2009_06_doorbraakEXTRA

België-Belgique PB Antwerpen X 8/2828

Maandblad van de Vlaamse Volksbeweging vzw

www.doorbraak.org

Afgiftekantoor Antwerpen X P508831 Passendalestraat 1A 2600 Berchem redactie@doorbraak.org

extra

2009

VERKIEZINGEN Een unieke handleiding

B

este lezer, voor u ligt een uitzonderlijk document. Uitzonderlijk omdat u hier alle partijvoorzitters gepresenteerd krijgt, waarbij de klemtoon ligt op de communautaire problematiek. Jan Van de Casteele is de enige journalist in Vlaanderen die deze klus klaart. Niet de eerste keer trouwens, Doorbraak lukt al enkele verkiezingen lang om zijn lezers deze uitzonderlijke stunt aan te bieden.

De Vlaamse verhalen van alle nu in het parlement vertegenwoordigde partijen liggen in deze bijlage mooi op een rijtje gepresenteerd. De kloof is bekend. In een vroeger nummer van Doorbraak deelde prof. Boudewijn Bouckaert van Lijst Dedecker de partijen in als B- of V-partijen. Het beeld pakt en maakt school. Bart De Wever maakt er graag gebruik van.

Maar zoals elke indeling is ook deze zwart/wit. Voor sommigen is Lijst Dedecker geen echte V-partij, omdat ze angst heeft voor de schaduw van de onversneden onafhankelijkheid. Brussel weet je wel. CD&V-voorzitter Marianne Thyssen blijft voor het confederalisme kiezen. ‘Intussen zijn onze uitgangspunten geen millimeter veranderd.’ Of: ‘Iedereen mag weten dat ik niet voor de splitsing van België ben. Het zwaartepunt moet echter wel bij de deelstaten liggen.’

CD&V blijft een b-partij, maar met een kleine b. Hoe de partij haar uitgangspunten in de toekomst wél wil realiseren, blijft een open vraag waar ook Marianne Thyssen geen antwoord op formuleert.

Caroline Gennez verrast wellicht met de uitspraak dat ze zelf Vlaamsgezind is. Op het eerste gezicht klinkt ‘ons enige motto is: worden de mensen daar beter van?’ best redelijk. Maar in de praktijk komt dat neer op de vraag ‘waar maakt het socialisme de meeste kans?’ Hiermee wordt het begrip nationaalopportunisme ingevoerd. We zijn voor het niveau waar wij gelijk krijgen. Hoe sterker de MR in Franstalig België, hoe Belgischer Open Vld redeneert. Faalt Reynders in zijn aanval op het PS-bastion, kiest Open Vld wellicht weer meer voor Vlaanderen. Of hoe over Vlaamsgezindheid wordt beslist door de Waalse en francofone Brusselse kiezer.

Belgischer dan bij Groen! vinden we ze niet meer in Vlaanderen. Maar Mieke Vogels ontpopt zich wel graag als taalnationalist en wekt de indruk dat ze op de barricaden wil kruipen om het Nederlands als basistaal op onze universiteiten te verdedigen.

Punctueel kan er met de sp.a wel wat gedaan worden, meent De Wever. Maar Gennez zet de deur om Brussel uit te breiden tegelijkertijd wel akelig ver open en haalt hiervoor het “gezonde verstand” zowaar boven.

Vlaams Belang en N-VA blijven onversneden pleiten voor Vlaamse onafhankelijkheid. Maar de weg daarheen wordt anders ingevuld. Voor Bruno Valkeniers werd bewezen dat

de ‘stap-voor-stap-strategie blokkeert’. De Wever blijft zweren bij de realpolitik en ziet geen heil in een weg die de Bpartijen per defi nitie als verloren beschouwt. Hij gaat er prat op dat de keuze van zijn partij weliswaar geen concrete resultaten heeft opgeleverd, maar de geesten wel fundamenteel een andere richting deed uitgaan. Jean-Marie Dedecker laat tussen de regels ruimte voor de Forza Flandria. ‘Misschien dat de kiezer wel beslist waar de Forza Flandria moet worden gevormd?’ Valkeniers blijft vragende partij. Bart De Wever bepaalt de inzet als ‘Hoe gaat de Vlaamse kiezer de aandelen over de B- en V-partijen verdelen.’

Maar blijft ook hangen bij de vraag hoe je de 35 tot 40 % voor de V-partijen omzet in macht en lonkt daarbij naar de overzijde van die B/V-scheidingslijn.

Brussel en Europa als argumenten tegen Vlaamse onafhankelijkheid komen voortdurend terug. Als het project van de Vlaamse staat de sprong van idee naar concreet plan wil maken, moeten antwoorden worden geformuleerd. Meer dan aanzetten vinden we niet terug.

Geert Lamberts SLP blijft de enige linkse partij in Vlaanderen die zich niet laat opsluiten in het Belgische taboe. Maar het gaspedaal wordt niet echt ingedrukt. Het is natuurlijk allemaal een kwestie van definitie, want ‘met zo’n revolutionaire stap - Vlaams parlement dat buiten de bevoegdheden treedt - zijn wij progressief’, beweert Valkeniers van VB. De fronten over unitaire kieskringen en samenvallende verkiezingen lijken duidelijk. Alleen de sp.a nuanceert en is voor afschaffi ng van de aparte Vlaamse verkiezingen, maar tegen een Belgische kieskring. Maar hoe zeker kunnen we zijn van CD&V, met vooraanstaande woordvoerders die tegen de officiële partijlijn ingaan?

Caroline Gennez zorgt voor de grappige noot als ze de verwachting uitspreekt dat haar partij de kiesdrempel haalt.

Jean-Marie Dedecker vindt dat verkozen parlementsleden ook echt moeten zetelen, maar erkent meteen tegen dat mooie beginsel te zondigen. Hij wil niet het slachtoffer worden van het systeem. “Als je in Rome bent, moet je politiek voeren zoals de Romeinen of anders moet je niet deelnemen.” Eerlijk en verdedigbaar.

Bart Somers’ bekentenis ‘met de macht van het getal kunnen we niets afdwingen’ verdient een plaats in een kadertjeboven-het-bed, als bewijs van het democratische karakter van Belgenland.

Besluit: wie voor Vlaanderen wil kiezen, vindt nergens een betere handleiding dan in deze Doorbraak.

N PETER DE ROOVER

juni 2009 nr. 6 extra

Doorbraak

1

CD&V Marianne Thyssen

‘Het zwaartepunt moet bij de deelstaten liggen’ Hoe zit het nu met dat Vlaams profiel van CD&V? Het vertrouwen is bij veel flaminganten behoorlijk aangetast.

‘Wij hebben geen stap teruggezet. Dat het kartel met N-VA is uiteengevallen, vind ik jammer. Ook nu nog. N-VA heeft op 20 september het vertrouwen in de federale regering opgezegd. Wij hebben een andere keuze gemaakt en de staatshervorming voorgezet. Kris Peeters heeft daar keihard aan gewerkt. Intussen zijn onze uitgangspunten geen millimeter veranderd. We blijven uitgaan van de resoluties van het Vlaams Parlement in 1999 en de congresresoluties van 2001 waar we hebben gekozen voor confederalisme, met het zwaartepunt bij de deelstaten. Vandaag is de dialoog gestopt. We oefenen een stuk autonomie wél uit. Kijk maar naar de jongste jaren: de zorgverzekering, de jobkorting, KBC gered op een halve dag... Het zijn allemaal in Vlaanderen genomen beslissingen.

Voorts hebben we gekozen voor een dialoog tussen de twee taalgemeenschappen. We denken dat dit een goede keuze is. Hoe we de anderen over de brug krijgen, valt af te wachten. We gaan ervan uit dat er een uur van de waarheid komt en dat iedereen zal voelen dat een staatshervorming er moet komen om het land bestuurbaar en fi nancieel overeind te houden.’

we daar nu schrik van hebben? Wij zijn zelf blijven vechten en hebben zeker nog een fl ink stuk krediet bij de mensen.

Wij zijn niet de oorzaak van de problemen en dat weten ze wel.’

Vaak wordt over CD&V gezegd dat er geen probleem is naar buiten toe, maar wel intern. Het is een partij met ook op het vlak van communautaire standpunten heel uiteenlopende meningen. Martens, Dehaene en Eyskens hebben bijvoorbeeld een ander doel dan de Vlaams vleugel. Het kan niet vooruitgaan zolang de balans niet kantelt in het voordeel van het Vlaamse kamp.

‘Nuances zijn er bij CD&V zoals bij elk standpunt in een grote partij. Maar Dehaene en Martens hebben op het vlak van de staatshervorming sporen getrokken waar wij nu op voortbouwen. Toegegeven, we zijn er nog niet en er is meer nodig maar zij hebben toch al veel gerealiseerd.’

‘Wat ik ook hoor zeggen, is dat het ACV niet communautair gezind is.

Wel, Michel Doomst en Luc Van den Brande zijn mensen van ACV-kant.

Dat zijn de trekkers bij ons.’

Martens moest toch met profiel Bplusser de zaak rechttrekken op vraag van de koning. En op het congres in Kortrijk hebben we het woord confederalisme niet gehoord uit de Zijn er signalen die laten verondermond van Yves Leterme. stellen dat er beweging komt in de ‘Wat Martens betreft, die werd door zaak? de koning geroepen om te verkennen.

‘Wie zijn nek uitsteekt, maakt kans Dat is helemaal niet in strijd met te winnen. Blijf je aan de kant toekijonze visie over hoe België er moet ken, dan weet je zeker dat je nul prouitzien. Anders zouden we moeten cent haalt. Als je niets doet, bougeert ‘We moeten van de Nieuwe Belgen Nieuwe zeggen: het federaal niveau is voor er ook niets. Maar absolute garantie Vlamingen maken.’ de anderen.’ is er nooit want je zit rond een onder‘Dat het woord confederalisme niet handelingstafel. is gevallen, is juist. De vraag is waar Hoopgevend is dat er veel gesproken we naartoe werken. Iedereen mag is. Er liggen al veel papieren op de weten dat ik niet voor de splitsing van België ben. Het tafel. De thema’s zijn gekend, bij de Vlaamse partijen én bij zwaartepunt moet echter wel bij de deelstaten liggen. Wij de Franstaligen. De Franstaligen geven zelfs toe dat er een zijn bereid om artikel 35 van de grondwet toe te passen: staatshervorming nodig is. Zelfs Madame Non, Didier bepalen wat we nog samen doen en al de rest naar de deelReynders en de anderen beseffen het. Onder druk van de staten overhevelen.’ globalisering van de economie moeten we de vraag stellen of we het land wel efficiënt besturen.’

Hoever staat het concreet met de studie over de transferts binnen de sociale zekerheid?

Is het probleem niet dat er met LDD nu drie partijen radi‘De sociale zekerheid moet voor ons niet worden gesplitst caler zijn dan CD&V? Komt er druk? om te voorkomen dat er nog solidariteit zou zijn. Als ik me ‘Van LDD ken ik het standpunt niet. LDD brengt veel proniet vergis, staat dit ook in de resoluties van het Vlaams blemen aan maar biedt weinig oplossingen. Vlaams Belang Parlement in 1999. De solidariteit mag blijven. Als er een is voor de splitsing van België. De N-VA ook, maar we hebherverdeling is, hebben we daar geen probleem mee. De ben op een goeie manier een eind samengewerkt. Moeten 2

Doorbraak

nr. 6 extra juni 2009

verdeling moet wel gebeuren op basis van objectieve factoren. Bij het sociaaleconomisch luik van de staatshervorming is de essentie responsabilisering.

Voor één sector willen we een uitzondering. Kinderbijslag hoort niet in de sociale zekerheid. Gezinsbeleid zit bij de gemeenschappen en moet daar blijven. Volledig.’

Wij stellen vast dat er in Vlaams-Brabant een probleem is met het taalaspect. Is er een strategie?

