België-Belgique PB Antwerpen X 8/2828
Maandblad van de Vlaamse Volksbeweging vzw
www.doorbraak.org
Afgiftekantoor Antwerpen X P508831 Passendalestraat 1A 2600 Berchem redactie@doorbraak.org
9 2009
CD&V houdt best beide voetjes op de grond. Op Vlaamse grond dan wel.
De keuze komt eraan Als CD&V zich na een al bij al bescheiden verkiezingsoverwinning opnieuw zo’n beetje de olifant van de Vlaamse politiek zou voelen, dan is dat wel in de weinig comfortabele positie van een olifant op één been. De Vlamingen slaagden er met hun numerieke meerderheid, met het kartel en met de superscore van Leterme niet in de staat te hervormen. Prof. Bart Maddens (KU Leuven) suggereerde daarom een nieuwe strategie: neem de “non” van de Franstaligen over, en wacht af tot de geldnood hen dwingt om zelf iets te vragen. Bestuur ondertussen Vlaanderen goed en assertief, zet een klem op de vrijgevigheid richting Brussel en federale regering. Met belangenconflicten moeten waar nodig de andere beleidsniveaus worden afgeblokt. Doet Peeters het of doet hij het niet?
derlandstalige ministers/staatssecretarissen. Zo’n situatie dulden, dat is ‘met vuur spelen’ en ‘staatsgevaarlijk’, zei toch Herman Van Rompuy zelf? (DM, 15 jan. 07) De aandachtige lezer zal wel weten waar het in de herfst om gaat. Is de V-ploeg van Kris Peeters van plan én in staat het Vlaamse spel - door hem omschreven als de ‘copernicaanse omwenteling’ - hard te spelen of niet? En wat betekent dat concreet? Vlaanderen resoluut in pole-position? Bij elke aarzeling wordt het uitkijken naar de pijndrempel van de N-VA. Die twijfel scheurde destijds het kartel, en nu? De partij van Bart De Wever waagde na verkiezingswinst een nieuwe sprong, nu naar het ‘kartel van de Vlaamse regering’. Het is een gok, met de wekker van de volgende verkiezingen in de hand.
Een uitgebreide synthese van de teksten van Maddens en de commentaren op de Maddens-strategie vindt de lezer op de webstek www.vvb.org/actueel, met interventies van De Wever, Vandeurzen en Thyssen, Dewinter, Valkeniers, Annemans en Dedecker, Moureaux, Herman Rompuy en Steven Vanackere. Het debat leeft ook onder voortrekkers van de Vlaamse beweging (Celen en Deweerdt van AK-VSZ, Defoort en De Roover van de VVB, Grammens van Journaal, ...).
Eens te meer kristalliseert de politieke conflictsituatie zich rond het evenwichtspunt van CD&V. Kan Peeters op tegen Van Rompuy en Vanackere? In hun federale parlement kunnen laatstgenoemden niets meer doen dan toezien hoe de Vlaamse belangen daar worden bevroren, of het nu gaat over bevoegdheden, over geldstromen (‘solidariteit’ genoemd) of over BHV... Maar er is meer. Met dit tweespan stilaan op drift, hoeven Franstaligen alleen nog toe te zien hoe beide CD&V’ers, met een wat krampachtige ‘federale assertiviteit’, de klok zelfs terugdraaien.
Wat valt er uit dit debat te leren? Dat de staatshervorming en de autonomie die de Vlaamse meerderheid in dit land al jaren vraagt (gebundeld in de Resoluties van hun parlement in 1999) wellicht nooit meer op federaal niveau kunnen worden geregeld. De Vlaamse meerderheid (60%) werd in de federale Kamer vakkundig ontspierd. Met medewerking van de toenmalige CVP trouwens. Maar er is meer: in het federale parlement representeren CD&V en Open Vld niet eens de meerderheid van de Vlamingen (41 van de 88 Vlaamse zetels) en in de federale regeringsploeg is de ‘neutrale’ premier omringd door twaalf Franstalige en amper negen Ne-
Veel meer dan een strategische oplossing aan te reiken heeft Bart Maddens een vraag gesteld. Waar situeert de CD&V haar (en onze) toekomst? Laat het Vlaams Parlement de legitieme werkplaats worden van een volwassen Vlaamse democratie, de Vlaamse regering onze enige legitieme regering. De federale regering Van Rompuy kunnen wij om democratische redenen onmogelijk als onze regering aanvaarden. De olifant van CD&V hoeft geen evenwichtsspelletje te spelen. Twee voetjes op de grond is beter. Op Vlaamse grond wel te verstaan. ■ JAN VAN DE CASTEELE
september 2009 nr. 9
Doorbraak
1
PERSWIJS De kloof: uw flikken Jos. Bouveroux in De Morgen, 13 juli: ‘Zowel Di Rupo als Milquet hebben het
doel van de Vlaamse regering goed begrepen: de verdere uitbouw van de Vlaamse staat valt niet meer te stoppen.’ Rik Van Cauwelaert in Knack, 30 juni: ‘Van een algemeen Belgisch belang is nog weinig sprake en onderlinge solidariteit is niet langer een vanzelfsprekend begrip. Zeker niet als uit cijfers van het federaal ministerie van Financiën blijkt dat 58 % Vlamingen 64 % van de Belgische belastingen betalen. Het aandeel in de federale belastingfactuur van Wallonië, goed 28 %, en van Brussel, nauwelijks 8 %, zakt steeds verder.’ Karel De Gucht in De Morgen, 18 juli: ‘Ik ben ervan overtuigd dat dit land op
termijn zelfs totaal onbestuurbaar wordt als je constant met asymetrieën blijft zitten tussen nationale en regionale regeringen. Dat is een diepgewortelde overtuiging: dit land kan niet verder blijven functioneren en gaat finaal uit elkaar als je zo verder doet.’ Luc De Bruyckere (voorzitter Voka) in De Standaard, 9 juli: ‘Ik pleit er niet voor om aan de solidariteit met Wallonië te raken, maar in de huidige crisis mag ik toch wel vaststellen dat het bedrag van de jaarlijkse solidariteit met de Franstaligen zes tot zeven miljard euro bedraagt, even veel als de kostprijs van het actieplan Vlaanderen in Actie voor de hele regeerperiode.’ Marianne Thyssen in De Morgen, 1 augustus: ‘Nee, schaamte voor België
is er niet. Altijd weer wordt me gevraagd: is er nog een regering en zal het land bij elkaar blijven? Ik zeg mijn gesprekspartners dan dat ze de verkeerde kranten lezen. Welk land heeft geen symbooldossiers die de geesten verwarren? Het voordeel van België is dat je ingewikkelde afspraken moet maken.’
België telt dubbel zoveel (39 per 10 000 inwoners) agenten als Frankrijk (22) en Nederland (23). En dan is er dat kloofje, deze keer netjes becijferd door kamerlid Ben Weyts (N-VA): in Vlaanderen zijn er per 10 000 inwoners 23 agenten, in Wallonië 27. Een agent boven de taalgrens staat gemiddeld voor 435 Vlaamse klanten, eentje onder de taalgrens voor 371 Walen. De provincies met de meeste agenten zijn Henegouwen en Luik, minst agenten zijn er in VlaamsBrabant en Limburg. De arm der wet is taalgevoelig, vandaag nog meer dan vijf jaar geleden. (bron: DS, 5 aug., DM, 6 aug.). Meer hierover lees: www.vvb.org/kort
De kloof: uw strafboete In 2008 werden driekwart van de strafboetes (42,4 van de 57,5 miljoen euro) in Vlaanderen geïnd. Het gaat vooral om boetes die worden geïnd door politierechtbanken. De schuldenaars zijn vaak vaste cliënten van de justitie, doorgaans mensen met ‘onvoldoende inkomen’ en ‘geen bezit’. Tiens. Senator Pol Van Den Driessche (CD&V) stelde Reynders dan maar voor de dienst inningen te splitsen. Reynders antwoordde ontwijkend dat dit een kwestie is voor de wetgever... Dit verhaal lijkt ons niet uitverteld.
Jan Renders (ACW) in Visie, 3 augustus: ‘Een Vlaamse toeslag bovenop het
kindergeld en een Vlaamse hospitalisatieverzekering, twee maatregelen uit het regeerakkoord, interpreteren we niet als een stap in de richting van een splitsing van de sociale zekerheid. Net zoals de al bestaande Vlaamse zorgverzekering een bijkomende bescherming biedt bovenop die sociale zekerheid, zo zien we de toeslag voor gezinnen en de eventuele hospitalisatieverzekering als een bijkomende tegemoetkoming. Het ACW blijft onverkort tegen een splitsingsscenario van de sociale zekerheid. Dat moet een federale bevoegdheid blijven.’
Emiel De Bolle
Wat kost het koningshuis? Uit een enquête eerder deze maand bleek dat een derde van de Belgen voorstander is van een volledige afschaffing van de omstreden koninklijke dotaties. Het weekblad Trends-Tendence vergeleek de kosten van een president en een koning. Het Franse staatshoofd Sarkozy is met 1,7 euro per inwoner (112,5 miljoen euro) ongeveer de helft goedkoper dan Albert met 3 euro per inwoner (31,6 miljoen euro).
Wat kost Europa? Binnen de EU betaalt geen enkele burger (gemiddeld) meer aan Europa dan de Belg: 227,3 euro per jaar. De regionale scheeftrekking is ook hier opmerkelijk: een gemiddelde Vlaming betaalt 282,6 euro, een gemiddelde Waal 144,5 euro. Zestig procent Vlamingen krijgen maar 28,5 % van de zeer belangrijke Europese cohesie- en structuurfondsen. ‘Een situatie die ronduit schandalig is. Deze geldstroom is een gevolg van de slechte manier waarop de belangen van de Vlamingen op Europees niveau worden verdedigd door België. Vlaanderen moet dus op Europees niveau als eigen staat spreken’, aldus Frank Van Hecke en zijn Europese VB-fractie (bron: ‘De
2
Doorbraak
nr. 9 september 2009
kostprijs van de EU voor Vlaanderen’, VB-studie. Meer info: www.vvb.org/kort)
Brussel 5179 voorkeurstemmen. Dat volstaat om in Brussel zo goed als levenslang minister te zijn en te blijven. Guy Vanhengel (Open VLD) was met die score de populairste politicus voor de dik 50 000 Vlaamse kiezers in Brussel, die samen met zeventien Brusselse parlementsleden, zes Vlaamse parlementsleden, twee Brusselse ministers en een staatssecretaris én een Vlaamse minister krijgen om hen behoorlijk te vertegenwoordigen.
