpe citaten. Eentje van VVB-voorzitter Eric Defoort: ‘De notie van identiteit afwijzen omdat racisme en bekrompenheid bestaan, is even dom als de seksualiteit afwijzen omdat er pornografie bestaat.’

België is geen democratie, want er zijn geen nationale partijen, geen nationale media, geen of nauwelijks banden van taal en cultuur. Dus: ‘ByeBye Belgium, indeed’...

Veel columns herleiden de werkstukjes van zijn scherpste critici (Luckas Vander Taelen, Benno Barnard...) tot zielige ruïnes van het eenheidsden-

ken. ‘In het Vlaanderen van de N-VA kan Benno Barnard op zijn twee oren slapen. In het België van Barnard vrees ik dat er ‘s nachts een vrachtwagen voor mijn deur stopt.’

Ongenadig is de kritiek op kazakkendraaiers als Verhofstadt (kiesdrempel, afschaffen senaat): ‘De Verhofstadt van de vroegere manifesten zou de Verhofstadt van vandaag op zijn gezicht slaan’.

Met genoegen citeert De Wever dode en levende francofonen. Van ‘La Belgique sera latine ou elle ne sera pas’ (kardinaal Mercier) tot ‘S’il y a une patrie à donner aux francophones...c’est une Belgique francophone’ (Didier Reynders).

Zijn aanval op monarchie en adellijke entourage gaat naar de kern van de zaak. ‘De poppenkastdemocratie’ is een risico voor de democratie. De Coburgs verzetten zich systematisch ‘tegen de democratische, de sociale, de Vlaamse, de koloniale en de ethische ontvoogding.’

In meerdere stukjes zet hij zich af tegen het cordon rond Vlaams Belang en tegen de aanpak van die partij in media en politiek. Maar na de gemeenteraadsverkiezingen maakt hij duidelijk (‘Dewinter in Stalingrad’) waarom hij met die partij niet door de deur kan: ‘omdat ze het streven naar Vlaamse autonomie besmeurde met een aura van populisme en vreemdelingenhaat’.

Politiek incorrect Politiek correct denken jaagt de adrenaline door zijn lijf en stof tot schrijven heeft hij genoeg. Als een van de weinigen kapittelt hij Tom Barman, de fundi’s van Gaia, de Dansaert-Vlamingen (badend

‘in de weelde van het bestuurlijke waterhoofd’), de moslimfundamentalisten, de politici die ‘in een dagelijkse peepshow leuteren over hun seksleven’.

Hij ergert zich aan de heisa over de Deense cartoons, verdedigt jeugdzondaar want ex-VMO’er Herwig Jorissen, spot met al wie het evenwicht uit het oog verliest tussen rechten en plichten.

De Wever heeft het ook uitgebreid over de ‘ravage na de seksuele revolutie’, over de multiculturele samenleving (inzake vrouwen, homo’s, rituele slachtingen, halaldiscussies) en de nood aan een doordacht migratiebeleid en inburgeringsbeleid.

Opletten Pas vier jaar parlementslid, is De Wever voor de media de jongste weken dé te versieren prooi. Dat bleek ook bij de voorstelling van zijn boek, op de voet gevolgd door ten minste vier journalisten van de VRT-nieuwsredactie. De N-VA-kopman kijkt best uit dat hem niet overkomt wat hij als scherpe waarnemer in minder succesvolle tijden over anderen terecht opmerkte. ‘Als je snel door de deur van de media wandelt, gebeurt hetzelfde immers ook in de omgekeerde richting’...

JVdC

Bart De Wever, Het kostbare weefsel.

Vijf jaar maatschappijkritiek. Pelckmans, 215 blz. € 18,5 isbn 978 289 3910 3

Annales Gandenses De Annales Gandenses is de kroniek van de Vlaamse vrijheidsstrijd (1297-1310) ‘met de klemtoon op vrijheid en eigenheid’. Over de auteur, de minoriet van Gent, weten we weinig, maar de tekst zegt genoeg. De details zijn indrukwekkend, de kennis van de minoriet ‘verbijsterend’ en daar geven de auteurs tal van voorbeelden van. Hij beschrijft de algemene toestand in de periode van Brugse Metten en Guldensporenslag met bijzonder veel details, met ironie en sarcasme, met kritiek op de hoofdrolspelers, maar ook met sympathie voor de Vlamingen en

dan eerder voor de kleine lieden dan voor patriciërs. Toch wordt de betrouwbaarheid van de minoriet vaak in twijfel getrokken, maar waar cijfers bij voorbeeld controleerbaar zijn, is hij duidelijk heel goed ingelicht. De Annales kregen tot dusver enkel een vertaling in het Engels. Met deze Nederlandse vertaling is het document voor een breder publiek ontsloten. Naast de Latijnse en Nederlandse tekst vindt de lezer ook info en duiding over handschriften en vertaling, een genealogische schets, een bibliografie.