‘We zijn goed bezig door meer te investeren in cultuur in de Rand via vzw De Rand. Op het vlak van huisvesting zijn er maatregelen in 67 gemeentes. Voorts heeft Vlabinvest veel mogelijk gemaakt. Toch is er een cel opgericht die bezig is met de Rand en er wordt nagekeken hoe wordt omgegaan met de taalwetgeving en de faciliteiten in de faciliteitengemeenten.’

Een delicater probleem is de vervreemding in algemeen. Een verschijnsel als ver doorgedreven migratie kost aan de overheid bijzonder veel geld. Is dat voor de CD&V een knipperlicht? Op twintig jaar bekeken zijn er 1,3 miljoen nieuwe mensen die we hier moeten opvangen. Dat vormt toch een probleem.

‘De helft van die “vreemden” zijn al Europeanen in Brussel.

Er is nu eenmaal afgesproken dat er vrij verkeer is van goederen, diensten, kapitaal maar ook van personen. Komen en gaan is hun recht. Wij zijn ook het centrum Europa. We verdienen er veel aan maar het zet ook Brussel op de kaart.

Migratie en asiel nemen toe. We gaan naar een multiculturele maatschappij. Die druk zullen we ook in ons kleine landje, in Vlaanderen en Brussel blijven voelen.

We moeten korter op de bal spelen, met snellere procedures.

Er is voor Annemie Turtelboom nog veel te doen. Wetten moeten worden nageleefd op het vlak van gezinshereniging, studenten mogen geen misbruik maken van visa, schijnhuwelijken moeten we tegengaan. Ook de inburgering verdient aandacht. De vorige regering heeft een snelbelgwet goedgekeurd.

Wat zij deed, was nieuwe Belgen toelaten en hen dan pas voor de keuze stellen: integreren of niet. Nu moeten we er nieuwe Vlamingen van maken. Voor ons zijn ze welkom, maar ze moeten bereid zijn om onze waarden te respecteren, om zich aan te passen aan het leven van hier, om te zorgen dat ze werk hebben, om het leefbaar te houden voor iedereen. Dat zijn voorwaarden en vragen die men aan iedereen kan, moet en mag stellen.’

Omtrent het eventueel samenvallen van de verkiezingen is de CD&V niet echt duidelijk. Heerst er verdeeldheid?

‘Dehaene pleit inderdaad voor samenvallende verkiezingen.

Dat zou praktischer zijn omdat er dan een periode van rust ontstaat om dingen te regelen. Nu zit iedereen naar de eerstvolgende verkiezingen te kijken. De mening van de partij is anders. We hebben er ook niet voor gekozen om ze nu samen te krijgen. Wij hebben twee verschillende niveaus. De mensen moeten dat nog leren. Als er meer homogene bevoegdheidspakketten zijn, zal dat makkelijker zijn. In andere federale staten zien we ook geen samenvallende verkiezingen.

Federale lijsten stroken niet met wie we zijn en hoe we leven, we hebben niet eens federale partijen. Dat lijkt me haaks te staan op alles wat we zijn en aan het worden zijn. Samen-

vallende verkiezingen kunnen praktische voordelen hebben, maar wij zijn geen vragende partij.’

Nog een woordje over Europa. Kan je de publieke opinie nog warm maken om daar ten volle achter te staan?

‘Sinds het verdrag van Maastricht zien we het subsidiariteitsbeginsel als een heilig principe, ook op Europees niveau.

Europa moet zich nu elke keer verantwoorden of het beslissingniveau best is op EU-niveau. Als het verdrag van Lissabon in werking treedt, kunnen nationale (en regionale parlementen) toezicht houden, verzet aantekenen, procedures tegenhouden. Daar gaan we ook op inzetten voor onze verkiezingen.

We gaan zeker niet voor minder Europa. We willen wel Europa gebruiken als hefboom om nog iets te zeggen te hebben in de wereld. Europa is een wereldspeler. De aparte landen zijn te klein om dat te blijven doen. Als we nog iets te zeggen willen hebben (buitenlands beleid, leefmilieu, klimaat, energie, fi nanciële problemen, veiligheid, strijd tegen terrorisme) moeten we afspraken maken binnen Europa - en een stukje bevoegdheid afstaan - om mee te kunnen sturen in evolutie die wereld uitgaat ... En dat is in ons verkiezingsprogramma de rode draad, meer behoefte aan een wereldwijde regering op elk niveau, een politieke tegenmacht. De wereld is aan het evolueren, we moeten helpen evolueren.

Daar moet de EU op een aantal terreinen volgens ons nog meer bevoegdheden hebben.’

Hebt u enig begrip voor mensen die zeggen: ‘Europa, dat is boven onze hoofden, ver van ons bed’?

‘Daar heb ik begrip voor maar de instellingen werken toch nog redelijk. Ik ben soms verbaasd hoe goed het allemaal loopt. Ik versta wel de mensen die worden geconfronteerd met nieuwe gegevens als globalisering. Ik ga veel spreken en voel een sfeer van ‘toen we het allemaal zelf regelden, was het knusser, gezelliger, hadden we meer houvast.’ De mensen vergeten ook de verbetering op het vlak van welvaart en welzijn. Het wordt hen veel te weinig uitgelegd. Er verandert op heel korte tijd héél veel. Als we de mensen nog een houvast en vertrouwen willen geven, kunnen we daarvoor zorgen door Europa goed te organiseren. Daar moeten wij op inzetten.’

Wat met de toetreding van Turkije?

‘In 1999, op een ogenblik dat wij in de oppositie zaten, heeft de Europese Raad Turkije gepromoveerd tot kandidaat-lidstaat. Ons standpunt: we zitten in een rechtstaat. Men heeft gezegd: Europa sprak met Turkije met het oog op toetreding, maar dat kan ook anders uitdraaien. Turkije is een belangrijke buur en vormt een brug tussen twee culturen. Het is logisch dat men verder onderhandelt. Een woord is een woord en anders komen we in de wereld ongeloofwaardig over. Maar we zullen moeten zien hoe het evolueert. Voorlopig zijn we in Europa bezig met het uitwerken van systemen van goed nabuurschap. Turkije is een groot land en altijd een partner geweest op militair vlak. Kunnen we dan zomaar de deur toeslaan?

n JVdC, MVW

juni 2009 nr. 6 extra

Doorbraak

3

Vlaams Belang Bruno Valkeniers

‘De geest is uit de fles en het aantal “believers” neemt toe’

Doorbraak: De verkiezingen. Nog enkele dagen te gaan.

Wat moeten de lezers van dit blad weten?

Bruno Valkeniers: ‘Dat ze vooral goed zien hoe de meerderheidspartijen op de knieën zitten. Van hun verkiezingsbeloftes kwam niets in huis. Meer zelfs, ze worden weggemoffeld, zijn plots niet meer prioritair, een paar machteloze uitzonderingen zoals de obligate Hendrik Bogaert of Michel Doomst niet te na gesproken.’

‘Twee: dat de sociaaleconomische crisis - een wereldcrisis - bij ons nog aandikt omdat Vlaanderen geen eigen accenten kan leggen. Zonder “ultieme” staatshervorming blijven we op de sukkel, omdat België niet kan en niet wil, en omdat Vlaanderen wel wil maar niet mag ...’

We horen vaak een ander verhaal: allen samen tegen de crisis en stop dat communautaire “gezever”?

‘De verkiezingen zullen wel degelijk communautair zijn. In België wordt geen enkele beslissing meer genomen. Laat ze maar preken, de man in de straat beseft dat antwoorden op de crisis in geen geval van België zullen komen en dat die maar van Vlaanderen kunnen komen als Vlaanderen meer bevoegdheden heeft. Acties rond KBC en in de autosector hebben dat aangetoond. Het gaat ook over de portemonnee. We hebben een lange campagne gevoerd over de geldstroom naar Wallonië, 2000 euro per Vlaming per jaar.’

Vlaamse onafhankelijkheid is uw hoofddoel?

‘Kijk, de Vlaamse Beweging ging door drie fasen en is nu aanbeland in de vierde en laatste fase. Gestart in de 19de eeuw als burgerrechtenbeweging (1) streed ze voor eigen taal en cultuur. In de eerste helft van de twintigste eeuw kwam ze terecht in een incivieke fase (2), waar ze door onderhandelingen met de vijand akkoorden afsloot, maar met de gekende gevolgen na de oorlog. Daarna koos ze voor participatie via de stap-voor-stap-strategie (3) van de Volksunie en vandaag van N-VA. De ervaring leert dat die nu blokkeert en dat Vlaanderen geen andere keuze heeft dan de optie van onafhankelijkheid en separatisme (4), waar we nu in terechtgekomen zijn. Niet omwille van het separatisme op zich, maar omdat het de enige en de kortste weg is naar welvaart en welzijn voor Vlaanderen, punt.’

Vlaamse macht zit in het Vlaams Parlement, als een meerderheid dat daar wil. Die komt er ooit?

‘Dat de kiezer goed nadenkt aan wie hij zijn stem geeft, wetende dat een Vlaams Parlement zal moeten worden samengesteld dat buiten zijn bevoegdheden treedt.

Om het met de woorden te zeggen die iets meer politiek correcte partijen dan wij gebruiken: het parlement moet zijn “bevoegdheden ten volle gebruiken”, dat is ‘Er zal een Vlaams Parlement moeten worden samengesteld dat buiten zijn bevoegdheden de boodschap. Dat laatste is altreedt.’ thans de N-VA- en CD&V-retoriek. We moeten ze niet “ten volle gebruiken”, dat zal niet volstaan, we moeten “buiten” onze bevoegdheden treden. Keihard.

Sommigen willen nog een stap verder: België kreunt onder Of dat er van komt met de steun van conservatieven of de schulden en de “rijke” deelstaten moeten mee de fedeprogressieven, zal mij worst wezen. Met zo’n revolutiorale put dempen. naire stap zijn wij progressief. We stellen vast dat vandaag ‘Vlaanderen moet niets. Vlaanderen is voor niets schatplichde linkse krachten in België en Vlaanderen over het staatstig aan België. Bevoegdheden inruilen voor de herziening huishouden opvallend conservatief zijn en machteloos, van de fi nancieringswet kunnen slechts als ze zo fundamenwegens hun allianties met het francofone establishment.’ teel ver gaan dat ze het einde van België inluiden. Voor het overige is het aan Vlaanderen om zichzelf unilateraal meer bevoegdheden toe te eigenen.’

4

Doorbraak

nr. 6 extra juni 2009

Een perspectief voor wanneer?

‘Wellicht nog niet meteen voor na deze verkiezingen, maar het rien ne va plus-fenomeen zal alles blijven blokkeren.

Tot Vlaanderen rijp is voor de conclusie: ongrondwettelijk, maar legitiem de stap zetten naar eenzijdige onafhankelijkheid.’

‘Het kantelmoment komt dichter en dichter bij. De Belgische rien ne va plus voedt duidelijk het anti-establishmentgevoel dat ik veeleer een republikeins gevoel zou noemen, zelfs van de voorheen gematigde Vlamingen. De geest is uit de fles en het aantal “believers” neemt toe. De grote uitdaging wordt om na de verkiezingen in Vlaanderen de juiste conclusies te trekken en de juiste coalitie te smeden.

Dat wordt opnieuw een test voor de geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van partijen en politici.’

Welk thema is nog essentieel voor de Vlaamse toekomst?

‘De betrouwbaarheid van partijen, politici. Sluitende begrotingen, Zilverfonds, de bureaucratie en slecht bestuur op fi nanciën, justitie, noem maar op, het is vaak een grote leugen. De hoogmoed waarmee het establishment neerkijkt op het kiesvee ... Kritiek daarop noemt men in de media al gauw “verzuring”, maar dat heeft er niets mee te maken.