De kloof: uw belastinggeld In 2006 betaalde Vlaanderen 19,7 miljard euro aan personenbelasting tegen 8,8 miljard voor Wallonië en 2,65 miljard voor Brussel. Omgerekend: 58 % Vlamingen betalen bijna 64 % van de Belgische belastingfactuur. Anders geformuleerd: een Vlaming betaalt gemiddeld 5284 euro, of 30 % meer dan een Waal (4075 euro) en een Brusselaar (3909 euro). Die cijfers, in het parlement opgevraagd door Peter Logghe (VB), kregen merkwaardig weinig aandacht. (Bron: Splits.be)
Vertrouwen in overheid Acht op de tien Vlamingen zeggen veel tot zeer veel vertrouwen te hebben in de lokale overheid. De Vlaamse overheid scoort minder (40 %), maar nog stukken beter dan de federale overheid (15 %). Europa doet het nog slechter. Een duidelijke indicatie van de kracht en waarde van subsidiariteit. Dat blijkt uit het rapport over de Vlaamse Regionale Indicatoren (VRIND). (DS, 23 juli)
Moedertaal Voor 20,4 % van de in Vlaanderen geboren kinderen is thuis Nederlands niet de moedertaal. In Vlaams-Brabant (28,9 %) en de stad Antwerpen (27 %) liggen de cijfers nog hoger dan het Vlaams gemiddelde. In het regeerakkoord van Peeters II wordt hoog ingezet op kennis van het Nederlands, dat essentieel is voor succesvol onderwijs en instroom op de arbeidsmarkt. (Bron: Het kind in Vlaanderen 2008, rapport Kind en Gezin).
Werk: de kloof blijft (1) Het aantal vergoede werklozen steeg tussen mei 2008 en mei 2009 het snelst in het conjunctuurgevoelig Vlaanderen (+ 30 753), veel vervolg p. 11
Commentaar Zou Jan Peter eens de Raad van State willen bellen? De Lamme Goedzakprijs mag voor mij dit jaar onder meer gaan naar de Antwerpse politici die de Zeeuwse mosselen willen boycotten. Niet dat zo’n boycot veel gaat uithalen natuurlijk, onder de Vlamingen zijn er immers zo veel mosselen dat er geen nood is aan import uit het bevrijde deel der Nederlanden. Oorzaak van de gramschap is een arrest van de Nederlandse Raad van State waarbij de Scheldeverdieping werd opgeschort omdat ze in strijd is met de rechtsregels inzake natuurbehoud. En ja, die Scheldeverdieping was door de politici van Vlaanderen en Nederland in een verdrag overeengekomen. En volgens het motto dat het belang van de Antwerpse haven per defi nitie het belang van heel Antwerpen is en dat het belang van Antwerpen per defi nitie dat van heel Vlaanderen is (of misschien zelfs van de wereld), roept de Vlaamse minister-president de Nederlandse ambassadeur op het matje. Dat is natuurlijk gemakkelijker dan de vertegenwoordigers van de Franse Gemeenschap in België op het matje te roepen omdat die de uitvoering van een arrest van het Grondwettelijk Hof blijven saboteren. Kwestie van duidelijk te maken wie de vijand is voor Vlaanderen (d.i. voor de Antwerpse haven) en welke gemeenschap we zeker niet voor het hoofd mogen stoten. Dat deze diplomatieke maatregel bovendien wordt gehanteerd om te protesteren tegen een gang van zaken die het onmiddellijke gevolg is van een beslissing van een onafhankelijk rechtscollege (en niet van een regering of parlement) doet nog meer twijfelen aan de Vlaamse politieke cultuur. De regering van onze medevolksgenoten kapittelen wegens een beslissing van de rechterlijke macht geeft minstens de indruk dat men het in Vlaanderen niet zo nauw neemt met de onafhankelijkheid van en het respect voor de beslissingen van de rechterlijke macht. Zoals Wivina Demeester stelde: ‘We moeten stappen zetten waardoor de Nederlandse overheid zich duidelijk realiseert wat haar te doen staat’. Het geeft minstens de indruk dat men er bij ons wel op een andere manier kan voor zorgen dat er geen vervelende rechterlijke uitspraken komen. Van rechters die soms ook wel eens burgers gelijk geven tegen de overheid wanneer die de rechtsregels niet respecteert. Met name bij ‘grote’ ‘openbare werken’ spelen grote belangen van personen die geen pottenkijkers, geen volksinspraak en geen rechterlijke controle willen. Of van mensen die hun macht willen bewijzen door tegen beter weten in nutteloze of verkeerde projecten door te zetten die intussen achterhaald zijn. Vermijden van gezichtsverlies is blijkbaar niet alleen in China een belangrijke politieke drijfveer (in China had de Lange Wapper er al gestaan, verzekerde minister Van Mechelen ons nog kort voor de verkiezingen). Bij ons heet dat ‘beslist beleid’, ‘onaanvaardbaar tijdverlies’. Maar er zijn wel andere zaken waar men bij ons onverwijld werk van moet maken. Een versterking van de rechterlijke rechtsbescherming en daartoe ook een versterking van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. En ja, waarom niet naar Nederlands model? En als het om de havens zowel als om natuurbehoud gaat: een versterking van de samenwerking met Nederland. Breng de havens van Antwerpen, Vlissingen en waarom niet Rotterdam en Zeebrugge samen in één havengemeenschap. Dan kan men de beslissingen nemen die voor de gehele Nederlanden de beste zijn en niet slechts voor de ene of de andere stad. Zodat we nog vele jaren van Zeeuwse mosselen kunnen genieten - die dan ook van ons zijn - in plaats van Vlaamse mosselen te blijven. Met een toast op de Koningin, maar dan wel die van boven de Moerdijk.
■ M ATTHIAS STORME
september 2009 nr. 9
Doorbraak
3
WE TST R A AT
Communautaire straks weer naar kookpunt? Het was niet echt een stille zomer
O
ok in de voorbije vakantiemaanden viel er op communautair vlak best wel iets te beleven. We onthouden de pittige start van de volle zomer met het editoriaal van Rik Van Cauwelaert in Knack (‘Bij gebrek aan staat’, 1 juli). Volgens Van Cauwelaert zijn we aanbeland bij de copernicaanse revolutie van Kris Peeters. De deelstaten vormen nu het centrum ... België is ‘een probleem’ geworden en interregionale solidariteit is ‘niet langer een vanzelfsprekend begrip’.
opeenvolgende belangenconfl icten eindigt ergens in het voorjaar van 2010. Een oplossing van communautaire confl icten? Die moet maar komen van Wijzen uit één of andere windstreek, van ‘samenwerken op voet van gelijkheid’, van samenvallende verkiezingen. Met dit jargon sluit hij volledig aan bij het taaltje van de B-vleugel van CD&V.
Copernicaanse revolutie van Peeters? Daar zullen we dan hopelijk in de herfst meer over vernemen. In de jongste maanden werd duidelijk dat die gepaard zal (en moet) gaan met een liefst stevig, snedig en snel debat over de uiteindelijke bedoelingen, de mogelijkheden en beperkingen en de tactiek van de nieuwe Vlaamse regering. Volgt die assertief de Maddens-strategie, mét resultaat of wordt het een lightversie, die N-VA in de problemen brengt? (meer over de Maddens-strategie: zie blz. 1 van deze Doorbraak en zeer uitgebreide documentatie op www.vvb.org/actueel). Kris Peeters, Vlaams assertief
Met het oog op wat komen zal - het was niet echt een “stille” zomer - kijken we even achterom. Vlaams
Juli was de maand van het snel gebakken Vlaamse Regeerakkoord (9 juli). De Vlaamse regering was daarin erg karig met communautaire standpunten. Veel van wat in vroegere tijden veel feller werd verwoord - de Octopusnota waarmee de nieuwe regering-Peeters I op 1 februari 2008 uitpakte werd nu verwezen naar de bijlage. Dat kan tactiek zijn. Maar ook wat losweg nog door de tekst van het regeerakkoord is geweven (Vlaamse hospitalisatieverzekering, aanvullende kinderbijslag, schooltoelagen) blijft behoorlijk oppervlakkig verwoord. Afwachten dus, hoe sterk die Vlaamse spieren zijn. En of ze aan hetzelfde zeel trekken. In het nieuwe regeerakkoord lezen we dat ‘Vlaanderen Brussel niet loslaat’, en dat ‘Brussel een troef is voor Vlaanderen’, zaken waaraan in bredere kringen, ook in de Vlaamse beweging, steeds sterker wordt getwijfeld. Brussel is vooral een zaak van almaar minder Vlaamse kiezers. Een mythe ook. En een alibi tegen (meer) Vlaamse autonomie. Federaal
Ook in volle zomer herschikt Van Rompuy zijn federale regering, met als opvallendste gegeven het gaan en komen van Karel De Gucht en Yves Leterme. De premier zelf bijt zich ondertussen vast in de warmte van zijn functie, zo blijkt uit grote interviews in Knack (15 juli) en De Morgen (25 juli). BHV is voor hem een ‘zuiver federale bevoegdheid’, de kwestie het gevolg van ‘een dwaas manoeuvre’ (de parlementaire splitsingsprocedure, bedoelt hij allicht - red.), en dat mag de pret niet bederven van zijn EU-voorzitterschap in de tweede helft van 2010. Maar hij weet het: de soap van
4
Doorbraak
nr. 9 september 2009
Nationalisten (gekenmerkt door een ‘lichtzinnigheid’ waar hij naar eigen zeggen ‘koud van wordt’) krijgen van Van Rompuy de volle lading. Verder dan de al door Eyskens en co grijsgedraaide argumenten komt hij niet: wat doe je met het probleem Brussel, en wat met de schulden, en hoe reageert Europa? Een ‘copernicaanse’ omwenteling (dat waar Kris Peeters en de V-vleugel van zijn partij voor staan) noemt hij ‘een zeer oppervlakkige analyse, want budgettair ligt het zwaartepunt nog altijd op zijn federaal niveau’... ‘De regio’s hebben geen enkele macht over het federale!’ Kan juist zijn. Maar het omgekeerde evenzeer... Kinderachtig
Vice-premier Steven Vanackere (Knack, 29 juli) doet er nog een schepje bovenop. Hij vindt het ‘best voor Vlaanderen’ dat Vlaanderen de eigen begroting in evenwicht houdt. Heeft iemand hem hetzelfde horen zeggen over Brussel en Wallonië, die vrolijk putjes blijven delven? Of over de sterfputten van de federale staatskas? Doof lijkt de federale CD&Vtop wel te zijn voor waarheden die in één zin zijn samen te vatten: ‘58 % Vlamingen betalen 64 % van de Belgische belastingen’ (Rik Van Cauwelaert in Knack). Nog eentje? ‘Het bedrag van de jaarlijkse solidariteit met de Franstaligen bedraagt zes tot zeven miljard euro, even veel als de kostprijs van het actieplan Vlaanderen in Actie voor de hele regeerperiode.’ (Luc De Bruyckere, Voka, DS, 9 juli)... De Vlaamse regering moet volgens Vanackere niet te ‘kinderachtig’ doen inzake het uitroken van de federale regering, want ‘we wonen in hetzelfde huis’. Hij is nog explicieter en vooral demagogischer over de federale geldnood: Vlaanderen moet de sociale zekerheid toch ondersteunen? Tegenspartelen zou ‘dom’ zijn op het moment dat werkloosheid en vergrijzing in Vlaanderen sneller toenemen dan in Wal-
WE TST R A AT
lonië (over de gigantische kloof tussen de regio’s evenwel geen woord). Een ridicuul argument, want het Waalse herstel is een microscopisch gegeven. En BHV? ‘Dat lukt niet in de media, trouwens ...Wat schieten we ermee op als de Kamer over BHV stemt, maar er daarna geen regering meer is om die beslissing te bekrachtigen?’. Zouden Vlaamsgezinde CD&V’ers genoten hebben van de BHV-koerswijziging van deze midzomerstrateeg? Ter herinnering: Vanackere werd minister met zegge en schrijve 2624 stemmen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Een nogal ‘kinderachtige’ score om minister mee te worden. Van één ding mogen we zeker zijn: in het najaar gaan de poppen weer aan het dansen. Bij het vallen van het blad komen diverse politieke patstellingen onder druk te staan. Die tussen Vlamingen en Belgen, die tussen Vlamingen en francofonen, die tussen de B- en de V-vleugel van CD&V, die tussen CD&V en N-VA ... Wallo-Brux
Terug naar de feiten. Juli was ook de maand van de geboorte van de Waalse en de Brusselse gewestregeringen (12 en 15 juli). Alleen al door hun compleet andere politieke samenstelling - roodgroen overwicht in de francofone olijfboom - illustreren die op een mooie manier de kloof tussen noord en zuid (en Brussel) in dit land.
