TO DO 2014

TO DO 2014

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?

Beste minister,

U bent drie jaar minister van onderwijs. Wij zien u op tv, lezen uw ideeën in de kranten of komen elkaar eens tegen in Brussel. Maar we volgen ook uw beleid op de voet. Soms gaan we akkoord, soms niet. Dat laten we dan wel horen.

De Vlaamse Scholierenkoepel geeft scholieren een stem tot bij de mensen die het moeten horen. In deze bundel leest u onze verwachtingen waar u zich de komende maanden prioritair mee dient bezig te houden. We maken het u gemakkelijk: onze verwachtingen staan mooi geformuleerd in ‘taken’. Zo zijn wij het gewoon en zo vinkt u ze makkelijk af.

De zandloper is halfleeg. U hebt nog ‘maar’ een goeie twee jaar te gaan. Maar geen paniek. Als we nagaan hoeveel wij tijdens één schooljaar geleerd krijgen, dan slaagt u er in onze to-do’s zeker af te werken.

‘Op naar de eindmeet’ en ‘steek nog een tandje bij’, staat er in dat geval op ons tussentijds rapport. Wij schrijven dat met veel enthousiasme in het uwe.

Elio De Bolle Voorzitter Vlaamse Scholierenkoepel

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?

Taak 1: ‘Pas het participatiedecreet aan’ WAT? Sinds 2004 staat de participatie van leerlingen op school in een apart decreet. Het participatiedecreet was een duidelijk signaal naar scholen dat een leerlingenraad (of soortgelijke structuur) nuttig en noodzakelijk is. Toch staat dat decreet na acht jaar (te) ver van de realiteit. Leerlingenraden zijn gegroeid volgens andere dynamieken en principes, en nog te veel leerlingen zijn ontevreden over de ruimte die ze krijgen voor discussie. Ze willen kunnen meedenken over thema’s zoals: schoolregels, schoolgebouwen en het lesgebeuren.

DE VLAAMSE SCHOLIERENKOEPEL VRAAGT … een aanpassing van het decreet op participatie aan de realiteit en een versterking van het recht op participatie en inspraak. Concreet houdt dat in dat: 

     

Leerlingen het recht hebben zich uit te spreken over renovatie en nieuwbouw van schoolinfrastructuur en (her)nieuw(d)e schoolregels; Leerlingen het recht hebben op een gemotiveerd antwoord van het schoolbestuur, als ze een advies niet volgen; De samenstelling van de leerlingenraad jaarlijks gebeurt en op maat van de school; Leerlingen de vrijheid hebben om zelf de agenda van hun vergaderingen te bepalen; De leerkracht die de begeleiding van de leerlingenraad op zich neemt, erkend wordt in zijn opdracht; Leerlingenafgevaardigden in leerlingenraad en schoolraad beschermd zijn tegen orde- en tuchtmaatregelen; Leerlingen in het GO! en in het buitengewoon onderwijs (OV3 en OV4) evenveel participatierechten hebben als andere leerlingen (bv. op vlak van het recht op een zitje in de schoolraad).

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?

Taak 2: ‘Richt een commissie op voor betwistingen van uitsluiting en attesten’ WAT? Een leerling definitief uitsluiten, is een drastische beslissing. Een C-attest toekennen ook. Veel leerlingen kennen de motieven van de school niet en vragen zich af of de school hen viseert. Ze geloven niet dat beroep aantekenen tegen deze beslissing bij de school voor hen een oplossing is. In hun ogen blijft het de school die de eindbeslissing neemt. Naar een rechtbank stappen is voor niemand evident door de hoge kosten en de ingewikkelde procedures.