Voorts zijn we een uitgesproken rechtse partij, al zijn we op sociaaleconomisch vlak niet voor één gat te vangen. We zijn voorstander van de vrije markt, van Vlaanderen kmoland. De tegenstelling werkgevers-werknemers wordt tegenwoordig fel opgeklopt.’

Vlaams Belang, voor werkman én patroon?

‘Het Vlaams Belang is inderdaad een sociale volkspartij die als enige de klassieke en achterhaalde tegenstellingen tussen werkgever en werknemer overstijgt. Wij werven intussen al sinds jaren ook kiezers in bijvoorbeeld culturele, academische en werkgeversmiddens en merken dat ook bij hen het anti-establishmentgevoel toeneemt.’

‘De sociaaleconomische crisis zal trouwens maar het hoofd kunnen worden geboden indien werkgevers en werknemers de neuzen in dezelfde richting zetten. Als we enerzijds de vergrijzingskost willen opvangen, ons sociaal welzijn en economische welvaart verder willen garanderen en anderzijds Vlaanderen als competitieve en productieve natie willen profi leren zullen loonkost, flexibiliteit, inventiviteit en investeringsbereidheid hand in hand moeten gaan met sociale zekerheid, duurzaamheid en ook evenwicht tussen privé- en beroepsleven. Dit kan alleen worden bereikt in consensus en niet in confl ict. Ook het Vlaamse bedrijfsleven beseft meer en meer dat dit binnen de Belgische structuren onmogelijk is.’

Professor Bart Maddens (KU Leuven) pleit ervoor om de strategie te wijzigen. Vlaanderen moet nu maar eens “non” zeggen en eigen bevoegdheid maximaal gebruiken.

‘Fundamenteel ben ik het daarmee eens. Alleen gaat Maddens niet ver genoeg. Dat voorstel blijft een stap-voor-stapstrategie en die omvat ongetwijfeld toch weer toegevingen die de fi naliteit - Vlaamse onafhankelijkheid - onmogelijk maken. Maar er is meer: afwachten en verder lijdzaam toezien hoe onze welvaart binnen huidige België kapotgaat, is dat een oplossing? Want dat is wel aan het gebeuren!

Vlaanderen is aan het verarmen. Nogmaals: we moeten buiten onze bevoegdheden gaan tot wat ook professor Van Orshoven niet onmogelijk acht: een eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring. Pas dan zullen de Franstaligen tot een regeling worden gedwongen.’

Komt het cordon in politiek en media u goed uit? Al bij al horen we u daar niet zo vaak over klagen.

‘Dat ergert ons natuurlijk. Wij eisen wel degelijk een gelijke behandeling in de overheidsmedia. Vooral in de ontspanningsprogramma’s mogen we niet meespelen, maar goed, in sommige zouden we dat ook niet willen doen.

Politici hoeven niet het zotteke uit te hangen. Ik ben er ook niet zeker van dat de kiezers dit gedoe appreciëren ...’

Er valt ook Europees te kiezen?

‘We zijn niet anti-Europees, maar wel duidelijk EU-kritisch. We zijn voorstander van Europa, maar niet van een Europa zoals het nu is. Stop de uitbouw in de breedte (aantal lidstaten). En houd rekening met de eurokritische partijen zoals het Vlaams Belang en met het dalend aantal geïnteresseerde kiezers. Europa moet opnieuw, door in de diepte te werken, inhoudelijk dichter bij de mens staan.

Nu is Europa helaas uitgegroeid tot een bureaucratische moloch die net zoals België een zwaar democratisch deficit vertoont. Wij zijn voorstander van een confederaal Europa waar nieuwe lidstaten zoals Vlaanderen op gelijke voet worden behandeld.’

En Turkije?

‘Turkije is geen Europees land en kan/mag dan ook geen lid van de EU worden. Dit staat zelfs los van bijkomende argumenten waarbij Turkije sociaal, economisch en politiek bijlange na niet op Europees niveau zit waardoor de impact op de Europese welvaart en welzijn dramatisch zou zijn. En dan heb ik het zelfs nog niet over het feit dat Turkije een islamitisch land is en de Islam een maatschappijmodel nastreeft dat haaks op de Europese christelijke humanistische waarden en normen staat.’

n JVdC, KDr.

In de media zijn jullie machteloos.

‘We hebben onze kanalen. Met onze VL-kranten - verspreid op 2,5 miljoen exemplaren - bereiken we alle Vlamingen.’

juni 2009 nr. 6 extra

Doorbraak

5

Open Vld Bart Somers

Pleidooi voor een eenvoudige(r) staatshervorming Doorbraak: ‘De mensen hebben mij in de vakantie nooit iets gevraagd over BHV, wel over de dure benzine en over de inflatie. Laten we ons concentreren op die uitdagingen.’

Een uitspraak van u enkele maanden geleden. De benzine is gezakt, van inflatie is geen sprake, is de staatshervorming weer prioritair?

Bart Somers: ‘We hadden na de vorige verkiezingen geen hefboom om een doorbraak te forceren in de staatshervorming en ik stel vast dat men ter plaatse bleef trappelen, vastgespijkerd aan een verkeerde strategie. Tegelijkertijd bleef men blind voor andere problemen in de samenleving.

De crisis slaat zeer hard toe. De staatshervorming is een ernstig debat waard, ook wij willen resultaten, maar de aanpak van de economische crisis is prioritair, internationaal, Europees en ook in de Belgische federatie. Maar het zal eerst Europa moeten zijn dat daar het verschil kan maken.’

Dus, een staatshervorming mag, als er wat tijd voor is?

‘Neen, een ingrijpende staatshervorming is nodig. Maar in welke richting? Ik heb niet het gevoel dat daar een groot spanningsveld is onder de Vlaamse partijen. Het probleem is: hóe pakken we dat aan? De methode van confrontatie die we hebben gehanteerd, was fout. En waar staan we nu? De fi nancieringswet is niet herzien, BHV niet gesplitst, inzake faciliteiten is niets veranderd. Met de macht van het getal kunnen we niets afdwingen. Met een Vlaamse meerderheid uit het systeem stappen, daar geloof ik niet in en dat is niet goed voor Vlaanderen.’

kijk op hoe je met macht omgaat. Ik ken historische voorbeelden van mensen, die verguisd zijn geworden, maar die mee aan de basis liggen van essentiële stappen vooruit, richting emancipatie van Vlaanderen ...’

U bedoelt Hugo Schiltz.

‘Onder meer, ja. Als je een vader des vaderlands zoekt, dan is er dat een.’

De tijd staat niet stil, het federalistisch model wel ...

‘Daarin heb je gelijk. Je krijgt geen federale begroting in elkaar vanuit stilstand.

Veel problemen situeren zich op het vlak van de deelstaten en de bevoegdheden liggen dus op het verkeerde niveau. Die moeten naar de deelstaten, dat is duidelijk. En ik spreek niet over kleine dossiers.’

Waar moet het dan over gaan. Economie, om te beginnen?

‘Op een bepaald ogenblik waren wij ongeveer de enigen die vroegen naar fiscale autonomie en dat is geen borrelnootje. Maar zelfs dat volstaat niet. We hebben veel te weinig homogene bevoegdheidspakketten. En het geografische en sociaaleconomische weefsel moet meer worden uitgewerkt op maat van de deelstaten.

Kinderbijslagen bijvoorbeeld zouden een onderdeel moeten worden van het gezinsbeleid dat vandaag in hoofdzaak al een Vlaamse materie is. Ze horen thuis in de sfeer van wat gemeenschapsbevoegdheden zouden moeten zijn.’

En op cultureel vlak?

‘Als we met 27 landen een EU willen bouwen, ‘Je verwijst naar de verdediging van Vlaanderen kan geen vuist maken? waar een veel grotere diversiteit is van talen, onze taal? In Vlaanderen kun je niet ‘Staatshervormingen — de vroegere culturen en gemeenschappen, waarom die functioneren, niet emanciperen als en de volgende — zijn altijd het vooroefening dan niet volhouden in eigen land, je de taal niet kent. Die emancipatiewerp van iets heel vies, namelijk van met twee of drie gemeenschappen?’ gedachte is de basis van ons liberaal een compromis. Zoals ik dat thuis inburgeringsbeleid.’ elke dag, in mijn partij of bij vrienden moet maken: alleen zo geraken we vooruit.’

Geldt dat ook in de Rand?

‘Het faciliteitenbeleid zou best worden afgeschaft. Maar En wachten tot de Franstaligen zelf komen bedelen, en onaanpassingsproblemen zijn er rond elke grootstad. Er komt dertussen maximaal de eigen bevoegdheden benutten? druk op het verenigingsleven, het lokale weefsel, de grond‘Neen, dat is nefast voor Vlamingen. In het najaar komt er prijzen ... Rond Brussel wordt dat nog eens versterkt omdat een begrotingsopmaak. Er moet een nieuwe fi nanciering de nieuwkomers vaak niet eens onze taal spreken. Dus een komen voor de federale overheid. Die zorgt voor politie, intensiever en guller Vlaams onthaalbeleid, waar Vlaandejustitie, defensie, pensioenen, ook van de Vlamingen. Als ren - en niet het federale - zelf bevoegd voor is.’ dat niveau niet functioneert, doen wij als Vlamingen onszelf pijn. Ik ben geen masochist. Stappen vooruit via compro‘Brussel mogen we niet los laten. We moeten ons veel meer missen, alleen dat kan lukken. De Vlaamse Beweging had profi leren als Brussel-Vlaanderen, ook in onze externe comhet daar altijd moeilijk mee en had een nogal simplistische

6

Doorbraak

nr. 6 extra juni 2009

municatie. Veel meer mensen in de wereld kennen Brussel dan Vlaanderen. Vlaanderen dreigt als het kiest voor een separatistisch avontuur Brussel kwijt te geraken. En alle romantiek daarover - “dat die kiekenfretters wel eieren zullen kiezen voor hun geld” - klinkt allemaal goed aan een Vlaamse toog, maar de realiteit zal anders zijn. De overgrote meerderheid van die mensen zal daar niet voor kiezen en we zullen niet alleen Brussel kwijt zijn. Europa zal in de Rand ook referenda organiseren en dan ben je de Rand ook kwijt.’

waar niemand nog wijs uit geraakt. Bij verregaande autonomie is er dan toch één probleem van de baan.

‘Misschien wel, maar dan organiseren we het grootste verlies sinds we in de 17de eeuw aan Lodewijk XIV FransVlaanderen zijn kwijtgespeeld. Dan organiseer je het verlies van Brussel. De EU en de internationale gemeenschap verklaren ons dan voor gek: die mannen snijden zich af van de hoofdstad van de EU, de stad waar de Navo zit, de tweede congresstad ter wereld, de motor van hun economische welvaart. En dat omdat ze compromissen uitsluiten.’

En het institutionele?

‘Wij leven de facto al in een land dat werkt op een mix van federalisme en confederalisme.

De pariteit in de federale regering, of de gelijkheid in rechtskracht van wetten en decreten, dat is een confederaal gegeven. We hebben iets gemaakt op maat van ons land. Separatisten zijn we zeker niet.’

Waarom zou Vlaanderen niet kunnen wat andere en kleinere staten zoals Ierland, Denemarken of Luxemburg kunnen? Die hebben ook geen ‘hoofdstad’ als Brussel.

‘Daarvan zal ik pas overtuigd zijn als we oplossingen zouden vinden voor de Lange Wappers, een voetbalstadion in Brugge ...We kunnen ook de stadstaat Mechelen uitroepen, dan moet ik geen rekening houden met de Antwerpenaren.

Hoe kun je nu vechten voor Kraainem en bereid zijn Brussel los te laten?’

Een meerderheid van de Vlamingen ziet nog nauwelijks de meerwaarde van België.