Herman Van Rompuy, Belgisch assertief
De kloof, de cijfers
Ook in volle zomer zijn ze er de cijferreeksen die ongenadig illustreren hoe groot de kloof wel is tussen Vlaanderen en Wallonië. Of het nu gaat over ons vertrouwen in de overheden, over demografie en migratie, over werkloosheid en handel, over taal, over het aantal agenten of over het betalen van strafboetes, over de kosten van het koningshuis en de uitgaven voor Europa ... zowat alle gegevens maken duidelijk dat dit land niet meer werkt. Het rekt alleen de pijnlijke spreidstand. Wanneer beseft in het kieshokje de 51ste Vlaming op 100 dat die dure zorg behoorlijk zinloos is? (meer hierover in deze Doorbraak vindt de lezer in de berichten in de rubriek Kort)
De Feesten
Juli is traditioneel de maand van de feestdagen. De feestdag van de Vlamingen op 11 juli lijkt naar lucht te happen. Nu zweeft dat gebeuren ergens tussen anglo-popmuziek en barbecueworst enerzijds (de ‘opening’ van Bert Anciaux naar een ruimer publiek) en de romantiek van de nog resterende traditionele vieringen anderzijds. Beide invullingen hebben hun betekenis, maar iemand moet ooit daartussenin toch dringend eens een elegante tussenweg bedenken. Tien dagen na de Vlaamse feestdag mocht Vlaanderen Vakantieland zich opmaken voor de interventie van vorst Albert II, de buikspreker van de premier. Drie voorspelbare klemtonen legde de man: ‘solidariteit’ (onvoorwaardelijk en onbeperkt, nemen we aan), een ‘sterkere federale overheid’ (een opendeur richting recuperatie van regionale bevoegdheden) en ‘grotere verantwoordelijkheid’ voor de ‘entiteiten’. Guy Tegenbos (DS, 22 juli) noemt dat ‘een sterk pleidooi voor staatshervorming’. Ons leek het eerder een conservatief gedoe, een contrareformatie (versterk de federatie). Wanneer in De Standaard eens een goed gedocumenteerde bijdrage of reeks over de (in)efficiëntie van een bevroren en gedwongen solidariteit? Of een analyse die ons uitlegt hoe een versterkte federale overheid zou rijmen met de vragen van het Vlaams parlement naar meer Vlaanderen? Was het niet vooral Verhofstadt die deze illusie koesterde? De monarch draaide in juli ook weer aan het muffe molentje van de adellijke onderscheidingen. In augustus vernamen we dan weer in welk bootje Albert II zich lekker voelt, en hoeveel plaats hij inneemt als hij vliegt. Mooi zo. En ons werd meegedeeld dat zijn opvolger, thans dragende een baard, de handelsbelangen van het vaderland zal gaan verdedigen met een rist ‘economische missies’. De hoger genoemde De Standaard vindt hem voorwaar stilaan ‘klaar voor de opvolging’.
De anti’s
De anti’s (behoudsgezinden en andere belgicisten) waren de voorbije weken klaarblijkelijk ook met vakantie, maar we konden ons in de opinierubrieken toch verwarmen aan Marc Reynebeau, die liet weten dat het pessimisme over de staatshervorming wegebt en dat BHV best zonder guerrilla wordt opgelost. Guido Fonteyn werd nog maar eens lyrisch over dat ‘verjongd gewest’ dat ‘een nieuwe koers vaart’. En ten minste drie publicisten (Jonathan Holslag van de VUB, Rudy Aernoudt en Pierre Therie) pikten hitsig op de Vlaamse diplomatie. Iets evenwichtiger was Jos Bouveroux’ analyse over ‘verraad na verraad’, dat leidt ‘naar de Vlaamse staat’. (meer info: www.vvb.org/kort) En voorts
Tussen behoorlijk wat zon en muziek brachten juli en augustus ons ook de verbanning van Frank Vandenbroucke, het onderduiken van Guy Verhofstadt, de Europese uittocht van De Gucht. We werden geïnformeerd over de dood van Michael Jackson en het (tweede) leven van Lance Armstrong. Even bracht die andere Armstrong ons weer op de maan, en verwerpelijke aanslagen van Baskische nationalisten en andere terroristen in de hel. We genoten van de frustratie van cultuurbobo’s na de benoeming van Joke Schauvliege als minister van Cultuur. We pikten een en ander mee over de handig in de zomer verstopte ‘nieuwe collectieve regularisatie’, over de opendeurdagen in de gevangenissen en de zondvloed in onze gerechtshoven. En ondanks al het bovenstaande genoten we even van een heel klein beetje stilte voor de volgende communautaire storm. Met de hoop dat het - noodgedwongen - zo stilaan de laatste wordt ... ■ JAN VAN DE CASTEELE
september 2009 nr. 9
Doorbraak
5
WE TST R A AT
‘Lijst Pim Fortuyn zonder de moord’ Het toekomstscenario van LDD?
H
oe zou het toekomstscenario van Lijst Dedecker er kunnen uitzien? De vraag hield na 7 juni 2009 nauwelijks iemand bezig. Door de combinatie van hooggespannen verwachtingen en een tegenvallende verkiezingsuitslag, stuikte de belangstelling voor LDD snel in elkaar. Een analyse van de groeipijnen van LDD. Na de mediatieke overdaad in de aanloop van de verkiezingen van 2009, lijken zowel de media als de kiezers stilaan uitgekeken op het “fenomeen” Dedecker. Als je het traject van LDD naast het basisboek electorale marketing legt, dan moet LDD sinds zijn boost in de peilingen vanaf 2007, tegen zowat elke regel hebben gezondigd: uitblijvende investeringen in de uitbouw van het LDD-partijmerk, de verenging van het partij-imago tot haar boegbeeld, late samenstelling van de kieslijsten (met grote interne spanningen en hetzes als gevolg), tactisch onhandige manoeuvres tijdens crisismomenten (de ‘sale-and-lease back’-operatie van meervoudig overloper Dirk Vynck maakte de partij ongeloofwaardig), een beroerde campagne, een foute mediastrategie steunend op solo-optredens van Dedecker. Ook mediatiek gestunt - nochtans het handelsmerk van Dedecker - liep uiteindelijk af met een sisser (o.a. de aanvaring met De Gucht in het detectivedossier). De verkiezingsuitslag weerspiegelde uiteindelijk perfect de gevolgde koers, met WestVlaanderen als wingewest en andere kieskringen als achterblijvers. Euforie
Na de federale verkiezingen van 2007 brak de euforie los binnen LDD. Bij de oprichting van de partij, begin 2007, leek voor LDD nochtans een weinig fortuinlijke toekomst weggelegd. Toen het online panelonderzoek De Stemmenkampioen van Het Laatste Nieuws eind 2006 het electorale gewicht van Dedecker inschatte op ongeveer 6 à 7 procent, werd meteen een handvol politologen in stelling gebracht om dat scenario als een wilde fantasie af te doen. Bij de verkiezingen van 2007 haalde de partij 6,5 procent van de stemmen. Vanaf dan werd dat resultaat ook in de reguliere peilingen bijgesteld en kon Dedecker zijn steile klim in de polls aanvatten. De mediahype volgde vanzelf. Naar de buitenwereld toe onderdrukte LDD zijn pre-electorale euforie en zei te mikken op 10 procent, maar intern werden er lijstscenario’s voor 2009 uitgetekend die rekening hielden met 20 zetels. Van alle kanten doken plots kandidaten op met verschroeiende ambitie en ontstond er een nerveuze handel waarbij Dedeckers aanhang van het eerste uur stap voor stap werd ingeruild tegen hoger soortelijk mediatiek gewicht. In die talentenjacht werden Anne De Baetzelier en Derk Jan Eppink de belangrijkste trofeeën. Intern nam het gemorrel over de partijwerking ondertussen toe. Nadat Jo Claus, voormalig partijsecretaris, uit de partij werd gezet, stegen de zurige dampen van misnoegdheid en frustratie ononderbroken op vanuit de basis. ‘Binnenkort ga ik veel mensen teleurstellen’, sprak Dedecker ooit visionair. ‘Ik ben gegeerd, ik lig in het midden van het
6
Doorbraak
nr. 9 september 2009
bed, kan kiezen wie ik wil en de partij is van mij’, werd meteen ook de simplistische leidraad voor de verdere strategie die er in feite geen was, maar veeleer een illustratie van hoogmoed voor de val. De inhoudelijke merkprofi lering ruimde plaats voor individuele ellebogengevechten voor de talrijke premium plaatsen op de lijsten. Nagenoeg het Jean-Marie Dedecker: enige niet-verkozen partijlid onherstelbaar toegetakeld? dat zich in al die tijd inhoudelijk liet opmerken was Katja Beckx: bij de start van het schooljaar 2008 publiceerde dit lid van denktank Cassandra een veelbesproken opiniebijdrage in De Standaard en De Tijd over het falend onderwijsbeleid van Frank Vandenbroucke (sp.a) en werd ze daarover geïnterviewd in Terzake. Dat schaarse ‘inhoudelijke’ moment van LDD viel niet in goede aarde: bij de lijstsamenstelling 2009 moest ze voor een geïmproviseerd partijtribunaal van de Vlaams-Brabantse lijsttrekker Reekmans verschijnen om zich te verantwoorden voor zoveel inhoudelijke profi leringsijver. Beckx werd vakkundig uitgerangeerd en haar onderwijsteksten overgemaakt aan de onervaren De Baetzelier, die zich prompt opwierp als onderwijsspecialiste van LDD. Spleet
Ondertussen is Dedecker van het midden van het bed in de spleet beland en is de partij van een cashcow afgegleden naar een risico-investering. Vraag blijft of ‘gegarandeerd verkozenen’ die onverkozen bleven (waaronder De Baetzelier) hun herkansingspoging in 2011 electoraal zullen kunnen verzilveren? Ondertussen moet de basis autoritair in toom worden gehouden onder een strakke centralistische leiding en lijkt de denktank Cassandra wel een lege brandstoftank. In 2011 houdt de partij in West-Vlaanderen wellicht nog stand, maar op andere plekken dreigt een wegkwijnscenario door een totaal gebrek aan interne cohesie, (Jürgen Verstrepen voert al een tijd openlijk en overtuigend de interne oppositie aan), individuele agenda’s, een gedemotiveerde achterban en een partij waarvan de geloofwaardigheid onherstelbaar lijkt toegetakeld. Wellicht volgt LDD daarmee straks het pad van Lijst Pim Fortuyn in Nederland, weliswaar zonder de moord, en verdwijnt ze even snel van de politieke kaart als ze erop werd gezet dankzij de peilingen.