DE VLAAMSE SCHOLIERENKOEPEL VRAAGT … de oprichting van een commissie waar leerlingen en ouders terechtkunnen nadat ze de interne beroepsprocedure bij een definitieve uitsluiting of een betwiste evaluatiebeslissing doorlopen hebben. Die commissie mag zich niet op het niveau van de school of de scholengemeenschap situeren en moet netoverschrijdend zijn. De drempel om de stap naar zo’n instantie te zetten, is laag en de werking kosteloos en transparant.

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?

Taak 3: ‘Lanceer een campagne over leerlingenrechten’ WAT? Wekelijks krijgt de scholierenkoepel vragen van scholieren over hun rechten op school. ‘Wij voelen ons onterecht gestraft’ of ‘onze stage liep niet goed. Wat kunnen we doen?’ Ook camera’s op school en verplichte schoolkledij baren leerlingen heel wat zorgen. Het gebruik van gsm’s op school is tot slot een heel heikel punt waarover in heel wat schoolreglementen verkeerde informatie staat. Het schoolreglement staat niet boven de wet en dat lijken directies en leerkrachten wel eens te vergeten.

DE VLAAMSE SCHOLIERENKOEPEL VRAAGT … een grootse informatiecampagne rond de rechten van leerlingen. Deze campagne richt zich naar directies, leerkrachten, ouders en leerlingen en informeert en sensibiliseert. Maak maximaal gebruik van filmpjes (bv. in samenwerking met Maks! en Klasse TV) en sociale media voor het bereiken van leerlingen. Op de website www.rechtenopschool.be staan de rechten van leerlingen al gebundeld.

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?

Taak 4: ‘Ondersteun scholen bij huiswerk- en toetsenbeleid’ WAT? Leerlingen spenderen in hun vrije tijd nogal wat tijd aan taken, toetsen, groepswerken en examens. Toch houdt de planning van al dat huiswerk weinig rekening met wat leerlingen op een avond, een namiddag of een weekend kunnen verzetten. Soms staan de schoolagenda’s dagenlang leeg en dan krijgen leerlingen plots meerdere taken en toetsen op één avond te verwerken. Ook bij het naderen van tussentijdse rapporten ervaren scholieren sterke pieken en geraken ze het overzicht kwijt. De meeste leerkrachten staan open voor overleg en houden rekening met de taakbelasting van leerlingen. Maar tussen leerkrachten zelf is er weinig of geen overleg. Vele scholen hebben geen systeem dat rekening houdt met de totale planning voor een groep leerlingen.

DE VLAAMSE SCHOLIERENKOEPEL VRAAGT … een duidelijk huiswerk- en toetsenbeleid in elke school.

Maatregelen rond huiswerk die rekening houden met wat de groep leerlingen van één studierichting of klas aankan. Piekmomenten waarbij leerlingen in paniek slaan worden op die manier vermeden. Een goed beleid zorgt ervoor dat leerlingen hun werk nog beter kunnen plannen en minder lijden onder stress. Een duidelijk huiswerk- en toetsenbeleid kan leerkrachten ook helpen verder te kijken dan enkel hun vak en met collega’s beter te overleggen over het leerproces van een klas. ‘Leren plannen moet onderdeel zijn van dit taken- en toetsenbeleid’.

De Vlaamse Scholierenkoepel vraagt aan de minister om scholen ondersteuning te bieden in het uitwerken van dit huiswerk- en toetsenbeleid. Een duidelijk systeem mag niet langer vrijblijvend zijn en afhangen van de goede wil van een school. Geef de onderwijsinspectie de opdracht mee scholen te inspecteren op huiswerkmaatregelen.

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?

Taak 5: ‘Richt maatschappelijke stages in voor leerlingen’ WAT? Leerlingen vragen naar meer stagemogelijkheden. Een maatschappelijke stage is een stageweek voor leerlingen, met een focus op de samenleving. Deze maatschappelijke stages bezorgen scholieren een leerrijke, vaak eerste kennismaking met het vrijwilligerswerk en laten hen mee proeven van de kracht van een handje toesteken. ‘Je leert er veel meer dan in de klas’, hoor je hen zeggen. Via maatschappelijke stages krijgen àlle leerlingen die dat willen - ook zij die anders geen stage zouden lopen - de kans om te leren buiten de muren van de school. Op die manier doen ze zinvolle ervaringen op. Slechts een handvol scholen organiseert op dit moment zulke stages, hoewel ze een mooie invulling kunnen zijn van de eindtermen rond burgerschapseducatie.