‘Wie die vraag stelt, heeft een eendimensionaal doel: die doorloopt een traject op een eendimensionale lijn van unitarisme over federalisme, naar confederalisme om uiteindelijk te landen in separatisme. Zo ver gaan we niet mee. Als we met 27 landen een Europese Unie willen bouwen, waar een veel grotere diversiteit is van talen, culturen en gemeenschappen, waarom die oefening dan niet volhouden in eigen land, met twee of drie gemeenschappen?’

Wat met Turkije in de EU? ‘Wij zijn voorstander van de toetreding van Turkije. Het moet wel voldoen aan de voorwaarden als een stabiel politiek systeem, mensenrechten, vrije markt ... Turkije is er nog niet. Maar door het perspectief te kunnen toetreden is er in dat land al heel veel veranderd.’

Wat is jullie visie op de toekomst van Europa?

‘Onze bezorgdheid ten gronde is dat we in de wereld van morgen nood hebben aan een eengemaakt en sterk federaal Europa. Europa is nog complexer ... Maar dat behoedt ons dan wel al zestig jaar van oorlog... Ik zeg niet dat als België uiteenvalt er morgen oorlog komt, maar Europa moet alleszins sterker zijn. We spreken vaak over “een Europese moloch” ... Er zijn 10 000 ambtenaren die een continent van 500 miljoen mensen besturen. Eén procent van ons bnp gaat naar Europa, dat is om te lachen ...’

‘Oké, Europa doet dingen fout, betuttelt te veel ... Maar wáár is Europa? Waar is het Europese antwoord op de crisis? Obama staat er met zijn projecten, en wij? Er is te weinig Europa! We hebben behoefte aan méér Europa. En binnen Europa moet je ervoor zorgen dat Vlaanderen welvarend is. Dat zit in een moeilijke institutionele context. Daarom nog eens mijn pleidooi voor een veel eenvoudigere staatshervorming. Maar de oplossing voor dat probleem is het doorhakken van de gordiaanse knoop en de schilfers die er dan maar afvallen, vallen er dan maar af. Vanaf dan zou het eenvoudiger zijn. We komen in een soort heilstaat terecht, maar dat geloof ik niet. Ik denk dat we dan Brussel kwijt zijn.’

Ter afronding nog kort: unitaire kieskring en samenvallende verkiezingen: tweemaal voorstander?

‘Tweemaal voorstander. Een unitaire kieskring voor een deel van de kamerleden of senatoren, dat is een consequentie in een federale staat. Franstaligen moeten zich “legitimeren” voor de kiezer in Vlaanderen, en omgekeerd. Zoals dat ook in Europa het geval zou moeten zijn voor een Europese president of voor de Commissie.’

En samenvallende verkiezingen?

‘Ook voor. Dat heeft te maken met verkiezingsmoeheid. Nu moeten we na 7 juni gaan onderhandelen, maar er wordt in het najaar alweer weer gedacht aan de federale verkiezingen van 2011. Zo komt er nooit ruimte voor goeie onderhandelingen en een compromis.’

Regionaal en federaal staan andere thema’s op de agenda.

Als het ene sputtert, moet het andere dat dan ook? Samen starten, samen vallen?

‘Neen, regeringen kunnen dan op een van de twee niveaus “constructief” vallen. Het parlement in moeilijkheden stelt een nieuwe meerderheid samen.’

Als dat maar waar is. Bovendien blijven er dan nog altijd de Europese (vijfjaarlijks) en de gemeenteraadsverkiezingen (zesjaarlijks) de vrede doorkruisen.

‘Alleszins nú hadden ze moeten samenvallen. Moet dat een permanent systeem zijn? Dat is geen fetisj. Maar het zou wel kunnen zorgen voor een soort algemene nieuwe start.’

Met welk percentage ben je tevreden op 7 juni?

‘De meeste peilingen geven ons tussen 18 en 19 % procent en we doen het bij peilingen altijd slechter dan bij verkiezingen. Dus de mogelijkheid om meer te halen dan de 19 procent van vorige keer, is reëel.’

n JVdC, KDr.

Het gaat Vlaamsgezinden niet om romantiek, maar om Vlaamse democratie als alternatief voor een staatsbestel juni 2009 nr. 6 extra

Doorbraak

7

sp.a Caroline Gennez

Tegen de unitaire kieskring, voor de uitbreiding van Brussel Doorbraak: Is sp.a stilaan iets meer geïnteresseerd in communautaire dossiers en staatshervorming? Er zijn signalen van Vandermaelen over fiscaliteit, Tobback over flitspalentransfers, van Stevaert ook, van Luc Van den Bossche of Bonte, om maar die te noemen ...

Caroline Gennez: ‘U weet er meer van dan ik (lacht), maar goed, voor ons is dat geen taboe. Ik ben Belg, Vlaming, Mechelaar van Limburgse origine en wereldburger. De socialisten zijn voor sterke overheden en instellingen, op al die vlakken. Anders primeert de wet van de jungle. België kan en moet volgens ons blijven bestaan, maar we willen wel dat regio’s worden versterkt.’

Wat moet er zonodig federaal blijven?

‘Het regelen van de klassieke sociale kwesties, pensioenen, het grootste deel van de sociale zekerheid. Wat regionaal moet worden versterkt, is alles wat nieuwe sociale kwesties betreft: investeren in mensen, in infrastructuur, in persoonsgebonden aangelegenheden, wonen, onderwijs, welzijn. Wij zijn waarschijnlijk niet de partij die het meest roept om staatshervorming of die het communautaire thema hoogst op de agenda zet, maar we zijn wel het duidelijkst.

Wij zijn ook de enige Vlaamse partij die aan elke staatshervorming heeft meegewerkt, de enige partij die er vijf mee heeft gerealiseerd. Altijd vanuit een zeker realisme en met zin voor dialoog. Je kan de Vlaamse zaak geen slechtere dienst bewijzen dan met de manier waarop kartel CD&V/N-VA campagne heeft gevoerd.’

is het ook goed dat er mensen vanuit de Vlaamse Beweging - zie de integratie van Bert Anciaux - zich thuis voelen bij ons.’

Brussel is het probleem. Als dat is opgelost, mag België dan wel verwasemen?

‘Duitsland telt zestien deelstaten. De Duitse natiestaat blijft toch ook bestaan?’

Een federatie met veel deelstaten en veel gemeenschappelijke kenmerken, zoals een taal, dat werkt makkelijk. Een federatie met twee rijdt die zich niet vast?

‘Dat is een kwestie van politieke wil. Sommigen willen hier een onafhankelijk Vlaanderen, anderen streven naar een “Belgique de papa” dat volgens mij niet meer bestaat, en waar ik ook geen voeling mee heb. Ik ben voor geen van beide. Ik ben daar redelijk onthecht in. Ik voel mij evengoed Vlaming als Belg. Ik zie daar geen probleem in, en denk dat de meeste Vlamingen daar geen probleem in zien.’

Dat klinkt mooi, maar het zijn de communautaire partijen die scoren.

‘De meerderheid zit niet te wachten op verkiezingen die over het voortbestaan van België moeten gaan. Er zijn belangrijker uitdagingen op agenda. De sp.a wil verandering, maar wij zijn de partij die het meest doet wat ze zegt en eerlijkst zegt wat haalbaar is.’

Is de fi nancieel-economische crisis het alibi om van die staatshervorWat is nog de zin van het Belgische ming af te blijven? niveau tussen Vlaanderen en Euro‘Ik ben absoluut voor een splitsing van BHV. ‘Neen, maar waarom komt die er pa?

Even belangrijk trouwens is de splitsing van niet? Wij hebben vanuit de oppositie ‘Dat is er nog, want wij zijn heel duihet gerechtelijk arrondissement.’ een eerste pakket mee onderhandeld. delijk tegen Vlaamse onafhankelijkWij wilden dat mee stemmen en heid, omwille van de rol van Brussel. vroegen hiervoor niets in ruil. Ons enige motto is: worden We zijn voor een Europa van de regio’s, maar dan moet je de mensen daar beter van? De vraag is wat er nu op dit moook je natiestaten als volwaardige regio’s beschouwen. Voor ment het belangrijkst is. Ik denk dat de mensen nu vooral mij is België evengoed een regio in een verenigd Europa als aan andere zorgen denken: heb ik nog een job? Krijg ik nog Vlaanderen. De rol van Brussel - ik heb er lang gewoond een lening voor een huis? Ze hebben gezien wat er de afgeis belangrijk. Ik ben absoluut tegen een Vlaanderen dat in lopen twee jaar is gebeurd. Niets, door de communautaire zichzelf is gekeerd en zich afkeert van alles wat grootstedeblocage. En het perverse is dat dit allemaal nog eens een lijk is, over de grens kijkt, probeert samen te werken met excuus was om ook op sociaaleconomisch vlak niets te moeandere natiestaten of volkeren.’ ten doen. Zo liet men de begroting ontsporen.’

Vlaamsgezinden zijn dus bekrompen kerels van de In welke mate is de verfransing van Vlaams-Brabant voor buiten? uw partij een probleem?

‘Maar neen, dat zeg ik niet. Integendeel, ik ben zelf een ‘Ik ben absoluut voor een splitsing van BHV en wij hebben Vlaamsgezinde. De Vlaamse strijd is ook altijd een strijd die ook mee gestemd. Even belangrijk trouwens is de splitvoor emancipatie geweest, een sociale strijd ook. Daarom

8

Doorbraak

nr. 6 extra juni 2009

sing van het gerechtelijk arrondissement, want daar is echt een sociale kwestie aan verbonden. In welke taal worden mensen bediend en hebben ze toegang tot het gerecht? Dat moet voor 2000 procent in eigen taal zijn. Punt. Maar maak de mensen in de Rand ook niet wijs dat daarmee de verfransing zal gestopt zijn. Dat is niet correct, niet eerlijk. Die splitsing is een symbolische kwestie, die ook belangrijk is, maar die geen impact zal hebben op het dagelijkse leven.’

Alleen idioten zeggen dat een splitsing alle problemen zal oplossen ...

‘In Vlaanderen is de bestuurstaal Nederlands, nu ook. Maar we hebben historisch natuurlijk foute constructies in het raderwerk geplaatst. De faciliteiten had men uitdovend moeten maken. De huidige regeling was een slecht signaal.

Dit neemt niet weg dat vandaag in een aantal faciliteitengemeenten 98 of 95 % van de inwoners Franstalig is. Laten we niet flauw doen, dat gebied is eerder Franstalig gebied of tweetalig, en hoort de facto bij Brussel. Maak dat bespreekbaar, maar zeg er dan ook duidelijk bij dat de faciliteiten ophouden te bestaan. Dat is zinvoller dan nog eens twintig jaar elkaar bestoken en het leven zuur maken. Stop de taboes, aan beide kanten van de taalgrens.’

voor sp.a. Dat is natuurlijk mijn job, zo veel mogelijk mensen overtuigen. Ik denk dat de inzet van de verkiezingen echt de economie is.’

Politoloog Bart Maddens (KU Leuven) pleit ervoor dat de Vlamingen nu ook maar eens “non” zeggen, tot de Franstaligen weer geld nodig hebben.

‘Wat Maddens zegt, is ongetwijfeld juist. Walen zijn véél meer geneigd om toegevingen te doen als ze iets nodig hebben. Dat is ook wat Stevaert zei: je moet niet gaan jagen met de fanfare op kop. Betekent dit dat je zelf geen eisen meer hebt naar de volgende verkiezingen om een staatshervorming te realiseren? Nee, onze communautaire agenda blijft wat hij is. Heel simpel. Omwille van het feit dat we sterke overheden en homogene bevoegdheidspakketten willen, omdat je beter kunt besturen als je land beter in elkaar zit.

Wij hebben ons eisenpakket, maar we willen dat wel in onderhandelingen realiseren. We maken het hen veel te gemakkelijk door zo luid te roepen dat dit het enige en enige belangrijke is voor ons.’

Leve de glijbaan? Waar trek je dan de lijn? In Drogenbos, of het iets minder verfranste Wemmel, of nog dieper in Vlaams-Brabant?