■ FRANK THEVISSEN WWW.FRANKTHEVISSEN.COM
O
p 26 mei 2003 verklaarde het Belgische (taalgemengde) Grondwettelijk Hof dat de kieskring BrusselHalle-Vilvoorde discriminerend werkt. Meer dan zes jaar later is er niets gebeurd. Ondertussen verkrampt de situatie in Vlaams-Brabant verder. Dit is veel meer dan een symbooldossier, dat men probeert weg te moffelen in kluwen van juridische haarkloverij. Het gaat erom dat België zijn eigen grondwet niet eerbiedigt, dat er nog steeds ongelijkheid bestaat tussen Vlaanderen en Wallonië, dat een hele regio onder druk komt te staan. Met een nieuwe campagne (‘Respect voor Vlaams-Brabant’) schakelt de Vlaamse Beweging straks een tandje bij. De voorstanders van een onderhandelde oplossing hebben al 819 dagen ‘niets’ bereikt. Ze hebben zich uitgeput in belangenconfl icten, alarmprocedures en tutti quanti. Het woord is nu aan het parlement. Zo hoort het in een democratie. Stop de discriminatie. Punt. Vlaams-Brabant wil een provincie zijn zoals de negen andere. De arrondissementen Halle-Vilvoorde en Leuven vormen samen één kiesomschrijving. En of daar nu veel of weinig anderstalige Vlamingen wonen of niet, dat maakt niets uit. In New York bijvoorbeeld spreekt ook niet iedereen Amerikaans Engels in de huiskamer. Alle gemeenten van Halle-Vilvoorde zijn voor honderd procent Vlaamse gemeenten. De burgemeesters en schepenen van deze Vlaamse gemeenten zijn dan ook - of sommigen het nu graag hebben of niet - Vlaamse mandatarissen.
Campagne
Het ‘Belgique de papa’ blijft zich arrogant opstellen tegenover Vlaanderen, Brussel blijft plannen smeden om stukken Vlaams-Brabant te bevoogden op economisch, cultureel of onderwijskundig gebied. Pascal Smet (sp.a) en Steven Vanackere, de twee ‘Brusselse’ ministers in onze regeringen én premier Herman Van Rompuy, Vlaams-Brabander uit de Vlaamse gemeente Sint-Genesius-Rode, weten dat de Vlaamsgezinden vooral hen zullen viseren als ze Vlaanderen een oneerbare oplossing door de strot zouden duwen. De motieven voor de nieuwe campagne zijn ruimer dan het strikt juridisch-politieke. Het accent zal voortaan ook liggen op de dagelijkse realiteit in die regio: de confrontatie met de toenemende verfransingsdruk, op diverse terreinen. Jongeren
Bepaalde lagere scholen (Wezembeek-Oppem is het jongste voorbeeld) mogen van hun niet eens benoemde burgemeester niet deelnemen aan de Gordel voor basisscholen. In jeugdclubs wordt een gewone, vanzelfsprekende werking onmogelijk gemaakt door het francofone gemeentebestuur.
Hoelang wacht de Vlaamse voogdijoverheid om op te treden? In andere gemeenten rond Brussel is er een toevloed van Brusselse Franstalige jeugd (de hoofdstad van Europa beschikt niet eens over een openluchtzwembad). Bijvoorbeeld in de recreatiedomeinen van Hofstade en Huizingen, omdat de voorzieningen in de hoofdstad ontoereikend zijn. De jeugdwerking wordt er bijna ‘verplicht’ om tweetalig te worden.
H A L L E-VI LVO O RD E
Nieuwe campagne mikt op respect voor Vlaams-Brabant
Winkelen
De verfransingsdruk is er ook in winkels, op markten en in grootwarenhuizen. Sommige Vlaams-Brabanders schakelen in Brussel over naar het Frans om er als ‘klant’ bediend te worden. Terwijl de Makro-directie in Sint-Pieters-Leeuw en Machelen beweert tweetalig te moeten/willen zijn omwille van klanten van over de taalgrens. Is dat dan ook het geval over de taalgrens, in de Makro van Alleur bij voorbeeld? Neen. Twee maten, twee gewichten, je kunt het gewoon discriminatie noemen. Een vorm van ongelijkheid die de Franstaligen en Wallonië cultiveren en die door Vlaanderen wordt geduld. Werken, wonen, sport
Alerter moeten we ook zijn. Werkbeurzen, zoals onlangs in Zaventem georganiseerd, moeten het officieel eentalig karakter van de Vlaams-Brabantse industriezones secuur duiden. Net zoals uitzendkantoren en werkwinkels moeten wijzen op de noodzakelijke kennis van het Nederlands. Dat maakt niet alleen het vinden van een job iets makkelijker, het is bovendien sociaal noodzakelijk, wanteen goede basis voor inburgering in ons land. Als er aanwijzigingen zijn dat inwoners van Halle-Vilvoorde als kandidaat-kopers van bouwgronden en sociaal betaalbare huizen op de vastgoedmarkt ‘verdrongen’ worden moet de overheid het nodige doen om die verdringing te stoppen. Gemengde wijken zijn op zich geen probleem, verdringing of discriminatie is dat wel. Helaas worden veel Vlaams-Brabanders geconfronteerd met dat probleem. Zelfs in de vrijetijdsbeleving is waakzaamheid geboden. ‘Ik sport, jij sport, wij sporten in het Nederlands’, het is een mooie campagne. Maar op het terrein gebeurt het te vaak dat jonge voetballers uit Brussel bij hun komst net iets te vlotjes op hun (taal)wenken worden bediend. Trainers schakelen over op het Frans, vaak met medeweten van het gemeentebestuur. Dit is geen wegwijzer naar integratie en respect. Al die aspecten van het sociale en maatschappelijke leven, bepalen mee het welzijn van de Vlaams-Brabanders. Het Halle-Vilvoorde Komitee rekent op RESPECT. Meer hierover in volgende nummers van Doorbraak. ■ FRANCIS STROOBANTS
september 2009 nr. 9
Doorbraak
7
G ESCH I ED EN IS
Tussen mythe en werkelijkheid Wie zoekt er naar de graal in Vlaanderen?