DE VLAAMSE SCHOLIERENKOEPEL VRAAGT … om maatschappelijke stages mogelijk te maken in élke Vlaamse school. Elke leerling die wil, moet zo’n nuttige praktijkervaring kunnen opdoen. Laat dat de ambitie zijn. Bouw rond dit thema een studiedag op waar goede voorbeelden van de ene school inspirerend zijn voor andere scholen. Bied scholen organisatorische ondersteuning bij het zoeken, plannen en inrichten van stages. En creëer een wettelijk kader zodat hier binnen het lessenrooster plaats voor is. Maatschappelijke stages passen bovendien perfect binnen de hervormingen van het secundair onderwijs.

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?

Taak 6: ‘Verspreid goeie voorbeelden van praktijkgericht onderwijs’ WAT? ‘Wij bereiden je voor op de toekomst.’ Dat horen scholieren vaak van directie en leerkrachten. Toch hopen ze niet allemaal dat de toekomst eruit ziet zoals de realiteit op school. Leren gebeurt nog te vaak met de leerkracht vooraan aan het bord, binnen de muren van de klas en vanuit de boeken. Leerlingen willen kennis uit de les kunnen omzetten in de praktijk en zich vaardigheden en attitudes eigenmaken om te leren, te werken en te leven.

Hoe? Door in contact te komen met reële situaties, af en toe les te krijgen in bedrijven en organisaties of door eenvoudigweg de relevantie van leerstof te leren inzien.

DE VLAAMSE SCHOLIERENKOEPEL VRAAGT …meer relevante, actuele en uitdagende leerstof. En meer actieve manieren om leerstof te verwerken. Verspreid goede voorbeelden hiervan actief onder de scholen. Dat kan via denkdagen, studiedagen, uitwisselingsmomenten, een website …

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?

Taak 7: ‘Richt een leercentrum op rond nieuwe technologie en sociale media’ WAT? Een aangename schoolinfrastructuur en het goed gebruik van media op school beïnvloeden de motivatie en prestaties. Jongeren zijn zeer actieve mediagebruikers. Een leven zonder kunnen ze zich niet meer inbeelden.

De nieuwe en sociale media worden nauwelijks geïntegreerd tijdens de les. Toch worden ze gebruikt voor schoolopdrachten en stiekem tijdens de lessen.

Een school moet meegaan met zijn tijd en de meeste scholen kunnen een serieuze upgrade gebruiken.

Leerkrachten moeten daarin ook meer ondersteuning krijgen. Voor jongeren zijn die nieuwe snufjes gesneden koek, maar voor leerkrachten is dit niet altijd het geval. Er is dus nood aan ondersteuning en expertisedeling op vlak van mediagebruik op school.

DE VLAAMSE SCHOLIERENKOEPEL VRAAGT … de oprichting van een centraal leercentrum waar leerkrachten, directies en pedagogische begeleidingsdiensten terecht kunnen om bij te leren over nieuwe en sociale media op school. Zorg hierbij voor een krachtenbundeling. De expertise die nu verspreid zit over heel Vlaanderen, wordt best gecentraliseerd. De scholierenkoepel vraagt een leercentrum waar onderwijspersoneel naar toe kan gaan voor lezingen, workshops en studiemomenten. Leerlingen zien het groot en willen een leercentrum dat lijkt op het ‘huis van de toekomst’ in Vilvoorde. Een‘school van de toekomst’ waar leerkrachten een dagje kennis kunnen maken met alle moderne en technische mogelijkheden die het onderwijs verbeteren.