‘Zolang er faciliteiten bestaan, raakt dat probleem niet opgelost. Ofwel zeg je dat de feitelijke situatie de wettelijke heeft achterhaald en probeer je die kloof te dichten en de heisa voor lange tijd met goeie afspraken te voorkomen.

Ofwel blijven we allemaal “in ons kot” en niemand komt eruit. Dat laatste zal de verfransing nog minder tegenhouden.’

Wat met Europa? De gewone mens interesseert zich daar nauwelijks voor.

‘Het Europa van Dehaene is dat van de raden van bestuur, dat van Verhofstadt is dat van grote institutionele discussies, dat van ons is dat van politieke keuzes - onder meer rond solidariteit en milieu. Ik ben absoluut voor de Europese integratie, maar de uitbreiding met nieuwe lidstaten ging te snel. En waar is die sociale poot in dit verhaal? Nog iets: Europa moet zich ook niet met alles moeien. Maar dat gezegd zijnde, is er wel veel meer nood aan een Europees verhaal en een Europese politiek, zeker in crisistijd. Amerika slaagt er toch wel mooi in om daar 800 miljard tegenaan te smijten, wij niet.’

Ik hoor u pleiten voor onderhandelingen over de grenzen van Brussel?

‘Ik pleit voor gezond verstand omdat ik oplossingen wil en niet met symbolen wil zwaaien. Voor mij moet Brussel niet uitbreiden, integendeel. Maar ik wil wel een oplossing en zie er geen andere.’

De toetreding van Turkije?

‘Eerst verdiepen en dán uitbreiden. En er ligt nog een pak voorwaarden te vervullen: mensenrechten, democratisering, corruptie. Als die allemaal één voor één ingevuld zijn ... Dus dat zal niet voor direct zijn. De inspanning moet van Turkije komen.’

Kort nog: samenvallende verkiezingen?

‘Absoluut voorstander. We zitten te vaak geblokkeerd, we hebben te veel verkiezingen. Ik ben voor goed functionerende instellingen. Een mentaliteitsverandering in de politieke wereld, waarbij het jobhoppen wordt beperkt, daar kunnen we nog niet meteen op rekenen. Vandaar. Om de vier of vijf jaar alles samen en daartussen verkiezingen voor het lokale niveau.’

Wat met de transfers?

‘Wij zijn voor een regionalisering van de sanctionering en controle op werkzoekenden en voor eerlijke fiscaliteit. Belangrijk is de transparantie. Mensen vinden het heel belangrijk om te weten wat er met hun geld gebeurt. Maar geld dat van rijk naar arm stroomt, binnen Vlaanderen, tussen provincies, tussen Vlamingen en Walen, dat moet kunnen, maar het moet transparant zijn. En dat is het vandaag te weinig. Solidariteit regel je best op zo’n hoog mogelijk niveau, want hoe meer mensen met elkaar delen hoe eerlijker de koek wordt verdeeld. Maar het mag natuurlijk niet achter de rug gebeuren.’

Een federaal legislatuurparlement dus?

‘Ja , twee legislatuurparlementen, met regeringen die kunnen vallen, maar die zich hersamenstellen via een constructieve motie van vertrouwen. De kiezer heeft gesproken, vraag hem dus niet om het half jaar te kiezen.’

Voor of tegen een unitaire kieskring?

‘Tegen. Laat ons elkaar geen mietje noemen. We hebben geen federale maar enkel Vlaamse en Waalse partijen.’

Uw pronostiek van 7 juni?

‘We zouden toch de kiesdrempel moeten halen! (lacht) Ja, zo goed mogelijk hé! Ik ben wel heel bezorgd over versnippering van het politieke landschap. Ik ben niet pessimistisch

Slotwoord?

‘Het is ook belangrijk dat u ons ziet als Vlaamse socialisten.

Wij hoeven niet altijd aan de PS te worden gekoppeld. Zij zitten in regering, wij niet ...’

n JVdC, KDr.

juni 2009 nr. 6 extra

Doorbraak

9

LDD Jean-Marie Dedecker

‘Ik heb geen angst voor een staatkundige crisis’ Doorbraak: Middenin een economische en fi nanciële crisis spreken over meer Vlaanderen, is dat verantwoord?

Jean-Marie Dedecker: ‘Absoluut, want het ene hangt met het andere samen. We kunnen maar maatregelen nemen als we gaan naar meer Vlaanderen, voor de rest is alles geblokkeerd ... Ik geloof in een regionale zelfstandigheid. De economische crisis verergert als je op economisch vlak niet concurrentieel werkt. Fiscale concurrentie kan een zegen zijn voor de regio’s. Onze huishouding moet daarop gebaseerd zijn en niet op subsidies.’

heel consequent in. En ik wil af van wat je nu ziet tussen Vlaamsgezinde partijen. We zijn elkaar aan het zwartmaken in een opbod van “om het Vlaamst”. Ik word al verweten een belgicist te zijn als ik zeg dat er voorlopig geen oplossing is voor Brussel. Maar ik ben echt een realo. Als je zegt dat Brussel voor Vlaanderen de hoofdstad moet blijven, dan kom je in een confederatie terecht. Als ik de blaadjes bekijk van Vlaams Belang lees ik “Jean-Marie is een slechte Vlaming”.

Als ik De Wever hoor is Dedecker “een slechte Vlaming”.

Maar als ik naar Wallonië ga, ben ik de separatist.’

Sommigen stellen dat we maar uit de communautaire crisis geraken na samenvallende verkiezingen en/of het invoeren van een unitaire kieskring.

‘Geen van beide. Als je een zelfstandige staat wilt worden, moet je politieke autonomie hebben. En die heb je maar als je verkiezingen organiseert. Ik ben wel voor een verandering van de kieswetgeving. Zorg ervoor dat je moet zetelen waar je verkozen bent en daarmee basta. Ik weet dat ik nu zelf die regeling verkracht, maar moet niet alleen slachtoffer zijn van het systeem. Als je in Rome bent, moet je politiek voeren zoals de Romeinen of anders moet je niet deelnemen.’

‘Ik ben zelfs voor een getrapt kiessysteem, maar dan omgekeerd: enkel nog Vlaamse verkiezingen houden en het federaal parlement samenstellen uit mensen die regionaal verkozen zijn. Dat is veel eerlijker.’

Oké, omwille van Brussel confederalisme. Wanneer komt het er van?

‘Ik denk dat het heel vlug zal gaan. Op een bepaald punt komt er een dijkbreuk omdat het fi nancieel niet meer zo verder kan.’

Maar met wie breek je het ijzer? CD&V of Open Vld waren ook voorstander van het confederalisme.

‘De liberalen zijn voor van alles.

Mijn grootste kameraad was altijd Van Quickenborne. Op een congres heeft het niet veel gescheeld of hij schafte de monarchie af. Maar vandaag is Quickie officieel adviseur van prins Filip. Open Vld is een partij van de macht geworden en uit die hoek zal het nooit komen. Met zijn fameuze manifesten was Verhofstadt ooit zowat de grootste flamingant.

Maar als er nadien iemand zijn ziel verkocht heeft aan Wallonië en aan de PS, dan is het Verhofstadt geweest.’

Sleutelen aan de kieswet?

‘Wat doen ze hier nu? Ze bedenken CD&V dan? het systeem van de kiesdrempel en ‘Die heeft mij enorm ontgoocheld. nadien gaan ze kartels vormen met ‘Heel wat mensen die met mij ruzie maken, We zien wel na 7 juni. Nadien komen de kleintjes. Dat is een verkrachting worden wereldberoemd en worden beer nieuwe bewegingen en nieuwe van de eigen wetten. Laat ons de Seloond.’ constructies. Meer durf ik daar nu naat afschaffen en de provincies. Dat niet over zeggen.’ is een uitloopbaantje voor afgedankte politici, zoals Steve Stevaert. Stop daar toch mee.’

Na 7 juni horen we meer?

‘Misschien dat de kiezer wel beslist waar de Forza Flandria Gaat je grootste energie in de kiescampagne naar de vijver moet worden gevormd. Tenzij er op dat moment weer verwaar nu ook VB en N-VA vissen, of veeleer naar de vijver raad in het spel is. Ik heb al wat littekens zitten. Het is een van Open Vld? paniekreactie geweest om mij uit de N-VA te zetten. Volgens ‘Ik vang in iedere vijver en dat zeg ik niet zomaar om te een opiniepeiling waren we goed voor 15 procent, maar op stoefen. We trekken mensen aan van N-VA én VB, partijen die bewuste donderdag kwam Etienne Schouppe af met een waarmee we inderdaad communicerende vaten zijn, want grote valies geld en Dedecker zat buiten. Een half miljoen we zijn alle drie V-partijen. Maar ook bij socialisten én lieuro om de schulden van de N-VA te betalen én zes manberalen, de twee B-partijen ...’ daten in het parlement.’

Hoe haal je de nodige 50 % voor een V-meerderheid? Met Waar zie je die nieuwe dynamiek dan ontstaan? wie wil LDD die streep passeren?

‘De federale kas om de crisis te bestrijden is leeg. Ik heb ‘Ik sluit niemand uit, ook niet Vlaams Belang. Ik ben daar

10

Doorbraak

nr. 6 extra juni 2009

geen angst voor een staatkundige crisis. Die kan een zuiveringsfactor zijn.’

Hoe los je dan het taalprobleem op en stop je de verfransing van Vlaams-Brabant?

‘Stop de faciliteiten. Gewoon doén. De mensen die daar komen wonen spreken thuis de taal die ze willen, dat gaat mij niet aan. Maar gaan ze naar het gemeentehuis, naar sociale organisaties, dan is het Vlaams. De grenzen van Brussel liggen vast en daarmee basta. Wie die oversteekt, zit in Vlaanderen.’

Welke rol moet het Vlaams Parlement spelen?

‘De volgende verkiezingen zullen daar een klik gaan teweegbrengen. We gaan een nieuwe macht krijgen in Vlaanderen, maar ik ga het achterste van mijn tong nu niet laten zien.’

Zal de EU verregaande zelfstandigheid aanvaarden?

‘Dat is geen probleem. Europa volgt de staten en niet omgekeerd. Wie het anders zegt, zevert. Waarom zou het een probleem zijn als een meerderheid dat wil? Bovendien rest er nog het minimale België.’

Wat doen we met Brussel?

‘Brussel is voor mij een zwevend geval, een soort flou artistique. Ik heb er geen oplossing voor. Maar de VVB ook niet zeker? Ik zie dat men er voor 55 000 Vlamingen nog 17 parlementszetels uitdeelt en dat we 25 miljoen euro betalen om misschien één zetel in de Brusselse regering te hebben. De bestuurlijke wanorde van Brussel, die geldopslorpende machine, met een Vlaamse nomenclatuur van de Guy Vanhengels en Sven Gatzen, dat is aberrant. Je wordt er verkozen met 500 stemmen. Brussel moet één gemeente worden.’

Moet Brussel nog onze hoofdstad zijn of niet?

‘We moeten daar maar eens over nadenken. Ik word soms ziek van Brussel. Er is daar een onnozelaar minister van Immobiliteit, Pascal Smet, die al de auto’s uit Brussel wil weghalen. Wel, ik ben Vlaming, ik zou zeggen: laat ons beginnen met onze bestuurlijke niveaus weg te halen uit Brussel. We kunnen ze plaatsen op de as Mechelen-Antwerpen.

Want wat is Brussel? Een stad met 52 % vreemdelingen, 37 % Franstaligen en daartussen nog wat Nederlandstaligen. De eerste naam die geboren is, is Mohammed. En die leert Frans.’