S
inds de nacht van 10 op 11 april 1934 leeft Vlaanderen bij vlagen in de ban van het mysterie van de Rechtvaardigde Rechters. Altijd staat er wel iemand klaar om triomfantelijk mee te delen dat hij denkt te weten waar het paneel zich bevindt en het lijkt erop dat de belangstelling nog toeneemt. Het is moeilijk te begrijpen waarom de Vlamingen zich zo weinig inlaten met de Graal. Natuurlijk zijn ze als zoveel anderen gefascineerd geraakt door Dan Brown en zijn soortgenoten, maar ze vergeten dat er voor een speurtocht naar de achtergronden van de Graal meer in Vlaanderen is te vinden dan in het Louvre, in Glastonbury of in Rennes-le-Château. Het begint allemaal in de 12de eeuw, met de Bourgondische troubadour Chrétien de Troyes, die op zijn veertigste op zoek moest naar een nieuwe mecenas, nadat gravin Marie van Champagne, na de dood van haar echtgenoot, meer aandacht was beginnen te krijgen voor werken van devotie dan voor de schone letteren. Chrétien was meer dan welkom aan het grafelijke hof van Vlaanderen, een van de rijkste en meest prachtvolle van die tijd, het laatste kwart van de twaalfde eeuw. Lans en schotel
Het was voor graaf Filips van de Elzas dat Chrétien in het begin van de jaren 1180 met het schrijven begon van zijn Perceval ou le Conte du Graal, het eerste van een imposante reeks werken waarin de Graal opduikt. Bij Chrétien is de jonge en onervaren Perceval (Parsifal) te gast in het kasteel van de Visserkoning. Als jonge vrouwen een lans waar bloed afdruipt en een massief gouden schotel, een graal, binnenbrengen in de grote zaal van het kasteel maakt hij de onvergeefl ijke fout niet te vragen naar de betekenis van die objecten. Chrétien heeft zijn roman niet afgewerkt en dus ook het raadsel van de Graal en de bloedende lans niet opgelost. Zijn opvolgers hebben van de Graal de beker gemaakt die was gebruikt tijdens het Laatste Avondmaal, en waarin later het bloed van de stervende Christus was opgevangen. Vlaanderen en de Graal
Chrétien zegt in het begin van zijn roman dat hij het idee van zijn verhaal van graaf Filips zelf heeft gekregen. Die bekentenis zet ons aan het denken aan een aantal historische gebeurtenissen uit de voorafgaande jaren, gebeurtenissen die een band leggen tussen Vlaanderen en de Graal. Het was Diederik van de Elzas, de vader van Filips, die na afloop van de tweede kruistocht in 1149 een ampul met het Heilig Bloed mee terug bracht naar Brugge. Hij had de relikwie gekregen van zijn schoonbroer, koning Boudewijn III van Jeruzalem. Diederik, net als andere graven van Vlaanderen voor hem, was gefascineerd door de Oriënt. Hij trok er vier keer naar toe, de laatste keer bleef zijn vrouw Sybille zelfs achter in Jeruzalem, waar ze stierf en werd begraven. Diederiks zoon en opvolger Filips van de
8
Doorbraak
nr. 9 september 2009
Elzas bezat duidelijk minder missionaire ijver dan zijn vader. Hij ging weliswaar mee op kruistocht in 1177, maar eenmaal in Jeruzalem deelde hij de plaatselijke potentaten koudweg mee dat hij niet gekomen was om te vechten, maar om te bidden en om een behoorlijke partij te vinden voor enkele nichtjes. Het was kort na dat eerste, weinig verheffende verblijf, dat graaf Filips Chrétien de Troyes naar Brugge haalde en hem meteen de inspiratie bezorgde om aan zijn graalroman te beginnen. Misschien was Filips tot inkeer gekomen door iets wat hij in Jeruzalem had gezien of meegemaakt en had hij eenmaal terug in Brugge de band gelegd met de relikwie die zijn vader dertig jaar eerder had meegebracht. Er is nog meer. De koning van Jeruzalem was in de tijd dat graaf Filips voor het eerst in de stad was, niet meer de gesprekspartner van graaf Diederik, maar zijn zoon Boudewijn IV, een echte martelaarsfiguur. De melaatse koning, die in weerwil van zijn handicap wordt geloofd om zijn strijdlust, doet onwillekeurig denken aan de dodelijk zieke Visserkoning uit de graalroman van Chrétien. En dan is er nog iets dat Vlaanderen verbindt met het Jeruzalem van die tijd. Kort voor de dood van Boudewijn IV werd een Vlaamse ridder van dubieuze moraliteit, Gérard de Ridefort (Geraard van Ruddervoorde?) tot grootmeester van de Tempel gekozen. Gérard was mee verantwoordelijk voor de desastreuze nederlaag van de christenen in 1187, maar tot ieders verbazing spaarde de zegevierende moslimvorst Saladin het leven van de grootmeester. Velen waren er van overtuigd dat Gérard het met de moslims op een akkoord had gegooid. Het heeft er de schijn van dat Gérard net als Filips berouw heeft gekregen voor zijn minder fraaie gedrag. Allebei sneuvelden ze voor de goede zaak, met nauwelijks een jaar verschil, voor de poorten van Akko. Diederik van de Elzas en zijn relikwie van het Heilige Bloed, de doodzieke visserkoning Boudewijn IV, de mislukte kruistocht van graaf Filips, diens ontmoeting met Chrétien de Troyes, het stichtende einde van Gérard de Ridefort en graaf Filips, het zijn geen verzinsels, maar elementen van wat de hoekstenen kunnen worden van een eigen Vlaams graalreciet.
■ M ARC GEVAERT
ECO N O M I E
Beschuldigde, sta op! Het leidmotief moet niet ‘herfederalisering’ maar ‘responsabilisering’ zijn
‘A
ls dit land fi nancieel ten onder gaat, dan is het omdat de federale staat steeds armer wordt en de deelgebieden steeds rijker.’ Daarom is er dringend nood aan een staatshervorming die het evenwicht herstelt en het federale niveau opnieuw meer armslag geeft. Aldus de boodschap die staatsmannen als Verhofstadt en Van Rompuy ons al enige tijd proberen in te pompen. Maar een plaats in hun B-ploeg lokt ons niet. De staatshervorming van 2001 (Lambermont) kostte de federale overheid anno 2007 een extra overdracht van 1,89 miljard euro, geld dat voor het overgrote deel naar de gemeenschappen vloeide. Dat kwam omdat hun btw-dotatie vanaf dat jaar aan de economische groei (bbp) werd gekoppeld, wat hun inkomsten verder deed stijgen. Tussen nu en 2030 neemt volgens de tabellen die geldstroom verder toe. Als gevolg zou de federale regering inderdaad opnieuw moeten inleveren. Nochtans sluit dat aan bij de logica die sinds de staatshervormingen van 1988 en 1993 tot stand is gekomen. Er werd toen een duidelijk groeipad ingeschreven voor de dotaties uit de personenbelasting aan de gewesten en gemeenschappen. Wijlen Hugo Schiltz liet toen nog opmerken dat dit op termijn een voortdurende versterking van de deelstaten zou betekenen en een fi nanciële verzwakking van het federale niveau. De Lambermontmiddelen waren daarbij een extratje en - zoals bekend - een afkoopsom om de Franstaligen over de brug te halen en hun onderwijs verse middelen te verschaffen. Als Van Rompuy en Verhofstadt vandaag de ingrepen van 1993 en 2001 willen terugschroeven, dan ondertekenen ze een publieke schuldbekentenis dat ze toen wetens en willens manifest verkeerde beslissingen namen. Terugval
Dat alles betekent evenmin dat de middelen van de deelgebieden intussen tot in de hemel groeien. Recent bleken de opbrengsten uit de Vlaamse gewestbelastingen (vooral de registratie-, successie- en schenkingsrechten) scherp tegen te vallen. Bij de onderhandelingen over het Vlaams regeerakkoord had de Vlaamse administratie (en eerder de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen - SERV) al laten verstaan dat er dit jaar een tekort dreigde van één miljard euro. Op het einde van de vorige legislatuur was het met Kris Peeters en met ex-minister van Begroting Van Mechelen toch niet allemaal zo perfect. Het feit dat de federale dotaties uitdrukkelijk gekoppeld zijn aan de index en de economische groei, heeft anno 2009-’10 trouwens een omgekeerd effect: er vloeit minder federaal geld naar de deelgebieden dan aanvankelijk verwacht, omdat de economische groei tot nader order negatief is. Dit ‘terugslagklepmechanisme’ in de Bijzondere Financieringswet wordt in de meeste commentaren zonder opgave van redenen meestal over het hoofd gezien. Dat neemt niet weg dat er op federaal niveau natuurlijk een enorm probleem bestaat. Door de zware crisis lopen de ontvangsten aanzienlijk terug: zowel de sociale bijdragen, als
de inkomsten uit de personenbelasting, de vennootschapsbelasting, de btw, douane en accijnzen. Daardoor kan de federale overheid dit jaar maar 40 % van haar eigen uitgaven betalen, en zal vermoedelijk eindigen met een tekort van om en bij de 11 miljard euro. Zonder ingrijpende maatregelen zal dat in 2010 en 2011 nog veel hoger oplopen. PS-fetisj
Daarbij zal dan nog eens het toenemende gewicht van de vergrijzing gaan spelen. Het is opvallend dat de federale uitgaven voor de sociale zekerheid de voorbije jaren al scherp zijn toegenomen. De gewone sociale bijdragen op arbeid volstaan al lang niet meer om de uitgaven te dekken. Via alternatieve kanalen pompt de staat meer dan 20 miljard euro per jaar extra in de sociale zekerheid. Al jaren maakt de PS er een fetisj van om de uitgaven in de gezondheidssector met 4,5 % per jaar te laten groeien bovenop de index. Iedereen weet dat dit niet langer houdbaar is (zelfs de vakbonden zijn het eens om het cijfer terug te brengen naar 2,8 %), maar de andere partijen doen alsof hun neus bloedt. Een schuchter pleidooi van kersvers begrotingsminister Vanhengel om dat taboe aan te pakken, kreeg onmiddellijk de zware kanonnen van de PS over zich heen. Het is trouwens niet het enige ergerlijke dossier waarin Vlaanderen met de Franstalige laissez-faire aanpak te maken heeft. De Vlaamse regering heeft zich voorgenomen om in 2011 opnieuw een begroting in evenwicht te hebben. De Olijfboomcoalitie in Wallonië mikt op het jaar 2015, met de belofte dat er zal worden bespaard, maar zonder veel concrete plannen terzake. Brussel
Een gelijkaardig plaatje in Brussel: de Brusselse regering heeft de ambitie om tegen 2014 opnieuw aan te knopen met een begroting in evenwicht, maar volgens Charles Picqué (PS) is het voorbarig om te zeggen hoe dat zal worden bereikt. Eerst zou er met de federale overheid moeten worden onderhandeld over ‘de structurele onderfi nanciering van het Brussels gewest’. Brussel vraagt dus meer dan het wil geven en rept niet over een grotere efficiëntie van de negentien baronieën van de hoofdstedelijke moloch. Als men toch zou willen sleutelen aan de fi nancieringswet, dan moet er een eind komen aan het zogeheten chequeboekfederalisme: de federale staat betaalt en de regio’s geven het geld uit, om het even of ze nu een goed beleid voeren of niet. Het leidmotief moet niet ‘herfederalisering’ maar ‘responsabilisering’ zijn. Als de regering-Van Rompuy (met medeplichtigheid van de Nationale Bank) echter doorgaat met de voornaamste inspanningen op Vlaanderen af te wentelen, dan moet er snel een punt worden gezet achter dit staatsverband. Merk trouwens op dat we zelfs het loodzware dossier van de transfers niet of nauwelijks hebben aangeraakt. ■ KMP
september 2009 nr. 9
Doorbraak
9
VRIJE TRIBUNE
De foute financieringswet
D
e fi nancieringswet van 16 januari 1989 regelt de verdeling van de fi nanciële middelen over de federatie en de deelstaten. De wet had aanvankelijk tot doel om komaf te maken met de Belgische wafelijzerpolitiek die inhield dat een investering in een Vlaams project per defi nitie diende te worden gecompenseerd door een investering in een Waals project en vice versa. Met de fi nancieringswet kregen de gemeenchappen en gewesten daarentegen meer eigen verantwoordelijkheid voor de aanwending van hun fi nanciële middelen. In werkelijkheid blijkt echter dat de huidige financieringswet heel wat nefaste gevolgen heeft die een gezond fi nancieringsbeleid in de weg staan. Het stelsel van de fi nancieringswet komt samengevat hierop neer: in de eerste plaats is elk Gewest gevoegd om twaalf soorten belastingen te heffen op zijn grondgebied. Het gaat hier onder meer om de successierechten, de onroerende voorheffi ng en de registratierechten. Daarnaast hebben de Gewesten jaarlijks recht op een bepaald bedrag van de federaal geïnde personenbelasting. Deze verkapte dotatie is gebaseerd op een historisch vastgelegd basisbedrag dat wordt gekoppeld aan de prijsindex en de economische groei. De Gewesten krijgen van de federale overheid daarnaast ook specifieke dotaties, zoals onder meer een programma voor de activering van werklozen. De fi nancieel zwakkere Gewesten zoals Brussel en Wallonië hebben tevens recht op een solidariteitsbijdrage. Dit laatste houdt in dat indien in een Gewest de gemiddelde opbrengst van de personenbelasting per inwoner lager ligt dan het Rijksgemiddelde, dit Gewest een dotatie krijgt ten belope van een geïndexeerd basisbedrag per inwoner vermenigvuldigd met het aantal inwoners van het Gewest, vermenigvuldigd met het afwijkingspercentage ten opzicht van het nationaal gemiddelde. De gemeenschappen
De Franstalige en de Vlaamse Gemeenschap van hun kant, worden praktisch uitsluitend gefi nancierd door dotaties van de federatie. Naast dotaties uit de personenbelasting en de btw genieten de Gemeenschappen aanvullende dotaties. De Duitse Gemeenschap wordt dan weer hoofdzakelijk gefinancierd via een dotatie uit de algemene uitgavenbegroting. Het behoeft geen commentaar dat dit alles resulteert in een bijzonder ingewikkeld en bijgevolg weinig transparant kluwen van allerlei dotaties met bijhorende verdeelsleutels. Inmiddels is ongeveer iedereen het er over eens dat de fi nancieringswet een aantal perverse gevolgen heeft die een gezond fi nancieringsbeleid onvermijdelijk in de weg staan. Zo geeft de fi nancieringswet aanleiding tot het zongenaamde “consumptiefederalisme”: de federale overheid betaalt en de deelstaten geven uit. Dit laatse heeft tot gevolg dat er in hoofde van de deelstaten een fundamenteel onevenwicht bestaat tussen enerzijds de uitgavenbevoegdheden en anderzijds de fi nanciële verantwoordelijkheden van Gewesten en Gemeenschappen.