JVdC

José Vanbossele en Niklaas Maddens. De Annales Gandenses. Een eigentijdse kroniek van de Vlaamse vrijheidsstrijd. 1297-1310. De Leiegouw Kortrijk. 176 blz. € 20 (rek. 385-041160092 van De Leiegouw). isbn 978-9077723-64-7

januari 2009 nr. 1

Doorbraak

13

KAMIKAZE

Zeven levens

M

erkwaardig toch, hoe snel het soms kan gaan mandaat te voorzien. Ik vermoed dat Bert met in de politiek. Van het een komt opeens het dat doel voor ogen nog heel wat nieuwe proandere. Domino-effect noemen ze dat dan. Want jecten in zijn schuif heeft liggen. Niettemin toch kijk. Bettinaatje Geysen maakt het samen met amant bewonderenswaardig hoe die kerel er telkens Aimé een beetje té bont met ons aller centen. Struikelt weer in slaagt om eerst de media op sleeptouw onverhoeds over een aantal aangebrande rekeninte nemen en dan, vanuit een quasi verloren pogen. En doet dan meteen waar ze ongelooflijk sterk sitie, opnieuw uit zijn eigen as en nog liefst uit in is, namelijk: ontslag nemen. Zonder de minste die van anderen te herrijzen. Dus, hoed af voor gène. Zelfs met enige dédain. Eerder als één-netdeze geboren overlever, die zo stilaan een nieuw Bert Anciaux hoofd bij de VRT. En nu als voorzitter van de Vlaampolitiek record op zijn naam aan het schrijven se Progressieven. En dan foetsie! Weg. Een beetje is. Eerst van de Volksunie de Volksruzie gemaakt. zoals Lippens van Fortis. Gevolg: het al armbloedige progresDaarna tot vervelens toe zijn ID21-strapatsen opgevoerd. Vervolsieve kaartenhuisje stort prompt in elkaar. Tijd dus voor een opgens zijn Spirit-aanhangwagen deskundig aan het rode sp.a-veportunistische aap om uit de politieke mouw komen. hikel gekoppeld. En nu dit schouwspel, waarvan we vandaag de In de persoon van Bert Anciaux nog wel. Want wie anders dan afloop nog niet kennen. Maar één ding staat inmiddels als een Bert den Bleiter kan zich eens te meer niet vinden in een beslispaal boven het politieke water. Bert Anciaux heeft maar één groot sing van zijn eigen partijleiding. Reden genoeg dus voor onze doel en dat is Bert Anciaux zelve. Vandaar, beste Bert, ons goed politieke tafelspringer om, na een stilaan traditie geworden onebedoeld advies: volhouden en doorgaan, jongen! Zodat we binBert-mediashow, met een lach en een traan zijn eigen geesteskind nen afzienbare tijd zonder overdrijven mogen spreken over de te vermoorden. En zowaar onmiddellijk daarna met veel bombazeven levens van de onsterfelijke Bert Anciaux. rie aan te kondigen dat hij (alweer) van een nieuw project is bevallen en naarstig op zoek is naar één of meerder partners om ■ K AMIKAZE zijn project mee gestalte te geven. Vrij vertaald, om hem politiek onderdak te verlenen en hem van een of ander goedbetaald

M E G A F OO N

Belgisch establishment krijgt klop

e aandeelhouders van Fortis stuurden D burggraaf Etienne Davignon wandelen. Maatje baron Philippe Bodson botste op een groter “non”. En graaf Maurice Lippens is al helemaal ondergedoken.

Wat Marc Reynebeau hierover in De Standaard schreef (7 dec.) is zeker een megafoontje waard.

‘Toen Lippens in 1998 de bank van de Société Générale, de aloude Generale Bank, in een fusie met Fortis dreef, wilde hij daarmee beletten dat de Nederlandse bank ABN Amro ze zou binnenhalen’...’”Een verjaardagsgeschenk voor de koning”, meldde hij achteraf.’

‘Koning Albert had inderdaad wat rondgebeld met de boodschap dat het hem zou behagen mocht de G-Bank niet in Nederlandse handen vallen. Het was kort daarop dat Lippens de erfelijke titel van graaf kreeg.’