‘Als wij Brussel willen behouden, gaat het niet alleen om de hoofdstad van Vlaanderen, maar ook om Brussel als Europese entiteit. Ik zie dat als Washington DC. Ook een stad met een zekere onafhankelijke status - hoofdstad van Vlaanderen, van Wallonië en van Europa. Er is ook een commerciële reden: Brussel is ook een merknaam. Ik ben 19 keer in Japan geweest. Ze weten er België niet liggen, maar Brugge wel. En Brussel ook. Dat onderscheidt mij dus van de emotionele flaminganten, dat ik een realo flamingant ben. In dat kader moeten we een oplossing zoeken.’

Nu concreet: we kunnen praten over Brussel, maar beslissen de Brusselaars zelf?

‘In Brussel wordt 30 % van de kinderen geboren in een gezin dat niet van arbeid leeft. Wie betaalt dat? En erger nog, wij hebben daar geen vat op, want de Franstaligen hebben een heel andere visie op asiel en migratie dan wij.’

Vlaanderen op eigen benen, oké, maar kan Wallonië dat wel aan?

‘Ze worden er beter van.Wie gewoon is de papfles te krijgen en ze niet meer krijgt, moet zelf melk beginnen te produceren. Dat ze eindelijk eens van onze borst af raken, want Wallonië, dat is een baxtereconomie. We moeten eindelijk eens zeggen: jongens, doe het nu eens zelf. We kunnen ze nog een tijd ontwikkelingshulp geven ...’

Ja die transfers heb ik gezien ...

‘Laat ons een overeenkomst maken - is het vijf jaar of drie jaar - en we zeggen: controleerbaar, afbouwen in de tijd met zoveel per jaar en dan is het gedaan. Hadden wij de staatsschuld overgenomen in 1995 en gezegd: wij gaan Brussel pakken, we gaan scheiden, beste vrienden, Brussel is bij ons en we nemen de staatsschuld over, dan was die vandaag al afbetaald.’

Wat vind je van de kritiek in je eigen partij?

‘Het is toch normaal dat er kritiek komt? Wij hebben onze jongeren van Jong Gezond Verstand (JGV). Die houden ons bij de les en dat is goed zo. Maar natuurlijk, als je Dedecker bekritiseert, dan word je al gauw wereldberoemd in Vlaanderen. Bart Tommelein heeft op die manier zijn carrière opgebouwd. Jeanine Leduc is zo beroemd geworden. Had Bart De Wever mij geen mes in de rug gestoken, dan was hij nog altijd een onbekende. Dus heel wat mensen die met mij ruzie maken, worden wereldberoemd en worden beloond. Van Quickenborne wordt minister om mij buiten te gooien. Tommelein gaat dat nu ook worden in de Vlaamse regering ...

Waarschijnlijk om mij buiten te gooien. Zo gaat dat, het zijn de vazallen die het mes vasthouden. Dat is heel plezant, iedereen die Dedecker bekritiseert, krijgt een micro onder zijn neus. Er zat hier ook zo’n gek, net lid van het partijbureau, die alles zat op te nemen en ermee naar de pers liep. Zo iemand moet je buitengooien. Dat zijn onderkruipers.’

En de Europese verkiezingen?

‘Realo. De betutteling en de regelziekte van Europa moeten stoppen. We zijn tegen de toetreding van Turkije, omdat die sociaaleconomisch en cultureel onhaalbaar is. Maar we zijn wel realistisch genoeg om te zeggen dat we hierover een referendum willen. Voorts willen we rond Europa geen emotioneel gedoe à la Verhofstadt. En al helemaal niet akkoord gaan met de Europese belasting die hij ook nog eens wil invoeren. Dat noemt zich dan een liberaal. Ook beslissingen over een Europese grondwet of het Verdrag van Lissabon moeten voor ons via een referendum gebeuren. Maar dat Europa zou moeten beslissen over kleur en geur van camembert, daar heb ik een gloeiende hekel aan.’

Ik lees ook in uw programma over ‘de verankering van Brussel in de EU’.

‘Brussel moet blijven, Straatsburg moeten we afschaffen.

Als 15 % van het budget al gaat naar de verhuiskosten van Brussel naar Straatsburg, dan pas ik. Maar Brussel in Europa, dat is een troef. Vandaar dat ik zeg dat Brussel ook onze hoofdstad moet blijven. De verankering van Europa in Brussel is een goede zaak voor Vlaanderen. Brussel ligt in Vlaanderen, we vergeten dat al eens. Vandaar ook dat ik een beetje die rationele band met Brussel wil behouden.’

Tot slot, wat is het sterkste argument van LDD om de kiezer te overtuigen?

‘Eerlijkheid en rechtlijnigheid, doen wat je zegt.’

n JVdC, KDr. juni 2009 nr. 6 extra

Doorbraak

11

N-VA Bart De Wever

‘Als een B-partij met mij moet praten, dan hebben ze nog niet de gemakkelijkste klant aan mij’ Doorbraak: Eén van de argumenten die vaak aan bod komen in een fi nanciële crisis is het tijdverlies dat zou vastkleven aan communautaire.

Bart De Wever: ‘Dit is volstrekte onzin. Ik begrijp wel dat partijen die gefaald hebben en zich daar vervolgens bij hebben neergelegd, iéts moeten vertellen om uit te leggen dat zij de federale regering gewoon handhaven. Hun fabeltje is “het is crisis dus het communautaire moet wijken” daar waar zij jarenlang de analyse maken dat wij geen serieus beleid kunnen voeren zonder die staatshervorming en dat bij de eerste economische dip we het heel erg zwaar zouden krijgen om dat nog aan te pakken. Om dan op het moment dat het zich voordoet te zeggen “nu is er die dip, nu kunnen we geen staatshervorming doen”, dat is echt de wereld op zijn kop. Ik begrijp waarom ze dat doen. Om een uitleg te geven aan het feit dat ze in die stuurloze regering zitten, en dat ze hun kiezersbeloften opschorten of niet nakomen. En dan is de crisis voor sommigen , zo lijkt het wel, een godsgeschenk.’

niet kunt op rekenen om het hele traject te rijden, maar die je wel op een aantal punten kan gebruiken. Groen! daar wil ik zelfs geen woorden aan vuil maken.’

Wat kan Vlaanderen doen om stappen vooruit te zetten?

‘We zouden vanuit Vlaanderen een eigen sociale zekerheid moeten organiseren. De Franstaligen zijn immers het sociale zekerheidssysteem aan het uitteren. Ze maken werkelijk misbruik en melken het systeem uit. Zonder aan één federale bevoegdheid te raken kun je hen de pas beginnen afsnijden. Door vanuit Vlaanderen akkoorden te sluiten met private verzekeraars. Je zal de Franstaligen zien kijken op dat moment. Ze worden hysterisch. Ze zijn al tegen de zorgverzekering hysterisch geworden. Je kan als je de politieke moed hebt vanuit Vlaanderen condities creëren waardoor de Franstaligen binnen de kortste keren gaan zeggen “er moet gepraat worden”. Je kan bovendien aantonen aan Jan met de pet dat dat sterkere Vlaanderen sociaal beleid voert voor hém, voor zijn sociale zekerheid, voor zijn gezondheidszorg. Dat het over zijn job, zijn infrastructuur zal gaan.

Als je dat doet, sla je twee vliegen in één klap. Die twijfelende Vlaming gaat nog méér worden overtuigd dat Vlaanderen het niveau is van de toekomst, een niveau dat voor hém werkt. En die Franstalige zal worden gedwongen door die Vlaamse assertiviteit om te zeggen “we moéten wel praten”. Want intussen zal België zijn schip aan ongezien tempo verder zien zinken.’

Hoe leg je dat uit aan de gewone man? ‘ Onze analyse is spijkerhard en pertinent. Wij hebben helaas de megafoon niet. Dus men gaat natuurlijk wel de bevolking bestoken met de boodschap “crisis is gelijk aan stabiliteit”, met andere woorden, niets hervormen. En toch, wil je minder crisis, dan moet je meer Vlaanderen hebben. Vlaanderen vermijdt de crisis niet, lost die crisis op zich niet op.

Maar zonder een sterker Vlaanderen zit je op een stuurloos schip op de wilde baren.’

Fixeert de Vlaamse Beweging te veel op BHV? Moeten we het accent ver‘Als je de krant elke dag leest, dan ‘Zonder een sterker Vlaanderen zit je op leggen naar andere dossiers? springt die waarheid bijna in je geeen stuurloos schip op de wilde baren.’ zicht. Dat is ook de verdienste van de ‘In een periode van economische cri(Foto Miel Pieters) onderhandelingen van de afgelopen sis zouden onze tegenstanders niet twee jaar. Men zegt dikwijls: “Je hebt liever willen dan te zeggen “Die geen resultaat gehaald”. In feiten Vlaamse Beweging gaat over de heeft men gelijk, is er niets veranderd, maar in de geesten splitsing van BHV. Een dossier dat door de cattennacciowél. Men ziet de stuurloosheid ... er is de afgelopen twee spelregels van het Belgische voetbal in een onbegrijpelijk jaar zeer belangrijk werk verricht.’ dynamiek is weggezogen van belangenconfl icten waar de mensen niet meer kunnen volgen”. Dat kan je dus echt niet Met wie zie je je na de verkiezingen samenwerken voor een meer uitgelegd krijgen. En ze zouden niet liever willen dan zeggen “Die V-partijen, het enige dat die mensen bezighoudt sterker Vlaanderen? is dat dossier, terwijl intussen de wereld in brand staat”.

‘Realpolitik vergt een bepaalde politieke maturiteit. Als je Neen hé. BHV is inderdaad een restdossier van de 20ste de zogenaamde V-partijen optelt, kom je aan 35, laat ons eeuw, van de culturele strijd. Maar onze hoofdas ligt nahopen 40 % en de B-partijen 60 %. Dan wil je substantieel tuurlijk op het verhaal van democratie en efficient bestuur en snel vooruitgaan, en moet je een B-partij van zekere omin functie van onze welvaart. ‘ vang van ongeveer 20 % over de streep kunnen trekken.

Kijk je naar de partij en wat hun aard en ziel is, zul je bij Dus u laat het BHV-dossier vallen?

CD&V terechtkomen. Zo eenvoudig is dat. De Open Vld ‘Uiteraard niet. Maar wat mij betreft, is BHV geregeld. We is een verloren zaak en de sp.a is een partij waar je zeker 12

Doorbraak

nr. 6 extra juni 2009

hebben op een gegeven moment een stemming afgedwongen als N-VA. Die bal rolt, die kan nog lang rollen, maar kan niet meer worden gestopt. Voor mij is dit dossier bij wijze van spreken afgehandeld.’

‘Ik heb drie, vier namiddagen geprobeerd hier met de Franstaligen over te praten: nooit meer! De idee dat je dit in redelijke condities kan doen met hen? Vergeet dat! Zij zijn gevormd en gekneed door het personaliteitsbeginsel, zij vinden dat de mensenrechten dienen om hun cultuur te exporteren.

Vlamingen zijn gekneed door het territorialiteitsbeginsel en de underdogpositie. Zet die twee samen aan een tafel met een aantal B-partijen en je eindigt met iets dat nog érger is dan een niet-splitsing! Ik geef u dat op een briefje! Daarin zullen de verkiezingen van juni cruciaal zijn. Als de Vlaamse kiezer voldoende signaal geeft vanuit de V-partijen gaan de B-partijen hopelijk niet meer durven. Dan komt er géén klassieke Vlaamse knieval na de verkiezingen ... En als die er nu niét komt, dat zal het voor de Franstaligen enorm ontredderend zijn en dan kunnen ze hun laatste arsenaal nog leegschieten van belangenconflicten en alarmtoeters. Maar dan is het op een gegeven moment ook gedaan.’