10
Doorbraak
nr. 9 september 2009
Daarenboven veroorzaakt de fi nancieringswet een zogenaamde “inkomensval”. Deelstaten met lagere opbrengsten uit de personenbelasting worden bijgesprongen vie een solidariteitsmechanisme. Als zij het economisch beter doen, worden zij hiervoor in het huidige systeem niet beloond: de bijkomende middelen die zij verkrijgen door de toegenomen economische groei liggen lager dan de middelen die zij zouden krijgen uit het solidariteitsmechanisme. Dit laatste draagt tevens bij tot een aanzienlijk deel van de noord-zuidtransfers. Volgens een studie van het Steunpunt fiscaliteit en begroting vloeide in 2005 4,22 miljard euro naar Wallonië en 549 miljoen euro naar Brussel, waarbij 1,22 miljard euro voortvloeide uit de solidariteitsmechanismen van de fi nancieringswet. Tot slot heeft de fi nancieringswet tot gevolg dat de federale overheid fi nancieel volledig wordt uitgekleed terwijl dit beleidsniveau wel verantwoordelijk blijft voor de grootste uitgaven. Denken we maar aan de vergrijzingspolitiek en de fi nanciering van de pensioenslasten. Het valt overigens moeilijk te begrijpen waarom de Franstaligen zich zo weigerachtig opstellen tegenover een hervorming van de fi nancieringswet. Zij dreigen immers de grootste verliezers te worden indien het fi nancieringsstelsel niet tijdig wordt hervormd. Oplossing
Een oplossing zou kunnen gelegen zijn in een stelsel van gedeelde belastingen zoals we dit kennen in andere federale staten zoals onder meer Canada. Een systeem van gedeelde belastingen veronderstelt dat zowel de belastinggrondslag als het belastingtarief gelijk zijn voor het gehele grondgebied. Een deel van de opbrengsten wordt echter verdeeld over de deelstaten in functie van de plaats waar de belastingen worden geheven. Dit laatste heeft tot gevolg dat de deelstaten actief worden beloond voor een goed beleid: meer werkgelegenheid betekent immers meer opbrengsten uit de personenbelasting, wat resulteert in een hoger fiscale capaciteit en zodoende in meer fi nanciële middelen. Ter aanvulling van dit systeem kan, zoals terecht opgemerkt door Alain Mouton in het nummer van Trends van 18 juni 2009, worden gedacht aan de invoering van een gesplitste vennootschapsbelasting: naast een beperkt federaal tarief van 20 % krijgen de Gewesten de mogelijkheid om dit basistarief aan te vullen met een regionale heffi ng, op voorwaarde evenwel dat het criterium van effectieve vestiging, productiviteit in de deelstaat wordt ingevoerd, zo niet creeert men een systeem van fiscale forumshopping.
■ EM. PROF. ROBERT SENELLE UNIVERSITEIT GENT
meer dan in Wallonië (+ 5675) en Brussel (+ 3484). Het verlies aan tewerkstelling is iets groter in Vlaanderen (- 2,49 %), dat het door de crisis iets harder te verduren krijgt dan in Wallonië (- 2,35 %) en in Brussel (- 2,23 %). Dat blijkt uit een studie van Damiaan Persyn van het Vlaams Instituut voor Economie en Samenleving (VIVES). Krimpt de kloof tussen Vlaanderen en Wallonië nu substantieel? Helaas niet. Veel relevanter is het volgende: de werkloosheid in Vlaanderen zal stijgen tot boven de 10 %, in Wallonië tot boven de 20 %. (bron: Johan Corthouts in DM, 22 juli).
Werk: de kloof blijft (2) Eind 2008 zat 7,4 % van Vlaamse beroepsbevolking zonder werk. In Wallonië lag de werkloosheid op 17,1 % en in Brussel op 20,7 %. In Vlaanderen had eind 2008 68 % van de actieve bevolking een baan. De werkgelegenheidsgraad lag daarmee 10 % hoger dan in Wallonië en 13 % procent hoger dan in Brussel. Volgens de jongste RVA-maandcijfers (juni, juli) situeert de snelste toename van het aantal uitkeringsgerechtigde volledig werklozen zich na een onderbreking van enkele maanden overigens weer meer in Wallonië dan in Vlaanderen.
In (of uit?) de cel Welgeteld 4381 gedetineerden op een totaal van 10 000 inwoners van Belgische gevangenissen hebben een buitenlandse nationaliteit. Bijna de helft dus, terwijl het twee jaar geleden nog ging om 36 procent. (DM, 13 aug.).
Regularisering Tussen 15 september en 15 december organiseert de federale regering van Herman Van Rompuy (CD&V) een eenmalige (sic) regularisatiecampagne voor mensen zonder papieren. Volgens De Standaard (20 juli) gaat het om 25 000 asielzoekers. Het zullen er meer zijn. ‘Wie beweert dat met de nieuwe regularisatie een aanzuigeffect is voorkomen, is of heel naïef of liegt de publieke opinie voor’, stelt Jan Denys, arbeidsmarktdeskundige bij Randstad. (DM, 4 aug.). ‘Door de aanzuigkracht van de snel-Belgwet, de ongebreidelde gezinshereniging en een misbruikgevoelig asielbeleid, werd niet alleen onze nationaliteit in de solden gezet, maar ook ons socialezekerheidsstelsel. De overheid organiseert zelf een dijkbreuk ... Het sociaal systeem, waar generaties hebben voor gespaard, wordt uitgehold door mensen die er nooit toe hebben bijgedragen’, aldus Jean-Marie Dedecker. (DS, 15 juli)
Vrijspraak Wat bezielt? Op 8 augustus overleed Jos De Roover (°1926), de vader van Peter. In zijn maandelijkse Vrijspraak staat Peter stil bij z’n vaders bezieling. De Doorbraak-redactie denkt in dankbaarheid terug aan Jos en leeft diep mee met het verlies van de familie De Roover.