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?

Taak 8: ‘Maak van ‘participatief en interactief werken’ de focus in lerarenopleidingen’ WAT? Betrokken leerlingen zijn enthousiaste leerlingen. Leerlingen onderdompelen in het leerproces schept unieke leerkansen en – ervaringen. Het is een eerste stap in het vormen van leerlingen tot kritische en zelfbewuste burgers. Actieve betrokkenheid maakt een les voor jongeren immers een pak leuker en zinvoller. Bovendien zijn nieuwe technologieën niet meer weg te denken uit ons leven. Die realiteit zet zich ook op school verder.

Interactieve werkvormen breiden zich bijgevolg ook uit naar de nieuwe en sociale media. Heel wat scholen denken na over het gebruik van digitale leermiddelen. Leerkrachten moeten dus kiezen voor interactieve en participatieve werkvormen in de les, ook binnen de context van nieuwe en sociale media. Lerarenopleidingen mogen die trein dus niet missen.

DE VLAAMSE SCHOLIERENKOEPEL VRAAGT …lerarenopleidingen te stimuleren om intensief aandacht te besteden aan interactieve en participatieve werkvormen.

Beginnende leerkrachten moeten als geen ander kunnen inspelen op de actuele ontwikkelingen van vandaag. Technologie is daar één van; participatie en interactie is een tweede aspect. Een combinatie van beide moet een volwaardige plaats krijgen in de lerarenopleidingen.

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?

Taak 9: ‘Voer een maximumfactuur in de eerste graad in’ WAT? De schoolkosten kunnen in het secundair onderwijs sterk oplopen: vervoer van en naar de school, uitstappen en reizen, kopies, boeken … Een schooljaar kost gemiddeld duizend euro. Voor sommige studierichtingen is de prijs nog een stuk hoger. De kostprijs van een studierichting mag niet langer leerlingen uitsluiten. Het is onaanvaardbaar dat een leerling een ‘tweedekeusstudierichting’ kiest omdat thuis de centen ontbreken of omdat zijn ouders denken dat de voorkeurrichting te duur is. Ook meerdaagse schoolreizen blijven voor veel mensen te duur.

DE VLAAMSE SCHOLIERENKOEPEL VRAAGT … een maximumfactuur in de eerste graad van het secundair onderwijs. In die eerste twee jaren zijn de verschillen tussen de kostprijs van de studiegebieden minder groot. Het grootste deel van de lessenrooster wordt ingevuld door een gemeenschappelijk lessenpakket voor alle klassen. Daarom kan de maximumfactuur op dezelfde manier als in het basisonderwijs vastgelegd worden. Het basisonderwijs toont dat het kan zonder aan kwaliteit te moeten inboeten. Zet sterker in op de kostenbeheersing in de 2e en 3e graad, want dat blijven tot nu toe holle woorden.

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?

Taak 10: ‘Trek bedrag van schooltoelage op’ WAT Een gemiddelde schooltoelage in het secundair onderwijs bedraagt vierhonderd euro. Dat is minder dan de helft van de gemiddelde studiekost. Een van de streefdoelen van het Vlaams onderwijsbeleid moet zijn dat alle kosten die gemaakt worden om een einddiploma van het leerplichtonderwijs te behalen, niet meer doorgerekend worden aan de scholieren en hun ouders.

DE VLAAMSE SCHOLIERENKOEPEL VRAAGT …een verhoogde schooltoelage. Zo dekt de ‘studiebeurs’ alle schoolkosten. Net als het HIVA is de Vlaamse Scholierenkoepel voorstander van een verhoging van de toelagen. Laat de schooltoelage afhangen van de gevolgde studierichting. Op die manier bepaalt de kostprijs van een studierichting minder de keuze ervan.

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?

To do 2014: Wat moet de minister nog realiseren voor de scholieren tegen 2014?