Waarom zou een Vlaamsgezinde kiezer moeten stemmen voor de stap-voor-stap-aanpak van de N-VA? ‘Op zichzelf zegt “Vlaanderen autonoom” niets over welk Vlaanderen je wil. Ik vind het belangrijk dat je dat ook invult. Dat is ook de manier om de mensen uit de samenleving te enthousiasmeren voor dat Vlaams project. Je moet kiezen voor het strategisch meest geloofwaardige verhaal om die Vlaamse autonomie binnen te halen. En daar heeft men dan ook een keuze. Ik denk dat LDD op dat vlak een onbetrouwbare partij is. Als men als Vlaams autonomist zijn stem daaraan geeft, denk ik dat je geen flauw idee hebt wat hij ermee gaat doen. Dus LDD zou ik diskwalificeren. Dan heb je nog N-VA en VB. Daar moet je ook een keuze maken.

Kies ik voor de strategie van het VB, die in wezen revolutionair is en een grote belofte inhoudt, dan is de vraag: wanneer gaat dat gebeuren en hoe en met wie gaat dat gebeuren?

Hoeveel stemmen moet je halen? En als je de verkiezingen plots niet meer wint, heb je dan nog een perspectief? Ofwel kom je bij N-VA, een partij die zegt “elke kans die je hebt om bakens te verzetten, moet je grijpen”. Maar het nadeel is dat je daar een goede portie realpolitik zal moeten aanvaarden. En dat niet altijd het hart maar zeer vaak het verstand er zal spreken. En dat is voor Vlaams-nationalisten een moeilijke opgave . Realpolitik bedrijven in België is niet iets waar je vrolijk van thuiskomt. Maar men moet ophouden te zeggen dat de revolutionaire weg de moeilijke is die vele offers vraagt en de realpolitik de gemakkelijke is naar de salons. Ik zou zelfs durven zeggen dat de revolutionaire weg voor een groot stuk de gemakkelijke weg is.’

De laatste peilingen waren goed. Wat is de verwachting?

‘Het mag raar klinken, maar ik vind dat wij het recht hebben deze verkiezingen te winnen.

Als ik de balans opmaak, bekijk wat we hebben gedaan,van wat we hebben gedaan in de Vlaamse regering, op Hertoginnendal, hoe we consequent zijn gebleven, welke keuzes we hebben gemaakt.

Ik zal blij zijn als de kiezer mij een aandeel geeft waarmee ik verder kan werken. Dat wil zeggen: een volwaardige fractie en een Europese zetel. Dat heb je vanaf 7,5 tot 8 %. Hoe meer hoe beter natuurlijk! Hoe meer instrumenten, middelen, medewerkers ... ik heb om ons verhaal gestalte te geven.

En hoe meer kans dat de B-partijen verplicht zullen zijn om toch met een V-partij te praten. En ik denk dat ik heb be-

wezen dat als een B-partij met mij moeten praten, dat ze nog niet de gemakkelijkste klant hebben, dat dat geen wandeling door het park is. En dat wij onderweg niet kunnen worden gekocht of bekocht.’

Vele partijen willen samenvallende verkiezingen.

‘Het feit dat men verkiezingen wil laten samenvallen is een symptoom van de Belgische ziekte. Alleen in België kan men daarop komen omdat het de laatste strohalm is. Je moet maar eens opletten. Veel van de laatste argumenten van de belgicisten zijn echt mechanische ingrepen. Unitaire kieskring, samenvallende verkiezingen ... Dat is allemaal mechaniek om een samenleving in stand te houden die er eigenlijk niet meer is. Om zaken nog wat draaiende te houden.

Samenvallende verkiezingen zijn vooral goed voor diegene die natuurlijk in één slag alles in elkaar willen foefelen. En die vooral willen vermijden dat die Vlaamse samenleving een aparte dynamiek zou krijgen van het Belgische verhaal.

De unitaire kieskring moet de illusie creëren dat er terug een Belgische samenleving bestaat en moet eigenlijk Vlaamse partijen ertoe nopen hun discours bij te stellen in de hoop dat met Franstalige stemmen te kunnen halen. Alsof een unitaire kieskring vorm geeft aan een samenleving. Neen omgekeerd, een samenleving geeft vorm aan een kieskring.

Zijn die partijen voor de lol uiteen gegaan?’

Belgicisten gebruiken altijd hetzelfde cliché ...

‘Maar ons discours is zo sterk! Ik weet al jaren dat het belgicisme over is. De Croo, 32 bladzijden, dat lees je in vijf minuten uit. Hij ging eens een kosten-batenanalyse maken ... Maar het zijn alleen de kosten, er staan geen baten in!

En hij heeft overal naar de kosten moeten zoeken om die dan op een hysterische manier uit te vergroten. Dat is pure angst. Neen, feitelijk hebben ze maar één argument meer en dat is Brussel. Als je met belgicisten in debat komt, dan duurt het welgeteld tien minuten voor hun pudding in elkaar zakt en dan trekken ze troefkaart Brussel.’

Ook Dedecker zegt dat dat de reden is om niet voor afhankelijkheid te gaan.

‘België leidt tot het de facto verliezen van Brussel. Dus waarom België behouden? Wat is de economische, internationale functie van Brussel? Europese hoofdstad, Navo, hoofdzetels van bedrijven, 200 ambassades en gezantschappen ... Dat is het Brussel dat ik niet ga loslaten. Maar het Brussel in de zin van wie er allemaal woont en hoe die mensen bepalen wanneer de vuilkar rondrijdt en de plantsoenen en straten worden aangelegd ... Dat is niet bepaald het Brussel waarvoor ik nog een prijs wil bepalen om daar een vinger in de pap te hebben. Dat interesseert mij eerlijk gezegd nog zeer weinig.’

Maar u denkt dat er wel een strategie te ontwikkelen is.

‘Brussel zal in de grote fi nale worden geregeld. Laat ons eerst focussen op het enorme werk dat nog moet gebeuren.

Waarbij je natuurlijk moet opletten dat je in Brussel geen voeten scheef zet onderweg. Maar als je een bepaald perspectief op Brussel ontwikkelt, kun je wel naar de grote historische deal over Brussel gaan. Dat vergt wel een grote mentale bereidheid die ik in Vlaanderen nog niet opmerk.

Ik kijk naar Brussel dikwijls door de bril van een verleden die ons kleurt met een rancune of met oplossingen die geen oplossing zijn om ervan af te zijn ... “We maken er Washington DC van.” Alsof Europa ooit geïnteresseerd zal zijn om Brussel te besturen ...’

n JVdC, KDr.

juni 2009 nr. 6 extra

Doorbraak

13

Groen!

Mieke Vogels

‘België is bijna failliet. We hebben nood aan een nieuwe financieringswet, die Wallonië responsabiliteert’ Doorbraak: Waarom doet Groen! zo zijn best om de minst Vlaamse van alle partijen te zijn?

Mieke Vogels: ‘Wat is Vlaamsgezind zijn? Als je het hebt over de liefde voor mijn taal, dan ben ik Vlaamsgezind. Ik zal er alles aan doen om ervoor te zorgen dat Engels aan onze universiteiten niet de overhand gaat halen. Idem voor de bestuurstaal. Die moet Nederlans blijven. Ook in HalleVilvoorde.’

Omdat de arbeidsmarkt daar zo anders is, door het grote aantal allochtonen. ‘

Zou Wallonië niet gebaat zijn bij een grotere autonomie?

Zou de Waalse regio dan geen eigen dynamiek kunnen creeren?

‘De vraag is of je het dan moet oplossen door te zeggen “trek uw plan zelf”. Als je helemaal in de put zit, dan zul je maar die dynamiek hebben om eruit te komen. Dat is een heel perverse redenering. Dan moet je ook alle transfers in het Dus u beperkt zich tot taal? kader van Europese ontwikkeling en ontwikkelingshulp ‘Het klopt niet dat Groen! tegen een staatshervorming zou afschaffen. Laat ons hun geld afpakken, dan zitten ze helezijn. We zijn voor, maar dan wel vanuit een dialoog. Niet maal in de put en zullen ze er wel uitgeraken. Langs de anvanuit de loopgraven. Wij hebben de laatste drie staatsherdere kant kan ik voor een stuk volgen dat er te weinig dyvormingen trouwens mee mogelijk gemaakt. We verzetten namiek is in Wallonië. Heeft men zich te veel genesteld in ons wel tegen diegenen die aan de kant stonden te roepen een soort communautair systeem van dat vijf minuten politieke moed voltransfers? Ja, daar ben het mee eens. doende is. Als CD&V en cdH op Maar de oplossing is niét splitsen en voorhand niet een aantal informele uit elkaar gaan, maar een nieuwe figesprekken hadden gehad, was er nancieringswet maken, waarmee je niets van gekomen. Hetzelfde geldt de gewesten meer responsabiliseert. voor de sp.a en de PS. Dit is wat wij Daar hebben we het ook met Ecolo ook doen met Ecolo. Zijn we het over al uitgebreid over gehad en daar zijn alles eens? Neen, maar wij begrijpen ook zij steeds meer van overtuigd.’ elkaar ten minste.’

‘Al wie zegt dat sociale zekerheid federaal moet blijven, en wij zeggen Is goed bestuur nog wel mogelijk op dat ook, en dat er een persoonlijke Belgisch niveau, vol belangenconfl icsolidariteit moet blijven, die hebben ten, permanente tegenstellingen, oner belang bij zo snel mogelijk een bestuurbaarheid? grondige staatshervorming te bespre‘Als je evolueert naar een groter Euken. Want de federale overheid is stilropa, dan denk ik dat je minstens aan failliet door de enorme transfers, moet zeggen: laat ons dat binnen Belniet alleen richting Wallonië. Ook gië ook proberen. Als het hier niet richting Vlaanderen. Vlaanderen is kan, wat zou het dan in Europa kunrijk dankzij de fi nancieringswet.’

‘Op dit moment is er geen enkel federaal nen? Het zal enorm veel tijd vragen land waar je unitaire verkiezingen hebt moest je dit land splitsen. Dat gaat Voor de Vlaamse partijen zal dit per deelstaat.’ enorm veel kosten. Ik zie niet in wat moeilijk verteerbaar zijn. Die discushet nut daarvan is. En hoe je dan zou sie moet nog komen. gaan naar een beter bestuur voor mensen die in Vlaanderen ‘Een volgende federale begroting zal zeer moeilijk zijn. Als wonen? Ik zie dat echt niet.’ men dan moet gaan besparen, op wat zal men dan besparen? Op de sociale zekerheid? Dan zal er echt over inhoud Volgens Bart De Wever is het makkelijker besturen in een moeten worden gepraat. Die discussie zou er wel eens veel meer homogeen gebied. rapper kunnen komen onder druk van de crisis. En dan is het de beste garantie om met de Groenen in de regering te ‘Dat is nu juist een van de interessante evoluties vandaag. zitten. Want wij hebben in het verleden bewezen dat we Die socioculturele homogeniteit. Neem nu het sociaalecoverstandig communautair kunnen bezig zijn. En inderdaad nomische. Is er een andere sociaaleconomische realiteit in meer responsabilisering naar de gewesten toe willen schuiVlaanderen en Wallonië? Ja, maar de verschillen tussen ven. Ik denk dat daar de sleutel ligt van de volgende comVlaanderen en Wallonië zijn op dit moment minder groot munautaire onderhandelingen. Niet meer in het overdragen dan de verschillen tussen de steden en het platteland. Als van bevoegdheden, maar wel in een ander fi nancieringssyhet gaat over een tewerkstellings- of activeringsbeleid, dan steem, dat de gewesten veel meer ruimte geeft, maar ook kunnen wij in Antwerpen meer leren van Brussel, Luik en meer verantwoordelijkheid.’

Charleroi dan we kunnen leren van West-Vlaanderen.

14

Doorbraak

nr. 6 extra juni 2009

Hoe ziet u Wallonië evolueren?