Het ligt in de natuur der dingen en je weet dat het komt, maar wanneer je dan mee je vader ten grave moet dragen, dan blijft het toch even schrikken. Ook als het onvermijdelijke al een tweetal weken duidelijk was. Te vroeg is het natuurlijk altijd. De daaropvolgende tijd ontkom je niet aan de dwingende vraag: ‘wie was deze man?’. Familiaal en karakterieel, natuurlijk, maar in mijn geval ook: ‘wie was deze flamingant; wat heeft hem bezield?’. Hij werd actief in de prille naoorlogse Vlaamse Beweging. Na het debacle van de koningskwestie, waar hij zich als katholiek én als Vlaming dubbel bedrogen voelde, vloog het tricolore speldje dat hij droeg als leopoldist defi nitief van de kraag. Hoewel er geen bruin spatje kleefde op het oorlogsblazoen, noch het zijne, noch dat van de rest van de familie, nam hij deel aan de eerste amnestiebetoging, om er daarna geen enkele meer te missen. Via het federalisme evolueerde hij tot volbloed separatist. Het was een geschonden rechtvaardigheidsgevoel dat hem in Vlaamsgezinde en later Vlaams-nationale richting dreef. Voor hem telde onze familie - voor zover ik weet en de overlevering er melding van maakt - geen flamingantische traditie. Hij begon er aan en dan komt de volgende vraag bij me op: ‘waarom ben ik in zijn spoor getreden?’ Hoe is hij er in geslaagd de bezieling over te brengen op zijn zoon? Als ik daar over nadenk, kom ik terecht in een vierhoek. De eerste hoek spreekt voor zich. Hij kon niet zwijgen over de Vlaamse zaak. Het thema was alomtegenwoordig doorheen mijn hele jeugd. De symboliek ontbrak niet, en het mee opstappen als kleine garnaal in betogingen doet iets met een mens. Maar dat zou niet hebben volstaan. De tweede hoek vormde zijn rationele benadering. Iets was niet zo omdat het zo moest zijn. Hij gaf tekst en uitleg. Gaf inzicht in zijn vlijmscherpe redeneringen en argumenten. Zijn ‘geloof in de goede zaak’ was onderbouwd. Hij gaf een denkkader mee en dat bleek ook (meestal) te kloppen. Hoek drie was het totale gebrek aan drammerigheid. Hij dompelde onder, maar verdronk me nooit in dogma’s en liet de nodige ruimte om er zelf op voort te bouwen. Steeds zorgde een gezonde portie relativering voor de nodige rust in het denken. Het vierkant werd vervolledigd door zijn rechtlijnigheid. Zijn flamingantisme was geen pose, was beredeneerd, maar niet berekend. Zijn denken en doen sloten haarnauw op elkaar aan, wat zijn politieke overtuiging een enorme geloofwaardigheid gaf. Hij was een flamingant zoals er zo velen waren: niet omdat het hen voordeel bracht - in tegendeel soms - maar omdat het juist was. Zo’n dagelijks voorgeleefd voorbeeld bezielt, door de zuiverheid er van. Overtuiging, onderbouwing, vrijheid van denken en consequentie: zo’n combinatie inspireert, over de generaties heen. Ik ben hem er heel erg dankbaar voor.
■ PETER D E ROOVER
september 2009 nr. 9
Doorbraak
11
BU ITEN L A N D
Identiteit gaat voor op integratie Duits grondwettelijk Hof eist democratischer EU
O
ver het Lissabon-verdrag is het laatste woord nog niet gezegd. Op 30 juni velde het Duitse Grondwettelijk Hof in Karlsruhe een merkwaardig arrest, dat in onze media nauwelijks aandacht kreeg. Na kritiek en klachten van parlementsleden van CSU (zusterpartij van CDU van bondskanselier Merkel) en van de links-radicale Die Linke besliste het Duitse Hof dat Europa de autonomie van de lidstaten niet mag beperken ... Volgens de CSU-parlementariërs (11 juli) moeten zowel de Bondsdag als de Bondsraad over EU-beslissingen een voor de regering bindend standpunt kunnen innemen. Identiteit gaat voor op integratie. Met het oog op de Duitse parlementsverkiezingen op 27 september is dit een boeiende ontwikkeling, zowel voor de Duitse als voor de Europese politiek. Het arrest kan trouwens ook voor Vlaanderen erg belangrijk zijn. Volgens het arrest1 van 30 juni is het Verdrag van Lissabon niet strijdig met de Duitse grondwet, maar waarborgt de ratificatiewet onvoldoende de rol van het Duitse parlement in de EU-besluitvorming. Duitsland mag de ratificatieoorkonde niet neerleggen zonder die waarborg. Het Hof beklemtoont het belang van de scheiding der machten. Het ziet de EU als een gemeenschap van staten waarin de uitvoerende macht ook de wetgevende macht uitoefent. Het Europees Parlement beschikt slechts over enig medebeslissingsrecht. Bepaalde EU-maatregelen moeten in de Bondsrepubliek ontoepasselijk kunnen worden verklaard. Bepaalde uitspraken van het Europees Hof van Justitie moeten kunnen worden vernietigd. Het arrest betwist dus dat gemeenschapsrecht zou primeren op nationaal recht. Subsidiariteit is voor Karlsruhe zeer belangrijk. Voor het Duitse Hof is de EU geen staat, maar een Unie van soevereine staten. Duitse soevereiniteit primeert dus op EU-soevereiniteit2 . Europees recht geldt in de Duitse Bondsrepubliek slechts met de instemming van het Duitse parlement dat elke
12
Doorbraak
nr. 9 september 2009
mandaten dat elke lidstaat toekomt, het stemgewicht bepaalt. Daardoor weegt een Duitse stem merkelijk minder dan bijvoorbeeld een Maltese.
verdere stap in de Europese integratie moet goedkeuren, ook al is die ondertussen al in het Verdrag van Lissabon ingebouwd. Kerntaken
Als het gaat om de overdracht van bevoegdheden die tot de ‘kerntaken’ van de Duitse staat behoren, eist het Hof zelfs een referendum3 . In de CSU gaan stemmen op in die zin. Tot de kerntaken4 behoren: nationaliteit, burgerlijk en militair gezagsmonopolie, innen en besteden van belastingen, aangaan van leningen, strafrecht, cultuur, taal, gezinsbeleid, onderwijs, recht van vergadering (inclusief politieke partijen), en de vrijheid van mening, pers, godsdienst en levensbeschouwing. Duitsland moet dus in staat blijven zijn eigen politieke, economische, culturele en sociale bestel uit te bouwen, wat de EU-integratie beperkt. Het Hof acht dus alleen de lidstaten bevoegd om EU-verdragen te sluiten of te wijzigen. Het Duitse parlement moet hier op zijn medebeslissingsrecht staan. Zelf wil het Hof daarop toezicht houden. Centraliserende tendensen binnen de EU zijn fout en identiteit gaat vóór integratie. Geen Verenigde Staten van Europa dus, zonder de uitdrukkelijke instemming van de Duitse burgers. Alleen de in de Unie verenigde volkeren hebben grondwetgevende bevoegdheid en dit moet ook zo blijven zolang de EU geen Bondsstaat is.
Wil Duitsland inzake de ratificatie van het Verdrag het EU-tijdschema van kracht laten worden, dan moeten de Bondsdag (op 8 september) en de Bondsraad (op 18 september) een nieuwe wet aannemen. Hiervoor is evenwel een tweederdemeerderheid nodig, waarvoor de CSU onontbeerlijk is. Het wordt dus uitkijken naar wat de CSUpolitici zullen doen. Zij vinden dat de Duitse Bondsrepubliek het Verdrag van Lissabon slechts mag ratificeren ‘overeenkomstig het arrest van het Grondwettelijk Hof’. Duitsland kan dus voortaan een moeilijker EU-partner worden. Vlaanderen
Voor Vlaanderen - als Belgische deelstaat of als EU-lidstaat - is wat er in september in Duitsland gebeurt, derhalve niet zonder belang. Waakzaamheid van de kant van de Vlaamse regering en het Vlaams Parlement is dus geboden. 5 Het Vlaams Parlement, dat in België (Europees) op gelijke voet staat met het federale parlement, moet dit prerogatief ten volle benutten en er niet laten aan morrelen door de oprichting van een paritaire senaat. De Vlaamse stem moet Europees sterk(er) in de besluitvorming doorklinken, vooral op gebieden waarvoor Vlaanderen zelf bevoegd is. Dat het Duitse Hof de EU ziet als een Unie van soevereine staten (1), identiteit verkiest boven integratie (2) en subsidiariteit beklemtoont (3) is ook voor Vlaanderen van grote betekenis. ■ THEO L ANSLOOT
Democratisch tekort
Een Europees Parlement met meer bevoegdheden kan het democratisch tekort in de EU iets milderen, maar niet opheffen. Het EP is immers geen soevereine vertegenwoordiging van een virtueel Europees volk maar een supranationaal orgaan waarin niet het enkelvoudig stemrecht maar het aantal
1
http://www.bverfg.de/entscheidungen/ es20090630_2bve000208en.html (147 blz.) 2 Bij uitbreiding geldt dit ook voor alle overige lidstaten. 3 §179 van het arrest. 4 § 249 van het arrest. 5 De Duitse Länder menen dat de Bondsregering Europees niet eigenmachtig kan optreden in zaken die tot hun kerntaken behoren (gezinsbeleid, strafrecht, regionale aspecten van de binnenlandse veiligheid ...).
Een testament dat geen testament is Bijna veertig euro willen spenderen voor een boek dat nog maar werd ‘aangekondigd’, het moet een wel veelbelovende bestseller zijn. De uitgever was blij met dit succes: goed 3000 exemplaren van Mijn Politiek Testament van Leo Tindemans waren - naar men zegt - al verkocht voordat het boek bij de boekhandelaar lag. Iets dat toch de wenkbrauwen doet fronsen bij wie het boek ter hand neemt en het effectief ook leest. Het politiek testament van oud-premier Tindemans, enige tijd zelfs bovenaan de Vlaamse boekentoptien, is inderdaad een ontgoocheling. Laat er geen twijfel over bestaan, wij hebben de kelk geledigd tot de laatste bladzijde. Uit zijn dagboeken verzamelde de gewezen Egmont-Stuyvenbergpremier net geen zevenhonderd bladzijden notities, maar vooral anekdotes uit de periode dat hij na zijn Egmont-debacle toch nog minister van Buitenlandse Zaken mocht worden. Zijn levensdroom, inderdaad.
Wie zijn ruime boekenproductie kent, weet dat het Belgische binnenland voor Tindemans niet dé topprioriteit was. En dus vertelt hij ons over zijn minister zijn in een regering die naar eigen zeggen weinig of geen interesse had voor ‘buitenlands beleid’: hij doet dat via een keuze (!) uit zijn dagboekaantekeningen. Zo meldt hij de lezer dat op de voorpagina van The New York Times een foto van zijn persoon verscheen, dat hij ‘morgen naar Straatsburg moet’ voor een toespraak, dat hij ergens stevig applaus kreeg, dat de Spaanse koning Juan Carlos kritiek had laten horen op het doen en laten van Fabiola, dat er een dame met een opvallend parfum in het gezelschap was ... Kortom, flink wat bladzijden vol nieuws dat men de lezer had mogen besparen, genoeg om veel bladzijden ongedrukt te laten. Toch kan Een politiek testament een boeiend boek worden. Tenminste als de moedige lezer een half dozijn rode draden doorheen dit boek volgt: de
jaren tachtig van de vorige eeuw waren voor Brussel inderdaad ook dé Voerense hoogdagen, de relaties met Zaïre raakten helemaal in de knoop, er was de rakettenkwestie maar er was ook de Belgische staatshervorming. Liefhebbers van dit Belgische dossier zullen bij het lezen van dit boek meer dan eens opkijken bij de soms giftige opmerkingen die Leo Tindemans daarover maakte, ‘s avonds voor het slapengaan! Om overdag in Brussel zijn allerpersoonlijkste voorbehoud luid en duidelijk te laten horen, had ‘minister’ Tindemans blijkbaar geen tijd. Heel minnetjes!