Het nogal zelfgenoegzaam clubje van de aloude Société Générale sprokkelde via een netwerk van ‘staatsdragend kapitaal’ in 2001 centen bijeen voor de redding van Sabena. ‘De koning gelastte Davignon en Lippens om eens te kijken hoe ze toch nog wat vliegtuigen met een Belgische vlag erop in het zwerk konden krijgen. Het duo bracht een veertigtal

14

Doorbraak

nr. 1 januari 2009

Marc Reynebeau en Etienne Davignon

bedrijven bijeen om mee SN Brussels Airlines op te richten (Solvay, Umicore, Tractebel, UCB, GBL (Albert Frère), De Persgroep, Rossel (Le Soir), Winterthur en Fortis, natuurlijk. Zo kwam een netwerk van het staatsdragende kapitaal netjes in beeld.’

In het voorjaar 2008 redden Davignon en co prins Laurent nog uit zijn vastgoedstrik. Davignon stond dit voorjaar nog ‘van zelfgenoegzaamheid te glimmen’ toen hij op tv kon uitleggen hoe hij ‘de dubieuze vastgoedhandel had opgeruimd waarin prins Laurent zich had verstrikt’ en zo ‘het vorstenhuis uit een wespennest kon helpen’.

‘Een Brusselse, francofone elite vormde de ruggengraat van het Belgische establishment. Maar de grote Belgische hol-

dings verliezen hun economische macht en nu stilaan ook hun politieke macht.

‘Het had nooit oog voor de Vlaamse emancipatie, noch cultureel, noch economisch. Daarmee verloor die elite haar betekenis voor het meest expansieve deel van het land’... ‘Het hield nostalgisch vast aan zijn Belgique de papa en een ouderwetse belgicaine cultuur. Het verloor in Vlaanderen zijn relevantie, wat zelfs de Belgische idee als zodanig discrediteerde.’

Het Congo-incident tussen Karel De Gucht en de familie Michel en andere Armand De Deckers is een zoveelste communautaire tweespalt in dit land.

Franstaligen zijn ‘niet vies van de egards waarmee Kinshasa hen ontvangt als ze maar niet te lastig doen over oorlog of corruptie. Zo draagt Congo de nostalgie naar de grandeur van het Belgische establishment in de koloniale staat, de kerk en de economie. De holdings, de Société Générale voorop, werden er rijk en groeiden er uit tot een staat in de staat...

Elke kritiek op dat verleden lijkt al gauw een aanval op de Belgische eenheidsstaat en op zijn krachtigste symbolen, de monarchie voorop’.

■ JVdC

Meer argumenten nodig over België? Lees

Te koop bij de VVB 3,00 euro + verzendkosten Vlaamse Volksbeweging, Passendalestraat 1a 2600 Berchem secretariaat@vvb.org Colofon

Energiebesparing Milieutechnologie: afvalverbranding, deNOx. Explosieve gasmengels: verwerking in overeenstemming met ATEX. Gespecialiseerd studiewerk en sleutel-op-de-deur levering Mallekotstraat 65, 2500 Lier Tel.: +(03) 491 98 78 – Fax: +(03) 491 98 77 E-mail: info@euro-pem.com

Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse Volksbeweging vzw. ■ Verschijnt maandelijks (niet in augustus). ■ Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. ■ H OOFDREDAC TEUR : Jan Van de Casteele ■ K ERNREDAC TIE : Karl Drabbe, Dirk Laeremans, Peter De Roover ■ M EDE WERKERS : Jacques Claes, Frans Crols, Katleen Van den Heuvel, Bart Maddens, Guido Naets, Marc Platel, Dirk Rochtus, Matthias E. Storme ■ R E D A C T I E - A D R E S : P a s s e n d a l e s t r a a t 1 A , 2 6 0 0 B e r c h e m . Te l 0 3 3 6 6 1 8 5 0 – Fax 03 366 60 45 ■ redactie@doorbraak.org ■ www.doorbraak.org – abonnementen: secretariaat@doorbraak.org ■ A BONNE MEN T : € 18 voor een abonnement van 12 maanden (buitenland: € 30) ■ STUDENTENABONNEMENT: € 10 voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling ■ I NTERNE TABONNE MENT : € 10 voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis internet-abonnement. ■ Abonnering door storting op rekening 736-0012719-76 van VVB Doorbraak, Passendalestraat 1A, 2600 Berchem met vermelding van het type abonnement. ■ Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd – met ledenblad Binnendoor – naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw (VVB). U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van € 18 op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie.

■ Betaling van het abonnementsgeld vanuit het buitenland: gebruik IBAN BE91 7360 0127 1976 en BIC KREDBEBB ■ VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Pieter Bauwens, M. De Smetstraat 12, 9308 Hofstade ■ ISSN 0012-5474

januari 2009 nr. 1

Doorbraak

15

16

Doorbraak

nr. 1 januari 2009