‘Ik hoop dat de grote PS-dominantie van de voorbije jaren nu stilaan wordt doorbroken. Ecolo, onze zusterpartij in Wallonië, doet het heel goed (20 %). Ik hoop dat dit de defi nitieve doorbraak wordt van een nieuwe frisse moderne sociaaleconomische visie op Wallonië. Men heeft in Wallonië verschrikkelijk veel tijd verloren door de PS-hegemonie, de ons-kent-ons, politieke benoemingen. De vraag is, wat is de remedie? Ik denk dat de remedie is dat je Wallonië via een fi nancieringswet meer moet responsabiliseren, voor zijn verantwoordelijkheid plaatsen. Stel nu dat je het arbeidsmarktbeleid zou gaan overhevelen naar Vlaanderen ...

Op dit moment kan dat al.’

U hebt dus geen oog voor het sociale aspect dat jonge Vlamingen niet in hun regio, zoals de Rand, kunnen blijven wonen wegens onbetaalbaar?

‘De oplossing is toch niet dat even voor eigen volk te organiseren? Vlaanderen moet een beleid voeren om wonen voor iedereen betaalbaar te maken. Ook in de stad is het onbetaalbaar. Neem algemene maatregelen opdat wonen voor iedereen betaalbaar wordt. Toch niet: voor die in dat dorp voorrang voor kavel, voor die andere mensen niet. Dat gaat er bij mij absoluut niet in. Dat staat haakt op de evolutie van vrij verkeer van goederen en mensen waar Europa voor koos. In het buitenland maken we ons hopeloos met dergelijke maatregelen.’

Zelfs Vlaamse socialisten zijn daar voorstander van ...

‘Zolang ze die minister kunnen leveren. En de VDAB is ook nogal socialistisch gelinkt/geleid. Eigenlijk is er een samenwerkingsakkoord tussen RVA en VDAB dat toelaat dat de VDAB haar eigen activeringsbeleid voert. Wat volgens mij soms veel te ver doorslaat naar “absoluut iedereen op de arbeidsmarkt”. Gaan we daardoor een beter beleid krijgen?

Als je met de VDAB praat, hoor je altijd dat er maatwerk moet zijn. Maar dat maatwerk is veel breder dan Vlaanderen en Wallonië. Dan kom ik terug op mijn probleem van de grote steden. Vlaanderen maakt permanent regels die totaal geen rekening houden met de realiteit in de grote steden.’

Kan er geraakt worden aan de grenzen van Brussel?

‘Neen.’

Vlaanderen moet dus een eigen grootstedenbeleid hebben?

‘Dat is zo. Maatwerk is nodig. De vraag is of maatwerk dan een Vlaams en Waals maatwerk moet zijn. En of je federaal dingen zo moet doen dat je afspreekt “dat budget is voor Vlaanderen, dat passen we zo toe, dat is het budget voor Wallonië en dat voor Brussel”. En we gaan elk op maat een tewerkstellingsbeleid voeren. Waarom moeten we steeds denken “wat we zelf doen, doen we beter”?’

Doen we het dan niet beter?

‘Er is veel werk te doen. We zijn volledig zelf bevoegd voor Onderwijs. We geven 42 % van ons Vlaams begrotingsbudget aan onderwijs, maar we slagen er niet in om gelijke kansen te creëren. 55 % van wie thuis een andere taal spreekt, studeert af zonder diploma. Als je dan ziet dat de steden groeien als gevolg van het feit dat niet-Belgische moeders veel meer kinderen krijgen ... Dat zullen de kinderen zijn die ons pensioen betalen. En als die kinderen uit het onderwijs komen, zijn ze nog niet goed opgeleid. Laat ons daar werk van maken.’ ‘ Ik kan u nog cijfers geven waaruit blijkt dat we het niet zo goed doen. Rond hernieuwbare energie bijvoorbeeld. Om in Vlaanderen een windmolen te kunnen plaatsen heb je ongeveer 2,5 tot 3 jaar nodig. In Wallonië duurt dit 9 à 15 maanden. We doen het niet altijd beter.’

Er zullen altijd problemen zijn. Zoals de verfransing, vooral in Vaams-Brabant. Hoe los je dat op?

‘Het enige alternatief is duidelijk: Nederlands als bestuurstaal, onderwijstaal bevestigen. Wat ik daarnet al zei. Van anderstaligen mag worden verwacht dat ze, als ze in Vlaanderen komen wonen, het Nederlands leren. Ik ben de auteur van het eerste inburgeringsdecreet. Ik vind taal belangrijk.

Maar houd alsjeblief op met van die verkrampte maatregelen te nemen, zoals bepaalde kavels te behouden voor mensen die uit de omgeving komen.’

Is het onfatsoenlijk om iets aan te doen aan de enorme migratie?

‘Neen, dat is niet onfatsoenlijk. Een partij die er zich geen vragen rond stelt, leeft op een andere planeet. Het voortdurend migreren van bevolkingsgroepen op snel tempo creëert in de samenleving heel wat spanningen. Ik voel dat ook, ik woon in een multiculturele wijk. Ik snap heel goed dat oudere mensen een beetje ademloos worden door alles zo snel te zien veranderen. Maar wat is de oplossing? Voorhouden dat mensen die nu bij ons zijn, dat je die kan terugsturen?

Neen. Wij pleiten wij een mondiale conferentie over migratie. Zoals Kyoto. Want alle landen zitten met dat probleem. ‘ Terug naar het communautaire: uw standpunt over samenvallende verkiezingen?

‘Persoonlijk ben ik voor samenvallende verkiezingen! Ik weet dat de theorie is dat Vlaanderen een eigen parlement heeft, maar de politieke klasse maakt dat niet waar. En dan maken we van het federale een legislatuurparlement.’

En de unitaire kieskring?

‘Daar zijn wij absoluut grote voorstander van. Op dit moment is er geen enkel land waar je unitaire verkiezingen hebt per deelstaat. Dat is een beetje waanzin. Als ik voor het federale parlement kies, dan kies ik voor politici die verantwoordelijkheid over het hele grondgebied hebben. Het feit dat je dat apart doet, maakt dat Didier Reynders bijvoorbeeld niet kan worden afgestraft.’

Denk je dat Waalse Groenen voor Mieke Vogels zullen stemmen en dat er behalve de premier iemand zou kunnen scoren?

‘Dat weet ik niet. Op dit moment niet. Maar als er een unitaire kieskring is, zal dat kunnen groeien.

Er zal veel meer aandacht zijn voor de wederzijdse politieke klassen. En ten tweede zal het niet meer mogelijk zijn dat lijsttrekkers zoals Leterme een verkiezingscampagne voeren op het randje van de haat tegen de Walen. Want dan moet hij ook daar scoren. En dan gaat het radicalisme aan beide kanten een stuk weg en krijg je politici die zich verantwoordelijk voelen voor de hele politieke federatie. En dat is op dit moment niet het geval. Geen enkel land ter wereld heeft politici per deelgewest. Dat is waanzin.’

n JVdC, KDr.

juni 2009 nr. 6 extra

Doorbraak

15

SLP Geert Lambert

‘Door een staatshervorming moet onze overheid efficiënter worden’ Doorbraak: Bij steeds meer progressieven zijn er de jongste paar jaar signalen dat ook daar stilaan voor meer Vlaanderen en minder België wordt gekozen. In welke mate staat de SLP daar nog achter en zal dat ook blijken in de kiescampagne?

Geert Lambert: ‘De SLP staat nog altijd achter het communautaire programma dat Spirit in 2007 voorstelde. Dat houdt onder meer een invulling van artikel 35 van de Grondwet in, waarbij we starten van een wit blad en afspreken welke bevoegdheden we nog federaal willen doen. Al de rest wordt naar de gemeenschappen en gewesten overgeheveld.’

Wat zijn dan de communautaire prioriteiten?

‘Het is vooral belangrijk dat onze overheid door een staatshervorming eindelijk wat efficiënter kan worden. In ons huidig verkiezingsprogramma staat onder meer dat wij de Gewestdotaties willen vervangen door een eigen personenbelasting en een gedeeltelijk eigen vennootschapsbelasting. De btw-dotatie aan de Gemeenschappen wordt beperkt tot een vast deel van de btw-opbrengsten. De solidariteit met Wallonië wordt transparanter gemaakt via een omkeerbaar horizontaal (tussen de deelstaten) vereffeningssyteem naar het voorbeeld van de Duitse “Finanzausgleich”.’

mensen heel regelmatig naar de stembus moeten voor verkiezingen en referenda, en daar is dat blijkbaar geen probleem.’

Welke strategie stellen jullie voorop om na de verkiezingen tot een nieuwe staatshervorming te komen?

‘De SLP gaat uit van de dialoog van gemeenschap tot gemeenschap, waarbij de verschillende deelstaten onderling afspreken wat ze nog samen willen doen. Een staatshervorming die uitgaat van de deelstaten heeft een heel andere dynamiek dan de koehandel die op federaal niveau plaatsvindt. Het is niet mogelijk gebleken om voor de verkiezingen tot een resultaat te komen. De nieuwe ministers-presidenten hebben dus herexamens na de verkiezingen.’

Zijn er thema’s die de SLP wil herfederaliseren?

‘Neen.’

Wat is eventueel het sterkste argument om Vlaamsgezinden - ondanks veel concurrentie - toch voor de SLP te doen stemmen?

‘De SLP is geen partij van schreeuwers. We hebben wel een heel concreet en overdacht voorstel over hoe wij een volgende staatshervorming zien. Maar vooral: we roepen niet alleen dat we meer Vlaanderen willen, maar we zeggen heel duidelijk hoe we dat Vlaanderen willen invullen. Progressieve Vlamingen kunnen enkel bij de SLP terecht: Groen! en sp.a zijn nog steeds erg belgicistisch en de Open Vld heeft ook niet echt aan de kar getrokken de laatste twee jaar.’

Is in fi nancieel-economische crisistijd het communautaire een primair of secundair probleem?

‘De staatshervorming is geen fetisj op zich maar een instrument om tot een efficiëntere overheid te komen die Wat wordt de speerpunt van de SLP beter werkt voor de inwoners. In die in de Europa-campagne? Meer of zin zou je het secundair kunnen noe‘Wij zijn geen schreeuwers maar hebben een minder Europa? men, maar niet in de zin dat het minheel concreet en overdacht voorstel over de ‘We pleiten niet voor minder Europa, der belangrijk zou zijn. We kunnen staatshervorming.’ maar voor een Europa met meer inbijvoorbeeld niet verder met de vloed voor de regio’s. Europa moet broodnodige hervormingen van de meer doen op het vlak van controle van de fi nanciële marksociale zekerheid zonder dat we eerst eens beslissen wat nog ten. Ook investeringen in onderzoek en ontwikkeling van federaal blijft en welke bevoegdheden naar de deelstaten hernieuwbare energie kan op Europees vlak worden gebungaan.’ deld, net zoals voor kernenergie gebeurde. Europa heeft dus belangrijke taken. Maar het moet allemaal wel een stuk Hoe staat de SLP tegenover samenvallende verkiezingen? democratischer en transparanter. En de Vlaamse gemeen‘Wij zijn in principe tegen samenvallende verkiezingen. De schap en het Vlaams gewest moeten rechtstreeks kunnen burger weet nu al maar half waarover de verkiezingen van communiceren met de Europese Unie.’

7 juni precies gaan. Ik geef toe dat de partijen het er ook niet gemakkelijker op maken door steeds dezelfde gezichten Wat met de toetreding van Turkije? in te zetten, en door Vlaamse en federale thema’s te mixen ‘Wat Turkije betreft, pleiten we ervoor dat de Unie eerst in debatten. Het is normaal dat een kat haar jongen niet haar interne problemen oplost en haar structuren en beslismeer terugvindt in ons politiek systeem. We moeten het dus singsprocedures efficiënter maakt. Pas daarna kan worden niet nog verwarrender maken door alle verkiezingen op één nagedacht over nieuwe uitbreidingen.’ dag te laten plaatsvinden. Er zijn trouwens nog landen waar

16

Doorbraak

nr. 6 extra juni 2009