BO EK EN
BOEK E N
Marc Platel
Leo Tindemans, Een politiek testament, 686 blz., 2009 € 39,95 Lannoo, isbn 978 90 209 7377 8
Over de taalgrens We hoeven u de taalgrens niet te leren kennen. Maar Guido Fonteyn doet toch een aardige poging. In het boek Over de Taalgrens. Van Komen naar Voeren geeft Fonteyn een prettig relaas van de ontstaansgeschiedenis van ‘onze’ taalgrens. Je kan er lezen hoe de taalgrens in het Franstalig België van 1830 werd genegeerd en door vorige generaties Vlaamse bewegers opnieuw op de kaart is gezet. Fonteyn heeft daarbij veel oog voor de Belgische politiek en de Vlaamse Beweging en laat zien hoe dat verbonden is met de economische situatie van Vlaanderen en Wallonië van die tijden. Fonteyn slaagt erin om een boeiend relaas over de geschiedenis van de taalgrens te verrijken met treffende anekdotes en persoonlijke ervaringen en bedenkingen. Zijn ontmoetingen met Happart en eigen kijk op de ontwikkelingen in Voeren bijvoor-
beeld. Het geeft het boek een extra cachet. En ja, hier en daar staan passages waarbij een Vlaamsnationalist al eens de wenkbrauwen fronst (zoals over Flor Grammens), maar wie daar niet tegen kan, stopt beter met lezen.
deel één is het zeker het lezen waard. Voor jonge mensen die een inleiding zoeken van een onverdachte bron is het zeker aan te bevelen.
Fonteyn heeft ook aandacht voor de zich verleggende grenzen, de vele Vlamingen die net over de taalgrens gaan wonen en de voertaal van de paardrijclubs die er Nederlands zou zijn. Hij toont mooi het verschil in houding tussen de Vlamingen en de Franstaligen in omgang en duidt het ook. Dat geeft het boekje een hedendaags accent.
Pieter Bauwens
In deel twee leidt Fonteyn de lezer rond langs de mooiste plekjes om en rond de taalgrens. Persoonlijk vond ik dat het minste deel. Er zijn betere toeristische gidsen te vinden. Maar omwille van
Guido Fonteyn, Over de taalgrens. Van Komen naar Voeren; Epo, 184 blz, € 16,00, isbn 978 90 6445 130 0
september 2009 nr. 9
Doorbraak
13
KAMIKAZE
Gekroond en ongekroond
Zomervakantie, komkommertijd? Niet voor ondergetekende. Want ik gun het bepaalde publieke creaturen en dus zeker de Coburgers niet, dat ze van de algemeen verslapte aandacht misbruik zouden kunnen maken om met hun vele ‘koninklijke’ strapatsen al te gemakkelijk weg te komen. Dat is dan in elk geval zonder de Kamikaze-waard gerekend. Zo dacht Albert waarschijnlijk dat hij, door den volke vooraf kond te doen dat hij een deel van de restauratiekosten voor zijn paleis zelf zou betalen, meteen ook het recht had om ons tijdens zijn 21 juliboodschap de morelewaardenmantel te mogen uitvegen.
En dan is er ook nog zijn zoon, die o zo graag koning wil worden en het in dat vooruitzicht nodig vond om zijn vakantie te onderbrekenen en op een blauwe zaterdag nog wel, als een ongeschoren ramptoerist in Melle op te duiken. Om er in de gauwte de nabestaanden van de brandramp te komen troosten en een paar tieners in zijn schabouwelijk Nederlands te vertellen, hoe moedig ze wel waren geweest. Alsof ze dat niet zelf weten. Nu, die baard was toch wel dé verrassing van het jaar. En eerlijk gezegd, ik ben Prins Filip er niet gerust op. Want ik heb eens een paar foto’s van Leopold II bekeken en de gelijkenis is echt angstwekkend treffend. En stel u eens voor dat Filip de Taaie die foto’s van zijn roemrijke voorvader ook heeft gezien en zich op Mis poes! Want als het om morele waarden gaat, is onze die manier op zijn koningschap wil voorbereiden? Als dat zo is, zonnekoning toch de eerste die er zedig het zwijgen moet toe kunnen we maar beter uit onze doppen kijken. Want misschien heeft hij wel plannen om niet de ‘zwartjes’ van Congo, maar deze doen. Bovendien vergeet hij er bij te zeggen dat het niet met zijn keer de ‘zwartjes’ van Vlaanderen te koloniseren. Kom dus later eigen centen, maar wel met centen van de Civiele Lijst is, dat hij niet klagen dat ik u niet heb gewaarschuwd! de facturen gaat betalen. Het zullen dus bij mijn beperkt weten, de belastingbetalers en dus in meerderheid weeral de Flamins zijn, die dit ‘royale’ smoesje ■ K AMIKAZE per slot van rekening zullen gefinancierd hebben.
MEGAFOON Nog meer kortjes ... Uitvoer (1) Na de klassieke grote handelsmachten staat België in de WTO-lijst op een fraaie achtste plaats (exportwaarde + doorvoerwaarde). Het saldo import/export bedraagt maar 7 miljard dollar. In de opinierubriek van De Standaard schoten in juli en augustus tegenstanders van de Vlaamse (economische) diplomatie en de regionalisering van de buitenlandse handel met scherp op de Vlaamse bevoegdheden en Vlaamse initiatieven terzake. Van geen van hen mocht de lezer vernemen dat buitenlandse handel in dit land vooral ‘Vlaamse’ handel is. De Vlaamse bedrijven zijn goed voor ca. 80 % van de Belgische export. Het gedoe over de merknaam Brussels of Belgium is een marginale bezigheid.
percentages. De export van Wallonië steeg met 4,36 miljard (of 1293 euro per hoofd), die van Vlaanderen groeide 10,47 miljard (of 1746 euro per hoofd). De Waalse export groeit dus niét sneller dan de Vlaamse, integendeel, zoals sommige kranten hoopvol meldden. Het Waalse aandeel in de Belgische uitvoer bedraagt nog altijd maar 17,9 %. Dat lijkt ons de essentie.
Migratie Het aantal vreemdelingen in Vlaanderen is sinds 2002 met 30 % toegenomen. Zij maken 5,8 % van de Vlaamse bevolking uit. In Wallonië is dat 9 %, in Brussel 28 %. Een kwart van de Vlamingen staat hier ronduit wantrouwig tegenover. (DS, 23 juli)
Uitvoer (2) In het jongste jaar steeg de uitvoer van Wallonië met 10,7 procent, die van Vlaanderen ‘maar’ met 5,5 procent. Een ommekeer in zicht? Opletten toch met 14
Doorbraak
nr. 9 september 2009
tot 7,4 % in 2007. Guy Tegenbos spreekt in De Standaard over een ‘verarming’ en Vlaanderen (Pact Vlaanderen 2020) wil dit percentage halveren. In hetzelfde artikel noemt Tegenbos de instroom van veel vreemdelingen verbloemend ‘de aanwezigheid van diverse culturen’ en de helft van de Vlamingen vindt dat ‘gelukkig’ een ‘verrijking’ (DS, 23 juli). Een duidelijk voorbeeld van politiek correct denken: dat de hypermigratie problematisch is voor een samenleving, mag het nog gezegd?
Kansarmen Het aantal kinderen dat in Vlaanderen opgroeit in een kansarm gezin is in tien jaar bijna verdubbeld van 4 % in 1997
De kloof: trouwen en scheiden Het aantal echtscheidingen nam in 2008 met een zesde toe (+ 17,6 %). De stijging is het grootst in het Brussels Gewest en Wallonië. Een gevolg van de nieuwe echtscheidingswet van 1 september 2007. Scheiden kan nu na één jaar apart te hebben gewoond, vroeger na twee jaar.
De redactie van Doorbraak volgt voor u de communautaire actualiteit. Kort op de bal. Informatie en duiding.
T
LEES ONS E-ZINE TUSSENDOOR ACTUEEL - KORT CITAATJES www.vvb.org/tussendoor Colofon
Energiebesparing Milieutechnologie: afvalverbranding, deNOx. Explosieve gasmengels: verwerking in overeenstemming met ATEX. Gespecialiseerd studiewerk en sleutel-op-de-deur levering Mallekotstraat 65, 2500 Lier Tel.: +(03) 491 98 78 – Fax: +(03) 491 98 77 E-mail: info@euro-pem.com
Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse Volksbeweging vzw. Verschijnt maandelijks (niet in augustus). Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. H OOFDREDAC TEUR : Jan Van de Casteele K ERNREDAC TIE : Karl Drabbe, Dirk Laeremans, Peter De Roover M EDE WERKERS : Ludo Abicht, Jacques Claes, Frans Crols, Koenraad Elst, Marc Gevaert, Iko, KMP, Bart Maddens, Theo Lansloot, Guido Naets, Marc Platel, Dirk Rochtus, Johan Sanctorum, Matthias E. Storme, Frank Thevissen, Luc Van Braekel, Katleen Van den Heuvel R E D A C T I E - A D R E S : Passendalestraat 1A, 2600 Berchem. Tel 03 366 18 50 – Fax 03 366 60 45 redactie@doorbraak.org www.doorbraak.org – abonnementen: secretariaat@doorbraak.org A BONNE MEN T : € 18 voor een abonnement van 12 maanden (buitenland: € 30) STUDENTENABONNEMENT: € 10 voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijsinstelling I NTERNE TABONNE MENT : € 10 voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het (studenten)abonnement geeft recht op een gratis internet-abonnement. Abonnering door storting op rekening 736-0012719-76 van VVB Doorbraak, Passendalestraat 1A, 2600 Berchem met vermelding van het type abonnement. Doorbraak wordt ook gratis toegestuurd – met ledenblad Binnendoor – naar de leden van de Vlaamse Volksbeweging vzw (VVB). Betaling van het abonnementsgeld vanuit het buitenland: gebruik IBAN BE91 7360 0127 1976 en BIC KREDBEBB VERANT WOORDELIJKE UITGEVER: Pieter Bauwens, M. De Smetstraat 12, 9308 Hofstade ISSN 00125474
september 2009 nr. 9
Doorbraak
15
16
Doorbraak
nr. 9 september 2009